שאלה אין קורצן ענין
#7 - קענען פרויען אויך זאגן תיקון חצות?
חיזוק פאר פרויען, תפילה והתבודדות, שאלות

תוכן השאלה‎

לכבוד דער ראש ישיבה שליט"א,


איך האב געוואלט פרעגן אויב פרויען זאגן אויך תיקון חצות, און אויב זיי קענען אויך באקומען די גרויסע ישועות דורך דעם, אזוי ווי די מענער.


יישר כח פאר אלעס.


יודל

תשובה מאת הראש ישיבה שליט"א:‎

בעזרת ה' יתברך


ערב שבת קודש פ' ויקהל פקודי - פרה, מברכים ניסן, כ"ב אדר, שנת תשע"ח לפ"ק


 


לכבוד יודל נרו יאיר


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


דער הייליגער רבי האט זייער אויסגעלויבט די תפילות פון פרויען; מען האט אמאל געזאגט פארן רבי'ן אז דער בעל שם טוב זכותו יגן עלינו האט געזאגט: "ווען משיח וועט קומען וועט מען מבטל זיין אלע ווייבער שולן", האט דער רבי געזאגט: "עס איז נישט אמת, עס קען נישט זיין אז דער בעל שם טוב האט דאס געזאגט, פונקט פארקערט! משיח וועט קומען בזכות די תפילות פון אידישע פרויען וואס זיי דאווענען און בעטן אז משיח זאל קומען"; זעט מען פון דעם אז דער רבי האט זייער שטארק געהאלטן פון תפילות פון פרויען.


מוהרא"ש זכרונו לברכה זאגט פשט אין דעם מאמר חז"ל (קידושין מט:): "עֲשָׂרָה קַבִּין שִׂיחָה יָרְדוּ לָעוֹלָם, תִּשְׁעָה נָטְלוּ נָשִׁים, וְאֶחָד נָטְלוּ כָּל הָעוֹלָם כֻּלוֹ", א מאס פון צען קב 'שמועסן' איז אראפ געקומען אויף דער וועלט, ניין קב האבן גענומען די פרויען, און איין קב איז צעטיילט געווארן פאר די גאנצע וועלט; סתם מענטשן נוצן דאס אראפ צו קלאפן פרויען און צו אפשפעטן פון זיי, ווי צו זאגן אז פרויען רעדן אסאך וכו', אבער מוהרא"ש פלעגט מחזק זיין די פרויען מיט דעם, ער פלעגט זאגן ביי די דרשות פאר פרויען: "פון דעם חז"ל זעט מען אז א פרוי קען מער מתפלל זיין צום אייבערשטן ווי א מאן, ווייל זיי האבן גענומען ניין קב שיחה און חכמינו זכרונם לברכה זאגן (ברכות כו:): "אֵין שִׂיחָה אֶלָּא תְּפִילָה", שיחה איז א לשון פון תפילה; מען שמועסט זיך אויס מיטן אייבערשטן. דעריבער זאל א פרוי נוצן איר מאס רייד צו רעדן צום אייבערשטן".


א פרוי איז פטור פון דאווענען שחרית מנחה מעריב. א פרוי איז נאר מחויב צו זאגן אינדערפרי ברכות השחר און זי דארף אכטונג געבן צו בענטשן ברכת המזון אין א סידור, ליינען קריאת שמע שעל המיטה פארן גיין שלאפן און זיך מתבודד זיין צום הייליגן באשעפער, וואס אן דעם איז נישט דא קיין לעבן. אזוי ווי דער רבי זאגט (ליקוטי מוהר"ן, חלק א', סימן ט): אויפן פסוק (תהלים מב, ט): "תְּפִלָּה לְאֵל חַיָּי", אז די גאנצע לעבן פונעם מענטש דארף זיין תפילה; אבער א פרוי וואס האט נישט קיין ווירטשאפט אין שטוב וכו', אויב זי וויל דאווענען בתורת נדבה קען זי דאווענען אלע תפילות און דאס זעלבע איז מיט תיקון חצות.


דער עיקר וואס א אידישע מאמע דארף - איז זיך אפגעבן מיט די קינדער; זיצן מיט די קינדער אין שטוב, זיי דערציילן מעשיות פון צדיקים ווי זיי האבן געדינט דעם אייבערשטן מיט מסירות נפש. קינדער וואס הערן פון די עלטערן מעשיות פון צדיקים וועלן אויסוואקסן ערליכע אידן.


הער א ווארט וואס דער הייליגער ר' נתן האט געזאגט: "עס איז מיר חשוב מחנך צו זיין מיינע קינדער, פונקט ווי אויפשטיין זאגן 'תיקון חצות'"; אז מען וויל אויפשטיין ביי חצות צו זאגן תיקון חצות דארף מען זיך לייגן שלאפן פרי, און ר' נתן האט נישט געוואלט גיין שלאפן פאר זיינע קינדער קומען אהיים פון חדר, ווייל ער האט זיי געוואלט מחנך זיין; ער האט געוואלט ליינען קריאת שמע מיט זיי, זיי מחנך זיין צו מאכן ברכות, זיי מחנך זיין אנצוגרייטן נעגל וואסער וכדומה, וואס אזא חינוך בלייבט אויף אייביג. א קינד וואס זיינע עלטערן האבן אים שיינערהייט דערמאנט נאכט נאך נאכט צו ליינען קריאת שמע, אים איז גרינגער דאס צו טון זיין גאנץ לעבן. דאס דארפן מיר שטענדיג האלטן פאר אונזערע אויגן: 'שטענדיג רעדן צו די קינדער פון דאס גרויסקייט פון צדיקים און צדקניות'.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#6 - זאל איך מאכן מיין ווייב טוישן פון א שייטל צו א טיכל?
שלום בית, צניעות, שאלות

תוכן השאלה‎

לכבוד דער ראש ישיבה שליט"א,


קודם כל ווילן מיר זיך באדאנקען פאר די ראש ישיבה פאר אלע עצות און לימודים וואס ברענגט אונז זייער א שיינע לעבן.


לעצטנס איז נאכאמאל נתעורר געווארן א שאלה וועגן שייטלעך, בעיקר ביי די יומען אבער אויך ביי די סינטעטישע, און מיר האבן דאס געוואלט איבערשמועסן מיט'ן ראש ישיבה.


מיין ווייב גייט מיט א שייטל, און מיר האט זייער געשטערט אז ס'איז דא שאלות אויף דעם, איך האב אבער נישט געוואלט מוטשען מיין ווייב דערוועגן. ווען זי האט מיר אבער געפרעגט וואס איך האלט דערוועגן, האב איך איר געזאגט דעם אמת אז כאטש וואס איך ווייס נישט פונקטליך די הלכה, בין איך אבער מוותר אויף די שייטל, איך האב חשק אז זי זאל גיין נאר מיט א שפיצל, וואס דאס איז די מערסטע לכתחלה'דיג, סיי אלס די הלכה שאלות, און סיי אז ס'איז מער צניעות'דיג. ווי מער די צניעות פאלט, דארף מען מאכן שטערקערע גדרים.


למעשה וויל מיין ווייב וויסן, אויסער די פשוטע חיוב צו טון וואס דער מאן וויל, אויב זי דארף אויסטון דעם שייטל צוליב די שאלות וואס איז דא אין דעם, למעשה רעדן נישט די רבנים דערוועגן, איז דאס אפשר בלויז אן הידור, און זי קען איגנארירן די גאנצע זאך און גיין ווייטער אנגעטון אזוי ווי איר גאנצע משפחה גייט.


א גרויסן יישר כח.


מענדל

תשובה מאת הראש ישיבה שליט"א:‎

בעזרת ה' יתברך


יום ד' פרשת תצוה, ו' אדר, שנת תשע"ח לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער תלמיד ... נרו יאיר וזוגתו תחי'.


איך האב ערהאלטן אייער בריוו.


בנוגע די הלכה'דיגע חלק צי א שייטל איז אסור ווייל עס קומט פון עבודה זרה - דאס זאלסטו פרעגן א דיין. דו וואוינסט דאך אין ... גיי פרעג הרה"ג ר' ... שליט"א; לויט וויפיל איך געדענק פון יארן צוריק דארף א שייטל האבן א הכשר אז דאס קומט נישט פון די האר וואס מען שערט זיך פאר עבודה זרה אין אינדיע וכו'.


איך בעט דיר זייער שטארק דו זאלסט מכבד זיין דיין ווייב און איר נישט באצווינגען וכו'; זי איז אן ערליכע און א איידעלע. דו דארפסט איר פארשטיין אז זי וויל טון דיין רצון און דיין ווילן וכו', אבער פון די אנדערע זייט האט זי שוועסטערס און משפחה וכו'; דאס מאכט איר וועלן גיין ווי אזוי זיי גיין אנגעטון וכו'. אויב דיין ווייב איז מסכים זיך צו טוישן וכו', איז זיכער אז א טיכל איז מער צניעות'דיג און אין דעם זכות וועט איר זוכה זיין צו די ברכה וואס חכמינו זכרונם לברכה זאגן (תנחומא וישלח, ו): אויפן פסוק (תהלים קכח, ג): "אֶשְׁתְּך כְּגֶפֶן פּוֹרִיָּה" ווען איז א פרוי ווי א וויינשטאק, ווען איז א פרוי זוכה צו זיין "כְּגֶפֶן פּוֹרִיָּה" אויפצושטעלן א שטוב מיט קינדער? ווען זי איז "בְּיַרְכְּתֵי בֵיתֶך"; ווען זי פירט זיך איידל און גייט אנגעטון איידל, דעמאלט וועט זי זוכה זיין צו די ברכה פון "בָּנֶיך כִּשְׁתִילֵי זֵיתִים", זי וועט אויפשטעלן קינדער וואס וועלן געזאלבט ווערן מיטן שמן המשחה, עיין שם.


די וויכטיגסטע זאך אין שלום בית איז אז מאן און ווייב רעדן זיך דורך איינער מיטן צווייטן, מען הערט אויס איינער דעם צווייטן און מען פארשטייט יענעמס הרגשים וכו'. מען קען נישט ארויפצווינגען די אייגענע ווילן אויפן צווייטן, ווער רעדט נאך פון טשעפען א ווייב, וואס חכמינו זכרונם לברכה זאגן (בבא מציעא נט.): "לְעוֹלָם יְהֵא אָדָם זָהִיר בְּאוֹנָאַת אִשְׁתּוֹ", א מענטש זאל זייער אכטונג געבן נישט צו טשעפען זיין ווייב, "מִתּוֹך שֶׁדִּמְעָתָהּ מְצוּיָה", ווייל זי וויינט זייער שנעל. מוהרא"ש פלעגט זייער אסאך רעדן צו אונז פון שלום בית און דאס איז פון די יסודות אין "היכל הקודש".


דערפאר בעט איך דיר זייער, דו זאלסט נישט באצווינגען דיין ווייב זי זאל זיך טוישן וכו' אפילו דו מיינסט גוטס; דו ווילסט אן ערליכער שטוב און דו ווילסט מען זאל גיין ביי דיר מיט אן ערליכן לבוש וכו'. אבער געב אכטונג אז דיין ווייב זאל נישט האבן א פחד פון דיר, ווייל אויב מען לייגט א פחד אין שטוב פארלירט מען אלעס רחמנא לצלן; חכמינו זכרונם לברכה זאגן (גיטין ו:): "לְעוֹלָם אַל יַטִּיל אָדָם אֵימָה יְתֵירָה בְּתוֹך בֵּיתוֹ", א מענטש זאל נישט ווארפן א שרעק אויף זיין ווייב און קינדער, "שֶׁהֲרֵי פִּילֶגֶשׁ בְּגִּבְעָה הִטִּיל עָלֶיהָ בַּעֲלָהּ אֵימָה יְתֵירָה וְהִפִּילָה כַּמָּה רְבָבוֹת מִיִּשְׂרָאֵל". ווייל די מעשה פון פילגש בגבעה ווי זיבציג טויזענט אידן זענען גע'הרג'עט געווארן האט זיך אנגעפאנגען פון א מענטש וואס האט געווארפן א פחד אויף זיין ווייב, נאך זאגן חז"ל (שם): "אָמַר רַב יְהוּדָה אָמַר רַב, כָּל הַמֵּטִיל אֵימָה יְתֵירָה בְּתוֹך בֵּיתוֹ סוֹף הוּא בָּא לִידֵי שָׁלשׁ עֲבֵירוֹת, גִלּוּי עֲרָיוֹת, וּשְׁפִיכוּת דָּמִים, וְחִלּוּל שַׁבָּת". ווער עס ווארפט א פחד אויף זיין ווייב וועט נאכדעם צוקומען צו די דריי הארבע עבירות פון גילוי עריות, שפיכות דמים און חילול שבת.


איך פארשטיי דיר גאנץ גוט אז דו ווילסט דיין שטוב זאל זיין מער צניעות'דיג,  ווייל עס זענען דא פוסקים וואס האלטן (סמ"ק, מצוה נז) אז צניעות ביי פרויען איז א דאורייתא, נישט סתם א חומרא. און דו ווילסט זוכה זיין צו די ברכות וואס מען באקומט ווען די פרוי פירט זיך בצניעות, אזוי ווי חכמינו זכרונם לברכה זאגן (תנחומא וישלח, ו): אויפן פסוק (תהלים מה, יד): "כָּל כְּבוּדָּה בַּת מֶלֶך פְּנִימָה" - אָמַר רַבִּי יוֹסֵי כְּשֶׁהָאִשָּׁה מַצְנַעַת אֶת עַצְמָהּ בְּתוֹך הַבַּיִת, רְאוּיָה לְהִנָּשֵׂא לְכֹהֵן גָדוֹל, וְתַעֲמִיד כֹּהֲנִים גְּדוֹלִים", אויב א פרוי פירט זיך בצניעות וועט זי האבן קינדער גרויסע צדיקים, נאך זאגן חז"ל (שם): "אָמַר רַבִּי פִּנְחָס הַכֹּהֵן בַּר חָמָא, בִּזְמַן שֶׁהִיא צְנוּעָה בְּתוֹך הַבַּיִת, כְּשֵׁם שֶׁהַמִזְבֵּחַ מְכַפֵּר כָּך הִיא מְכַפֶּרֶת עַל בֵּיתָהּ", ווען א פרוי גייט בצניעות און זי פירט זיך איידל, איז זי מכפר אויף איר הויז אזוי ווי דער מזבח; אבער מען קען נישט ארויפצווינגען וכו'.


אויב דו וועסט לעבן בשלום מיט איר, דו וועסט איר מכבד זיין, דו וועסט איר לויבן און געבן כסדר לויב ווערטער, וועסטו זוכה זיין אז דער אייבערשטער וועט רוען ביי דיר אין שטוב און דו וועסט זוכה זיין צו אלע ברכות און צו אלעס גוטס.


איך האף אז דו וועסט זיין א מבין דבר מתוך דבר און דו וועסט מיר פאלגן.

#5 - וואס טוט א שמש אין שול מיט די פילע גליונות?
בית המדרש, שאלות

תוכן השאלה‎

לכבוד דער ראש ישיבה שליט"א,


איך בין א שמש אין א שול, עס קומט אן יעדע וואך ביי מיר אין שול דער גליון היכל הקודש, די מתפללים זענען זיך זייער מחי' דערמיט, אזעלכע שיינע חיזוק און עצות און אזוי געשמאק צו ליינען.


מיין פראבלעם איז אבער ווען עס קומט נאך שבת און איך דארף אוועקלייגן די גליונות, עס הויפנט זיך אן יעדע וואך נאך און נאך גליונות און איך ווייס נישט וואס צו טון דערמיט. איך האב געוואלט וויסן אויב די גליונות האבן די זעלבע קדושה ווי א ספר און מען מוז דאס לייגן אין שמות, אדער קען מען דאס אוועקווארפן אויף א בכבוד'דיגע אופן?


יישר כח פאר אייער צייט.


יעקב

תשובה מאת הראש ישיבה שליט"א:‎

בעזרת ה' יתברך


יום ה' פרשת תצוה, ז' אדר, שנת תשע"ח לפרט קטן


 


לכבוד יעקב נרו יאיר


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


אשריך אז דו האסט זוכה געווען צו זיין א שמש; א שמש טראגט אויף זיך א גרויסער אחריות, ווייל א שול איז א פלאץ וואו אלע סארטן מענטשן קומען זיך צוזאמען. עס קומען צובראכענע מענטשן, אנגעצויגענע מענטשן וכו' וכו'; בדרך כלל אויף וועמען גיסט מען אויס אלע צרות? אויפן שמש.


אויב דער שמש איז זוכה, ער גרויסט זיך נישט אויף קיינעם, דאן איז ער זייער באליבט ביים אייבערשטן. אזוי ווי חכמינו זכרונם לברכה זאגן (חגיגה ה:): "תָּנוּ רַבָּנָן, שְׁלֹשָׁה - הַקָּדוֹשׁ בָּרוּךְ הוּא בּוֹכֶה עֲלֵיהֶן בְּכָל יוֹם", אויף דריי מענטשן וויינט דער אייבערשטער כביכול יעדן טאג, איינער פון זיי איז: "עַל פַּרְנָס הַמִתְגָּאֶה עַל הַצִּבּוּר", אויף איינער וואס גרויסט זיך אויפן צבור; איז דאך זיכער אז ווען עס איז פארקערט, ווען דער פרנס גרויסט זיך נישט אויפן צבור, נאר ער האט רחמנות אויף אלעמען, ער פארגינט יעדן איינעם, ער געבט א גוט ווארט פאר יעדן איינעם, איז ער זיכער זייער חשוב ביים אייבערשטן.


וואויל איז דיר אז דו ביסט זוכה צו זיין א שמש אין א שול; חכמינו זכרונם לברכה זאגן (ברכות סג:): ווען דער ארון איז געווען אין שטוב פון עובד אדום פלעגט ער אויסקערן דעם פלאץ וואו דער ארון איז געלעגן און אויפוואשן ארום דעם ארון, האט אים דער אייבערשטער געבענטשט. אזוי ווי עס שטייט (שמואל-ב ו, יב): "וַיְבָרֶךְ ה' אֶת עֹבֵד אֱדֹם וְאֶת כָּל בֵּיתוֹ", אין דעם זכות וואס ער האט גערייניגט דעם פלאץ וואו דער ארון איז געליגן; איז דאס זעלביגע א שמש וואס איז מסדר א בית המדרש עס זאל זיין ריין און צוזאמגענומען, דורכדעם וועט ער זוכה זיין צו געבענטש ווערן פונעם אייבערשטן.


אלע שול'ן מוטשען זיך מיט שמות לגניזה; סיי צוליב וואס מענטשן ברענגען דארט זייערע צעריסענע ספרים פון שטוב און סיי פון די גליונות וואס קומען ארויס מידי שבת בשבתו, אסאך שול'ן לאזן טאקע נישט אריין קיין שום גליון מיט'ן טענה אז עס מאכט אויפגעווארפן דעם שול און עס בלייבט נאכדעם גאנצע זעק מיט שמות לגניזה. פון די אנדערע זייט זענען דא שול'ן וואס האבן יא הנאה פון דעם, און לגבי שמות נעמען זיי אן די פסק פון די פוסקים וואס האלטן אז מען קען דאס אוועק ווארפן וכו' בדרך כבוד, דאס הייסט מען זאל דאס לייגן אין א זעקל און אזוי אוועק ווארפן.


דער אייבערשטער זאל דיר געבן כח און סבלנות; א שמש דארף אסאך סבלנות און אסאך שכל צו וויסן ווי אזוי מען קען זיך אויסקומען מיט אלע מתפללים, ווי אזוי צו קענען נעמען טענות וכו' און נישט צו ווערן באליידיגט.


געדענק וואס חכמינו זכרונם לברכה זאגן (אבות ב, ב): "וְכָל הָעֲמֵלִים עִם הַצִּבּוּר, יִהְיוּ עֲמֵלִים עִמָּהֶם לְשֵׁם שָׁמַיִם", די אלע וואס זענען עוסק מיט מענטשן זאלן אינזין האבן לשם שמים; אויב מען האט אינזין דעם אייבערשטן, איז מען מצליח.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע דיינע ענינים.

#4 - וועגן ברכת המפיל, און ווי אזוי רעדט מען צו קינדער איבער קדושה?
חינוך הילדים, קדושה, שאלות

תוכן השאלה‎

לכבוד דער ראש ישיבה שליט"א,


איך וויל זיך באדאנקען פאר אייך פאר די פילע חיזוק און עצות אין לעבן וואס מיר באקומען פון אייך. כאטש וואס איך האב שוין געהערט און מקבל געווען אויך פון מוהרא"ש זי"ע, אבער מיט אייערע דרשות איז דאס פיל מער לעבעדיג, איר ברענגט עס אראפ אויף אזא פשוטע און אמת'ע אופן, אז ס'איז ממש נישט מעגליך עס נישט מקיים צו זיין.


מוהרא"ש פלעגט זאגן אז ער האט גענומען דעם ליקוטי מוהר"ן און דעם ליקוטי הלכות און ער האט עס געמאכט ווי "עפל סאוס", אז מ'זאל אפילו נישט דארפן זיך אנשטרענגען אריינצובייסן אינעם הארטן עפל, נאר מ'זאל עס קענען גאר גרינג עסן, ווי מען געבט פאר א קינד צעריבענע עפל וואס איז אים גרינג צו עסן. ביים ראש ישיבה קען מען זאגן אז איר האט עס געמאכט נאך גרינגער, ממש ווי "עפל דזשוס", מען דארף אפילו נישט נעמען א לעפל צו עסן די צעריבענע עפל, מ'קען עס ממש אויסטרינקען אזוי גרינג ווי מ'טרינקט "עפל דזשוס".


איך האב געוואלט פרעגן איבער דעם וואס איך געהערט וואס דער ראש ישיבה האט גערעדט לעצטנס ביי א דרשה ווען זאגן די ברכה פון "המפיל", אז אזוי ווי מ'טאר נישט עסן אן א ברכה, טאר מען נישט שלאפן אן א ברכה. למעשה איז מיר דאס זייער שווער, ווייל ווען איך גיי שוין אריין אין בעט האב איך שוין נישט קיין כח צו גארנישט, און דעריבער ליין איך קריאת שמע א שעה צוויי פריער, אבער איך וויל נישט דעמאלט זאגן "המפיל", ווייל מיין מאן קומט אהיים שפעט און איך וויל נאך קענען רעדן צו אים, ווי אזוי זאל איך זיך פירן מיט דעם?


אויך האב איך געוואלט פרעגן ווי אזוי מ'רעדט צו די קליינע קינדער איבער קדושה. פון איין זייט ווייס איך די וויכטיגקייט פון רעדן און אויפקלערן די קינדער אז זיי זאלן זיך זייער אכטונג געבן פון שלעכטע מענטשן, אבער פון די אנדערע זייט וויל איך נישט אריינלייגן אין זיי צופיל פחדים אז זיי זאלן צופיל טראכטן פון דעם.


א גרויסן יישר כח פאר אלעס.

תשובה מאת הראש ישיבה שליט"א:‎

בעזרת ה' יתברך


יום ג' פרשת תרומה, כ"ח שבט, שנת תשע"ח לפרט קטן


 


לכבוד ... תחי'


איך האב ערהאלטן אייער בריוו.


דער אייבערשטער האט אונז געגעבן א מתנה אין אונזער דור - מוהרא"ש זכרונו לברכה; מוהרא"ש נעמט דעם רבינ'ס עצות און ברענגט דאס אראפ פאר אונז פשוט'ע מענטשן אז מיר זאלן אויך קענען לעבן מיט די אלע שיינע עצות און לעבן מיטן אייבערשטן, מיר דארפן דאס נאך מער אראפ ברענגען פאר אונזערע מוחות אז מיר זאלן אויך קענען לעבן שטענדיג מיטן אייבערשטן.


אייער מאן נרו יאיר פארציילט מיר אז אייער קליין אינגעלע לעבט מיט אזא אמונה, יעדעס מאל מען לייגט אים אראפ דאס עסן זאגט ער פון זיך אליין "ש'כח אייבערשטער"; אין די גאנצע וועלט זעט מען נישט אזא זאך, מען זאל לעבן מיט אזא אמונה, אז קליינע קינדער רעדן צום אייבערשטן און יעדע זאך וואס זיי דארפן בעטן זיי דעם אייבערשטן.


בנוגע ליינען קריאת שמע און זאגן המפיל וכו'; ווען מענטשן וואלטן ווען געוואוסט ווי חשוב קריאת שמע שעל המטה איז, וואלט יעדער איינער געליינט קריאת שמע. חכמינו זכרונם לברכה זאגן (ברכות ה.): "כָּל הַקּוֹרֵא קְרִיאַת שְׁמַע עַל מִטָּתוֹ, מַזִיקִין בְּדֵילִין הֵימֶנּוּ", ווער עס ליינט קריאת שמע פאר ער לייגט זיך שלאפן גייען אלע מזיקים אוועק פון אים; נאך זאגן זיי (שם): "כָּל הַקּוֹרֵא קְרִיאַת שְׁמַע עַל מִטָּתוֹ כְּאִילוּ אוֹחֵז חֶרֶב שֶׁל שְׁתֵּי פִּיּוֹת בְּיָדוֹ", ווער עס ליינט קריאת שמע פארן גיין שלאפן איז אזוי ווי ער האלט א מעסער וואס איז שארף פון ביידע זייטן און אזוי הרג'עט ער אויס אלע מזיקין; זייער גוט טוט איר אז איר ליינט קריאת שמע גענוג פרי, אפילו איר גייט נאך נישט שלאפן, ווייל אז מען שטופט דאס אפ אויף שפעטער קען מען איינשלאפן אן קריאת שמע. ברכות המפיל זאגט מען גלייך פאר מען ליינט קריאת שמע אזוי ווי עס איז געדרוקט אין סידור עת רצון.


בנוגע רעדן צו קינדער וכו'; מען דארף רעדן צו קינדער זיי זאלן אכטונג געבן פון מנוולים, אבער מען דארף געדענקען דעם מאמר החכם: "מִן הַזְּהִירוּת - לֹא לְהִזָּהֵר כָּל כַּך", איינע פון די זאכן וואס מען דארף אכטונג געבן איז נישט צו סאך אכטונג געבן; פון איין זייט דארף מען טאקע אנזאגן די קינדער אכטונג צו געבן פון מענטשן וכו' און מען דארף זען זיי זאלן זיין באקוועם צו רעדן מיט טאטע מאמע ווען עפעס שטערט זיי. זייער אסאך מאל קענען קינדער נישט ארויס געבן זייערע געפילן וכו' אדער דערציילן וואס שטערט זיי ווען זיי זעהן ווי מען מאכט זיי אוועק און מען הערט זיי נישט אויס, דאס איז זייער וויכטיג פאר קינדער. אבער פון די אנדערע זייט דארף מען אויך לעבן, מען קען נישט לעבן מיט פחדים א גאנצן טאג. דער אייבערשטער האט באשאפן די וועלט כדי מען זאל לעבן, אזוי ווי חכמינו זכרונם לברכה זאגן (ברכות כה:): "לֹא נִתְּנָה תּוֹרָה לְמַלְאֲכֵי הַשָּׁרֵת", נישט מען זאל שטענדיג ארומגיין מיט פחדים.


דער אייבערשטער זאל אייך געבן נחת פון אלע אייערע קינדער.

#3 - איך האב מורא פון הערן שרעקעדיגע פלעיס
שאלות

תוכן השאלה‎

לכבוד דער ראש ישיבה שליט"א,


מיינע געשוויסטער הערן אסאך מאל פלעיס, איך האב זייער מורא ווען איך הער א שרעקעדיגע פלעי. וואס זאל איך טון?

תשובה מאת הראש ישיבה שליט"א:‎

בעזרת ה' יתברך


יום א' פרשת משפטים, י"ט שבט, שנת תשע"ח לפרט קטן


 


לכבוד ... תחי'


איך האב ערהאלטן אייער בריוו.


זאגט פאר אייערע געשוויסטער אז איר ווילט ענדערש הערן ערליכע סי די'ס ווי צו הערן ליצנות וכו'; היינט איז דא ערליכע סי די'ס פון ערליכע זינגערס.


מען דארף זייער אכטונג געבן וואס מען הערט ווייל דער הייליגער רבי זאגט (ליקוטי מוהר"ן, חלק א', סימן ג): "מִי שֶׁשּׁוֹמֵעַ נְגִינָה מִמְּנַגֵּן רָשָׁע, קָשֶׁה לוֹ לַעֲבוֹדַת הַבּוֹרֵא", ווער עס הערט א ניגון פון נישט אן ערליכער זינגער וכו' וועט דאס אים שטערן צו דינען דעם אייבערשטן. און פארקערט אויך: "וּכְשֶׁשּׁוֹמֵעַ מִמְּנַגֵּן כָּשֵׁר וְהָגוּן, אֲזַי טוֹב לוֹ", אויב דער זינגער איז אן ערליכער איד וועט דאס אים ברענגען נענטער צום אייבערשטן.


מען דארף זייער אכטונג געבן פון ליצנות; אנשטאט הערן טעיפס פון ליצנות וכו', זאלט איר ענדערש הערן מעשיות פון צדיקים, אדער פרייליכע ניגונים פון אמונה וכו'. היינט איז דא זייער גוטע טעיפס פאר קינדער פון גוטע ערליכע מחנכים וואס פארציילן זייער שיינע מעשיות אנגעפילט מיט יראת שמים. אויך איז דא טעיפס פון ערליכע אידן וואס זינגען ניגונים וואס ברענגט אריין אמונה אין די צוהערער.


בעטס אייערע געשוויסטער אז ווען איר זענט אין שטוב זאלן זיי ענדערש אנצידן טעיפס וואס ברענגט יראת שמים, נישט וואס לעשט אויס יעדע אידישער פונק וכו'.


ווייזט די בריוו פאר אייערע געשוויסטער.

#2 - מעג מען פייפן מיט די מויל?
שאלות

תוכן השאלה‎

לכבוד דער ראש ישיבה שליט"א,


איך האב געוואלט פרעגן אויב מ'מעג פייפן מיט די מויל.


יישר כח

תשובה מאת הראש ישיבה שליט"א:‎

בעזרת ה' יתברך


יום א' פרשת משפטים, י"ט שבט, שנת תשע"ח לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


מוהרא"ש זאגט (אשר בנחל אידיש, חלק ב', מכתב קפח) אז עס איז מקובל פון צדיקים אז אויב מען פייפט מיטן מויל וכו' רופט מען צו זיך אלע קליפות ומשחיתים און אז דאס איז נישט קיין איידעלע זאך.


זע זיך צו פירן איידל וועסטו האבן א שיין לעבן.

#1 - זאל איך זיין דער מחותן ביי מיין שוועגערינ'ס חתונה?
שידוכים, שלום בית, שאלות

תוכן השאלה‎

לכבוד דער ראש ישיבה שליט"א,


צום אלעמען ערשט וויל איך זיך באדאנקען פאר די געוואלדיגע שיעורים וואס זענען מחי' אונזער גאנצע שטוב, די חיזוק קומט אויך אן ביז אהער דא מעבר לים, דער אייבערשטער זאל אייך געבן כח ווייטער אנצוגיין און מחזק זיין אידישע קינדער.


און יעצט צו מיין שאלה. מיין שוועגערין, מיין ווייב'ס שוועסטער, איז א כלה געווארן למזל טוב, אבער אן די עלטערן, זיי האבן איר נישט געוואלט א כלה מאכן, און יעצט איז געווען די תנאים און מ'האט מיר געבעטן צו זיין ווי דער מחותן מצד הכלה, וויל למשל אריינצושרייבן אין די תנאים אלס 'עומד מצד הכלה', ווי אויך איבערצוגעבן דעם זייגער פאר'ן חתן אנשטאט מיין שווער. נאכדעם וועט קומען די חתונה וואו איך וועל דארפן אונטערפירן אונטער די חופה.


איך ווייס נישט וואס צו טון, פון איין זייט בין איך בכלל נישט באקוועם צו שפילן מחותן, איך האב בעסער ליב צו זיצן אין א ווינקל, אבער פון די אנדערע זייט איז א גרויסע רחמנות אויף זיי, ווייל עס איז נישטא ווער ס'זאל אונטערפירן וכו'.


איך פיל ווי איך ווער צעקוועטשט פון אלע זייטן און איך ווייס נישט וואס צו טון. ווי איך וויל איך בעטן אויב דער ראש ישיבה  קען שרייבן אפאר ווערטער פאר מיין ווייב תחי', ווייל זי ווערן זייער צעטראגן יעדעס מאל ווען עס קומט א שמחה אין איר משפחה, צוליב די שווערע מצב ביי אירע עלטערן.


יישר כח פאר אלעס.

תשובה מאת הראש ישיבה שליט"א:‎

בעזרת ה' יתברך


יום ה' פרשת בא, ב' שבט, שנת תשע"ח לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


אז דער אייבערשטער האט דיר מזכה געווען מיט מצות שמחת חתן וכלה זאלסטו עס טון מיט די גרעסטע שמחה, געדענק וואס דער אייבערשטער זאגט (תנחומא ראה, סימן יח): "אִם אַתָּה מְשַׂמֵּחַ אֶת שֶׁלִּי אֲנִי מְשַׂמֵּחַ אֶת שֶׁלְּך", אויב דו וועסט פרייליך מאכן מיינע צעבראכענע קינדער וועל איך דיר פרייליך מאכן.


אסאך מאל קומט אויס אז געשוויסטער דארפן אליינס חתונה מאכן די קינדער, ווען מען זעט ווי די עלטערן לאזן זיי עלטער ווערן וכו'. אזוי ווי עס ווערט גע'פסק'נט אין שולחן ערוך (שו"ת מהרי"ק סימן קסו, וכן נפסק להלכה ברמ"א, יורה דעה סוף סימן ר"מ) אז ווען א קינד זעט אז זיינע עלטערן מאכן אים נישט קיין שידוך דארף מען נישט אויסהערן וואס די עלטערן זאגן נאר זיך אליינס חתונה מאכן. פארשטייט זיך אז מען דארף זיך פארבינדן מיט א רב וכו' און זיך אליינס חתונה מאכן.


דערפאר אז דיין שוועגערין איז יעצט א כלה געווארן למזל טוב און דיין שווער און שוויגער ווילן זיך נישט באטייליגן אין זייער שמחה וכו', מען בעט דיר אז דו און דיין ווייב זאלן זיך אהער שטעלן ווי די מחותנים און אונטער פירן חתן כלה אונטער די חופה, זאלסטו כאפן די מצוה.


חכמינו זכרונם לברכה זאגן אויפן פסוק (שמות יב, יז): וּשְׁמַרְתֶּם אֶת הַמַּצּוֹת – "אַל תְּהִי קוֹרֵא אֶת הַמַּצּוֹת, אֶלָא אֶת הַמִּצְווֹת", פונקט ווי מען טאר נישט לאזן א מצה שטיין ווייל עס קען ווערן חמצ'דיג, אזוי אויך זאל מען נישט לאזן די מצוות שטיין עס זאל חמצ'דיג ווערן, "אֶלָא אִם בָּאָה לְיָדְך, עֲשֵׂה אוֹתָהּ מִיָּד", אויב עס קומט דיר אונטער א מצוה זאלסטו עס גלייך טון.


דו שרייבסט מיר אז די האסט ליב צו זיצן אין דיין ווינקל און עס איז דיר נישט באקוועם צו שפילן מחותן. איך פארשטיי דיר זייער גוט ווייל איך האב דאס זעלבע זאך ווי דיר. איך בין געקומען קיין ברסלב צו זיצן אין די זייט, איך האב זיך מחי' געווען די ערשטע פאר יאר ווען איך בין מקורב געווארן אין היכל הקודש, איך האב מיט קיינעם נישט גערעדט און איך האב מיט קיינעם נישט געהאט, עס האט מיר נישט אינטערעסירט קיין שום נייעס פון היכל הקודש, איך בין בלויז געקומען הערן די חיזוק פון מוהרא"ש און דאס מקיים געווען. דאס איז געווען מיינע שענסטע יארן וכו', אבער דער אייבערשטער האט אנדערש געוואלט; מוהרא"ש האט מיר געהייסן עפענען א ישיבה און געבן דרשות וכו' וכו' טו איך דאס מיט די גרעסטע שמחה.


יעדן טאג טראכט איך: 'הלואי ווען איך קען ווען זיצן פאר מיר אזוי ווי אמאל אין מיין ווינקעלע לערנען און דאווענען וכו''; אבער אז דער אייבערשטער וויל אנדערש דארף מען אלעס אוועק לייגן צו טון דעם רצון ה'.


הער אויס די דרשות פון סאטמער'ער רבי זכותו יגן עלינו וואס ער האט געזאגט פורים (עס איז געדרוקט אין חידושי תורה, פורים); דער רבי פלעגט טרינקען זיבן כוסות וויין און נאכדעם האט ער געוויינט וכו', ער פלעגט זאגן: "איך בין אזוי מקנא א פשוט'ער איד וואס קומט אין שול יעדן צופרי לערנען און דאווענען, וואס זאל איך טון אז עס איז אויף מיר נגזר געווארן צו זיין באשעפטיגט מיטן רבים, אבער אז דאס איז דער רצון ה' וועל איך דאס טון וכו'".


זאג פאר דיין שוועגערין אז דו וועסט זיין דער "עומד מצד הכלה". געדענק וואס חכמינו זכרונם לברכה זאגן (אבות ב, ה): "ובִמְקוֹם שֶׁאֵין אֲנָשִׁים, הִשְׁתַּדֵּל לִהְיוֹת אִישׁ"; סתם אזוי ביסטו טאקע גערעכט. א מענטש דארף זיצן אין זיין ווינקל, אבער אז עס איז נישט דא קיין טאטע מאמע זאלסטו זיך אהער שטעלן ווי דער מחותן און דיין ווייב ווי די מחות'נסטע, וועסטו זוכה זיין צו וואס דער אייבערשטער זאגט (תנחומא ראה, סימן יח): "אִם אַתָּה מְשַׂמֵּחַ אֶת שֶׁלִּי אֲנִי מְשַׂמֵּחַ אֶת שֶׁלְּך", אויב דו וועסט פרייליך מאכן מיינע צעבראכענע קינדער וועל איך דיר פרייליך מאכן.


די כלה געבט די זייגער פארן חתן, נישט דער טאטע.


 


בעזרת ה' יתברך


יום ה' פרשת בא, ב' שבט, שנת תשע"ח לפרט קטן


 


לכבוד מרת ... תחי'


אייער מאן נרו יאיר האט מיר געבעטן איך זאל אייך שרייבן א פאר חיזוק ווערטער, ווייל עס טוט אייך וויי יעדעס מאל עס איז דא א שמחה ביי אייער משפחה און אייערע עלטערן ווילן נישט מיט האלטן וכו'.


איך פארשטיי אייך זייער גוט אז עס טוט אייך זייער וויי אז אייערע עלטערן באטייליגן זיך נישט ביי די שמחות פון זייערע קינדער; יעצט איז אייער שוועסטער א כלה געווארן למזל טוב און זיי ווילן נישט קומען צו די תנאים און צו די חתונה, און דאס טוט אייך זייער וויי.


פון אייער זייט זאלט איר זען צו מכבד צו זיין אייערע עלטערן; כיבוד אב ואם איז זייער א גרויסע מצוה און ווען א מענטש איז מכבד זיינע עלטערן זאגט דער אייבערשטער (קידושין לא:): "איך רעכן דאס ווי מען איז מיר מכבד און איך וועל מאכן רוען די שכינה אין זייער שטוב"; איר זאלט ווייטער רעדן מיט אייערע עלטערן, זיי פארציילן שיינע זאכן פון אייערע קינדער, טראכטס אויס זיסע מעשה'לעך וואס זיי צו דערציילן וכו', אבער פון דער אנדערע זייט דארפט איר זיך ארויס שטעלן צו העלפן אייער שוועסטער צו זיין פאר איר ווי א מאמע, זי איז יעצט א כלה געווארן און זי דארף אסאך חיזוק.


וויפיל עס טוט אייך וויי אז אייערע עלטערן זענען אזוי פארמאכט און זיי ווילן נישט מיט האלטן די חתונה און די תנאים טוט עס איר נאך אסאך מער וויי. ווייל זי איז נאך יונג און זי ווייסט נאך נישט ווי אזוי מען נעמט אויף די סארט זאכן, זי ווערט צעריסן פון אלע זייטן. פון איין זייט וויל זי טון די ווילן פון טאטע מאמע אבער פון די אנדערע זייט אז רבנים האבן איר געזאגט זי זאל מאכן איר שידוך האט זי געדארפט טון וואס די תורה הייסט.


עס זענען דא אסאך משפחות וואס האבן דעם פראבלעם וואס איר גייט אריבער, עס זענען דא עלטערן וואס קענען נישט ארויס געבן זייערע קינדער וכו', יעדער מיט אנדערע תירוצים. איינער זוכט אן איידעם משה רבינו אליין און א צווייטער זוכט א שניר ווי אסתר המלכה; וואס געשעהט? די קינדער גייען אריבער שווערע יסורים ווייל זיי ווילן חתונה האבן אבער זיי קענען נישט.


מיר דארפן מכבד זיין די עלטערן ווייל דער אייבערשטער האט אזוי געהייסן. און אז דער אייבערשטער הייסט חתונה האבן דארף מען חתונה האבן; אייער שוועסטער האט זייער גוט געטון וכו'.


דערפאר דארפט איר זיך אנגארטלען און זיין זייער שטארק צו זיין פאר איר ווי א מאמע. זאגט פאר אייער שוועסטער אז זי זאל זיך נישט זארגן, ווייל ביז די חתונה איז נאך דא אסאך צייט, מען קען נאך אסאך דאווענען אז אלעס זאל זיך איבערדרייען צום גוטנס און די עלטערן זאלן קומען ווי נארמאל, אבער אז זיי וועלן נישט אנקומען וועט איר אונטער פירן ווי א מאמע וכו'.


אין דעם זכות וואס איר וועט פרייליך מאכן די כלה וועלן ענק זוכה זיין צו נחת פון די קינדער, אמן.