שאלה אין קורצן ענין
#48 - מסכים זיין צו א שידוך וואס די מיידל האט א סמארטפאון?
שידוכים, קאמפיוטער, סמארטפאון

תוכן השאלה‎

לכבוד דער ראש ישיבה שליט"א,


איך האב געוואלט פרעגן אויב איך זאל מסכים זיין צו א שידוך וואס די מיידל האט א סמארטפאון אדער א לעפטאפ, און זי וויל עס האבן אויך נאך די חתונה?


און וואס איז אויב זי דארף דאס האבן פאר איר ארבעט?


יישר כח

תשובה מאת הראש ישיבה שליט"א:‎

בעזרת ה' יתברך


יום ד' פרשת כי תצא, י"א אלול, שנת תשפ"ב לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


עס איז נישטא קיין כלל ביי דעם.


בעט דיינע עלטערן זאלן זיך אינטערעסירן אויב די מיידל איז אן ערליכע און א געזונטע, אויב עס קומען גוטע גרוסן - זאלסטו זיך טרעפן מיט איר, און אז דו זעסט זי וויל זיין גוט און זי וויל זיין וואויל - איז דאס א גוטע שידוך.


בעט דעם אייבערשטן דו זאלסט האבן אן ערליכע שטוב מיט ערליכע קינדער. וואס ווייסט א מענטש וואס גייט זיין מיט אים די קומענדיגע מינוט און זיכער ווייסט מען נישט וואס וועט זיין מיט די ווייב און קינדער; אזויפיל אידישע קינדער פאלן אראפ השם ירחם, און אזויפיל אידישע קינדער קומען צוריק צום אייבערשטן; דער וואס האט נישט קיין טעלעפאן מיינט נישט אז מארגן וועט ער נישט האבן, און דער וואס האט יא א טעלעפאן מיינט נישט אז ער איז שלעכט, ער קען באלד מחליט זיין און ער לאזט אפ אלע שלעכטס, מען ווייסט גארנישט; מען קען פרובירן זיך צו אינטערעסירן און אסאך תפילה.


גיי אין א ווינקעלע און גיס זיך אויס דיין הארץ צום אייבערשטן, בעט אים ער זאל רחמנות האבן אויף דיר דו זאלסט טרעפן א גוטע שידוך. דער רבי זאגט (ספר המדות אות רחמנות, סימן יא): "עַל יְדֵי בַּקָּשַׁת רַחֲמִים, זוֹכֶה לַעֲשוֹת שִׁידוּכִים טוֹבִים וְהַגוּנִים", דורך דאווענען, דורך בעטן דעם אייבערשטן - איז מען זוכה צו טון גוטע שידוכים.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.


א כתיבה וחתימה טובה, א גוט געבענטשט יאר.

#47 - וואס קען א פרוי טון ווען איר מאן האט א סמארטפאון?
שלום בית, קדושה, חיזוק פאר פרויען, תפילות אויף אידיש, תפילה והתבודדות, אידישע שטוב, סמארטפאון, שבת ליכט

תוכן השאלה‎

לכבוד דער ראש ישיבה שליט"א,


איך האב געוואלט בעטן אויב דער ראש ישיבה קען געבן חיזוק פאר פרויען וואס זייערע מענער האבן א סמארטפאון.


יישר כח

תשובה מאת הראש ישיבה שליט"א:‎

בעזרת ה' יתברך


יום ב' פרשת תצוה, ו' אדר א', שנת תשפ"ב לפרט קטן


 


מרת ... תחי'


איך האב ערהאלטן אייער בריוו.


אסאך פרויען דארפן חיזוק אויף דעם פרט, און מיט'ן אייבערשטנ'ס הילף, מיט די שכל פון רבי'ן, און מיט אסאך סבלנות - קען מען זוכה זיין צו אן ערליכע שטוב, א ריינע שטוב.


איר ווייסט אודאי דאס וואס מען לערנט מיט אלע מיידלעך און פרויען, "בִּזְכוּת נָשִׁים צִדְקָנִיּוֹת נִגְאַלוּ אֲבוֹתֵינוּ מִמִּצְרַיִם" (סוטה יא.), בזכות די ערליכע פרויען זענען אונזערע עלטערן ארויס פון מצרים; וואס פאר א גרויסע זאכן האבן די ערליכע פרויען געטון אז זיי האבן געברענגט די גאולה? דערציילן די הייליגע חכמים (שם), די אידן אין מצרים האבן געארבעט זייער שווער און זיי האבן נישט געהאט קיין כח פאר גארנישט, זיי האבן בכלל נישט געוואלט אהיים קומען, ווער רעדט נאך פון האבן קינדער וכו' וכו', זייער קאפ איז געווען אויסגעברענט פון ארבעטן שווער; אזוי ווי היינטיגע טעג, די וואס האבן א טעלעפאן און זענען איינגעטונקען ראשו ורובו אינעם טעלעפאן, קאפ און הארץ אין די נייעס, די מח מחשבה אין די נארישקייטן; די אידן אין מצרים זענען געווען שמוציג פון די פעלד ארבעט, זיי האבן נישט געטראכט פון אהיים גיין.


די ערליכע פרויען, די נשים צדקניות - זענען ארויס אין פעלד צו זייערע מענער, זיי האבן מיט געברענגט וואסער, יעדע פרוי האט אפגעוואשן איר מאן, און דער אייבערשטער האט געמאכט א נס, בשעת זיי זענען געגאנגען שעפן וואסער איז אריין געשווימען קליינע פיש, דאס האבן זיי געגעבן פאר זייערע מענער, און יעדע פרוי האט גערעדט שיין צו איר מאן, מיט ליבשאפט, און זיך שיין געמאכט פאר אים וכו', ביז דער מאן האט באקומען א שטארקע ליבשאפט צו זיין ווייב, אזוי זענען זיי געווען צוזאמען וכו' וכו', און אזוי איז ארויסגעקומען כלל ישראל.


די הייליגע חכמים זאגן (ילקוט רות, ד'): "בִּזְכוּת נָשִׁים צִדְקָנִיּוֹת עֲתִידִין לְהִגָּאֵל", אין זכות פון די נשים צדקניות וועלן מיר ארויסגיין פון דעם לאנגן ביטערן גלות ; בזכות די ערליכע פרויען וואס טוען דאס זעלביגע וואס די ערליכע פרויען האבן געטון אין מצרים, זיי ווארטן אפ דעם מאן, זיי גייען אנטקעגן דעם מאן, זיי קוקן נישט אויף גארנישט, זיי ארבעטן מיט חכמה, זיי רעדן שיין צום מאן, זיי האבן ליב דעם מאן, - ביז דער מאן וויל פון זיך אליינס שוין נישט די אלע נארישקייטן.


אז מען האט א גוטע ווייב, אן ערליכע פרוי, א קלוגע, וואס זי איז פון איין זייט שטארק ביי זיך נישט צו האבן קיין כלים וואס רבנים אסר'ן, און פון די אנדערע זייט זענען זיי גוט צום מאן, אפילו ער איז נאכנישט דערביי - אין זייער זכות וועלן מיר אויסגעלייזט ווערן.


ביי די שבת ליכט דערמאלט איז א צייט וואס פרויען קענען פועל'ן גרויסע ישועות. מוהרא"ש זאגט, ווען פרויען וואלטן געוויסט וואס זיי קענען אויסבעטן ביי די ליכט - וואלטן זיי זיכער גע'פועל'ט אלעס וואס זיי דארפן.


מוהרא"ש דערציילט, רבי נתן האט געבעטן זיין ווייב און זיינע טעכטער, ווען זיי צינדן אן די שבת ליכט זאלן זיי בעטן דעם אייבערשטן: "רבונו של עולם אזוי ווי איך צינד אן די ליכט, אזוי זאל אנגעצינדן ווערן דעם הייליגן רבינ'ס ליכט אין אלע אידישע הערצער"; דאס דארפן אלע פרויען בעטן ביי די שבת ליכט: "רִבּוֹנוֹ שֶׁל עוֹלָם אַזוֹי וִוי אִיךְ צִינְד יֶעצְט אָן דִי שַׁבָּת לִיכְט, מַאךְ אוּנְז לִיכְטִיג אוּנְזֶער לֶעבְּן אוּן מַאךְ לִיכְטִיג פַאר אַלֶע אִידִישֶׁע קִינְדֶער; אַלֶע זָאלְן וִויסְן פוּן דִיר אוּן אַלֶע זָאלְן וִויסְן פוּן הֵיילִיגְן רֶבִּי'ן. צִינְד אָן מַיין מַאן'ס הַארְץ עֶר זָאל דִיךְ דִינֶען מִיט לִיבְּשַׁאפְט אוּן צִינְד אָן דִי הֶערְצֶער פוּן מַיינֶע קִינְדֶער".


דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#46 - ווי אזוי געוואוין זיך אפ פון זיין פארנומען מיט'ן אינטערנעט?
קדושה, סמארטפאון, מקוה, אינטערנעט, סופרים

תוכן השאלה‎

לכבוד דער ראש ישיבה שליט"א,


קודם כל א גרויסן יישר כח פאר די שיעורים און שמועסן, עס ברענגט אריין אין מיר אמונה און בטחון אין באשעפער.


איך האב אינטערנעט אינדערהיים שוין באלד צוויי יאר, און אויך א סמארטפאון, איך האב שוין פרובירט עטליכע מאל עס אפצולאזן אבער עס איז מיר נישט געגאנגען, ווייל עס ווערט מיר זייער לאנגווייליג אן דעם, אבער למעשה נעמט עס מיר אוועק מיין קאפ און מיין צייט.


לעצטנס האט עס מיר אפגעהויבן מער צו שטערן, ווייל איך בין א סופר, דארף איך דאך מער אכטונג געבן ווי איך פיר זיך, און אויך מיין אינגל הויבט שוין אן ווערן גרעסער.


מיין שאלה איז אויב איך זאל עס אפלאזן גלייך אינגאנצן, אדער זאל איך עס קודם מאכן כשר? אדער אפשר אן אנדערע עצה?


יישר כח

תשובה מאת הראש ישיבה שליט"א:‎

בעזרת ה' יתברך


יום ב' פרשת בהעלותך, י"ג סיון, שנת תשפ"א לפרט קטן


לכבוד ... נרו יאיר


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


איך בין אזוי דערשראקן צו הערן ווער עס זענען די סופרים וואס שרייבן הייליגע מזוזות און תפילין; איך וואונדער זיך אויף דיר, דו ביסט א סופר און דו האסט אינטערנעט אין שטוב?! דו ביסט א סופר און דו קוקסט אינעם אינטערנעט רחמנא לצלן?!


אדער ווארף אוועק דיין פעדער און הער אויף שרייבן הייליגע מזוזות און תפילין אדער ווארף אוועק די אינטערנעט און טו תשובה.


חכמינו הקדושים זאגן (עירובין יג.) רבי מאיר האט דערציילט, ווען איך בין געקומען צום הייליגן תנא רבי ישמעאל און ער האט מיר געפרעגט וואס איך טו פאר פרנסה, האב איך אים געזאגט: "לַבְלָר אֲנִי", איך בין א סופר, האט ער מיר געזאגט: "בְּנִי, הֱוֵי זָהִיר בִּמְלַאכְתְּךָ, שֶׁמְלַאכְתְּךָ מְלֶאכֶת שָׁמַיִם הִיא, שֶׁמָּא אַתָּה מְחַסֵּר אוֹת אַחַת אוֹ מְיַיתֵּר אוֹת אַחַת, נִמְצָא מַחֲרִיב אֶת כָּל הָעוֹלָם כֻּלּוֹ", געב אכטונג וואס דו טוסט, דיין ארבעט איז א גרויסע אחריות, אויב דו וועסט פארפעלן איין אות אדער צולייגן איין אות - קענסטו חרוב מאכן די וועלט; זעט מען פון דעם אז זיין א סופר איז נישט קיין קינדער שפיל.


ווארף אוועק דיינע כלים און זיי זיך מתוודה פאר'ן אייבערשטן; דערצייל אים וואס דו האסט אלץ געקוקט, טו תשובה; נאר אזוי קענסטו ווייטער שרייבן.


אויך זאלסטו קיינמאל נישט שרייבן נאר אז דו גייסט אין מקוה.


איך האף אז דו וועסט אננעמען דעם בריוו, דו וועסט אלעס אוועק ווארפן; נאר אזוי קענסטו ווייטער שרייבן ספרי תורה, תפילין און מזוזות.

#45 - מעג איך טראגן מיינע קינדער צו מיינע עלטערן וואס היטן נישט אידישקייט?
חינוך הילדים, כיבוד אב ואם, רפואה, קינדער, קאמפיוטער, סמארטפאון

תוכן השאלה‎

לכבוד דער ראש ישיבה שליט"א,


צום ערשט וויל איך זיך באדאנקען פאר די געוואלדיגע שיעורים, וואס געבן מיר ממש חיות צום לעבן, עס מאכט מיר פרייליך דאס לעבן.


איך האב צוויי זאכן צו פרעגן, ערשטנס, איך האב ברוך ה' א שטוב מיט קינדער, מיינע עלטערן זענען אבער ליידער נאך פריי, זיי היטן נישט קיין תורה ומצות, זיי האבן טעלעוויזיע אינדערהיים, ווי אויך צוויי קאמפיוטערס, צוויי טעבלעטס, און צוויי סמארטפאונס, און אלעס איז אפן געהעריג צו די אינטערנעט, און כאטש וואס איך בין זיי מכבד, איך רעד צו זיי אויפ'ן טעלעפאן יעדן טאג, און איך פרוביר אריבערצוגיין צו זיי פון צייט צו צייט, האב איך אבער מורא פאר מיינע קינדער, איך וויל נישט אז זיי זאלן האבן צוטריט צו די אלע שלעכטע זאכן. און די זעלבע זאך טראכט איך וואס וועט זיין אין אפאר יאר ארום, אויב איך וועל זיי קענען לאדענען צו קומען וואוינען נעבן מיר, אויב זיי האבן די אלע שלעכטע זאכן. ווי אזוי האנדלט מען אזא זאך?


די צווייטע זאך וויל איך פרעגן, איך בין ברוך ה' געווענליך פרייליך און רואיג, ווען איך ווארט אבער א קינד, און נאכ'ן האבן א קינד, פאל איך אריין אין א שווערע דעפרעסיע, איך ווער זייער נערוועז, און איך בין פול מיט נעגאטיווע מחשבות. וואס קען מען טון אין אזא מצב? זאל איך נעמען מעדעצין פאר דעם?


יישר כח פאר אלעס

תשובה מאת הראש ישיבה שליט"א:‎

בעזרת ה' יתברך


יום ב' פרשת נצבים-וילך, י"ח אלול, שנת תש"פ לפרט קטן


 


מרת ... תחי'.


איך האב ערהאלטן אייער בריוו.


איר קענט זיך גארנישט פארשטעלן ווי גרויס איז די מצוה פון כיבוד אב ואם; חכמינו זכרונם לברכה זאגן (קידושין ל:): "שְׁלֹשָׁה שֻׁתָּפִין הֵן בָּאָדָם, הַקָדוֹשׁ בָּרוּךְ הוּא, אָבִיו, וְאִמּוֹ, בִּזְמַן שֶׁאָדָם מְכַבֵּד אֶת אָבִיו וְאֶת אִמּוֹ, אָמַר הַקָדוֹשׁ בָּרוּךְ הוּא - מַעֲלֶה אֲנִי עֲלֵיהֶם כְּאִילוּ דַרְתִּי בֵּינֵיהֶם וְכִּבְּדוּנִי", דריי שותפים איז דא אינעם מענטש - דער אייבערשטער, טאטע און מאמע; ווען א מענטש איז מכבד זיינע עלטערן, זאגט דער אייבערשטער: "איך קום וואוינען צווישן אייך און איך רעכן דאס אזוי ווי איר זענט מיר מכבד".


זייט ווייטער מכבד אייערע עלטערן אפילו זיי פירן זיך נישט אויף די אידישע וועג; די הייליגע חכמים זאגן (תנא דבי אליהו רבה, סימן כו): "כָּל הָעוֹלָם כּוּלוּ שֶׁל הַקָדוֹשׁ בָּרוּךְ הוּא, וְאֵין הַקָדוֹשׁ בָּרוּךְ הוּא מְבַקֵּשׁ מֵהָאָדָם רַק שֶׁיְכַבֵּד אָב וָאֵם", דער אייבערשטער זאגט, די גאנצע וועלט איז מיינס - איך האב עס באשאפן, איך בעט פון ענק נאר איין זאך, איר זאלט מכבד זיין טאטע און מאמע.


אין די זעלבע צייט געבט אכטונג אויף אייערע קינדער זיי זאלן אויסוואקסן ערליכע אידן; איר זאלט בעטן אייערע עלטערן שיינערהייט אויב עס איז זיי נישט שווער אוועקצולייגן די זאכן ווען איר קומט מיט די קינדער. נישט איר זאלט זיי מחנך זיין; איר טארט נישט מחנך זיין אייערע עלטערן, נאר זייט זיי מסביר אז איר פרובירט אויפצוציען די קינדער ווייט פון די זאכן, זיי ווייסן נישט פון קיין טעלעוויזיע און קאמפיוטער וכדומה, אויב איז מעגליך ווען איר קומט זאל מען דאס נישט ארויסנעמען.


אז איר וועט מכבד זיין אייערע עלטערן וועט עס גארנישט שאטן פאר די קינדער, אדרבה איר וועט זוכה זיין צו בנים ובני בנים עוסקים בתורה ובמצוות.


איר זאלט שטענדיג רעדן צו אייערע קינדער פון אייערע עלטערן מיט כבוד און עהרע. ווען די קינדער פרעגן אייך כל מיני פראגעס: "פארוואס טוט זיידע דאס?" "פארוואס טוט באבי דאס?" זאלט איר זיי שיין געבן צו פארשטיין: "זיידי און באבי ווייסן נישט פון די תורה, זיי זענען נעבעך גרויסע רחמנות'ער, לאמיר בעטן דעם אייבערשטן אינאיינעם, הייליגער באשעפער העלף זיידע און באבי זאלן תשובה טון, זיי זאלן היטן די תורה און מצוות", אזוי וועלן די קינדער אויפוואקסן ערליכע אידן.


אויף אייער צווייטע פראגע; איר קענט נעמען מעדעצין פאר דעם, וועט איר זיין מער פרייליך, עס וועט אייך זיין גרינגער צוריק צו קומען צו די כוחות.


דער אייבערשטער זאל העלפן בזכות די מצוה פון כיבוד אב ואם זאלט איר זיין געזונט און שטארק און האבן נחת פון אייערע קינדער.


א כתיבה וחתימה טובה און א גוט געבענטשט יאר.

#44 - מעג מען האבן א סמארטפאון פאר די ארבעט?
שלום בית, תפילה והתבודדות, דרשות, סמארטפאון, תפלות אויף אידיש, בחירה

תוכן השאלה‎

לכבוד דער ראש ישיבה שליט"א,


א גרויסן יישר כח פאר אלע שיעורים וואס זענען מחי' אונזער גאנצע שטוב, איך און מיין ווייב און די קינדער הערן אויס אלע שיעורים, און דאס איז אונזער וועג ווייזער אין לעבן.


איך האב א סמארטפאון פאר די ארבעט, און מיין ווייב טענה'ט אז איך מוז עס אויפגעבן, ווייל אפילו איך נוץ עס טאקע בלויז פאר פרנסה, און עס האט א גוטע פילטער, פון דעסט וועגן איז עס נישט גוט פאר די חינוך פון די קינדער, ווייל זיי ווייסן נישט אויב ס'האט א פילטער, און זיי וועלן גיין נאך ווייטער, און האבן סמארטפאון אן א פילטער, און נישט פאר פרנסה.


דער אמת איז אז איך נוץ עס טאקע באמת נאר פאר פרנסה, איך בין נאך קיינמאל נישט אריינגעגאנגען זען קיין שום סטאטוס, און ווען מ'זעט מיר אריינרעדן אינעם טעלעפאן [אזוי ווי דער ראש ישיבה שליט"א מאכט עס נאך ביי די שיעורים] איז עס נאר אז איך געב אנווייזונגען פאר מיין ארבייטער ווי אזוי צו טון וואס ער דארף טון, איך שיק נישט קיין שטותים. דארף איך אויפגעבן מיין טעלעפאן און אויפהערן צו ארבעטן?


פון די שיעורים ווער איך אביסל צעמישט, אמאל זאגט דער ראש ישיבה אז מ'קען האבן א פאון אבער מ'זאל נישט אריינברענגען אינדערהיים, אבער א צווייטע מאל זאגט דער ראש ישיבה, "פארוואס דארפסטו עס האבן? פאר ביזנעס?! אך און וויי פאר אזא ביזנעס!"; אמאל זאגט דער ראש ישיבה אז אויב מ'דארף עס פאר פרנסה איז אן אנדערע זאך, און ווידער מאכט דער ראש ישיבה חוזק פונעם סמארטפאון מיט די מעשה מיט די קו, אז ער שלעפט אריין דעם קו אין בית המדרש לצורך פרנסה.


למעשה האב איך אפגעמאכט מיט מיין ווייב אז מיר גייען פרעגן דעם ראש ישיבה שליט"א וואס צו טון, און מיר וועלן פאלגן וואס דער ראש ישיבה וועט זאגן.


א גרויסן יישר כח

תשובה מאת הראש ישיבה שליט"א:‎

בעזרת ה' יתברך


יום ד' פרשת שופטים, כ"ט מנחם-אב, שנת תש"פ לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר.


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


דער הייליגער רבי האט קיינמאל נישט געזאגט פאר א צווייטן וואס צו טון, דער רבי האט גערעדט אויף אן אופן עס זאל אלץ בלייבן די בחירה.


מען האט יענעם געווינקען ווי אזוי זיך צו פירן אבער נישט געזאגט קלאר; ווייל ווי קען מען זאגן פאר א צווייטן וואס צו טון? עס קען זיין אז מיט דעם וואס מען זאגט יענעם וואס צו טון, ווי אזוי זיך צו פירן - מיט דעם שניידט מען אים אפ פונעם אייבערשטן. צום ביישפיל, מען זאגט פאר'ן מענטש זיך צו פירן מיט אן עבודה וואס איז נישט שייך פאר אים, קען מען אים דורכדעם אינגאנצן מרחק זיין, דעריבער האט דער רבי שטענדיג געענטפערט אויף א וועג אז יענער זאל אליינס אויסקלויבן די גוטע וועג.


אזוי אויך, דער הייליגער צדיק רבי אברהם בן רבי נחמן מטולטשין זכותו יגן עלינו, ווען מען פלעגט אים פרעגן הנהגות, מען פלעגט אים פרעגן ווי אזוי זיך צו פירן פלעגט ער אלץ זאגן: "ווי קען מען זאגט יענעם ווי אזוי זיך צו פירן? איין זאך קען מען, יענעם מחזק זיין ער זאל בעטן דעם אייבערשטן; ווען מען איז מחזק א צווייטן ער זאל רעדן צום אייבערשטן וועט ער שוין אליינס וויסן ווי אזוי זיך צו פירן".


אז דו ווילסט באמת וויסן וואס צו טון מיט'ן טעלעפאן זאלסטו יעדן טאג וויינען צום אייבערשטן: "רבונו של עולם איך וויל זיין ערליך, איך וויל זיין הייליג; העלף מיר איך זאל וויסן ווי אזוי זיך צו פירן, העלף מיר איך זאל בלייבן ערליך, איך מיט מיינע קינדער; העלף מיר איך זאל וויסן ווי אזוי זיך צו פירן מיט'ן טעלעפאן", אזוי זאלסטו בעטן דעם אייבערשטן טאג נאך טאג וועסטו וויסן ווי אזוי זיך צו פירן.


מיט יעדע זאך זאלסטו אזוי טון; וואס דו ווייסט נישט און וואס דו מיינסט אז דו ווייסט זאלסטו זיך אויסשמועסן מיט'ן אייבערשטן, אים בעטן: "הורינו ה' דרכך אהלך באמיתך, ווייז מיר דעם וועג אייבערשטער, ווייז מיר ווי אזוי זיך צו פירן; איך ווייס גארנישט, איין מינוט וויל איך דאס - א צווייטע מינוט וויל איך יענץ, העלף מיר אייבערשטער איך זאל וויסן ווי אזוי זיך צו פירן", דורכדעם וועסטו וויסן ווי אזוי זיך צו פירן.


דאס וואס דו ווערסט צעמישט פון די שיעורים; איינמאל הערסטו מען זאל בכלל נישט האבן קיין טעלעפאן, א צווייטע מאל הערסטו 'אז דו האסט א טעלעפאן לייג א פילטער', א דריטע מאל הערסטו דער עיקר זאל מען נישט אהיים ברענגען וכו' וכו'; דאס איז ווייל מען דארף ארום דרייען מיט יעדן איינעם לויט זיין קאפ אז יענער זאל עס קענען נעמען, עס זאל ביי יענעם פועל'ן.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.


א כתיבה וחתימה טובה און א גוט געבענטשט יאר.

#43 - וואס טו איך אז מיינע עלטערן לאזן מיר נישט האבן א כשר'ע סמארטפאון?
תהלים, לימוד התורה, תפילה והתבודדות, סמארטפאון, בחור

תוכן השאלה‎

לכבוד דער ראש ישיבה שליט"א,


קודם כל מוז איך זיך באדאנקען פאר די וואונדערליכע שיעורים וואס האט געטוישט מיין לעבן. ובפרט דער סדר דרך הלימוד און די עצה פון התבודדות.


איך בין א בחור פון 16 יאר אלט, שוין פון גאר אלס קליין קינד, זייט איך געדענק, האב איך שוין אנגעהויבן טון עבירות מיט אנדערע קינדער, און זייט דעמאלט פאל איך אין די שמוציגע עבירות, אמאל מער און אמאל ווייניגער. ביז דער אייבערשטער האט רחמנות געהאט אויף מיר און איך האב געטראפן די שיעורים, און צוביסלעך האב איך געקענט אנהויבן ארויסקריכן דערפון, פארשטייט זיך אז יעדן טאג האב איך נאך א וועלט מלחמה זיך צו האלטן ערליך.


איך לערן אין א מצוינ'דיגע ישיבה, איך הייס פון די בעסטע בחורים אין מיין שיעור, מיין טאטע און מאמע האב נישט קיין אנונג וואס איך גיי אריבער, און דערפאר לאזן מיר נישט קויפן א סמארטפאון, איך רעד פון א כשר'ע סמארטפאון מיט א גוטע פילטער, זיי לאזן מיר נאר קויפן א פשוטע טעלעפאן אן קיין טעקסט.


אונזער משפחה הייסן מער אפענע קעפ, אבער אזוי ווי איך בין דער "גוטער" בחור האבן זיי מער מורא פאר מיר, זיי כאפן אבער אז איך האלט שוין לאנג נאך די אלע זאכן, איך וויל נאר די סמארטפאון פאר כשר'ע זאכן.


אפשר קען דער ראש ישיבה שליט"א מיר געבן אן עצה און חיזוק איבער דעם?


יישר כח

תשובה מאת הראש ישיבה שליט"א:‎

בעזרת ה' יתברך


יום ג' פרשת שלח, כ"ד סיון, שנת תש"פ לפרט קטן


 


לכבוד הבחור ... נרו יאיר.


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


ווילסט הערן דעם אמת? דער אמת איז אז דיינע עלטערן זענען גערעכט; דו ביסט זייער א וואוילער בחור. פון די ווערטער וואס דו שרייבסט זעט מען אז דו ביסט טאקע פון די בעסטע בחורים אין ישיבה; דו שרייבסט אזוי שיין ווי דער אייבערשטער האט רחמנות געהאט אויף דיר אז דו האסט זיך דערוואוסט פון הייליגן רבי'ן און ווי דער דרך הלימוד (שיחות הר"ן, סימן עו) און די עצה פון התבודדות האט געביטן דיין לעבן, ווי דו הייבסט אן ארויסצוקריכן פון וכו' - ביסטו דאך טאקע א וואוילער בחור.


איך בעט דיר זייער, שטארק זיך מיט די צוויי עצות; ערשטנס - מאך זיך שיעורים בכל התורה כולה. זע צו לערנען יעדן טאג אביסל חומש, תרגום מיט רש"י; זונטאג זאלסטו לערנען ביז שני, מאנטאג ביז שלישי און אזוי ווייטער; נאכדעם מאך זיך א שיעור אין משנה, דאס וועט אויסוואשן דיין נשמה פון אלע עוונות און חטאים; נאכדעם זאלסטו לערנען יעדן טאג א בלאט גמרא, הייב אן ש"ס און גיי כסדרן. אויב דו פארשטייסט נישט וואס דו לערנסט זאג די ווערטער פון די הייליגע תורה, וועט דער אייבערשטער דיר פארצייען, אזוי ווי חכמינו זכרונם לברכה זאגן (ירושלמי ראש השנה פרק ד, הלכה ח): "כֵּיוָן שֶׁקִּבַּלְתֶּם עֲלֵיכֶם עוֹל תּוֹרָה - מַעֲלֶה אֲנִי עֲלֵיכֶם כְּאִילוּ לֹא חֲטָאתֶם מִיְמֵיכֶם", ווען א מענטש איז מקבל אויף זיך צו לערנען די הייליגע תורה רעכנט אים דער אייבערשטער ווי ער האט קיינמאל נישט געזינדיגט.


צווייטנס - זיי זיך מתבודד; זוך דיר אויף א שטילע פלאץ, דארט זאלסטו זיך אויסרעדן צום אייבערשטן און אים בעטן ער זאל דיר מוחל זיין אויף די אלע מעשים מגונים, די מעשי תועבה אין וואס דו ביסט אריין געפאלן פון אלס יונג קינד; דו דארפסט אסאך וויינען צום אייבערשטן אויף די שרעקליכע עבירות וואס דו ביסט באגאנגען, אזוי וועט דיר דער אייבערשטער מוחל זיין.


זע צו זאגן אביסל תהילים, דאס וועט דיר צוריק ברענגען צום אייבערשטן (ליקוטי מוהר"ן, חלק ב', סימן עג).


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#42 - ווי אזוי געבט מען אכטונג אויף צניעות ביי די ארבעט?
צניעות, פרנסה, סמארטפאון

תוכן השאלה‎

לכבוד דער ראש ישיבה שליט"א


איך מוז זיך קודם באדאנקען פאר די געוואלדיגע שיעורים, וואס האבן מיר שוין געברענגט אזויפיל הרהורי תשובה, און אזויפיל חיזוק אין לעבן.


פאר מיין ארבעט דארף איך האבן א סמארפאון, איך האב אויף דעם די בעסטע פילטער, און איך האב אויף דעם וואטסעפפ (אן סטאטוס) וואס דאס דארף איך האבן פאר די ארבעט. דאס איז אבער אויך א פראבלעם ווייל איך דארף אסאך זיך שרייבן מיט פרויען איבער די ארבעט, און צומאל קען אריינפאלן דא און דארט אויך קאמפלימענטן וכדומה וואס איז נישט וויכטיג פאר די ארבעט. אויך קען מען באקומען צומאל אויף וואטסעפפ בילדער וואס זענען נישט פאסיג, און דאס איז אויסער דעם וואס דער טעלעפאן גייט אויך אויפ'ן חשבון פון די צייט פון מיינע קינדער. וואס קען איך טון וועגן דעם?


צווייטנס האב איך געוואלט פרעגן, אלס טייל פון מיין ארבעט קומט מיר אויך אויס צו דארף זיך באגעגענען אסאך מיט פרויען ביי די ארבעט, ווי אזוי האנדלט מען וועגן דעם?


יישר כח

תשובה מאת הראש ישיבה שליט"א:‎

בעזרת ה' יתברך


יום ב' פרשת בהעלותך, ט"ז סיון, שנת תש"פ לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר.


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


געב אכטונג עס זאל זיין א שטארקע פילטער אויפ'ן טעלעפאן, עס זאל נישט זיין אויפ'ן טעלעפאן נאר זאכן וואס האט מיט די ארבעט. אויב חס ושלום מען שרייבט זיך פריוואטע זאכן - איז נישט ווערד די גאנצע ארבעט; מען קען אומגליקליך ווערן.


בנוגע דיין ארבעט, אז דו דארפסט האנדלען מיט פרויען וכו'; פאר דו גייסט ארויס פון שטוב זאלסטו בעטן דעם אייבערשטן ביי די מזוזה ער זאל דיר העלפן דו זאלסט קענען היטן דיינע אויגן. זאג דעם פסוק (ישעיה לג, ז): "הֵן אֶרְאֶלָּם צָעֲקוּ חֻצָה, מַלְאֲכֵי שָׁלוֹם מַר יִבְכָּיוּן". דער רבי זאגט (ספר המידות, אות ראיה, חלק ב', סימן ט): "כְּשֶׁאָדָם יוֹצֵא לַשּׁוּק וּמִתְיָרֵא שֶׁלֹּא יָבוֹא לִידֵי הִרְהוּר עַל יְדֵי הָרְאִיָּה שֶׁיִּרְאֶה נָשִׁים יָפוֹת, יֹאמַר הַפָּסוּק 'הֵן אֶרְאֶלָּם צָעֲקוּ חוּצָה' וְכוּ', וְעַל יְדֵי זֶה יִנָּצֵל מֵרְאוֹת", אויב מען האט מורא אז מען וועט נכשל ווערן מיט ראיות אסורות וועט מען גייט אין גאס זאל מען זאגן דעם פסוק פאר מען גייט ארויס פון שטוב; בעט דעם אייבערשטן ביי די מזוזה: "רבונו של עולם! העלף מיר איך זאל זיך קענען היטן מיינע אויגן, העלף מיר איך זאל זיך קענען שטארקן מיט יראת שמים".


פאר דו גייסט אריין אין ארבעט זאלסטו זיך מאכן א שיעור אין גמרא; לערן פאר דיר וויפיל דו קענסט און אז דו פארשטייסט נישט קיין גמרא זאלסטו זאגן די ווערטער פון די גמרא, דאס וועט דיר היטן פון עבירות, דו וועסט זוכה זיין צו זיין ארום גענומען מיט די הייליגע מלאכים וואס זענען די מרכבה פאר די שכינה, אזוי ווי עס ווערט געברענגט אז גמר"א איז די ראשי תיבות: מִ'יכָאֵל, גַ'בְרִיאֵל, רְ'פָאֵל, א'וֹרִיאֵל; ווען מען לערנט גמרא ווערט מען א מרכבה פאר די שכינה.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#41 - דארף איך טאקע אוועקווארפן מיין סמארטפאון?
סמארטפאון

תוכן השאלה‎

לכבוד דער ראש ישיבה שליט"א,


איך הער אזויפיל מאל ביי שיעורים ווי דער ראש ישיבה שליט"א רעדט איבער די שעדליכקייט פון האבן א סמארטפאון, דאס געבט מיר חשק אוועקצואווארפן מיין סמארטפאון, אבער פון די אנדערע זייט פארשטיי איך נישט מיט מיין קליינעם קאפ וואס ס'איז אזוי שלעכט מיט דעם.


איך דארף עס טאקע נישט פאר ביזנעס, אבער איך האב א גוטער פילטער דערויף, און איך נוץ עס זיך אויסצולופטערן, צו שפילן געימס, קוקן ווידיאס, הערן מוזיק, שרייבן נאטיצן, מאפעס, נייעס, און אזוי ווייטער, און אסאך מאל נוץ איך עס אויך צו לערנען דערויף.


ס'איז מיר זייער באקוועם, ווייל איך קען אלץ באקומען אלע אינפארמאציע וואס איך וויל. איך נוץ עס נישט פאר שלעכטע זאכן, און דערפאר וויל איך פרעגן אויב איך זאל עס טאקע אוועקווארפן, אדער קען איך עס ווייטער האלטן.


איך וועל טון וואס דער ראש ישיבה שליט"א וועט מיר הייסן.


יישר כח

תשובה מאת הראש ישיבה שליט"א:‎

בעזרת ה' יתברך


יום ד' פרשת תצוה, ח' אדר, שנת תש"פ לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר.


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


ווען דו זאלסט וויסן וויפיל צרות דער אינטערנעט ברענגט אין אידישע שטובער - וואלסטו דאס נישט געהאלטן קיין איין טאג מיט דיר. אינטערנעט איז א צרה פאר אונזער דור, דאס האט שוין חרוב געמאכט זייער אסאך אידישע שטובער; אן א שיעור אידישע שטובער זענען שוין צעבראכן געווארן פון דעם.


וואס זאל איך דיר זאגן, דער סמ"ך מ"ם האט זיך געטראפן א גרינגע וועג ווי אזוי ער קען אראפ ווארפן אידישע קינדער גרינגערהייט; אנשטאט דארפן ארבעטן אויף מענטשן זיי שלעפן אויף נישט גוטע פלעצער, האט ער היינט א גרינגע וועג, ער רעדט צו א בחור ער זאל זיך קויפן א סמארט-פאון אדער א טעבלעט וכדומה לזה, און ער דארף שוין מער נישט ארבעטן אים צוצורעדן צו עבירות, מען דארף שוין נישט גיין אין ערגעץ, מען זיצט אין שטוב אדער אין אפיס וכדומה באהאלטענערהייט און מען קוקט אלע שמוץ וואס איז פארהאן אויף די וועלט רחמנא לצלן.


איך בעט דיר זייער, זיי נישט קלוגער פון מוהרא"ש זכותו יגן עלינו און אלע אנדערע צדיקים וואס האבן אזויפיל גערעדט מען זאל נישט האבן קיין שום שייכות מיט דעם, ווייל דאס נעמט אוועק די לעבן פונעם מענטש. אזוי ווי רבי אברהם בן רבי נחמן האט געזאגט: "דער סמ"ך מ"ם וויל נישט צונעמען פונעם מענטש בלויז זיין רוחניות, ער וויל אים אויך צונעמען זיין גשמיות - זיין לעבן אויף די וועלט, ער וויל אים הרג'ענען אינגאנצן"; דאס פאסירט ווען מען קוקט שמוץ רחמנא לצלן, מען פארלירט דעם מח, און אז מען האט נישט קיין מח האט מען גארנישט, פרעג איך דיר: "צי וואס דארפסטו דעם צרה?!"


איך האף אז דו וועסט אננעמען די ווערטער, דו וועסט אוועק ווארפן דיינע כלים; דו דארפסט עס נישט האבן, דו שרייבסט אליינס אז דו דארפסט עס נישט פאר פרנסה.

#40 - א סמארטפאון איז טאקע אזוי געפערליך?
סמארטפאון

תוכן השאלה‎

לכבוד דער ראש ישיבה שליט"א,


איך בין א פרוי וואס הערט די שיעורים, און איך וויל זיך זייער שטארק באדאנקען פאר אלע שיעורים, ספעציעל פאר די חינוך אוונט שיעור, וואס דארט האט איר געזינגען א ליד פון א קינד וואס זינגט צו איר מאמע אז זי זאל נישט זיין אזוי סאך פארנומען מיט איר סמארטפאון, נאר זיך ענדערש אפגעבן מיר איר.


כאטש וואס איך האב ברוך ה' נישט קיין סמארטפאון, אבער היינט איז דא אזויפיל סארט האטליינס פון משפחה, חבר'טעס, און נאך, און נעמט אויך אוועק די אויפמערקזאמקייט פון די קינדער, און דער שיעור מיט'ן ליד האט מיר געגעבן אסאך חיזוק אז איך זאל אלעס אפלאזן און זיך אפגעבן בעסער מיט מיינע קינדער.


א גרויסן יישר כח

תשובה מאת הראש ישיבה שליט"א:‎

בעזרת ה' יתברך


יום א' פרשת תצוה, ה' אדר, שנת תש"פ לפרט קטן


 


מרת ... תחי'.


איך האב ערהאלטן אייער בריוו.


מיר האבן אין אונזער דור א צרה וואס האט שוין חרוב געמאכט זייער אסאך אידישע שטובער, דאס איז דער קליינער טעלעפאן וכדומה; מען קען האבן א קליינעם טעלעפאן און זען אין דעם שמוץ פון די גאנצע וועלט רחמנא לצלן, דער סמ"ך מ"ם האט זיך געטראפן א גרינגע וועג ווי אזוי ער קען אראפ ווארפן אידישע קינדער, בחורים און מיידלעך, גרינגערהייט; אנשטאט דארפן ארבעטן טאג און נאכט זיי צו שלעפן אויף נישט גוטע פלעצער, האט ער היינט א גרינגע וועג, דער בחור און מיידל קויפט זיך א סמארטפאון אדער א טעבלעט וכדומה לזה, דארפן זיי שוין אין ערגעץ נישט גיין, מען קען זיצן ביי זיך באהאלטן און זען אלע שמוץ וואס איז דא אויף די וועלט רחמנא לצלן.


דער יצר הרע שטעלט אן א זיסע פנים, דער טעלעפאן זעט אויס זייער זיס, זייער געשמאק, דאס איז א וועג ווי אזוי אריין צו נארן מענטשן, אזוי ווי מען שטעלט אראפ סם פאר מייז, מען לייגט ארויף אויף דעם זיסע זאכן און די מייז לעקן דאס אפ מיט גרויס אפעטיט אבער נאכדעם ווערן זיי פאר'סמ'ט. אזוי איז מיט די אלע כלים, עס זעט אויס זיס, עס זעט אויס געשמאק און אך און וויי ווער עס ווערט אריין געכאפט אין איר.


וואס זאל איך אייך זאגן, די אלע וואס זענען אויבער חכמים זיי פארשטייען אז מען קען האבן אין שטוב די כלים מכלים שונים וכו' וכו', באצאלן נאכדעם זייער טייער, די כלים האבן שוין חרוב געמאכט זייער אסאך שטובער.


וואויל איז דעם וואס פאלגט וואס צדיקים זאגן, מען נעמט נישט אריין אין שטוב די אלע כלים אפילו פאר פרנסה, די שטוב האלט מען זויבער און ריין פאר'ן אייבערשטן, וועלן זיי זוכה זיין צו זען נחת ביי זייערע קינדער.

#39 - כ'בין א בחור מיט נסיונות, ווען וועל איך שוין חתונה האבן?
שידוכים, נסיונות, סמארטפאון, בחור

תוכן השאלה‎

לכבוד דער ראש ישיבה שליט"א,


קודם מוז איך זיך באדאנקען פאר אלע שיעורים, חיזוק, און עצות, וואס העלפט מיר כסדר אין מיין לעבן. איך האלט שוין ב"ה ביים אכטן מאל משניות, און דעם פארגאנגענעם שמחת תורה האב זוכה געווען צו מסיים זיין חמשה חומשי תורה צום ערשטן מאל אין לעבן. אן די חיזוק פונ'ם ראש ישיבה שליט"א און פון מוהרא"ש, ווייס איך נישט ווי אזוי איך וואלט היינט אויסגעזען.


איך בין 21 יאר אלט, און איך לערן אין א ישיבה פאר עלטערע בחורים אין א"י, אסאך בחורים האבן דארט סמארטפאונס אן א פילטער, און איך האב כסדר א שטארקע נסיון אויך זיך צו קויפן א סמארטפאן, ווי אזוי שטארקט מען זיך דערויף?


אויך בין זייער צעבראכן אז איך האב נאכנישט געטראפן מיין שידוך, איך בין כסדר מתפלל אויף דעם, איך זאג יעדן טאג די קרבנות הנשיאים מיט די תפלות פון מוהרא"ש, אבער אין די לעצטע צוויי יאר האט מען מיר נישט אנגעטראגן מער פון דריי פיר שידוכים, אנדערש ווי ביי מיינע עלטערע ברידער ווען שדכנים האבן נישט אויפגעהערט צו רופן.


אפשר האט דער ראש ישיבה שליט"א אן עצה פאר מיר ווי אזוי איך קען מאכן אז מיין שידוך זאל שוין אנקומען ווי שנעלער?


א גרויסן יישר כח

תשובה מאת הראש ישיבה שליט"א:‎

בעזרת ה' יתברך


יום א' פרשת ויגש, ב' דראש חודש טבת, ז' דחנוכה, שנת תש"פ לפרט קטן


 


לכבוד הבחור ... נרו יאיר.


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


מיין הארץ גייט מיר אויס פאר דיר, איך האלט נישט אויס דיין ווייטאג; די ווייטאג פון בחורים וואס ווארטן אויף זייער שידוך איז אין לשער, עס איז נישט דא אזא ווייטאג ווי די ווייטאג פון בחורים וואס ווארטן און האפן יעדן טאג יעדע מינוט מען זאל זיי אנטראגן א שידוך; זיי ווילן לעבן א הייליגע לעבן, זיין הייליג בקדושת היסוד און עס גייט זיי נישט, זיי פאלן אראפ אן א שיעור.


דאך בעט איך דיר מיין טייערער ברודער, האב נישט קיין קשיות און תערומות אויפ'ן אייבערשטן אז דו האסט נאך נישט דיין שידוך; זאלסט ווייטער בעטן דעם אייבערשטן ווייל נאר דער אייבערשטער איז דער וואס מאכט שידוכים. די גאנצע זאך פון שידוכים איז א פארבארגענע זאך, עס איז פארהוילן פון אלעמען, מען ווייסט נישט ווען, מיט וועם וכו' וכו', דאס ליגט נאר אין דעם אייבערשטנ'ס הענט. אזוי ווי חכמינו זכרונם לברכה זאגן (בראשית רבה סח, ג): "מָצִינוּ בַּתּוֹרָה בַּנְּבִיאִים וּבַכְּתוּבִים שֶׁאֵין זִוּוּגוֹ שֶׁל אִישׁ אֶלָּא מִן הַקָדוֹשׁ בָּרוּךְ הוּא", מיר געפונען אין די תורה און נביאים און אין כתובים אז א שידוך האט נאר מיט'ן אייבערשטן, אין די תורה שטייט (בראשית כד, נ): "וַיַּעַן לָבָן וּבְתוּאֵל, וַיֹּאמְרוּ, מֵה' יָצָא הַדָּבָר", אין נביאים שטייט (שופטים יד, ד): "וְאָבִיו וְאִמּוֹ לֹא יָדְעוּ כִּי מֵה' הִיא", און אין כתובים שטייט (משלי יט, יד): "בַּיִת וָהוֹן נַחֲלַת אָבוֹת, וּמֵה' אִשָּׁה מַשְׂכָּלֶת", זעען מיר איבעראל אז א שידוך האט נאר מיט'ן באשעפער.


איך בעט דיר זייער, האלט זיך שטארק; נעם נישט קיין סמארטפאון וכדומה לזה, גיי נישט נאך די חברים וואס האבן סמארטפאונס וכדומה לזה. אין דעם זכות וואס דו וועסט היטן דיינע אויגן, דו וועסט נישט קוקן קיין עבירות וועסטו טרעפן דיין שידוך. אזוי ווי דער רבי זאגט (ליקוטי מוהר"ן, חלק ב', סימן פז): ווען א מענטש זינדיגט אין פגם הברית פארלירט ער זיין שידוך, און אפילו ווען מען האט שוין א שידוך, מען איז שוין חתונה געהאט, אויב מען זינדיגט אין פגם הברית פארלירט מען די שידוך, מען הייבט זיך אן קריגן און מען האט נישט קיין שלום בית, ווידער אז מען טוט תשובה, מען פאררעכט וואס מען האט פוגם געווען, דעמאלט טרעפט מען די שידוך און מען לעבט א גוט לעבן.


אז דו וועסט זיין שטארק נישט צו האבן קיין שום כלי וואס מען קען זען אויף דעם עקלדיגע בילדער פון עבירות וועסטו זוכה זיין צו חתונה האבן און האבן ערליכע דורות, די שכינה וועט רוען ביי דיר אין שטוב.


א ליכטיגן חנוכה און א גוטן חודש.

#38 - וואס טו איך אז איך וויל אפילו נישט אפלאזן מיינע עבירות?
תשובה, עבירות, שמירת עינים, סמארטפאון

תוכן השאלה‎

לכבוד דער ראש ישיבה שליט"א,


איך בין א כולל אינגערמאן, איך הייס א חשובער אינגערמאן, אבער דער אמת וואס איך בין ווייסט נאר דער אייבערשטער אליין, איך זינק ליידער גאר טיף אין בלאטע.


דער אייבערשטער האט מיר געהאלפן אז איך האב באקומען א קארטל פון איינעם מיט די נומער פון "קול ברסלב", איך האב אנגעהויבן הערן די שיעורים און דרשות, און דאס האט מיר אביסל אופגעוועקט פון שלאף, איך האב אנגעהויבן לערנען תורה יעדן טאג, אבער פון די אנדערע זייט ברענט נאכאלץ אין מיר זייער שטארק דער יצר הרע, איך פאל און איך פאל כסדר, און איך קען זיך נישט ארויסזען פון מיינע עבירות.


איך ווייס אז דער ראש ישיבה וועט מיר ענטפערן אז אפילו ווען מ'פאלט אראפ טאר מען זיך נישט צעבראכטן, נאר זיך שטארקן און פרובירן ווייטער צו פאררעכטן, דער פראבלעם איז אבער אז איך האלט אפילו נישט ביים פאררעכטן, איך וויל נאר קוקן און קוקן נאך עבירות, איך קען שטיין צוגענאגלט צום פענסטער פאר שעות צו קוקן אויף פרויען, איך קען קויפן א סמארטפאון צו קוקן, און נאכדעם האב איך חרטה און איך צעברעך עס, און דערנאך גיי איך נאכאמאל קויפן. לאך מיר נישט אויס, אבער דער נאַר שטופט מיר ממש צו קוקן נאך און נאך, און איך זע נישט קיין וועג ארויס.


איך וויל פרעגן אויב די אלע פראגרעמס וואס העלפן פאר עדיקשאנס קענען מיר עפעס העלפן, איך שטעל זיך פאר אז דער ראש ישיבה וועט זאגן אז דאס איז געמאכט נאר פאר די גוים, אבער וואס קען העלפן פאר א איד? ווי אזוי זע איך זיך ארויס פון מיינע נארישקייטן?


א גרויסן יישר כח

תשובה מאת הראש ישיבה שליט"א:‎

בעזרת ה' יתברך


יום ה' פרשת בראשית, כ"ה תשרי, שנת תש"פ לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר.


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


וואס מאכסטו זיך אזוי תמ'עוואטע צו פרעגן וואס די עצה איז? ווען איינער האלט א מעסער אין האנט און שטעכט זיך איין מאל, צוויי מאל, דריי מאל - וואס פאר א עצה וואלסטו אים געגעבן? וואלסט רחמנות געהאט אויף אים ווען ער וויינט: "וואס קען איך טון? איך צושנייד זיך נאכאמאל און נאכאמאל", יעדער בר דעת וואלט אים געזאגט: "לייג אראפ דעם מעסער וועסטו זיך מער נישט צושניידן!" וואס איז אזוי שווער צו פארשטיין וואס די עצה פאר דיר איז, לייג אראפ דעם טעלעפאן, ווארף עס אוועק וועט אלעס זיין גוט.


וויסן זאלסטו אז די עבירה פון פגם הברית - הוצאת זרע לבטלה איז זייער א הארבע עבירה, עד כדי כך אז חכמינו זכרונם לברכה זאגן (נדה יג:): "כָּל הַמוֹצִיא שִׁכְבַת זֶרַע לְבַטָּלָה חַיָיב מִיתָה", דער וואס זינדיגט אין פגם הברית, ער איז מוציא זרע לבטלה רחמנא לצלן - איז חייב מיתה. נאך זאגן חז"ל (שם): "כְּאִילוּ שׁוֹפֵךְ דָמִים", ווער עס זינדיגט אין פגם הברית, ער איז מוציא זרע לבטלה, איז אזוי ווי איינער איז עובר אויף רציחה און שפיכות דמים. אזוי אויך: "כְּאִילוּ עוֹבֵד עֲבוֹדַת כּוֹכָבִים", עס איז אזוי ווי ער דינט עבודה זרה רחמנא לצלן.


איך בעט דיר זייער טו תשובה, אז דו וועסט תשובה טון וועט דיר גוט זיין; ווען דו זאלסט וויסן וואס פאר א שלעכטס דו ברענגסט זיך דורך דעם, וואלסטו זיכער געהאט כח זיך צו שטארקן נישט צו טון די עקלדיגע זאכן. ווען א מענטש איז פוגם בברית ווערט אים זייער ביטער דאס לעבן, דער שאדן וואס דאס ברענגט אויפ'ן מענטש איז געפערליך, אזוי ווי דער מחבר זאגט אין שלחן ערוך (אורח חיים, סימן ר"מ, סעיף יד): ווען מען איז פוגם בברית - "זִקְנָה קוֹפֶצֶת עָלָיו, וְכֹחוֹ תָּשַׁשׁ" - ווערט מען אפגעשוואכט, פארעלטערט און מען פארלירט די כוחות. אזוי אויך: "עֵינָיו כֵּהוֹת, וְרֵיחַ רַע נוֹדֵף מִפִּיו", די אויגן ווערט אפגעשוואכט, מען הייבט אן זען זייער שוואך און עס הייבט אן גיין א שלעכטע גערוך פון מויל; "וְשַׂעַר רֹאשׁוֹ וְגַבּוֹת עֵינָיו וְרִיסֵי עֵינָיו נוֹשְׁרִים וְכוּ'", די האר פון קאפ פאלט ארויס, "וְהַרְבֵּה כְּאֵבִים חוּץ מֵאֵלּוּ בָּאִים עָלָיו", און עס ברענגט אסאך ווייטאג אויפ'ן מענטש.


ווארף אוועק דיין טעלעפאן וואס דו קוקסט אויף דעם עבירות באהאלטענערהייט. פארוואס זאלסטו פארלירן דיין לעבן? מען פארלירט אלעס ווען מען קוקט עבירות; ווען א מענטש זינדיגט אין די עקלדיגע עבירה פון פגם הברית פארלירט ער דעם טעם פון דאווענען, אזוי ווי דער רבי זאגט (ליקוטי מוהר"ן חלק א', סימן נ): "כִּי כָּל הַפּוֹגֵם בַּבְּרִית, אֵין יָכוֹל לְהִתְפַּלֵּל", ווער עס איז פוגם בברית, דער קען נישט דאווענען.


וואס האסטו פון קוקן זבל און זוהמה נאכאמאל און נאכאמאל? האסט דאך שוין אלעס געזען?! עס גייט דיר נאך נישט ארויס פון דיין נאז? וואס האסטו פון שטיין ביים פענסטער און קוקן אויף יעדע פרוי? וואס האסטו פון קוקן פיקטשערס און מאוויס פון עקלדיגע אויסגעלאסענע פרויען?! דאס מאכט דיר נאכדעם אזוי דעפערעסט! דו כאפסט נישט פון וואס דו ביסט אזוי בעצבות, דיין דעפרעסיע און צעבראכנקייט קומט פון קוקן עבירות וואס דאס ברענגט צו פגם הברית רחמנא לצלן.


די עבירות מאכן דעפרעסט און צעבראכן, אזוי ווי דער רבי זאגט דארט ווייטער אין די תורה: "וְזֶה בְּחִינַת חוֹלַאַת שֶׁקּוֹרִין בְּרֶעכֶענִישׁ, רַחֲמָנָא לִצְלָן, שֶׁשּׁוֹבֵר עֲצָמוֹת שֶׁל אָדָם", פון די עבירה קומט די מחלה וואס הייסט 'ברעכעניש' - דער מענטש ווערט צעבראכן אויף שטיק שטיקלעך און שפירט נישט קיין טעם אין זיין לעבן.


איך וואונטש דיר דו זאלסט זוכה זיין תשובה צו טון.

#37 - ווי אזוי ווער איך פטור פון מיין סמארטפאון?
שלום בית, חינוך הילדים, קדושה, סמארטפאון

תוכן השאלה‎

לכבוד דער ראש ישיבה שליט"א,


קודם כל יישר כח פאר די שיינע שיעורים, ס'געבט מיר חיזוק אויף א גאנצן טאג.


איך בין א אינגערמאן, עטליכע יאר נאך די חתונה ב"ה, מיט עטליכע זיסע קינדערלעך ב"ה. לעצטנס האב איך געקויפט א סמארפאון, עס איז געפילטערט און איך נוץ נאר אין שטוב, און אויך מיין ווייב האט ליב זיך צו שפילן דערמיט צו קוקן נייעס, און איך האב עס אויך גענוצט נאר פאר דעם צו קוקן נייעס.


דערנאך האב איך אבער געטראפן א וועג ווי אזוי אויסצוקרויזן דעם פילטער, און אנגעקומען צו די ערגסטע שמוציגע מאוויס, און איך פאל ליידער אסאך דורך. איך ווייס אז איר גייט מיר זאגן איך זאל אוועקווארפן דעם פאון, אבער קודם איז עס נישט גרינג צו טון סתם אזוי, און צווייטנס ווייס איך נישט וואס צו זאגן פאר מיין ווייב, פארוואס וויל איך עס אוועקווארפן? זאל איך דערציילן אז ווען זי איז נישט אין שטוב נוץ איך עס פאר די ערגסטע, און עס ברענגט מיר צו פגם הברית הוצאת זרע לבטלה רחמנא ליצלן?! זי ווייסט דאך אז עס איז געפילטערט.


און דאס ערגסטע איז אז איך שפיר אז עס נעמט אוועק פון מיר די ליבשאפט צו מיין ווייב. ביטע ראטעוועט מיר!


יישר כח

תשובה מאת הראש ישיבה שליט"א:‎

בעזרת ה' יתברך


יום ב' פרשת פנחס, י"ט תמוז, שנת תשע"ט לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר.


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


וויסן זאלסטו אז מיר האבן אין אונזער דור א ביטערע צרה וואס רופט זיך "אינטערנעט"; דאס האט שוין חרוב געמאכט זייער אסאך מענטשן. זייער אסאך זענען אינגאנצן אוועקגעפאלן פון דרך התורה דורך די צרה און אסאך אידישע שטובער זענען צעפאלן פון דעם, ווייל ווי נאר מען היט זיך נישט די אויגן, מען איז מטמא די אויגן - ברענגט דאס אז מען זאל אראפפאלן אין עבירות.


אז מען היט זיך נישט די אויגן פארלירט מען די אמונה, מען הייבט אן האבן קשיות אויף די אמונה. אזוי ווי חכמינו זכרונם לברכה זאגן (סוטה ט:): "שִׁמְשׁוֹן הָלַךְ אַחַר עֵינָיו", שמשון האט זיך נישט געהיטן די אויגן, "לְפִיכָךְ נִקְּרוּ פְּלִשְׁתִּים אֶת עֵינָיו", דערפאר האבן די אראבער אויסגעשטאכן זיי אויגן; ווען מען היט זיך נישט די אויגן ווערן די אויגן אויסגעשטאכן פון די קליפות. זיי פארשטעלן דעם אלוקות און מען זעט נישט מער קיין געטליכקייט, עס ווערט טינקל אין די אויגן און מען פארלירט די אמונה און יראת שמים רחמנא לצלן.


זיי מיר מוחל, איך פארשטיי נישט דיין פראגע; דו פרעגסט וואס דו זאלסט טון מיט דיין טעלעפאן וואס איז אפן צו די ערגסטע זאכן השם ישמרינו? וואס איז דיין פראגע בכלל?! דו אליינס שרייבסט דאך אז זייט דו קוקסט עבירות שאדט דאס צו דיין שלום בית, עס נעמט אוועק פון די ריינקייט אין שטוב. דיין קאפ ליגט נעבעך אין עפעס אנדערש רחמנא לצלן, דעמאלט וואס איז בכלל דיין שאלה? פארוואס זאלסטו האלטן אין טאש א זאך וואס מאכט קאליע דיין אייביגע לעבן, דיין שלום בית, דיין פרנסה וכו'? אז דו וועסט ווייטער קוקן עבירות וועסטו אלעס פארלירן, דו וועסט זיך גט'ן און בלייבן אן גארנישט.


מיר דארפן וויינען און קלאגן צום אייבערשטן ער זאל רחמנות האבן אויף אידישע קינדער, ער זאל קוקן וואו מען ליגט און וואס מען קוקט רחמנא לצלן. יעדע נאכט ביי חצות וויינען מיר אויפ'ן חורבן (איכה א, טז): "עַל אֵלֶּה אֲנִי בוֹכִיָּה", אויף דעם וויין איך רבונו של עולם, "עֵינִי עֵינִי יֹרְדָה מַּיִם", אויף מיינע אויגן וואס איך היט נישט; איך קוק עבירות, וואס דאס איז גורם: "כִּי רָחַק מִמֶּנִּי מְנַחֵם מֵשִׁיב נַפְשִׁי", אז איך זאל זיך דערווייטערן פונעם צדיק וואס ער איז: "מֵשִׁיב נַפְשִׁי", און איך פאל אראפ אין פגם הברית. "הָיוּ בָנַי שׁוֹמֵמִים", איך זינדיג בהוצאת זרע לבטלה, "כִּי גָבַר אוֹיֵב", ווייל דער יצר הרע שטארקט זיך אויף מיר; אלעס צוליב: "עֵינִי עֵינִי", אז מיינע אויגן זענען נישט ריין.


ווען די פריערדיגע צדיקים וואלטן דאס געהאט אין זייער דור וואלטן זיי דאס נישט אויסגעהאלטן; דער ס"מ האט זיך געטראפן א גרינגע וועג ווי אזוי ער קען אראפ ווארפן אידישע קינדער, גרינגערהייט; אנשטאט דארפן ארבעטן טאג און נאכט זיי צו שלעפן אויף נישט גוטע פלעצער האט ער היינט א גרינגע וועג, מען שאפט זיך א סמארטפאון אדער א טעבלעט וכדומה לזה און מען דארף שוין נישט גיין אין ערגעץ. מען זיצט ביי זיך באהאלטן און מען קוקט אפ אלע שמוץ וואס איז דא אויף די וועלט רחמנא לצלן - אזוי ווי דו שרייבסט, השם ישמרינו. אין אנהייב זעט עס אויס זייער גוט, עס ציט זייער שטארק, עס גלאנצט און עס שמייכלט צום מענטש, אבער ווען מען בייסט אריין אין דעם, מען קוקט עבירות, ווערט מען זייער צעקלאפט און צעבראכן, ווייל פגם הברית - הוצאת זרע לבטלה מאכט דעם מענטש דעפרעסט און מרה שחורה'דיג.


ווארף אוועק דיין טעלעפאן ווי פריער; וואס מיינסטו, דיין ווייב איז טאקע אזא נאר? דו מיינסט אז זי ווייסט נישט וואס דו קוקסט? זי ווייסט זייער גוט ווער דו ביסט, זי שפילט מיט דיר א שפיל, זי שטעלט א פנים ווי זי ווייסט גארנישט, ווען באמת ווייסט זי גאר גוט ווער דו ביסט; עס איז נישט דא קיינער וואס קען דעם מענטש אזוי גוט ווי די אייגענע ווייב.


הדבר הראשון זאלסטו עס ארויס ווארפן פון שטוב, ברענג נישט אריין קיין כלי שופכין אין שטוב. נאכדעם צווייטנס, זאלסטו נעמען דעם רבינ'ס עצות. נעם א משניות און א גמרא הייב אן לערנען אין שטוב ביינאכט אויפן קול פרקים משניות און דפים גמרא, גמרא האט א כח אז עס פארברענט אלע קליפות, אזוי ווי דער רבי זאגט (ליקוטי מוהר"ן, חלק א', סימן ריד): "'תַּלְמוּד' בְּגִימַטְרִיָּא אוֹתִיּוֹת שֶׁל שְׁמָהּ 'לִילִית', עַל כֵּן יֵשׁ כֹּחַ בְּלִמּוּד הַתַּלְמוּד לְהַכְנִיעַ אוֹתָהּ", ווען א מענטש לערנט גמרא פארברענט ער די קליפה וואס ווארפט אראפ א מענטש אין פגם הברית.


זאג פאר דיין ווייב אז דו ווילסט האבן ערליכע קינדער, דעריבער האסטו אפגעמאכט אז דו ברענגסט מער נישט אריין א סמארטפאון אין שטוב; דו האסט זיך בארעכנט צו פאלגן וואס די רבנים זאגן.


מיין נישט אז דו וועסט נישט האבן ווייטער די נסיון; עס גייט נישט אזוי גרינג זיך ארויס צו רייסן פון דעם, בפרט ווען מען האט שוין געקוקט און געזען וכו', וכו' - שפירט מען כסדר ווי מען וויל צוריק לויפן צו דעם, זאלסטו זיין שטארק אין לימוד התורה וועט דיר דאס היטן. חכמינו זכרונם לברכה זאגן (קידושין ל.): "בָּרָאתִי יֵצֶר הָרַע וּבָּרָאתִי לוֹ תּוֹרָה תַּבְלִין", איך האב באשאפן דעם יצר הרע - זאגט דער אייבערשטער - אבער איך האב א רפואה פאר'ן יצר הרע, דאס איז די הייליגע תורה וואס איז א מעדיצין קעגן דעם יצר הרע, "וְאִם אַתֶּם עוֹסְקִים בַּתּוֹרָה אֵין אַתֶּם נִמְסָרִים בְּיָדוֹ", אויב לערנט מען תורה פאלט מען נישט אריין אין זיינע הענט.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#36 - איך האב א ביטער לעבן, ווי אזוי קריך איך ארויס פון שמוץ?
קדושה, נסיונות, סמארטפאון

תוכן השאלה‎

לכבוד דער ראש ישיבה שליט"א,


וואס טו איך? איך פאל און איך זינק אין שמוץ, און איך זע נישט קיין וועג ווי אזוי ארויסצוקריכן דערפון. איך האלט שוין נאכ'ן הערן הונדערטער דרשות, איך האלט שוין נאכ'ן לערנען משניות, און איך בין נאכאלץ נישט געהאלפן געווארן.


ס'איז מיר אזוי שווער צו גיין דאווענען, און זיכער נישט מיט מנין. ס'איז מיר אזוי שווער צו רעדן און בעטן דעם אייבערשטן. איך קען אפילו נישט בעטן דעם אייבערשטן איך זאל אויפגעבן מיין סמארטפאון, אז איך זאל אויפגעבן מיין שמוץ, ווייל איך ווייס דעם אמת אז איך וויל עס עכט נישט אויפגעבן, איך וויל ליידער יא ליגן און דעם.


איך האף דער ראש ישיבה שליט"א וועט פארשטיין פון צווישן די שורות וואס גייט אריבער אויף מיר, און מיר געבן אן עצה וואס צו טון.


יישר כח

תשובה מאת הראש ישיבה שליט"א:‎

בעזרת ה' יתברך


יום ה' פרשת ויקהל, כ"ג אדר א', שנת תשע"ט לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר.


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


איך בעט דיר זייער, ווארף אוועק דיין סמארטפאון ווייל דאס וועט דיר נאר חרוב מאכן דיין לעבן; אז מען היט זיך נישט די אויגן און מען קוקט שמוציגע, עקלדיגע און אויסגעלאסענע קליפס וכו' ברענגט דאס אז מען זאל פארלירן די אמונה און דאס יראת שמים - רחמנא לצלן.


וואס זאלן מיר טון אז דער ס"מ האט זיך געטראפן א גרינגע וועג ווי אזוי ער קען גרינגערהייט אראפ ווארפן אידישע קינדער - בחורים און מיידלעך, אין עבירות; אנשטאט דארפן ארבעטן טאג און נאכט זיי צו שלעפן אויף נישט גוטע פלעצער, האט ער זיך היינט געטראפן סאך א גרינגערע וועג. ער רעדט צו דעם בחור ער זאל זיך קויפן א סמארטפאון אדער א טעבלעט וכדומה לזה, אזוי דארף ער שוין נישט גיין אין ערגעץ. ער זיצט ביי זיך באהאלטן און קוקט אפ אלע שמוץ וואס איז דא אויף דער וועלט רחמנא לצלן. אין אנהייב זעט דאס אויס זייער גוט, עס גלאנצט און עס שמייכלט צום בחור, אבער ווען מען בייסט אריין אין דעם, מען קוקט אפ אלע עבירות, ווערט מען זייער צעקלאפט און צעבראכן, מען וועט פרובירן צו טון אלעס אויף דער וועלט צו ווערן פרייליך, אבער גארנישט קען צוריק פרייליך מאכן וכו' ווען מען האט שוין פוגם געווען בפגם הברית רחמנא לצלן.


בנוגע דאס וואס דו שרייבסט אז דו האסט נישט קיין געפיל צו דאווענען און לערנען; אודאי האסטו נישט קיין געפיל, דער הייליגער רבי זאגט (ליקוטי מוהר"ן, חלק א', סימן נ): "כִּי כָּל הַפּוֹגֵם בַּבְּרִית", ווער עס איז פוגם אין די עבירה פון פגם הברית, "אֵין יָכוֹל לְהִתְפַּלֵּל", קען נישט דאווענען, ער שפירט א ביטערע טעם אינעם דאווענען; דאס דאווענען האט ביי אים א טעם פון "מַיִּין מְרִירִין" - ביטערע וואסער. ער וויל נישט קומען אין שול דאווענען, און ווען ער קומט שוין יא אין שול האט ער נישט קיין געדולד אפילו נאר צו עפענען דעם סידור, און ווען ער עפנט שוין דעם סידור קומט אים אן אזוי שווער דאס דאווענען; דאס קומט פון די עבירה פון פגם הברית. די עבירות מאכן אים דיפרעסט און צעבראכן, אזוי ווי דער רבי זאגט דארט ווייטער: "וְזֶה בְּחִינַת חוֹלַאַת שֶׁקּוֹרִין בְּרֶעכֶנִישׁ, רַחֲמָנָא לִצְלָן, שֶׁשּׁוֹבֵר עֲצָמוֹת שֶׁל אָדָם", די עבירה ברענגט די מחלה וואס הייסט 'ברעכעניש' - דער מענטש ווערט צעבראכן אויף שטיק שטיקלעך און ער האט נישט קיין געדולד צו דאווענען.


אז דו וועסט אוועק ווארפן דיין סמארטפאון און אויפהערן צו טון עבירות וועסטו שוין איינמאל האבן א געפיל צו דאווענען, אזוי ווי דער רבי זאגט דארט ווייטער: "וְאֵין יָכוֹל לִטְעֹם מְתִיקוּת בַּתְּפִילָּה, אֶלָּא כְּשֶׁתִּקֵּן פְּגַם הַבְּרִית", א מענטש קען נישט שפירן א טעם אין דאווענען נאר אז ער פאררעכט זיינע פגמי הברית, ער טוט תשובה און ער היט זיך אפ פון שלעכטס; דעריבער אויב מען איז אפגעהיטן אין קדושה, מען היט זיך די אויגן און די מחשבה דאן איז דאס דאווענען א זיסע זאך, עס שפירט זיך ווי "מַיִם מְתוּקִים" - זיסע וואסער, מען וויל נאך און נאך דערפון.


דער אייבערשטער זאל דיר געבן שכל זאלסט זוכה זיין צו תשובה שלימה.

#35 - ווי אזוי קען איך ראטעווען מיין שוועסטער
חיזוק פאר מיידלעך, סמארטפאון

תוכן השאלה‎

לכבוד דער ראש ישיבה שליט"א,


איך דארף אן עצה וועגן מיין שוועסטער, א 15 יעריג מיידל פון א חסידישע שטוב, וואס גליטשט יעדן טאג מער און מער פון אידישקייט. זי האט א סמארטפאון אן א פילטער און זי איז פארנומען מיט דעם טאג און נאכט. וואלט איר מיר געקענט געבן אן עצה צו וועמען צו גיין? צו וועלכע עסקנים זיך צו ווענדען? איז דא עפעס וואס איך קען טון איר צו ראטעווען?


א גרויסן יישר כח

תשובה מאת הראש ישיבה שליט"א:‎

בעזרת ה' יתברך


יום ד' פרשת ויקהל, כ"ב אדר א', שנת תשע"ט לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר.


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


אז דו ווילסט העלפן דיין שוועסטער זי זאל נישט אוועק גליטשן פון אידישקייט זאלסטו איר רופן צו דיר אין שטוב זי זאל פארברענגען מיט דיר, מיט דיין ווייב און מיט דיינע קינדער; אז זי וועט זען דיין ווארעמע שטוב, דיינע זיסע קינדער און דיין שיינע אויפפירונג - ווי אזוי דו רעדסט מיט דיין ווייב און קינדער, דאן וועט זי מחליט זיין אפצולאזן אלע נארישקייטן און זיך פירן ערליך.


ליידער זענען דא היינט אסאך בני הנעורים וואס גייען אוועק פונעם דרך התורה ווייל זיי מיינען אז דער 'נישט איד' האט א גוט לעבן; על פי רוב זענען דאס קינדער וואס זענען דערביטערט און צעקלאפט קומענדיג פון צעבראכענע שטובער, קינדער וועם מען טשעפעט, אדער קינדער וואס טרעפן זיך נישט דאס פלאץ אין שטוב, אלץ רעזולטאט אנטלויפן זיי צום סמארטפאון און קומען אן צו אלע שלעכטע זאכן השם ירחם. דעריבער, ווען מען ווייזט זיי א ווארעמע אידישע היים און זיי זעען דאס לעבנסשטייגער פון אן ערליכער איד, ווי ער רעדט שיין און איידל מיט זיין ווייב און קינדער, ווי זיס א שבת'דיגע סעודה איז, דורכדעם ווילן זיי אלע בלייבן ערליכע אידן.


לאז זיך אפ פון עסקנים וכו', געדענק וואס דער נביא זאגט (ישעיהו ב, כב): "חִדְלוּ לָכֶם מִן הָאָדָם אֲשֶׁר נְשָׁמָה בְּאַפּוֹ כִּי בַמֶּה נֶחְשָׁב הוּא"; אנשטאט טראכטן און זוכן עסקנים וואס קענען זיך אליינס נישט העלפן ווענד זיך ענדערש צום אייבערשטן, בעט אים ער זאל אריין לייגן אין דיין שוועסטער און אין אלע אידן א רוח טהרה - א הייליגע גייסט און א ריינקייט, מיר זאלן שוין זוכה זיין צו ביאת משיח צדקינו וואס דעמאלט וועט אוועקגיין די רוח הטמאה און עס וועט אראפ קומען א הייליגקייט אויף די וועלט, אזוי ווי עס שטייט (זכריה יג, ב): "וְאֶת רוּחַ הַטֻּמְאָה אַעֲבִיר מִן הָאָרֶץ".


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט מצליח זיין אין אלע דיינע וועגן.

#34 - מיין שטוף טאטע הרג'ט מיין לעבן מיט'ן סמארטפאון
התחזקות, חיזוק פאר מיידלעך, כיבוד אב ואם, סמארטפאון

תוכן השאלה‎

לכבוד דער ראש ישיבה שליט"א,


איך בין א מיידל פון ארץ ישראל, איך האב געזען דעם ניגון פונעם ראש ישיבה שליט"א וואו עס ווערט גוט אראפגעלייגט ווי אזוי א טאטע איז פארנומען מיט זיין סמארטפאון און ער האט נישט קיין צייט און געדולד אויסצוהערן זיין קינד וואס וויל דערציילן זאכן פון חדר.


איך האב געוויינט ווען איך האב דאס געזען, ווייל דאס איז וואס קומט פאר ביי מיר אינדערהיים. מיין מאמע האט חתונה געהאט נאכאמאל, און מיין שטוף טאטע האט געקויפט א טייערע סמארטפאון פאר מיין מאמע, און דארט האט זיך מיין לעבן געענדיגט, ס'איז נישטא מער ווער ס'זאל מיר אויסהערן, איך האב מער נישט צו וועם צו רעדן.


איך שפיר ווי איך גיי ממש אראפ פון זינען פון גרויס צער, אפשר קען דער ראש ישיבה שליט"א מיר מחזק זיין?


א גרויסן יישר כח

תשובה מאת הראש ישיבה שליט"א:‎

בעזרת ה' יתברך


יום ג' פרשת בשלח, ט' שבט, שנת תשע"ט לפרט קטן


 


... תחי'


איך האב ערהאלטן אייער בריוו.


איך בעט אייך זייער איר זאלט זיך שטארקן מיט אלע אייערע כוחות; אפילו איר גייט אריבער זייער ביטערע יסורים פון אייערע עלטערן וכו', איר שפירט זיך איינער אליינס און אייער צער איז זייער גרויס, זאלט איר אבער וויסן אז דער אייבערשטער הערט אייך אויס; ער ווארט אז איר זאלט רעדן צו אים, און ער וועט אייך געבן אלעס וואס איר בעט אים.


דער אייבערשטער פאררופט זיך מיטן נאמען: "אֲבִי הַיְתוֹמִים", דער טאטע פון די יתומים. אויף דעם זאגן אונז חכמינו הקדושים (שמות רבה ל, ח) רבי יוסי זאגט: פארוואס האט דער אייבערשטער ליב יתומים און אלמנות? "אֶלָּא שֶׁאֵין עֵינֵיהֶם תְּלוּיוֹת אֶלָּא בּוֹ", ווייל זיי האבן נישט צו וועמען זיך צו ווענדן, דערפאר ווענדן זיי זיך נאר צו אים, אזוי ווי עס שטייט (תהלים סח, ו): "אֲבִי יְתוֹמִים וְדַיַּן אַלְמָנוֹת", דער אייבערשטער איז דער טאטע פון די יתומים און נעמט זיך אן פאר אלמנות; זעט מען אז דער אייבערשטער האט ליב די מענטשן וואס האבן קיינעם נישט אויף דער וועלט.


בפרט קינדער וואס זייערע עלטערן האבן זיך גע'גט לא עלינו, אדער קינדער וואס די עלטערן זענען צעטיילט וכו' וכו' אויף זיי איז זייער א גרויסע רחמנות, ווייל זיי האבן נישט צו וועם צו רעדן; אויף זיי האט דער אייבערשטער זייער שטארק רחמנות און הערט צו זייער וויי געשריי.


דעריבער בעט איך אייך, נעמט אן די עצה פון הייליגן רבי'ן וואס האט אונז געגעבן אזא שיינע מתנה וואס הייסט 'התבודדות'; איר זאלט גיין אויף א פלאץ וואו קיינער איז נישט דארט און זיך אויס רען אייער הארץ צום אייבערשטן. פארציילט אים אייער ווייטאג, זאגט'ס אים אז איר שפירט זיך איינער אליין; איר האט נישט קיין טאטע און יעצט האט אייער מאמע חתונה געהאט, און אלץ רעזולטאט שפירט איר זיך איבעריג אין שטוב וכו' וכו'. אז איר וועט רעדן צום אייבערשטן אויף אייער שפראך וועט זיך עפענען פאר אייך א נייע לעבן; איר וועט אנהייבן שפירן עפעס וואס איר האט נאך קיינמאל בעפאר נישט געשפירט, איר וועט אנהייבן לעבן א גוטע לעבן.


איך וועל אייך דערציילן א מעשה וואס די מעשה וועט אייך שטארק צוניץ קומען אין אייער לעבן. דער הייליגער בעל שם טוב זכותו יגן עלינו איז געבוירן געווארן ווען זיינע עלטערן זענען געווען זייער אלט, ער האט קיינמאל נישט געקענט זיין מאמע נאכדעם וואס זי איז נפטר געווארן בשעת זי האט אים געבוירן. ווען דער בעל שם טוב איז אלט געווען פינף יאר האט אים זיין טאטע גערופן און געזאגט בזה הלשון: "ישראל'יק, איך גיי יעצט אוועק פון דער וועלט כדרך כל הארץ, איך בעט דיר זאלסט נישט מורא האבן פון קיינעם! דו ביסט נישט אליין; דער אייבערשטער איז מיט דיר, ביי דיר און נעבן דיר", און דערנאך איז ער נפטר געווארן.


דער בעל שם טוב - אלט זייענדיג פינף יאר – האט זיך געטראפן איינער אליינס אין א גרויסע וועלט – אן א טאטע און אן א מאמע. ער האט אבער שטענדיג געדענקט זיין טאטע'ס לעצטע ווערטער: "ישראל'יק, זאלסט נישט מורא האבן פון קיינעם! דו ביסט נישט אליין; דער אייבערשטער איז מיט דיר, ביי דיר און נעבן דיר", אזוי איז ער אויפגעוואקסן, און וואס ער האט נאר געדארפט האט ער געבעטן דעם אייבערשטן.


דאס זאלט איר אויך געדענקען אייער גאנץ לעבן, זאג'ט זיך עס אליינס: "איך בין קינמאל נישט אליין, דער אייבערשטער איז דא מיט מיר, ביי מיר און נעבן מיר"; וואס איר דארפט זאלט איר פון אים בעטן, און וואס עס שטערט אייך זאלט איר אים דערציילן; וועט אייך גוט זיין און איר וועט לעבן א פרייליכע לעבן.


איר דארפט פארשטיין אייער מאמע אז זי האט חתונה געהאט; איך ווייס אז דאס איז אייך זייער שווער און עס שטערט אייך, איר שפירט ווי דער שטיף טאטע נעמט איר אוועק פון אייך וכו'. איר דארפט אבער געדענקען אז פאר אייער מאמע איז שווער צו זיין אליינס; קיינער וויל נישט זיין אליינס, איר ווילט אויך נישט זיין אליינס. איר וועט אויך אם ירצה ה' בקרוב זיך בויען א היים ווען איר וועט טרעפן אייער ריכטיגער זיווג, זאלט איר נישט וויי טון אייער מאמע. איר זאלט שעצן איר מאן און אים מכבד זיין.


אין זכות פון כיבוד אם וועט איר זוכה זיין צו טרעפן אייער זיווג בקרוב.

#33 - וואס טו איך אז מיין מאן פילט אן די הויז מיט אינטערנעט?
שלום בית, צניעות, סמארטפאון, אינטערנעט

תוכן השאלה‎

לכבוד דער ראש ישיבה שליט"א,


איך בין זייער פארווייטאגט איבער מיין לעבן. איך קום פון א ריינע אפגעהיטענע שטוב בקדושה וטהרה, ווייט פון טעכנעלאגיע און אן קיין שייכות צו אינטערנעט און דאס גלייכן, ווידער מיין מאן קומט פון מער אן אפענע מאדערנע שטוב, מיט אינטערנעט.


מיין מאן האט געעפנט א ביזנעס, און ער האט לכבוד דעם אריינגעברענגט אין שטוב א קאמפיוטער מיט אינטערנעט, דערנאך האט ער צוגעקויפט אויך א טעבלעט און א סמארטפאון. איך האב אים געבעטן מיט טרערן אין די אויגן ער זאל עס ארויסנעמען פון שטוב, איך האב גערעדט צו רבנים, אבער גארנישט האט געהאלפן.


פון די אנדערע זייט פאדערט ער פון מיר איך זאל זיך אנטון מאדערן, רעש'יג, און נישט צניעות'דיג, ער זאגט קלאר און אפן אז ער וויל איך זאל זיך אנטון ווי זיינע חברימ'ס ווייבער, ער לאזט מיר נישט פרעגן קיין רבנים, און וויפיל איך טו פאר אים איז נישט גענוג.


ווי ס'זעט מיר אויס וועל איך אזוי נישט קענען אויפשטעלן אן ערליכע אידישע שטוב, איך בין זייער פארווייטאגט און איך זע נישט קיין אויסוועג. אפשר וועט איר זיין דער ריכטיגער שליח מיר ארויסצוהעלפן, אדער כאטש קלאר מאכן ווי אזוי איך דארף זיך פירן.


א גרויסן יישר כח

תשובה מאת הראש ישיבה שליט"א:‎

בעזרת ה' יתברך


יום ב' פרשת וישלח, י"א כסליו, שנת תשע"ט לפרט קטן


 


מרת ... תחי'.


איך האב ערהאלטן אייער בריוו.


איך מוז אייך זאגן אפן און קלאר אז איר געפינט זיך אין זייער א גרויסע צרה; עס איז נישט דא קיין וועג מען זאל קענען אויפשטעלן ערליכע דורות מיט א קאמפיוטער אין שטוב וואס איז מחובר צום אינטערנעט רחמנא לצלן. וויפיל מען זאל נאר רעדן וועגן דעם חומר הענין פון האבן אין שטוב א קאמפיוטער, סמארט-פאון וכו' - איז נישט גענוג; דאס האט שוין ליידער חרוב געמאכט צענדליגער משפחות.


דאס איז א שרעקליכע צרה פאר אונזער דור, ווייל ווען מען האט א אפענעם קאמפיוטער מיט אינטערנעט אדער אן אייפאד, טעבלעט, סמארט-פאון וכו', קען מען זען אלע שמוץ אויף דער וועלט; דאס נעמט אוועק די גאנצע יראת שמים פון א מענטש, דאס קילט אפ די אמונה פון א איד און ברענגט אריין אין אים כפירות און אפיקורסות און נאכדעם ווערט מען אינגאנצן אומגליקליך.


ווען מען קוקט שמוציגע מאוויס וכו' ווערט מען צוגעקלעבט צו דעם, ביז עס איז זייער שווער זיך אפצוגעוואוינען דערפון; אזוי ווי די וואס זענען צוגעבינדען (עדיקטעד) צו דראגס וכו' אדער צו אלקאהאל וכו' קענען זיך נישט אפרייסן דערפון, אזוי אויך דער וואס האט א קאמפיוטער מיט אינטערנעט אדער א אייפאד, סמארט-פאון וכו' און קוקט שמוציגע מאוויס וכו', ער ווערט זייער צוגעקלעבט דערצו, ביז עס איז שוין זייער שווער ארויסצוקריכן פון דעם. דער מח ווערט אינגאנצן אויסגעברענט פון די אלע עקעלדיגע שמוציגע מאוויס, ביז מען פאלט אראפ אין ביטערע עבירות רחמנא לצלן, נאכדעם הייבט מען אן צו האבן קשיות אויף די אמונה רחמנא לצלן. דערפאר טאר מען נישט האבן אין שטוב אן אפענעם קאמפיוטער מיט אינטערנעט, אדער א סמארט-פאון.


עס איז מיר זייער שווער אייך צו געבן אן עצה ווייל איך בין נישט דא צו צעברעכן אידישע שטובער, איך בין גרייט צו העלפן אויפשטעלן אידישע שטובער; איר דארפט זיין זייער אפן מיט אייער מאן און אים זאגן קלאר אז אויף דעם וועג ווי ער פירט זיך וועט איר נישט מצליח זיין אויפצושטעלן אן ערליכע שטוב, מען מוז ארויס ווארפן די שמוץ פון שטוב, אז נישט זע איך נישט קיין וועג פאר אייך.


חכמינו זכרונם לברכה זאגן (סנהדרין מה.): "אֵין יֵּצֶר הָרָע שׁוֹלֵט אֶלָּא בַּמֶּה שֶׁעֵינָיו רוֹאוֹת", ווען מען היט זיך נישט די אויגן, מען קוקט אויף שמוציגע בילדער, מען קוקט אויף שמוציגע מאוויס, פאלט מען אראפ אין עבירות; וואויל איז דעם וואס האט שכל און פאלגט וואס אלע ערליכע אידן זאגן, ער האלט זיין שטוב ערליך און ריין, דער וועט זוכה זיין צו זען נחת ביי זיינע קינדער און אייניקלעך.


וויפיל בריוון האט מוהרא"ש זכרונו לברכה געשריבן צו תלמידי היכל הקודש וואו ער בעט זיך מיר זאלן אכטונג געבן אויף אונזערע קינדער, אויף אונזערע דורות, און מיר זאלן נישט האבן אין שטוב קיין קאמפיוטער, סמארט-פאון, אייפאד; וויפיל האט מוהרא"ש געוויינט ביי די שיעורים מיר זאלן נישט האבן קיין שום שייכות מיט די אלע כלים.


דער אייבערשטער זאל אייך געבן כח זיך צו שטארקן נישט צעבראכן צו ווערן און נישט נאכלאזן פון אייער ווילן.

#32 - איך האב אוועקגעווארפן מיין סמארטפאון, מיין ווייב וויל עס אבער נישט אוועקווארפן, וואס טו איך?
שלום בית, סמארטפאון

תוכן השאלה‎

לכבוד דער ראש ישיבה שליט"א,


איך בין א אינגערמאן פון ארץ ישראל, איך האב אנגעהויבן הערן אייערע שיעורים, און דאס האט מיר זייער שטארק מחזק געווען, איך דאנק דעם אייבערשטן יעדן טאג אז איך האב אייך געטראפן, און איר דערנענטערט מיר צום אייבערשטן. איך האב שוין געענדיגט צען מאל ששה סדרי משנה, און איך האב א שיעור אין גמרא און אין רמב"ם.


איך מוטשע זיך מיט שלום בית און מיט חובות, כאטש איך פארדין שיין פרנסה, און איך ווייס נישט אויף וואס איך דארף מער מתפלל זיין.


איך בין פטור געווארן פון מיין סמארטפאון, איך האב עס אוועקגעווארפן ב"ה, דער פראבלעם איז אבער אז מיין ווייב וויל עס נאכנישט אויפגעבן, דארף איך איר מעורר זיין אויף דעם? אדער זאל איך ווארטן ביז ווען זי וועט אליין אפמאכן אז זי דארף עס נישט האבן?


א גרויסן יישר כח פאר אלעם.

תשובה מאת הראש ישיבה שליט"א:‎

בעזרת ה' יתברך


ערב שבת קודש פרשת קרח, ב' תמוז, שנת תשע"ח לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


ווען זאל זי אוועק ווארפן איר סמארט פאון? פונקטליך די מינוט ווען דו האסט אפגעמאכט אוועק צו ווארפן דיין סמארט פאון?!


וואו איז דיין שכל? וויפיל האט מען געדארפט רעדן צו דיר ביז דו האסט פארשטאנען אז מען קען נישט מחנך זיין קינדער צו תורה ויראת שמים ווען דער טאטע זיצט אין שטוב און שפילט זיך פיר און צוואנציג שעה מיטן סמארט פאון? און יעצט ווילסטו אז זי זאל דאס גלייך אליינס פארשטיין?! וויפיל מאל האסטו געענדיגט ששה סדרי משנה ביז דו האסט באקומען כוחות פון די הייליגע תורה צו האבן די שטארקייט אוועק צו לייגן דיין סמארט פאון? וואס ווילסטו, אז זי זאל עס אין איין מינוט פארשטיין?!


דער אייבערשטער זאל אריין ברענגען א ריינע גייסט אין אידישע קינדער מען זאל וויסן ווי שעדליך עס איז ווען עלטערן שפילן זיך מיטן סעלפאון; עס רייסט ארויס יעדעס פינטעלע יראת שמים פון די עלטערן און פון די קינדער. אז מען דארף דאס פאר די ארבעט איז איין צרה, אבער אין שטוב איז מען נישט בארעכטיג דאס אריין צו ברענגען בשום פנים אופן. די אלע וואס האלטן זיך קלוגער פון ערליכע אידן וועלן דארפן צאלן א טייערע פרייז שפעטער, ווען מען וועט זיך כאפן וואו די קינדער האלטן וכו' וועט שוין זיין אביסעלע שפעט.


ווער רעדט נאך ווי שעדליך עס איז אז א אידישע מאמע האט א סמארט פאון; דאס איז זייער שלעכט פאר די גאנצע שטוב, עס נעמט איר אוועק פון אירע קינדער, עס נעמט איר אוועק פון טון די שטוב ארבעט און עס שפירט זיך ווי א שטוב אן א מאמע השם ישמרינו; קינדער קענען נישט אויפוואקסן מיט א מאמע וואס הערט נישט, זעט נישט און שמעקט נישט נאר איין זאך – איר סעל; קינדער דארפן א מאמע וואס ווען זיי רעדן צו איר איז איר קאפ מיט זיי, נישט אינעם טעלעפאן, און הערט זיי אויס בלויז מיט א פערטל אויער. די קינדער באקומען א געפיל ווי זיי זענען נישט ווערד, מען דארף זיי פשוט נאר פאר די פאר מינוט וואס מען דארף כאפן בילדער פון זיי און שיקן ווייטער אויף סאשעל מידיע; אזא שטוב ווערט חרוב רחמנא לצלן.


דו קענסט רעדן מיט דיין ווייב שיינע ווערטער; ווייז איר דעם בריוו און זאג איר אז פאר דיר איז אויך זייער שווער געווען דאס אוועק צו לייגן וכו', און דו האסט עס געטון נאר ווייל דו ווילסט אויפציען ערליכע דורות. אזעלכע ווערטער וועט זי פארשטיין, אבער חס ושלום צו רעדן שארפע ווערטער.


אז דו וועסט רעדן שיין צו דיין ווייב וועסטו האבן פרנסה בשפע, אזוי ווי דער הייליגער רבי זאגט (ליקוטי מוהר"ן, חלק א', סימן סט): "עִיקָר הָעֲשִׁירוּת בָּאָה בִּזְכוּת הָאִשָּׁה", דער עיקר עשירות קומט בזכות וואס מען איז מכבד די ווייב; אז דו וועסט פרייליך מאכן דיין ווייב דו וועסט רעדן צו איר שיינע ווערטער, וועסטו ארויס גיין פון דיינע חובות און זוכה זיין צו האבן פרנסה בריווח.


דער אייבערשטער זאל העלפן מיר זאלן קענען אויפציען ערליכע אידישע דורות.

#31 - איך פרוביר זיך צו שטארקן, אבער איך פאל אסאך צוריק, איז דאס עפעס ווערד?
קדושה, תשובה, סמארטפאון

תוכן השאלה‎

לכבוד דער ראש ישיבה שליט"א,


איך בין א היימישער בחור וואס איז ליידער אריינגעפאלן אין די הענט פון די סטרא אחרא, איך ליג אין שמוץ מיט גאנצן קאפ. למעשה אבער טוישן זיך ביי מיר די גוסטעס יעדן צווייטן טאג, איין טאג קויף איך א סמארט פאון און איך קוק צוזאם אלע שלעכטס פאר א שטיק צייט, נאכדעם כאפט מיר אן התעוררות און איך ווארף עס אוועק, אבער אפאר טעג שפעטער שאף איך זיך שוין ווידער א כלי צו זען וואס מ'דארף נישט.


איך האב שוין פרובירט אלע עצות און עס גייט נישט, איך וויין צום אייבערשטן אבער עס רוקט זיך גארנישט, אפשר וועט איר מיר קענען העלפן. אויך וויל איך וויסן אויב איך האב עפעס אויפגעטון די אלעמאל וואס איך האב עס אוועקגעווארפן, אפילו ווען נאכדעם בין איך צוריק געפאלן.


א גרויסן יישר כח.

תשובה מאת הראש ישיבה שליט"א:‎

בעזרת ה' יתברך


ערב שבת קודש פרשת בהר בחקותי, כ"ו אייר, מ"א לעומר, שנת תשע"ח לפרט קטן


 


לכבוד הבחור ... נרו יאיר


איך האב דערהאלטן דיין בריוו


יעדעס מאל וואס א מענטש רייסט זיך אוועק פון אן עבירה, ער איז זיך מתגבר אויפן יצר הרע - איז דאס זייער חשוב ביים אייבערשטן.


דער זוהר הקדוש זאגט (פרשת תרומה, קנ:): "וְלֵית רְעוּתָא טָבָא דְּיִתְאֲבִיד מִקַּמֵּי מַלְכָּא קַדִּישָׁא", קיין איין גוטע מחשבה ווערט נישט פארלוירן ביים אייבערשטן, "וּבְגִין כַּךְ, זַכָּאָה אִיהוּ מַאן דִּמְהַרְהֵר הִרְהוּרִין טָבִין לְגַבֵּי מָארֵיהּ, דְּאַף עַל גַּב דְּלָא יָכִיל לְמֶעְבַּד לוֹן", דעריבער – זאגט דער זוהר – וואויל איז פאר דעם מענטש וואס טראכט גוטע מחשבות, ווייל אפילו ער קען דאס נאך נישט מקיים זיין, "קוּדְשָׁא בְּרִיךְ הוּא סָלִיק לֵיהּ רְעוּתֵיהּ כְּאִילּוּ עָבִיד", רעכנט אים דער אייבערשטער כאילו ער האט דאס מקיים געווען; דאס הייסט אז אפילו א מענטש זעט זיך אין א טיפע גרוב, ער טוט עבירות רחמנא לצלן און ער קוקט צוזאם די ערגסטע שמוץ, דארף מען פון דארט שרייען צום אייבערשטן: "העלף מיר אייבערשטער! איך וויל זיין גוט, איך וויל זיין ערליך"; די אלע דיבורים און גוטע מחשבות וועט אים העלפן אז ער וועט ווערן אן ערליכער איד.


וואס איז בכלל דיין שאלה צי עס איז חשוב דיינע גוטע מעשים וואס דו טוסט בשעת דו האלסט אין איין צוריק פאלן? יעדע מחשבה וואס א מענטש טראכט נאר לטובה ווערט קיינמאל נישט פארלוירן און זיכער א גוטע דיבור וואס מען רעדט און כל שכן וקל וחומר א גוטע מעשה וואס מען טוט - ווערט קיינמאל נישט פארלוירן ביים אייבערשטן; דעריבער אז דו האסט אוועק געווארפן די סעלפאון האסטו זיכער געמאכט מיט דעם א נחת רוח פארן אייבערשטן און דו וועסט ביים סוף זוכה זיין צו זיין א לויטערער ריינער איד.


וואס האסטו געמיינט אז דער יצר הרע וועט דיר לאזן אוועק גיין פון אים אזוי גרינגערהייט? דו ביסט דאך געווען בעסטע חברים מיט אים, און יעצט ווען דו ווילסט אנטלויפן פון אים מיינסטו אז ער וועט דיר לאזן אנטלויפן?! ער וועט דיר זיכער נישט אפלאזן, ער וועט דיר אראפ ווארפן נאכאמאל און נאכאמאל; אזוי גייט א מלחמה, א פאטש פאר דיר, א פאטש פאר מיר, א קנאק פאר דיר, א קנאק פאר מיר; דער עיקר איז ווער עס געבט דעם לעצטן פאטש.


יעדעס מאל דו וועסט וועלן אנהייבן א נייע לעבן וועט ער צוריק קומען צו דיר און ווייטער ברענען אין דיר; דער עיקר דארף מען האלטן קאפ אויף איין זאך: "איך געב נישט אויף"; "איך גיי נישט אוועק פונעם אייבערשטן"; א מענטש דארף זיין ביי זיך אזוי שטארק אין די אמונה, אז אפילו ער שפירט ווי מען טרייבט אים אוועק פון די קדושה, מען איז אים מרחק מיט אלע סארט התרחקות, מיט דעם אלעם זאגט ער: "איך לאז נישט אפ מיינע גוטע רצונות, איך וויל נאך אלץ זיין אן ערליכער איד".


דער הייליגער תנא רבי שמעון בר יוחאי האט געזאגט פאר זיין זון רבי אלעזר (תיקוני זוהר, תיקון יג; כט.): די אידן זענען צוגעגליכן צו א קעניג וואס האט מלחמה געהאלטן מיט אסאך פעלקער, און מען האט נישט געוואוסט ווער עס האט באזיגט די מלחמה, "אָמַר, תִּסְתַּכְּלוּן בְּאִלֵּין דִּרְשִׁימִין בְּמָאנֵי קְרָבָא בִידַיְיהוּ, וְתִנְדְּעוּן מָאן נָצַח דִּינָא", האט מען געזאגט א סימן, מען זאל קוקן ווער עס האלט די געווער אין די הענט – דער האט מנצח געווען. אזוי איז ווען מען זעט די אידישע קינדער האלטן די ד' מינים אין זייערע הענט, דורכדעם ווייסט מען אז זיי האבן מנצח געווען די אומות העולם; פרעגט רבי נתן א שטארקע קשיא (ליקוטי הלכות שבת, הלכה ז, אות נד): לכאורה, ביי א מלחמה, ווען מען זעט ווער עס האט איינגענומען דעם מדינה און אויסגע'הרג'עט זיינע פיינט אזוי ווייסט מען ווער עס איז דער געווינער, ממילא וואס איז די שאלה ווער עס האט מנצח געווען; נאך איז שווער, וואסערע מין תירוץ איז דאס אז ווער עס האלט די געווער אין די האנט דער האט געווינען, אדרבה, ווער עס האט געווינען די מלחמה דארף שוין נישט האלטן קיין געווער, און ווער עס האלט נאך יא די געווער איז א קלארער סימן אז ער האט נאך נישט געווינען די מלחמה?! ענטפערט רבי נתן זייער שיין, אין הכי נמי, סתם אזוי ביי א מלחמה נאכדעם וואס מען איז מנצח דעם שונא דארף מען טאקע שוין נישט קיין געווער, אבער ביי די מלחמת היצר וואס גייט אן אגאנץ לעבן, איז דער עיקר נצחון אז מען געבט נישט אויף צו קעמפען; ווער איז דער מנצח? דער וואס לאזט נישט אפ דעם געווער, און ווי לאנג מען האלט דעם געווער - וואס דאס איז תפילה, אזוי ווי עס שטייט (בראשית מח, כב): "בְּחַרְבִּי וּבְקַשְׁתִּי", זאגט דער תרגום: "בִּצְלוֹתִי וּבְבָעוּתִי" – ווייזט דאס אז דער איז דער געווינער; דאס זאגט דער זוהר: "מָאן נָצַח דִּינָא?" ווער איז דער געווינער? דער וואס האלט די געווער אין האנט.


וואויל איז דיר אז דו האסט אוועק געווארפן אלע וועגן ווי אזוי צו קוקן שמוץ, אין דעם זכות וועסטו טרעפן א גוטע שידוך און אויפשטעלן א שיינע שטוב.


זע צו לערנען משניות יעדן טאג; משניות האט א כח ארויסצורייסן דעם מענטש פון די טומאה.


אויך זאלסטו לערנען יעדן טאג א דף גמרא; אין אנהייב וועט דיר זיין זייער שווער צו פארשטיין וואס דו לערנסט ווייל א מענטש וואס האט שוין צאמגעקוקט אלע עקעלדיגע מאוויס רחמנא לצלן און איז אראפגעפאלן אין פגם הברית - הוצאת זרע לבטלה רחמנא לצלן פארלירט זיין מח; דעריבער דארף מען קודם אסאך זאגן די ווערטער פון די תורה ביז מען איז זוכה צו פארשטיין.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#30 - זאל איך אויפגעבן מיין סמארטפאן? אפילו כ'שפיר אז כ'דארף עס האבן?
סמארטפאון

תוכן השאלה‎

לכבוד דער ראש ישיבה שליט"א,


א גרויסן יישר כח אויף די שנעלע תשובה וואס איך האב באקומען, חיזוק וועגן א שידוך און וועגן מיין סמארטפאון, און חיזוק צו ווייטער לערנען משניות. איך בין ב"ה געווען ביים ציון פון מוהרא"ש און אויסגעזאגט גאנץ תהלים לזכותו, איך בעט דעם אייבערשטן פאר א שידוך בקרוב.


למעשה בין איך נאכאלץ צעמישט וואס צו טון וועגן מיין סמארטפאון, איך ווייס נישט אויב די תועלת איז מער אדער די שאדן איז מער. פון איין זייט באקום איך דארט די דרשות פונעם ראש ישיבה און נאך גוטע זאכן, און פון די אנדערע זייט איז דארט דא אויך שלעכטע זאכן.


יישר כח.


יהושע

תשובה מאת הראש ישיבה שליט"א:‎

בעזרת ה' יתברך


יום ב' פרשת ויקהל פקודי, י"ח אדר, שנת תשע"ח לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


טייערער ברודער, וואס איז בכלל דיין שאלה?! עס לוינט זיך גארנישט אין דער וועלט אויב מען קען נכשל ווערן אין איין שלעכטן קוק, אזוי ווי חכמינו זכרונם לברכה זאגן (עדיות ה, ו): "מוּטָב לִי לְהִקָּרֵא שׁוֹטֶה כָּל יָמֵי, וְלֹא לֵעָשׂוֹת שָׁעָה אַחַת רָשָׁע לִפְנֵי הַמָּקוֹם", ענדערש זאל א מענטש זיין א שוטה זיין גאנץ לעבן ווי איידער צו זיין א רשע איין מינוט, חס ושלום; פאר איין שלעכטע הסתכלות איז שוין נישט כדי צו האבן דעם סמארטפאון, ווער רעדט נאך אז דאס נעמט אינגאנצן אוועק דעם מח פונעם מענטש, איז וואס דארפסטו בכלל האבן דעם טעלעפאן?! אנשטאט זיך שפילן מיט דיין סמארטפאון וואלט איך דיר געזאגט דו זאלסט נעמען א משניות און זאגן יעדן טאג אכצן פרקים משניות.


ווען א מענטש איז זוכה צו לערנען משניות וועט ער אנקומען צו די גרעסטע מדריגות וואס איז נאר שייך, אזוי ווי עס איז באוואוסט אז דער הייליגער בית יוסף זכר צדיק לברכה האט זוכה געווען צו א מלאך פון הימל וואס פלעגט קומען צו אים יעדן טאג און דער מגיד האט אים געזאגט אז ער האט זוכה געווען צו אלע זיינע מדריגות נאר ווייל ער האט געלערנט אסאך משניות.


איך האב דיר ליב און איך וויל דיין גוטס; גלייב מיר, איך האב נישט קיין שום נגיעה אין דעם וכו' איך וויל נאר זען ווי דו וועסט מצליח זיין אין לעבן. לאז דיך נישט איינרעדן פון די נישט גוטע אז דאס וועט דיר ברענגען צו עבודת השם, כאפ זיך אריבער נאכאמאל צום ציון פון מוהרא"ש זכרונו לברכה און טו וואס דער אייניקל פונעם חכם האט געטון נאכדעם וואס ער האט נישט געוואוסט ווער עס רעדט אים צו צו ניצן דעם ספר וכו' ווען ער האט געזוכט שידוכים פאר זיינע טעכטער (סיפורי מעשיות מעשה ג', מחיגר) ער האט געשריגן ביי זיין זיידענ'ס קבר: "איך ווייס נישט צי מיין הארץ רעדט מיר אן איך זאל דאס ניצן וכו' אדער די שדים רעדן דאס מיר צו וכו'", האט אים דער זיידע געענטפערט: "כאטשיג דו קענסט עס ניצן וכו', דאך איז בעסער דו זאלסט האבן אמונה אינעם אייבערשטן"; זעט מען פון דעם וואס מען האט צו טון ווען מען האט א ספק, עס איז דא נאר איין עצה: 'גיין צו א קבר פון א צדיק און זיך דארט אויסשמועסן דאס הארץ צום אייבערשטן'.


כאפ זיך אריבער מזמן לזמן קיין יבנאל צום ציון פון מוהרא"ש זכרונו לברכה און זיי זיך דארט מתבודד, בעט דעם אייבערשטן אז דו זאלסט זיך נישט נארן אויף דער וועלט. מען דארף אסאך בעטן דעם אייבערשטן אז מען זאל זיך נישט לאזן נארן אזוי ווי דער רבי זאגט (שיחות הר"ן, סימן נא): "אֶת זֶה תְּקַבְּלוּ מִמֶּנִּי, שֶׁלֹּא יַטְעֶה אֶתְכֶם הָעוֹלָם", דאס זאלט איר מקבל זיין פון מיר, איר זאלט אייך נישט לאזן נארן ווייל די וועלט נארט אייך; קוק מיט אן אמת'ער אויג וויפיל דער סמארטפאון קילט דיר אפ פון דיין אמונה און יראת שמים, בעט דעם אייבערשטן: "רבונו של עולם, העלף מיר איך זאל זיך נישט נארן, איך זאל וויסן דעם אמת ביי מיר וואס איז גוט פאר עבודת השם און וואס שטערט פאר עבודת השם. הייליגער באשעפער איך בין אזוי צוגעקלעפט צו מיין טעלעפאן אז איך בין שוין ממש איבערצייגט אז דאס איז גוט פאר מיר, איך רעד זיך איין אז דאס ברענגט מיר יראת שמים; הייליגער באשעפער, העלף מיר איך זאל זיך נישט אפנארן, אפילו איך קען עס נאך נישט אוועק לייגן וכו' זאל איך כאטשיג וויסן אז דאס איז נישט גוט פאר מיר, איך זאל מתפלל זיין יעדן טאג אז איך זאל האבן די כח צו קענען זאגן פארן יצר הרע 'איך וויל נישט קיין טעלעפאון וואס מען קען זען אין דעם שמוץ', איך וויל זיין אן ערליכער איד. רבונו של עולם, איך ווייס דאך וואס חכמינו זכרונם לברכה זאגן (בבא בתרא נז:) אז אויב א מענטש דארף אריבער גיין ביי א פלאץ וואו פרויען וואשן זייערע קליידער ווען עס איז דא אן אנדערע וועג צו גיין, אבער ער גייט דוקא דורך דארט כדי צו קוקן - איז ער א רשע; הייליגער באשעפער, אויב ווען מען גייט אריבער א פלאץ וואו מען וואשט קליידער איז מען שוין א רשע, וואס זאל איך טון ווען איך גיי אריבער אלע עקעלדיגע פלעצער, איך קוק אויף מיין טעלעפאן אויסגעלאסענע בילדער, עקעלדיגע מאוויס? העלף מיר אייבערשטער, איך וויל זיין א אן ערליכער איד, געב מיר כח איך זאל קענען זאגן פאר מיר אליינס אז איך ווארף עס אוועק".


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן שכל און זיך נישט לאזן נארן.

#29 - א כשר'ע סמארטפאון מיט א פילטער, וועט שאטן פאר מיינע קינדער?
חינוך הילדים, קאמפיוטער, סמארטפאון, אינטערנעט

תוכן השאלה‎

לכבוד דער ראש ישיבה שליט"א,


קודם כל א גרויסן יישר כח פאר די שיעורים, איך בין ממש צוגעבינדען צו די שיעורים, און איך בין זיך מחיה מיט זיי.


איך בין א אינגערמאן מיט א ווייב און קינדער ב"ה, איך האב א שיינע פרנסה און איך לערן א האלבן טאג. צו מיין ארבעט האב איך א סמארטפאון מיט זייער א גוטע פילטער פון מיין קהלה, עס האט נישט קיין גוגל, ווידיא, סאושעל מידיא, וואטסאפ גראפס, און אזוי ווייטער, נאר די וויכטיגע אפליקאציעס וואס איך דארף האבן פאר די ארבעט, און איך נוץ עס טאקע נאר פאר די ארבעט און נישט פאר נארישקייטן און ליידיג גיין.


לעצטנס האבן מיר אבער מענטשן אנגעהויבן צו זאגן אז אפילו איך האב א גוטע פילטער און איך נוץ עס נאר פאר נויטיג, איז עס אבער נאכאלץ נישט גוט פאר די קינדער, ווייל זיי קענען נישט מבחין זיין וואס ס'איז יא וויכטיג און וואס נישט, וואס איז יא כשר און וואס נישט, און ביי זיי בלייבט אין קאפ אז דער טאטע האט א סמארטפאון און דאס וועלן זיי וועלן נאכמאכן.


מיר איז שווער אויפצוגעבן דעם סמארטפאון וואס איך נוץ פאר די ארבעט, און אויך דארף איך האבן קשר מיט מענטשן פון חוץ לארץ פאר די ארבעט און דאס איז שווער צו טון בלויז מיט'ן רעדן אויפ'ן טעלעפאן. איך מיין אז ווען א טאטע איז מתפלל פאר זיך און פאר די קינדער, ער האט נאר געפילטערטע סמארטפאון פאר די ארבעט, און אויף צום רעדן האט ער א באזונדערע פשוטע טעלעפאן, הייסט דאס שוין אז ער האט געטון גענוג גוט וואס ער דארף צו טון, און ער דארף נישט זיין אזוי באזארגט.


איך וועל זיך פרייען אויב דער ראש ישיבה שליט"א וועט מיר קענען זאגן וואס ס'איז דער דרך התורה ביי דעם.


א גרויסן יישר כח פאר אלעס.

תשובה מאת הראש ישיבה שליט"א:‎

בעזרת ה' יתברך


יום ג' פרשת תצוה, ה' אדר, שנת תשע"ח לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


טאטע מאמע וואס ווילן זען נחת פון זייערע קינדער דארפן פארגיסן אסאך טרערן צום אייבערשטן אויף דעם.


חכמינו זכרונם לברכה דערציילן (תנא דבי אליהו רבה, פרק יח): "מַעֲשֶׂה בְּכֹהֵן אֶחָד שֶׁהָיָה יְרֵא שָׁמַיִם בַּסֵּתֶר, וְהָיוּ לוֹ עֲשָׂרָה בָּנִים מֵאִשָּׁה אַחַת, שִׁשָּׁה זְכָרִים וְאַרְבַּע נְקֵבוֹת", עס איז געווען א כהן זייער אן ערליכער איד וואס האט געהאט צען קינדער - זעקס זון און פיר טעכטער, "וּבְכָל יוֹם וָיוֹם הָיָה מִתְפַּלֵּל וּמִשְׁתַּטֵּחַ וּמִתְחַנֵּן וּמְבַקֵּשׁ רַחֲמִים וּמְלַחֵך בִּלְשׁוֹנוֹ עָפָר, כְּדַי שֶׁלֹא יֵצֵא אֶחָד מֵהֶן לִידֵי עֲבֵירָה וְלִידֵי דְּבַר מְכֹעָר", ער פלעגט זיך יעדן טאג אראפווארפן אויף דער ערד וויינען און בעטן דעם אייבערשטן אז אלע זיינע קינדער זאלן זיין ערליכע אידן; "אָמְרוּ לֹא יָצְתָה אוֹתָהּ שָׁנָה וְלֹא שֵׁנִית וְלֹא שְׁלִישִׁית, עַד שֶׁבָּא עֶזְרָא וְהֶעֱלָה אֶת יִשְׂרָאֵל מִבָּבֶל, וְהֶעֱלָה אֹתוֹ כֹּהֵן עִמָּהֶם, לֹא נִכְנַס אֹתוֹ כֹּהֵן לְבֵית עוֹלָמוֹ, עַד שֶׁרָאָה כֹּהֲנִים גְּדוֹלִים וּפִרְחֵי כְּהוּנָה מִבָּנָיו וּמִבְּנֵי בָּנָיו עַד חֲמִשִּׁים שָׁנָה, וְאַחַר כָּך נִכְנַס אוֹתוֹ כֹּהֵן לְבֵית עוֹלָמוֹ", ביז ער האט זוכה געווען ארויף צו גיין קיין ארץ ישראל מיט אלע זיינע קינדער צוזאמען מיט עזרא הסופר, און אלע זיינע קינדער זענען געווארן כהנים אינעם בית המקדש. און דער כהן האט זוכה געווען צו קינדער און אייניקלעך וואס אלע פון זיי האבן געטוהן די עבודה אינעם בית המקדש; זעט מען פון דעם אז תפילה איז די עצה זוכה צו זיין צו ערליכע קינדער.


וויסן זאלסטו אז מיר האבן אין אונזער דור א צרה וואס רופט זיך: "אינטערנעט"; דאס האט שוין חרוב געמאכט זייער אסאך אידישע שטובער. דאס ברענגט אז מען זאל אראפפאלן אין עבירות און פארלירן די אמונה און יראת שמים רחמנא לצלן. א איד טאר נישט האבן ביי זיך אין שטוב א קאמפיוטער אדער סיי וואסערע כלי וואס מען קען זיך מחבר זיין צום אינטערנעט, ווייל ביים סוף וועט מען אלעס פארלירן וכו'.


וואס זאל איך דיר זאגן, דער ס"מ האט זיך געטראפן א גרינגע וועג ווי אזוי ער קען אראפ ווארפן אידישע קינדער, בחורים און מיידליך, גרינגערהייט; אנשטאט דארפן ארבעטן טאג און נאכט זיי צו שלעפן אויף נישט גוטע פלעצער, האט ער היינט א גרינגע וועג, דער בחור קויפט זיך א סמארטפאון אדער א טעבלעט וכדומה לזה, דארף ער שוין נישט גיין אין ערגעץ. ער זיצט ביי זיך באהאלטן און קוקט דארט אפ אלע שמוץ וואס איז דא אויף דער וועלט רחמנא לצלן.


דאס וואס מענטשן זאגן דיר אז קינדער זעהן ווי דער טאטע פירט זיך און אזוי וועלן זיי אויך טון, דאס איז דער פאקטישער מציאות. אזוי זאגן די הייליגע חכמינו זכרונם לברכה (סוכה נו:): "שׁוּתָא דִּינוּקָא בְּשׁוּקָא - אוֹ דַּאֲבוּהָ אוֹ דְּאִימֵיהּ", וואס א קינד רעדט, איז עס אדער פון די טאטע אדער פון די מאמע; חינוך הייבט זיך אן ביי זיך אליינס, ווי אזוי דער מענטש פירט זיך וועלן זיינע קינדער אים נאכמאכן. קינדער וואס זעהן ווי דער טאטע שפילט זיך טאג און נאכט מיט זיין טעלעפאן, וועלן די קינדער זיך קויפן שטילערהייט א טעלעפאן און זיין פארנומען דערמיט טאג און נאכט. אזוי אויך, קינדער וואס זעהן ווי דער טאטע לערנט און דאווענט וועלן זיי אויך זיין ערליכע אידן.


דו שרייבסט אז דו דארפסט דאס פאר דיין ארבעט; וויסן זאלסטו אז נאך די צייט פון די ארבעט, ווען דו גייסט אהיים צו דיין שטוב דארפסטו פארמאכן וכו' און זיין פארנומען מיט דיין ווייב און קינדער. א מענטש וואס וויל נחת זען פון זיינע קינדער דארף אכטונג געבן נישט אריין צו ברענגען אין שטוב זיין קאמפיוטער; סמארטפאון וכו'; ארבעט איז ארבעט, אבער ווען מען איז אין שטוב דעמאלט נוצט מען נישט די אלע זאכן.


איך האף אז דו וועסט נישט אהיים ברענגען דיין סמארטפאון; דאס וועט זיין די גרעסטע חינוך פאר דיינע קינדער, ווייל זיי וועלן זען ווי זייער טאטע איז ערליך, ער דאווענט און לערנט און נוצט זיין טעלעפאן נאר פאר זיין ארבעט וכו'.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#28 - ווען וועל איך שוין טרעפן מיין שידוך?
שידוכים, סמארטפאון, בחור

תוכן השאלה‎

לכבוד דער ראש ישיבה שליט"א,


איך דאנק דעם אייבערשטן אז איך האב זוכה געווען צו באקומען חיות פונעם ראש ישיבה שליט"א שוין פאר א יאר און א האלב, דער אייבערשטער זאל ווייטער העלפן. איך קלער אז אזוי ווי דער ראש ישיבה געבט יעדן טאג פרישע דרשות און פרישע בריוון, דארף איך ווען יעדן טאג נאכאמאל זאגן א יישר כח פאר'ן ראש ישיבה אויף די אלע חיזוק...


איך בין א בחור פון ארץ ישראל, 20 יאר אלט, און איך דארף א שידוך. מיין פראבלעם איז אז איך לערן נישט אין א ישיבה, און איך האב א סמארטפאון. איך שפיר אז איך קען נישט אוועק ווארפן מיין סמארטפאון, איך פיל אז איך דארף עס וויכטיג האבן סיי ברוחניות און סיי בגשמיות, סיי די דרשות פונעם ראש ישיבה וואס איך באקום אויפ'ן טעלעפאן, און סיי ווייל איך וויל מיטהאלטן די נייעס און דאס גלייכן.


איך קום פון אן אנדערע חסידות, לעצנטס האב איך שוין אבער נישט קיין געפיל צו יענע חסידות, איך שפיר אז מיין גאנצע חיות איז נאר פון ברסלב, פונעם ראש ישיבה און פון רבינ'ס ספרים. איך האב היינט געענדיגט די דריטע מאל משניות ברוך ה', וואס וועט אבער זיין מיט מיין שידוך? ווער וועט מיר וועלן נעמען?


א גרויסן יישר כח נאכאמאל.


יהושע

תשובה מאת הראש ישיבה שליט"א:‎

בעזרת ה' יתברך


יום א' פרשת תצוה, ג' אדר, שנת תשע"ח לפרט קטן


 


לכבוד יהושע נרו יאיר


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


אשריך ואשרי חלקך אז דו לערנסט משניות כסדרן לויטן סדר דרך הלימוד פון הייליגן רבי'ן (עיין שיחות הר"ן, סימן עו) און דו האסט שוין זוכה געווען צו מסיים זיין דעם דריטן מאל ששה סדרי משנה.


עס ווערט געברענגט (מדרש תלפיות, עמוד מא) אז אשר בן יעקב זיצט ביים טיר פון גיהנום, און ווען ער זעט א נשמה וואס האט אסאך גע'חזר'ט משניות לאזט ער נישט אריין די נשמה אין גיהנום.


מען קען זיך גארנישט פארשטעלן דאס גרויסקייט פון לערנען יעדן טאג די הייליגע תורה. דאס איז געווען ביים הייליגן רבי'ן דער עיקר, אזוי ווי ער האט געזאגט (שיחות הר"ן, סימן יט): "נִכְסַפְתִּי מְאֹד לְהַמְשִׁיך אֶת הָעוֹלָם אֶל עֲשִׂיָּה שֶׁיִּהְיֶה חִיוּב אֵצֶל כָּל אֶחָד וְאֶחָד לִלְמוֹד כָּך וְכָך בְּכָל יוֹם וְלֹא יַעֲבוֹר וְכַיּוֹצֵא", איך וויל זייער שטארק אריין ברענגען אין די וועלט אז מען זאל לערנען די הייליגע תורה.


בנוגע דיין שידוך וכו'; געדענק גוט וואס חכמינו זכרונם לברכה זאגן (בראשית רבה סח, ג): "מָצִינוּ בַּתּוֹרָה בַּנְּבִיאִים וּבַכְּתוּבִים שֶׁאֵין זִוּוּגוֹ שֶׁל אִישׁ אֶלָּא מִן הַקָדוֹשׁ בָּרוּך הוּא", מיר געפונען אין די תורה אין נביאים און אין כתובים אז א שידוך האט נאר מיטן אייבערשטן. אין די תורה שטייט (בראשית כד, נ): "וַיַּעַן לָבָן וּבְתוּאֵל, וַיֹּאמְרוּ, מֵה' יָצָא הַדָּבָר", אין נביאים שטייט (שופטים יד, ד): "וְאָבִיו וְאִמּוֹ לֹא יָדְעוּ כִּי מֵה' הִיא", און אין כתובים שטייט (משלי יט, יד): "בַּיִת וָהוֹן נַחֲלַת אָבוֹת, וּמֵה' אִשָּׁה מַשְׂכָּלֶת", זעהן מיר איבעראל אז נאר דער אייבערשטער געבט שידוכים.


אז דו וואוינסט אין ארץ ישראל קענסט זיך גרינג אריבער כאפן קיין יבניאל צום ציון פון מוהרא"ש זכרונו לברכה און דארט אויסזאגן גאנץ ספר תהילים לזכותו. ווייל מוהרא"ש  זכרונו לברכה האט מבטיח געווען בזה הלשון: "אִיךְ זָאג צוּ, אַז יֶעדֶער בָּחוּר אָדֶער מֵיידְל וָואס דַארְף אַ שִׁידוּךְ, אוּן זֵיי וֶועלְן קוּמֶען דָא אוֹיף מַיין קֵבֶר, אוּן דוּרְכְזָאגְן גַאנְץ סֵפֶר תְּהִלִים פוּן אָנְפַאנְג בִּיזְן סוֹף פַאר מַיין זְכוּת, וֶועל אִיךְ טוּן אַלֶעס וָואס אִיךְ קֶען, אַז זֵיי זָאלְן טְרֶעפְן זֵייעֶר שִׁידוּךְ, אוּן דָאס זָאג אִיךְ צוּ מִיט אַ שְׁטַארְקֶע צוּזָאג".


בנוגע דיין סמארטפאון וכו'; וויסן זאלסטו אז מיר האבן אין אונזער דור א צרה וואס רופט זיך "אינטערנעט". דאס האט שוין חרוב געמאכט זייער אסאך אידישע קינדער, ווייל אז מען היט זיך נישט די אויגן און מען קוקט שמוציגע קליפס, עקעלדיגע אויסגעלאסענע קליפס וכו' ברענגט דאס אז מען זאל פארלירן די אמונה און דאס יראת שמים רחמנא לצלן.


דער ס"מ האט זיך געטראפן א גרינגע וועג ווי אזוי ער קען אראפ ווארפן אידישע קינדער, בחורים און מיידלעך, גרינגערהייט אין עבירות; אנשטאט דארפן ארבעטן טאג און נאכט זיי צו שלעפן אויף נישט גוטע פלעצער, האט ער היינט א גרינגע וועג, דער בחור קויפט זיך א סמארטפאון אדער א טעבלעט וכדומה לזה, דארף ער שוין נישט גיין אין ערגעץ. ער זיצט ביי זיך באהאלטן און קוקט דארט אפ אלע שמוץ וואס איז דא אויף דער וועלט רחמנא לצלן. אין אנהייב זעט עס אויס זייער גוט, עס גלאנצט און עס שמייכלט צום בחור, אבער ווען מען בייסט אריין אין דעם, מען קוקט אפ אלע עבירות, ווערט דער בחור זייער צעקלאפט און צעבראכן, ער וועט פרובירן אלעס אויף דער וועלט צו ווערן פרייליך, אבער גארנישט קען צוריק פרייליך מאכן וכו' ווען מען האט שוין פוגם געווען בפגם הברית רחמנא לצלן.


דער רבי זאגט (ליקוטי מוהר"ן, חלק א', סימן א'): "הַיֵּצֶר הָרָע מִתְלַבֵּשׁ עַצְמוֹ בְּמִצְווֹת, וּמַטְעֶה אֶת הָאָדָם כְּאִלּוּ מְסִיתוֹ לַעֲשוֹת מִצְוָה"; ווען דער יצר הרע קומט צום מענטש אים אוועק צו נעמען פונעם אייבערשטן, שטעלט ער זיך אהער ווי אן ערליכער איד, ער רעדט איין דעם מענטש אויף אן עבירה אז דאס איז א מצוה.


רעד זיך נישט איין אז דאס וועט דיר ברענגען יראת שמים. און אפילו לאמיר זאגן אויב עס וועט דיר יא ברענגען יראת שמים וועט עס דיר נאכדעם אראפ ווארפן און עס וועט זיין: "יָצָא שְׂכָרוֹ בְּהֶפְסֵדוֹ". אזוי ווי חכמינו זכרונם לברכה זאגן (אבות ה, יב): "מַהֵר לִשְׁמוֹעַ וּמַהֵר לְאַבֵּד, יָצָא שְׂכָרוֹ בְּהֶפְסֵדוֹ"; דאס איז ממש געזאגט געווארן אויף דעם וכו'. ווייל פון איין זייט איז "מַהֵר לִשְׁמוֹעַ", מען הערט אין איין מינוט דרשות וכו' און מען קען אסאך קונה זיין, אבער אז מען היט זיך נישט דערפון איז אין איין מינוט - "וּמַהֵר לְאַבֵּד" - קען מען אלעס פארלירן.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט טרעפן דיין זיווג בקרוב.

#27 - מיינע עלטערן זענען פארנומען מיט'ן פאון, און האבן נישט קיין צייט פאר מיר
כיבוד אב ואם, קאמפיוטער, סמארטפאון, בחור

תוכן השאלה‎

לכבוד דער חשובער ראש ישיבה שליט"א,


א גרויסן ש'כח פאר אלע עצות וואס איר געבט אונז. איך האב געוואלט פרעגן, איך בין א בחור און איך קום ב"ה פון א געזונטע שטוב מיט פיינע עלטערן ב"ה, אבער איין פראבלעם האב איך אינדערהיים וואס מאכט עס זאל מיר פארגיין די גאנצע אפעטיט פון זיין אינדערהיים, און וועגן דעם פרוביר איך צו זיין דארט ווי ווייניגער, דאס איז ווייל ווען איך וויל רעדן צו מיינע עלטערן זענען זיי פארנומען מיט זייער "סמארטפאון".


אסאך מאל פיל איך ממש ווי איך ווער כעס'יג דערפון, זאל עס זיין מיר צי מיינע ברידערס און שוועסטערס, עס איז נישט דא צו וועם צו רעדן ווייל מען דארף קודם ענטפערן א מעסידזש וכו'. איך פיל ממש ווי די שטוב ווערט צופאלן דערפון, איך וויל וויסן וואס איך זאל טון דערוועגן, צי זאל איך עפעס זאגן אדער סתם שווייגן?


א גרויסן שכח פאר אלעם.


חיים

תשובה מאת הראש ישיבה שליט"א:‎

בעזרת ה' יתברך


יום ה' פרשת שמות, י"ז טבת, שנת תשע"ח לפרט קטן


 


לכבוד חיים נרו יאיר


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


וויפיל מען זאל נאר רעדן וועגן דעם חומר הענין פון האבן אין שטוב א קאמפיוטער, סמארט-פאון וכו' איז נישט גענוג; דאס האט שוין ליידער חרוב געמאכט צענדליגער משפחות.


דאס איז א שרעקליכע צרה פאר אונזער דור, ווייל ווען מען האט א אפענעם קאמפיוטער מיט אינטערנעט אדער אן אייפאד, סמארט-פאון וכו', קען מען זען אלע שמוץ אויף דער וועלט; דאס נעמט אוועק די גאנצע יראת שמים פון א מענטש, דאס קילט אפ די אמונה פון א איד און ברענגט אריין אין אים כפירות און אפיקורסות, און נאכדעם ווערט מען אינגאנצן אומגליקליך.


ווען מען קוקט שמוציגע מאוויס וכו' ווערט מען צוגעקלעבט צו דעם, ביז עס איז זייער שווער זיך אפצוגעוואוינען דערפון; אזוי ווי די וואס זענען צוגעבינדען (עדיקטעד) צו דראגס וכו' אדער צו אלקאהאל וכו' קענען זיך נישט אפרייסן דערפון, אזוי אויך דער וואס האט א קאמפיוטער מיט אינטערנעט אדער א אייפאד, סמארט-פאון וכו', און קוקט שמוציגע מאוויס וכו', ער ווערט זייער צוגעקלעבט דערצו, ביז עס איז שוין זייער שווער ארויסצוקריכן פון דעם. דער מח ווערט אינגאנצן אויסגעברענט פון די אלע עקעלדיגע שמוציגע מאוויס, ביז מען פאלט אראפ אין ביטערע עבירות רחמנא לצלן, נאכדעם הייבט מען אן צו האבן קשיות אויף די אמונה רחמנא לצלן. דערפאר טאר מען נישט האבן אין שטוב אן אפענעם קאמפיוטער מיט אינטערנעט, אדער א סמארט-פאון.


חכמינו זכרונם לברכה זאגן (סנהדרין מה.): "אֵין יֵּצֶר הָרָע שׁוֹלֵט אֶלָּא בַּמֶּה שֶׁעֵינָיו רוֹאוֹת", ווען מען היט זיך נישט די אויגן, מען קוקט אויף שמוציגע בילדער, מען קוקט אויף שמוציגע מאוויס, פאלט מען אראפ אין עבירות; וואויל איז דעם וואס האט שכל און פאלגט וואס אלע ערליכע אידן זאגן, ער האלט זיין שטוב ערליך און ריין, דער וועט זוכה זיין צו זען נחת ביי זיינע קינדער און אייניקלעך.


וויפיל בריוו האט מוהרא"ש זכרונו לברכה געשריבן צו תלמידי היכל הקודש, ווי ער בעט זיך מיר זאלן אכטונג געבן אויף אונזערע קינדער, אויף אונזערע דורות, און מיר זאלן נישט האבן אין שטוב קיין קאמפיוטער, סמארט-פאון, אייפאד; וויפיל האט מוהרא"ש געוויינט ביי די שיעורים מיר זאלן נישט האבן קיין שום שייכות מיט סאשעל מידיע.


זאלסט אכטונג געבן אויף די מצוה פון כיבוד אב ואם; זאלסט חס ושלום נישט זיין קיין עזות פנים און זאגן מוסר וכו', נאר דו זאלסט מכבד זיין דיינע עלטערן, ווייל עס איז נישט דא נאך אזא מצוה ווי די מצוה פון כיבוד אב ואם, אזוי ווי חכמינו זכרונם לברכה זאגן (תנא דבי אליהו רבה, פרשה כו): "כָּל הָעוֹלָם כּוּלוּ שֶׁל הַקָדוֹשׁ בָּרוּך הוּא, וְאֵין הַקָדוֹשׁ בָּרוּך הוּא מְבַקֵּשׁ מֵהָאָדָם רַק שֶׁיְכַבֵּד אָב וָאֵם", דער אייבערשטער האט באשאפן די גאנצע וועלט, און ער בעט פון אונז אז מיר זאלן מכבד זיין אונזערע עלטערן.


דער אייבערשטער זאל העלפן עס זאל שוין מקוים ווערן דער פסוק (זכריה יג, ב): "וְאֶת רוּחַ הַטֻּמְאָה אַעֲבִיר מִן הָאָרֶץ", דער אייבערשטער וועט אוועק נעמען דעם יצר הרע, און אלע וועלן זיך צוריק קערן צום אייבערשטן.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#26 - ווי אזוי קען איך ראטעווען מיין ברודער?
כיבוד אב ואם, סמארטפאון, בחור

תוכן השאלה‎

לכבוד דער ראש ישיבה שליט"א,


איך בין זיך זייער מחיה מיט די שיעורים אויפ'ן טעלעפאן, און נאך אסאך חברים אין מיין ישיבה הערן אויס די שיעורים כסדר.


איך האב נישט געטראכט אז איך וועל אמאל שרייבן א בריוו פאר'ן ראש ישיבה אבער ההכרח לא יגונה. איך האב א יונגערער ברודער, פון בערך 14 יאר, וואס האט א סמארטפאון, און מיין טאטע איז זייער ברוגז אויף אים פארדעם. לעצטנס האט ער זיך געטראפן אפאר שלעכטע חבירים און די וואך האב איך געהערט אז ער האט אנגעפאנגען צו נעמען דראגס רח"ל.


איך ווייס נישט וואס צו טון און וויאזוי אים צו ראטעווען, איך קען נישט פארציילן פאר דעם מגיד שיעור אדער מנהל ווייל מ'וועט אים ארויסווארפן פון ישיבה, אויך פאר מיין טאטע איז אוממעגליך צו פארציילן ווייל ער וועט אים זיכער ארויסווארפן פון דערהיים.


איך האב זייער א קליינע השפעה אויף אים, אבער איך וויל אים ראטעווען אויב ס'איז נאך בכלל מעגליך, איך בעט דער ראש ישיבה זאל מיר זאגן וואס צו טון ווייל איך האלט עס נישט אויס.


יישר כח פאר'ן נעמען די צייט צו ענטפערן.


שמואל

תשובה מאת הראש ישיבה שליט"א:‎

בעזרת ה' יתברך


יום ב' פרשת וישלח, ט' כסליו, שנת תשע"ח לפרט קטן


 


לכבוד שמואל נרו יאיר


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


אויב דו ווילסט העלפן דיין ברודער, זאלסטו פארברענגען מיט אים; גיי ארויס פון שטוב מיט אים, שפאציר מיט אים, שמועס מיט אים וכו' וכו'. זאג אים נישט קיין מוסר, ווייל עס וועט נישט העלפן. ווען איינער איז טועם פון דעם ביטערן טראפן, ער נעמט דראגס, ניצט שוין גארנישט; איין זאך וואס קען אים צוריק האלטן פון נעמען דראגס, אז ער וועט האבן א גוטע ברודער וואס איז ווארעם צו אים און פארברענגט מיט אים וכו' וכו'.


דער פראבלעם איז, אז יעדער וויל אכטונג געבן אויפן צווייטן; דו זארג פאר דיין אייגענע רוחניות, זוך ווי דו קענסט פרייליך מאכן דיינע עלטערן מיט דעם וואס דו וועסט מוסף זיין בלימוד התורה און פארעכטן דיינע גוטע מעשים, און בנוגע דיין ברודער, זאלסטו זארגן פאר זיין גשמיות, זוך ווי דו קענסט אים פרייליך מאכן, ווי דו קענסט אים ארויס נעמען אויף גוטע פלעצער פארברענגען, ער זאל הנאה האבן פון זיין משפחה וכו'.


אז דו ווילסט העלפן דיין טאטע, זאלסטו זען אז ער זאל האבן נחת פון דיר. די גרעסטע מדריגה אין כיבוד אב ואם, איז ווען די עלטערן זעען ווי זייער קינד לערנט און דאווענט און פירט זיך מיט יראת שמים (עיין קיצור שלחן ערוך הלכות כיבוד אב ואם, סימן קמג). ווער עס וויל באמת מכבד זיין זיינע עלטערן זאל לערנען די הייליגע תורה, און עוסק זיין אין מצוות ומעשים טובים, דאס איז דער גרעסטער כיבוד אב וואס עס איז נאר שייך. מענטשן זאגן: "וואויל איז פאר די עלטערן וואס האבן מגדל געווען אזא קינד", אבער אויב דער קינד גייט נישט בדרך התורה, דאן ווערן די עלטערן זייער פארשעמט.


ועל כולם זאלסטו אסאך בעטן דעם אייבערשטן אז ער זאל אריין לייגן א רוח טהרה אין אלע אידן, ווי אויך אין דיין ברודער; ווייל תפילה איז אונזער געווער, תפילה איז אונזער איינציגסטע עצה וואס מיר האבן. עס איז דא אסאך מעשיות ווי אזוי בחורים און אינגעלייט זענען צוריק געקומען פון די ווייטסטע מקומות נאר דורך אסאך תפילה און אסאך סבלנות.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#25 - מיין בחור האט א סמארטפאון, איך וויל אים הרג'ענען
חינוך הילדים, סמארטפאון, בחור

תוכן השאלה‎

לכבוד דער ראש ישיבה שליט"א


איך ווייס אז מיין בחור האט א סמארטפאון, (דער צווייטער, מיין ערשטער איז שוין ליידער אוועק געפאלן). צו פארשטיין ווי שטארק אויפגערעגט איך בין, וועל איך אייך זאגן אז איך וויל אים ממש הרג'נען, איך וויל אריינלייגן סם אין זיין עסן. וואס טו איך?


יישר כח.


אפרים

תשובה מאת הראש ישיבה שליט"א:‎

בעזרת ה' יתברך


יום ג' פרשת ויצא, ג' כסליו, שנת תשע"ח לפרט קטן


 


לכבוד אפרים נרו יאיר


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


איך זע דיין צער וואס דו גייסט אריבער אז איין זון איז דיר שוין ארויס געפאלן פון דיינע הענט, יעצט זעסטו ווי דיין צווייטע זון גייט אוועק פון דיר; וויסן זאלסטו אז ווען א מענטש האט א צרה אין שטוב, דארף ער אכטונג געבן אז עס זאל נישט ווערן פון די צרה - צרות צרורות... למשל, ווען עלטערן זעען ווי א קינד גייט אראפ פון וועג, דארף מען זייער אכטונג געבן נישט צו פארלירן וועגן דעם קינד - נאך קינדער, מען דארף זיך האלטן מיט אלע כוחות נישט אריין צו פאלן אין מרה שחורה, ווער רעדט נאך פון באשולדיגן איינער דעם צווייטן. דער מאן זאגט אז דאס האט פאסירט צוליב זיין ווייב, ווייל זי איז געווען צו ווייעך צום קינד, די ווייב זאגט אז דאס האט פאסירט צוליב איר מאן, ווייל ער איז געווען צו שטרענג צו אים וכו', וואס פאסירט? די גאנצע משפחה צעפאלט.


ליידער הער איך זייער אסאך פון בחורים וואס פארציילן מיר אז זיי האבן נישט קיין שטוב; זייער טאטע איז שוין נישט דער אלטער טאטע, די מאמע איז שוין נישט די ווארעמע מאמע פון אמאל. זייט איינע פון די ברודערס האבן אוועק געגליטשט האבן מיר אלעס פארלוירן, מען באשולדיגט זיך אליין, אדער באשולדיגט איינער דעם צווייטן, און דאס קען גורם זיין צו פארלירן א גאנצע שטוב השם ישמרינו.


דו שרייבסט מיר אז דו ביסט אזוי ברוגז אויף דיין זון אז דו ווילסט אים פאר'סמ'ען; וויסן זאלסטו אז דער הייליגער באר מים חיים זכותו יגן עלינו האט געהאט א זון וואס איז אראפ פון אידישע וועג רחמנא לצלן, מיט דעם אלעם פלעגט דער הייליגער באר מים חיים אים געבן עסן, קליידער און אים געהאלטן אין שטוב וכו'. יעדן ציפרי ווען דער הייליגער באר מים חיים זכותו יגן עלינו איז אויפגעשטאנען, האט ער געזאגט פארן באשעפער: "רבונו של עולם, קוק וואס איך טו מיט מיין זון, אפילו ער פירט זיך נישט אויף אזוי ווי עס דארף צו זיין, דאך געב איך אים עסן און אלע זיינע הצטרכות'ער. איך בין נאר א בשר ודם, איז דאך זיכער אז דו רבונו של עולם, וואס דו ביסט דער אב הרחמן, טוב ומיטב, ורב חסד, זאלסטו זיכער העלפן אידישע קינדער מיט אלעס וואס זיי דארפן, אפילו זיי פירן זיך נישט אויף אזוי ווי עס דארף צו זיין".


מיט דעם טייטשט דער הייליגער רבי מאיר'ל מפרימישלאן זכותו יגן עלינו (דברי מאיר, פרשת תולדות) דעם פסוק (בראשית כה, כח): "וַיֶּאֱהַב יִצְחָק אֶת עֵשָׂו כִּי צַיִד בְּפִיו"; ווי קען מען זאגן אויף יצחק אבינו אז ער האט ליב געהאט עשו הרשע? זאגט ער, אז יצחק אבינו האט דאס געטון, נאר "כִּי צַיִד בְּפִיו", ער זאל קענען מיט דעם מנצח זיין דעם אייבערשטן, ער האט געזאגט: "רבונו של עולם, קוק ווי איך געב פאר עשו וואס ער דארף, איך האב אים ליב אפילו ער גייט נישט בדרך הישר, זאלסטו אודאי העלפן אידן מיט וואס זיי דארפן, אפילו זיי פירן זיך נישט אויף ווי עס דארף צו זיין", עיין שם. זעט מען ווי אזוי צדיקים האבן זיך געפירט מיט זייערע קינדער ווען זיי זענען נישט געגאנגען בדרך הישר.


דער רבי האט געהאט א תלמיד ר' נפתלי זכרונו לברכה, ער איז געווען פון די צוויי עדות וואס דער רבי האט גענומען פארן תיקון הכללי. וואס דער רבי האט מבטיח געווען: "ווען איך וועל אוועקגיין פון דער וועלט און מען וועט קומען אויף מיין ציון, געבן א פרוטה לצדקה לזכותו און זאגן די תיקון הכללי, אפילו דער מענטש זאל זיין זייער א גרויסער בעל עבירה, וועל איך אים מתקן זיין און אים א טובה טון; ביי די פיאות וועל איך אים ארויס ציען פון שאול תחתית".


דער ר' נפתלי האט געהאט א זון וואס איז ארויס לתרבות רעה רחמנא לצלן, פלעגט ר' נפתלי גיין יעדן טאג צום ציון און מתפלל זיין אז דער זון זאל שטארבן, און תפילה האט דאך א גרויסן כח, און זיין זון איז טאקע געשטארבן. ווען ר' נתן זכרונו לברכה האט דאס געהערט, האט ער געזאגט פאר זיין חבר ר' נפתלי: "נפתלי, איך פארשטיי דיר נישט, אז דו האסט א כח פון דאווענען, פארוואס האסטו געבעטן ער זאל שטארבן, וואלסט געדארפט בעטן ער זאל תשובה טון, וואלט ער זיך צוריקגעקערט צום אייבערשטן". זעט מען פון די מעשה, אז אנשטאט מען זאל זיך וועלן הרג'ענען אדער הרג'ענען דעם קינד, איז דא א בעסערע וועג - דאווענען צום אייבערשטן אז ער זאל תשובה טון און זיך צוריק קערן צום אייבערשטן.


דערפאר טייערער ברודער, שטארק דיר; טראכט נישט קיין נארישע מחשבות ווי אזוי דו קענסט חס ושלום פטר'ן דיין זון, איך ווייס אז דיין צער איז זייער גרויס און מען קען דאס נישט אויסהאלטן, אבער מיר האבן א גרויסע באשעפער וואס ער פירט דער וועלט, מיר פארשטיין נישט דרכי המקום ברוך הוא, מיר דארפן נאר מתפלל זיין צו אים. ווען מען בעט אים העלפט ער, מען דארף נאר האבן אסאך סבלנות נישט אויפצוהערן בעטן.


דער אייבערשטער זאל העלפן אז דיינע קינדער זאלן תשובה טון און דו זאלסט האבן נחת פון זיי און פון אלע קינדער.

#24 - מיין בחור האט א סמארטפאון, איז זיין תורה עפעס ווערד?
לימוד התורה, סמארטפאון, בחור

תוכן השאלה‎

לכבוד דער ראש ישיבה שליט"א


איך בין כמעט זיכער אז מיין בחור האט ליידער א סמארטפאון, יעצט מיין בחור האט צוויי חברותות מיט וועמען ער לערנט יעדן טאג, אבער ס'איז דא מחנכים וואס זאגן אז דאס לערנען איז גארנישט ווערד ווי לאנג ער ווארפט נישט אוועק זיין טעלעפאן, איך האלט אבער אז ער זאל יא כאטש אריינכאפן ווי מער תורה און קדושה, איך וויל וויסן וואס דער ראש ישיבה האלט וועגן דעם.


יישר כח.


אפרים

תשובה מאת הראש ישיבה שליט"א:‎

בעזרת ה' יתברך


יום ג' פרשת ויצא, ג' כסליו, שנת תשע"ח לפרט קטן


 


לכבוד אפרים נרו יאיר


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


וויסן זאלסטו אז מיר האבן אין אונזער דור א צרה וואס רופט זיך "אינטערנעט", דאס האט שוין חרוב געמאכט זייער אסאך אידישע שטובער. דאס ברענגט אז מען זאל אראפפאלן אין עבירות, פארלירן די אמונה און יראת שמים רחמנא לצלן. א איד טאר נישט האבן ביי זיך אין שטוב א קאמפיוטער, אדער סיי וואסערע כלי וואס מען קען זיך מחבר זיין צום אינטערנעט, ווייל ביים סוף וועט ער אלעס פארלירן וכו', ער וועט זיך גט'ן און בלייבן אן גארנישט.


דער ס"מ האט זיך געטראפן א גרינגע וועג ווי אזוי ער קען אראפ ווארפן אידישע קינדער, בחורים און מיידליך, גרינגערהייט; אנשטאט דארפן ארבעטן טאג און נאכט זיי צו שלעפן אויף נישט גוטע פלעצער, האט ער היינט א גרינגע וועג, דער בחור קויפט זיך א סמארטפאון אדער א טעבלעט וכדומה לזה, דארף ער שוין נישט גיין אין ערגעץ. ער זיצט ביי זיך באהאלטן און קוקט דארט אפ אלע שמוץ וואס איז דא אויף דער וועלט רחמנא לצלן. אין אנהייב זעט עס אויס זייער גוט, עס גלאנצט און עס שמייכלט צום בחור, אבער ווען מען בייסט אריין אין דעם, מען קוקט אפ אלע עבירות, ווערט דער בחור זייער צעקלאפט און צעבראכן, ער וועט פרובירן אלעס אויף דער וועלט אבי צו ווערן פרייליך, אבער גארנישט קען צוריק פרייליך מאכן וכו' ווען מען האט שוין פוגם געווען בפגם הברית רחמנא לצלן.


די סיבה פארוואס זייער אסאך בחורים ווערן אריין געשלעפט אין דראגס (סמים) איז, ווייל זייער לעבן איז זיי נמאס, זיי שפירן ביי זיך טעם מיתה, אפילו זיי זעען אויס פון אינדרויסן ווי עס פעלט זיי גארנישט, אבער אינעווייניג זענען זיי זייער מיואש, דאס מאכט זיי לויפן צו דראגס (סמים) ביז זיי ווערן פון דעם קראנק השם ישמרינו.


קיינער פארשטייט נישט די צער וואס בחורים גייען אריבער, די עלטערן איז דאך אפגערעדט אז זיי פארשטייען נישט די צער פון בחורים און מיידלעך, ווי שטארק זיי ווילן חתונה האבן, זיי ווילן נישט זיין אליין, זיי ווילן אנהייבן זייער לעבן; נאר אפילו סתם מענטשן, ווען זיי זעען ווי א בחור הייבט אן זיך אנטון מאדנע, ער פירט זיך אויף אנדערש ווי אלעמען, ווייסט מען נישט וואס דער פשט איז, ווען דער פשט איז זייער פשוט - זיי ווילן זיין פרייליך, אבער עס נאגט זיי, עס פייניגט פון אינעוויינג, דערפאר טוהן זיי די אלע זאכן.


וואס איז יא דער עצה? דער רבי געבט אונז א עצה, א גרינגע עצה, א זיסע עצה; דער רבי זאגט (שיחות הר"ן, סימן יט): "אֲפִילּוּ אוֹתָן הָאֲנָשִׁים הָרְחוֹקִים מִן הַקְּדֻשָּׁה מְאֹד, שֶׁנִּלְכְּדוּ בִּמְצוּדָה רָעָה, עַד שֶׁרְגִילִין בַּעֲבֵרוֹת חַס וְשָׁלוֹם רַחֲמָנָא לִצְלָן", אפילו א מענטש וואס איז זייער ווייט פון קדושה, ער טוט עבירות רחמנא לצלן און ער ליגט שוין אין שאול תחתית, "אַף עַל פִּי כֵן, הַכּחַ שֶׁל הַתּוֹרָה גָּדוֹל כָּל כָּךְ, עַד שֶׁיְּכוֹלָה לְהוֹצִיא אוֹתָם מִן הָעֲבֵרוֹת שֶׁרְגִילִין בָּהֶם חַס וְשָׁלוֹם, וְאִם יַעֲשׂוּ לָהֶם חֹק קָבוּעַ וְחִיּוּב חָזָק, לִלְמד בְּכָל יוֹם וָיוֹם כָּךְ וְכָךְ, יִהְיֶה אֵיךְ שֶׁיִּהְיֶה, בְּוַדַּאי יִזְכּוּ לָצֵאת מִמְּצוּדָתָם הָרָעָה עַל יְדֵי הַתּוֹרָה, כִּי כֹּחַ הַתּוֹרָה גָּדוֹל מְאֹד", אויב וועט ער זיך מאכן א קביעות צו לערנען יעדען טאג "כך וכך" וועט ער סוף כל סוף ארויס גיין פון זיין בלאטע, ווייל די כח פון תורה איז אזוי גרויס אז עס נעמט ארויס דעם מענטש פון זיין שלעכטס.


ווען דער רבי האט דאס געזאגט האט ר' נתן געפרעגט דעם רבי'ן (חיי מוהר"ן, סימן תקעג): "צי תורה קען אויך העלפן אזא איינעם וואס איז אראפ געפאלן אין די עבירה פון פגם הברית - הוצאת זרע לבטלה רחמנא לצלן, האט דער רבי אים געענטפערט: "דו ווייסט ווי גרויס דער כח פון תורה איז? תורה איז העכער פון אלעס; אפילו א מענטש האט פוגם געווען אין פגם הברית - הוצאת זרע לבטלה רחמנא לצלן, אויב דער מענטש וועט יעדן טאג לערנען תורה, ער וועט האבן א קביעות צו לערנען 'כך וכך', וועט ער ווערן אן ערליכער איד; זעט מען אז תורה קען יעדן איינעם העלפן, און יעדן צוריק ברענגען צום אייבערשטן.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע דיינע ענינים.