שאלה אין קורצן ענין
#758 - מעג מען געבן צדקה ביינאכט?
תפילה והתבודדות, שלאפן, צדקה

תוכן השאלה‎

לכבוד דער ראש ישיבה שליט"א,


אויב וועל איך פרובירן אראפצושרייבן מיינע טיפע געפילן און שבחים אויף די געוואלדיגע שיעורים, פול מיט חכמה, מדות טובות, און יראת שמים, וועל איך אנפילן גאנצע בלעטער און נאכאלץ נישט ענדיגן, וועל איך צוגיין גלייך צו מיין פראגע.


איך בין א מיידל און איך בין א לערערין פאר יונגע קינדער, און ווען איך האב אן איבריגע מינוט הער איך אויס די שיעורים, און דאס געבט מיר די חיזוק און די עצות ווי אזוי זיך אומצוגיין מיט די קינדער, די עלטערן און די הנהלה זענען זייער צופרידן פון מיין ארבעט און צוגאנג צו די קינדער, און זיי ווייסן נישט אז עס קומט נאר פון די שיעורים, איך גיי נישט אריין אין קלאס איידער איך הער אביסל אויף חינוך פונעם ראש ישיבה שליט"א.


איך הער אסאך מאל אויך די גמרא שיעורים, און איך מיש אויף צום סוף צו הערן וועגן חינוך, האב איך איין טאג געהערט אינמיטן מישן א גמרא שיעור אז ביינאכט זאל מען נישט געבן צדקה ווייל דעמאלט איז די צייט פון די שדים. איך האב א מנהג, זייט איך האב געהערט אז דער רבי האט אלס קינד צעטיילט די מטבעות אויף אסאך פרוטות צו געבן אסאך צדקה, צו לייגן יעדן טאג א פרוטה אין די פושקע איינמאל אינדערפרי מיט א תפלה אויפ'ן טאג מצליח צו זיין, און סוף טאג פאר'ן ליינען קריאת שמע שעל המטה לייג איך נאך א פרוטה, און איך דאנק דעם אייבערשטן פאר'ן טאג. זאל איך אויפהערן צו געבן צדקה ביינאכט?


אגב פיר איך זיך צו רעדן צום אייבערשטן יעדע נאכט פאר'ן ליינען קריאת שמע, און איך זע קלאר ווי דער אייבערשטער הערט צו מיינע תפלות און העלפט מיר זייער אסאך, יעצט טראכט איך אבער אז אפשר איז ביינאכט נישט די ריכטיגע צייט פאר דעם? אבער למעשה האב איך נישט קיין אנדערע צייט ווען דאס צו טון מיט א רואיגקייט.


דער אייבערשטער זאל געבן ווייטער אסאך כח אנצוגיין מיט די הייליגע ארבעט.


יישר כח

תשובה מאת הראש ישיבה שליט"א:‎

בעזרת ה' יתברך


יום א' פרשת נצבים, כ"ב אלול, שנת תשע"ט לפרט קטן


 


... תחי'.


איך האב ערהאלטן אייער בריוו.


בנוגע געבן צדקה ביינאכט; חכמינו זכרונם לברכה דערציילן (פאה ח, ח) אז רבי חנינא בר פפא פלעגט טיילן צדקה ביינאכט, איינמאל האט אים דער שר פון די שדים געטראפן און אים געפרעגט: "עס שטייט דאך אין די תורה (דברים יט, יד): 'לֹא תַסִּיג גְּבוּל רֵעֲךָ' ביינאכט איז א צייט וואס באלאנגט פאר די שדים, נאכט איז נישט א צייט פאר מענטשן, פארוואס קומסטו אריין אין מיין פלאץ?" האט אים רבי חנינא גענטפערט: "עס שטייט (משלי כא, יא): 'מַתָּן בַּסֵּתֶר יִכְפֶּה אָף', אז מען געבט צדקה נעמט מען אוועק שלעכטס", ווען דער שד האט דאס געהערט האט ער זיך איינגעבויגן און אנטלאפן. פון דא איז דער מקור אז מען געבט נישט צדקה ביינאכט, מיט דעם אלעם זעט מען בפירוש אינעם פסוק, "מַתָּן בַּסֵּתֶר יִכְפֶּה אָף", אז ווער עס געבט צדקה שטילערהייט נעמט אוועק אלע שלעכטס און אלע קליפות וואס ווילן שלעכטס טון דעם מענטש.


מוהרא"ש זאגט נאך בשם צדיקים, אז אפילו עס ווערט געברענגט אין די פוסקים מען זאל נישט געבן צדקה ביינאכט, זאגן צדיקים אז עס איז כדאי צו באקומען אלע עונשים ווי איידער צו פארשעמען אן ארימאן ווען ער בעט צדקה, מיט'ן אים זאגן: "ביינאכט געבט מען נישט צדקה"; מיר דארפן מקיים זיין וואס רבי חנינא האט געענטפערט פארן ש-ד (משלי כא, יא): "מַתָּן בַּסֵּתֶר יִכְפֶּה אָף", אז מען געבט צדקה נעמט מען אוועק שלעכטס און אלע קליפות וואס ווילן שלעכט טון דעם מענטש ווערן אויס, בטל ומבוטל.


זייטס ממשיך צו רעדן צום אייבערשטן ביינאכט; דער הייליגער רבי זאגט (ספר המידות, אות המתקת דין, סימן מג): "מִי שֶׁמְּקַשֵּׁר אֶת עַצְמוֹ בַּלַּיְלָה לְמִדַּת אֱמוּנָה, נִמְתָּק מֵעָלָיו הַדִּין", ווער עס נעמט אריין אין זיך ביינאכט די אמונה, נעמט ער אראפ פון זיך אלע דינים; זייט זיך מתבודד ביינאכט, שמועסטס מיטן אייבערשטן, דערציילטס אים אלעס פון אייער טאג וועט איר אראפנעמען פון זיך אלע דינים.


דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.


א כתיבה וחתימה טובה, און א גוט געבענטשט יאר.

#757 - ווי אזוי קענען דאווענען אשכנזים און ספרדים צוזאמען?
אחדות, תפילה והתבודדות, נוסח

תוכן השאלה‎

לכבוד דער ראש ישיבה שליט"א,


יישר כח פאר די געוואלדיגע שיעורים, איך מיט מיין ווייב זענען זיך זייער מחיה דערמיט.


איך וואוין אין א קליין שטעטל וואו ס'איז דא א ברסלב'ע שטיבל, און דארט דאווענען סיי אשכנזים און סיי ספרדים, מיר ווילן מאכן א מנין צו דאווענען צוזאמען אום יום כיפור, מיר האבן געהערט אז ביי מוהרא"ש פלעגן אויך דאווענען אשכנזים און ספרדים צוזאמען, מיר ווילן אבער וויסן פונקטליך ווי אזוי מ'האט אוועק געשטעלט דעם נוסח, אז מיר זאלן דאס אויך קענען טון.


יישר כח

תשובה מאת הראש ישיבה שליט"א:‎

בעזרת ה' יתברך


יום ב' פרשת נצבים, כ"ג אלול, שנת תשע"ט לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר.


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


מוהרא"ש זכרונו לברכה פלעגט שטענדיג וויינען אויף מחלוקת, ער פלעגט זאגן: "דער גאנצער גלות איז אז עס איז דא פירודים צווישן אידישע קינדער, די אשכנזים ווילן נישט די ספרדים, און צווישן זיך איז מען אויך צעריסן און צעשלאגן וכו' וכו', אזוי אויך ביי די ספרדים, צווישן זיך האט מען זיך פיינט איינער דעם אנדערן". מוהרא"ש פלעגט זאגן: "מיר זענען אלע אויף איין שיף, די אומות העולם מאכן לעכער אינעם שיף און ווילן אונז חס ושלום דערטרענקען, דארפן מיר זיך העלפן איינער דעם אנדערן".


מוהרא"ש זכרונו לברכה האט באוויזן אין יבניאל אז מען זאל זיך ליב האבן איינער דעם אנדערן אפילו מען שטאמט נישט פונעם זעלבן אפשטאם, אויך ראש השנה אין אומאן ביים הייליגן רבינ'ס קיבוץ האט מוהרא"ש געמאכט אז סיי אשכנז'ישע אידן און סיי ספרד'ישע אידן פון אלע עדות זאלן קענען דאווענען אונטער איין דאך. מוהרא"ש זכרונו לברכה האט מיר מכבד געווען צו זיין בעל תפילה און מיר געבעטן איך זאל זינגען די ספרד'ישע פיוטים; עס איז געווען א מחזה הוד צו זען ווי אלע שבטים זיצן צוזאמען, די ספרד'ישע אידן זיצן און הערן ווי מיר זאגן אונזערע שטיקלעך ביים דאווענען - 'ונתנה תוקף', 'לקל עורך דין', 'וכל מאמינים', וואס דאס איז זייער חשוב ביי אונז, און מיר פלעגן אויסהערן ווי די ספרד'ישע אידן זינגען זייערע שטיקלעך, ווי למשל: 'עת שערי רצון', 'בחצוצרות וקול שופר', וואס דאס איז ביי זיי אזוי ווי ביי אונז 'ונתנה תוקף'.


דער אייבערשטער זאל העלפן מיר זאלן זוכה זיין צו ביאת משיח צדקינו וואס ער וועט אונז ארויס נעמען פון גלות, דעמאלט וועט נישט זיין קיין מחלוקות און פירודים, אזוי ווי עס שטייט (ישעיהו יא, ו): "וְגָר זְאֵב עִם כֶּבֶשׂ וְנָמֵר עִם גְּדִי יִרְבָּץ", די וואלף מיט'ן לעמעלע, די לעמפערט מיט'ן ציגעלע וועלן זיצן צוזאמען, "וְעֵגֶל וּכְפִיר וּמְרִיא יַחְדָּו, וְנַעַר קָטֹן נֹהֵג בָּם", א יונגע קאלב מיט א יונגע לייב וועלן גיין צוזאמען, "וּפָרָה וָדֹב תִּרְעֶינָה יַחְדָּו יִרְבְּצוּ יַלְדֵיהֶן, וְאַרְיֵה כַּבָּקָר יֹאכַל תֶּבֶן", דער קוה מיט'ן בער וועלן צוזאמען פאשענען, דער לייב וועט עסן שטרוי צוזאמען מיט די בהמות, "וְשִׁעֲשַׁע יוֹנֵק עַל חֻר פָּתֶן, וְעַל מְאוּרַת צִפְעוֹנִי גָּמוּל יָדוֹ הָדָה", קינדער וועלן זיך שפילן מיט גיפטיגע שלענג, "לֹא יָרֵעוּ וְלֹא יַשְׁחִיתוּ בְּכָל הַר קָדְשִׁי", און קיינער וועט נישט שטערן דעם צווייטן און נישט שלעכטס טון פאר'ן צווייטן, ווייל עס וועט זיין: "כִּי מָלְאָה הָאָרֶץ דֵּעָה אֶת ה', כַּמַּיִם לַיָּם מְכַסִּים", אלע וועלן וויסן פונעם אייבערשטן, מען וועט לעבן מיט אמונה.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.


א כתיבה וחתימה טובה און א גוט געבענטשט יאר.


 

#756 - איך הער נישט אויף טראכטן פון מיידלעך, ווי אזוי געבט מען זיך אן עצה?
קדושה, נסיונות, בחור, תפלות אויף אידיש

תוכן השאלה‎

לכבוד דער ראש ישיבה שליט"א,


איך בין א פופצין יעריגער בחור און איך הער נישט אויף צו טראכטן א גאנצן טאג פון מיידלעך. איך בין מקנא מיינע שוועסטערס אז זיי זענען מיידלעך, ווייל אזוי קענען זיי אלעמאל קוקן און שמועסן מיט מיידלעך. איך טאר נישט קוקן אויף מיידלעך, איך זיץ אין ישיבה, אבער מיין קאפ איז נאר ביי מיידלעך, פון צופרי ביז ביינאכט טראכט איך נאר פון מיידלעך.


איך וויל זיין ערליך, אבער עס ברענט אין מיר א פייער פונעם יצר הרע, מיין גאנצער קאפ איז נאר פארנומען מיט איין קלער אז אפשר וועט מיר געלונגען צו רעדן מיט א מיידל.


איך ווייס אז דער ראש ישיבה שליט"א פארשטייט א בחור, און דערפאר שרייב איך דעם בריוו, און איך האף דער ראש ישיבה וועט האבן פאר מיר אן עצה, ווייל איך ווער ממש פארברענט.


יישר כח

תשובה מאת הראש ישיבה שליט"א:‎

בעזרת ה' יתברך


יום ב' פרשת נצבים, כ"ג אלול, שנת תשע"ט לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר.


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


דער הייליגער רבי האט אונז געגעבן די עצה פון התבודדות; א מענטש זאל זיך אויסרעדן זיין הארץ צום אייבערשטן אויף זיין אייגענע שפראך, אויף זיין מאמע לשון. מען זאל גיין אויף א פלאץ וואו קיינער געפונט זיך נישט דארט און זיך אויסשמועסן דאס הארץ; דערציילן פאר'ן אייבערשטן אלעס וואס מען גייט אריבער, ברוחניות ובגשמיות, דערציילן וואו דער יצר הרע ווארפט אים אלץ אראפ, און אז וויפיל מאל ער מאכט שוין אפ אז ער גייט זיין גוט פאלט ער נאכאמאל צוריק אריין אין די עבירה.


טייערער ברודער, פאלג דעם רבי'ן, זוך דיר א פלאץ וואו קיינער איז נישט דארט, און דארט זאלסטו זיך אויסגיסן דיין הארץ צום אייבערשטן; דערצייל אים אלעס וואס עס גייט אריבער אויף דיר, אלע שלעכטע מחשבות וואס דער יצר הרע ברענגט אריין אין דיר, וויין צו אים: "רבונו של עולם, האב רחמנות אויף מיר! איך וויל זיין אן ערליכער איד, איך וויל האבן א ריינע מחשבה און ריינע אויגן, וואס זאל איך טון אז איך האלט אין איין אראפפאלן? איך ווער פארברענט פונעם יצר הרע, די תאות ניאוף פלאקערט אין מיר. הייליגער באשעפער ראטעווע מיר! איך וויל אזוי שטארק זיין אן ערליכער איד, אבער איך האלט אין איין צוריק פאלן, מיינע מחשבות איז נאר ניאוף, און איך פאל אראפ אין די עקלדיגע עבירה פון פגם הברית - הוצאת זרע לבטלה רחמנא לצלן, איך בין אזוי צעבראכן, דאס לעבן איז מיר נמאס.


רבונו של עולם, האב אויף מיר רחמנות, געב מיר כח; העלף מיר איך זאל גלייבן אין דיר, איך זאל שפירן אז דו האסט מיר ליב. דער יצר הרע לאזט מיר נישט אפ, טאג און נאכט טראכט איך נאר פון עבירות, איך האלט נישט אויס די צער! פון איין זייט וויל איך אזוי שטארק זיין ערליך און פון די אנדערע זייט קאכט אין מיר א פייער, איך שפיר ווי איך קען נישט מער", אזוי זאלסטו רעדן צום אייבערשטן, זאלסט אים אלעס דערציילן און גארנישט באהאלטן פון אים, דורכדעם וועסטו סוף כל סוף ארויס גיין פון דיין פלאנטער אין וואס דו ליגסט.


בעט דעם אייבערשטן זאלסט טרעפן דיין שידוך וועסטו האבן מנוחה; בעט דעם אייבערשטן עס זאל בטל ווערן די גזירה אז מען מאכט נישט חתונה בחורים און מיידלעך ביז זיי ווערן פארעלטערט. קיינער פארשטייט נישט די צער וואס בחורים גייען אריבער, אזוי ווי מוהרא"ש זכרונו לברכה פלעגט שטענדיג זאגן: "קיינער אויף די וועלט פארשטייט נישט די צער פון א בחור"; מוהרא"ש האט געוויינט זיין גאנץ לעבן צום אייבערשטן ער זאל רחמנות האבן אויף בחורים און מיידלעך - זיי זאלן חתונה האבן ווי יונגער. אזוי קען מען ראטעווען אלע בחורים און מיידלעך פון ארויס גיין לתרבות רעה, ווייל ווילאנג מען איז א פלג גוף קען מען נישט זיין אפגעהיטן.


נעם די עצה וואס מוהרא"ש שרייבט פאר אלע צענדליגער טויזנטער בחורים וואס פרעגן און בעטן אן עצה ווי אזוי זיי קענען אפקילן זייער פייער פונעם יצר הרע, מוהרא"ש שרייבט זיי זאלן זאגן יעדן טאג ח"י פרקים משניות, ווייל משניות ראטעוועט פון אלעם שלעכטס. פאלג וואס צדיקים זאגן, נעם א משניות און הייב אן לערנען משניות, לערן איין פרק נאכן צווייטן; אין אנהייב וועסטו נישט פארשטיין וואס דו לערנסט ווייל פון אזויפיל מאל זינדיגן אין די עקלדיגע עבירה פון פגם הברית פארלירט מען דעם מח, אזוי ווי דער זוהר הקדוש זאגט (עיין פרשת משפטים, קי): "סִלּוּקָא דִּיסוֹדָא עַד אַבָּא וְאִמָּא", אז מען איז פוגם בברית - מען איז פוגם ביסוד, גייט דער פגם ביז'ן מח; מען פארלירט דעם כח פון זיך קענען קאנצעטרירן וכו', אבער אז מען לערנט אויפן סדר דרך הלימוד פון רבי'ן (כמבואר בשיחות הר"ן, סימן עו), אז אפילו מען פארשטייט נישט וואס מען לערנט זאל מען ווייטער זאגן די ווערטער פון די הייליגע תורה; דורכדעם איז מען זוכה אז מען הערט אויף צו טון עבירות און מען רייסט זיך ארויס פון די קליפות.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.


א כתיבה וחתימה טובה און א גוט געבענטשט יאר.


 

#755 - ווי שטארק דארף מען זיך צושטעלן צום מאן?
שלום בית, צניעות

תוכן השאלה‎

לכבוד דער ראש ישיבה שליט"א,


איך מיט מיין מאן קומען ביידע פון זייער פרומע שטיבער, מיין מאן לערנט אין כולל ברוך ה', אבער ווען ער קומט אהיים פארלאנגט ער פון מיר צו גיין אנגעטון אינדערהיים נישט צניעות'דיג, ער זאגט אז אינדערהיים מעג מען.


איך האב עס נישט געזען ביי מיין מאמע און באבע, און איך ווייס נישט אויב ס'איז אויסגעהאלטן, און אויך שעם איך זיך צו גיין אזוי אפילו אינדערהיים, אויב וועט איינע פון די שכנים באמערקן, און בכלל פארשטיי איך נישט פארוואס ער פארלאנגט אזעלכע זאכן, וואס איז געשען מיט אים?


ביטע העלפט מיר ארויס, וואס זאל איך אים זאגן?

תשובה מאת הראש ישיבה שליט"א:‎

בעזרת ה' יתברך


יום א' פרשת נצבים, כ"ב אלול, שנת תשע"ט לפרט קטן


 


מרת ... תחי'.


איך האב ערהאלטן אייער בריוו.


וויסן זאלט איר אז די היינטיגע דור איז זייער שטארק געפאלן, די פריצות אויפן גאס איז אויסערגעווענליך און די נסיונות זענען זייער גרויס; מען קען זייער שנעל און גרינג דורכפאלן אין עבירות השם ישמרינו. דעריבער דארף א פרוי זיין קלוג און זיך אהערשטעלן פאר'ן מאן, זי דארף זען צו זיין שטענדיג גרייט פאר איר מאן אים אפצוהיטן פון שלעכטס, ווייל ווען דער מאן זעט ווי זיין ווייב איז שטענדיג גרייט פאר אים וכו' וועט דאס אים אפהיטן פון שלעכטס.


וואויל איז פאר די פרויען וואס געבן אכטונג שטענדיג זיך צו האלטן שיין, ריין און צוזאמגענומען צו נושא חן זיין פאר זייערע מענער, דורכדעם וועלן זיי זוכה זיין צו באקומען זייער אסאך שכר, אזוי ווי חכמינו זכרונם לברכה זאגן (ברכות יז.) אז דער אייבערשטער געבט מער שכר פאר די פרויען ווי פאר די מענער, ווייל די פרויען ווארטן אפ די מענער ווען זיי קומען אהיים און ראטעווען זיי פון עבירות.


אז איר וועט אפווארטן אייער מאן ווען ער קומט אהיים פון כולל מיט א שמייכל אויפ'ן פנים, איר וועט זיין אנגעטון שיין, ריין און צוזאמגענומען, וועט ער זיין צופרידן; ווער רעדט נאך אז איר וועט זיין שטענדיג גרייט פאר אים וכו' וועט ער מער גארנישט פארלאנגען פון אייך.


מען קען זיך נישט פארשטעלן די שכר וואס מען איז זוכה ווען מען איז גרייט פאר'ן מאן; חכמינו זכרונם לברכה זאגן (עירובין ק:) אז א פרוי וואס איז שטענדיג גרייט פאר איר מאן וכו' וועט זוכה זיין צו האבן אזעלכע קינדער צדיקים, וואס איז אפילו נישט געווען אין די צייטן פון משה רבינו; אפגערעדט אז זי וועט האבן א גוטע שלום בית, ווייל ווען איר מאן וועט שפירן אז זי איז גרייט פאר אים וועט ער אויך זיין גרייט שטענדיג פאר איר, צו טון איר ווילן.


דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט מצליח זיין אין אלע אייערע וועגן.


א כתיבה וחתימה טובה, און א גוט געבענטשט יאר.

#754 - אפשר קענט איר געבן מער שיעורים פאר פרויען?
חיזוק פאר פרויען, אמונה, דרשות

תוכן השאלה‎

לכבוד דער ראש ישיבה שליט"א,


איך בין א פרוי און לעצטנס האב איך אנגעהויבן אויסהערן די שיעורים פאר פרויען, יעדן טאג האב איך געהערט איין שיעור, איך שפיר אז דער טאג גייט מיר גאר אנדערש נאכ'ן הערן דעם שיעור.


נאכ'ן ענדיגן הערן אלע שיעורים פאר פרויען, האב איך אנגעהויבן איבערצוהערן די שיעורים צום צווייטן מאל, דעריבער וויל איך פרעגן דעם ראש ישיבה שליט"א אויב ס'איז מעגליך אנצוהויבן מאכן שיעורים פאר פרויען מער אפט, איך קען נישט גענוג ארויסברענגען ווי די שיעורים העלפן מיר אין לעבן.


א גרויסן יישר כח

תשובה מאת הראש ישיבה שליט"א:‎

בעזרת ה' יתברך


יום א' פרשת נצבים, כ"ב אלול, שנת תשע"ט לפרט קטן


 


מרת ... תחי'.


איך האב ערהאלטן אייער בריוו.


איך פריי זיך זייער צו הערן אז די ווערטער פון הייליגן רבי'ן געבן אייך כח און לעבן אנצוגיין מיט די ארבעט וואס ליגט אויף אידיש'ע פרויען.


שטארקטס אייך מיט אמונה פשוטה אינעם בורא כל עולמים; דער רבי האט געזאגט (שיחות הר"ן, סימן לג): "אֵצֶל הָעוֹלָם אֱמוּנָה הוּא דָּבָר קָטָן, וְאֶצְלִי אֱמוּנָה הוּא דָּבָר גָּדוֹל מְאֹד, וְעִקַּר הָאֱמוּנָה הִיא בְּלִי שׁוּם חָכְמוֹת וַחֲקִירוֹת כְּלָל, רַק בִּפְשִׁיטוּת גָּמוּר כְּמוֹ שֶׁהַנָּשִׁים וְהַהֲמוֹן עַם הַכְּשֵׁרִים מַאֲמִינִים", ביי די וועלט איז אמונה א קלייניגקייט אבער ביי מיר איז דער עיקר אמונה, אן קיין חקירות און אן קיין חכמות, נאר פשוט אזוי ווי פרויען און פשוט'ע מענטשן וואס לעבן בתמימות ובפשיטות מיט אמונה אינעם אייבערשטן; ווען א מענטש האט אמונה, ער ווייסט אז אלעס איז דער אייבערשטער, און קיין שום זאך פירט זיך נישט אליין, דער אייבערשטער איז: "מְמַלֵּא כָּל עַלְמִין וְסוֹבֵב כָּל עַלְמִין, אֵין שׁוּם מְצִיאוּת מִבַּלְעָדֶיךָ יִתְבָּרַךְ כְּלָל", איז אים אלעס פיין און אלעס גוט.


ווען א מענטש לעבט מיט אמונה נעמט ער אלעס אן גרינג, אפילו עס גייט אריבער אויף אים שווערע נסיונות נעמט ער דאס אן לייכט, ווייל ער ווייסט אז דער אייבערשטער שטייט אונטער די גאנצע זאך. און אז די אמונה איז שטארק הייבט מען אן בעטן דעם אייבערשטן אויף יעדע זאך, אנשטאט צו טראכטן פון אזא עצה אדער אזא עצה טראכט מען פון תפילה, מען ווענדט זיך נאר צום אייבערשטן.


וואס איז דארפט זאלט איר בעטן פונעם אייבערשטן אויף אייער מאמע לשון, אויף פראסט אידיש; דער הייליגער רבי האט זייער אויסגעלויבט די תפילות פון פרויען, מען האט אמאל געזאגט פאר'ן רבי'ן אז דער בעל שם טוב זכותו יגן עלינו האט געזאגט: "ווען משיח וועט קומען וועט מען מבטל זיין אלע ווייבער שולן", האט דער רבי געזאגט: "עס איז נישט אמת, עס קען נישט זיין אז דער בעל שם טוב האט דאס געזאגט, פונקט פארקערט! משיח וועט קומען בזכות די תפילות פון אידישע פרויען וואס זיי דאווענען און בעטן אז משיח זאל קומען".


זייטס מתפלל פאר מיר, איך זאל האבן כח ווייטער ממשיך זיין מיט די תלמידים ותלמידות, מיט די שיעורי התחזקות, וכו' וכו'.


דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.


א כתיבה וחתימה טובה, און א גוט געבענטשט יאר.

#753 - איינער וואס האט מטמא געווען אנדערע, ווי אזוי קען ער תשובה טון?
קדושה, תשובה, עבירות

תוכן השאלה‎

לכבוד דער ראש ישיבה שליט"א,


איך האב זייער שטארק הנאה פונעם ראש ישיבה שליט"א'ס שיעורים. לויט ווי איך הער אויף די שיעורים און איך ליין אין די בריוון, זע איך אז איינער וואס איז מטמא אנדערע איז גאר א געפערליכע זאך, וויל איך וויסן אויב איז דא עפעס א וועג תשובה צו טון אויף דעם?


א גרויסן יישר כח.

תשובה מאת הראש ישיבה שליט"א:‎

בעזרת ה' יתברך


יום א' פרשת נצבים, כ"ב אלול, שנת תשע"ט לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר.


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


וויסן זאלסטו אז דער אייבערשטער איז אן אב הרחמן, א טאטע פול מיט רחמנות; ער וויל און ווארט אויף זיינע קינדער זיי זאלן זיך צוריק קערן צו אים און תשובה טון. אפילו א מענטש האט געזינדיגט אין די עבירה פון משכב זכור וואס דער עונש אויף דעם איז סקילה (סנהדרין נד), מיט דעם אלעם, אויב מען טוט תשובה נעמט דער אייבערשטער אן די תשובה.


דער עיקר תשובה איז וידוי דברים - זיך צוגעוואוינען רעדן צום אייבערשטן, דערציילן פארן אייבערשטן וואס מען האט געטון, אים בעטן ער זאל רחמנות האבן אויף אים און גלייבן באמונה שלימה אז דער זעלבער אייבערשטער וואס לאזט נישט טון די עבירות, דער זעלבער אייבערשטער זאגט אז אויב מען טוט תשובה נעם ער אן די תשובה.


אז דו ווילסט מתקן זיין וואס דו האסט געזינדיגט זאלסטו עוסק זיין אין הפצה, אפילו עס איז שווער וכו' און פול מיט בזיונות וכו'; ווייל דער אריז"ל זאגט אז ווען א מענטש זינדיגט אין די ביטערע עבירה פון משכב זכור רחמנא לצלן רחמנא לישזבן, דארף ער פאסטן - כמנין 'רגל' תעניתים - צוויי הונדערט דריי און דרייסיג טעג, דאס איז נאר אויף איין מאל זינדיגן, ווער רעדט נאך אויב מען האט געזינדיגט צען מאל, הונדערט מאל, טויזנט מאל, דארף מען דאס דאפלען כמנין די צאל עבירות, און אזוי אויך ווען מען זינדיגט אין פגם הברית הוצאת זרע לבטלה דארף מען פאסטן - פ"ד תעניתים - פיר און אכציג טעג, ווי איז דא אזויפיל טעג אין לעבן צו קענען פאסטן?! אויף דעם קומט דער הייליגער רבי און זאגט (ספר המידות, אות ניאוף, סימן מא): "תִּיקוּן לְהוֹצָאַת זֶרַע לְבַטָּלָה, שֶׁיִּשְׁתַּדֵּל לְהַחֲזִיר בְּנֵי אָדָם בִּתְשׁוּבָה", ווער עס וויל פאררעכטן וואס ער האט אלץ פוגם געווען אין די עבירה פון פגם הברית, זאל עוסק זיין אין צוריק ברענגען מענטשן צום אייבערשטן; וועט ער נישט דארפן פאסטן און ער וועט זוכה זיין צו פאררעכטן אלעס וואס ער האט פוגם געווען.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט זוכה זיין תשובה צו טון און דיין תשובה זאל אנגענומען ווערן.


א כתיבה וחתימה טובה, און א גוט געבענטשט יאר.


 

#752 - זאל איך אפלאזן מיין אלטע חסידות, און קומען קיין ברסלב?
שלום בית, חסידות ברסלב, תשובה

תוכן השאלה‎

לכבוד דער ראש ישיבה שליט"א,


א גרויסן יישר כח פאר די געוואלדיגע שיעורים וואס האבן מיר ממש געטוישט דאס לעבן, איך האב ב"ה אנגעהויבן לערנען משניות, מעביר סדרה זיין, און נאך שיעורים, און אויך האב איך זיך אנגעהויבן באנוצן נאר מיט א כשר'ע טעלעפאן.


מיין פראגע איז אזוי, איך בין א בעל תשובה, איך בין געווארן פרום ווען איך בין געווען זעכצן יאר אלט, איך בין דעמאלט געווען אין קאלעדזש און דארט בין איך מקורב געווארן צו א געוויסע חסידות. איך האב ב"ה זוכה געווען צו טרעפן מיין טייערע אשת חיל פון יענע חסידות, און מיר האבן ב"ה א גוט לעבן.


ווען איך בין געווארן פרום האב איך געהאט פאר זיך צוויי צילן, איינס צו ווערן נאנט צום אייבערשטן און אים צו דינען, און צווייטנס זיך אומצוקערן צו מיין שורש, צו מיינע אור עלטערן וואס זענען געווען ערליכע אידן אין דער אלטער היים. לעצטנס האב איך אבער אויסגעפונען אז מיין משפחה שטאמט פון די געגנט פון אומאן און טולטשין, און זיי זענען געווען חסידים פון הייליגן רבי'ן און פון רבי נתן, און דאס האט מיר געברענגט א שטארקע בענקעניש צו ברסלב'ע חסידות, איך וויל זיך פארבינדען צום רבי'ן און גיין אין זיינע דרכים, אבער ווי פארשטענדליך איז דאס זייער שווער פאר מיין ווייב אנצונעמען, וואס זי קומט פון א צווייטע חסידות. בין איך גערעכט אז איך וויל איבערלאזן די פריערדיגע חסידות און גיין קיין ברסלב? און אויב יא, ווי אזוי קען איך בארואיגן מיין ווייב אז דאס זאל איר נישט שטערן?


אויך וויל איך וויסן ווי אזוי איך קען זיין בקשר מיט א ברסלב'ער משפיע, צו וויסן ווי אזוי זיך צו פירן?


יישר כח פאר אייער הילף.

תשובה מאת הראש ישיבה שליט"א:‎

בעזרת ה' יתברך


יום א' פרשת נצבים, כ"ב אלול, שנת תשע"ט לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר.


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


וואויל איז דיר און וואויל איז דיין חלק אז דו האסט אפגעלאזט דיין אלטע וועג און דו האסט זיך אומגעקערט צום אייבערשטן.


חכמינו זכרונם לברכה זאגן (ברכות לד.): "בְּמָקוֹם שֶׁבַּעֲלֵי תְּשׁוּבָה עוֹמְדִים - שָׁם אֵין צַדִּיקִים גְּמוּרִים יְכוֹלִים לַעֲמֹד", א בעל תשובה איז זייער חשוב ביים אייבערשטן; נאך זאגן חז"ל (פסיקתא דרב כהנא): "גָדוֹל כּוֹחָהּ שֶׁל תְּשׁוּבָה, שֶׁכֵּיוָן שֶׁאָדָם מְהַרְהֵר בְּלִבּוֹ לַעֲשֹוֹת תְּשׁוּבָה, מִיַּד הִיא עוֹלָה לֹא עַד עֲשָֹרָה יָמִים, וְלֹא עַד עֶשְֹרִים וְלֹא עַד מֵאָה, אֶלָּא עַד מַהֲלַךְ חֲמֵשׁ מֵאוֹת שָׁנִים; וְלֹא עַד רָקִיעַ רִאשׁוֹן וְשֵׁנִי, אֶלָּא שֶׁהִיא עוֹמֶדֶת לִפְנַי כִּסֵא הַכָּבוֹד", תשובה איז אזוי גרויס, אז ווי נאר א מענטש טראכט נאר פון תשובה - ער וויל זיך צוריק קערן צום אייבערשטן, קומט ער גלייך אן צום כסא הכבוד.


דו דארפסט נישט אפלאזן דיין אלטע חסידות וכו', ווייל ברסלב'ער חסידות איז נישט קיין סתירה מיט קיין שום חסידות און אפשטאם; בסך הכל וויל דער רבי אונז ברענגען צו די מדריגה אז מיר זאלן לעבן מיט א שטארקע אמונה. דער רבי וויל איין זאך פון אונז, מיר זאלן שטענדיג רעדן צום אייבערשטן; מען זאל גיין אויף א פלאץ וואו קיינער איז נישט דארט און זיך אויסשמועסן דאס הארץ מיט'ן אייבערשטן אויף די אייגענע שפראך וואס מען איז צוגעוואוינט צו רעדן, אויף מאמע לשון, מען זאל אלעס דערציילן פאר'ן אייבערשטן; אלעס וואס גייט אריבער ברוחניות ובגשמיות, ווי דער יצר הרע ווארפט אלץ אראפ וכו' און אז וויפיל מאל מען וויל זיין גוט וכו' גייט עס נישט.


ווען רבי נתן איז מקורב געווארן צום הייליגן רבי'ן איז ער געקומען צום רבי'ן און אים דערציילט אלעס וואס גייט אריבער אויף אים וכו' וכו', האט אים דער רבי געזאגט: "נתן, קום אביסל שפאצירן", אזוי גייענדיג האט דער רבי ארויף געלייגט זיין האנט אויף רבי נתנ'ס אקסל און אים געזאגט אפאר ווערטער וואס האט געטוישט רבי נתנ'ס גאנצע לעבן, דער רבי האט אים געזאגט: "און ווייטער איז גוט, אז מען רעדט זיך אויס דאס הארץ צום אייבערשטן אזוי ווי מען רעדט זיך אויס דאס הארץ צו א גוטע פריינד"; דער רבי האט אים דעמאלט מגלה געווען דאס ענין פון התבודדות, אז א מענטש זאל זיך צוגעוואוינען צו רעדן צום אייבערשטן אויף זיין שפראך וואס ער איז צוגעוואוינט צו רעדן און אים אלעס דערציילן, ער זאל גארנישט פארהוילן פונעם אייבערשטן. דער רבי האט געזאגט פאר רבי נתן אז אויב ער וועט זיך צוגעוואוינען זיך צו פירן מיט די הנהגה, וועט אים אלעס גיין גרינגער און ער וועט האבן א זיס לעבן.


רבי נתן זכרונו לברכה האט שפעטער דערציילט: "ווען דער רבי האט ארויף געלייגט זיין האנט אויף מיין אקסל און מיר געזאגט די ווערטער: 'און ווייטער איז גוט, אז מען רעדט זיך אויס דאס הארץ צום אייבערשטן, אזוי ווי מען רעדט זיך אויס דאס הארץ צו א גוטע פריינד', האב איך פארשטאנען אז איך בין שוין א געהאלפענער, ווייל וואס עס זאל נאר נישט אריבער גיין אויף מיר וועל איך זיך נישט פארלירן, נאר איך וועל גיין צום אייבערשטן און אים אלעס דערציילן".


ווען א מענטש הייבט אן פאלגן דעם רבי'ן, יעדן טאג רעדט ער זיך אויס זיין הארץ צום אייבערשטן, ער דאנקט אים אויף אלעס וואס ער האט, ער בעט אים אויף אלעס וואס ער דארף און ער דערציילט אים אלעס וואס באדערט אים, און אויב מען איז אראפגעפאלן און געטון שלעכטע מעשים דערציילט מען עס פארן אייבערשטן, און מען בעט אים ער זאל מוחל זיין - אזא מענטש לעבט שוין דא בזה העולם אין "גן עדן", אזא מענטש לעבט א חיים טובים, ווייל ער לעבט מיט אמונה, ער ווייסט אז קיינער קען אים נישט טשעפען און קיינער קען אים גארנישט שלעכטס טון.


אז דו ווילסט וויסן וואס איז ברסלב'ער חסידות, זאלסטו נעמען דעם רבינ'ס ספרים, דאס וועט דיר מחזק זיין און נישט לאזן פאלן.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.


א כתיבה וחתימה טובה, און א גוט געבענטשט יאר.


 

#751 - וואס איז וויכטיגער, נעמען געסט אדער מחנך זיין די קינדער?
חינוך הילדים, הכנסת אורחים

תוכן השאלה‎

לכבוד דער ראש ישיבה שליט"א,


איך בין אויפגעוואקסן אז מיין טאטע האט אלעמאל געהאט געסט ביי די שבת'דיגע סעודות, ער איז געווען זייער שטארק אין הכנסת אורחים, און איך פרוביר דאס אויך נאכצומאכן בעזר ה', און איך ווייס אז דאס איז זייער א שיינע זאך, אבער פון די אנדערע זייט זע איך אז ווען איך האב נישט קיין געסט דעמאלט זיץ איך נאר מיט מיינע קינדער, איך הער זיי אויס און איך זינג מיט זיי און איך פארברענג נאר מיט זיי, ווידער ווען ס'איז דא געסט ווערט די אויפמערקזאמקייט פארקירעוועט צו די געסט, און די קינדער לויפן ארויס שפילן.


וויל איך וויסן וואס איז ענדערש, די מצוה פון הכנסת אורחים, אדער ענדערש זיך מער אפצוגעבן מיט די קינדער?


יישר כח פאר אלע הערליכע שיעורים און חיזוק.

תשובה מאת הראש ישיבה שליט"א:‎

בעזרת ה' יתברך


יום א' פרשת נצבים, כ"ב אלול, שנת תשע"ט לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר.


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


חכמינו זכרונם לברכה זאגן (שבת קכז.): "גְדוֹלָה הַכְנָסַת אוֹרְחִים מִקַּבָּלַת פְּנֵי הַשְּׁכִינָה"; די מצוה פון נעמען געסט איז גרעסער פון קבלת פני השכינה; ווייל מיט דעם איז מען גורם אז נאך א איד זאל זיך אומקערן צו מקבל זיין פני השכינה. ווען מען נעמט א גאסט און מען רעדט מיט אים דיבורי התחזקות וועט נאך א איד זוכה זיין צו קבלת פני השכינה.


הכנסת אורחים איז נישט קיין סתירה מיט חינוך הבנים; פארקערט, דער רבי זאגט (ספר המדות, אות הכנסת אורחים, סימן ג): "הַכְנָסַת אוֹרְחִים מְזַכָּה אֶת הָאִשָּׁה לְבָנִים", דורך די מצוה פון הכנסת אורחים איז מען זוכה צו קינדער; ווען קינדער זעען ווי דער טאטע נעמט אריין געסט און געבט זיך אפ מיט זיי, גייט אריין אין זיי א ווארעמקייט צו טון מצות און צו עוסק זיין אין גמילת חסדים, אזוי ארום ווען זיי וועלן גרויס ווערן וועלן זיי אויך עוסק זיין אין העלפן א צווייטן.


עס דארף נישט גיין אויף זייער חשבון; נעם דיינע קינדער (די קלענערע) נעבן דיר און די געסט זאלסטו זעצן נאך די קינדער. גיי איבער מיט זיי די סדרה וכו', דערצייל זיי א שיינע מעשה וכו' און זינג מיט זיי זמירות. דאס אז קינדער לויפן ארויס שפילן האט נישט צוטון מיט די זאך פון געסט, דאס איז די נאטור פון קינדער; זיי עסן אפ און לויפן שפילן, די ארבעט פון די עלטערן איז צו וויסן ווען זיי צוריק צו רופן און וויפיל זיי זאלן זיצן ביים טיש, יעדער איינער לויט זיין עלטער.


זוכה זיין צו גוטע קינדער דארף מען אסאך בעטן דעם אייבערשטן; מוהרא"ש האט דערציילט אז א איד איז געקומען צום הייליגן חפץ חיים זכותו יגן עלינו און אים געבעטן א ברכה אויף גוטע קינדער, האט דער הייליגער חפץ חיים גענומען א תהלים וואס איז געווען אויפגעבלאזן פון נאסקייט, ער האט דאס געוויזן פאר דעם איד און אים געזאגט: "דאס איז דער תהלים פון מיין מאמע עליה השלום, וואו זי פלעגט זיך יעדן טאג אויסוויינען אז זי זאל האבן גוטע קינדער, אזוי איז מען זוכה צו גוטע קינדער"; דערפאר זאלסטו אסאך בעטן דעם אייבערשטן אז דו זאלסט זוכה זיין צו ערליכע קינדער, געזונטע קינדער און קינדער וואס וועלן ליכטיג מאכן דער וועלט.


א כתיבה וחתימה טובה, און א גוט געבענטשט יאר.


 

#750 - ווי אזוי קען מען וויסן וואו ס'איז דער אמת'ער פלאץ צו וואו מ'דארף גיין?
כיבוד אב ואם, צדיקים, מנהיגים

תוכן השאלה‎

לכבוד דער ראש ישיבה שליט"א,


ווי אזוי קען מען וויסן וואו ס'איז דער ריכטיגער אמת'ער פלאץ וואו מ'דארף גיין, ס'זענען דא אזויפיל רבנים און רבי'ס, ווי אזוי קען מען וויסן ווי ס'איז דער פלאץ וואו מ'דארף גיין?


אויך וויל איך וויסן אויב מ'טרעפט א פלאץ וואו מ'ווערט מחוזק צו דינען דעם אייבערשטן, און די עלטערן זענען מתנגד אויף דעם פלאץ, אויב מעג מען אהינגיין? און אויך וויל איך וויסן אויב איך דארף גיין צו די רבי פון מיינע עלטערן, וואס איך שפיר אז ס'איז נישטא קיין אמת דארט, דארף מען מיטשפילן מיט די עלטערן און אהינגיין זיי צו מאכן גוט שפירן?


א גרויסן יישר כח פאר אלעס.

תשובה מאת הראש ישיבה שליט"א:‎

בעזרת ה' יתברך


יום ה' לסדר כי תבוא לאומאן, י"ט אלול, שנת תשע"ט לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר.


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


מוהרא"ש שרייבט אין די צוואה (אות טו) א תשובה אויף דיין שאלה, איך בין דיר מעתיק א שטיקל פון די צוואה:


"וִוי אַזוֹי קֶען מֶען וִויסְן אוֹיבּ אֵיינֶער אִיז אַ פַאלְשֶׁער מַנְהִיג? דֶער סִימָן דֶערְצוּ זָאגְט דֶער רֶבִּי (לִיקוּטֵי מוֹהֲרַ"ן חֵלֶק ב' סִימָן ע"ב) אַז וֶוען אַ מֶענְטְשׁ גֵייט צוּ אַן אֱמֶת'עֶר צַדִיק דַאן פַאלְט אוֹיף אִים אַרוֹיף אַ שִׁפְלוּת, עֶר פִילְט אַז עֶר אִיז דֶער עֶרְגְסְטֶער מֶענְטְשׁ, אוּן עֶר הַאלְט זִיךְ נִישְׁט גְרֶעסֶער פוּן אַ צְוֵוייטְן. אוֹיבּ אָבֶּער וֶוען מֶען גֵייט צוּ אַ מֶענְטְשׁ, אוּן מֶען בַּאקוּמְט דָארְט אַ גַאֲוָה אוּן מֶען הַאלְט זִיךְ גְרֶעסֶער פוּן אַ צְוֵוייטְן, אַז נָאר עֶר וֵוייסְט דֶעם אֱמֶת אוּן קֵיינֶער וֵוייסְט נִישְׁט דֶעם אֱמֶת, דָאס אִיז אַ סִימָן אַז מֶען אִיז בַּיי אַ פַאלְשְׁן מַנְהִיג אוּן מֶען דַארְף אַנְטְלוֹיפְן פוּן דָארְט. פוּן אַן אֱמֶת'ן צַדִיק בַּאקוּמְט מֶען שִׁפְלוּת.


נָאךְ אַ סִימָן אִיז דָא אַז אַן אֱמֶת'עֶר צַדִיק אִיז מְעוֹרֵר זַיינֶע מֶענְטְשְׁן צוּ לֶערְנֶען דִי הֵיילִיגֶע תּוֹרָה, אוּן אַ פַאלְשֶׁער מַנְהִיג וֶועט רֶעדְן פוּן אַלֶעס אוֹיסֶער פוּן תּוֹרָה. דֶערִיבֶּער וֶוען אִיר גֵייט צוּ אַ מֶענְטְשׁ אוּן אִיר זֶעט אַז דוּרְךְ יֶענֶעם בַּאקוּמְט אִיר אַ חֵשֶׁק צוּ לֶערְנֶען פְלַייסִיג דִי הֵיילִיגֶע תּוֹרָה, אִיז אַ סִימָן אַז אִיר זֶענְט בֵּיי אַן אֱמֶתְ'ן צַדִיק", עד כאן לשונו.


אויף די צווייטע פראגע וכו'; זאלסטו וויסן אז דער רבי זאגט (שיחות הר"ן, סימן ו): "הַיֵּצֶר הָרָע דּוֹמֶה כְּמוֹ מִי שֶׁהוֹלֵךְ וְרָץ בֵּין בְּנֵי־אָדָם, וְיָדוֹ סְגוּרָה וְאֵין אָדָם יוֹדֵעַ מַה בְּתוֹכָהּ", דער יצר הרע איז צוגעגליכן צו א מענטש וואס לויפט צווישן מענטשן מיט א פארמאכטע האנט, ער פאפט אויס אלעמען און פרעגט זיי: "וואס האב איך אין מיין האנט?" פאר יעדן איינעם דאכט זיך אז ער האט אין זיין האנט דאס וואס ער וויל, דעריבער לויפן אים אלע נאך ווייל מען מיינט אז מען וועט באקומען די זאך וואס מען וויל, "וְאַחַר־כָּךְ הוּא פּוֹתֵחַ אֶת יָדוֹ וְאֵין בָּה כְּלוּם", אבער ביים ענדע עפנט ער זיין האנט און מען זעט אז עס איז גארנישט דא דארט, אזוי אויך – זאגט דער רבי – איז מיט'ן יצר הרע, "כְּמוֹ כֵן מַמָּשׁ הַיֵּצֶר הָרָע, שֶׁהוּא מְרַמֶּה כָּל הָעוֹלָם, וְהַכֹּל רָצִים אַחֲרָיו וּמְרַמֶּה לְכָל אֶחָד וְאֶחָד", ער רעדט איין א מענטש אז ער זאל אים נאכלויפן ווייל אזוי וועט ער באקומען אלע זיינע תאוות, אבער ביים סוף ווען דער מענטש גייט אוועק פון די וועלט, עפנט ער זיין האנט און מען דערזעט זיך אינגאנצן אפגעפאטשט נאכדעם וואס מען איז אים נאכגעלאפן א גאנץ לעבן אומזיסט.


מוהרא"ש זאגט אז דער שיחה פון רבי'ן גייט ארויף בכלליות אויף אלע תאוות און בפרטיות אויף דעם וואס א מענטש לויפט נאך א מנהיג, א רבי וכו'; דער רבי לויפט ארום מיט א פארמאכטע האנט און אלע חסידים לויפן אים נאך, יעדער מיינט אז ער האט עפעס, ביז עס קומט דעם לעצטן טאג פון לעבן עפנט דער מנהיג זיינע הענט און מען זעט ליידיגע הענט השם ירחם; ווען מען גייט צו א רבי טאר מען זיך נישט לאזן נארן, דער עיקר דארף מען קוקן 'וואס געבט מיר דער רבי אין מיינע הענט? מיט וואס גיי איך אהיים? אויב דער רבי איז מיר מזכה מיט תורה, ער ברענגט אריין אין מיר אמונה ברורה ומזוככת, איך הייב אן שפירן ווי אלעס איז דער אייבערשטער' - דעמאלט איז גוט, אבער סתם גיין צו א רבי וואס געבט דיר גארנישט, נאר צוליב דעם וואס דיינע עלטערן גייען דארט - איז נישט ריכטיג.


מען זעט בגשמיות, ווען א מענטש איז נישט געזונט זוכט ער א דאקטער וואס קען אים היילן, דארט איז נישט דא די גאנצער זאך: "איך גיי צו דעם דאקטער ווייל זיין טאטע איז געווען מיין טאטענ'ס דאקטער", נאר א מענטש קוקט וואס איז גוט פאר אים, ווער היילט אים? ווער נעמט אים ארויס פון זיינע מחלות? אזוי דארף מען קוקן ווען עס קומט צו עבודת השם. אזוי ווי דער הייליגער רבי זאגט (ליקוטי מוהר"ן, חלק א', סימן ל): "דער צדיק איז אזוי ווי א דאקטער"; ער היילט אויס דעם מענטש ברוחניות, דארף מען קוקן אויף תכלית, ווער ברענגט דיר נאנט צום אייבערשטן .


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.


א כתיבה וחתימה טובה, און א גוט געבענטשט יאר.

#749 - איך בין טיף אין תהום, ווי אזוי זע איך זיך ארויס פון דארט?
קדושה, תפילה והתבודדות, תשובה, תפלות אויף אידיש

תוכן השאלה‎

לכבוד דער ראש ישיבה שליט"א,


איך בין א כולל אינגערמאן, איך הייס א חשובער אינגערמאן, אבער ליידער פלאג איך זיך געפערליך אין עניני קדושה, און הוז"ל רחמנא ליצלן, איך בין טיף אין דער ערד אין תהום, איך באזוך כסדר אלע עקלדיגע וועבסייטס, און איך זע ממש נישט קיין וועג ארויס, ווי אזוי קען איך געראטעוועט ווערן?


איך הער אסאך די שיעורים פונעם ראש ישיבה שליט"א, און יעדעס ווארט שאקלט מיר אויף די נשמה, ווען איך שוין ארויסקריכן פון מיין בלאטע? דער תהום איז שוין נישט גענוג פאר מיר!


אויך וויל איך וויסן אויב די פראגראמען וואס איז דא צו גיין פאר אדיקשענס, קענען מיר אפשר העלפן.


יישר כח

תשובה מאת הראש ישיבה שליט"א:‎

בעזרת ה' יתברך


יום ג' לסדר כי תבוא לאומאן, י"ז אלול, שנת תשע"ט לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר.


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


וויסן זאלסטו אז אלע צרות וואס מען ליידט אין לעבן קומט צוליב פגם הברית; ווען א מענטש היט זיך נישט די אויגן, ער קוקט עבירות רחמנא לצלן און ער פאלט נאכדעם אראפ אין פגם הברית - הוצאת זרע לבטלה רחמנא לצלן, באשאפט ער דורכדעם קליפות ומשחיתים וואס פייניגן אים זיין גאנץ לעבן, אזוי ווי דער רבי זאגט (ספר המידות, אות נאוף, סימן כו): "עַל-יְדֵי הוֹצָאַת זֶרַע לְבַטָּלָה בּוֹרֵא קְלִפּוֹת, הַמִּתְלַבְּשִׁים בִּבְנֵי-אָדָם מִתְנַגְּדִים וְחוֹלְקִים עָלָיו וְעוֹשִׂין לוֹ יִסּוּרִין", דורך די עבירה פון פגם הברית - הוצאת זרע לבטלה באשאפט מען קליפות, און די קליפות גייען אריין אין מענטשן וואס קריגן זיך מיט אים און טוען אים אפ שרעקליכע יסורים.


הדבר הראשון זאלסטו אוועק ווארפן דיין טעלעפאן, טעבלעט און קאמפיוטער - די כלים אויף וואס דו קוקסט אלע עבירות, ווייל אלעס הייבט זיך אן מיט די אויגן, אזוי ווי חכמינו זכרונם לברכה זאגן (עיין במדבר רבה י, ב): "עַיִן רוֹאֶה וְלֵב חוֹמֵד" – אז מען היט זיך נישט די אויגן דעמאלט גליסט די הארץ וכו', ביז מען פאלט אריין אין עבירות רחמנא לצלן; אזוי אויך פארלירט מען די ווייב, ווייל מען גייט ארום מיט שלעכטע מחשבות, מען מיינט אז א צווייטער האט א בעסערע לעבן; פון אזויפיל קוקן נישט גוטע זאכן ווערט מען אזוי פארשווארצט ביז מען פארלירט די געפיל אין שטוב צו די ווייב און קינדער. דאס אלעס הייבט זיך אן ווען מען היט זיך נישט די אויגן.


שנית, זאלסטו נעמען די עצה פון רבי'ן; גיי אין א ווינקל און רעד זיך אויס דיין הארץ צום איבערשטן. זאג פאר'ן אייבערשטן וואס דו טוסט, דערצייל אים ווי דו בלאפסט, דו האסט א פנים ווי א שיינער איד ווען באמת ביסטו אין תהום, שריי צו אים:


"רבונו של עולם! איך ליג אין א געמיינע בלאטע, איך קוק עקלדיגע עבירות; איך קוק ... מאוויס און איך פאל אראפ אין פגם הברית, הייליגער באשעפער וואס זאל איך טון?! איך היט נישט מיינע אויגן און איך קוק אויף שמוץ, איך בין אזוי משוגע, עס איז ממש מקוים געווארן ביי מיר די קללה וואס שטייט אין די תוכחה (דברים כח, לד): "וְהָיִיתָ מְשֻׁגָּע מִמַּרְאֵה עֵינֶיךָ אֲשֶׁר תִּרְאֶה", איך בין ממש משוגע פאר ניאוף, איך קוק און קוק אויף נאך און נאך עבירות; רבונו של עולם! וואס זאל איך טון אז עס איז ביי מיר מקוים געווארן וואס חכמינו זכרונם לברכה זאגן (סוטה ג.): "אֵין אָדָם עוֹבֵר עֲבֵירָה אֶלָּא אִם כֵּן נִכְנַס בּוֹ רוּחַ שְׁטוּת", א מענטש זינדיגט נישט נאר אויב עס איז אין אים אריין א רוח שטות; וואס זאל איך טון אז איך בין אנגעפילט מיט רוח שטות? איך שפיר ווי איך בין נישט בעל הבית אויף מיר, איך בין פארשקלאפט פאר מיינע בלאטעס.


הייליגער באשעפער, איך קען צו קיינעם נישט רעדן פון דעם, ווייל מענטשן מיינען אז איך בין א חשוב'ער אינגערמאן, מען האלט מיר אלץ איינער פון די חשוב'ע כולל אינגעלייט, אבער דו טאטע ווייסט דאך יא דעם אמת ווער איך בין און וואס איך טו, העלף מיר אייבערשטער, אנא השם! העלף מיר איך זאל האבן שמירת עיניים, איך זאל האבן א ריינע מח; איך זאל שוין איינמאל פאר אלע מאל אפלאזן אלע נארישקייטן. איך ווייס נישט וואס צו טון, דער יצר הרע ווארפט מיר אראפ כסדר נאכאמאל און נאכאמאל; אָנָּא ה' הוֹשִׁיעָה נָא, אָנָּא ה' הַצְלִיחָה נָא".


אז דו וועסט טון די צוויי זאכן, דו וועסטו אוועק ווארפן אלע כלים אויף וואס דו קענסט קוקן עבירות און דו וועסט וויינען צום אייבערשטן אויף די תפילה, וועסטו זען ווי צוביסלעך וועסטו ארויס גיין פון דיין בלאטע, דו וועסט זוכה זיין צו ווערן אן אמת'ער בעל תשובה און א גרויסער צדיק.


א כתיבה וחתימה טובה און א גוט געבענטשט יאר.

#748 - אפשר געבט איר מיר חיזוק צו נעמען נאר א אידישע שידוך?
שידוכים, התחזקות, חתונה, קדושה, בחור

תוכן השאלה‎

לכבוד דער ראש ישיבה שליט"א,


איך ארבעט פאר פרנסה אין ווייטע לענדער, אויף פלעצער וואו ס'געפונען זיך כמעט נישט קיין אידן, די איינציגסטע קשר וואס איך האב מיט אידישקייט איז נאר וואס איך הער די שיעורים פונעם ראש ישיבה.


איך בין אן עלטערער בחור, און אסאך מאל גלוסט מיר פשוט אוועקצואווארפן דאס גאנצע אידישקייט, און חתונה האבן דא מיט א גוי'טע רחמנא ליצלן, ווי אזוי קען איך האבן חיזוק זיך צו דערהאלטן?


יישר כח

תשובה מאת הראש ישיבה שליט"א:‎

בעזרת ה' יתברך


יום ג' לסדר כי תבוא לאומאן, י"ז אלול, שנת תשע"ט לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר.


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


איך בעט דיר זייער זאלסט זיך שטארקן מיט אלע כוחות צו זיין פרייליך מיט דעם וואס דער אייבערשטער האט דיר באשאפן מזרע ישראל. ווען א מענטש איז פרייליך ווערט אים ברייט זיין מח מחשבה, אזוי ווי עס ווערט געברענגט (תיקוני זוהר דף סז.): אז 'מחשבה' איז די זעלבע אותיות פון 'בשמחה'; דאס הייסט אז ווען מען איז פרייליך קען מען קאנטראלירן דעם מח צו וויסן דאס גרויסקייט פון זיין א איד.


ווען א מענטש שטארקט זיך צו זיין פרייליך היט אים דער אייבערשטער אליינס אפ פון אלעם שלעכטס און דאס איז א שמירה קעגן פגם הברית, אזוי ווי עס שטייט (תהילים קד, לד-לה): "אָנֹכִי אֶשְׂמַח בַּה', יִתַּמּוּ חַטָּאִים מִן הָאָרֶץ, וּרְשָׁעִים עוֹד אֵינָם", אז איך פריי זיך מיט'ן אייבערשטן, דעמאלט: 'יִתַּמּוּ חַטָּאִים מִן הָאָרֶץ' – איז מער נישט דא קיין עבירות (עיין ליקוטי מוהר"ן, חלק א', סימן קסט).


שטארק זיך מיט אלע כוחות צו זיין פרייליך וועסטו נישט האבן די מחשבות, אזוי ווי דער רבי זאגט (ליקוטי מוהר"ן, חלק ב', סימן י): "מַה שֶּׁהָעוֹלָם רְחוֹקִים מֵהַשֵּׁם יִתְבָּרַךְ וְאֵינָם מִתְקָרְבִים אֵלָיו יִתְבָּרַךְ, הוּא רַק מֵחֲמַת שֶׁאֵין לָהֶם יִשּׁוּב הַדַּעַת וְאֵינָם מְיַשְּׁבִין עַצְמָן", פארוואס זענען מענטשן אזוי געפאלן ביי זיך און זענען נישט נאנט צום אייבערשטן? ווייל מען האט נישט קיין ישוב הדעת - מען טראכט נישט פון תכלית; זאגט אבער דער רבי, ווי אזוי קען מען זוכה זיין צו ישוב הדעת און צו א קלארע מח צו וויסן וואס מען האט צו טון אויף די וועלט? "אַךְ דַּע, שֶׁעַל יְדֵי מָרָה שְׁחוֹרָה אִי אֶפְשָׁר לְהַנְהִיג אֶת הַמֹּחַ כִּרְצוֹנוֹ, וְעַל כֵּן קָשֶׁה לוֹ לְיַשֵּׁב דַּעְתּוֹ. רַק עַל יְדֵי הַשִּׂמְחָה יוּכַל לְהַנְהִיג הַמֹּחַ כִּרְצוֹנוֹ, וְיוּכַל לְיַשֵּׁב דַּעְתּוֹ; כִּי שִׂמְחָה הוּא עוֹלָם הַחֵרוּת, בִּבְחִינַת: "כִּי בְשִׂמְחָה תֵצֵאוּ", שֶׁעַל יְדֵי שִׂמְחָה נַעֲשִׂין בֶּן חוֹרִין, וְיוֹצְאִין מִן הַגָּלוּת", אז א מענטש איז בשמחה איז ער א פרייער מענטש און דער מח איז אים נישט מצומצם, אזוי קומט מען צו ישוב הדעת און מען ווערט אן ערליכער איד.


בעט דעם אייבערשטן זאלסט זוכה זיין צו טרעפן א גוטע שידוך בקרוב און לעבן א אידישער לעבן. קלאפ דיר ארויס פון קאפ צו חתונה האבן מיט א גויה וואס דורכדעם רייסט מען זיך אפ פון כלל ישראל. עס איז נישט דא נאך אזא הארבע עבירה ווי חתונה האבן מיט א גויה רחמנא לישזבן, וואס מיט דעם רייסט מען זיך אפ פון כלל ישראל אזוי ווי חכמינו הקדושים זאגן (סנהדרין פב.): "הַבָּא עַל הַגּוֹיָה חַיָּב עָלֶיהָ מִשּׁוּם נִדָה שִׁפְחָה גּוֹיָה זוֹנָה, וּכְאִלּוּ הִתְחַתֵּן עִם עֲבוֹדָה זָרָה, וכו'", ווער עס האט חתונה מיט א גויה איז אזוי ווי ער האט חתונה מיט עבודה זרה אליינס און ער איז עובר אויף נאך אסאך הארבע עבירות. נאך זאגן די הייליגע חז"ל (סוטה ג:): "רֶבִּי אֱלִיעֶזֶר אוֹמֵר קְשׁוּרָה בּוֹ כְּכֶלֶב", מען בלייבט צוגעקלעבט מיט איר אויף די וועלט און אויף יענע וועלט.


א כתיבה וחתימה טובה.


 

#747 - די פאריאריגע קבלות האב איך נישט איינגעהאלטן, וואס טו איך דאס יאר?
התחזקות, ראש השנה, תשובה

תוכן השאלה‎

לכבוד דער ראש ישיבה שליט"א,


איך וועל פרעגן איבער עפעס וואס לאזט מיר ממש נישט קיין מנוחה. עס דערנענטערט זיך די הייליגע טעג, און איך זיך דערמאן זיך פון פאריאר פאר די ימים נוראים, ווען איך האב תשובה געטון און איך האב צוגעזאגט פאר'ן אייבערשטן אז איך גיי שוין זיין וואויל און ערליך, איך גיי שוין אנהויבן דאווענען און לייגן תפלין יעדן טאג, און איך האב דאס טאקע געמיינט מיט'ן גאנצן הארץ, ווען עס איז אבער געקומען למעשה, איך האב פרובירט, אבער איך האב נישט איינגעהאלטן מיין צוזאג.


דאס יאר ווייס איך נישט ווי אזוי צוצוגיין צו די הייליגע טעג, איך ווייס אז איך קען נישט צוזאגן אז איך גיי דאווענען און לייגן תפלין און לערנען יעדן טאג, ווייל איך זע אז איך האלט עס סיי ווי נישט איין, אבער פון די אנדערע זייט וויל איך אבער יא אזוי שטארק זיין אן ערליכער איד. וואס טוט מען דא?


איך בעט דער ראש ישיבה שליט"א זאל מיר געבן חיזוק, ווייל איך האב שוין פרובירט אזויפיל מאל, און איך שפיר איך ווער שוין מיואש פון אזויפיל מאל דורכפאלן.


יישר כח

תשובה מאת הראש ישיבה שליט"א:‎

בעזרת ה' יתברך


יום א' לסדר כי תבוא לאומאן, ט"ו אלול, שנת תשע"ט לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר.


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


עס טוט מיר זייער וויי צו הערן פון דיר אז דו ביסט אראפגעפאלן וכו' און דו האסט שוין נישט קיין כח נאכאמאל אנצוהייבן וכו'.


איך פארשטיי נישט פארוואס דו ביסט אזוי געפאלן ביי דיר; טראכט אריין, ווען א מענטש פאלט בגשמיות, ער גייט אין גאס און פאלט אראפ, וועט ער זיך שטענדיג אויפהייבן, אפילו ער זאל שוין האבן געפאלן אן א שיעור מאל וועט ער זיך שטענדיג אויפהייבן, דו וועסט קיינמאל נישט זען א מענטש ליגן אין גאס און זיך נישט אויפהייבן מיט'ן אויסרייד: "איך הייב זיך מער נישט אויף, איך האב שוין אסאך מאל פרובירט און עס גייט מיר נישט", נאר וויפיל מאל א מענטש זאל נאר פאלן וועט ער זיך שטענדיג אויפהייבן פונדאסניי. אזוי אויך ווען א מענטש פאלט און ער צעברעכט זיך די הענט אדער פיס וועט מען אים נעמען אין שפיטאל, אים לייגן א גיפס וכו'; האסטו שוין געהערט אז א מענטש זאל זאגן: "איך בלייב מיט'ן צעבראכענעם ביין, איך גיי דאס נישט פאררעכטן, איך בין שוין אזויפיל מאל געפאלן"? קיינמאל וועסטו נישט הערן אזאנס פון איינעם; דעמאלט פארוואס ברוחניות זאלסטו בלייבן ליגן אויף דער ערד און זאגן: "איך האב שוין פרובירט און עס גייט נישט"? פארוואס זאלסטו נישט זאגן: "כִּי נָפַלְתִּי קָמְתִּי (מיכה ז, ח)", איך בין געפאלן און איך הייב זיך אויף, איך האב פרובירט פאריאר איך וועל נאכאמאל פרובירן, איך האב פאריאר צוגעזאגט איך גיי זיין גוט, יעצט גיי איך נאכאמאל צוזאגן איך גיי זיין גוט.


דערפאר בעט איך דיר טייערער ליבער חבר: טו תשובה פונדאסניי; זאג נאכאמאל פאר'ן אייבערשטן: "רבונו של עולם, איך גיי זיין גוט"; אפילו דו האסט שוין געזאגט נעכטן די זעלבע ווערטער זאלסטו יעדעס מאל פונדאסניי תשובה טון.


דו קענסט זיך נישט פארשטעלן דאס גרויסקייט פון תשובה; תשובה איז אזוי גרויס אז חכמינו זכרונם לברכה זאגן (יומא פו:): "גְדוֹלָה תְּשׁוּבָה - שֶׁבִּשְׁבִיל יָחִיד שֶׁעָשָֹה תְּשׁוּבָה מוֹחֲלִין לְכָל הָעוֹלָם כּוּלוֹ", תשובה איז אזוי גרויס, אז ווען א מענטש טוט תשובה איז מען מוחל פאר אים און פאר די גאנצע וועלט; זאג די ווערטער פאר'ן אייבערשטן: "רבונו של עולם, איך וויל זיין אן ערליכער איד, איך וויל זיין א צדיק; וואס זאל איך טון אז דער יצר הרע ברענט אין מיר און ער ווארפט מיר אראפ נאכאמאל און נאכאמאל? רבונו של עולם איך שעם זיך פון דיר, יעדע מאל זאג איך דיר צו אז איך גיי זיין גוט און ערליך און נאכדעם פאל איך צוריק צו מיינע אלטע מעשים; איך בין שוין אזוי מיואש פון תשובה טון, איך שפיר ווי איך האב נישט די מעגליכקייט תשובה צו טון. הייליגער באשעפער האב אויף מיר רחמנות, איך וויל זיין אן ערליכער איד; העלף מיר אז איך זאל נישט טון קיין נארישקייטן, העלף מיר אז איך זאל זיין פרייליך און נישט צוריק גיין צו די שלעכטע מעשים"; דו קענסט זיך נישט פארשטעלן וואס די פאר ווערטער טוען מיט'ן מענטש און פאר די גאנצע וועלט, מען איז מוחל דעם מענטש און מען איז מוחל פאר יעדן איינעם.


מאך זיך א שיעור אין גמרא; לערן די הייליגע גמרא וועט דיר זיין גרינגער צו געווינען די מלחמה. גמרא איז נוטריקון די ראשי תיבות ג'בריאל מ'יכאל ר'פאל א'וריאל, די פיר מלאכים וועלכע היטן דעם מענטש, אז דו וועסט לערנען גמרא וועט דיר דער אייבערשטער היטן פון צוריק פאלן אין נישט גוטע מעשים.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט מצליח זיין אין אלע דיינע וועגן.


א כתיבה וחתימה טובה און א גוט געבענטשט יאר.

#746 - וואס טו איך אז איך וויל נישט פארפאסן מיינע בחור'ישע יארן?
חתונה, בחור

תוכן השאלה‎

לכבוד דער ראש ישיבה שליט"א,


איך בין אן ערליכער חסידישער בחור אין די יארן פון שידוכים, מיינע עלטערן ווילן מיר שוין זען א חתן, איך שפיר אבער אז איך בין נאכנישט גרייט דערפאר. איך מיין אז די בחור'ישע יארן איז א מתנה פון באשעפער צו קענען שטייגן און הנאה האבן, דאס חתונה האבן ברענגט מיט זיך אסאך נייע התחייבות'ער, און ס'איז אסאך שווערע צו שטייגן נאך די חתונה, און איך וויל נאך הנאה האבן פון מיינע בחור'ישע יארן.


אפשר קען דער ראש ישיבה שליט"א מיר קלאר מאכן וואס איז דער ריכטיגער וועג?


יישר כח

תשובה מאת הראש ישיבה שליט"א:‎

בעזרת ה' יתברך


יום א' לסדר כי תבוא לאומאן, ט"ו אלול, שנת תשע"ט לפרט קטן


 


לכבוד הבחור ... נרו יאיר.


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


דער הייליגער רבי האט זייער מקפיד געווען אז א בחור זאל חתונה האבן ווי פריער. ווען א בחור איז געקומען צום רבי'ן האט דער רבי אים געזאגט: "קום צוריק מיט א טלית"; אזוי ווי מיר געפונען ביי די הייליגע חכמים זכרונם לברכה (קידושין כט:) ווי רב חסדא האט אויסגערימט פאר רב הונא דאס גרויסקייט פון רב המנונא, אז ער איז א גרויסע מענטש, האט רב הונא געבעטן פון רב חסדא: "איך וויל אים זען; ווען ער קומט צו דיר זאלסטו אים אהער שיקן". "כִּי אָתָא, חַזְיֵּיהּ דְּלָא פָּרִיס סוּדָרָא", ווען רב המנונא איז געקומען האט רב הונא געזען אז ער האט נישט קיין טלית, האט ער אים געפרעגט: "מַאי טַעְמָא לָא פְּרִיסַת סוּדָרָא?" פארוואס גייסטו נישט מיט קיין טלית, האט אים רב המנונא געענטפערט: "ווייל איך האב נאך נישט חתונה געהאט", "אַהֲדְרִינְהוּ לְאַפֵּיהּ מִינֵיהּ", האט רב הונא אוועק געדרייט זיין פנים פון אים און אים געזאגט: "חָזִי דְּלָא חֲזִית לְהוּ לְאַפֵּי עַד דְנָסְבַת", דעמאלט זאלסטו נישט קומען צו מיר, ווייל איך וויל נישט זען דיין פנים ביז דו האסט חתונה.


יעצט איז דיר גוט? יעצט קען מען שטייגן? חכמינו זכרונם לברכה זאגן אונז פארקערט, זיי זאגן (יבמות סב:): "כָּל אָדָם שֶׁאֵין לוֹ אִשָּׁה שָׁרוּי בְּלֹא שִֹמְחָה, בְּלֹא בְּרָכָה, בְּלֹא טוֹבָה", ווילאנג מען האט נישט חתונה איז מען נישט פרייליך, מען האט נישט קיין ברכה און מען האט נישט קיין גוטס; נאכמער זאגן חכמינו הקדושים אויף א צווייטע פלאץ (בראשית רבה, פרשה יז, סימן ב): "כָּל שֶׁאֵין לוֹ אִשָּׁה שָׁרוּי בְּלֹא טוֹבָה, בְּלֹא עֵזֶר, בְּלֹא שִֹמְחָה, בְּלֹא בְּרָכָה, בְּלֹא כַּפָּרָה, אַף בְּלֹא שָׁלוֹם, אַף בְּלֹא חַיִּים, וְאֵינוֹ אָדָם שָׁלֵם", פאר מען האט חתונה האט מען נישט קיין גוטס, מען האט נישט קיין העלפער, מען האט נישט קיין שמחה, מען האט נישט קיין ברכה, מען האט נישט קיין כפרה, עס פעלט שלום, מען האט נישט קיין לעבן און מען איז נישט א גאנצער מענטש.


ווארף אוועק דיינע חכמות און נעם אן די ווערטער פון די תורה בתמימות ופשיטות. רבי נתן האט געהאט אן אייניקל רבי מיכל'ע, ער איז געווען זייער א גרויסער צדיק און געדינט דעם אייבערשטן מיט תמימות, יעדעס ווארט וואס ער האט געהערט פון זיין זיידע רבי נתן האט ער גענומען בתמימות. דער רבי מיכל'ע פלעגט זאגן פאר בחורים וואס האבן זיך געהאלטן פאר חכמים ווי דיר: "דוּ בִּיסְט נִישְׁט קַיין גוּטֶער", ווען מען האט אים געפרעגט: "פארוואס בין איך נישט גוט?" האט ער געענטפערט: "עס שטייט אין די תורה (בראשית ב, יח): 'לֹא טוֹב הֱיוֹת הָאָדָם לְבַדּוֹ', דער אייבערשטער זאגט עס איז נישט גוט צו זיין אליינס אן א ווייב"; דאס ווייסטו אז פארקערט פון גוט איז 'רע' – שלעכט, וואס דאס קומט רחמנא לצלן פון די עבירה פון פגם הברית - הוצאת זרע לבטלה רחמנא לישזבן, אזוי ווי עס שטייט ביי ער ואונן (בראשית לח, ז): "וַיְהִי עֵר בְּכוֹר יְהוּדָה רַע בְּעֵינֵי ה'".


זיי נישט קיין אויבער חכם און האלט זיך נישט קלוגער פון די תורה; זאג דיינע עלטערן זיי זאלן נישט אפזאגן קיין שום שידוך און זאלסט ווי שנעלער חתונה האבן, ווייל עס איז נישט ווערד צו זיין אויף דער וועלט אן א ווייב, ווייל מען קען אראפ פאלן אין ביטערע עבירות. רבי נתן זאגט (ליקוטי הלכות יום הכיפורים, הלכה א, אות א): "מִי שֶׁאֵינוֹ נָשׂוּי - הוּא פָּגוּם בִּבְרִית"; פארקערט ווי דו שרייבסט אז מען קען הנאה האבן ווי לאנג מען האט נישט חתונה.


דער אייבערשטער זאל רחמנות האבן אויף אונז, מיר זאלן שוין ארויסגיין פון דעם ביטער'ן גלות, דער גלות וואס כאפט זיך אריין צווישן אידישע קינדער צו טראכטן ווי די אומות העולם וואס דרינגען אריין אין אונז זייערע דיעות אז מען זאל חתונה האבן ווי שפעטער און נישט ברענגען קיין קינדער, נאר מיר זאלן זיך פירן ווי די תורה זאגט - חתונה האבן ווי יונגער און ברענגען קינדער וואס וועלן דינען דעם אייבערשטן.


א כתיבה וחתימה טובה און א גוט געבענטשט יאר.

#745 - איך פאל כסדר, זאל איך פארן קיין אומאן?
אומאן, שידוכים, עבירות, בחור

תוכן השאלה‎

לכבוד דער ראש ישיבה שליט"א,


איך בין אן עלטערער בחור וואס האט נאכנישט זוכה געווען צו טרעפן א שידוך, איך זאג יעדן טאג קרבנות הנשיאים און איך בעט און איך האף אז איך זאל שוין זוכה זיין צו טרעפן מיין שידוך בקרוב.


מיין יצר הרע איז זייער גרויס, וויפיל מאל איך זאג צו פאר'ן אייבערשטן אז איך גיי שוין זיין וואויל, פאל איך ווייטער צוריק אין פגם הברית רחמנא ליצלן, אבער אין די לעצטע צוויי יאר האב איך זיך אנגעהויבן מחזק זיין מיט די דרשות פונעם ראש ישיבה שליט"א, איך פרוביר זיך אנצוכאפן אינעם סדר דרך הלימוד, נאר מיט דעם קען איך זיך אביסל מחזק זיין.


יעצט ווען מ'דערנענטערט זיך צו ראש השנה, האב איך גרויס חשק צו פארן צום הייליגן רבי'ן אויף אומאן, מיין פראבלעם איז אבער אז איך האב מורא אז אויך דארט וועט זיך מתגבר זיין אויף מיר דער יצר הרע, און איך וועל נאר זוכן וואו צו טון עבירות רחמנא ליצלן. און אפילו איך וועל פארן די לעצטע מינוט און צוריק קומען גלייך נאך יום טוב, ווייס איך נישט צי דאס וועט מיר העלפן, ווייל דער יצר הרע ברענט אין מיר זייער שטארק.


וויל איך וויסן צי איך זאל נישט קוקן אויף גארנישט נאר פארן צום רבי'ן אויף ראש השנה, אדער זאל איך ענדערש בלייבן אינדערהיים?


א גרויסן יישר כח

תשובה מאת הראש ישיבה שליט"א:‎

בעזרת ה' יתברך


יום א' לסדר כי תבוא לאומאן, ט"ו אלול, שנת תשע"ט לפרט קטן


 


לכבוד הבחור ... נרו יאיר.


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


וואס איז בכלל דיין פראגע? אודאי זאלסטו קומען קיין אומאן אויף ראש השנה! וועט דיר דער רבי מתקן זיין אויף אלעס וואס דו האסט פוגם געווען.


דער הייליגער רבי זאגט (חיי מוהר"ן, סימן תו): "שֶׁיְּכוֹלִין אָז אֲנָשִׁים לְקַבֵּל תִּקּוּנִים מַה שֶּׁבְּכָל הַשָּׁנָה לֹא הָיָה בְּאֶפְשָׁר שֶׁיִּהְיֶה לָהֶם תִּקּוּן בְּשׁוּם אֹפֶן, אַף עַל פִּי כֵן בְּראשׁ הַשָּׁנָה יְכוֹלִין אֲפִילּוּ הֵם לְקַבֵּל תִּקּוּן". ראש השנה קען איך יעדן איינעם העלפן, אפילו מענטשן וואס איך קען זיי נישט מתקן זיין א גאנץ יאר, "אַף עַל פִּי שֶׁבְּכָל הַשָּׁנָה אֲפִילּוּ הוּא בְּעַצְמוֹ זִכְרוֹנוֹ לִבְרָכָה לֹא הָיָה יָכוֹל לְתַקְּנָם, אֲבָל בְּראשׁ הַשָּׁנָה גַּם הֵם יְכוֹלִים לְקַבֵּל תִּקּוּנִים. כִּי אָמַר שֶׁהוּא עוֹשֶׂה בְּרֹאשׁ הַשָּׁנָה עִנְיָנִים וְתִקּוּנִים מַה שֶּׁבְּכָל הַשָּׁנָה גַּם הוּא אֵינוֹ יָכוֹל לַעֲשׂוֹת".


ראש השנה איז א צייט וואס מען קען זוכה זיין צו געהאלפן ווערן מיט וואס מען דארף נאר; חכמינו זכרונם לברכה רעכענען אויס גרויסע ניסים וואס האט אלץ פאסירט אום ראש השנה (ראש השנה יא.) ראש השנה זענען די אמהות - שרה אמינו, רחל אמינו און חנה נפקד געווארן מיט קינדער, איז דאס א צייט פאר אונז אלע אויס צו פועל'ן קינדער, ערליכע קינדער און צו שעפן נחת פון די קינדער. חנה – די מאמע פון שמואל הנביא איז געהאלפן געווארן ראש השנה נאר ווייל זי האט אסאך געבעטן דעם אייבערשטן, אזוי ווי עס שטייט (שמואל-א א, יב): "וְהָיָה כִּי הִרְבְּתָה לְהִתְפַּלֵּל לִפְנֵי ה'", חנה האט אסאך געדאוונט צום אייבערשטן פאר קינדער ביז זי איז געהאלפן געווארן; זעט מען פון דעם אז דורכ'ן דאווענען און בעטן אסאך דעם אייבערשטן ווערט מען געהאלפן.


ראש השנה איז יוסף הצדיק ארויס פון תפיסה; איז דאס א צייט וואס יעדער איינער קען זוכה זיין ארויס צו גיין פון זיין אייגענע תפיסה, פון די הענט פון די קליפות וואס ווארפן אים אראפ אין עבירות, אזוי ווי יוסף הצדיק איז ארויס פון זיין תפיסה.


ראש השנה האט זיך אויפגעהערט די ארבעט פאר די אידן אין מצרים; דערפאר קען מען פועל'ן פרנסה בניקל, מען זאל נישט דארפן ארבעטן אזוי ביטער שווער, אזוי ווי די שיעבוד מצרים האט זיך אויפגעהערט ראש השנה.


קום קיין אומאן, דארט ביים רבינ'ס ציון וועסטו פועל'ן דיין שידוך; דארט ביים ציון וועסטו זוכה זיין צו תשובה שלימה און תיקון המעשים.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.


א כתיבה וחתימה טובה און א גוט געבענטשט יאר.

#744 - וואס טו איך אז איך וויל געפעלן פאר פרעמדע בחורים?
חיזוק פאר מיידלעך, צניעות

תוכן השאלה‎

לכבוד דער ראש ישיבה שליט"א,


איך בין א מיידל וואס איך באקום א טעם אין לעבן דורך אייערע שיעורים, א גרויסן יישר כח.


איך האב א יצר הרע זיך אנצוטון שיין, אויף א וועג צו געפעלן פאר פרעמדע בחורים, וואס קען איך טון דערצו?


יישר כח.

תשובה מאת הראש ישיבה שליט"א:‎

בעזרת ה' יתברך


ערב שבת קודש פרשת כי תצא, י"ג אלול, שנת תשע"ט לפרט קטן


 


... תחי'.


איך האב ערהאלטן אייער בריוו.


וויסן זאלט איר אז עס איז זייער א הארבע זאך זיך אנצוטון און זיך אויפפירן אויף א וועג אנצורייצן בחורים זאלן קוקן אויף אייך.


דער הייליגער רבי האט דערציילט (מעשיות בסוף סיפורי מעשיות): עס איז געווען א צדיק וואס האט זיך אינגאנצן אויסגעארבעט און ער איז ארויף אויבן אין הימל און געזען ווי עס שטייט א טאפ מיט שטיקער פלייש און ביינער, האט ער געפרעגט: "וואס איז דאס?" האט מען אים געענטפערט: "דאס איז פון א פרוי וואס פלעגט גיין אנגעטון נישט צניעות'דיג, זי פלעגט אנרייצן בחורים און אינגעלייט צו קוקן אויף איר, דאס איז איר שטראף, אז זי ווערט יעדן טאג אויפגעקאכט אין בריעדיגע וואסער".


עס איז א גרויסע עבירה פאר א מיידל זיך אנצוטון און זיך פירן נישט בצניעות כדי בחורים זאלן קוקן אויף איר. חכמינו זכרונם לברכה רעכענען אויס (שבת סב:) אויף יעדע נישט צניעות'דיגע זאך וואס די שטראף איז דערויף; אויב מען לייגט פערפיום אין גאס פאר פרעמדע מענער און בחורים ווערט מען נאכדעם געשטראפט מיט א טריקענע הויט און מען באקומט א שלעכטע גרוך; אויף זיך שמירן די אויגן און אויב מען ווינקט זיך מיט די אויגן וכו' אויף דעם ווערט מען קרעציג (פימפעלס), און אויף קליידער וואס זענען ציענדיג און שרייעדיג באקומט מען שפאלטענעס אויפ'ן קערפער.


בעטס דעם אייבערשטן איר זאלט זיך קענען מתגבר זיין אויף דעם נסיון, איר זאלסט זיך אנטון און אויפפירן הייליג און קיינער זאל נישט נכשל ווערן דורך אייך.


דער הייליגער אמורא רבי יוחנן דערציילט (סוטה כב.) איך האב זיך געלערנט יראת שמים פון א מיידל; ער האט געהערט ווי א מיידל בעט דעם אייבערשטן: "רבונו של עולם 'בָּרָאתָ גַּן עֵדֶן וּבָרָאתָ גֵּיהִנֹּם'", האסט באשאפן דעם גן עדן און דו האסט באשאפן דעם גיהנום, "בָּרָאתָ צַדִּיקִים וּבָרָאתָ רְשָׁעִים", האסט באשאפן צדיקים און האסט באשאפן רשעים, "יְהִי רָצוֹן מִלְּפָנֶיךָ שֶׁלֹא יִכָּשְׁלוּ בִי בְּנֵי אָדָם", איך בעט דיר אייבערשטער העלף מיר אז קיינער זאל נישט זינדיגן צוליב מיר; רבי יוחנן האט זיך געלערנט פון איר יראת שמים, נישט נאר זי האט אכטונג געגעבן אז זי זאל נישט טון קיין עבירות, נאר זי האט אכטונג געגעבן אז קיינער זאל נישט צוקומען צו עבירות דורך איר.


אז איר וועט תשובה טון, איר וועט אויפהערן נאכלויפן בחורים וועט דער אייבערשטער העלפן איר וועט באקומען אן ערליכער חתן און אויפשטעלן אן ערליכע שטוב.


א כתיבה וחתימה טובה און א גוט געבענטשט יאר.

#743 - קען איך מיטנעמען מיין ווייב קיין אומאן אויף ראש השנה?
אומאן, שלום בית

תוכן השאלה‎

לכבוד דער ראש ישיבה שליט"א,


איך בין שוין געווען אלס בחור אין אומאן, און אויך אלס חתן, כאטש וואס איך בין נישט קיין ברסלב'ער פאר איך אבער קיין אומאן ווייל איך הער די שיעורים פון ראש ישיבה שליט"א, און יעצט האב איך שוין חתונה געהאט, איך האלט אינמיטן שנה ראשונה, און איך וויל וויסן אויב איך זאל ווייטער פארן קיין אומאן אויף ראש השנה.


מיין ווייב שטעלט זיך נישט קעגן, אבער זי ווילן זייער נישט איך זאל איר איבערלאזן אליין אויף יום טוב, זי זאגט אז אדרבה מיר זאלן פארן אינאיינעם, זי וויל זיך נישט טיילן פון מיר. ס'וועט איר וויי טון אויב איך וועל פארן אליין און איר לאזן אליין ראש השנה.


איך ווייס נישט וואס צו טון, איז שייך אזא זאך אז א פרוי זאל וויילן ראש השנה אין אומאן? אפשר קענען מיר טרעפן א דירה ערגעץ ווייט ארויס פון געגנט ס'זאל נישט זיין קיין פראבלעם פון צניעות?


איך בעט דער ראש ישיבה שליט"א זאל מיר קלאר שטעלן, זאל איך איר מיטנעמען אויף ראש השנה? אדער זאל איך בלייבן אינדערהיים אויף יום טוב?


יישר כח

תשובה מאת הראש ישיבה שליט"א:‎

בעזרת ה' יתברך


יום ג' פרשת כי תצא, י' אלול, שנת תשע"ט לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר.


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


עס איז שייך אז פרויען זאלן זיין אין אומאן ראש השנה, אבער עס וועט איר זיין זייער שווער; זי וועט דארפן זיין איינגעשפארט אין שטוב די גאנצע צייט.


אז דו וועסט איר געבן צו פארשטיין וואס איז דאס "אומאן ראש השנה"; דו וועסט איר מסביר זיין פארוואס מיר פארן קיין אומאן אויף ראש השנה - וועט זי דיר זיכער לאזן פארן מיט איר גאנצע ווילן און זי וועט זיך פרייען אז דו פארסט קיין אומאן.


ראש השנה איז מען דן יעדן מענטש וואס עס גייט זיין מיט אים דעם קומענדיגן יאר; ווען עס ווארט פאר א מענטש א שווערע משפט, נעמט מען דעם גרעסטן לויער וואס עס איז נאר דא, ווער רעדט נאך אויב עס ווארט פאר א מענטש א משפט פון טויט שטראף רחמנא לצלן, נעמט מען דעם גרעסטן לויער וואס איז נאר דא אין די גאנצע וועלט, אפילו עס קאסט זייער אסאך געלט און מען וועט טון אלעס וואס מען קען צו באקומען דעם לויער וואס ער קען אפשר ראטעווען דעם מענטש. דאס זעלבע איז ווען עס קומט ראש השנה דעם גרויסן יום הדין וואס: "וְכָל בָּאֵי עוֹלָם יַעַבְרוּן לְפָנֶיךָ כִּבְנֵי מָרוֹן, כְּבַקָּרַת רוֹעֶה עֶדְרוֹ, מַעֲבִיר צֹאנוֹ תַּחַת שִׁבְטוֹ, כֵּן תַּעֲבִיר וְתִסְפֹּר וְתִמְנֶה וְתִפְקֹד נֶפֶשׁ כָּל חָי, וְתַחְתֹּךְ קִצְבָה לְכָל בְּרִיּוֹתֶיךָ, וְתִכְתֹּב אֶת גְּזַר דִּינָם", מען משפט יעדן איינציגן מענטש צי ער וועט לעבן, און ווי אזוי זיין פרנסה זאל זיין און אלעס וואס וועט זיין מיט אים, דארף דאך א מענטש טון אלעס אויף דער וועלט צו נעמען א גוטן לויער, איינער וואס וועט אים העלפן ניצול ווערן פון די שלעכטע גזירות. געב איר צו פארשטיין אז דער רבי - ער איז אונזער לויער, ער איז דער גרעסטער לויער וואס איז דא אויף די וועלט.


דערפאר פארן מיר קיין אומאן אויף ראש השנה ווייל דער הייליגער רבי האט געזאגט (חיי מוהר"ן, סימן תג): "הָרֹאשׁ הַשָּׁנָה שֶׁלִּי עוֹלֶה עַל הַכֹּל", זיין ביי מיר ראש השנה איז גרעסער פון אלעס, "וְהָיָה פֶּלֶא אֶצְלִי, מֵאַחַר שֶׁהַמְּקֹרָבִים שֶׁלִּי מַאֲמִינִים לִי, וְלָמָּה לֹא יִזָּהֲרוּ כָּל הָאֲנָשִׁים הַמְקֹרָבִים אֵלַי, שֶׁיִּהְיוּ כֻּלָּם עַל רֹאשׁ הַשָּׁנָה, אִישׁ לֹא יֵעָדֵר", איך וואונדער זיך אויף מיינע תלמידים וואס גלייבן אין מיר, פארוואס זאלן זיי נישט מעורר זיין מיינע מענטשן אז אלע זאלן קומען צו מיר אויף ראש השנה?! קיינער טאר נישט פעלן! "כִּי כָּל עִנְיָן שֶׁלִּי הוּא רַק רֹאשׁ הַשָּׁנָה", מיין גאנצע זאך איז ראש השנה, "וְהִזְהִיר לַעֲשׂוֹת כְּרוּז, שֶׁכָּל מִי שֶׁסָּר אֶל מִשְׁמַעְתּוֹ, וּמְקֹרָב אֵלָיו, יִהְיֶה עַל ראשׁ הַשָּׁנָה אֶצְלוֹ, לֹא יֶחְסַר אִישׁ", און דער רבי האט געהייסן מען זאל מודיע זיין פאר אלע מענטשן וואס גלייבן אין אים אז ער האט געהייסן קומען צו אים אויף ראש השנה, "וּמִי שֶׁזּוֹכֶה לִהְיוֹת עַל רֹאשׁ הַשָּׁנָה, רָאוּי לוֹ לִשְׂמֹחַ מְאֹד מְאֹד, אִכְלוּ מַעֲדַנִּים וּשְׁתוּ מַמְתַקִּים, כִּי חֶדְוַת ה' הִיא מָעֻזְּכֶם", און ווער עס איז זוכה צו זיין ביי אים אויף ראש השנה דארף זיך זייער פרייען א גאנץ יאר, עיין שם.


נאכאמאל, עס איז שייך אז זי זאל מיט קומען מיט דיר, אבער עס וועט איר זיין שווערער אין אומאן ווען זי וועט זיין אליינס כמעט די גאנצע צייט; רוב טאג איז מען ביים דאווענען, נאכדעם לויפט מען צום ציון, גלייך נאכדעם לויפט מען צו תשליך, נאכדעם איז ווייטער דאווענען וכו' וכו'. זי וועט נישט קענען ארויס גיין פון שטוב און עס וועט איר זיין זייער שווער.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.


א כתיבה וחתימה טובה און א גוט געבענטשט יאר.

#742 - איז אינטערעסאנט מיין תשובה, ווען איך ווייס זיכער אז איך גיי צוריק גיין צו עבירות?
תהלים, תשובה, עבירות, סדר דרך הלימוד

תוכן השאלה‎

לכבוד דער ראש ישיבה שליט"א,


דער ראש ישיבה שליט"א איז אונז אלעמאל מחזק תשובה צו טון, און ווי גרינג עס איז תשובה צו טון, מ'דארף בלויז זאגן "באשעפער איך וויל זיין ערליך". מיין פראגע איז אבער אויך איך - וואס איך בין געזינקען אין די ק' שערי טומאה, און ס'איז מיר קלאר און זיכער אז איך קען נישט אויפהערן צו זינדיגן, וועט דאס העלפן וואס איך זאג פאר'ן אייבערשטן אז איך וויל זיין ערליך.


איך ווייס אז איך קען זיך מוסר נפש זיין צו זיין ערליך, אבער פארלאנגט דען דער אייבערשטער אזוי סאך פון מיר? איך שפיר דאך אז איך בין אזוי געזינקען אז איך קען זיך ממש נישט שיידן פון מיינע עבירות. איז נאך אינטערעסאנט צו זאגן פאר'ן אייבערשטן אז איך וויל זיין ערליך אין די צייט וואס איך בין נישט עוזב את החטא? איך ווייס קלאר אז איך גיי צוריק גיין צו מיינע שלעכטע מעשים?


א דאנק

תשובה מאת הראש ישיבה שליט"א:‎

בעזרת ה' יתברך


יום ב' פרשת כי תצא, ט' אלול, שנת תשע"ט לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר.


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


א שאד אז דו נעמסט נישט דעם רבינ'ס עצה בתמימות ופשיטות, וואס דעמאלט וואלסטו שוין לאנג ארויס פון בלאטע און געקומען צו די קדושה. דער הייליגער רבי זאגט (שיחות הר"ן, סימן יט): "אֲפִילוּ אוֹתָן הָאֲנָשִׁים הָרְחוֹקִים מִן הַקְדוּשָׁה מְאֹד, שֶׁנִלְכְּדוּ בַּמְּצוּדָה רָעָה, עַד שֶׁרְגִילִין בַּעֲבֵרוֹת חַס וְשָׁלוֹם", אפילו א מענטש וואס איז נעבעך אריין געפאלן אין די הענט פונעם יצר הרע, ער איז שוין אראפגעפאלן אין שאול תחתית, "אַף עַל פִּי כֵן הַכֹּחַ שֶׁל הַתּוֹרָה גָדוֹל כָּל כַּךְ עַד שֶׁיְכוֹלָה לְהוֹצִיא אוֹתָם מִן הָעֲבֵרוֹת שֶׁרְגִילִים בָּהֶם חַס וְשָׁלוֹם. וְאִם יַעֲשׂוּ לָהֶם חֹק קָבוּעַ וְחִיוּב חָזָק לִלְמוֹד בְּכָל יוֹם וָיוֹם כַּךְ וְכַּךְ, יִהְיֶה אֵיךְ שֶׁיִּהְיֶה, בְּוַדַּאי יִזְכּוּ לָצֵאת מִמְצוּדָתָם הָרָעָה עַל יְדֵי הַתּוֹרָה, כִּי כֹּחַ הַתּוֹרָה גָדוֹל מְאֹד", אויב וועט ער זיך מאכן א קביעות צו לערנען יעדן טאג "כך וכך", וועט ער סוף כל סוף ארויסגיין פון זיין בלאטע, ווייל די כח פון תורה איז אזוי גרויס אז עס נעמט ארויס דעם מענטש פון זיין שלעכטס.


הייב אן לערנען משניות וועסטו צוביסליך ארויסקריכן פון די בלאטע. משניות שלעפט ארויס דעם מענטש פון די טיפסטע בלאטע, דאס ווארט מִשְׁנָה איז די נוטריקון פונעם פסוק (תהילים ל, ד): "הֶ'עֱלִיתָ מִ'ן שְׁ'אוֹל נַ'פְשִׁי", אז מען לערנט משניות נעמט דאס ארויס דעם מענטש פון די טיפסטע שמוציגסטע פלעצער וואו דער מענטש איז רחמנא לצלן אריין געפאלן.


אפילו דו פארשטייסט נישט וואס דו לערנסט זאלסטו זאגן די ווערטער פון די תורה; דער רבי האט אונז געגעבן א גרינגע זיסע וועג ווי אזוי מיר קענען זוכה זיין צו לערנען און ענדיגן כל התורה כולה (כמבואר בשיחות הר"ן, סימן עו), אז אפילו מען פארשטייט נישט וואס מען לערנט זאל מען זאגן די הייליגע ווערטער פון די תורה. פאלג דעם רבי'ן און הייב אן לערנען משניות; זאג א פרק נאך א פרק. אין אנהייב וועסטו נישט פארשטיין וואס דו לערנסט, ווייל ווען א מענטש איז דיפרעסט האט ער נישט דעם כח פון זיך קאנצעטרירן און פארשטיין וכו', ווער רעדט נאך ווען א מענטש איז פוגם בברית, ער איז אריין געפאלן אינעם נעץ פונעם יצר הרע און איז מוציא זרע לבטלה רחמנא לצלן, דער מענטש פארלירט אינגאנצן זיין מח. מיט דעם אלעם זאלסטו זאגן די ווערטער פון די תורה ביז דער אייבערשטער וועט דיר העלפן דו וועסט ארויס גיין פון די הענט פון יצר הרע.


אויך זאלסטו זאגן יעדן טאג תהילים, דורכדעם וועסטו זוכה זיין צו תשובה שלימה. אזוי ווי דער רבי זאגט (ליקוטי מוהר"ן חלק ב', סימן עג): "מִי שֶׁרוֹצֶה לִזְכּוֹת לִתְשׁוּבָה, יִהְיֶה רָגִיל בַּאֲמִירַת תְּהִלִּים, כִּי אֲמִירַת תְּהִלִּים מְסֻגָּל לִתְשׁוּבָה", ווער עס וויל זוכה זיין תשובה צו טון זאל זאגן תהלים; יעדער איד וויל זיין ערליך, און טון דעם ווילן פונעם אייבערשטן, אבער נישט יעדער איז זוכה אויסצופירן זיין ווילן אויף למעשה, ווייל ער האט בכלל נישט קיין שום התעוררות תשובה צו טון, "וַאֲפִילּוּ מִי שֶׁיֵּשׁ לוֹ הִתְעוֹרְרוּת לִתְשׁוּבָה, אֵינוֹ זוֹכֶה לְהַגִּיעַ אֶל הָאוֹת וְהַשַּׁעַר שֶׁל תְּשׁוּבָה הַשַּׁיָּךְ לוֹ", און אפילו איינער וואס האט שוין יא אן התעוררות תשובה צו טון, ווייסט ער נישט וואס ער זאל טון דאס צו קענען אויספירן, "וַאֲפִילּוּ אִם מַגִּיעַ לְשָׁם, יָכוֹל לִהְיוֹת שֶׁהַשַּׁעַר שֶׁל תְּשׁוּבָה סָגוּר, וּמֵחֲמַת כָּל זֶה אֵין הָאָדָם זוֹכֶה לִתְשׁוּבָה", און אפילו איינער וואס וואס האט יא אן התעוררות תשובה צו טון און ער ווייסט וואס מען דארף טון צו ווערן אן ערליכער איד, דארף ער נאך אויך זוכה זיין צו טון למעשה און נישט ווערן צעבראכן וכו' וכו', דערפאר איז נישט יעדער זוכה תשובה צו טון, "וְעַל יְדֵי אֲמִירַת תְּהִלִּים, אֲפִילּוּ מִי שֶׁאֵין לוֹ שׁוּם הִתְעוֹרְרוּת לִתְשׁוּבָה, הוּא מִתְעוֹרֵר לַעֲשׂוֹת תְּשׁוּבָה", פירט דער רבי אויס; אז א מענטש איז זוכה און ער זאגט תהלים, אפילו ער האט נישט קיין שום התעוררות, ווערט ער אבער נתעורר תשובה צו טון דורך דעם, "וְגַם זוֹכֶה עַל יְדֵי תְּהִלִּים לְהַגִּיעַ אֶל הַשַּׁעַר וְאוֹת הַשַּׁיָּךְ לוֹ, וְלִפְתֹּחַ הַשַּׁעַר; נִמְצָא שֶׁזּוֹכֶה עַל יְדֵי תְּהִלִּים לַעֲשׂוֹת תְּשׁוּבָה", און ער קען אנגיין מיט א מורא'דיגע שטארקייט וכו', ביז ער איז זוכה תשובה צו טון און ווערן אן ערליכער איד.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.


א כתיבה וחתימה טובה און א גוט געבענטשט יאר.

#741 - וואס טו איך אז ס'וועט זיין זייער שווער פאר מיין ווייב ווען איך פאר קיין אומאן?
אומאן, שלום בית

תוכן השאלה‎

לכבוד דער ראש ישיבה שליט"א,


איך האב חתונה געהאט צום צווייטן מאל, און איך לעב זייער גוט מיט מיין ווייב ברוך ה', און איך האב זייער שטארק חשק צו פארן קיין אומאן צום רבי'ן אויף ראש השנה, אבער מיין ווייב האט שטארק נישט חשק צו ווערן צוריק איינזאם אויף יום טוב, און זיך דערמאנען צוריק פון אירע אלטע שווערע צייטן.


זי זאגט מיר אז איך קען פארן, אבער עס גייט איר זיין זייער שווער, זי וועט פארלאזן טרערן זייענדיג טראמאטיזירט פון איר פארגאנגענהייט.


וואס קען דער ראש ישיבה שליט"א מיר עצה'ן צו טון?


יישר כח פון פאראויס

תשובה מאת הראש ישיבה שליט"א:‎

בעזרת ה' יתברך


יום ב' פרשת כי תצא, ט' אלול, שנת תשע"ט לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר.


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


אז דיין ווייב לאזט דיר זיין ראש השנה אין אומאן זאלסטו אודאי קומען אויף ראש השנה צום רבי'ן כדי צו באקומען דעם תיקון. דער הייליגער רבי האט געזאגט (חיי מוהר"ן, סימן תו): "שֶׁיְּכוֹלִין אָז אֲנָשִׁים לְקַבֵּל תִּקּוּנִים מַה שֶּׁבְּכָל הַשָּׁנָה לֹא הָיָה בְּאֶפְשָׁר שֶׁיִּהְיֶה לָהֶם תִּקּוּן בְּשׁוּם אֹפֶן, אַף עַל פִּי כֵן בְּראשׁ הַשָּׁנָה יְכוֹלִין אֲפִילּוּ הֵם לְקַבֵּל תִּקּוּן. אַף עַל פִּי שֶׁבְּכָל הַשָּׁנָה אֲפִילּוּ הוּא בְּעַצְמוֹ זִכְרוֹנוֹ לִבְרָכָה לא הָיָה יָכוֹל לְתַקְּנָם אֲבָל בְּראשׁ הַשָּׁנָה גַּם הֵם יְכוֹלִים לְקַבֵּל תִּקּוּנִים. כִּי אָמַר שֶׁהוּא עוֹשֶׂה בְּראשׁ הַשָּׁנָה עִנְיָנִים וְתִקּוּנִים מַה שֶּׁבְּכָל הַשָּׁנָה גַּם הוּא אֵינוֹ יָכוֹל לַעֲשׂוֹת", ראש השנה קען איך יעדן איינעם העלפן, אפילו מענטשן וואס איך קען זיי נישט מתקן זיין א גאנץ יאר.


גלייב מיר, עס איז פאר יעדן איינעם שווער; פאר אלע וואס פאלגן דעם רבי'ן און קומען קיין אומאן אויף ראש השנה - איז דאס שווער, סיי פאר די מענער וואס פארן און סיי פאר די פרויען וואס בלייבן אין שטוב מיט די קינדער וכו'. אבער אז דער רבי האט געזאגט (חיי מוהר"ן, סימן רכ): "וואס זאל איך אייך זאגן, קיין גרעסערס פון דעם איז נישט פארהאנען", לייגן מיר אוועק אלע באקוועמליכקייטן און מיר פארן קיין אומאן.


איך זאג שטענדיג פאר אלע וואס קומען זיך אפרעדן אויף די ווייב אז זי לאזט נישט קומען קיין אומאן, אז עס האט גארנישט צו טון מיט דיין ווייב, 'אז דו וועסט זיך אויפפירן א גאנץ יאר אזוי ווי עס דארף צו זיין, דו וועסט זיין אין שטוב א גאנץ יאר און ארויסהעלפן דיין ווייב זיך צו פארען מיט די קינדער, דו וועסט רעדן שיין צו איר אזוי ווי אן ערליכער איד רעדט צו זיין ווייב, דעמאלט וועט זי דיר נישט שטערן פון פארן צום רבי'ן, אדרבה זי וועט דיר מחזק זיין דו זאלסט פארן קיין אומאן זיך אויסבעטן א גוט יאר'.


די וועלט זאגט: "פארוואס בלאזט דער שופר אזוי גוט ראש השנה? ווייל עס ליגט א גאנץ יאר אין ארון הקודש" - דאס זעלבע זאגט מוהרא"ש: - "אז מען וויל פארן קיין אומאן אויף ראש השנה ווענדט זיך עס ווי אזוי מען פירט זיך אויף א גאנץ יאר; אז דיין ווייב וועט זען אויף דיר א גאנץ יאר אז דו פירסט זיך אויף ווי א ברסלב'ער חסיד, דו לערנסט דיינע שיעורים כסדרן יעדן טאג און דו לעבסט מיטן אייבערשטן, דאן וועט זי דיר נישט מעכב זיין פון פארן קיין אומאן".


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט מצליח זיין אין אלע דיינע וועגן.


א כתיבה וחתימה טובה, א גוט געבענטשט יאר.

#740 - איך וויל דאווענען מיט מנין, וואס טו איך אבער אז מ'ציעט זייער לאנג?
תפילה והתבודדות, מנין

תוכן השאלה‎

לכבוד דער ראש ישיבה שליט"א,


איך בין א אינגערמאן, מיט א שיינע משפחה מיט ליכטיגע קינדערלעך ב"ה, איך בין ב"ה זייער מצליח אין פרנסה, אויך אין רוחניות בין איך א געווענליכער אינגערמאן, און איך האב אלעמאל געהאט א געפיל צו זיין נאנט צום אייבערשטן, פארשטייט זיך אז אמאל איז עס געווען שטערקער און אמאל שוואכער, אזוי ווי ביי יעדן איינעם.


מיט עטליכע חדשים צוריק האב איך אבער באקומען א קארטל פון איינעם, און פון דעם בין איך אנגעקומען צו הערן אייערע דרשות, און איך מוז זאגן אז מיין לעבן האט זיך מיר ממש אינגאנצן געטוישט, איך האב שוין געלערנט די ברסלב'ע ספרים אויך ביז יעצט, אבער די וועג ווי אזוי איר לייגט עס אראפ מיט אזא פשטות, אז יעדער איד, נישט קיין חילוק אין וואסערע מצב ער געפונט זיך, קען זיך געבן א הויב אויף, א שאקל אפ פון אלע שלעכטס, און צוריק לויפן צום אייבערשטן, דאס האב איך יעצט צום ערשטן פארשטאנען.


איך האב באקומען פיל חיזוק צו רעדן צום אייבערשטן, און איך האב גענומען דעם סדר דרך הלימוד און איך האב שוין זוכה געווען צו ענדיגן פיר מאל ששה סדרי משנה, און איך דאנק דעם אייבערשטן אויף די גרויסע חסדים אז איך האב געטראפן די שיעורים פונעם ראש ישיבה שליט"א.


מיין שאלה איז אזוי, איך וואוין אויף א פלאץ וואו ס'איז דא ממש געציילטע מנינים שחרית יעדן טאג, איך פרוביר אלץ צו דאווענען מיט'ן ערשטן מנין אינדערפרי, אויב אבער פארשפעטיג איך דעם מנין, מוז איך דאווענען מיט'ן צווייטן מנין פונעם רב דאהי, און דאס מיר זייער שווער, ווייל מ'ציעט אויס דאס דאווענען מורא'דיג לאנג און ס'גייט מיר ממש אויף די נערווען, א געווענליכע שחרית נעמט אזוי לאנג ווי די ראש השנה'דיגן דאווענען אין א נארמאלע בית המדרש. איין טאג האב איך געלערנט משניות נאכ'ן אויסטרעטן שמונה עשרה ווארטנדיג אז דער בעל תפלה זאל אנהויבן די הויכע שמונה עשרה, און איך האב אנגעיאגט צו לערנען ניין פרקים אין די צייט, דאס איז אבער נישט קיין עסק, און דעריבער וועל איך ענדערש דאווענען ביחידות, אבער למעשה וויל איך יא דאווענען מיט מנין, אבער ס'איז מיר זייער שווער צו דאווענען מיט אזא לאנגע מנין. וואס קען מען טון אין אזא צייט?


יישר כח

תשובה מאת הראש ישיבה שליט"א:‎

בעזרת ה' יתברך


יום ב' פרשת כי תצא, ט' אלול, שנת תשע"ט לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר.


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


מען קען זיך נישט פארשטעלן דאס גרויסקייט פון דאווענען מיט מנין; חכמינו זכרונם לברכה זאגן (ברכות ז:): אויפ'ן פסוק (תהלים סט, יד): "וַאֲנִי תְפִלָּתִי לְךָ ה' עֵת רָצוֹן", "אֵימָתַי עֵת רָצוֹן?" ווען איז אן עת רצון? - "בְּשָׁעָה שֶׁהַצִּבּוּר מִתְפַּלְּלִין", ווען די ציבור דאוונט.


נאך זאגן די הייליגע חכמים (תענית ח.): "אֵין תְּפִלָּתוֹ שֶׁל אָדָם נִשְׁמַעַת אֶלָּא אִם כֵּן מֵשִׂים נַפְשׁוֹ בְּכַפּוֹ", דער אייבערשטער נעמט אן די תפילות נאר ווען מען האט אינזין וואס מען דאוונט. פרעגט די גמרא, עס שטייט דאך (תהלים עח, לו-לז): "וַיְפַתּוּהוּ בְּפִיהֶם, וּבִלְשׁוֹנָם יְכַזְּבוּ לוֹ, וְלִבָּם לֹא נָכוֹן עִמּוֹ, וְלֹא נֶאֶמְנוּ בִּבְרִיתוֹ", די אידן האבן געפאפט דעם אייבערשטן מיט זייער מויל, זיי האבן נישט אינזין געהאט ווען זיי האבן געבעטן דעם אייבערשטן וכו', דאך זאגט דער פסוק ווייטער, "וְהוּא רַחוּם יְכַפֵּר עָוֹן" וגו', אז דער אייבערשטער האט אנגענומען זייערע תפילות און ער האט זיי מוחל געווען אויף זייערע עבירות? ענטפערט די גמרא: "לֹא קַשְׁיָא, כָּאן בְּיָחִיד כָּאן בְּצִבּוּר", אויב מען דאוונט מיט מנין דעמאלט נעמט דער אייבערשטער אן יעדע תפילה אפילו מען האט נישט אינזין וכו'; זעט מען דאס גרויסקייט פון דאווענען מיט מנין, אז דער אייבערשטער נעמט אן די תפילה אזוי ווי עס זעט אויס, אפילו מען האט נישט אינזין דאס דאווענען אזוי ווי עס דארף צו זיין.


זיי נישט מזלזל אין דאווענען מיט מנין. אז מען דאוונט זייער לאנג און עס בלייבט דיר איבער אסאך צייט פון ווען דו ענדיגסט שמונה עשרה ביז דער בעל תפילה הייבט אן וכו' - קענסטו דעמאלט ענדיגן דיינע שיעורים, נעם א תהילים און זאג דעם יום תהלים. אויך בשעת'ן דאווענען קענסטו זיך מתבודד זיין; אז דער בעל תפילה איז מאריך זאלסטו זיך איבער דעקן מיט'ן טלית און זיך אויסרעדן דיין הארץ צום אייבערשטן. אבער זאלסט ווייטער דאווענען מיט מנין, דורכדעם וועסטו מבטל זיין אלע קליפות ומשחיתים.


חכמינו זכרונם לברכה זאגן (ביצה ג:): "דָּבָר שֶׁבְּמִנְיָן - אֲפִילוּ בְּאֶלֶף לֹא בָּטֵל", זאגט מוהרא"ש אז מען דאוונט מיט מנין, אפילו דער מענטש זאל האבן טויזנטער קליפות וואס ווילן אוועק נעמען און מבטל זיין זיינע תפילות, אבער "לֹא בָּטֵל", זיינע תפילות ווערן נישט בטל ווייל עס איז 'במנין' ער דאוונט מיט מנין.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט מצליח זיין אין אלע דיינע וועגן.


א כתיבה וחתימה טובה, א גוט געבענטשט יאר.

#739 - מעג איך אפזאגן א שידוך ווייל יענער איז נישט חסידיש?
שידוכים, חיזוק פאר מיידלעך, חסידות ברסלב

תוכן השאלה‎

לכבוד דער ראש ישיבה שליט"א,


איך בין א מיידל פון א ליטווישע משפחה, אבער מיין הארץ האט אלץ געצויגן צו די חסיד'ישע דרך, און לעצטנס אויך צו די ברסלב'ע דרך, איך שפיר אז דאס איז די ריכטיגע וועג, אבער איך האב אסאך ספיקות אויב ס'איז ריכטיג אז א מיידל זאל זיך אליין אויסקלויבן א וועג אין לעבן, אנדערש ווי איר טאטע און משפחה.


אויך וועגן שידוכים בין איך זייער צעמישט. איך בין 24 יאר אלט, שוין כמעט צוויי יאר אין שידוכים, און איך וויל זייער א חסיד'ישע שידוך, און יעצט אויך א ברסלב'ע שידוך, אפילו ער זאל נישט זיין אפיציעל ברסלב אבער כאטש אין הארץ זאל ער האבן די ברסלב'ע דרך, אבער איך ווייס נישט ווי אזוי דאס זאגן פאר מיינע עלטערן.


איך האב נישט קיין נארמאלע קשר מיט מיינע עלטערן, איך קען זיי נישט מסביר זיין מיינע געפילן, ווייל ס'איז זייער ווייט אין זייערע אויגן, און איך ווייס נישט אויב זיי וועלן האלטן דערביי. עס האט זיך שוין גערעדט עטליכע ליטווישע שידוכים, איך האב זיי פרובירט צו פארשטיין געבן אז איך וויל עפעס מער חסידיש, אבער זיי האבן נישט געוואלט פארשטיין וואס איך וויל.


איך וויל וויסן אויב ס'איז ריכטיג אפצוזאגן א שידוך, אויב איז ער א גוטער בחור אבער ער איז נישט חסידיש, ווייל איך שפיר אז איך נישט מצליח זיין זיך צו פארשטיין אין לעבן מיט א טרוקענעם ליטוואק.


יישר כח

תשובה מאת הראש ישיבה שליט"א:‎

בעזרת ה' יתברך


יום ב' פרשת כי תצא, ט' אלול, שנת תשע"ט לפרט קטן


 


... תחי'.


איך האב ערהאלטן אייער בריוו.


זייער אסאך מענטשן וואס ווערן מקורב צום רבי'ן האבן דעם טעות, מען מיינט אז כדי צו ווערן א ברסלב'ער חסיד דארף מען אפלאזן די וועג פון די עלטערן וכו'; ווער הייסט אייך אפלאזן זייער וועג? איר דארפט נישט אפלאזן די וועג פון אייערע עלטערן, בלייבט ווי אזוי אייער משפחה פירט זיך און נעמט די עצות און התחזקות פון רבי'ן.


ברסלב'ער חסידות איז נישט קיין סתירה מיט קיין שום חסידות און אפשטאם; בסך הכל וויל דער רבי אונז ברענגען צו אזא מדריגה אז מיר זאלן לעבן מיט א שטארקע אמונה. דער רבי וויל איין זאך פון אונז, מיר זאלן רעדן צום אייבערשטן א גאנצע צייט; מען זאל גיין אויף א פלאץ וואו קיינער איז נישט דארט און זיך אויסשמועסן דאס הארץ מיט'ן אייבערשטן אויף די אייגענע שפראך וואס מען איז צוגעוואוינט צו רעדן, אויף מאמע לשון, מען זאל אלעס דערציילן פאר'ן אייבערשטן; אלעס וואס גייט אריבער ברוחניות ובגשמיות, ווי דער יצר הרע ווארפט אלץ אראפ וכו' און אז וויפיל מאל מען וויל זיין גוט וכו' גייט עס נישט.


בנוגע אפזאגן שידוכים; איר זענט שוין פיר און צוואנציג יאר, אויף וואס ווארט איר? פארוואס זאגט איר אפ שידוכים? ווען עס קומט צו טון א שידוך דארף מען געדענקען וואס חכמינו הקדושים זאגן (יבמות סג.): "נְחוֹת דַּרְגָּא וְנָסִיב אִיתְּתָא", גיי אראפ א מדריגה און האב חתונה; מען דארף חתונה האבן ווייל דער אייבערשטער האט געהייסן.


אז מען טראגט אייך אן א גוטער בחור זאלט איר זיך טרעפן מיט אים און זען זיינע מידות און יראת שמים און וואס שנעלער חתונה האבן.


דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט מצליח זיין אין אלע אייערע וועגן.


א כתיבה וחתימה טובה, א גוט געבענטשט יאר.

#738 - ווי אזוי קען איך אמת'דיג תשובה טון?
תשובה

תוכן השאלה‎

לכבוד דער ראש ישיבה שליט"א,


עס שטייט אין די ספרים אז אויב מ'טוט תשובה מאהבה איז דער אייבערשטער מוחל אלע עבירות, איך וויל וויסן ווי אזוי איך קען אמת'דיג תשובה טון, אז דער אייבערשטער זאל מיר אלעס מוחל זיין.


יישר כח פאר אלע חיזוק במשך די גאנצע יאר

תשובה מאת הראש ישיבה שליט"א:‎

בעזרת ה' יתברך


יום ב' פרשת כי תצא, ט' אלול, שנת תשע"ט לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר.


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


וואויל איז דיר אז דו ווילסט פאררעכטן דיינע מעשים, דו ווילסט זיך צוריק קערן צום אייבערשטן. דער הייליגער רמב"ם זאגט (פרק א' מהלכות תשובה, הלכה א'): אויב מען האט עובר געווען אויף איינע פון די מצוות פון די תורה, בשוגג אדער במזיד, דארף מען זיך מתוודה זיין צום אייבערשטן, אזוי ווי עס שטייט אין די תורה (במדבר ה, ז): "וְהִתְוַדּוּ אֶת חַטָּאתָם אֲשֶׁר עָשׂוּ"; ווי אזוי איז מען זיך מתוודה? זאגט דער רמב"ם, מען זאל זאגן: "אָנָּא הַשֵּׁם חָטָאתִי עָוִיתִי פָּשַׁעְתִּי לְפָנֶיךָ וְעָשִֹיתִי כָּךְ וָכָךְ, וַהֲרֵי נִחַמְתִּי וּבוֹשְׁתִּי בְּמַעֲשַׂי וּלְעוֹלָם אֵינִי חוֹזֵר לְדָבָר זֶה", איך בעט דיר אייבערשטער, איך האב געזינדיגט פאר דיר, איך האב געטון די און די עבירה און איך האב חרטה אויף וואס איך האב געטון, איך שעם זיך מיט מיינע מעשים וואס איך האב געטון און איך נעם זיך פאר אז איך גיי עס מער קיינמאל נישט טון - דאס איז וידוי, "וְכָל הַמַּרְבֶּה לְהִתְוַדּוֹת וּמַאֲרִיךְ בְּעִנְיָן זֶה - הֲרֵי זֶה מְשֻׁבָּח", און ווער עס פארמערט זיך צו מתוודה זיין פאר'ן אייבערשטן, דער איז געלויבט.


אז דו וועסט זיך מתודה זיין, דו וועסט דערציילן פאר'ן אייבערשטן דיינע חטאים, עוונות ופשעים און אים צוזאגן אז דו וועסט מער נישט טון די אלע זאכן, וועט דער אייבערשטער דיר מוחל זיין אויף אלעם. תשובה איז אזוי שטארק אז אפילו א מענטש זאל טון אן א שיעור עבירות, אויב קערט ער זיך צוריק, ער זאגט פאר'ן אייבערשטן: "איך גיי מער נישט זינדיגן", דעמאלט איז אים דער אייבערשטער מוחל.


די הייליגע חכמים זאגן (תנא דבי אליהו רבא, פרק כב): דער אייבערשטער זאגט: "אֲפִילוּ הִגְדִּיל אָדָם מֵאָה עֲבֵירוֹת זוּ לְמַעְלָה מִזּוּ - וְעָשָׂה תְּשׁוּבָה, הֲרֵינִי עִמּוֹ בְּרַחֲמִים וָאֲקַבֵּל אֶת תְּשׁוּבָתוֹ", אפילו א מענטש האט געזינדיגט און געטון איבער הונדערט עבירות, אויב טוט ער תשובה האב איך רחמנות אויף אים און איך נעם אן זיין תשובה, "וַאֲפִלּוּ עוֹמֵד אָדָם וּמְחָרֵף כְּלַפֵּי מַעֲלָה, וְיַחֲזֹר וְיַעֲשֶׂה תְּשׁוּבָה, הַקָדוֹשׁ בָּרוּךְ הוּא מוֹחֵל לוֹ עַל כּוּלָם", און אפילו א מענטש איז אזוי ווייט אוועק געפאלן אז ער רעדט אנטקעגן דעם אייבערשטן רחמנא לצלן, אויב טוט ער תשובה איז אים דער אייבערשטער מוחל און האט אים ליב.


דער יצר הרע וויל נאר איין זאך פונעם מענטש: ער זאל זיך אונטערגעבן און אפמאכן: 'איך בין שוין פארפאלן'. יעדעס מאל ער ווארפט אראפ א מענטש אין עבירות וויל ער נאר דאס; אז דער מענטש זאל אויפגעבן. ווייל ווען א מענטש געבט נישט אויף, און אפילו ער פאלט אראפ און ער זינדיגט נעבעך מיט שווערע ביטערע עבירות - טוט ער נאכדעם תשובה און קערט זיך צוריק צום אייבערשטן, ווערט פון אלע זיינע עבירות זכותים. אזוי ווי חכמינו זכרונם לברכה זאגן (יומא פו:) אז ווען א מענטש טוט תשובה ווערן זיינע עבירות זכיות.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.


א כתיבה וחתימה טובה און א גוט געבענטשט יאר.

#737 - איז דא נאך סגולות א חתן צו ווערן?
שידוכים, יבנאל, סגולות, בחור, חתן

תוכן השאלה‎

לכבוד דער ראש ישיבה שליט"א,


איך בין א בחור פון אכצן יאר, איך האב געהערט פונעם ראש ישיבה שליט"א איבער די סגולה פון מוהרא"ש צו זאגן פערציג מאל גאנץ מסכת תענית פון חמשה עשר באב ביז ראש השנה, עס איז מיר אבער זייער שווער דאס צו טון אן אויסלאזן איין טאג, איך וויל אבער זייער שטארק א חתן ווערן, איז דא עפעס אנדערע סגולות צו טון?


יישר כח

תשובה מאת הראש ישיבה שליט"א:‎

בעזרת ה' יתברך


יום ג' פרשת כי תצא, י' אלול, שנת תשע"ט לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר.


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


דער הייליגער רבי זאגט (ספר המידות, אות חיתון, סימן ו): "מִי שֶׁקָּשֶׁה לוֹ לִמְצֹא זִוּוּגוֹ, יַרְגִּיל אֶת עַצְמוֹ לִקְרוֹת בְּקָרְבְּנוֹת הַנְּשִׂיאִים", וועם עס גייט שווער צו טרעפן א שידוך זאל זאגן די "קרבנות הנשיאים", פון (במדבר ז, א): "וַיְהִי בְּיוֹם כַּלּוֹת משֶׁה לְהָקִים אֶת הַמִּשְׁכָּן", ביז'ן סוף, (די קריאה פון חנוכה). נאכדעם זאלסטו בעטן דעם אייבערשטן: "רבונו של עולם, העלף מיר איך זאל זוכה זיין צו טרעפן מיין זיווג בזכות וואס איך האב געפאלגט וואס דער הייליגער רבי זאגט, איך האב געזאגט די קרבנות הנשיאים; העלף מיר אייבערשטער איך זאל שוין זוכה זיין צו טרעפן מיין זיווג, עס איז מיר אזוי שווער צו זיין א פלג גוף, און עס איז מיר זייער שווער צו זיין ערליך ווען איך בין אליינס, איך וויל חתונה האבן וכו' וכו'".


אז דו קענסט זיך אריבער כאפן קיין יבניאל אויסזאגן תהלים ביים ציון פון  מוהרא"ש ציון וועסטו זוכה זיין צו די הבטחה וואס מוהרא"ש האט מבטיח געווען (צוואת מוהרא"ש, אות ה): "אִיךְ זָאג צוּ אַז יֶעדֶער בָּחוּר אָדֶער מֵיידְל וָואס דַארְף אַ שִׁידוּךְ אוּן זֵיי וֶועלְן קוּמֶען דָא אוֹיף מַיין קֵבֶר אוּן דוּרְכְזָאגְן גַאנְץ סֵפֶר תְּהִלִים פוּן אָנְפַאנְג בִּיזְן סוֹף פַאר מַיין זְכוּת, וֶועל אִיךְ טוּן אַלֶעס וָואס אִיךְ קֶען, אַז זֵיי זָאלְן טְרֶעפְן זֵייעֶר שִׁידוּךְ. אוּן דָאס זָאג אִיךְ צוּ מִיט אַ שְׁטַארְקֶע צוּזָאג".


מען זעט אפענע ניסים און ישועות ביים ציון פון מוהרא"ש; בחורים און מיידלעך קומען צו פארן פון די גאנצע וועלט אויסזאגן תהילים צו טרעפן זייער שידוך.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט בקרוב טרעפן דיין זיווג און אויפשטעלן א בית נאמן בישראל.


א כתיבה וחתימה טובה און א גוט געבענטשט יאר.

#736 - זאל איך טוישן מיין לבוש פון חב"ד צו ברסלב?
תפילה והתבודדות, חב"ד, לבוש

תוכן השאלה‎

לכבוד דער ראש ישיבה שליט"א,


איך בין געווען א חב"ד'סקער חסיד, און פאר עטליכע יאר צוריק בין איך געווארן א ברסלב'ער חסיד. אין חב"ד איז דער מנהג נישט צו לאזן וואקסן לאנגע פיאות על פי סוד, ווידער אין ברסלב איז דער מנהג יא צו לאזן לאנגע פיאות, זיכער אויך מיט הויכע ענינים דערביי.


איז מיין שאלה אויב איך בין געווען אין חב"ד און יעצט בין איך ברסלב, אויב זאל איך לאזן וואקסן לאנגע פיאות אזוי ווי ברסלב'ע חסידים, אדער זאל איך בלייבן אזוי ווי איך האב זיך געפירט אין חב"ד?


יישר כח

תשובה מאת הראש ישיבה שליט"א:‎

בעזרת ה' יתברך


ערב שבת קודש פרשת שופטים, ו' אלול, שנת תשע"ט לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר.


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


דאס ווייסטו אוודאי אז ברסלב מיט חב"ד זענען שטענדיג געווען בשלום און מען האט זיך קיינמאל נישט געקריגט; דער רבי זכרונו לברכה איז געווען זייער נאנט מיט'ן הייליגן בעל התניא זכותו יגן עלינו. אנגעהויבן האט זיך דאס ווען דער רבי איז געווען אין ארץ ישראל און ער האט צוגעזאגט פאר'ן צדיק רבי אברהם קאליסקער זכותו יגן עלינו אז ווען ער וועט צוריק אהיים פארן וועט ער גלייך גיין צום בעל התניא מאכן שלום צווישן זיי, און אזוי האט דער רבי געטון; גלייך ווען ער איז אנגעקומען צוריק, נאך איידער ער איז אהיים געגאנגען איז ער געפארן צום בעל התניא און ער איז דארט אויפגענומען געווארן מיט א גרויסע שמחה (עיין פעולת הצדיק, סימן רסד; שיח).


אויך איז דער בעל התניא זכותו יגן עלינו געקומען אויף א שבת צום רבי'ן (שבת פרשת יתרו, שנת תק"ע). ווען ער איז אנגעקומען נאנט צום שטאט ברסלב איז דער רבי ארויס געפארן מיט אסאך תלמידים אים מקבל פנים זיין, און דער רבי האט אים זייער אויסגעלויבט וכו' (עיין פעולת הצדיק, סימן תתצב).


ווען עס איז געווארן די מחלוקת אויפן רבי'ן האט דער בעל התניא געזאגט: "איך בין נישט ווי די אלע וואס זענען מחזק רבי נחמן, נאר איך מיט אים זענען איינס, ווער עס טשעפעט רבי נחמן טשעפעט מיר וכו'".


זעט מען פון דעם אז מען דארף נישט אפלאזן די אלטע וועג וכו', מען קען זיין ביידע אינאיינעם. בלייב אויפן וועג ווי דו און דיין משפחה גייען, דער עיקר זאלסטו נעמען די התחזקות אום די עצות פון רבי'ן, בפרט די עצה פון התבודדות - זיך אויסשמועסן דאס הארץ מיט'ן אייבערשטן אויף יד אייגענע שפראך.


דער הייליגער רבי נתן האט דערציילט אז אין אנהייב פון זיין התקרבות צום הייליגן רבי'ן איז דער רבי אמאל געגאנגען מיט אים אויף א שפאציר; דער רבי האט גערעדט מיט אים זייער שיינע זאכן און אים זייער מחיה און מחזק געווען, אזוי שפאצירנדיג האט דער רבי ארויף געלייגט זיין האנט אויף רבי נתנ'ס אקסל און אים געזאגט בלויז געציילטע ווערטער, וואס די פאר ווערטער האבן אים מחי' געווען זיין גאנצע לעבן; דער הייליגער רבי האט אים געזאגט: "אוּן וַוייטֶער אִיז זֵייעֶר גוּט, אַז מֶען רֶעדְט זִיך אוֹיס דָאס הַארְץ פַארְ'ן אֵייבֶּערְשְׁטְן אַזוֹי וִוי מֶען רֶעדְט זִיך אוֹיס פַאר אַ גוּטְן פְרֵיינְד"; דער רבי האט אים דעמאלט אנפלעקט די זאך פון התבודדות, אז א מענטש זאל זיך צוגעוואוינען צו רעדן צום אייבערשטן אויף זיין שפראך וואס ער איז צוגעוואוינט צו רעדן, אים אלעס דערציילן און גארנישט פארהוילן פונעם אייבערשטן.


האט רבי נתן זכרונו לברכה שפעטער דערציילט: "ווען דער רבי האט ארויף געלייגט זיין האנט אויף מיין אקסל און מיר געזאגט די ווערטער: 'אוּן וַוייטֶער אִיז זֵייעֶר גוּט, אַז מֶען רֶעדְט זִיך אוֹיס דָאס הַארְץ פַארְ'ן אֵייבֶּערְשְׁטְן אַזוֹי וִוי מֶען רֶעדְט זִיך אוֹיס פַאר אַ גוּטְן פְרֵיינְד', האב איך גלייך געשפירט אז איך האב שוין א וועג צו מצליח צו זיין אין לעבן, ווייל וואס עס זאל נאר נישט אריבער גיין אויף מיר וועל איך זיך נישט פארלירן, נאר גיין צום אייבערשטן און אים אלעס דערציילן (פעולת הצדיק, סימן תכג-תכד)".


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט מצליח זיין אין אלע דיינע וועגן.


א כתיבה וחתימה טובה און א גוט געבענטשט יאר.

#735 - ווי אזוי קענען מיר האבן שלום בית, אפילו ווען די פרנסה טויג נישט?
שלום בית, חיזוק פאר פרויען, פרנסה

תוכן השאלה‎

לכבוד דער ראש ישיבה שליט"א,


א גרויסן יישר כח פאר די פילע חיזוק וואס איך באקום פון די דרשות, ספעציעל פון די דרשות פאר פרויען וואס געבט מיר אזויפיל חיזוק און הדרכה אין לעבן.


לעצטנס גייט די פרנסה זייער שווער ביי אונז, אסאך מאל ווייסן מיר ממש נישט פון וואו עס וועט קומען א פרוטה, און דאס האט זייער שטארק אויסגעקלאפט אויף אונזער שלום בית. מיין מאן שפירט זיך אזוי דערווייטערט פון מיר, און ס'טויג נישט דער מצב. ווי אזוי קען איך מאכן א גוטע שלום בית ביי אונז אינדערהיים, טראץ די שוועריקייטן אין פרנסה?


יישר כח

תשובה מאת הראש ישיבה שליט"א:‎

בעזרת ה' יתברך


יום ד' פרשת שופטים, ד' אלול, שנת תשע"ט לפרט קטן


 


מרת ... תחי'.


איך האב ערהאלטן אייער בריוו.


אייער ארבעט איז איר זאלט אויפבויען אייער מאן; געבט אים גוטע ווערטער און הייבט אויף זיין מוט, אזוי ארום וועט ער האבן כח ווייטער צו זוכן פרנסה, ער איז דאך נישט שולדיג אז עס גייט אים שווער מיט פרנסה.


עס איז די פרוי'ס פליכט אויפצובויען דעם מאן; שלמה המלך זאגט (משלי יד, א): "חַכְמוֹת נָשִׁים בָּנְתָה בֵיתָהּ, וְאִוֶּלֶת בְּיָדֶיהָ תֶהֶרְסֶנּוּ", א קלוגע פרוי בויט אויף איר שטוב און א נארישע פרוי צעברעכט עס מיט אירע אייגענע הענט; פרויען האבן זייער גרויסע כוחות אין זיך, זיי קענען דאס נוצן אויפצושטעלן זייער שטוב און פון די אנדערע זייט - אליינס חרוב מאכן זייער שטוב, א שאד אז פרויען ווייסן נישט פון זייערע כוחות.


א קלוגע פרוי הייבט אויף איר מאנ'ס מוט און זי געבט אים גוטע ווערטער; בפרט אין די צייטן ווען דער מאן מוטשעט זיך מיט פרנסה, ער ארבעט שווער אהיים צו ברענגען געלט וכו', ווארט זי אים אפ מיט א שמייכל אזוי ווי די ערליכע פרויען האבן געטון אין מצרים. די הייליגע חכמים דערציילן (ילקוט שמעוני תהלים, סימן תשצה) אז די אידן אין מצרים האבן געארבעט זייער שווער און זיי האבן נישט געהאט קיין כח פאר גארנישט, זיי האבן בכלל נישט געוואלט אהיים קומען און עס איז נישט געווען קיין שלום בית, זייער קאפ איז געווען אויסגעברענט פון ארבעטן אזוי שווער, זיי זענען געווען שמוציג פון די פעלד ארבעט, וואס האבן געטון די פרויען - די נשים צדקניות? זיי זענען ארויס אין פעלד צו זייערע מענער, זיי זענען געגאנגען שעפן וואסער פאר'ן מאן זיי זאלן זיך קענען רייניגן פון די ארבעט, און דער אייבערשטער האט געמאכט א נס אז בשעת זיי זענען געגאנגען שעפן וואסער איז אריין געשווימען קליינע פיש אין זייער קריגל און דאס האבן זיי געגעבן פאר זייערע מענער, אזוי איז ארויסגעקומען כלל ישראל, און בזכות די מסירות נפש'דיגע פרויען זענען די אידן ארויס פון מצרים; זעט מען די כח פון אידישע פרויען וואס אין זייער זכות איז מען ארויס פון מצרים און אין זייער זכות וועט משיח קומען.


אז איר וועט מחזק זיין אייער מאן וועט זיך אלעס איבערדרייען און עס וועט זיין גרויס שפע, ווייל זיין גאנצע פרנסה איז תלוי אין אייך, אזוי ווי דער רבי זאגט (ליקוטי מוהר"ן, חלק א', סימן סט): "כִּי עִקַּר הָעֲשִׁירוּת עַל יְדֵי הָאִשָּׁה", די גאנצע פרנסה איז בזכות די פרוי.


דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט מצליח זיין אין אלע ענינים.


א כתיבה וחתימה טובה, א גוט געבענטשט יאר.

#734 - ווי אזוי קען מען לערנען אויפ'ן דרך הלימוד, אויף תורה דארף מען זיך דאך פלאגן?
לימוד התורה, סדר דרך הלימוד

תוכן השאלה‎

לכבוד דער ראש ישיבה שליט"א,


יישר כח פאר אלע שיעורים און חיזוק וואס איז מיר זייער מחיה, און א באזונדערע דאנק פאר'ן גליון היכל הקודש וואס מ'איז מפיץ דא אין לאנדאן, מיט וואס איך בין זיך זייער מחיה.


איך האב געוואלט פרעגן איבער'ן סדר דרך הלימוד פון וואס דער ראש ישיבה שליט"א רעדט אזוי פיל, מיר זעען דאך אין די ספרים הקדושים אז אויף תורה דארף מען זיך פלאגן, מ'קען נישט לערנען תורה גרינגערהייט; ווי אזוי קען מען זאגן אז מ'קען לערנען תורה אזוי גרינג מיט'ן דרך הלימוד?


יישר כח

תשובה מאת הראש ישיבה שליט"א:‎

בעזרת ה' יתברך


יום ג' פרשת שופטים, ג' אלול, שנת תשע"ט לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר.


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


מן הסתם האסטו נאך נישט גענומען די מי צו אויספרובירן דעם סדר דרך הלימוד, דעריבער טראכסטו אז דאס איז א גרינגע זאך. דו וואונדערסט זיך וואס מען טוט מיט'ן (ויקרא כו, ג): "אִם בְּחֻקֹּתַי תֵּלֵכוּ", וואס רש"י זאגט אויף דעם: "שֶׁתִּהְיוּ עֲמֵלִים בַּתּוֹרָה", - מע זאל זיך פלאגן אין די תורה; ווען דו וואלסט ווען פרובירט צו לערנען אויף דעם וועג, גורס זיין פרקים משניות און דפים גמרא וואלסטו געזען אז עס ליגט אין דעם א גרויסע עמלות.


באמת איז נישט דא נאך אזא עמלות בתורה ווי ווען א מענטש פארשטייט נישט וואס ער לערנט און ער הייבט אן זאגן די ווערטער אפילו אן פארשטיין און אן קיין טעם וכו'. דער הייליגער רבי זאגט (ליקוטי מוהר"ן, חלק א', סימן עד): "יֵשׁ דִּבּוּר בְּלֹא דֵּעָה, וְיֵשׁ דִּבּוּר בְּדֵעָה", עס איז דא צוויי וועגן ווי אזוי צו לערנען; עס איז דא ווער עס לערנט און פארשטייט, נאכדעם איז דא אז מען לערנט אן פארשטיין. כדי מען זאל זוכה זיין צו פארשטיין וואס מען לערנט דארף מען קודם אסאך זאגן די ווערטער אפילו אן פארשטיין, "וּשְׁנֵי בְּחִינוֹת אֵלּוּ, הֵן בְּחִינַת 'הוֹשַׁעְנָא רַבָּא וְשִׂמְחַת תּוֹרָה'", פאר מען קומט אן צו פארשטיין וואס מען לערנט - וואס דאס איז 'שמחת תורה', מען איז פרייליך מיט די תורה, מען האט א טעם אין דעם דורכדעם וואס מען פארשטייט וואס מען לערענט - דארף מען אריבער גיין דעם שטאפל פון 'הושענא רבא', "כִּי 'הוֹשַׁעְנָא רַבָּא' הוּא בְּחִינַת דִּבּוּר בְּלֹא דֵּעָה, שֶׁהוּא בְּחִינַת עֲרָבָה, כִּי עֲרָבָה דּוֹמָה לִשְׂפָתַיִם", ערבות זעט אויס ווי די ליפן; דאס לערנט אונז אז קודם דארף מען נוצן די ליפן, מען דארף אסאך זאגן די ווערטער פון די תורה אפילו מען פארשטייט נישט וואס מען לערנט.


ווען דער אייבערשטער זעט ווי א מענטש פלאגט זיך צו לערנען, ער נעמט א משניות און זאגט די ווערטער אפילו ער פארשטייט נישט, ער לערנט גמרא און זאגט די ווערטער אפילו אן קיין טעם - איז דאס ביים אייבערשטן זייער חשוב, דער אייבערשטער נעמט די ווערטער פון די תורה און האט פון דעם א גרויסער תענוג, אזוי ווי דער זוהר הקדוש זאגט (קדושים פה:): "וּמַאן דְּתִיאוּבְתֵּיה לְמִלְעֵי בְּאוֹרַיְיתָא", ווער עס וויל לערנען די הייליגע תורה, "וְלָא אַשְׁכַּח מַאן דְּיוֹלִיף לֵיהּ", און ער האט נישט ווער עס זאל אים אויסלערנען און געבן צו פארשטיין וואס ער לערנט, "וְהוּא בִּרְחִימוּתָא דְּאוֹרַיְיתָא, לָעֵי בָּהּ, וּמְגַּמְגֵּם בָּהּ בְּגִמְגוּמָא דְּלָא יָדַע", אבער וויבאלד ער האט ליב צו לערנען, לערנט ער אן פארשטיין, "כָּל מִלָּה וּמִלָּה סַלְּקָא", יעדעס ווארט תורה וואס ער לערנט אן פארשטיין גייט ארויף אויבן אין הימל, "וְקוּדְשָׁא בְּרִיךְ הוּא חַדֵּי בְּהַהִיא מִלָּה", און דער אייבערשטער פריידט זיך מיט דעם. "וְקַבִּיל לָהּ", דער אייבערשטער נעמט די ווערטער, "וְנָטַע לָהּ סָחֲרָנֵיהּ דְּהַהוּא נַחֲלָא", און ער פלאנצט איין די ווערטער אויבן אין הימל ארום א טייך, "וְאִתְעָבִידוּ מֵאִלֵּין מִלִּין אִילָנִין רַבְרְבִין" און עס ווערט פון די ווערטער גרויסע ביימער, "וְאִקְרוּן עַרְבֵי נַחַל", וואס מען רופט זיי אן 'ערבות', אזוי ווי עס שטייט (משלי ה, יט): "בְּאַהֲבָתָהּ תִּשְׁגֶּה תָמִיד", פון ליבשאפט צו די תורה לערנט מען מיט גרייזן.


אז דו רעדסט פון עמילות בתורה - פון זיך פלאגן, איז כדאי דו זאלסט אריין קוקן אין די ווערטער פונעם ישמח ישראל (פרשת בחקותי, אות ב), וואו ער געבט צו פארשטיין גאר פארקערט. ער זאגט אז דוקא ווען מען לערנט אויפ'ן אופן פון גירסא - דאס איז ריכטיגע עמלות בתורה, "כִּי הַלּוֹמֵד בַּתּוֹרָה וּמֵבִין וּמַכִּיר בְּפִלְפּוּל וּסְבָרַת הַתּוֹרָה וּמִתְעַנֵּג, לָזֶה לֹא נִקְרָא לִימוּד הַתּוֹרָה עֲבוֹדָה וִיגִיעָה וְעָמָל, כִּי בָּזֶה שֶׁאָדָם נֶהֱנֶה וְשָֹמֵחַ לֹא יִיעָף וְלֹא יִגַּע", ווען א מענטש פארשטייט דאס לערנען איז דאס נישט אזא שטארקע עמלות, ווייל ער האט הנאה און ער פריידט זיך וכו', "כִּי רַק הַלּוֹמֵד תּוֹרָה מִתּוֹךְ הַדְּחַק וּמִתּוֹךְ טֵרוּף הַדַּעַת אַף שֶׁאֵינֶנּוּ מֵבִין בָּהּ הֵיטֵב", ווידעראום ווען מען לערנט תורה אפילו מען פארשטייט נישט אזוי גוט, אזוי ווי חכמינו זכרונם לברכה זאגן (עבודה זרה יט.): "אָמַר רָבָא, לְעוֹלָם לִיגְרִיס אִינִישׁ וְאַף עַל גַּב דִמְשַׁכַּח, וְאַף עַל גַּב דְּלֹא יָדַע מַאי קָאָמַר", א מענטש זאל לערנען אפילו ער פארשטייט נישט, "וְאֵצֶל זֶה הַלּוֹמֵד עַל אוֹפָן זֶה - אֶצְלוֹ נִקְרָא יְגִיעָה וַעֲבוֹדָה וְעָמָל, כִּי לֹא יַרְגִּישׁ הַתַּעֲנוּג מֵהַתּוֹרָה", ביי אזא איינעם איז דא עמלות בתורה, ווייל ער שפירט נאך נישט דאס זיסקייט, ער פארשטייט נאך נישט און ער זעט נאך נישט דאס שיינקייט פון די תורה, מיט דעם אלעם מוטשעט ער זיך; אבער ווען א מענטש שפירט א טעם דארף מען שוין גארנישט, אזוי ווי דער רבי האט אמאל געזאגט פאר איינעם (עיין שיחות הר"ן, סימן יז): "איינמאל די תורה וועט דיר ווייזן איר פנים, וועסטו שוין גארנישט דארפן".


א כתיבה וחתימה טובה, א גוט געבענטשט יאר.