שאלה אין קורצן ענין
#39 - ווי אזוי קען איך באצאלן פאר'ן מיך מאכן ערליך און וואויל?
צניעות, חיזוק פאר פרויען, חסידות ברסלב, הכרת הטוב, מוהרא"ש, עצתו אמונה, שערן די האר, נעגל

תוכן השאלה‎

לכבוד דער ראש ישיבה שליט"א,


איך האב געליינט א בריוו וואס דער ראש ישיבה שליט"א האט געשריבן איבער שמירן די נעגל און שערן די האר, און איך בין געווארן זייער איבערגענומען דערפון, ווען איך האב זיך געכאפט אז מיר איז עס יעצט שוין א פשוטע זאך.


איך האב זיך דערמאנט ווי נישט לאנג צוריק האב איך יעדע וואך געמאכט די נעגל, דאס איז געווען א 'מוז' יעדע איינציגסטע וואך, די לעצטע מאל וואס איך האב דאס געטון איז געווען פאר די שבת התוועדות.


איך דערמאן זיך אויך ווען איך בין נאך געווען א "באם", פלעגט מיין משפחה חוזק מאכן פון מיר אז אפשר איין טאג וועל איך זיך נאך שערן די האר, און איך האב זיי געזאגט אז דאס וועט זיכער קיינמאל נישט פאסירן.


יעצט זע איך די כח פון א צדיק, וואס א צדיק קען מאכן פון א מענטש, אז היינט טו איך עס שוין, און נישט סתם, נאר מיט שמחה און צופרידנהייט.


איך האב נאר איין שאלה צו פרעגן, וואס קען איך צוריק געבן פאר'ן ראש ישיבה שליט"א, פאר'ן זיך מוסר נפש זיין פאר אונז? איך ווייס אז עס נישטא אין די גאנצע וועלט עפעס וואס אפילו אנהויבן צו באצאלן, אבער אפשר דאך עפעס א טראפעלע ארויסצואווייזן הכרת הטוב?


יישר כח

תשובה מאת הראש ישיבה שליט"א:‎

בעזרת ה' יתברך


יום ד' פרשת עקב, כ' מנחם-אב, שנת תשפ"ב לפרט קטן


 


מרת ... תחי'


איך האב ערהאלטן אייער בריוו.


איך פריי זיך זייער צו הערן אז אייער לעבן האט זיך געטוישט צום גוטן פון ווען איר האט זיך דערוויסט פון הייליגן רבי'ן; זייט איר הערט די שמועסן פון רבי'ן - האט איר אנגעהויבן גיין אין די גוטע וועג, אזוי ווי דער רבי האט פאראויס געזאגט, דער הייליגער רבי האט געזאגט (חיי מוהר"ן, סימן שנח): "מיט יעדע שיחה וואס איך שמועס מיט ענק - קען מען זיין אן ערליכער איד, נישט סתם אן ערליכער איד נאר אן ערליכע איד אזוי ווי איך מיין אן ערליכער איד"; דעם רבינ'ס ספרים האבן א שטארקע כח, עס שלעפט דעם מענטש צו דינען דעם אייבערשטן.


מענטשן רעדן אויף ברסלב אז דאס איז א פלאץ צו טון וואס מען וויל, מען רעדט אויף אונז כל דבר אסור, דער רבי האט שוין פאראויס געזאגט (שיחות הר"ן, סימן קפב): "עָלַי אֵין חוֹלְקִים כְּלָל", אויף מיר קריגט מען נישט, "זֵייא הָאבִּין זִיךְ אוֹיס גִּישְׁנִיצְט אַה מֶענְטְשׁ, אִין קְרִיגְן אוֹיף אִיהם", אויף דעם מענטש קריג איך אויך; אזוי איז היינט מיט ברסלב'ער חסידים בכלליות און תלמידי היכל הקודש בפרטיות; מען רעדט אויף אונז כל דבר אסור, זאכן וואס איז נישט אמת.


ווער עס לערנט די נייע ספרים עצתו אמונה, איש אמונות און הערט זיך צו צו די שיעורים - ווערט אן ערליכער איד, מען באקומט א געפיל אין אידישקייט, א געפיל צו איידלקייט. דער רבי זאגט (חיי מוהר"ן, סימן תצה): "אִלּוּ הָיִינוּ רוֹאִין אוֹצָר הָיִינוּ רָצִים בְּוַדַּאי אֵלָיו, וְהָיִינוּ חוֹפְרִים וּמְלַכְלְכִים עַצְמֵנוּ בְּרֶפֶשׁ וָטִיט בִּשְׁבִיל לַחְתֹּר אַחֲרָיו וּלְמָצְאוֹ", ווען איר וואלט ווען געטראפן אן אוצר - וואלט איר דאך זיכער אהין געלאפן און געגראבן צו זוכן ווי מער מען קען נעמען פונעם אוצר, איר וואלט נישט געקוקט צי איר ווערט שמוציג, נאר איר וואלט אריינגעקראכן אין בלאטע אבי צו נעמען פונעם אוצר, "וַהֲלֹא אֲנִי אוֹצָר שֶׁל יִרְאַת שָׁמַיִם, וּמַדּוּעַ לֹא יִהְיוּ לְהוּטִים וְרָצִים אַחֲרַי לְקַבְּלוֹ", איך בין דאך אן אוצר פון יראת שמים, פארוואס לויפט איר מיר נישט נאך צו נעמען פון מיין אוצר?! וְשָׁאֲלוּ אוֹתוֹ: "אֵיךְ אֶפְשָׁר לְקַבֵּל", האט איינער געפרעגט דעם רבי'ן, ווי אזוי נעמט מען פון דעם אוצר? וְהֵשִׁיב: "עִם הַפֶּה וְהַלֵּב צְרִיכִין לַחְתֹּר וּלְבַקֵּשׁ, 'מיט'ן פיסק און מיט'ן הארץ', בְּפִיךָ וּבִלְבָבְךָ לַעֲשׂוֹתוֹ".


מוהרא"ש פלעגט זאגן אין יבנאל פאר די פרויען, ווער עס וויל אים צוריק טון גוטס זאל זיך פירן בצניעות. ווען פרויען פלעגן דערציילן אז זיי שערן זיך די האר פלעגט מוהרא"ש באקומען א שטיק לעבן, ווען מוהרא"ש האט געהערט א משפחה פירט זיך איידל האט ער אויפגעלעבט; מיט דעם וועט איר צוריק צאלן גוטס, אז איר וועט זיך פירן איידל און אויפשטעלן א שיינע אידישע שטוב.


דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.


א כתיבה וחתימה טובה, א גוט געבענטשט יאר.

#38 - מעג מיין ווייב גיין צו א געמישטע קאנצערט?
שלום בית, צניעות, סיפורי צדיקים, תפילה והתבודדות, משפחה, זינגער

תוכן השאלה‎

לכבוד דער ראש ישיבה שליט"א,


איך האב געוואלט פרעגן א וויכטיגע שאלה, אויב מיין ווייב מעג גיין מיט אירע שוועסטערס און אירע עלטערן צו א קאנצערט פון א געוויסן זינגער, וואס מען זיצט דארט געמישט מענער און פרויען, מען קען אבער אויך זיצן באזונדער מיט די אייגענע משפחה, און אויב יא, אויב מעג איך אויך מיטגיין מיט איר, ווייל זי וועט מער הנאה האבן אויב איך וועל זיין מיט איר.


איך פאר מיר וואלט נישט געוואלט גיין, און איך וואלט אויך נישט געוואלט זי זאל גיין, ווייל איך ווייס אז מוהרא"ש זי"ע איז געווען קעגן קאנצערטן, אבער זי וויל זייער שטארק יא גיין.


איך וועל זיך פרייען אויב דער ראש ישיבה שליט"א וועט מיר שרייבן די ריכטיגע וועג ווי אזוי זיך צו פירן.


יישר כח

תשובה מאת הראש ישיבה שליט"א:‎

בעזרת ה' יתברך


יום ג' פרשת עקב, י"ט מנחם-אב, שנת תשפ"ב לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


די פראגע איז אויב דיין ווייב וויל וויסן אדער דו ווילסט וויסן, ווייל אויב זי האט דיר געשיקט פרעגן, זי וויל הערן און זי איז גרייט אנצונעמען - איז דער ענטפער קלאר "ניין", מען טאר נישט גיין צו א קאנצערט וואס איז געמישט מענער און פרויען.


די פראגע איז, אויב דיין ווייב וויל נישט הערן, זי גייט סיי ווי גיין - דעמאלט דארפסטו זיך באנוצן מיט חכמת מוהרא"ש איר נישט צו פארלירן. און אז זי גייט סיי ווי גיין - זאלסטו איר נישט טשעפען און וויי טון; דארפסט איר נישט אויסלויבן אז זי גייט, אבער חס ושלום נישט טשעפען. און אז זי וויל דו זאלסט מיט קומען מיט איר, זאלסטו איר זאגן שיינערהייט זי זאל גיין מיט איר משפחה און דו וועסט בלייבן אין שטוב.


מען דארף אסאך בעטן דעם אייבערשטן פאר זיך, פאר די ווייב און קינדער - מען זאל בלייבן ערליך, מען זאל זיך ציען צו גוטס, בענקען צו גוטע זאכן; אין יעדע שטוב איז דא וואס פארלירן די געפיל צו בלייבן ערליך, גיין אין די וועג פון די עלטערן; מען דארף אסאך בעטן דעם אייבערשטן פאר אידישע קינדער זיי זאלן זיך קענען דערהאלטן אינעם לאנגן גלות; אזויפיל פאלן אוועק, מען גייט נאך אומות העולם.


דו ווייסט אוודאי די מעשה וואס מוהרא"ש דערציילט פון רבי נפתלי זכרונו לברכה, ער האט געהאט א זון וואס איז אוועקגעפאלן פון אידישן וועג, פלעגט ער דאווענען אז דער קינד זאל שטארבן; ער האט נישט געקענט צוקוקן ווי זיין זון פירט זיך אויף נישט אידיש, און אזוי איז געשען, דער קינד איז געשטארבן. האט אים רבי נתן פארגעהאלטן: "אז דו האסט יא אזא כח, דו קענסט פועל'ן מיט'ן דאווענען, פארוואס האסטו געבעטן ער זאל שטארבן? וואלסט געדארפט בעטן ער זאל תשובה טון, וואלט ער זיך צוריקגעקערט צום אייבערשטן".


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.


א כתיבה וחתימה טובה, א גוט געבענטשט יאר.

#37 - מעג א מאמע מיטנעמען דאס קליין אינגל ביים שווימען?
צניעות, חינוך הילדים, שווימען

תוכן השאלה‎

לכבוד דער ראש ישיבה שליט"א,


מיר האבן א קליין אינגל פון דריי יאר אלט, און מיין ווייב וויל אים מיטנעמען ווען זי גייט שווימען, ווייל עס קומען דארט קאזינס אין זיין עלטער, ער האט כמעט נישט קיין אינגלעך קאזינס אין זיין עלטער נאר מיידלעך און ער שפילט מיט זיי, און ווען מיין ווייב נעמט אים מיט ביים שווימען קען ער דארט שפילן מיט די קאזינס, און ער האט הנאה. אויב אבער וועל איך אים מיטנעמען מיט מיר, וועט ער נישט האבן צופיל מיט וועמען צו שפילן דארט. מיר ווילן אבער וויסן אויב עס איז אויסגעהאלטן פאר מיין ווייב אים מיטצונעמען מיט זיך?


יישר כח

תשובה מאת הראש ישיבה שליט"א:‎

בעזרת ה' יתברך


יום ג' פרשת ואתחנן, י"ב אב, שנת תשפ"ב לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


עס איז זיכער נישט כדאי צו נעמען א אינגל פון דריי יאר אלט ביים ים וואו פרויען שווימען; קענסט אים נעמען ווען די מענער גייען שווימען, אבער נישט ווען די פרויען גייען שווימען.


ביי אונז איז מען מקפיד אפילו אויף גאר קליינע אינגלעך זיי זאלן אויסוואקסן הייליג און ריין; אפילו קינדער וואס קענען נאכנישט רעדן - זעען אויך, און אויב זיי זעען א נישט גוטע בילד מאכט דאס אויך א פלעק אויף זייער הייליגע נשמה.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#36 - זאל איך לאזן מיין בחור גיין אליין אין מקוה?
צניעות, חינוך הילדים, קדושה, תפילה והתבודדות, בחור, מקוה, סיפורי מעשיות

תוכן השאלה‎

לכבוד דער ראש ישיבה שליט"א,


א גרויסן יישר כח פאר אלעס, איך האב זייער הנאה געהאט פון די בריוו איבער נעמען קינדער אין מקוה, ווי ווייט מען דארף אכטונג געבן אז עס זאל בקדושה וטהרה, עס זאל נישט קומען צו קיין פראבלעמען.


ביים סוף פונעם בריוו שרייבט דער ראש ישיבה, "אפילו בחורים טארן נישט זיין אליין אין מקוה, עס דארף זיין א מקוה איד וואס קוקט זיך אום עס זאל נישט פאסירן קיין שלעכטס", האב איך געוואלט פרעגן אזוי ווי מיין זון ווערט אי"ה בר מצוה אין א חודש ארום, וועל איך זייער פרייען אויב דער ראש ישיבה וועט מיר ערקלערן ווי אזוי מען פירט דאס אויס אויף למעשה, זאל איך גיין מיט אים אינאיינעם אין מקוה יעדן אינדערפרי אכטונג צו געבן אויף אים? און וואס טוט מען אויב מיר שטייען נישט אויף אין די זעלבע צייט? זאל איך אים אנזאגן נישט צו גיין אליין אין מקוה ביז א געוויסע עלטער? זאל ער גיין נאר אין געוויסע שעות?


יישר כח

תשובה מאת הראש ישיבה שליט"א:‎

בעזרת ה' יתברך


יום ב' פרשת קרח, כ"ח סיון, שנת תשפ"ב לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


בדרך כלל זענען יונגע בחורים אזוי ווי קינדער; אז מען האט בר מצוה, מען טוט זיך אן א הוט און רעקל - מיינט נאכנישט אז מען איז שוין דערוואקסן און מען איז גענוג פארשטענדליך זיך צו היטן פון שלעכטס. א בר מצוה בחור קען אויך נישט גיין אליינס אין מקוה, א בר מצוה בחור איז א קינד.


נאר אז מען גרייט אן די קינדער, מען לערנט זיי אויס זיך אכטונג געבן פון שלעכטס - דעמאלט קענען זיי גיין אליינס אין מקוה, אבער נאר אז מען גרייט זיי אן; זיי ווייסן פון וואס זיך צו היטן.


העיקר דאווען צום אייבערשטן אז דיינע קינדער זאלן זיין ערליך און הייליג; תפילה איז די שליסל פאר גוטע קינדער, תפילה איז דער סוד פון גוטע קינדער. מוהרא"ש דערציילט, מען האט געפרעגט דעם הייליגן חתם סופר זכותו יגן עלינו ווי אזוי ער האט זוכה געווען צו אזעלכע הייליגע קינדער, האט דער הייליגער חתם סופר געענטפערט: "יעדע נאכט בשעת איך האב געזאגט תיקון חצות האב איך אנגעפילט א כוס מיט טרערן, איך האב געבעטן פאר הייליגע קינדער"; מיט תפילה איז מען זוכה צו ערליכע דורות.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#35 - וואס טו איך מיט מיין קליין קינד וואס פירט זיך נישט איידל
צניעות, חינוך הילדים, קדושה

תוכן השאלה‎

לכבוד דער ראש ישיבה שליט"א,


איך מוז זיך קודם באדאנקען פאר דעם יום טוב שבועות וואס איך האב געהאט דאס יאר, עס איז די ערשטע מאל ביי מיר וואס איך האב געהאט אמת'דיג א געפיל מקבל צו זיין די תורה פון פריש, איך האב קיינמאל נישט געטראכט אז איך האב עפעס שייכות מיט די הייליגע תורה, אז איך קען אויך לערנען, איך האב געוואוסט גלייך ביים מאכן די גוטע קבלה, אז איך נַאר זיך אליין, איך וועל עס קיינמאל נישט קענען מקיים זיין, אבער דאס יאר, זייענדיג שוין מקורב צום הייליגן רבי'ן, איז עס געווען אן אמת'ער דערהויבענער שבועות, איך האב שוין זוכה געווען אזויפיל צו לערנען דורכ'ן סדר דרך הלימוד פון רבי'ן, און איך האב זיך אויפגעפרישט יעצט צו לערנען נאך מער מיט'ן אייבערשטנ'ס הילף.


יעצט צו מיין שאלה, מיין זון איז פינף יאר אלט, ער איז ברוך ה' זייער וואויל, מיר האבן אסאך נחת פון אים, מיר זענען אים מחנך מיט עצות פון הייליגן רבי'ן, אבער מיר האבן איין שטארקע פראבלעם מיט אים.


בערך א יאר צוריק האט מיין ווייב געזען ווי ער רירט זיך אן ווי מען טאר נישט, זי האט אים אנגעהויבן מסביר זיין אז מ'טאר דאס נישט טון, און שפעטער אויך געשריגן אויף אים, און אזוי האט זיך עס איבערגע'חזר'ט אסאך מאל. מיר האבן פרובירט מברר זיין וואס טוט זיך אין זיין חדר, און מיר האבן געהערט אז א צווייטע אינגל האט גערעדט צו אים וועגן דעם, מיר האבן גערעדט מיט'ן מלמד, און למעשה איז די זאך דורכגעגאנגען און מען האט פארגעסן דערפון. אבער יעצט האט מיר מיין ווייב געזאגט איין טאג איך זאל זען פארוואס ער פארזוימט זיך אזוי לאנג אינעם פריוואטן צימער, און ווען איך בין אריין האב איך געזען אז ער טוט עס שוין ווייטער. איך האב זיך איינגעהאלטן און גארנישט געטון, ווייל איך האב נישט געוואלט טון זאכן פון כעס, אבער איך בין זייער דערשראקן און פארלוירן, ווי אזוי האנדל איך דעם מצב?


יישר כח

תשובה מאת הראש ישיבה שליט"א:‎

בעזרת ה' יתברך


יום ה' פרשת נשא, י' סיון, שנת תשפ"ב לפרט קטן


לכבוד ... נרו יאיר


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


מען דארף אויסלערנען קינדער זיי זאלן זיין געווארנט נישט אנצורירן דעם אות ברית קודש; ווי יונגער מען רעדט צו זיי, מען געוואוינט זיי צו צו זיין הייליג - וועלן זיי אויסוואקסן גרויסע צדיקים.


מען רעדט צו זיי איין מאל און נאכאמאל, און אמאל געבט מען א קליין פעטשל. שלמה המלך זאגט (משלי כב, טו): "אִוֶּלֶת, קְשׁוּרָה בְלֶב נָעַר", א קינד איז צוגעבינדן מיט נארישע זאכן, א קינד ווערט געבוירן מיט נארישקייטן, "שֵׁבֶט מוּסָר, יַרְחִיקֶנָּה מִמֶּנּוּ", די שטעקן מיט וואס מען שלאגט אים - וועט עס דערווייטערן פון אים; מען דארף אויסלערנען די קינדער פון יונגווייז אן צו זיין ערליך, הייליג און אפגעהיטן.


פארגעס נישט, קינדער דארף מען אסאך זאגן ביז זיי פאלגן, מען טאר נישט זיין פויל, מען קען נישט ערווארטן זיי זאלן פאלגן מיט איין מאל הייסן, מען דארף זאגן נאכאמאל און נאכאמאל, יעדע מאל מיט אן אנדערע וועג.


אויך דארף מען אסאך אויסלויבן א קינד; קינדער האבן נאכנישט קיין שטארקע דעת, זיי דארפן אסאך כבוד. דער הייליגער רבי זאגט (לקוטי מוהר"ן חלק א', סימן רב): "כָּל מִי שֶׁשִּׂכְלוֹ קָטָן בְּיוֹתֵר, צָרִיךְ לַחֲלֹק לוֹ כָּבוֹד בְּיוֹתֵר", ווי ווייניגער שכל מען האט - דארף מען מער כבוד, "כִּי כָּל מַה שֶּׁשִּׂכְלוֹ יוֹתֵר קָטָן, הוּא יוֹתֵר חָפֵץ בְּכָבוֹד", ווייל די וואס האבן ווייניג שכל - דארפן מער כבוד; דאס איז געזאגט געווארן פאר קינדער וואס זיי דארפן אסאך כבוד, דארף מען זיי אלץ לויבן און אויסרומען, און אויך זאגן ווי אזוי צו זיין הייליג.


האב נישט מורא צו זאגן אפן פאר דיינע קינדער: "דא טאר מען נישט אנרירן, דער אייבערשטער לאזט נישט"; זאג נישט מער און נישט ווייניגער, די ווערטער זאלסטו זאגן נאכאמאל און נאכאמאל: "מען טאר נישט אנרירן דא, דער אייבערשטער לאזט נישט".


וואויל זענען די עלטערן וואס לערנען אויס די קינדער צו זיין ערליך, וועלן זיי זוכה זיין צו זען נחת.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#34 - אפשר זענט איר מעורר איבער די הארבקייט פון א שייטל פאר פרויען?
צניעות, חיזוק פאר פרויען, מורה דרך, צדיקים, שערן די האר

תוכן השאלה‎

לכבוד דער ראש ישיבה שליט"א,


איך ווייס אז דער ראש ישיבה זוכט נאר דעם אמת לאמיתה, און דעריבער ווענד איך זיך צו אייך, און מיט'ן אייבערשטנ'ס הילף וועט ארויסקומען א קידוש ה' דערפון.


די זאך שטערט מיר זייער שטארק, דער אייבערשטער האט אונז געגעבן מצוות, און אסאך מאל זענען דא מענטשן וואס טראכטן נישט וואס דער אמת'ער רצון ה' איז מיט די מצוה, פארוואס דער אייבערשטער האט דאס באפוילן, און מ'פרובירט צו טון שטיקעס און טריקס זיך ארויסצודרייען דערפון. צום ביישפיל די מצוה פאר א פארהייראטע פרוי זיך צוצודעקן דעם קאפ, פארוואס האט דער אייבערשטער דאס געהייסן? פאר צוויי סיבות, איינס אז מ'זאל וויסן אז זי איז חתונה געהאט און זי זאל זיין אפגעהיטן, און די צווייטע סיבה אביסל אוועקצונעמען פון איר שיינקייט, עס זאל נישט ציען דאס אויג פון פרעמדע. אבער וואס עס פאסירט מיט די היינטיגע שייטלעך איז דאך ממש פונקט פארקערט פונעם רצון ה', מען האט שוין געהערט מעשיות אז מ'האט אנגעטראגן שידוכים פאר חתונה געהאטע פרויען, מיינענדיג אז זי איז נאך א מיידל, און אנשטאט צו באהאלטן איר שיינקייט, איז עס פונקט פארקערט, אלס מיידל איז נאך געגאנגען מער צוזאמגענומען איידל די האר בצניעות, און נאך די חתונה טוט זי זיך אן אן אפענע שיינע שייטל וואס איז פיל ווייניגער צניעות'דיג, ממש א שרעק ווי אזוי עס זעט אויס.


איך האב אויך געהערט אויף א געוויסער צדיק פון אנשי שלומינו פון אסאך יארן צוריק, אז זיין טאכטער האט געוואלט אויסטון די שייטל און אנטון א שפיצל, האט ער איז געזאגט אז ענדערש זאל זי בלייבן מיט'ן שייטל און וויסן אז זי איז נישט גוט, אזוי וועט זי עס איין טאג אויסטון און גיין געהעריגע צניעות'דיג אפגעבינדען, ווי איידער אנצוטון א שפיצל, וואס האט פעדעמער אזוי ווי האר, און זיך איינרעדן אז זי איז שוין אין ארדענונג.


אז אידישע קינדער הערן אויס אייערע דרשות, אפשר קענט איר מעורר זיין איבער דעם ענין, אז פרויען זאלן זיך אנטון דעם אמת'ן צניעות-קרוין, זיך צוצודעקן דעם קאפ אינגאנצן, און אזוי אריינברענגען קדושה אין אידישע קינדער, און ברענגען די גאולה שלמה בקרוב, אמן.


יישר כח

תשובה מאת הראש ישיבה שליט"א:‎

בעזרת ה' יתברך


יום ה' פרשת קדושים, ד' אייר, שנת תשפ"ב לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


וויסן זאלסטו, גיין א טיכל איז זייער ערליך און זייער חשוב, אבער עס איז דא א וויכטיגע זאך וואס די הייליגע צדיקים מנהיגי ישראל האבן פארשטאנען ווי אזוי צו פירן כלל ישראל.


מוהרא"ש דערציילט פונעם הייליגן רבי'ן פון סאטמער זכותו יגן עלינו, ער האט זייער מקפיד געווען אז פרויען זאלן זיך אפשערן און גיין נאר מיט א טיכל. מיט דעם אלעם, פון ווען ער איז געקומען אין שטאט סאטמער און ער האט געזען אידישע פרויען גייען מיט אייגענע אפענע האר, האט דער צדיק געזאגט: "ענדערש גיין מיט א שייטל ווי צו גיין מיט אייגענע האר"; אויך איז ענדערש צו גיין מיט א שייטל ווי עס זאל זיך נאר ארויסשטעקן אביסל אייגענע האר, דאס איז דאך א קלארע פאקט אז די וואס גייען מיט אייגענע האר צוגעדעקט מיט א טיכל - גליטשט זיך אראפ די טיכל און די האר זעט זיך ארויס, און די וואס גייען מיט א שייטל - ביי זיי איז די האר צוגעדעקט.


די אלע וואס פארפירן קעגן שייטלעך - מאכן נאר חרבנות; די אלע נייע אנשיקענישן צווישן פרויען וואס רעדן און העצן קעגן שייטלעך - די זענען פארדארבערס, ווייל די הייליגע צדיקים וואס זיי האבן געוואלט אריינברענגען נאר קדושה וטהרה ביי אידישע קינדער, זיי האבן זיך זייער לעבן מוסר נפש געווען פאר קדושת ישראל - ביי זיי אין שטוב איז נישט געווען די זאך פון האר אדער שייטל, ביי זיי איז מען געגאנגען אפגעשוירן מיט א טיכל; זיי האבן פארשטאנען דעם דור, זיי זענען געווען מנהיגי ישראל, זיי האבן געוויסט אז אויב וועט מען אסר'ן שייטלעך וועט מען גיין מיט אייגענע אפענע האר.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#33 - זאל איך מחנך זיין מיין טאכטער אויף צניעות?
צניעות, חינוך הילדים, תפילה והתבודדות, עצות, מוסר, מוהרנ"ת ז"ל, תיקון חצות

תוכן השאלה‎

לכבוד דער ראש ישיבה שליט"א,


זאל איך זאגן פאר מיין צען יעריגע טאכטער זי זאל זיין צניעות'דיג? צום ביישפיל אז זי שלעפט ארויף די קלייד עס זאל זיין קורצער, און נאך אזעלכע סארט זאכן, זאל איך איר מעורר זיין אויף דעם, אדער זאל איך זיך נישט וויסענדיג מאכן און עס וועט אריבערגיין פון זיך אליין?


איך האב נישט קיין אנונג פון וואו זי נעמט דאס, ביי מיין ווייב זעט זי נישט אזעלכע זאכן, זי איז זייער צניעות'דיג.


איך בעט דעם אייבערשטן יעדן טאג אויף דעם.


יישר כח

תשובה מאת הראש ישיבה שליט"א:‎

בעזרת ה' יתברך


יום ד' פרשת קדושים, ג' אייר, שנת תשפ"ב לפרט קטן


לכבוד ... נרו יאיר


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


אודאי זאלסטו זאגן פאר דיין טאכטער וועגן זיין איידל; וואס האסטו געווארט ביז יעצט? ביסט שוין אביסל צו שפעט; ביי די צען יאר איז שוין אביסל שפעט, יעצט דארף מען שוין וויסן ווי אזוי צו זאגן. אנדערש איז ווען מען זאגט פון קליינערהייט, ווען די קינדער זענען נאך בייגעדיג, דעמאלט נעמען זיי אן וואס מען זאגט זיי, זיי האבן נישט קיין ברירה, עס ווערט א טבע שני ביי זיי.


זאג פאר דיין טאכטער זאל אכטונג געבן; זאג איר עס מיט א שמייכל, געב איר צו פארשטיין דאס שיינקייט פון גיין איידל, געב איר צו שפירן דאס זיסקייט פון זיין אן איידעלע מיידל. אויך זאלסטו איר זאגן אז ווען מען איז איידל און מען בעט דעם אייבערשטן אויף לעבן, באקומט מען א גוטע חתן, א וואוילער מאן מיט ערליכע קינדער.


עבודת החינוך איז א הייליגע עבודה, דאס איז אזוי הייליג ווי די גרויסע עבודה פון זאגן תיקון חצות, אזוי האט אונז רבי נתן געלערנט. ער פלעגט ווארטן אויף זיינע קינדער, זיי לייגן שלאפן מיט יראת שמים; הגם ער האט שוין געוואלט גיין שלאפן פרי כדי אויפצושטיין גאר פרי, ער האט געהאט זיינע סדרים - דאך פלעגט ער אויפבלייבן ביז זיי זענען אהיים געקומען פון ישיבה, פון חדר; ער האט געזאגט: "די עבודה איז ביי מיר אזא הייליגע עבודה, אזוי ווי זאגן חצות".


מען קען נישט נאר זאגן פאר קינדער מוסר, מען דארף אויך מאכן פרייליך; מען דארף מאכן צייט מיט די קינדער פון לאכן און זיך פרייען, און פון די אנדערע זייט דארף מען מוסר'ן די קינדער זיי זאלן אויסוואקסן ערליך און הייליג.


בעט דעם אייבערשטן זאלסט וויסן וויפיל צו לאכן און וויפיל צו זאגן, וויפיל צו שווייגן און וויפיל צו באמערקן; נאר מיט תפילה וועסטו מצליח זיין.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#32 - וואס טוט מען ווען מען ציטערט פון יעדן מענטש, אפשר איז ער נישט ערליך?
צניעות, חינוך הילדים, קדושה, מנוולים, פחדים, חשדות

תוכן השאלה‎

לכבוד דער ראש ישיבה שליט"א,


עס איז מיר שווער צו שרייבן באריכות איבער די נושא, אבער איך מוז פרעגן, ווייל עס דרוקט מיר זייער אויפ'ן הארץ.


איך בין געוואויר געווארן אז מיין שווער איז ליידער א געפערליכער מנוול, אזוי ווייט אז ער טשעפעט און איז מטמא די אייגענע קינדער רחמנא ליצלן, און דאס האט מיר אוועקגענומען די גאנצע טראסט צו סיי וועלכער ערליכער איד, ווייל מיין שווער איז גאר א פרומער און ערליכער פון אינדרויסן, ער האט א שיינע לאנגע ווייסע בארד, און ער האט אלע סארט חומרות און דקדוקים.


ליידער האב איך געהערט ענליכע מעשיות אויף נאך אזעלכע מענטשן, און אלס א מאמע פון ליכטיגע קינדער לעב איך ממש אין א שרעק, יעדער מאן וואס איך זע טראכט איך אז אפשר איז ער אויך אזוי, ער מאכט זיך נאר פרום און באמת איז ער פארדארבן, און איך ציטער פאר מיינע קינדער, וואס זאל איך זיי יא לאזן און וואס נישט? מיט וועמען זאלן זיי זיך חבר'ן און מיט וועמען נישט?


ווען זיי גייען ארויס פון שטוב, בעט איך אסאך דעם אייבערשטן זיי זאלן זיי צניעות'דיג און ערליך, קיינער זאל זיי נישט טשעפען און זיי זאלן חלילה נישט טשעפען קיינעם. אבער איך שפיר אז איך נעם צופיל דרוק און שרעק פון דעם, דאס שטערט ממש מיין לעבן.


ווי אזוי קען איך ארויסקריכן פון די פחדים און מחשבות, און וואס איז די ריכטיגע וועג צו טראכטן און לעבן?


יישר כח

תשובה מאת הראש ישיבה שליט"א:‎

בעזרת ה' יתברך


יום ג' פרשת פקודי, כ"ח אדר א', שנת תשפ"ב לפרט קטן


 


מרת ... תחי'


איך האב ערהאלטן אייער בריוו.


עס זענען ליידער דא קראנקע מענטשן וואס בזמן שבית המקדש היה קיים, ווען עס זענען געווען די הייליגע סנהדרין - וואלט מען אזא מענטש געגעבן סקילה, מען וואלט אזא איינעם אראפגעווארפן פון א הויכע געביידע און אים פארשטיינערט. קראנקע מענטשן וואס נעמען קינדער פאר זייערע תאוות רחמנא לצלן, עד כדי כך עס זענען דא קראנקע מענטשן וואס וועלן נעמען זייערע אייגענע קינדער און זיי שחט'ן פאר זייערע תאוות השם ישמרינו, די מענטשן דארף מען איינשפארן אין תפיסה אויף זייער גאנץ לעבן. מוהרא"ש זכותו יגן עלינו זאגט: "די אלע וואס נעמען קינדער פאר זייערע תאוות - זיי דארף מען מסרס זיין און לייגן אין תפיסה אין א פארמאכטע צימער וואו די זון שיינט נישט - פאר זייער גאנץ לעבן".


מוהרא"ש זכותו יגן עלינו האט מיר דערציילט, איינער פון די מתפללים פון היכל הקודש זענען געקומען מיט א געוויין צו מוהרא"ש זכותו יגן עלינו זאגן: "מיין שכן האט גענומען מיינע טעכטער און געטון מיט זיי מעשה תועבה"; מוהרא"ש האט אים געזאגט ער זאל גיין צו די פאליציי, אזוי האט יענער געטון און מען האט אריינגעלייגט דעם מניוול אין תפיסה, איז געקומען צו לויפן א גרויסער אדמו"ר צו מוהרא"ש פועל'ן ביי מוהרא"ש ער זאל רעדן צו דעם מתפלל אז ער זאל צוריקציען פון די זאך און מען זאל באפרייען דעם מניוול, דער מניוול האט געדאווענט ביי יענעם אדמו"ר. דער מניוול, אין בית המדרש האט ער אזוי הויך געשריגן: "אמן יהא שמי' רבה" – אז מען האט געקענט טויב ווערן, און שטילערהייט האט ער גענומען צוויי אידישע מיידלעך און זיי גע'שחט'ן! מוהרא"ש דערציילט מיר: "איך האב געפרעגט דעם אדמו"ר, זאגט מיר, ווען דער מניוול וואלט דאס געטון מיט אייערע קינדער, מיט אייערע אייניקלעך - וואלט איר אויך געזאגט מען זאל אים לאזן פריי?" מוהרא"ש האט נישט געקענט פארשטיין וואס איז די זאך פון דעם אדמו"ר זיך אנצונעמען פאר די רוצחים.


עס איז א געפערליכע זאך צו פארדעקן אויף די מניוולים, די קראנקע מענטשן וואס לויפן נאך קינדער; זיי שחט'ן די קינדער פאר זייער גאנץ לעבן. מוהרא"ש זאגט, די קינדער וואס פאלן אריין אין די הענט פון א מניוול - זענען גע'שחט'ן פאר זייער לעבן.


איך וויל אייך אבער פאררעכטן, דאס וואס אייער שווער האט געטון מיט זיינע אייגענע קינדער; אייער שווער גייט א לאנגע שיינע ווייסע בארד, ער שטעלט זיך ארויס ווי א פרומער מיט אלע חומרות וכו', ער איז א קראנקער מענטש, ער האט גענומען זיינע אייגענע קינדער און זיי גע'הרג'ט, - דאס מיינט אבער נישט אז יעדער מאנס-פערזאן איז א קראנקער, דאס מיינט נישט אז יעדער מאן אז א מניוול.


דאס איז אויך ביי אנדערע זאכן; אז מען איז אריינגעפאלן מיט א נישט געזונטע שידוך - מיינט נישט אז אלע זענען נישט געזונט. עס זענען דא ווייבלעך וואס האבן זיך אפגעליטן פון קראנקע מענער, זיי זענען דורך שרעקליכע פייניגונגען אין לעבן, ביי זיי איז אפגע'פסק'נט אז אלע מענער זענען קראנק, אלע מענער פייניגן. אזוי אויך איז דא ביי מענער גרושים וואס זענען אריינגעפאלן מיט א קראנקע פרוי, מען קען הערן פון זיי ווי זיי רעדן אז זיי ווילן מער נישט חתונה האבן, זיי רעדן צווישן זיך, זיי זאגן "אלע פרויען זענען קראנקע"; דאס איז נישט ריכטיג, אז דו ביסט אריינגעפאלן מיט א קראנקער מיינט נישט אז יעדער מאן איז אזוי, אדער יעדע פרוי איז אזוי; דאס זאג איך אייך, אז אייער שווער וואס שטעלט זיך אהער ווי א שיינער איד - איז א פארברעכער, מיינט נישט אז די גאנצע וועלט איז אזוי.


וואס יא? רעדט צו אייערע קינדער פון זיך היטן פון מניוולים, מען דארף רעדן צו קינדער אפענע דיבורים; וואס מיינט אפענע דיבורים? מען זאגט זיי אז עס זענען דא קראנקע מענטשן וואס ווילן אנכאפן אין פריוואטע פלעצער. לערנט אויס אייערע קינדער זיי זאלן דערציילן טאטי און מאמי אויב איינער וויל אנרירן ביי פריוואטע פלעצער, לערנט זיי אויס צו זיין הייליג; די אינגלעך זאלט איר לערנען זיי זאלן נישט אנרירן דעם אות ברית קודש, ווען מען גייט ארויס אין בית הכסא רירט מען נישט אן, אזוי אויך ווען מען וואשט זיך, מען באדט זיך - רירט מען נישט אן דעם אות ברית קודש, אויך די מיידלעך זאלט איר אויסלערנען צניעות, זיי זאלן קיינמאל נישט שפילן מיט אנדערע קינדער - שפילן מיט'ן גוף, און נישט שלאפן מיט אנדערע קינדער אין איין בעט.


וואויל זענען די עלטערן וואס זענען מחנך די קינדער בקדושה ובטהרה - וועלן זיי זען שיינע פירות.

#31 - ווי אזוי בין איך מחנך מיין קליינע מיידל זיך צו פירן צניעות'דיג?
צניעות, חינוך הילדים, סקול

תוכן השאלה‎

לכבוד דער ראש ישיבה שליט"א,


מיין פיר יעריגע טאכטער האט מיר דערציילט אז די מיידלעך שפילן דאקטאר אין איר סקול אויף א נישט צניעות'דיגע וועג, איך האב גערעדט צו די מנהלת און זי האט מיר געזאגט אז זי גייט עס אפשטעלן, אבער צוויי טעג שפעטער האט מיין טאכטער מיר געזאגט אז עס גייט נאך ווייטער אן, איך האב ווידער גערעדט מיט די מנהלת און איך טראכט איר נישט צו שיקן אין שולע ביז די זאך ווערט מסודר.


איך רעד צו מיין טאכטער אז דאס איז נישט צניעות'דיג, און ווי שיין עס איז ווען א אידיש מיידל פירט זיך מיט צניעות, זי פארשטייט און זי נעמט עס אן, זי ווייסט אז עס איז נישט ריכטיג דאס צו טון, אבער למעשה ווערט זי פארשפילט.


אפשר קען דער ראש ישיבה שליט"א מיר געבן שכל און הדרכה ווי דאס אפצושטעלן אויפ'ן ריכטיגן וועג?


יישר כח

תשובה מאת הראש ישיבה שליט"א:‎

בעזרת ה' יתברך


יום ב' פרשת ויקהל, כ' אדר א', שנת תשפ"ב לפרט קטן


מרת ... תחי'


איך האב ערהאלטן אייער בריוו.


מען דארף מחנך זיין די קינדער פון קליינערהייט אן זיי זאלן זיך פירן איידל, זיי זאלן זיך שפילן מיט חבר'טעס איידלערהייט; נאר אזוי איז מען זוכה צו ערליכע דורות, צו נחת.


חינוך איז א שווערע עבודה; איינע פון די שוועריקייטן איז, אז מען זעט נישט גלייך די פירות. עס קען זיך דאכטן ווי מען ארבעט אומזיסט, עס זעט אויס ווי די קינדער הערן נישט וואס מען רעדט צו זיי, די קינדער טוען ווייטער וואס זיי ווילן; דאס מאכט מען זאל מיד ווערן פון רעדן און זאגן וכו', אבער עס איז נישט אזוי; יעדעס ווארט וואס מען רעדט צו קינדער אויף די ריכטיגע וועג - טוט אויף, אמאל טוט עס אויף גלייך און אמאל שפעטער, אבער יעדעס ווארט וואס מען רעדט צו די קינדער טוט אויף.


איר זאלט ווייטער רעדן צו אייערע קינדער פון די שיינקייט פון זיין איידל, פון זיך שפילן מיט חבר'טעס נאר איידלערהייט. קליינע קינדער טאר מען נישט דערשרעקן, מען דארף רעדן ווייך און שיין, עס זאל אריינגיין אין זיי שיינערהייט; מען זאגט זיי "מען טאר נישט אויפהייבן די קלייד", "קיינער זאל דיך נישט אנרירן אונטער די קליידער", און אזוי ווייטער.


אויך אסאך בעטן דעם אייבערשטן מען זאל האבן ערליכע דורות.


דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.


 

#30 - איז אויסגעהאלטן פאר מיידלעך איבערצושלאפן מיט חבר'טעס?
חיזוק פאר מיידלעך, תהלים, צניעות, קדושה, תפילה והתבודדות, ניגונים, חברים, שאלות

תוכן השאלה‎

לכבוד דער ראש ישיבה שליט"א,


איך האב נישט גענוג ווערטער זיך צו באדאנקען פאר'ן ראש ישיבה שליט"א פאר אלעס גוטס וואס איך האב באקומען.


איך האב געוואלט וויסן, אסאך מאל מאכן מיינע קאזינס א נאכט צוזאמען (סליפ-אווער), און זיי רופן מיר אויך, האבן איך געוואלט וויסן אויב ס'איז אויסגעהאלטן איבערצושלאפן מיט חבר'טעס.


נאך א שאלה, אסאך מאל ווען איך וויל עפעס בעטן פונעם אייבערשטן איז מיר שווער עס ארויסצוזאגן מיט מיין מויל, האב איך געוואלט וויסן אויב דאס צו טראכטן אדער אראפשרייבן הייסט אויך בעטן?


אויך האב איך געוואלט וויסן אויב מ'מעג הערן א שיעור אדער הערן מוזיק אינמיטן זאגן תהלים.


יישר כח

תשובה מאת הראש ישיבה שליט"א:‎

בעזרת ה' יתברך


יום ג' פרשת ויחי, עשרה בטבת, שנת תשפ"ב לפרט קטן


 


... תחי'


איך האב ערהאלטן אייער בריוו.


בנוגע איבערשלאפן מיט חבר'טעס וכו'; אויב מען פירט זיך איידל און הייליג - דעמאלט אויב עס פעלט אויס קען מען גיין. עס איז נישט קיין פראבלעם אויפצוזיין א גאנצע נאכט שמועסן און פארברענגען, אבער עס מוז זיין איידל און הייליג; מען קען נישט שמועסן אין איין בעט, נישט ליגן און נישט זיצן.


ליידער לערנט מען נישט אויס מיידלעך צו זיין אפגעהיטן פון קראנקע זאכן; טייערע מיידלעך פאלן אריין אין שלעכטע זאכן אומוויסנדיג, וואס דאס וועט זיי שאטן פאר זייער לעבן. זיי ווערן נאנט מיט א חברט'ע אויף א נישט געזונטע וועג ביז זיי קענען נישט חתונה האבן, זיי קענען נישט ווערן נאנט מיט זייער מאן, מען בלייבט פארהאקט מיט די נישט גוטע נאנטשאפט וכו'.


(איך האב קיינמאל נישט געלאזט מיינע טעכטער גיין שלאפן ביי חבר'טעס).


בנוגע טראכטן אדער שרייבן וכו'; אז איר קענט נישט רעדן צום אייבערשטן זאלט איר אויף דעם אליינס בעטן, בעטס דעם אייבערשטן:


"רבונו של עולם איך האב א פראבלעם, איך קען נישט רעדן צו דיר; איך בעט דיר אייבערשטער, העלף מיר איך זאל קענען רעדן צו דיר און בעטן פון דיר אלעס וואס איך דארף, אלעס וואס איך וויל; העלף מיר אייבערשטער איך זאל שפירן ווי דו שטייסט דא נעבן מיר און דו הערסט צו יעדע ווארט וואס איך רעד צו דיר, געב מיר א לויטערע אמונה, איך זאל דיך שפירן און דיך זען".


אזוי זאלט איר בעטן דעם אייבערשטן אן א שיעור מאל, ביז איר וועט שוין נישט דארפן שרייבן בריוו פאר'ן אייבערשטן און טראכטן וכו'; וואס איר וועט דארפן - וועט איר גלייך נאר פון אים בעטן.


איר קענט הערן מוזיק אדער א שיעור בשעת איר זאגט תהלים.


דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.


 

#29 - מעג מען קוקן אויף א שוועגערין?
הלכה, צניעות, קדושה, מאוויס, הכרת הטוב, דרשות, סמארטפאון, בחור, תודה והודאה, עצתו אמונה, ראש ישיבה

תוכן השאלה‎

לכבוד דער ראש ישיבה שליט"א,


איך ווייס נישט ווי אנצוהויבן מיין בריוו, איך האב אבער געשפירט אז איך מוז שרייבן.


איך לערן אין איינע פון די בעסטע חסידישע ישיבות, אין מיינע ערשטע יארן אין ישיבה בין איך געווען א גוטער בחור, איך האב אלץ געוואלט זיין גוט און איך האב זיך טאקע געפירט וואויל און ערליך, אבער דער יצר הרע האט נישט מוותר געווען אויף מיר, און ליידער ווען איך בין אריין אין ישיבה גדולה בין איך איינמאל אריינגעגאנגען צו עפעס א געשעפט פון א חסידישן איד, ער האט אויסגעזען ווי אן ערליכער איד, און איך בין אריין דארט אין זיין אפיס, און דארט אויף זיין קאמפיוטער האב איך געזען נישט איידעלע בילדער, און דער יצר הרע האט זיך אנגעצינדען אין מיר און איך האב עס שוין נישט געקענט פארלעשן.


איך האב אנגעהויבן זיצן ביי אים אין אפיס פאר לאנגע שעות, פארברענט מיין נשמה איינמאל און נאכאמאל, און איך בין געזינקען טיפער און טיפער אין שאול תחתית. טיף אין הארץ האט מיר וויי געטון פארוואס איך טו דאס, איך האב אבער נישט געהאט קיין וועג ווי אזוי זיך אפצורייסן דערפון. גלייכצייטיג אין די זעלבע צייט האב איך ווייטער געלערנט אין ישיבה, און פון אינדרויסן האב איך אויסגעזען ווי א געהעריגער ישיבה בחור מיט אלע מפורשים, אריינגערעכנט אלע השגות אין חסידות.


אין בין אנגעקומען צו אזא שלעכטער מצב אז איך האב שוין נישט געוואוסט וואס צו טון מיט זיך, צוביסלעך איז מיין מח געווארן מער און מער פארשטאפט, איך האב שוין נישט געקענט לערנען, טראץ מיין גוט קעפל. דער יצר הרע האט אבער פארמאכט מיינע אויגן, און ס'איז מיר נישט בייגעפאלן צו גיין זיך אויסרעדן צו איינעם דערוועגן, צו גיין בעטן הילף, אויסער דעם וואס איך האב זיך זייער געשעמט צו רעדן צו איינעם אין ישיבה איבער מיין מצב, און פארשטייט זיך אז אויב וואלט איינער פון די משגיחים אין ישיבה געוואויר געווארן וואס איך טו, וואלט איך געפלויגן פון דארט אין די זעלבע סעקונדע.


אין מיין גרויסער דמיון האב איך נאך געהאלטן אז איך בין א גוטער בחור אין ישיבה, באהאלטענערהייט האב איך זיך געקויפט א קליינעם סמארטפאון, און פון דעם האב איך זיך שוין בכלל נישט געקענט אפרייסן, איך בין געזעסן באהאלטענערהייט פאר פילע לאנגע שעות, און געקוקט די ערגסטע סארט זאכן וואס איז נאר פארהאן אויף דער וועלט, אבער אין די זעלבע צייט האב איך זיכער געמאכט אז מ'זאל מיר זען כסדר אין ישיבה, אז קיינער זאל מיר נישט חושד זיין מיט עפעס שלעכטס.


פאר א לאנגע צייט בין איך געווען אזוי שטארק פארזינקען אין די נארישקייטן און עבירות, אז פון יענע פאר יאר געדענק איך אפילו נישט וואס ס'איז געווען דעמאלט, מועדים וזמנים, פארשידענע געשעענישן, איך געדענק  גארנישט. איך בין אנגעקומען צו א מצב אז איך האב נישט געדאווענט שחרית מנחה מעריב, איך האב נאר מקפיד געווען צו לייגן תפלין יעדן טאג און זאגן קריאת שמע, דאס איז מיר געליגן איינגעבאקן אין די בלוט פון מיין טאטע, אז עס איז נישטא אזא זאך ס'זאל אריבערגיין א טאג אן לייגן תפלין, נישט צו זיין א 'קרקפתא דלא מנח תפילין'.


איין טאג איז מיר אויסגעקומען צו הערן איבער'ן ראש ישיבה שליט"א, און כאטש וואס איך האב געהערט אסאך לשון הרע אויף ברסלב, האט דער אייבערשטער רחמנות געהאט אויף מיר, און איך האב באקומען א שעצונג אין הארץ פאר'ן ראש ישיבה, איך האב געהערט איבער די חיזוק יומי און די איבריגע פעולות, און איך האב דאס זייער געשעצט.


איך האב זיך אבער נאכנישט אויפגעוועקט דעמאלט פון מיין שלאף, איך בין ווייטער געליגן אין אלע ביטערע שלעכטע זאכן, כאטש וואס קיינער ארום מיר האט נישט חושד געווען אז עפעס גייט פאר מיט מיר, איך האב גוטע כשרונות ברוך ה', און איך האב גוט געוואוסט ווי אזוי ארומצודרייען מיט יעדן, איך האב א גוטן זכרון און איך האב געקענט אלע פארהערן און בחינות און אזוי ווייטער, כאטש וואס צוויי מינוט נאכדעם איז מיר אלעס ארויסגעפלויגן פון קאפ, איך האב אלעס פארגעסן.


איין נאכט, נאך אסאך שעות קוקן אלע סארט שלעכטע זאכן רחמנא ליצלן, איז מיר פלוצלינג ארויפגעטאנצן א "חיזוק יומי" פונעם ראש ישיבה שליט"א, דער קעפל האט זיך געליינט "נישטא קיין ברירה, מען מוז רעדן וועגן דעם", איך ווייס נישט וואס האט מיר דעמאלט באטראפן, אבער דער אייבערשטער מיט זיין גרויס רחמנות האט מיר געגעבן א מתנת חנם אז איך האב געדרוקט אויף דעם, און דאן האט זיך געעפנט מיין טיר צום גן עדן! איך האב געהערט דעם חיזוק יומי, איך האב זייער הנאה געהאט, און איך האב אנגעהויבן זוכן נאך פון די סארט "חיזוק יומי", איך האב געהערט נאך און נאך פאר לאנגע שעות, דאס איז געווען ווי אן אטאם באמבע פאר מיין מח, און אזוי האב איך געהערט און געהערט ביז ווען די באטערי איז אויסגעלאפן, איך האב אפילו נישט געכאפט אז די באטערי ווערט שוואכער.


איך האב פארמאכט דעם טעלעפאן, און איך בין געגאנגען אין שול זוכן א מנין מעריב. די מח האט זיך מיר געדרייט און איך בין נישט געווען ביי זיך, איך האב אנגעהויבן דאווענען מערב ווארט ביי ווארט, נאך גאר א לאנגע צייט וואס איך האב בכלל נישט געדאווענט, ס'איז מיר נישט געווען גרינג, פשוט ווייל איך בין שוין לאנג געווען אפגעוואוינט פון זאגן די ווערטער, איך האב אריינגעקוקט אין סידור נישט צו ווערן צעמישט.


נאך מעריב האב איך ארויסגענומען די סים קארטל פונעם טעלעפאן און עס צעבראכן, און דאן האט זיך אנגעהויבן א לאנגע תקופה פון קויפן סים קארטלעך און עס צעברעכן. איך בין ווייטער דורכגעפאלן אין קוקן שלעכטע זאכן, און גלייך נאכדעם האב איך געהערט א שיעור פון ראש ישיבה שליט"א, ס'איז געווען ממש 'אור וחושך משתמשים בערבוביא', אויסגעמישט גוטס מיט שלעכטס אויף איינמאל.


צוביסלעך צוביסלעך האב איך אנגעהויבן רעדן צו אייבערשטן, בעטן דעם אייבערשטן ער זאל רחמנות האבן אויף מיר און מיר ארויסנעמען פון די טיפע בלאטע און טומאה אין וואס איך ליג, איך בין געגאנגען צו קברי צדיקים און אסאך געשריגן צום אייבערשטן ער זאל זיך שוין דערבארעמען אויף מיר.


איך קען שרייבן א גאנצער בוך פון אלעס וואס איז אויף מיר אריבערגעגאנגען, איך וויל אבער נישט מאריך זיין אזוי סאך. נאך א לאנגע תקופה האב איך צוריק אנגעהויבן דאווענען ווי א איד דריי מאל א טאג, איך האב אנגעהויבן צוריק לערנען תורה, נאך א לאנגע צייט וואס איך האב נישט געעפנט קיין אידיש ספר, איך האב אנגעהויבן מיט משניות און געגאנגען ווייטער צו גמרא, מעביר סדרה זיין, נ"ך, זוהר, און נאך פילע שיעורים, צוביסלעך האב איך געשפירט ווי מיין מח הויבט זיך אן ערוועקן, איך קען שוין אנהויבן פארשטיין א דבר שבקדושה, איך האב אנגעהויבן גיין אויפ'ן וועג צו זיין אן ערליכער איד. קיינער האט נישט מיטגעהאלטן מיין שווערע און לאנגע רייזע, די שווערע בערג און טאלן אויף וואס אין האב געקלעטערט פאר אזוי לאנג, אבער דער אייבערשטער ווייסט יא און זעט אלעס, און ער האט זיכער אלעס מיטגעהאלטן.


מיינע הענט ציטערן ביים שרייבן דעם בריוו, מיינע אויגן גיסן יעצט טרערן, איך וויש זיך די אויגן איינמאל און נאכאמאל, פשוט אז איך זאל קענען זען וואס איך שרייב. היינט קען איך דאנקען דעם אייבערשטן, הודו לה' כי טוב כי לעולם חסדו, איך האב געענדיגט צום ערשטן מאל גאנץ ששה סדרי משנה, שוין א לאנגע צייט וואס איך ריר נישט אן קיין סמארטפאון און איך קוק נישט קיין מאוויס, איך הער די שיעורים פונעם ראש ישיבה שליט"א, איך ליין די "עצתו אמונה" און איך בין זיך מחי' דערמיט.


איך האב קיינמאל נישט געגלויבט אז איך וועל קענען ארויסקריכן פון די שווערע טומאה, מיין הארץ קלאפט יעצט אזוי ווי איך וואלט געלאפן עטליכע מייל, איך בין איבערגעפילט מיט רוישיגע געפילן, איך ווייס נישט וואס צו טון מיט זיך, איך וויל ארויסגיין שרייען אין די גאסן, "טייערע ברידער, ס'איז דא א באשעפער אויף דער וועלט! מיר האבן א טאטע וואס האט אונז ליב! ס'איז קיינמאל צו שפעט! ס'איז קיינמאל עק וועלט! מ'קען אלץ תשובה טון!", איך קען ממש נישט אויפהערן וויינען פון התרגשות.


איך דאנק דעם אייבערשטן יעדן טאג אויף אלע גוטס וואס ער האט געטון מיט מיר מיין גאנץ לעבן, און ספעציעל פאר די געוואלדיגע ליכטיגקייט וואס ער האט מיר געשיקט אין פארעם פונעם ראש ישיבה שליט"א. איך ווייס נישט ווי אזוי קען זיך גענוג באדאנקען פאר'ן ראש ישיבה שליט"א אויף אלע וואס איך האב באקומען פון אים.


איך האב זיך גענומען די מיה צו שרייבן דעם בריוו פאר פיר סיבות; צום ערשט פשוט צו זאגן "א גרויסן יישר כח", איך ווייס נישט אויב ס'איז בכלל דא די ווערטער צו קענען אויסדרוקן די דאנקבארקייט וואס מיין הארץ וויל ארויסשרייען, יישר כח יישר כח יישר כח און נאכאמאל יישר כח.


צווייטנס, וויל איך דער ראש ישיבה שליט"א זאל וויסן ווי ווייט זיינע כוחות גייען, איך בין זיכער נישט דער ערשטער און אויך נישט דער לעצטער, אבער איך בין איין רינגעלע אין די לאנגע קייט פון אידישע קינדער וואס קומען צוריק צום אייבערשטן דורכ'ן ראש ישיבה שליט"א.


דריטנס, ווי ווייט מען דארף אנווארענען בחורים זיך נישט צו לאזן אריינכאפן אין נעץ, זיי זאלן נישט כאפן קיין התפעלות פון קיינעם, אפילו אויב יענער זעט אויס ווי אן ערליכער איד, אויב קען יענעם נישט טאר מען גיין מיט אים און זיכער נישט אריינגיין אין זיין אפיס. ליידער האט זיך מיין נפילה אזוי אנגעהויבן, און דאס האט פארברענט אסאך יארן פון מיין לעבן, און איך פרוביר נאך מיט אסאך תפלות און טרערן צו פאררעכטן די שאדן וואס דאס האט געמאכט אויף מיין נשמה. איך האב טאקע נישט באקומען קיין חינוך אויף דעם, אפשר ווען איך וואלט מער געהערט ווי ווייט מען דארף זיך אכטונג געבן פון פרעמדע מענטשן, וואלט איך נישט געווארן אריינגעשלעפט, אדער וואלט איך כאטש געגאנגען צו איינעם זיך דורכרעדן און פרעגן וואס צו טון.


די פערטע סיבה פארוואס איך שרייב דאס איז צו פרעגן וואס איך קען טון ארויסצואווייזן מיין הכרת הטוב, כאטש איין פינטעלע, אויף דעם וואס דער ראש ישיבה שליט"א האט געטון מיט מיר? און וואס קען איך טון זיך אנצוהאלטן שטארק אין דעם הייליגן פלאץ און קיינמאל זיך נישט אוועקרירן פון דא?


אגב וויל איך פרעגן איך פרעגן אן הלכה שאלה, אויב מ'מעג קוקן אויף א שוועגערין, איינער האט מיר פארדרייט דעם קאפ אז מ'מעג, ס'איז אזוי ווי ביי א מאמע אדער שוועסטער.


א גרויסן יישר כח נאכאמאל פאר מיין לעבן ברוחניות ובגשמיות.

תשובה מאת הראש ישיבה שליט"א:‎

בעזרת ה' יתברך


יום ב' פרשת ויגש, ב' טבת, זאת חנוכה, שנת תשפ"ב לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


איך האב ערשט יעצט געהאט די מעגליכקייט צו עפענען דיין בריוו און דאס ליינען.


וואס זאל איך דיר זאגן, האסט מיר אזוי מחי' געווען; איי וועסטו פרעגן 'דער ראש ישיבה דארף חיזוק? דער ראש ישיבה איז דאך יעדן איינעם מחזק?!' אבער אסאך מאל בין איך אזוי מסופק אויב איך זאל ווייטער רעדן די דרשות אדער אפהערן רעדן, זאל איך ווייטער שרייבן בריוו אדער אפלאזן דאס שרייבן; יעצט ליין איך דיין בריוו בין איך זייער פרייליך אז דורך די שיעורים ביסטו ארויס פון שאול תחתית און געווארן אן ערליכער איד.


בנוגע קוקן אויף א שוועגערין וכו'; א שוועגערין איז נישט אזוי ווי א מאמע און א שוועסטער, מען דארף האבן שמירת עיניים ביי א שוועגערין.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#28 - וואס טו איך אז די צניעות ביי מיין שוויגער'ס הויז איז נישט אויסגעהאלטן?
שלום בית, צניעות, שווער און שוויגער, משפחה, מוסר

תוכן השאלה‎

לכבוד דער ראש ישיבה שליט"א,


וואס קען איך טון אז מיינע שוועגערינס און אויך מיין שוויגער גייען נישט אנגעטון אזוי צניעות'דיג, מיט צוגעפאסטע קורצע קליידער און נישט צו דיקע שטרימפ, און דאס גלייכן; און כמעט אלעמאל וואס איך קום צו זייער הויז ווער איך נכשל אין זען פיס פון פרויען ווען זיי זיצן אויפגעדעקט די קלייד העכער די קני, אדער ווי איינע פון די מיידלעך ליגט אויסגעלייגט אויף די סאפע מיט דער קלייד אויפגעהויבן.


אויך קענען זיי זינגען ווען איך בין דארט, זיי קענען מיטזינגען די זמירות, און אויב וועל איך זיי דערמאנען אז ס'איז דא פרעמדע מענער, וועט עס העלפן קוים פאר צוויי מינוט, און פארשטייט זיך אז פאר מיין שוויגער קען איך בכלל גארנישט זאגן.


דאס אז מיין ווייב טוט זיך אן מער צניעות'דיג פון אלע אירע שוועסטערס איז ממש א מסירות נפש פון איר, זי וויל זיך צושטעלן צו צניעות, אבער עס איז אויך זייער שווער ווען אלע גייען אנגעטון אזוי און זי איז אנדערש, און אויך די נייע מאדע פון יעדע סעזאן רעכנט זיך בכלל נישט מיט די כללים פון צניעות, און זי וויל נישט בלייבן אונטערשטעליג; דער ראש ישיבה האט אן עצה פאר מיר?


יישר כח

תשובה מאת הראש ישיבה שליט"א:‎

בעזרת ה' יתברך


יום א' פרשת וירא, י"א מרחשון, שנת תשפ"ב לפרט קטן


לכבוד ... נרו יאיר


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


זאלסט חס ושלום נישט זאגן דיין שווער און שוויגער. ווען דו גייסט צו זיי זאלסטו זיצן אין דער זייט איידל, נעם א ספר, באשעפטיג זיך מיט גוטע זאכן - וועסטו נישט ווערן געשטערט פון גארנישט, עס וועט זייער וויי טון דיין ווייב אז דו וועסט זיך קריגן מיט איר משפחה. זוך נישט איבערצומאכן די וועלט, מאך זיך אליינס איבער.


דו זאלסט דאנקען דיין ווייב אז זי איז איידל און אז זי פירט זיך מיט יראת שמים, דאס וועט איר געבן כח צו זיין שטארק און נישט פאלן פאר אירע געשוויסטער. די חיזוק זאל זיין מיט שכל, נישט אויף א וועג פון אונטעררייסן אירע געשוויסטער און איר מאמע; זאלסט איר חס ושלום נישט וויי טון. עס איז נישט קיין חיזוק ווען מען זאגט פאר די ווייב: "איך בין אזוי פרייליך אז דו ביסט נישט ווי דיין מאמע און שוועסטערס", דאס ציפט אין הארץ; דו זאלסט איר נאר זאגן ווי פרייליך דו ביסט אז זי איז איידל.


נאכאמאל, לאז אפ דעם וועג; זוך נישט צו פאררעכטן יענעם, פאררעכט זיך אליינס.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#27 - מעג מען אנטון דענים דזשינס קליידער פאר קינדער?
צניעות, חינוך הילדים, חיזוק פאר פרויען, קינדער, קליידער, תפילות אויף אידיש

תוכן השאלה‎

לכבוד דער ראש ישיבה שליט"א,


יישר כח פאר אלע שיינע שיעורים, ספעציעל פאר די שיעורים פאר פרויען, איך האב זייער הנאה.


איך וויל פרעגן וועגן דענים דזשינס קליידער, אויב מ'מעג דאס אנטון פאר בעביס, און וואס טוט זיך אין פאל וואס עס איז נאר דער קאליר פון דענים, דזשינס, און נישט די עכטע סחורה?


יישר כח

תשובה מאת הראש ישיבה שליט"א:‎

בעזרת ה' יתברך


יום ד' פרשת מטות-מסעי, כ"ז תמוז, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


מרת ... תחי'


איך האב ערהאלטן אייער בריוו.


פארוואס דארף מען אנטון די קליידער? פארוואס זאל מען נישט אנטון די קינדער איידל?!


איך פארשטיי נישט די שאלה; איר ווילט וויסן אויב מען מעג על פי הלכה? מען קען זאגן אז על פי הלכה איז עס אפשר נישט קיין פראבלעם, די שאלה איז פארוואס זאלן עלטערן וועלן אנטון די קינדער ווי די גוים? וואס איז די תאוה אז די קינדער זאלן אויסקוקן ווי די גוים? עפעס מוז זיין מיט די עלטערן.


דענים און דזשינס איז שיין?! דענים און דזשינס איז בכלל נישט שיין, שיין און זיס איז וואס אידן טוען אן. חכמינו זכרונם לברכה זאגן (שמות רבה א, כח; מדרש לקח טוב שמות ו, ו) אז די אידן זענען אויסגעלייזט געווארן אין מצרים בזכות וואס זיי האבן זיך נישט אנגעטון אזוי ווי די גוים, בזכות וואס זיי האבן זיך נישט געגעבן נעמען ווי די גוים און אז זיי האבן נישט גערעדט ווי די גוים.


טוט אן אייערע קינדער פשוט, טוט זיי אן איידל, טוט זיי אן אידיש – וועט איר זען נחת פון זיי. בעטס דעם אייבערשטן: "רבונו של עולם, פארוואס וויל איך אנטון מיינע קינדער מיט סטיילס אזוי ווי די גוים גייען? רבונו של עולם וואס איז מיט מיר? העלף מיר איך זאל נישט קוקן אויף קיין גוים און אויף די וואס פירן זיך ווי די גוים; העלף מיר איך זאל זיין ריין. איך וויל זיין אן ערליכער איד, האבן ערליכע קינדער און נאר וועלן גיין ווי די ערליכע אידן".


נעמט א תהילים, זאגט א קאפיטל תהילים מיט הייסע טרערן; בעטס פאר אייערע דורות זיי זאלן זיין ערליך.


דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#26 - מעג מען עסן שבת רויטע אייסעס צו מאכן רויט די ליפן?
שבת קודש, הלכה, חיזוק פאר מיידלעך, צניעות

תוכן השאלה‎

לכבוד דער ראש ישיבה שליט"א,


איך בין זיך מחי' דא אין קעמפ, מיר האבן אזעלכע טייערע חשובע קאונסלערס וואס לערנען אונז אזעלכע גוטע זאכן פאר'ן לעבן, און עס איז אזוי געשמאק דא יעדן איינציגסטן טאג.


איך וויל וויסן אויב איך מעג עסן אום שבת א רויטע אייסעס, מיט'ן ציל אז עס זאל מאכן מיינע ליפן אויסזען שטארק רויט.


יישר כח

תשובה מאת הראש ישיבה שליט"א:‎

בעזרת ה' יתברך


יום ב' פרשת מטות-מסעי, כ"ה תמוז, שנת תשפ"א לפרט קטן


... תחי', תלמידה בית פיגא


איך האב ערהאלטן אייער בריוו.


איך פריי זיך זייער צו הערן אז איר זענט צופרידן אין קעמפ, איר זענט צופרידן פון די קאונסלערס, איר לערנט זיך שיינע זאכן פאר'ן לעבן.


בנוגע אייער פראגע, אויב מען מעג עסן שבת א רויטע אייסעס זיך צו מאכן רויט די ליפן עס זאל אויסקוקן אזוי ווי מעיקאפ; עס איז א קלארע הלכה (אורח חיים סימן שג, סעיף כה): "אָסוּר לָאִשָּׁה שֶׁתַּעֲבִיר בְּשַׁבָּת סְרָק עַל פָּנֶיהָ מִשּׁוּם צוֹבֵעַ, וּמִטַּעַם זֶה אֲסוּרָה לִכְּחוֹל בְּשַׁבָּת, וּמִטַּעַם זֶה אֲסוּרָה לָטוֹחַ עַל פָּנֶיהָ בָּצֵק וּכְשֶׁנָטְלָתוֹ מְאֵדִים הַבָּשָׂר", מען טאר זיך נישט שמירן די פנים שבת, שמירן די פנים איז פון די ל"ט מלאכות וואס איז אסור אום שבת; דעריבער, אויב מען עסט די אייסעס מיט'ן ציל זיך צו פארבן די ליפן - איז דאס א פראבלעם. אויב מען עסט א זאך וואס לאזט איבער א קאליר און מען האט נישט אינזין זיך צו פארבן - איז נישט קיין פראבלעם.


בעטס דעם אייבערשטן איר זאלט נישט דארפן די זאכן, איר זאלט האבן נאטורליכע חן. דער רבי זאגט (ספר המדות אות חן, סימן ו): "כְּשֶׁתַּעֲבִיר עַל מִדּוֹתֶיךָ, תִּמְצָא חֵן", אז מען געבט נאך, מען זוכט נישט אויסצופירן, מען פארטראגט זיך מיט יעדן איינעם - דעמאלט האט מען חן; נאך זאגט דער רבי (שם, סימן ד): "וְיִשְׁמֹר אֶת פִּיו מִדִּבּוּר אָסוּר", אז מען רעדט נאר גוטע זאכן, מען רעדט נישט קיין ניבול פה, מען רעדט נישט שלעכטס אויף אנדערע - איז מען זוכה צו חן; דעמאלט דארף מען נישט שמירן די ליפן און די אויגן, מען האט חן פונעם אייבערשטן.


דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#25 - מעג איך נעמען א פרוי צו מאכן מיט מיר פיזיקל טערעפי?
צניעות, קדושה, רפואה

תוכן השאלה‎

לכבוד דער ראש ישיבה שליט"א,


איך האב צובראכן מיין האנט, געלויבט דעם אייבערשטן אז עס היילט זיך שוין אויס, איך דארף אבער גיין יעצט צו פיזיקל טערעפי צו קענען אנהויבן צוריק זיך באנוצן מיט דעם האנט.


מיין שאלה איז, איך קען האבן קומענדיגע וואך א פרוי וואס וועט מאכן מיט מיר די פיזיקל טערעפי, אדער דארף איך ווארטן נאך א וואך פאר א מאן; וואס זאגט דער ראש ישיבה שליט"א, זאל איך ווארטן א וואך, אדער עס פעלט נישט אויס?


יישר כח

תשובה מאת הראש ישיבה שליט"א:‎

בעזרת ה' יתברך


יום ד' פרשת חקת, ו' תמוז, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


ווארט נאך א וואך צו האבן די טערעפי דורך א מאן; עס לוינט זיך צו ווארטן צו האבן א מאן אלס א טערעפיסט, דו וועסט מער הנאה האבן, דו וועסט זיך איינשפארן קאפ וויי.


רבי נתן דערציילט (לקוטי מוהר"ן חלק ב', סימן קיד): "איך בין אמאל געווען ביים רבי'ן, איך האב פארשטאנען אז דער רבי וויל מיר עפעס זאגן, ער וויל עפעס מגלה זיין אבער עס איז שווער פאר'ן רבי'ן דאס צו מגלה זיין, אזוי ווי עס איז שטעדיג געווען ביים רבי'ן, ווען דער רבי האט געוואלט עפעס מגלה זיין איז דאס געווען זייער שווער, איך בין געגאנגען מיט'ן רבי'ן, פלוצלונג רופט זיך דער רבי אן: 'סֶע הָאט אַ פָּנִים אַז מֶע מוּז זִיךְ פוּן אַ הִרְהוּר זֵייעֶר הִיטְן'; איך האב פארשטאנען פון רבי'ן, פון די תנועות וואס דער רבי האט געמאכט, ווי ווייט מען איז פוגם מיט איין שלעכטע הרהור, 'שֶׁפּוֹגֵם מְאֹד מְאֹד, רַחֲמָנָא לִצְלָן, וְאִי אֶפְשָׁר לְצַיֵּר זֹאת בִּכְתָב'".


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן א שנעלע רפואה.

#24 - וואס איז די ריכטיגע צניעות פאר א מיידל ביים שלאפן?
צניעות, חינוך הילדים

תוכן השאלה‎

לכבוד דער ראש ישיבה שליט"א,


איך האב געוואלט פרעגן פון ווען דארף מען אנטוהן פאר א מיידל נאר א נאכט העמד?


און אויב פון ווען מען טוט אן נאר א נאכט העמד, צי מעג מען אנטון א הויזן אונטער די נאכט העמד, כדי בשעת מען שלאפט זאל זיך די פיס נישט אויפדעקן?


יישר כח

תשובה מאת הראש ישיבה שליט"א:‎

בעזרת ה' יתברך


יום ב' פרשת במדבר, כ"ח אייר, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


פון די דריי יאר דארף מען אכטונג געבן אויף צניעות, ביי אונז טוט מען שוין אן ביי די דריי יאר א נאכט העמד.


הויזן פאר א פרוי איז פריצות; אז מען שלאפט און די פיס דעקט זיך אויף, דעקט מען עס צוריק צו, הויזן מאכט נישט מער צניעות'דיג, עס איז די פארקערטע פון צניעות.


וואויל איז פאר די עלטערן וואס זענען מחנך די קינדער פון יונגעווייז אן זיי זאלן זיך פירן איידל, וועלן זיי האבן נחת, זיי וועלן זען ערליכע אידישע דורות.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#23 - פון וויפיל יאר איז דא צניעות ביי קליינע קינדער אינדערהיים?
צניעות, חינוך הילדים

תוכן השאלה‎

לכבוד דער ראש ישיבה שליט"א,


א גרויסן יישר כח פאר'ן מיר האלטן אין איין אויפפרישן פון דאסניי.


איך וויל פרעגן אויב דער ראש ישיבה קען מיר זאגן ווי אזוי קינדער זאלן זיך אויפפירן מיט צניעות אינדערהיים? מיין זון איז יעצט געווארן פיר יאר, און מיין טאכטער איז איין און א האלב יאר אלט, ביז ווען מעגן זיך די קינדער באדן צוזאמען, אדער שלאפן אין איין צימער, און אזוי ווייטער?


יישר כח

תשובה מאת הראש ישיבה שליט"א:‎

בעזרת ה' יתברך


יום א' פרשת בא, ד' שבט, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


קליינע קינדער ביז דריי יאר קען מען באדן אינאיינעם.


דיין זון איז שוין פיר יאר, קען ער זיך שוין נישט באדן מיט דיין טאכטער.


בנוגע שלאפן אין איין צימער; יעצט קענען זיי נאך שלאפן אין איין צימער, אבער ווען זיי וועלן נאך מער עלטער ווערן דעמאלט דארף מען אכטונג געבן אויף דעם.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#22 - זאלן מיר גיין צו א משפחה שמחה אן קיין מחיצה?
שמחות, צניעות, משפחה

תוכן השאלה‎

לכבוד דער ראש ישיבה שליט"א,


מיין שוואגער מאכט בר מצוה אין עטליכע וואכן, ער מאכט עס אין א זאל אן קיין מחיצה.


ער לאדנט איין נאר די נאנטע משפחה פון זיין זייט און פון זיין ווייב זייט, און ער וויל עס מאכן מיט סאציאלע אפזינדערונג (סאשעל דיסטענס) און דעריבער שטעלט ער אויס די טישן לויט די משפחות. איך מיט מיין ווייב וועלן זיצן ביי א טיש מיט מיין שווער און שוויגער, און מיין רוקן וועט זיין אויסגעדרייט צום איבריגן עולם. און ער וויל וויסן אויב איך קען קומען אפילו אז ס'וועט נישט זיין קיין מחיצה.


וויל איך פרעגן דעם ראש ישיבה שליט"א וואס צו טון, זאל איך גיין מיט מיין ווייב, אדער זאל נאר מיין ווייב גיין, אדער זאל קיינער פון אונז נישט גיין?


יישר כח

תשובה מאת הראש ישיבה שליט"א:‎

בעזרת ה' יתברך


יום ב' פרשת ויגש, ו' טבת, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


מוהרא"ש פלעגט זאגן מען זאל יא גיין.


מוהרא"ש זאגט, די אלע וואס האבן משפחה וואס זענען נישט אזוי אפגעהיטן אין צניעות, ווען עס קומט אויס צו גיין צו א חתונה וכדומה קען מען גיין, מען קען זיין ביי די שמחה און אין די זעלבע צייט זאל מען נישט דארט זיין. צום ביישפיל ביי א חתונה; בשעת די חופה קען מען זיין, מען וואונטשט יעדן איינעם מזל טוב, נאכדעם ביי די סעודה טרעפט מען א איידעלע פלאץ און ביים טאנצן - אויב איז עס נישט מיט'ן אייבערשטן, מען טאנצט אינאיינעם בתערובות רחמנא לצלן - גייט מען ארויס פון זאל, שפעטער ביי די הפסקה ווען מען טאנצט נישט, באווייזט מען זיך נאכאמאל דעם פנים; מיט חכמה זעט מען אז מען זאל נישט מאכן קיין מחלוקת און מען זאל נישט נכשל ווערן אין תערובות השם ישמרינו.


דער אייבערשטער זאל העלפן מיר זאלן שוין אויסגעלייזט ווערן פון אונזער גלות, דער אייגענער גלות, אלע אידן זאלן תשובה טון און זיך פירן בדרך התורה.

#21 - מעג א מיידל גיין מיט א גיטאר אויפ'ן גאס?
שבת קודש, חיזוק פאר מיידלעך, צניעות, ניגונים, מוזיק

תוכן השאלה‎

לכבוד דער ראש ישיבה שליט"א,


איך וויל זיך נאכאמאל באדאנקען פאר די אלע שיינע שיעורים און בריוו וכו', וואס איז אזוי מחי'. דער ראש ישיבה שליט"א האט מיר געגעבן אזא שיינע זיסע לעבן פון הייליגן רבי'ן.


איך האב געוואלט פרעגן איבער דעם וואס דער ראש ישיבה האט געזאגט אז מיידלעך זאלן נישט גיין שבת שפאצירן, וויל איך וויסן אויב צום טיש מעג איך יא גיין?


אויך וויל איך וויסן אויב ס'איז צניעות'דיג פאר א מיידל צו גיין מיט א גיטאר אויף די גאס.


ברוך ה' אז איך האב שוין געענדיגט פינף מאל תהילים, איך דאנק דעם ראש ישיבה פאר'ן מיר אויסלערנען צו זאגן יעדן טאג דעם יום תהילים און פאר'ן מחזק זיין אויף דעם.


יישר כח

תשובה מאת הראש ישיבה שליט"א:‎

בעזרת ה' יתברך


יום א' פרשת וישב, כ' כסליו, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


... תחי', ירושלים.


איך האב ערהאלטן אייער בריוו.


אז מען פירט זיך בצניעות איז מען זוכה צו ערליכע קינדער; חכמינו זכרונו לברכה זאגן (במדבר רבה ח, ט) אויפ'ן פסוק (תהילים קכח, ג): "אֶשְׁתְּךָ כְּגֶפֶן פֹּרִיָּה בְּיַרְכְּתֵי בֵיתֶךָ בָּנֶיךָ כִּשְׁתִלֵי זֵיתִים סָבִיב לְשֻׁלְחָנֶךָ", דיין ווייב וועט זוכה זיין צו האבן קינדער אזוי ווי א וויינשטאק וואס איז פול מיט טרויבן בזכות וואס זי פירט זיך בצניעות, "בִּזְמָן שֶׁהִיא נוֹהֶגֶת בְּעַצְמָהּ דַּת יְהוּדִית שֶׁהִיא צְנוּעָה", ווען זי פירט זיך ווי די תורה זאגט, זי פירט זיך באשיידן און איידל, "זוֹכָה שֶׁיוֹצְאִין מִמֶּנָּה בָּנִים בַּעֲלֵי מִקְרָא, בַּעֲלֵי מִשְׁנָה, בַּעֲלֵי מַעֲשִׂים טוֹבִים", וועט זי זוכה זיין צו האבן קינדער וואס וועלן לערנען די הייליגע תורה און טון מצוות און מעשים טובים.


בנוגע די בריוו פאר מיידלעך מען זאל זיך נישט דרייען פרייטאג צו נאכטס אין גאס; מען מיינט נישט מען זאל זיין איינגעשפארט אין שטוב וכו', מען קען גיין צום טיש וכדומה, נאר סתם שפאצירן אראפ און ארויף די גאס איז נישט די בעסטע זאך.


שפילן גיטאר איז זייער גוט; דער רבי זאגט (סיפורי מעשיות מעשה יג, דעם זעקסטן טאג) דער עיקר רפואה ווי אזוי מען קען אויסהיילן די בת מלך איז דורך ניגונים; איר קענט שפילן אין שטוב און אז איר ווילט גיין מיט דעם אין גאס זאלט איר דאס נעמען אין א זעקל - נישט אויפ'ן רוקן, ווייל עס איז נישט קיין צניעות פאר א מיידל צו גיין מיט א גיטאר אויפ'ן רוקן.


דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.


 

#20 - ווי אזוי איז די ריכטיגע וועג צו שווימען בצניעות?
שידוכים, חיזוק פאר מיידלעך, צניעות, חסידות ברסלב, היכל הקודש, סקול, תלמיד, שווימען

תוכן השאלה‎

לכבוד דער ראש ישיבה שליט"א,


וואס דארף איך ענטפערן פאר א מיידל וואס פאררופט זיך א תלמידה פון בית פיגא, און זי מאכט מיר כסדר משוגע מיט הצעות פון שידוכים, נאך וואס איך האב איר שוין אזויפיל מאל געענטפערט אז דער ראש ישיבה האט אונז אויסגעלערנט אז מיידלעך רעדן נישט צווישן זיך פון די נושא, אבער זי לאכט זיך אלץ אויס אז נישט דאס מיינט דער ראש ישיבה צו זאגן.


אויך וויל איך וויסן אויב איז א פראבלעם לויט די הלכה צו גיין דא אין ארץ ישראל צו די אפגעטיילטע פלאץ ביים וואסער [חוף הנפרד], אן שטרימפ און מיט קורצע ערמל.


יישר כח

תשובה מאת הראש ישיבה שליט"א:‎

בעזרת ה' יתברך


יום ד' פרשת עקב, חמשה עשר באב, שנת תש"פ לפרט קטן


 


... תחי'.


איך האב ערהאלטן אייער בריוו.


נישט יעדער איינער וואס פאררופט זיך א 'תלמידה בית פיגא' איז טאקע א תלמידה און נישט יעדער איינער וואס לערנט אין בית פיגא איז א תלמידה; די תלמידות זענען די וואס פאלגן וואס מען לערנט אין שולע.


ווי אזוי ווייסט מען ווער איז א תלמיד אדער א תלמידה? היינט איז דער א תלמיד און מארגן איז ער שוין אפגעקילט און איז א חסיד שנפל וואס דער רבי זאגט אויף דעם אז דאס איז ערגער פון אלעם (ליקוטי הלכות נזיקין הלכה ד, אות כז; שלוחין הלכה ה, אות יז; ראש חודש הלכה ז, אות נב); דעריבער איז נישט כדאי צו קוקן אויף אנדערע.


ווערטס נישט באגייסטערט פון אנדערע; נעמטס די שיעורים און לימודים פאר אייך, נעמטס דאס פאר אייער לעבן. איר מעגט זיך מחזק זיין מיט אנדערע מיידלעך וואס פאררופן זיך אויך אויפ'ן רבינ'ס נאמען, עס איז גוט צו האבן גוטע חבר'טעס, אבער ווערטס נישט נתפעל ווען איר זעט אז אנדערע טוען נישט און פאלגן נישט וכו' וכו'.


איר זאלט נישט רעדן מיט אנדערע פון שידוכים; עס איז זייער נישט איידל צו רעדן צווישן מיידלעך פון דעם בחור און פון יענעם בחור, עס איז קינדיש. אז מען טראכט פון א שידוך קען מען דאס מיטטיילן מיט די עלטערן אדער מיט די מנהלת וכו', אבער נישט צווישן מיידלעך.


אויף אייער פראגע צי מען מעג גיין אן שטרימפ און מיט קורצע ערמל ביים וואסער; עס ווענדט זיך אויב דאס איז אין א פארמאכטע פלאץ. אויב איז דאס אין א פארמאכטע פלאץ אזוי ווי די פלעצער וואו מען גייט שווימען - מעג מען גיין אן שטרימפ און מיט קורצע ערמל.


זייטס שטארק מיט אייער גוטע אויפפירונג; אין דעם זכות וועט איר זוכה זיין צו טרעפן א גוטע שידוך און האבן ערליכע קינדער. אזוי ווי דער רבי זאגט זאגט (ספר המדות, אות בנים, סימן ט): "צְנִיעוּת שֶׁבָּאִשָּׁה מְזַכָּה לָהּ לְבָנִים הֲגוּנִים", אז א פרוי געבט אכטונג אויף צניעות וועט זי זוכה זיין צו גוטע קינדער.


דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#19 - אז איך בין נישט צניעות'דיג, איז מיין דאווענען שוין גארנישט ווערד?
התחזקות, חיזוק פאר מיידלעך, צניעות, תפילה והתבודדות, אמונה

תוכן השאלה‎

לכבוד דער ראש ישיבה שליט"א,


איך בין א מיידל וואס קומט פון זייער א גוטע און ערליכע שטוב אבער איך שפיר אז עס איז מיר צו שווער מיט אלע פרומקייטן פון מיין משפחה, איך וויל זיי קענען צופרידן שטעלן אבער עס איז מיר שווער, עס איז אדער מיר אדער זיי, עס גייט נישט ביידע צוזאמען, און איך שפיר אויף אסאך זאכן אז ווען מען וואלט מיר ווען געלאזט טון פשוטע זאכן וואלט איך נישט אנגעקומען צו טון ערגערע זאכן. צום ביישפיל מיין מאמע וויל נישט איך זאל זיך פארבן דעם פנים אפילו מיט פשוטע פארב, איז טאקע ווייל זי לאזט מיר נישט, פארב איך אויך מיינע אויגן, א זאך וואס איך וואלט נישט געטון ווען זי וואלט מיר געלאזט זיך פארבן אפילו איידל.


איך ווייס נישט וואס צו טון, עס איז מיר זייער שווער, בפרט אז איך לעב אין א סביבה וואס יעדע זאך וואס איך טו, זאגן אלע מיר אויס פאר מיין מאמע און באבע וכו', איך וויל נישט מאכן בושות פאר מיין משפחה, אבער איך שפיר אז איך בין צניעות'דיג נאר זיי צופרידן צו שטעלן, נישט ווייל דער אייבערשטער וויל אזוי. איך וויל זיין ערליך פון מיין אייגענעם ווילן, נישט וועגן אלע זארגן אויף מיר.


מענטשן האבן זייער ליב מיר צו זאגן זאכן, וואס בשעת מעשה גייט עס נישט אריין אמת'דיג אין הארץ, אבער ביז א תקופה געשעט זאכן. למשל איינער האט מיר געזאגט "וואס האסטו פון דאווענען, קודם זאלסטו זיין צניעות'דיג", באמת בין איך צניעות'דיג אבער פאר זייערע קרומקייטן נישט.


אמאל פלעג איך מקפיד זיין צו דאווענען יעדן טאג און דאס טו איך היינט שוין נישט, עס איז מיר געווארן א קאלטקייט אין דעם, איך שפיר זיך אויך זייער ווייט פון באשעפער ווייל אין מיין קאפ איז דא א בילד אזוי ווי פון א מערכה, עס איז דא 2 צדדים, איינע בין איך, און די צווייטע זייט איז מיין מאמע טאטע זיידע באבע און דער באשעפער, און עס איז מיר שווער די ווייטקייט וואס איך שפיר צום אייבערשטן.


איך ווייס נישט אויב איר וועט מיר קענען העלפן, אבער אפשר וועט איר זיין דער גוטער שליח פונעם אייבערשטן, און אסאך האבן מיר ממליץ געווען אייך צו שיקן א בריוו.


יישר כח

תשובה מאת הראש ישיבה שליט"א:‎

בעזרת ה' יתברך


יום ג' פרשת עקב, י"ד מנחם-אב, שנת תש"פ לפרט קטן


 


... תחי'.


איך האב ערהאלטן אייער בריוו.


טראכטס נישט די שלעכטע מחשבה אז דער אייבערשטער איז ווייט פון אייך, עס איז נישט אמת; דער אייבערשטער איז נישט ווייט פון אייך, דער אייבערשטער איז מיט אייך, ביי אייך און נעבן אייך, דער אייבערשטער האט אייך ליב און ווארט איר זאלט צוריק אנהייבן דאווענען צו אים, רעדן צו אים און אים בעטן וואס איר דארפט. עס איז נישט קיין חילוק ווער דער מענטש איז און וואס מען טוט, שטענדיג ווארט דער אייבערשטער מען זאל קומען צו אים און רעדן צו אים.


דער הייליגער רבי, דער ברסלב'ער רבי זכותו יגן עלינו, איז געקומען אויף די וועלט אונז צו ווייזן די רחמנות פונעם אייבערשטן, ווי שטארק ער האט ליב אידישע קינדער און ווארט מען זאל דאווענען צו אים; ווען מען רעדט צום אייבערשטן הייבט מען אן שפירן זייער א שטארקע נאנטקייט מיט'ן אייבערשטן, מען שפירט ווי מען האט איינעם, מען שפירט ווי איינער פארשטייט מיר, איינער נעמט מיר אן ווי אזוי איך בין, ווי אזוי איך זע אויס.


נעמטס די עצה פון רבי'ן, פרובירטס אויס די זיסע וועג; ווען איר זענט אליין אין אייער שטוב, קיינער הערט אייך נישט און קיינער זעט אייך נישט - זאלט איר פרובירן אנהייבן רעדן צום אייבערשטן, רעדטס צו אים אויף די שפראך וואס איר רעדט צו אייערע נאנטע חבר'טעס, דערציילטס אים אלעס וואס שטערט אייך און וואס איר שפירט, דערציילטס אים ווי שווער עס איז אייך די גאנע וועג ווי אזוי איר לעבט, די מלחמה וואס טוט זיך אפ אין אייך, ווי אלעס איז געצווינגען - אן קיין אמת און אן קיין געפיל. אין אנהייב וועט דאס אפשר זיין אביסל שווער, אבער מיט די צייט ווען איר וועט דאס טון וועט איר ווערן זייער שטארק, איר וועט שפירן ווי דער אייבערשטער איז מיט אייך און האט אייך ליב.


הערטס נישט אויס די וואס טשעפען און זאגן אייך: "וואס האסטו פון דאווענען? קודם זאלסטו זיין צניעות'דיג"; עס איז נישט אמת וואס זיי זאגן, דער אייבערשטער זאגט אנדערש, דער אייבערשטער וויל מען זאל דאווענען צו אים, אים בעטן ער זאל אונז צוריק קערן צו אים און אריינלייגן אין אונז א ריינקייט צו וועלן טון זיין ווילן, מו וועלן טון וואס איז גוט.


איך בעט אייך, הערטס נישט אויס די וואס זאגן אייך: "וואס האסטו פון דאווענען? קודם זאלסטו זיין צניעות'דיג", דאס איז עצת היצר, דאס איז א נסיון פאר אייך, אייך מחליש דעת זיין, אייך אפקילן פון וועלן זיין ערליך; לייגטס נישט דעם אייבערשטן אויף איין זייט מיט די אלע וואס טשעפען אייך, דער אייבערשטער קוקט אויף אונז, ער זעט אונזער הארץ, ער זעט ווי שטארק מיר ווילן זיין גוט. ער קוקט נישט אויף אונז אזוי ווי מענטשן קוקן אויף אונז, ער זעט יעדע קיינע פינטעלע גוטס וואס מיר טוען.


אויבן אין הימל איז זייער חשוב יעדע קליינע פינטעלע גוטס, אזוי ווי דער רבי האט דערציילט אין די ערשטע מעשה (סיפורי מעשיות, מעשה א) ווי דער ממונה האט געפרעגט דעם ווינט: "וואס איז דארט חשוב?" האט דער ווינט געזאגט: "דארט איז אלעס חשוב"; מוהרא"ש איז מסביר (בספר נהרי אפרסמון) אז 'דארט' מיינט מען 'אויבן אין הימל', אין הימל איז אלעס חשוב, יעדע קליינע זאך, יעדע בייג וואס א מענטש געבט זיך א בייג צו זיין גוט. און אפילו יעדע גוטע מחשבה, ווען מען טראכט אז מען וויל זיין גוט - איז זייער חשוב. אזוי ווי דער הייליגער תנא האלוקי רבי שמעון בר יוחאי זכותו יגן עלינו זאגט (זוהר תרומה, קנ:): "לֵית רְעוּתָא טָבָא דְּאִתְאַבִיד", קיין שום גוטע ווילן ווערט נישט פארלוירן; איז דאך זיכער אז ווען מען זאגט א גוטע ווארט און אוודאי ווען מען טוט א גוטע מעשה - איז עס זייער חשוב אויבן אין הימל.


איך האף אז די פאר ווערטער וועט אייך זיין א שטארקע חיזוק איר זאלט נישט ווערן צעפאלן פון אנדערע; איר זאלט אנהייבן לעבן אן אמת'ע לעבן מיט'ן אייבערשטן. איר זאלט יעדע זאך שמועסן מיט אים, יעדע זאך וואס איז אייך שווער זאלט איר אים דערציילן און אים בעטן - וועט איר זען אז איר וועט פלוצלונג אנהייבן ליב האבן צו זיין א איד, איר וועט ליב האבן אייער לעבן.


דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#18 - מעג מען שיקן א חתן-כלה בילד?
צניעות, חתן, בילדער

תוכן השאלה‎

לכבוד דער ראש ישיבה שליט"א,


איך האב געוואלט מבשר זיין פאר'ן ראש ישיבה שליט"א די גוטע בשורה אז איך בין ברוך ה' א חתן געווארן בשעה טובה ומצלחת מיט אן ערליכע מיידל.


איך האב געוואלט פרעגן אויב מ'מעג שיקן פאר חברים א בילד פון מיר מיט מיין כלה?


יישר כח

תשובה מאת הראש ישיבה שליט"א:‎

בעזרת ה' יתברך


יום ג' פרשת עקב, י"ד מנחם-אב, שנת תש"פ לפרט קטן


 


לכבוד החתן ... נרו יאיר.


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


מזל טוב פאר דיין שידוך! איך בין זייער פרייליך צו הערן די גוטע נייעס אז דו האסט געטראפן א גוטע שידוך, א וואויל מיידל; דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט אויפשטעלן א בית נאמן בישראל און זוכה זיין צו שיינע ערליכע אידישע דורות, לה' ולתורתו.


שיק נישט קיין בילד פון דיין כלה פאר קיינעם; עס איז נישט איידל צו שיקן פריוואטע בילדער פון זיך און די כלה. אזוי אויך נאך דיין חתונה זאלסטו קיינמאל נישט ארויס לייגן א בילד פון דיר און דיין ווייב, עס איז נישט איידל.


ליידער איז נישטא ווער עס זאל לערנען אינגעלייט ווי אזוי זיך צו פירן; מענטשן ווייסן נישט וואס איז ריכטיג און וואס נישט, מען טוט וואס מען זעט ביי חברים, מען מיינט אז וואס דער חבר טוט - איז אויסגעהאלטן. אינגעלייט שטעלן ארויס פריוואטע בילדער פון זיך און די ווייב, מען מיינט אז מיט דעם וועט מען אים מקנא זיין, מען וועט אים ארויפקוקן.


שיק נישט קיינעם דיינע בילדער און דו קוק נישט יענעמס בילדער; יעדע מאל מען היט זיך די אויגן שפארט מען זיך נאך א ברי אין גיהנום. רבי נתן האט געזאגט: "א קוק ווינציגער - א ברי ווינציגער", דורך דעם וואס מען היט זיך די אויגן שפארט מען זיך איין שווערע ביטערע עונשים אויף יענע וועלט.


נעם נישט דיינע חברים פאר דיין מורה דרך; יעדע זאך וואס דו ווילסט וויסן ווי אזוי זיך צו פירן זאלסטו פרעגן ערליכע אידן. אז דו גייסט בויען א אידישע שטוב זאלסטו אכטונג געבן וואס פאר א הכשרים דו נעמסט אריין אין שטוב; קויף נאר עסן און טרינקען וואס פארמאגן ערליכע הכשרים. וואס מען זעט ביי חברים מיינט נאך נישט אז מען מעג דאס עסן, מען ווערט נישט מער פרייליך אז מען עסט וואס מען וויל און וואס מען זעט; היינט קען מען האבן כמעט אלע עסן מיט גוטע ערליכע הכשרים.


אזוי אויך זאלסטו נישט ארייננעמען אין שטוב קיין מאגאזינען, צייטונגען און ליין מאטריאל. אפילו עס איז געדרוקט מיט אידישע אותיות מיינט נאך נישט אז די שרייבערס זענען ערליכע אידן; עס ליגט באהאלטן סם צווישן די ווערטער וואס דאס גייט אריין אינעם מענטש ביז מען ווערט אוועק געשלעפט פונעם אייבערשטן.


אז דו וועסט פרעגן יעדע זאך אן ערליכער איד וועסטו מצליח זיין צו בויען א שיינע שטוב מיט ערליכע דורות.

#17 - וועלכע קאפ צודעק איז די מערסטע אויסגעהאלטן פאר א פרוי?
חתונה, צניעות, חיזוק פאר פרויען, האר

תוכן השאלה‎

לכבוד דער ראש ישיבה שליט"א,


איך בין א מיידל אין די יארן פון שידוכים, און איך וויל וויסן ווי אזוי ס'איז די מערסטע אויסגעהאלטן צו גיין נאך די חתונה. ביי אונז אין די משפחה זענען דא אלע סארטן, טייל גייען מיט אפענע שייטלעך און טייל מיט צוגעדעקטע, און אנדערע גייען בלויז מיט א טיכל. מיינע עלטערן לאזן מיר אליין אויסוועלן ווי אזוי איך וויל גיין, איך וויל אבער טון נאר וואס דער אייבערשטער וויל. ווי אזוי איז די מערסטע אויסגעהאלטן?


יישר כח

תשובה מאת הראש ישיבה שליט"א:‎

בעזרת ה' יתברך


יום א' פרשת פנחס, י"ג תמוז, שנת תש"פ לפרט קטן


 


לכבוד ...


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


דו בעט דעם אייבערשטן אז דו זאלסט טרעפן א גוטע שידוך פון אן ערליכע משפחה, וואס צוזאמען וועט איר קענען אויפשטעלן ערליכע אידישע דורות.


בנוגע א שייטל אדער א טיכל וכו'; אודאי איז א טיכל זייער א חשוב'ע זאך, דאך האבן די צדיקים מתיר געווען מען זאל גיין מיט א שייטל אבי מען זאל נישט גיין מיט די אייגענע האר. די צדיקים פון די פריערדיגע דורות האבן געזען די גרויסע נסיונות וואס פרויען האבן מיט די האר, האבן זיי מתיר געווען צו טראגן א שייטל.


בעט דעם אייבערשטן אז דו זאלסט זיין איידל; דאס האט נישט צו טון צי מען טראגט א טיכל אדער א שייטל, מען קען זיין איידל מיט א שייטל און מען קען זיין נישט איידל מיט א טיכל. זאלסטו בעטן דעם אייבערשטן אז דו זאלסט זוכה זיין צו אן איידעלע כלה, וועסטו זוכה זיין צו אויפשטעלן אן ערליכע שטוב, אזוי ווי דער רבי זאגט (ספר המידות, אות בנים, סימן ט): "צְנִיעוּת שֶׁבָּאִשָּׁה מְזַכָּה לָהּ לְבָנִים הֲגוּנִים", אז א פרוי געבט אכטונג אויף צניעות, וועט זי זוכה זיין צו גוטע קינדער.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#16 - מעג א פרוי גיין מיט די קאליר רויט?
צניעות, חיזוק פאר פרויען

תוכן השאלה‎

לכבוד דער ראש ישיבה שליט"א,


מעג א פרוי גיין מיט די קאליר רויט?


יישר כח

תשובה מאת הראש ישיבה שליט"א:‎

בעזרת ה' יתברך


יום ג' פרשת בהעלותך, י"ז סיון, שנת תש"פ לפרט קטן


 


מרת ... תחי'.


איך האב ערהאלטן אייער בריוו.


א פרוי טאר נישט גיין אין קליידער וואס איז רויט.


דער הייליגער בעל שם טוב זכותו יגן עלינו האט דערציילט, ווען ער איז געווען אויפ'ן וועג קיין ארץ ישראל איז ער געווען אין אינסטאנבול, האט ער דארט געזען אינגעלייט וואס האבן אזעלכע הייליגע נשמות ממש ווי די הייליגע תנאים, האט דער בעל שם טוב געזאגט אז ווייל די פרויען דארט אין אינסטאנבול זענען געווען זייער איידל, זיי זענען געגאנגען אנגעטון זייער צניעות'דיג, דערפאר האבן זיי זוכה געווען צו קינדער מיט אזעלכע הייליגע נשמות.


וואויל איז פאר א פרוי וואס פירט זיך איידל און גייט אנגעטון איידל, דורכדעם וועט זי זוכה זיין צו האבן הייליגע קינדער. אזוי ווי דער רבי זאגט (ספר המדות, אות בנים, סימן ט): "צְנִיעוּת שֶׁבָּאִשָּׁה מְזַכָּה לָהּ לְבָנִים הֲגוּנִים", א פרוי וואס פירט זיך איידל און צניעות'דיג וועט זוכה זיין צו גוטע קינדער.


דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#15 - וואס האט מוהרא"ש זי"ע געהאלטן וועגן שייטלעך?
צניעות

תוכן השאלה‎

לכבוד דער ראש ישיבה שליט"א,


וואס האט מוהרא"ש זי"ע געהאלטן וועגן שייטלעך?


יישר כח

תשובה מאת הראש ישיבה שליט"א:‎

בעזרת ה' יתברך


יום א' פרשת בהר בחקותי, ט"ז אייר, שנת תש"פ לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר.


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


מוהרא"ש שרייבט זייער אסאך מאל אין ספר אשר בנחל איבער דאס הארבקייט פון בלייבן מיט די אייגענע האר נאך די חתונה; ענדערש זאל מען טראגן א שייטל ווי איידער טראגן א טיכל און גיין מיט די אייגענע האר. עס זענען דא וואס זאגן אז ענדערש זאל מען טראגן א טיכל און גיין מיט די אייגענע האר ווי צו טראגן א שייטל, אבער אלע צדיקים פונעם פריערדיגן דור האבן געזאגט: "ענדערש טראגן א שייטל און זיך אפשערן, ווי איידער צו טראגן צען טיכלעך און גיין מיט די אייגענע האר".


ליידער האט זיך אריין געכאפט צווישן היימישע משפחות אז מען גייט מיט די אייגענע האר, היימישע ווייבלעך לאזן זיך וואקסן די האר; דאס קומט ווייל מען ווייסט נישט וואס פאר א צרות דאס ברענגט אויף די גאנצע שטוב. דער זוהר הקדוש זאגט (נשא קכה:): "תּוּנְבָא לֵיתֵי", א קללה זאל קומען, "עַל הַהוּא בַּר נָשׁ", אויף דעם מענטש, "דְּשָׁבַק לְאִנְתְּתֵיהּ", וואס לאזט זיין ווייב, "דְּתִתְחַזֵי מִשַׂעֲרָא דְּרֵישָׁה לְבַר", אז איר האר פון קאפ זאל זיך ארויסזען; "וְדָא הוּא חַד מֵאִינּוּן צְנִיעוּתָא דְּבֵיתָה", און דאס איז פון די יסודות פון א אידישע שטוב, אז מען זאל נישט זען די האר פון די פרוי; "וְאִתְּתָא דַּאֲפִּיקַת מִשַׂעֲרָא דְּרֵישָׁה לְבַר", און א פרוי וואס גייט מיט אויפגעדעקטע האר, "לְאִתְתַּקְּנָא בֵּיהּ", זיך שיין צו מאכן, "גָּרִים מִסְכְּנוּתָא לְבֵיתָא", איז זי גורם אז עס זאל זיין ארעמקייט אין שטוב, "וְגָרִים לִבְנָהָא דְּלָא יִתְחַשְּׁבוּן בְּדָרָא", און זי איז גורם אז אירע קינדער וועלן נישט מצליח זיין און זיי וועלן נישט זיין חשוב, "וְגָרִים מִלָּה אַחֲרָא דְּשַׁרְיָא בְּבֵיתָא", און זי איז גורם אז דער סמ"ך מ"ם און די נישט גוטע זאלן זיין ביי איר אין שטוב, "מַאן גָּרִים דָּא", ווער איז דאס אלעס גורם? "הַהוּא שַׂעֲרָא דְּאִתְחֲזֵי מֵרֵישָׁהּ לְבַר", די פרוי וואס איר האר זעט זיך ארויס; און פארקערט איז נאך מער, א פרוי וואס געבט אכטונג אז איר האר זאל זיך נישט ארויסזען וועט האבן אלע ברכות און זי וועט האבן נחת פון אירע קינדער.


בנוגע די לענג פונעם שייטל וכו'; מוהרא"ש האט זייער מקפיד געווען מען זאל נישט גיין מיט א שייטל לענגער ווי די אקסלען. ביי אלע שיעורים וואס מוהרא"ש האט גערעדט פון דעם פלעגט ער קלאפן מיט זיינע הענט אויפ'ן אקסל, נישט לענגער פונעם אקסל.


וואויל איז די פרוי וואס גייט צניעות'דיג און פירט זיך איידל, וועט זי זוכה זיין צו די ברכה וואס וואס דער הייליגער רבי זאגט (ספר המדות, אות בנים, סימן ט): "צְנִיעוּת שֶׁבָּאִשָּׁה מְזַכָּה לָהּ לְבָנִים הֲגוּנִים", א פרוי וואס פירט זיך איידל און צניעות'דיג, וועט זוכה זיין צו גוטע קינדער.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.