שאלה אין קורצן ענין
#80 - וואס טו איך אז מיין ווייב וויל איך זאל זיצן אין כולל, און איך האלט נישט דערביי?
שלום בית, לימוד התורה, פרנסה, יונגע יארן, היטן די צייט, כולל

תוכן השאלה‎

לכבוד דער ראש ישיבה שליט"א,


איך וויל קודם דאנקען דעם ראש ישיבה פאר אלע חיזוק, דרשות, שאלות ותשובות, און אזוי ווייטער.


איך האב חתונה געהאט אפאר יאר צוריק, איך האב אלץ געהייסן א גוטער בחור אין ישיבה, אבער באמת האב איך געהאלטן ביי גארנישט. איך האב גוט געפאפט. למעשה האב איך אבער גארנישט פארדינט דערפון ווייל ווען עס איז געקומען צו שידוכים האט מען מיך אנגעטראגן מסלתה ומשמנה, און איך האב קיינמאל נישט געהאט קיין געהעריגע אפענע קשר מיט מיינע עלטערן, דערפאר ווען מען האט אנגעטראגן מיין שידוך האב איך גארנישט געזאגט. מיין ווייב איז טאקע אן אשה כשירה א ערליכע אידישע פרוי מיט אלע פירושים, אבער למעשה איז זי אויף סאך א העכערע מדריגה ווי מיר.


פאר עטליכע יאר נאך די חתונה האב איך פרובירט זיך צוצושטעלן, אבער נאך אפאר יאר איז עס געווארן ערגער, איך האב געשטופט אין כולל גאנצע טעג, און איר איינגערעדט אז איך לערן, איך האב ממש געלעבט א טאפלטע לעבן אין ממש יעדע טריט.


יעצט זע איך אז דאס איז נישט קיין וועג, האב איך זיך פרובירט אביסל צו עפענען, איך האב אנגעהויבן זאגן אז איך טראכט פון גיין ארבעטן ווייל כולל איז נישט פאר מיר. אבער זי זאגט אז זי האט געמיינט אז איך בין אן ערליכער אינגערמאן. וואס האב איך אז דו גייסט ארבעטן?


איך האב באמת רחמנות אויף איר, זי איז גרייט מיט מסירת נפש צו ברענגען פרנסה, אבי איך זאל בלייבן אין כולל. אבער איך שפיר אז איך קען נישט. אפשר קען דער ראש ישיבה מיר געבן אן עצה?


יישר כח

תשובה מאת הראש ישיבה שליט"א:‎

בעזרת ה' יתברך


                        יום א' פרשת תולדות, כ"ח מר-חשון, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר.


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


דעם לעצטן מענטש וועם דו וועסט קענען אויספאפן איז דיין ווייב; א ווייב קען מען נישט פאפן, די ווייב איז פון די איינציגסטע וואס קענען גאר גוט זייער מאן, זיי ווייסן ווער דער מאן איז, אויב ער איז ערליך אדער נישט; מיט א ווייב קען מען נישט ארום שפילן.


דעריבער איז א שאד סתם צו זיצן אין כולל און זיך איינרעדן אז זי וועט מיינען דו לערנסט; אז דו בטל'סט די צייט זאלסטו וואס פריער ארויסגיין פון כולל. בטל'ן צייט איז א סכנה, חכמינו זכרונם לברכה זאגן (כתובות נט:): "הַבַּטָּלָה מְבִיאָה לִידֵי זִמָּה וְלִידֵי שִׁעֲמוּם", אז מען בטל'ט צייט קומט מען נאכדעם צו צו טון עבירות און נאכדעם ווערט מען דעפרעסט; גיין ליידיג איז זייער שעדליך, מען פארלירט דעם טעם פון לעבן, מען פארלירט דעם טעם פון אלעס.


פארוואס זאלסטו זאגן אז מען קען נישט זיין אן ערליכער איד ווען מען ארבעט? ארבעטן איז נישט קיין סתירה מיט זיין ערליך, ארבעטן איז נישט קיין סתירה מיט לערנען די הייליגע תורה; עס זענען דא הונדערטער און טויזנטער ערליכע בעלי בתים יראי השם וואס ארבעטן רוב טאג און אין די איבריגע צייט זענען זיי זיך קובע צייט צו לערנען. זיי הייבן אן דעם טאג פארטאגס מיט תורה ותפילה, אינמיטן טאג כאפן זיי ווייטער ארויס תורה און ביינאכט זענען זיי זיך ווידעראמאל קובע צייט צו לערנען.


טענה זיך נישט מיט דיין ווייב; זי וויל נישט דיין שלעכטס, זי וויל א גוטע לעבן, זי וויל א מאן א ירא שמים. עס שטערט איר צו זען ווי דו שפילסט ארום מיט איר, עס שטערט איר אז דו פירסט זיך נישט אויף ערליך, זי האט מורא אז ווען דו וועסט גיין ארבעטן וועט עס ווערן נאך ערגער, אבער אז דו וועסט אנפילן דיין צייט מיט גוטע זאכן, דו וועסט נישט גיין ליידיג - וועט זי אנהייבן האלטן פון דיר, זי וועט דיר מחשיב זיין.


נעם דעם רבינ'ס דרך הלימוד (שיחות הר"ן, סימן עו); דער רבי האט אונז געגעבן א זיסע וועג צו לערנען, א וועג פאר אלעמען, נישט קיין אונטערשיד א גוטע קאפ - א שוואכע קאפ, נישט קיין חילוק צי מען האלט יא ביים לערנען אדער מען האלט נישט ביים לערנען, דעם רבינ'ס דרך הלימוד ארבעט מיט יעדן איינעם.


מאך זיך א שיעור אין חומש רש"י מיט'ן תרגום, הייב אן זונטאג די פרשה ביז שני, מאנטאג זאלסטו גיין ווייטער פון שני ביז שלישי, דינסטאג זאלסטו לערנען ביז רביעי און אזוי ווייטער, ביז די ענדע וואך וועסטו האבן מסיים געווען די פרשה שנים מקרא ואחד תרגום. חכמינו זכרונם לברכה זאגן (ברכות ח.): "לְעוֹלָם יַשְׁלִים אָדָם פַּרְשִׁיוֹתָיו עִם הַצִּבּוּר שְׁנַיִם מִקְרָא וְאֶחָד תַּרְגוּם, שֶׁכָּל הַמַּשְׁלִים פַּרְשִׁיוֹתָיו עִם הַצִּבּוּר מַאֲרִיכִין לּוֹ יָמָיו וּשְׁנוֹתָיו", דער וואס איז מעביר סדרה יעדע וואך צוויי מאל די חומש און איין מאל די תרגום וועט לאנג לעבן; דער שלחן ערוך פסק'ענט (אורח חיים, סימן רפה, סעיף ג): "מִיּוֹם רִאשׁוֹן וְאֵילַךְ חָשׁוּב עִם הַצִּבּוּר", פון זונטאג קען מען שוין אנהייבן מעביר סדרה זיין; און דער משנה ברורה ברענגט אראפ (שם, סעיף קטן ח) פונעם הייליגן גר"א זכר צדיק לברכה, אז ער האט זיך אזוי געפירט, יעדן טאג האט ער מעביר סדרה געווען אביסל; זונטאג ביז שני, מאנטאג ביז שלישי, דינסטאג ביז רביעי און אזוי ווייטער. אז מען גייט אויף דעם וועג, דעמאלט קען מען זיין זיכער אז מען וועט ענדיגן יעדע וואך די פרשה.


נאכדעם זאלסטו זיך קובע זיין א שיעור אין משניות; הייב אן מסכת ברכות און לערן א פרק נאך א פרק, קוק נישט אויב דו פארשטייסט וואס דו לערנסט אדער דו פארשטייסט נישט, דו זאג די ווערטער פון משניות. יעדע ווארט תורה וואס מען לערנט האט דער אייבערשטער א נחת רוח דערפון, אזוי ווי דער זוהר הקדוש זאגט (קדושים פה:): "וּמַאן דְּתִיאוּבְתֵּיה לְמִלְעֵי בְּאוֹרַיְיתָא", ווער עס וויל לערנען די הייליגע תורה, "וְלָא אַשְׁכַּח מַאן דְּיוֹלִיף לֵיהּ", און ער האט נישט ווער עס זאל אים אויסלערנען און געבן צו פארשטיין וואס ער לערנט, "וְהוּא בִּרְחִימוּתָא דְּאוֹרַיְיתָא, לָעֵי בָּהּ, וּמְגַּמְגֵּם בָּהּ בְּגִמְגוּמָא דְּלָא יָדַע", אבער וויבאלד ער האט ליב צו לערנען, לערנט ער אן פארשטיין, "כָּל מִלָּה וּמִלָּה סַלְּקָא", זאל ער וויסן אז יעדעס ווארט תורה וואס ער לערנט אן פארשטיין גייט ארויף אויבן אין הימל, "וְקוּדְשָׁא בְּרִיךְ הוּא חַדֵּי בְּהַהִיא מִלָּה", און דער אייבערשטער פריידט זיך מיט דעם. "וְקַבִּיל לָהּ", דער אייבערשטער נעמט די ווערטער, "וְנָטַע לָהּ סָחֲרָנֵיהּ דְּהַהוּא נַחֲלָא", און ער פלאנצט איין די ווערטער אויבן אין הימל ארום א טייך, "וְאִתְעָבִידוּ מֵאִלֵּין מִלִּין אִילָנִין רַבְרְבִין", און עס ווערט פון די ווערטער גרויסע ביימער, "וְאִקְרוּן עַרְבֵי נַחַל", וואס מען רופט זיי אן 'ערבות', "הֲדָא הוּא דִכְתִיב (משלי ה, יט): בְּאַהֲבָתָהּ תִּשְׁגֶּה תָמִיד"; דאס איז דער וועג ווי אזוי מען איז זוכה צוצוקומען צו פארשטיין דאס לערנען.


ועל כולם זאלסטו זיך מאכן א שיעור אין גמרא; הייב אן ש"ס און גיי כסדרן, די בלעטער גמרא דאס פארברענט דעם יצר הרע. דער הייליגער רבי זאגט (ליקוטי מוהר"ן, חלק א', סימן ריד): "תַּלְמוּד" גִימַטְרִיָא שֶׁל הַקְלִיפָּה הֲמַחְטַאת אֶת הָאָדָם בִּפְגָם הַבְּרִית שֶׁנִּקְרֵאת "לִילִית", ווען א מענטש לערנט גמרא פארברענט ער די קליפה וואס ווארפט אראפ א מענטש אין פגם הברית. חכמינו זכרונם לברכה זאגן (קידושין ל.): "בָּרָאתִי יֵצֶר הָרָע, וּבָרָאתִי לוֹ תּוֹרָה תַּבְלִין", דער אייבערשטער זאגט, איך האב באשאפן דעם יצר הרע, אבער איך האב א רפואה פאר'ן יצר הרע, דאס איז די הייליגע תורה וואס איז א מעדיצין קעגן אים, "אִם אַתֶּם עוֹסְקִים בַּתּוֹרָה אֵין אַתֶּם נִמְסָרִים בְּיָדוֹ", אויב לערנט איר תורה וועט איר נישט זיין אונטער די הענט פונעם יצר הרע, "וְאִם אֵין אַתֶּם עוֹסְקִין בַּתּוֹרָה, אַתֶּם נִמְסָרִים בְּיָדוֹ", אבער אויב לערנט מען נישט קיין תורה איז מען אונטער אים.


אז דו וועסט אויסנוצן דיין טאג, דיינע טייערע יונגע יארן - וועט דיין ווייב קוקן אויף דיר מיט כבוד, מיט הערצה; זי וועט דיר מחשיב זיין און זיך נישט קריגן מיט דיר.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#79 - ווי אזוי קען איך טרעפן א שידוך און ארויסגיין פון חובות?
שידוכים, חובות, פרנסה, תשובה

תוכן השאלה‎

לכבוד דער ראש ישיבה שליט"א,


א גרויסן יישר כח פאר אלע שיעורים און חיזוק, דאס געבט מיר ממש לעבן.


איך בין א גרוש, 37 יאר אלט, אן קינדער, און איך בין זייער צעבראכן פון דעם. איך האב שוין ברוך ה' זוכה געווען אויסצוזאגן צוויי מאל גאנץ תהילים ביים ציון הקדוש פון מוהרא"ש זי"ע, איך בין אבער נאכנישט געהאלפן געווארן. וואס קען איך טון.


אויך האב איך געוואלט פרעגן וועגן פרנסה. איך האב ברוך ה' א גוטע פרנסה, איך פארדין זייער שיין, כאטש וואס איך וואלט געקענט באשטיין צו האבן א גרינגערע זאך, נישט צו דארפן ארבעטן אזוי שווער; מיין פראבלעם איז אבער אז דאס געלט רינט מיר ארויס פון צווישן די פינגערס, איך זע נישט קיין ברכה אין די געלט, איך האב צופיל הוצאות און חובות.


איך בין זיך מחזק מיט דעם וואס איך גיי פון צייט צו צייט אביסל הפצה מיט קונטרסים און גליונות.


איך וועל זיך פרייען צו באקומען הדרכה און חיזוק אין מיין מצב.


יישר כח

תשובה מאת הראש ישיבה שליט"א:‎

בעזרת ה' יתברך


יום ד' פרשת וזאת הברכה, י"ב תשרי, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר.


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


דער הייליגער רבי זאגט (שיחות הר"ן, סימן קיב): "הִנֵּה יֵשׁ עֲבֵרָה", עס איז דא אן עבירה, "שֶׁעָנְשָׁהּ שֶׁל עֲבֵרָה הַהִיא, שֶׁיְּהֵא בַּעַל חוֹב תָּמִיד", וואס דער עונש פון די עבירה איז אז דער מענטש ווערט א גרויסער בעל חוב. "וַאֲפִילּוּ יַעֲשֶׂה כָּל טַצְדְּקִי דְּאֶפְשָׁר, וְהִתְפַּעֲלוּת, לא יוֹעִיל כְּלָל, וְיִהְיֶה בַּעַל חוֹב תָּמִיד", און אפילו דער מענטש וועט טון אלעס אויף די וועלט נישט צו זיין א בעל חוב, וועט ער אייביג בלייבן אין חובות; מוהרא"ש זאגט די עבירה איז אז מען איז פוגם בברית, מען איז מוציא זרע לבטלה רחמנא לצלן, דעמאלט פאלט מען אריין אין חובות השם ישמרינו.


דעריבער די ערשטע זאך זאלסטו חתונה האבן; אז מען האט חתונה דעמאלט קען מען מתקן זיין וואס מען האט פוגם געווען, אן א ווייב איז זייער ביטער. דער הייליגער רבי נתן שרייבט (ליקוטי הלכות יום הכיפורים הלכה א, אות א): "מִי שֶׁאֵינוֹ נָשׂוּי הוּא פָּגוּם בִּבְרִית", ווער עס איז נישט חתונה געהאט איז פגום בברית, דערפאר האט דער כהן גדול געדארפט זיין חתונה געהאט, ווייל ער איז עוסק אינעם הייליגן טאג יום הכיפורים צו פאררעכטן אלע עבירות פון גאנץ כלל ישראל, וואס דאס קען זיין נאר מיט א ווייב.


מוהרא"ש זאגט, עס איז דא גענוג און נאך שידוכים, אלע קענען חתונה האבן, דער פראבלעם איז אז מען וועלט זיך, מען זאגט אפ שידוכים, מען וויל נישט זיין א מכיר את מקומו, מען האלט זיך מער ווי מען איז; אבער מען דארף וויסן אז מען דארף חתונה האבן ווייל דער אייבערשטער האט געהייסן, מען דארף איבערלאזן קינדער און אייניקלעך וואס זאלן דינען דעם אייבערשטן, מען קען זיך נישט וועלן און מען טאר זיך נישט וועלן.


אז דו ווילסט ארויסגיין פון דיינע חובות זאלסטו זאגן די צען קאפיטלעך תהילים דעם תיקון הכללי [קאפיטל טז, לב, מא, מב, נט, עז, צ, קה, קלז, קנ]; מוהרא"ש האט איינגעפירט אין אלע מנינים אין היכל הקודש מען זאל זאגן דעם תיקון הכללי אינדערפרי גלייך נאכן דאווענען אלע אינאיינעם מיט א מנין. תיקון הכללי איז מסוגל פאר אלע סגולות און אלע ישועות, דער רבי זאגט (ליקוטי מוהר"ן, חלק א', סימן כט): תיקון הכללי איז מסוגל פאר פרנסה און פאר אלע ישועות; זאג יעדן טאג די צען קאפיטלעך תהילים וועסטו מתקן זיין דעם חטא און דו וועסט זוכה זיין צו פרנסה.


שטארק זיך מיט אלע כוחות זיין פרייליך, דער רבי זאגט (ספר המידות, אות שמחה, חלק ב', סימן א): "מִי שֶׁהוּא שָׂמֵחַ תָּמִיד, עַל יְדֵי זֶה הוּא מַצְלִיחַ", ווער עס איז שטענדיג פרייליך וועט האבן הצלחה; דאס זעט מען בחוש, די אלע וואס זענען פרייליך, זיי שטארקן זיך אין זייערע שווערע צייטן - די אלע זענען מצליח. שמחה געבט א ברייטקייט, שמחה עפנט אויף די מח און מען גייט ארום מיט א גדלות המוחין, מען טוט נישט קיין נארישקייטן, מען ווייסט וואו צו לייגן די געלט וכו'.


איך ווייס אז עס איז שווער צו זיין פרייליך, דער סמ"ך מ"ם טוט אלעס אין די וועלט אראפ צו ווארפן דעם מענטש אין עצבות ומרה שחורה, בפרט דו וואס דו ביסט אליין, דו האסט נישט קיין ווייב - וועט דיר זיין זייער שווער צו זיין פרייליך, ווייל חכמינו זכרונם לברכה זאגן (יבמות סב:) אז מען האט א ווייב קען מען זיין פרייליך, דעמאלט האט מען הצלחה, אבער ווען מען איז אליין, מען איז נישט חתונה געהאט - דעמאלט האט מען נישט די אלע גוטע זאכן; דאך זאלסטו פרובירן מיט אלע כוחות יא צו זיין פרייליך.


איך ווארט דו זאלסט מיר שרייבן בקרוב א מזל טוב.

#78 - ווי אזוי געבט מען זיך אן עצה מיט נסיונות אין די ביזנעס?
צניעות, פרנסה, נסיונות

תוכן השאלה‎

לכבוד דער ראש ישיבה שליט"א,


איך האב א סעקרעטערי ביי מיר אין אפיס וואס איך ווער ממש קראנק פון איר, זי איז אן איידל צניעות'דיגע מיידל, און איך האב נאך סעקרעטעריס וואס זענען שענער און מער אהערגעשטעלט ווי איר, אבער איך פיל ווי זי מאכט מיר די מערסטע נסיונות אין קאפ.


וואס קען איך טון דערצו? זאל איך צומאכן מיין ביזנעס? זאל איך איר אוועקשיקן? הגם וואס איך גלויב נישט אז איך וועל טון עפעס שלעכט, אבער די הרהורי עבירה זענען דאך ערגער פון די עבירה אליין, און נאכדערצו אז חז"ל זאגן "אין אפטרופוס לעריות".


וואס טו איך דא?


יישר כח

תשובה מאת הראש ישיבה שליט"א:‎

בעזרת ה' יתברך


יום א' לסדר כי תבוא לאומאן, י' אלול, שנת תש"פ לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


דו ווייסט אליינס וואס דו האסט צו טון; איינע פון די צוויי זאכן וואס דו שרייבסט - אדער פארמאכן די ביזנעס אדער אוועק שיקן די סעקרעטעריס.


ענדערש זאלסטו צאלן פאר מענער ארבעטער, ווי צו זיצן מיט פרויען און די גאנצע צייט טראכטן פון ניאוף. די הייליגע חכמים זאגן (יומא כט:): "הִרְהוּרֵי עֲבֵירָה קָשִׁים מֵעֲבֵירָה", טראכטן פון עבירות איז הארבער פון טון עבירות; ווערסט דאך פארברענט פון די סעקרעטעריס, וואס פעלט דיר אויס די גאנצע צרה?


נעם אריין דעם אייבערשטן ביי דיר אין אפיס; מאך א פלאץ פאר אים ער זאל מאכן רוען די שכינה הקדושה ביי דיר - וועסטו מצליח זיין.


דער אייבערשטער מאכט רוען די שכינה נאר אויב די פלאץ איז ריין, אויב איז די פלאץ נישט ריין שטייט (דברים כג, טו): "כִּי ה' אֱלֹקֶיךָ מִתְהַלֵּךְ בְּקֶרֶב מַחֲנֶךָ, לְהַצִּילְךָ וְלָתֵת אֹיְבֶיךָ לְפָנֶיךָ, וְהָיָה מַחֲנֶיךָ קָדוֹשׁ, וְלֹא יִרְאֶה בְךָ עֶרְוַת דָּבָר, וְשָׁב מֵאַחֲרֶיךָ", דער אייבערשטער זאגט, איר זאלט זיך פירן הייליג, ווייל אויב איר וועט זיך פירן נישט צניעות'דיג וועל איך אוועק גיין פון צווישן אייך.

#77 - ווי אזוי געבט מען אכטונג אויף צניעות ביי די ארבעט?
צניעות, פרנסה, סמארטפאון

תוכן השאלה‎

לכבוד דער ראש ישיבה שליט"א


איך מוז זיך קודם באדאנקען פאר די געוואלדיגע שיעורים, וואס האבן מיר שוין געברענגט אזויפיל הרהורי תשובה, און אזויפיל חיזוק אין לעבן.


פאר מיין ארבעט דארף איך האבן א סמארפאון, איך האב אויף דעם די בעסטע פילטער, און איך האב אויף דעם וואטסעפפ (אן סטאטוס) וואס דאס דארף איך האבן פאר די ארבעט. דאס איז אבער אויך א פראבלעם ווייל איך דארף אסאך זיך שרייבן מיט פרויען איבער די ארבעט, און צומאל קען אריינפאלן דא און דארט אויך קאמפלימענטן וכדומה וואס איז נישט וויכטיג פאר די ארבעט. אויך קען מען באקומען צומאל אויף וואטסעפפ בילדער וואס זענען נישט פאסיג, און דאס איז אויסער דעם וואס דער טעלעפאן גייט אויך אויפ'ן חשבון פון די צייט פון מיינע קינדער. וואס קען איך טון וועגן דעם?


צווייטנס האב איך געוואלט פרעגן, אלס טייל פון מיין ארבעט קומט מיר אויך אויס צו דארף זיך באגעגענען אסאך מיט פרויען ביי די ארבעט, ווי אזוי האנדלט מען וועגן דעם?


יישר כח

תשובה מאת הראש ישיבה שליט"א:‎

בעזרת ה' יתברך


יום ב' פרשת בהעלותך, ט"ז סיון, שנת תש"פ לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר.


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


געב אכטונג עס זאל זיין א שטארקע פילטער אויפ'ן טעלעפאן, עס זאל נישט זיין אויפ'ן טעלעפאן נאר זאכן וואס האט מיט די ארבעט. אויב חס ושלום מען שרייבט זיך פריוואטע זאכן - איז נישט ווערד די גאנצע ארבעט; מען קען אומגליקליך ווערן.


בנוגע דיין ארבעט, אז דו דארפסט האנדלען מיט פרויען וכו'; פאר דו גייסט ארויס פון שטוב זאלסטו בעטן דעם אייבערשטן ביי די מזוזה ער זאל דיר העלפן דו זאלסט קענען היטן דיינע אויגן. זאג דעם פסוק (ישעיה לג, ז): "הֵן אֶרְאֶלָּם צָעֲקוּ חֻצָה, מַלְאֲכֵי שָׁלוֹם מַר יִבְכָּיוּן". דער רבי זאגט (ספר המידות, אות ראיה, חלק ב', סימן ט): "כְּשֶׁאָדָם יוֹצֵא לַשּׁוּק וּמִתְיָרֵא שֶׁלֹּא יָבוֹא לִידֵי הִרְהוּר עַל יְדֵי הָרְאִיָּה שֶׁיִּרְאֶה נָשִׁים יָפוֹת, יֹאמַר הַפָּסוּק 'הֵן אֶרְאֶלָּם צָעֲקוּ חוּצָה' וְכוּ', וְעַל יְדֵי זֶה יִנָּצֵל מֵרְאוֹת", אויב מען האט מורא אז מען וועט נכשל ווערן מיט ראיות אסורות וועט מען גייט אין גאס זאל מען זאגן דעם פסוק פאר מען גייט ארויס פון שטוב; בעט דעם אייבערשטן ביי די מזוזה: "רבונו של עולם! העלף מיר איך זאל זיך קענען היטן מיינע אויגן, העלף מיר איך זאל זיך קענען שטארקן מיט יראת שמים".


פאר דו גייסט אריין אין ארבעט זאלסטו זיך מאכן א שיעור אין גמרא; לערן פאר דיר וויפיל דו קענסט און אז דו פארשטייסט נישט קיין גמרא זאלסטו זאגן די ווערטער פון די גמרא, דאס וועט דיר היטן פון עבירות, דו וועסט זוכה זיין צו זיין ארום גענומען מיט די הייליגע מלאכים וואס זענען די מרכבה פאר די שכינה, אזוי ווי עס ווערט געברענגט אז גמר"א איז די ראשי תיבות: מִ'יכָאֵל, גַ'בְרִיאֵל, רְ'פָאֵל, א'וֹרִיאֵל; ווען מען לערנט גמרא ווערט מען א מרכבה פאר די שכינה.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#76 - וויפיל מעג מען אראפנעמען פון צדקה געלט פאר זיך?
פרנסה, צדקה

תוכן השאלה‎

לכבוד דער ראש ישיבה שליט"א,


איך באקום ב"ה אסאך חיזוק פון די דרשות און שיעורים, א גרויסן יישר כח


איך וויל וויסן ווען איך גיי נאך געלט, וויפיל מעג איך אראפנעמען פאר זיך?


יישר כח

תשובה מאת הראש ישיבה שליט"א:‎

בעזרת ה' יתברך


יום ד' פרשת במדבר, כ"ו אייר, שנת תש"פ לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר.


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


אראפ נעמען פארוואס? אראפנעמען פארוועם? - פאר ציגרעטלעך? צו קויפן א טעלעפאן? ווער האט דיר געזאגט אז מען מעג אראפנעמען געלט פאר זיך ווען מען גייט נאך געלט?! געלט וואס מען נעמט צאם פאר צדקה דארף יעדע פרוטה גיין פאר די צדקה צוועק.


חס ושלום צו גיין נאך געלט און איינרעדן מענטשן אז מען נעמט צאם פאר א צדקה צוועק - ווען מען נעמט דאס געלט פאר זיך; עס איז זייער א גרויסע סכנה אויב מען רעדט איין מענטשן אז מען נעמט צאם געלט פאר צדקה ווען דאס איז נישט אמת. חכמינו זכרונם לברכה זאגן (פאה ח, ט) אז אויב מען גייט נאך געלט, מען רעדט איין מענטשן אז מען איז קראנק און מען דארף געלט זיך אויסצוהיילן, וועט דער סוף זיין אז מען וועט ווערן קראנק רחמנא לצלן; וואס מיינסטו צו פרעגן אראפנעמען געלט פאר זיך?


אך און וויי פאר די בחורים וואס גייען נאך געלט, זיי זאגן הכנסת כלה, ארעמע משפחות אדער א נאמען פון א ישיבה - ווען זיי געבן נישט דאס געלט פאר צדקה, זיי קויפן זיך מיט דעם ציגרעטלעך אדער טעלעפאונס; מען באקומט אויף דעם זייער א גרויסע שטראף. אויסער אז מען האט נישט קיין געלט, דאן מען מעג זיך מפרנס זיין פון צדקה, דעמאלט מעג מען צאמנעמען געלט צו קענען לעבן, אזוי ווי עס ווערט גע'פסק'נט (שלחן ערוך יורה דעה, סימן רנג) אז דער וואס האט נישט קיין געלט מעג נעמען פון צדקה; דאס איז עפעס אנדערש.

#75 - ווי אזוי זאל איך געבן די צדקה פאר מיין טאטע?
כיבוד אב ואם, פרנסה, חברים, צדקה

תוכן השאלה‎

לכבוד דער ראש ישיבה שליט"א,


איך האב נישט קיין ווערטער צו באדאנקען דעם ראש ישיבה שליט"א פאר'ן מיר ממש געבן לעבן, אזוי ווי א טויטער מענטש וועט קיינמאל נישט קענען גענוג באדאנקען פאר דעם וואס האט אים מחי' מתים געווען. אין בין שוין טאקע אין די צוואנציגער יארן, אבער איך האב אנגעהויבן באמת צו לעבן ערשט לעצטנס ווען כ'האב אנגעהויבן הערן די שיעורים.


מיין טאטע איז א איד וואס זיצט א גאנצן טאג און לערנט, ער האט גארנישט אין לעבן אויסער תורה. איך האב זיך איינגעפירט אז איך געב יעדן חודש מיין מעשר און חומש פאר מיין טאטע, איך לייג עס אריין גלייך אין זיין באנק אקאונט (חשבון), איינער האט מיר אבער לעצטנס מעורר געווען אז דאס איז נישט די ריכטיגע וועג, ווייל מיין טאטע קען זיך שעמען אז זיין זון געבט אים געלט יעדן חודש, נאר איך זאל ענדערש געבן דאס געלט פאר א צדקה קאסע, און דורך זיי זאל עס אנקומען צו מיין טאטע, ס'זאל נישט גיין דירעקט פון מיר צו אים.


איך טראכט אבער אז אויב וועט ער זען ווי איך הער אויף אים צו געבן דאס געלט יעדן חודש ווי צוגעוואוינט, וועט עס אים מער וויי טון ווי ווען ער באקומט דאס געלט דירעקט פון מיר. וואס זאל איך טון?


יישר כח

תשובה מאת הראש ישיבה שליט"א:‎

בעזרת ה' יתברך


יום ג' פרשת במדבר, כ"ה אייר, שנת תש"פ לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר.


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


די פראגע איז, וואס דארפסטו דערציילן פאר אנדערע וואס דו טוסט? ווי קומט דאס אז א צווייטער זאל בכלל וויסן אז דו געבסט דיין צדקה פאר דיין טאטע - מיט אלע איינצעלהייטן אז דו געבסט עס אין זיין באנק וכו', וכו'? אז דו געבסט צדקה פאר דיין טאטע דארפסטו דאס נישט מיט קיינעם מיטטיילן; דאס איז צווישן דיר אינעם באשעפער, קיינער דארף נישט וויסן דיינע חשבונות.


בכללל איז גוט צו וויסן וואס מוהרא"ש פלעגט שטענדיג זאגן פאר אינגעלייט וואס האבן אנגעהויבן א געשעפט אז זיי זאלן קיינמאל נישט דערציילן פאר קיינעם וויפיל מען פארדינט און וויפיל געלט מען האט אוועקגעלייגט וכו', וכו'. ווען אנדערע האלטן מיט די חשבונות קומט נישט ארויס פון דעם קיין גוטס, אזוי ווי חכמינו זכרונם לברכה זאגן (תענית ח:): "אֵין הַבְּרָכָה מְצוּיָה אֶלָּא בְּדָבָר הַסָּמוּי מִן הָעַיִן", די ברכות קומען נאר ווען קיינער ווייסט נישט וויפל מען פארדינט.


זיי ממשיך מיט די צדקה, דוקא אויף דעם וועג וואס דו פלעגסט געבן ביז אהער; אין דעם זכות פון צדקה זאלסטו זוכה זיין אז דו זאלסט קיינמאל נישט דארפן אנקומען צו קיינעם נאר צום אייבערשטן, אזוי ווי דער רבי זאגט (ספר המידות, אות ישועה, סימן יג): "עַל יְדֵי צְדָקָה תִּזְכֶּה, שֶׁלֹּא תִּצְטָרֵךְ לִישׁוּעַת אָדָם", ווער עס געבט צדקה ווערט געבענטש אז ער וועט קיינמאל נישט דארפן אנקומען צו מענטשן.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#74 - זאל איך צוריק גיין וואוינען קיין ארץ ישראל?
חינוך הילדים, שלום, פרנסה, דירה

תוכן השאלה‎

לכבוד דער ראש ישיבה שליט"א,


א גרויסן יישר כח פאר אלע חיזוק אין אמונה, התבודדות, דרך הלימוד, און נאך, דאס האט מיר ממש געגעבן א נייעם לעבן.


איך קום פון א קליינע קהלה אין אייראפע, און איך האב חתונה געהאט קיין ארץ ישראל פאר 13 יאר צוריק. פאר די ערשטע 7 יאר האבן מיר געוואוינט אין ארץ ישראל, איך האב אבער זיך געקענט צוגעוואוינען צו די ארטיגע לעבן, איך קום פון א רואיגע שטילע פלאץ, און דארט איז מיר געווען זייער אנגעצויגן, אויך האב איך זיך נישט מסדר געווען מיט א געהעריגע שול און רב, מיין ווייב האט דארט אביסל געארבעט אבער מיר האבן זיך זייער געמוטשעט מיט פרנסה, און דערפאר האב איך אלץ געוואלט צוריק גיין קיין אייראפע.


למעשה זענען מיר טאקע צוריק געקומען קיין אייראפע צו מיין היימשטאט, און מיר וואוינען שוין דא די לעצטע 6 יאר, איך האב געעפנט א ביזנעס, מיר האבן ב"ה ליכטיגע קינדערלעך, און ס'איז געווען זייער גוט ביז יעצט.


מיין ווייב האט זיך אבער נישט געקענט צוגעוואוינען צו די היזיגע לעבן, און זי וויל זייער שטארק צוריקגיין קיין ארץ ישראל. בפרט לעצטנס ווען מיין פרנסה האט אנגעהויבן הינקען, די ביזנעס גייט נישט אזוי גוט אין די לעצטע חדשים, ביז יעצט ווען דעם חודש האב איך שוין נישט געהאט קיין געלט צו צאלן מיין דירה און שכר לימוד.


מיין ווייב זאגט אז דאס איז א סימן פון הימל אז ס'איז צייט צוריק צו גיין קיין ארץ ישראל, מיין יונגסטע קינד ווערט שוין 4 יאר און זי זאגט אז דארט וועט זי שוין קענען אנהויבן געהעריג ארבעטן, און אפשר וועל איך קענען פון דארט ווייטער פירן די היזיגע ביזנעס, כאטש וואס ס'איז נישט אזוי גרינג. אויך זאגט זי אז דארט איז דאס לעבן ביליגער, מיר האבן דארט אן אייגענע דירה און מיר דארפן נישט צאלן קיין דירה געלט, און שכר לימוד איז אויך ביליגער דארט.


איך האב אבער זייער ליב דא צו זיין, איך מיין אויך אז די חינוך פאר די קינדער איז דא בעסער, און איך ווייס באמת נישט וואס צו טון, וואס ס'וועט זיין בעסער פאר אונז. איך האב געמאכט אסאך התבודדות אויף דעם, איך האב געבעטן דעם אייבערשטן איך זאל וויסן וואס צו טון, און ס'איז מיר אויסגעקומען אז איך זאל שרייבן דעם בריוו פאר'ן ראש ישיבה שליט"א, און וואס דער ראש ישיבה וועט זאגן וועל איך טון.


א גרויסן יישר כח

תשובה מאת הראש ישיבה שליט"א:‎

בעזרת ה' יתברך


יום ג' פרשת במדבר, כ"ה אייר, שנת תש"פ לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר.


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


אז דיין ווייב וויל שטארק צוריק גיין קיין ארץ ישראל און זי איז גרייט דיר צו העלפן וכו' דארפט איר זארגן פאר א גוטע מוסד, אן ערליכע מוסד, א פלאץ פאר אייערע קינדער זיי זאלן קענען אויסוואקסן געזונט און ערליך, און אויב אייערע קינדער ווערן אנגענומען אין אן ערליכע מוסד זאלט איר צוריק גיין קיין ארץ ישראל און איר וועט האבן גרויס הצלחה.


בנוגע פרנסה וכו'; וויסן זאלסטו, אז ווען מען איז מסופק וואו מען זאל וואוינען וכו' איז פרנסה נישט די זאך אויף וואס מען דארף קוקן, דער עיקר וואס א איד דארפט קוקן איז אויף איין זאך: "אויף די חינוך הבנים והבנות"; ווען מען זוכט א פלאץ וואו צו וואוינען איז חינוך הבנים והבנות די וויכטיגסטע זאך; פרנסה געבט דער אייבערשטער וואו אימער מען וואוינט און וואו אימער מען געפונט זיך, עס איז נאריש צו טראכטן אז דעם אייבערשטנס האנט וואס געבט פרנסה קומט אן נאר קיין אייראפע; עס איז דא גענוג און נאך פרנסה אין ארץ ישראל און עס זענען דא גענוג מענטשן וואס מוטשען זיך אויף פרנסה אין אייראפע, דער אייבערשטער שפייזט יעדן איינעם, ער געבט פרנסה פאר יעדן איינעם; א איד דארף קוקן אויף זיינע קינדער, די קינדער זאלן האבן א פלאץ וואו זיי וועלן אויפוואקסן ערליכע אידן.


דעריבער זאלט איר זיך נאכפרעגן אויף א גוטע מוסד, אן ערליכע מוסד, און אז זיי נעמען אריין אייערע קינדער איז גוט פאר ענק צוריק צו גיין קיין ארץ ישראל, בפרט אז איר האט דאך א דירה דארט. און אז דיין ווייב וועט זיין פרייליך פון דעם, זי וועט הנאה האבן צו זיין אין ארץ ישראל וועסטו מצליח זיין אין אלע דיינע וועגן.

#73 - דארף מען אלעס דערציילן פאר די ווייב?
שלום בית, פרנסה

תוכן השאלה‎

לכבוד דער ראש ישיבה שליט"א,


יישר כח פאר די חשובע שיעורים און עצות, בפרט אויף שלום בית, וואס העלפט מיר גאר אסאך.


איך האב שטארק געוואלט האבן אן עצה פונעם ראש ישיבה שליט"א, איך האב ב"ה זייער א וואוילע ווייב, איך בין זייער אפן מיט איר ב"ה, מיר שמועסן אלעס דורך צוזאמען, און מיר לעבן ב"ה בשלום. די מעשה איז אבער אז ס'איז דא געוויסע זאכן אין מיין ביזנעס וואס כ'וואלט זייער נישט געוואלט ס'זאל אנקומען צו פרעמדע אויערן, און וויפיל איך זאל נאר בעטן מיין ווייב זי זאל דאס נישט איבערזאגן פאר קיינעם, וועט זיך עס אבער ארויסגליטשן פון איר, זי טוט עס נישט פאר שלעכטקייט חלילה, נאר פשוט ס'גייט ארויס פון איר אומוועלנדיג. דער אייבערשטער האט מיר געגעבן דעם שכל זיך נישט צו קריגן וועגן דעם, איך האב איר מוחל געווען, איך וויל נאר וויסן ווי אזוי צו האנדלען פון יעצט און ווייטער. איר נישט צו דערציילן איז אויך נישט קיין עצה, כ'האב שוין איינמאל איר געזאגט אביסל אנדערש פונעם אמת, און שפעטער האט זי זיך זייער באליידיגט פון דעם.


ביטע געבט מיר א גוטע עצה ווי אזוי צו האנדלען אין דעם מצב.


יישר כח

תשובה מאת הראש ישיבה שליט"א:‎

בעזרת ה' יתברך


מוצאי שבת קודש פרשת אחרי-קדושים, ח' אייר, שנת תש"פ לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר.


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


חכמינו זכרונם לברכה זאגן (סוטה יז.): "אִישׁ וְאִשָּׁה - זָכוּ, שְׁכִינָה בֵּינֵיהֶן", ווען מען לעבט בשלום דעמאלט איז מען זוכה אז די שכינה רוט אין שטוב, עס איז דא השראת השכינה, און חס ושלום אז מען קריגט זיך טרייבט מען ארויס דעם אייבערשטן; אנשטאט די שכינה - קומען די נישט גוטע, דער שטן קומט אין שטוב ה' ישמרינו. אזוי ווי דער רבי זאגט (ספר המידות, אות מריבה, סימן סו): "בִּמְקוֹם מְרִיבָה שָׁם הַשָּׂטָן", דארט וואו מען קריגט זיך דארט איז דער שטן; די שכינה רוט נאר דארט וואו עס איז דא שלום, ווייל דעם אייבערשטנ'ס נאמען איז שלום (שבת י.).


דארפסט נישט אלעס דערציילן אין שטוב; ווילאנג דו ברענגסט פרנסה וועט דיין ווייב זיין גליקליך און צופרידן, דיין ווייב וועט נישט זיין בייז אויף דיר אז זי וועט נישט וויסן אלע איינצעלהייטן פונעם געשעפט.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#72 - א מיידל וואס ארבעט, קען נעמען דאס געלט פאר זיך, אדער געבן פאר די עלטערן?
אידיש געלט, חיזוק פאר מיידלעך, כיבוד אב ואם, סקול, פרנסה

תוכן השאלה‎

לכבוד דער ראש ישיבה שליט"א,


איך בין א מיידל, און כאטש וואס איך גיי נישט אין די "בית פיגא" סקול, איז אבער מיין גאנצער מח דארט, איך הער די שיעורים און דאס איז מיין וועגווייזער אין לעבן. ספעציעל וויל איך זיך באדאנקען פאר די פארשטעלונג "דער בערגער און דער ארעמאן", פון וואס איך האב גאר שטארק הנאה געהאט.


איך בין א לערערין, און איך פארדין געלט, האט איך געוואלט וויסן וואס איך דארף טון מיט די געלט, זאל איך עס אוועקלייגן פאר מיר אויף נאך די חתונה, אדער זאל איך עס געבן פאר מיין טאטע? און די זעלבע שאלה האב איך אויך אויף די טיפס וואס איך באקום אום חנוכה און פורים.


אויך קומט מיר אויס אסאך מאל אז איך וויל זיך יעצט עפעס קויפן, ווי למשל א קעמערע אדער עפעס אנדערש, מעג איך דאס קויפן פון מיין אייגן געלט?


א גרויסן יישר כח

תשובה מאת הראש ישיבה שליט"א:‎

בעזרת ה' יתברך


יום ג' פרשת צו, ו' ניסן, שנת תש"פ לפרט קטן


 


... תחי',


איך האב ערהאלטן אייער בריוו.


איך פריי זיך זייער צו הערן אז אייער לעבן נעמט איר פון רבי'ן, דער רבי איז אייער וועג ווייזער; ווער עס לעבט מיט'ן רבי'ן לעבט א לעבן, מען לעבט מיט א שטארקע אמונה אינעם אייבערשטן, ווייל מיט א צדיק האט מען א לויטערע אמונה, מען שפירט דעם אייבערשטן אזוי קלאר ווי מען זעט דאס מיט די אויגן, די גאנצע לעבן איז גרינגער מיט אמונה.


ביז אייער חתונה זאלט איר געבן אייער געלט פאר אייערע עלטערן; איר וואוינט דאך ביי זיי, איר לעבט דאך אויף זייער חשבון, זאלט איר זיי געבן אייערע פארדינסטן און וואס איר דארפט זאלט איר זיי פרעגן און בעטן, וועלן זיי אייך געבן.


אז אייער גאנצע מח איז אין "בית פיגא" דארפט איר זיך פירן ווי די תלמידות פון "בית פיגא"; איר זאלט זאגן יעדן טאג דעם "יום תהלים", אזוי וועט איר ענדיגן יעדע וואך דעם ספר תהלים, וועט איר זען גרויסע ישועות וואס דער אייבערשטער וועט מאכן מיט אייך. געלויבט דעם אייבערשטן אז אלע תלמידות פון בית פיגא פרובירן זייער שטארק צו זאגן יעדן טאג דעם יום תהלים, אזוי ווי דער רבי האט אונז געהייסן.


בשעת איר זאגט די קאפיטלעך תהלים זאלט איר אריין פלעכטן אייערע אייגענע תפילות צום אייבערשטן אויף אידיש; וואס איר דארפט און וואס איר ווילט זאלט איר אים בעטן אויף פראסט אידיש, וועט איר זען גרויסע וואונדער.


א פרייליכן יום טוב.

#71 - כ'האב אלעס פארלוירן, ווי אזוי קען איך זיך מחזק זיין?
חובות, התחזקות, צרות, פרנסה, עצבות

תוכן השאלה‎

לכבוד דער ראש ישיבה שליט"א


איך האב א נאנטער חבר וואס ברענגט מיר כסדר די עצתו אמונה און די גליונות, און איך בין זיך מחיה דערמיט. איך האב געזען דארט אז ס'איז דא א וועג פאר יעדן צו לערנען תורה יעדן טאג, דאס האט מיר געגעבן חשק זיך צוריק צו כאפן צו די הייליגע תורה, אבער היינט איך קען שוין נישט מער לערנען בכלל.


מיט אפאר יאר צוריק האט איך געהאט זייער גרויס הצלחה אין פרנסה, איך בין געווען א גרויסער עושר, אבער פאר דריי יאר צוריק בין איך צוריק געקומען פון א ביזנעס טריפ, און אויפ'ן פליגער האב איך געטראפן א היימישער אינגערמאן, און ער האט מיך אריינגעדרייט אין א שלעכטע ביזנעס, אזוי אז ביז אפאר וואכן ווען כ'האב אנגעהויבן כאפן וואס טוט זיך, בין איך שוין געווען א גרויסער בעל חוב, און ביז היינט זינק איך אין חובות.


איך בין געווארן אזוי שטארק צעבראכן און דעפרעסט, אז אפילו די שיעור וואס איך פלעג האבן יעדע נאכט האב איך אויך אויפגעגעבן, און איך דאווען יעדן טאג שפעט אין טאג אריין, רוב טעג אן מנין, ווייל איך קען זיך ממש נישט צוזאמנעמען, איך זע נישט וויאזוי איך קען בכלל ארויסקריכן פון די פראבלעמען, און איך קען נישט נעמען אויף מיר יעצט קיין שיעורים.


איך פיל ווי מיין לעבן איז טונקל, און איך בעט זייער דעם ראש ישיבה אויב ער קען מיר געבן אן עצה ווי אזוי איך קען ארויסקריכן פון מיינע צרות.


יישר כח

תשובה מאת הראש ישיבה שליט"א:‎

בעזרת ה' יתברך


יום ג' פרשת ויקהל-פקודי, כ"א אדר, שנת תש"פ לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


פארליר זיך נישט; פון יעדע פראבלעם איז דא א וועג ארויס. עס זענען דא אן א שיעור מענטשן וואס זענען אריין געדריידט געווארן אין שלעכטע געשעפטן און זיי האבן זיך דערהאלטן מיט אלע כוחות, זיי האבן נישט פארלוירן די אמונה, זיי האבן ווייטער ממשיך געווען מיט זייער עבודות השם, מיט לערנען יעדן טאג, דאווענען און טון מצוות ומעשים טובים און ביים סוף האבן זיי זוכה געווען צו גרויס הצלחה.


דער רבי האט דערציילט (ספר כוכבי אור סיפורים נפלאים, ב): עס איז געווען אן ארעמאן וואס האט זיך מפרנס געווען פון פארקויפן ערד צו מאכן דערפון ליים, ער פלעגט אויפזוכן די ספעציעלע זאמד וואס מען מאכט פון דעם ליים און ער פלעגט דאס פארקויפן.


איינמאל בשעת'ן גראבן האט ער געטראפן זייער א טייערע שטיין, ער האט געוואלט פארקויפן דעם שטיין, האבן אים די צירונג סוחרים געזאגט אז דאס איז ווערד אזוי סאך געלט, אז עס איז נישט דא אין די גאנצע מדינה איינער וואס זאל האבן דאס געלט צו קענען באצאלן פאר אזא טייערע דיימאנט שטיין, נאר אין לאנדאן אינעם עיר המלוכה וועט מען קענען אפקויפן פון אים דעם שטיין.


וויבאלד ער איז געווען זייער ארעם, ער האט נישט געהאט קיין געלט צו פארן קיין לאנדאן, האט ער פארקויפט אלעס וואס ער האט פארמאגט, ביז ער האט צוזאמגעקליבן אביסל געלט, און ער האט מיט די געלט געדינגען א פערד און וואגן וואס זאל אים פירן צום ים פּארט.


ווען ער איז אנגעקומען צום פּארט האט ער שוין נישט געהאט קיין געלט פאר א טיקעט, און ווען ער האט געוואלט ארויפגיין אויפן שיף וואס פארט קיין לאנדאן האט מען אים נישט ארויפגעלאזט ווייל ער האט נישט געהאט קיין געלט. האט ער געבעטן מען זאל אים צולאזן צום שיף'ס קאפיטאן, ער האט געוויזן דעם דיימאנט שטיין פאר'ן שיף'ס קאפיטאן, און ער האט אים געזאגט אז ער איז גאר א גרויסער ביזנעס מאן און ער האנדלט מיט'ן קעניג. גלייך האט אים דער שיף'ס קאפיטאן ארויפגעלאזט אויפ'ן שיף און ער האט געהייסן די משרתים מען זאל אים געבן דעם שענסטן צימער און אים מכבד זיין מיט גרויס כבוד.


דער איד פלעגט זיך שפילן מיט'ן דיימאנט שטיין בשעת ער האט געגעסן, דאס פלעגט אים מאכן אפעטיטליך, ביז איינמאל האט ער איינגעדרימלט אינמיטן עסן, און ער האט נישט באמערקט ווי דער משרת רוימט אפ דעם טיש מיט'ן דיימאנט אינאיינעם, און האט אלעס אריין געווארפן אין וואסער. דער איד וועקט זיך אויף און זעט אז ער האט אלעס פארלוירן... ער איז געווארן זייער צעבראכן, ער איז שיעור נישט אראפ פון זינען, ער האט געטראכט צו זיך: 'יעצט ווען דער שיף'ס קאפיטאן וועט זיך דערוויסן אז איך האב גארנישט וועט ער מיר אריין ווארפן אין וואסער, וואס קען איך דא טון?' האט ער אפגעמאכט ביי זיך אז ער וועט זיך מאכן פרייליך, ער וועט זיך מאכן כאילו ער איז רייך און ער האט נאך אלץ ביי זיך דעם דיימאנט שטיין.


דער שיף'ס קאפיטאן פלעגט אלץ אריין קומען צו אים אין צימער שמועסן מיט אים, און דער איד האט זיך ווייטער געמאכט פרייליך פונקט אזוי ווי פריער; איין טאג זאגט אים דער שיף'ס קאפיטאן: "איך זע אז דו ביסט א קלוגער מענטש, וויל איך דיר פארטרויען מיט א גרויסן סוד, איך האב דא אינעם שיף אסאך סחורה וואס איך קען נישט אריין ברענגען אין לאנדאן, ווייל מען איז מיר חושד אז איך גנב'ע דאס, איך וועל עס איבערשרייבן אויף דיין נאמען און מיר וועלן זיך שפעטער פאררעכענען". אזוי האבן זיי געטון; נאכ'ן אנקומען קיין לאנדאן האט דער שיף'ס קאפיטאן געכאפט א הארץ אטאקע, און דער איד איז געבליבן מיט אלע פארמעגנס וואס ער האט אים איבערגעשריבן און ער איז געווארן א גרויסער עושר.


דער רבי האט אויסגעפירט די מעשה מיט די ווערטער: "די דיימאנט שטיין איז נישט געווען דעם איד'ס, והא ראי' ער האט דאס פארלוירן; די סחורה פונעם שיף האט געהערט פאר'ן איד והא ראי' ער האט דאס באקומען; און ווי אזוי איז ער געווארן אזוי רייך? נאר ווייל ער האט זיך דערהאלטן".


דער רבי האט נישט אויסגעפירט דעם נמשל, ווייל יעדער איינער האט אן אנדערע נמשל, און אפילו ביים מענטש אליינס טוישט זיך דער נמשל יעדע שטיק צייט; איינער פארלירט זיין געלט, איינער פארלירט א שידוך, איינער פארלירט קינדער, דארף מען געדענקען וואס דער איד האט געטון ווען ער האט פארלוירן דעם דיימאנט שטיין, ער האט זיך געמאכט פרייליך, ער האט ווייטער געשפילט עושר, ער האט ווייטער גערעדט מיט'ן שיף'ס קאפיטאן כאילו מען מיינט נישט אים, דערפאר האט ער זוכה געווען צו ווערן רייך וכו'.


אז דו האסט פארלוירן אסאך געלט דורך דעם שווינדלער וכו', זאלסטו גלייבן באמונה שלימה אז אזוי האט געדארפט זיין, טראכט נישט פונעם עבר; דאס וואס איז געווען איז געווען, טראכט פון דיין עתיד. אז דו וועסט זיך דערהאלטן, דו וועסט נישט אויפגעבן, דו וועסט ווייטער פירן דיין לעבן, אנגיין מיט דיין עבודת השם; דו וועסט גיין אין שול דאווענען מיט שמחה, דו וועסט זיך מאכן שיעורים: אביסל חומש רש"י מיט תרגום יעדן טאג, אביסל משניות, גמרא און הלכה - וועסטו זען גרויסע ניסים וואס דער אייבערשטער וועט טון מיט דיר.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#70 - אויב האב איך חתונה יונג, ווי אזוי וועל איך האבן פרנסה?
חתונה, פרנסה, בחור

תוכן השאלה‎

לכבוד דער ראש ישיבה שליט"א,


איך בין א בחור פון זיבעצן יאר אלט, איך הער אסאך די שיעורים און איך בין זיך זייער מחיה, יישר כח.


דער ראש ישיבה שליט"א רעדט אסאך פון חתונה האבן יונג, און איך ווייס אז אויב וועל איך בעטן מיינע עלטערן אז זיי זאלן שוין אויסהערן שידוכים פאר מיר, וועלן זיי עס גערן טון, אבער איך אליין האב מורא חתונה צו האבן יונג, ווייל איך קען נישט טראכטן ווי אזוי איך וועל זיך קענען אויסהאלטן נאך די חתונה, ווייל מיינע עלטערן וועלן מיר נישט קענען העלפן מיט פרנסה נאך די חתונה.


איך בין איינער פון 16 געשוויסטער, מיינע עלטערן האבן שוין חתונה געמאכט עטליכע קינדער, אויף א ביליגן אופן, נישט ממש ווי דער ראש ישיבה זאגט אבער נאכאלץ זייער ביליג. מיינע עלטערן האבן אונז אלץ מחנך געווען צו זיין צופרידן מיט וואס מ'האט און נישט זוכן קיין איבריגע מותרות, און דערצו איז אלעמאל פרייליך אין שטוב. זיי בארגן נישט קיין געלט און האבן נישט קיין חובות, אבער למעשה לעבן זיי זייער מצומצם, און זיי וועלן מיר נישט קענען העלפן מיט פרנסה נאך די חתונה.


דאס מיינט אז א טאג נאך די חתונה דארף איך גיין ארבעטן און שאפן געלט פאר א דירה, פאר עסן און קליידער, און אזוי ווייטער פאר אלע געברויכן. איך קען ב"ה לערנען, און איך וויל נישט אפלאזן דאס לערנען גלייך נאך די חתונה.


דערפאר האב איך מורא שוין חתונה צו האבן אזוי פרי, און איך האף אז דער ראש ישיבה שליט"א וועט מיר קענען זאגן די ריכטיגע וועג ווי אזוי צו האנדלען אין לעבן.


יישר כח

תשובה מאת הראש ישיבה שליט"א:‎

בעזרת ה' יתברך


יום א' פרשת תרומה, כ"ח שבט, שנת תש"פ לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר.


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


דו דארפסט נישט מורא האבן אז דו וועסט נישט האבן פרנסה; דער אייבערשטער איז מפרנס די גאנצע וועלט, ער געבט יעדן איינעם שפייז אין צייט. דער אייבערשטער שפייזט דעם גרויסן וויזל-טיר און ער שפייזט די קליינע אייער פון לייז (ניטס). חכמינו זכרונם לברכה זאגן (תענית ב.) אז די שליסל פון פרנסה איז אין די הענט פונעם אייבערשטן; קיינער קען נישט געבן פרנסה און קיינער קען נישט אוועק נעמען פרנסה - נאר דער אייבערשטער אליינס.


מורא האבן דארף מען נאר פונעם אייבערשטן; מען דארף מורא האבן אראפ צו פאלן אין עבירות, אז עס רעדט זיך א שידוך טאר מען דאס נישט אפשטופן אפילו א טאג, מען דארף חתונה האבן אזוי ווי דער אייבערשטער האט אונז געהייסן. א מענטש אליינס איז אין א סכנה, אזוי ווי רבי נתן זאגט (ליקוטי הלכות יום הכיפורים, הלכה א, אות א): "מִי שֶׁאֵינוֹ נָשׂוּי - הוּא פָּגוּם בִּבְרִית", ווער עס איז נישט חתונה געהאט איז פגום בברית; דערפאר דארף מען וואס שנעלער חתונה האבן לשם שמים, זיך נישט וועלן און קלויבן.


זאג דיינע עלטערן אז דו ווילסט שוין חתונה האבן, וועסטו זוכה זיין צו זיין אפגעהיטן פונעם יצר הרע. אזוי ווי מיר געפונען ביי די הייליגע חכמים זכרונם לברכה (קידושין כט:) ווי רב חסדא האט אויסגערימט פאר רב הונא דאס גרויסקייט פון רב המנונא אז ער איז א גרויסער מענטש, האט רב הונא געבעטן רב חסדא: איך וויל אים זען; ווען ער קומט צו דיר זאלסטו אים אהער שיקן, "כִּי אָתָא, חַזְיֵּיהּ דְּלָא פָּרִיס סוּדָרָא", ווען רב המנונא איז געקומען האט רב הונא געזען אז ער האט נישט קיין טלית, האט ער אים געפרעגט: "מַאי טַעְמָא לָא פְּרִיסַת סוּדָרָא?" פארוואס גייסטו נישט מיט קיין טלית, האט אים רב המנונא געענטפערט: ווייל איך האב נאך נישט חתונה געהאט, "אַהֲדְרִינְהוּ לְאַפֵּיהּ מִינֵיהּ", האט רב הונא אוועק געדרייט זיין פנים פון אים און אים געזאגט: "חָזִי דְּלָא חֲזִית לְהוּ לְאַפֵּי עַד דְנָסְבַת", זאלסטו נישט קומען צו מיר, ווייל איך וויל נישט זען דיין פנים ביז דו האסט חתונה, ווייל: "בֶּן עֶשְׂרִים שָׁנָה וְלֹא נָשָׂא אִשָּׁה - כָּל יָמָיו בְּעֲבֵירָה", אויב מען האט נישט חתונה פאר די צוואנציג יאר וועט מען א גאנץ לעבן טון עבירות, פרעגט די גמרא: "בְּעֲבֵירָה סַלְקָא דַּעְתָּךְ?!" ווי קען זיין מען וועט טון עבירות א גאנץ לעבן, איינמאל מען האט חתונה איז מען דאך אפגעהיטן פון עבירות, ענטפערט די גמרא: "אֶלָּא אֵימָא: כָּל יָמָיו בְּהִרְהוּר עֲבֵירָה", מען וועט א גאנץ לעבן האבן שלעכטע מחשבות; זעט מען פון דעם ווי שטארק מען דארף זיך צו איילן חתונה צו האבן, ווייל רב המנונא איז געקומען צו רב הונא און ער האט נישט געוואלט קוקן אויף זיין פנים ווייל ער האט נישט חתונה געהאט.


זארג נישט יעצט פון וואנעט דו וועסט האבן פרנסה; פרנסה וואקסט מיט'ן מענטש, ווי מער מען עלטערט זיך אלץ מער געבט דער אייבערשטער פרנסה, אזוי זאגט דער רבי (ספר המידות, אות בנים, סימן ג): "אֵין צָרִיךְ לָאָדָם לִדְאֹג עַל פַּרְנָסַת בָּנָיו, כִּי כְּשֶׁהֵם גְּדֵלִים, גְּדֵלָה פַּרְנָסָתָם עִמָּהֶם", מען דארף נישט זארגן אויף פרנסה, פרנסה וואקסט מיט'ן מענטש.


אז דו וועסט אוועקלייגן דיינע חכמות, דו וועסט גיין צום שידוך וואס פריער און דו וועסט לערנען פלייסיג, וועסטו זען גרויסע ניסים; דו וועסט האבן פרנסה בשפע און דו וועסט קענען לערנען ווייטער נאך דיין חתונה.

#69 - ווי אזוי איז מען זיך מחזק נאכ'ן ליידן א גרויסע שאדן?
אידיש געלט, פרנסה, תשובה

תוכן השאלה‎

לכבוד דער ראש ישיבה שליט"א,


איך ארבעט אין ריעל עסטעיטס, איך בין פארנומען איינצוקויפן שטחים און בנינים, און איך האב ברוך ה' זייער שיין מצליח געווען ביז יעצט. דעם לעצטן זומער האט איך אבער געקויפט א גרויסע שטח וואס וואלט געדארפט אריינברענגען גרויסע רווחים און צום סוף האט זיך ארויסגעשטעלט אז מ'קען נישט באקומען דערויף קיין רשות צו בויען, און איך האב דערלייגט די גאנצע זאך. איך קען ממש נישט קומען צו מיר פון דעם, ס'איז פאר מיר זייער א שווערע זאך אראפצושלונגען, אפשר קען דער ראש ישיבה שליט"א מיר מחזק זיין?


יישר כח

תשובה מאת הראש ישיבה שליט"א:‎

בעזרת ה' יתברך


יום א' פרשת שמות, ט"ו טבת, שנת תש"פ לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר.


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


חכמינו זכרונם לברכה דערציילן (ברכות ה:): דער הייליגער אמורא רב הונא האט געהאט א גרויסער שאדן, עס איז אים פארדארבן געווארן פיר הונדערט פעסער וויין, זענען די הייליגע חכמים אים געגאנגען באזוכן און אים מחזק זיין. זיי האבן געזאגט פאר רב הונא: "לְעַיֵּן מַר בְּמִילֵיהּ", ער זאל מאכן א חשבון הנפש און תשובה טון, וועט ער צוריק רייך ווערן. האט רב הונא געפרעגט די חכמים: "מִי חַשִׁידְּנָא בְּעֵינֵייכוּ", איר זענט מיר חושד אויף נישט גוטע מעשים? האבן אים די חכמים צוריק געפרעגט: "וּמִי חָשִׁיד קוּדְשָׁא בְּרִיךְ הוּא דְעָבִיד דִּינָא בְּלֹא דִינָא", איז דען דער אייבערשטער חשוד אז ער ברענגט אויף א מענטש שלעכטס אומזיסט? דער אייבערשטער ברענגט נישט קיין שאדן אומזיסט אויב עס קומט נישט, האט רב הונא זיי געפרעגט אויב זיי זעען עפעס שלעכטס אין אים, האבן זיי אים געזאגט אז ער צאלט נישט זיינע ארבעטער אזוי ווי מען האט זיך אויסגענומען, רב הונא האט זיך פארגענומען אז ער גייט זיי געבן וויפיל מען האט זיך אויסגענומען און עס איז געשען א נס אז ער האט נישט פארלוירן קיין געלט.


אז דו האסט שאדן וכו' זאלסטו זיך מאכן א חשבון הנפש און תשובה טון אויף אלע דיינע מעשים וועט דער אייבערשטער מאכן מיט דיר גרויסע ניסים, דו וועסט ארויסגיין פון דיינע שאדנס, דו וועסט מצליח זיין און פארדינען גרויסע רווחים.


ווען א מענטש האט א שאדן וכו' דארף ער זיך מאכן א חשבון הנפש פארוואס דער אייבערשטער טוט דאס מיט אים. דער רבי זאגט (ליקוטי מוהר"ן, חלק א', סימן קפז): אויפ'ן פסוק (תהלים סב, יג): "וּלְךָ ה' חָסֶד כִּי אַתָּה תְשַׁלֵּם לְאִישׁ כְּמַעֲשֵׂהוּ", עס איז זייער א גרויסער חסד אז דער אייבערשטער באצאלט פאר'ן מענטש א שטראף מדה כנגד מדה, ווייל ווען דער מענטש באקומט ווען אן עונש סתם אזוי וואלט ער נישט געוויסט אויף וואס ער דארף תשובה טון, אבער ווען דער עונש איז מיט א פונקטליכקייט, געוואנדן אויף וואס מען דארף תשובה טון, ווייסט דער מענטש אויף וואס ער דארף תשובה טון.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע דיינע וועגן.

#68 - זאל איך ווייטער אנגיין מיט שדכנות?
שידוכים, פרנסה

תוכן השאלה‎

לכבוד דער ראש ישיבה שליט"א,


איך האב חתונה געהאט נישט לאנג צוריק, און איך האב נישט געהאט קיין פרנסה, האב איך פרובירט צו זיין א שדכן. איך האב אנגעטראגן צוויי שידוכים וואס ביידע זענען ב"ה געווארן, אבער ביי איין שידוך האבן ביידע צדדים בכלל נישט באצאלט, און ביים צווייטן שידוך האט נאר איין זייט געצאלט פינף הונדערט דאלער, און געזאגט אז ווען ער וועט האבן וועט ער געבן מער.


איך האב זייער שטארקע עגמת נפש דערפון ווייל איך האב זייער שווער געארבעט פאר ביידע שידוכים און איך ווייס נישט צי איך זאל ווייטער ממשיך זיין אזוי?


יישר כח

תשובה מאת הראש ישיבה שליט"א:‎

בעזרת ה' יתברך


יום א' פרשת וישלח, י' כסליו, שנת תש"פ לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר.


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


וואויל איז דיר אז דו ביסט עוסק אין אזא הייליגע ארבעט, צו זיין א שדכן; דער רבי האט דערציילט (חיי מוהר"ן, סימן פד) אז ער האט געפרעגט אין הימל וואס וועט זיין זיין פרנסה? האט מען אים געענטפערט: "דו וועסט זיין א שדכן"; מוהרא"ש זכרונו לברכה זאגט: "פארוואס האט דאס דער רבי אונז דערציילט? ווייל דער רבי וויל אז מיר זאלן אים נאכמאכן מיט אלע זיינע זאכן; מיר זאלן נאר עוסק זיין אין אויפשטעלן אידישע שטובער פאר'ן אייבערשטן".


מוהרא"ש האט זיין גאנץ לעבן עוסק געווען אין מאכן שידוכים; מוהרא"ש שרייבט אין זיין צוואה (אות יז): "בָּרוּךְ ה' אִיךְ הָאבּ אַ חֵלֶק אִין אִיבֶּער צְוֵויי טוֹיזְנְט קָאפְּלְס וָואס אִיךְ הָאבּ זוֹכֶה גֶעוֶוען צוּ זַיין דֶער גוּטֶער שָׁלִיחַ אוּן זֵיי חֲתוּנָה מַאכְן, אוּן וִוי לַאנְג אִיךְ לֶעבּ בֶּעט אִיךְ דֶעם אֵייבֶּערְשְׁטְן אַז אִיךְ זָאל קֶענֶען זַיין דֶער גוּטֶער שָׁלִיחַ אוּן מַאכְן נָאךְ שִׁידוּכִים פַאר בָּחוּרִים אוּן מֵיידְלֶעךְ אוּן מִיט דֶעם זֵיי רַאטֶעוֶוען פוּן עֲבֵירוֹת"; מיר דארפן נאכגיין די וועגן פון מוהרא"ש צו טון פאר בחורים און מיידלעך, מאכן שידוכים.


אז דו וועסט מאכן שידוכים פאר'ן אייבערשטנס וועגן, דו וועסט נישט אינזין האבן געלט - וועסטו מצליח זיין, אבער אז דו וועסט אינזין האבן געלט וכו' וועסטו האבן חלישות הדעת ביז דו וועסט דאס אפלאזן. מוהרא"ש שרייבט מיר אין א בריוו ביים עפענען די מיידל סקול "בית פיגא", אז עס איז מקובל פון צדיקים, ווען מען טוט א זאך מיט'ן כוונה פאר'ן אייבערשטנ'ס וועגן, דעמאלט איז מען מצליח, אבער אויב מען האט אינזין כבוד אדער געלט האט דאס נישט קיין קיום, דא האסטו דעם לשון פונעם בריוו (אשר בנחל באידיש, מכתב שסח):


"עֶס אִיז בַּאוואוּסְט אַז דֶער הֵיילִיגֶער סַאטְמַאר רָב זי"ע, בַּעַל "דִבְרֵי יוֹאֵל", הָאט אָנְגֶעהוֹיבְּן זַיין מֵיידְל שׁוּלֶע "בֵּית רָחֵל" מִיט צְוֵויי תַּלְמִידוֹת, אוּן עֶס אִיז צוּאוַואקְסְן גֶעוָוארְן אַ גַאנְצֶע אִימְפֶּערִיֶע, קָרוֹב צוּ צֶען טוֹיזְנְט מֵיידְלֶעךְ כֵּן יִרְבּוּ, דָאס אִיז מְקוּבָּל פוּן צַדִיקִים אַז יֶעדֶע זַאךְ וָואס מֶען טוּט מִיט מְסִירוּת נֶפֶשׁ אוּן מִיט אֱמֶת, הָאט הַצְלָחָה, אָבֶּער אוֹיבּ אֵיינֶער הָאט אִינְזִינֶען זִיךְ וְכוּ', יֵשׁוּת וְכוּ', פִּרְסוּם וְכוּ', אִיז צוּם סוֹף פַאלְט דָאס אַוֶועק אוּן סְ'וֶוערְט בָּטוּל וּמְבוּטָל כְּעַפְרָא דְאַרְעָא, אִיבֶּערְדֶעם וַוייל קַיין שׁוּם מוֹסָד וִויל נִישְׁט אַרַיינְנֶעמֶען אוּנְזֶערֶע טֶעכְטֶער, וַוייל זֵייעֶרֶע זִין לֶערְנֶען אִין אוּנְזֶער תַּלְמוּד תּוֹרָה, זֶע אִיךְ נִישְׁט קַיין אַנְדֶערֶע עֵצָה, נָאר אוֹיפְמַאכְן אַ מֵיידְל שׁוּלֶע, מֶען דַארְף אָנְהֵייבְּן מִיט קְלֵיינֶעם, נִישְׁט מִיט קַיין גְרוֹיסְן סְטֶעף, וֶועט מֶען הָאבְּן גְרוֹיס הַצְלָחָה.


אִיךְ בֶּעט דִיךְ זֵייעֶר דוּ זָאלְסְט זִיךְ זֶען מְבַטֵל זַיין אִינְגַאנְצְן צוּם בּוֹרֵא כָּל עוֹלָמִים, אוּן זָאלְסְט גוּט גֶעדֶענְקֶען, כָּל זְמַן מֶען הָאט זִיךְ אִינְזִינֶען וְכוּ' וֶוערְט לֶעכֶער פוּן אַלֶע זַייטְן וְכוּ', אוּן עֶס רִינֶען אַרוֹיס דִי הַשְׁפָּעוֹת וְכוּ', אוּן מֶען וֶוערְט פַארְפְּלָאנְטֶערְט אִין אַלֶע עֶרְלֵיי פַארְפְּלָאנְטֶערְנִישְׁן, אָבֶּער וֶוען אַ אִיד אִיז זוֹכֶה אוּן עֶר אִיז זִיךְ אִינְגַאנְצְן מְבַטֵל צוּם בּוֹרֵא כָּל עוֹלָמִים, אוּן עֶר וִויל גָארְנִישְׁט נָאר טוּן דֶעם רָצוֹן פוּן בּוֹרֵא כָּל עוֹלָמִים, דֶער הָאט נִישְׁט קַיין מוֹרָא פוּן קַיין מֶענְטְשׁ אוֹיף דֶער וֶועלְט, אוּן דָאס קֶען זַיין דִי כַּוָנָה וָואס עֶס שְׁטֵייט אִין דִי וָואכֶעדִיגֶע סֶדְרָה (בְּרֵאשִׁית ו', ט') "אֶת הָאֶלֹקִים הִתְהַלֶךְ נֹחַ" נֹחַ אִיז גֶעגַאנְגֶען נָאר מִיטְ'ן בּוֹרֵא כָּל עוֹלָמִים, אִיבֶּערְדֶעם הָאט עֶר נִישְׁט מוֹרָא גֶעהַאט פוּן קֵיינֶעם נִישְׁט".


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט מצליח זיין אין אלע דיינע וועגן.

#67 - ווי אזוי קען איך זיכער מאכן אז מיין געלט זאל מיר נישט פארלוירן גיין?
אידיש געלט, פרנסה

תוכן השאלה‎

לכבוד דער ראש ישיבה שליט"א,


איך ארבעט זייער שווער אין א ביזנעס, און איך באקום שיין באצאלט ב"ה, אבער למעשה זע איך נישט דאס געלט, איך פיל ווי ס'רינט מיר ארויס פון די פינגערס, סוף וואך בלייבט גארנישט איבער פון די געלט, און איך האב נאך חובות אויך. לויט'ן חשבון וואלט איך געדארפט האבן אסאך געלט אוועקלייגט, אבער למעשה האב איך ממש גארנישט, וואס קען איך טון?


יישר כח

תשובה מאת הראש ישיבה שליט"א:‎

בעזרת ה' יתברך


יום א' פרשת וישלח, י' כסליו, שנת תש"פ לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר.


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


מוהרא"ש האט אונז שטענדיג מזהיר געווען מיר זאלן זיך צוגעוואוינען צו בענטשן ברכת המזון פון אינעווייניג. מוהרא"ש זאגט אז בענטשן ברכת המזון אין א סידור איז מסוגל פאר עשירות, אזוי ווי עס שטייט (משלי י, כב): "בִּרְכַּת ה' הִיא תַעֲשִׁיר וְלֹא יוֹסִף עֶצֶב עִמָּהּ", אז מען בענטשט ברכת המזון בשמחה איז דאס מסוגל פאר עשירות; זאלסטו מקפיד זיין פון היינט און ווייטער צו בענטשן ברכת המזון נאר פון א בענטשער.


אויך זאלסטו אכטונג געבן אויף די מצוה פון "נטילת ידים"; ווען דו שטייסט אויף אינדערפרי זאלסטו זיך אפגיסן נעגל וואסער, ווען דו גייסט אין בית הכסא זאלסטו אפגיסן די הענט און אויך פאר'ן עסן זאלסטו זיך אפגיסן די הענט אזוי ווי די הלכה איז; דאס איז מסוגל אויף עשירות. די ראשי תיבות פון "ע'ל נ'טילת י'דים", איז ע'נ'י', ווייל ווער עס איז מזלזל אין נטילת ידים ווערט פארארעמט.


מיר געפונען, חכמינו זכרונם לברכה זאגן (שבת סב:): "אָמַר רַב חִסְדָּא", רב חסדא האט געזאגט, "אֲנָא מְשַׁאי מְלֹא חָפְנַי מַיָּא, וְיַהֲבֵי לִי מְלֹא חָפְנַי טִיבוּתָא", איך גיס זיך אפ נטילת ידים מיט א פולע טעפל, געבט מיר דער אייבערשטער אסאך געלט; רב חסדא איז געווען זייער רייך בזכות דעם וואס ער האט מקפיד געווען אויף די מצוה פון נטילת ידים.


פארשטייט זיך אז דער עיקר איז תפילה; בעט דעם אייבערשטן יעדן טאג: "רבונו של עולם, געב מיר פרנסה", וועסטו האבן גרויס שפע.


אויך זאלסטו אכטונג געבן צו מכבד זיין דיין ווייב, דער רבי זאגט (ליקוטי מוהר"ן, חלק א', סימן סט): "עִיקָר הָעֲשִׁירוּת בָּאָה בִּזְכוּת הָאִשָּׁה", דער עיקר עשירות קומט בזכות וואס מען איז מכבד די ווייב; אז דו וועסט פרייליך מאכן דיין ווייב און דו וועסט איר מכבד זיין, וועסטו זוכה זיין צו האבן פרנסה בריווח.


אז דו וועסט בענטשן אין א בענטשער, דו וועסט מקפיד זיין אויף נטילת ידים, דו וועסט בעטן דעם אייבערשטן יעדן טאג און דו וועסט מכבד זיין דיין ווייב, וועסטו זוכה זיין צו א גרויסע עשירות.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט מצליח זיין אין אלע דיינע וועגן.

#66 - ווי אזוי קען איך היטן מיינע אויגן ביי די ארבעט?
פרנסה, שמירת עינים, תפלות אויף אידיש

תוכן השאלה‎

לכבוד דער ראש ישיבה שליט"א,


צום ערשט מוז איך זיך באדאנקען פאר די שיעורים און חיזוק וואס האבן מיר געטוישט דאס לעבן צום גוטן. איך ארבעט א גאנצן טאג, און איך האב קיינמאל נישט געטראכט אז איך קען אויך טרעפן צייט צו לערנען, אבער זייט איך האב אנגעהויבן הערן די שיעורים, האב איך אנגעהויבן צו לערנען יעדן טאג, איך בין מעביר סדרה יעדן טאג, איך לערן יעדן טאג די "בית נצחי", און נאך שיעורים, און איך פרוביר צו רעדן צום אייבערשטן.


אויך מיין ווייב הערט די שיעורים און דערקוויקט זיך דערמיט, און אזוי איז אונזער גאנצע שטוב געווארן פרייליך און געשמאק, אונזער גאנצער לעבן איז געווארן א תוכנ'דיגע ערליכע געשמאקע לעבן, און איך דאנק דעם אייבערשטן אויף דעם.


יעצט צו מיין שאלה, איך ארבעט אין א גרויסע מוסד פון נישט געזונטע קינדער ל"ע,  איך מאך ב"ה שיין פרנסה, אבער איך דארף זיך אסאך דרייען אין די בנינים און אין די קלאסן, און ס'קומט אויס אז איך דארף אסאך רעדן מיט פרעמדע פרויען וועמען איך סערוויר ביי די ארבעט. כאטש וואס אין מיין אפיס זיצן נאר מענער, איז אבער אין די אנדערע אפיסעס דארט אויך דא פרויען, און בכלל דרייען זיך דארט אסאך פרויען. אלע פרויען זענען נאר פרומע און היימישע, מ'רעדט נישט ח"ו קיין איבריגע ווערטער, אבער למעשה שפיר איך אז מיין שמירת עינים איז נישט גוט ביי די ארבעט, און דאס שטערט מיר זייער.


אפשר קען דער ראש ישיבה שליט"א מיר עצה'ן וואס צו טון, פון איין זייט איז דאס א גוט באצאלטע פרנסה, פון די אנדערע זייט ווייס איך אבער נישט אויב דאס איז א כשר'ע פרנסה ווייל איך פאל דארט אין שמירת עינים.


א גרויסן יישר כח

תשובה מאת הראש ישיבה שליט"א:‎

בעזרת ה' יתברך


יום ב' פרשת לך לך, ו' חשון, שנת תש"פ לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר.


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


איך בעט דיר זייער זאלסט אכטונג געבן צו היטן דיינע אויגן; אז מען היט די אויגן איז דא א ברכה אין די ארבעט און אין די געלט, אבער אז מען היט נישט די אויגן, מען קוקט אויף פרויען רחמנא לצלן דעמאלט איז נישט דא קיין ברכה אין די געלט, וויפיל מען פארדינט האט מען נישט גענוג וכו'. מוהרא"ש טייטשט דעם פסוק (תהלים קמה, טו): "עֵינֵי כֹל אֵלֶיךָ יְשַׂבֵּרוּ, וְאַתָּה נוֹתֵן לָהֶם אֶת אָכְלָם בְּעִתּוֹ", 'יְשַׂבֵּרוּ' – קען מען ליינען מיט א שׁין: "עֵינֵי כֹל אֵלֶיךָ 'יְשַׁבֵּרוּ'", אז מען צעברעכט די אויגן – מען קוקט נישט קיין עבירות, "וְאַתָּה נוֹתֵן לָהֶם אֶת אָכְלָם בְּעִתּוֹ" - וועט דער אייבערשטער געבן פרנסה אין צייט.


שריי צום אייבערשטן: "רבונו של עולם העלף מיר איך זאל האבן ריינע אויגן, רבונו של עולם העלף מיר איך זאל זיך קענען מתגבר זיין אויף מיין יצר הרע וואס וויל מיר אויסרייסן פון די וועלט און פון יענע וועלט; רבונו של עולם העלף מיר איך זאל נישט פוגם זיין מיט די אויגן, איך זאל שטענדיג נאר זען אלוקית אין יעדע זאך, איך זאל געדענקען אז דו ביסט מיט מיר, ביי מיר און אין מיר", אזוי זאלסטו בעטן שטענדיג דעם אייבערשטן וועסטו זוכה זיין צו פרנסה בשפע.


אז דו וועסט היטן די אויגן, און ווען עס קומט דיר אויס צו רעדן ביי די ארבעט מיט פרויען וועסטו זיך היטן וכו' - וועסטו זוכה זיין צו פרנסה בריווח, ווייל ווען מען היט נישט די אויגן קומט מען נאכדעם צו פוגם זיין בברית וואס דאס ברענגט אלע צרות אויפ'ן מענטש; דאס ברענגט ארימקייט, אזוי ווי דער הייליגער זוהר זאגט (פנחס, רמד:): "מַאן דִּמְזַלְזֵל בְּפִרוּרִין דְּנַהֲמָא, עֲנִיּוּתָא רָדִיף אֲבַּתְרֵיהּ", ווער עס איז ווארפט אראפ ברעקלעך פון ברויט וועט זיין אן ארימאן, "כָּל שֶׁכֵּן מַאן דִּמְזַלְזֵל בְּפִירוּרִין דְּמוֹחָא", איז דאך זיכער אז אויב מען איז מוציא זרע לבטלה רחמנא לצלן פארלירט מען דאס מזל און מען ווערט אן ארימאן.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#65 - ווי אזוי האלט מען זיך פרייליך אין שווערע צייטן?
התחזקות, פרנסה, שמחה

תוכן השאלה‎

לכבוד דער ראש ישיבה שליט"א,


קודם וויל איך זייער שטארק באדאנקען פאר אלע שיעורים, ס'געבט מיר אסאך חיזוק אין לעבן.


איך ב"ה א דזשאב, אבער איך מוטשע זיך זייער שטארק, איך פרוביר זיך צו האלטן אלץ פרייליך, כאטש וואס איך האב ממש נישט די מינימום וואס האב א משפחה מיט פינף מענטשן דארף האבן צום לעבן.


ס'איז אבער דא טעג וואס איך ווער זייער שטארק צעבראכן און דעפרעסט. ווי אזוי קען איך זיך דערהאלטן און זיך שטארקן אין אזעלכע מצבים.


א גרויסן יישר כח פאר אלעס, נאר דער אייבערשטער קען אייך באצאלן פאר אלעס. איך האב יעצט געמאכט א סיום אויף מסכת מכות און מסכת מגילה גמרא רש"י, אלעס אין אייער זכות.


יישר כח

תשובה מאת הראש ישיבה שליט"א:‎

בעזרת ה' יתברך


יום ד' פרשת בראשית, אסרו חג, כ"ד תשרי, שנת תש"פ לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר.


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


וואויל איז דיר אז דו פרובירסט מיט אלע דיינע כוחות צו זיין פרייליך אפילו אין די שווערע צייטן וכו'; דער זוהר הקדוש זאגט (הקדמה, ד.): יעדן טאג גייט ארויס א בת קול פון הימל וואס רופט אויס: "מָאן מִנְכוֹן דִּי חֲשׁוֹכָא מְהַפְּכָן לִנְהוֹרָא"? ווער פון אייך קען איבערדרייען און מאכן פון טונקל - ליכטיג, "וְטָעֲמִין מְרִירָא לְמִתְקָא עַד לָא יֵיתוֹן הָכָא", ווער פון אייך קען איבערדרייען און מאכן פון ביטער – זיס; "מָאן מִנְּכוֹן דִּמְחַכָּאן בְּכָל יוֹמָא לִנְהוֹרָא דְנָהִיר, וכו'?" ווער ווארט יעדן טאג אז עס זאל ליכטיג ווערן - דער וועט האבן א חלק לעולם הבא; ווייל ווען א מענטש איז זוכה און ער מאכט פון זיין ביטערע לעבן א זיס לעבן און פון זיין טונקלקייט - ליכטיג, ווייל ער ווייסט אז אין די טונקלקייט איז באהאלטן דער אייבערשטער, און אין די ביטערניש איז באהאלטן דער זיסער באשעפער - דער איז א צדיק און ער איז זוכה צו עולם הבא.


דער הייליגער רבי זאגט (ליקוטי מוהר"ן, חלק א', סימן לג, אות ג): "יֵשׁ שְׁנֵי מִינֵי יָמִים: 'יְמֵי טוֹב וִימֵי רַע'", יעדע מענטש האט גוטע טעג און שווערע טעג, וואס איז די עצה צו קענען אריבער גיין בשלום די שווערע טעג? זאגט דער רבי, שלמה המלך זאגט (קהלת ז, יד): "בְּיוֹם טוֹבָה, הֱיֵה בְטוֹב", אין א טאג וואס עס גייט דיר גוט, זאלסטו זיך באנוצן מיט די גוטס, "וּבְיוֹם רָעָה רְאֵה", אין די שלעכטע טעג זאלסטו קוקן, "הַיְנוּ שֶׁצָּרִיךְ לָאָדָם לְהִסְתַּכֵּל שָׁם הֵיטֵב הֵיטֵב, בְּוַדַּאי יִמְצָא שָׁם יְמֵי טוֹב", דאס הייסט, מען דארף גוט אריין קוקן אין די שלעכטס וועט מען זיכער טרעפן גוטס; אז מען קוקט גוט אריין אינעם שוועריקייט זעט מען אז דער אייבערשטער איז מלא רחמים און עס איז אלעס מיט גרויס חסדים.


וואויל איז דעם וואס נעמט אריין אין זיך די ווערטער פון הייליגן רבי'ן, ער קוקט שטענדיג אויף די חסדים וואס דער אייבערשטער טוט מיט אים, וועט ער זיך קענען דערהאלטן אין די שווערסטע זמנים.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט מצליח זיין אין אלע דיינע וועגן.

#64 - ווי אזוי קענען מיר האבן שלום בית, אפילו ווען די פרנסה טויג נישט?
שלום בית, חיזוק פאר פרויען, פרנסה

תוכן השאלה‎

לכבוד דער ראש ישיבה שליט"א,


א גרויסן יישר כח פאר די פילע חיזוק וואס איך באקום פון די דרשות, ספעציעל פון די דרשות פאר פרויען וואס געבט מיר אזויפיל חיזוק און הדרכה אין לעבן.


לעצטנס גייט די פרנסה זייער שווער ביי אונז, אסאך מאל ווייסן מיר ממש נישט פון וואו עס וועט קומען א פרוטה, און דאס האט זייער שטארק אויסגעקלאפט אויף אונזער שלום בית. מיין מאן שפירט זיך אזוי דערווייטערט פון מיר, און ס'טויג נישט דער מצב. ווי אזוי קען איך מאכן א גוטע שלום בית ביי אונז אינדערהיים, טראץ די שוועריקייטן אין פרנסה?


יישר כח

תשובה מאת הראש ישיבה שליט"א:‎

בעזרת ה' יתברך


יום ד' פרשת שופטים, ד' אלול, שנת תשע"ט לפרט קטן


 


מרת ... תחי'.


איך האב ערהאלטן אייער בריוו.


אייער ארבעט איז איר זאלט אויפבויען אייער מאן; געבט אים גוטע ווערטער און הייבט אויף זיין מוט, אזוי ארום וועט ער האבן כח ווייטער צו זוכן פרנסה, ער איז דאך נישט שולדיג אז עס גייט אים שווער מיט פרנסה.


עס איז די פרוי'ס פליכט אויפצובויען דעם מאן; שלמה המלך זאגט (משלי יד, א): "חַכְמוֹת נָשִׁים בָּנְתָה בֵיתָהּ, וְאִוֶּלֶת בְּיָדֶיהָ תֶהֶרְסֶנּוּ", א קלוגע פרוי בויט אויף איר שטוב און א נארישע פרוי צעברעכט עס מיט אירע אייגענע הענט; פרויען האבן זייער גרויסע כוחות אין זיך, זיי קענען דאס נוצן אויפצושטעלן זייער שטוב און פון די אנדערע זייט - אליינס חרוב מאכן זייער שטוב, א שאד אז פרויען ווייסן נישט פון זייערע כוחות.


א קלוגע פרוי הייבט אויף איר מאנ'ס מוט און זי געבט אים גוטע ווערטער; בפרט אין די צייטן ווען דער מאן מוטשעט זיך מיט פרנסה, ער ארבעט שווער אהיים צו ברענגען געלט וכו', ווארט זי אים אפ מיט א שמייכל אזוי ווי די ערליכע פרויען האבן געטון אין מצרים. די הייליגע חכמים דערציילן (ילקוט שמעוני תהלים, סימן תשצה) אז די אידן אין מצרים האבן געארבעט זייער שווער און זיי האבן נישט געהאט קיין כח פאר גארנישט, זיי האבן בכלל נישט געוואלט אהיים קומען און עס איז נישט געווען קיין שלום בית, זייער קאפ איז געווען אויסגעברענט פון ארבעטן אזוי שווער, זיי זענען געווען שמוציג פון די פעלד ארבעט, וואס האבן געטון די פרויען - די נשים צדקניות? זיי זענען ארויס אין פעלד צו זייערע מענער, זיי זענען געגאנגען שעפן וואסער פאר'ן מאן זיי זאלן זיך קענען רייניגן פון די ארבעט, און דער אייבערשטער האט געמאכט א נס אז בשעת זיי זענען געגאנגען שעפן וואסער איז אריין געשווימען קליינע פיש אין זייער קריגל און דאס האבן זיי געגעבן פאר זייערע מענער, אזוי איז ארויסגעקומען כלל ישראל, און בזכות די מסירות נפש'דיגע פרויען זענען די אידן ארויס פון מצרים; זעט מען די כח פון אידישע פרויען וואס אין זייער זכות איז מען ארויס פון מצרים און אין זייער זכות וועט משיח קומען.


אז איר וועט מחזק זיין אייער מאן וועט זיך אלעס איבערדרייען און עס וועט זיין גרויס שפע, ווייל זיין גאנצע פרנסה איז תלוי אין אייך, אזוי ווי דער רבי זאגט (ליקוטי מוהר"ן, חלק א', סימן סט): "כִּי עִקַּר הָעֲשִׁירוּת עַל יְדֵי הָאִשָּׁה", די גאנצע פרנסה איז בזכות די פרוי.


דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט מצליח זיין אין אלע ענינים.


א כתיבה וחתימה טובה, א גוט געבענטשט יאר.

#63 - איך ארבעט אזוי סאך, איך קען ממש נישט אטעמען, וואס טוט מען?
שלום בית, קינדער, לימוד התורה, פרנסה

תוכן השאלה‎

לכבוד דער ראש ישיבה שליט"א,


קודם א גרויסן יישר כח פאר די שיעורים און חיזוק יומי, מיין טאג הויבט זיך אן גאר אנדערש נאכ'ן הערן די טעגליכע חיזוק, און פרוביר אז ס'זאל נישט בלייבן נאר ביים הערן, נאר אויך צו "גיין" און לעבן מיט דעם.


איך פרוביר זיך צו שטארקן צו לערנען אויפ'ן סדר דרך הלימוד, איך האלט שוין ב"ה ביים ענדיגן די דריטע מאל ששה סדרי משנה, און איך פרוביר צו לערנען יעדן טאג אביסל חומש, גמרא, און שלחן ערוך. אבער פון די אנדערע זייט איז מיר זייער שווער צוליב מיין ארבעט.


איך ארבעט גאר אסאך שעות יעדן טאג, ממש פון אינדערפרי ביז ביינאכט, און איך האב בכלל נישט ליב די ארבעט וואס איך טו, אבער נאר דאס האב איך יעצט. און דאס גייט אסאך סיי אויפ'ן חשבון פון מיין ווייב און קינדער וואס איך האב נישט גענוג צייט פאר זיי, און סיי אויפ'ן חשבון פון לערנען, אז איך קום נישט אן צו לערנען מיינע לימודים געהעריג יעדן טאג. איך בין מתפלל אסאך צום אייבערשטן ס'זאל מיר אונטערקומען א בעסערע פרנסה, ווייניגער שעות מיט מער געלט, אבער דערווייל איז מיר זייער שווער.


איך האף דער ראש ישיבה שליט"א וועט מיר קענען געבן עפעס עצות און חיזוק.


יישר כח

תשובה מאת הראש ישיבה שליט"א:‎

בעזרת ה' יתברך


ערב שבת קודש פרשת בהעלותך, י"ח סיון, שנת תשע"ט לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר.


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


דאס ערשטע זאך בעט איך דיר דו זאלסט זיך שטארקן און זיין פרייליך, ווייל שמחה איז מסוגל אויף פרנסה בניקל, אזוי ווי מען זעט אז דער שם פון פרנסה 'חַתָּ"ךְ' וואס איז די ראשי תיבות פונעם פסוק (תהלים קמה, טז): "פּוֹתֵחַ' אֶת' יָדֶךָ'", איז אויך די ראשי תיבות פונעם פסוק (דברים טז, טו): "וְהָיִיתָ' אַךְ' שָׂמֵחַ'"; זאלסטו פרובירן מיט אלע כוחות צו זיין פרייליך.


וויסן זאלסטו אז פרנסה געבט דער אייבערשטער פאר יעדן איינעם צוגלייך, און דאס וואס מען זעט אז איינער ארבעט שווערער פונעם צווייטן - איז ווי דער הייליגער רבי האט דערציילט, אז אמאל זענען געווען צוויי גרויסע עשירים וואס זענען געווען שכנים הויז צו הויז, איינער איז געווען א קמצן - א קארגער מענטש, און דער צווייטער איז געווען א גרויסער בעל צדקה; די ארימעלייט האבן געוויסט פון דעם גרויסן עושר דער נדיב לב וואס טיילט מיט א ברייט הארץ צדקה, מען פלעגט קומען צו אים און ער פלעגט אויפנעמען יעדן איינעם מיט א געשמאקע סעודה און צוגעבן א שיינע סכום געלט.


ויהי היום עס איז געווען אן ארימאן וואס האט געהערט אז אין דעם געוויסן שטאט וואוינט דער גוטהארציגער עושר, איז ער אהין געפארן אבער צו זיין מזל האט ער זיך טועה געווען און ער איז אנגעקומען צו דעם עושר דעם קמצן אין אים געבעטן צדקה, האט אים דער קמצן געענטפערט: "איך האב דא ביי מיר אין גארטן אסאך ביימער וואס מען דארף זיי צעשניידן, אז דו וועסט מיר צעשניידן די אלע גרויסע ביימער אויף קליינע שטיקלעך האלץ וועל איך דיר געבן עסן", אומר ועושה, דער ארימאן האט גענומען א האק און זיך גענומען צו די שווערע ארבעט, ער האט צעהאקט אלע ביימער אויף שפענדלעך און ווען ער האט געענדיגט איז ער געקומען צום בעל הבית בעטן עסן, זאגט אים דער קמצן: "קום מיט מיר", און ער פירט אים צום שכן'ס הויז - די הויז פונעם צווייטן עושר - זאגנדיג: "קלאפ אריין ביי דעם טיר, דא וועסטו אלעס באקומען; עסן, געלט וכו'", דער ארימאן האט געמיינט אז דאס איז איין זאך, איין בעל הבית; האט ער אריינגעקלאפט און תיכף ומיד האט מען אים אויף גענומען מיט א מורא'דיגע שמחה און אים געגעבן צו עסן מכל טוב וטוב, אינמיטן עסן האט זיך דער ארימאן אנגערופן: "איך האב זייער שווער געהארעוועט פאר די עסן", ווען מען האט אים געפרעגט: "וואס הייסט?" האט ער געענטפערט: "איך האב געהאקט האלץ א גאנצן טאג ביז איך האב באקומען דאס עסן, דאס איז מיר בכלל נישט אנגעקומען גרינג", האט מען אים געזאגט: "אִיר הָאט גֶעאַרְבֶּעט אוּמְזִיסְט אוּן גֶעגֶעסְן אוּמְזִיסְט", מען האט אים ערקלערט וואס דא איז פארגעקומען, אז דאס זענען צוויי מענטשן און אויב וואלט ער קודם אנגעקומען אהער וואלט ער בכלל נישט געדארפט ארבעטן, ווייל דא געבט מען פאר יעדן איינעם עסן בחינם.


מוהרא"ש זאגט אז דער רבי לערנט אונז מיט די מעשה אז דער אייבערשטער געבט פאר יעדן איינעם עסן און געלט אומזיסט, אבער אז מען זינדיגט דארף מען ארבעטן אפצוקומען דאס וואס מען האט שלעכטס געטון. דאס האט מען געזאגט פאר דעם ארימאן: "אִיר הָאט גֶעאַרְבֶּעט אוּמְזִיסְט אוּן גֶעגֶעסְן אוּמְזִיסְט", א מענטש האט געזינדיגט דארף ער ארבעטן ביטער שווער און מיט דעם קומט ער אפ זיינע עבירות, אבער פרנסה געבט דער אייבערשטער פאר יעדן איינעם בחינם.


גיי צום אייבערשטן און רעד מיט אים יעדן טאג אפאר מינוט, זאלסט אים בעטן עס זאל דיר אנקומען גרינג דיין פרנסה און דו זאלסט זיך נישט דארפן אזויפיל מוטשען, ווייל מיט תפילה קען מען אלצדינג באקומען. זאלסט נישט אויפהערן צו בעטן דעם אייבערשטן ער זאל דיר העלפן מיט א גרינגערע פרנסה, בעט אים: "רבונו של עולם העלף מיר איך זאל האבן פרנסה בריווח, העלף מיר איך זאל טרעפן א פרנסה וואס איך זאל אויך האבן צייט צו לערנען, דאווענען און פארברענגען מיט מיין ווייב און קינדער", אזוי זאלסטו בעטן יעדן טאג וועסטו זען אז דער אייבערשטער וועט מאכן א נס און דו וועסט טרעפן א גרינגע פרנסה.


שטארק זיך אין אמונה וועט דיר אנקומען דיין פרנסה אסאך גרינגער, דער רבי זאגט (ספר המדות, אות ממון, סימן פג): "אֱמוּנָה הוּא טוֹב לְפַרְנָסָה", אז מען האט אמונה האט מען פרנסה; נעם אריין אין דיר אז אלעס איז דער אייבערשטער און דיין פרנסה קומט פונעם אייבערשטן, וועסטו זוכה זיין צו אלעס גוטס.

#62 - וואס טו איך אז מיין ראש הכולל איז זייער נערוועז?
לימוד התורה, פרנסה, כולל

תוכן השאלה‎

לכבוד דער ראש ישיבה שליט"א,


איך לערן אין א כולל, אבער דער ראש הכולל איז אלעמאל אנגעצויגן און ברוגז אויף די אינגעלייט, און דאס שטערט ממש פון צו קענען לערנען געהעריג מיט ישוב הדעת. האט איר אפשר אן עצה פאר מיר וואס איך קען טון?


יישר כח

תשובה מאת הראש ישיבה שליט"א:‎

בעזרת ה' יתברך


יום ב' פרשת וארא, כ"ג טבת, שנת תשע"ט לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר.


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


די גאנצע זאך פון גיין אין כולל איז נישט אזוי פשוט; א יונגערמאן וואס האט חתונה געהאט דארף גיין ארבעטן און ברענגען פרנסה, אזוי ווי ער האט געשריבן אין די כתובה: "וַאֲנָא אֲפַלַח וְאוֹקִיר וְאֵיזּוֹן וַאֲפַרְנֵס יָתִיכִי כְּהִלְכוֹת גּוּבְרִין יְהוּדָאִין, דְּפָלְחִין וּמוֹקְרִין וְזָנִין וּמְפַרְנְסִין לִנְשֵׁיְהוֹן בְּקוּשְׁטָא", איך וועל דיר שפייזן אזוי ווי א איד דארף שפייזן זיין ווייב מיט אן אמת; דאס איז דער דרך התורה, אז דער מאן זאל ברענגען פרנסה און די ווייב זאל אויפציען די קינדער, טון די שטוב ארבעט, מסדר זיין די שטוב, קאכן פאר די מאן און קינדער און אזוי ווייטער.


'כולל' איז נישט געמאכט פאר יעדן איינעם, כולל איז נאר געמאכט פאר יונגעלייט וואס נפשם חשקה בתורה, זיי לערנען מיט גרויס התמדה און זענען נישט מבטל קיין איין רגע. דעמאלט איז א גרויסע זאך אז די ווייב איז גרייט זיך מוסר נפש צו זיין און ברענגען פרנסה אז איר מאן זאל זיצן און לערנען, אבער דאס וואס יונגעלייט זיצן אין כולל און גייען ליידיג וכו' בשעת די ווייב זייערע דארף זיך ארויס שלעפן ארבעטן עבודת הפרך, נאכדעם נעמט ער די געלט פאר זיך מעשה פריץ און טיילט איר איין וואס צו טון דערמיט וכו' - דאס איז א שרעקליכע זאך, דאס ווייזט אז דער מענטש איז פול מיט אכזריות.


יעצט וועסטו שוין פארשטיין פארוואס דיין ראש הכולל איז אזוי ברוגז; ער דארף זוכן צו שאפן געלט צו צאלן פאר די כולל יונגעלייט ווען רובו דרובם דרייען זיך ליידיג און בטל'ן די צייט. השם ישמרינו וואס קומט ארויס פון גיין ליידיג! איז אוודאי פארשטיי איך דיין ראש הכולל פארוואס ער איז ברוגז; ער זוכט פון וואו ער קען אויס האלטן די יונגעלייט, און ווען ער בעט זיך אז מען זאל לערנען לאכט מען אים אין פנים וכו'.


דו פרעגסט וואס דו קענסט טון; דו האסט צוויי ברירות, אדער זעץ דיך לערנען פלייסיג, דעמאלט וועט ער נישט זיין ברוגז אויף דיר, נאר ער וועט דיר מחזק זיין און העלפן מצליח זיין אין לערנען. אבער אויב דו האלסט נישט ביים לערנען לאז אפ כולל; פארוואס זאלסטו זיצן אין כולל און מבטל זיין צייט און גורם זיין צער פאר דיר און פאר דיין ראש הכולל? ענדערש גיי זוך א מלאכה קלה ונקיה, א זויבערע ריינע ארבעט, און ווען דו האסט אביסל איבעריגע צייט זאלסטו לערנען פאר דיר אביסל חומש, אביסל משניות און אביסל גמרא.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע דיינע וועגן.

#61 - ווי אזוי פיר איך זיך מיט שחרית, ווען איך לויף שפעט צו די ארבעט?
פרנסה, מנין

תוכן השאלה‎

לכבוד דער ראש ישיבה שליט"א,


א גרויסן יישר כח פאר די שיעורים און פאר מיין לעבן. איך ארבעט שווער פאר פרנסה, איך דארפן פארן יעדן טאג א ווייטע וועג צו מיין ארבעט, און אמאל פלעג איך לויפן פאר די שקיעה און לייגן תפלין ערגעץ אין א ווינקל, אבער זייט איך האב אנגעהויבן הערן די שיעורים דאווען איך ב"ה יעדן טאג אלע דריי תפלות מיט מנין, און איך גיי אין מקוה יעדן טאג חק ולא יעבור.


איך האב געוואלט פרעגן אזוי, איך בין זייער באגרעניצט אין צייט אינדערפרי, און איך קום אסאך מאל אן שפעט צום דאווענען. האב איך דאן צוויי ברירות, אדער אויסצולאזן די הללויה'ס און עס משלים זיין שפעטער אויפ'ן באס צום ארבעט, איידער איך הייב אן מיינע שיעורים, אדער קען איך דאווענען געהעריג און גארנישט אויסלאזן, אבער לכבוד דעם וועל איך נישט דאווענען מיט מנין. וואס איז ענדערש צו טון?


יישר כח נאכאמאל פאר אלעס.


יואל

תשובה מאת הראש ישיבה שליט"א:‎

בעזרת ה' יתברך


יום ה' פרשת מקץ, כ"ח כסליו, נר ד' דחנוכה, שנת תשע"ט לפרט קטן


 


לכבוד יואל נרו יאיר.


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


וואויל איז דיר אז דו גייסט אין שול יעדן טאג דאווענען מיט מנין.


דער הייליגער רבי זאגט (ליקוטי מוהר"ן, חלק ב', סימן ח): אויף דעם וואס חכמינו זכרונם לברכה זאגן (ברכות נד.): עוג מלך הבשן האט געזאגט: "מַחֲנֵה יִשְׂרָאֵל כַּמָה הַוֵי? תְּלָתָא פַּרְסֵי", און ער איז געגאנגען און אויסגעריסן א בארג פון דריי פרסה, ער האט דאס געוואלט ווארפן אויף די אידן. האט דער אייבערשטער געמאכט א נס אז עס זענען געקומען קליינע ווערעמלעך און געלעכערט דעם בארג ביז דער בארג איז אים אריין געפאלן אויפן האלז און אים דערשטיקט, נאכדעם איז געקומען משה רבינו, ער האט געגעבן א שפרינג און אים דערלאנגט א קלאפ אויף זיין פיס און אים גע'הרג'עט.


זאגט דער רבי, אז 'עוג מלך הבשן' דאס איז דער 'יצר הרע' וואס ער האט פיינט יעדן איד און וויל אים הרג'נען. ווען ער זעט אז א איד האלט זיך אין מחנה ישראל דורך די 'ג' פרסה', דאס הייסט זיינע דריי תפילות, נעמט ער זיך איבער אים און זאגט: 'איך וועל אויסרייסן פון אים די דריי תפילות, אזוי וועל איך אים ארויסנעמען פון מחנה ישראל'.


דער יצר הרע פארלייגט זיך זייער שטארק אז א מענטש זאל אנהייבן מזלזל זיין אין דאווענען; קודם הייבט דער מענטש אן צו פארפאסן מנחה מעריב, נאכדעם הייבט מען אן שניידן פון שחרית; מען ווערט א גאנצער תלמיד חכם - מען ווייסט שוין וואס איז דער עיקר דאווענען און וואס איז נאר א לכתחילה וכו' וכו', ביז מען הערט אויף אינגאנצן צו דאווענען; אזוי נעמט דער יצר הרע אוועק דעם מענטש פונעם אייבערשטן.


אבער דער צדיק אמת - משה רבינו - לערנט אויס פארן מענטש: "געב א שפרינג" – "טאנץ ארויס פון בעט", און "טאנץ אריין אין שול", מיט דעם הרג'עסטו דעם יצר הרע. אזוי ווי חכמינו זכרונם לברכה זאגן (ברכות נח.): "בָּא לְהָרְגְךְ - הַשְׁכֵּם לְהָרְגוֹ", לייגט דער זוהר הקדוש צו איין ווארט (הקדמת תקוני זהר, ח:): "הַשְׁכֵּם לְהָרְגוֹ - בִּצְלוֹתָא"; הרג'ע אים מיטן דאווענען, ווייל דורך דעם וואס מען מען דאווענט שחרית מנחה מעריב הרג'עט מען דעם יצר הרע.


שנייד נישט קיין שטיקלעך ביים דאווענען; געוואוין זיך צו צו דאווענען פון 'אדון עולם' ביז 'עלינו לשבח' ווארט ביי ווארט אין א סידור. דער הייליגער בעל שם טוב זכותו יגן עלינו האט געזאגט: "נאך אלע כוונות וואס איך ווייס, ווען עס קומט צום דאווענען דאוון איך ווי קינד  - בתמימות ובפשיטות"; דער עיקר איז צו דינען דעם אייבערשטן אן קיין שום דריידלעך.


א ליכטיגן חנוכה.

#60 - פארוואס געבט מיר דער אייבערשטער נישט קיין פרנסה?
תפילה והתבודדות, פרנסה, סגולות, ברכת המזון

תוכן השאלה‎

לכבוד דער ראש ישיבה שליט"א,


איך בין א אינגערמאן, איך ארבעט עלף שעה א טאג פאר פרנסה, און איך הער אסאך אייערע דרשות בשעת מיין ארבעט, און איך לערן זיך אזויפיל עצות אין לעבן פון די שיעורים, און פארשטייט זיך אז דאס האט געטוישט מיין לעבן צום גוטן, און האט מיר ארויסגעהאלפן אין פילע הינזיכטן.


איך פרוביר צו רעדן אסאך צום אייבערשטן, אים בעטן אלעס וואס איך דארף, און איך זע טאקע גרויסע ישועות ווי דער אייבערשטער העלפט מיר אזויפיל מאל, אבער ביי איין זאך שפיר איך ווי דער אייבערשטער ענטפערט מיר נישט, דאס איז ביי פרנסה. איך בעט אזויפיל דעם אייבערשטן אויף פרנסה, איך וויין און איך וויין צום אייבערשטן אז איך זאל האבן פרנסה בשפע ובניקל, אבער איך זע נישט גארנישט עס זאל מיר עפעס בעסער ווערן. איך גלייב אז דאס איז זיכער פאר מיין טובה, דער אייבערשטער פארשטייט בעסער וואס ס'איז גוט פאר מיר, אבער ווי אזוי קען איך בעסער מאכן מיין מצב, נאכדעם וואס ס'איז שוין דורך אכט יאר און איך זע נישט קיין שום ישועה?


איך בעט זייער איר זאלט מיר ענטפערן און ארויסהעלפן, ווייל איך שפיר ממש אז איך האלט עס שוין מער נישט אויס.


א גרויסן יישר כח, אהרן

תשובה מאת הראש ישיבה שליט"א:‎

בעזרת ה' יתברך


יום ב' פרשת ויצא, ד' כסליו, שנת תשע"ט לפרט קטן


 


לכבוד אהרן נרו יאיר.


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


ווי קענסטו זאגן אז עס איז שוין אריבער אכט יאר און דו זעסט נישט קיין ישועה; ווער האט דיר געגעבן עסן די אכט יאר? ווער האט דיר געגעבן קליידער - פאר דיר, דיין ווייב און קינדער  - די אכט יאר? נאר דער אייבערשטער!


חכמינו זכרונם לברכה זאגן (נדה לא.): "לְעוֹלָם אֲפִילוּ בַּעַל הַנֵס אֵינוֹ מַכִּיר בְּנִיסוֹ", דער מענטש כאפט נישט וואספארא ניסים דער אייבערשטער מאכט מיט אים יעדן טאג; א מענטש טראכט: 'עס קומט אז איך זאל זיין געזונט וכו', מיר וועט גארנישט פאסירן קיין שלעכטס' און ער כאפט נישט אז יעדע רגע וואס ער לעבט איז מיט ניסים.


די הייליגע חכמים זאגן (שמות רבה כד, א): "בּוֹא וּרְאֵה כַּמָּה נִסִּים עוֹשֶׂה הַקָּדוֹשׁ בָּרוּךְ הוּא עִם הָאָדָם וְהוּא אֵינוֹ יוֹדֵעַ", טראכט אריין וואספארא נסים דער אייבערשטער מאכט פאר אונז און מען כאפט דאס ניטאמאל, "שֶׁאִלּוּלֵי הָיָה אוֹכֵל פַּת כְּשֶׁהִיא חַיָּה הָיְתָה יוֹרֶדֶת בְּתוֹךְ מֵעָיו וּמְשָׂרֶטֶת אוֹתוֹ", ווען מען עסט ווען טריקענע ברויט וואלט דאס צעקראצט דעם מאגן און מען וואלט נישט געקענט לעבן, "אֶלָּא בָּרָא הַקָּדוֹשׁ בָּרוּךְ הוּא מַעְיָן בְּתוֹךְ גַּרְגַּרְתּוֹ שֶׁהוּא מוֹרִיד אֶת הַפַּת בְּשָׁלוֹם", וואס טוט דער אייבערשטער? ער האט באשאפן אינעם האלז אזוי ווי א קוואל מיט וואסער - די שפייעכץ - אז די עסן זאל נישט צעקראצן און דערווערגן דעם מענטש; קיינער טראכט נישט פון דעם אז דאס איז אויך א נס, אז די עסן קען אראפ גיין בשלום אינעם האלז וכו', מען טראכט נישט צו דאנקען דעם אייבערשטן אז ער האט באשאפן שפייעכץ, און דאס איז בלויז איינע פון די טויזענטער ניסים וואס דער אייבערשטער מאכט פאר אונז.


קוק אויף צוריק וועסטו זען ווי דיינע תפילות ווערן אנגענומען; אכט יאר וואס דו לעבסט א שיינע לעבן מיט א ווייב און קינדער, דו ברענגסט זיי עסן און קליידער, פון וואו האסטו דאס? אלעס קומט דאך נאר פונעם אייבערשטן!


מוהרא"ש זכרונו לברכה פלעגט שטענדיג חזר'ן דעם ווארט פון הייליגן חתם סופר זכותו יגן עלינו וואס ער טייטש דעם פסוק (שמות לג, כג): "וְרָאִיתָ אֶת אֲחֹרָי וּפָנַי לֹא יֵרָאוּ", אז א מענטש וויל זען דעם אייבערשטער ווי אזוי ער וועט אים העלפן - דאס קען מען נישט זען, אבער אז מען קוקט צוריק זעט מען ווי דער אייבערשטער האט געהאלפן. מיט דעם טייטש ער: "וְרָאִיתָ - אֶת אֲחֹרָי" – קוק אויף צוריק, קוק וואספארא חסדים איך האב געטון מיט דיר, וועסטו מיר זען; אבער "וּפָנַי - לֹא יֵרָאוּ" – וואס וועט זיין? ווי אזוי וועל איך האבן די ישועה? דאס ווייסט מען נישט און מען קען דאס נישט זען פון פאראויס, נאר מען דארף גלייבן, ווארטן, האפן און בעטן.


דו בעסט אן עצה פאר פרנסה בריוח; נעם די עצה וואס מוהרא"ש האט שטענדיג גע'חזר'ט מיט אונז, מען זאל בענטשן ברכת המזון דוקא אין א בענטשער. מוהרא"ש פלעגט זאגן אז דאס וואס ער האט זוכה געווען צו אזא גרויסע עשירות איז נאר בזכות וואס ער פלעגט קיינמאל נישט בענטשן פון אויסענווייניג, ער האט נאר געבענטשט אין א בענטשער.

#59 - ווי אזוי קען איך גלייבן אז איך גיי האבן פרנסה, ווען איך ווייס מיינע עבירות?
קדושה, אמונה, פרנסה, תפלות אויף אידיש

תוכן השאלה‎

לכבוד דער ראש ישיבה שליט"א,


איך האב געהערט לעצטנס אויף א "חיזוק יומי" אז אמונה ציט צו זיך די ישועה, ווען א איד גלייבט אמת'דיג אז ער וועט געהאלפן ווערן, וועט ער טאקע געהאלפן ווערן, צום ביישפיל אויב גלייבט א מענטש אז ער וועט האבן פרנסה, וועט ער טאקע האבן. ווען א מענטש זעט אז ס'גייט אים נישט קיין איין דזשאב און הערט אויף גלייבן אז ער קען נאך אמאל פרנסה, דאס אליין מאכט אים אז ער זאל טאקע נישט האבן קיין פרנסה.


מיין שאלה איז אז דער רבי זאגט דאך בפירוש אז דורך פגם הברית האט מען נישט קיין פרנסה, מוז איך דאך גלייבן מיט אמונת צדיקים אז ס'איז טאקע אזוי, און אזוי ווי איך ווייס דאך מיינע פראבלעמען, דעריבער יעדעס מאל וואס איך גיי צו צו א נייע ארבעט אדער ביזנעס, זאג איך מיך אליין אין מח אז ס'וועט זיך זיכער נישט אויסארבעטן גוט, ווייל איך דאך נישט אזא ערליכער איד.


איז די שאלה ווי אזוי קען איך טאקע גלייבן אז איך וועל יא מצליח זיין אין פרנסה.


א גרויסן יישר כח

תשובה מאת הראש ישיבה שליט"א:‎

בעזרת ה' יתברך


ערב שבת קודש פרשת נח, ג' מר-חשון, שנת תשע"ט לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר.


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


דער הייליגער רבי זאגט (ליקוטי מוהר"ן, חלק ב', סימן קיב): "אִם אַתָּה מַאֲמִין שֶׁיְּכוֹלִין לְקַלְקֵל, תַּאֲמִין שֶׁיְּכוֹלִין לְתַקֵּן", אויב דו גלייבסט אז דו קענסט טון שלעכטס גלייב אז דו קענסט פאררעכטן; אז מען איז נכשל געווארן מיט עבירות טאר מען זיך נישט פארלירן און זיך אראפקלאפן צוליב דעם, נאר מען דארף זיך גלייך אומקערן צום הייליגן באשעפער.


דעריבער בעט איך דיר זייער זאלסט זיך צוגעוואוינען צו זאגן יעדן טאג דעם "תיקון הכללי" - די צען קאפיטלעך תהילים וואס דער רבי האט מגלה געווען צו מתקן זיין דורך דעם די עבירה פון פגם הברית [קאפיטל ט"ז, ל"ב, מ"א, מ"ב, נ"ט, ע"ז, צ', ק"ה, קל"ז, ק"נ]; בפרט אז דו ביסט אראפגעפאלן אין די עבירה רחמנא לצלן און דו האסט נישט עומד געווען בנסיון זאלסטו זאגן יעדן טאג די צען קאפיטלעך תהילים. אז דו קענסט גיין אין מקוה - מה טוב ומה נעים, דורכדעם וועסטו זוכה זיין צו פרנסה בניקל.


אז דו מוטשעסט זיך מיט פרנסה זאלסטו נעמען די עצה פון הייליגן רבי'ן זיך צו מתבודד זיין יעדן טאג; גיי אויף א פלאץ וואו קיינער איז נישט דארט און וויין זיך אויס צום אייבערשטן, בעט אים ער זאל רחמנות האבן אויף דיר און דיר געבן פרנסה גרינגערהייט, בעט אים: "הייליגער באשעפער האב רחמנות אויף מיר, געב מיר פרנסה איך זאל קענען מפרנס זיין מיין ווייב און קינדער. זיי מיר מוחל רבונו של עולם אויף מיינע עבירות; איך גיי שוין זיין גוט, איך גיי מער נישט זינדיגן. העלף מיר איך זאל קענען עומד זיין בנסיון, וואס זאל איך טון אז איך פאל אראפ נאכאמאל און נאכאמאל?" אזוי זאלסטו רעדן צום אייבערשטן וועט ער דיר העלפן אז דו וועסט האבן פרנסה בשפע. אבער נאר אז דו וועסט זיך נישט פארלירן און מייאוש ווערן; קלאפ זיך נישט אראפ, נאר גיי ארום מיט א מחשבה אז דו גייסט מצליח זיין און אזוי וועסטו טאקע מצליח זיין.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט מצליח זיין אין אלע דיינע וועגן.

#58 - איך מוטשע זיך מיט פרנסה, זאל איך זיך אריינלאזן אין לאטעריעס און געמבלינג?
פרנסה, שאלות, געמבלינג

תוכן השאלה‎

לכבוד דער ראש ישיבה שליט"א,


שלום וברכה, איך האב געוואלט פרעגן וועגן קויפן די לאטערי, אדער פארשידענע אנדערע גורלות, ווי אויך איז דא געוויסע פארמעסטן וואו מ'צאלט אריין געלט אויפ'ן חשבון אז אויב ס'וועט זיין אזוי און אזוי וועט מען געווינען אסאך געלט, וויל איך וויסן אויב די אלע זאכן זענען אויסגעהאלטן על פי הלכה.


לעצטנס גייט מיר שווער אין פרנסה, האב איך זיך אריינגעלאזט אין די זאכן, איך ווייס אבער נישט אויב דאס איז אויסגעהאלטן, אדער אפשר איז דאס גאר אין כלל פון השתדלות פאר פרנסה.


איך הער אז ס'זענען דא מענטשן וואס ווערן פארקויפט פאר דעם און זיי פאלן אריין אין גרויסע חובות, פון די אנדערע זייט זעט מען אבער ביי מענטשן וואס לייגן זיך אריין אין ביזנעס אז זיי קענען אויך אריינפאלן אין חובות, און אפשר איז דא עפעס אן עצה אז מ'זאל נישט ווערן פארקויפט פאר דעם?


יישר כח, אהרן.

תשובה מאת הראש ישיבה שליט"א:‎

בעזרת ה' יתברך


יום ב' פרשת האזינו, ח' תשרי, שלש עשרה מדות, שנת תשע"ט לפרט קטן


 


לכבוד אהרן נרו יאיר.


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


זע צו זאגן יעדן טאג דעם "תיקון הכללי" - די צען קאפיטלעך תהילים וואס דער רבי האט מגלה געווען צו מתקן זיין פגם הברית [קאפיטל ט"ז, ל"ב, מ"א, מ"ב, נ"ט, ע"ז, צ', ק"ה, קל"ז, ק"נ]; ווייל דאס וואס א מענטש מוטשעט זיך אזוי שווער צו ברענגען פרנסה קומט ווייל מען האט נישט מתקן דעם תיקון הכללי - פגם הברית.


דער זוהר הקדוש זאגט (פנחס, רמד:): "מַאן דִּמְזַלְזֵל בְּפִרוּרִין דְּנַהֲמָא, עֲנִיּוּתָא רָדִיף אֲבַּתְרֵיהּ", ווער עס איז ווארפט אראפ ברעקלעך פון ברויט וועט ער זיין אן ארימאן, "כָּל שֶׁכֵּן מַאן דִּמְזַלְזֵל בְּפִירוּרִין דְּמוֹחָא", איז דאך זיכער אז אויב מען איז מוצא זרע לבטלה רחמנא לצלן פארלירט מען דאס מזל און מען ווערט אן ארימאן; און אז מען זאגט די צען קאפיטליך תהילים פאררעכט מען וואס מען האט פוגם געווען, און מען איז זוכה צו פרנסה בניקל (עיין ליקוטי מוהר"ן, חלק א', סימן כט).


אז דו מוטשעסט זיך מיט פרנסה זאלסטו נעמען די עצה פון הייליגן רבי'ן זיך מתבודד זיין יעדן טאג; גיי אויף א פלאץ וואו קיינער איז נישט דארט און וויין זיך אויס צום אייבערשטן, בעט אים ער זאל רחמנות האבן אויף דיר און דיר געבן פרנסה גרינגערהייט, בעט אים: "הייליגער באשעפער האב רחמנות אויף מיר, געב מיר פרנסה איך זאל קענען מפרנס זיין מיין ווייב און קינדער; עס איז מיר אזוי שווער, איך האב נישט קיין כח, וויפיל איך פארדין איז עס מיר נישט גענוג".


טייערער ברודער, וויסן זאלסטו אז עס איז נישט דא קיין זיסערע און געשמאקערע זאך ווי ווען א מענטש רעדט זיך אויס זיין הארץ צום אייבערשטן, ער וויינט צו אים און ער פארציילט אים אלעס וואס גייט אריבער אויף אים, דורך דעם איז מען זוכה צו האבן פרנסה.


מוהרא"ש זאגט אז דאס איז מרומז אין פסוק (בראשית מג, ל): "וַיָּבֹא הַחַדְרָה וַיֵּבְךְּ שָׁמָּה", נאכדעם שטייט (שם, לא): "וַיִּרְחַץ פָּנָיו, וַיֵּצֵא וַיִּתְאַפַּק, וַיֹּאמֶר שִׂימוּ לָחֶם"; ווייל די טרערן וואס א מענטש וויינט זיך אויס צום אייבערשטן און וואשט זיך אפ דערמיט זיין פנים, דאס נעמט אראפ אלע עבירות פונעם מענטש, דאס וואשט אפ דעם מענטש פון אלע זיינע שלעכטס ביז מען איז זוכה צו האבן פרנסה.


אז דו וועסט זיך צו געוואוינען צו מאכן התבודדות, דו וועסט אויס שמועסן דיין הארץ צום אייבערשטן וועט דיר ליכטיג ווערן דיין לעבן, דו וועסט אנהייבן לעבן מיט אמונה, דו וועסט זיך נישט אויפרעגן אויף יעדע קליינקייט וואס גייט אנדערש ווי דו ווילסט עס זאל גיין, וואס דאס איז אויך א גרויסע סגולה פאר פרנסה, אזוי ווי דער רבי זאגט (ליקוטי מוהר"ן, חלק א', סימן סח): "כעס איז מזיק די פרנסה".


מיר זאגן דריי מאל טאג דעם מזמור "תהלה לדוד" (תהלים, קמה); ווען מען זאגט פּוֹתֵחַ אֶת יָדֶךָ דארף מען אינזינען האבן דעם שם פון חת"ך אפ"י, די ראשי תיבות פון פ'ותח א'ת י'דיך איז חת"ך אפ"י, דער שם איז מסוגל אויף פרנסה; ווייל אז מען שניידט אפ [חותך] דעם צארן [אפי] וואס דאס איז די כעס, דורכדעם איז מען זוכה צו האבן פרנסה, און אויב חס ושלום מען שניידט נישט אפ דעם אפי פארלירט מען די פרנסה.


לאז דיך אפ פון די אלע דמיונות פון לאטעריס און אנדערע סארט געמבלס; דאס איז אלעס א שפיל פונעם שטן ווי אזוי צו פארנארן מענטשן. וויי פאר די וואס פאלן אריין אין דעם ביטערן נעץ, מען פארלירט די גאנצע געלט און נאכדעם פארלירט מען דאס לעבן השם ירחם.


דער אייבערשטער זאל דיר געבן א יאר מיט גרויס שפע.

#57 - ווי אזוי קען איך האבן געלט, אז מיין טאטע האט גארנישט מיר צו געבן?
כיבוד אב ואם, לימוד התורה, פרנסה, בחור, צדקה

תוכן השאלה‎

לכבוד דער ראש ישיבה שליט"א,


איך בין א בחור, און מיין טאטע האט נישט קיין פרנסה, ער האט אסאך חובות. אסאך מאל דארף איך עפעס קויפן אבער איך האב נישט פון וועמען צו בעטן געלט, ווייל מיין טאטע האט באמת מיר נישט צו געבן, און איך האב זיכער נישט. זאל איך אפשר גיין נאך צדקה? אדער זאל איך גיין ארבעטן?


יעקב

תשובה מאת הראש ישיבה שליט"א:‎

בעזרת ה' יתברך


יום ג' פרשת שופטים, ג' אלול, שנת תשע"ח לפרט קטן


 


לכבוד יעקב נרו יאיר.


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


בלייב אין ישיבה לערנען תורה. דו וועסט נאך גענוג ארבעטן אין לעבן; נאך אביסל וועסטו חתונה האבן און דו וועסט דארפן ברענגען פרנסה פאר דיין משפחה, דעמאלט וועסטו יוצא זיין דעם (בראשית ג, יט): "בְּזֵעַת אַפֶּיךָ תֹּאכַל לֶחֶם"; דעריבער זאלסטו בלייבן לערנען די הייליגע תורה וועט דער אייבערשטער דיר העלפן אז דו וועסט טרעפן א גוטע שידוך בקרוב.


אין שלחן ערוך הלכות צדקה ווערט גע'פסק'ט (יורה דעה, סימן רנ), אז ווער עס האט נישט קיין געלט מעג גיין נאך געלט; דעריבער אז דיין טאטע האט נישט קיין פרנסה, ער זינקט אין חובות און דו האסט נישט פון וועם צו בעטן געלט ווען דו דארפסט קויפן מלבושים וכדומה - מעגסטו גיין נאך געלט; אבער גיי נישט נאך געלט נאר פאר וואס דו דארפסט.


גיי נאך געלט פאר דיינע עלטערן; עס נישט דא קיין גרעסערע מצוה ווי דאס אז א קינד העלפט זיינע עלטערן. ביי אונז אין ישיבה איז דאס איינגעפירט ביי אלע בחורים, זיי גייען נאך געלט יעדע נאכט ביי הייזער און ביי חתונות; אביסל ברענגען זיי פאר די ישיבה און די איבעריגע געלט געבן זיי פאר די עלטערן, זיי צאלן אויס די באלאנס אין גראסערי, און ביי די פיש און פלייש געשעפט; זיי דערשמעקן אין שטוב וואו מען דארף געלט און פארוואס מען דארף געלט און שטעלן דאס צוזאם שטילערהייט.


עס איז נישט דא קיין גרעסערע מצוה ווי העלפן די עלטערן זיי זאלן קענען לעבן; חכמינו זכרונם לברכה זאגן (תנא דבי אליהו רבה, פרשה כו): "כָּל הָעוֹלָם כֻּלּוֹ שֶׁל הַקָדוֹשׁ בָּרוּך הוּא, וְאֵין הַקָּדוֹשׁ בָּרוּך הוּא מְבַקֵּשׁ מֵהָאָדָם רַק שֶׁיְכַבֵּד אָב וָאֵם", דער אייבערשטער זאגט: די גאנצע וועלט איז מיינס - איך האב עס באשאפן און איך בעט פון ענק נאר איין זאך "איר זאלט מכבד זיין ענקערע עלטערן"; דעריבער זאלסטו בלייבן אין ישיבה לערנען פלייסיג. מיט דעם וועסטו מאכן א נחת רוח פאר דיינע עלטערן און ביינאכט זאלסטו העלפן דיינע עלטערן וויפיל דו קענסט.


אז דו גייסט צוזאמשטעלן געלט פאר דיינע עלטערן זאלסטו אכטונג געבן עס זאל זיין בדרך כבוד, ווייל עס איז גארנישט ווערד אז א קינד האלט אויס זיינע עלטערן און ער רעדט צו זיי מיט חוצפה. חכמינו זכרונם לברכה זאגן (ירושלמי פאה פרק א, הלכה א): "יֵשׁ שֶׁהוּא מַאֲכִיל אֶת אָבִיו פַּטוּמוֹת, וְיוֹרֵשׁ גֵיהִנָם", עס איז דא אמאל א קינד וואס האלט אויס זיין טאטע, ער ברענגט אים צו עסן געשטאפטע גענז, מיט דעם אלעם וועט ער גיין אין גיהנום, "וְיֵשׁ שֶּׁהוּא מַטְחִינוֹ בָּרֵחַיִים, וְיוֹרֵשׁ גַּן עֵדֶן", ווידעראום איז דא אמאל א קינד וואס מאכט זיין טאטע טון שווערע ארבעט און אין דעם זכות וועט ער האבן גן עדן; ווי אזוי קען זיין א מענטש וואס געבט זיין טאטע צו עסן די בעסטע עסן זאל גיין אין גיהנום? ברענגט די גמרא אראפ א מעשה, עס איז געווען א מעשה בְּאֶחָד שֶּׁהָיָה מַאֲכִיל לְאָבִיו תַּרְנְגּוֹלִים פְּטוּמִים, עס איז געווען איינער וואס האט אויס געהאלטן זיין טאטע, דער טאטע איז שוין געווען אלט, ער האט נישט געקענט ארבעטן און דער זון פלעגט אים ברענגען יעדן טאג געשטאפטע גענז, "פַּעַם אַחַת אָמַר לוֹ אָבִיו: בְּנִי, הַלָּלוּ מִנַּיִן לְךָ?" איין טאג פרעגט אים זיין טאטע: פון וואו האסטו אזעלכע געשמאקע גענז? "אָמַר לוֹ: זָקֵן, זָקֵן, אֱכֹל וּשְׁתוֹק, שֶׁהַכְּלָבִים אוֹכְלִים וְשׁוֹתְקִים", האט ער זיך אנגערופן צום טאטן מיט געשפעט: אלטע טאטע וואס רעדסטו אזוי פיל, שווייג און עס, אפילו הינט ווען זיי עסן בילן זיי נישט, פרעג נישט קיין קשיות, עס און שוין, "נִמְצָא מַאֲכִיל אֶת אָבִיו פַּטוּמוֹת, וְיוֹרֵשׁ גֵיהִנָם", קומט אויס אז אין הכי נמי, ער געבט טאקע צו עסן דעם טאטן, אבער ער וועט גיין ביים סוף אין גיהנום, ווייל ער רעדט מיט חוצפה.


נאכדעם איז דא איינער וואס נעמט דעם טאטן צו ארבעטן שווערע ארבעט און אין דעם זכות וועט ער גיין אין גן עדן, ווי אזוי איז דאס שייך? דערציילט די גמרא: "מַעֲשֶׂה בְּאֶחָד שֶּׁהָיָה טוֹחֵן בָּרֵחַיִים", עס איז געווען איינער וואס האט געארבעט שווער ביי א מיל, "שָׁלַח הַמֶּלֶךְ לְהָבִיא טוֹחַנִים לַעֲבוֹדָתוֹ", איין טאג האט דעם איד'ס טאטע באקומען א באפעל פונעם קעניג ער זאל קומען ארבעטן ביי אים אין פאלאץ, "אָמַר לוֹ לְאָבִיו, אַבָּא, הִכָּנֵס וּטְחֹן תַּחְתַּי וַאֲנִי אֵלֵךְ לַעֲבוֹדַת הַמֶּלֶךְ", האט דער זון געזאגט: טאטע, נעם איבער מיין ארבעט ביים מיל און איך וועל גיין אנשטאט דיר ארבעטן ביים קעניג, "אִם יַגִּיעַ לִידֵי בִּזָּיוֹן, אֶתְבַּזֶה אֲנִי וְלֹא אַתָּה", אז דו זאלסט נישט ווערן פארשעמט ביים קעניג, (אדער ווי רש"י זאגט (בבלי קידושין לא:): וַאֲנִי אֵלֵךְ תַּחְתֶּיךָ לַעֲבוֹדַת הַמֶּלֶךְ שֶּׁאֵין לָהּ קִצְבָה), "נִמְצָא מַטְחִינוֹ בָּרֵחַיִים, וְיוֹרֵשׁ גַּן עֵדֶן", קומט אויס אז דער האט געמאכט זיין טאטע ארבעטן שווער און ער באקומט שכר אויף דעם; זעט מען פון דעם אז עס איז נישט גענוג צו העלפן א טאטע בלויז מיט געלט, ווייל אויב מען רעדט מיט עזות וועט מען באקומען א גרויסער עונש.


דער אייבערשטער זאל דיר העלפן זאלסט בקרוב טרעפן דיין זיווג און האבן פרנסה בשפע אז דו זאלסט שטענדיג קענען העלפן דיינע עלטערן.


א כתיבה וחתימה טובה און א גוט געבענטשט יאר.

#56 - וואס איז די ריכטיגע וועג ווי אזוי ארויסצוגיין פון חובות?
חובות, תפילה והתבודדות, פרנסה

תוכן השאלה‎

לכבוד דער ראש ישיבה שליט"א,


קודם כל וויל איך זיך באדאנקען פאר'ן ראש ישיבה שליט"א פאר די שיעורים און בריוו וואס וואס געטוישט מיין גאנץ לעבן צום גוטן ברוך ה'.


איך האב זיך געטראפן אין גרויסע חובות פון איבער פופציג טויזנט דאלער, איך האב גענומען א דרך פון ברסלב פון איינע פון די גרויסע משפיעים אין ארץ ישראל וואס ער זאגט אז דער רבי האט געהייסן מאכן התבודדות פאר א גאנצע שעה יעדן טאג, ער שרייבט אין זיין ספר אז דער רבי זאגט אז ס'איז דא אן עבירה וואס די שטראף אויף דעם איז אז מ'ווערט א בעל חוב, איז ער מסביר די וועג ווי אזוי ארויסצוקריכן דערפון, און ער מאכט א סדר ווי אזוי צו רעדן צום אייבערשטן די שעה, די ערשטע האלבע שעה דארף מען דאנקען דעם אייבערשטן פאר די מתנה פון חובות, ווייל אויב דער אייבערשטער האט מיר אריינגעפירט אין חובות איז דאס זיכער גוט פאר מיר, און ביי די צווייטע האלב שעה דארף מען בעטן דעם אייבערשטער ער זאל מיר אויפמאכן די אויגן צו זען וועלכע עבירה איך האב געטון וואס דאס האט מיר געמאכט פאר א בעל חוב. איך טו דאס שוין פאר בערך פינף זעקס חדשים, און דער מצב איז טאקע געווארן אסאך בעסער.


לעצטנס האב איך אנגעהויבן לערנען אשר בנחל, און ס'זעט מיר נישט אויס אז מוהרא"ש איז געגאנגען אויף דעם מהלך, האב איך געוואלט בעטן אויב דער ראש ישיבה שליט"א קען מיר קלאר שטעלן וואס איז דער ריכטיגער וועג פאר מיר לויט ווי מוהרא"ש האט געלערנט, ווי אזוי תשובה צו טון אויף די עבירה וואס ברענגט חובות, און א וועג ארויסצוגיין פון חובות.


א גרויסן יישר כח, אברהם

תשובה מאת הראש ישיבה שליט"א:‎

בעזרת ה' יתברך


יום ג' פרשת שופטים, ג' אלול, שנת תשע"ח לפרט קטן


 


לכבוד אברהם נרו יאיר.


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


וואויל איז דיר אז דו לעבסט מיטן הייליגן רבינ'ס עצות; דער רבי בלאזט אריין אין אונז א חיות - א לעבן אז מיר זאלן זיך קענען דערהאלטן מיט אלע כוחות אנצוגיין אפילו ווען עס גייט אריבער אויף אונז שווערע צייטן.


מוהרא"ש האט אונז געלערנט א וועג ארויס צו גיין פון חובות; מען זאל גיין נאך געלט און באצאלן צוביסלעך. אז דו האסט חובות אין די סומע פון פופציג טויזנט דאללער, הייב אן צו באצאלן צוביסלעך, זאג נישט: "ווען איך וועל האבן די גאנצע סכום אויף איין מאל וועל איך עס באצאלן", נאר טו אזוי: אז דו קומסט פארן פיש געשעפט טויזנט דאללער ווארט נישט ביז דו וועסט האבן טויזנט דאללער אים צו באצאלן, ווייל קיינער האט נישט קיין עקסטערע טויזנטער דאס צו גיין באצאלן אויף איין מאל, אבער א פינפער האסטו - יא? גיי אריין און לייג עס אויפן חשבון, און אזוי ווייטער ביי די אנדערע פלעצער וואו דו ביסט שולדיג געלט, גיי יעצט און טראג אריין אין געשעפט א פינפער, א צענער, א צוואנציגער, וויפיל דו האסט אין טאש.


די הייליגע חכמים לערנען אונז (אבות ב, ד): "אַל תֹּאמַר לִכְשֶׁאֶפְנֶה" - וועל איך באצאלן, "שֶׁמָּא לֹא תִּפָּנֶה" - ווייל ווער זאגט אז דו וועסט האבן צו באצאלן? אז מען פאלגט א צדיק און מען צאלט צוביסלעך, דאן קומט אריין די ברכה און מען קען אלעס באצאלן.


ווען מוהרא"ש האט חתונה געהאט האט ער אליינס אפגעדרוקט אלע דעם רבינ'ס ספרים און ער איז געבליבן שולדיג פארן דרוקער איבער אכציג טויזנט דאללער (אפילו היינט איז אכציג טויזנט דאללער א סאך געלט, כל שכן דעמאלט בימים ההם איז עס געווען עטליכע מאל די היינטיגע ווערד), פלעגט מוהרא"ש שטענדיג דערציילן ביי די שיעורים ווי אזוי ער האט באצאלט דעם מדפיס; ער האט דאס אליינס באצאלט אן קיין עסקנים און אן קיין גמחים, ער איז יעדן טאג אריין צום דרוקער און באצאלט אויפן חשבון וויפיל ער האט געהאט אין טאש, ביז ער האט אלעס באצאלט. און אזוי פירן זיך די ערליכע ברסלב'ע חסידים, זיי באצאלן צוביסלעך וואו זיי זענען שולדיג.


דאס וואס דו פרעגסט וואס איז די עבירה וואס דער רבי זאגט (שיחות הר"ן, סימן קיב): "יֶשׁ עֲבֵירָה שֶׁעָנְשָׁהּ שֶׁל עֲבֵירָה הַהִיא שֶׁיְּהֵא בַּעַל חוֹב תָּמִיד", עס איז דא עבירות וואס דאס מאכט אז דער מענטש זאל שטענדיג זיין א בעל חוב; דאס איז די עבירה פון הוצאת זרע לבטלה רחמנא לצלן. ווען א מענטש איז חס ושלום פוגם בברית, ער היט זיך נישט די אויגן, ער קוקט מאוויס און קליפס פון עבירות רחמנא לצלן, ווערט פארשטאפט זיין מח און עס ווארפט אים אריין אין א קטנות הדעת, ער מיינט אז ער מוז בארגן געלט, און צום סוף בלייבט ער נעבעך א גרויסער בעל חוב.


די איינציגסטע עצה ארויסצוקריכן פון אלע חובות איז אז מען טוט תשובה און מען וויינט זיך אויס פארן אייבערשטן, מען בעט אים אז מען זאל ארויס קריכן פון די בלאטע וואו מען איז אריין געפאלן, מען בעט אים ער זאל געבן שפע כדי מען זאל קענען באצאלן אלע חובות.


דערפאר זאלסטו בעטן דעם אייבערשטן אויף אידיש יעדן טאג, ער זאל דיר העלפן דו זאלסט האבן שפע און דו זאלסט קענען באצאלן אלע דיינע חובות.


אויב דו ווילסט באמת באצאלן דיינע חובות זאלסטו אננעמען די עצה פון מוהרא"ש זכרונו לברכה: גיי נאך געלט יעדן טאג און אזוי זאלסטו צוביסלעך באצאלן דיינע חובות; עס איז נישט קיין בושה צו גיין נאך געלט, עס איז א בושה צו זיין א גנב, עס איז א בושה ווען מען בארגט געלט און מען באצאלט נישט.


על פי הלכה (שולחן ערוך יורה דעה, סימן רנ) אויב מען האט נישט קיין געלט קען מען גיין נאך געלט פאר זיך אליינס; פארשטייט זיך אז אין שטוב איז נישט כדי צו זאגן אז מען גייט נאך געלט פאר זיך, מען זאגט 'איך גיי נאך געלט פאר א חבר וואס האט נישט אויף יום טוב' וד"ל.


דו זאלסט ווייטער רעדן צום אייבערשטן, זאלסט אים בעטן ער זאל דיר העלפן דו זאלסט קענען באצאלן פאר יעדן איינעם ביזן לעצטן פרוטה כדי דו זאלסט קענען אוועק גיין פון דער וועלט אן צו זיין שולדיג פאר א צווייטן אפילו איין פרוטה.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט מצליח זיין אין אלע דיינע וועגן.


א כתיבה וחתימה טובה און א גוט געבענטשט יאר.