בעזרת ה' יתברך

יום ה' פרשת פנחס, י"ט תמוז, שנת תשפ"ד לפרט קטן

מיין טייערער ... נרו יאיר

איך האב ערהאלטן דיין בריוו.

איך פריי זיך זייער אז דו שטארקסט זיך מיטן הייליגן ספר ליקוטי מוהר"ן. דער רבי האט געזאגט (חיי מוהר"ן, סימן שמט): "שֶׁיְּכוֹלִין לִהְיוֹת נַעֲשֶׂה בַּעַל תְּשׁוּבָה גָּמוּר עַל יְדֵי לִמּוּד הַסֵּפֶר שֶׁלּוֹ", מען קען ווערן אן אמת'ער בעל תשובה אז מען לערנט ליקוטי מוהר"ן, "וְאָמַר, שֶׁמִּי שֶׁיֵּשֵׁב וְיַעֲסֹק בִּסְפָרָיו רַק בְּלִי קִנְטוּר וְנִצָּחוֹן, וְיִסְתַּכֵּל בּוֹ בֶּאֱמֶת, אָז בְּוַדַּאי יִהְיוּ נִבְקָעִין אֶצְלוֹ כָּל גִּידֵי קַשְׁיוּת לְבָבוֹ, וְאָמַר בְּזוֹ הַלָּשׁוֹן: 'סֶע וֶועט אִים אַלֶע אָדֶערְן טְרֶענֶען'", און ווער עס וועט לערנען זיין ספר מיט אן אמת - וועט זיך אים עפענען אלע פארשטאפטע אָדערן און ער וועט ווערן אן ערליכער איד.

אויף דיין פראגע וכו'; דער הייליגער רבי זאגט אז דאווענען - דאס איז די כלי זין פון אידישע קינדער, און משיח צדקינו וועט אייננעמען די וועלט מיט תפילה. דער רבי ברענגט א ראי' אז תפילה ווערט אנגערופן כלי זין, אזוי ווי מיר געפינען, יעקב אבינו זאגט (בראשית מח, כב): "וַאֲנִי נָתַתִּי לְךָ שְׁכֶם אַחַד עַל אַחֶיךָ, אֲשֶׁר לָקַחְתִּי מִיַּד הָאֱמֹרִי בְּחַרְבִּי וּבְקַשְׁתִּי", זאגט רש"י, וואס איז די חרב און קשת פון יעקב? תפילה ובקשה; זעט מען אז תפילה איז א כלי זין. מען דארף פארשטיין, פון וואנעט נעמט רש"י אז חרב און קשת פון יעקב איז תפילה ובקשה? אויף דעם זאגט דער רבי ווייטער: "וכמו שכתוב וכו'", דאס איז א גמרא אין מסכת בבא בתרא (דף קכג.), די גמרא פרעגט: "וכי בחרבו ובקשתו לקח", ווי קען זיין יעקב אבינו האט איינגענומען שכם מיט א שווערד און פיילן בויגן? "והלא כבר נאמר כי לא בקשתי אבטח וחרבי לא תושיעני", עס שטייט דאך אין פסוק (תהלים מד, ז), איך פארלאז זיך נישט אויף מיין שווערד און אויף מיין בויגן, קען דאך נישט זיין אז יעקב אבינו בארימט זיך, איך האב איינגענומען שכם מיט א שווערד און פיילן בויגן! ענטפערט די גמרא, "אלא", מוזן מיר זאגן, "חרבי זו תפלה", דאס מיינט מען תפילה, "קשתי זו בקשה", דאס מיינט מען בקשה.

דאס זאגט דער רבי: כְּמוֹ שֶׁכָּתוּב אזוי ווי עס שטייט (בראשית מח, כב): 'בְּחַרְבִּי' מיט מיין שווערד, 'וּבְקַשְׁתִּי' און מיט מיין בויגן, וּפֵרֵשׁ רַשִׁ"י ווי רש"י געבט דאס צו פארשטיין, 'תְּפִלָּה וּבַקָּשָׁה' מיט דאווענען און געבעט; מען דארף פארשטיין פון וואנעט נעמט רש"י אז די חרב און קשת פון יעקב אבינו איז תפילה? ווייל חכמינו זכרונם לברכה זאגן (בבא בתרא קכג.) עס איז דאך קלאר אז מען קען זיך נישט פארלאזן אויף א פייל און בויגן, וּכְמוֹ שֶׁכָּתוּב און אזוי ווי עס שטייט (תהלים מד, ז) 'כִּי לֹא בְקַשְׁתִּי אֶבְטָח' וְכוּ' איך פארלאז זיך נישט אויף מיין בויגן, אויב אזוי, וואס זאגט יעקב אבינו איך האב איינגענומען די שטאט שכם מיט מיין פייל און בויגן?! נאר וואס דען, מוז זיין אז יעקב אבינו'ס פייל און בויגן איז תפילה, אזוי ווי דער תרגום זאגט: 'בִּצְלוֹתִי וּבְבָעוּתִי' מיט מיין תפלה און מיין געבעט, און דאס איז וואס עס שטיט דארט ווייטער אין תהלים (שם מד, ט) 'בֵּאלֹקִים הִלַּלְנוּ' מיטן לויבן דעם באשעפער; בְּחִינַת 'תְּהִלָּתִי אֶחֱטָם לָךְ' דאס הייסט מיט תפילה - וועט משיח אייננעמען די גאנצע וועלט. ער וועט אויסלערנען יעדן איינעם רעדן צום אייבערשטן, אזוי וועלן מיר ארויסגיין פון גלות. דער גלות איז אז מען פארגעסט פונעם באשעפער, מען דרייט זיך ארום צעבראכן און צעשאסן, מען שפירט זיך איינער אליין, מען פארגעסט אז דער אייבערשטער איז דא און מען קען אים בעטן, מען קען אים אלעס דערציילן.

דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

בעזרת ה' יתברך

יום א' פרשת פנחס, ט"ו תמוז, שנת תשפ"ד לפרט קטן

לכבוד מיין טייערער ליבער ... נרו יאיר, בני ברק

איך האב ערהאלטן דיין בריוו.

איך פריי זיך זייער אז דו לערנסט ספר המידות, דער הייליגער רבי האט געזאגט (חיי מוהר"ן, סימן שעט): "דער ספר האט מיך געמאכט פאר א איד"; מוהרא"ש זאגט, ווען מען לערנט ספר המידות זאל מען נאס מאכן יעדע אות מיט טרערן צום אייבערשטן, בעטן דעם אייבערשטן מען זאל זוכה זיין צו קענען מקיים זיין וואס דער רבי זאגט.

עס איז נישט קיין סתירה, דאס וואס דער רבי זאגט (אות בנים, סימן פו): "שָׁנָה שֶׁיֵּשׁ בָּהּ בְּרָכָה" א יאר וואס איז דא א ברכה, "סִימָן שֶׁגַּם יִשְׂרָאֵל יִפְרוּ וְיִרְבּוּ" איז א סימן אויף קינדער, אזוי ווי עס שטייט (ישעיה כז, ו): "יָצִיץ וּפָרַח יִשְׂרָאֵל וּמָלְאוּ פְנֵי תֵבֵל תְּנוּבָה", ווען עס איז דא שפע איז דאס א סימן אז עס וועלן געבוירן ווערן אסאך קינדער, און דאס וואס דער רבי זאגט (שם חלק ב, סימן כז): "כְּשֶׁיִּשְׂרָאֵל פָּרִים וְרָבִים" ווען אידן פארמערן זיך, "אֲזַי הָאֻמּוֹת מְחַדְּשִׁין עָלֵינוּ גְּזֵרוֹת" מאכן די פעלקער גזירות, אזוי ווי עס איז געווען אין מצרים, ווי עס שטייט (שמות א, ז): "וּבְנֵי יִשְׂרָאֵל פָּרוּ וַיִּשְׁרְצוּ וַיִּרְבּוּ וַיַּעַצְמוּ בִּמְאֹד מְאֹד וַתִּמָּלֵא הָאָרֶץ אֹתָם", שטייט נאכדעם (שם, י): "הָבָה נִתְחַכְּמָה לוֹ", דאס איז נישט קיין סתירה צו א געבענטשטע יאר מיט שפע.

פריש זיך אויף מיט לימוד גמרא, עס זאל נישט אריבער גיין א טאג אן לערנען גמרא. מוהרא"ש ברענגט פון דעם גרויסן גאון רבי שעפטיל זכר צדיק לברכה, דער זון פונעם של"ה הקדוש זכותו יגן עלינו, וואס ער שרייבט אין זיין צוואה (בסוף ספר יש נוחלין): "לערנען א בלאט גמרא יעדן טאג דארף זיין א חיוב פארן מענטש אזוי ווי אנטון תפילין יעדן טאג".

בעט דעם אייבערשטן זאלסט קענען פאלגן דעם רבי'ן, צו לערנען אסאך גמרא יעדן טאג. דער רבי שרייבט פאר זיין איידעם רבי יוסקא (מכתבי רבינו ז"ל בתחלת ספר עלים לתרופה, מכתב ב; ועיין שם, מכתב ז): "בַּקָּשָׁתִי מַאֲהוּבִי חֲתָנִי, שֶׁתִּלְמַד בְּכָל יוֹם שִׁיעוּר גְמָרָא וּפוֹסֵק, שֶׁלֹא תַּעֲשֶׂה חַס וְשָׁלוֹם מִטָפֵל עִיקָר, רַק אֶת הָאֱלֹקִים יְרֵא וְכוּ', כִּי זֶה כָּל הָאָדָם", איך בעט דיר זייער מיין טייערער איידעם, שרייב מיר צוריק וויפיל בלאט גמרא דו לערנסט יעדן טאג און וויפיל בלאט הלכה דו לערנסט, מאך נישט פון טפל עיקר און פון עיקר טפל; דאס וויל דער רבי פון אונז, מיר זאלן אים שרייבן יעדן טאג וויפיל גמרא און שלחן ערוך מיר לערנען.

דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

בעזרת ה' יתברך

יום א' פרשת פנחס, ט"ו תמוז, שנת תשפ"ד לפרט קטן

לכבוד ... נרו יאיר

איך האב ערהאלטן דיין בריוו.

האסט נישט גוט געטון, מען טאר נישט פארשעמען א איד, זאל זיין וואס זאל זיין, און אז איינער וויל דיר ווינטשן ביי א שמחה מזל טוב, אז איינער געבט דיר די הענט - דארפסטו צוריק געבן און חס ושלום יענעם וויי טון, און אז יענער איז אן עזות פנים, ער רעדט אויפן רבי'ן - דאס איז נישט דיין עסק, דער רבי דארף נישט דו זאלסט זיך אננעמען פאר אים.

מוהרא"ש דערציילט, מען האט אמאל אין א שול זייער פארשעמט א ברסלב'ער חסיד, מען האט געדערט אויפן רבי'ן און דער ברסלב'ער חסיד האט געשוויגן און נישט געענטפערט. דארט איז געווען א איד, א חסיד פון א צווייטע חסידות, פרעגט ער דעם ברסלב'ן חסיד: "היתכן דו שווייגסט, דו נעמסט זיך נישט אן? וואלט איינער גערעדט אויף מיין רבי וואלט איך יענעם געענטפערט מנה אחת אפים!" האט דער ברסלב'ער חסיד געענטפערט: "אויפן הייליגן רבי'ן דארף איך זיך נישט אננעמען, ווייל אין הימל ווייסט מען פון רבי'ן, וועט מען זיך אננעמען פון הימל".

ובכן בעט איך דיר, נעם זיך נישט אן פארן רבינ'ס כבוד, דער רבי איז באקאנט אויבן אין הימל, דארט נעמט מען זיך אן פארן רבי'ן; זאלסט קיינמאל נישט וויי טון א איד.

מוהרא"ש האט אונז געזאגט, ווער עס וויל זיך אננעמען פאר זיין כבוד זאל לערנען נאך א פרק משניות, נאך א בלאט גמרא, נאך א קאפיטל תהלים, און אהיים גיין העלפן די ווייב, גיין הפצה וכו'; מיט דעם נעמט מען זיך אן פאר זיין כבוד, אבער חס ושלום וויי טון א צווייטן איד, חס ושלום נישט צוריק געבן די הענט וכו'.

קיינמאל זאלסטו נישט וויי טון א צווייטן, און אז איינער איז דיך מבזה  - זאלסטו דאס אננעמען פאר כפרת עוונות. דער טשערינער רב זכרונו לברכה האט געזאגט פאר איינעם פון אנשי שלומינו, ווען א מתנגד האט געווארפן אויף אים צואה, דער מתנגד האט דאס אריינגעווישט אין זיין בעקיטשע און עס פארשמירט, און דער וואס איז מיטגעגאנגען מיטן טשערינער רב האט זיך אויסגעדרייט און געשריגן: "אויף א רב ווארפט מען? שעם זיך!" האט דער טשערינער רב אים אנגעכאפט און געזאגט: "שווייגן איז אונזער זאך, דער רבי האט אונז געלערנט (לקוטי מוהר"ן חלק א', סימן ו): "יִּשְׁמַע בִּזְיוֹנוֹ, יִדֹּם וְיִשְׁתֹּק", הערן ווי מען ווערט פארשעמט און שווייגן - דאס איז תשובה.

דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

בעזרת ה' יתברך

יום ה' פרשת בלק, י"ב תמוז, שנת תשפ"ד לפרט קטן

לכבוד ... נרו יאיר

איך האב ערהאלטן דיין בריוו.

טייערער ברודער וואס איז מיט דיר געשען? פארוואס זאלסטו טראכטן מחשבות פון זיך נעמען דאס לעבן?! מיר האבן א רבי וואס האט געשריגן: "קיין יאוש איז גארנישט פארהאנען", דער רבי האט געשריגן מיט א הויך קול (ליקוטי מוהר"ן חלק ב', סימן עח): "אֵין שׁוּם יֵאוּשׁ בָּעוֹלָם כְּלָל", רבי נתן זאגט (שיחות הר"ן, סימן קנג) דער רבי האט דאס געשריגן מיט זיין גאנצע כח, ער האט געשריגן בקול גדול: "גִּיוַואלְד, זַייט אַייךְ נִישְׁט מְיַיאֵשׁ, קֵיין יֵאוּשׁ אִיז גָארְנִישְׁט פַארְהַאנֶען", עס איז נישטא אזא זאך ווי יאוש.

וואס מיינסטו, אין קבר וועט דיר זיין בעסער, דער הייליגער רבי זאגט (שיחות הר"ן, סימן פד) אויף די וועלט ווען מען איז טרוד מיט טרדת הפרנסה וכדומה קען מען כאפן א ביס פון א ווארעם אדער א פליג, אָן וויסן אז מען כאפט יעצט א ביס, אבער אין קבר איז נישטא קיין שום טירדות און מחשבות וואס זאלן אוועק נעמען די קאפ פון הערן ווי די ווערעם קריכן און בייסן דעם מענטש, מען קען זיך נישט פארשטעלן די צער אין קבר ווען מען הערט יעדע ביס פון די ווערעם און די צער וואס מען האט פון הערן ווי זיי קריכן אויפן מענטש.

קוק אויף די גוטע זאכן וואס דו טוסט, קוק אויף די מצוות; עס לוינט צו בלייבן לעבן צו קענען טון נאך איין מצוה, ווייל דאס איז מער פון עולם הבא. אזוי ווי חכמינו זכרונם לברכה זאגן (אבות ד, יז): "יָפָה שָׁעָה אַחַת בִּתְשׁוּבָה וּמַעֲשִׂים טוֹבִים בָּעוֹלָם הַזֶּה", עס איז בעסער איין שעה פון טון גוטע זאכן אויף די וועלט, "מִכָּל חַיֵּי הָעוֹלָם הַבָּא" - פון די גאנצע עולם הבא; מען קען זיך נישט פארשטעלן דאס גרויסקייט פון אריינכאפן נאך איין מאל אנטון תפילין, נאך איין מינוט גיין מיט ציצית.

אז דו האסט ביטערע נסיונות - זאלסטו שרייען צום אייבערשטן ער זאל דיר ראטעווען, און אז דו ביסט נכשל געווארן בעבר מיט עבירות - זאלסטו תשובה טון; זיי זיך מתוודה און זאג דעם אייבערשטן אז דו גייסט מער נישט טון, און גלייב באמונה שלימה וואס דער הייליגער רבי זאגט (לקוטי מוהר"ן חלק ב', סימן קיב): "אִם אַתָּה מַאֲמִין שֶׁיְּכוֹלִין לְקַלְקֵל, תַּאֲמִין שֶׁיְּכוֹלִין לְתַקֵּן", אויב דו גלייבסט אז דו קענסט פארדארבן - גלייב אויך אז דו קענסט פאררעכטן.

דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

בעזרת ה' יתברך

יום ה' פרשת בלק, י"ב תמוז, שנת תשפ"ד לפרט קטן

לכבוד ... נרו יאיר

איך האב ערהאלטן דיין בריוו.

דאס וואס דו פרעגסט, וואס איז פשט אז מען געבט א גוט ווארט פאר א קינד און ער זאגט: "דאס איז נישט אמת"?

עס קען זיין אפאר סיבות; אדער אז דער קינד האט אסאך געהערט שלעכטע ווערטער, עס קלינגט אים אין קאפ 'ביסט נישט גוט, ביסט א שלעכט קינד', און יעצט ווען ער באקומט א גוט ווארט, מען זאגט אים "ביסט גוט" - קלינגט אים די נישט גוטע ווערטער, דערפאר ווארפט ער דאס צוריק. אויך קען זיין אז מען איז מחנך קינדער מיט שקר, מען זאגט זיי שטענדיג "זיי ווי דעם קינד", "פארוואס ביסטו נישט ווי יענעם?" "איך וויל דו זאלסט זיין ווי דעם קרוב, דעם שכן"; איז אפילו מען זאגט אים נישט דירעקט אז ער איז שלעכט, ווייסט ער אבער ביי זיך 'כל זמן איך בין נישט ווי יענעם - בין איך שלעכט'.

אמאל קען אויך זיין א קינד וואס איז זייער הונגעריג פאר די גוט ווארט, און ער וויל דאס נאכאמאל הערן, דעריבער מאכט ער דאס אוועק, ער האפט אז מען וועט אים דאס נאכאמאל זאגן.

ווער נישט דערשראקן ווען א קינד ווארפט צוריק דעם גוט ווארט, געב א שמייכל און זאג אים נאך עפעס א גוט ווארט, ווייל גוטע ווערטער איז פון די וויכטיגסטע זאכן פארן לעבן, בפרט פאר קינדער, די גוטע ווערטער עפנט זייער מח און הארץ.

אויך זאלסטו שמייכלען צו דיינע תלמידים; דאס וועט זיי עפענען די מח און הארץ, זיי וועלן קענען מקבל זיין וואס דו לערנסט מיט זיי.

מוהרא"ש האט מיר אלץ געזאגט: "דו ביסט צו ערנסט, דיינע תלמידים וועלן זיך דערשרעקן און נישט קענען מקבל זיין", (ווען איך פלעג קומען צו מוהרא"ש - בין איך אלץ געקומען מיט אן ערנסטקייט). אזויפיל מאל האט מיר מוהרא"ש געזאגט: "געב א שמייכל, זינג מיט דיינע תלמידים, מאך זיי פרייליך", נאר אזוי איז דא מוחין מקבל צו זיין וואס מען לערנט מיט זיי.

דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

בעזרת ה' יתברך - יום ה' פרשת בלק, י"ב תמוז, שנת תשפ"ד לפרט קטן

לכבוד ... נרו יאיר

איך האב ערהאלטן דיין בריוו.

זיי מחזק דיין שוועסטער, רעד מיט איר דיבורי אמונה, דערצייל איר מעשיות פון תפילה וואס האט מיט דיר פאסירט, ווי דו האסט געבעטן דעם אייבערשטן אויף געוויסע זאכן און דו האסט עס באקומען; דאס וועט איר געבן חיזוק.

אויך זאלסטו רעדן מיט איר וואס דער רבי זאגט (לקוטי מוהר"ן חלק ב', סימן קיט): "אֵין גַּם אֶחָד שֶׁיִּהְיֶה לוֹ עוֹלָם הַזֶּה", עס איז נישטא קיינער וואס זאל האבן עולם הזה, "וַאֲפִלּוּ הָעֲשִׁירִים הַגְּדוֹלִים, אֵין לָהֶם שׁוּם עוֹלָם הַזֶּה כְּלָל", אפילו די גרויסע עשירים האבן נישט קיין עולם הזה, "כִּי כָל יְמֵיהֶם כַּעַס וּמַכְאוֹבוֹת", זייער גאנצע לעבן איז פול מיט ווייטאג און כעס, "וְכֻלָּם מְלֵאִים טְרָדוֹת וּדְאָגוֹת וְעַצְבוּת וְיָגוֹן וַאֲנָחָה תָּמִיד", יעדער איינער איז אנגעפילט מיט פראבלעמען, יעדער קרעכצט; נאר איין וועג איז דא, ארייננעמען דעם אייבערשטן אין די לעבן, און אז דער מאן שרייט - איז דאס זיין אייגענע פראבלעם, דאס האט נישט מיט די ווייב, און אז ער וויל נישט העלפן - איז דאס זיין פראבלעם, און ווער עס העלפט יא אין שטוב - טוט נאר פאר זיך א טובה; אזוי אז מען איז נישט אנגעהאנגען אין קיינעם, מען איז נאר אנגעהאנגען אויפן אייבערשטן - דער לעבט א חיים טובים.

מיט די הקדמות פון רבי'ן איז דאס לעבן א זיסקייט, א געשמאקקייט, אז מען האט די הקדמות אין לעבן צעווארפט מען נישט א שטוב, ווייל מען ליידט נישט, מען ווייסט 'דער אייבערשטער פירט אלעס, טוט אלעס און מאכט אלעס', מען ווייסט אז אלעס איז נאר א שפיל; עס זעט אויס ווי עס איז דא מענטשן, עס זעט אויס ווי מיין מאן טשעפעט אדער מיין ווייב דערנידערט מיר וכו', אבער עס איז נישט דער און נישט יענער, עס איז אלעס דער אייבערשטער אליין.

דער רבי האט געזאגט (חיי מוהר"ן, סימן רס), ווער עס האט טועם געווען פון אים, ווער עס האט געהערט זיינע עצות - איז דאס אזוי ווי איינער האט טועם געווען פון די אונגארישע וויין, דעם קען מען שוין נישט אפנארן; אז דו וועסט געבן פאר דיין שוועסטער אביסל טועם זיין פון די אונגארישע וויין, "ו'יין י'שמח ל'בב א'נוש" (תהלים קד, טו) - וועט זיי ווערן אזוי פרייליך, זי וועט צוריק גיין צו אירע קינדער און נישט צעווארפן איר שטוב.

גיי וואס מער הפצה, נאר דאס קענסטו טון. עס גייט אריבער אזעלכע צרות, מענטשן גייען אראפ פון זין פון גרויס צער און ווייטאג, יעדער איינער מיט זיינע איבערגייאכטס, און מיט די עצות פון רבי'ן וואלט מען געקענט איינשפאָרן אזויפיל, ווייל די ביטערע נייעס דארף דיר געבן חיזוק אויף גיין הפצה; נישט באקומען קיין חלישות הדעת, נישט קוקן אויף קיינעם, נאר וואס מער אויסשפרייטן די עצות און חיזוק פון הייליגן רבי'ן.

דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

בעזרת ה' יתברך

יום ד' פרשת בלק, י"א תמוז, שנת תשפ"ד לפרט קטן

לכבוד ... נרו יאיר

איך האב ערהאלטן דיין בריוו.

פארוואס שרייבסטו נישט די זעלבע בריוו צו דיינע עלטערן?! זיי אפן מיט זיי, זאג זיי וואס דו גייסט אריבער, בעט דיינע עלטערן זיי זאלן רחמנות האבן אויף דיר; איך בין זיכער, אז דו וועסט רעדן צו זיי אפענע דיבורים - וועלן זיי אלעס טון דיך צו ראטעווען.

קוק נישט קיין ניאוף, עס פארברענט די לעבן; דער וואס קוקט ניאוף - ווערט אים אזוי שלעכט, אז מען הויבט אן טראכטן מחשבות פון זיך חס ושלום הרג'ענען. ווייל ניאוף רייסט אויס דעם מח, נישטא נאך א זאך וואס זאל אזוי שאטן פארן מענטש - ווי קוקן מאוויס און ווידיאוס פון ניאוף, מען ווערט גייסטיש נישט געזונט, מען פארלירט אלעס.

טו די עצה פון הייליגן רבי'ן, גיי התבודדות יעדן טאג, וויין זיך אויס צום אייבערשטן אין דיין שפראך, זאג אים: "הייליגער באשעפער איך קוק עבירות, איך קוק ניאוף און איך בין פוגם בברית. עס איז מיר אזוי ביטער און אזוי שווער, איך האלט אין איין פוגם זיין, איך פאל און פאל, איך האב אזוי חרטה, איך זאג דיר צו איך גיי עס מער נישט טון.

אבער רבונו של עולם איך ווייס נישט וואס וועט זיין מיט מיר, שוין אזויפיל מאל האב איך געזאגט איך גיי זיך היטן די אויגן און מער נישט טון קיין עבירות, און נאכדעם פאל איך נאכאמאל אראפ, איך בין פוגם בברית, אין הוצאת זרע לבטלה רחמנא לצלן, איך ווייס נישט וואס וועט זיין מיט מיר, איך ווייס נישט ווי אזוי זיך ארויסצוזען פון דעם.

רבונו של עולם איך בעט דיר זייער, נעם אן מיין תשובה און העלף מיך איך זאל מער נישט זינדיגן, איך זאל מער נישט קוקן קיין עבירות, איך זאל מער נישט פוגם זיין בברית, איך זאל שוין זוכה זיין צו תשובה שלימה".

זע צו קומען קיין אומאן צום הייליגן רבינ'ס ציון און זאגן די תיקון הכללי, דער רבי האט מבטיח געווען (חיי מוהר"ן, סימן רכה) אז ווער עס וועט קומען צו זיין ציון און זאגן די צען קאפיטלעך תהילים [קאפיטל טז, לב, מא, מב, נט, עז, צ, קה, קלז, קנ], און געבן א פרוטה לצדקה פאר זיין זכות, אפילו ער האט געטון די הארבסטע עבירות: "וֶועל אִיךְ זִיךְ לֵייגְן אוֹיף דִי לֶענְג אוּן אוֹיף דִי בְּרֵייט אִים אַ טוֹבָה צוּ טוּן; בַּיי דִי פֵּיאוֹת וֶועל אִיךְ אִים אַרוֹיסְנֶעמֶען פוּן שְׁאוֹל תַּחְתִּית".

דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

בעזרת ה' יתברך

יום ד' פרשת בלק, י"א תמוז, שנת תשפ"ד לפרט קטן

לכבוד ... נרו יאיר

איך האב ערהאלטן דיין בריוו.

עס איז נישט קיין פראבלעם פאר קינדער צו האבן א ביציקל, עס איז געזונט פאר קינדער זיך אויסצוגעבן, און אויף די חשש אז זיי וועלן גיין צו שלעכטע פלעצער - אויף דעם דארפן די עלטערן אכטונג געבן אפילו אן קיין ביציקל; אז די קינדער זאלן האבן גוטע חברים און זיך דרייען נאר אין גוטע פלעצער.

מען דארף נאר זייער אכטונג געבן עס זאל נישט זיין קיין סכנה. למשל אין יבנאל עיר ברסלב האט מוהרא"ש אוועק געשטעלט א תקנה מען זאל נישט קויפן פאר די קינדער קיין ביציקל, ווייל די שטעטל איז בערגיג און עס האט פאסירט אסאך אומגליקן, קינדער זענען געשעדיגט געווארן דורך דעם, זיי זענען אריינגעפארן אין קארס השם ישמרינו. חכמינו זכרונם לברכה זאגן (חולין י.): "חמירא סכנתא מאיסורא", א זאך וואס ברענגט א סכנה - איז נאך מער אסור ווי אן איסור; דארף מען זייער אכטונג געבן אויב עס קען קומען צו א סכנה.

אויך אין שטעטל קרית ברסלב ליבערטי פארן נישט די קינדער אויפן שאסיי מיט די ביציקלעך, עס איז א גרויסע סכנה, מען ניצט דאס נאר אין די חצרים ארום די שטיבער.

דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

בעזרת ה' יתברך

יום ה' פרשת חקת, ה' תמוז, שנת תשפ"ד לפרט קטן

טייערער ... נרו יאיר

איך האב ערהאלטן דיין בריוו.

דער פראבלעם איז אז מען לערנט נישט אויס קינדער די א' ב' פון דרך ארץ; קינדער דארף מען לערנען פון ווען זיי זענען נאך גאר יונג - דרך ארץ פאר טאטע מאמע. דער רבי זאגט (ספר המדות אות בנים, סימן סה): "צָרִיךְ לְלַמֵּד אֶת הַתִּינוֹק דֶּרֶךְ אֶרֶץ מִנְּעוּרָיו", מען דארף אויסלערנען דעם קינד דרך ארץ ווען ער איז נאך יונג, ווען מען איז יונג קען מען גרינג בייגן דעם קינד זאל זיך אוסלערנען ווי זיך צו פירן מיט עלטערן.

ווען איך זע קינדער וואס פירן זיך נישט מיט דרך ארץ - האב איך זייער רחמנות אויף זיי אז מען האט זיי נישט מחנך געווען, און אנשטאט טראכטן אויפן קינד אז ער איז שלעכט, טראכט איך 'נעבעך, א רחמנות אויף אים, זיינע עלטערן האבן אים נישט געלערנט צו האבן דרך ארץ פאר טאטע מאמע'.

ווען מען איז עלטער - איז שוין אביסל שפעט, אבער מען קען נאך און מען דארף נאכאלץ לערנען דרך ארץ, און יעדע מאל א קינד זאגט עפעס פארן טאטן אדער מאמען נישט מיט דרך ארץ - דארף מען באמערקן און זאגן: "מען טאר נישט רעדן אזוי צו א טאטע און מאמע", צענדליגער און הונדערטער מאל דארפן קינדער הערן, פון קליינווייז אן - אז מען רעדט צו עלטערן מיט דרך ארץ און מיט גרויס הכנעה.

די פותרי חלומות, טעראפיסטן - זוכן פרישע מיטלען ווי אזוי מען קען מאכן עלטערן מיט די קינדער זאלן זיך אויסקומען, און רוב מאל העלפט דאס נישט; קומען זיי מיט א נייעם וועג פון צעטיילן די קינדער פון די עלטערן.

די עצה און די וועג איז, מען זאל זאגן נאכאמאל און נאכאמאל פארן קינד: "צו א טאטע און מאמע רעדט מען נישט אזוי", "טאטע מאמע דארף מען מכבד זיין"; אמאל דארף מען זיין נאך מער שטרענג, אבער דער עיקר עצה איז זאגן נאכאמאל און נאכאמאל.

מיין נישט אז דאס אליין איז די זאך, אויסער חינוך דארף מען אסאך בעטן דעם אייבערשטן מען זאל זוכה זיין צו גוטע קינדער. עס איז געווען א ברסלב'ער חסיד וואס האט זוכה געווען צו טייערע ערליכע קינדער, ווען מען האט אים געפרעגט וואס איז דער סוד פון די הצלחה, האט ער געזאגט: "וואס מיינט איר, קינדער זענען עפעלעך וואס מען רייסט אראפ פון בוים? איך האב אסאך געוויינט צום אייבערשטן זיי זאלן זיין ערליכע אידן".

דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

בעזרת ה' יתברך

יום ה' פרשת חקת, ה' תמוז, שנת תשפ"ד לפרט קטן

לכבוד ... נרו יאיר

איך האב ערהאלטן דיין בריוו.

נישטא אזא זאך "איך בין שוין א דורכפאל", יעדער איינער קען פאררעכטן די שלעכטע מעשים וואס מען האט געטון. דער הייליגער רבי זאגט (לקוטי מוהר"ן חלק ב', סימן קיב): "אִם אַתָּה מַאֲמִין שֶׁיְּכוֹלִין לְקַלְקֵל, תַּאֲמִין שֶׁיְּכוֹלִין לְתַקֵּן", אויב דו גלייבסט אז דו קענסט טון שלעכטס - גלייב אויך אז דו קענסט פאררעכטן.

טו תשובה, זיי זיך מתוודה, דערצייל דעם אייבערשטן דיין דורכפאל און בעט אים ער זאל אנעמען דיין תשובה, זאג אים צו אז דו וועסט מער נישט טון די שלעכטע זאך. דאס איז די עכטע וועג פון תשובה טון, מער נישט טון וואס מען האט געטון, אזוי ווי דער רבי זאגט (לקוטי מוהר"ן חלק ב', סימן מט): "וְדַע" זאלסט וויסן, "שֶׁעִקָּר הַתְּשׁוּבָה הַשְּׁלֵמָה הִיא" די עכטע וועג פון תשובה טון איז – "כְּשֶׁאָדָם עוֹבֵר בְּאֵלּוּ הַמְּקוֹמוֹת מַמָּשׁ שֶׁהָיָה מִקֹּדֶם הַתְּשׁוּבָה" ווען מען גייט אריבער נאכאמאל די נסיון וואס מען האט געהאט, "כָּל אֶחָד לְפִי מַה שֶּׁעָבַר עָלָיו בַּיָּמִים הַקּוֹדְמִים" יעדער איינער זיינע נסיונות, "וּכְשֶׁעוֹבֵר בְּאֵלּוּ הַמְּקוֹמוֹת וְהָעִנְיָנִים שֶׁהָיָה מִתְּחִלָּה מַמָּשׁ" און אז מען האט נאכאמאל די נסיונות, מען האט נאכאמאל די מעגליכקייט צו טון די שלעכטס, "וְעַכְשָׁו פּוֹנֶה עֹרֶף מֵהֶם" און מען דרייט זיך אוועק פון דעם, "וְכוֹפֶה יִצְרוֹ" און מען פאלגט נישט דעם יצר הרע, "לִבְלִי לַעֲשׂוֹת עוֹד מַה שֶּׁעָשָׂה" מען טוט נישט וואס מען האט געטון - "זֶהוּ עִקָּר הַתְּשׁוּבָה הַשְּׁלֵמָה", דאס איז עכטע תשובה, "וְרַק זֶה נִקְרָא תְּשׁוּבָה" און נאר דאס איז תשובה.

דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

בעזרת ה' יתברך

יום ד' פרשת חקת, ד' תמוז, שנת תשפ"ד לפרט קטן

לכבוד ... נרו יאיר

איך האב ערהאלטן דיין בריוו.

דער הייליגער רבי זאגט (שיחות הר"ן, סימן רסג): "שֶׁזֶּה מַעֲשֶׂה בַּעַל דָּבָר, שֶׁמַּנִּיחַ אֶת עַצְמוֹ עַל זֶה מְאֹד, לְקַלְקֵל הַשָּׁלוֹם שֶׁל בְּנֵי הַנְּעוּרִים", דאס איז די זאך פונעם יצר הרע; מאכן קריגערייען צווישן מאן און ווייב, חרוב מאכן די ליבשאפט, אוועק נעמען די שלום צווישן זיי, "כְּדֵי שֶׁיִּתָּפְסוּ בִּמְצוּדָתוֹ חַס וְשָׁלוֹם עַל יְדֵי זֶה", אזוי כאפט ער אריין דעם מענטש ביי אים אין זאק אריין, "כִּי הוּא אוֹרֵב עַל זֶה מְאֹד, לְתָפְסָם בִּנְעוּרֵיהֶם", דער יצר הרע לאקערט אויף יונגע פארפעלקער, "עַל יְדֵי קִלְקוּל הַשְּׁלוֹם בַּיִת חַס וְשָׁלוֹם", אוועק נעמען די ליבשאפט, די שלום, "שֶׁגּוֹרֵם בְּעַרְמוּמִיּוּתוֹ, לְקַלְקֵל הַשָּׁלוֹם שֶׁבֵּינֵיהֶם", אזוי ווארפט ער זיי אריין אין עבירות רחמנא לצלן.

מיין ליבער ברודער, מיין טייערער חבר, טו אלעס אויף דער וועלט עס זאל זיין שלום און ליבשפאט צווישן ענק, און אז עס איז דא זאכן וואס שטערט דיר פון דיין ווייב - זאלסטו גיין התבודדות; וויין צום אייבערשטן, זאג די תפילה:

"רבונו של עולם העלף מיר איך זאל ליב האבן מיין ווייב, עס זאל זיין שלום צווישן אונז, העלף מיך עס זאל מיך נישט נערוועז מאכן די זאכן וכו', העלף מיר עס זאל מיך נישט שטערן וואס זי טוט. הייליגער באשעפער העלף מיר איך זאל געדענקען אז איך בין נאר א גאסט און באלד גיי איך שוין אהיים צו דיר, באלד וועט מען מיך באגראבן אין בית החיים, און עס וועט נאר בלייבן פון מיר וואס איך האב זיך איינגעהאלטן, מוותר געווען און געזוכט שלום.

רבונו של עולם העלף מיר אויסארבעטן מיין בלוט, אויסרייניגן מיינע בלוט, איך זאל גארנישט וועלן, איך זאל נאר וועלן זיין נאנט צו דיר, עס זאל מיר גארנישט אנגיין, זַכֵּינוּ לאריכת אפים, איך זאל נישט ווערן נערוועז פון קיינעם".

אזוי זאלסטו גיין יעדן טאג התבודדות, בעט דעם אייבערשטן פאר דיר עס זאל דיר גארנישט באדערן, וועסטו זוכה זיין צו א גוטע שלום בית.

דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

בעזרת ה' יתברך

יום ב' פרשת חקת, ב' תמוז, שנת תשפ"ד לפרט קטן

לכבוד ... נרו יאיר

איך האב ערהאלטן דיין בריוו.

וואויל איז דיר און וואויל איז דיין חלק אז דו לערנסט מיט אידישע קינדער תורה ויראת שמים, נישטא קיין גרעסערע זאך אויף די וועלט ווי לערנען מיט קינדער תורה ויראת שמים. חכמינו זכרונם לברכה זאגן (בבא בתרא ח:) אויפן פסוק (דניאל יב, ג): "'וּמַצְדִּיקֵי הָרַבִּים כַּכּוֹכָבִים לְעוֹלָם וָעֶד', אֵלוּ מְלַמְּדֵי תִּינוֹקוֹת", דאס מיינט מען די מלמדים וואס לערנען מיט קינדער, זיי וועלן שיינען ווי די שטערנס.

דאס איז די ארבעט פון א מלמד, רעדן און רעדן ביז מען פועל'ט. מען דארף האבן אסאך סבלנות, ווייל מען זעט נישט אלץ גלייך וואס מען טוט אויף, אבער יעדע ווארט וואס מען רעדט צו די קינדער טוט אויף, עס גייט אריין אין זיי און עס פועל'ט.

רעד צו די קינדער אסאך פון קדושה, און אז זיי זאלן זיך אכטונג געבן נישט צו רעדן ניבול פה. יעצט איז די צייט זיי אויסצולערנען זיך אכטונג געבן נישט צו רעדן ניבול פה. חכמינו זכרונם לברכה פארציילן (תנא דבי אליהו רבה, פרק יג): "מַעֲשֶׂה בְּאָדָם אֶחָד שֶׁהָיָה עוֹמֵד הוּא וּבְנוֹ בְּבֵית הַכְּנֶסֶת, וְכָל הָעָם הָיוּ עוֹנִין אָמֵן וְהַלְלוּיָהּ אַחַר הָעוֹבֵר לִפְנֵי הַתֵּיבָה, וּבְנוֹ עוֹנֶה דְּבָרִים שֶׁל תִּפְלוּת, וְלֹא אָמַר לוֹ אָבִיו שׁוּם דָּבָר", עס איז געווען אמאל יום טוב סוכות אין שול, אלע מתפללים האבן שיין געדאווענט הלל, און עס איז געווען א איד וואס זיין זון האט נישט געדאווענט און נישט געזאגט הלל, נאר ער האט גערעדט ניבול פה וכו' אין שול הויך פאר אלעמען, "וְאָמְרוּ לוֹ הַבְּרִיּוֹת שֶׁיִּמְחֶה בִּבְנוֹ", מענטשן זענען געגאנגען רעדן צו דעם איד ער זאל אכטונג געבן אויף זיין זון, מען האט אים געזאגט: "געב אכטונג אויף דיין זון, ער דאווענט נישט און ער רעדט שמוציג וכו'", דער איד האט זיך נישט וויסנדיג געמאכט, "וְהֵשִׁיב וְאָמַר לָהֶם: 'מָה אֶעֱשֶׂה לוֹ, תִּינוֹק הוּא, יְשַׂחֵק'", ער האט געזאגט עס איז גארנישט, ער איז נאך א קינד, "שׁוּב לְמָחָר עָשָׂה כֵּן, כָּל אוֹתָן יְמֵי הֶחָג עָנָה בְּנוֹ דְּבָרִים שֶׁל תִּפְלוּת וְלֹא אָמַר לוֹ אָבִיו שׁוּם דָּבָר", אזוי איז געווען א גאנץ יום טוב סוכות, טאג נאך טאג, מען האט אים געבעטן ער זאל אכטונג געבן אויף זיינע קינדער, אבער ער האט אלץ געזאגט עס איז גארנישט, ער איז נאך א קינד, "לֹא יָצְתָה אוֹתָהּ שָׁנָה לֹא שְׁנִיָּה וְלֹא שְׁלִישִׁית עַד שֶׁמֵּתוּ אִשְׁתּוֹ וּבָנָיו וּבֶן בְּנוֹ וְיָצְאוּ לוֹ חֲמֵשׁ עֶשְׂרֵה נְפָשׁוֹת בְּתוֹךְ בֵּיתוֹ, וְלֹא נִשְׁתַּיֵּר לוֹ אֶלָּא שְׁנֵי בָּנִים, אֶחָד חִגֵּר וְסוּמָא וְאֶחָד שׁוֹטֶה וְרָשָׁע", פירט אויס אליהו הנביא, עס איז נישט אריבער אפאר יאר ביז זיין גאנצע משפחה איז אים אויסגעשטארבן און עס איז נאר געבליבן צוויי קינדער - איינער א בלינדער און א הינקעדיגער, און א קינד א שוטה א רשע; זעט מען פון דעם אז מען דארף מחנך זיין קינדער אפילו ווען זיי זענען נאך גאר קליין.

(עס איז וויכטיג צו וויסן, ווען מען רעדט צו קינדער פון קדושה - דארף מען רעדן מיט פייער און התלהבות, מען מוז דאס רעדן מיט א שטארקקייט, אז נישט קען זיין יצא שכרו בהפסידו, עס קען ווערן א ליצנות, השם ישמרינו).

דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

בעזרת ה' יתברך

יום ה' פרשת קרח, כ"ח סיון, שנת תשפ"ד לפרט קטן

לכבוד ... נרו יאיר

איך האב ערהאלטן דיין בריוו.

מוהרא"ש זאגט אין שו"ת ברסלב אז ספר הכוזרי איז נישט קיין ספר חקירה, מען קען לערנען דעם ספר.

דער עיקר זאלסטו זיך פירן בתמימות ופשיטות, זאג יעדן טאג תהלים און רעד צום אייבערשטן. דער רבי האט אונז אנטפלעקט דער סוד ווי אזוי מען קען ווערן א גרויסער צדיק; דורך זיך פירן ווי א פראסטאק. דער רבי האט געזאגט ער האט זיך אזוי געפירט, און דורכדעם איז ער צוגעקומען צו די מדריגות. אויך זאגט רבי נתן (חיי מוהר"ן, סימן תקכ): "היה אוהב מאוד את העבודות הפשוטות של האנשים הפשוטים יראי ה' וכו", דער רבי האט זייער ליב געהאט די וועג ווי אזוי פשוט'ע אידן דינען דעם אייבערשטן, "והיה אוהב מאד מי שיכול לומר הרבה תחנות ובקשות בתוך הסדורים הגדולים וכו", און דער רבי האט ליב געהאט די וואס זאגן אסאך תפילות אין די גרויסע גראבע סידורים.

דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

בעזרת ה' יתברך

יום א' פרשת קרח, כ"ד סיון, שנת תשפ"ד לפרט קטן

לכבוד ... נרו יאיר

איך האב ערהאלטן דיין בריוו.

דערמאנסט מיר די מעשה וואס האט פאסירט ביים רבי'ן מיט איינער פון די תלמידים וואס האט זיך געקריגט מיט זיין ווייב. אמאל איז דער רבי געזיצן ביים טיש מיט זיינע תלמידים, אינמיטן האט זיך דער רבי אנגערופן: "ווי וואגט זיך צו קומען צו מיין טיש איינער וואס האט נישט קיין ריינע מחשבות", און דער רבי האט זיך אויפגעשטעלט, ער איז אריין אין זיין צימער און מער נישט געוואלט בלייבן זיצן ביים טיש. ווען דער אינגערמאן האט געזען ווי דער רבי גייט אריין אין צימער, האט ער זיך אויפגעשטעלט, ער איז צוגעגאנגען צום רבינ'ס צימער און אנגעהויבן וויינען, און זיך איינגעבעטן ביים רבי'ן, ביז דער רבי איז צוריק ארויסגעקומען און ווייטער ממשיך געווען די תורה. וואס איז געווען די מעשה מיט דעם אינגערמאן? מוהרא"ש פלעגט דערציילן, אז דער אינגערמאן האט זיך אביסל צעאמפערט מיט זיין ווייב בעפאר ער איז געקומען צום רבי'ן, און דער רבי האט שוין נישט געוואלט זיצן מיט אים ביי איין טיש, אזוי שטארק האט דער רבי מקפיד געווען מען זאל האבן שלום בית; ווייל אז מען קריגט זיך אין שטוב - האט מען נישט קיין מח; מען ווערט אויס מענטש, און נאכדעם פאלט מען אראפ אין א טיפע גרוב.

ביסט געקומען צו פארן צום רבי'ן און דארט ביים רבי'ן זיך געקריגט מאן און ווייב, עד כדי כך אז דו ביסט אוועק געפארן אן ענדיגן די תיקון הכללי; ווייל דער רבי וויל נישט מען זאל זיך קריגן, אז מען קומט צום רבי'ן דארף מען לעבן בשלום.

בעט זיך איבער און מער זאלסטו זיך נישט קריגן, דאס וועט זיין דיין תשובה.

דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

בעזרת ה' יתברך

יום א' פרשת שלח, י"ז סיון, שנת תשפ"ד לפרט קטן

מרת ... תחי'

איך האב ערהאלטן אייער בריוו.

כיבוד אב ואם האט נישט קיין גרעניץ, וויפיל מען טוט די מצוה - דארף מען נאך און נאך טון; כיבוד אב ואם האט נישט קיין שיעור. חכמינו זכרונם לברכה דערציילן (ירושלמי פאה, ג.) מען האט געפרעגט די שאלה פון דעם הייליגן תנא רבי אליעזר: "עַד הֵיכָן הוּא כִּיבּוּד אָב וָאֵם", ביז וויפיל איז א מענטש מחויב צו מכבד זיין זיינע עלטערן? האט רבי אליעזר געענטפערט: "וְלִי אַתֶּם שׁוֹאֲלִין", וואס פרעגט איר מיר, "לְכוּ שָׁאֲלוּ לְדָּמָה בֶּן נְתִינָה", גייט פרעגן דמה בן נתינה, "רֹאשׁ פְּטַרְבּוֹלֵי הָיָה", ער איז געווען פון די גרעסטע גענעראלן אין די מיליטער, "פַּעַם אַחַת הָיְתָה אִמּוֹ מְסֲטַרְתּוֹ", איינמאל האט אים זיין מאמע געשלאגן מיט א שוך, "בִּפְנֵי כָּל בּוּלֵי שֶׁלּוֹ", פאר אלע סאלדאטן וואס זענען געווען אונטער אים, "וְנָפַל קוֹרְדְקוֹן שֶׁלָּהּ מִיָדָהּ", און די שוך איז אראפגעפאלן פון אירע הענט, "וְהוֹשִׁיט לָהּ שֶּׁלֹּא תִּצְטַעֵר", האט ער זיך אראפגעבויגן אויפצוהייבן די שוך און דאס געגעבן פאר זיין מאמע אז זי זאל זיך נישט דארפן אראפבייגן און זיך מצער זיין, מיט דעם האט זיי רבי אליעזר געענטפערט: "נישטא קיין שיעור, מען איז מחויב מכבד זיין טאטע מאמע אפילו עס איז שווער".

א פרוי נאך איר חתנה איז נישט מחויב מיט כיבוד אב ואם, אזוי שטייט אין הלכה (שלחן ערוך יורה דעה סימן רמ, סעיף יז): "הָאִשָּׁה אֵין בְּיָדָהּ לַעֲשׂוֹת" א פרוי האט נישט די מעגליכקייט צו מכבד זיין די עלטערן, "שֶׁהִיא מְשֻׁעְבֶּדֶת לְבַעֲלָהּ" ווייל זי דארף אלעס טון פאר איר מאן, "לְפִיכָךְ הִיא פְּטוּרָה מִכִּבּוּד אָב וָאֵם בְּעוֹדָהּ נְשׂוּאָה", דעריבער איז זי פטור, ווייל זי איז מחויב צו מכבד זיין איר מאן. אבער עס איז א קלארע הלכה (ש"ך, סעיף קטן יט): "אם אין בעלה מקפיד, חייבת בכל דבר שאפשר כמו האיש", אויב איר מאן איז נישט קעגן דאס וואס זי איז איז מכבד איר טאטע - איז זי מחויב מכבד זיין א טאטע פינקט אזוי ווי א מאן איז מחויב זיי צו מכבד זיין, און ווי איר שרייבט איז אייער מאן אן ערליכער און ער איז נישט מקפיד, אדרבא, ער אליין איז זייער מכבד אייערע עלטערן; זאלט איר ווייטער מכבד זיין אייערע עלטערן, און דאס ווערט גערעכנט ביים אייבערשטן ווי מען איז מכבד דעם אייבערשטן אליין.

דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

בעזרת ה' יתברך

יום א' פרשת שלח, י"ז סיון, שנת תשפ"ד לפרט קטן

מרת ... תחי'

איך האב ערהאלטן אייער בריוו.

עס איז נישטא וואו צו אנטלויפן, נאר צום אייבערשטן און צו די תורה. טוט די עצה וואס די פייגל האט געטון; חכמינו זכרונם לברכה דערציילן (שמות רבה כז, ג): עס איז געווען א פייגל וואס מען האט איר געזוכט צו כאפן, וואו זי איז נאר געגאנגען - איז מען איר נאכגעלאפן, זי האט זיך באהאלטן אין אלע סארט פלעצער, אבער איבעראל זענען געקומען די פאנגערס איר טשעפען, איז די פייגל אויפגעקומען מיט א געדאנק: 'איך וועל זיך באהאלטן אינעם פאלאץ פונעם קעניג, ווייל דארט וועט קיינער זיך נישט טרויען צו קומען שיסן אויף מיר'.

נעמט דעם תהלים און זינגט די לידער פון דוד המלך, ווי ער זינגט צו זיך (תהילים סא, ה): "אֶחֱסֶה בְסֵתֶר כְּנָפֶיךָ סֶּלָה" איך טו זיך באהאלטן אונטער דיינע פליגלען; דוד המלך האבן אלע געוואלט הרג'ענען, מען האט געשאסן אויף אים אלע סארט באמבעס, דוד המלך האט זיך באהאלטן ביים אייבערשטן (שם יח, ג): "ה' סַלְעִי" דער אייבערשטער איז מיין פעלז, "וּמְצוּדָתִי" און מיין פעסטונג, "וּמְפַלְטִי" און מיין רעטער, "אֵלִי" דער אייבערשטער, "צוּרִי" איז מיין פעלז, "אֶחֱסֶה בּוֹ" איך טו זיך ביי אים באשיצן, "מָגִנִּי" מיין פּאַנצער, "וְקֶרֶן יִשְׁעִי, מִשְׂגַּבִּי" און מיין שטארקער באשיצער.

עס איז זייער וויכטיג עס זאל שפילן הויך פרייליכע ניגונים אין שטוב, בעיקר ניגוני אמונה, דאס וועט האלטן די קינדער רואיג. אזוי ווי די קולות פון די ערעפלאנען און באמבעס - דערשרעקן, אזוי איז פארקערט, פרייליכע לידער פון אמונה – בארואיגן; עס געבט כח און נעמט אוועק אלע שרעק.

דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

בעזרת ה' יתברך

יום ד' פרשת במדבר, כ"ח אייר, מ"ג לעומר, שנת תשפ"ד לפרט קטן

לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר

איך האב ערהאלטן דיין בריוו.

די גרינגסטע וועג ארויסצונעמען אזעלכע פחדים איז דורך רעדן אסאך פון אמונה, פשוט'ע ווערטער; רעד מיט דיינע קינדער: "דער אייבערשטער איז דא, ער איז אלעס, ער מאכט אלעס, ער טוט אלעס, עס קען נישט פאסירן קיין שלעכטס פארן מענטש נאר אויב מען זאגט אזוי אין הימל, מען קען נישט כאפן א קלאפ אין פינגער נאר אז מען האט אזוי אויסגערופן אין הימל", אזוי ווי די הייליגע חכמים זאגן (חולין ז.): "אֵין אָדָם נוֹקֵף אֶצְבָּעוֹ מִלְּמַטָּה, אֶלָא אִם כֵּן מַכְרִיזִין עָלָיו מִלְּמַעְלָה"; דאס נעמט אוועק אלע פחדים, מען לעבט רואיג און זיכער.

קלוגע עלטערן ווארטן נישט אויף א בראך און נאכן בראך הויבט מען אן רעדן פון אמונה, נאר ווען מען קען נאר - רעדט מען מיט די קינדער פון אמונה. ווען עס איז דא א שמועס דרייט מען אריין מיט חכמה – אמונה; אז דער אייבערשטער איז אלעס, נאר ער טוט אלעס, ער מאכט אלעס, ער איז איבעראל; אזוי, אויב עפעס פאסירט - איז מען שוין אנגעגרייט.

דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

בעזרת ה' יתברך

יום ד' פרשת במדבר, כ"ח אייר, מ"ג לעומר, שנת תשפ"ד לפרט קטן

טייערער ... נרו יאיר

איך האב ערהאלטן דיין בריוו.

ביי אונז מאכט מען נישט קיין עסק פון די געבורטסטאג, נאר ווען מען איז עלטער, מען איז פארשטענדליך - ניצט מען אויס דעם טאג פאר א טאג פון תשובה, מען בארעכנט זיך 'וואו בין איך אויף דער וועלט? וואס טו איך און וואס קען איך מאכן נאך בעסער?' דאס איז ביי אונז א יום הולדת.

ביי די קינדער'ס געבורטסטאג פירט מען זיך אז די עלטערן וואונטשן אן דעם קינד ער זאל זיין פרייליך און ערליך, און מען העלפט דעם קינד טראכטן עפעס א גוטע קבלה זיך צו אונטערנעמען.

עס איז וויכטיג צו וויסן אז דער ענטפער איז נאר אז ביידע, סיי דער מאן און סיי די ווייב - ווילן הערן וואס דא שטייט, אבער אז די ווייב וויל יא מאכן א סעודה און זי ווארט אויף א מתנה, דאס איז ביי איר ממש א שטיק לעבן וכו' - דעמאלט קען מען מאכן אין שטוב פריוואט א סעודה און געבן א מתנה.

העיקר זאל זיין שלום מיט ליבשאפט.

בעזרת ה' יתברך

יום א' פרשת נשא, ג' סיון, מ"ז לעומר, שנת תשפ"ד לפרט קטן

לכבוד ... נרו יאיר

איך האב ערהאלטן דיין בריוו.

מען קען זיך גארנישט פארשטעלן דאס גרויסקייט פון התבודדות. דער רבי זאגט (לקוטי מוהר"ן חלק ב', סימן כה): "הִתְבּוֹדְדוּת הוּא מַעֲלָה עֶלְיוֹנָה וּגְדוֹלָה מִן הַכֹּל", התבודדות איז זייער א גרויסע זאך, עס איז גרעסער פון אלע עבודות, "דְּהַיְנוּ לִקְבֹּעַ לוֹ עַל כָּל פָּנִים שָׁעָה אוֹ יוֹתֵר, לְהִתְבּוֹדֵד לְבַדּוֹ בְּאֵיזֶה חֶדֶר אוֹ בַּשָּׂדֶה", א מענטש זאל זיך מאכן א צייט וואס ער לאזט אלעס אפ און ער גייט אין א פלאץ וואו קיינער איז נישט דארט, "וּלְפָרֵשׁ שִׂיחָתוֹ בֵּינוֹ לְבֵין קוֹנוֹ בִּטְעָנוֹת וַאֲמַתְלָאוֹת, בְּדִבְרֵי חֵן וְרִצּוּי וּפִיּוּס, לְבַקֵּשׁ וּלְהִתְחַנֵּן מִלְּפָנָיו יִתְבָּרַךְ, שֶׁיְּקָרְבוֹ אֵלָיו לַעֲבוֹדָתוֹ בֶּאֱמֶת", זיך אויסשמועסן מיטן אייבערשטן און זיך אויסגיסן דאס הארץ, בעטן דעם אייבערשטן ער זאל רחמנות האבן אויף אים און אים מקרב זיין צו אים.

התבודדות איז נישט טראכטן, התבודדות איז רעדן צום אייבערשטן, אזוי ווי א זון רעדט צו זיין טאטע און אזוי ווי מען רעדט זיך אויס דאס הארץ צו א גוטער פריינד, דאס ברענגט צו די העכסטע מדריגות, און דאס האט דער רבי גערעדט מיט אונז, און מוהרא"ש דערציילט (פעולת הצדיק, סימן תכג-תכד) דער רבי איז געגאנגען א שפאציר מיט רבי נתן, אזוי שפאצירנדיג האט דער רבי ארויפגעלייגט זיין האנט אויף רבי נתנ'ס אקסל און אים געזאגט די ווערטער: "אוּן וַוייטֶער אִיז זֵייעֶר גוּט אַז מֶען רֶעדְט זִיךְ אוֹיס דָאס הַארְץ פַארְן אֵייבֶּערְשְׁטְן אַזוֹי וִוי מֶען רֶעדְט זִיך אוֹיס פַאר אַ גוּטְן פְרֵיינְד"; דער רבי האט אים דעמאלט אנפלעקט דעם זאך פון התבודדות, אז א מענטש זאל זיך צוגעוואוינען צו רעדן צום אייבערשטן אויף זיין שפראך וואס ער איז צוגעוואוינט צו רעדן, אים אלעס דערציילן און גארנישט פארהוילן פונעם אייבערשטן.

רבי נתן זכרונו לברכה האט דערציילט: "ווען דער רבי האט ארויף געלייגט זיין האנט אויף מיין אקסל און מיר געזאגט די ווערטער 'אוּן וַוייטֶער אִיז זֵייעֶר גוּט אַז מֶען רֶעדְט זִיךְ אוֹיס דָאס הַארְץ פַארְן אֵייבֶּערְשְׁטְן אַזוֹי וִוי מֶען רֶעדְט זִיךְ אוֹיס פַאר אַ גוּטְן פְרֵיינְד' - האב איך גלייך געשפירט אז איך האב שוין א וועג צו מצליח צו זיין אין לעבן, ווייל וואס עס זאל נאר נישט אריבערגיין אויף מיר - וועל איך זיך נישט פארלירן, נאר גיין צום אייבערשטן און אים אלעס דערציילן.

דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

בעזרת ה' יתברך

יום א' פרשת במדבר, כ"ה אייר, מ' לעומר, שנת תשפ"ד לפרט קטן

לכבוד ... נרו יאיר

איך האב ערהאלטן דיין בריוו.

זייער גוט האסטו געטון אז דו ביסט געבליבן העלפן דיין ווייב, דאס איז געווען די גאנצע שיעור, מען זאל העלפן אין שטוב די ווייב מיט די קינדער, און אז מען קומט צום רבי'ן - דארף מען פאלגן דעם רבי'ן, אזוי ווי מוהרא"ש האט דערציילט, רבי נתן איז אמאל געגאנגען צום רבינ'ס ציון אינאיינעם מיט זיין תלמיד רבי נחמן טולטשינער, אויפ'ן וועג צום ציון האט זיך צעריסן די רעקל פון רבי נחמן טולטשינער, האט אים רבי נתן געזאגט: "גיי פאררעכט דיר דיין רעקל, ווייל דער רבי זאגט (לקוטי מוהר"ן חלק א', סימן קכז) מען זאל אכטונג געבן אז די בגדים זאלן נישט זיין צעריסן", אבער רבי נחמן טולטשינער האט זייער שטארק געוואלט זיין אינאיינעם מיט רבי נתן ביים ציון איז ער מיטגעגאנגען מיט רבי נתן, ער האט געטראכט ער וועט שפעטער פארנייען זיין רעקל, האט אים רבי נתן געזאגט: "פארוואס קומסטו צו א רבי, אז דו פאלגסט נישט דעם רבי'ן?!"

העלף דיין ווייב מיט די קינדער. שיעורים קען מען הערן אויפן טעלעפאן, שיעורים קען מען הערן ווען די קינדער שלאפן, ווען אלעס איז רואיג. דער רבי האט אונז זייער געווארענט מיר זאלן מכבד זיין די ווייב (שיחות הר"ן, סימן רסד): "כִּי אָמַר", דער רבי האט געזאגט מען דארף זייער אכטונג געבן אויף די ווייב, "הֲלֹא הַנָּשִׁים הֵם סוֹבְלִים צַעַר וְיִסּוּרִים גְּדוֹלִים מְאֹד מְאֹד מִיַּלְדֵיהֶם, צַעַר הָעִבּוּר וְהַלֵּדָה וְהַגִּדּוּל, כַּאֲשֶׁר יָדוּעַ לַכֹּל עֹצֶם מַכְאוֹבָם וְצַעֲרָם וְיִסּוּרֵיהֶם", ווייל זיי גייען אריבער זייער אסאך ווייטאג פון צער גידול בנים, צער לידה וכו'.

דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

בעזרת ה' יתברך

יום ב' פרשת במדבר, כ"ו אייר, מ"א לעומר, שנת תשפ"ד לפרט קטן

מרת ... תחי'

איך האב ערהאלטן אייער בריוו.

קיינמאל זאלט איר נישט ארייננעמען פרעמדע מענטשן אין שטוב; עס איז א גרויסע סכנה, די גאנצע שטוב קען חרוב גיין. דאס איז אייער תשובה, איר זאלט זיך זייער היטן נישט צו רעדן מיט פרעמדע מענער, נישט קוקן אויף פרעמדע מענער, און זיכער נישט עובר זיין אויף איסור יחוד.

אז איר קענט זיך אריבערכאפן קיין אומאן צום הייליגן רבינ'ס ציון, געבן א פרוטה לצדקה און זאגן די צען קאפיטלעך תהילים - זאלט איר דאס טון, ווייל דער רבי האט מבטיח געווען, אפילו אויב מען האט געטון שווערע ביטערע עבירות, אויב וועט מען קומען צו זיין ציון אין אומאן און זאגן דארט די תיקון הכללי, די צען קאפיטלעך תהילים [קאפיטל טז, לב, מא, מב, נט, עז, צ, קה, קלז, קנ], "אפילו אם עצמו וגברו עוונתיו ופשעיו", אפילו די עבירות זענען זייער גרויס - וועט ער מתקן זיין דעם מענטש (חיי  מוהר"ן, סימן רכה).

דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

בעזרת ה' יתברך

יום ד' פרשת במדבר, כ"ח אייר, מ"ג לעומר, שנת תשפ"ד לפרט קטן

לכבוד ... נרו יאיר

איך האב ערהאלטן דיין בריוו.

וואויל איז דיר אז דו געבסט אכטונג אויף די געפילן פון די קינדער, דו געבסט זיי גוטע ווערטער, דו בויסט אויף זייער נפש; דאס איז ביים אייבערשטן אזוי טייער און אזוי דערהויבן.

האב סבלנות צו די קינדער, און אז א קינד פארשטייט נישט - זאלסטו אים נישט פארשעמען, און אז ער וויל פארשטיין - זאלסטו לערנען מיט אים, און אז ער פרעגט נאכאמאל - זאלסטו אים נאכאמאל זאגן; דאס איז אויב דער קינד בעט דיר זאלסט מיט אים לערנען, און אויב דער קינד בעט נישט - זאלסטו אים נישט מוטשען צו פארשטיין, נאר לאז אים זיצן אין כיתה. אזוי ווי די הלכה איז (שלחן ערוך יורה דעה סימן רמה, סעיף ט): "אֲפִלּוּ תִּינוֹק שֶׁאֵינוֹ מֵבִין לִקְרוֹת", א קינד וואס פארשטייט נישט, "לֹא יְסַלְּקוּהוּ מִשָּׁם", זאל מען נישט אוועק שיקן, "אֶלָּא יֵשֵׁב עִם הָאֲחֵרִים", מען זאל אים לאזן זיצן מיט די קינדער, "אוּלַי יָבִין", וועט ער פארשטיין.

געב אלע קינדער גוטע ווערטער, זאג יעדן איינעם שטילערהייט: "דו ביסט מיין בעסטער תלמיד", און אויב די קינדער וועלן דיר פרעגן: "דער רבי זאגט עס פאר נאך קינדער..." זאלסטו זיי זאגן: "אמת, איך האב נאר בעסטע תלמידים", און פאר די קינדער וואס האבן נישט קיין שטארקע הבנה, זיי זאלסטו נאך מער מקרב זיין און זיי אויפבויען, דאס וועט זיי געבן כח פאר זייער גאנצע לעבן, זיך צו קענען שלאגן מיט די שווערע ביטערע נסיונות.

דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

בעזרת ה' יתברך

יום ה' פרשת במדבר, כ"ט אייר, מ"ד לעומר, שנת תשפ"ד לפרט קטן

מרת ... תחי', קרית ברסלב

איך האב ערהאלטן אייער בריוו.

די ספרד'ישע אידן עסן נישט קיין פיש מיט מילך, ביי זיי איז דאס אסור, אבער אונז אשכנז'ישע אידן עסן מילך מיט פיש, נאר מיר פירן זיך נישט צו עסן פיש מיט קעז (טשיז) ווייל עס איז א סכנה, און דער רבינו בחיי ברענגט (שמות כג, יט) אויפן פסוק "לא תבשל גדי בחלב אמו", בשם חכמי הרופאים, אז עסן קעז מיט פיש ברענגט סערייעסעס (קרעץ).

דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

בעזרת ה' יתברך

יום ב' פרשת במדבר, כ"ו אייר, מ"א לעומר, שנת תשפ"ד לפרט קטן

לכבוד ... נרו יאיר

איך האב ערהאלטן דיין בריוו.

דו שרייבסט אליין דעם ענטפער, ווייל פון שרייען און דערנידערן א קינד - דורכדעם ווערט דאס קינד אינערליך אנגעצויגן און נישט זיכער מיט זיך, און דאס איז אויך גורם די אלע פראבלעמען וכו' וכו'. אזוי ווי דער רבי זאגט (ספר המידות אות כעס, סימן כד): "עַל יְדֵי כַּעַס מוֹלִיד בָּנִים שׁוֹטִים", דורך כעס געבוירט מען קינדער שוטים; ווייל דאס שרייען און דאס דערנידערן לאזט זיי נישט ווערן אנטוויקלט וכו' וכו'.

ענדערש זאלסטו אים געבן אסאך כבוד, אים אויפבויען; זאגן: "ביסט אזוי גוט", "ביסט אזוי געשיקט", "ביסט אזוי געלונגען", און ווען ער טוט זאכן שטייט און דו ווילסט שרייען, זאלסטו אים אויסלויבן; זאג אים: "ווי גוט ביסטו", "ווי שנעל טוסטו". דער הייליגער רבי זאגט (לקוטי מוהר"ן חלק א', סימן רב): "כָּל מִי שֶׁשִּׂכְלוֹ קָטָן בְּיוֹתֵר, צָרִיךְ לַחֲלֹק לוֹ כָּבוֹד בְּיוֹתֵר", ווי ווייניגער שכל מען האט - דארף מען מער כבוד, "כִּי כָּל מַה שֶּׁשִּׂכְלוֹ יוֹתֵר קָטָן, הוּא יוֹתֵר חָפֵץ בְּכָבוֹד", ווייל די וואס האבן ווייניג שכל - דארפן מער כבוד; דאס איז די וועג פון קליגע עלטערן, שטענדיג אויסלויבן די קינדער.

בעט דעם אייבערשטן זאלסט מקבל זיין די שכל פון צדיק וואס לערנט אונז ווי זיך אומגיין מיט די קינדער, רחמנות האבן אויף די קינדער; ווייל נאר אז מען האט שכל פון צדיקים האט מען רחמנות אויף די קינדער. אזוי ווי דער רבי זאגט (ספר המידות אות בנים, סימן צו): "מִי שֶׁאֵין לוֹ רַחֲמָנוּת עַל בָּנָיו", ווער עס האט נישט רחמנות אויף זיינע קינדער, "בְּיָדוּעַ שֶׁאֵין לוֹ חֵלֶק בַּשֵּׂכֶל דִּקְדֻשָּׁה", איז א סימן אז ער האט נישט קיין שכל; ווייל מען טאר נישט קלאפן קינדער, מען טאר נישט דערנידערן קינדער, און אז קינדער נעמען ארויס פון די כלים - דארף מען זיי מחנך זיין מיט סבלנות און מיט זיכערקייט, נישט מיט געשריי און מיט דערנידערן.

דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

בעזרת ה' יתברך

יום ה' פרשת בהר, ט"ו אייר, ל' לעומר, שנת תשפ"ד לפרט קטן

לכבוד ... נרו יאיר

איך האב ערהאלטן דיין בריוו.

בנוגע זיך אפערירן, זיך צו שניידן (סליוון) - צוליב דיין געזונט; אויב דער דאקטער זאגט דיר אז דו ביסט אין א סכנה פון איבערוואג און מען דארף אפערירן - זאלסטו זיך אפערירן.

דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.