בעזרת ה' יתברך

יום ה' פרשת שמות, י"ז טבת, שנת תשע"ח לפרט קטן

לכבוד ברוך נרו יאיר

איך האב ערהאלטן אייער בריוו.

איך האב זייער הנאה צו ענטפערן אויף די שאלה וואס איר פרעגט, ווייל איך וויל מען זאל וויסן די מעשה וואס האט דא פאסירט.

צום ערשט זאלט איר וויסן אז דאס וואס איך געב נישט קיין אינטערוויאס וכו' דאס איז ווייל מוהרא"ש זכרונו לברכה האט מיר כמה פעמים געזאגט אז איך זאל קיינמאל נישט געבן קיין אינטערוויאס, און איך זאל נישט האבן קיין מגע ומשא מיט די מידיע וכו' (חוץ איין מאל האט מוהרא"ש מיר יא געהייסן רעדן, ואין כאן המקום להאריך).

דאס וואס עס האט יעצט פאסירט וכו', דאס האט זיך אזוי געפירט אן מיין ווילן; איר פארשטייט אליינס, אז אויב איך געב נישט קיין אינטערוויאס פאר קיין איין צייטונג, אפילו א פרומע וכו', האב איך דאך זיכער נישט געוואלט געבן פאר זיי אן אינטערוויא. און וויבאלד חכמינו זכרונם לברכה זאגן (שקלים יד:): "אָדָם צָרִיך לָצֵאת יְדֵי הַבְּרִיּוֹת כְּדֶרֶך שֶׁצָּרִיך לָצֵאת יְדֵי הַמָּקוֹם", אזוי ווי עס שטייט (במדבר לב, א): "וִהְיִיתֶם נְקִיִּים מֵה' וּמִיִּשְׂרָאֵל", נאך שטייט (משלי ג, ד): "וּמְצָא חֵן וְשֵׂכֶל טוֹב בְּעֵינֵי אֱלֹקִים וְאָדָם", וועל איך אייך פארציילן וואס דא האט פאסירט.

איר דארפט אליינס פארשטיין אז א איד טאר נישט האבן קיין שייכות מיט די פרייע מידיע וואס זוכן צו באשמיצן די ערליכע אידן אין ארץ ישראל, זיי זוכן ווי זיי קענען אפשפעטן פון אידן וואס זיצן און לערנען זייער גאנץ לעבן, זיי זוכן ווי זיי קענען אויסרייסן די תורה; ביי זיי איז א תלמיד חכם אן איבעריגע זאך, און די ישיבות און כוללים זענען איבעריג, דערפאר שפעטן זיי פון די תורה רחמנא לצלן.

דער אייבערשטער האט מיר מזכה געווען צו געבן שיעורים פאר אידישע קינדער שוין איבער צען יאר, דאס זענען שיעורים אין אמונה, עצות און חיזוק פון דעם הייליגן רבינ'ס ספרים. די שיעורים זענען פאר די בחורים אין ישיבה; אויך זענען אנוועזנד ביים שיעור בחורים וואס לערנען נישט אין ישיבה, בחורים פון אנדערע ישיבות און בחורים וואס ארבעטן; אויך באטייליגן זיך ביי די שיעורים אינגעלייט וואס ווילן הערן אביסל חיזוק אויף עבודת השם וכו'; די שיעורים זענען פאר ווער עס וויל קומען הערן.

איין טאג זענען ארויפקומען אין ישיבה צוויי אינגעלייט און איך האב זיי געגעבן שלום; זיי האבן מיר געפרעגט צי זיי קענען קומען צום שיעור וואס איך געב פאר די בחורים, זאג איך זיי: "אודאי קענט איר קומען, יעדער קען קומען צו די שיעורים", זאגט מיר איינער פון זיי אין אידיש, אויפן צווייטן, וואס קען נישט קיין אידיש: "ער ארבעט פאר די מידיע און ער וויל רעדן מיט אייך", זאג איך אים: "זייט מיר מוחל אבער איך רעד נישט צו קיין שום מידיע", זאגן זיי מיר: "בסדר, דעמאלט וועלן מיר קומען הערן די שיעור, און אליין באשרייבן וואס מיר זעהן".

למעשה, איין טאג אינמיטן שיעור קומען אריין א גאנצע חברה מיט גרויסע מייקס, גרויסע קעמרעס און גרויסע ווידיאו מאשינען, עס איר מיר פשוט שלעכט געווארן, אבער איך האב ממשיך געווען מיט די שיעור און מיט די ניגונים אזוי ווי יעדן טאג. נאכן שיעור קומט דער אינגערמאן צו צו מיר זאגענדיג אז ער האט זייער הנאה געהאט, ער וויל נאר מאכן א בילד מיט מיר. נאכדעם זאגט ער מיר אז ער וויל מיר פרעגן א שאלה; איך האב נאך נישט געכאפט וואס דא גייט פאר, איך האב נישט געכאפט אז איך ווער אפגעכאפט און יעדעס ווארט וואס איך רעד ווערט רעקארדירט, ביז איינער האט מיר געזאגט שטילערהייט אין די אויער: "ראש ישיבה, געבט זיך אכטונג, ווייל מען כאפט אייך אפ יעדעס ווארט וכו'".

ווען איך בין אהיים פון ישיבה און זיך מתבודד געווען מיין גאנצן טאג מיטן אייבערשטן, האב איך ערשט געכאפט וואס דא איז געשען וכו'; איך האב זייער געבעטן דעם אייבערשטן אז עס זאל נישט ארויסקומען פון דעם א חילול השם, איך האב פארציילט פארן אייבערשטן די גאנצע מעשה בפרטי פרטיות, אז איך האב נישט געוואלט רעדן מיט אים, און בשעת מעשה האב איך נישט געכאפט וואס זיי ווילן פון מיר, איך בין דא פשוט געפאלן א קרבן פאר זיי; איך האב זייער אסאך געבעטן דעם אייבערשטן אז זיי זאלן נישט נעמען מיינע ווערטער צו שטעכן ערליכע אידן. דאס אלץ שרייב איך אייך פשוט אלץ (במדבר לב, א): "וִהְיִיתֶם נְקִיִּים מֵה' וּמִיִּשְׂרָאֵל".

דער אייבערשטער זאל העלפן אז עס זאל נישט ארויסקומען קיין מכשול דורך אונז, עס זאל נאר גרויס ווערן דעם אייבערשטנס נאמען אויף די גאנצע וועלט, אלע זאלן תשובה טון, און זיך צוריק קערן צום אייבערשטן.

בעזרת ה' יתברך

יום ג' פרשת מקץ, כ"ד כסליו, שנת תשע"ח לפרט קטן

לכבוד יוחנן נרו יאיר

עס איז נישט גוט צו האלטן אין שטוב קיין שום בעל חי, ווייל עס ברענגט נאר צרות בגשמיות וברוחניות, בפרט אויב מען פארגעסט צו געבן עסן פאר די בעלי חיים באקומט מען א גרויסער עונש.

עס איז באוואוסט די מעשה אז א פארפאלק וואס האבן נישט געהאט קיין קינדער זענען געקומען צום אר"י הקדוש בעטן א ברכה אויף קינדער, האט דער אריז"ל זיי געזאגט: "דאס וואס איר האט נישט קיין קינדער איז, ווייל איר האט א הינער שטייג ביי אייך אין חצר וואו איר האדעוועט הינער, דארט איז געשטאנען א לייטער וואס אויף דעם פלעגן די הינער ארויף גיין און אראפ גיין טרינקען וואסער, אבער אזוי ווי די פרוי האט אוועק גענומען די לייטער שלא בכוונה, דערפאר איז זי געשטראפט געווארן אז זי האט נישט קיין קינדער". זעט מען ווי הארב עס איז ווען מען טשעפעט בעלי חיים.

דערפאר איז נישט כדאי צו האלטן אין שטוב קיין שום בעלי חיים; זאלסט מסביר פאר דיינע קינדער די הארבקייט פון צער בעלי חיים.

דער רבי זאגט (ספר המידות, אות רחמנות, חלק ב', סימן ד): "צָרִיךְ לִשְׁמֹר אֶת עַצְמוֹ מִלְּצַעֵר אֶת בַּעֲלֵי חַיִּים, כִּי יַזִּיק לוֹ", מען דארף אכטונג געבן נישט צו טשעפען בעלי חיים, ווייל אז מען איז מצער בעלי חיים וועט עס ברענגען א היזק פארן מענטש.

דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

בעזרת ה' יתברך

יום א' פרשת וירא, ט' מר-חשון, שנת תשע"ח לפרט קטן

לכבוד מרת ציפורה תחי'

איך האב ערהאלטן אייער בריוו.

מוהרא"ש זכרונו לברכה שרייבט (שו"ת ברסלב, ד' קס"ח) פאר איינעם וואס פרעגט אים אן אט די שאלה, צי מען מעג לערנען די ענגלישע שפראך ווייל ער האט געהערט אז דער רבי האט נישט געלאזט לערנען קיין לשונות של גוים; ענטפערט אים מוהרא"ש אז דאס וואס דער רבי האט זייער מקפיד געווען מען זאל נישט לערנען לשונות הגוים, דאס מיינט מען נישט צו זאגן אז א מענטש זאל זיך נישט אויסלערנען די שפראך וואס מען רעדט דארט וואו ער וואוינט (אזוי אויך ענגליש וואס דאס איז היינט צו טאגס די שפראך פון די וועלט), נאר דאס איז געווען ווייל די גוים האבן געוואלט אז מען זאל לערנען זייער שפראך און לערנען זייערע חכמות וואס איז אנגעפילט מיט כפירות ואפיקורסות.

דער רבי זאגט (ליקוטי מוהר"ן, חלק א', סימן יט): ווען א מענטש איז זוכה צו רעדן לשון קודש, איז ער זוכה צו תיקון הברית; דאס מיינט מען נישט דוקא לשון הקודש, נאר סיי וועלכע שפראך א מענטש רעדט, אויב רעדט ער א הייליגע שפראך, דאס הייסט ער רעדט נישט קיין ניבול פה, דעמאלט איז מען זוכה צו תיקון הברית. אבער אז א מענטש רעדט לשון הקודש, און ער איז מנבל זיין מויל מיט אלע מיאוס'ע ווערטער, וועט ער נישט זוכה זיין צו תיקון הברית, פארקערט ער וועט באקומען א גרויסע עונש, עיין שם; זעט מען פון דעם אז יעדע שפראך וואס מען רעדט - אויב רעדט מען איידל און הייליג, איז די שפראך לשון הקודש.

דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט מצליח זיין אין אלע אייערע וועגן.

בעזרת ה' יתברך

יום ה' פרשת לך לך, ו' מר-חשון, שנת תשע"ח לפרט קטן

לכבוד חזקי נרו יאיר

איך האב ערהאלטן דיין בריוו.

זיי מיר מוחל, אבער איך פארשטיי נישט פארוואס דו ביסט אזוי צעבראכן וכו'; דער אייבערשטער האט דיר געהאלפן האסט חתונה געהאט שוין א שיינע פאר יאר, דו האסט א ווייב מיט קינדער, דו האסט פרנסה; אנשטאט דו זאלסט דאנקען דעם אייבערשטן טאג און נאכט אויף די ניסים וואס ער האט געטון מיט דיר און טוט מיט דיר, זוכסטו פון אונטער דער ערד אויף וואס צו קרעכצן.

עס איז זייער נאריש צו מקנא זיין א צווייטן, ווייל קיינער ווייסט נישט וואס עס טוט זיך אפ ביי א צווייטן; עס קען אויסקוקן צו מאל ווי דער מענטש פארדינט שיין, ער איז מצליח מיט אלעס, ער האט שלום בית, נחת וכו', אבער באמת האט דער מענטש בכלל נישט קיין לעבן, עס איז נאר געמאכט, עס זעט נאר אזוי אויס פון אינדרויסן.

חכמינו זכרונם לברכה זאגן (שבת קנב:): "כָּל מִי שֶׁיֵּשׁ בּוֹ קִנְאָה - עַצְמוֹתָיו מַרְקִיבִין", ווער עס האט קנאה, ער איז מקנא א צווייטן, ווערן זיינע ביינער פארפוילט; בפשטות גייט עס ארויף אויף א נפטר, אז אויב א מענטש האט נישט געהאט קיין קנאה, וועט זיין גוף נישט פארפוילט ווערן אין קבר. אבער מוהרא"ש זכרונו לברכה זאגט, אז דאס גייט אויך ארויף אויף לעבעדיגע מענטשן; אז א מענטש וואס האט קנאה, ווערן אים זיינע ביינער פארפוילט נאך בחיים חיותו, זיין גאנצע לעבן עסט ער זיך אויף 'פארוואס האב איך נישט אזא לעבן ווי יענעם', 'פארוואס האב איך נישט אזא ווייב ווי יענעם', 'פארוואס האב איך נישט אזא הויז ווי יענעם'; ווען דער גאנצער יענער איז נעבעך צעבראכן אויף שברי שברים, עס זעט נאר אויס פון אינדרויסן אז יענער לעבט. און אפילו יענער זאל יא האבן א גוט לעבן, דארף מען אויך נישט מקנא זיין א צווייטן, ווייל אז דער אייבערשטער האט מיר געגעבן די ווייב, די קינדער, און די סארט שטוב וכו' וכו', דארף איך גלייבן אז דאס איז דאס בעסטע פאר מיר, און בעסער קען נישט זיין.

דער הייליגער רבי זאגט (ליקוטי מוהר"ן, חלק א', סימן לד): "כִּי יֵשׁ בְּכָל אֶחָד מִיִּשְׂרָאֵל דָּבָר יָקָר מַה שֶּׁאֵין בַּחֲבֵרוֹ, כְּמַעֲשֵׂה דְּאַבַּיֵי וְאַבָּא אֻמָּנָא, שֶׁהֵשִׁיבוּ לוֹ: "לָא מָצִית לְמֶעֱבַד כְּעֻבְדָּא דְּאַבָּא אֻמָּנָא", יעדער מענטש האט אין זיך א נקודה וואס א צווייטער האט נישט; דער רבי ברענגט אראפ די מעשה וואס חכמינו זכרונם לברכה דערציילן (תענית כא:) עס איז געווען א דאקטער וואס האט געהייסן אבא אומנא, ער פלעגט באקומען יעדן טאג א בת קול פון הימל: "שָׁלוֹם עָלֶיך אַבָּא אוּמְנָא"; אביי פלעגט באקומען נאר איין מאל א וואך א גריס פון הימל - יעדע ערב שבת, ער פלעגט הערן א בת קול: "שָׁלוֹם עָלֶיך אַבַּיֵי"; רבא פלעגט באקומען נאר איין מאל א יאר דעם בת קול, יעדן ערב יום כיפור פלעגט ער הערן: "שָׁלוֹם עָלֶיך רָבָא"; זאגט די גמרא אז אביי האט געהאט חלישות הדעת פארוואס דער פשוט'ער דאקטער באקומט יעדן טאג א בת קול און ער באקומט דאס נאר איינמאל א וואך, האט מען אים געענטפערט פון הימל: "לָא מָצִית לְמֶעֱבַד כְּעֻבְדָּא דְּאַבָּא אֻמָּנָא", דו קענסט נישט טון וואס אבא אומנא טוט; דערפאר איז נישט שייך צו קוקן אויף א צווייטן און מקנא זיין א צווייטן, ווייל יעדער האט זיין נקודה וואס דער אייבערשטער האט הנאה פון דעם, און פאר דעם איז ער באשאפן געווארן.

אז דו ביסט זוכה צו לערנען יעדן טאג מקרא, משנה וכו'; ביסטו דאך רייכער פון אלע דיינע כלומר'ישע חברים! וואס וועט יענער מיט נעמען אויף יענע וועלט, זיין שיינע קול? זיין שפילן? זיין הויז? וואס? חכמינו זכרונם לברכה זאגן (שבת קכ.): אויפן פסוק (ישעיהו ג, ז): 'וּבְבֵיתִי אֵין לֶחֶם וְאֵין שִׂמְלָה' – "זֶה שֶׁאֵין בְּיָדִי לֹא מִקְרָא, וְלֹא מִשְׁנָה, וְלֹא תַּלְמוּד"; א מענטש וואס לערנט נישט יעדן טאג אביסל חומש, משניות און גמרא, דער מענטש איז דער גרעסטער ארימאן; נאך זאגן חז"ל (נדרים מא.): "אֵין עֳנִי אֶלָּא מִן הַדַּעַת", ווער איז אן ארימאן? דער וואס האט נישט קיין שכל; א מענטש וואס טראכט נישט פון תכלית, דער איז אן ארעמאן. א מענטש וואס לערנט נישט תורה יעדן טאג, ווען ער וועט אוועקגיין פון דער וועלט וועט ער זיין ארעם; אין בית החיים נעמט מען נישט מיט קיין געלט און קיין הייזער, דארט נעמט מען נישט מיט קיין שיינע קול, אדער שפילן וכו', דארט נעמט מען מיט נאר תורה ומעשים טובים; דערפאר פארשטיי איך נישט וואס דו שרייבסט מיט אזא צעבראכנקייט אז דו שפירסט זיך צווישן דיינע חברים ווי א פעלער, ווייל זיי קענען דאווענען פארן עמוד אדער שפילן, און דו קענסט גארנישט, נאר זאגן משניות און חומש וכו'.

איך וויל דיר פרעגן צי עס איז א נארמאלע זאך וואס דו טוסט, דו שרייבסט מיר אז דו האסט חברים, און מען קומט זיך כסדר צוזאם ביינאכט, און צו מלוה מלכה'ס; פארוואס זאלסטו ארויס גיין פארברענגען מיט חברים ווען דער אייבערשטער האט דיר געגעבן א מתנה אזא שיינע שטוב, דו האסט א ווייב מיט קינדער; פארוואס זאלסטו נישט פארברענגען אין שטוב מיט דיין ווייב און קינדער, פארוואס זאלסטו פארברענען דיינע יונגע יארן מיט חברים, וואס היינט איז ער דיין חבר און מארגן קען ער דיר מער נישט.

עס איז נישט דא אזא זאך ווי א חבר, מוהרא"ש זכרונו לברכה זאגט: "א אינגערמאן האט נאר איין חבר - זיין ווייב"; סתם פארברענען נעכט מיט אינגעלייט וואס אנטלויפן פון שטוב, אנטלויפן פון זייער לעבן, דאס זענען נישט קיין חברים, זיי זענען בכלל נישט דאהי, אזוי ווי חכמינו זכרונם לברכה זאגן (קידושין מ:): "כָּל שֶׁאֵין בְּיָדוֹ מִקְרָא, מִשְׁנָה, וְדֶרֶך אֶרֶץ, אֵינוֹ מִן הַיִּשּׁוּב"; סתם זיצן און שמועסן מיט אינגעלייט וואס עס קומט נישט ארויס פון די שמועסן קיין מקרא משנה, אדער פרנסה - עפעס תכלית, איז אינו מן הישוב.

א חבר איז איינער וואס ווען איך גיי אריבער א צרה, איך גיי אריבער בזיונות -  שטארקט ער מיר, און ער איז מיר מחזק; ווען קיינער וויל נישט קוקן אויף מיר וכו' וכו', דעמאלט קען מען זען וואס הייסט א חבר. אז מענטש וועט גוט קוקן אויף זיך, וועט ער זען, אז יעדע שטיק צייט מיינט ער אז ער האט אנדערע בעסטע חברים, און פלוצלינג טוישט זיך עס, און אלע חברים זיינע זענען פלוצלינג פארשוואונדן געווארן.

דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט מצליח זיין אין אלע דיינע וועגן.

  בעזרת ה' יתברך

ערב שבת קודש פרשת נח, א' דראש חודש מר-חשון, שנת תשע"ח לפרט קטן.

לכבוד מיין טייערע תלמיד ... נרו יאיר

איך האב ערהאלטן דיין בריוו.

איך וואלט דיר געזאגט אז דו זאלסט נישט טון די סארט ארבעט; מען דארף זיך זייער אכטונג געבן פון וויי טון א איד, בפרט ווען עס קומט צו ארעמעלייט, און מענטשן מיט צעבראכענע הערצער. דו זאלסט זיך זוכן בעסערע פלעצער וואו צו פארדינען געלט.

אז מען רעדט שוין, מוז איך דיר זאגן אז איך גרויס מיר מיט אזעלכע תלמידים ווי דיר, וואס האבן א אידישע הארץ; ווי דו שרייבסט מיר אז דו טראכסט אז אפשר טוסטו עפעס שלעכט. דו שטיי אוועק פון די סארט ארבעט, און דער אייבערשטער וועט דיר געבן פרנסה אויף א בעסערע וועג. און געב אויך איבער פאר אלע דיינע חברים אז זיי זאלן זוכן פרנסה אויף א וועג וואס מען טוט קיינעם נישט וויי.

שטארק דיר, און זע צו לערנען יעדן טאג אביסל חומש, און אפאר פרקים משניות און דפים גמרא; זארג נישט וועגן א שידוך, א שידוך קומט פונעם אייבערשטן. דיין שידוך איז אנגעגרייט פאר דיר, און ווען עס וועט קומען די ריכטיגע מינוט וועסטו עס טרעפן, דו זיי נאר ממשיך צו לערנען און דאווענען.

א גוט שבת.