בעזרת ה' יתברך

יום ד' פרשת חיי שרה, י"ט מר-חשון, שנת תשפ"ה לפרט קטן

מרת ... תחי'

איך האב ערהאלטן אייער בריוו.

רעדט צו דעם אינגל ער זאל זיך שפילן איידל, אז מען רעדט - פועל'ט מען, און אז עס פעלט אויס - רעדט מען נאכאמאל; זאגט אים שיינערהייט אז מען דארף זיך שפילן איידל, און אז דער אייבערשטער האט ליב ווען מען שפילט זיך איידל, ביז איר וועט פועל'ן.

מאכט נישט קיין פאניק און מאכט נישט קיין שרעק, און אז מען דארף אוועק נעמען די קינד פון זיך שפילן אומאיידל - זאל דאס זיין מיט חכמה, רואיג און געלאסן, דורך מאכן א שפיל אינאיינעם וואס איז איידל, שפילט אויך מיט ווען די קינדער שפילן, נישט שלעפן אדער דערשרעקן, וואס דאס איז אויך נישט גוט.

דער עיקר זאלט איר אסאך בעטן דעם אייבערשטן פאר אייערע קינדער זיי זאלן אויפוואקסן הייליג און ריין. נאר תפילה איז די עצה, מוהרא"ש דערציילט, אמאל איז א איד געקומען צום הייליגן חפץ חיים זכותו יגן עלינו און געבעטן א ברכה אויף גוטע קינדער, האט דער הייליגער חפץ חיים גענומען א תהילים וואס איז געווען אויפגעבלאזן פון נאסקייט, ער האט דאס געוויזן פאר דעם איד און אים געזאגט: "זעסט? דאס איז דער תהילים פון מיין מאמע עליה השלום, וואו זי פלעגט יעדן טאג וויינען אז זי זאל האבן גוטע קינדער, אזוי איז מען זוכה צו גוטע קינדער"; זאלט איר אסאך בעטן דעם אייבערשטער אז איר זאלט זוכה זיין צו קינדער ערליכע אידן תלמידי חכמים.

בעטס דעם אייבערשטן: "רבונו של עולם העלף מיר איך זאל זוכה זיין צו קינדער און אייניקלעך וואס וועלן אויסוואקן הייליג און ריין, רבונו של עולם נעם אן מיינע תפילות, געב מיר קינדער וואס וועלן זיין אפגעהיטן פון עבירות, קינדער וואס וועלן זיין דבוק צו דיר".

דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

בעזרת ה' יתברך - יום ה' פרשת תצוה, שובבי"ם, י"ג אדר א', שנת תשפ"ד לפרט קטן

מרת ... תחי'

איך האב ערהאלטן אייער בריוו.

מען טאר נישט זאגן קיין ליגנט, און עס העלפט נישט זאגן ליגנט; קינדער ווייסן אלעס און קענען די עלטערן בעסער ווי די עלטערן קענען זיך אליינס.

זאגט דעם אמת, טאטי איז געגאנגען דאווענען און ברענגען פרנסה, און אויך האט טאטי שיעורים אין לערנען.

דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

בעזרת ה' יתברך - ד' פרשת משפטים, שובבי"ם, כ"ט שבט, שנת תשפ"ד לפרט קטן

מרת ... תחי'

איך האב ערהאלטן אייער בריוו.

אז מען קומט קיין היכל הקודש - טאר מען נישט מזלזל זיין אין די גוטע וועג ווי מען האט זיך געפירט ביז אהער, היכל הקודש איז נישט אוועק צו נעמען די גוטע מנהגים, היכל הקודש איז - אויסלערנען די עצות פון רבי'ן; התבודדות, שמחה, זיך מחי' זיין מיט גוטע נקודות, אכטונג געבן אויף שלום בית; נישט אויף מזלזל זיין אויף מנהגים וואס מען האט זיך געפירט ביז אהער.

לאזט נישט נאך אויף הכשרים, בפרט פלייש דארף מען נאכמער אכטונג געבן צו עסן נאר פון א גאר ערליכע הכשר. דער רבי זאגט (לקוטי מוהר"ן חלק א', סימן לז) אז צוליב נישט ערליכע שוחטים - מוטשעט מען זיך מיט פרנסה; גייט מיט די וועג פון אמאל, און נעמט היכל הקודש אויף חיזוק צו זיין פרייליך און צו מקיים זיין די תורה מיט שמחה.

בנוגע וכו'; אז מען קומט זיך צוזאם - די פרויען פון אנשי שלומינו – איין מאל א וואך אדער איין מאל א חודש - איז דאס זיך צו מחזק זיין אין די ענין פון רעדן צום אייבערשטן, און חיזוק אין זיין א געטרייע ווייב און א רואיגע מאמע; און אז דער זאגט דעות וועגן האבן קינדער וכו' און יענער זאגט דעות וכו' - דאס איז נישט קיין זאך וואס מען מעג רעדן, דאס איז נישט קיין זאך וואס חבר'טעס מאכן אפ, דאס האט מיט גרויסע ערליכע רבנים, דאס איז נישט קיין זאכן וואס מען רעדט ביי פרויען שמועסן.

גייט מיט אייער מאן נרו יאיר צו ענקער דיין, ענקער מורה דרך, און ער וועט אייך מדריך זיין מיט די וועג פון די תורה. ווייל עס איז דא צייטן וואס מען דארף בויען די וועלט, און עס איז דא צייטן וואס מען דארף זיך אפרוען, און ביי די פרויען צוזאמקום זאלט איר גיין זיך מחזק זיין און שעפן פרישע כוחות; מען קען שמועסן פון שטוב זאכן, פון קליידער, פון קאכן און באקן, פון עצה'לעך ווי זיך אומצוגיין מיט די קינדער, אבער נישט אויף צו מאכן א משפחה פלאן וויפיל קינדער, און אזוי ווייטער.

דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

בעזרת ה' יתברך - יום ד' פרשת שמות, שובבי"ם, כ"ב טבת, שנת תשפ"ד לפרט קטן

לכבוד ... נרו יאיר

איך האב ערהאלטן דיין בריוו.

אויב אזוי אז דיין לעבן איז 'גן עדן', דיין גאנצע משפחה לעבט אין 'גן עדן התחתון' - זאלסטו אריינשלעפן נאך מענטשן אין גן עדן, זאלסט פארשפרייטן די עצות פאר אנדערע; דאס איז די סימן אז מען לעבט א גוטע לעבן, אז מען העלפט אנדערע זאלן אויך האבן די לעבן.

דער הייליגער רבי דערציילט (ספורי מעשיות מעשה יג, מעשה פון די זיבן בעטלערס), דעם צווייטן טאג איז געקומען דער טויבער בעטלער און דערציילט פאר די חתן כלה פון זיין חיים טובים, אז איינמאל האבן זיך מענטשן בארימט מיט זייער חיים טובים, האט דער טויבער בעטלער זיי געזאגט: "אויב איר לעבט א חיים טובים, פארוואס העלפט איר נישט די מדינה וואס האבן געהאט דעם שיינעם גארטן און דער גראדניק (גארדנער) איז פארלוירן און קיינער קוקט זיך נישט אום אויפן גארטן, און אויך איז געקומען דער מלך האכזר און חרוב געמאכט דעם שיינעם גארטן, איז אויב איר לעבט א חיים טובים העלפ'זשע די מדינה", און דער בעטלער האט זיי געזאגט: "אויב וועט איר זיי נישט העלפן וועלן ענקער חיים טובים אויך קאליע ווערן"; ווייל נאר די וואס זענען עוסק אין הפצה - די בלייבן ביים רבי'ן מיט א חיים טובים, און די אלע וואס בארימען זיך מיט זייער חיים טובים אבער זיי טוען נישט פאר אנדערע, אז זיי זאלן אויך האבן א חיים טובים - פארלירן זיי אלעס.

דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

בעזרת ה' יתברך

יום ב' פרשת ויצא, ז' כסליו, שנת תשפ"ד לפרט קטן

מרת ... תחי'

איך האב ערהאלטן אייער בריוו.

עס איז נישט גוט צו רעדן צו די קינדער פון די זאכן וכו'; בפרט ווען די קינדער דאווענען דארט און זיי לערנען דארט - איז זיכער נישט גוט אז מען רעדט צו די קינדער, מען שפעט פון די הנהגה וכו'; די קינדער ווערן צעמישט און נאכדעם זענען זיי גארנישט מקבל. א קינד'ס מח איז זייער הייקל, אז מען צעמישט זיי - פאלן זיי אוועק השם ישמרינו, זיי ווייסן נישט וואס יא אנצונעמען און וואס נישט, זיי ווייסן נישט וואס איז יא וויכטיג און וואס נישט.

געבט אכטונג אויף אייער שלום בית, דאס איז נאך וויכטיגער פאר די הצלחה פון די קינדער. איר קענט שיין רעדן צו אייער מאן אז מען זאל נישט אריינמישן די קינדער אין מחלוקות, אבער אין די זעלבע צייט זאלט איר נאך מער אכטונג געבן אויף די ליבשאפט צווישן אייך און אייער מאן. דער סמ"ך מ"ם זאל דאס נישט קאליע מאכן, ווייל דאס איז נאך וויכטיגער פאר די הצלחה פון די קינדער.

בעטס דעם אייבערשטן פאר די קינדער, עלטערן דארפן אסאך בעטן פאר גוטע קינדער; עס איז נישט קיין גרינגע זאך, גוטע קינדער וואקסט נישט אויפן בוים, אויף גוטע קינדער דארף מען אסאך בעטן. אזוי ווי מוהרא"ש דערציילט, א איד געקומען צום הייליגן חפץ חיים זכותו יגן עלינו און געבעטן א ברכה אויף גוטע קינדער, האט דער הייליגער חפץ חיים גענומען א תהילים וואס איז געווען אויפגעבלאזן פון נאסקייט, ער האט דאס געוויזן פאר דעם איד און אים געזאגט: "זעסט? דאס איז דער תהילים פון מיין מאמע עליה השלום, וואו זי פלעגט יעדן טאג וויינען אז זי זאל האבן גוטע קינדער, אזוי איז מען זוכה צו גוטע קינדער"; זאלט איר אסאך בעטן דעם אייבערשטער אז איר זאלט זוכה זיין צו קינדער ערליכע אידן תלמידי חכמים.

דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

בעזרת ה' יתברך

יום ג' פרשת יתרו, ל' שובבי"ם, ט"ז שבט, שנת תשפ"ג לפרט קטן

לכבוד ... נרו יאיר

איך האב ערהאלטן דיין בריוו.

זאלסט זייער אכטונג געבן צו מכבד זיין דיין ווייב. דער רבי האט אונז זייער געווארנט מיר זאלן מכבד זיין די ווייב (שיחות הר"ן, סימן רסד): "כִּי אָמַר", דער רבי האט געזאגט מען דארף זייער אכטונג געבן אויף די ווייב, "הֲלֹא הַנָּשִׁים הֵם סוֹבְלִים צַעַר וְיִסּוּרִים גְּדוֹלִים מְאֹד מְאֹד מִיַּלְדֵיהֶם, צַעַר הָעִבּוּר וְהַלֵּדָה וְהַגִּדּוּל, כַּאֲשֶׁר יָדוּעַ לַכֹּל עֹצֶם מַכְאוֹבָם וְצַעֲרָם וְיִסּוּרֵיהֶם", ווייל זיי גייען אריבער זייער אסאך ווייטאג פון צער גידול בנים, צער לידה וכו'.

און רבי נתן שרייבט (שם, סימן רסג): "סִפֵּר לִי אֶחָד שֶׁהָיָה מֵשִׂיחַ עִמּוֹ זִכְרוֹנוֹ לִבְרָכָה מֵעִנְיַן בְּנֵי הַנְּעוּרִים, שֶׁשָּׁכִיחַ מְאֹד שֶׁנַּעֲשֶׂה קִלְקוּל בֵּינֵיהֶם וּבֵין נְשׁוֹתֵיהֶם, וְנִפְרָדִים זֶה מִזֶּה אֵיזֶה זְמַן, וְלִפְעָמִים נַעֲשֶׂה מִזֶּה פֵּרוּד לְגַמְרֵי חַס וְשָׁלוֹם", איינער האט מיר פארציילט אז ער האט געהאט א שמועס מיט'ן רבי'ן איבער דעם וואס מען זעט אינגעלייט צעטיילן זיך פאר א שטיק צייט און אסאך מאל ווערט נאכדעם א גט חס ושלום, "אָמַר, שֶׁזֶּה מַעֲשֶׂה בַּעַל דָּבָר, שֶׁמַּנִּיחַ אֶת עַצְמוֹ עַל זֶה מְאֹד, לְקַלְקֵל הַשָּׁלוֹם שֶׁל בְּנֵי הַנְּעוּרִים, כְּדֵי שֶׁיִּתָּפְסוּ בִּמְצוּדָתוֹ חַס וְשָׁלוֹם עַל יְדֵי זֶה", דער רבי האט געזאגט אז דאס איז מעשה בעל דבר. דער יצר הרע מאכט מען זאל זיך צעטיילן, ווייל אז מען איז אָן א ווייב - כאפט ער אריין דעם מענטש ביי אים אין זאק אריין, "כִּי הוּא אוֹרֵב עַל זֶה מְאֹד, לְתָפְסָם בִּנְעוּרֵיהֶם עַל יְדֵי קִלְקוּל הַשְּׁלוֹם בַּיִת חַס וְשָׁלוֹם, שֶׁגּוֹרֵם בְּעַרְמוּמִיּוּתוֹ לְקַלְקֵל הַשָּׁלוֹם שֶׁבֵּינֵיהֶם", ווייל דער יצר הרע לאקערט אויף יונגע פארפעלקער זיי צו צעטיילן און אזוי כאפט ער זיי אריין אין שמוציגע עבירות.

רבי חיים ויטאל זכותו יגן עלינו שרייבט (שער המצוות, פרשת עקב): "רָאִיתִי לְמוֹרִי זִכְרוֹנוֹ לִבְרָכָה", איך האב געזען ביי מיין רבי דער הייליגער אריז"ל, "שֶׁלֹא הָיָה חוֹשֵׁשׁ בְּעַצְמוֹ לְהִתְכַבֵּד בְּמַלְבּוּשִׁים נָאִים יוֹתֵר מִדֵּי", ער האט נישט געקויפט קיין טייערע קליידער פאר זיך, "גַּם בְּמַאֲכָלוֹ הָיָה אוֹכֵל דָּבָר מוּעָט מְּאֹד", אויך האט ער נישט געגעסן קיין סאך, ער פלעגט עסן זייער ווייניג, "אֲבָל בְּמַלְבּוּשֵׁי אִשְׁתּוֹ", אבער ווען עס איז געקומען צו זיין ווייב, "הָיָה זָהִיר מְּאֹד לְכַבְּדָהּ וּלְהַלְבִּישָׁהּ", האט ער זייער אכטונג געגעבן איר צו מכבד זיין מיט שיינע קליידער, "וְהָיָה מַפִּיק כָּל רְצוֹנָהּ אַף אִם לֹא הָיְתָה יָדוֹ מַשֶּׂגֶת כָּל כָּךְ", אפילו ער האט נישט געהאט קיין געלט האט ער איר צופרידן געשטעלט דאס מערסטע וואס ער האט געקענט; זאלסטו אויך זייער אכטונג געבן צו מכבד זיין דיין ווייב.

בנוגע ברענגען נאך קינדער; דאס זאלט איר איבערשמועסן מיט ענקער רב. דו און דיין ווייב, ביידע - זאלן ענק אריבערגיין צו ענקער רב און ער וועט אייך מדריך זיין אויף די ריכטיגע וועג.

דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

בעזרת ה' יתברך

יום ד' פרשת כי תצא, י"א אלול, שנת תשפ"ב לפרט קטן

מרת ... תחי'

איך האב ערהאלטן אייער בריוו.

איך בעט אייך זייער, לאזט נישט אריין דעם סמ"ך מ"ם ביי אייך אין שטוב, לאזט אים נישט צעברעכן אייער שלום בית. דער סמ"ך מ"ם האט אסאך וועגן ווי אזוי אריינצוקומען אין א שטוב, ער קען זיך זייער גוט פארשטעלן מיט א פרומע קלייד, אלעס נאר צו צעברעכן די שטוב. אמאל קומט ער צום מאן ער זאל קוקן שלעכט אויף די ווייב, אז זי פירט זיך נישט אויף אזוי ווי מען דארף, און אמאל קומט ער צו די ווייב זי זאל קוקן שלעכט אויפ'ן מאן; אלעס איז מיט'ן ציל צו צעברעכן די שטוב.

איך בעט אייך לאזט אפ, זוכט נישט קיין שלעכטס אין אייער מאן; לאזט אים לעבן. זוכט גוטס, זוכט מעלות; ווי מער מעלות איר וועט טרעפן אין אים - וועט איר זען ווי ער וועט ווערן מער און מער שענער. דער הייליגער רבי זאגט (לקוטי מוהר"ן חלק א', סימן רפב) ווען מען זוכט גוטס אין יענעם, פלוצלונג ווערט יענער איין שטיק גוטס.

דאס וואס אייער טאטע פלעגט זאגן אז עס איז נישטא קיין ברכה אין זאכן וואס מען טוט פאר'ן דאווענען - איז וואר, אבער נאך ערגער איז ווען די ווייב קוקט שלעכט אויף איר מאן; אז מען קוקט שלעכט אויפ'ן מאן און ער ווערט בעצבות - איז נישטא קיין ברכה אין גארנישט, קוקן שלעכט אויפ'ן מאן איז די ערגסטע זאך.

דער רבי האט אונז געגעבן א מתנה ווי אזוי צו לעבן בזה העולם א חיים טובים: "התבודדות ותפילה"; א מענטש זאל רעדן צום אייבערשטן אזוי ווי ער רעדט צו א גוטער פריינט, מען זאל זיך אויסשמועסן מיט'ן אייבערשטן אויף די אייגענע שפראך, אים דערציילן די גאנצע הארץ. טוט די עצה, דערציילט פאר'ן אייבערשטן וואס שטערט אייך, און בעטס דעם אייבערשטן סיי עס זאל אייך נישט שטערן די זאכן, און בעטס דעם אייבערשטן אז אייער מאן און אייערע קינדער זאלן זיין ערליכע אידן.

מוהרא"ש דערציילט, אמאל איז א איד געקומען צום הייליגן חפץ חיים זכותו יגן עלינו און געבעטן א ברכה אויף גוטע קינדער. דער הייליגער חפץ חיים האט גענומען א תהילים וואס איז געווען אויפגעבלאזן פון נאסקייט און אים געזאגט: "זעסט? דאס איז דער תהילים פון מיין מאמע עליה השלום, וואו זי פלעגט יעדן טאג וויינען אז זי זאל האבן גוטע קינדער; אזוי איז מען זוכה צו גוטע קינדער".

דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

א כתיבה וחתימה טובה, א גוט געבענטשט יאר.

בעזרת ה' יתברך

יום ג' פרשת ואתחנן, י"ב אב, שנת תשפ"ב לפרט קטן

לכבוד ... נרו יאיר

איך האב ערהאלטן דיין בריוו.

אודאי קענסטו בעטן אז די קומענדיגע קינד זאל זיין א מיידל; נישט נאר דו מעגסט בעטן, נאר דו זאלסט בעטן; בעט דעם אייבערשטן אויף אלעס וואס דו ווילסט און אויף אלעס וואס דו דארפסט - וועסטו זען ישועות.

אויך זאלסטו דאנקען דעם אייבערשטן אויף אלע חסדים און אויף דיינע זין. דאנקען דעם אייבערשטן ברענגט ניסים למעלה מדרך הטבע; ווען מען דאנקט דעם אייבערשטן אויף אלע חסדים, מען דאנקט אים אויף די לעבן - עפנט דער אייבערשטער אויף אן אוצר אין הימל, עס קומט אויפ'ן מענטש חסדים שלא על פי דרך הטבע.

דער הייליגער רבי נתן זכרונו לברכה זאגט: "ווען א מענטש רעדט זיך אפ, זאגט דער אייבערשטער: 'קוקט אן דעם מענטש, איך געב אים גוטס און דאך רעדט ער זיך אפ, איך וועל אים ווייזן וואס מיינט שלעכט', אבער ווען א מענטש דאנקט דעם אייבערשטן זאגט דער אייבערשטער: 'קוקט אן דעם מענטש, ער האט גארנישט אין לעבן, און ער איז אזוי פרייליך און דאנקבאר, איך וועל אים ווייזן וואס מיינט גוט', און מען געבט אים א גוטע לעבן".

דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

בעזרת ה' יתברך

ה' פרשת בחוקותי, כ"ו אייר, מ"א לעומר, שנת תשפ"ב לפרט קטן

לכבוד ... נרו יאיר

איך האב ערהאלטן דיין בריוו.

די הייליגע חכמים זאגן פארקערט, (נדרים פא.): "הזהרו בבני עניים", געבט אכטונג אויף קינדער פון ארעמעלייט, "שמהן תצא תורה", ווייל פון זיי קומט ארויס תורה, ווייל זיי האלטן זיך קליין, תורה האלט זיך נאר אין א נידריגע פלאץ.

אזוי אויך זאגן חכמינו זכרונם לברכה (תענית ז.): "למה נמשלו דברי תורה למים", פארוואס איז די תורה צוגעגליכן צו וואסער? עס שטייט (ישעיה נה, א): "הוֹי כָּל צָמֵא לְכוּ לַמַּיִם", "לומר לך", אונז צו לערנען, "מה מים מניחין מקום גבוה והולכין למקום נמוך", אזוי ווי וואסער וועט אוועק רינען פון א הויכע פלאץ, עס רינט ביז די נידריגע פלאץ, "אף דברי תורה אין מתקיימין אלא במי שדעתו שפלה", אזוי אויך האלט זיך נישט קיין תורה ביי בעלי גאווה, נאר ביי קליינע לייט.

אז דו ווילסט האבן ערליכע קינדער, קינדער וואס לערנען, קינדער וואס דינען דעם אייבערשטן - זאלסטו מכבד זיין תלמידי חכמים און ליב האבן תלמידי חכמים.

חכמינו זכרונם לברכה זאגן (שבת כג:): "דְּרָחִים רַבָּנָן", דער וואס האט ליב תלמידי חכמים, "הֲוֵי לֵהּ בְּנִין רַבָּנָן", וועלן זיינע קינדער זיין תלמידי חכמים, "דְּמוֹקִיר רַבָּנָן", און דער וואס איז מכבד תלמידי חכמים, "הֲוֵי לֵהּ חַתְנוּתָא רַבָּנָן", וועלן זיינע איידעמער זיין תלמידי חכמים, "דְּדָחִיל מֵרַבָּנָן", און דער וואס האט הכנעה פאר תלמידי חכמים, "הוּא גּוּפֵיהּ הֲוֵי צוּרְבָּא מֵרַבָּנָן", וועט ער אליינס ווערן א תלמיד חכם, "וְאִי לָאו בַּר הָכֵי הוּא, מִשְׁתַּמְעָן מִילֵיהּ כְּצוּרְבָא מֵרַבָּנָן", און אפילו ער איז נישט קיין גרויסער פארשטייער וועט מען אננעמען זיינע ווערטער אזוי ווי מען הערט אויס די ווערטער פון תלמידי חכמים.

קינדער ווילן טון און וועלן טון וואס איז חשוב ביי זייערע עלטערן; אז די עלטערן טראכטן טאג און נאכט פון געלט - וועלן די קינדער נאך גיין נאך געלט, זיי וועלן נישט לערנען און נישט דאווענען, זיי וועלן עוסק זיין נאר אין געלט, ווידער קינדער וואס זעען די עלטערן האבן ליב ערליכע אידן, זיי רעדן מיט דרך ארץ פון ערליכע אידן, זיי זענען מכבד ערליכע אידן - וועלן זיי ווערן ערליכע אידן.

דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

בעזרת ה' יתברך

יום ב' פרשת תצוה, ו' אדר א', שנת תשפ"ב לפרט קטן

מרת ... תחי'

איך האב ערהאלטן אייער בריוו.

זייט מיר מוחל, איך פארשטיי נישט די פראגע.

וואס וואלט איר געטון ווען איינער נעמט א מעסער און צעשניידט אייער קינד? וואס וואלט איר געטון ווען איינער נעמט פייער און בריט אפ אייער קינד? איר וואלט זיכער יענעם געווארענט איין מאל, און אויב דאס פאסירט נאכאמאל וואלט איר יענעם געשלאגן און גע'הרג'ט, און געווארענט אייער קינד נישט צו שטיין אין די הונדערט אמות פון יענעם, ניין? נישט אזוי?!

אויב אזוי וואס איז די פראגע בכלל? אז אייער קינד קומט זאגן אז זיין פעטער איז א מניוול - איז וואס ווארט איר? איר ווארט ער זאל אים אינגאנצן אראפווארפן?!

בנוגע באדן דעם קינד; מען וואשט נאר ארום און ארום וכו'.

דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

בעזרת ה' יתברך

יום ב' פרשת תצוה, ו' אדר א', שנת תשפ"ב לפרט קטן

לכבוד ... נרו יאיר

איך האב ערהאלטן דיין בריוו.

היינט איז דא מומחים פאר די זאכן, מומחים וואס פארשטייען ווי אזוי אויסצולערנען רעדן; אמאל קען זיין מיט א קלייניקייט קען מען דאס פאררעכטן. נעם אים צו טערעפי און בעט דעם אייבערשטן מען זאל דאס קענען גרינג פאררעכטן.

העיקר גייט נישט אריין אין קיין לחץ, ווערט נישט פארלוירן; געבט זיך איבער צום אייבערשטן - וועט איר זען גרויסע ניסים.

דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

בעזרת ה' יתברך

יום א' פרשת בא, כ"ט טבת, שנת תשפ"ב לפרט קטן

לכבוד ... נרו יאיר

איך האב ערהאלטן דיין בריוו.

דאס איז נישט א זאך וואס מען קען ענטפערן בכלליות, דאס דארפסטו רעדן אינאיינעם מיט דיין ווייב מיט א גרויסן רב, אן ערליכער רב. עס ווענדט זיך אין איר געזונט, סיי פיזיש און סיי גייסטיש; אמאל איז דער גוף שוואך און אמאל איז די נפש אפגעשוואכט, די מח מחשבה דארף רוען.

מאך פרייליך דיין ווייב און זיי איר מכבד - וועט זי ווערן אויסגעהיילט פון אלע פראבלעמען; דער מאן דארף זיין איר טערעפיסט, דער מאן קען אויסהיילן בעסער פון אלעמען.

דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

בעזרת ה' יתברך

יום ב' פרשת ויצא, ד' כסליו, שנת תשפ"ב לפרט קטן

לכבוד ... נרו יאיר

איך האב ערהאלטן דיין בריוו.

נישט אלע פראגעס וואס קינדער פרעגן - דארף מען ענטפערן, ווען זיי פרעגן אזעלכע הייקעלע פראגעס דריידט מען זיך ארויס מיט חכמה.

קינדער זוכן אלץ די סארט תירוצים; פארוואס יענער מעג יא און איך טאר נישט? פארוואס דארף איך גיין שלאפן ווען א צווייטער איז נאך אויף? קינדער זוכן זיך שטענדיג ארויסצודרייען מיט די טענה פארוואס יענער מעג און מיר טארן נישט; די ריכטיגע וועג איז צו זאגן: "וואס קוקסט אויף א צווייטן? דו דארפסט טון וואס איז ריכטיג; וואס יענער טוט - האט גארנישט מיט דיר".

אז די קינדער קומען אהיים זאגן אז מען טשעפעט זיי אין חדר - דארפסטו רעדן מיט'ן מלמד און מיט'ן מנהל זיי זאלן מחנך זיין די קינדער, זיי אויסלערנען נישט צו טשעפען א צווייטן.

עלטערן דארפן אסאך וויינען צום אייבערשטן אויף ערליכע קינדער. מען האט געפרעגט דעם הייליגן חתם סופר זכותו יגן עלינו ווי אזוי האט ער זוכה געווען צו אזעלעכע גוטע קינדער, האט דער הייליגער חתם סופר געענטפערט: "יעדע נאכט בשעת איך האב געזאגט תיקון חצות האב איך אנגעפולט א כוס מיט טרערן, איך האב געבעטן פאר גוטע קינדער"; דאס איז דער וועג ווי אזוי מען איז זוכה צו ערליכע דורות.

דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

בעזרת ה' יתברך

יום ד' פרשת חיי שרה, כ"א מרחשון, שנת תשפ"ב לפרט קטן

לכבוד ... נרו יאיר

איך האב ערהאלטן דיין בריוו.

זיי מחזק דיין ווייב זי זאל אכטונג געבן צו גיין איידל אנגעטון און זיך פירן איידל; זייט אייך מקבל א גוטע קבלה אין צניעות - וועט איר געהאלפן ווערן מיט קינדער. אזוי ווי חכמינו זכרונו לברכה זאגן (במדבר רבה ח, ט) אויפ'ן פסוק (תהילים קכח, ג): "אֶשְׁתְּךָ כְּגֶפֶן פֹּרִיָּה בְּיַרְכְּתֵי בֵיתֶךָ בָּנֶיךָ כִּשְׁתִלֵי זֵיתִים סָבִיב לְשֻׁלְחָנֶךָ", דיין ווייב וועט האבן קינדער אזוי ווי א וויינשטאק וואס איז פול מיט טרויבן בזכות וואס זי פירט זיך בצניעות, "בִּזְמָן שֶׁהִיא נוֹהֶגֶת בְּעַצְמָהּ דַּת יְהוּדִית שֶׁהִיא צְנוּעָה, זוֹכָה שֶׁיוֹצְאִין מִמֶּנָּה בָּנִים בַּעֲלֵי מִקְרָא, בַּעֲלֵי מִשְׁנָה, בַּעֲלֵי מַעֲשִׂים טוֹבִים", ווען די פרוי פירט זיך איידל איז זי זוכה צו קינדער תלמידי חכמים וואס וועלן לערנען מִקְרָא, מִשְׁנָה, און טון מַעֲשִׂים טוֹבִים, אזוי ווי עס שטייט "בָּנֶיךָ כִּשְׁתִילֵי זֵיתִים", עיין שם.

דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

בעזרת ה' יתברך

יום א' פרשת ברכה, י"ג תשרי, שנת תשפ"ב לפרט קטן

לכבוד ... נרו יאיר

איך האב ערהאלטן דיין בריוו.

אודאי זאלסטו זיי ארייננעמען; וואס זענען מיר בעסער ווי זיי? הלואי זאלן מיר אויך תשובה טון, מיר זאלן אויך זיין בעלי תשובה.

די אלע וואס גרויסן זיך אויף אידישע קינדער און נעמען נישט אריין קיין קינדער פון אזעלכע משפחות, נאר פון אזעלכע סארט משפחות - די זענען עתיד ליתן את הדין, זיי וועלן דארפן אפגעבן אן ענטפער אויף נשמות ישראל וואס וואלגערן זיך אין די גאסן, אזוי ווי ירמיהו הנביא קלאגט (איכה ד, א-ב): "תִּשְׁתַּפֵּכְנָה אַבְנֵי קֹדֶשׁ בְּרֹאשׁ כָּל חוּצוֹת, בְּנֵי צִיּוֹן הַיְקָרִים הַמְסֻלָּאִים בַּפָּז".

אז דו וועסט אכטונג געבן אויף זיי וועט דער אייבערשטער אכטונג געבן אויף דיינע קינדער.

א פרייליכן יום טוב.

בעזרת ה' יתברך

יום א' פרשת ברכה, י"ג תשרי, שנת תשפ"ב לפרט קטן

לכבוד ... נרו יאיר

איך האב ערהאלטן דיין בריוו.

אויף וועם האסטו טענות - אויף דיין ווייב? אויף דיינע קינדער?! חכמינו זכרונם לברכה זאגן (עדיות ה, ז): "מַעֲשֶׂיךָ יְקָרְבוּךָ וּמַעֲשֶׂיךָ יְרַחֲקוּךָ", דיינע גוטע מעשים וועלן מאכן מען זאל דיר מקרב זיין און דיינע שלעכטע מעשים וועלן מאכן מען זאל דיר מרחק זיין.

הייב אן רעדן שיין צו דיין ווייב וועט זי רעדן שיין צו דיר, רעד שיין צו דיינע קינדער וועלן זיי קומען צו דיר און רעדן מיט דיר; דאס לעבן איז ווי א שפיגעלע. שלמה המלך זאגט (משלי כז, יט): "כַּמַּיִם הַפָּנִים לַפָּנִים, כֵּן לֵב הָאָדָם לָאָדָם", ווען מען קוקט אריין אין וואסער מיט א שמייכלדיגע פנים זעט מען צוריק א שמייכל און ווען מען קוקט אריין מיט א ברוגז'דיגע פנים זעט מען צוריק א ברוגז פנים; אז דו וועסט אכטונג געבן אויף אנדערע - וועט מען אכטונג געבן אויף דיר.

עס איז קיינמאל נישט צו שפעט, מען קען אלץ פאררעכטן; פיר זיך שיין צו דיין ווייב - וועט זי בלייבן מיט דיר.

א פרייליכן יום טוב.

בעזרת ה' יתברך

יום א' פרשת ראה, כ"ג מנחם-אב, שנת תשפ"א לפרט קטן

מרת ... תחי'

איך האב ערהאלטן אייער בריוו.

די טעג, וואכן און חדשים וואס מען ווארט וכו' - דארף מען אסאך בעטן דעם אייבערשטן אז דאס קינד זאל זיין געזונט ברמ"ח אברים ושס"ה גידים, אלעס זאל גיין בנקל ובנחת.

אויך זאגט מוהרא"ש אז אין די טעג זאל מען זאגן די נעמען פון צדיקים, ווייל דער רבי זאגט (ספר המדות אות צדיק חלק ב', סימן כ): "עַל יְדֵי הַזְכָּרַת שֵׁמוֹת הַצַּדִּיקִים יְכוֹלִים לְהָבִיא שִׁנּוּי בַּמַּעֲשֶׂה בְּרֵאשִׁית, כְּלוֹמַר לְשַׁנּוֹת הַטֶּבַע", דורכ'ן דערמאנען די נעמען פון צדיקים קען מען טוישן די טבע; מען זאגט נעמען פון צדיקים וואס מען קען פון אויסנווייניג: "הייליגער באשעפער, העלף מיר בזכות אברהם אבינו, יצחק אבינו, יעקב אבינו, משה רבינו, אהרן הכהן, יוסף הצדיק, דוד המלך, שלמה המלך; העלף מיר בזכות דער הייליגער תנא רבי שמעון בר יוחאי, בזכות רבי יצחק לוריא אשכנזי, בזכות דער הייליגער רבי ישראל בעל שם טוב, בזכות דער הייליגער רבי רבינו נחמן בן פיגא מברסלב, בזכות רבי נתן מברסלב, בזכות מוהרא"ש; בזכות די הייליגע צדיקים העלף מיר איך זאל האבן גרינג, עס זאל נישט זיין קיין פראבלעמען, דאס קינד זאל זיין געזונט וכו' וכו'".

מוהרא"ש זאגט מען זאל נישט איינקויפן פאראויס; עס איז נישט כדאי צוליב עין הרע.

א כתיבה וחתימה טובה, א גוט געבענטשט יאר.

בעזרת ה' יתברך

יום א' פרשת שלח, י"ט סיון, שנת תשפ"א לפרט קטן

מרת ... תחי'

איך האב ערהאלטן אייער בריוו.

וויסן זאלט איר אז ביים סוף וועלן אלע אידן תשובה טון, משיח צדקינו וועט צוריק ברענגען אלע פארפאלענע און פארשטויסענע אידן; אלע וואס ווייסן אפילו נישט אז זיי זענען אידישע קינדער - וועלן צוריק קומען צום אייבערשטן, אזוי ווי דער פסוק זאגט (ישעיה כז, יג): "וְהָיָה בַּיּוֹם הַהוּא יִתָּקַע בְּשׁוֹפָר גָּדוֹל, וּבָאוּ הָאֹבְדִים בְּאֶרֶץ אַשּׁוּר וְהַנִּדָּחִים בְּאֶרֶץ מִצְרָיִם וְהִשְׁתַּחֲווּ לַה' בְּהַר הַקֹּדֶשׁ בִּירוּשָׁלִָם", אלע פארלוירענע און פארשטויסענע וועלן קומען קיין ירושלים זיך בוקן צום אייבערשטן; א איד קען נישט פארפאלן ווערן, א איד בלייבט א איד, ביים סוף וועלן אלע תשובה טון, אזוי ווי עס שטייט (שמואל ב יד, יד): "וְחָשַׁב מַחֲשָׁבוֹת לְבִלְתִּי יִדַּח מִמֶּנּוּ נִדָּח", א איד ווערט נישט פארשטויסן, ביים סוף וועלן אלע צוריק קומען צום אייבערשטן.

טראכטס נישט אז איר האט געארבעט אומזיסט; חס ושלום זאגן אז אייער ארבעט פון האבן די קינד איז געווען אומזיסט, דער רבי האט געזאגט: "אפילו עס וועט קומען א צייט וואס מען וועט נישט קענען היטן אידישקייט, די קינדער וועלן זיך פירן ווי גוים רחמנא לצלן, זאל מען ווייטער חתונה האבן און האבן קינדער, ווייל ביים סוף וועלן אלע קינדער, אפילו וואס לאזן אפ די אידישע וועג השם ישמרינו - זיך אומקערן צום אייבערשטן"; דארף מען האבן קינדער אין אלע צייטן.

איך בעט אייך זייער, שטארקט אייך מיט אייערע איבערגעבליבענע כוחות, איר דארפט ווייטער אויפצוען אייערע קינדער, זיי דארפן אייך פאר א מאמע. איך ווייס אז עס איז אייך טונקל און פינסטער, די וועלט האט זיך געענדיגט ביי אייך, אייער צער איז אומדערטרעגליך; עס איז נישטא נאך אזא צער ווי עלטערן וואס די קינדער האבן אפגעלאזט די אידישע וועג, עס איז נישט משיג צו זיין די צער, דאך דארפט איר זיך שטארקן מיט אייערע כוחות צו טון ווייטער דעם רצון השם.

אסאך גרויסע צדיקים האבן געהאט קינדער וואס זענען אוועק פון די אידישע וועג, פון די תורה וועג; דאך האבן זיי נישט געהאט קיין קשיות און תרעומות אויפ'ן אייבערשטן, זיי האבן ווייטער געדינט דעם אייבערשטן אזוי ווי פריער.

בעטס דעם אייבערשטן אז אייער קינד און אלע אידן זאלן זוכה זיין תשובה צו טון, אלע זאלן זיך אומקערן צום אייבערשטן. אין ברסלב איז דא מעשיות פון אנשי שלומינו וואס האבן פארלוירן זייערע קינדער, די קינדער האבן אפגעלאזט די אידישע וועג און די עלטערן האבן געדאווענט און געדאווענט אויף זיי, ביז זיי האבן תשובה געטון און עס איז געבליבן פון זיי ערליכע דורות.

דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

בעזרת ה' יתברך

יום ב' פרשת צו, ט' ניסן, שנת תשפ"א לפרט קטן

לכבוד ... נרו יאיר

איך האב ערהאלטן דיין בריוו.

אז דיין קינד וועקט זיך אויף ביינאכט און וויינט - זאלסטו מיט וויינען מיט'ן קינד צום אייבערשטן. ברסלב'ע חסידים ווילן דאך מקיים זיין וואס דער רבי זאגט, מען זאל זאגן ביינאכט תיקון חצות; ווען די קינדער וועקן זיך אויף אינמיטן די נאכט, קען מען דעמאלט מתפלל זיין פאר זיך און פאר די קינדער.

מוהרא"ש פלעגט זאגן א סגולה פאר בעלי בתים ווען זיי שטייען אין געשעפט און קיינער קומט נישט אריין איינקויפן, אז מען זאל נעמען א ספר, א משניות וכדומה אין אנהייבן לערנען - וועט דער סמ"ך מ"ם זיכער מאכן עס זאלן קומען מענטשן איינקויפן, אבי מען זאל נישט לערנען. דאס זעלבע זאג איך דיר, אז דיין קינד וועקט זיך אויף ביינאכט, עס וויינט און וויל נישט צוריקגיין שלאפן - זאלסטו אנהייבן מיט צו וויינען צום אייבערשטן, בעטן פאר אידישע קינדער זאלן נישט האבן קיין צרות; בעט משיח זאל שוין קומען און אונז צוריק ברענגען צום אייבערשטן - וועט דיין קינד שנעל איינשלאפן, אבי דו זאלסט שוין אויך צוריק גיין שלאפן.

בנוגע קישן קינדער; דער רבי האט טאקע געזאגט: "א קינד קישט מען נישט, און א קינד שלאגט מען נישט"; אבער דאס מיינט מען נישט קליינע קינדער, דאס מיינט מען ווען די קינדער וואקסן אונטער, דעמאלט איז נישט כדאי מען זאל צערטלן די קינדער; ווייל ווי מער מען איז צוגעקלעבט צום קינד און מען צערטלט אים, שלאגט מען דאס קינד ווען עס איז לעבעדיג און שפרינגעדיג.

דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

בעזרת ה' יתברך

יום ב' פרשת צו, ט' ניסן, שנת תשפ"א לפרט קטן

לכבוד ... נרו יאיר

איך האב ערהאלטן דיין בריוו.

וואויל איז דיר אז דו ביסט עוסק בתיקון העולם, דו פארשפרייסט די ספרים און קונטרסים וואס זענען מגלה און מפרסם די הייליגע אמונה. מען קען זיך גארנישט פארשטעלן דאס גרויסקייט פון הפצה; מיט יעדע קונטרס, ספר און גליון וכדומה וואס מען פארשפרייט - ברענגט מען נענטער די גאולה.

שטארק זיך אין די הייליגע עבודה, טו דעם רבינ'ס ווילן, וואס ער האט אונז געהייסן מיר זאלן מקרב זיין אידישע קינדער לאביהם שבשמים. דער רבי האט אונז אנגעזאגט און אנגעווארנט מיר זאלן טון הפצה, אויך האט ער פארשעמט די וואס האבן נישט עוסק געווען אין הפצה; דער הייליגער רבי נתן דערציילט (חיי מוהר"ן, סימן תקמג): "פַעַם אַחַת בְּלֵיל מוֹצָאֵי שַׁבָּת", איינמאל מוצאי שבת, "עָמַדְנוּ לְפָנָיו עִם כַּמָּה אֲנָשִׁים מֵהַחֲשׁוּבִים שֶׁלּוֹ", ווען מיר זענען געווען ביים רבי'ן מיט נאך אנשני שלומינו, "וְהוֹכִיחַ אוֹתָנוּ מְאֹד כַּמָּה שָׁעוֹת עַל עִנְיָן זֶה", האט דער רבי אונז געגעבן מוסר אפאר שעה, היתכן מיר זענען נישט גענוג עוסק אין הפצה, "וּפַעַם אַחַת קָרָא אוֹתָנוּ 'עֵצִים יְבֵשִׁים' עַל שֶׁאֵין אָנוּ מוֹלִידִים נְפָשׁוֹת שֶׁיִּתְקָרְבוּ לְהַשֵּׁם יִתְבָּרַךְ עַל יָדֵינוּ", 'טרוקענע ביימער' - האט אונז דער רבי אנגערופן; ווייל דער רבי האט געוואלט מיר זאלן עוסק זיין אין אנטרינקען ביימער - מקרב זיין אידישע קינדער צום אייבערשטן.

בנוגע געבן פאר קינדער וכו'; ווען א קינד קומט צום טיר מיט צדקה זאלסטו אים זאגן: "פרעג דיינע עלטערן אויב זיי ווילן א שיינע מתנה", און אז דער קינד קומט צוריק זאגן: "מיינע עלטערן דארפן די מתנה", - זאלסטו אים געבן וואס דו פארשפרייסט, אזוי וועלן די עלטערן נישט האבן קיין טענות אויף דיר.

בנוגע וואס דו האסט מורא, אויב דו וועסט גיין הפצה וועט מען טשעפען דיינע קינדער; דארפסט נישט מורא האבן פון דעם, שומר מצוה לא ידע דבר רע, פון מצוות קומט נישט ארויס קיין שלעכטס; אין די זכות וואס דו ברענגסט צוריק אידישע קינדער צום אייבערשטן וועלן דיינע קינדער ווערן געבענטשט.

דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

בעזרת ה' יתברך

יום א' פרשת וארא, כ"ו טבת, שנת תשפ"א לפרט קטן

לכבוד ... נרו יאיר

איך האב ערהאלטן דיין בריוו.

דו דערמאנסט מיר א מעשה, מוהרא"ש האט דערציילט (רגעי מוהרא"ש, אות מט און ווייטער) אז זומער תשכ"ו האבן אנשי שלומינו נאכאמאל באקומען רשות צו פארן קיין אומאן; דעמאלט האט מען נישט געקענט פארן קיין אוקריינא נאר מיט רשות פון די רעגירונג. די ערשטע מאל ווען די רעגירונג האט געגעבן רשות פאר אנשי שלומינו צו קומען, שנת תשכ"ד, האט מוהרא"ש אויך באקומען רשות, אבער וויבאלד מען האט זייער פיינט געהאט מוהרא"ש האבן זיי זיכער געמאכט אז מוהרא"ש זאל נישט מיט קומען.

די צווייטע מאל, שנת תשכ"ו האט מוהרא"ש זייער שטארק געוואלט מיט גיין מיט די קבוצה וואס האט באקומען רשות, איז ער געגאנגען זיך בעטן ביי הרב החסיד ר' צבי אריה רוזנפעלד ער זאל אים מיט נעמען, ר' צבי ארי' האט זיך פרובירט ארויס צו דרייען, ווייל ער האט מקבל געווען לשון הרע אויף מוהרא"ש, מען האט אים אויפגעהעצט קעגן אים, האט ער אים נישט געוואלט געבן א וויזע, אבער מוהרא"ש האט זייער אסאך געוויינט צום אייבערשטן ער זאל זוכה זיין צו קענען קומען קיין אומאן, מוהרא"ש האט מיט זיינע טרערן ווייך געמאכט זיין הארץ און באקומען רשות מיט צו גיין.

דער אנפירער פון די גרופע האט אנגעזאגט יעדן איינעם מען זאל נישט האבן קיין שייכות מיט מוהרא"ש און מ'זאל נישט רעדן מיט אים; אזוי האבן זיי טאקע געטון. מוהרא"ש דערציילט: "איך האב אבער ברוך ה' אויסגעניצט די טייערע צייט, ספעציעל אז איך בין געווען איינער אליין, און איך האב זיך אסאך מתבודד געווען אויפ'ן וועג; מיר זענען אנגעקומען צו אן האטעל אין קיעוו, פאר מיר האט מען געגעבן א פריוואטע צימער, ווייל איך בין דאך געווען אין חרם, מען האט נישט געטארט האבן קיין שייכות מיט מיר".

מוהרא"ש איז געזעסן אליין, קיינער האט נישט געוואלט רעדן מיט אים, פונדעסטוועגן האט אים גארנישט אינטערעסירט, ווייל ער איז געווען צוגעוואוינט צו אנטלויפן אלץ צום אייבערשטן, ער האט נישט געדארפט קיינעם אויף די וועלט.

אזוי ווי די נסיעה האט גענומען זייער לאנג, איבער פיר און א האלב שעה, (ווייל דעמאלט איז דער וועג פון קיעוו קיין אומאן געווען זייער צעבראכן), האבן זיי אויפ'ן וועג אנגעהויבן שמועסן צווישן זיך, אז אזוי ווי די ד' אמות פון רבינ'ס ציון איז זייער קליין און עס וועלן נישט קענען דארט זיין אויף איינמאל אזא גרויסע גרופע פון פינף און דרייסיג מענטשן וואס קומען צום ערשטן מאל צום ציון, עס וועט דאך נישט זיין קיין פלאץ פאר יעדן צוזאמען צו שטיין ביים ציון, דערפאר האבן זיי צעטיילט דעם עולם מיט א גורל, אז עס זאל זיין דריי גרופעס פון צען מענטשן אויף אמאל וואס זאלן קענען צוגיין צום ציון. פארשטייט זיך אז מוהרא"ש האט מען בכלל נישט אריינגעלייגט אינעם גורל...

מוהרא"ש זכותו יגן עלינו האט זיך אבער פארלאזט נאר אויפ'ן אייבערשטן, אז אין זכות פון ארבעטן אזויפיל פאר'ן רבי'ן די אלע יארן וועט מען אים נישט קענען אוועקשטופן; ער האט זיך בכלל נישט אריינגעמישט, ער האט זיך נישט געבעטן און נישט גערעדט בכלל איבער דעם ענין. ער איז געזעסן אין די זייט און געלאכט פון זיי, אז דאס איז גאר מיט וואס זיי פארברענגען די צייט זיך צוצוגרייטן צום ציון פון הייליגן רבי'ן. מוהרא"ש האט זיך זייער אסאך מתבודד געווען די גאנצע וועג: 'וואו פאר איך? צו וועמען פאר איך?' ער האט זיך גוט גוט צוגעגרייט אנצוקומען צום ציון פון הייליגן רבי'ן.

מוהרא"ש דערציילט: "דעמאלט האב איך געזען אז ביים רבי'ן איז נישטא קיין מיוחסים, אלע זענען אייניג ביי אים; ווייל ווען מיר זענען שוין ענדליך אנגעקומען צום הויז וואס דארט אין הויף געפונט זיך דער ציון פון רבי'ן, און די רוסן זענען נישט געווען צוגעוואוינט אז ס'זאל אנגעקומען אזא גרויסע גרופע אמעריקאנער בירגער אין אזא קליין שטעטל ווי אומאן, דערפאר זענען דארט געשטאנען פאליציי און נישט אריינגעלאזט דעם עולם, מיט טענות ומענות אז די באלעבאסטע פונעם הויז וויל נישט אז אזא גרויסער ציבור זאל אריינגיין אין הויף און מ'זאל איר דארט אלעס צעברעכן.

דער הויפט אנפירער פון די נסיעה האט פרובירט מיט אלע כוחות זיך צו עקשנ'ען ביי זיי, מען האט פרובירט אלע טענות און געבעטן, עס האט אבער גארנישט געהאלפן, מען האט פרובירט צוצוזאגן אסאך שוחד, עס האט אבער אויך נישט געהאלפן, די פאליציי האט נאר געוואלט אז יעדער זאל שוין צוריק ארויפגיין אויפ'ן באס און צוריק פארן קיין קיעוו".

יעדער איז געווען זייער נערוועז און דערשראקן, מ'האט זיך גע'טענה'ט און געשריגן, און דערווייל האט מען אינגאנצן פארגעסן פונעם סדר וואס מען האט איינגעטיילט, ווער עס זאל זיין פריער אדער שפעטער און ווען מוהרא"ש האט געזען די איבערקערענישן וואס קומט דארט פאר צווישן עולם האט ער זיך צוביסלעך צוגערוקט נענטער און נענטער צום צוים; קיינער האט נישט געכאפט אז ער איז דער ערשטער וואס שטייט ביים טויער, ביז נאכ'ן טענה'ן כמעט א שעה מיט די פאליציי און די באאמטע איז ער שוין געווען דער ערשטער אין די רייע. (קיינער האט נישט באמערקט ווי אין די צייט וואס זיי זענען געווען דארט פארנומען מיט די גאנצע איבערקערעניש איז מוהרא"ש געשטאנען ביים טויער און זיך אסאך מתבודד געווען צום אייבערשטן, ער זאל רחמנות האבן, ער זאל זען די פילע בזיונות און שפיכות דמים וואס ער ליידט די גאנצע וועג, מען איז אים מחרים און מען וויל נישט רעדן מיט אים, ער זאל כאטש זוכה זיין אריינצוגיין און זאגן דארט די צען קאפיטלעך תהלים - די "תיקון הכללי").

דאן איז געקומען די באפעל אז מען קענען אריינגיין; פארשטייט זיך מוהרא"ש איז געווען דער ערשטער וואס האט געעפנט די טיר, ער איז גלייך געלאפן צום רבינ'ס ציון, זיך געשטעלט אין א ווינקל און אנגעהויבן זאגן די צען קאפיטלעך תהלים מיט א געוואלדיגע התעוררות און זיך דארט מתבודד געווען אויפ'ן גאנצן "ליקוטי מוהר"ן".

מען איז דארט געווען פאר דריי און א האלב שעה, און ווי פארשטענדליך האבן אלע פארגעסן פונעם גורל מיט די ליסטעס, ווייל פון גרויס שרעק אז מען זאל זיי נישט פארטרייבן פון דארט, האט יעדער פארגעסן פון א צווייטן, און וואונדער איבער וואונדער האט מען געזען אז די ד' אמות פון רבי'ן איז א מועט המחזיק את המרובה, עס איז געווען פלאץ פאר יעדן איינעם און קיינער האט נישט געדארפט אוועקשטופן א צווייטן (ווייל אין די מינוט וואס מ'טראכט נישט פון יענעם, יעדער טראכט נאר פון זיך אליין, דאן איז שוין דא פלאץ פאר יעדן. מוהרא"ש זאגט: "דעמאלט האב איך געזען אז ביים רבי'ן איז נישטא קיין שום מיוחסים; די אלע וואס האבן געטראכט איבער דעם ווער עס זאל זיין פריער אדער שפעטער זענען געבליבן זייער פארשעמט, ווייל יעדער איז געשטאנען אינאיינעם אין די ד' אמות פון רבי'ן, עס איז געווען פלאץ פאר יעדן").

מוהרא"ש איז געשטאנען מיט גרויס עקשנות אויף איין פלאץ פאר דריי און א האלב שעה אין א צו, אונטער די ברענעדיגע זון און עס האט אים גארנישט אינטערעסירט; (דערציילט מוהרא"ש: "כאטש וואס זיי האבן שוין געענדיגט די 'תיקון הכללי' און די תפלות מיט התבודדות און זיי האבן זיך געזעצט דארט עסן און גערעדט וואס זיי האבן גערעדט, און אזוי ווייטער. האט מיר דאס גארנישט אינטערעסירט, איך האב זיך נאר מתבודד געווען אויפ'ן גאנצן 'ליקוטי מוהר"ן' וואס איך האב געדענקט אויסנווייניג").

אינצווישן זענען די פאליציי שוין אנגעקומען און האבן יעדן פארטריבן צוריק צום באס. און מוהרא"ש, וואס איז געשטאנען דארט מיט פארמאכטע אויגן, האט נישט אויפגעפאסט בכלל וואס עס קומט פאר ארום אים, ער האט זיך ווייטער מתבודד געווען און נישט געכאפט אז די פאליציי זענען דארט און עס איז דא א באפעל צוריק צו גיין צום באס.

זיי האבן אפגעציילט וויפיל מענטשן געפונען זיך אויפ'ן באס און געזען אז איינער פעלט, פון גרויס צעמישעניש און איבערקערעניש האבן זיי אינגאנצן פארגעסן אז מוהרא"ש שטייט נאך ביים רבינ'ס ציון מיט פארמאכטע אויגן, ער האט נישט געוואוסט און נישט געהערט, נישט געזען און נישט געשפירט, וואס טוט זיך בכלל ארום אים.

זיי זענען אים געקומען זוכן, זיי האבן אפילו געשריגן אז ער דארף שוין קומען, מוהרא"ש האט אבער נישט צוגעלייגט קאפ צו זיי, ביז ווען די פאליציי זענען צוגעקומען צו אים און אים אנגעהויבן שאקלען, דעמאלט האב ער געעפנט די אויגן און זיי געוויזן מיט די צען פינגער, ווי צו ווייזן אז זיי זאלן אים געבן נאך צען מינוט צו בלייבן ביים ציון און זיי האבן מסכים געווען.

דערווייל האבן זיי געשטעלט שומרים אויפ'ן באס, אז קיינער זאל זיך נישט דערוואגן אראפצוגיין; אלע אנשי שלומינו זענען געזעסן און געזינגען אויפ'ן באס, זיי זענען געווען זייער פרייליך אז זיי האבן זוכה געווען צו זיין ביים רבינ'ס ציון פאר אזא לאנגע צייט, זיי האבן אבער נישט געקענט אראפגיין פון באס ווייל מען האט זיי נישט געלאזט.

מוהרא"ש איז דערווייל געבליבן ביים ציון פאר נאך א האלבע שעה, ווייל פון די צען מינוט וואס זיי האבן מסכים געווען איז געווארן א האלבע שעה, ביז זיי זענען געקומען אים ארויסשלעפן מיט כח פון דארט, פונדעסטוועגן איז אים געלונגען נאך צוויי מאל זיך ארויסצודרייען פון זיי און צוריק גיין צום רבינ'ס ציון און ער איז געווען דארט פאר נאך פופצן מינוט ביז ער איז ארויף אויפ'ן באס.

"דעמאלט האבן מיינע שונאים געזען", זאגט מוהרא"ש, "אז נישט נאר בין איך נישט געווען דער לעצטער אריינצוגיין צום רבינ'ס ציון, נאר קיינער האט קודם נישט געהאט קיין רשות אריינצוגיין בכלל און ווען מען האט שוין יא געגעבן רשות, בין איך געווען דער ערשטער אריינצוגיין און דער לעצטער ארויסצוגיין, איך בין דארט געווען כמעט א שעה מער פון יעדן. דערפאר האבן זיי שוין אנגעהויבן אסאך רעדן מיט מיר אויפ'ן וועג צוריק, זיי זענען נתפעל געווארן פון די גרויסע עקשנות וואס איך האב געהאט אויפ'ן רבינ'ס ציון, אז עס האט מיר קיינעם נישט אינטערעסירט און עס איז מיר גארנישט אנגעגאנגען וואס טוט זיך ארום מיר".

דאס אלעס שרייב איך דיר דו זאלסט פארשטיין אז אפילו דא אונטן איז דא א ליסטע וועמען מען נעמט אן קודם און וועמען מען לייגט ביים סוף, אבער אויבן אין הימל איז דא אן אנדערע סדר; אויב מען בעט דעם אייבערשטן נאכאמאל און נאכאמאל טוישט זיך די סדר, דער וואס מיינט ער גייט קודם דער גייט ביים סוף און דער וואס מיינט ער וועט זיין דער לעצטער ער באקומט דער ערשטער.

דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

בעזרת ה' יתברך

יום ד' פרשת וישלח, ט"ז כסליו, שנת תשפ"א לפרט קטן

לכבוד ... שיחיו.

איך האב ערהאלטן אייער בריוו.

וואס האט שרה אמינו געטון צו האבן קינדער? וואס האבן יצחק און רבקה געטון ווען זיי האבן נישט געהאט קיין קינדער? וואס האבן רחל און לאה געטון זיי זאלן האבן קינדער? וואס האט חנה געטון זוכה זיין צו קינדער? די אלע האבן געבעטן דעם אייבערשטן, אזוי האבן זיי זוכה געווען צו קינדער.

חכמינו זכרונם לברכה זאגן (תנא דבי אליהו רבא, פרק יח) אליהו הנביא האט דערציילט: "איך בין אמאל געווען אונטערוועגנס און א מענטש האט מיר געפרעגט א שטארקע קשיא, פארוואס זעען מיר אסאך ערליכע משפחות האבן נישט קיין קינדער? 'אָמַרְתִּי לוֹ: בְּנִי, מִפְּנֵי שֶׁהַקָּדוֹשׁ בָּרוּךְ הוּא אוֹהֵב אוֹתָם אַהֲבָה גְּמוּרָה וְשָׂמֵחַ בָּהֶן, לְפִיכָךְ מְצָרְפָם כְּדֵי שֶׁיִּרְבּוּ רַחֲמִים לְפָנָיו', האב איך אים געענטפערט: ווייל דער אייבערשטער האט זיי זייער שטארק ליב און ער פרייט זיך מיט זיי, דערפאר מאכט ער אז זיי זאלן נישט האבן גלייך קינדער, אזוי וועלן זיי אסאך בעטן דעם אייבערשטן, 'וְתֵדַע לְךָ שֶׁכֵּן הוּא', א ראי' האסטו פון אברהם אבינו און שרה אמנו, זיי האבן געווארט לאנגע יארן אויף קינדער און דער אייבערשטער האט זיי געהאלפן זיי האבן געבוירן יצחק, אזוי אויך יצחק אבינו און רבקה אמינו האבן געווארט צוואנציג יאר אויף קינדער, זיי האבן אסאך געדאוונט צום אייבערשטן ביז זיי האבן געבוירן יעקב, רחל אמינו האט געווארט פערצן יאר אויף קינדער, זי האט אסאך געבעטן דעם אייבערשטן ביז זי איז געהאלפן געווארן, אויך זעט מען ביי חנה - די מאמע פון שמואל הנביא וואס זי האט אויך געווארט אסאך יארן אויף קינדער און זי האט אסאך געבעטן דעם אייבערשטן ביז זי איז געהאלפן געווארן און געבוירן שמואל הנביא, 'אֶלָּא עַל כָּרְחֲךָ צָרִיךְ אַתָּה לִתְּפוֹס בְּיָדְךָ מִידָה הָרִאשׁוֹנָה שֶׁאָמַרְתִּי לְךָ מִתְּחִלָּה, מִפְּנֵי שֶׁהַקָּדוֹשׁ בָּרוּךְ הוּא אוֹהֵב אוֹתָם אַהֲבָה גְּמוּרָה וְשָׂמֵחַ בָּהֶן, לְפִיכָךְ מְצָרְפָן כְּדֵי שֶׁיִּרְבּוּ בְּרַחֲמִים לְפָנָיו'"; זעט מען פון דעם אז דאס וואס מען זעט אז א מענטש ווארט לאנג אויף קינדער, איז ווייל דער אייבערשטער ווארט צו הערן זייער קול, אז מען בעט אים דערויף.

אויב איר ווערט נישט בארואיגט פון דעם, איר שפירט אז איר דארפט יא עפעס טון, קענט איר גיין צו א דאקטער, אבער געבט אכטונג פון די וואס פארפירן מענטשן מיט נאטירליכע וועגן.

דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

בעזרת ה' יתברך

יום ג' פרשת לך לך, ט' מר-חשון, שנת תשפ"א לפרט קטן

לכבוד ... נרו יאיר.

איך האב ערהאלטן דיין בריוו.

איך האף דו וועסט איינמאל פאר אלעמאל ארויסקלאפן פון קאפ די בייזע רוח וואס לויפט דיר נאך שוין א לאנגע צייט - זיך צו גט'ן; וואלסטו נישט געהאט קיין קינדער וואלט איך זיך נישט אריין געמישט, אבער אז דער אייבערשטער האט דיר געגעבן זיסע קינדער שפיר איך א פליכט איך זאל דיר צוריק האלטן פון זיך גט'ן, דו טארסט דאס נישט טון פאר דיינע קינדער.

ווען עלטערן גט'ן זיך - ליידן די קינדער, די קינדער פאלן קרבנות; חכמינו זכרונם לברכה זאגן (גיטין צ:): "כָּל הַמְגָרֵשׁ אֶת אִשְׁתּוֹ, אֲפִילוּ מִזְבֵּחַ מוֹרִיד דְּמָעוֹת", ווען מאן און ווייב גט'ן זיך וויינט דער מזבח; פלעגט מוהרא"ש זכרונו לברכה שטענדיג זאגן: "פארוואס וויינט דוקא דער מזבח? עס זענען דאך דא אסאך כלים אין בית המקדש, פארוואס וויינט נישט דער שלחן, די מנורה, די ארון, וואס עפעס דוקא דער מזבח? נאר דער מזבח וויינט, ווי צו זאגן: 'מען איז שוין מקריב אויף מיר גענוג קרבנות, פארוואס פעלט אויס מען זאל ברענגען נאך קרבנות..."

אז עס איז דיר שווער מיט דיין ווייב זאלסטו זיך אליינס פארבעסערן; אז דו וועסט זיך פארבעסערן, דו וועסט אנהייבן גיין אין די וועג פון די תורה וועט זי זיך טוישן.

חכמינו זכרונם לברכה זאגן (יבמות סג.): אויפ'ן פסוק (בראשית ב, יח) "אֶעֱשֶׂהּ לּוֹ עֵזֶר כְּנֶגְדּוֹ", זָכָה - עוֹזַרְתּוֹ, לֹא זָכָה - כְּנֶגְדּוֹ; אז מען איז זוכה איז די ווייב מיט איר מאן און זי העלפט אים, אויב איז מען נישט זוכה איז די ווייב א כנגדו, אלעס טוט זי פארקערט פונעם מאן; אלעס איז אנגעהאנגען אין דיר, אז דו וועסט אפלאזן דיינע שלעכטע וועגן, דו וועסט צוריק קומען צום אייבערשטן, אנטון תפילין יעדן טאג, דאווענען שחרית, מנחה און מעריב, זיך קובע זיין שיעורים אין די הייליגע תורה - וועט זיך אלעס טוישן.

דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

בעזרת ה' יתברך

יום ב' פרשת נצבים-וילך, י"ח אלול, שנת תש"פ לפרט קטן

מרת ... תחי'.

איך האב ערהאלטן אייער בריוו.

איר קענט זיך גארנישט פארשטעלן ווי גרויס איז די מצוה פון כיבוד אב ואם; חכמינו זכרונם לברכה זאגן (קידושין ל:): "שְׁלֹשָׁה שֻׁתָּפִין הֵן בָּאָדָם, הַקָדוֹשׁ בָּרוּךְ הוּא, אָבִיו, וְאִמּוֹ, בִּזְמַן שֶׁאָדָם מְכַבֵּד אֶת אָבִיו וְאֶת אִמּוֹ, אָמַר הַקָדוֹשׁ בָּרוּךְ הוּא - מַעֲלֶה אֲנִי עֲלֵיהֶם כְּאִילוּ דַרְתִּי בֵּינֵיהֶם וְכִּבְּדוּנִי", דריי שותפים איז דא אינעם מענטש - דער אייבערשטער, טאטע און מאמע; ווען א מענטש איז מכבד זיינע עלטערן, זאגט דער אייבערשטער: "איך קום וואוינען צווישן אייך און איך רעכן דאס אזוי ווי איר זענט מיר מכבד".

זייט ווייטער מכבד אייערע עלטערן אפילו זיי פירן זיך נישט אויף די אידישע וועג; די הייליגע חכמים זאגן (תנא דבי אליהו רבה, סימן כו): "כָּל הָעוֹלָם כּוּלוּ שֶׁל הַקָדוֹשׁ בָּרוּךְ הוּא, וְאֵין הַקָדוֹשׁ בָּרוּךְ הוּא מְבַקֵּשׁ מֵהָאָדָם רַק שֶׁיְכַבֵּד אָב וָאֵם", דער אייבערשטער זאגט, די גאנצע וועלט איז מיינס - איך האב עס באשאפן, איך בעט פון ענק נאר איין זאך, איר זאלט מכבד זיין טאטע און מאמע.

אין די זעלבע צייט געבט אכטונג אויף אייערע קינדער זיי זאלן אויסוואקסן ערליכע אידן; איר זאלט בעטן אייערע עלטערן שיינערהייט אויב עס איז זיי נישט שווער אוועקצולייגן די זאכן ווען איר קומט מיט די קינדער. נישט איר זאלט זיי מחנך זיין; איר טארט נישט מחנך זיין אייערע עלטערן, נאר זייט זיי מסביר אז איר פרובירט אויפצוציען די קינדער ווייט פון די זאכן, זיי ווייסן נישט פון קיין טעלעוויזיע און קאמפיוטער וכדומה, אויב איז מעגליך ווען איר קומט זאל מען דאס נישט ארויסנעמען.

אז איר וועט מכבד זיין אייערע עלטערן וועט עס גארנישט שאטן פאר די קינדער, אדרבה איר וועט זוכה זיין צו בנים ובני בנים עוסקים בתורה ובמצוות.

איר זאלט שטענדיג רעדן צו אייערע קינדער פון אייערע עלטערן מיט כבוד און עהרע. ווען די קינדער פרעגן אייך כל מיני פראגעס: "פארוואס טוט זיידע דאס?" "פארוואס טוט באבי דאס?" זאלט איר זיי שיין געבן צו פארשטיין: "זיידי און באבי ווייסן נישט פון די תורה, זיי זענען נעבעך גרויסע רחמנות'ער, לאמיר בעטן דעם אייבערשטן אינאיינעם, הייליגער באשעפער העלף זיידע און באבי זאלן תשובה טון, זיי זאלן היטן די תורה און מצוות", אזוי וועלן די קינדער אויפוואקסן ערליכע אידן.

אויף אייער צווייטע פראגע; איר קענט נעמען מעדעצין פאר דעם, וועט איר זיין מער פרייליך, עס וועט אייך זיין גרינגער צוריק צו קומען צו די כוחות.

דער אייבערשטער זאל העלפן בזכות די מצוה פון כיבוד אב ואם זאלט איר זיין געזונט און שטארק און האבן נחת פון אייערע קינדער.

א כתיבה וחתימה טובה און א גוט געבענטשט יאר.

בעזרת ה' יתברך

יום ד' פרשת ואתחנן, ח' מנחם-אב, שנת תש"פ לפרט קטן

לכבוד ... נרו יאיר.

איך האב ערהאלטן דיין בריוו.

פונקט וויפיל דו ווילסט אז דיינע קינדער זאלן האבן מיט דיר ווען זיי וועלן חתונה האבן.

דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.