שאלה אין קורצן ענין
#62 - קען איך רעדן צו די קינדער פון זאכן וואס איך האלט נישט דערביי?
חינוך הילדים, סיפורי צדיקים, סבלנות, תפילה והתבודדות, אמונה, צדיקים, מלמדים, אמונת חכמים

תוכן השאלה‎

לכבוד דער ראש ישיבה שליט"א,


איך בין א מלמד און איך הער די שיעורים פונעם ראש ישיבה שליט"א וואס העלפט מיר זייער ארויס אין מיין פאסטן, ספעציעל בין איך זיך מחי' יעדע וואך מיט'ן גליון "שיעורי חינוך", אזויפיל גוטע עצות און הדרכות אין חינוך.


איך האב געוואלט פרעגן, אזוי ווי איך האב זיך איינגעפירט אז איך זאג פאר די קינדער נאר זאכן וואס איך אליין האלט דערביי, אבער דאס מאכט מיר א פראבלעם ביי געוויסע זאכן וואס איך דארף אויסלערנען פאר די קינדער, אבער איך אליין טו עס נישט ווי עס דארף צו זיין, און איך שפיר זיך ווי א פאפער אויב איך וועל זיי הייסן טון א זאך וואס איך טו נישט. צום ביישפיל ווען איך זאג זיי מוסר אז מען דארף דאווענען אויף איין פלאץ און נישט ארומשפאצירן ביים דאווענען, מען דארף זיצן מיט דרך ארץ ביים דאווענען, מען רעדט יעצט צום אייבערשטן, און אזוי ווייטער; אבער אין די זעלבע צייט ווייס איך אז איך האלט נאכנישט ביי דעם דערווייל, פארשטייט זיך אז ווען איך דאווען מיט די קינדער, דאווען איך שטייטליך, אבער ווען איך דאווען צופרי אין שול, האב איך נישט צופיל געדולד צום דאווענען, איך קום אן שפעט צום דאווענען און איך גיי ארויס פרי, און איך קען זיך נישט צופיל קאנצעטרירן אויפ'ן דאווענען. איך ווייס עס איז נישט גערעכט, אבער וואס זאל איך טון אז דאס איז דערווייל די מציאות.


ווען עס קומט צו רעדן צו די קינדער וועגן דאווענען, ווייס איך נישט ווי אזוי עס צו טון אויף אן אמת'ע וועג; אפשר זאל איך רעדן הויך אזוי ווי צו מיר אליין אז אזוי דארף מען דאווענען, און די קינדער וועלן זיך צוהערן? אדער זאל איך זיי זאגן אז אפילו מען זעט ערוואקסענע מענטשן שפאצירן ארום ביים דאווענען, איז דאס נאר ווייל זיי האבן זיך שלעכט איינגעוואוינט, אבער דער אמת'ער וועג איז יא צו דאווענען אויף איין פלאץ?


איך שפיר ווי איך דארף הדרכה אויף דעם, ווייל עס איז נישט נאר ביי די נושא פון דאווענען, עס קומט כסדר אויס ביי יעדע צווייטע זאך וואס איך דארף מחנך זיין קינדער אויף דעם, אבער איך אליין בין ווייט פון דעם.


יישר כח

תשובה מאת הראש ישיבה שליט"א:‎

בעזרת ה' יתברך - יום ב' פרשת יתרו, שובבי"ם, י"ט שבט, שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


רעד אסאך צו די קינדער פון אמונה און פון תפילה, וועט דאס אויך משפיע זיין אויף דיר. דער רבי זאגט (לקוטי מוהר"ן חלק א', סימן קו) דורך רעדן פון יראת שמים, חיזוק און אמונה - צו אנדערע - פועל'ט עס אויפן מענטש אליינס, אזוי ווי עס שטייט אין פסוק (תהלים מא, ב): "אַשְׁרֵי מַשְׂכִּיל אֶל דָּל", ווען א מענטש איז צעבראכן, "אִם לֹא יָכוֹל בְּעַצְמוֹ לָבוֹא לְגַדְלוּת הַמֹּחִין", אז ער קען זיך נישט מחזק זיין און זיין אן ערליכער איד, "עֵצָה לָזֶה", איז די עצה, "שֶׁיַּשְׂכִּיל אֲחֵרִים", ער זאל רעדן צו אנדערע, "וְעַל יְדֵי זֶה נִתְעוֹרֵר גַּם אֶצְלוֹ", דורכדעם וואס ער איז מחזק א צווייטן - וועט ער אליינס ווערן מחוזק.


דער עיקר דארף א מלמד האבן אסאך סבלנות, אזוי ווי מיר געפינען ביי די מעשה פון רבי פרידא וואס חכמינו זכרונם לברכה דערציילן (עירובין נד:), רבי פרידא האט געהאט א תלמיד וואס האט נישט פארשטאנען וואס מען לערנט מיט אים, מען האט אים געדארפט איבערזאגן פיר הונדערט מאל, רבי פרידא מיט זיין גרויס סבלנות האט מיט אים געלערנט נאכאמאל און נאכאמאל ביז פיר הונדערט מאל. איין מאל האט רבי פרידא געזען אז דער תלמיד פארשטייט נישט אפילו ביי פיר הונדערט מאל, פרעגט ער אים: "האידנא מאי שנא", וואס איז יעצט אנדערש אז דו פארשטייסט נאכאלץ נישט? זאגט דער תלמיד, איך האב נישט קיין קאפ צו פארשטיין, ווייל איך זע אז דער רבי יאגט זיך צו גיין, טראכט איך אגאנצן צייט אז יעצט גייט שוין דער רבי מיך איבערלאזן, איך האב נישט קיין קאפ צו פארשטיין, האט רבי פרידא אים געזאגט: "הב דעתיך ואתני ליך", לייג צו קאפ און איך וועל דיר לערנען, "הדר תנא ליה ארבע מאה זימני", און ער האט אים נאכאמאל געלערנט פיר הונדערט מאל, און ער האט זוכה געווען צו לעבן פיר הונדערט יאר און צו עולם הבא.


א מלמד דארף האבן אייזערנע נערוון פאר די קינדער, איינער וואס ווערט נערוועז פון קינדער - טאר נישט זיין קיין מלמד, א נערוועזער מלמד קען מאכן די קינדער בעלי מומין פאר זייער גאנץ לעבן רחמנא לצלן. מוהרא"ש דערציילט, א איד איז געקומען צום גרויסן גאון רבי מאיר שפירא זכר צדיק לברכה זיך אדורכרעדן אויב ער זאל ווערן א מלמד, פרעגט אים דער גאון: "וואס האסטו געטון ביז יעצט?" זאגט ער: "איך בין געווען א שוחט", פרעגט ער אים: "פארוואס האסטו דאס אפגעלאזט?" זאגט ער: "מען האט מיך אפגעזאגט ווייל איך בין נישט קיין באגלייבטער", זאגט אים רבי מאיר: "ווער נישט קיין מלמד, אז דו האסט נישט מצליח געווען מיט שחט'ן קעלבלעך ווילסטו גיין שחט'ן קינדער?!" זעט מען אז צו זיין א מלמד דארף מען זיין א ירא שמים און האבן אסאך סבלנות.


שטארק זיך מיט דיין ארבעט, צעברעך זיך נישט און צעקלאפ זיך נישט, דו לייג אריין אין די קינדער יראת שמים און דערצייל זיי מעשיות פון צדיקים, וועלן זיי ווערן צופלאקערט צו זיין ערליכע אידן, און אויך דיין הארץ וועט זיך אנצינדן צום אייבערשטן. אזוי ווי דער הייליגער רבי זאגט (לקוטי מוהר"ן חלק א', סימן רמח): "דַּע, שֶׁסִּפּוּרֵי מַעֲשִׂיּוֹת מִצַּדִּיקִים, הוּא דָּבָר גָּדוֹל מְאֹד", זאלסט וויסן – זאגט דער רבי – אז פארציילן מעשיות פון צדיקים איז זייער א גרויסע זאך, "כִּי עַל יְדֵי סִפּוּרִים מִצַּדִּיקִים נִתְעוֹרֵר וְנִתְלַהֵב הַלֵּב בְּהִתְעוֹרְרוּת גָּדוֹל לְהַשֵּׁם יִתְבָּרַך, בְּחֵשֶׁק נִמְרָץ מְאֹד". ווייל ווען מען הערט א מעשה פון א צדיק, ווערט מען אויפגעפלאמט און מען באקומט א מורא'דיגע חשק צו ווערן אן ערליכער איד; מען זעט ווי דער צדיק האט זוכה געווען און ער איז בייגעשטאנען אלע זיינע נסיונות, וויל מען אויך ווערן א צדיק, בפרט ווען א קינד הערט א מעשה פון א צדיק, ווערט ער זייער נתעורר דורך דעם.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#61 - ווי אזוי בין איך מסביר פאר מיין טאטע אז ברסלב איז גוט פאר מיר?
כיבוד אב ואם, סיפורי צדיקים, חסידות ברסלב, צדיקים, בית המדרש, דאווענען, בזיונות, סדר דרך הלימוד, מנין, מוהרנ"ת ז"ל, וויכוחים

תוכן השאלה‎

לכבוד דער ראש ישיבה שליט"א,


ברוך ה' אז איך האב זוכה געווען מקורב צו ווערן צום הייליגן רבי'ן, איך הער יעדן טאג די שיעורים פון ראש ישיבה שליט"א, מיט'ן סדר דרך הלימוד בין איך זוכה צו לערנען אסאך תורה יעדן טאג. יישר כח פאר אלע חיזוק.


איך האב אבער א פראבלעם אז מיין טאטע איז זייער ברוגז אז איך בין מקורב צו היכל הקודש און צו ברסלב. ווי אזוי קען איך אים מסביר זיין אז עס איז א גוטע פלאץ פאר מיך?


יישר כח

תשובה מאת הראש ישיבה שליט"א:‎

בעזרת ה' יתברך - ד' פרשת שמות, שובבי"ם, כ"ג טבת, שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


געב אכטונג נישט צו מצער זיין דיין טאטע חס ושלום; טענה נישט מיט אים, מיט א טאטע מאמע טענה'ט מען נישט; דו זאלסט ווייטער לערנען און דאווענען און זיך פירן מיט די הייליגע רבינ'ס עצות וסוף הכבוד לבוא.


דער הייליגער רבי נתן זכותו יגן עלינו האט געהאט שרעקליכע רדיפות פון זיין טאטע, זיין טאטע האט אויפגעהעצט זיין ווייב זי זאל זיך חס ושלום גט'ן פון רבי נתן. רבי נתן האט געווארט מיט געדולד, ער האט געשוויגן, ער האט ווייטער מכבד געווען זיין טאטע. אלעס וואס זיין טאטע האט אים געזאגט האט ער געפאלגט, אויסער זאכן וואס האט מיטן הייליגן רבי'ן. ביז שפעטער פלעגט רבי נתנ'ס טאטע זיך אויפשטעלן פאר רבי נתן און אים רופן מיט א טיטל ר', וואס געווענליך א טאטע רופט נישט אן אייגן קינד ר'; ער האט געזאגט פאר רבי נתן: "איך האב אזויפיל נחת פון דיר, דו ביסט מיך אזוי מכבד, דעריבער ריף איך דיך מיט א טיטל ר'".


שטארק זיך מיט די עצות פון רבי'ן, גיי אין שול דאווענען מיט מנין די דריי תפילות, דאס זאל זיין דיין גרעסטע שטאלץ, זיי פרייליך מיט יעדע מצוה און זיי זיך קובע שיעורים כסדרן בכל חלקי התורה על פי סדר דרך הלימוד פון רבי'ן (המבואר בשיחות הר"ן, סימן עו), לערן אפילו אן פארשטיין, אויך זאלסטו גיין התבודדות יעדן טאג, גיס זיך אויס דאס הארץ צום אייבערשטן, דערצייל אים וואס גייט איבער אויף דיר, שמועס מיט אים אזוי ווי מען שמועסט מיט א גוטער פריינד, אויך זאלסטו זיך פירן מיט גרויס דרך ארץ צו יעדן איינעם און בעיקר צו דיינע עלטערן. ווייל דער רבי זאגט (ספר המדות אות צדיק, סימן סט): "מִי שֶׁאוֹהֵב אֶת הַצַּדִּיק, צָרִיךְ לִשְׁמֹר אֶת הַצַּדִּיק, שֶׁלֹּא יֵצֵא עָלָיו שֵׁם רָע", ווער עס האט ליב דעם צדיק דארף אכטונג געבן עס זאל נישט ארויסגיין א שלעכטע נאמען אויפן צדיק; אלע קוקן דיך נאך, אלע זוכן פשטים פארוואס דו ביסט אנגעקומען קיין ברסלב; זאלסטו זייער אכטונג געבן זיך נישט טענה'ען מיט קיינעם, אזוי וועלן דיינע עלטערן נישט האבן קיין צער פון דיר, אדרבה זיי וועלן בעטן אלע קינדער זאלן לערנען די הייליגע ספרים פון רבי'ן.


וועסט אליינס זען, במשך הזמן אז דו וועסט זיך נישט טענה'ען, דו וועסט סובל זיין די בזיונות, דו וועסט נישט גיין אין ויכוחים מיט זיי - וועלן אלע האבן נחת פון דיר. אזוי ווי חכמינו זכרונם לברכה זאגן (יומא פו.) אויפן פסוק (דברים ו, ה): "וְאָהַבְתָּ אֵת ה' אֱלֹהֶיךָ" – זאלסט זען עס זאל ארויסקומען א קידוש השם דורך דיר, דער אייבערשטער זאל באליבט ווערן דורך דיר. ווייל ווען א מענטש פירט זיך אויף ווי עס דארף צו זיין וואס זאגן מענטשן? "אַשְׁרֵי אָבִיו שֶׁלִּמְּדוֹ תּוֹרָה", וואויל זענען זיינע עלטערן וואס האבן אים געלערנט תורה; "אַשְׁרֵי רַבּוֹ שֶׁלִּמְּדוֹ תּוֹרָה", וואויל איז פאר זיין רבי וואס האט אים געלערנט תורה; "אוֹי לָהֶם לַבְּרִיוֹת שֶׁלֹא לָמְדוּ תּוֹרָה", וויי איז פאר די מענטשן וואס לערנען נישט קיין תורה; אויף איינעם וואס פירט זיך ערליך זאגט מען 'קוקט אן דעם מענטש, וויבאלד ער לערנט תורה פירט ער זיך אויף אזוי ערליך', אויף אים זאגט דער פסוק (ישעיה מט, ג): "וַיֹּאמֶר לִי עַבְדִּי אָתָּה, יִשְׂרָאֵל אֲשֶׁר בְּךָ אֶתְפָּאָר", דער אייבערשטער בארימט זיך מיט אזא איינעם.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#60 - וואס איז דער ענין זיך מקשר צו זיין צו צדיקים ביים דאווענען?
חסידות ברסלב, צדיקים, דאווענען

תוכן השאלה‎

לכבוד דער ראש ישיבה שליט"א,


איך האב געוואלט פרעגן פשט אין דעם וואס דער הייליגער רבי זאגט אז ביים דאווענען דארף מען זיך מקשר זיין צו צדיקים, וואס מיינט דאס און ווי אזוי ארבעט עס? און וואס איז פשט פון דעם נוסח וואס ברסלב'ע חסידים זאגן פאר'ן דאווענען "הרינו מקשר"?


יישר כח

תשובה מאת הראש ישיבה שליט"א:‎

בעזרת ה' יתברך


יום ה' פרשת ויצא, ז' כסליו, שנת תשפ"ג לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


דער הייליגער רבי זאגט (שיחות הר"ן, סימן רצו): "בִּשְׁעַת הַתְּפִלָּה, צְרִיכִין לְקַשֵּׁר עַצְמוֹ לְהַצַּדִּיקִים שֶׁבַּדּוֹר", מען דארף זיך ביים דאווענען צובינדן צו די צדיקי הדור, "כַּמּוּבָא בְּסִימָן ב' וּבְסִימָן ט' בְּ"לִקּוּטֵי מוֹהֲרַ"ן" חֵלֶק רִאשׁוֹן וּבִשְׁאָר מְקוֹמוֹת. עַל כֵּן הִזְהִיר לַאֲנָשָׁיו", דערפאר האט דער רבי אונז אנגעזאגט, "שֶׁיֹּאמְרוּ קֹדֶם הַתְּפִלָּה", מיר זאלן זאגן פאר'ן דאווענען: "הֲרֵינִי מְקַשֵּׁר עַצְמִי לְכָל הַצַּדִּיקִים שֶׁבְּדוֹרֵנוּ".


אביסל דאס צו פארשטיין געבן, וועלן מיר אריינקוקן אין רבינ'ס ווערטער, זען וואס דער רבי זאגט.


דער רבי זאגט (לקוטי מוהר"ן חלק א' סימן ב', אות ו'): "וְצָרִיךְ כָּל אֶחָד לְכַוֵּן בִּתְפִילָּתוֹ" יעדער איינער דארף אינזין האבן ביים דאווענען, "שֶׁיְּקַשֵּׁר עַצְמוֹ לַצַּדִּיקִים שֶׁבַּדּוֹר" זיך צוצובינדן צו די צדיקים פונעם דור; מען דארף אסאך בעטן דעם אייבערשטן מען זאל זוכה זיין צו האבן א צדיק און אים פאלגן אלעס וואס ער זאגט. אזוי ווי מען בינדט צוזאם צוויי זאכן און עס ווערט איינס, אזוי דארף מען זיין איינס מיטן צדיק, און אז מען איז צוגעבינדן צום צדיק איז דאס אזוי ווי מען איז צוגעבינדן צום אייבערשטן. "כִּי כָּל צַדִּיק שֶׁבַּדּוֹר" ווייל דער צדיק פונעם דור, "הוּא בְּחִינַת משֶׁה - מָשִׁיחַ" איז אזוי ווי משה רבינו און אזוי ווי משיח צדקינו; משה רבינו האט זיין גאנץ לעבן געטון נאר איין זאך, און אזוי אויך משיח צדיקנו וועט טון נאר די איין זאך: 'אריינשיינען אין יעדן איינציגסטן איד אז דער אייבערשטער פירט אלעס, דער אייבערשטער מאכט אלעס און עס איז נישטא גארנישט אויסער אים', משיח צדקינו וועט אריינברענגען אין די וועלט א לויטערקייט, יעדער וועט שפירן דעם אייבערשטן און יעדער וועט דאווענען צום אייבערשטן.


דאס טוען די הייליגע צדיקים שבכל דור ודור, זיי האבן אין זיך די זאך פון משה רבינו און די זאך פון משיח צדקינו, זיי ברענגען אריין אין זייערע מענטשן מען זאל לעבן מיטן אייבערשטן, מען זאל וויסן עס איז דא נאר איין ציל אין לעבן, נאר זיך צוקלעבן צום אייבערשטן. "כְּמוֹ שֶׁמָּצִינוּ" אזוי ווי מיר געפינען, "שֶׁהַצַּדִּיקִים קוֹרִין זֶה לָזֶה משֶׁה" אז צדיקים ווערן אנגערופן מיטן נאמען 'משה', "כְּמוֹ" אזוי ווי מען זעט אין ש"ס (שבת, סוכה, ביצה און חולין) ווען דער תנא אדער אמורא רעדט צו זיין חבר רופט איינער דעם צווייטן: "משֶׁה שַׁפִּיר קָאֲמַרְתְּ" משה, גוט האסטו געזאגט; "וּמשֶׁה זֶה בְּחִינַת מָשִׁיחַ און משה רבינו אליינס איז משיח,"כְּמוֹ שֶׁכָּתוּב" אזוי ווי עס שטייט (בראשית מט, י): "עַד כִּי יָבֹא שִׁילֹה" ביז ווילאנג משיח וועט קומען, 'שילה' איז 'משיח', און דער הייליגער זוהר זאגט: "דָּא משֶׁה מָשִׁיחַ", דאס מיינט מען משה רבינו וואס ער איז משיח; שילה באטרעפט דריי הונדערט פינף און פערציג, און משיח באטרעפט די זעלבע.


יעצט געבט דער רבי צו פארשטיין פארוואס מען דארף זיך מקשר זיין צום צדיק שבדור ווען מען גייט דאווענען, "וְכָל תְּפִילָּה וּתְפִילָּה שֶׁכָּל אֶחָד מִתְפַּלֵּל" און יעדע איינציגסטע תפילה וואס מען דאווענט צום אייבערשטן, "הוּא בְּחִינַת אֵיבָר מֵהַשְּׁכִינָה" איז נאך א שטיק פון די שכינה, ווייל ווען מען דאווענט צום אייבערשטן - מאכט מען רוען די שכינה; פון וועם בעט איך? און צו וועם רעד איך? צום אייבערשטן! קומט אויס, ווען מען דאווענט, מען בעט דעם אייבערשטן - ווערט אראפגעברענגט נאך און נאך שכינה, "שֶׁהֵם אֵיבְרֵי הַמִּשְׁכָּן" דאס זענען חלקים פונעם משכן.


ווייל די דריי זאכן: דאווענען, שכינה און משכן - זענען איין זאך; ווען מען דאווענט, מען בעט דעם אייבערשטן - מאכט מען א ליכטיגקייט אויף די וועלט, מען מאכט רוען די שכינה וואס דאס איז די משכן. אזוי ווי חכמינו זכרונם לברכה זאגן (תנחומא פקודי, ג): 'הַמִּשְׁכָּן מֵעִיד' די משכון איז עדות, 'שֶׁהַשְּׁכִינָה בְּיִשְׂרָאֵל' אז דער אייבערשטער רוט ביי אידן. און אזוי ווי דער משכן ווערט געבויט פון אסאך שטיקלעך, ברעטער, שטאנגען, זוילן, שוועלן וכו', אויך איז דער משכן געבויט געווארן מיט העקעלעך און פארהענג, נעגל און שטריק, און אויך אלע כלים, די מנורה, די טיש, די ארון - אזוי אויך איז די תפילות וואס אלע אידן דאווענען, יעדער מענטש וואס דאווענט מאכט נאך א שטיקל פארן משכן; איינער מאכט מיט זיינע תפילות די ברעטער, א צווייטער מאכט מיט די תפילות די שוועלן, ביז עס ווערט א משכן, ווייל יעדער איד האט זיין וועג ווי אזוי ער מאכט רוען די שכינה, און פון אלע תפילות ווערט ליכטיג, מען מאכט רוען דעם אייבערשטן דא אויף די וועלט.


"שֶׁאֵין שׁוּם אֶחָד מִיִּשְׂרָאֵל יָכוֹל" און אז מען נעמט צאם אינאיינעם אלע תפילות פון אלע אידן - איז נישטא קיינער וואס קען - "לְאַעֲלָא שַׁיְפָא בְּשַׁיְפָא כָּל חַד לְדוּכְתֵּיהּ" צאמנעמען יעדן איינעמס תפילה, "אֶלָּא משֶׁה בִּלְחוּד" נאר משה רבינו. "בִּשְׁבִיל זֶה" דעריבער, "צָרִיךְ לְהָבִיא וּלְקַשֵּׁר כָּל הַתְּפִילּוֹת לְצַדִּיק הַדּוֹר" דארף מען זיך צובינדן צום צדיק הדור, וואס ער טראגט ארויף אלע תפילות פון אלע אידן און מאכט פון דעם א קרוין פארן אייבערשטן. "כְּמוֹ שֶׁכָּתוּב" אזוי ווי עס שטייט (שמות לט, לג): "וַיָּבִיאוּ אֶת הַמִּשְׁכָּן אֶל משֶׁה" זיי האבן געברענגט די משכן צו משה, "וְהוּא יוֹדֵעַ לְאַעֲלָא שַׁיְפָא בְּשַׁיְפָא" וואס משה רבינו ווייסט ווי אזוי מען שטעלט אויף אינאיינעם אלע שטיקלעך משכן, "וְלַעֲשׂוֹת אוֹתָהּ קוֹמָה שְׁלֵמָה" און דאס מאכן פאר איין גרויסער געשטעל, אזוי אויך נעמט משה רבינו אלע תפילות פון אלע אידן און מאכט פון דעם שיינע קרוינען פארן אייבערשטן. "כְּמוֹ שֶׁכָּתוּב" אזוי ווי עס שטייט (שם מ, יח): "וַיָּקֶם משֶׁה אֶת הַמִּשְׁכָּן" משה רבינו האט אויפגעשטעלט די משכן; נאר דער צדיק, ער קען אויפהייבן אלע תפילות פון אידישע קינדער און דאס ארויפטראגן צום ריכטיגן פלאץ.


דערפאר האט דער רבי געזאגט, איידער מען גייט דאווענען זאל מען זיך מקשר זיין צו די צדיקי הדור. דאס איז די נוסח וואס אנשי שלומינו זאגן איידער מען דאווענט אדער מען טוט א מצוה:


"הֲרֵינִי מְקַשֵּׁר עַצְמִי בִּתְפִלָּתִי לְכָל הַצַּדִּיקִים הָאֲמִתִּיִים שֶׁבְּדוֹרֵנוּ, וּלְכָל הַצַּדִּיקִים הָאֲמִתִּיִים שׁוֹכְנֵי עָפָר, קְדוֹשִׁים אֲשֶׁר בָּאָרֶץ הֵמָּה, וּבִפְרָט לְרַבֵּנוּ הַקָּדוֹשׁ, צַדִּיק יְסוֹד עוֹלָם, נַחַל נוֹבֵעַ מְקוֹר חָכְמָה, רַבֵּנוּ נַחְמָן בֶּן פַיְגֶא, זְכוּתוֹ יָגֵן עָלֵינוּ".


און דער הייליגער רבי נתן זאגט (לקוטי הלכות העושה שליח לגבות את חובו הלכה ב, אות ד) מען זאל זיך אויך מקשר זיין צום צדיק פאר מען טוט א מצוה, עיין שם.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#59 - ווי אזוי קען איך האבן הצלחה אין רוחניות אן האבן א לעבעדיגע רבי?
חסידות ברסלב, מורה דרך, צדיקים

תוכן השאלה‎

לכבוד דער ראש ישיבה שליט"א,


אין די לעצטע פאר יאר האב איך זייער ליב די ברסלב'ע מהלך פון פשטות און תמימות, אבער איין זאך עגבערט מיר זייער, ווי אזוי קען איך האבן הצלחה אין רוחניות אן האבן א לעבעדיגע רבי וואס זאל מיר ווייזן דער וועג? קען איך נישט פארפארן פון די ריכטיגע וועג ווען איך לערן נאר ספרים און איך נעם מיין הדרכה פון דארט? דארף איך דען נישט איינער זאל מיר ווייזן "כזה ראה וקדש", מיר זאגן פונקטליך ווי אזוי זיך צו פירן? אויסער די כלליות'דיגע זאכן ווי התבודדות און דרך הלימוד און דאס גלייכן.


איך זוך באמת דעם ריכטיגן וועג צו ווערן נאנט צום אייבערשטן, און די קשיא דרוקט מיר שוין א לאנגע צייט און איך האב נישט קיין מנוחה.


יישר כח

תשובה מאת הראש ישיבה שליט"א:‎

בעזרת ה' יתברך


יום ג' פרשת ויקהל, כ"א אדר א', שנת תשפ"ב לפרט קטן


לכבוד ... נרו יאיר


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


דער הייליגער רבי נתן זאגט (לקוטי הלכות שלוחין הלכה ה, אות יב): "צְרִיכִין לְהַאֲמִין שֶׁבְּוַדַּאי נִמְצָא אֶחָד אוֹ רַבִּים שֶׁהֵם תַּלְמִידָיו הָאֲמִתִּיִּים שֶׁקִּבְּלוּ תּוֹרָתוֹ, וּדְרָכָיו, וַעֲצוֹתָיו, וּרְמָזָיו הַקְּדוֹשִׁים שֶׁיְּכוֹלִים לְהַחֲיוֹת אֶת הַכֹּל", מיר דארפן גלייבן אז עס איז זיכער דא איינער אדער אסאך תלמידים פונעם צדיק וואס זיי האבן מקבל געווען די תורה פונעם צדיק, די וועג פונעם צדיק, די עצות פונעם צדיק, און זיי קענען דאס ווייטער איבערגעבן, "כִּי אֵין דּוֹר יָתוֹם וּבְוַדַּאי לֹא נִסְתַּלֵּק הַצַּדִּיק עַד שֶׁהִשְׁאִיר אַחֲרָיו בְּרָכָה", דער צדיק גייט נישט אוועק אן איבערלאזן זיין הייליגקייט אויף ווייטער, "שֶׁהֵם הַתַּלְמִידִים הָאֲמִתִּיִּים שֶׁלּוֹ, שֶׁהֵם בְּחִינַת הַחֲלִיפוֹת שֶׁלּוֹ", זיינע תלמידים וואס געבן ווייטער איבער זיין תורה, זיין עצה; עס איז כדאי דו זאלסט דורכלערנען די הלכה און זען אז מען קען טרעפן דעם הייליגן רבי'ן צווישן די תלמידים.


מען דארף אסאך זוכן און בעטן דעם אייבערשטן מען זאל זוכה זיין צו ווערן מקורב צום צדיק. רבי נתן זאגט (שם, אות ה): "וְכָל אָדָם שֶׁבָּעוֹלָם מִקָּטָן וְעַד גָּדוֹל צָרִיךְ לִזָּהֵר בָּזֶה מְאֹד כָּל יָמָיו, לְבַקֵּשׁ וּלְחַפֵּשֹ רַבִּי אֲמִתִּי כָּזֶה", יעדער איינער, פון גרויס ביז קליין - דארף זיין גאנץ לעבן זוכן און נישטערן צו ווערן מקורב צום צדיק, "כִּי אֲפִלּוּ מִי שֶׁזּוֹכֶה לִמְצֹא לְעַצְמוֹ רַבִּי אוֹ חָבֵר אֲמִתִּי שֶׁקִּבֵּל מִצַּדִּיקֵי אֱמֶת דִּבְרֵי אֱמֶת הַמּוֹעִילִים לְנַפְשׁוֹ בֶּאֱמֶת, אַף עַל פִּי כֵן עֲדַיִן צָרִיךְ לְחַפֵּשֹ הַרְבֵּה בְּכָל יוֹם", ווייל אפילו דער וואס האט שוין זוכה געווען צו טרעפן א רבי אדער אן אמת'ער חבר וואס האט מקבל געווען פון צדיקי אמת דארף אויך זוכן יעדן טאג צו ווערן נענטער און צו קענען מער מקבל זיין, "כִּי יָכוֹל לִהְיוֹת שֶׁהוּא יוֹשֵׁב אֵצֶל הַצַּדִּיק וַעֲדַיִן אוֹרוֹ חָשׁוּךְ אֶצְלוֹ וְאֵינוֹ מַרְגִּישׁ נְעִימוּת אֲמִתַּת עֲצוֹתָיו הַקְּדוֹשִׁים", מען קען זיצן נעבן צדיק און מען שפירט נישט די ליכטיגקייט, מען שפירט נישט די זיסקייט פונעם צדיק, עס איז נאך אלץ טונקל.


אז דו וועסט בעטן דעם אייבערשטן - וועסטו טרעפן וועם צו פרעגן און ווי אזוי זיך צו פירן.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#58 - איז דען דער רבי גרעסער פון רבי שמעון בר יוחאי?
אומאן, ראש השנה, צדיקים, מירון

תוכן השאלה‎

לכבוד דער ראש ישיבה שליט"א,


איך האב געהערט א מעשה פון א געוויסער צדיק וואס פלעגט פארן יעדעס יאר קיין מירון אויף ראש השנה, און איינע פון זיינע תלמידים האבן אים געפרעגט אויב ער מעג פארן קיין אומאן, האט דער צדיק אים געענטפערט, "איך קען דיר נאר זאגן איין זאך, גיי דורך דעם קבר פון רבי שמעון בר יוחאי, און זאג מיר אויב דו קענסט טרעפן א בעסערער מליץ יושר פון אים", דאס הייסט אז מען קען נישט זאגן אז דער הייליגער רבי איז גרעסער פון רבי שמעון בר יוחאי, און דער איד האט שוין פארשטאנען וואס ער האט צו טון, און ער איז נישט געפארן קיין אומאן.


איך וויל וויסן וואס דער ראש ישיבה שליט"א האלט וועגן די מעשה.


יישר כח

תשובה מאת הראש ישיבה שליט"א:‎

בעזרת ה' יתברך


יום א' פרשת ויקהל, י"ט אדר א', שנת תשפ"ב לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


וואס איך זאג צו די מעשה? איך ווייס נישט וואס דו ווילסט; ווער רעדט פון גרעסער קלענער? דו מאכסט א טעות, דא רעדט מען נישט ווער עס איז גרעסער, דא רעדט מען פון א צדיק וואס האט מבטיח געווען אז ווער עס וועט קומען צו זיין קבר - וועט ער מתקן זיין. עס איז נאכנישט געווען זייט בריאת העולם א צדיק וואס זאל צוזאגן מיט צוויי עדות דאס וואס דער רבי האט צוגעזאגט (חיי מוהר"ן, סימן רכה) אז ווער עס וועט קומען צו זיין ציון זאגן דעם תיקון הכללי, די צען קאפיטלעך תהלים [קאפיטל - טז, לב, מא, מב, נט, עז, צ, קה, קלז, קנ] און געבן א פרוטה לצדקה פאר זיין זכות, אפילו ער האט געטון די הארבסטע עבירות: "וועל איך מיך לייגן אויף די לענג און אויף די ברייט אים א טובה צו טון, ביי די פיאות וועל איך אים ארויסציען פון שאול תחתית".


גרעסער, קלענער, - דו מאכסט מיך לאכן; מיר קליינע קעפעלעך, קליינע מענטשעלעך, - זענען זייער ווייט פון די זאכן, מיר ווייסן גארנישט וועגן דאס גרויסקייט פון צדיקים. אך און וויי פאר די וואס שטופן אריין די נאז אין די זאכן, עס קומט צו לאכן ווען מען הערט מענטשן וואס האבן פוגם געווען בברית - מעסטן צדיקים; דער צדיק איז גרויס ביזן דאך, דער אנדערער איז גרויס ביזן הימל; מיר דארפן תשובה טון, דער אייבערשטער זאל אונז מוחל זיין.


מיר פארן צום רבי'ן קיין אומאן אויף ראש השנה ווייל דער הייליגער רבי האט געזאגט (חיי מוהר"ן, סימן תה): "הָרֹאשׁ הַשָּׁנָה שֶׁלִּי הוּא חִדּוּשׁ גָּדוֹל, וְהַשֵּׁם יִתְבָּרַךְ יוֹדֵעַ שֶׁאֵין הַדָּבָר הַזֶּה בִּירֻשָּׁה מֵאֲבוֹתַי, רַק הַשֵּׁם יִתְבָּרַךְ נָתַן לִי זֹאת בְּמַתָּנָה - שֶׁאֲנִי יוֹדֵעַ מַהוּ ראשׁ הַשָּׁנָה. לֹא מִבָּעֲיָא אַתֶּם כֻּלְּכֶם בְּוַדַּאי תְּלוּיִין בָּרֹאשׁ הַשָּׁנָה שֶׁלִּי, אֶלָּא אֲפִילּוּ כָּל הָעוֹלָם כֻּלּוֹ תָּלוּי בָּרֹאשׁ הַשָּׁנָה שֶׁלִּי", די גאנצע וועלט איז אנגעהאנגען אין מיין ראש השנה, און דער אייבערשטער האט מיר דאס געגעבן פאר א מתנה; נישט נאר איר - מיינע תלמידים זענט תלוי אין מיין ראש השנה, נאר די גאנצע וועלט שטייט אויף מיין ראש השנה.


נאך האט דער רבי געזאגט (שם, סימן תג): "הָרֹאשׁ הַשָּׁנָה שֶׁלִּי עוֹלֶה עַל הַכֹּל", מיין גאנצע זאך איז ראש השנה, "וְהָיָה פֶּלֶא אֶצְלִי, מֵאַחַר שֶׁהַמְּקֹרָבִים שֶׁלִּי מַאֲמִינִים לִי, וְלָמָּה לֹא יִזָּהֲרוּ כָּל הָאֲנָשִׁים הַמְקֹרָבִים אֵלַי, שֶׁיִּהְיוּ כֻּלָּם עַל רֹאשׁ הַשָּׁנָה אִישׁ לֹא יֵעָדֵר; כִּי כָּל עִנְיָן שֶׁלִּי הוּא רַק רֹאשׁ הַשָּׁנָה", עס איז מיר א וואונדער פארוואס מיינע מענטשן וואס גלייבן אין מיר, זאלן נישט רעדן צו אלעמען אז מען זאל קומען צו מיר אויף ראש השנה, "וְהִזְהִיר לַעֲשׂוֹת כְּרוּז, שֶׁכָּל מִי שֶׁסָּר אֶל מִשְׁמַעְתּוֹ וּמְקֹרָב אֵלָיו יִהְיֶה עַל רֹאשׁ הַשָּׁנָה אֶצְלוֹ, לֹא יֶחְסַר אִישׁ, וּמִי שֶׁזּוֹכֶה לִהְיוֹת עַל רֹאשׁ הַשָּׁנָה רָאוּי לוֹ לִשְׂמֹחַ מְאֹד מְאֹד", דער רבי האט געהייסן מען זאל מאכן א כרוז, אז אלע זאלן קומען צו זיין ראש השנה. נאך האט דער רבי געזאגט: "ווער עס קומט צו מיר אויף ראש השנה דארף זיין פרייליך א גאנץ יאר".


ווען עס ווארט דיר א משפט וואלסטו געגאנגען זוכן א לויער, אדער דו וואלסט געמאכט דעם וויץ און קודם אריבער אין מירון וכו'? ווען דו ביסט לא עלינו ולא עליכם נישט געזונט און דו דארפסט גיין זוכן א גרויסער דאקטער - וואלסטו אויך געזאגט די ליצנות, אדער דו וואלסט געגאנגען צום גרויסן דאקטער, און צום גרויסן לויער?!


ראש השנה איז דער גרויסער יום הדין; מען איז דן "מִי יִחְיֶה וּמִי יָמוּת, מִי בָּאֵשׁ וּמִי בַּמַּיִם", אלע שרעקליכע טראגעדיעס וואס מען הערט א גאנץ יאר השם ישמרינו - ווערט אלעס אנגעשריבן אום ראש השנה. יעדן טאג ווערן אוועקגעריסן יונגע מענטשן, מענער און פרויען, יונגע קינדער בלייבן אן עלטערן ה' ירחם, אלע שפיטעלער זענען לא עלינו אנגעפילט מיט אידישע קינדער; דא איז דא א צדיק וואס האט צוגעזאגט אז ראש השנה קען ער יעדן איינעם העלפן, ער קען יעדן מתקן זיין; קוק וואס רבי נתן שרייבט - וואס דער רבי האט אים געזאגט (חיי מוהר"ן, סימן תז): "אָמַר, שֶׁיְּכוֹלִין אָז אֲנָשִׁים לְקַבֵּל תִּקּוּנִים מַה שֶּׁבְּכָל הַשָּׁנָה לֹא הָיָה בְּאֶפְשָׁר שֶׁיִּהְיֶה לָהֶם תִּקּוּן בְּשׁוּם אֹפֶן, אַף עַל פִּי כֵן בְּרֹאשׁ הַשָּׁנָה יְכוֹלִין אֲפִילּוּ הֵם לְקַבֵּל תִּקּוּן. אַף עַל פִּי שֶׁבְּכָל הַשָּׁנָה אֲפִילּוּ הוּא בְּעַצְמוֹ זִכְרוֹנוֹ לִבְרָכָה לֹא הָיָה יָכוֹל לְתַקְּנָם, אֲבָל בְּרֹאשׁ הַשָּׁנָה גַּם הֵם יְכוֹלִים לְקַבֵּל תִּקּוּנִים. כִּי אָמַר שֶׁהוּא עוֹשֶׂה בְּרֹאשׁ הַשָּׁנָה עִנְיָנִים וְתִקּוּנִים מַה שֶּׁבְּכָל הַשָּׁנָה גַּם הוּא אֵינוֹ יָכוֹל לַעֲשׂוֹת", אפילו מענטשן וואס דער רבי קען א גאנץ יאר נישט העלפן, אבער ראש השנה - קען ער יעדן פאררעכטן; נו וואס איז בכלל די שאלה? א מענטש מיט אביסל שכל לויפט קיין אומאן.


דער אייבערשטער זאל העלפן מיר זאלן זוכה זיין צו קענען זיין אין אומאן ראש השנה מיט גאנץ כלל ישראל.

#57 - ווי אזוי מאך איך זיכער איך זאל קיינמאל נישט אוועקגיין פון היכל הקודש?
תפילה והתבודדות, צדיקים, היכל הקודש, התחדשות

תוכן השאלה‎

לכבוד דער ראש ישיבה שליט"א,


איך וויל דאנקען און לויבן דעם הייליגן באשעפער פאר'ן טרעפן אזא גוטע ראש ישיבה וואס האט געטוישט מיין גאנצע לעבן. איך האב אנגעהויבן מיטהאלטן די שיעורים נישט צו לאנג צוריק, און איך האב שוין געענדיגט סדר זרעים און סדר מועד פון משניות.


איך וויל פרעגן ווי אזוי איך קען זיכער מאכן אז איך זאל קיינמאל נישט אוועקגיין פון דעם הייליגן פלאץ?


יישר כח

תשובה מאת הראש ישיבה שליט"א:‎

בעזרת ה' יתברך


יום א' פרשת משפטים, כ"א שבט, שנת תשפ"ב לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


ווען דו ביסט זיך מתבודד זאלסטו דערציילן דעם אייבערשטן וויאזוי דו האסט אויסגעזען פאר דו ביסט מקורב געווארן צום הייליגן רבי'ן, וואס דער רבי האט געטון מיט דיר און וואס דער רבי טוט מיט דיר נאכאלץ.


ווען מען ווערט מקורב צום רבי'ן דעמאלט איז מען זייער פארפלאמט, מען איז זייער צוקאכט; עס הויבט זיך אן נייע זאכן מיט לערנען, מיט דאווענען און מיט שפירן דעם אייבערשטן. במשך הזמן ווערט דאס א חלק פונעם לעבן, דעריבער קען פאסירן אז מען פארגעסט וכו'; דארף מען כסדר דערציילן דעם אייבערשטן דעם גאנצן אמת, ווער בין איך, ווי אזוי קוק איך אויס אן דעם הייליגן רבי'ן.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#56 - מעג מען מאלן בילדער פון צדיקים?
הלכה, צדיקים, יונגע יארן, בר מצוה, בילדער

תוכן השאלה‎

לכבוד דער ראש ישיבה שליט"א,


איך וואוין אין ארץ ישראל, איך האב בר מצוה געהאט נישט לאנג צוריק. דער אייבערשטער האט מיר געגעבן א טאלאנט צו קענען מאלן, איך מאל זייער שיינע בילדער, ספעציעל בילדער פון אדמורי"ם ורבנים.


איך האב אבער געהערט אז ס'קען זיין הלכה'דיגע פראבלעמען מיט מאלן און פארבן, און אז ס'איז נישט קיין אידישע זאך. מ'זאגט אז אויף א בילד קענען זיך מתלבש זיין קליפות און שלעכטע זאכן, וויל איך פרעגן אויב דאס איז אמת.


אויך האב איך געהערט אז מ'טאר נישט מאלן א גאנצע מענטש, א גאנצע פנים, א פולער געשטאלט פון א מענטש פון די אמת'ע גרויס און מאס, חיות, און נאך.


איך וועל זיך פרייען אויב דער ראש ישיבה שליט"א קען מיר אויסקלארן וואס מ'מעג יא און וואס מ'טאר נישט.


א גרויסן יישר כח

תשובה מאת הראש ישיבה שליט"א:‎

בעזרת ה' יתברך


יום א' פרשת שמות, ט"ו טבת, שנת תשפ"ב לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


מזל טוב פאר דיין בר מצוה; דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט אויסוואקסן א גרויסער צדיק, דיינע עלטערן זאלן האבן פון דיר נחת דקדושה.


נוץ אויס דיינע יונגע יארן. חכמינו זכרונם לברכה זאגן (שבת קנד.): "יַנְקוּתָא כְּלִילָא דְוַרְדָא", די שענסטע צייט פונעם מענטש זענען די יונגע יארן; וואס מען לערנט אין די יונגע יארן דאס בלייבט אויף א גאנץ לעבן, אזוי ווי די הייליגע חכמים זאגן (אבות ד, כ): "הַלּוֹמֵד יֶלֶד לְמַה הוּא דוֹמֶה, לִדְיוֹ כְתוּבָה עַל נְיָר חָדָשׁ".


וואויל איז דער וואס נוצט אויס זיינע יונגע יארן, וועט ער זוכה זיין צו ווערן א גרויסער ערליכער איד. אזוי ווי דער הייליגער רבי זאגט (ספר המדות אות תשובה, סימן עג): "הָעַבְדוּת שֶׁאָדָם עוֹבֵד אֶת הַשֵּׁם בְּבַחֲרוּתוֹ כָּל יוֹם, עֶרְכּוֹ יָקָר מִשָּׁנִים רַבּוֹת שֶׁל עֲבוֹדָה לְעֵת זִקְנָתוֹ", יעדן טאג עבודת השם אין די יונגע יארן איז חשוב'ער פון עטליכע יארן עבודת השם אויף דער עלטער.


עס איז נישט קיין פראבלעם צו מאלן בילדער פון צדיקים. עס איז באוויסט אז דער הייליגער חזון איש זכר צדיק לברכה האט געהייסן פאר א מנהל פון א מוסד ער זאל אויפהענגען בילדער פון צדיקים אין אלע קלאסן, אז די קינדער זאלן שטענדיג זען דעם פנים פון צדיקים און דאס וועט ברענגען אויף זיי יראת שמים; ביי מוהרא"ש אין שטוב האט געהאנגען א בילד פון הרב הקדוש מסאטמער זכותו יגן עלינו.


מוהרא"ש זאגט, מדה טובה איז מרובה ממידה של פורעניות, ביי עבירות זאגן חכמינו זכרונו לברכה (במדבר רבה י, ב): "עַיִן רוֹאֶה וְלֵב חוֹמֵד", אז מען היט זיך נישט די אויגן, מען קוקט אויף שמוציגע בילדער - ברענגט דאס צו מען זאל גליסטן צו טון עבירות; איז דאך ביי בילדער פון צדיקים זיכער אז דאס וועט ברענגען צו גוטע זאכן, מען וועט גליסטן צו זיין א צדיק.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#55 - פארוואס האט מוהרא"ש זי"ע זיך געפירט מיט רעביסטעווע?
חסידות ברסלב, צדיקים, מנהיגים, כבוד

תוכן השאלה‎

לכבוד דער ראש ישיבה שליט"א,


איך הער אסאך אז אין ברסלב איז נישט קיין "רעביסטעווע", אין ברסלב איז נישטא קיין אדמורי"ם, נאר דער הייליגער רבי איז אונזער רבי. רבי נתן האט געשריגן, "עס וועט נישט זיין קיין רבי, נאר דער הייליגער רבי". און אזוי איז טאקע אנגענומען ביי חסידי ברסלב אז קיינער פירט נישט קיין רעביסטעווע.


אבער אין היכל הקודש זע איך אז ס'איז אנדערש. סיי ביי מוהרא"ש זי"ע, און יבדל לחיים טובים ארוכים אויך ביים ראש ישיבה שליט"א, זע איך אזויפיל רעביסטעווע זאכן, ווי צום ביישפיל טאנצן מצוה טאנץ, שיריים, א שיינע בענקל, מ'פירט טישן, און אזוי ווייטער.


איך מיין נישט קיין חוצפה, איך פרעג פשוט וואס ליגט מיר אויפ'ן הארץ, און איך האף דער ראש ישיבה שליט"א וועט מיר דאס פארענטפערן.


יישר כח

תשובה מאת הראש ישיבה שליט"א:‎

בעזרת ה' יתברך


יום ב' פרשת שמות, ט"ז טבת, שנת תשפ"ב לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


מוהרא"ש האט געטון די זאכן נאר צוליב איין סיבה, צו מקרב זיין וואס מער מענטשן לאבינו שבשמים. ביי אסאך מענטשן איז דא א קטנות הדעת פון די סארט זאכן, פון א שיינע בעקיטשע וכדומה, און נאר ווען זיי זעען אזעלכע זאכן - הערן זיי אויס און זענען מקבל וכו'. אזוי ווי די הייליגע חכמים זאגן (שבת קמה:): "מפני מה תלמידי חכמים שבבל מציונים", פארוואס גייען די תלמידי חכמים אין חוץ לארץ מיט שיינע בעקיטשעס? "מפני שאינם בני תורה", ווייל די מענטשן פון בבל זענען נישט קיין בני תורה, זיי האבן נישט קיין געפיל אין תורה; ווען זיי זעען א תלמיד חכם וואס זעט אויס ווי א פשוט'ער מענטש זענען זיי אים נישט מכבד, נאר ווען זיי זעען א שיינע בעקיטשע - דאס מאכט זיי זאלן מכבד זיין (עיין תפארת ישראל אבות ד, ו; דבור המתחיל "גופו מחולל על הבריות"); נאר צוליב דעם האט מוהרא"ש געטון די זאכן.


וואס דארפסטו מער פון דעם וואס דער הייליגער רבי נתן זכרונו לברכה האט געזאגט: "נאך א מזל עס איז געווען צוויי זילבערנע לייכטער ביים רבי'ן אויפ'ן טיש ווען איך בין געקומען די ערשטע מאל צום רבי'ן, אזוי האב איך געקענט מקבל זיין פון רבי'ן"; עס האט געהאט א פנים פון א רבי.


ווער עס האט געקענט אביסל מוהרא"ש ווייסט אז מוהרא"ש איז געווען זייער ווייט פון די זאכן, מוהרא"ש האט זיין גאנץ לעבן געהאט איין כוונה: 'אריינברענגען אין די וועלט די ריינע אמונה, און מגלה זיין די עצות פון הייליגן רבי'ן'; אזוי ווי איינער פון די גיבורים האבן דערציילט פאר'ן בעל תפילה (ספורי מעשיות, מעשה בעל תפילה - מעשה יב), דער גיבור זאגט אז ער מיינט דערמיט עפעס אנדערש, מיט דעם וואס ער גייט אפנעמען די וועלט; ער מיינט נישט דאס אז די וועלט זאל זיין אונטער אים, נאר ער מיינט עפעס אנדערש, זיין כוונה איז, טאמער וועט ער קענען טרעפן דעם קעניג מיט זיינע לייט, עיין שם.


עס איז דא אסאך צו דערציילן בנוגע די זאך ווען מוהרא"ש האט אנגעהויבן אנטון די קאלירטע בעקיטשעס; איין זאך קען איך דיר זאגן, מיר האבן נישט קיין השגה וואס האט זיך געטון אונטער די שיינע בעקיטשע, אונטער די קאלירטע בעקיטשע; דארט איז געליגן א צעבראכענע הארץ וואס מען קען נישט מסביר זיין! מוהרא"ש שרייבט א לשון אין די צוואה (צוואת מוהרא"ש, אות ה): "דֶער אֵייבֶּערְשְׁטֶער וֵוייסְט אוּן קֶען מַיין צֶעבְּרָאכְן הַארְץ וֶועלְכֶע אִיז צֶעבְּרָאכְן אוֹיף טוֹיזְנְטֶער שְׁטִיקְלֶעךְ, כְּחֶרֶס הַנִּשְׁבָּר"; פון אינדרויסן האט מען דאס נישט געזען, עס איז געווען א בחינה אזוי ווי ביים צדיק הרב הקדוש רבי מענדעלע וויטעבסקער זכותו יגן עלינו.


מוהרא"ש האט דערציילט, דער הייליגער צדיק רבי מענדעלע וויטעבסקער זכותו יגן עלינו איז שטענדיג געווען ביי זיך זייער צעבראכן אין הארצן, ער איז געווען ביי זיך צעריסן און צעשניטן, ביז זיין רבי דער הייליגער מגיד פון מעזריטש זכותו יגן עלינו האט אים געזאגט בזה הלשון: "מענדל מענדל, ווען דו גייסט אין גאס זאלסטו וויסן אז דו ביסט גרעסער פון יעדן איינעם"; מיט דעם אלעם האט דאס נישט געהאלפן, ער האט שטענדיג געשפירט ביי זיך אז ער איז גארנישט מיט נישט, פון אינדרויסן האט קיינער נישט געוויסט וואס דא גייט פאר, מען האט גערעדט אויף אים וכו'; ווייל ער איז געגאנגען אנגעטון מיט טייערע קליידער, רבי'שע קליידער, מען האט געטראכט אויף אים וואס מען האט געטראכט וכו'; אבער ער פאר זיך איז געווען גארנישט מיט גארנישט, ער האט זיך שטענדיג גע'חתמ'עט: "השפל באמת".


מוהרא"ש פלעגט מיט אונז אסאך רעדן פון די זאך, מענטשן מיינען אז ווער עס גייט אנגעטון מיט צעריסענע קליידער, און די קאפ פאלט אים אויף די זייט - דער איז אן עניו, און דער וואס גייט מיט שיינע קליידער - דער איז א בעל גאוה; מוהרא"ש זאגט, דער רבי האט אונז מגלה געווען אז דאס איז בכלל נישט קיין ענוה, דאס איז חנופה (לקוטי מוהר"ן חלק א', סימן קצז): "כִּי בְּוַדַּאי אֵין זֶה מַעֲלַת הָעֲנָוָה לְהַרְאוֹת עַצְמוֹ בִּכְפִיפַת רֹאשׁ בְּדֶרֶךְ שְׁטוּת כְּאִלּוּ הוּא עָנָו, כִּי זֶה עֲנָוָה פְּסוּלָה, וְעִקַּר הָעֲנָוָה כְּשֶׁהִיא בְּחָכְמָה", ענוה איז בדעת, דאס איז נישט קיין זאך וואס מען זעט פון אינדרויסן, עיין שם.


העיקר בעט איך דיר זייער, לאז זיך נישט נארן, בזה העולם קען מען זיך זייער גוט אפנארן; וואס האט דאס מיט דיין עבודת השם - צי אין ברסלב מעג מען האבן א שיינע בעקיטשע אדער נישט? וואס האסטו געטון נעכטן? וואס האסטו געטון אייער נעכטן? האסט געלערנט מקרא, משנה, גמרא, מדרש און הלכה? האסט געדאווענט די דריי תפילות מיט מנין מיט כוונה? האסט זיך מתבודד געווען?


איך ענטפער דיר די נארישע קשיא נאר ווייל איך ווייס אז דאס האט נישט מיט דיר, דו אליינס האסט נישט געקענט אויסטראכטן אזא שאלה, דו האסט זיך אנגעטראפן מיט לצים, זיי האבן אין דיר אריינגעלייגט סם, דו ביסט אין א סכנה פון אפלאזן דיינע שיעורים, דיין חיזוק און דיין עבודת השם.


איך געדענק מיט יארן צוריק ווען דער אייבערשטער האט אויף מיר רחמנות געהאט, איך האב זיך דערוויסט פון הייליגן רבי'ן; איך האב אנגעהויבן לערנען די חיזוק פון מוהרא"ש, דער לעבן האט אנגעהויבן זיין א לעבעדיגע זאך - בין איך אריבער די אלע מניעות וואס דו גייסט אריבער, מען האט צו מיר גערעדט די זאכן, היתכן מוהרא"ש דאווענט מיט א שטענדער ביים מזרח וואנט, אין ברסלב איז דאס נישטא! היתכן מוהרא"ש גייט א בעקיטשע?! די אלע זאכן וואס דו גייסט אריבער, איך האב דעמאלט געטראכט 'איך האב געטראפן א איד וואס ברענגט מיך צום אייבערשטן - וועל איך אים נישט אפלאזן, זאל זיין וואס זאל זיין; איך דארף נישט ברסלב, איך דארף נישט זקנים, איך דארף נישט קיינעם, איך דארף דעם איד וואס קען מיר צוקלעבן צום אייבערשטן, דער איד וואס קען מיר צוקלעבן צו די תורה און מיר געבן שלום בית'.


דער אייבערשטער זאל העלפן מיר זאלן נישט זיין פארנומען מיט די קטנות, מיר זאלן פאלגן דעם רבי'ן - וועלן מיר זוכה זיין צו די גרעסטע מדריגה, אזוי ווי דער הייליגער רבי האט געזאגט (חיי מוהר"ן, סימן שנד): "עַל שְׁנֵי כִּתּוֹת אֲנָשִׁים יֵשׁ לִי רַחֲמָנוּת גָּדוֹל עֲלֵיהֶם", אויף צוויי גרופעס מענטשן האב איך גרויס רחמנות, "עַל אֵלּוּ אֲנָשִׁים שֶׁהָיוּ יְכוֹלִים לְהִתְקָרֵב אֵלַי וְאֵינָם מִתְקָרְבִים", אויף די מענטשן וואס האבן געקענט מקורב ווערן צו מיר און זענען נישט מקורב געווארן, "וְעַל אֵלּוּ הַמְקֹרָבִים אֵלַי וְאֵינָם מְקַיְּמִים אֶת דְּבָרַי", און אויף די וואס זענען מקורב צו מיר און פאלגן מיך נישט; "כִּי אֲנִי יוֹדֵעַ, שֶׁיִּהְיֶה עֵת, בְּעֵת שֶׁיִּהְיֶה הָאָדָם מֻנָּח עַל הָאָרֶץ עִם רַגְלָיו אֶל הַדֶּלֶת, אָז יִסְתַּכֵּל עַל עַצְמוֹ הֵיטֵב, וְיִתְחָרֵט מְאֹד מְאֹד עַל שֶׁלֹּא זָכָה לְהִתְקָרֵב אֵלַי, אוֹ שֶׁלֹּא קִיֵּם אֶת דְּבָרַי. כִּי אָז יֵדְעוּ שֶׁאִם הָיוּ מְקֹרָבִים אֵלַי וּמְקַיְּמִים אֶת דְּבָרַי, לֹא הָיָה שׁוּם דַּרְגָּא בָּעוֹלָם שֶׁלֹּא הָיִיתִי מְבִיאָם לְאוֹתָהּ הַמַּדְרֵגָה, אֲבָל לֹא יוֹעִיל אָז", ווייל עס וועט קומען א צייט ווען דער מענטש וועט ליגן מיט די פוס צום טיר (דאס מיינט ווען מען וועט שטארבן - וואס דעמאלט לייגט מען אראפ דעם מענטש אויף דער ערד מיט די פוס אויסגעדרייט צום טיר), דעמאלט וועט זיך דער מענטש באטראכטן ווי אזוי ער זעט אויס און ער וועט חרטה האבן: 'פארוואס האב איך נישט געפאלגט דעם רבי'ן?! ווען איך וואלט ווען געפאלגט דעם רבי'ן וואלט איך זוכה געווען צוצוקומען צו די גרעסטע מדריגות אויף די וועלט', אבער דעמאלט וועט שוין זיין צו שפעט.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#54 - מ'דארף דאך האבן א לעבעדיגע רבי, פארוואס פארט מען קיין אומאן?
אומאן, חסידות ברסלב, צדיקים, קברי צדיקים

תוכן השאלה‎

לכבוד דער ראש ישיבה שליט"א,


אין פרשת כי תבוא זאגט רש''י, "אשר יהיה בימים ההם. אין לך אלא כהן שבימיך, כמו שהוא". זעט מען פון דעם אז מ'דארף גיין צו א לעבעדיגן רבי'ן פון יענעם דור; אויב אזוי פארשטיי איך נישט פארוואס די ברסלב'ע חסידים פארן קיין אומאן צו זייער רבי וואס לעבט שוין נישט איבער 200 יאר?


יישר כח

תשובה מאת הראש ישיבה שליט"א:‎

בעזרת ה' יתברך


יום ה' פרשת בראשית, כ"ד תשרי, אסרו חג, שנת תשפ"ב לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


וואס האט איינס מיט'ן צווייטן? וואס איז די סתירה?! גיין צו מקומות הקדושים איז בכלל נישט קיין סתירה מיט וואס חכמינו זכרונם לברכה זאגן (ספרי דברים, סימן רחצ): "אין לך אלא כהן שבימיך".


עס זעט אויס פון דיין בריוו ווי דו זוכסט צו טשעפען ברסלב'ער חסידים, כאילו ברסלב'ער חסידים האבן נישט קיין רבנים און דיינים; ווען כלב בן יפנה איז געווען אין א סכנה פון די מרגלים און ער איז געגאנגען צום מערת המכפלה בעטן ביי די אבות הקדושים - איז דאס אויך א קשיא?! פארוואס מען פארט צום הייליגן רבי שמעון פארשטייסטו אויך נישט? פארוואס מען פארט צו אנדערע מקומות הקדושים פארשטייסטו אויך נישט?!


יעצט וועל איך דיר ענטפערן פארוואס מיר פארן קיין אומאן. דער הייליגער רבי האט געזאגט (חיי מוהר"ן, סימן תה): "הָרֹאשׁ הַשָּׁנָה שֶׁלִּי הוּא חִדּוּשׁ גָּדוֹל, וְהַשֵּׁם יִתְבָּרַךְ יוֹדֵעַ שֶׁאֵין הַדָּבָר הַזֶּה בִּירֻשָּׁה מֵאֲבוֹתַי, רַק הַשֵּׁם יִתְבָּרַךְ נָתַן לִי זֹאת בְּמַתָּנָה, שֶׁאֲנִי יוֹדֵעַ מַהוּ רֹאשׁ הַשָּׁנָה. לֹא מִבָּעֲיָא אַתֶּם כֻּלְּכֶם בְּוַדַּאי תְּלוּיִין בָּרֹאשׁ הַשָּׁנָה שֶׁלִּי, אֶלָּא אֲפִילּוּ כָּל הָעוֹלָם כֻּלּוֹ תָּלוּי בָּרֹאשׁ הַשָּׁנָה שֶׁלִּי", די גאנצע וועלט איז אנגעהאנגען אין מיין ראש השנה, און דער אייבערשטער האט מיר דאס געגעבן פאר א מתנה; נישט נאר מיינע תלמידים זענען אנגעהאנגען אין מיין ראש השנה, נאר די גאנצע וועלט שטייט אויף מיין ראש השנה.


נאך האט דער רבי געזאגט (שם, סימן תג): "הָרֹאשׁ הַשָּׁנָה שֶׁלִּי עוֹלֶה עַל הַכֹּל", מיין גאנצע זאך איז ראש השנה, "וְהָיָה פֶּלֶא אֶצְלִי, מֵאַחַר שֶׁהַמְּקֹרָבִים שֶׁלִּי מַאֲמִינִים לִי, וְלָמָּה לֹא יִזָּהֲרוּ כָּל הָאֲנָשִׁים הַמְקֹרָבִים אֵלַי, שֶׁיִּהְיוּ כֻּלָּם עַל רֹאשׁ הַשָּׁנָה אִישׁ לֹא יֵעָדֵר; כִּי כָּל עִנְיָן שֶׁלִּי הוּא רַק רֹאשׁ הַשָּׁנָה", עס איז מיר א וואונדער פארוואס מיינע מענטשן וואס גלייבן אין מיר זאלן נישט רעדן צו אלעמען אז מען זאל קומען צו מיר אויף ראש השנה, "וְהִזְהִיר לַעֲשׂוֹת כְּרוּז, שֶׁכָּל מִי שֶׁסָּר אֶל מִשְׁמַעְתּוֹ וּמְקֹרָב אֵלָיו יִהְיֶה עַל ראשׁ הַשָּׁנָה אֶצְלוֹ, לֹא יֶחְסַר אִישׁ, וּמִי שֶׁזּוֹכֶה לִהְיוֹת עַל רֹאשׁ הַשָּׁנָה רָאוּי לוֹ לִשְׂמֹחַ מְאֹד מְאֹד", דער רבי האט געהייסן מען זאל מאכן א כרוז אז אלע זאלן קומען צו זיין ראש השנה, נאך האט דער רבי געזאגט: "ווער עס קומט צו מיר אויף ראש השנה דארף זיין פרייליך א גאנץ יאר".


דעריבער פארן ברסלב'ער חסידים קיין אומאן יעדעס יאר ראש השנה מיט מסירות נפש, ווייל ראש השנה משפט מען דעם מענטש: "מִי יִחְיֶה, וּמִי יָמוּת, מִי בָּאֵשׁ, וּמִי בַּמַּיִם"; אלע שרעקליכע טראגעדיעס וואס מען הערט א גאנץ יאר השם ישמרינו - ווערט אלעס אנגעשריבן ראש השנה.


יעדן טאג ווערן אוועקגעריסן יונגע מענטשן, מענער און פרויען; יונגע קינדער בלייבן אן עלטערן ה' ירחם, די שפיטעלער זענען אנגעפילט מיט אידישע קינדער השם ירחם; און דא איז דא א צדיק וואס האט צוגעזאגט אז ראש השנה קען ער יעדן איינעם העלפן, ער קען אונז אלע מתקן זיין; קוק וואס רבי נתן שרייבט - וואס דער רבי האט אים געזאגט (שם, סימן תז): "אָמַר, שֶׁיְּכוֹלִין אָז אֲנָשִׁים לְקַבֵּל תִּקּוּנִים מַה שֶּׁבְּכָל הַשָּׁנָה לֹא הָיָה בְּאֶפְשָׁר שֶׁיִּהְיֶה לָהֶם תִּקּוּן בְּשׁוּם אֹפֶן, אַף עַל פִּי כֵן בְּרֹאשׁ הַשָּׁנָה יְכוֹלִין אֲפִילּוּ הֵם לְקַבֵּל תִּקּוּן. אַף עַל פִּי שֶׁבְּכָל הַשָּׁנָה אֲפִילּוּ⁠ הוּא בְּעַצְמוֹ זִכְרוֹנוֹ לִבְרָכָה לֹא הָיָה יָכוֹל לְתַקְּנָם, אֲבָל בְּרֹאשׁ הַשָּׁנָה גַּם הֵם יְכוֹלִים לְקַבֵּל תִּקּוּנִים, כִּי אָמַר שֶׁהוּא עוֹשֶׂה בְּרֹאשׁ הַשָּׁנָה עִנְיָנִים וְתִקּוּנִים מַה שֶּׁבְּכָל הַשָּׁנָה גַּם הוּא אֵינוֹ יָכוֹל לַעֲשׂוֹת", אפילו מענטשן וואס דער רבי קען א גאנץ יאר נישט העלפן, אבער ראש השנה קען ער יעדן פאררעכטן.

#53 - ווער איז דער צדיק האמת?
חסידות ברסלב, צדיקים, הפצה

תוכן השאלה‎

לכבוד דער ראש ישיבה שליט"א,


אין ברסלב רעדט מען אסאך פון א צדיק, פונעם צדיק האמת, דער צדיק איז דער ראש בית, און אזוי ווייטער איבער די גרויסקייט פונעם צדיק. וויל איך פרעגן אויב די אלע דיבורים גייט ארויף נאר אויפ'ן הייליגן רבי'ן, אדער אויך אויף זיינע שפעטערדיגע תלמידים, אזוי ווי מוהרא"ש זי"ע, און די אנדערע תלמידים פון רבי'ן וואס ברענגען אריין זיינע לימודים אין די וועלט.


יישר כח

תשובה מאת הראש ישיבה שליט"א:‎

בעזרת ה' יתברך


יום ד' פרשת חקת, ו' תמוז, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


רבי נתן זאגט (לקוטי הלכות שלוחין, הלכה ה), דער צדיק אמת לאזט איבער נאך זיך אין יעדן דור תלמידים וואס זיי ברענגען אריין די אמונה; אין יעדן דור איז דא צווישן זיינע תלמידים א ראש בית וואס ער ברענגט אלעמען צוריק צום אייבערשטן.


מוהרא"ש דערציילט, ווען רבי נתן איז נסתלק געווארן האבן אנשי שלומינו געזאגט אז רבי נחמן טולטשינער זכרונו לברכה - ער איז דער ראש בית פון דעם דור, און אזוי גייט עס אין יעדן דור, די אמת'ע תלמידים פון רבי'ן וואס האבן מקבל געווען דעם רבינ'ס וועג - זיי זענען די ראש בית פונעם דור, זיי זארגן עס זאל זיין א בית, עס זאל נישט זיין אזוי ווי דער נביא קלאגט (איכה ד, א): "תִּשְׁתַּפֵּכְנָה אַבְנֵי קֹדֶשׁ בְּרֹאשׁ כָּל חוּצוֹת", עס וואלגערן זיך הייליגע נשמות אין די גאסן, ווייל אז עס איז נישט דא קיין ראש בית וכו' - ווערן פארפאלן אידישע קינדער; אזוי ווי עס פאסירט אין אונזער דור, אידישע קינדער בני הנעורים גייען ארויס לתרבות רעה רחמנא לצלן, קיינער זארגט נישט פאר זיי.


קוק אריין אין די תפילה ווי רבי נתן בעט זיך ביים אייבערשטן (ליקוטי תפילות חלק ב', תפלה לג): "'וְזַכֵּנוּ בְּרַחֲמֶיךָ הָעֲצוּמִים, שֶׁנִּזְכֶּה לֵידַע בֶּאֱמֶת מִי הוּא הָרֹאשׁ בַּיִת שֶׁל הָעוֹלָם עַתָּה, אֲשֶׁר מְקַבֵּל כֹּחַ מֵהַצַּדִּיקִים הָאֲמִתִּיִּים הָאֵלֶּה',  העלף מיר רבונו של עולם מיט דיין גרויס רחמנות איך זאל וויסן ווער איז דער ראש בית אין די היינטיגע צייטן, וואס ער האט מקבל געווען די כח פון די הייליגע צדיקים"; ווייל אז עס איז דא א ראש בית ווערן אלע דבוק צום אייבערשטן, ווייל ער איז מגלה ומפרסם פאר די גאנצע וועלט דעם צדיק און אלע ציען זיך צום צדיק, עס בלייבט נישט פארפאלן קיין איין נשמה.


וואויל איז דעם וואס האט א חלק אין די הייליגע ארבעט פון פארשפרייטן דעם צדיק אמת, דער הייליגער רבי, וואס דורך דעם ווערט דער אייבערשטער פארשפרייט אין די גאנצע וועלט.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.


 

#52 - קען א פשוטער איד צוקומען צו די מדריגות פון צדיקים?
צדיקים, עבודת השם

תוכן השאלה‎

לכבוד דער ראש ישיבה שליט"א,


מוהרא"ש זי"ע פלעגט אסאך זאגן אז יעדער קען צוקומען צו אלע מדריגות און השגות פון די גרויסע צדיקים, למעשה זעט מען דאך אזויפיל אידן וואס דינען דעם אייבערשטן מיט א שטארקייט, און זיי קומען נישט צו צו קיין מדריגות, וואס איז פשט פון דעם? און וואס איז יא דער וועג צוצוקומען צו די גרויסע מדריגות פון די צדיקים?


אויך איך האב געזען קונטרס העבודה פונעם מהרש"ב פון ליובאוויטש זי"ע אז ווען מ'האט הנאות גשמיות, קען מען נישט שפירן קיין חיות אין עבודת ה'. איז שייך היינטיגע צייטן זיך אינגאנצן אפצושיידן פון הנאות גשמיות פון די וועלט?


יישר כח

תשובה מאת הראש ישיבה שליט"א:‎

בעזרת ה' יתברך


יום ג' פרשת בהעלותך, י"ד סיון, שנת תשפ"א לפרט קטן


לכבוד ... נרו יאיר


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


דיין שאלה האט רבי נתן געפרעגט דעם רבי'ן. (שיחות הר"ן, סימן קע): "פַּעַם אַחַת שָׁאַלְתִּי אוֹתוֹ", איך האב געפרעגט דעם רבי'ן, "מַדּוּעַ כַּמָּה יְרֵאִים הִתְיַגְּעוּ בַּעֲבוֹדַת ה' הַרְבֵּה מְאֹד (שֶׁקּוֹרִין הָארִיוֶוין) וְאַף עַל פִּי כֵן לֹא הִגִּיעוּ לְמַדְרֵגַת הַצַּדִּיקִים הַגְּדוֹלִים", מען זעט דאך אזויפיל ערליכע אידן וואס האבן זייער אסאך געדינט דעם אייבערשטן און זיי האבן נישט זוכה געווען צוצוקומען צו די מדריגה פון צדיקים? "הֵשִׁיב בִּפְשִׁיטוּת", האט מיר דער רבי געענטפערט: "מִסְּתָמָא לֹא הִתְיַגְּעוּ כָּל כָּךְ", מן הסתם האבן זיי נישט געהאריוועט.


אויף דיין צווייטע שאלה; עס איז דא כמה דרכים ביי צדיקים וואס איז די וועג זיך צו דערנענטערן צום אייבערשטן, עס איז געווען וואס האבן געהאלטן מען זאל זיך אפשיידן, זיך אינגאנצן אפטיילן פון עולם הזה; דאס איז א שווערע וועג, זייער ווייניג זענען זוכה זיך צו קענען אויסארבעטן, נישט האבן קיין שייכות מיט עולם הזה. דער רבי האט א וועג וואס איז גרינג פאר אלעמען, אנשטאט זיך שלאגן מיט די וועלט, אנשטאט זיך שלאגן ווען מען איז עוסק אין וועלט זאכן נישט הנאה צו האבן - זאל מען ארייננעמען דעם אייבערשטן אין די זאכן; למשל, אז מען עסט - זאל מען טראכטן: 'איך עס כדי איך זאל האבן כח צו דינען דעם אייבערשטן', אז מען האט הנאה פון די עסן - זאל מען טראכטן: 'ווער מאכט די עסן? ווער מאכט די געשמאקע הנאה? דאס איז פונעם אייבערשטן', זאל מען דאנקען דעם אייבערשטן; אזוי איז אין אלע זאכן.


דער הייליגער רבי האט געזאגט (שיחות הר"ן, סימן נא): "בֶּאֱמֶת אֵין נִמְצָא שׁוּם תַּאֲוָה כְּלָל", ווי איז שייך בכלל תאוות? "כִּי אֲכִילָה וּשְׁתִיָּה הוּא הֶכְרֵחַ לְקִיּוּם הַגּוּף", עסן דארף מען כדי מען זאל האבן כח צו דינען דעם אייבערשטן, שלאפן דארף מען צו קענען דאווענען און לערנען, "וְגַם בָּנִים מֻכְרָחִים לְהוֹלִיד", חתונה האבן דארף מען צו קענען טון דעם רצון פונעם אייבערשטן - מקיים זיין די מצוה פון פריה ורביה, ווי איז שייך תאוות?! די וועג קענען אלע טון, אפילו מיר פשוט'ע מענטשן קענען אויך זוכה זיין צו דינען דעם אייבערשטן.


שטארק זיך מיט תפילה והתבודדות; געוואוין זיך צו צו רעדן צום אייבערשטן אויף דיין שפראך, דאס וועט דיר ברענגען צו די גרעסטע מדריגה. דער רבי האט געזאגט (שבחי הר"ן, סימן י; שיחות הר"ן, סימן קנד; ועוד): "איך האב זוכה געווען צו קומען צו מיין דרגה דורך אסאך התבודדות און תפילה".


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#51 - וואס מיינט זיך מתוודה זיין פאר א תלמיד חכם?
אומאן, צדיקים, קברי צדיקים, תשובה, וידוי

תוכן השאלה‎

לכבוד דער ראש ישיבה שליט"א,


אין אייער זכות בין איך זוכה צו לערנען דעם הייליגן ספר ליקוטי מוהר"ן. איך האב א שאלה איבער דעם וואס דער רבי שרייבט אז מ'דארף זיך מתוודה זיין פאר א תלמיד חכם, דאס מיינט זיך מתוודה זיין ביים ציון פון הייליגן רבי'ן אין אומאן? אדער מיינט דאס בפשטות צוצוגיין צו א צדיק און א תלמיד חכם וואס לעבן, און זיך מתוודה זיין פאר אים? און אויב מיינט עס די צווייטע פשט, ווי אזוי קען איך וויסן ווער ס'איז דער אמת'ער צדיק צו וועמען זיך מתוודה צו זיין?


יישר כח

תשובה מאת הראש ישיבה שליט"א:‎

בעזרת ה' יתברך


יום ה' פרשת תרומה, ו' אדר, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


דער הייליגער רבי האט אונז מגלה געווען וואס טוט זיך אפ ווען מען זינדיגט, מען טוט עבירות רחמנא לצלן; די עבירות ווערן איינגעקריצט אין די ביינער. אזוי ווי דער נביא זאגט (יחזקאל לב, כז): "וַתְּהִי עֲוֹנֹתָם עַל עַצְמוֹתָם", ענקערע עבירות זענען איינגעקריצט אין די ביינער, און דאס הרג'עט דעם מענטש השם ירחם, אזוי ווי עס שטייט (תהלים לד, כב): "תְּמוֹתֵת רָשָׁע רָעָה", דאס שלעכטס הרג'עט דעם רשע; ווי אזוי איז מען זוכה ארויסצונעמען די עבירות פון די ביינער? דורך ווידוי דברים, אז מען איז זיך מתודה צום אייבערשטן, מען דערציילט פאר'ן אייבערשטן אלעס וואס מען האט געטון - דורך דעם גייען ארויס אלע עבירות פון די ביינער.


דאס איז די מצוה פון תשובה, מען זאל זיך מתוודה זיין פאר'ן הייליגן באשעפער, און אזוי ווערט גע'פסק'נט (רמב"ם פרק א מהלכות תשובה, הלכה א), יעדע מצווה אין די תורה, סיי א מצות עשה און סיי א מצות לא תעשה, אויב מען האט עובר געווען אויף איינע פון די מצוות, סיי בשוגג סיי במזיד - דארף מען זיך מתוודה זיין צום הייליגן באשעפער, אזוי ווי די תורה זאגט (במדבר ה, ז): "וְהִתְוַדּוּ אֶת חַטָּאתָם אֲשֶׁר עָשׂוּ", ווי אזוי איז מען זיך מתודה? זאגט דער רמב"ם, מען זאל אזוי זאגן: "אָנָּא הַשֵּׁם חָטָאתִי עָוִיתִי פָּשַׁעְתִּי לְפָנֶיךָ וְעָשִֹיתִי כָּךְ וָכָךְ וַהֲרֵי נִחַמְתִּי וּבוֹשְׁתִּי בְּמַעֲשַׂי, וּלְעוֹלָם אֵינִי חוֹזֵר לְדָבָר זֶה", איך בעט דיר אייבערשטער, איך האב געזינדיגט פאר דיר, איך האב געטון די און די עבירה, איך האב חרטה אויף וואס איך האב געטון, איך שעם זיך מיט מיינע מעשים וואס איך האב געטון, איך נעם זיך פאר אז איך גיי עס מער קיינמאל נישט טון; דאס איז ווידוי, און דער רמב"ם פירט אויס: "וְכָל הַמַּרְבֶּה לְהִתְוַדּוֹת וּמַאֲרִיךְ בְּעִנְיָן זֶה, הֲרֵי זֶה מְשֻׁבָּח", ווער עס פארמערט זיך מתוודה צו זיין פאר'ן אייבערשטן, דער איז געלויבט.


אין אנהייב איז דאס זייער שווער צו טון; עס איז בכלל נישט קיין גרינגע זאך מען זאל צוקומען צו די מדריגה זיך צו קענען עפענען פאר'ן אייבערשטן, אים אלעס דערציילן און נישט פארהוילן קיין שום זאך; ווייל ווען מען זינדיגט באשאפט מען קליפות ומשחיתים וואס זיי מאכן דער מענטש זאל נישט שפירן דעם אייבערשטן, עס הייבט זיך אן דאכטן פאר'ן מענטש ווי דער אייבערשטער איז ברוגז, מען הייבט אן האבן ספיקות אין די אמונה, עס ווערט שווער צו רעדן צום אייבערשטן. אזוי ווי דער נביא זאגט (ישעיה נט, ב): "כִּי אִם עֲוֹנֹתֵיכֶם הָיוּ מַבְדִּלִים בֵּינֵכֶם לְבֵין אֱלֹקֵיכֶם", ענקערע עבירות מאכן א צווישנשייד צווישן אייך אינעם באשעפער.


דערפאר זאגט דער רבי, כדי די עבירות זאלן ארויסגיין פון די ביינער - דארף מען זיך מתוודה זיין פאר א תלמיד חכם; דאס איז גרינגער פאר'ן מענטש צו טון, און ווען ער רעדט זיך אויס פאר'ן אמת'ן צדיק איז דאס אזוי ווי ער רעדט יעצט צום אייבערשטן, ווייל דער צדיק איז דאך בטל ומבוטל צום אייבערשטן, ער זיצט טאג און נאכט ביים אייבערשטן, ער זאגט פאר'ן איבערשטן: "הער וואס דער מענטש רעדט צו מיר", ביז דער מענטש איז זוכה צו קענען דאס אלעס דערציילן דעם אייבערשטן.


עס מיינט ביידע; ווען מען גייט צום הייליגן רבינ'ס ציון און מען איז זיך דארט מתוודה, מען דערציילט אלעס וואס מען האט געטון - דאס איז איין וועג פון ווידוי דברים פאר א תלמיד חכם, דורך דעם איז מען זוכה צו אלע תיקונים וואס דער הייליגער רבי האט מבטיח געווען (ליקוטי מוהר"ן חלק א, סימן ד) און אזוי אויך דארף מען זוכן א תלמיד חכם א גרויסער צדיק און אים דערציילן וואס מען האט געטון; וואויל איז דעם וואס איז זוכה צו מקורב ווערן צו א צדיק וואס איז בטל צום אייבערשטן, א צדיק וואס איז נכלל אינעם אייבערשטן.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#50 - ווער איז דער אמת'ער צדיק אינעם היינטיגן דור?
צדיקים, מוהרא"ש

תוכן השאלה‎

לכבוד דער ראש ישיבה שליט"א,


איך האב צוויי שאלות וואס שטערן מיר זייער. ווער איז דער אמת'ער צדיק אינעם היינטיגן דור? און אויב ס'איז דא א ממשיך דרך פון מוהרא"ש זי"ע?


יישר כח פאר אלע חיזוק.

תשובה מאת הראש ישיבה שליט"א:‎

בעזרת ה' יתברך


יום א' פרשת בשלח, י"א שבט, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


עס איז כדאי דו זאלסט אריינקוקן אין צוואת מוהרא"ש, וועט דיר פארענטפערט ווערן דיינע פראגעס.


מוהרא"ש זאגט (צוואת מוהרא"ש, אות טו) מַיינֶע טֵייעֶרֶע קִינְדֶער אוּן תַּלְמִידִים, אִיר דַארְפְט גוּט וִויסְן אוּן גֶעדֶענְקֶען אַז דֶער עִיקָר אִיז צוּ הָאבְּן "אֱמוּנַת חֲכָמִים" צוּ גְלֵייבְּן אִין דִי הֵיילִיגֶע צַדִיקִים. דֶער רֶבִּי זָאגְט (לִיקוּטֵי מוֹהֲרַ"ן חֵלֶק א' סִימָן ס"א) אַז וֶוען מֶען הָאט "אֱמוּנַת חֲכָמִים" דַאן וֵוייסְט מֶען וָואס מֶען דַארְף צוּ טוּן, מֶען וֵוייסְט וִוי אַזוֹי זִיךְ צוּ פִירְן. דֶערִיבֶּער זָאלְט אִיר זִיךְ זֵייעֶר שְׁטַארְקְן אִין "אֱמוּנַת חֲכָמִים" צוּ גְלֵייבְּן אַלֶעס וָואס דֶער רֶבִּי זָאגְט אוּנְז, אוּן מְקַיֵים זַיין אִין פָאלְגְן אַלֶעס וָואס עֶר הֵייסְט. דָאס אִיז דֶער שְׁלֵימוּת פוּן "אֱמוּנַת חֲכָמִים" (לִיקוּטֵי מוֹהֲרַ"ן חֵלֶק א' סִימָן קכ"ג).


וֶוען אִיר וֶועט הָאבְּן אֱמֶת'דִיג "אֱמוּנַת חֲכָמִים", אִיר וֶועט גְלֵייבְּן אוּן רֶבִּי'ן אוּן פָאלְגְן זַיינֶע וֶוערְטֶער, דַאן וֶועט אִיר זִיךְ קֶענֶען אַן עֵצָה גֶעבְּן אִין יֶעדְן מַצָב, אִיר וֶועט שְׁטֶענְדִיג וִויסְן וִוי אַזוֹי זִיךְ צוּ פִירְן אוֹיף דִי רִיכְטִיגֶע וֶועג.


גֶעדֶענְקְט אַז דֶער הֵיילִיגֶער רֶבִּי אִיז אוּנְזֶער רֶבִּי אוֹיף דִי וֶועלְט אוּן אוֹיף יֶענֶע וֶועלְט, אוּן אִיר זָאלְט זִיךְ זֵייעֶר הִיטְן פוּן פַאלְשֶׁע מַנְהִיגִים וָואס אֲפִילוּ זִיךְ אַלֵיין קֶענֶען זֵיי נִישְׁט פִירְן, אוּן זִיכֶער קֶענֶען זֵיי נִישְׁט פִירְן אַנְדֶערֶע. סְפֶּעצִיעֶל אִינֶעם לֶעצְטְן דוֹר, הָאט דֶער הֵיילִיגֶער בַּעַל שֵׁם טוֹב זי"ע אוּנְז מְגַלֶה גֶעוֶוען אַז עֶס וֶועט דַאן זַיין זֵייעֶר אַסַאךְ פַאלְשֶׁע מַנְהִיגִים, אַזוֹי סַאךְ וִוי דִי בְּלֶעטֶער פוּן בּוֹים, דֶערִיבֶּער זָאלְט אִיר זִיךְ זֵייעֶר הִיטְן נִישְׁט צוּ הָאבְּן קַיין שׁוּם שַׁיְיכוּת מִיט קַיין שׁוּם פַאלְשֶׁע מַנְהִיגִים, אֲפִילוּ מִיט דִי פַאלְשֶׁע מַנְהִיגִים וָואס דְרֵייעֶן זִיךְ אוֹיךְ בַּיי אוּנְז צְוִוישְׁן אַנְשֵׁי שְׁלוֹמֵינוּ.


וִוי אַזוֹי קֶען מֶען וִויסְן אוֹיבּ אֵיינֶער אִיז אַ פַאלְשֶׁער מַנְהִיג? דֶער סִימָן דֶערְצוּ זָאגְט דֶער רֶבִּי (לִיקוּטֵי מוֹהֲרַ"ן חֵלֶק ב' סִימָן ע"ב) אַז וֶוען אַ מֶענְטְשׁ גֵייט צוּ אַן אֱמֶת'עֶר צַדִיק דַאן פַאלְט אוֹיף אִים אַרוֹיף אַ שִׁפְלוּת, עֶר פִילְט אַז עֶר אִיז דֶער עֶרְגְסְטֶער מֶענְטְשׁ, אוּן עֶר הַאלְט זִיךְ נִישְׁט גְרֶעסֶער פוּן אַ צְוֵוייטְן. אוֹיבּ אָבֶּער וֶוען מֶען גֵייט צוּ אַ מֶענְטְשׁ, אוּן מֶען בַּאקוּמְט דָארְט אַ גַאֲוָה אוּן מֶען הַאלְט זִיךְ גְרֶעסֶער פוּן אַ צְוֵוייטְן, אַז נָאר עֶר וֵוייסְט דֶעם אֱמֶת אוּן קֵיינֶער וֵוייסְט נִישְׁט דֶעם אֱמֶת, דָאס אִיז אַ סִימָן אַז מֶען אִיז בַּיי אַ פַאלְשְׁן מַנְהִיג אוּן מֶען דַארְף אַנְטְלוֹיפְן פוּן דָארְט. פוּן אַן אֱמֶת'ן צַדִיק בַּאקוּמְט מֶען שִׁפְלוּת.


נָאךְ אַ סִימָן אִיז דָא אַז אַן אֱמֶת'עֶר צַדִיק אִיז מְעוֹרֵר זַיינֶע מֶענְטְשְׁן צוּ לֶערְנֶען דִי הֵיילִיגֶע תּוֹרָה, אוּן אַ פַאלְשֶׁער מַנְהִיג וֶועט רֶעדְן פוּן אַלֶעס אוֹיסֶער פוּן תּוֹרָה. דֶערִיבֶּער וֶוען אִיר גֵייט צוּ אַ מֶענְטְשׁ אוּן אִיר זֶעט אַז דוּרְךְ יֶענֶעם בַּאקוּמְט אִיר אַ חֵשֶׁק צוּ לֶערְנֶען פְלַייסִיג דִי הֵיילִיגֶע תּוֹרָה, אִיז אַ סִימָן אַז אִיר זֶענְט בֵּיי אַן אֱמֶתְ'ן צַדִיק.


אִינֶעם הַיינְטִיגְן דוֹר אִיז דֶער רֶבִּי אַלֵיין דֶער אֱמֶת'עֶר צַדִיק. עֶר וֶועט עֶנְדִיגְן אַלֶע תִּקּוּנִים אוּן פַארֶעכְטְן דִי וֶועלְט, אוּן דֶערִיבֶּער זָאלְט אִיר זִיךְ הַאלְטְן בַּיים רֶבִּי'ן, אִיר זָאלְט פָארְן יֶעדֶעס יָאר רֹאשׁ הַשָׁנָה קַיין אוּמַאן אוּן זִיךְ הַאלְטְן אִינְאֵיינֶעם מִיט אַנְשֵׁי שְׁלוֹמֵינוּ. אִיר זָאלְט זֶען צוּ אַנְטְלוֹיפְן פוּן מַחְלוֹקֶת, אוּן זִיךְ נִישְׁט אַרַיינְמִישְׁן אִין קַיין שׁוּם פָּאלִיטִיק. דֶער רֶבִּי אִיז דֶער אָרוֹן וָואס דָארְט לִיגְט דִי לוּחוֹת, אוּן בַּיי דִי אָרוֹן הָאט דֶער אָרוֹן אַלֵיין גֶעטְרָאגְן דִי מֶענְטְשְׁן וֶועלְכֶע הָאבְּן אִיר גֶעטְרָאגְן, קֵיינֶער דַארְף נִישְׁט הֶעלְפְן דֶעם רֶבִּי'ן, דֶער רֶבִּי טוּט אַלֶעס אַלֵיין.


דֶערִיבֶּער זָאלְט אִיר גֵיין צוּם רֶבִּי'נְס צִיוּן רֹאשׁ הַשָׁנָה צוּ מְקַיֵים זַיין וָואס דֶער רֶבִּי הָאט גֶעהֵייסְן אַז מֶען זָאל קוּמֶען צוּ אִים, אָבֶּער אִיר זָאלְט נִישְׁט פְּרוּבִּירְן צוּ זַיין דָארְט אַ פִירֶער, אִיר זָאלְט זִיךְ נִישְׁט מִישְׁן אִין קַיין שׁוּם פַּארְטֵייעֶן, אִין קַיין שׁוּם גְרוּפֶּעס, נָאר אִיר זָאלְט זִיךְ הַאלְטְן מִיטְן רֶבִּי'נְס סְפָרִים, אַזוֹי וִוי דֶער רֶבִּי זָאגְט (לִיקוּטֵי מוֹהֲרַ"ן חֵלֶק א' סִימָן קצ"ב) אַז דִי פָּנִים, שֵׂכֶל אוּן נְשָׁמָה פוּנֶעם צַדִיק לִיגְט אִין זַיינֶע הֵיילִיגֶע סְפָרִים, מְמֵילָא וֶוען מֶען וִויל זַיין אֱמֶת'דִיג מְקוּרָב צוּם רֶבִּי'ן אִיז דָאס נָאר וֶוען מֶען לֶערְנְט זַיינֶע סְפָרִים, אוּן דַאן וֶועט אִיר זֵייעֶר שְׁטַארְק מַצְלִיחַ זַיין, עד כאן.


  דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#49 - איז אמת די לשון הרע'ס וואס מ'רעדט אויפ'ן ראש ישיבה?
סיפורי צדיקים, חסידות ברסלב, צדיקים, התנגדות, מוהרנ"ת ז"ל, לשון הרע

תוכן השאלה‎

לכבוד דער ראש ישיבה שליט"א,


איך בין א בחור פון א צעבראכענע שטוב וואס איז זיך זייער מחזק מיט די שיעורים, עס געבט מיר פיל חיזוק אין לעבן. איך האלט שוין ברוך ה' אינמיטן די דריטע מאל משניות, א טאג וואס איך קום אן צו זאגן ח"י פרקים משניות איז גאר אן אנדערע טאג, די זכות זאל אייך ביישטיין.


איך האב געוואלט פרעגן איבער דעם וואס איך האב געהערט פון מענטשן, און אויך איז עס געווען באריכטעט אויף א געוויסע האטליין, אז דער ראש ישיבה שליט"א לאזט טאנצן אום תשעה באב. איך פארשטיי אז ס'איז נישט אמת, אבער איך וויל וויסן פון וואו זיי נעמען עס, און זיכער מאכן אז ס'איז טאקע נישט אמת.


יישר כח

תשובה מאת הראש ישיבה שליט"א:‎

בעזרת ה' יתברך


יום א' פרשת שמות, י"ט טבת, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


וואויל איז דיר אז דו שטארקסט זיך מיט לימוד התורה, דו האסט שוין זוכה געווען צו מסיים זיין ששה סדרי משנה און נאך אביסל ביסטו דאס מסיים די דריטע מאל; עס איז נישטא קיין בעסערע פלאץ וואו צו אנטלויפן ווען מען האט א צרה ווי צו די הייליגע תורה, אזוי ווי חכמינו זכרונם לברכה זאגן (תנא דבי אליהו רבא, פרק ו): "אִם רָאִיתָ שֶׁהַיִּסּוּרִין מְמַשְׁמְשִׁין וּבָאוֹת עָלֶיךָ, רוּץ לְחַדְרֵי דִּבְרֵי תּוֹרָה, וּמִיָּד הַיִּסּוּרִין בּוֹרְחִין מִמְךָ", אויב דו זעסט אז עס קומען אויף דיר צרות און יסורים, אנטלויף צו די הייליגע תורה, וועסטו ווערן געראטעוועט.


בנוגע די לשון הרע'ס וואס מען רעדט אויפ'ן רבי'ן און אויפ'ן רבינ'ס מענטשן; דערמאנסט מיר די מעשה וואס האט פאסירט ביי רבי נתן, מען האט עדות געזאגט אויף רבי נתן אז ער עסט אום ט' באב, צוויי עדות האבן געשוואוירן אז זיי האבן געזען ווי רבי נתן מאכט א סעודה, ער עסט און טרינקט אום ט' באב; רבי נתן איז געווען גאנץ ט' באב איינגעשפארט, מען האט ארויסגעהערט וויינען א גאנצן טאג, רבי נתן האט געוויינט אויפ'ן חורבן בית המקדש נישט נאר ט' באב, נאר יעדע נאכט ביי תיקון חצות. זיין שכן, יונה מלמד, האט געזאגט פאר זיין רבי, ווען זיין רבי האט אים געבעטן ער זאל ביינאכט הרג'נען רבי נתן: "דער רבי זאל מכבד זיין א צווייטן מיט די מצוה, איך קען דאס נישט טון פאר מיין שכן רבי נתן, איך הער יעדע נאכט ווי ער זאגט תיקון חצות מיט אזא געוויין, מיט א זיסקייט, איך וועל דאס נישט טון"; אויף אזא איד האט מען געזאגט אז ער עסט ט' באב און טאנצט ט' באב.


שפעטער האט מען געפרעגט איינער פון די עדות וואס האבן מעיד געווען די פאלשע עדות, עקיבא מאירטשעס, היתכן, ווי קען זיין איר האט געשוואוירן אויף ליגנט? האט ער געענטפערט: "מיר האבן געזען רבי נתן עסן ט' באב וואס איז געפאלן אום שבת, מיר האבן נישט געשוואוירן פאלש, מיר האבן געוויסט אז מען וועט אונז נישט פרעגן אויב דאס איז געווען ט' באב שחל בשבת"; די רבנים, זיי האבן געמיינט אז רבי נתן האט געגעסן אין א וואכענדיגע ט' באב.


אזוי אויך האט מען געזאגט אויף רבי נתן נאך פאלשע עדות, די זעלבע צוויי עדות האבן געשוואוירן אז זיי האבן געזען רבי נתן זיצן מיט א מיידל, שפעטער האט מען געפרעגט די מענטשן וואס האבן דאס מעיד געווען, היתכן, ווי קען זיין איר האט געשוואוירן אויף ליגנט, האבן זיי געזאגט, מיר האבן געזען רבי נתן זיצן מיט זיין אייניקל (א קינד פון זיין טאכטער חנה צירל), א קליין מיידל פון ווייניגער פון א יאר, מיר האבן נישט געשוואוירן פאלש, מיר האבן געוואוסט אז מען וועט אונז נישט פרעגן אויב דאס איז געווען אן אייניקל; אזוי איז געווארן די מחלוקת השם ישמרינו.


אזוי איז געווען ביים רבי'ן; דער רבי האט אמאל געזאגט פאר רבי נתן ער זאל פארן צום הייליגן קדושת לוי זכותו יגן עלינו אויף שבת, ווייל דער חולק וואס האט געקריגט אויפ'ן רבי'ן איז געפארן צו זיין אויף שבת אין בארדיטשוב רעדן לשון הרע אויפ'ן רבי'ן. רבי נתן איז געפארן, ער האט זיך נישט באוויזן ביז'ן זמן כניסת השבת ווייל ער האט געוויסט אז אויב דער הייליגער קדושת לוי וועט אים זען וועט ער אים בעטן ער זאל אוועקפארן כדי עס זאל נישט זיין קיין מחלוקת, פרייטאג צונאכטס איז רבי נתן אריינגעקומען אין בית המדרש, ווען דער הייליגער קדושת לוי זכותו יגן עלינו האט אים געזען האט ער אים זייער מכבד געווען, רבי נתן מיט זיין חבר רבי נפתלי האבן געווארט צו זען וואו דער חולק וועט זיך אוועק זעצן, זיי זענען דאך געקומען נאר פאר דעם, ער זאל נישט קענען רעדן זיינע שקרים אויפ'ן רבי'ן; זיי האבן געווארט און געווארט ביז ווען זיי האבן געזען וואו ער נעמט זיין פלאץ, ווען ער האט זיך אראפגעזעצט האט זיך רבי נתן געזעצט נעבן אים און רבי נפתלי אנטקעגן אים (מען האט שפעטער געפרעגט רבי נתן פארוואס ער איז געזעצן נעבן אים? האט ער געזאגט: "איך בין געווען גרייט אז אויב איך וועל הערן איין ווארט רעדן קעגן רבי'ן וועל איך אים פארשווייגן"), א גאנצע סעודה האט ער נישט געעפנט זיין מויל צו רעדן אויפ'ן רבי'ן.


נאך שבת איז רבי נתן אריין צום הייליגן קדושת לוי זכותו יגן עלינו, פרעגט אים דער הייליגער קדושת לוי אויב עס איז אמת אז דער רבי הייסט זיינע תלמידים טרינקען ברוינפן אינדערפרי פאר'ן דאווענען כדי מען זאל קענען דאווענען מיט שטארקע התלהבות? האט רבי נתן געזאגט: "רבי, איר אויך?! איר גלייבט די אלע לשון הרע'ס?" האט דער הייליגער קדושת לוי געזאגט: "ניין, ניין, איך גלייב נישט; איך פרעג נאר ווייל יענער זאגט אזוי, אז דער רבי הייסט טרינקען פאר'ן דאווענען"; האט רבי נתן פארשטאנען פארוואס דער רבי האט אים אהין געשיקט אויף שבת, כדי דער חולק זאל נישט קענען פארקויפן זיינע שקרים און מאכן א מחלוקה אויפ'ן רבי'ן.


אזוי איז אין יעדן דור, אלע מחלוקת אויף צדיקים איז פון לשון הרע; וויי פאר די וואס זענען דאס מקבל, זיי נעמען אן לשון הרע'ס אויף צדיקים. חס וחלילה צו טראכטן אז מיר טאנצן ט' באב, חס וחלילה צו זאגן אויף ברסלב'ע חסידים אז מיר זענען נישט מתאבל ט' באב אזוי ווי די הלכה איז; אז דו וועסט אננעמען די אלע לשון הרע וועסטו אפלאזן דיין לערנען און דו וועסט פארשעמען צדיקים, אזוי ווי דער רבי זאגט (ספר המדות, אות לשון הרע, סימן ח): "עַל יְדֵי לָשׁוֹן הָרָע אֵין לָאָדָם חֵשֶׁק לִלְמֹד", דורך לשון הרע פארלירט מען די חשק צו לערנען, "גַּם מְבַזֶּה אֶת הַצַּדִּיק", און מען פארשעמט צדיקים; מען קען מער נישט מקבל זיין פון דעם צדיק, ווייל מען גלייבט די לשון הרע'ס און אז מען האט מער נישט קיין חיזוק לאזט מען אפ די תורה.


דער אייבערשטער זאל העלפן מיר זאלן נישט גלייבן קיין ליגנט און נישט הערן קיין לשון הרע, וועלן מיר זוכה זיין צו ווערן גערעכנט ווי די צדיקים. אזוי ווי דער רבי זאגט (שם, אות יא): "מִי שֶׁאֵין מְקַבֵּל לָשׁוֹן הָרָע עַל צַדִּיק", 

#48 - פארוואס רעדט מען אין ברסלב מיט אזא ברייטקייט איבער'ן צדיק?
סיפורי צדיקים, חסידות ברסלב, אמונה, צדיקים, קשיות, תכלית, בלבולים, אמונת חכמים, חסד

תוכן השאלה‎

לכבוד דער ראש ישיבה שליט"א,


איך בין אויפגעוואקסן אין א ברסלב'ע שטוב, אבער ס'איז דא אסאך זאכן אין ברסלב וואס שטערט מיר זייער שטארק, בפרט דער ענין ווי אזוי מ'רעדט פונעם צדיק מיט אזא ברייטקייט. צום ערשט האב איך זיך געוואלט בארואיגן אז ס'איז נאר די וועג ווי אזוי ברסלב'ע חסידים רעדן, אבער אין די ספרים זעט מען אויך די זעלבע, למשל די לשונות, "דער עיקר איז זיך מקשר צו זיין צום צדיק", "אלעס ווערט געטון דורכ'ן צדיק האמת", דאס שטערט מיר זייער.


אויך הער איך אסאך פון אנדערע חסידות'ן ווי אזוי מ'מאכט אוועק ברסלב, "ס'איז נישט אונזער דרך", "יעדער דארף גיין לויט זיין שורש נשמה", "פארוואס זענען די פריערדיגע צדיקים נישט געגאנגען אויף דעם דרך", "דער רבי איז טאקע יא גוט, אבער רבי נתן האט פארדרייט", און דאס מאכט מיר פילע בלבולים.


אויך שטערט מיר די מעשה ווי אזוי רבי נתן איז מקורב געווארן, ווען די חסידים האבן אים געשיקט קויפן בייגעלעך און ער איז געווארן זייער דערביטערט אויפ'ן וועג וכו'. פארוואס האט אים אזוי געשטערט צו גיין קויפן די בייגעלעך, ביי חסידישע אידן ווייסט מען דאך אז מיט איין טריט פאר יענעם שפארט מען זיך טויזנט טריט פאר זיך. בכלל מיין איך אז אין ברסלב רעדט מען נישט אזויפיל פון חסד און מדות טובות ווי ביי אנדערע חסידות'ן.


בקיצור, איך בין פול מיט בלבולים איבער ברסלב, און איך ווייס נישט וואס דער ריכטיגער וועג איז. דער עיקר האב איך מורא אז ווען איך וועל אויפקומען אויף יענע וועלט וועל איך אפשר געוואויר ווערן אז דער ברסלב'ער דרך איז בכלל נישט עפעס ספעציעל, און איך האב נישט געדארפט ליידן אזויפיל דערפאר.


איך האף אז דער ראש ישיבה שליט"א וועט מיר קענען אביסל אויסקלארן דעם קאפ.


יישר כח

תשובה מאת הראש ישיבה שליט"א:‎

בעזרת ה' יתברך


יום א' פרשת ויגש, ה' טבת, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


דו פרעגסט זייער א וויכטיגע שאלה, אסאך האבן די שאלה; מיט'ן אייבערשטנ'ס הילף וועל איך דיר דאס געבן צו פארשטיין.


דאס ווייסטו אז דער אייבערשטער האט באשאפן די וועלט נאר פאר איין סיבה, מיר זאלן וויסן אז עס איז דא א באשעפער. אלעס וואס ער האט באשאפן אויף די וועלט איז נאר פאר די איין סיבה - מיר זאלן מכיר זיין דעם אייבערשטן, אזוי ווי דער הייליגער זוהר זאגט (בא מב.): "בְּגִין דְּאִשְׁתְּמוֹדָעוּן לֵיהּ", - מיר זאלן וויסן פון אים; מיר זאלן וויסן אז אלעס וואס עס איז דא אויף די וועלט - איז ער אליינס, נישטא קיין שום זאך וואס גייט פון זיך אליין, קומט פון זיך אליין, נאר אלעס אלעס איז דער אייבערשטער.


דעריבער דארף מען לעבן מיט דעם, מען דארף זוכן ארויסצונעמען פון יעדע זאך דעם אייבערשטן. דער רבי הייבט אן דעם ספר ליקוטי מוהר"ן (חלק א, סימן א): "כִּי אִישׁ הַיִּשְׂרְאֵלִי צָרִיךְ תָּמִיד לְהִסְתַּכֵּל בְּהַשֵּׂכֶל שֶׁל כָּל דָּבָר", א איד דארף שטענדיג זוכן דעם אייבערשטן אין יעדע זאך, אין יעדע זאך וואס מען זעט דארף מען זען דעם אייבערשטן און אין יעדע זאך וואס מען הערט דארף מען הערן דעם אייבערשטן, ווייל אין יעדע זאך וואס מען זעט און הערט - ליגט באהאלטן דער אייבערשטער; און דאס איז די מדריגה פון די גרויסע צדיקים, זיי זוכן שטענדיג דעם אייבערשטן, פון יעדע זאך וואס גייט אריבער אויף זיי הערן זיי און זעען זיי נאר אלוקית, אזוי ווי עס שטייט (משלי ד, יח): "וְאֹרַח צַדִּיקִים", די וועג פון די הייליגע צדיקים, "כְּאוֹר נֹגַהּ", איז ווי א שטארקע ליכט, "הוֹלֵךְ וָאוֹר עַד נְכוֹן הַיּוֹם", עס איז אזוי ווי א ליכטיגקייט וואס שיינט אלץ שטערקער און שטערקער, עס איז זיי אזוי ליכטיג אזוי ווי די זון וואס שיינט; די אמונה איז ביי זיי אזוי קלאר אזוי ווי די שטערקסטע ליכט.


די הייליגע צדיקים - זיי זעען נאר אייבערשטער און זיי הערן נאר אייבערשטער; אפילו פון די נייעס וואס טוט זיך אין די וועלט הערן זיי נאר אלוקית. אזוי ווי דער רבי זאגט (שיחות הר"ן, סימן נב): "מִכָּל הַדְּבָרִים צוֹעֵק כְּבוֹד הַשֵּׁם יִתְבָּרַךְ, כִּי מְלֹא כָל הָאָרֶץ כְּבוֹדוֹ", פון יעדע זאך שרייט ארויס דער אייבערשטער, ווייל דער אייבערשטער איז איבעראל, "וַאֲפִילּוּ מִסִּפּוּרֵי הַגּוֹיִים", אפילו פון די וועלטליכע נייעס, נייעס פון די אומות העולם, "צוֹעֵק גַּם כֵּן כְּבוֹד הַשֵּׁם יִתְבָּרַךְ", - הערט מען אויך ארויס דעם אייבערשטן, אזוי ווי עס שטייט (תהלים צו, ג): "סַפְּרוּ בַגּוֹיִם כְּבוֹדוֹ", פון די נייעס ביי די פעלקער - קומט ארויס כבוד פאר'ן אייבערשטן; ווייל דער אייבערשטער איז איבעראל באהאלטן, ער וויל מיר זאלן אים זוכן און געפונען.


יעצט וועסטו שוין פארשטיין פארוואס דער רבי רעדט אזויפיל פון קומען צו א צדיק, פון זיין צוגעבינדן צום צדיק; ווייל צו קענען צוקומען צו לעבן מיט'ן אייבערשטן דארף מען האבן איינער וואס זאל דאס אריינברענגען אין אונז, מיר אליינס זענען זייער ווייט פון דעם, מיר דארפן רחמי שמים צו זיין פשוט'ע אידן, ווי קענען מיר בכלל אנקומען צו אזא שכל - צו לעבן מיט'ן אייבערשטן, גיין מיט'ן אייבערשטן, ארויסנעמען פון יעדע זאך דעם אייבערשטן? נאר דורך התקרבות להצדיק.


אן א צדיק איז נישט שייך צוצוקומען צו די מדריגה, בפרט דער וואס פאלט אראפ אין עבירות רחמנא לצלן; ווער רעדט נאך איינער וואס ליגט אין תאות ניאוף השם ישמרינו, ווי קען מען צוקומען צו זיין בטל צום אייבערשטן? ווי קען אריינגיין אין א פארגרעבטע קאפ - איידלקייט און לויטערקייט? ער טראכט דאך נאר עבירות, ער זעט נאר עבירות, ווי קען אזא איינער צוקומען צו וויסן פונעם אייבערשטן? נאר דורך א צדיק; דער צדיק איז אזוי גרויס און אזוי הייליג און ער לאזט זיך אראפ צו אונז פשוט'ע מענטשן, אזוי ווי דער רבי זאגט (ליקוטי מוהר"ן, חלק א', סימן ל), דער צדיק קען נעמען די גרעסטע השגות און דאס געבן צו פארשטיין פאר אונז וואס מיר זענען א בחינה פון שכל קטן, ער ברענגט אריין אין די נידריגסטע מענטשן די גרויסע שכל, אז אלע זאלן שפירן דעם אייבערשטן.


אן א צדיק קענען מיר נישט צוקומען צו לעבן מיט'ן אייבערשטן, אן א צדיק זענען מיר וואס מיר זענען; מיר ליגן וואו מיר ליגן, אין אונזערע נארישקייטן; יעדער איינער אין זיינע נפילות, אין זיינע פארגרעבטקייטן. דער צדיק האט רחמנות, ער איז זיך מוסר נפש פאר אונז אז מיר זאלן אויך האבן א געפיל אין תורה און מצוות, דער רבי זאגט (ליקוטי מוהר"ן חלק ב', סימן ז) דער צדיק איז דער גרעסטער רחמן, ער האט אמת'ע רחמנות; ער נעמט מענטשן וואס זענען ווייט פונעם אייבערשטן און ברענגט זיי נאנט צום אייבערשטן.


דערפאר האט דער רבי געזאגט (חיי מוהר"ן, סימן רצט): "אִי אֶפְשַׁר לִהְיוֹת אִישׁ כָּשֵׁר בֶּאֱמֶת כִּי אִם כְּשֶׁמִתְקַרְבִין לְהַצַּדִּיק הָאֱמֶת שֶׁבַּדּוֹר", מען קען נישט זיין קיין ערליכער איד נאר אז מען איז מקורב צום צדיק הדור, ווייל דער אייבערשטער האט באשאפן די וועלט - "זֶּה לְעוּמַת זֶּה, עָשָׂה הָאֱלֹקִים", אנטקעגן קדושה איז דא טומאה, אנטקעגן די אור אין סוף ברוך הוא, די גרויסע ליכטיגקייט וואס שיינט פונעם אייבערשטן אויף די גאנצע וועלט - איז דא דער סמ"ך מ"ם אליינס וואס פארשטעלט אלעס און באהאלט אלצדינג דורך שלעכטע מידות און עקלדיגע תאוות; תאות ניאוף, תאות ממון, תאות אכילה ושתיה, תאות הכבוד והשררה און תאות הנצחון וכו', די אלע תאוות רעות פארשטעלט דעם אייבערשטן; דעריבער דארף מען האבן א צדיק וואס ער האט זיך אזוי אויסגעארבעט אז ער האט זוכה געווען צו ווערן איינס מיט'ן אייבערשטן, אינגאנצן נכלל ווערן אינעם אין סוף ברוך הוא; דורך אים וועלן מיר אויך זוכה זיין צוצוקומען צו די מדריגות.


דער צדיק האט א כח, ער קען נעמען מענטשן וואס זענען גאר ווייט פון די קדושה, מענטשן וואס ליגן אין שאול תחתית - און זיי מקרב זיין צום אייבערשטן אליין. אזוי ווי דער רבי האט געזאגט (חיי מוהר"ן, סימן שי ובהשמטות): "כַּמָּה צֶלֶם אֱלֹקִים הָיוּ מֻנָּחִים בָּרֶפֶשׁ, שֶׁאֲנִי הוֹצֵאתִים מֵהָרֶפֶשׁ וְהַטִּיט שֶׁהָיוּ שָׁם", עס זענען דא פון מיינע מענטשן וואס איך האב זיי ארויסגענומען פון בלאטע און האבן היינט א צלם אלוקים, "הֲלֹא יֵשׁ אֶצְלִי אֲנָשִׁים שֶׁאֵינִי יוֹדֵעַ אִם הַשְּׁאוֹל תַּחְתִּיּוֹת הָיָה דַּי לָהֶם", איך האב דא פון מיינע מענטשן וואס איך ווייס נישט אויב דער שאול תחתית וואלט גענוג געווען פאר זיי, "כִּי גַּם הַשְּׁאוֹל תַּחְתִּיּוֹת הָיָה קָטָן לִפְנֵיהֶם", דער שאול תחתית איז ווייניג געזאגט, "שֶׁאִם הָיָה אֶפְשָׁר לָהֶם לַחְתֹּר תַּחַת שְׁאוֹל תַּחְתִּית הָיוּ חוֹתְרִים", ווען מען וואלט ווען געקענט אויפגראבן א טיפערע פלאץ פון שאול תחתית - וואלט מען דאס ווען געדארפט טון פאר זיי, "וְעַל יָדִי נִתְקָרְבוּ אֵלָיו יִתְבָּרַךְ בְּהִתְקָרְבוּת כָּזֶה שֶׁאֵין לָהֶם לְהִתְבַּיֵּשׁ מִצַּדִּיקִים גְּדוֹלִים", און דורך מיר זענען זיי צוריק געקומען צום אייבערשטן, זיי האבן זוכה געווען צו ווערן אזעלכע צדיקים אז זיי האבן זיך נישט וואס צו שעמען פון די גרויסע צדיקים.


איך האף אז עס וועט דיר שוין נישט מבלבל זיין די זאך פארוואס מען רעדט אזויפיל פון 'צדיק', דו וועסט זיך פרייען אז עס איז דא א וועג פאר דיר צוצוקומען צו די גרויסע מדריגות, צוצוקומען צו האבן א שטארקע קלארע לויטערע אמונה אינעם אייבערשטן; וואס נאר דורך אמונת חכמים איז מען זוכה צו האבן אמונה אינעם אייבערשטן, אזוי ווי חכמינו זכרונם לברכה זאגן (מכילתא בשלח ו, ז) אויפ'ן פסוק (שמות יד, לא): "וַיַּאֲמִינוּ בַּה' וּבְמשֶׁה עַבְדּוֹ", די אידן האבן זוכה געווען ביי קריעת ים סוף צו האבן אמונה אינעם אייבערשטן און אין משה רבינו, פרעגן די הייליגע חכמים: "אִם בְּמֹשֶה הֶאֱמִינוּ - בַּה' לֹא כָּל שֶׁכֵּן", אז די אידן האבן געהאט אמונה אין משה רבינו איז דאך זיכער אז זיי האבן געגלייבט אינעם אייבערשטן! "אֶלָּא כָּל הַמַּאֲמִין בְּרוֹעֶה שֶׁל יִשְׂרָאֵל - כְּאִלוּ מַאֲמִין בְּמִי שֶּׁאָמַר וְהָיָה הָעוֹלָם", נאר די תורה וויל אונז ווייזן ווי אזוי מען איז זוכה צו האבן אמונה אינעם אייבערשטן, נאר דורך אמונת חכמים, ווייל דורכדעם וואס די אידן האבן געגלייבט אין משה רבינו האבן זיי זוכה געווען צו וַיַּאֲמִינוּ בַּה', עיין שם.


בנוגע די צווייטע בלבול, די מעשה מיט די בייגל; עס שטערט דיר דעם סיפור התקרבות פון רבי נתן וואס האט זיך אפגעשפילט אין די תקופה ווען ער איז געווען מקורב ביים גרויסן צדיק הרב הקדוש רבי לוי יצחק מבארדיטשוב זכותו יגן עלינו, איין וואך מוצאי שבת איז ער געזיצן מיט די תלמידים פון הרב הקדוש מבארדיטשוב זכותו יגן עלינו ביי סעודת מלוה דמלכה, מען האט געמאכט א גורל צווישן זיי וועם מען זאל שיקן קויפן בייגל און רבי נתן'ס נאמען איז ארויסגעקומען ביים גורל אז ער דארף גיין איינקויפן בייגל, איז ער געגאנגען איינקויפן בייגל פאר מלוה מלכה. אויפ'ן וועג איז ער געווארן זייער צעבראכן, ער האט געטראכט צו זיך: 'אויף דעם בין איך באשאפן געווארן, צו גיין קויפן בייגל?' און ער איז זייער צעבראכן געווארן פון דעם. ער איז אריינגעקראכן אין א פארמאכטע שול דורכ'ן פענסטער, ער איז ארויף אין ווייבער שול, גענומען א תהילים און אנגעפאנגען צו זאגן קאפיטל נאך קאפיטל מיט גרויסע בכיות, ער האט געוויינט צום אייבערשטן: "וואס וועט זיין דער תכלית מיט מיר?" ער האט אזוי שטארק געוויינט ביז ער איז אראפגעפאלן אויף דער ערד און ער איז איינגעשלאפן.


ער חלומ'ט זיך ווי ער שטייט ביי א גרויסער לייטער, ער הייבט אן ארויפצוקריכן און ער פאלט אראפ, ער קריכט נאכאמאל ארויף און ער פאלט נאכאמאל צוריק, אזוי איז געווען יעדעס מאל וואס ער איז ארויף א טרעפל, און יעדעס מאל וואס ער איז ארויף העכער איז ער געפאלן שטערקער, ביז ער איז שוין ארויף אלע טרעפ ביז אויבן, דעמאלט איז ער אראפגעפאלן און ער האט זיך מער נישט געקענט אויפשטעלן, פלוצלינג זעט ער א מענטש וואס זאגט אים די ווערטער: "דראפע זיך און האלט זיך, שטארק זיך מיט אלע דיינע כוחות", שפעטער ווען ער איז אנגעקומען צום רבי'ן האט ער גלייך געכאפט אז דער מענטש וועם ער האט געזען אין חלום ווי ער זאגט אים: "דראפע זיך און האלט זיך" - איז נישט קיין צווייטער ווי דער הייליגער רבי.


עס שטערט דיר די מעשה, עס זעט אויס ווי רבי נתן האט נישט געוואלט טון חסד; חס ושלום צו זאגן אויף דעם הייליגן רבי נתן אז ער האט נישט געוואלט טון חסד, ער איז נישט צעבראכן געווארן פון דעם זאך אז ער דארף גיין קויפן בייגל, עס איז נישט געווען נאך אזא בעל חסד ווי דער הייליגער רבי נתן זכרונו לברכה; דער רבי האט געזאגט פאר רבי יצחק, דער טיראוויצער מגיד'ס איידעם (חיי מוהר"ן, סימן שלח): "קוק אן דעם אינגערמאן - רבי נתן - ער איז ביי זיך א שטיק בלאטע".


איינמאל האט דער רבי זייער אויסגערימט רבי נתן פאר אנשי שלומינו, אז רבי נתן איז א שפל ברך און אן עניו; שפעטער האבן אנשי שלומינו געוואלט אויספרובירן אויב דאס איז ריכטיג, זיי האבן אפגעשמועסט אז זיי גייען דאס דערגיין. איינער האט זיך אנגערופן צום צווייטן, הויך אויפ'ן קול, אז רבי נתן זאל הערן: "איך בין זייער הונגעריג, אפשר גייסטו מיר קויפן א בייגל?" האט זיך דער אנדערער אנגערופן: "איך האב נישט יעצט קיין כח, אפשר וועל איך גיין שפעטער". ווען רבי נתן האט דאס געהערט האט ער געזאגט: "געב מיר די געלט, איך וועל דיר גיין קויפן די בייגל", האבן זיי געזען אז עס איז ממש וואס דער רבי זאגט, ער איז גרייט צו גיין ברענגען פאר א צווייטן איד עסן, ער איז ביי זיך גארנישט (פעלת הצדיק, סימן תז).


דאס וואס ער האט אזוי געוויינט צום אייבערשטן בשעת'ן קויפן די בייגל, דאס איז געווען איידער ער איז געווען מקורב צום רבי'ן, ער האט געשפירט ווי עס פעלט אים עפעס אין לעבן; נישט דאס טון חסד האט אים געשטערט, עס האט אים געשטערט עפעס אנדערש, ער האט נישט געקענט נעמען דאס פארברענגען פון חסידים. דער הייליגער קדושת לוי האט אים זייער ליב געהאט, ער האט זיך באנומען צו אים מיט א באזונדערע ליבשאפט, ער פלעגט אים רופן מיט א ליבליכע נאמען "מיין נתן'לע"; אבער וויבאלד רבי נתן איז געווען א גרויסער מתמיד און א גרויסער למדן האט ער נישט געקענט דערליידן די פארברענגען וכו' מיט די סעודות וכו', ער האט דאס אנגעקוקט ווי מען פארברענגט סתם די צייט. ער פלעגט ארומגיין מיט ספיקות און בלבולים וואס צו טון, עס האט אים געפייניגט דאס געוויסן: 'ווי אזוי איז מען זוכה צו זיין אן ערליכער איד? ווי אזוי איז מען זוכה צו דינען דעם אייבערשטן?' - אויף דעם האט ער געוויינט: "רבונו של עולם, איך בין באשאפן געווארן צו קויפן בייגל", ער האט נישט געוויינט אויפ'ן קויפן די בייגל, ער האט געוויינט אויף דעם וואס עס פעלט אים א וועג אין לעבן, ער שפירט א חסרון אין לעבן, עס פעלט אים א טעם אין עבודת השם.


יעצט, אויף דעם וואס דו האסט מורא אז ווען דו וועסט ארויפקומען אויף יענע וועלט וועסטו זען אז ברסלב איז נישט די וועג וכו'; עס זעט מיר אויס אז דו ביסט געבוירן געווארן אין א שטוב וואס רופט זיך ברסלב אבער איז ווייט פון ברסלב, וואלסטו געוואוסט וואס דער רבי וויל פון אונז - וואלסטו נישט געהאט אזעלכע בלבולים.


וואס וויל דער רבי? דער רבי וויל מיר זאלן לערנען, מיר זאלן דאווענען, מיר זאלן לעבן מיט'ן אייבערשטן און מיר זאלן זיך פרייען מיט די מצוות – אויף דעם האסטו מורא אז מען וועט דיר זאגן דאס איז נישט אמת? איך וויל וויסן, דו האסט אויך מורא אז ווען דו וועסט ארויפקומען אויבן אין הימל וועסטו דארפן אפגעבן דין וחשבון אויף דיינע טעג און יארן? אדער דאס פאלט דיר ניטאמאל איין, אז עס וועט קומען א טאג וואס מען וועט דארפן ענטפערן דעם שומר הפתח די שרעקעדיגע שאלה (תנא דבי אליהו רבא, א): "עֲמֹד וַעֲרוֹךְ מִקְרָא שֶׁקָרִיתָ", הייב אן זאגן, וויפיל חומש האסטו געלערנט? "עֲמֹד וַעֲרוֹךְ מִשְׁנָה שֶׁשָׁנִיתָ", הייב אן זאגן די משניות וואס דו האסט געלערנט; טראכסט אמאל 'וואס וועל איך ענטפערן אויף די פראגע?' טראכסט אמאל 'וואס וועט זיין מיט די עבירות?'


דער הייליגער רבי נתן זכרונו לברכה וואס האט זיין גאנץ לעבן געלעבט מיט תכלית, ביי אים איז דאס געווען דער עיקר; ער האט געזאגט: "איך שרייב מיינע ספרים נאר פאר א מענטש וואס טראכט פון תכלית, ער טראכט 'איין טאג וועל איך זיין א גוסס און א נפטר, איך וועל ליגן אויף דער ערד מיט די פיס צום טיר'; איינער וואס טראכט נישט אז איין טאג וועט ער שטארבן און ליגן אויף דער ערד מיט די פיס צום טיר - איז ביי מיר חשוב אזוי ווי א בהמה, וואס לעבט, עסט און שלאפט און ווייסט נישט וואס דער סוף איז"; דער הייליגער רבי נתן האט געזאגט: "אלעס קען איך זיך אויסמאלן, נאר נישט דעם ערשטן ברוך הבא אין קבר, דאס קען איך מיך נישט אויסמאלן, ווען מען וועט מיר אפירנעמען, איך וועל דארפן אפגעבן דין וחשבון - דאס קען איך נישט טראכטן".


וויל איך דיר פרעגן אויב דו טראכסט פון דעם: 'וואס וועט זיין ווען איך וועל אוועקגיין פון די וועלט, מען וועט מיר לייגן מיט די פיס צום טיר', אדער דו האסט נאר איין דאגה, אז אפשר וועסטו אויסגעפונען אויבן אז לערנען און דאווענען און רעדן צום אייבערשטן איז נישט דער אמת? מיר דארפן טראכטן וואס וועט זיין ווען מיר וועלן אוועקגיין פון די וועלט, אפשר זענען מיר פון די צוויי כיתות מענטשן וואס דער רבי רעדט פון זיי, דער הייליגער רבי האט געזאגט (חיי מוהר"ן, סימן שנד): "עַל שְׁנֵי כִּתּוֹת אֲנָשִׁים יֵשׁ לִי רַחֲמָנוּת גָּדוֹל עֲלֵיהֶם", אויף צוויי גרופעס מענטשן האב איך גרויס רחמנות, "עַל אֵלּוּ אֲנָשִׁים שֶׁהָיוּ יְכוֹלִים לְהִתְקָרֵב אֵלַי וְאֵינָם מִתְקָרְבִים", אויף מענטשן וואס האבן געקענט מקורב ווערן צו מיר און זיי זענען נישט מקורב געווארן, "וְעַל אֵלּוּ הַמְקֹרָבִים אֵלַי וְאֵינָם מְקַיְּמִים אֶת דְּבָרַי", און אויף די וואס זענען מקורב צו מיר און פאלגן מיך נישט; "כִּי אֲנִי יוֹדֵעַ, שֶׁיִּהְיֶה עֵת, בְּעֵת שֶׁיִּהְיֶה הָאָדָם מֻנָּח עַל הָאָרֶץ עִם רַגְלָיו אֶל הַדֶּלֶת, אָז יִסְתַּכֵּל עַל עַצְמוֹ הֵיטֵב, וְיִתְחָרֵט מְאֹד מְאֹד עַל שֶׁלּא זָכָה לְהִתְקָרֵב אֵלַי, אוֹ שֶׁלֹּא קִיֵּם אֶת דְּבָרַי. כִּי אָז יֵדְעוּ שֶׁאִם הָיוּ מְקֹרָבִים אֵלַי וּמְקַיְּמִים אֶת דְּבָרַי, לֹא הָיָה שׁוּם דַּרְגָּא בָּעוֹלָם שֶׁלֹּא הָיִיתִי מְבִיאָם לְאוֹתָהּ הַמַּדְרֵגָה, אֲבָל לֹא יוֹעִיל אָז", ווייל עס וועט קומען די צייט וואס דער מענטש וועט ליגן מיט די פיס צום טיר, דאס מיינט ווען מען וועט שטארבן - וואס דעמאלט לייגט מען אראפ דעם מענטש אויף דער ערד מיט די פיס אויסגעדריידט צום טיר, און דער מענטש וועט זיך דעמאלט אנקוקן ווי אזוי ער זעט אויס, און ער וועט חרטה האבן: 'פארוואס האב איך נישט געפאלגט דעם רבי'ן? ווען איך וואלט ווען געפאלגט דעם רבי'ן וואלט איך זוכה געווען צוצוקומען צו די גרעסטע מדריגות אויף די וועלט', אבער עס וועט שוין זיין צו שפעט.


דער אייבערשטער זאל העלפן מיר זאלן פאלגן דעם הייליגן רבי'ן, וועלן מיר זיך נישט דארפן שעמען - נישט אויף די וועלט און נישט אויף יענע וועלט.

#47 - די קמיע פון מוהרא"ש דארף האבן דאס בילד דערויף?
צדיקים, מוהרא"ש, בילדער, קמיע

תוכן השאלה‎

לכבוד דער ראש ישיבה שליט"א,


א שיינעם דאנק אויף אלע שיעורים, דאס געבט מיר כח בייצושטיין אלע נסיונות.


איך האב געוואלט פרעגן איבער די קמיע פון מוהרא"ש זי"ע. איך בין א מיידל און איך וויל טראגן די קמיע, אבער מיינע עלטערן זאגן מיר אז ס'איז נישט קיין צניעות אז א מיידל זאל טראגן אויף זיך א בילד פון א מאן, אפילו פון א צדיק. וויל איך וויסן אויב איך קען פארדעקן דאס בילד, אויב דאס וועט נאך ווייטער זיין א שמירה און סגולה, און אזוי וועלן מיינע עלטערן אויך זיין צופרידן.


יישר כח

תשובה מאת הראש ישיבה שליט"א:‎

בעזרת ה' יתברך


יום ג' פרשת מקץ, כ"ט כסליו, ה' דחנוכה, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


... תחי'


איך האב ערהאלטן אייער בריוו.


די קמיע פון מוהרא"ש איז נישט דאס בילד, די קמיע איז די אותיות וואס איז איינגעקריצט דערין, דאס בילד האט נישט מיט'ן קמיע.


אז אייערע עלטערן ווילן נישט איר זאלט גיין מיט'ן בילד קענט איר אראפנעמען דעם בילד; הגם עס איז נישט קיין שום פראבלעם פאר א פרוי אדער מיידל צו האבן א בילד פון א צדיק. בילדער פון צדיקים ברענגט נאר יראת שמים; עס איז באוואוסט אז דער חזון איש זכר צדיק לברכה האט געהייסן פאר א מנהל פון א מיידל שולע ער זאל אויפהענגען בילדער פון צדיקים אין אלע קלאסן כדי די מיידלעך זאלן שטענדיג זען דעם פנים פון צדיקים און דאס וועט ברענגען אויף זיי יראת שמים.


אז אייער מאמע וויל נישט איר זאלט האבן די בילד - נעמט אראפ דעם בילד. בלייבט מיט די קמיע; דאס וועט זיין א סגולה פאר שמירה און הצלחה.


דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#46 - זייט איך בין מקורב געווארן צום רבי'ן שפיר איך א ירידה ברוחניות
התחזקות, צדיקים, בלבולים, בר מצוה

תוכן השאלה‎

לכבוד דער ראש ישיבה שליט"א,


איך ווער שוין באלד בר מצוה, איך בין ברוך ה' געוואויר געווארן פון הייליגן רבי'ן און פון זיינע גוטע עצות, און איך בין זיך זייער מחזק.


איך שפיר אבער א מאדנע זאך, זייט איך בין מקורב געווארן צום רבי'ן שפיר איך א ירידה ברוחניות. דאס דאווענען איז נישט די זעלבע ווי פריער, דאס לערנען איז אויך נישט די זעלבע, און דאס איז מיר זייער מבלבל.


איך בין זיך מתבודד א שעה יעדן טאג, און איך פרוביר אויך צו לערנען אויפ'ן סדר דרך הלימוד, ווי אזוי קען איך זיך אבער דערהייבן ברוחניות?


יישר כח פאר אלע חיזוק און שיעורים.

תשובה מאת הראש ישיבה שליט"א:‎

בעזרת ה' יתברך


יום ב' פרשת וישלח, י"ד כסליו, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


לכבוד הבחור הבר מצוה ... נרו יאיר.


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


דער רבי רעדט שוין פון דיין שאלה, דער הייליגער רבי זאגט (שיחות הר"ן, סימן עט): "מַה שֶׁכְּשֶׁאָדָם מַתְחִיל לִכְנֹס בַּעֲבוֹדַת הַשֵּׁם וּלְהִתְקָרֵב לְצַדִּיק הָאֱמֶת בָּאִים עָלָיו הִרְהוּרִים וּבִלְבּוּלִים גְּדוֹלִים", דאס וואס מען שפירט ווען מען ווערט מקורב צום צדיק אמת, פונקט דעמאלט הייבן מען אן צו באקומען שלעכטע מחשבות און בלבולים, וואס איז פשט פון דעם? זאגט דער רבי: "זֶה כְּמוֹ לְמָשָׁל כְּלִי מַיִם שֶׁמִתְּחִלָּה נִרְאֶה כְּאִלּוּ הַמַּיִם צְלוּלִים וְכוּ'", דאס איז אזוי ווי וואסער, ווען מען נעמט א שיסל וואסער זעט דאס אויס ווי עס איז קלאר, ערשט שפעטער ווען מען לייגט דאס אויפ'ן פייער, מען קאכט דאס אויף, דעמאלט הייבן אן ארויף קומען שמוץ, ביז מען דארף ארויסשעפן די אלע שמוץ. "וּמִתְּחִלָּה נִדְמֶה כְּאִלּוּ הַמַּיִם צְלוּלִים לְגַמְרֵי וְכוּ'", אבער אין אנהייב האט מען גארנישט געזען קיין שמוץ, עס האט אויסגעזען אז דאס איז שיינע קלארע וואסער, פלוצלונג ווען מען שטעלט דאס וואסער אויפ'ן פייער הייבט אן ארויסקומען שמוץ, "כְּמוֹ כֵן מַמָּשׁ קֹדֶם שֶׁמַּתְחִיל הָאָדָם לִכְנֹס בַּעֲבוֹדַת ה' אֲזַי הַטּוֹב וְהָרָע מְעֹרָבִין בּוֹ וּמֵחֲמַת שֶׁהֵם מְעֹרָבִים מְאֹד אֵין נִרְאֶה הַפְּסֹלֶת וְהָרָע שֶׁבּוֹ כְּלָל, כִּי הֵם מְעֹרָבִים יַחַד לְגַמְרֵי הָרָע עִם הַטּוֹב", אזוי איז מיט'ן מענטש פאר ער ווערט מקורב צום צדיק, איידער ער הייבט אן דינען דעם אייבערשטן איז ביי אים אויסגעמישט דאס שלעכטס מיט דאס גוטס, אז מען זעט נישט ארויס דאס שלעכטס, ווייל עס איז אזוי שטארק אויסגעמישט, עס איז ממש איין זאך, "אַךְ אַחַר כָּךְ כְּשֶׁמַּתְחִיל לִכְנֹס בַּעֲבוֹדַת הַשֵּׁם וּמִתְקָרֵב לְצַדִּיק הָאֱמֶת אֲזַי מַתְחִיל לְהִזְדַּכֵּךְ וּלְהִתְבָּרֵר", ערשט ווען מען ווערט מקורב צום אמת'ן צדיק, מען הייבט אן דינען דעם אייבערשטן - דעמאלט הייבט זיך אן אפטיילן דאס שלעכטס פון דאס גוטס, "וַאֲזַי עוֹלָה הַפְּסֹלֶת וְהָרָע בְּכָל פַּעַם לְמַעְלָה כַּמָּשָׁל הַנִּזְכַּר לְעֵיל", עס קומט ארויס שלעכטס, מען הייבט אן האבן שלעכטע מחשבות וכו'. "וְצָרִיךְ שֶׁיַּעֲמֹד אֶחָד שֶׁיָּסִיר מִמֶּנּוּ חֶלְאָתוֹ וּפְסָלְתּוֹ בְּכָל פַּעַם וַאֲזַי יִשָּׁאֵר אַחַר כָּךְ זַךְ וְצָלוּל לְגַמְרֵי בֶּאֱמֶת כָּרָאוּי", מען דארף האלטן אין איין ארויסשעפן דאס שלעכטס פון זיך ביז מען ווערט א גרויסער צדיק.


קוק נישט אויף גארנישט, דו זיי ממשיך מיט דיין התקרבות צום הייליגן רבי'ן; לערן דיינע שיעורם כסדרן אויפ'ן רבינ'ס וועג (שיחות הר"ן, סימן עו) און זיי זיך מתבודד; רעד צום אייבערשטן אויף דיין אייגענע שפראך, בעט אים ער זאל דיר מקרב זיין צו אים. דערצייל אים אלעס וואס גייט אריבער אויף דיר - וועסטו זוכה זיין אז דאס גאנצע שלעכטס וועט ארויסגיין פון דיר, דו וועסט זיין אזוי ווי קלארע לויטערע וואסער.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#45 - קענען מיר נישט ווערן ווי די גרויסע צדיקים?
התחזקות, סיפורי צדיקים, ספרי ברסלב, צדיקים, תשובה, תפלות אויף אידיש

תוכן השאלה‎

לכבוד דער ראש ישיבה שליט"א,


צום ערשט א גרויסן יישר כח פאר אלע חיזוק בריוו וואס איך באקום, דאס געבט מיר אסאך חיזוק און כח ווייטער אנצוגיין.


אויף די פראגע וואס איך האב געפרעגט איבער וועלכע סארט מעשיות צו דערציילן פאר קינדער, האט דער ראש ישיבה שליט"א מיר געשריבן, "דערצייל פאר די קינדער אלע מעשיות פון צדיקים; עס האט נישט צו טון יא נאכמאכן נישט נאכמאכן, ווייל מיר דארפן וויסן אז מיר זענען זייער ווייט פון זיין א צדיק, מיר זענען זייער ווייט פון וואס מיר דארפן באמת זיין, אבער אויב מיר וועלן זיין מקושר צו צדיקים, מיר וועלן גלייבן אין זיי און פאלגן וואס זיי זאגן - וועלן מיר אויך זוכה זיין צו ווערן צדיקים".


איך בין געווארן אביסל צעבראכן ביים דאס ליינען, ווייל די גאנצע זאך פארוואס איך האב מיר צוגעכאפט צום רבי'ן איז דאך געווען נאר ווייל דער רבי זאגט אז מען קען זיין א גרויסער צדיק בלויז מיט'ן זיך פירן בתמימות ובפשיטות און איך פרוביר זייער שטארק זיך צו פירן אויף דעם וועג, איך לערן אויפ'ן סדר דרך הלימוד, איך רעד אסאך צום אייבערשטן, איך פרוביר זייער שטארק מכבד צו זיין מיין ווייב, און איך האב פארשטאנען אז ווען מ'פירט זיך אזוי ווערט מען א צדיק, איז וואס דארף איך נאך חוץ פון דעם?


דער ראש ישיבה איז דער איינציגסטער וואס האט מיר געגעבן א וועג צו זיין א צדיק, און יעצט זע איך אז איך בין נאך זייער ווייט פון דעם, איז וואס איז יא די וועג צו ווערן א גרויסער צדיק?


יישר כח


 


 

תשובה מאת הראש ישיבה שליט"א:‎

 


בעזרת ה' יתברך


יום ד' פרשת מטות-מסעי, כ"ג תמוז, שנת תש"פ לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר.


איך פארשטיי נישט פארוואס דו ביסט צעבראכן געווארן פון די בריוו.


ווען מיר קוקן זיך אן ווי אזוי מיר זעען אויס דעמאלט דארף מען זיין צעבראכן, אבער אז מיר קוקן אויף די צדיקים, מיר זענען מקושר צו צדיקי אמת שרפי מעלה וועלכע זענען עוסק בתיקון העולם, זיי זענען אונז מתקן - דעמאלט דארף מען זיין זייער פרייליך.


מיר טארן זיך נישט לאזן נארן, מיר דארפן וויסן אז מיר זענען נאך זייער זייער ווייט פון וואס מיר דארפן זיין; אפילו מיר וועלן פאררעכטן אלעס וואס מיר דארפן מתקן זיין, וואס וועט זיין מיט די צייט וואס מען האט געטון נישט גוטע זאכן? אין די צייט וואלטן מיר דאך געקענט טון גוטע זאכן, אזוי ווי דער רבי האט געזאגט (ליקוטי מוהר"ן, חלק א', סימן מט): "אִיר דַארְפְט זִיךְ זֵייעֶר יָאגִין אַרַיינְצוּכַאפְּן גוּטְס, אִיר זָאלְט נָאךְ קֶענִין עֶפִּיס אַרַיין כַאפִּין"; כדי אנצופולן די טעג און יארן וואס מיר האבן געטון נארישקייטן.


איך פארשטיי נישט פארוואס דו ביסטו אזוי צעבראכן פון די בריוו, וואס מיינסטו - מיר זענען שוין פארטיג, מיר זענען שוין ווי אזוי מיר דארפן זיין? מיר דארפן וויינען צום אייבערשטן און אים בעטן אז מיר זאלן זיין ערליכע אידן; קוק א לשון פון רבי'ן ווי אזוי מיר דארפן וויינען, דער רבי זאגט (ליקוטי מוהר"ן, חלק ב', סימן לט): "וְרָאוּי לָנוּ לוֹמַר זֹאת בִּבְכִיָּה, בִּדְמָעוֹת שָׁלִישׁ, לִבְכּוֹת, וּלְהִתְגַּעְגֵּעַ, לְבַקֵּשׁ וּלְהִתְחַנֵּן לְפָנָיו יִתְבָּרַךְ", מיר דארפן וויינען מיט הייסע טרערן צום אייבערשטן, מיר דארפן וויינען, בענקען און בעטן: "מָתַי נִזְכֶּה לָזֶה, שֶׁיִּהְיֶה לָנוּ זֶה הַדַּעַת", ווען וועלן מיר שוין זוכה זיין צו דעם, "שֶׁנּוּכַל לָדַעַת וּלְהַכִּיר הַבּוֹרֵא יִתְבָּרַךְ מִכָּל דָּבָר שֶׁל זֶה הָעוֹלָם בִּפְרָטֵי פְּרָטִיּוּת", רבונו של עולם, ווען וועל איך האבן דעם שכל, איך זאל וויסן אז אלעס איז דער אייבערשטער, נישטא גארנישט אויף די וועלט אויסער דעם באשעפער, רבונו של עולם ווען וועל איך זוכה זיין לעבן מיט דיר און זען אין יעדע זאך נאר דיר, "וּכְּפִי הַמַּדְרֵגָה פְּחוּתָה שֶׁלָּנוּ עַתָּה, וְכֻלָּנוּ אֵין פָּנֵינוּ יָפוֹת כְּלָל", ווייל ווי אזוי מיר זעען דערווייל אויס זענען מיר נאך זייער ווייט פון דאס אלעס, "אָנוּ צְרִיכִין שֶׁיְּרַחֵם עָלֵינוּ הַשֵּׁם יִתְבָּרַךְ, לִתֵּן לָנוּ מַנְהִיג רוֹעֶה נֶאֱמָן, שֶׁיּוּכַל לְהָאִיר בָּנוּ יְדִיעָה הַנַּ"ל, כְּדֵי שֶׁנּוּכַל לְעָבְדוֹ יִתְבָּרַךְ כָּרָאוּי וְלָבוֹא אֶל הַתַּכְלִית", דער אייבערשטער זאל רחמנות האבן אויף אונז, אונז ברענגען צום אמת'ן צדיק וואס וועט אריין שיינען אין אונז אז מיר זאלן איינערקענען אינעם אייבערשטן; ווייל ווען מען איז זוכה צו האבן א צדיק אזוי ווי משה רבינו דעמאלט זענען אלע זוכה צו שפירן דעם אייבערשטן אויף די גרעסטע מדריגה, אפילו א פחות שבפחותים, אפילו די וואס זענען בבחינת שפחה, אזוי ווי חכמינו זכרונם לברכה זאגן (מכילתא בשלח מסכתא דשירה, פרק ג): "רָאֲתָה שִׁפְחָה עַל הַיָם", די דינסטן האבן געזען דעם אייבערשטן ביי קריאת ים סוף, מיט אזא שטארקע אמונה, "מַה שֶׁא רָאָה יְחֶזְקֵאל בֶּן בּוּזִי", מער ווי וואס יחזקאל הנביא האט זוכה געווען; ווייל ווען מען האט א צדיק, א מנהיג אמיתי - ברענגט ער אריין אזא שטארקע און קלארע אמונה אפילו אין די וואס זענען נאך ווייט.


מאך זיך שיעורים אינעם הייליגן רבינ'ס ספרים, וועסטו אנהייבן זען דאס גרויסקייט פון יעדע מצוה וואס מיר טוען, דו וועסט ווערן פרייליך און שפירן נאנט צום אייבערשטן און אין די זעלבע צייט וועסטו שפירן שווערע געפילן; דו וועסט אנהייבן זען אז מיר זענען נאך זייער ווייט. ווייל ווען מען הייבט אן לערנען דעם רבינ'ס ספרים מען הייבט אן טרעטן אויף די שטויב פון די צדיקים - הייבט מען אן שרייען וואס די גזלנים האבן געשריגן: "וויי איז מיר, אזוינס האב איך געטון? גיוואלד געב מיר א תשובה". (עיין סיפורי מעשיות, מעשה ג).


 


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.


 

#44 - פארוואס שרייבט מוהרא"ש אזוי שארף אין זיין צוואה?
צדיקים, מוהרא"ש, קשיות, סדר דרך הלימוד

תוכן השאלה‎

לכבוד דער ראש ישיבה שליט"א,


איך בין זיך מחיה מיט די חיזוק פונעם ראש ישיבה וואס האלט מיר ממש ביים לעבן, איך האב אנגעהויבן לעבן, און איך האב אנגעהויבן לערנען אויפ'ן סדר דרך הלימוד.


איך האב אבער א זאך וואס שטערט מיר זייער, דאס וואס איך האב געליינט אין די צוואה פון מוהרא"ש וואו ער שרייבט זייער שארף אויף די אלע וואס האבן אים געטשעפעט, אז דער אייבערשטער ווער נקמה נעמען אין זיי, און אזוי ווייטער. ווי אזוי קען א צדיק רעדן אזוי? צו וועלן זען שלעכטס ביי אנדערע אידן? א צדיק איז דא צו משפיע זיין נאר גוטס פאר יעדן.


איך מיין גארנישט פערזענליך, אבער ס'איז מיר שווער אנצוגיין מיט'ן לערנען אויף סדר דרך הלימוד צוליב די קשיות וואס איך האב אויף מוהרא"ש, ובפרט אויף דעם וואס ער שרייבט אין זיין צוואה.


יישר כח

תשובה מאת הראש ישיבה שליט"א:‎

בעזרת ה' יתברך


יום א' פרשת יתרו, י"ד שבט, שנת תש"פ לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר.


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


וויסן זאלסטו אז א צדיק וויל נישט זען שלעכטס ביי אנדערע אידן, א צדיק וויל משפיע זיין פאר אלע אידן נאר גוטס; עס גייט אים אין לעבן אז אידן זאלן האבן נאר גוטס.


דער צדיק האט אזא שטארקע כח אז ער קען צוריק ברענגען די גאנצע וועלט צום אייבערשטן, וואס טוט דער ס"מ? ער האט זייער מורא אויב דער צדיק וועט אנטפלעקט ווערן, ווייל דעמאלט וועלן דאך אלע אידן צוריק קומען צום אייבערשטן, דערפאר מאכט ער מען זאל רעדן שלעכטס אויפ'ן צדיק, אזוי האלטן זיך מענטשן צוריק פון מקורב ווערן צו אים; ער פארשטעלט דעם צדיק וואס קען צוריק ברענגען יעדן איינעם צום אייבערשטן, אפילו מענטשן וואס זענען שוין זייער ווייט, אזוי ווי דער רבי האט געזאגט (חיי מוהר"ן, סימן רנא): "יֵשׁ לְאֵל יָדִי לְהַחֲזִיר כָּל הָעוֹלָם כֻּלּוֹ לְמוּטָב", איך קען צוריק ברענגען די גאנצע וועלט צום אייבערשטן, "וְלֹא בִּלְבַד אֲנָשִׁים פְּשׁוּטִים", נישט נאר פשוט'ע מענטשן קען איך צוריק ברענגען צום אייבערשטן, "אֶלָּא אֲפִלּוּ צַדִּיקִים וַאֲנָשִׁים גְּדוֹלִים אֲנִי יָכוֹל לְהַחֲזִירָם לְמוּטָב", איך קען צוריק ברענגען אלע גרויסע צדיקים צום גוט'ן וועג; קומט עמלק און מאכט ליצנות אויף די אמת'ע צדיקים, אלעס נאר צו פארשטעלן דעם אמת'ן צדיק.


אז דו וועסט נאכאמאל לערנען די צוואה מיט אן אמת'ע בליק וועסטו זען אז דאס איז בכלל נישט שארף געשריבן, עס איז פול מיט רחמנות; דו וועסט וויינען ווען דו וועסט ליינען די ווערטער וואס מוהרא"ש שרייבט אין די צוואה (צוואת מוהרא"ש, אות יד): "לֹא הָיָה לִי יוֹם אֶחָד טוֹב בְּזֶה הָעוֹלָם - בְּלִי שׁוּם גֻּזְמָא כְּלָל", איך האב נישט געהאט קיין איין גוטן טאג אין מיין לעבן, אן קיין גוזמא, "וּמַמָּשׁ בָּכִיתִי בְּכָל יוֹם וָיוֹם", איך פלעג וויינען יעדן טאג פון מיין לעבן, "מֵרֹב צַעַר וְעַגְמַת נֶפֶשׁ שֶׁסְבָבוּנִי מִבַּיִת וּמִחוּץ", פון די יסורים וואס איז אויף מיר אריבער - סיי פון אינדרויסן און סיי פון שטוב; מיט אלע צרות אין יסורים האט ער נישט אויפגעהערט מחזק זיין אידישע קינדער, טאג און נאכט, נאכט און טאג - האט ער געשריבן ספרים און קונטרסים פאר בחורים און מיידלעך זיי זאלן זיך האבן מיט וואס צו מחזק זיין.


איך האב נאכאמאל אפיר גענומען די צוואה אויפצוזוכן וועלכע שטיקל דיר שטערט, איך ליין און איך וויין זעענדיג וואס מוהרא"ש שרייבט (שם, אות יא): "אִיךְ וִויל אַייךְ זָאגְן דֶעם רֵיינֶעם אֱמֶת, אַז דִי אַלֶע וָואס הָאבְּן גֶעהַאט אַ חֵלֶק אִין דֶעם שְׁלֶעכְטְן נָאמֶען וָואס מֶען הָאט אַרוֹיסְגֶעלָאזְט אוֹיף מִיר, זָאל מְקוּיָם וֶוערְן בַּיי זֵיי דֶער פָּסוּק (תְּהִלִים יב, ד): "יַכְרֵת ה' כָּל שִׂפְתֵי חֲלָקוֹת לָשׁוֹן מְדַבֶּרֶת גְדֹלוֹת, אֲשֶר אָמְרוּ לִלְשׁׂנֵנוּ נַגְבִּיר שְׂפָתֵינוּ אִתָּנוּ מִי אָדוֹן לָנוּ" - זֵיי וֶועלְן אִינְגַאנְצְן פַארְשְׁנִיטְן וֶוערְן. אוּן זֵיי וֶועלְן קֵיינְמָאל נִישְׁט פַארְגֶעבְּן וֶוערְן אוֹיף דָאס וָואס זֵיי הָאבְּן גֶעטוּן, דֶער הֵיילִיגֶער "רְמָ"א" פַּסְקְ'נְט (אוֹרַח חַיִים סִימָן תר"ו) אַז אוֹיבּ מֶען הָאט אַרוֹיסְגֶעלָאזְט אַ שְׁלֶעכְטְן נָאמֶען אוֹיף אַ מֶענְטְשׁ דַארְף מֶען יֶענֶעם נִישְׁט מוֹחֵל זַיין. דֶער "מָרְדְכַי" שְׁרַייבְּט אַז אוֹיבּ מֶען לָאזְט אַרוֹיס אַ שְׁלֶעכְטְן נָאמֶען אוֹיף אַ מֶענְטְשׁ וֶוערְט דָאס קֵיינְמָאל נִישְׁט פַארְגֶעבְּן - "אֵין לוֹ מְחִילָה עוֹלָמִית" עַיֵין שָׁם.


דאס וואס מוהרא"ש שרייבט איז בכלל נישט שארף, דאס איז וואס דוד המלך בעט דעם אייבערשטן (תהילים יב, ד) אז די אלע וואס רעדן שלעכטס אויף צדיקים, זיי פארשפרייטן לשון הרע אויפ'ן צדיק און זענען גורם אז אידישע קינדער זאלן נישט קענען תשובה טון - זאלן נישט האבן קיין חלק אויף די וועלט און אויף יענע וועלט; דו שרייבסט אז דו האסט קשיות אויף מוהרא"ש, איך וויל דיר פרעגן, תהלים האסטו אויך אויפגעהערט זאגן? דוד המלך בעט אין תהלים (שם): "יַכְרֵת ה' כָּל שִׂפְתֵי חֲלָקוֹת, לָשׁוֹן מְדַבֶּרֶת גְּדֹלוֹת, אֲשֶׁר אָמְרוּ לִלְשֹׁנֵנוּ נַגְבִּיר שְׂפָתֵינוּ אִתָּנוּ מִי אָדוֹן לָנוּ", דער אייבערשטער זאל פארשניידן אלע בעלי לשון הרע, זיי זאלן נישט האבן קיין חלק לעולם הבא; האסטו אויפגעהערט צו זאגן תהילים?


קוק ווייטער וואס מוהרא"ש שרייבט, פארוואס איז ער זיי נישט מוחל? פארוואס בעט ער דעם אייבערשטן אז ער זאל זיי פארשניידן: "דִי מֶענְטְשְׁן וֶועלְכֶע הָאבְּן אוֹיף מִיר אַרוֹיסְגֶעלָאזְט דֶעם שְׁלֶעכְטְן נָאמֶען הָאבְּן מִיט דֶעם גֶעמַאכְט אוּן גוֹרֵם גֶעוֶוען אַז טוֹיזְנְטֶער אִידְן זָאלְן נִישְׁט תְּשׁוּבָה טוּן, דִי מֶענְטְשְׁן וָואס הָאבְּן דָאס גֶעטוּן זֶענֶען 'חוֹטְאִים וּמַחְטִיאִים אֶת הָרַבִּים', וָואס נָאר דֶער אֵייבֶּערְשְׁטֶער וֵוייסְט, אוּן עֶר וֶועט זִיכֶער נְקָמָה נֶעמֶען פוּן זֵיי".


א צדיק גייט אין לעבן צוריק צו ברענגען אלע אידן צום אייבערשטן; אים גייט נישט אן אז מען רעדט אויף אים, אים שטערט נישט וואס מען טוט מיט אים, ער איז ביי זיך גארנישט, ער איז בטל ומבוטל צום אייבערשטן, ביים לעבן איז ער שוין ביי זיך "שָׁכֵן לֶעָפָר בְּחַיָּיו", אזוי ווי ער ליגט שוין באגראבן, ער וויל גארנישט, ער דארף גארנישט, ער איז יעדע רגע גרייט צוריק צו גיין צום אייבערשטן, ער וויל איין זאך: 'אלע אידן זאלן זיין באהאפטן צום אייבערשטן'. מוהרא"ש פלעגט זאגן: "מיר גייט נישט אן וואס מען רערט אויף מיר, עס גייט מיר אן אז מען האלט צוריק מענטשן פון תשובה טון; דאס וואס איך שרייב אנטקעגן די וואס רעדן און מאכן חוזק פון מיר, וואס איז נוגע פאר מיר אליינס גייט מיר נישט אן, נאר די מענטשן זענען גורם אז טויזנטער אידן זאלן נישט תשובה טון".


איך וויל דיר פרעגן, וואס וואלסטו געטון ווען דו זעסט מענטשן ווערן דערטראנקען אין וואסער און עס שטייט איינער און ווארפט זיי אויס שטריקן זיי זאלן זיך קענען ראטעווען, קומען לצים און שניידן אפ די שטריקן און אלע מענטשן אין וואסער ווערן דערטראנקען, וואס וואלסטו געטון מיט די לצים? ווי אזוי וואלסטו געקוקט אויף זיי? ווי אזוי וואלסטו געשריבן אויף זיי? זענען זיי נישט קיין רוצחים? דאס זעלבע איז ווען איינער רעדט לשון הרע אויף ספרים און קונטרסים וואס זענען מחזק צעבראכענע בחורים און מיידלעך וואס דערטרונקען זיך, זיי פאלן אראפ אין זינד, זיי האבן נאך איין האפענונג צוריק צו קומען, דורך די ספרים און קונטרסים און עס קומען מענטשן וואס זאגן: "מען טאר נישט אריינקוקן אין די ספרים און קונטרסים", וואס זענען זיי? ווי אזוי דארף מען קוקן אויף זיי?


מיט דעם אלעם וואס מוהרא"ש האט געליטן אלע יארן פון די וואס רעדן אויף אים, בעט אונז מוהרא"ש מיר זאלן נישט מאכן קיין מחלוקות און מיר זאלן זיך נישט קריגן מיט קיינעם; אזוי ווי מוהרא"ש שרייבט ווייטער (צוואת מוהרא"ש, שם): "מִיט-דֶעם-אַלֶעם בֶּעט אִיךְ אַייךְ, מַיינֶע טֵייעֶרֶע קִינְדֶער אוּן תַּלְמִידִים, אַז אִיר זָאלְט זִיךְ נִישְׁט אַרַיינְמִישְׁן אִין קַיין מַחְלוֹקֶת, אִיר זָאלְט נָאר שְׁטִיל שְׁוַוייגְן אוּן נִישְׁט עֶנְטְפֶערְן פַאר דִי וָואס הָאבְּן מִיר פַארְשֶׁעמְט. דֶער אֵייבֶּערְשְׁטֶער אִיז זִיכֶער גֶערֶעכְט מִיט אַלֶעם וָואס עֶר טוּט, אִיךְ דַארְף תְּשׁוּבָה טוּן, אוּן דָאס טוּ אִיךְ טַאקֶע, יֶעדְן טָאג טוּ אִיךְ נָאכְאַמָאל תְּשׁוּבָה, וַוייל נִישְׁט אוּמְזִיסְט רוֹדְפְ'ט מֶען מִיר.


וָואס טוּ אִיךְ דֶען? אִיךְ בִּין נָאר מְגַלֶה דֶעם אֵייבֶּערְשְׁטְן פַאר דִי גַאנְצֶע וֶועלְט, אוֹיף אַזַא וֶועג אַז אֲפִילוּ דֶער שְׁוַואכְסְטֶער אוּן נִידֶערִיגְסְטֶער מֶענְטְשׁ זָאל אוֹיךְ קֶענֶען שְׁפִּירְן דִי לִיכְטִיגְקַייט פוּנֶעם אֵייבֶּערְשְׁטְן. אוּן דֶערִיבֶּער אִיז דִי מִדַת הַדִין מְקַטְרֵג אוֹיף מִיר, אוּן דִי מִדַת הַדִין גֵייט אַרַיין אִין דִי רְשָׁעִים וֶועלְכֶע טְשֶׁעפֶּענֶען מִיר אוּן קְרִיגְן אוֹיף מִיר, אוּן אִיךְ דַארְף נָאר טוּן תְּשׁוּבָה שְׁלֵימָה. וַוייל אוֹיף צוּ קֶענֶען מְגַלֶה זַיין דִי לִיכְטִיגְקַייט פוּנֶעם אֵייבֶּערְשְׁטְן אוֹיף אַזַא גֶעוַואלְדִיגֶע פַארְנֶעם, דַארְף מֶען הָאבְּן אַ סְפֶּעצִיעֶלֶע זְכִיָה פוּן הִימְל.


אָבֶּער פוּן אַייךְ בֶּעט אִיךְ אַז אִיר זָאל נָאר אָפְּשְׁוַוייגְן, אִיר זָאלְט גָארְנִישְׁט צוּרִיק עֶנְטְפֶערְן פַאר דִי אַלֶע וָואס רֶעדְן קֶעגְן מִיר, זֵיי וֶועט שׁוֹין דֶער אֵייבֶּערְשְׁטֶער בַּאשְׁטְרָאפְן, וַוייל וֶוער עֶס רֶעדְט אוֹיף מִיר וֶועט שׁוֹין כַאפְּן זַיינְס, פְרִיעֶר אָדֶער שְׁפֶּעטֶער".


אז דו האסט קשיות אויף צדיקים זאלסטו טון וואס דער הייליגער רבי אלימלך זכותו יגן עלינו זאגט (הנהגות אדם, סימן א) מען זאל זיך מתבודד זיין און וויינען צום אייבערשטן אויף אלע מעשים וואס מען דארף פאררעכטן, "וְאָז יִרְאֶה בְּעַצְמוֹ שֶׁעָמְדוּ עֲוֹנוֹתָיו נֶגֶד עֵינָיו, וְיִזְכֹּר אֶת חֲטֹּאתָיו וַעֲווֹנוֹתָיו וּפְשָׁעָיו כֶּהָרִים וּגְבָעוֹת", דעמאלט וועט מען זען די עבירות וואס גרייכט אזויפיל ווי ריזיגע בערג, "אֲשֶׁר מֵעוֹלָם לֹא זָכַר אוֹתָם אִם עָשָׂה כָּכָה". וואס פאר'ן זיך מתבודד זיין האט ער בכלל נישט געוואוסט אז ער דארף תשובה טון אויף דעם, "כָּכָה יַעֲשֶׂה לֹא פַּעַם וְלֹא שְׁתַּיִם וְלֹא מֵאָה פְּעָמִים, עַד אֲשֶׁר יְרַחֲמוּ עָלָיו מִן הַשָׁמַיִם", אזוי זאל ער טון נישט איין מאל, נישט צוויי מאל, נישט הונדערט מאל; ער זאל זיך אזוי פירן ביז דער אייבערשטער וועט רחמנות האבן אויף אים און אים פירן אויפ'ן ריכטיגן וועג, "וְיִתְפַּלֵּל לְהַשֵּׁם יִתְבָּרַךְ שֶׁיַּדְרִיכֵהוּ בַּדֶּרֶךְ וְיוֹרֵהוּ דַּרְכּוֹ שֶׁלֹא יְבַלֶּה חַיֵּי חַיָּיו", ער זאל בעטן דעם אייבערשטן ער זאל וויסן ווי אזוי זיך צו פירן, ער זאל נישט פארברענגען זיינע יארן און טעג מיט נארישקייטן, ביז דער אייבערשטער וועט אים העלפן ער וועט וויסן ווי אזוי זיך צו פירן.


הלואי זאלסטו זיך מאכן א שיעור אין לערנען יעדן טאג די צוואה פון מוהרא"ש, דורכדעם וועסטו זוכה זיין צו לעבן מיט'ן אייבערשטן. בפרט אות ט וואו מוהרא"ש שרייבט: "זִכְרוּ הֵיטֵיב וּתְיַישְּׁבוּ עַצְמְכֶם וְאָז תִּרְאוּ כִּי שָׁוְא תְּשׁוּעַת אָדָם, וְהַכֹּל הֶבֶל הֲבָלִים", געדענקט גוט און נעמט גוט אריין אין אייער קאפ אז איר האט קיינעם נישט אויף די וועלט, עס איז א שאד זיך צו פארלאזן אויף מענטשן, "אַף אֱחָד לֹא יָכוֹל לַעֲזוֹר לָכֶם, וּמִכָּל שֶׁכֵּן שֶׁאֵינוֹ יָכוֹל לְהַזִּיק לָכֶם", קיינער קען אייך נישט העלפן און זיכער נישט שלעכטס טון, "וְעַל כֵּן אַל תִּירָאוּ וְאַל תֵּחַתּוּ מִשּׁוּם בִּרְיָה שֶׁבָּעוֹלָם, וּמִכָּל שֶׁכֵּן שֶׁאַל תַּחֲנִיפוּ אֶת שׁוּם בִּרְיָה, כִּי לֹא יוֹעִיל כְּלָל, אֶלָּא עוֹד יַזִיק לָכֶם בִּבְרִיאוּתְכֶם", דעריבער זאלט איר נישט מורא האבן פון קיין שום מענטש און איר זאלט זיך נישט חנפ'נען צו קיינעם ווייל דאס וועט אייך גארנישט העלפן, פארקערט, דאס וועט אייך שאטן צום געזונט, "כִּי כְּשֶׁאָדָם שָׂם בִּטְחוֹנוֹ בְּבָשָׂר וָדָם, וְאַחַר כָּךְ כְּשֶׁאֵינוֹ נַעֲשָׂה כִּרְצוֹנוֹ אֲזַי בָּא לִידֵי אַכְזָבוֹת גְּדוֹלוֹת עַד מְּאֹד, וְנִשְׁבָּר לְגַמְרֵי, וְנוֹפֵל רוּחוֹ, וְנֶחֱלַשׁ דַּעְתּוֹ", ווייל ווען מען פארלאזט זיך אויף מענטשן און דערנאך זעט מען אז יענער איז נישט אינטערעסירט דיר צו העלפן און ער קען דיר נישט העלפן, דאן ווערט מען זייער אנטוישט און זייער צעבראכן, "אֲבָל בָּזֶה שֶׁמַּכְנִיסִים אֶת עַצְמוֹ לְגַמְרֵי בֶּאֱמוּנָה פְּשׁוּטָה בּוֹ יִתְבָּרַךְ, אָז מַצְלִיחִים בְּכָל הָעִנְיָנִים, כִּי אֵינוֹ חוֹנֵף לְשׁוּם בִּרְיָה, וְכֵן אֵינוֹ מִתְיָרֵא מִשּׁוּם בִּרְיָה, וְחַי אֶת הַחַיִּים שֶׁלּוֹ", אבער אז מען גלייבט אינעם אייבערשטן און מען פארלאזט זיך אויף אים - איז מען זייער מצליח, עיין שם.


איך האף אז דו וועסט אפלאזן דיינע נארישע חכמה'לעך, דו וועסט צוריק אנהויבן לערנען פלייסיג דעם דרך הלימוד, וועסטו זוכה זיין צו לערנען כל התורה כולה. מוהרא"ש זכרונו לברכה שרייבט אין די צוואה (אות יג): "וּכְשֶׁתַּגִיעוּ לְעוֹלָם הָאֱמֶת אָז תִּיוָכְחוּ צִדְקַת 'סֵדֶר דֶּרֶך הַלִימוּד' שֶׁל רַבֵּינוּ זַ"ל", ווען איר וועט ארויף קומען אויף יענע וועלט וועט איר זיך איבערצייגן די ווארהייט פונעם הייליגן רבינ'ס 'סדר דרך הלימוד'; "וְעַל כֵּן מַה וְלָמָּה לָכֶם לְהִתְוַכֵּחַ?! טַעֲמוּ וּרְאוּ כִּי טוֹב הַשֵּׁם, הַרְגִילוּ עַצְמְכֶם לָזֶה וְאָז תִּרְאוּ וְתִּרְגְשׁוּ כָּל מִינֵי טַעֲמִים בְּחַיֵּיכֶם", דעריבער זאלט איר זיך נישט טענה'ן מיט קיינעם, נאר געוואוינט אייך צו צו לערנען לויט דעם סדר דרך הלימוד, דעמאלט וועט איר זען און שפירן אלע טעמים אויף די וועלט, "כִּי הַתּוֹרָה הִיא חִיוּתֵנוּ בָּעוֹלָם הַזֶה וּבָעוֹלָם הַבָּא, חִיוּת גַּשְׁמִי וְחִיוּת רוּחְנִי", ווייל די תורה איז אונזער לעבן אויף די וועלט און אויף יענע וועלט, די תורה געבט אונז לעבן סיי בגשמיות און סיי ברוחניות, "אַשְׁרֵי מִי שֶׁאֵינוֹ מַטְעֶה עַצְמוֹ בָּזֶה הָעוֹלָם כְּלָל, וְיוֹדֵעַ אַשֶׁר עִיקָר הַלִימוּד הוּא רַק לַעֲשׂוֹת רְצוֹנוֹ יִתְבָּרַךְ וְלוֹמֵד עַל מְנָת לְקַיֵים מִצְווֹתָיו יִתְבָּרַךְ וְלַעֲשׂוֹת נַחַת רוּחַ לוֹ יִתְבָּרַךְ", וואויל איז דעם מענטש וואס לאזט זיך נישט נארן און ווייסט אז דער עיקר לימוד התורה איז צו טון דעם רצון פונעם אייבערשטן, עיין שם.


דער אייבערשטער זאל רחמנות האבן אויף דיר און אויף אלע אידן.

#43 - מיין לעבן האט זיך געטוישט צום גוטן דורכ'ן הערן די שיעורים
צדיקים, הפצה, דרשות, מקוה

תוכן השאלה‎

לכבוד דער ראש ישיבה שליט"א,


איך וויל פשוט זיך באדאנקען פאר'ן ראש ישיבה שליט"א פאר די געוואלדיגע דרשות און חיזוק, וואס האט מיר מקרב געווען צום אייבערשטן, ס'האט מיר געגעבן א נייעם לעבן, און מיר געהאלפן מיט אזויפיל זאכן.


שוין איבער א חודש וואס איך האב אנגעהויבן גיין אין מקוה יעדן טאג, דאס איז געקומען נאכ'ן הערן א שיעור וואס דער ראש ישיבה האט געזאגט, "אז דו קענסט נאכנישט גיין אין מקוה, כאטש בעט דעם אייבערשטן אויף דעם", און איך האב טאקע דעמאלט אנגעהויבן מתפלל זיין אויף דעם, און למעשה האב איך טאקע אנגעהויבן גיין אין מקוה טעגליך.


אויך האב איך אנגעהויבן לערנען תורה יעדן טאג, איך האב זיך געמאכט א שיעור מיט א חברותא אז מיר זאגן צוזאמען יעדן טאג א בלאט גמרא אויפ'ן סדר דרך הלימוד. און אזוי ווייטער איז מיין גאנצע לעבן געטוישט געווארן צום גוטן אין יעדן אספעקט, סיי אינדערהיים און סיי ביי די ארבעט.


דער אייבערשטער זאל העלפן אז דער ראש ישיבה זאל האבן אסאך כח ווייטער צו מחזק זיין אידישע קינדער, און זען פיל אידיש נחת פון די קינדער און תלמידים.


יישר כח

תשובה מאת הראש ישיבה שליט"א:‎

בעזרת ה' יתברך


יום ב' פרשת בא, ראש חודש שבט, שנת תש"פ לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר.


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


איך פריי זיך זייער צו הערן אז דו לעבסט א נייע לעבן זייט דו ביסט זיך מחזק מיט'ן רבינ'ס ווערטער; האסט אנגעהויבן גיין אין מקוה, האסט זיך גענומען לערנען, דיין צוגאנג אין שטוב צו דיין ווייב, ביי די ארבעט און אלעס - איז מיט דרך ארץ וכו', וכו'; עס איז ממש אזוי ווי דער רבי האט געזאגט (חיי מוהר"ן, סימן שנח): "מיט יעדע שיחה וואס איך שמועס מיט ענק קען מען זוכה זיין צו זיין אן ערליכער איד, נישט סתם אן ערליכער איד נאר אן ערליכער איד אזוי ווי איך מיין אן ערליכע איד".


אז מען לעבט מיט א צדיק איז דאס לעבן גאר אנדערש, מען לעבט מיט'ן אייבערשטן, מען נעמט עבודת השם מיט שמחה. חכמינו הקדושים זאגן (ברכות לג:): אויפ'ן פסוק (דברים י, יב): "וְעַתָּה יִשְׂרָאֵל מָה ה' אֱלֹקֶיךָ שֹׁאֵל מֵעִמָּךְ, כִּי אִם לְיִרְאָה אֶת ה' אֱלֹקֶיךָ, לָלֶכֶת בְּכָל דְּרָכָיו וּלְאַהֲבָה אֹתוֹ, וְלַעֲבֹד אֶת ה' אֱלֹקֶיךָ בְּכָל לְבָבְךָ וּבְכָל נַפְשֶׁךָ", - משה רבינו זאגט פאר כלל ישראל: "וואס בעט שוין דער אייבערשטער פון אייך, נאר צו האבן יראת שמים", פרעגן די הייליגע חכמים: "איז דען יראת שמים עפעס א קלייניגקייט, אז דו זאגסט: 'וואס בעט שוין דער אייבערשטער, נאר צו האבן יראת שמים?!'" ענטפערט די גמרא: "אִין, לְגַבֵּי מֹשֶה מִילְתָא זוּטְרְתָא הִיא", פאר משה רבינו איז יראת שמים א קלייניגקייט; פרעגט דער הייליגער בעל שם טוב זכותו יגן עלינו (עיין דגל מחנה אפרים פרשת תצוה, בתחילת הפרשה): משה רבינו רעדט דאך צו אידישע קינדער, איז דאך ווייטער שווער, איז דען יראת שמים א קלייניגקייט? ענטפערט דער הייליגער בעל שם טוב זי"ע, "לְגַבֵּי מֹשֶה", אז מען גייט צו א צדיק, מען איז דבוק אין משה רבינו, "מִילְתָא זוּטְרְתָא הִיא", דעמאלט איז יראת שמים א קלייניגקייט, ווייל דער צדיק ברענגט צו זיינע מענטשן צו זיין מדריגה אויף א גרינגע וועג, ווען מען איז מקורב צום צדיק הערט זיך די מצוות אנדערש ווי דער וואס האט נישט קיין צדיק.


יעצט דארפסטו האבן הכרת הטוב פאר'ן רבי'ן; אז דו האסט באקומען לעבן דארפסטו דאס פארגינען אויך פאר אנדערע, פארשפרייט די עצות פאר נאך מענטשן, פארוואס זאלן נישט אנדערע וויסן פון די גוטע מעדעצינען זיך צו היילן פון אלע שוועריקייטן.


די הייליגע חכמים דערציילן אונז אויפ'ן הייליגן אמורא רב הונא (תענית כ:): "כִּי הַוָה לֵיהּ מִילְּתָא דְּאָסוּתָא", ווען ער האט געפונען א גוטע מעדעצין, "הֲוֵי מָלֵי כּוּזָא דְּמַיָּא וְתָלֵּי לֵיהּ בְּסִיפָּא דְּבֵיתָא" האט ער גענומען א גרויסע פאס פונעם מעדעצין און ארויסגעלייגט אינדרויסן פון זיין שטוב, "וְאָמַר כָּל דְּבָעֵי לֵיתֵי וְלִישְׁקוֹל", ער האט געזאגט: 'ווער עס דארף פון די מעדעצין קען קומען און נעמען'.


נאך א גוטע מנהג האט רב הונא געהאט, ער האט געוואוסט די כוחות פון די נישט גוטע (שדים), ער האט געוואוסט אז זיי קענען נישט מזיק זיין א מענטש ווען ער וואשט זיך נטילת ידים. עס איז נישט געווען קיין וואסער, "וַהֲוָה מַנַּח כּוּזָא דְּמַיָּא וְדָלֵי לֵיהּ", האט ער גענומען א פאס וואסער און דאס ארויסגעלייגט אינדרויסן פון שטוב, "וְאָמַר כָּל דִּצְרִי לֵיתֵי וְלֵיעוֹל דְּלֹא לִסְתַּכֵּן", ער האט יעדן איינעם אנגעזאגט מען זאל נעמען פון די וואסער זיך צו וואשן נטילת ידים איידער מען עסט כדי מען זאל נישט געשעדיגט ווערן פון זיי.


זעט מען פון דעם דאס גרויסקייט פון א צדיק, ווען ער טרעפט א גוטע מעדעצין געבט ער דאס פאר אלעמען, און ווען ער ווייסט ווי אזוי מען קען זיך אכטונג געבן פון נישט גוטע (שדים) איז ער דאס מודיע פאר אנדערע און ער העלפט אנדערע. דאס דארפן מיר טון, אז דער אייבערשטער האט רחמנות געהאט אויף אונז אז מיר ווייסן פון הייליגן רבי'ן, פון זיינע עצות; דארפן מיר דאס פארשפרייטן פאר אנדערע.


מיר דארפן טון דעם ווילן פון רבי'ן; רבי נתן זכרונו לברכה שרייבט (חיי מוהר"ן, סימן תקמג): "דער רבי פלעגט אונז מבזה זיין פארוואס מיר זענען נישט עוסק אין 'הפצה'; וּפַעַם אַחַת בְּלֵיל מוֹצָאֵי שַׁבָּת עָמַדְנוּ לְפָנָיו עִם כַּמָּה אֲנָשִׁים מֵהַחֲשׁוּבִים שֶׁלּוֹ, וְהוֹכִיחַ אוֹתָנוּ מְאֹד כַּמָּה שָׁעוֹת עַל עִנְיָן זֶה, איינמאל מוצאי שבת האט דער רבי אונז געגעבן מוסר אפאר שעה היתכן מיר זענען נישט גענוג עוסק אין הפצה, וּפַעַם אַחַת קָרָא אוֹתָנוּ 'עֵצִים יְבֵשִׁים' עַל שֶׁאֵין אָנוּ מוֹלִידִים נְפָשׁוֹת שֶׁיִּתְקָרְבוּ לְהַשֵּׁם יִתְבָּרַךְ עַל יָדֵינוּ, 'טרוקענע ביימער' האט אונז דער רבי אנגערופן"; ווייל דער רבי האט געוואלט מיר זאלן עוסק זיין אין אנטרינקען ביימער - מקרב זיין אידישע קינדער צום אייבערשטן.


וואויל איז דעם וואס טוט פאר אנדערע אידן, ער פארשפרייט די עצות פון רבי'ן פאר אנדערע.

#42 - פארוואס האט מוהרא"ש געליטן אזויפיל צרות?
תפילה והתבודדות, צרות, צדיקים, מוהרא"ש

תוכן השאלה‎

לכבוד דער ראש ישיבה שליט"א,


איך הער אסאך פונעם ראש ישיבה שליט"א אז אויב מען פאלגט דעם רבי'ן האט מען א שיינע לעבן. פון די אנדערע זייט האב איך אבער געליינט א בריוו ווי דער ראש ישיבה שליט"א שרייבט איבער די צרות וואס מוהרא"ש זי"ע האט געליטן זיין גאנץ לעבן, האב איך זיך דערשראקן פארוואס אזא איינער ווי מוהרא"ש - וואס איז געווען איין שטיק התבודדות און איין שטיק הפצה און איין שטיק פון אלע עצות פון רבי'ן - פארוואס האט ער געהאט א לעבן פון צרות?


איך האף דער ראש ישיבה שליט"א וועט מיר דאס אויסקלארן.


יישר כח

תשובה מאת הראש ישיבה שליט"א:‎

בעזרת ה' יתברך


יום א' פרשת ויגש, ב' דראש חודש טבת, ז' דחנוכה, שנת תש"פ לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר.


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


מיר זענען זייער ווייט פון פארשטיין פארוואס דער אייבערשטער מאכט אז צדיקים זאלן ליידן דורכאויס זייער לעבן אלע שווערע יסורים און צרות; דער הייליגער רבי נתן איז דאס מסביר באריכות (ליקוטי הלכות תפילין הלכה ה', אות כז-כח): "יֵשׁ צַדִּיקִים גְּדוֹלִים כָּל כַּךְ שֶׁאֵין צְרִיכִין סִיּוּעַ מִלְּעַילָא וְהַקָּדוֹשׁ בָּרוּךְ הוּא מִתְנַהֵג עִמָּהֶם בַּתְּחִלָּה בְּמִדַּת הַדִּין וְהֵם עוֹמְדִים בְּכָל הַנִּסְיוֹנוֹת וְסוֹבְלִים כָּל מִינֵי יִסּוּרִים וְצָרוֹת הַנִּמְשָׁכִין מִמִּדַּת הַדִּין", עס זענען דא גרויסע צדיקים וואס ליידן זייער גאנץ לעבן ביטערע שווערע ניסיונות, "וְנִשְׁאָרִים עַל עָמְדָם, עַד שֶׁזּוֹכִין לְמַה שֶּׁזּוֹכִין", און די צדיקים דערהאלטן זיך, זיי בלייבן שטארק מיט זייער וועג ביז זיי זענען זוכה צו וואס זיי זענען זוכה, אזוי ווי עס שטייט (תהלים יא, ה): "ה' צַדִּיק יִבְחָן", דער אייבערשטער פרובירט אויס די צדיקים.


חכמינו זכרונם לברכה זאגן (בראשית רבה לב, ג): "הַיּוֹצֵר הַזֶּה אֵינוֹ בּוֹדֵק קַנְקַנִּים מְרוֹעָעִים", דער טעפער וואס מאכט טעפ, ווען ער וויל באקוקן די טעפ אויב עס איז גענוג שטארק, קלאפט ער נישט אויף די שוואכע טעפ, "וּמָה הוּא בּוֹדֵק? בְּקַנְקַנִּים יָפִים", ער קלאפט אויף די שטארקע טעפ, "שֶׁאַפִלּוּ מֵקִישׁ עֲלֵיהֶם כַּמָּה פְעָמִים אֵינָם נִשְׁבָּרִים", וויפיל ער קלאפט אויף זיי צעברעכן זיי זיך נישט, "כָּךְ אֵין הַקָּדוֹשׁ בָּרוּךְ הוּא מְנַסֶּה אֶלָּא אֶת הַצַּדִּיקִים", אזוי טוט דער אייבערשטער מיט די צדיקים, ער קלאפט אויף זיי צו זען אויב זיי וועלן זיך דערהאלטן. דער הייליגער תנא רבי יוסי זאגט: "הַפִּשְׁתָּנִי הַזֶּה, בְּשָׁעָה שֶׁהוּא יוֹדֵעַ שֶׁהַפִּשְׁתָּן שֶׁלּוֹ יָפָה, כָּל שֶׁהוּא כּוֹתְשָׁהּ הִיא מִשְׁתַּבַּחַת, וְכָל זְמַן שֶׁהוּא מַקִּישׁ עָלֶיהָ הִיא מִשְׁתַּמֶּנֶת", ווען מען האט גוטע פלאקס דעמאלט קען מען דאס גוט אויסקלאפן, ווייל ווי מער מען קלאפט דאס אויס ווערן זיי בעסער און פעטער, "וּבְשָׁעָה שֶׁהוּא יוֹדֵעַ שֶׁהַפִּשְׁתָּן שֶׁלּוֹ רָעָה, אֵינוֹ מַסְפִּיק לָקוּשׁ עָלֶיהָ אַחַת עַד שֶׁהִיא פּוֹקַעַת", ווען מען האט שוואכע סחורה קען מען נישט קלאפן אויף זיי ווייל זיי ווערן אינגאנצן צעהאקט, "כָּךְ אֵין הַקָּדוֹשׁ בָּרוּךְ הוּא מְנַסֶּה אֶלָּא אֶת הַצַּדִּיקִים", אזוי טוט דער אייבערשטער מיט צדיקים, ער קלאפט אויף זיי ווייל ער ווייסט אז זיי וועלן ווערן מער נאנט צו אים און זיי וועלן ווערן מער בטל צו אים. נאך זאגט דער הייליגער רבי אליעזר א משל צו א בעל הבית וואס האט צוויי קוען, א שוואכע קו און א שטארקע קו, "עַל מִי הוּא נוֹתֵן אֶת הָעֹל, לֹא עַל זֹאת שֶׁכֹּחָהּ יָפֶה?" אויף וועלכע קו לייגט דער בעל הבית ארויף די יאך? זיכער אויף די שטארקע קו, "כָּךְ הַקָּדוֹשׁ בָּרוּךְ הוּא מְנַסֶּה אֶת הַצַּדִּיקִים", אזוי מאכט דער אייבערשטער, ער נעמט די צדיקים און זיי פרובירט ער אויס, אזוי ווי עס שטייט (תהלים יא, ה): "ה' צַדִּיק יִבְחָן".


דער הייליגער רבי זאגט (ליקוטי מוהר"ן, חלק א', סימן קע): "כָּל אֶחָד לְפִי נִשְׁמָתוֹ וּלְפִי עֲבוֹדָתוֹ כָּךְ יֵשׁ לוֹ יִסּוּרִים", יעדער איינער לויט ווי גרויס ער איז און לויט זיין עבודת השם גייט אויף אים אריבער יסורים, "יֵשׁ שֶׁיֵּשׁ לוֹ יִסּוּרִים מִבָּנָיו וּמֵאָבִיו וּמִשָּׁכֵן", עס זענען דא וואס ליידן פון די קינדער, פון די עלטערן און פון שכנים, "וְיֵשׁ שֶׁהוּא בְּמַדְרֵגָה גְּדוֹלָה מִמֶּנּוּ וְיֵשׁ לוֹ יִסּוּרִים מִשְּׁכֵנִים רְחוֹקִים", נאכדעם איז פארהאן איינער וואס איז אין א גרעסערע מדריגה, ער ליידט אויך פון ווייטע שכנים, "וְיֵשׁ גָּדוֹל מִמֶּנּוּ וְיֵשׁ לוֹ יִסּוּרִים מִכָּל הָעִיר", נאכדעם איז דא א גרעסערער צדיק וואס ליידט פון די גאנצע שטאט, "וְיֵשׁ גָּדוֹל מְאֹד וְיֵשׁ לוֹ יִסּוּרִים מִכָּל הָעוֹלָם", נאכדעם איז דא גאר א גרויסער צדיק וואס ליידט פון די גאנצע וועלט; דאס איז געווען מיט מוהרא"ש, אלע האבן געשפעט פון אים; מענטשן פון די גאנצע וועלט, מענטשן וואס האבן אים קיינמאל נישט געקענט און קיינמאל נישט געזען האבן חוזק געמאכט און גערעדט אויף אים.


וואס מיר דארפן זיך אפלערנען פון די צדיקים, אז מיר זאלן נישט ווערן צעפאלן און צעשאסן ווען עס גייט אריבער אויף אונז וואס עס גייט אריבער; דער צדיק בלייבט שטענדיג שטארק מיט זיין אמונה. דארפן מיר זיך שטארקן אין אמונה ווען עס גייט אריבער וואס גייט אריבער, מוהרא"ש'ס שיינקייט איז געווען אז ווי מער ער איז אריבער שווערע ביטערע יסורים האט ער אלץ מער באלאכטן די וועלט מיט זיינע עצות און חיזוקים, ער האט ליכטיג געמאכט פאר די גאנצע וועלט.


מיר האבן נישט קיין השגה וואס א צדיק איז, מיר זענען זייער ווייט פון קענען פארשטיין א צדיק וואס איז אינגאנצן בטל ומבוטל פאר'ן אייבערשטן; מיר דארפן זיך מחזק זיין מיט די עצות און חיזוקים וואס די הייליגע צדיקים האבן אונז איבערגעלאזט און גיין אין זייערע וועגן, דורכדעם וועלן מיר זוכה זיין צו האבן א גוט לעבן אויף די וועלט און אויף יענע וועלט.


א ליכטיגן חנוכה און א גוטן חודש.

#41 - וואס מיינט ביטול צו א צדיק?
צדיקים

תוכן השאלה‎

לכבוד דער ראש ישיבה שליט"א,


איך וויל וויסן וואס ס'מיינט ביטול צו א צדיק, ווי אזוי איז מען דאס מקיים בשלימות?


יישר כח

תשובה מאת הראש ישיבה שליט"א:‎

בעזרת ה' יתברך


יום ב' פרשת שמיני, י"ח אדר ב', שנת תשע"ט לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר.


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


די ערשטע זאך - דארפסטו אסאך לערנען דעם הייליגן רבינ'ס ספרים צו וויסן וואס דער רבי וויל בכלל מיר זאלן טון. אזוי אויך זאגט דער רבי (ליקוטי מוהר"ן, חלק א', סימן קצב): "פָּנָיו שִׂכְלוֹ וְנִשְׁמָתוֹ נִמְצָאִים בְּתוֹךְ סִפְרוֹ", די פנים, שכל און נשמה פונעם צדיק געפונט זיך אין זיינע ספרים.


דעריבער אז מען וויל וויסן וואס דער רבי וויל דארף מען לערנען זיינע ספרים און נאכדעם וואס מען ווייסט שוין וואס דער רבי זאגט אונז דארף מען פאלגן בתמימות ופשיטות אלעס וואס ער זאגט. ווייל דער רבי זאגט (ליקוטי מוהר"ן, חלק א', סימן קכג) אז דער עיקר און דער יסוד אין וואס אלעס ווענדט זיך - איז זיך מקשר צו זיין צום צדיק הדור און אננעמען אלעס וואס ער זאגט, סיי א קליינע זאך און סיי א גרויסע זאך און זיך חס ושלום נישט אוועקרירן פון זיינע ווערטער. אזוי ווי חכמינו זכרונם לברכה זאגן (עיין ספרי פרשת שופטים, פיסקא קנד): "אֲפִילוּ אוֹמֵר לְךָ עַל יְמִין שֶׁהוּא שְׂמֹאל וְעַל שְׂמֹאל שֶׁהוּא יְמִין"; דאס הייסט, אז דער מענטש דארף אינגאנצן אוועק ווארפן זיין אייגענע שכל אזוי ווי ער האט בכלל נישט קיין שכל, נאר דאס וואס ער באקומט פונעם צדיק. און ווי לאנג א מענטש האלט זיך נאך מיט זיין אייגענע שכל האט ער נאכנישט קיין שלימות און ער איז נאכנישט אמת'דיג מקורב צום צדיק.


די ערשטע זאך וואס דער רבי וויל פון אונז - מיר זאלן זיין פרייליך; אפילו עס גייט אריבער שווערע טעג און ביטערע צייטן דארף מען זיך מחזק זיין מיט אלע כוחות צו זיין פרייליך. אזוי ווי דער רבי האט אונז געהייסן (ליקוטי מוהר"ן, חלק ב', סימן כד): "מִצְוָה גְּדוֹלָה לִהְיוֹת בְּשִֹמְחָה תָּמִיד", עס איז א גרויסע מצוה צו זיין שטענדיג פרייליך, "וּלְהִתְגַּבֵּר לְהַרְחִיק הָעַצְבוּת וְהַמָּרָה שְׁחֹרָה בְּכָל כֹּחוֹ", און אוועק נעמען פון זיך די עצבות און מרה שחורה מיט אלע כוחות. "וְכָל הַחוֹלַאַת הַבָּאִין עַל הָאָדָם, כֻּלָּם בָּאִין רַק מִקִּלְקוּל הַשִֹֹּמְחָה", אלע מחלות און קרענק וואס קומען אויפן מענטש קומט נאר צוליב עצבות און מרה שחורה; דארף מען זיך מוסר נפש זיין צו פאלגן דעם רבי'ן 'זיך מבטל זיין צום צדיק' צו זיין פרייליך. ווייל ווען דער מענטש איז פרייליך, ער געבט זיך איבער צום אייבערשטן דאן איז אים דער אייבערשטער מוחל אלע זיינע עבירות, אזוי ווי עס שטייט (תהילים קד, לד-לה): "אָנֹכִי אֶשְׂמַח בַּה', יִתַּמּוּ חַטָּאִים מִן הָאָרֶץ, וּרְשָׁעִים עוֹד אֵינָם", אז איך פריי זיך מיטן אייבערשטן, דעמאלט: "יִתַּמּוּ חַטָּאִים מִן הָאָרֶץ" - איז מער נישט דא קיין עבירות (עיין ליקוטי מוהר"ן, חלק א', סימן קסט).


די צווייטע זאך וואס דער רבי וויל פון אונז – מיר זאלן זיך צוגעוואוינען זיך אויסצורעדן אונזער הארץ צום אייבערשטן, יעדער איינער אויף זיין אייגענע שפראך. אזוי ווי דער הייליגער רבי זאגט (ליקוטי מוהר"ן, חלק ב', סימן כה): "הִתְבּוֹדְדוּת הוּא מַעֲלָה עֶלְיוֹנָה וּגְדוֹלָה מִן הַכֹּל", התבודדות איז גרעסער פון אלע מדריגות און עבודות וואס איז נאר שייך צו טון; מען זאל זיך מאכן א צייט וואס מען לאזט אפ אלעס, גיין אויף א פלאץ וואו קיינער איז נישט דארט און זיך אויסשמועסן דאס הארץ מיטן אייבערשטן; אים בעטן: "באשעפער, האב שוין רחמנות אויף מיר און זיי מיר מקרב צו דיר". אפילו עס איז שווער און מען טראכט: 'וואס?' 'ווען?' 'ווי?' 'ווער דארף מיר?' 'ווער הערט מיר אויס וכו' וכו'?' דאך דארף מען זיך מוסר נפש זיין צו פאלגן דעם רבי'ן, 'זיך מבטל זיין צום צדיק' און יעדן טאג מאכן א צייט צו רעדן מיט'ן אייבערשטן.


דריטנס  - מיר דארפן פאלגן דעם רבי'ן וואס האט אונז געהייסן לערנען כל התורה כולה, דער רבי האט אונז געגעבן א 'סדר דרך הלימוד (שיחות הר"ן, סימן עו)' וואס יעדער איינער קען דורכדעם זוכה זיין צו לערנען און ענדיגן כל התורה כולה; אפילו עס קומט אן שווער: 'דארף מען זיך מבטל זיין צום צדיק' און פאלגן וואס ער האט אונז געהייסן.


דער הייליגער רבי זאגט (שיחות הר"ן, סימן עו): "טוֹב לִלְמֹד בִּמְהִירוּת וְלִבְלִי לְדַקְדֵּק הַרְבֵּה בְּלִמּוּדוֹ", עס איז גוט מען זאל זיך צוגעוואוינען צו לערנען שנעל און נישט מדקדק זיין צופיל בשעת מען לערנט, "רַק לִלְמֹד בִּפְשִׁיטוּת בִּזְרִיזוּת. וְלִבְלִי לְבַלְבֵּל דַּעְתּוֹ הַרְבֵּה בִּשְׁעַת לִמּוּדוֹ מֵעִנְיָן לְעִנְיָן, רַק יִרְאֶה לְהָבִין הַדָּבָר בִּפְשִׁיטוּת בִּמְקוֹמוֹ", נאר זען צו פארשטיין דעם פשטות הפשט, "וְאִם לִפְעָמִים אֵינוֹ יָכוֹל לְהָבִין דָּבָר אֶחָד, אַל יַעֲמֹד הַרְבֵּה שָׁם וְיַנִּיחַ אוֹתוֹ הָעִנְיָן וְיִלְמַד יוֹתֵר לְהַלָּן", און אויב מען פארשטייט נישט זאל מען נישט פארברענגען אסאך צייט אויף דעם ענין, ענדערש זאל מען גיין ווייטער, "וְעַל־פִּי הָרֹב יֵדַע אַחַר־כָּךְ מִמֵּילָא מַה שֶּׁלֹּא הָיָה מֵבִין בִּתְחִלָּה, כְּשֶׁיִּלְמַד כְּסֵדֶר בִּזְרִיזוּת לְהַלָּן יוֹתֵר", און אז מען לערנט אסאך וועט מען שפעטער פארשטיין וואס מען האט פריער נישט אזוי גוט פארשטאנען.


נאך האט דער רבי געזאגט: "שֶׁאֵין צְרִיכִין בְּלִמּוּד רַק הָאֲמִירָה לְבַד - לוֹמַר הַדְּבָרִים כְּסֵדֶר", אפילו מען פארשטייט גארנישט זאל מען זאגן בלויז די ווערטער, "וּמִמֵּילָא יָבִין", און ביים סוף וועט מען פארשטיין. "וְלֹא יְבַלְבֵּל דַּעְתּוֹ בִּתְחִלַּת לִמּוּדוֹ שֶׁיִּרְצֶה לְהָבִין תֵּכֶף, וּמֵחֲמַת זֶה יִקְשֶׁה לוֹ הַרְבֵּה תֵּכֶף וְלֹא יָבִין כְּלָל. רַק יַכְנִיס מֹחוֹ בְּהַלִּמּוּד וְיֹאמַר כְּסֵדֶר בִּזְרִיזוּת וּמִמֵּילָא יָבִין", מען זאל נישט ווערן צעבראכן ווען מען זעט אז מען פארשטייט נישט וואס מען לערנט, וואס דאס אליינס - אז מען וויל גלייך פארשטיין - מאכט אז עס זאל זיין שווער צו פארשטיין דאס לערנען, נאר מען זאל זאגן די ווערטער כסדרן און מען וועט שוין פון זיך אליינס פארשטיין, "וְאִם לֹא יָבִין תֵּכֶף, יָבִין אַחַר כָּךְ, וְאִם יִשָּׁאֲרוּ אֵיזֶה דְּבָרִים שֶׁאַף עַל פִּי כֵן לֹא יוּכַל לַעֲמֹד עַל כַּוָּנָתוֹ - מַה בְּכָךְ?" און אויב מען פארשטייט נישט ביים ערשטן מאל וועט מען עס פארשטיין ביים צווייטן מאל; און אויב מען וועט נישט פארשטיין דעם צווייטן מאל איז אויך גארנישט, "כִּי מַעֲלַת רִבּוּי הַלִּמּוּד עוֹלָה עַל הַכֹּל, וּכְמוֹ שֶׁאָמְרוּ רַבּוֹתֵינוּ זִכְרוֹנָם לִבְרָכָה (שבת סג.; עבודה זרה יט.): 'לִגְּמוֹר, וַהֲדַר לִסְבֹּר, וְאַף עַל גַּב דְּלָא יָדַע מַה קָאָמַר' שֶׁנֶּאֱמַר (תהלים קיט, כ): "גָּרְסָה נַפְשִׁי לְתַאֲבָה", ווייל חכמינו זכרונם לברכה זאגן אז א מענטש זאל קודם אסאך זאגן די ווערטער פון די הייליגע תורה, אפילו ער פארשטייט נישט וואס ער לערנט, און דערנאך זאל ער לערנען צו פארשטיין, "כִּי עַל יְדֵי רִבּוּי הַלִּמּוּד, שֶׁיִּלְמַד בִּמְהִירוּת, וְיִזְכֶּה לִלְמֹד הַרְבֵּה, עַל יְדֵי זֶה יִזְכֶּה לַעֲבֹר כַּמָּה פְּעָמִים אֵלּוּ הַסְּפָרִים שֶׁלּוֹמֵד, לְגָמְרָם, וְלַחֲזֹר לְהַתְחִיל, וּלְגָמְרָם פַּעַם אַחַר פַּעַם, וְעַל יְדֵי זֶה מִמֵּילָא יָבִין וכו'", ווייל אז מען געוואוינט זיך צו צו לערנען שנעל, קען מען זוכה זיין צו לערנען זייער אסאך; מען איז זוכה איבערצוגיין יעדע זאך זייער אסאך מאל, ביז מען איז זוכה דאס צו פארשטיין.


גלייב מיר, אויב דו וועסט מקיים זיין די דריי זאכן; דו וועסט זיין פרייליך מיט אלע דיינע כוחות, יעדע זאך וואס גייט אריבער אויף דיר וועסטו בעטן דעם אייבערשטן און דו וועסט לערנען יעדן טאג דיינע שיעורים כסדרן על פי סדר דרך הלימוד פון רבי'ן - דאס איז ביטול בשלימות צום צדיק און דאס איז א ברסלב'ער חסיד, דורך דעם וועסטו זוכה זיין צו לעבן א חיים טובים בעולם הזה ובעולם הבא.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#40 - צדיקים האבן געדאווענט אינעווייניג אין סידור
תפילה והתבודדות, צדיקים, מוהרא"ש

תוכן השאלה‎

לכבוד דער ראש ישיבה שליט"א,


איך האב געהערט א שיעור פון אייך אז מ'קען דערקענען דאס יראת שמים פון א בחור אויף זיין דאווענען, אויב ער דאווענט אויף איין פלאץ און ער קוקט אריין אין סידור.


האב איך געוואלט צולייגן אויף א הערה, אז ווען דער לב שמחה פון גור זי"ע איז אריין מיט זון, דער היינטיגער גורער רבי שליט"א, פאר זיין בר מצוה צו נעמען א ברכה פון הרה"ק רבי אהרן מבעלז זי"ע, האט דער הייליגער בעלזער רב אנגעזאגט דעם בחור אז ער זאל אלעמאל מקפיד זיין אויף דריי זאכן. איינס, צו שטיין אויף איין פלאץ ביים דאווענען פון אנהויב ביז'ן סוף, צווייטנס, נישט צו רעדן קיין דברים בטלים מיט די תפלין, דריטנס, צו דאווענען אינעווייניג אין סידור. און מ'קען טאקע זען ביז'ן היינטיגן טאג ווי דער גורער רבי שליט"א רירט זיך נישט אוועק פון פלאץ דעם גאנצן דאווענען, און ער דאווענט אלעמאל נאר אינעווייניג אין סידור.


איינמאל בין איך געווען ביי אים אין שול פרייטאג צו נאכטס ביים דאווענען, און די עלעקטער האט זיך פלוצלינג פארלאשן, האט איך געזען ווי ער האט געהאלטן די סידור הויך אויף א וועג אז ער זאל קענען זען אביסל דורך די לעקטער וואס האט אביסל אריינגעשיינט פון אינדרויסן, אלעס אז ער זאל קענען אריינקוקן אינעווייניג אין סידור.


א גרויסן יישר כח פאר אלע שיעורים און חיזוק.

תשובה מאת הראש ישיבה שליט"א:‎

בעזרת ה' יתברך


יום ב' פרשת תולדות, כ"ז מר-חשון, שנת תשע"ט לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר.


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


מוהרא"ש פלעגט שטענדיג רעדן און מעורר זיין אז מען זאל דאווענען נאר אין א סידור און מען זאל שטיין אויף איין פלאץ ביים דאווענען. יעדעס מאל מען איז געקומען צו מוהרא"ש פרעגן אויף א שידוך פלעגט מוהרא"ש זאגן מען זאל נאכקוקן דעם בחור ווי אזוי ער דאווענט, אויב דאווענט ער אויף איין פלאץ און ער דאווענט אין א סידור איז א סימן ער איז אן ערליכער בחור.


אז מען דאווענט אויסענווייניג איז אפגערעדט אז מען קען נישט אינזין האבן, נאר אפילו די ווערטער זאגט מען נישט, מען פארט אריין פון איין שטיקל דאווענען צום צווייטן. צדיקים האבן געטייטשט דאס וואס שטייט אין די מגילה (אסתר ט, כה): "אָמַר עִם הַסֵּפֶר, יָשׁוּב מַחֲשַׁבְתּוֹ הָרָעָה"; אז מען דאווענט אין א סידור איז דאס א סגולה אז מען זאל מכוון זיין די פירוש המילות און אלע פרעמדע מחשבות זאלן אוועק גיין, אזוי אויך ברענגט דער הייליגער רבי ר' אלימלך זכותו יגן עלינו (צעטל קטן, סימן יא) אז ווען מען דאווענט זאל מען דאווענען אויף איין פלאץ אין א סידור, דאס איז מסוגל צו קענען מכוון זיין די פירוש המילות.


אינטערעסאנט צו הערן דאס וואס דו דערציילסט פון הייליגן בעלזער רב זכותו יגן עלינו; מוהרא"ש זכרונו לברכה האט דערציילט (רגעי מוהרא"ש, סעיף קטן י) אז פאר זיין בר מצוה האט אים זיין מאמע עליה השלום גענומען צום בעלזער רב נעמען א ברכה, (ווייל זיין טאטע, דער טאקייער רב זכרונו לברכה האט זיך דאן געפונען אין אמעריקע מיט זיין עלטסטער זון, און מוהרא"ש איז געבליבן אליינס מיט זיין מאמע אין ארץ ישראל בשעת זיין בר מצוה) ער האט געבענטשט מוהרא"ש און אים אנגעזאגט דריי זאכן: א - ער זאל נישט רעדן מיט די תפילין; ב - ער זאל זיך נישט ארום דרייען ביים דאווענען; ג – ער זאל זייער אכטונג געבן אויף א גוף נקי (ער האט אים געזאגט בזה הלשון: "ווען מען רייניגט זיך דארף מען נוצן אסאך פאפיר"; ער האט איבער געזאגט אפאר מאל "אסאך פאפיר"), און ער האט אויסגעפירט: "אויב דו וועסט דאס מקיים זיין וועסטו אויסוואקסן א גדול בישראל".


דער אייבערשטער זאל אונז העלפן בזכות די הייליגע צדיקים וואס האבן זיך מוסר נפש געווען פארן אייבערשטן אז מיר זאלן האבן שפע ברכה והצלחה.

#39 - וואס מיינט דער "נקודת החבר"?
חסידות ברסלב, צדיקים, חברים

תוכן השאלה‎

לכבוד דער ראש ישיבה שליט"א,


איך בין ב"ה מקורב געווארן צו ברסלב, איך וויל זיין א ברסלב'ער חסיד, מיין שאלה איז וואס דאס מיינט דער "נקודת החבר" פון וואס דער רבי רעדט אין תורה ל"ד, דער רב וואס האט מיר מקרב געווען צו ברסלב, איז ער מיין "נקודת החבר"? אדער איז ער מיין רבי און איך דארף זיך מבטל זיין צו אים?


איך האף איר וועט מיר דאס קענען אויסקלארן, יישר כח


אריאל

תשובה מאת הראש ישיבה שליט"א:‎

בעזרת ה' יתברך


יום ד' פרשת קרח, א' דראש חודש תמוז, שנת תשע"ח לפרט קטן


 


לכבוד אריאל נרו יאיר


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


דער הייליגער רבי האט געזאגט (חיי מוהר"ן, סימן שיט): "אֲנִי אֶעֱשֶׂה מִכֶּם כִּתּוֹת כִּתּוֹת", איך וועל מאכן פון ענק כיתות כיתות; אלע אנשי שלומינו זענען טייערע אידן, כולם אהבים כולם ברורים. מען דארף נאר געדענקען וואס דער רבי זאגט (לקוטי מוהר"ן, חלק א', סימן סא): עס זענען דא מנהיגים וואס קענען זיך אליינס נישט פירן, ווי אזו קענען זיי פירן אנדערע מענטשן? אויך דארף מען געדענקען וואס דער רבי האט געזאגט (שיחות הר"ן, סימן נא): "אֶת זֶה תְּקַבְּלוּ מִמֶּנִּי שֶׁלֹּא יַטְעֶה אֶתְכֶם הָעוֹלָם, כִּי הָעוֹלָם מַטְעֶה מְּאֹד", דאס זאלט איר מקבל זיין פון מיר: די וועלט נארט אייך, לאזט אייך נישט נארן; א מענטש דארף זייער אכטונג געבן ער זאל זיך נישט אפנארן.


דערפאר דארף א מענטש אויפזוכן ביי אנשי שלומינו איינער וואס קען אים מחזק זיין צו פאלגן דעם רבינ'ס עצות בתמימות ובפשיטות; סיי די עצה פון התבודדות און סיי די עצה פון לערנען אויפן 'סדר דרך הלימוד' (עיין שיחות הר"ן, סימן עו), ווייל נאר דאס בלייבט איבער פונעם מענטש; 'אט איז מען א קינד, אט איז מען א בחור, אט איז מען א אינגערמאן, און אט פירט מען שוין צום אייביגן ארט', אינעם אייביגן ארט נעמט מען נישט מיט קיין געלט, דארט נעמט מען מיט נאר תורה תפילה ומעשים טובים אזוי ווי חכמינו זכרונם לברכה זאגן (אבות ו, ט): "אֵין מְלַוִּין לוֹ לָאָדָם לֹא כֶסֶף וְלֹא זָהָב וְלֹא אֲבָנִים טוֹבוֹת וּמַרְגָּלִיּוֹת, אֶלָּא תוֹרָה וּמַעֲשִׂים טוֹבִים בִּלְבַד".


התחזקות קען מען נעמען פון יעדן איינעם; דער רבי האט געזאגט (ליקוטי מוהר"ן, חלק ב', סימן מח): "שָׁמַעְנוּ מִצַּדִּיק אֲמִתִּי שֶׁאָמַר, שֶׁאִלּוּ הָיָה אוֹמֵר לוֹ אֶחָד, 'יִהְיֶה מִי שֶׁיִּהְיֶה' בְּעֵת שֶׁעָסַק בַּעֲבוֹדַת הַשֵּׁם בִּתְחִלָּתוֹ. "אָחִי, חֲזַק וֶאֱחֹז עַצְמְךָ", הָיִיתִי רָץ וּמִזְדָּרֵז מְאֹד בַּעֲבוֹדָתוֹ יִתְבָּרַך. כִּי גַּם עָלָיו עָבַר כָּל הַנַּ"ל, וְלֹא הָיָה שׁוֹמֵעַ שׁוּם הִתְחַזְּקוּת מִשּׁוּם אָדָם", ער האט געהערט פון א אמת'ן צדיק אז אויב וואלט ער געהאט איינעם וואס זאל אים זאגן: "ברודער שטארק דיר און דערהאלט זיך" - וואלט ער זוכה געווען צו טון אסאך מער אין עבודת השם; ווייל אויף אים איז אויך אריבער שווערע ביטערע נסיונות, ער האט אויך געשפירט ביי זיך ווי קיינער דארף אים נישט, אבער קיינער האט אים נישט געגעבן קיין שום חיזוק ווערטער; דאס מיינט נקודת החבר, מען איז זיך מחזק איינער מיטן צווייטן, אבער זיך מבטל זיין דארף מען נאר צום אייבערשטן און צו די הייליגע תורה.


מען דארף אסאך בעטן דעם אייבערשטן מען זאל זיך נישט אפנארן און מען זאל נישט נאכלויפן א מענטש וואס קען זיך אליינס נישט העלפן; מוהרא"ש שרייבט אין זיין צוואה (אות טו) וואס איז דער סימן פון אן אמת'ער מנהיג אדער א פאלשער מנהיג: "וִוי אַזוֹי קֶען מֶען וִויסְן אוֹיבּ אֵיינֶער אִיז אַ פַאלְשֶׁער מַנְהִיג? דֶער סִימָן דֶערְצוּ זָאגְט דֶער רֶבִּי (לִיקוּטֵי מוֹהֲרַ"ן, חֵלֶק ב', סִימָן עב) אַז וֶוען אַ מֶענְטְשׁ גֵייט צוּ אַן אֱמֶת'עֶר צַדִיק דַאן פַאלְט אוֹיף אִים אַרוֹיף אַ שִׁפְלוּת, עֶר פִילְט אַז עֶר אִיז דֶער עֶרְגְסְטֶער מֶענְטְשׁ, אוּן עֶר הַאלְט זִיךְ נִישְׁט גְרֶעסֶער פוּן אַ צְוֵוייטְן. אוֹיבּ אָבֶּער וֶוען מֶען גֵייט צוּ אַ מֶענְטְשׁ, אוּן מֶען בַּאקוּמְט דָארְט אַ גַאֲוָה אוּן מֶען הַאלְט זִיךְ גְרֶעסֶער פוּן אַ צְוֵוייטְן, אַז נָאר עֶר וֵוייסְט דֶעם אֱמֶת אוּן קֵיינֶער וֵוייסְט נִישְׁט דֶעם אֱמֶת, דָאס אִיז אַ סִימָן אַז מֶען אִיז בַּיי אַ פַאלְשְׁן מַנְהִיג אוּן מֶען דַארְף אַנְטְלוֹיפְן פוּן דָארְט. פוּן אַן אֱמֶת'ן צַדִיק בַּאקוּמְט מֶען שִׁפְלוּת.


נָאךְ אַ סִימָן אִיז דָא, אַז אַן אֱמֶת'עֶר צַדִיק אִיז מְעוֹרֵר זַיינֶע מֶענְטְשְׁן צוּ לֶערְנֶען דִי הֵיילִיגֶע תּוֹרָה, אוּן אַ פַאלְשֶׁער מַנְהִיג וֶועט רֶעדְן פוּן אַלֶעס אוֹיסֶער פוּן תּוֹרָה. דֶערִיבֶּער וֶוען אִיר גֵייט צוּ אַ מֶענְטְשׁ אוּן אִיר זֶעט אַז דוּרְךְ יֶענֶעם בַּאקוּמְט אִיר אַ חֵשֶׁק צוּ לֶערְנֶען פְלַייסִיג דִי הֵיילִיגֶע תּוֹרָה, אִיז אַ סִימָן אַז אִיר זֶענְט בֵּיי אַן אֱמֶתְ'ן צַדִיק", עיין שם.


אז דו טרעפסט איינער וואס איז דיר מחזק אויף התבודדות און אויף לימוד התורה זאלסטו אים נישט אפלאזן, נאר געב אכטונג מען זאל דיר נישט אפנארן, דאן וועט דיר גוט זיין אויף די וועלט און אויף יענע וועלט.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט מצליח זיין אין אלע דיינע וועגן.

#38 - ווי אזוי טרייסט מען זיך נאך די הסתלקות פונעם וויזניצער רבי זצ"ל? און ווי אזוי רעדט מען צו קינדער וועגן שטארבן?
חינוך הילדים, חסידות ברסלב, צדיקים

תוכן השאלה‎

לכבוד דער ראש ישיבה שליט"א,


א גרויסן יישר כח פאר די געוואלדיגע חיזוק וואס איך באקום פון אייך סיי פון די בריוו און סיי פון די שיעורים, איך מיט מיינע חברים זענען זיך זייער מחזק דערמיט.


היינט איז נסתלק געווארן מיין גרויסער הייליגער רבי, כ"ק אדמו"ר מוויזניץ זי"ע, און איך דארף חיזוק ווייטער אנצוגיין, איך שפיר זיך ממש פאר'יתומ'ט, ווי אזוי קען איך זיך שטארקן? ווי אזוי פול איך אן דעם חלל וואס איז מיר געבליבן?


אויך האב איך געוואלט פרעגן ווי אזוי מ'רעדט צו קליינע קינדער איבער שטארבן, מיינע קינדער פרעגן מיר וואס מיינט אז דער רבי איז נפטר געווארן, וואו טראגט מען דעם רבי'ן ביי לויה, אויך לעצטנס איז נפטר געווארן אונזער באבע, מיט וועמען די קינדער זענען געווען זייער נאנט, און כ'האב נישט געוואוסט ווי אזוי דאס מסביר זיין פאר זיי, זיי זענען 3 און 5 יאר אלט, פון ווען קען מען רעדן צו די קינדער וואס מיינט שטארבן? כ'וויל נישט זיי זאלן בלייבן מיט קאשמארן.


אויך קענט איר מיר אפשר שרייבן איבער די שייכות פון מיין רבי צו ברסלב, די שעות צעטלעך און זיין זאגן גמרא מאכט אים נאנט צו ברסלב, אויך האב איך געהערט נאכזאגן פון אייך אז אייער התקרבות צו מוהרא"ש איז געווען אמאל ביים וויזניצן רבינ'ס טיש, און אויך אז ער איז געשטאנען צו אייער זייט אז מ'זאל נישט ארויסקומען קעגן אייך ווען מ'האט געפירט א מחלוקת קעגן די ישיבה, אויב איר קענט מיר מער דערציילן דערוועגן.


יישר כח פאר אלעס.


חיים מאיר

תשובה מאת הראש ישיבה שליט"א:‎

בעזרת ה' יתברך


יום ד' פרשת צו, ה' ניסן, שנת תשע"ח לפרט קטן


 


לכבוד חיים מאיר נרו יאיר


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


נָפְלָה עֲטֶרֶת רֹאשֵׁנוּ, אוֹי לָנוּ כִּי חָטָאנוּ; מיר דארפן וויינען צום אייבערשטן ווען א צדיק גייט אוועק פון דער וועלט.


דער הייליגער רבי זאגט (ספר המידות, אות תשובה, סימן פה): "הַבּוֹכֶה וּמִתְאַבֵּל עַל אָדָם כָּשֵׁר, מוֹחֲלִין לוֹ עַל כָּל עֲווֹנוֹתָיו", אז א מענטש וויינט אויף אן ערליכער איד ווען ער גייט אוועק פון דער וועלט איז אים דער אייבערשטער מוחל אויף אלע זיינע עבירות; ווייל ווען א צדיק גייט אוועק פון דער וועלט מאכט מען זיך א חשבון הנפש, מען זעט וואס בלייבט פונעם מענטש - נאר תורה ותפילה, מצוות ומעשים טובים, דאס ברענגט אז מען וויינט זיך אויס צום אייבערשטן: "רבונו של עולם, איך וויל אויך זיין אן ערליכער איד, איך וויל אויך לערנען יעדן טאג תורה, איך וויל אויך אכטונג געבן מקיים צו זיין אלע מצוות"; דאס זאגט דער רבי: "הַבּוֹכֶה וּמִתְאַבֵּל עַל אָדָם כָּשֵׁר, מוֹחֲלִין לוֹ עַל כָּל עֲווֹנוֹתָיו", דער וואס וויינט ווען אן ערליכער איד גייט אוועק פון דער וועלט; ער ווייינט אויף זיך, וואס וועט זיין מיט אונז? ווען וועלן מיר זיך שוין אויפהייבן פון אונזער בלאטע? ווען וועלן מיר שוין אפלאזן אלע נארישקייטן? דעמאלט איז אים דער אייבערשטער מוחל אויף זיינע עבירות.


די רחמנות איז אויף אונז; אויף דעם צדיק איז נישט קיין רחמנות, ווייל ער גייט ארויף אויבן אין הימל און עס קומען אים אנקעגן אלע מלאכים וואס זענען באשאפן געווארן פון זיין תורה און תפילה אויף וואס ער האט זיך מוסר נפש געווען אלע זיינע יארן, עס קומען אים אנקעגן אלע נשמות פון צדיקים, מען רופט אויס אין הימל: "מאכט פלאץ פאר די נשמה וואס האט כל ימיו געלערנט תורה, מאכט פלאץ פאר די נשמה וואס האט זיך מוסר נפש געווען פאר אידישע קינדער און האט אריין געברענגט תורה ביי אידישע קינדער, ער האט אריין געברענגט יראת שמים אין אידישע קינדער"; די רחמנות איז אויף אונז.


מוהרא"ש שרייבט אין זיין צוואה ווי אזוי מיר קענען וויסן א סימן פון אן ערליכער איד, איך ברענג דיר אראפ דעם לשון: "נָאךְ אַ סִימָן אִיז דָא, אַז אַן אֱמֶת'עֶר צַדִיק אִיז מְעוֹרֵר זַיינֶע מֶענְטְשְׁן צוּ לֶערְנֶען דִי הֵיילִיגֶע תּוֹרָה, אוּן אַ פַאלְשֶׁער מַנְהִיג וֶועט רֶעדְן פוּן אַלֶעס אוֹיסֶער פוּן תּוֹרָה. דֶערִיבֶּער וֶוען אִיר גֵייט צוּ אַ מֶענְטְשׁ אוּן אִיר זֶעט אַז דוּרְךְ יֶענֶעם בַּאקוּמְט אִיר אַ חֵשֶׁק צוּ לֶערְנֶען פְלַייסִיג דִי הֵיילִיגֶע תּוֹרָה, אִיז אַ סִימָן אַז אִיר זֶענְט בֵּיי אַן אֱמֶתְ'ן צַדִיק".


דער וויזניצער רבי זכותו יגן עלינו פלעגט פארלאנגען פון יעדן חסיד - פון גרויס ביז קליין - מען זאל לערנען די הייליגע תורה; ער האט פארלאנגט א שעות צעטל און יעדער חסיד האט זיך געדארפט פארשרייבן יעדן טאג וויפיל שעה ער לערנט, אזוי פלעגט ער זיי מחזק זיין צו לערנען די תורה. ער האט נישט געמאכט קיין אונטערשייד צווישן עשירים און ארימעלייט; ער האט קיינעם נישט גע'חנפ'עט, נאר יעדער האט געדארפט לערנען.


בנוגע רעדן צו קינדער פון שטארבן וכו'; עס איז נישט כדאי צו רעדן אין שטוב פון יום המיתה און זיכער נישט מיט קינדער. זע אריין צו ברענגען א פרייליכקייט אין שטוב, אזוי ווי חכמינו זכרונם לברכה זאגן (שבת ל:): "אֵין הַשְׁכִינָה שׁוֹרָה אֶלָּא מִתּוֹך שִׂמְחָה", דער אייבערשטער רוהט אין א פלאץ וואו מען פריידט זיך; אז דו וועסט פרייליך מאכן דיין ווייב און קינדער וועט זיין ביי דיר אין שטוב השראת השכינה און אז עס איז דא אין שטוב אן השראת השכינה איז שוין אלעס דא אין שטוב. אזוי אויך זאלסטו רעדן מיט זיי וואס א צדיק איז; פארצייל זיי מעשיות פון צדיקים, דאס וועט אריין ברענגען אין זיי א חשק צו וועלן ווערן א צדיק.


עס איז באוואוסט דער סיפור פונעם הייליגער צאנזער רב זכותו יגן עלינו אז ער האט אמאל געפרעגט דעם מלמד פון זיינע קינדער צי ער לערנט מוסר מיט זיי, האט דער מלמד געזאגט: "יא"; האט ער אים געפרעגט: "וואסערע מוסר ספרים לערנסטו מיט זיי?" זאגט ער: "חובות הלבבות", זאגט אים דער הייליגער צאנזער רב: "נישט דאס מיין איך צו פרעגן, איך פרעג צי דו לערנסט 'מוסר', צי דו פארציילסט זיי מעשיות פון הייליגן רבי ר' אלימלך פון ליזענסק זי"ע און זיין ברודער דער הייליגער רבי ר' זושא זי"ע"; ווייל מעשיות פון צדיקים פייערט אויף דאס הארץ צו זיין אן ערליכער איד. מען הייבט אן טראכטן: "איך וויל אויך זיין אן ערליכער איד", "איך וויל אויך זיין א צדיק", מען הייבט אן זינגען: "אוי טאטע, אוי פאטער - איך וויל זיין אן ערליכער איד"; "אוי טאטע, אוי פאטער - איך וויל זיין א גרויסער צדיק".


איך פלעג גיין זייער אסאך צום טיש פרייטאג צו נאכטס אלץ בחור און אויך אלץ אינגערמאן, אזוי אויך פלעג איך מיטהאלטן ביים מוצאי תשעה באב טיש דעם סיום הש"ס. אויך ווען מיין זיידע דער קארלסבורגער רב שליט"א פלעגט גיין באזוכן דעם וויזניצער רבי זי"ע פלעג איך שטענדיג מיט גיין.


ווען איך האב געעפענט די ישיבה איז אויף מיר אריבער גרויסע מחלוקת; מען האט געמאכט הפגנות און פארשפרייט כתבי פלסתר, מען האט איינגעגעבן מסירות וכו' וכו'. אזוי אויך איז מען דעמאלט ארום געגאנגען צו אלע רבנים אז מען זאל ארויס קומען מיט א קול קורא קעגן מיר; מען איז געזעצן טעג און וואכן ביים וויזניצער רבי, מען האט אים געמוטשעט ער זאל אונטער שרייבן קעגן די ישיבה, אבער געלויבט דעם אייבערשטן אז ער האט נישט געוואלט אונטערשרייבן (עס איז דא אסאך צו פארציילן, אבער אין כאן המקום להאריך).


דער אייבערשטער זאל העלפן מיר זאלן זוכה זיין צו זיין דבוק אין אמת'ע צדיקים און גיין אין זייערע וועגן, ביז משיח וועט קומען און אונז אויסלייזן פון גלות, אמן.