שאלה אין קורצן ענין
#8 - ווי אזוי קריכט מען ארויס פון הארבע עבירות?
אומאן, תשובה, עבירות, בחור, תיקון הכללי, חתן

תוכן השאלה‎

לכבוד דער ראש ישיבה שליט"א,


איך הער אויס אייערע שיעורים און איך האב זייער הנאה. די שיעורים האבן מיר אסאך מחזק געווען, איך פרוביר צו רעדן צום אייבערשטן, צו לערנען משניות, און אזוי ווייטער די אנדערע עצות. איך בין אייך זייער מחשיב, און דעריבער שפיר איך אז איר זענט דער פאסיגער מענטש מיט וועמען אויסצושמועסן אזא וויכטיגע נושא.


איך בין געגאנגען קיין ארץ ישראל לערנען אין א ישיבה, און איך האב אנגעהויבן פאלן זייער שטארק. איך האב זיך געשאפט א קליינע סמארטפאון, פארשטייט זיך נישט אויף צו קוקן אייערע שיעורים, נאר צו זען שמוץ און נאך שמוץ, שעות אויף שעות.


פון אינדרויסן זע איך אויס ווי א געהעריגער בחור מיט א גארטל, קיינער חלומ'ט נישט וואס איך האב אלץ אפגעטון, אבער ליידער בין איך מיאוס דורכגעפאלן פיל מאל. ס'איז נישט געבליבן ביים קוקן, איך האב געזוכט און געזוכט וואו איך קען למעשה טון עבירות, און אז מ'זוכט טרעפט מען, און זייט דעמאלט בין איך שוין געווען מיט איבער צען עבירות רחמנא ליצלן, און איך שפיר אז איך האלט עס מער נישט אויס.


יעדעס מאל מאך איך אפ אז דאס איז, פון יעצט וועל איך שוין זיין וואויל און ערליך, איך ווארף אוועק דעם סמארטפאון און איך וויל אנהויבן נאכאמאל, אבער עס נעמט נישט לאנג ביז איך שאף זיך א פרישער סמארטפאון, און איך פאל ווייטער. איך האב שוין זיכער אוועקגעווארפן צוואנציג סמארטפאונס.


לעצטנס בין א חתן געווארן, פארשטייט זיך מיט א וואוילע מיידל, קיינער ווייסט דאך נישט וואס איך בין באמת, און היינט בין איך שוין ווייטער געגאנגען מיט אן עבירה. איך ווייס באמת נישט וואס צו טון, איך טראכט ערנסט פון אפלאזן דעם שידוך, פארוואס זאל איך חרוב מאכן דאס לעבן פון א וואויל מיידל? ווער ווייסט וויפיל מאל איך וועל דורכפאלן נאך די חתונה מיט אנדערע רחמנא ליצלן?


איך טראכט אפשר אהיימצופארן פון ארץ ישראל ביז צו די חתונה, אפשר איז דאס א גוטע עצה, אבער וואס וועל איך זאגן פאר מיין טאטע און מיין מחותן? און וואס זאל איך טון דארט א גאנצן טאג?


איך בעט אייך, העלפט מיר ארויס, און געבט מיר אן עצה וואס צו טון, ווייל איך האלט עס ממש נישט אויס. איך ווייס איר זענט א קלוגער מענטש, און איך וועל פאלגן וואס איר וועט מיר זאגן, אבער איך מוז שוין האבן אן עצה וואס צו טון, איך מער נישט אנגיין אזוי ווייטער.


א גרויסן יישר כח

תשובה מאת הראש ישיבה שליט"א:‎

בעזרת ה' יתברך


יום ד' פרשת וארא, כ"ה טבת, שנת תשע"ט לפרט קטן


 


לכבוד החתן ... נרו יאיר.


איך בין זייער דערציטערט געווארן ווען איך האב געליינט דיין בריוו.


דו האסט איין ברירה וואס דו קענסט טון אויב דו ווילסט בלייבן לעבן, דו זאלסט שוין תשובה טון; אז נישט וועסטו האבן א ביטערן סוף.


תשובה טון מיינט אז דו זאלסט זאפארט אפלאזן אלע עבירות און אפהאקן די קשר מיט זיי, אז נישט וועט דיר זיין זייער ביטער.


חכמינו זכרונם לברכה זאגן (בראשית רבה כו, ה): "עַל הַכֹּל הַקָּדוֹשׁ בָּרוּךְ הוּא מַאֲרִיךְ אַפּוֹ", אויף אלע עבירות וואס א מענטש טוט ווארט דער אייבערשטער אז מען זאל תשובה טון, "חוּץ מִן הַזְּנוּת", אבער ווען עס קומט צו ניאוף רחמנא לצלן דארט איז דער אייבערשטער נישט מאריך אף, דער אייבערשטער באשטראפט דעם מענטש מיט א ביטערן עונש.


זאלסט נישט מיינען אז מען קען זיך באהאלטן מיט עבירות וכו'; מען קען גיין מיט פרעמדע פרויען וכו' רחמנא לצלן - און דאס וועט בלייבן א סוד, ווייל דער פסוק זאגט (איוב כד, טו): "וְעֵין נֹאֵף שָׁמְרָה נֶשֶׁף לֵאמֹר לֹא תְשׁוּרֵנִי עָיִן", די בעלי עבירות טראכטן ביי זיך: 'מיר וועלן ווארטן עס זאל ווערן נאכט דעמאלט וועלן מיר טון עבירות; מיר וועלן גיין אין באהאלטענע פלעצער אז קיינער זאל אונז נישט זען', אזוי מיינט מען, זאגן אויף דעם די הייליגע חכמים (במדבר רבה ט, א): "הַנּוֹאֵף אוֹמֵר אֵין בְּרִיָה יוֹדַעַת בִּי, לְפִי שֶׁכָּל מַעֲשָׂיו אֵינָן אֶלָּא בַּחשֶׁךְ", א מענטש מיינט טאקע אז ער קען זיך באהאלטן פונעם אייבערשטן, וואס טוט דער אייבערשטער? "וְהַקָּדוֹשׁ בָּרוּךְ הוּא מְפַרְסְמָן בָּעוֹלָם", דער אייבערשטער פארשעמט אים פאר די גאנצע וועלט.


מיין נישט אז מען קען זיך באהאלטן פונעם אייבערשטן, "אִם יִסָּתֵר אִישׁ בַּמִּסְתָּרִים וַאֲנִי לֹא אֶרְאֶנּוּ, נְאֻם ה'" (ירמיהו כג, כד), דער אייבערשטער זאגט: ווי קען זיך א מענטש באהאלטן פון מיר? "הֲלוֹא אֶת הַשָּׁמַיִם וְאֶת הָאָרֶץ אֲנִי מָלֵא נְאֻם ה'", דער אייבערשטער איז דאך איבעראל!


דערפאר, הדבר הראשון זאלסטו אפהאקן אלע דיינע קשרים וואס דו האסט מיט עבירות; אפילו זיי שרייבן דיר און רופן דיר אן זאלסטו זיי נישט ענטפערן. טויש דיין נומער און פארמאך אלע דיינע סאושעל מידיע אקאונטס.


צווייטנס - זאלסטו זען צו פארן קיין אומאן צום הייליגן רבינ'ס ציון נאך פאר דיין חתונה. דער הייליגער רבי האט צוגעזאגט (חיי מוהר"ן, סימן רכה) אז ווער עס וועט קומען צו זיין ציון און זאגן דארט דעם תיקון הכללי - די צען קאפיטלעך תהילים [קאפיטל - ט"ז, ל"ב, מ"א, מ"ב, נ"ט, ע"ז, צ', ק"ה, קל"ז, ק"נ] און געבן א פרוטה לצדקה פאר זיין זכות, אפילו ער האט געטון די הארבסטע עבירות - האט דער רבי געזאגט - "וועל איך מיר לייגן אויף די לענג און אויף די ברייט, אים א טובה צו טון, ביי די פיאות וועל איך אים ארויס נעמען פון שאול תחתית"; דערפאר אז דו ווילסט פאררעכטן וואס דו האסט פוגם געווען, זאלסטו דיר אריבערכאפן קיין אומאן וואו דו זאלסט זאגן דעם תיקון הכללי ביים רבינ'ס ציון און דו זאלסט זיך מתוודה זיין פארן אייבערשטן - אים דערציילן אלעס וואס דו האסט געטון, דורכדעם וועסטו זוכה זיין צו פאררעכטן אלעס.


דריטנס - אז דו ווילסט באמת ארויס גיין פון דיינע שלעכטע מעשים זאלסטו דיר מאכן א קביעות צו לערנען משניות. יעדן טאג זאלסטו זאגן פרקים משניות; אפילו דו פארשטייסט נישט וואס דו לערנסט, דאך זאלסטו זאגן פרקים משניות יעדן טאג, דאס וועט דיר ארויס נעמען פון דיין בלאטע. אזוי ווי דער רבי זאגט (שיחות הר"ן, סימן יט): "אֲפִילּוּ אוֹתָן הָאֲנָשִׁים הָרְחוֹקִים מִן הַקְּדֻשָּׁה מְאֹד, שֶׁנִּלְכְּדוּ בִּמְצוּדָה רָעָה, עַד שֶׁרְגִילִין בַּעֲבֵרוֹת חַס וְשָׁלוֹם רַחֲמָנָא לִצְלָן", אפילו א מענטש וואס איז זייער ווייט פון קדושה - ער טוט עבירות רחמנא לצלן און ער איז שוין אראפ געפאלן אין שאול תחתית, "אַף עַל פִּי כֵן, הַכֹּחַ שֶׁל הַתּוֹרָה גָּדוֹל כָּל כָּךְ, עַד שֶׁיְּכוֹלָה לְהוֹצִיא אוֹתָם מִן הָעֲבֵרוֹת שֶׁרְגִילִין בָּהֶם חַס וְשָׁלוֹם; וְאִם יַעֲשׂוּ לָהֶם חֹק קָבוּעַ וְחִיּוּב חָזָק לִלְמֹד בְּכָל יוֹם וָיוֹם כָּךְ וְכָךְ, יִהְיֶה אֵיךְ שֶׁיִּהְיֶה; בְּוַדַּאי יִזְכּוּ לָצֵאת מִמְּצוּדָתָם הָרָעָה עַל יְדֵי הַתּוֹרָה, כִּי כֹּחַ הַתּוֹרָה גָּדוֹל מְאֹד", אויב וועט ער זיך מאכן א קביעות צו לערנען יעדן טאג "כך וכך", וועט ער סוף כל סוף ארויס גיין פון זיין בלאטע, ווייל די כח פון תורה איז אזוי גרויס, אז עס נעמט ארויס דעם מענטש פון זיין שלעכטס.


אז דו וועסט פאלגן אלעס וואס שטייט דא וועסטו זוכה זיין אז דער אייבערשטער וועט דיר מוחל זיין דיינע עבירות און דו וועסט אויפשטעלן א ערליכע שטוב, א בית נאמן בישראל.

#7 - זייט איך בין געווען אין אומאן, בין איך גאר ערגער געווארן, וואס טו איך?
אומאן, תשובה, עבודת השם

תוכן השאלה‎

לכבוד דער ראש ישיבה שליט"א,


פאר דריי יאר צוריק בין איך געוואויר געווארן פון הייליגן רבי'ן, איך בין געפארן קיין אומאן ווייל איך בין געווען זייער דערביטערט און פארווייטאגט אויף מיינע שלעכטע מעשים, איך האב נישט געגלויבט אז איך וועל אפילו האבן אן הרהור תשובה, אבער פאקטיש בין איך זייער נתעורר געווארן לתשובה ביים ציון הקדוש, און למעשה בין איך שוין געווען דריי מאל ביים ציון, צוויי דערפון אום ראש השנה, און איך האף צו פארן אויך אויף די קומענדיגע ראש השנה בעזר ה'.


איך שפיר אבער אז זייט איך בין געווען ביים ציון בין איך נאר ערגער געווארן, אמת טאקע אז אן התעוררות און א רצון האב איך באקומען ביים ציון, עס טוט מיר שוין וויי מיינע עבירות, און דער רבי געבט מיר א האפענונג אז איך וועל נאך אמאל ווערן גוט, אבער פאקטיש בין איך ממש ווי געבינדען אין קייטן ביים יצר הרע, ווען עס קומט מיר אונטער א נסיון איז מיר ממש נישט מעגליך זיך צוריקצוהאלטן, אפשר קענט איר מיר געבן אן עצה וואס צו טון?


א גרויסן יישר כח

תשובה מאת הראש ישיבה שליט"א:‎

בעזרת ה' יתברך


יום א' פרשת נצבים, כ"ב אלול, שנת תשע"ח לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר.


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


וואויל איז דיר אז דו האסט זוכה געווען צו זיין ביים הייליגן רבינ'ס ציון אין אומאן און זאגן דארט דעם תיקון הכללי; דער רבי האט צוגעזאגט (חיי מוהר"ן, סימן רכה) ווער עס וועט קומען צו זיין ציון, ער וועט זאגן דעם תיקון הכללי, די צען קאפיטלעך תהילים (קאפיטל - ט"ז, ל"ב, מ"א, מ"ב, נ"ט, ע"ז, צ', ק"ה, קל"ז, ק"נ) און געבן א פרוטה לצדקה פאר זיין זכות, אפילו ער האט געטון די הארבסטע עבירות, "וועל איך מיר לייגן אויף די לענג און אויף די ברייט, אים א טובה צו טון, ביי די פיאות וועל איך אים ארויס נעמען פון שואל תחתית".


דאס וואס דו שפירסט אז זייט דו ביסט מקורב געווארן צום הייליגן רבי'ן פאלסטו אראפ מער און מער, דאס איז ווייל פאר דו האסט זיך דערוויסט פון הייליגן רבי'ן ביסטו געווען אין א הסתר שבתוך הסתר, דו האסט בכלל נישט געוויסט אז דו טוסט שלעכטס. דער רבי זאגט (ליקוטי מוהר"ן, חלק א', סימן נו): עס איז דא אמאל וואס דער אייבערשטער איז באהאלטן פונעם מענטש "בְּהַסְתָּרָה תּוֹךְ הַסְתָּרָה", אין א דאפעלטע באהעלטעניש, "דְּהַיְנוּ שֶׁהַהַסְתָּרָה בְּעַצְמָהּ נִסְתֶּרֶת מִמֶּנּוּ דְּהַיְנוּ שֶׁאֵינוֹ יוֹדֵעַ כְּלָל שֶׁהַשֵּׁם יִתְבָּרַךְ נִסְתָּר מִמֶּנּוּ", דאס אליינס אז ער איז ווייט פונעם אייבערשטן איז פון אים פארהוילן, "אֲזַי אִי אֶפְשָׁר כְּלָל לִמְצֹא אוֹתוֹ מֵאַחַר שֶׁאֵינוֹ יוֹדֵעַ כְּלָל מֵהַשֵּׁם יִתְבָּרַךְ", ער זוכט בכלל נישט אויף דעם אייבערשטן ווייל ער ווייסט נישט אז עפעס פעלט אים, נאר ווען דער מענטש קומט צום צדיק נעמט דער צדיק אראפ דעם ערשטן הסתר, מען הייבט אן שפירן און זען וואס מען טוט אלץ, מען הייבט אן זען ווי ווייט מען איז פון די קדושה, וויפיל מען דארף אלץ מתקן זיין, דעמאלט הייבט מען אן זוכן א וועג דאס אלעס צו פאררעכטן.


מענטשן פרעגן פארוואס די ברסלב'ע אידן זענען שטענדיג פארנומען מיט שמחה, זיי זוכן וועגן זיך פרייליך צו מאכן, אנדערע חסידים זענען נישט אזוי פארנומען זיך פרייליך מאכן; דער תירוץ איז אז וויבאלד מיר האבן דעם רבי'ן וואס נעמט אראפ דעם ערשטען הסתרה הייבט מען אן זען ווי אזוי מען זעט אויס, מען הייבט זיך אן צו פרעגן: "וואו בין איך אויף דער וועלט?" ביז מען איז זוכה אלעס צו פאררעכטן.


דעריבער זאלסטו נישט זאגן אז דו ווערסט נאר ערגער וכו'; דאס איז נאר ווייל יעצט האט דיר דער רבי אויפגעוועקט פון דיין טיפן שלאף, דערפאר הייבסטו אן צו זען וואס עס טוט זיך מיט דיר. דו שרייבסט דאך אליינס אז דו האסט נישט געטראכט פאר דעם אז דו וועסט נאך זוכה זיין צו האבן הרהורי תשובה, נאר ווען דו ביסט געקומען קיין אומאן האט זיך דיר געעפענט דיין הארץ און דו האסט תשובה געטון אויף אלע דיינע מעשים, און יעדע מאל דו לערנסט די ספרים פון הייליגן רבי'ן ברענגט דאס אריין אין דיר א האפענונג, דעריבער זאלסטו אודאי קומען קיין אומאן אויף ראש השנה וועסטו זוכה זיין ארויס צו קריכן פון דיין טיפע בלאטע און אלעס פאררעכטן.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט מצליח זיין אין אלע דיינע וועגן.


א כתיבה וחתימה טובה און א גוט געבענטשט יאר.

#6 - וואס טוט מען ווען מ'וויל נישט דאווענען און נישט אינזין האבן?
אומאן, קדושה, תפילה והתבודדות

תוכן השאלה‎

לכבוד דער ראש ישיבה שליט"א,


קודם א יישר כח פאר'ן אוועקגעבן פון אייער טייערע צייט צו ענטפערן מיינע שאלות. איך האב געוואלט פרעגן עטליכע שאלות איבער דאווענען.


א. אין שלחן ערוך ווערט מבואר אז לכתחילה דארף מען אינזינען האבן די פירוש המלות פונעם דאווענען (או"ח סימן צ"ח סעיף א') און אויך מדקדק זיין באותיות (או"ח סימן ס"א ס"ב), אבער בדיעבד איז מען יוצא אויב מען האט נישט אינזין געהאט (סימן ק"א סעיף א') אדער מדקדק געווען באותיותיה (סימן ס"ב סעיף א'). אויך איז מבואר אין שלחן ערוך (סימן צ"ח סעיף ג') יתפלל דרך תחנונים כרש המבקש בפתח ובנחת, זאגט אויף דעם דער משנה ברורה, ומכל מקום בדיעבד אפילו אם לא אמרה בלשון תחנונים לא יחזור ויתפלל עכ"ל. איז מיין שאלה וואס טוט זיך מיט א מענטש וואס האלט נישט ביים אינזין האבן בכלל, ער איז נישט אינטערעסירט מדקדק צו זיין אין די אותיות, און ער וויל אויך נישט דאווענען בדרך תחנונים; זאל ער ענדערש בכלל נישט דאווענען? ווייל אין שלחן ערוך שטייט דאך נאר אז בדיעבד האט מען יוצא געווען, אבער לכתחילה איז דאס נישט גוט.


ב. אויך וואס טוט מען ווען מ'האלט אינמיטן שמונה עשרה, און מ'האט געמאכט א טעות וואס די הלכה איז ביי דעם אז מ'דארף צוריקגיין און נאכאמאל אנהויבן שמונה עשרה, דער מענטש האט אבער נישט קיין געדולד אנצוהויבן נאכאמאל, ער איז שוין עטליכע מאל דורכגעפאלן אין דעם און ער האט נישט איבערגעדאוונט ווען מ'האט געדארפט, איז די שאלה צי ער זאל כאטש דאווענען ווייטער ביז'ן סוף אפילו ס'איז קעגן די הלכה, אדער איז עס יעצט פשוט א ברכה לבטלה.


א גרויסן יישר כח, יוסף

תשובה מאת הראש ישיבה שליט"א:‎

בעזרת ה' יתברך


יום ב' פרשת דברים, ד' מנחם-אב, שנת תשע"ח לפרט קטן


 


לכבוד יוסף נרו יאיר.


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


איך פארשטיי נישט דיין שאלה; וואס הייסט "מען וויל נישט אינזין האבן דאס דאווענען?!" ווען א מענטש וואלט באמת געגלייבט אז דער אייבערשטער שטייט נעבן אים און הערט צו וואס ער בעט אים וואלט ער געדאווענט יעדעס ווארט מיט כוונה. דער סיבה פארוואס מען איז מזלזל אין תפילה איז ווייל מען האט נישט די אמונה אז דער אייבערשטער געפונט זיך דא, אזוי ווי דער רבי זאגט (ליקוטי מוהר"ן, חלק א', סימן סב): "וּבֶאֱמֶת, אִם הָיָה יוֹדֵעַ הָאָדָם יְדִיעָה בְּלֵב שָׁלֵם 'שֶׁמְּלֹא כָל הָאָרֶץ כְּבוֹדוֹ, וְהַקָּדוֹשׁ בָּרוּך הוּא עוֹמֵד בִּשְׁעַת הַתְּפִילָּה, וְשׁוֹמֵעַ הַתְּפִילָּה', וַדַּאי הָיָה מִתְפַּלֵּל בְּהִתְלַהֲבוּת גָּדוֹל, וְהָיָה מְדַקְדֵּק מְאד לְכַוֵּן אֶת דְּבָרָיו", ווען א מענטש וואלט ווען געוואוסט ביי זיך קלאר אז דער אייבערשטער שטייט נעבן אים בשעת ער דאווענט און ער הערט צו יעדעס ווארט וואס ער בעט אים, וואלט ער געדאווענט אזוי ווי עס דארף צו זיין און ער וואלט מכוון געווען יעדע איינציגע ווארט ווי אזוי ער זאגט עס ארויס.


אזוי אויך פארשטיי איך נישט דיין צווייטע שאלה; אויב מען האט משנה געווען 'מִמַּטְבֵּעַ שֶׁטָּבְעוּ חֲכָמִים' איז מען נישט יוצא דאס דאווענען. מען דארף מפסיק זיין דארט וואו מען האלט און נאכאמאל איבער דאווענען, מען קען נישט ווייטער ממשיך זיין מיט שמונה עשרה; עס איז נישט דא אזא זאך אז ענדערש זאל מען ווייטער דאווענען ווען מען איז נישט יוצא אויב מען האלט נישט ביים איבער דאווענען.


דער הייליגער רבי זאגט (ליקוטי מוהר"ן, חלק א', סימן נ): "כִּי כָּל הַפּוֹגֵם בַּבְּרִית", ווער עס איז פוגם אין די עבירה פון פגם הברית, "אֵין יָכוֹל לְהִתְפַּלֵּל", קען נישט דאווענען, ער שפירט א ביטערע טעם אינעם דאווענען; דאס דאווענען האט ביי אים א טעם פון "מַיִּין מְרִירִין" - ביטערע וואסער. ער וויל נישט קומען אין שול דאווענען, און ווען ער קומט שוין יא אין שול האט ער נישט קיין געדולד אפילו נאר צו עפענען דעם סידור, און ווען ער עפענט שוין דעם סידור קומט אים אן אזוי שווער דאס דאווענען; דאס קומט פון די עבירה פון פגם הברית. די עבירות מאכן אים דיפרעסט און צעבראכן, אזוי ווי דער רבי זאגט דארט ווייטער: "וְזֶה בְּחִינַת חוֹלַאַת שֶׁקּוֹרִין בְּרֶעכֶנִישׁ, רַחֲמָנָא לִצְלָן, שֶׁשּׁוֹבֵר עֲצָמוֹת שֶׁל אָדָם", די עבירה ברענגט די מחלה וואס הייסט 'ברעכעניש' - דער מענטש ווערט צעבראכן אויף שטיק שטיקלעך און האט נישט קיין געדולד צו דאווענען.


זאגט דער רבי: "וְאֵין יָכוֹל לִטְעֹם מְתִיקוּת בַּתְּפִילָּה, אֶלָּא כְּשֶׁתִּקֵּן פְּגַם הַבְּרִית", א מענטש קען נישט שפירן א טעם אין דאווענען נאר אז ער פאררעכט זיינע פגמי הברית, ער טוט תשובה און ער היט זיך אפ פון שלעכטס; דעריבער אויב מען איז אפגעהיטן אין קדושה, מען היט זיך די אויגן און די מחשבה דאן איז דאס דאווענען א זיסע זאך, עס שפירט זיך ווי "מַיִם מְתוּקִים" - זיסע וואסער, מען וויל נאך און נאך דערפון.


דעריבער זאלסטו זיך מאכן א חשבון הנפש וואו דו האלסט אויף דער וועלט אין עניני קדושה, ווייל דאס איז די סיבה וואס איז גורם אז עס קומט דיר אן אזוי שווער צו דאווענען און דו ווילסט נישט אינזין האבן וכו', ווייל די עבירה פון הוצאת זרע לבטלה ברענגט אויפן מענטש א שטארקע ביטערניש, מען גייט ארום דעפרעסט, ביז מען לאזט אינגאנצן אפ דאס דאווענען; דעריבער זאלסטו תשובה טון אויף דיינע עבירות וועסטו שוין קענען דאווענען.


כאפ זיך אריבער קיין אומאן צום הייליגן רבינ'ס ציון; דער רבי האט צוגעזאגט אז ווער עס וועט קומען צו זיין קבר אין אומאן און וועט געבן א פרוטה לצדקה פאר זיין זכות און זאגן דעם תיקון הכללי (קאפיטל ט"ז, ל"ב, מ"א, מ"ב, נ"ט, ע"ז, צ', ק"ה, קל"ז, ק"נ): "אֲפִילוּ אִם עָצְמוּ וְגָבְרוּ חֲטָאָיו וּפְשָׁעָיו" וועט ער אים ארויס נעמען פון  שאול תחתית.


דער אייבערשטער זאל העלפן מיר זאלן זוכה זיין צו פאררעכטן אונזערע מעשים, אזוי וועלן מיר שפירן א זיסקייט און א געשמאק אינעם דאווענען.

#5 - קען איך נאך תשובה טון אויף מיינע הארבע עבירות?
אומאן, תשובה

תוכן השאלה‎

שלום לרב,


בעבר הרחוק שלי, ובעוונותי הרבים, ביצעתי הפלה. השאלה הוא אם אני נוסעת לרבי נחמן הוא יתקן אותי בעבור אותו החטא?

תשובה מאת הראש ישיבה שליט"א:‎

בעזרת ה' יתברך


יום ב' פרשת בשלח, ו' שבט, שנת תשע"ח לפרט קטן


 


לכבוד מרת ... תחי'


איך האב ערהאלטן אייער בריוו.


די עבירה פון "הפלה" איז זייער הארב. דער זוהר הקדוש זאגט (פרשות שמות, דף ג): "תְּלָתָא אִינּוּן דְּדַחְיָין שְׁכִינְתָּא מֵעָלְמָא, וְגַרְמִין, דְּדִיוּרֵיהּ דְּקוּדְשָׁא בְּרִיךְ הוּא לָא הֲוֵי בְּעָלְמָא, וּבְנִי נָשָׁא צַוְוחִין וְלָא אִשְׁתְּמַע קַלֵּיהוֹן", וועגן דריי עבירות גייט די שכינה אוועק פון אידישע קינדער און דאס איז גורם אז עס זאל זיין צרות אויף דער וועלט. און אפילו מענטשן שרייען פון זייערע צרות ווערן זיי נישט געענטפערט. דער זוהר רעכנט אויס דריי עבירות וואס ברענגען צרות אויף די וועלט און דער דריטע עבירה וואס דער זוהר רעכנט אויס איז "מַאן דְּקָטִיל בְּנוֹי, הַהוּא עוֹבָּרָא דְּמִתְעַבְּרָא אִתְּתֵיהּ, וְגָרִים לְקַטָלָא לֵיהּ בִּמְעָהָא, דְּסָתִיר בִּנְיָינָא דְּקוּדְשָׁא בְּרִיךְ הוּא וְאוּמָנוּתָא דִּילֵיהּ", אויב איינער הרג'ט זיין קינד וכו', "וַוי לְהַהוּא בַּר נָשׁ, וַוי לֵיהּ, טָב לֵיהּ דְּלָא יִתְבְּרֵי בְּעָלְמָא", וויי פאר דעם מענטש.


אבער וויסן זאלט איר אז עס איז נישט דא אן עבירה וואס מען קען נישט תשובה טון דערויף, דער אייבערשטער שטייט און ווארט מען זאל זיך צוריק קערן צו אים. ביים אייבערשטן איז זייער חשוב א בעל תשובה עד כדי כך אז חכמינו זכרונם לברכה זאגן (ברכות לד:): "בְּמָקוֹם שֶׁבַּעֲלֵי תְּשׁוּבָה עוֹמְדִים, שָׁם אֵין צַדִּיקִים גְמוּרִים יְכוֹלִים לַעֲמוֹד", אפילו צדיקים קומען נישט אן אזוי הויך ווי א בעל תשובה קומט אן.


דער עיקר תשובה איז ווען א מענטש איז זיך מתודה זיין פארן אייבערשטן און פארציילט אלעס פארן אייבערשטן בפרטי פרטיות. ווייל דער רבי זאגט (ליקוטי מוהר"ן, חלק א', סימן ד) אז ווען א מענטש זינדיגט ווערן די עבירות אריין געקריצט אין זיינע ביינער אזוי ווי עס שטייט (יחזקאל לב, כז): "וַתְּהִי עֲוֹנֹתָם עַל עַצְמוֹתָם", און דאס הרג'עט דעם מענטש, אזוי ווי עס שטייט (תהילים לד, כב): "תְּמוֹתֵת רָשָׁע רָעָה", דאס רשעות פונעם מענטש טוט אים הרג'נען; אבער ווען א מענטש איז זיך מתוודה פארן אייבערשטן, ער פארציילט פארן אייבערשטן יעדע זאך וואס ער האט געטון און בעט דעם אייבערשטן ער זאל רחמנות האבן אויף אים, גייען ארויס אלע עבירות פון זיינע ביינער.


דער רמב"ם שרייבט (פרק א' מהלכות תשובה, הלכה א): "כָּל מִצְוֹת שֶׁבַּתּוֹרָה, בֵּין עֲשֵׂה בֵּין לֹא תַעֲשֶׂה, אִם עָבַר אָדָם עַל אַחַת מֵהֶן, בֵּין בְּזָדוֹן בֵּין בִּשְׁגָגָה, כְּשֶׁיַּעֲשֶׂה תְּשׁוּבָה וְיָשׁוּב מֵחֶטְאוֹ חַיָיב לְהִתְוַדּוֹת לִפְנֵי הָאֵל בָּרוּך הוּא, שֶׁנֶּאֱמַר (במדבר ה, ו): אִישׁ אוֹ אִשָּׁה כִּי יַעֲשׂוּ מִכָּל חַטֹּאת הָאָדָם וְהִתְוַדּוּ אֶת חַטָּאתָם. כֵּיצַד מִתְוַודִין? אוֹמֵר: 'אָנָּא הַשֵׁם, חָטָאתִי, עָוִיתִי, פָּשַׁעְתִּי לְפָנֶיך וְעָשִֹיתִי כָּך וְכָך, וַהֲרֵי נִחַמְתִּי וּבּוֹשְׁתִּי בְּמַעֲשֵׂי, וּלְעוֹלָם אֵינִי חוֹזֵר לְדָבָר זֶּה'. וְזֶהוּ עִקָּרוֹ שֶׁל וִידוּי"; און דער רמב"ם פירט אויס: "וְכָל הַמַּרְבֶּה לְהִתְוַדּוֹת וּמַאֲרִיך בְּעִנְיָן זֶה, הֲרֵי זֶה מְשֻׁבָּח", ווער עס איז זיך אסאך מתוודה, דער איז געלויבט.


אודאי אויב איר קענט פארן צום רבינ'ס ציון קיין אומאן איז נישט דא קיין גרעסערס פון דעם; דער רבי האט צוגעזאגט ווער עס וועט קומען צו זיין קבר אין אומאן און וועט געבן א פרוטה לצדקה פאר זיין זכות און זאגן דעם תיקון הכללי (קאפיטל ט"ז, ל"ב, מ"א, מ"ב, נ"ט, ע"ז, צ', ק"ה, קל"ז, ק"נ) "אֲפִילוּ אִם עָצְמוּ וְגָבְרוּ חֲטָאָיו וּפְשָׁעָיו" וועט ער אים ארויס נעמען פון  שאול תחתית.


דערפאר אז איר ווילט פארעכטן אייערע מעשים, זאלט איר פארן צום הייליגן רבינ'ס ציון און איר זאלט מקיים זיין וואס דער רבי האט געזאגט. איר זאלט דארט זאגן דעם תיקון הכללי און זיך מתוודה זיין צום אייבערשטן אויף אייערע שלעכטע מעשים, וועט איר זוכה זיין צו אלע תיקונים וואס דער רבי האט צוגעזאגט.


דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט זוכה זיין תשובה צו טון.

#4 - פארלוירן מיין פרנסה, ווייל איך בין געפארן קיין אומאן.
אומאן, פרנסה

תוכן השאלה‎

לכבוד דער ראש ישיבה שליט"א,


געלויבט דער הייליגער באשעפער אז איך האב זוכה געווען צו זיין דעם ראש השנה אין אומאן, און אויסגעבעטן א גוט יאר.


איך בין א כתה ב' מלמד שוין פאר זעכצן יאר, כולם שוים לטובה. ברוך ה' אז איך האב זייער שיין מצליח געווען מיט מיינע תלמידים, דער מוסד וואו איך בין איינגעשטעלט, די עלטערן, און די קינדער, זענען אלע געווען מורא'דיג צופרידן פון מיין ארבעט.


יעצט איז אנקומען ביי אונז אין מוסד פרישע הנהלה, און פאר זיי געפעלט נישט אז איך פאר קיין אומאן אויף ראש השנה, און דעריבער האבן זיי מיר יעצט געמאלדן אז אזוי ווי איך בין געפארן קיין אומאן, זאגן זיי מיר אפ פון די מלומדות, און זיי זאגן אז זיי טוען דאס אויפ'ן באפעל פונעם רבי'ן פון אונזערע מוסדות.


דאס טוט מיר זייער שטארק וויי, איך ווייס אז די הנהלה איז אלעמאל געווען זייער צופרידן פון מיין ארבעט, און די איינציגסטע עבירה וואס זיי האבן געטראפן ביי מיר איז נאר דאס אז איך בין געפארן קיין אומאן אויף ראש השנה. איך האב קיינמאל נישט גערעדט צו די קינדער אין קלאס וועגן אומאן, איך פאר נאר אויף אומאן צו קענען זוכה זיין צו די געוואלדיגע הבטחות וואס דער הייליגער רבי האט צוגעזאגט פאר ווער עס קומט צו אים אויף ראש השנה. וואס קען איך טון אין אזא צייט?


אויך וויל איך וויסן, אזוי ווי די מוסדות ... האבן מיר געבעטן צו קומען זיין א מלמד ביי זיי, אויב זאל איך אננעמען דעם פארשלאג.


א גרויסן יישר כח פאר אלעס.


יואל

תשובה מאת הראש ישיבה שליט"א:‎

  בעזהשי"ת


יום ה' פרשת וזאת הברכה-א, ח' תשרי, שנת תשע"ח לפ"ק


 


לכבוד האברך היקר יואל נרו יאיר


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


איך קען נישט קומען צו מיר פון דעם וואס דו שרייבסט מיר אז מען האט דיר אפגעזאגט פון דיין פרנסה בלויז פאר דעם איינציגן חטא אז דו ביסט געפארן קיין אומאן אויף ראש השנה צום הייליגן רבינ'ס קיבוץ; איך האב גרויס מיטלייד מיט דיר, איך שפיר דיין צער, און עס טוט מיר זייער וויי.


איך קען דיר פארשטיין ווייל איך בין דאס אריבער פאר צען יאר צוריק, מיר האט מען אויך מקפח געווען מיין פרנסה פאר צען יאר צוריק, ווען איך בין צוריק געקומען פון אומאן, ערב יום כיפור תשס"ט, און מיין גאנצע חטא איז געווען אז איך האב גענומען בחורים וואס האבן נישט געלערנט און נישט געדאווענט און איך האב זיי מקרב געווען צום אייבערשטן, איך האב אין זיי אריין געלייגט אמונה פשוטה און זיי געוויזן אז זיי זענען אויך חשוב ביים אייבערשטן וכו' וכו', איך האב זיי געוויזן אז אפילו זיי זענען נישט קיין מצוינים אדער חריפים קענען זיי אויך לערנען וכו'.


אבער ביי דיר איז עס נאך ערגער, ווייל דו ביסט א כתה ב' מלמד, שוין פאר זעכצן יאר כן-ירבו, אסאך פון דיינע תלמידים האבן שוין חתונה געהאט און קיין איינער פון זיי פארט נישט קיין אומאן, אז מען זאל זיך קענען אנכאפן אויף דיר אז דו פארכאפסט קינדער וכו', שמך הטוב הולך לפניך, יעדער טאטע און מאמע האפן אז זייער קינד וועט אנקומען צו דיר אין דיין כתה, און יעצט איז געקומען א נייער מנהל א באנדיט, וואס ווייסט נאך נישט ווי אזוי דער וועלט פירט זיך (אבות ב, ו): "על דאטפת, אטפוך, וסוף מטיפיך יטופון", און ער האט דיר ארויס געווארפן פון דיין מלמדות, אויך האט מיר גערופן האברך היקר ... נרו יאיר אז מען האט אים אויך ארויס געווארפן פון זיין מלמדות, איר זענט געבליבן אן א פרנסה, דאס טוט מיר זייער וויי און איך האב נישט קיין מנוחה.


אבער איך וויל דיר אביסל מחזק זיין אז דו זאלסט זיך נישט פארלירן, וויסן זאלסטו אז פרנסה קומט פונעם אייבערשטן, און קיינער קען דיר נישט צונעמען וואס עס איז אנגעשריבן פאר דיר. חכמינו זכרונם לברכה זאגן (יומא לח.): "בשמך יקראוך ובמקומך יושיבוך, ומשלך נתנו לך, אין אדם נוגע במוכן לחבירו, ואין מלכות נוגעת בחברתה אפילו כמלא נימא", קיינער קען נישט צו נעמען פון א צווייטן אפילו א פרוטה, יעדע זאך קומט פונעם אייבערשטן, בפרט פרנסה וואס חכמינו זכרונם לברכה זאגן (תענית ב.): "אמר ר' יוחנן: ג' מפתחות בידו של הקדוש ברוך הוא", ר' יוחנן זאגט דריי שליסלען איז נאר אין די הענט פונעם אייבערשטן, "מפתח של גשמים, מפתח של חיה, ומפתח של תחיית המתים", די שליסל פון רעגן, קינדער און תחיית המתים, "במערבא אמרי, אף מפתח של פרנסה", אין ארץ ישראל זאגט מען: אויך די שליסל פון פרנסה. זעט מען אז פרנסה קומט נאר פונעם אייבערשטן. נאך זאגן חז"ל (מכילתא, בשלח): "מי שברא יום - ברא פרנסתו", דער אייבערשטער וואס האט באשאפן דעם טאג, האט אנגעגרייט פרנסה פאר דעם טאג.


דערפאר בעט איך דיר זייער, זאלסט נישט ווערן יעצט בעצבות, ווייל דער רבי זאגט (ספר המידות, אות ממון, סימן פט): "העצבות מפסיד הפרנסה", עצבות נעמט אוועק די פרנסה, לייג דיר אריין אין אמונה, גלייב אינעם אייבערשטער, און זינג דיר א גאנצע טאג "קיינער קען מיר נישט גוטס טון, און קיינער קען מיר נישט שלעכטס טון, אלעס איז פונעם אייבערשטן", אזוי וועסטו זוכה זיין צו פרנסה, אזוי ווי דער רבי זאגט (ספר המידות, אות ממון, סימן פג): "אמונה הוא טוב לפרנסה", אז מען האט אמונה וועט מען זוכה זיין צו פרנסה.


שטארק דיך און שטארק דיין ווייב תחי'; געדענק, ווי דערשראקן דו ביסט יעצט אז דו האסט נישט קיין פרנסה, נאך אסאך מער איז דיין ווייב דערשראקן און צעבראכן, אויך דיינע עלטערע מיידלעך זענען זייער פארשעמט צווישן זייערע חבר'טעס, זאלסטו זען זיי צו מחזק זיין, ווייז נישט ארויס קיין שום פחד און מורא ווען דו ביסט אין שטוב, אדרבה, גיי ארום מיט א פרייליכע פנים, און מאך פרייליך דיין ווייב און קינדער וועסטו זוכה זיין צו פרנסה, אזוי ווי חז"ל זאגן (בבא מציעא נט.): "אוקירו לנשייכו כי היכי דתתעתרו", רבא זאגט: זייט מכבד אייערע ווייבער וועט איר רייך ווערן; און דער רבי זאגט (ליקוטי מוהר"ן, חלק א', סימן סט): "עיקר העשירות באה בזכות האשה", דער עיקר עשירות קומט בזכות וואס מען איז מכבד די ווייב; אז דו וועסט פרייליך מאכן דיין ווייב און קינדער וועסטו ארויס גיין פון דיין קטנות הדעת, און זוכה זיין צו פרנסה בריווח.


דאס וואס דו שרייבסט מיר אז דער מנהל זאגט דיר אז דאס קומט פונעם אדמו"ר ... איך זאג דיר אז דאס האט גארנישט צו טון מיט דעם אדמו"ר פון די מוסד, ער איז קלוגער פון דעם און ברייטער פון דעם. בכלל זאלסטו וויסן אז דאס פאסט פאר אנדערע חסידות, נישט פאר ... דאס קומט פון אפאר היץ קעפ וואס זיי ווייסן נישט אז נאך אביסל קומען פרישע יונגע היץ קעפ און מען וועט זיי ארויס שיקן, וכן עמא דבר - אזוי פירט זיך דער וועלט.


אויפן פליגער אויפן וועג אהיים פון אומאן זענען צו מיר צוגעקומען צוויי אינגעלייט, איינער א מלמד אין ... און איינער א מגיד שיעור אין ישיבה ... ביידע האבן מיר געזאגט אז זיי ווייסן נישט וואס צו טון ווען זיי קומען צוריק ווייל מען גייט זיי אפזאגן; זיי ביידע זענען גרויסע חסידים פון דעם רבי'ן פון דעם מוסד, זיי קומען פשוט אויף אומאן ווייל זיי דארפן א גרויסע ישועה, זיי האבן געזען וואס דער רבי זאגט (חיי מוהר"ן, סימן ת"ו) אז ראש השנה קען ער יעדן העלפן; דער רבי האט געזאגט אז ווער עס קומט צו אים אויף ראש השנה וועט ער זיין פאר אים אן אדוואקאט (לויער) אז דער מענטש זאל האבן א גוט געבענטשט יאר. האבן זיי זיך געמאכט א קלוגער חשבון, זייער לעבן איז זיי וויכטיגער פון אלסדינג,  זענען זיי געקומען אויף אומאן. זיי האבן מיר קלאר געזאגט אז דאס קומט נישט פונעם אדמו"ר דירעקט.


בעט דעם מנהל אז דו ווילסט זיך טרעפן מיט אים נאך פאר יום הקדוש, און זאג אים מיט דיין גאנצע שטארקייט, בזה הלשון: "איך בין דיר קיינמאל נישט מוחל פאר'ן מיר מקפח זיין מיין פרנסה, פאר'ן מיר פארשעמען"; פארצייל אים די מעשה וואס דו האסט געהאט פאר צען יאר צוריק ווען ... האט זיך געקרוינט אלץ ועד החינוך, און ער האט דיר ארויסגעווארפן וכו', ווי ער ליגט טויט קראנק. פארצייל אים די מעשה וואס דו האסט געהאט מיט ... ווען ער האט געמיינט אז ער גייט מסדר זיין די מוסד, ער גייט ארויסרוימען אלע ברסלב'ער מלמדים, ווי ער מוטשעט זיך מיט יעדן איינציגסטן קינד. ער וועט דיר זיכער צוריק זאגן: "אהה דו ביסט אין הימל, דו שעלטסט..." דו שרעק זיך נישט, דארפסט נישט ענטפערן, דיין ווייב זאל אנרופן דעם מחוצפ'ס ווייב און אויך שיינערהייט זאגן אז איך בין נישט מוחל פאר'ן אונז מקפח זיין אונזער פרנסה.


יעצט וויל איך דיר זאגן, דאנק דעם אייבערשטן אז מען האט דיר פארשיקט נאר פאר דעם איינציגן חטא אז דו האסט געפאלגט דעם רבי'ן און געקומען קיין אומאן אויף ראש השנה, און נישט פאר'ן דיר כאפן מיט מעשה תועבות רחמנא לצלן, און זאג פארן אייבערשטן: "רבונו של עולם, מה פשעי ומה חטאתי, וואס האב איך געטון אז מען האט מיר פארשעמט און מיר מקפח געווען מיין פרנסה, נאר ווייל איך וויל זיין גוט, איך וועל זיין ערליך; איך האב געטראפן א רבי וואס לערנט מיר אויס ווי אזוי זיך צו דערהאלטן, א רבי וואס געבט מיר עצות ווי אזוי זיך צו מחזק זיין אפילו ווען עס גייט נישט אזוי ווי איך וויל. הייליגער באשעפער, נעם אן מיינע בזיונות, זאל דאס זיין פאר מיינע עוונות, העלף מיר איך זאל ווייטער קענען מחנך זיין אידישע קינדער, און קענען מפרנס זיין מיין ווייב און קינדער".


בנוגע וואס דו פרעגסט צי דו זאלסט גיין צו ...; אויב זיי ווילן דיר פאר א מלמד זאלסטו נישט גיין צו זיי, נאר לויפן. געדענק דעם כלל וואס מוהרא"ש זכרונו לברכה האט אונז געגעבן: "דו דארפסט מיר נישט, דארף איך דיר טויזענט מאל מער נישט".


ווייז דעם בריוו פאר האברך ... נרו יאיר, ער דארף נאך מער חיזוק פון דיר וד"ל.


היות דו האסט יעצט א צעבראכענע הארץ, בעט איך דיר זיי מתפלל פאר מיר, יואל בן ריצא רעכיל, דער אייבערשטער האט זייער ליב תפילות וואס קומט ארויס פון א צעבראכענע הארץ.


איך האף דיר צו זען היינט נאכט ביים שיעור.

#3 - איך וויל זוכה זיין צו קינדער, זאל איך נאכאמאל פארן קיין אומאן?
אומאן, כיבוד אב ואם

תוכן השאלה‎

To Rosh Yeshiva Hagaon Rabbi Roth Shlita,


 I would like to thank the Rosh Yeshiva for putting your shiurim online. I regularly listen to them and they give me a lot of chizuk. Listening to the shiurim has helped me to learn a lot more than before and also to start shenayim mikro which I had stopped due to being unable to finish it on Friday and shabbos. Boruch Hashem I have been zoche to finish shisho Sidrei Mishneh due to the way the Rosh Yeshiva gave in one of the shiurim chasdei hashem.


I have been married for 13 years and have done all types of segulos but not yet been gebentched with children. 2 years ago I went to Uman for Rosh Hashono and this year I went with my wife to Meiron on Lag Beomer but so far I have not seen a yeshuo.


I cannot decide if I should go back to Uman for Rosh Hashono or not so I would like to know if the Rosh Yeshiva can help me decide what to do.


Hatzlocho rabo


Thank you again


Yakov

תשובה מאת הראש ישיבה שליט"א:‎

  בעזרת ה' יתברך


יום ה' פרשת כי תבוא לאומאן, ט"ז אלול, שנת תשע"ז לפרט קטן


 


לכבוד יעקב נרו יאיר


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


חכמינו זכרונם לברכה דערציילן (תנא דבי אליהו רבה, פרק יח): "פַּעַם אַחַת הָיִיתִי עוֹבֵר מִמָּקוֹם לְמָקוֹם, וּמְצָאֲנִי אָדָם אֶחָד, וְאָמַר לִי: רַבִּי, מִפְּנֵי מַה בַּעֲלֵי בַּתִּים שֶׁל יִשְׂרָאֵל נֶעֱצָרִים עַל בָּנִים מִהְיוֹת לָהֶם?" אליהו הנביא האט דערציילט, איך בין אמאל געווען אונטערוועגנס, און א מענטש האט מיר באגעגנט און מיך געפרעגט א שטארקע קשיא: 'פארוואס זעען מיר אז אסאך ערליכע אידישע פרויען האבן נישט קיין קינדער?' "אָמַרְתִּי לוֹ: בְּנִי, מִפְּנֵי שֶׁהַקָּבָּ"ה אוֹהֵב אוֹתָם אַהֲבָה גְּמוּרָה וְשָׂמֵחַ בָּהֶן, לְפִיכָךְ מְצָרְפָם כְּדֵי שֶׁיִּרְבּוּ רַחֲמִים לְפָנָיו", האב איך אים געענטפערט: ווייל דער אייבערשטער האט זיי זייער שטארק ליב, און ער פרייט זיך מיט זיי, מאכט ער אז זיי זאלן נישט האבן גלייך קינדער, אזוי וועלן זיי אסאך בעטן דעם אייבערשטן, "וְאָמַר לִי: רַבִּי, לֹא כֵן הוּא, אֶלָּא מִפְּנֵי שֶׁיֵּשׁ לָהֶם טִינָא בִּלְבָבָם, וְנוֹשְׂאִין הַרְבֵּה נָשִׁים שֶׁלֹּא לְשֵׁם פְרִיָה וּרְבִיָּה", האט דער מענטש מיר געזאגט: עס איז נישט וועגן דעם, נאר עס איז ווייל דער אייבערשטער האט זיי פיינט, וויבאלד זיי האבן נישט חתונה לשם שמים וכו', "וְאָמַרְתִּי לוֹ: בְּנִי, הַרְבֵּה בַּעֲלֵי בַּתִּים יֶשׁ לָנוּ וְחֲמוּדִים הֵם, וְאֵין לָהֶם אֶלָּא אִשָׁה אַחַת, וְאַף עַל פִּי כֵן הֵן נֶעֱצָרִים עַל בָּנִים מִהְיוֹת לָהֶם", האב איך אים געזאגט אז עס איז נישט אזוי, עס איז דא אסאך ערליכע אידן וואס האבן חתונה פארן אייבערשטנ'ס וועגן, און מיט דעם ווארטן זיי אויף קינדער, "וְתֵדַע לְךָ שֶׁכֵּן הוּא, צֵא וּלְמַד מֵאַבְרָהָם אָבִינוּ וְשָׂרָה אִמֵּנוּ שֶׁהָיוּ עֲקָרִים שִׁבְעִים שָׁנָה וְחָמֵשׁ שָׁנִים, וְהִרְבּוּ רַחֲמִים עַד שֶׁבָּא יִצְחָק וְשִׂמְּחוּ בּוֹ", א ראי' האסטו – זאגט אליהו הנביא - פון אברהם אבינו און שרה אמנו, וואס זיי האבן געווארט לאנגע יארן פאר קינדער, ביז דער אייבערשטער האט זיי געהאלפן און זיי האבן געבוירן יצחק, "וְכֵן צֵא וּלְמַד מִן יִצְחָק וְרִבְקָה שֶׁהָיוּ עֲקָרִים עֶשְׂרִים שָׁנָה, וְהִרְבּוּ רַחֲמִים עַד שֶׁבָּא יַעֲקֹב וְשִׂמְּחוּ בּוֹ", נאך א ראי' האסטו פון יצחק און רבקה, וואס זיי האבן געווארט אסאך יארן אויף קינדער, און זיי האבן אסאך געדאוונט צום אייבערשטן ביז זיי האבן געבוירן יעקב, "וְכֵן צֵא וּלְמַד מֵרָחֵל שֶׁהָיְתָה עֲקָרָה אַרְבַּע עֶשְׂרֵה שָׁנָה מִשְּׁנֵי יְלָדִים, וְהִרְבְּתָה רַחֲמִים עַד שֶׁבָּאוּ שְׁנֵיהֶם לָהּ וְשָׂמְחָה בָּהֶן", נאך זעט מען ביי רחל וואס זי האט געווארט אסאך יארן אויף קינדער, און זי האט אסאך געבעטן דעם אייבערשטן ביז זי איז געהאלפן געווארן און געבוירן אירע צוויי קינדער, "וְכֵן צֵא וּלְמַד מֵחֲנָה שֶׁהָיְתָה עֲקָרָה תְּשַׁע עֶשְׂרֵה שָׁנָה וְשִׁשָּׁה חֳדָשִׁים, וְהִרְבְּתָה רַחֲמִים עַד שֶׁבָּא שְׁמוּאֵל לָהּ וְשָׂמְחָה בּוֹ", און אויך זעט מען ביי חנה - די מאמע פון שמואל הנביא וואס זי האט אויך געווארט אסאך יארן אויף קינדער, און זי האט אסאך געבעטן דעם אייבערשטן, ביז זי איז געהאלפן געווארן און געבוירן שמואל הנביא, "אֶלָּא עַל כָּרְחֲךָ צָרִי אַתָּה לִתְּפוֹס בְּיָדְךָ מִידָה הָרִאשׁוֹנָה שֶׁאָמַרְתִּי לְךָ מִתְּחִלָּה, מִפְּנֵי שֶׁהַקָּבָּ"ה אוֹהֵב אוֹתָם אַהֲבָה גְּמוּרָה וְשָׂמֵחַ בָּהֶן, לְפִיכָ מְצָרְפָן כְּדֵי שֶׁיִּרְבּוּ בְּרַחֲמִים לְפָנָיו"; זעט מען פון דא – פירט אויס אליהו הנביא – אז דאס וואס מען זעט אז א מענטש ווארט לאנג אויף קינדער, איז ווייל דער אייבערשטער ווארט צו הערן זייער קול, אז מען בעט אים.


איך ווייס אז דו האלטסט עס שוין נישט אויס, און דו האסט שוין געמיינט אז דו וועסט שוין האבן א קינד; בפרט אז דו האסט געטון סגולות וואס צדיקים האבן צוגעזאגט, און בפרט אז דו ביסט געפארן קיין מירון צו רבי שמעון בר יוחאי, אזוי אויך ביסטו געווען ביים הייליגן רבי'ן ראש השנה, און דו פרעגסט 'וואו איז מיין קינד?'


וויסן זאלסטו אז מען דארף אויסווארטן אויף די ישועה, אז דו וועסט בעטן דעם אייבערשטן וועסט זוכה זיין צו א שיינע שטוב מיט קינדער; דו האב נאר סבלנות און נאר וויין צום אייבערשטן. מען זעט אין די תורה אז לאה האט חתונה געהאט מיט יעקב אבינו און געהאט די מערסטע קינדער מיט יעקב - מער פון די אנדערע ווייבער, ווייל זי האט געבעטן און אסאך געוויינט צום אייבערשטן, אזוי ווי עס שטייט (בראשית כט, יז): "וְעֵינֵי לֵאָה רַכּוֹת", פון אסאך וויינען.


דאס וואס דו בעטסט מיר אז דו ווייסט נישט אויב זאלסט קומען קיין אומאן אויף ראש השנה צי נישט, און דו ווילסט אן עצה; וואס איז בכלל די שאלה, ווער דען אויב נישט דו דארף קומען אויף אומאן צום רבינ'ס ראש השנה; ראש השנה משפט מען דעם מענטש וואס גייט זיין מיט אים דעם קומענדיגן יאר, ראש השנה שרייבט מען אפ אלעס וואס וועט פאסירן מיטן מענטש, אזוי ווי מען זאגט ביים דאווענען: "בְּרֹאשׁ הַשָּׁנָה יִכָּתֵבוּן, וּבְיוֹם צוֹם כִּפּוּר יֵחָתֵמוּן, כַּמָּה יַעַבְרוּן וְכַמָּה יִבָּרֵאוּן, מִי יִחְיֶה וּמִי יָמוּת, מִי בְקִצּוֹ וּמִי לֹא בְקִצּוֹ, מִי בָאֵשׁ וּמִי בַמַּיִם, מִי בַחֶרֶב וּמִי בָרָעָב, מִי בָרַעַשׁ וּמִי בַמַּגֵּפָה; נאכמער האט דער רבי געזאגט (חיי מוהר"ן, סימן תסו) אז ווען דער חזן זאגט מִי, וּמִי, וּמִי, דארט איז מרומז אלעס וואס עס שטייט נישט אויסגערעכנט אינעם פיוט פון ונתנה תוקף; פרעג איך דיר, אז מיר האבן א צדיק פון צוויי הונדערט יאר צוריק וואס האט געהייסן קומען צו אים, און ער האט צוגעזאגט אז ער וועט העלפן דעם מענטש מיט וואס ער קען - וואס איז בכלל די ספק?! א מענטש וואס האט שכל קוקט נישט אויף קיינעם, נאר ער פארט צום רבי'ן אויף ראש השנה.


איך פרעג דיר, אז דער הייליגער רבי האט געזאגט (חיי מוהר"ן, סימן תה): "הָרֹאשׁ הַשָּׁנָה שֶׁלִּי הוּא חִדּוּשׁ גָּדוֹל, וְהַשֵּׁם יִתְבָּרַךְ יוֹדֵעַ שֶׁאֵין הַדָּבָר הַזֶּה בִּירֻשָּׁה מֵאֲבוֹתַי, רַק הַשֵּׁם יִתְבָּרַךְ נָתַן לִי זֹאת בְּמַתָּנָה - שֶׁאֲנִי יוֹדֵעַ מַהוּ רֹאשׁ הַשָּׁנָה. לֹא מִבָּעֲיָא אַתֶּם כֻּלְּכֶם בְּוַדַּאי תְּלוּיִין בָּרֹאשׁ הַשָּׁנָה שֶׁלִּי, אֶלָּא אֲפִילּוּ כָּל הָעוֹלָם כֻּלּוֹ, תָּלוּי בָּרֹאשׁ הַשָּׁנָה שֶׁלִּי"; דער גאנצער וועלט איז אנגעהאנגען אין מיין ראש השנה, דער אייבערשטער האט מיר דאס געגעבן פאר א מתנה. נישט נאר איר - מיינע תלמידים - זענט אנגעהאנגען אין מיין ראש השנה, נאר דער גאנצער וועלט שטייט אויף מיין ראש השנה.


נאך האט דער רבי געזאגט (חיי מוהר"ן, סימן תג): "הָרֹאשׁ הַשָּׁנָה שֶׁלִּי עוֹלֶה עַל הַכֹּל, וְהָיָה פֶּלֶא אֶצְלִי, מֵאַחַר שֶׁהַמְּקֹרָבִים שֶׁלִּי מַאֲמִינִים לִי, וְלָמָּה לֹא יִזָּהֲרוּ כָּל הָאֲנָשִׁים הַמְקֹרָבִים אֵלַי, שֶׁיִּהְיוּ כֻּלָּם עַל רֹאשׁ הַשָּׁנָה - אִישׁ לֹא יֵעָדֵר, כִּי כָּל עִנְיָן שֶׁלִּי הוּא רַק רֹאשׁ הַשָּׁנָה. וְהִזְהִיר לַעֲשׂוֹת כְּרוּז, שֶׁכָּל מִי שֶׁסָּר אֶל מִשְׁמַעְתּוֹ, וּמְקֹרָב אֵלָיו - יִהְיֶה עַל רֹאשׁ הַשָּׁנָה אֶצְלוֹ, לֹא יֶחְסַר אִישׁ. וּמִי שֶׁזּוֹכֶה לִהְיוֹת עַל רֹאשׁ הַשָּׁנָה, רָאוּי לוֹ לִשְׂמֹחַ מְאֹד מְאֹד "אִכְלוּ מַעֲדַנִּים וּשְׁתוּ מַמְתַקִּים, כִּי חֶדְוַת ה' הִיא מָעֻזְּכֶם", וְזֶה נֶאֱמַר עַל רֹאשׁ הַשָּׁנָה", מיין גאנצע זאך איז ראש השנה, און עס איז מיר א וואונדער, פארוואס מיינע מענטשן וואס גלייבן אין מיר, זאלן נישט רעדן צו אלעמען אז מען זאל קומען צו מיר אויף ראש השנה. דער רבי האט געהייסן מען זאל מאכן א כרוז אז אלע זאלן קומען צו אים אויף ראש השנה; נאך האט דער רבי געזאגט, אז ווער עס קומט צו אים אויף ראש השנה דארף זיין פרייליך א גאנץ יאר.


וויסן זאלסטו אז די אלע טויזנטער אידן וואס קומען צום רבי'ן, קיינער קומט נישט גרינגערהייט, נאר יעדער איינער קומט מיט מסירות נפש; נאר וואס דען, אז דער רבי האט געהייסן קומען, קומט מען אן קיין קשיות.


עַתָּה לְכִי אִיעָצֵךְ נָא עֵצָה, וּמַלְּטִי אֶת נַפְשֵׁךְ; קויף דיר א טיקעט און קום צום הייליגן רבי'ן אויף ראש השנה, און ווען דו וועסט זיין אין אומאן זאלסטו נישט פארברענגען קיין צייט מיט שטותים והבלים. גיי נישט צו קיינעם, און קוק נישט אויף קיינעם, אין אומאן איז נישט דא וואס צו טון - חוץ פון זיצן ביים הייליגן רבינ'ס ציון און וויינען צום אייבערשטן און זיך בעטן פאר א גוט יאר; א יאר מיט ברכות, א יאר מיט ישועות און א יאר מיט אלעס גוטס.


ר' אברהם בן רבי נחמן זכר צדיק לברכה פלעגט זאגן: "ביים ציון, אויב מען עקשנ'ט זיך, קען מען אלעס פועל'ן"; זיץ ביים ציון און בעט אסאך דעם אייבערשטן אז דו זאלסט זוכה זיין צו געהאלפן ווערן מיט זרע של קיימא מיט אלע אידן וואס ווארטן אויף זייער ישועה.


אודאי אין אנהייב איז זייער שווער, אבער אז מען איז אן עקשן און מען לאזט נישט אפ די זאך פון התבודדות, אפילו מען שפירט גארנישט, אדרבה - מען שפירט ווי קיינער דארף מיך נישט, אבער אז מען עקשנ'ט זיך, און מען גייט יעדן טאג אויף א פלאץ וואו קיינער איז נישט דארט, און מען שמועסט זיך אויס דאס הארץ מיטן אייבערשטן, איז מען זוכה צו האבן א חיים טובים; מען שפירט א קרבת אלקים, וואס דוד המלך זאגט אויף דעם (תהלים עג, כח): "וַאֲנִי קִרֲבַת אֱלֹהִים לִי טוֹב", ווען איך שפיר א נאנטקייט צום אייבערשטן איז מיר גוט; איך דארף שוין גארנישט.


מוהרא"ש פלעגט דערציילן פונעם הייליגן בעל התניא זכותו יגן עלינו, אז מען פלעגט הערן ווי ער זאגט תהילים מיט אזא זיסקייט; איינמאל האט מען געהערט ווי ער זאגט דעם פסוק (תהלים עג, כה): "מִי לִי בַשָּׁמָיִם, וְעִמְּךָ - לֹא חָפַצְתִּי בָאָרֶץ", האט ער אזוי געזאגט: "מִי לִי בַשָּׁמָיִם" וועם האב איך אין הימל - אלע זענען אנקעגן מיר, אבער "וְעִמְּךָ", אז איך האב דיר אייבערשטער, "לֹא חָפַצְתִּי בָאָרֶץ", דארף איך שוין נישט קיינעם; האט ער געזינגען מיט א בענקשאפט: "רבונו של עולם, איך דארף נישט דיין עולם הזה, איך דארף נישט דיין עולם הבא, איך דארף נישט קיינעם - נאר דיר הייליגער באשעפער אליין".


צו דעם דארף א מענטש צוקומען - אז ער זאל קיינעם נישט דארפן און גארנישט וועלן, און קיינעם נישט מקנא זיין, נאר דעם אייבערשטן.


דער אייבערשטער זאל העלפן אז דו זאלסט מצליח זיין אין אלע דיינע וועגן.


א כתיבה וחתימה טובה און א גוט געבענטשט יאר.

#2 - אין מיין מצב וויל איך נישט בלייבן דא אליין ראש השנה
אומאן, שלום בית

תוכן השאלה‎

לכבוד דער חשובער ראש ישיבה,
צום ערשט וויל איך דאנקען דעם אייבערשטן אז איך מיט מיין מאן האבן אנגעהויבן צו הערן די שיעורים פונעם ראש ישיבה, און דאס האט ממש געטוישט אונזער לעבן צום גוטן.
עס קומט יעצט ראש השנה, און איך ווייס נישט וואס צו טון. מיין מאן וויל פארן אויף אומאן, אבער איך דארף האבן וכו' צוויי וואכן נאך ראש השנה, און איך האב מורא צו בלייבן אליין ראש השנה. איך וויל וויסן אויב דאס וואס דער רבי האט געזאגט אז מען זאל קומען צו אים אויף ראש השנה אפילו מיט מסירת נפש, איז אין דעם אויך אריינגערעכנט אזא מצב?
פון די אנדערע זייט וויל איך יא אז מיין מאן זאל פארן אויף אומאן און אויס'פועל'ן פאר אונז א גוט געבענטשט יאר, און איך ווייס אז ס'קומט זיך אים צו פארן, ער איז דער בעסטער מאן א גאנץ יאר, ער פירט זיך אויף א גאנץ יאר אזוי גוט צו מיר.
איך ווייס אליין נישט וואס צו טון, און איך האף אז דער ראש ישיבה וועט מיר געבן אן עצה.

תשובה מאת הראש ישיבה שליט"א:‎

  בעזרת ה' יתברך


יום ג' פרשת ראה, כ"ג מנחם-אב, שנת תשע"ז לפרט קטן


 


לכבוד מרת ... תחי'


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


איך האב היינט געשריבן א בריוו פאר דיין מאן אז ער זאל נישט קומען דאס יאר אויף ראש השנה קיין אומאן היות דו דארפסט האבן גלייך נאך ראש השנה וכו'.


דער אייבערשטער זאל דיר העלפן אז אלעס זאל אריבער גיין גרינגערהייט און געזונטערהייט; דער עיקר זאלסטו זיין רואיג און שטארק ביי דיר אז דער אייבערשטער איז מיט דיר, און ער וועט דיר העלפן מיט אלסדינג. ווען א מענטש לעבט מיט אמונה קען מען מער דערהייבן, ווייל מען טראגט נישט קיין דאגות, נאר מען לייגט אראפ אלע דאגות אויפן אייבערשטן; ווען מענטשן וואלטן ווען געלעבט מיט אמונה, געאטעמט אמונה, וואלט געווען ווייניגער פראבלעמען מיט נערוון, ווייל אלע מחלות וואס מענטשן ליידן גייסטיש - קומט מחמת חסרון אמונה.


דעם זונטאג האב איך געהאט א פארקערטע מעשה, א מאן און ווייב זענען געקומען באזוכן זייערע קינדער דא אין קעמפ, זענען זיי אויך געקומען צו מיר זיך באדאנקען; אזוי רעדנדיג זאגט מיר דער אינגערמאן: "דאס יאר קום איך נישט קיין אומאן אויף ראש השנה, ווייל מיין ווייב דארף האבן וכו' גלייך נאך ראש השנה", און זיין ווייב רופט זיך אן הויך: "ניין, דו פארסט יא צום הייליגן רבי'ן, איך דארף ישועות!" און זי הייבט אן וויינען, זי זאגט: "א גאנץ יאר ווארט איך שוין אז מיין מאן זאל פארן צום רבי'ן אהיים ברענגען ישועות", האט איר דער מאן געפרעגט: "וואס וועסטו טון אויב דו דארפסט אריין גיין אין שפיטאל יום טוב, מיט וועם וועסטו גיין?" האט זי געזאגט: "איך וועל מיך שוין אן עצה געבן, איך וויל נישט אז דו זאלסט פארפאסן א ראש השנה ביים הייליגן רבי'ן".


דער אייבערשטער זאל דיר העלפן אז אלעס זאל דיר אנקומען גרינגערהייט.

#1 - עס איז שווער צו פארן קיין אומאן
אומאן

תוכן השאלה‎

פון אברהם.
לכבוד הר"ר יואל ראטה שליט"א
א גרויסן יישר כח פאר די אלע עצות און חיזוק וואס איך באקום פון אייך. איך האב א שאלה וואס שטערט מיר זייער, און דאס איז אויב איך זאל פארן דאס יאר קיין אומאן אויף ראש השנה. איך וואלט געקענט פארן, אבער איך האב צוויי זאכן וואס שטערן מיר, איינס אז עס קאסט מיר אסאך געלט, און צווייטנס אז מיין ווייב דארף האבן וכו' אין די טעג ארום ראש השנה, און זי וועט דארפן מיין הילף אין יענע טעג.

תשובה מאת הראש ישיבה שליט"א:‎

בעזהשי"ת


יום א' פרשת שלח, י"ז סיון, שנת תשע"ז לפ"ק


 


לכבוד אברהם ני"ו


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


איך פריי מיר זייער צו הערן פון דיר; שוין א לאנגע צייט וואס איך האב נישט געהערט פון דיר.


בנוגע וואס דו פרעגסט מיר צי דו זאלסט פארן אויף אומאן אויף ראש השנה, ווייל דאס יאר איז עס זייער שווער פאר דיר; קודם ווייל עס קאסט זייער פיל געלט, און צווייטענס ווייל דיין ווייב דארף האבן ראש השנה וכו'.


דאס וואס דו זאגסט אז עס איז דיר שווער וועגן געלט, מוז איך דיר זאגן אז איך פארשטיי דיר בכלל נישט; לאמיר דיר פרעגן, אויב עס ווארט דיר חס ושלום א שווערע משפט, און דו דארפסט זוכן א גרויסער לויער (עורך דין) זאל דיר ראטעווען פון דעם גרויסן משפט, וואלסטו געקוקט אויף געלט?! אודאי נישט! א מענטש וואלט אוועק געגעבן אלעס אויף דער וועלט אבי ער זאל לעבן, אזוי ווי עס שטייט (איוב ב, ד): "עוֹר בְּעַד עוֹר, וְכֹל אֲשֶׁר לָאִישׁ, יִתֵּן בְּעַד נַפְשׁוֹ", זאגט רש"י: "כֵּן דֶרֶ בְּנֵי אָדָם; כְּשֶׁרוֹאֶה הַחֶרֶב בָּאָה עַל רֹאשׁוֹ, מֵגִין בִּזְרוֹעוֹ לְפָנָיו, וְכָל שָׁכֵן כָּל אַשֶׁר לְאִישׁ בְּמָמוֹן - יִתֵּן", ווען א מענטש זעט אז מען וויל אים ח"ו שטעכן אין קאפ, לייגט מען די האנט - מען זאל ענדערש צושטעכן די האנט ווי דעם קאפ וכו', און זיכער אז מען וועט זיך ראטעווען מיט געלט ווי איידער מען זאל ח"ו געשעדיגט ווערן.


פרעג איך דיר, אז דער הייליגער רבי האט געזאגט (חיי מוהר"ן, סימן תה): "הָרֹאשׁ הַשָּׁנָה שֶׁלִּי הוּא חִדּוּשׁ גָּדוֹל, וְהַשֵּׁם יִתְבָּרַךְ יוֹדֵעַ שֶׁאֵין הַדָּבָר הַזֶּה בִּירֻשָּׁה מֵאֲבוֹתַי, רַק הַשֵּׁם יִתְבָּרַךְ נָתַן לִי זֹאת בְּמַתָּנָה - שֶׁאֲנִי יוֹדֵעַ מַהוּ ראשׁ הַשָּׁנָה. לֹא מִבָּעֲיָא אַתֶּם כֻּלְּכֶם בְּוַדַּאי תְּלוּיִין בָּראשׁ הַשָּׁנָה שֶׁלִּי, אֶלָּא אֲפִילּוּ כָּל הָעוֹלָם כֻּלּוֹ תָּלוּי בָּרֹאשׁ הַשָּׁנָה שֶׁלִּי", די גאנצע וועלט איז אנגעהאנגען אויף מיין ראש השנה, און דער אייבערשטער האט מיר דאס געגעבן פאר א מתנה; נישט נאר איר - מיינע תלמידים זענט תלוי אין מיין ראש השנה, נאר די גאנצע וועלט שטייט אויף מיין ראש השנה.


נאך האט דער רבי געזאגט (חיי מוהר"ן סימן ת"ג): "הָראשׁ הַשָּׁנָה שֶׁלִּי עוֹלֶה עַל הַכֹּל, וְהָיָה פֶּלֶא אֶצְלִי, מֵאַחַר שֶׁהַמְּקרָבִים שֶׁלִּי מַאֲמִינִים לִי, וְלָמָּה לֹא יִזָּהֲרוּ כָּל הָאֲנָשִׁים הַמְקֹרָבִים אֵלַי, שֶׁיִּהְיוּ כֻּלָּם עַל רֹאשׁ הַשָּׁנָה אִישׁ לֹא יֵעָדֵר; כִּי כָּל עִנְיָן שֶׁלִּי הוּא רַק רֹאשׁ הַשָּׁנָה", מיין גאנצע זאך איז ראש השנה, און עס איז מיר א וואונדער פארוואס מיינע מענטשן וואס גלייבן אין מיר, זאלן נישט רעדן צו אלעמען אז מען זאל קומען צו מיר אויף ראש השנה, "וְהִזְהִיר לַעֲשׂוֹת כְּרוּז, שֶׁכָּל מִי שֶׁסָּר אֶל מִשְׁמַעְתּוֹ וּמְקֹרָב אֵלָיו יִהְיֶה עַל ראשׁ הַשָּׁנָה אֶצְלוֹ לא יֶחְסַר אִישׁ, וּמִי שֶׁזּוֹכֶה לִהְיוֹת עַל ראשׁ הַשָּׁנָה רָאוּי לוֹ לִשְׂמחַ מְאֹד מְאֹד", דער רבי האט געהייסן אז מען זאל מאכן א כרוז, אז אלע זאלן קומען צו זיין ראש השנה. נאך האט דער רבי געזאגט: "ווער עס קומט צו אים אויף ראש השנה דארף זיין פרייליך א גאנץ יאר".


דערפאר פארשטיי איך נישט וואס דו שרייבסט מיר, אז דאס יאר קענסטו נישט קומען ווייל עס קאסט אסאך געלט, חז"ל זאגן (ביצה טז.): "כָּל מְזוֹנוֹתָיו שֶׁל אָדָם קְצוּבִים לוֹ מֵרֹאשׁ הַשָׁנָה וְעַד יוֹם הַכִּפּוּרִים, חוּץ מְהוֹצָאַת שַׁבָּתוֹת וְהוֹצָאַת יוֹם טוֹב וְהוֹצָאַת בָּנָיו לְתַלְמוּד תּוֹרָה, שֶׁאִם פָּחַת פּוֹחֲתִין לוֹ, וְאִם הוֹסִיף מוֹסִיפִין לוֹ", ראש השנה שרייבט מען אפ דעם בודשעט פונעם יאר, און ראש השנה שרייבט מען אפ אלעס וואס וועט פאסירן מיטן מענטש, און מיט זיין ווייב און קינדער, אזוי ווי מען זאגט ביים דאווענען: "בְּרֹאשׁ הַשָּׁנָה יִכָּתֵבוּן, וּבְיוֹם צוֹם כִּפּוּר יֵחָתֵמוּן - כַּמָּה יַעַבְרוּן וְכַמָּה יִבָּרֵאוּן, מִי יִחְיֶה וּמִי יָמוּת, מִי בְקִצּוֹ וּמִי לֹא בְקִצּוֹ, מִי בָאֵשׁ, וּמִי בַמַּיִם, מִי בַחֶרֶב, וּמִי בָרָעָב, מִי בָרַעַשׁ, וּמִי בַמַּגֵּפָה"; נאכמער האט דער רבי געזאגט (חיי מוהר"ן, סימן תסו), אז ווען דער חזן זאגט "מי, ומי, ומי" דארט איז מרומז אלעס וואס שטייט נישט אויסגערעכנט אינעם פיוט פון ונתנה תוקף. פרעג איך דיר, אז מיר האבן א צדיק פון צוויי הונדערט יאר צוריק וואס האט געהייסן קומען צו אים, דארף מען מער פון דעם? א מענטש וואס האט שכל קוקט נישט אויף קיינעם, נאר ער פארט צום רבי'ן אויף ראש השנה.


וויסן זאלסטו אז די אלע טויזענטער אידן וואס קומען צום רבי'ן - קיינער קומט נישט גרינגערהייט, נאר יעדער איינער קומט מיט מסירות נפש; נאר וואס דען? אז דער רבי האט געהייסן קומען, קומט מען אן קיין קשיות. און דער רבי וועט דיר צוריק געבן די גאנצע קאסטן פון די נסיעה.


נאר דאס וואס דו זאגסט אז דיין ווייב דארף האבן פונקט ראש השנה, דאס איז שוין אן אנדערע מעשה; איך וואלט דיר געזאגט אז דו זאלסט דאס יאר בלייבן מיט איר, אזוי וועסטו נישט האבן קיין מחלוקת און דו וועסט קענען פארן אלע יארן; אויף דעם איז געזאגט געווארן (יומא פה.): "חַלֵל עָלָיו שַׁבָּת אַחַת כְּדֵי שֶׁיִּשְׁמוֹר שַׁבָּתוֹת הַרְבֵּה", ווייל אז דו וועסט פארן דאס יאר, וועט די גאנצע משפחה זיך נעמען אויף דיר, און דו וועסט עס נישט קענען אריבער טראגן; דיין ווייב אליין דארף דיר האבן דו זאלסט איר העלפן וכו'.


 ביז ראש השנה איז נאך דא אסאך צייט, זיי מתפלל אז דו זאלסט קענען פאלגן דעם רבי'ן; ווייל תפילה איז שטערקער פון אלעס, מיט תפילה וועסטו זען ניסים ונפלאות.