בעזרת ה' יתברך

יום ה' פרשת ויצא, ז' כסליו, שנת תשפ"ג לפרט קטן

לכבוד ... נרו יאיר

איך האב ערהאלטן דיין בריוו.

געב זיך אכטונג צו האבן נאר ערליכע חברים, אז דו הערסט רעדן ניבול פה - זאלסטו אוועקגיין פונעם שמועס; נעם זיך חברים וואס רעדן איידל, וואס רעדן ריין.

ווארף אוועק אלע כלים וואס מען קען קוקן אויף דעם מאוויס, אויסגעלאסענע בילדער און קליפס. חכמינו זכרונם לברכה זאגן (תענית טז.): "אָדָם שֶׁתּוֹפֵס שֶׁרֶץ בְּיָדוֹ, אֲפִלּוּ טוֹבֵל בְּכָל מֵימוֹת שֶׁבָּעוֹלָם לֹא עָלְתָה לוֹ טְבִילָה, זְרָקוֹ מִיָּדוֹ כֵּיוָן שֶׁטָּבַל בְּאַרְבָּעִים סָאָה מִיַד עָלְתָה לוֹ טְבִילָה", אז מען טובל'ט זיך אין מקוה ווערט מען ריין נאר אויב מען ווארפט אוועק די טויטע שרץ, ווייל אויב מען כאפט ווייטער אן די טויטע שרץ, אפילו דער מענטש וועט זיך טובל'ן אין אלע מקוה'ס פון די וועלט - וועט ער בלייבן טמא; אז מען וויל תשובה טון - איז די ערשטע זאך אפלאזן די טויטע שרצים, די כלים וואס ברענגט טויט. מוהרא"ש באטיטלט דעם קאמפיוטער, מחשב - מיט'ן טיטל 'מכשף'; דער קאמפיוטער - אויב איז דאס נישט מסונן, געפילטערט - ברענגט דאס כישוף, עס ברענגט אלע צרות.

מאך זיך א שיעור אין ששה סדרי משנה. הויב אן אנהויב סדר זרעים, מסכת ברכות, זאג א פרק נאך א פרק, זאג די ווערטער אפילו אן פארשטיין. אז דו קענסט זאגן אכצן פרקים יעדן טאג - מה טוב ומה נעים, דאס וועט דיך ארויסנעמען פון דיינע בלאטעס, משניות רייניגט דעם מענטש פון אלע פלעקן.

אויך זאלסטו זיך מאכן א שיעור אין תלמוד בבלי. דער הייליגער רבי זאגט (לקוטי מוהר"ן חלק א', סימן ריד): "'תַּלְמוּד' בְּגִימַטְרִיָּא אוֹתִיּוֹת שֶׁל שְׁמָהּ 'לִילִית'", 'תלמוד' באטרעפט די זעלבע מספר ווי די נאמען פון די קליפה וואס מאכט א מענטש זינדיגן אין פגם הברית, "עַל כֵּן יֵשׁ כֹּחַ בְּלִמּוּד הַתַּלְמוּד לְהַכְנִיעַ אוֹתָהּ", און ווען מען לערנט גמרא איז מען מכניע די קליפה.

אודאי וועט דער סמ"ך מ"ם דיך נישט אזוי שנעל אפלאזן, ער געבט נישט אזוי שנעל אויף אויף זיינס א קרבן; ער וועט דיך נאכלויפן, ער וועט דיך נאכאמאל אראפווארפן אין די ביטערע עבירה פון פגם הברית רחמנא לצלן, אבער אז דו וועסט זיין שטארק מיט די זאכן וואס שטייט אינעם בריוו - וועסטו ווערן אן ערליכער איד.

גיי זיך מתבודד זיין, שמועס מיט'ן אייבערשטן אין דיין שפראך, אין ענגליש. דער אייבערשטער פארשטייט אלע שפראכן, דער אייבערשטער האט געמאכט אלע שפראכן. רעד אין ענגליש, זאג דעם אייבערשטן ווי שטארק דו ווילסט זיין ערליך און יעדע מאל פאלסטו נאכאמאל אראפ, דער יצר הרע ווארפט דיך אראפ אין פגם הברית, דו טוסט עבירות רחמנא לצלן. וויין צו אים אין דיין שפראך, בעט אים ער זאל דיר העלפן - וועסטו זיך ריינוואשן, און מיט די צייט וועסטו פטור ווערן פון די שווערע ביטערע נסיונות.

דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

בעזרת ה' יתברך

יום ג' פרשת ויקהל, כ"א אדר א', שנת תשפ"ב לפרט קטן

לכבוד ... נרו יאיר

איך האב ערהאלטן דיין בריוו.

מוהרא"ש האט אונז געגעבן א סימן צו וויסן ווער איז ערליך און ווער נישט, מען זאל הערן ווי אזוי יענער רעדט; רעדן איז דער פענע פון הארץ. אן ערליכער איד קען נישט רעדן ניבול פה, אן ערליכער איד רעדט נאר גוטע זאכן, שיינע זאכן; ער רעדט דיבורי אמונה, דיבורי התחזקות, ער געבט יעדן איינעם גוטע ווערטער; ווידער א נישט ערליכער איד, ווען ער רעדט - הערט מען גלייך אויף זיין רעדן ווער ער איז. אזוי ווי דער רבי זאגט (ספר המדות אות ניבול פה, סימן א): "מִי שֶׁמְּדַבֵּר נִבּוּל פֶּה", ווער עס רעדט ניבול פה, "בְּיָדוּעַ שֶׁלִּבּוֹ חוֹשֵׁב מַחֲשָׁבוֹת אָוֶן", ווייסט מען אז דער מענטש איז פול מיט שלעכטע מחשבות.

אז דו הערסט בחורים רעדן ניבול פה - זאלסטו אנטלויפן פון זיי אזוי ווי מען אנטלויפט פון א סכנה! ווייל חס וחלילה אויב מען הערט רעדן ניבול פה און מען שווייגט - איז דאס א גרויסע עבירה. דער רבי זאגט (שם, סימן ד): "הַמְנַבֵּל פִּיו", דער וואס רעדט ניבול פה, "אֲפִלּוּ חוֹתְמִין עָלָיו גְּזַר דִּין שֶׁל שִׁבְעִים שָׁנָה לְטוֹבָה", אפילו מען האט אים פארזיגלט א גוטע גזר דין, "הוֹפְכִין עָלָיו לְרָעָה", דריידט מען עס איבער אויף שלעכט, "גַּם מַעֲמִיקִין לוֹ גֵיהִנֹּם", אויך מאכט מען אים טיפער דעם גיהנום, "גַּם לַשּׁוֹמֵעַ וְשׁוֹתֵק", און דאס אלעס פאסירט אויך פאר די וואס הערן ניבול פה און שווייגן.

אינדערפרי ווען מען זאגט די ברכות דארף מען אינזין האבן צו בעטן דעם אייבערשטן: "וְהַרְחִיקֵנוּ מֵאָדָם רָע, רבונו של עולם דערווייטער מיך פון א שלעכטער מענטש, וּמֵחָבֵר רָע, און דערווייטער מיר פון א שלעכטער חבר"; ווייל א שלעכטער חבר איז א גרויסע סכנה.

דער אייבערשטער זאל אונז היטן פון אלעם שלעכטס.

בעזרת ה' יתברך

יום ג' פרשת בראשית, כ"ה תשרי, שנת תשפ"א לפרט קטן

לכבוד ... נרו יאיר.

איך האב ערהאלטן דיין בריוו.

וואס מאכסטו זיך אזוי תמ'עוואטע, דו פרעגסט וואס דו זאלסט טון?

וואס וואלסטו געטון ווען בחורים ווילן דיר ברענען מיט פייער? וואס וואלסטו געטון ווען מען וויל דיר שטעכן מיט מעסערס? וואס וואלסטו געטון ווען מען קומט צו דיר און מען וויל דיר פאר'סמ'ען? - וואלסט דעמאלט אויך געפרעגט וואס צו טון, אדער וואלסט אליינס געוואוסט וואס צו טון?

רעדן ניבול פה אדער הערן ניבול פה איז ערגער ווי ווערן פארברענט און צעשטאכן. דער הייליגער רבי זאגט (ספר המידות, אות ניבול פה, סימן ג): "בַּעֲווֹן נִבּוּל פֶּה", דורך די עבירה פון רעדן ניבול פה, "צָרוֹת וּגְזֵרוֹת מִתְחַדְּשׁוֹת", קומען ביטערע צרות און נייע שלעכטע גזירות אויף די וועלט; "וּבַחוּרֵי יִשְׂרָאֵל מֵתִים חַס וְשָׁלוֹם", יונגע קינדער שטארבן חס ושלום, "וִיתוֹמִים וְאַלְמָנוֹת צוֹעֲקִים וְאֵינָם נַעֲנִין", אלע שרייען און קיינער הערט נישט זייער געשריי.

איך בעט דיר זייער, אנטלויף פון חברים וואס רעדן ניבול פה, מען פארלירט אלעס דורך ניבול פה. דער רבי זאגט (שם, סימן ד): "הַמְנַבֵּל פִּיו, אֲפִילּוּ חוֹתְמִין עָלָיו גְּזַר דִּין שֶׁל שִׁבְעִים שָׁנָה לְטוֹבָה, הוֹפְכִין עָלָיו לְרָעָה", ווער עס רעדט ניבול פה, אפילו מען האט אים פארזיגלט א גוטע גזירה פאר זיבעציג יאר, צערייסט מען די גוטע גזירה און ער ברענגט אויף זיך שלעכטס, "גַּם מַעֲמִיקִין לוֹ גֵּיהִנּוֹם", אויך אז מען רעדט ניבול פה מאכט מען זיך טיפער דעם גיהנום.

אז דו וועסט נישט רעדן קיין ניבול פה און דו וועסט נישט הערן רעדן ניבול פה זאג איך דיר צו דו וועסטו זוכה זיין צו טרעפן דיין שידוך בקרוב.

דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

בעזרת ה' יתברך

יום ד' פרשת ראה, כ"ז מנחם-אב, שנת תשע"ט לפרט קטן

לכבוד ... נרו יאיר.

איך האב ערהאלטן דיין בריוו.

בעוונותינו הרבים געפונען מיר זיך אין א צייט וואס איז מקוים געווארן (איכה ד, א): "תִּשְׁתַּפֵּכְנָה אַבְנֵי קֹדֶשׁ בְּרֹאשׁ כָּל חוּצוֹת", טייערע אידן, הייליגע נשמות ישראל וואלגערן זיך בראש כל חוצות רחמנא לצלן; ווער רעדט נאך פון די בני הנעורים, אויף זיי גייט אריבער ביטערע נסיונות וואס מען קען זיך גארנישט פארשטעלן; ממש אזוי ווי אינעם דור המבול רחמנא לצלן און קיינער האט אויף זיי נישט קיין רחמנות. מען קען זייער גרינג האבן צוטריט צו ליינען און קוקן מינות און ניאוף, און זייער אסאך זענען נעבעך אריין געכאפט אין דעם; איינער שלעפט דעם צווייטן און דער צווייטער שלעפט אריין דעם דריטן. קיינער ווייסט נישט וואס טוט זיך (אדער מאכט מען זיך ווי מען ווייסט נישט).

איך שטעל זיך פאר אז דו האסט נישט צוטון מיט קינדער און בחורים, דערפאר ווייסטו נישט וואס גייט פאר אויף דער וועלט, אין וועלכע מצב מיר געפונען זיך השם ירחם. ווער עס טוט מיט בני הנעורים דער ווייסט וואס גייט איבער אויף בחורים; מען דארף וויינען און שרייען צום אייבערשטן ער זאל רחמנות האבן אויף אונז און אונז ארויס נעמען פון גלות. מיר ליגן אין אזא טונקעלע גלות, טייערע אידישע קינדער פאלן אין עבירות, בחורים ווערן נכשל אין פגם הברית רחמנא לצלן; מען איז מכשיל איינער דעם צווייטן השם ישמרינו, מען רעדט ניבול פה וכו' וכו'.

דער אייבערשטער זאל רחמנות האבן אויף אונז און אונז שיקן א צדיק, א מנהיג וואס זאל אונז ארויס נעמען פון וואו מיר געפינען זיך. דער רבי זאגט (ליקוטי מוהר"ן, חלק ב', סימן ז): "מִי שֶׁהוּא רַחֲמָן, הוּא יָכוֹל לִהְיוֹת מַנְהִיג", איינער וואס האט רחמנות, דער קען זיין א מנהיג ישראל, "כִּי עִקָּר הָרַחֲמָנוּת הוּא כְּשֶׁיִּשְׂרָאֵל עַם קָדוֹשׁ נוֹפְלִין חַס וְשָׁלוֹם בַּעֲווֹנוֹת רַחֲמָנָא לִצְלָן, כִּי זֶהוּ הָרַחֲמָנוּת הַגָּדוֹל מִכָּל מִינֵי רַחֲמָנוּת", דער גרעסטער רחמנות איז רחמנות האבן אויף אידישע קינדער זיי זאלן נישט עובר זיין קיין עבירות. ווייל ווען א מענטש טוט עבירות רחמנא לצלן איז ער דער גרעסטער רחמנות, "וְזֶהוּ עִקָּר הָרַחֲמָנוּת, לְרַחֵם עַל יִשְׂרָאֵל עַם קָדוֹשׁ, לְהוֹצִיאָם מֵהַמַּשּׂאוֹי הַכָּבֵד שֶׁל עֲווֹנוֹת", דער גרעסטער רחמנות איז זיי העלפן נישט עובר זיין עבירות, "כִּי מִי שֶׁיּוֹדֵעַ קְדֻשַּׁת יִשְׂרָאֵל מֵאַיִן הֵם לְקוּחִים וְיוֹדֵעַ רוּחָנִיּוּת וְדַקּוּת שֶׁל יִשְׂרָאֵל", ווייל ווער עס ווייסט וואס א איד איז, ווי גרויס א איד איז און פון וואו א איד קומט, "הוּא יוֹדֵעַ, שֶׁיִּשְׂרָאֵל הֵם רְחוֹקִים לְגַמְרֵי מֵעָווֹן", דער ווייסט אז אידן זענען זייער ווייט פון עבירות, "וְאֵין עָווֹן שַׁיָּךְ לָהֶם כְּלָל כְּלָל לֹא לְפִי גּדֶל קְדֻשָּׁתָם מִשָּׁרְשָׁם וְגֹדֶל דַּקּוּתָם וְרוּחָנִיּוּתָם", עס איז בכלל נישט שייך עבירות פאר אידישע קינדער.

דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט מצליח זיין אין אלע ענינים.

א כתיבה וחתימה טובה און א גוט געבענטשט יאר.

בעזרת ה' יתברך

יום ג' פרשת בא, ב' שבט, שנת תשע"ט לפרט קטן

לכבוד ארי נרו יאיר.

איך האב ערהאלטן דיין בריוו.

וואויל איז דיר אז דו האסט נישט קיין שייכות מיט די בחורים וואס רעדן ניבול פה; מוהרא"ש זכרונו לברכה האט געגעבן א סימן ווי אזוי מען קען וויסן מיט וועם מען קען זיך חבר'ן, אויב רעדט יענער איידל איז א סימן אז ער איז ערליך איז גוט און מען מעג זיך חבר'ן מיט יענעם, אבער אויב יענער רעדט נישט איידל, אפילו ער זעט אויס פון אינדרויסן גוט, ער גייט אנגעטון מיט חסידי'שע קליידער - זאל מען אנטלויפן פון יענעם.

חכמינו זכרונם לברכה זאגן (חולין יז:): "רַב בָּדִיק בְּלִישְׁנֵיהּ"; זאגן צדיקים א רמז אז מען קען דערקענען אויף א מענטש לויט זיין רעדן - ווער ער איז; אויב רעדט ער איידל איז א סימן אז ער איז אן ערליכער איד, און אז נישט דארף מען אנטלויפן פון יענעם. אזוי ווי דער הייליגער רבי זאגט (ספר המידות, אות ניבול פה, סימן א): "ווער עס רעדט ניבול פה איז א סימן אז זיין גאנצע קאפ איז אים פארדארבן רחמנא לצלן"; דעריבער פריי איך זיך זייער צו הערן אז דו האסט נישט קיין שייכות מיט די בחורים וואס פירן זיך אויף נישט איידל.

אודאי זאלסטו טון צו דער זאך; זאלסט מודיע זיין פאר דיין ראש ישיבה אז עס זענען דא בחורים וואס טוען מעשה נבלה צווישן זיך רחמנא לצלן. וועט ער אוועק שיקן די בחורים וואס פארכאפן יונגע בחורים אין עבירות וועט די ישיבה נאך קענען אנגיין, און אז נישט וועט גארנישט בלייבן פון די גאנצע ישיבה.

דאס וואס מען זעט ווי ישיבות מאכן זיך צו און עס בלייבט גארנישט דערפון, דאס קומט פון די עבירה וואס בחורים טוען צווישן זיך רחמנא לצלן. אזוי ווי מיר געפונען אין חז"ל (תנא דבי אליהו רבה, פרק יח): אליהו הנביא האט דערציילט: "פַּעַם אַחַת הָיִיתִי מְהַלֵּךְ בְּתוֹךְ הַגּוֹלָה שֶׁבְּבָבֶל, וְנִכְנַסְתִּי לְעִיר גְדוֹלָה שֶׁל יִשְׂרָאֵל וְאֵין שָׁם עֲכּוּ"ם כְּלָל. וּמָצָאתִי שָׁם מְלַמֵּד תִּינוֹקוֹת אֶחָד, וְיָשְׁבוּ לְפָנָיו מָאתַיִם נְעָרִים שֶׁרוּבָּן בְּנֵי שְׁמוֹנָה עֶשְׂרֵה שָׁנָה וּבְנֵי עֶשְׂרִים שָׁנָה", איך בין אמאל געגאנגען אין א שטאט אין חוץ לארץ, אין בלל, און איך האב געטראפן א מלמד וואס האט געהאט זייער אסאך תלמידים - בערך צוויי הונדערט תלמידים אין די יארגענג פון אכצן ביז צוואנציג יאר, "וּלְשָׁנָה הָאַחֶרֶת חָזַרְתִּי לְשָׁם וּמָצָאתִי אֶת הַתַּלְמִידִים וְאֵין רַבָּם בֵּינֵיהֶם אֶלָּא בֶּן אֶחָד בִּלְבָד שֶׁהוּא הָיָה בֶּן בֶּן בְּנוֹ שֶׁבִּשְׁבִיל מַעֲשֵׂיהֶם הַמְקֻלְקָלִים שֶׁל אוֹתָן נְעָרִים מֵּת רַבָּן וּמֵתָה אִשְׁתּוֹ וּמֵת בְּנוֹ וּמֵתוּ כָּל הַנְּעָרִים שֶׁרוּבָּן בְּנֵי שְׁמוֹנָה עֶשְׂרֵה וּבְנֵי עֶשְׂרִים וְלֹא נִשְׁתַּייְרוּ רַק הַקְּטַנִּים", נאך א יאר בין איך צוריק געקומען צו דעם שטאט און איך האב נישט געקענט טרעפן דעם מלמד, האט מען מיר געזאגט אז דער מלמד איז שוין געשטארבן, אזוי אויך זענען געשטארבן זיין ווייב און קינדער און אלע תלמידים, און עס זענען נאר איבערגעבליבן אפאר יונגע תלמידים, "וְהָיִיתִי בּוֹכָה וּמִתְאַנֵּחַ עֲלֵיהֶם", האב איך אנגעהויבן זייער שטארק צו וויינען, טראכטנדיג צו מיר: 'פארוואס איז דער מלמד, זיין משפחה מיט די תלמידים – געשטארבן?' "עַד שֶׁבָּא אֵלַי מַלְאָךְ מִן הַשָּׁמַיִם וְאָמַר לִי מִפְּנֵי מָה אַתָּה בּוֹכֶה וּמִתְאַנֵּחַ, אָמַרְתִּי לוֹ וְכִי לֹא אֶבְכֶּה וְאֶתְאַנַּח עַל אֵלּוּ שֶׁבָּאוּ לִידֵי מִקְרָא וּמִשְׁנָה וְעַכְשָׁיו הָלְכוּ לָהֶם וְהָיוּ כְּלֹא הָיוּ", ביז עס איז געקומען צו מיר א מלאך פון הימל און מיר געפרעגט: "אליהו, פארוואס וויינסטו?" האב איך אים געענטפערט: "צי דען זאל איך נישט וויינען, אז די אלע זענען געשטארבן..." "וְאָמַר לִי לֹא יָפָה עָשִׂיתָ שֶׁאַתָּה בּוֹכֶה וּמִתְאַבֵּל וּמִתְאַנֵּחַ עֲלֵיהֶם, אָמַרְתִּי לוֹ מִפְּנֵי מָה, וְאָמַר לִי שֶׁהֵן הָיוּ עוֹשִׂין דְּבָרִים מְכֹעָרִים וּדְבָרִים שֶׁאֵינָן רְאוּיִין, וּמְקוּלְקָלִין בְּעַצְמָם, וְהָיוּ מוֹצִיאִין שִׁכְבַת זֶרַע חִנָּם וְהֵן לֹא הָיוּ יוֹדְעִין בְּעַצְמָן שֶׁהַמִּיתָה מַשִּׂיגָתָן", האט מיר דער מלאך געזאגט: "וויין נישט אליהו, זיי האבן געטון שמוציגע מעשים; זיי האבן געטון עבירות איינער מיטן צווייטן".

מוהרא"ש האט מיר אנגעזאגט איך זאל נישט ארויס ווארפן קיין בחור פאר קיין שום זאך, חוץ אויב ער איז א קראנקער בחור וואס לויפט נאך אנדערע בחורים; אזא איינעם זאל איך פארשיקן ווי פריער, אז נישט וועט זיך די ישיבה נישט האלטן.

ממילא זאלסטו זיכער גיין צום ראש ישיבה און אים דערציילן אלע פרטים וואס דו ווייסט.

דו נוץ אויס ריכטיג דיינע יונגע יארן, ווייל וואס מען לערנט אין די יונגע יארן דאס בלייבט אויף א גאנץ לעבן. אזוי ווי חכמינו זכרונם לברכה זאגן (שבת קנד.): "יַנְקוּתָא כְּלִילָא דְוַרְדָא", די שענסטע צייט פונעם מענטשנ'ס זענען זיינע יונגע יארן. דערפאר זאלסטו זיך מאכן א שיעור אין משניות און אין גמרא כסדרן, הייב אן פון אנהייב און ווי לאנג דו ביסט נישט מסיים גאנץ ש"ס זאלסטו נישט איבער חזר'ן, נאר גיין ווייטער כסדרן. אמת טאקע, עס איז זייער שווער פאר א בחור צו זיין אפגעהיטן כל זמן מען האט נישט חתונה, אבער פון די אנדערע זייט האסטו נאך נישט קיין עול פרנסה, איז יעצט א צייט וואס מען קען אסאך אנקומען.

א גוטן טאג.

בעזרת ה' יתברך

יום ב' פרשת חקת, ב' תמוז, שנת תשפ"ד לפרט קטן

לכבוד ... נרו יאיר

איך האב ערהאלטן דיין בריוו.

וואויל איז דיר און וואויל איז דיין חלק אז דו לערנסט מיט אידישע קינדער תורה ויראת שמים, נישטא קיין גרעסערע זאך אויף די וועלט ווי לערנען מיט קינדער תורה ויראת שמים. חכמינו זכרונם לברכה זאגן (בבא בתרא ח:) אויפן פסוק (דניאל יב, ג): "'וּמַצְדִּיקֵי הָרַבִּים כַּכּוֹכָבִים לְעוֹלָם וָעֶד', אֵלוּ מְלַמְּדֵי תִּינוֹקוֹת", דאס מיינט מען די מלמדים וואס לערנען מיט קינדער, זיי וועלן שיינען ווי די שטערנס.

דאס איז די ארבעט פון א מלמד, רעדן און רעדן ביז מען פועל'ט. מען דארף האבן אסאך סבלנות, ווייל מען זעט נישט אלץ גלייך וואס מען טוט אויף, אבער יעדע ווארט וואס מען רעדט צו די קינדער טוט אויף, עס גייט אריין אין זיי און עס פועל'ט.

רעד צו די קינדער אסאך פון קדושה, און אז זיי זאלן זיך אכטונג געבן נישט צו רעדן ניבול פה. יעצט איז די צייט זיי אויסצולערנען זיך אכטונג געבן נישט צו רעדן ניבול פה. חכמינו זכרונם לברכה פארציילן (תנא דבי אליהו רבה, פרק יג): "מַעֲשֶׂה בְּאָדָם אֶחָד שֶׁהָיָה עוֹמֵד הוּא וּבְנוֹ בְּבֵית הַכְּנֶסֶת, וְכָל הָעָם הָיוּ עוֹנִין אָמֵן וְהַלְלוּיָהּ אַחַר הָעוֹבֵר לִפְנֵי הַתֵּיבָה, וּבְנוֹ עוֹנֶה דְּבָרִים שֶׁל תִּפְלוּת, וְלֹא אָמַר לוֹ אָבִיו שׁוּם דָּבָר", עס איז געווען אמאל יום טוב סוכות אין שול, אלע מתפללים האבן שיין געדאווענט הלל, און עס איז געווען א איד וואס זיין זון האט נישט געדאווענט און נישט געזאגט הלל, נאר ער האט גערעדט ניבול פה וכו' אין שול הויך פאר אלעמען, "וְאָמְרוּ לוֹ הַבְּרִיּוֹת שֶׁיִּמְחֶה בִּבְנוֹ", מענטשן זענען געגאנגען רעדן צו דעם איד ער זאל אכטונג געבן אויף זיין זון, מען האט אים געזאגט: "געב אכטונג אויף דיין זון, ער דאווענט נישט און ער רעדט שמוציג וכו'", דער איד האט זיך נישט וויסנדיג געמאכט, "וְהֵשִׁיב וְאָמַר לָהֶם: 'מָה אֶעֱשֶׂה לוֹ, תִּינוֹק הוּא, יְשַׂחֵק'", ער האט געזאגט עס איז גארנישט, ער איז נאך א קינד, "שׁוּב לְמָחָר עָשָׂה כֵּן, כָּל אוֹתָן יְמֵי הֶחָג עָנָה בְּנוֹ דְּבָרִים שֶׁל תִּפְלוּת וְלֹא אָמַר לוֹ אָבִיו שׁוּם דָּבָר", אזוי איז געווען א גאנץ יום טוב סוכות, טאג נאך טאג, מען האט אים געבעטן ער זאל אכטונג געבן אויף זיינע קינדער, אבער ער האט אלץ געזאגט עס איז גארנישט, ער איז נאך א קינד, "לֹא יָצְתָה אוֹתָהּ שָׁנָה לֹא שְׁנִיָּה וְלֹא שְׁלִישִׁית עַד שֶׁמֵּתוּ אִשְׁתּוֹ וּבָנָיו וּבֶן בְּנוֹ וְיָצְאוּ לוֹ חֲמֵשׁ עֶשְׂרֵה נְפָשׁוֹת בְּתוֹךְ בֵּיתוֹ, וְלֹא נִשְׁתַּיֵּר לוֹ אֶלָּא שְׁנֵי בָּנִים, אֶחָד חִגֵּר וְסוּמָא וְאֶחָד שׁוֹטֶה וְרָשָׁע", פירט אויס אליהו הנביא, עס איז נישט אריבער אפאר יאר ביז זיין גאנצע משפחה איז אים אויסגעשטארבן און עס איז נאר געבליבן צוויי קינדער - איינער א בלינדער און א הינקעדיגער, און א קינד א שוטה א רשע; זעט מען פון דעם אז מען דארף מחנך זיין קינדער אפילו ווען זיי זענען נאך גאר קליין.

(עס איז וויכטיג צו וויסן, ווען מען רעדט צו קינדער פון קדושה - דארף מען רעדן מיט פייער און התלהבות, מען מוז דאס רעדן מיט א שטארקקייט, אז נישט קען זיין יצא שכרו בהפסידו, עס קען ווערן א ליצנות, השם ישמרינו).

דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

בעזרת ה' יתברך

יום א' פרשת חקת, ד' תמוז, שנת תשפ"ב לפרט קטן

... תחי'

איך האב ערהאלטן אייער בריוו.

פארוואס זוכט איר אן עצה פטור צו ווערן פון איר? ענדערש זוכט אן עצה וויאזוי איר צו מחזק זיין.

זייט אפן מיט איר, זאגט איר: "איך וויל זיין דיין פריינט, אבער איך רעד נישט קיין ניבול פה; עס איז נישט גוט צו רעדן ניבול פה, מען האט גארנישט פון רעדן ניבול פה, מען ווערט נישט פרייליך אז מען רעדט ניבול פה".

אז זי לויפט אייך נאך, זי וויל זיין אייער פריינט - דארפט איר פרובירן רעדן מיט איר; מן הסתם איז זי גוט צעבראכן. ניבול פה איז א סימן פון מרה שחורה, די אלע קינדער וואס הויבן פלוצלונג אן רעדן ניבול פה - דאס ווייזט זייער פנימיות, אז טיף אינעווייניג זענען זיי זייער דערביטערט, זיי רעדן אזוי ווייל זיי מיינען אז דאס מאכט פרייליך.

ווייזט פאר אייער פריינט די ווערטער פון רבי'ן אין ספר המדות אות ניבול פה:

(סימן א): "מִי שֶׁמְּדַבֵּר נִבּוּל פֶּה", ווער עס רעדט ניבול פה, "בְּיָדוּעַ שֶׁלִּבּוֹ חוֹשֵׁב מַחֲשָׁבוֹת אָוֶן", איז דאס א סימן אז זיין גאנצע הארץ איז פול מיט שלעכטע מחשבות.

(סימן ב): "עַל יְדֵי נִבּוּל פֶּה" אז מען רעדט ניבול פה, "בָּא חֲנֻפָּה", קומט מען צו חנופה.

(סימן ג): "בַּעֲווֹן נִבּוּל פֶּה", צוליב די עבירה פון ניבול פה, "צָרוֹת וּגְזֵרוֹת מִתְחַדְּשׁוֹת", ווערט באנייט צרות און עס קומען שלעכטע גזירות, "וּבַחוּרֵי יִשְׂרָאֵל מֵתִים, חַס וְשָׁלוֹם", אידישע קינדער שטארבן חס ושלום, "וִיתוֹמִים וְאַלְמָנוֹת צוֹעֲקִים וְאֵינָם נַעֲנִין", יתומים און אלמנות שרייען און מען הערט נישט צו זייער געשריי.

(סימן ד): "הַמְנַבֵּל פִּיו", ווער עס רעדט ניבול פה, "אֲפִלּוּ חוֹתְמִין עָלָיו גְּזַר דִּין שֶׁל שִׁבְעִים שָׁנָה לְטוֹבָה", אפילו מען האט אים שוין אפגעשטעמפלט א גוטע גזירה פאר די קומענדיגע זיבעציג יאר, "הוֹפְכִין עָלָיו לְרָעָה", דריידט מען דאס איבער אויף שלעכט, "גַּם מַעֲמִיקִין לוֹ גֵיהִנֹּם", אויך מאכט מען אים טיפער זיין גיהנום. "גַּם לַשּׁוֹמֵעַ", אויך דער וואס הערט ניבול פה "וְשׁוֹתֵק", און ער שווייגט, באקומט די שטראפן.

(סימן ה): "חָמוּר הַאוֹמֵר בְּפִיו מִן הָעוֹשֶׂה מַעֲשֶׂה", עס איז אן ערגערע עבירה צו רעדן שלעכטס ווי צו טון שלעכטס.

ווייזט פאר אייער פריינט דעם בריוו, וועט זי זיכער אכטונג געבן; זי וועט זיך שטארקן נישט צו רעדן שלעכטס. איר שרייבט אליינס אינעם בריוו אז זי איז אלץ געווען א גוט קינד, מן הסתם דארף זי חיזוק; זייט איר מחזק, זייט אייך אינאיינעם מחזק צו זיין גוט און ערליך.

בעטס דעם אייבערשטן פאר גוטע חבר'טעס; עס איז זייער וויכטיג גוטע חבר'טעס, ווייל מיט וועם מען דריידט זיך - אזוי ווערט מען, אז מען האט חברים וואס רעדן ניבול פה קען מען אליינס אריינפאלן אין א טיפע גרוב.

דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

בעזרת ה' יתברך

יום ד' פרשת מקץ, כ"ז כסליו, ג' דחנוכה, שנת תשפ"ב לפרט קטן

לכבוד ... נרו יאיר

איך האב ערהאלטן דיין בריוו.

איך ווייס נישט אויב דו ווייסט וואס פאר א צרות און גזירות - ניבול פה ברענגט אויף די וועלט.

חכמינו זכרונם לברכה זאגן (שבת לג:) און דער רבי ברענגט דאס (ספר המדות אות ניבול פה, סימן ג): "בַּעֲווֹן נִבּוּל פֶּה צָרוֹת וּגְזֵרוֹת מִתְחַדְּשׁוֹת", צוליב די עבירה פון ניבול פה קומען אסאך צרות און נייע גזירות אויף די וועלט, "וּבַחוּרֵי יִשְׂרָאֵל מֵתִים, חַס וְשָׁלוֹם", יונגע מענטשן שטארבן, "וִיתוֹמִים וְאַלְמָנוֹת צוֹעֲקִים וְאֵינָם נַעֲנִין", יתומים און אלמנות שרייען פאר הילף און זיי ווערן נישט געענטפערט, אלעס דורך די עבירה פון ניבול פה.

נאך זאגט דער רבי (שם, סימן ד): "הַמְנַבֵּל פִּיו, אֲפִילּוּ חוֹתְמִין עָלָיו גְּזַר דִּין שֶׁל שִׁבְעִים שָׁנָה לְטוֹבָה", ווער עס רעדט ניבול פה, אפילו מען האט אים אפגעשריבן א גוטע זאך פאר זיבעציג יאר, "הוֹפְכִין עָלָיו לְרָעָה", דריידט מען עס איבער צו שלעכט, "גַּם מַעֲמִיקִין לוֹ גֵּיהִנּוֹם", דורך ניבול פה מאכט מען זיך טיפער די גיהנום, "גַּם לַשּׁוֹמֵעַ וְשׁוֹתֵק", און נישט נאר דער וואס רעדט ניבול פה, נאר אפילו דער וואס הערט אויס ניבול פה.

נאך זאגט דער רבי (שם, סימן ה): "חָמוּר הַאוֹמֵר בְּפִיו", עס איז אסאך ערגער די וואס רעדן שמוציג מיט'ן מויל, "מִן הָעוֹשֶׂה מַעֲשִֶׂה", ווי דער וואס טוט שמוץ; דער וואס רעדט, ער דערציילט א שמוציגע מעשה - איז נאך ערגער פון דער וואס האט געטון די מעשה.

געוואלד און געשריגן פאר דער וואס רעדט ניבול פה, ער מאכט חרוב די וועלט! ביי אונז אין ישיבה איז מען זייער מקפיד אויף ניבול פה, מער ווי אויף אלעס. אויך די מלמדים זענען זייער שטרענג אויף דעם, אז מען הערט ביי א קינד אפילו כמו ניבול פה, אדער ווערטער וואס זענען נישט די איידלסטע - איז מען זייער שטרענג.

דער אייבערשטער זאל רחמנות האבן אויף אידישע קינדער, אונז שיקן א רוח טהרה פון הימל, מיר זאלן זיין אפגעהיטן פון אלעם שלעכטס.

א ליכטיגן חנוכה.

בעזרת ה' יתברך

יום א' לסדר כי תבוא לאומאן, י"ד אלול, שנת תשפ"א לפרט קטן

לכבוד ... נרו יאיר

איך האב ערהאלטן דיין בריוו.

געב זיך אכטונג פון רעדן ניבול פה; דער הייליגער רבי זאגט (ספר המדות אות ניבול פה, סימן ג): "בַּעֲווֹן נִבּוּל פֶּה", דורך די עבירה פון רעדן ניבול פה, "צָרוֹת וּגְזֵרוֹת מִתְחַדְּשׁוֹת", קומען אויף די וועלט צרות און נייע גזירות; "וּבַחוּרֵי יִשְׂרָאֵל מֵתִים חַס וְשָׁלוֹם", יונגע קינדער שטארבן חס ושלום, "וִיתוֹמִים וְאַלְמָנוֹת צוֹעֲקִים וְאֵינָם נַעֲנִין", יתומים און אלמנות שרייען און קיינער ענטפערט זיי נישט; נאך זאגט דער רבי (שם, סימן ד): "הַמְנַבֵּל פִּיו, אֲפִילּוּ חוֹתְמִין עָלָיו גְּזַר דִּין שֶׁל שִׁבְעִים שָׁנָה לְטוֹבָה, הוֹפְכִין עָלָיו לְרָעָה", ווער עס רעדט ניבול פה, אפילו מען האט אים פארזיגלט א גוטע גזירה פאר זיבעציג יאר, צערייסט מען די גוטע גזירה און ער ברענגט אויף זיך שלעכטס, "גַּם מַעֲמִיקִין לוֹ גֵּיהִנּוֹם", אויך אז מען רעדט ניבול פה מאכט מען זיך טיפער דעם גיהנום.

דאס אלעס איז נישט נאר ווען מען רעדט ניבול פה, אפילו מען הערט פון א צווייטן ניבול פה און מען זאגט גארנישט קומען אויך די אלע שלעכטס אויפ'ן מענטש, דער רבי זאגט (שם): "גַּם לַשּׁוֹמֵעַ וְשׁוֹתֵק", אויך דער וואס הערט רעדן ניבול פה און זאגט גארנישט - ברענגט ער אויף זיך די אלע שלעכטס.

וואס איז דא צו וויסן? אנטלויף פון ניבול פה, בלייב נישט ביי א שמועס וואס מען רעדט ניבול פה!

א כתיבה וחתימה טובה, א גוט געבענטשט יאר.