בעזרת ה' יתברך

יום ב' פרשת בשלח, ח' שבט, שנת תשע"ט לפרט קטן

לכבוד שלום נרו יאיר

דיין בריוו איז איין שטיק סתירה, קודם באדאנקסטו זיך אז דו ביסט זיך מחזק מיט די דיבורים פון הייליגן רבי'ן אבער פון די צווייטע חלק זע איך נישט אז דו ביסט זיך מחזק מיט די דיבורים פון הייליגן רבי'ן; פון דעם אז דו לויפסט זיך פאר'סמ'ען מיט דראגס רחמנא לצלן זע איך אז דו נעמסט נישט דעם רבינ'ס ווערטער פאר התחזקות, וויי ווען דו וואלסט טאקע אנגענומען די התחזקות פון רבי'ן וואלסטו נישט געלאפן צו דעם השם ירחם.

איך בעט דיר זייער, האב רחמנות אויף דיר און אויף דיינע קינדער; אנטלויף פון דראגס וואס איז סם המות. קוק וואס שלמה המלך זאגט (משלי טז, כה): "יֵשׁ דֶּרֶךְ יָשָׁר לִפְנֵי אִישׁ, וְאַחֲרִיתָהּ דַּרְכֵי מָוֶת", עס זענען דא זאכן וואס זעט אויס פאר'ן מענטש ווי א גלייכע זאך אבער דער סוף פון דעם איז טויט; דאס איז ממש וואס פאסירט ביים נעמען דראגס, עס זעט אויס אין אנהייב ווי א געשמאקע זאך, עס קען זיך דאכטן אז עס מאכט פרייליך אבער דער סוף איז אז מען פארלירט אלעס.

נאך זאגט שלמה המלך - דער חכם מכל אדם (משלי כג לא-לה): "אַל תֵּרֶא יַיִן כִּי יִתְאַדָּם", גיי נישט נאך רויטע פיינע וויין וואס זעט אויס געשמאק, "כִּי יִתֵּן בַּכּוֹס עֵינוֹ", ווייל ווען מען הייבט אן טרינקן וויין, "יִתְהַלֵּךְ בְּמֵישָׁרִים", ווערן אלע וועגן גלייך; אלע עבירות זען אויס ווי גלייכע וועגן. "אַחֲרִיתוֹ כְּנָחָשׁ יִשָּׁךְ", דער סוף פונעם שיכור איז ווי מען כאפט א ביס פון א שלאנג, "וּכְצִפְעֹנִי יַפְרִשׁ", אדער א ביס פון א גיפטיגע שלאנג וואס שטעכט מיט גיפט, "עֵינֶיךָ יִרְאוּ זָרוֹת", דער שיכור הייבט אן קוקן אויף פרעמדע פרויען רחמנא לצלן, "וְלִבְּךָ יְדַבֵּר תַּהְפֻּכוֹת", און מען הייבט אן רעדן פארקערטע זאכן. דאס זעלבע איז מיט דראגס, מען פארלירט אלע הרגשים און מען פארלירט אינגאנצען דעם מח. "וְהָיִיתָ כְּשֹׁכֵב בְּלֶב יָם", דער שיכור, און אזוי אויך דער מענטש וואס נעמט דראגס - שפירט זיך ווי א מענטש וואס ליגט אויפן וואסער, "וּכְשֹׁכֵב בְּרֹאשׁ חִבֵּל", און אזוי ווי דער וואס ליגט אויפן שיף וואס שאקלט זיך. און ווען דער שיכור ניכטערט זיך אויס, זאגט ער "הִכּוּנִי בַל חָלִיתִי", מען האט מיר טאקע געשלאגן אבער עס טוט נישט וויי, "הֲלָמוּנִי בַּל יָדָעְתִּי", מען האט מיר אנגעקלאפט אבער איך האב עס נישט געשפירט. "מָתַי אָקִיץ אוֹסִיף אֲבַקְשֶׁנּוּ עוֹד", ער פרעגט: "ווען וועל איך שוין אויפשטיין און גיין טרינקען נאך וויין?"

עס איז כדאי דו זאלסט זיך מאכן א שיעור אין ספר משלי; ספר משלי האט אין זיך איין און דרייסיג פרקים, אז דו וועסט לערנען יעדן טאג א פרק וועסטו עס מסיים זיין יעדן חודש. נאכן לערנען ספר משלי וועסטו שוין נישט פרעגן אזא נארישע קשיא: 'וואס איז שלעכט מיט דראגס?' ווייל דו וועסט זען די סוף פונעם מענטש וואס געוואוינט זיך צו צו שלעכטע געוואוינהייטן.

ענדערש טרינק זיך אן מיט אונגארישע וויין, די יין המשומר פון הייליגן רבי'ן; דאס מאכט פרייליך דעם מענטש און עס נעמט אוועק פון אים אלע צער און עגמת נפש. איינמאל דער מענטש איז טועם פון רבינ'ס ווערטער קען מען אים שוין נישט אפנארן, אזוי ווי דער רבי האט געזאגט (חיי מוהר"ן, סימן רס): "ווער עס האט געטרינקען אונגארישע וויין, דעם קען מען שוין נישט פארנארן".

דער אייבערשטער זאל רחמנות האבן אויף דיר זאלסט באקומען שכל און אויפהערן נעמען סם.

בעזרת ה' יתברך

יום א' פרשת אחרי ב', כ"ג ניסן, אסרו חג, שנת תשפ"ב לפרט קטן

לכבוד ... נרו יאיר

איך האב ערהאלטן דיין בריוו.

אכצן פרקים משניות - דאס איז די בעסטע מעדעצין פאר ווער עס איז אריינגעפאלן אין מאוויס, ווייל דאס זאגן אכצן פרקים משניות בכל יום - רייניגט דעם מענטש, עס וואשט אויס די נשמה. אזוי ווי דער רבי זאגט (שיחות הר"ן, סימן יט): "שֶׁאֲפִילּוּ אוֹתָן הָאֲנָשִׁים הָרְחוֹקִים מִן הַקְּדֻשָּׁה מְאֹד, שֶׁנִּלְכְּדוּ בִּמְצוּדָה רָעָה, עַד שֶׁרְגִילִין בַּעֲבֵרוֹת חַס וְשָׁלוֹם רַחֲמָנָא לִצְלָן", אפילו א מענטש וואס איז זייער ווייט פון קדושה - ער טוט עבירות רחמנא לצלן, און ער איז שוין אראפגעפאלן אין שאול תחתית, "אַף עַל פִּי כֵן, הַכֹּחַ שֶׁל הַתּוֹרָה גָּדוֹל כָּל כָּךְ, עַד שֶׁיְּכוֹלָה לְהוֹצִיא אוֹתָם מִן הָעֲבֵרוֹת שֶׁרְגִילִין בָּהֶם חַס וְשָׁלוֹם, וְאִם יַעֲשׂוּ לָהֶם חֹק קָבוּעַ וְחִיּוּב חָזָק לִלְמֹד בְּכָל יוֹם וָיוֹם כָּךְ וְכָךְ - יִהְיֶה אֵיךְ שֶׁיִּהְיֶה, בְּוַדַּאי יִזְכּוּ לָצֵאת מִמְּצוּדָתָם הָרָעָה עַל יְדֵי הַתּוֹרָה, כִּי כֹּחַ הַתּוֹרָה גָּדוֹל מְאֹד"; אויב וועט ער זיך מאכן א קביעות צו לערנען יעדן טאג כך וכך, וועט ער סוף כל סוף ארויסגיין פון זיין בלאטע, ווייל די כח פון תורה איז אזוי גרויס אז עס נעמט ארויס דעם מענטש פון זיין שלעכטס; מוהרא"ש האט מקובל פון אנשי שלומינו אז ווען די רבי האט געזאגט די שיחה האט ער געמיינט מיט דעם דאס לערנען אכצן פרקים משניות.

אז דו ביסט נעבעך אזוי צוגעקלעבט צו מאוויס השם ישמרינו - זאלסטו זאגן בכל יום אכצן פרקים משניות, כסדרן דיקא - וועסטו זען וואונדער ווי דער אייבערשטער וועט דיר העלפן, דו וועסט ארויסגיין פון די "גלות המאוויס".

רבי נתן פארציילט (חיי מוהר"ן, סימן תקעג): "ווען דער רבי האט געזאגט דעם שיחה, האב איך געפרעגט דעם רבי'ן צי תורה קען העלפן אזא איינעם וואס איז אראפגעפאלן אין די עבירה פון פגם הברית - הוצאת זרע לבטלה רחמנא לצלן? האט דער רבי געשריגן אויף מיר און געזאגט: 'דו ווייסט ווי גרויס דער כח פון תורה איז? תורה איז העכער פון אלעס'"; אפילו אז א מענטש ליגט נעבעך אין די עקלדיגע עבירה פון פגם הברית - הוצאת זרע לבטלה רחמנא לצלן, אויב ער וועט לערנען יעדן טאג 'כך וכך' וועט ער ווערן אן ערליכער איד.

וויסן זאלסטו, מאוויס איז די ערגסטע זאך פאר'ן מענטש, עס הרג'עט די מח אזוי ווי דראגס; פינקט אזוי ווי דראגס פארברענט דעם מח - אזוי אויך מאוויס, עס פארברענט דעם מח; אפגערעדט אז עס פארשטעלט דאס שפירן דעם אייבערשטן, מען קען מער נישט דאווענען, מען קען מער נישט פארשטיין לערנען, אלעס ווערט אזוי ווי פארוואלקנט, מען פארלירט דעם טעם פון לעבן, מען פארלירט די אינטערעסע אין וויכטיגע זאכן.

איך בעט דיר זייער, ווארף אוועק אלע מאוויס, קוק מער נישט די זאכן; דו ביסט א יונגער בחור, א שאד פאר דיר, א שאד פאר דיין עתיד; עס וועט דיר נישט לאזן לעבן מיט א ווייב, עס וועט דיר נישט לאזן זיין א טאטע פאר קינדער; אזויפיל אינגעלייט און ווייבלעך גט'ן זיך נאר צוליב דעם.

הלואי זאלסטו אננעמען דעם בריוו, וועט דיר זיין גוט בזה ובבא.