בעזרת ה' יתברך

יום ג' האזינו, ח' תשרי, שנת תשפ"ב לפרט קטן

לכבוד ... נרו יאיר

איך האב ערהאלטן דיין בריוו.

דו פרעגסט זייער גוט, איינער האט שוין געפרעגט די שאלה פאר פופציג יאר צוריק פון מוהרא"ש. קוק אין שאלות ותשובות אשר בנחל (אשר בנחל חלק יג, מכתב א' תשמה, א' פרשת בא שנת תשל"ה): "והנה אודות שאלתך, שהרי אמרו חז"ל (ברכות נה:) 'המוסר דין לשמים הוא בין הדברים שמזכירים עוונותיו של אדם'", אויף דיין פראגע וואס דו פרעגסט, חכמינו זכרונם לברכה זאגן דאך (שם): "שלשה דברים מזכירים עונותיו של אדם", ווער עס טוט די דריי זאכן זוכט מען נאך אין הימל די עבירות פונעם מענטש, איינע פון די זאכן איז: "מוסר דין על חבירו לשמים", ווער עס בעט דעם אייבערשטן ער זאל באשטראפן זיין חבר וואס קריגט זיך מיט אים, מיט דעם מאכט ער זיך אליינס שלעכט, מען נעמט אפיר זיינע עבירות, "ואם כן לענין התבודדות ושיחה בינו לבין קונו, שצריכים לספר הכל לפניו יתברך בפרטי פרטיות, מה שעובר עליו, בכל מאורע וכו'", אויב אזוי, וויאזוי קען מען אלעס דערציילן דעם אייבערשטן און אים בעטן אויף יעדע זאך? "ואם כן איך יכולים לספר בפרטיות שחבירי זה מצער אותי, וגורם לי מה שגורם וכו', הלא הוא בכלל מוסר דין על חבירו?" ווי אזוי קען מען דערציילן אלעס וואס מען גייט אריבער פונעם חבר, אלע צרות און שלעכטס, מען ווערט דאך א מוסר דין לשמים?

"ויש לומר, שהן אמת שהתבודדות צריכה להיות בתמימות ובפשיטות, כאשר ידבר איש עם רעהו, ולספר לפניו את כל צרותיו ומאורעותיו", נאר מען דארף טאקע דערציילן דעם אייבערשטן אלעס וואס גייט אריבער און רעדן צו אים אזוי ווי מען רעדט צו א גוטער פריינט, "אך כמו שאסור לספר לחברו שם המצער אותו, כי הוא בכלל לשון הרע, רק מספרים בדרך כלליות, שעובר עלי מאנשים מה שעובר וכו'", אבער מען דארף וויסן, אזוי ווי ווען מען דערציילט פאר א חבר וואס מען גייט אריבער טאר מען נישט יענעם זאגן דעם נאמען פון ווער עס מאכט די צער, ווייל עס איז בכלל לשון הרע, נאר מען שמועסט מיט'ן חבר פון די צער, נישט ווער עס מאכט עס, "כמו כן צריכים לדבר עמו יתברך, ולפרש כל שיחתו וכל אשר עם לבבו, וכל הייסורים שיש לו בפרטי פרטיות", אזוי דארף מען שמועסן מיט'ן אייבערשטן און אים דערציילן אלע צרות און יסורים וואס מען ליידט, "אך לא להזכיר את שם המצער אותו וכו'", און נישט דערמאנען דעם נאמען פון דער וואס מאכט די צער.

מוהרא"ש פירט אויס, והעיקר דארף מען זאגן צום אייבערשטן: "רבונו של עולם, חטאי המרובים מצערים אותי ומקפחים פרנסתי", הייליגער באשעפער, מיינע עבירות זענען מיך מצער, צוליב מיינע זינד האב איך נישט קיין פרנסה, "אנא ה', רחם עלי ומחול לי באופן שיתבטלו המצערים", איך בעט דיר אייבערשטער, זיי מיר מוחל, אזוי וועלן אלע מיינע פראבלעמען אוועק גיין.

דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

א גמר חתימה טובה.

בעזרת ה' יתברך

יום א' פרשת שמות, י"ט טבת, שנת תשפ"א לפרט קטן

לכבוד ... נרו יאיר

איך האב ערהאלטן דיין בריוו.

וואויל איז דיר אז דו שטארקסט זיך מיט לימוד התורה, דו האסט שוין זוכה געווען צו מסיים זיין ששה סדרי משנה און נאך אביסל ביסטו דאס מסיים די דריטע מאל; עס איז נישטא קיין בעסערע פלאץ וואו צו אנטלויפן ווען מען האט א צרה ווי צו די הייליגע תורה, אזוי ווי חכמינו זכרונם לברכה זאגן (תנא דבי אליהו רבא, פרק ו): "אִם רָאִיתָ שֶׁהַיִּסּוּרִין מְמַשְׁמְשִׁין וּבָאוֹת עָלֶיךָ, רוּץ לְחַדְרֵי דִּבְרֵי תּוֹרָה, וּמִיָּד הַיִּסּוּרִין בּוֹרְחִין מִמְךָ", אויב דו זעסט אז עס קומען אויף דיר צרות און יסורים, אנטלויף צו די הייליגע תורה, וועסטו ווערן געראטעוועט.

בנוגע די לשון הרע'ס וואס מען רעדט אויפ'ן רבי'ן און אויפ'ן רבינ'ס מענטשן; דערמאנסט מיר די מעשה וואס האט פאסירט ביי רבי נתן, מען האט עדות געזאגט אויף רבי נתן אז ער עסט אום ט' באב, צוויי עדות האבן געשוואוירן אז זיי האבן געזען ווי רבי נתן מאכט א סעודה, ער עסט און טרינקט אום ט' באב; רבי נתן איז געווען גאנץ ט' באב איינגעשפארט, מען האט ארויסגעהערט וויינען א גאנצן טאג, רבי נתן האט געוויינט אויפ'ן חורבן בית המקדש נישט נאר ט' באב, נאר יעדע נאכט ביי תיקון חצות. זיין שכן, יונה מלמד, האט געזאגט פאר זיין רבי, ווען זיין רבי האט אים געבעטן ער זאל ביינאכט הרג'נען רבי נתן: "דער רבי זאל מכבד זיין א צווייטן מיט די מצוה, איך קען דאס נישט טון פאר מיין שכן רבי נתן, איך הער יעדע נאכט ווי ער זאגט תיקון חצות מיט אזא געוויין, מיט א זיסקייט, איך וועל דאס נישט טון"; אויף אזא איד האט מען געזאגט אז ער עסט ט' באב און טאנצט ט' באב.

שפעטער האט מען געפרעגט איינער פון די עדות וואס האבן מעיד געווען די פאלשע עדות, עקיבא מאירטשעס, היתכן, ווי קען זיין איר האט געשוואוירן אויף ליגנט? האט ער געענטפערט: "מיר האבן געזען רבי נתן עסן ט' באב וואס איז געפאלן אום שבת, מיר האבן נישט געשוואוירן פאלש, מיר האבן געוויסט אז מען וועט אונז נישט פרעגן אויב דאס איז געווען ט' באב שחל בשבת"; די רבנים, זיי האבן געמיינט אז רבי נתן האט געגעסן אין א וואכענדיגע ט' באב.

אזוי אויך האט מען געזאגט אויף רבי נתן נאך פאלשע עדות, די זעלבע צוויי עדות האבן געשוואוירן אז זיי האבן געזען רבי נתן זיצן מיט א מיידל, שפעטער האט מען געפרעגט די מענטשן וואס האבן דאס מעיד געווען, היתכן, ווי קען זיין איר האט געשוואוירן אויף ליגנט, האבן זיי געזאגט, מיר האבן געזען רבי נתן זיצן מיט זיין אייניקל (א קינד פון זיין טאכטער חנה צירל), א קליין מיידל פון ווייניגער פון א יאר, מיר האבן נישט געשוואוירן פאלש, מיר האבן געוואוסט אז מען וועט אונז נישט פרעגן אויב דאס איז געווען אן אייניקל; אזוי איז געווארן די מחלוקת השם ישמרינו.

אזוי איז געווען ביים רבי'ן; דער רבי האט אמאל געזאגט פאר רבי נתן ער זאל פארן צום הייליגן קדושת לוי זכותו יגן עלינו אויף שבת, ווייל דער חולק וואס האט געקריגט אויפ'ן רבי'ן איז געפארן צו זיין אויף שבת אין בארדיטשוב רעדן לשון הרע אויפ'ן רבי'ן. רבי נתן איז געפארן, ער האט זיך נישט באוויזן ביז'ן זמן כניסת השבת ווייל ער האט געוויסט אז אויב דער הייליגער קדושת לוי וועט אים זען וועט ער אים בעטן ער זאל אוועקפארן כדי עס זאל נישט זיין קיין מחלוקת, פרייטאג צונאכטס איז רבי נתן אריינגעקומען אין בית המדרש, ווען דער הייליגער קדושת לוי זכותו יגן עלינו האט אים געזען האט ער אים זייער מכבד געווען, רבי נתן מיט זיין חבר רבי נפתלי האבן געווארט צו זען וואו דער חולק וועט זיך אוועק זעצן, זיי זענען דאך געקומען נאר פאר דעם, ער זאל נישט קענען רעדן זיינע שקרים אויפ'ן רבי'ן; זיי האבן געווארט און געווארט ביז ווען זיי האבן געזען וואו ער נעמט זיין פלאץ, ווען ער האט זיך אראפגעזעצט האט זיך רבי נתן געזעצט נעבן אים און רבי נפתלי אנטקעגן אים (מען האט שפעטער געפרעגט רבי נתן פארוואס ער איז געזעצן נעבן אים? האט ער געזאגט: "איך בין געווען גרייט אז אויב איך וועל הערן איין ווארט רעדן קעגן רבי'ן וועל איך אים פארשווייגן"), א גאנצע סעודה האט ער נישט געעפנט זיין מויל צו רעדן אויפ'ן רבי'ן.

נאך שבת איז רבי נתן אריין צום הייליגן קדושת לוי זכותו יגן עלינו, פרעגט אים דער הייליגער קדושת לוי אויב עס איז אמת אז דער רבי הייסט זיינע תלמידים טרינקען ברוינפן אינדערפרי פאר'ן דאווענען כדי מען זאל קענען דאווענען מיט שטארקע התלהבות? האט רבי נתן געזאגט: "רבי, איר אויך?! איר גלייבט די אלע לשון הרע'ס?" האט דער הייליגער קדושת לוי געזאגט: "ניין, ניין, איך גלייב נישט; איך פרעג נאר ווייל יענער זאגט אזוי, אז דער רבי הייסט טרינקען פאר'ן דאווענען"; האט רבי נתן פארשטאנען פארוואס דער רבי האט אים אהין געשיקט אויף שבת, כדי דער חולק זאל נישט קענען פארקויפן זיינע שקרים און מאכן א מחלוקה אויפ'ן רבי'ן.

אזוי איז אין יעדן דור, אלע מחלוקת אויף צדיקים איז פון לשון הרע; וויי פאר די וואס זענען דאס מקבל, זיי נעמען אן לשון הרע'ס אויף צדיקים. חס וחלילה צו טראכטן אז מיר טאנצן ט' באב, חס וחלילה צו זאגן אויף ברסלב'ע חסידים אז מיר זענען נישט מתאבל ט' באב אזוי ווי די הלכה איז; אז דו וועסט אננעמען די אלע לשון הרע וועסטו אפלאזן דיין לערנען און דו וועסט פארשעמען צדיקים, אזוי ווי דער רבי זאגט (ספר המדות, אות לשון הרע, סימן ח): "עַל יְדֵי לָשׁוֹן הָרָע אֵין לָאָדָם חֵשֶׁק לִלְמֹד", דורך לשון הרע פארלירט מען די חשק צו לערנען, "גַּם מְבַזֶּה אֶת הַצַּדִּיק", און מען פארשעמט צדיקים; מען קען מער נישט מקבל זיין פון דעם צדיק, ווייל מען גלייבט די לשון הרע'ס און אז מען האט מער נישט קיין חיזוק לאזט מען אפ די תורה.

דער אייבערשטער זאל העלפן מיר זאלן נישט גלייבן קיין ליגנט און נישט הערן קיין לשון הרע, וועלן מיר זוכה זיין צו ווערן גערעכנט ווי די צדיקים. אזוי ווי דער רבי זאגט (שם, אות יא): "מִי שֶׁאֵין מְקַבֵּל לָשׁוֹן הָרָע עַל צַדִּיק", 

בעזרת ה' יתברך - ה' פרשת תזריע, ד' ניסן, שנת תשפ"ד לפרט קטן

לכבוד ... נרו יאיר

איך האב ערהאלטן דיין בריוו.

ליבער ברודער, אז מען איז פארנומען צו זוכן שלעכטס ביי אנדערע - איז א סימן אז מען דארף תשובה טון. רבי נתן האט געזאגט: "ווען איך זע א חסרון ביי א צווייטן, איז דאס מיין פראבלעם; אדער האב איך נישט געהאט קיין התבודדות יענעם טאג, און אז איך האב יא געמאכט התבודדות - האב איך נישט געמאכט גענוג התבודדות, ווייל ווען איך וואלט זיך גוט מתבודד געווען - וואלט איך געזען נאר גוטס ביי יעדן איינעם".

זיי נישט ברוגז וואס איך גיי דיר זאגן, אז מען קומט צו דיר רעדן לשון הרע - איז דאס דיין אייגענע פראבלעם, דער הייליגער בעל שם טוב זכותו יגן עלינו האט אונז מגלה געווען פשט אין די ווערטער וואס די הייליגע חכמים זאגן (נגעים ב, ה): "כל הנגעים אדם רואה, חוץ מנגעי עצמו", טייטשט דער הייליגער בעל שם טוב, "כל הנגעים אדם רואה חוץ", אלע פעלערס וואס א מענטש זעט ביי א צווייטן, "זה נמשך מנגעי עצמו", דאס איז זיינע אייגענע פראבלעמען. אזוי ווי די הייליגע חכמים זאגן (קידושין ע:): "כל הפוסל פסול", דער וואס רעדט אויף אנדערע רעדט אויף זיך אליין, און אזוי ווערט גע'פסק'נט אין הלכה, ווען מען זוכט א שידוך (אבן העזר סימן ב', סעיף ב): "כל הפוסל במומו פוסל", אז מען הערט איינעם בארעדן אנדערע - זאל מען זיך נישט משדך זיין מיט אים.

ווער האט צייט צו רעדן פון אנדערע, ווער איז שוין פערטיג מיט זיך אליין? לאז דיך אפ פון לשון הרע, א שאד אז מען קומט צום רבי'ן און מען גייט אריבער אזויפיל בזיונות, שפיכות דמים, פארן ווערן א ברסלב'ער - פארן זיין פארנומען מיט אנדערע; צו זיין פארנומען מיט יענעמ'ס חסרונות וואלסטו געקענט בלייבן אין דיין אלטע חסידות. טו תשובה, בעט דעם אייבערשטן זאלסט האבן א ריינע מויל מיט ריינע אויערן, און גיי התבודדות יעדן אינדערפרי, שריי אויס די געדעכטע בלוט, זאג: "הייליגער באשעפער, ווען וועל איך זוכה זיין צו זען נאר גוטס ביי יעדן איינעם, פארוואס זוך איך יענעמ'ס חסרונות? וואס אינטערעסירט מיך יענעמ'ס לעבן?

הייליגער באשעפער, אז מען קומט רעדן צו מיר פון אנדערע - איז דאך א סימן אז איך בין א מענטש וואס אינטערעסירט די זאכן, ווייל צו די ערליכע אידן קומט מען נישט רעדן קיין לשון הרע, בעט איך דיר הייליגער באשעפער, העלף מיר איך זאל געדענקען פון עלמא דאתי, אז עס איז דא א בית הקברות וואס דארט וועל איך דארפן אנקומען, מען וועט מיך אריינלייגן אין גרוב אן מיין רשות, און מיך צודעקן מיט ערד; איז פארוואס בין איך פארנומען צו רעדן פון אנדערע? העלף מיר איך זאל געדענקען אז איין טאג וועט מען זיין א גוסס, מען וועט מוזן צוריק געבן די נשמה צו דיר, איז וואס בין איך פארנומען צו זוכן שלעכטס אויף יענעם, וואס בין איך מקבל לשון הרע?

הייליגער באשעפער זיי מיך מקרב צו דיר, געב מיר פון די יין המשומר, פון די אונגארישע וויין, פון רבינ'ס שכל, איך זאל זיך נישט נארן. דער רבי זאגט (שיחות הר"ן, סימן נא): 'אֶת זֶה תְּקַבְּלוּ מִמֶּנִּי, שֶׁלֹּא יַטְעֶה אֶתְכֶם הָעוֹלָם, כִּי הָעוֹלָם מַטְעֶה מְאֹד', דאס זאלט איר מקבל זיין פון מיר, די וועלט נארט אייך, לאזט אייך נישט נארן; הייליגער באשעפער איך בין געקומען צום רבי'ן מיט אזויפיל מסירות נפש כדי צו זיין א איד, צו לערנען און דאווענען און זען אין יעדן איד נאר גוטס, העלף מיר איך זאל יעדן טאג לערנען מקרא, משנה, גמרא והלכה, און איך זאל קומען אין שול דאווענען די דריי תפילות און זיך מתבודד זיין".

אזוי זאלסטו יעדן טאג בעטן דעם אייבערשטן, און ווען איינער קומט צו דיר רעדן פון א דריטן זאלסטו יענעם אנכאפן און גיין א טענצל: "אשרינו שזכינו להתקרב לרבינו", מאך יענעם פרייליך, ווייל בדרך כלל די וואס בארעדן דעם און יענעם - זענען זייער צעבראכענע מענטשן, עס קען זיך דאכטן פאר יונגע מענטשן אז זיי זענען געלונגען, זיי זענען פארשטייערס, אבער ווער עס ווייסט דעם אמת ווייסט אז די וואס זענען פארנומען פירן די וועלט - די זענען בעלי מרה שחורה, זאלסטו יענעם נעמען אין א טענצל, ביז ענק וועלן פרייליך ווערן.

דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

בעזרת ה' יתברך - יום ב' פרשת בראשית, אסרו חג סוכות, כ"ד תשרי, שנת תשפ"ד לפרט קטן

לכבוד ... נרו יאיר

איך האב ערהאלטן דיין בריוו.

טענה נישט מיט דיין שווער, טענה נישט מיט קיינעם, בפרט מיט עלטערן, טאטע מאמע שווער און שוויגער; אז דו ווילסט זיך טענה'ן - זאלסטו גיין התבודדות און אויסשמועסן אלעס וואס ליגט דיר אויפן הארץ, דערצייל אויס דיין הארץ פארן אייבערשטן, זאג אים דיין גאנצע עבר, און וואס האט פאסירט מיט דיר פון ווען דו האסט געטראפן דעם רבי'ן און עד היום וואס עס פאסירט מיט דיר ווען דו דערמאנסט זיך פון רבי'ן, און די התעוררות וואס דו באקומסט יעדעס מאל דו לערנסט דעם רבינ'ס ספרים.

דאס ווייסטו אודאי אז דער רבי האט זיך דאס אלעס אליינס געברענגט, דער רבי האט געוואלט עס זאל זיין מחלוקות. ווען דער רבי איז צוריק געקומען פון די הייליגע נסיעה קיין ארץ ישראל האט ער געזאגט פאר אנשי שלומינו איך האב פאר אייך געברענגט א מתנה – "מחלוקות", פון היינט אן וועט מען קריגן אויף אונז. דער רבי האט געזאגט (חיי מוהר"ן, סימן תב): "איך האב די כח אראפצונעמען פון מיר אלע מחלוקת, איך האב בכח צו מאכן אז די גאנצע וועלט זאל קומען צו מיר און זינגען 'יחי אדונינו מורינו ורבינו', אבער איך וויל דאס נישט ווייל עס איז דא מדריגות וואו מען קען נישט אנקומען נאר דורך בזיונות", דורך דעם וואס מען טשעפט און מען שפעט איז דער מענטש ביי זיך צעבראכן, עס פאלט אוועק דער 'איך', עס איז נישטא דער 'מיך', 'זיך'; דאס האט דער רבי געוואלט.

זיי נישט ברוגז אויף דיין שווער, האלט נישט קיין האס; עס איז נישט ער, עס איז די לשון הרע'ס וואס גייט שוין אן איבער צוויי הונדערט יאר, פון דעם רבינ'ס צייטן ווי דער חולק האט אנגעדרייט די אלע לשון הרע'ס. דיין שווער מיינט זיכער אז די פלאץ איז שעדליך, אזוי ווי מען רעדט השם ישמרינו; וואלט ער געוויסט וואס דו און דיין ווייב באקומען ביים רבי'ן - וואלט ער דיך געטראגן אויף די אקסלען. דער רבי האט געזאגט (שיחות הר"ן, סימן קפב): "עָלַי אֵין חוֹלְקִים כְּלָל, רַק הֵם חוֹלְקִים עַל מִי שֶׁעָשָׂה כָּךְ, כְּמוֹ שֶׁבּוֹדִים הַחוֹלְקִים עָלָיו, וְעַל אִישׁ כָּזֶה בְּוַדַּאי רָאוּי לַחֲלֹק", אויף מיר קריגן זיי נישט, זיי קריגן אויף איינעם וואס מען זאגט אויף אים די אלע לשון הרע'ס און אויף אים דארף מען קריגן, אויף אזא איינעם קריג איך אויך; דער רבי האט געזאגט: "זֵייא הָאבִּין זִיךְ אוֹיס גִּישְׁנִיצְט אַ מֶענְטְשׁ, אִין קְרִיגְן אוֹיף אִיהם", אויף אים קריג איך אויך.

לערן דעם רבינ'ס ספרים און בעט דעם אייבערשטן זאלסט קענען טון וואס דער רבי פארלאנגט פון אונז, בעיקר התבודדות ותפילה; גיי יעדן טאג אין א שטילע פלאץ און שמועס מיטן אייבערשטן. דער רבי זאגט (לקוטי מוהר"ן חלק ב', סימן ק): "מִּקָּטָן וְעַד גָּדוֹל אִי אֶפְשָׁר לִהְיוֹת אִישׁ כָּשֵׁר בֶּאֱמֶת, כִּי אִם עַל יְדֵי הִתְבּוֹדְדוּת", מען קען נישט זיין קיין ערליכער איד נאר אז מען מאכט התבודדות; הער ווערטער, מען קען נישט זיין א איד נאר דורך התבודדות, נאר אז מען רעדט צום אייבערשטן אויף די שפראך וואס מען איז צוגעוואוינט צו רעדן, מען דערציילט די ירידות, די נפילות וואס דער יצר הרע מאכט מיטן מענטש; נאר אזוי קען מען זיין אן ערליכער איד.

אויך זאלסטו זיך צופלייסן מיט לערנען די הייליגע תורה. דער הייליגער רבי האט אונז געגעבן א וועג צו לערנען אפילו מען פארשטייט נישט, אפילו מען גייט אריבער שווערע טעג, אפילו מען האט נישט קיין חברותא, אפילו מיט אלע אפילו'ס; דער רבי זאגט (שיחות הר"ן, סימן עו): "אֵין צְרִיכִין בְּלִמּוּד רַק הָאֲמִירָה לְבַד, לוֹמַר הַדְּבָרִים כְּסֵדֶר, וּמִמֵּילָא יָבִין", דער עיקר זאל מען זאגן די אותיות פון די תורה, אפילו מען פארשטייט נישט, ווייל ביים סוף וועט מען פארשטיין.

מיין ליבער ברודער, וואס זאל איך דיר זאגן, דעם רבינ'ס ספרים איז פאר אונז א פארמעגן, נישטא קיין זאך אין לעבן וואס דער רבי זאל נישט האבן אויף דעם אן עצה; ווער עס לערנט די ספרים פון רבי'ן ווערט קלאר אין לעבן, יעדע זאך איז ביי אים קלאר, ער ווייסט ווי זיך צו פירן. דער רבי האט געזאגט (חיי מוהר"ן, סימן תצה): "אִלּוּ הָיִינוּ רוֹאִין אוֹצָר הָיִינוּ רָצִים בְּוַדַּאי אֵלָיו, וְהָיִינוּ חוֹפְרִים וּמְלַכְלְכִים עַצְמֵנוּ בְּרֶפֶשׁ וָטִיט בִּשְׁבִיל לַחְתֹּר אַחֲרָיו וּלְמָצְאוֹ", ווען איר וואלט געטראפן אן אוצר, וואלט איר דאך זיכער אהינגעלאפן און געגראבן דארט כדי צו זוכן ווי מער מען קען נעמען פונעם אוצר, איר וואלט נישט געקוקט צי איר ווערט שמוציג, נאר איר וואלט אריינגעקראכן אין בלאטע אבי צו נעמען פונעם אוצר, "וַהֲלֹא אֲנִי אוֹצָר שֶׁל יִרְאַת שָׁמַיִם, וּמַדּוּעַ לֹא יִהְיוּ לְהוּטִים וְרָצִים אַחֲרַי לְקַבְּלוֹ", איך בין דאך אן אוצר פון יראת שמים, פארוואס לויפט איר מיך נישט נאך צו נעמען פון מיין אוצר?!

דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

בעזרת ה' יתברך

יום ב' פרשת משפטים, ל"ו שובבי"ם, כ"ב שבט, שנת תשפ"ג לפרט קטן

לכבוד ... נרו יאיר

איך האב ערהאלטן דיין בריוו.

ווען מענטשן וואלטן געוויסט וואס דער רבי לערנט און די שכל וואס מען באקומט ביים רבי'ן - וואלטן אלע געשיקט די קינדער צום רבי'ן; די דרך ארץ וואס מען באקומט ביים רבי'ן איז נישטא אין די גאנצע וועלט.

דער רבי האט געזאגט: "אִם קֵיסָרִים וּמְלָכִים הָיוּ יוֹדְעִים אֵיךְ אֲנִי מְלַמֵּד אֶת אֲנָשַׁי דֶּרֶךְ אֶרֶץ, הָיוּ שׁוֹלְחִים אֶת בְּנֵיהֶם אֵלַי לִלְמוֹד דֶּרֶךְ אֶרֶץ", ווען קעניגן וואלטן געוויסט וואס פאר א דרך ארץ איך לערן אויס פאר מיינע תלמידים - וואלטן זיי געשיקט זייערע קינדער צו מיר איך זאל זיי אויסלערנען דרך ארץ.

נאר וואס דען? דער סמ"ך מ"ם איז גרויס, די כוחות וואס מען האט אים געגעבן איז נישט צו פארשטיין. דער רבי האט דערציילט (ספורי מעשיות מעשה ז', מזבוב ועכביש) איידער זיין נשמה איז אראפגעקומען אויף די וועלט, האט דער סמ"ך מ"ם געשריגן: "רבונו של עולם, אויב דער נשמה קומט אראפ אויף די וועלט - פארוואס האסטו מיך באשאפן?" האט מען אים געענטפערט: "די נשמה מוז אראפקומען אויף די וועלט, דו גיי און זוך דיר אן עצה". איז ער אוועקגעגאנגען און שפעטער איז ער צוריקגעקומען מיט אן אלטיטשקן אן איינגעבויגענעם, זיי האבן געלאכט און געזאגט: "די נשמה קען שוין אראפגיין, מיר האבן שוין אן עצה".

מוהרא"ש זכרונו לברכה שרייבט (בספר נהרי אפרסמון): "וואס איז זייער עצה, וואס זיי האבן זיך געטראפן? לאכן, מען לאכט פונעם רבי'ן און מען שפעט אפ פון א ברסלב'ער חסיד", דאס מאכט אז עלטערן זאלן נישט לאזן די קינדער אנקומען צום רבי'ן, עלטערן ציטערן אז די קינדער וועלן אנקומען צו א שלעכטע פלאץ. דער רבי האט געזאגט (שיחות הר"ן, סימן קפב): "עָלַי אֵין חוֹלְקִים כְּלָל, רַק הֵם חוֹלְקִים עַל מִי שֶׁעָשָׂה כָּךְ, כְּמוֹ שֶׁבּוֹדִים הַחוֹלְקִים עָלָיו, וְעַל אִישׁ כָּזֶה בְּוַדַּאי רָאוּי לַחֲלֹק", אויף מיר קריגן זיי נישט, זיי קריגן אויף איינעם וואס מען זאגט אויף אים די אלע לשון הרע'ס, און אויף אים דארף מען קריגן, אויף אזא איינעם קריג איך אויך; דער רבי האט געזאגט: "זֵייא הָאבִּין זִיךְ אוֹיס גִּישְׁנִיצְט אַ מֶענְטְשׁ, אִין קְרִיגְן אוֹיף אִיהם", אויף אים קריג איך אויך.

היכל הקודש איז א פלאץ וואו מען לערנט דרך ארץ, מען לערנט שכל. אז דיין טאטע וויל מאכן זיינע מנהגים - וואס האט דאס מיט דיר? וואס דארפסטו זיך שעמען? און אז מענטשן שמייכלען פון דיין טאטע - איז וואס? און אז מען לאכט - איז וואס? מען ווערט נישט גרעסער ווען מענטשן האלטן יא פון אים און מען ווערט נישט קלענער אויב מען לאכט, דער עיקר דארף מען טון רצון השם.

דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

בעזרת ה' יתברך

יום ב' פרשת וישב, י"ח כסליו, שנת תשפ"ג לפרט קטן

לכבוד ... נרו יאיר

איך האב ערהאלטן דיין בריוו.

לשון הרע איז זייער א הארבע עבירה; אז מען רעדט לשון הרע פארלירט מען אלעס. דער רבי זאגט (ספר המדות אות לשון הרע, סימן טז): "עַל יְדֵי לָשׁוֹן הָרָע אֵין מְקַבֵּל פְּנֵי הַשְּׁכִינָה", ווער עס רעדט לשון הרע קען נישט מקבל זיין פני השכינה, מען רייסט זיך אפ אינגאנצן פון די אמונה. חכמינו זכרונם לברכה זאגן (ירושלמי פאה, הלכה א): "עַד שֶׁכּוֹפֵר בָּעִקָּר" דער וואס רעדט לשון הרע, רעדט דאס נאר נאכן לייקענען אינעם אייבערשטן, "וְחוֹטֵא בַּשָּׁמַיִם וּבָאָרֶץ", אלע עבירות וואס מען טוט איז נאר עבירות דא אויף די וועלט, אבער דער בעל לשון הרע זינדיגט סיי אויבן און סיי אונטן.

אבער אז מען טוט תשובה איז דער אייבערשטער מוחל און אלעס ווערט צוריק. עס ווערט געברענגט פון צדיקים (ספר דברי יואל פרשת מצורע, דף תנא): "אָמְנָם אִם הַמְסַפֵּר לָשׁוֹן הָרָע חוֹזֵר בִּתְשׁוּבָה", אויב דער וואס רעדט לשון הרע - טוט תשובה, "אֲזַי שָׁבִים כָּל מִצְווֹתָיו אֵלָיו", דעמאלט קומען צוריק אלע מצוות צו אים, "וְהַכֹּל עַל מְקוֹמוֹ הָרִאשׁוֹן יָבֹא", און אלעס ווערט צוריק אזוי ווי פריער.

די גרעסטע און בעסטע סגולה צו ווערן געראטעוועט פון לשון הרע און מתקן זיין וואס מען האט געטון ביז אהער - איז דורך לערנען תורה, דער רבי זאגט (ספר המדות שם, אות א): "וְתַקָּנָתוֹ, יַּעֲסֹק בַּתּוֹרָה", דורך לערנען תורה איז מען מתקן די עבירה פון לשון הרע, און מען ווערט געראטעוועט אויף ווייטער.

מאך זיך א שיעור אין לערנען משניות כסדרן פון אנהויב ביזן ענדע, אויך א שיעור אין גמרא; אזוי וועסטו אלעס פאררעכטן.

דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

בעזרת ה' יתברך

יום א' פרשת אחרי ב', כ"ג ניסן, אסרו חג, שנת תשפ"ב לפרט קטן

... תחי'

איך האב ערהאלטן אייער בריוו.

איך האב צו אייך א פראגע, פארוואס דארפן בכלל אייער משפחה וויסן אז איר נעמט אייער חיות פון הייליגן רבי'ן? פארוואס דארף צוגיין דאס התקרבות מיט מחלוקות? פארוואס אוועקגיין פון שטוב? צי דען קען מען נישט זאגן "שכוח אייבערשטער" אין שטוב? מען מוז זיך צעקריגן מיט משפחה, אוועקגיין פון שטוב - צו קענען זאגן "שכוח אייבערשטער"? מען קען דאך זיין מקורב, בלייבן אין שטוב, אויסהערן שיעורים, לערנען דעם רבינ'ס ספרים - אן גיין און קומען וכו'.

איר דארפט פארשטיין, קודם, וואס איז דאס ברסלב? ברסלב איז שכל, עצות און חיזוק פון הייליגן רבי'ן. דער רבי לערנט אונז אמונה, דער רבי געבט אונז חיזוק צו קענען אריבערגיין שווערע זמנים אין לעבן; אז מען לערנט דעם רבינ'ס ספרים, מען הערט די שיינע דיבורים פון רבי'ן, שיעורים פון אנשי שלומינו ווי זיי לערנען און דערציילן פון רבי'ן - ווערט דער לעבן אזוי זיס, מען האט כח אריבערצוגיין די שווערע נסיונות, מען הויבט אן שפירן דעם אייבערשטן, מען הויבט אן שמועסן מיט'ן אייבערשטן, ממש א לעבן פון גן עדן.

עלטערן ווערן דערשראקן ווען פלוצלונג יעדן טאג וויל זייער טאכטער גיין דא, גיין דארט; מען ווערט דערשראקן ווען דאס קינד וויל כסדר ארויסגיין. די עלטערן ווייסן נישט פינקטליך וואס איז דאס ברסלב, און אסאך מאל הערט מען לשון הרע, דעריבער איז נישט כדאי זיך צו שפאַרן ארויס צו גיין דא, ארויסגיין דארט; מען קען האבן גוטע חבר'טעס דורך רעדן אויפ'ן טעלעפאן, ענדערש בלייבט מען אין שטוב העלפן די עלטערן.

איך בין אפאר יאר געווען מקורב צום רבי'ן אן דעם וואס איינער זאל בכלל וויסן, איך האב זיך מתבודד געווען און געלערנט מיינע שיעורים כסדרן, אויך האב איך געהאט שטילערהייט שיחות מיט ערליכע חברים, קיינער האט נישט גע'חלומ'ט בכלל אז איך בין ברסלב. שפעטער ווען איך בין געפארן קיין אומאן אויף ראש השנה, דעמאלט איז ארויסגעקומען דער סוד, מיין משפחה האט זיך דערוויסט אז איך צי זיך קיין ברסלב. נאך ראש השנה, נאכן צוריקקומען פון אומאן בין איך ווייטער געבליבן אלע זמנים וואס מען קומט זיך צאם מיט משפחה, איך בין נישט אוועקגעלאפן יעדע שני וחמישי.

מוהרא"ש האט מיר דאס געלערנט. איך האב אמאל געפרעגט מוהרא"ש פאר יום טוב שבועות: "איך קום אריין קיין בארא פארק צו מיינע עלטערן אויף שבועות, מיין טאטע דאווענט ביי מיין זיידע (שליט"א) [זכרונו לברכה], חברים זאגן מיר אז איך מוז קומען דאווענען אין היכל הקודש, ווייל שבועות דאווענט מען מיט אנשי שלומינו, דאס ראטעוועט פון עולם התוהו, אדער זאל איך בלייבן דאווענען אין קארלסבורג מיט מיין משפחה און נישט מאכן מחלוקות?" מוהרא"ש זאגט מיר: "קודם געב אכטונג נישט צו זיין בזה העולם אין עולם התוהו"; דאס איז געווען דער וועג פון מוהרא"ש, נישט צו מאכן קיין מחלוקות, בלייבן מיט די משפחה און דארט לעבן מיט די עצות פון רבי'ן.

למעשה האב איך אויסגעארבעט א וועג צו קענען דאווענען ביי מוהרא"ש. דעמאלט האט מוהרא"ש געדאווענט ותיקין, איך האב זיך געמאכט א חשבון אז איך גיי ותיקין צו מוהרא"ש און ווען מען ענדיגט דאווענען וועל איך גיין צו מיין זיידע, אזוי האב איך געטון אפאר יאר, איך האב געדאווענט ביי מוהרא"ש און נאכדעם בין איך געזיצן מיט'ן טלית ביי מיין זיידעס מנין פאר כמה שעות, איך האב זיך מתבודד געווען אונטערן טלית אן דעם וואס מען זאל וויסן אז איך בין אנדערש פון די משפחה.

באזונדער ווען עס רעדט זיך פון פרויען און מיידלעך וואס ווילן לעבן מיט די עצות פון רבי'ן, ביי זיי איז דאך אסאך גרינגער עס זאל נישט ווערן קיין מחלוקות. ביי מענער, דארט קלאפט עס אויס ביים פארן קיין אומאן אויף ראש השנה, ביי פרויען איז דאס נישט שייך, פרויען פארן נישט קיין אומאן ראש השנה, קען מען דאך בלייבן מיט די משפחה, מיט די עלטערן און שלום על ישראל.

וואס איז די זאך פון גיין צו ברסלב'ע מענטשן וואס זענען פאזעטיוו און זאגן א גאנצן צייט "שכוח אייבערשטער"? צי דען קען מען נישט בלייבן אין שטוב און דאנקען דעם אייבערשטן? מען מוז שטיין נעבן ברסלב'ער מענטשן צו קענען זאגן "שכוח אייבערשטער"?!

געדענקט, ברסלב איז נישט אוועקגיין פון משפחה, ברסלב איז נאר די זאך: דאנקען און לויבן דעם אייבערשטן, בעטן דעם אייבערשטן אויף יעדע זאך און זיך פרייען מיט גוטע זאכן וואס מען טוט; דאס קען מען טון ווען מען איז אויסגעמישט מיט די משפחה, און אזוי קען מען גאר מקרב זיין די גאנצע משפחה, אלע זאלן מקורב ווערן.

 בעזרת ה' יתברך

יום ד' פרשת כי תשא, ט"ו אדר א', שושן פורים קטן, שנת תשפ"ב לפרט קטן

לכבוד ... נרו יאיר

איך האב ערהאלטן דיין בריוו.

עס באדערט דיר אויך אויף די אלע מענטשן וואס מען וואלט זיי געקענט ראטעווען מיט די זיסע עצות און חיזוק פון מוהרא"ש, און יעצט ווען זיי האבן געהערט לשון הרע פון די בעלי לשון הרע זענען זיי אינגאנצן פארפאלן – דאס טוט דיר אויך וויי? נאך א מזל מוהרא"ש האט גערעדט קעגן זיי, ווען נישט וואלט איך נישט געבליבן ביי מוהרא"ש.

ווען איך בין מקורב געווארן צום הייליגן רבי'ן, איך בין אנגעקומען צו מוהרא"ש - זענען צו מיר געקומען מיינע חברים, זיי האבן מיר געזאגט: "וויסן זאלסטו אז מוהרא"ש איז נישט עכט ברסלב, די זקנים האבן געזאגט אז דאס איז נישט דעם רבינ'ס זאך"; מיר איז דאס געווען זייער שווער צו הערן, פון איין זייט האב איך שוין זוכה געווען צו טרעפן די גאלדענע בארג מיט'ן פערלנעם שלאס, נאכן אזוי לאנג זוכן האב איך ענדליך געפונען את שאהבה נפשי, עס האט זיך מיר געעפנט די אויגן, איך האב אנגעהויבן שפירן דעם אייבערשטן, אנגעהויבן רעדן צום אייבערשטן, אנגעהויבן זיך פרייען מיט מצוות, און דא פון די אנדערע זייט רעדן מיינע חברים בשם די ברסלב'ער זקנים אז דאס איז נישט דעם רבינ'ס זאך.

עס איז מיר געווארן אין מיין קאפ א וועלט מלחמה. איך בין ווייטער געקומען צו די שיעורים פון מוהרא"ש, און מוהרא"ש ברוח קודשו האט דאס געזען, האט ער אנגעהויבן רעדן פון די עבירה פון לשון הרע, אז די אלע וואס רעדן קעגן די ספרים און קונטרסים זענען גרויסע בעלי עבירה, אנדערש וואלטן זיי נישט גערעדט; אן ערליכער איד רעדט נישט אויף ספרים און קונטריסם וואס זענען מגלה ומפרסם דעם אייבערשטן. חכמינו זכרונם לברכה זאגן (תענית ז:): "כל אדם שיש לו עזות פנים מותר לשנאותו", אז דו זעסט אן עזות פנים - מעגסטו אים פיינט האבן, "מותר לקרותו רשע", מען מעג אים רופן רשע, און דאס איז א סימן אז ער איז א נואף; עס האט נישט צוטון ווער דער מענטש איז, ווער עס פארשעמט ערליכע אידן, ער איז מבזה ספרים און קונטרסים וואס זענען מגלה ומפרסם דעם אייבערשטן - זאל ער זיין ווער ער איז, איז ער א שליח פונעם שטן.

דו שרייבסט אז דו ביסט זיך מחי' מיט די שיעורים און די בריוו; דאס איז אלעס נאר בזכות מוהרא"ש זכותו יגן עלינו. איך בין גארנישט, וואס איך זאג - איז פון מוהרא"ש, און נאר בזכות דעם וואס מוהרא"ש פלעגט אזויפיל רעדן ביי די שיעורים, מגלה זיין די אלע וואס רעדן קעגן ספרים און קונטרסים וואס זענען מגלה מציאות השם - ווער זיי זענען, נאר בזכות דעם האב איך געהאט די כח צו פארבלייבן דא, און איך בעט דעם אייבערשטן איך זאל קיינמאל נישט אוועקגיין פון דעם הייליגן פלאץ, איך זאל שטענדיג געדענקען וואס דער צדיק געבט מיר.

דאס וואס דו שרייבסט אז עס שטערט דיר אויך פארוואס דער רבי האט גערעדט וכו'; טו תשובה, וועסטו נישט האבן די חוצפה צו האבן קשיות אויף צדיקים. דער רבי זאגט (לקוטי מוהר"ן חלק א', סימן לו): "דְּזֶה הוּא כְּלָל גָּדוֹל", דאס איז א גרויסע כלל, "שֶׁאִי אֶפְשָׁר לְשׁוּם אָדָם לְהַשִּׂיג וְלִתְפֹּס בְּדִבּוּרוֹ שֶׁל הַצַּדִּיק", מען קען נישט פארשטיין די ווערטער פונעם צדיק, "אִם לֹא שֶׁתִּקֵּן תְּחִלָּה אוֹת בְּרִית קֹדֶשׁ כָּרָאוּי", אויב מען האט נאכנישט מתקן געווען אות ברית קודש, "וַאֲזַי יָכוֹל לְהָבִין וְלִתְפֹּס דִּבּוּרוֹ שֶׁל הַצַּדִּיק", נאר נאכן מתקן זיין אות ברית קודש - קען מען פארשטיין די ווערטער פונעם צדיק. ווייל דער הייליגער זוהר זאגט "סִלּוּקָא דִּיסוֹדָא עַד אַבָּא וְאִמָּא", ווען א מענטש איז פוגם ביסוד גייט די פגם ביזן מח, "שֶׁהֵם בְּחִינַת חָכְמָה וּבִינָה, שֶׁהֵם י"ה, שֶׁהֵם מֹחִין, נִמְצָא כְּשֶׁתִּקֵּן אוֹת בְּרִית קֹדֶשׁ כָּרָאוּי אֲזַי הַמֹּחִין שֶׁלּוֹ בִּשְׁלֵמוּת, וְיָכוֹל לְהָבִין דִּבּוּרוֹ שֶׁל הַצַּדִּיק כְּפִי הַתִּקּוּן שֶׁל כָּל אֶחָד, כָּךְ הוּא הַשָּׂגָתוֹ", לויט וויפיל מען פאררעכט, מען טוט תשובה - נאר אזוי קען מען האבן אן השגה אינעם צדיק.

אז דו שרייבסט מיט חוצפה פארוואס דער רבי האט גערעדט אזוי וכו' - איז דא איין ענטפער: גיי וויין צום אייבערשטן, פאררעכט כאטשיג איין פגם, איין עבירה, כל שכן ווען מיר זענען איבער די אויערן מיט עבירות.

בעזרת ה' יתברך

יום ד' לסדר כי תבוא לאומאן, י"ג אלול, שנת תש"פ לפרט קטן

מרת ... תחי'.

איך האב ערהאלטן אייער בריוו.

עס ווערט געברענגט אין ספרים הקדושים (חובות הלבבות שער הכניעה פרק ז, און אין נאך ספרים) אז ווען מען רעדט לשון הרע אויף א צווייטן מענטש נעמט מען אוועק אלע מצוות און מעשים טובים פון דער מענטש וואס רעדט לשון הרע און מען טראגט עס פאר'ן מענטש וואס מען רעדט אויף אים שלעכטס, אזוי אויך נעמט מען אלע עבירות וואס יענער מענטש האט געטון און מען ברענגט עס צו דעם מענטש וואס רעדט לשון הרע; מיט דעם טייטשט מען, דוד המלך קרעכצט (תהילים סט, יג): "יָשִׂיחוּ בִי יֹשְׁבֵי שָׁעַר, וּנְגִינוֹת שׁוֹתֵי שֵׁכָר", די אלע וואס זיצן אין די גאסן רעדן אויף מיר שלעכטס, און די אלע וואס טרינקען אין טרינק הייזער - רעדן אויף מיר שלעכטס; דוד המלך רעדט זיך אויס אז די אלע וואס רעדן שלעכטס אויף אים זענען ליידיגע מענטשן וואס האבן נישט קיין מצוות, קומט אויס אז דוד המלך איז גארנישט מרוויח פון דעם, ער האט נישט וואס צוצונעמען פון זייערע מצוות.

אבער וויסן זאלט איר אז אויב מען טוט תשובה, מען האט חרטה אויף אלעס וואס מען האט געטון און מען נעמט זיך פאר מער נישט צו רעדן - דעמאלט באקומט מען צוריק אלע מצוות און מעשים טובים. אזוי ברענגט דער הייליגער סאטמאר רבי זכותו יגן עלינו (ספר דברי יואל פרשת מצורע, דף תנא): "אָמְנָם אִם הַמְסַפֵּר לָשׁוֹן הָרָע חוֹזֵר בִּתְשׁוּבָה", אויב דער וואס רעדט לשון הרע טוט תשובה, "אֲזַי שָׁבִים כָּל מִצְווֹתָיו אֵלָיו", דעמאלט קומען צוריק אלע מצוות צו אים, "וְהַכֹּל עַל מְקוֹמוֹ הָרִאשׁוֹן יָבֹא", און אלעס ווערט צוריק אזוי ווי פריער.

דעריבער אז איר האט מורא וואס וועט זיין מיט אלע אייערע זעק און פעק פון מצוות און מעשים טובים וואס איר האט געטון א גאנץ יאר וואס איר האט פארלוירן ווען איר האט גערעדט שלעכטס וכו'; אויב איר טוט תשובה, איר נעמט זיך פאר מער נישט צו רעדן שלעכטס אויף אנדערע און איר בעט איבער דעם וואס איר האט וויי געטון - וועט צוריק קומען צו אייך אלע אייערע מצוות און גוטע מעשים.

דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

א כתיבה וחתימה טובה און א גוט געבענטשט יאר.