לכבוד דער ראש ישיבה שליט"א,
אזוי ווי מען האט לעצטנס אנגעהויבן מסכת יבמות, וויל איך פרעגן אויב איך זאל מיטגיין מיט דעם סדר צו לערנען יעדן טאג דעם דף היומי, אדער איז אפשר בעסער פאר מיר צו לערנען אויף מיין אייגענע סדר אין ש"ס?
איך זע ביי מיר אז אסאך מאל קום איך נישט אן צו לערנען דער דף אויפ'ן טאג, און שפעטער בלייב איך מיט אסאך האלבע מסכתות, אפשר איז בעסער פאר מיר צו גיין אויף מיין אייגענע סדר? אדער איז יא דא א תועלת צו לערנען דוקא דער דף פון יענעם טאג, אפילו אז איך וועל מסתמא נישט מאכן א סיום אויף די מסכת.
אדער אפשר זאל איך בכלל נישט לערנען יעצט אויפ'ן סדר הש"ס, ווייל איך האב שוין איינמאל געענדיגט ש"ס, אפשר זאל איך זיך נעמען צו לערנען מסכת תענית 101 מאל? איך האב די וואך געמאכט נאך א סיום אויף מסכת תענית, שוין געלערנט איבער 40 מאל.
יישר כח
בעזרת ה' יתברך
יום ב' פרשת תזריע, כ"ה אדר ב', שנת תשפ"ב לפרט קטן
לכבוד ... נרו יאיר
איך האב ערהאלטן דיין בריוו.
מאך זיך צוויי שיעורים, איין שיעור זאלסטו זיך מאכן אין גמרא כסדרן; הויב אן ש"ס, הויב אן מסכת ברכות, גיי אין א סדר א בלאט נאך א בלאט, קוק נישט אויב דו פארשטייסט, גיי כסדרן מסכתא נאך מסכתא ביז דו וועסט ענדיגן ש"ס. אויך זאלסטו זיך מאכן נאך א שיעור, לערן יעדן טאג דעם בלאט גמרא; מוהרא"ש האט זייער געוואלט מיר זאלן אלע זיין צוגעבינדן צום בלאט גמרא, לערנען יעדן טאג דעם בלאט אינאיינעם.
נאכן ענדיגן ש"ס כסדרן דעמאלט קענסטו נעמען איין מסכתא און דאס איבערגיין מאה פעמים ואחד, אדער קענסטו נאכאמאל אנהויבן ש"ס און לערנען כסדרן אזוי ווי ביים ערשטן מאל; דאס ווענדט זיך אין דיר, ווי אזוי דו שפירסט א בעסערע טעם, און סיי ווי אזוי דו וועסט טון - זאלסטו ווייטער לערנען יעדן טאג דעם בלאט גמרא פונעם טאג.
לימוד גמרא איז אזוי גרויס, עס פארברענט אלע קליפות ומשחיתים. צדיקים זאגן אויף דעם וואס די הייליגע חכמים זאגן (שבת קו:): "גְּמָרָא גְמוֹר זְמוֹרְתָּא תְּהֵא", דאס איז א לשון פון "לְ'זַמֵּר' אֵת כָּל הֱעָרִיצִים וּלְהַכְרִית אֵת כָּל הַקּוֹצִים", דאס שניידט אוועק אלע שלעכטס; מוהרא"ש פלעגט זיך שטענדיג אויסדרוקן: "אלעס לאזט דער יצר הרע טון - נאר נישט עפענען די גמרא, ווייל דאס פארברענט אים".
א שאד מען עקשנ'ט זיך אזוי אין ישיבות, מען לאזט נישט בחורים לערנען אויפ'ן סדר דרך הלימוד (כמבואר בשיחות הר"ן, סימן עו). בחורים ווערן פארברענט פונעם יצר הרע, עס ברענט אין זיי אלע פייערן פון עבירות, און ווען מען כאפט א בחור אין ישיבה מיט א משניות ווארענט מען אים אז מען גייט אים ארויסווארפן; שומו שמים! ווי נאריש קען מען זיין! עס פאלן אוועק אזויפיל נשמות ישראל, יונגע בחורים פרעגלען זיך אין ברענעדיגע נסיונות, אנשטאט זיי געבן קאלטע וואסער מיט וואס זיך אפקילן זייער יצר הרע, קאלטע וואסער דאס איז משניות און גמרא; לאז זיי זאגן גמרא, לאז זיי זאגן משניות - וואס האסטו אזוי מורא?! אנשטאט דעם סטראשעט מען זיי אז מען גייט זיי פארשיקן פון ישיבה...
ווער עס ווייסט אביסל וואס טוט זיך אפ צווישן די בני הנעורים, ווי זיי פאלן אין פגם הברית, זיי פאלן אין הוצאת זרע לבטלה רחמנא לצלן; מען וואלט זיי אלע געקענט ראטעווען פון אראפפאלן אין שאול תחתית דורך לימוד התורה.
געוואלד און געשריגן, וואס זאלן בחורים טון?! זיין פארנומען און שמועסן פון חסידות? הבל הבלים, שמועסן פון דעם רבי'ן און פון יענעם רבי'ן? דאס זעטיגט נישט דעם מענטש, מען דריידט זיך ארום פוסט און פאר ביז מען פאלט אין עבירות, פארוואס זאל מען נישט לאזן בחורים לערנען משניות, גמרא? וועלן זיי נישט טון קיין שלעכטע זאכן!
קוק וואס דער הייליגער רבי נתן שרייבט אין א בריוו (עלים לתרופה, מכתב קעד): "גַּם פֹּה נִמְצָא מִתְנַגֵּד אֶחָד", עס געפונט זיך דא א מתנגד, "שֶׁבְּנוֹ הִתְחִיל קְצָת לְהִתְקָרֵב לְאַנְשֵׁי שְׁלוֹמֵנוּ, וְלָמַד הַרְבֵּה גְּמָרָא וּפוֹסְקִים", זיין זון איז מקורב צו אנשי שלומינו און ער האט אנגעפאנגען צו לערנען פלייסיג, "וְעַתָּה, מַכְרִיחִים אוֹתוֹ אַנְשֵׁי בְּלִיַּעַל, הַמְכַנִּים עַצְמָם בְּשֵׁם חֲסִידִים, וּמוֹנְעִים אוֹתוֹ בְּעַל כָּרְחוֹ מִלִּלְמֹד גְּמָרָא וּפוֹסְקִים, וְאוֹמְרִים שֶׁטּוֹב יוֹתֵר לְדַבֵּר עִמָּהֶם", די מתנגדים רעדן אים אפ פון לערנען גמרא ופוסקים, און זיי זאגן אים אז ער זאל ענדערש פארברענגען מיט זיי ווי צו לערנען, "וְאָבִיו צָעַק עַל בְּנוֹ הַנַּ"ל, אֲנִי נוֹתֵן לְךָ לֶאֱכֹל עַל מְנָת שֶׁלֹּא תִּלְמַד רַק דַּף גְּמָרָא אֶחָד בְּכָל יוֹם, לֹא יוֹתֵר! כִּי מִי שֶׁלּוֹמֵד כָּל הַיּוֹם הוּא בְּרֶסְלְבֶר וְכוּ'", זיין טאטע שרייט אויף אים אז ער זאל אויפהערן צו לערנען אזוי סאך, ווייל ווער עס לערנט אסאך איז א ברסלב'ער, און דער טאטע זאגט אים אז ער גייט אים אויפהערן געבן עסן אויב לערנט ער מער ווי איין בלאט גמרא; רבי נתן זאגט דארט אינעם בריוו: "הַכְּלָל, שֶׁאֵין הַמִּתְנַגְּדִים עוֹמְדִים לִמְנֹעַ מִלִּלְמֹד סִפְרֵי רַבֵּנוּ זִכְרוֹנוֹ לִבְרָכָה, רַק פְּנִימִיּוּת כַּוָּנַת הָרַע שֶׁבְּלִבָּם הוּא לְבַטֵּל מִיִּשְׂרָאֵל כָּל הַתּוֹרָה כֻּלָּהּ, כִּי יָדוּעַ לָכֶם מַעֲשֵׂי בְּנֵי הַנְּעוּרִים, בִּפְרָט בַּדּוֹר הַזֶּה, וְאֵין שׁוּם הַצָּלָה כִּי אִם עַל יְדֵי הַתּוֹרָה, וְאֵין מִי שֶׁיַּכְנִיס לִמּוּד הַתּוֹרָה וְקִיּוּם הַתּוֹרָה בָּעוֹלָם כְּמוֹ אֲדוֹנֵנוּ מוֹרֵנוּ וְרַבֵּנוּ זִכְרוֹנוֹ לִבְרָכָה, עַל יְדֵי אֲמִתַּת דְּרָכָיו הַקְּדוֹשִׁים שֶׁגִּלָּה עַל יָדֵינוּ, וּבִסְפָרָיו הַקְּדוֹשִׁים", די מתנגדים ווילן נישט אז מען זאל נישט לערנען דעם רבינ'ס ספרים, נאר זיי ווילן אויסרייסן די גאנצע תורה, ווי עס איז אייך באוויסט די מעשי בני הנעורים פונעם דור, און עס איז נישט דא קיין שום וועג זיי צו ראטעווען נאר דורך לימוד התורה, און עס איז נישט דא ווער עס זאל אריינברענגען לימוד התורה נאר דער הייליגער רבי.
דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.