בעזרת ה' יתברך

יום ה' פרשת יתרו, ל"ב שובבי"ם, י"ח שבט, שנת תשפ"ג לפרט קטן

לכבוד ... נרו יאיר

איך האב ערהאלטן דיין בריוו.

דו ווייסט דאך אז ביים רבי'ן איז געווען א יסוד היסודות "שלום בית"; דער רבי האט אונז זייער געווארנט מיר זאלן מכבד זיין די ווייב (שיחות הר"ן, סימן רסד): "כִּי אָמַר, הֲלֹא הַנָּשִׁים הֵם סוֹבְלִים צַעַר וְיִסּוּרִים גְּדוֹלִים מְאֹד מְאֹד מִיַּלְדֵיהֶם, צַעַר הָעִבּוּר וְהַלֵּדָה וְהַגִּדּוּל, כַּאֲשֶׁר יָדוּעַ לַכֹּל עֹצֶם מַכְאוֹבָם וְצַעֲרָם וְיִסּוּרֵיהֶם", דער רבי האט געזאגט, מען דארף זייער אכטונג געבן אויף די ווייב, ווייל זיי גייען אריבער זייער אסאך ווייטאג פון צער גידול בנים, צער לידה וכו'.

גיי מיט איר אויף וואקאציע; וואס איז אזוי געפערליך צו גיין אביסל מיט די ווייב זיך אפרוען, עס איז נישט כדאי צו מאכן וועגן דעם א רייבעריי, געב נישט דעם סמ"ך מ"ם ער זאל צעברעכן דיין שטוב, געב אכטונג אויף דיין שלום בית. דער הייליגער רבי זאגט (שם, סימן רסג): "שֶׁזֶּה מַעֲשֶׂה בַּעַל דָּבָר", דאס איז מעשה בעל דבר, "שֶׁמַּנִּיחַ אֶת עַצְמוֹ עַל זֶה מְאֹד, לְקַלְקֵל הַשָּׁלוֹם שֶׁל בְּנֵי הַנְּעוּרִים", דער יצר הרע מאכט מען זאל זיך צעטיילן, "כְּדֵי שֶׁיִּתָּפְסוּ בִּמְצוּדָתוֹ חַס וְשָׁלוֹם עַל יְדֵי זֶה", אזוי כאפט ער אריין דעם מענטש ביי אים אין זאק אריין, "כִּי הוּא אוֹרֵב עַל זֶה מְאֹד, לְתָפְסָם בִּנְעוּרֵיהֶם עַל יְדֵי קִלְקוּל הַשְּׁלוֹם בַּיִת חַס וְשָׁלוֹם, שֶׁגּוֹרֵם בְּעַרְמוּמִיּוּתוֹ לְקַלְקֵל הַשָּׁלוֹם שֶׁבֵּינֵיהֶם", ער לאקערט אויף יונגע פארפעלקער זיי צו צעטיילן, און אזוי כאפט ער זיי אריין אין שמוציגע עבירות.

גיי מיט איר וואקאציע, גיי מיט איר איינקויפן, גיי נישט אויף א פלאץ וואו עס איז דא פריצות. אז דו גייסט זיך אפרוען - זאלסטו נישט גיין צום ים וואו עס איז דא פריצות, גיי מיט איר שפאצירן און איינקויפן, וועט זי לעבן מיט דיר בשלום.

דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

בעזרת ה' יתברך

יום ה' פרשת בשלח, כ"ה שובבי"ם, י"א שבט, שנת תשפ"ג לפרט קטן

לכבוד ... נרו יאיר

איך האב ערהאלטן דיין בריוו.

זאג נישט אז די עצות העלפן דיר נישט, ענדערש טראכט 'מן הסתם טו איך נישט גענוג די עצות'. אזוי ווי רבי נתן דערציילט (שיחות הר"ן, סימן קע) "פַּעַם אַחַת שָׁאַלְתִּי אוֹתוֹ" איך האב אמאל געפרעגט דעם רבי'ן: "מַדּוּעַ כַּמָּה יְרֵאִים הִתְיַגְּעוּ בַּעֲבוֹדַת ה' הַרְבֵּה מְאֹד (שֶׁקּוֹרִין הָארִיוֶוין) וְאַף עַל פִּי כֵן לֹא הִגִּיעוּ לְמַדְרֵגַת הַצַּדִּיקִים הַגְּדוֹלִים", עס זענען געווען אסאך ערליכע אידן וואס האבן געהארעוועט אין עבודת השם און מיט דעם אלעם זענען זיי נישט אנגעקומען צו די גרויסע מדריגה פון צדיקים, ווי קען דאס זיין? "הֵשִׁיב בִּפְשִׁיטוּת", האט דער רבי מיר געענטפערט מיט דעם לשון: "מִן הַסְּתָם הָאבְּן זֵייא נִישְׁט גִּיהָארִיוֶועט, כִּי הַכְּלָל: שֶׁעִקָּר הוּא הַיְגִיעָה, וְהַכֹּל לְפִי רֹב הַמַּעֲשֶׂה", ווייל אויב מען הארעוועט, מען טוט די עצות פון צדיקים - איז מען זוכה צו ווערן א צדיק.

ווייל ווי שטארק דיין יצר הרע איז - זענען די עצות פון די הייליגע צדיקים נאך שטערקער, ווי טיף געפאלן דו ביסט - זענען די צדיקים בכח אויך דיך ארויס צו שלעפן פון דיין שאול תחתית. אז דער רבי זאגט לערנען משניות יעדן טאג העלפט - איז דאס אזוי, עס העלפט. דער רבי זאגט (שיחות הר"ן, סימן יט) "שֶׁאֲפִילּוּ אוֹתָן הָאֲנָשִׁים הָרְחוֹקִים מִן הַקְּדֻשָּׁה מְאֹד, שֶׁנִּלְכְּדוּ בִּמְצוּדָה רָעָה, עַד שֶׁרְגִילִין בַּעֲבֵרוֹת חַס וְשָׁלוֹם רַחֲמָנָא לִצְלָן", אפילו א מענטש וואס איז זייער ווייט פון די קדושה - ער טוט עבירות רחמנא לצלן און ער איז שוין אראפגעפאלן אין שאול תחתית, "אַף עַל פִּי כֵן, הַכֹּחַ שֶׁל הַתּוֹרָה גָּדוֹל כָּל כָּךְ, עַד שֶׁיְּכוֹלָה לְהוֹצִיא אוֹתָם מִן הָעֲבֵרוֹת שֶׁרְגִילִין בָּהֶם חַס וְשָׁלוֹם, וְאִם יַעֲשׂוּ לָהֶם חֹק קָבוּעַ וְחִיּוּב חָזָק לִלְמֹד בְּכָל יוֹם וָיוֹם כָּךְ וְכָךְ, יִהְיֶה אֵיךְ שֶׁיִּהְיֶה; בְּוַדַּאי יִזְכּוּ לָצֵאת מִמְּצוּדָתָם הָרָעָה עַל יְדֵי הַתּוֹרָה, כִּי כֹּחַ הַתּוֹרָה גָּדוֹל מְאֹד", אויב וועט ער זיך מאכן א קביעות צו לערנען יעדן טאג 'כך וכך' - וועט ער סוף כל סוף ארויסגיין פון זיין בלאטע, ווייל די כח פון תורה איז אזוי גרויס אז עס נעמט ארויס דעם מענטש פון זיין שלעכטס.

זאג נישט: "איך האב פרובירט די עצות און מיר העלפט דאס נישט", עס אז נישט וואר; אז דער רבי זאגט לימוד התורה ראטעוועט פון פגם הברית - וועט דיר דאס העלפן. דער רבי האט דאך געזאגט פאר רבי נתן (חיי מוהר"ן, סימן תקעג) ווען רבי נתן האט איבערגעפרעגט אויב די עצה פון לערנען תורה קען אויך העלפן אויף פגם הברית, הוצאת זרע לבטלה רחמנא לצלן, האט דער רבי געשריגן אויף אים: "דו ווייסט ווי גרויס דער כח פון תורה איז, תורה איז העכער פון אלעס!" אפילו א מענטש וואס איז צוגעקלעבט אין די עקלדיגע עבירה פון פגם הברית, הוצאת זרע לבטלה רחמנא לצלן, אויב וועט ער לערנען יעדן טאג תורה וועט ער ארויסקריכן פון אלעם שלעכטס און ווערן אן ערליכער איד.

אזוי אויך נעם די עצה פון תפילה והתבודדות. דער רבי זאגט מען זאל זיך אויסרעדן צום אייבערשטן, אים דערציילן אלעס וואס גייט אריבער, ווי שטארק דער יצר הרע ברענט; זאלסטו דאס טון איינמאל און נאכאמאל און טויזנט מאל און הונדערט טויזנט מאל - ביז מען וועט רחמנות האבן פון הימל אויף דיר און מען וועט דיר העלפן.

גיי אין א ווינקל וואו קיינער זעט נישט וואס דו טוסט און רעד צום אייבערשטן. דערצייל אים ווי שטארק עס ברענט אין דיר דער יצר הרע, וויין צו אים אין דיין שפראך, זאג אים: "רבונו של עולם איך בין אזא רחמנות, איך קען זיך נישט העלפן, איך בין אזוי אראפגעפאלן אין אריך אנפין דקליפה, איך היט נישט מיינע אויגן, איך קוק אויף פרעמדע פרויען, איך פארליר מיין שכל, איך פארליר מיין מח, איך פארברען מיין נשמה מיטן קוקן אויף עבירות, ראטעווע מיך, העלף מיר מיט דיין גרויס רחמנות!" אזוי זאלסטו שרייען צו אים אן א שיעור מאל, וועסטו ווערן א גרויסער צדיק מיט הייליגע אויגן.

כאפ זיך אן מיט די צוויי עצות, ווער נישט פארלוירן ווען דו זעסט אז דו פאלסט נאך. אז דו פאלסט נאכאלץ זאלסטו ווייטער לויפן צום משניות און זאגן נאך א פרק און נאך א פרק, און גיי נאכאמאל זיך מתבודד זיין - וועסטו ווערן אפגעהיטן פון אלעם שלעכטס.

דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

בעזרת ה' יתברך

יום ב' פרשת שמות, ט"ז טבת, שנת תשפ"ג לפרט קטן

לכבוד ... נרו יאיר

איך האב ערהאלטן דיין בריוו.

היטן די אויגן איז די וויכטיגסטע זאך. חכמינו הקדושים זאגן (ירושלמי ברכות א, ה): "לִיבָּא וְעֵינָא תְּרֵין סָרְסוּרִין דְּחֲטָאָה", דאס הארץ און אויגן זענען די מעקלער פאר עבירות, "אָמַר הַקָּדוֹשׁ בָּרוּךְ הוּא", דער אייבערשטער זאגט, "אִי יְהָבְתְּ לִי לִבְּךָ וְעֵינֶיךָ", אויב דו וועסט מיר געבן די צוויי זאכן, דיין הארץ מיט דיינע אויגן - "אֲנָא יְדַע דְּאַתְּ לִי", ווייס איך אז דו ביסט מיינער. נאך זאגן די הייליגע חכמים (במדבר רבה י, ב): "מָה רָאָה הַקָּדוֹשׁ בָּרוּךְ הוּא לִשְׁאֹל מִיִּשְׂרָאֵל הַלֵּב וְהָעֵינַיִם שֶׁיִּהְיוּ אַחֲרָיו", פארוואס האט דער אייבערשטער געבעטן פון אידישע קינדער מען זאל היטן די אויגן און די הארץ? "לְפִי שֶׁהָעֲבֵרָה תְּלוּיָה בָּהֶם", ווייל אין די אויגן און הארץ איז אנגעהאנגען דאס טון עבירות; "הָעֵינַיִם רוֹאוֹת אֶת הַזּוֹנָה", ווייל אז מען קוקט עבירות, "וְהַלֵּב מְהַרְהֵר אַחֲרֶיהָ", נאכדעם גליסט מען צו טון עבירות, ביז מען פאלט אראפ אין טון עבירות רחמנא לצלן.

וואס זאל איך דיר זאגן, קוקן אין מקוה אויף מענטשן וואס זענען אויסגעטון - איז א פשוט'ע קראנקהייט. מוהרא"ש טייטשט וואס שטייט אין די תוכחה (דברים כח, לד): "וְהָיִיתָ מְשֻׁגָּע מִמַּרְאֵה עֵינֶיךָ אֲשֶׁר תִּרְאֶה", וועסט משוגע ווערן פון וואס דו זעסט; זאגט מוהרא"ש דאס מיינט מען, דער וואס היט נישט די אויגן, דער איז פשוט משוגע. דער הייליגער רבי זאגט (לקוטי מוהר"ן חלק א, סימן לו) אז אלע משוגעים קומט פון ניאוף רחמנא לצלן.

איך בעט דיר זייער, הויב אן היטן דיינע אויגן, הער אויף קוקן אין מקוה; אז דו וועסט ווייטער מפקיר זיין דיינע אויגן - וועט נישט נעמען לאנג ביז מען וועט דיך ארויספירן מיט בזיונות, עס וועט זיין גרויסע בזיונות וכו'. דער רבי זאגט (ספר המדות אות ראיה, סימן ח): "מִי שֶׁעוֹצֵם עֵינָיו מֵרְאוֹת בְּרָע", ווער עס קוקט נישט קיין שלעכטס, "עַל יְדֵי זֶה נִצּוֹל מִבִּזְיוֹנוֹת", ווערט געראטעוועט פון בזיונות.

הער אויף קוקן. מיין נישט אז עס איז נישט מעגליך; ווען מען רעדט צו מענטשן פון נישט קוקן ניאוף מיינט מען אז דאס איז נישט שייך, מענטשן זענען נעבעך אזוי איינגעטינקען אין די עקלדיגע עבירה, אז מען מיינט עס איז נישט שייך אפצולאזן. אבער עס איז נישט אזוי, מען קען אין איין סעקונדע ווערן א געזונטער מענטש, אויפהערן קוקן.

נעם די עצה פון תפילה והתבודדות, זוך אויף א שטילע פלאץ וואו קיינער איז נישט דארט, גיי אהין און שמועס זיך אויס מיטן אייבערשטן אויף דיין מאמע לשון, בעט אים ער זאל רחמנות האבן אויף דיר, דערצייל אים ווי קראנק דו ביסט, זאג: "רבונו של עולם, וואס טו איך? איך בין אזוי צעדריידט, איך בין זיך מפקיר מיינע אויגן, איך קוק עבירות, איך שטיי אין מקוה און קוק און קוק, איך בין אזוי משוגע, העלף מיר, ראטעווע מיך, איך זאל זיך קענען היטן מיינע אויגן און זיין אן ערליכער איד".

דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט שנעל תשובה טון.

בעזרת ה' יתברך

יום א' פרשת וירא, י"ב מר-חשון, שנת תשפ"ג לפרט קטן

לכבוד ... נרו יאיר

איך האב ערהאלטן דיין בריוו.

דאס ערשטע זאך זאלסטו וויסן אז דער אייבערשטער איז מוחל אויב מען טוט תשובה, בפרט אז דו ביסט נאך א קינד, נאך אביסל גייסטו ווערן א בר מצוה בחור - קענסטו יעצט אנהויבן א נייער בלעטל אין לעבן. דער הייליגער זוהר זאגט (משפטים, צח.) ווען א קינד ווערט בר מצוה - ווערט ער ניי געבוירן, אזוי ווי עס שטייט (תהילים ב, ז): "אֲנִי הַיּוֹם יְלִדְתִּיךָ", ער באקומט א הייליגע נשמה, עיין שם.

דאס וואס דו פרעגסט וואס דו קענסט טון פאר שמירת עיניים? ווען דו גייסט אין גאס ברענט אין דיר א פייער צו קוקן אויף מיידלעך, דו ווערסט פארברענט, נאכדעם וואס דו ביסט שוין אראפגעפאלן אין די ערגסטע עבירות, קיינער האט דיר נישט געזאגט זיך צו היטן, דו האסט שוין עובר געווען אויף די הארבסטע עבירות, גילוי עריות רחמנא לצלן, און יעצט האסטו זיך דערוויסט פון הייליגן רבי'ן, און ווי מער דו הערסט און לערנסט פון רבי'ן - זעסטו אין וואס פאר א פלאנטער דו ביסט אריינגעפאלן.

נעם די עצה פון הייליגן רבי'ן, פון זאגן יעדן טאג משניות; הויב אן ששה סדרי משנה כסדרן, גיי אין א סדר, פון מסכת ברכות און אזוי ווייטער. אפילו דו פארשטייסט נישט דאס לערנען - זאלסטו זאגן די ווערטער פון די הייליגע תורה, דאס וועט אויסרייסן דיין אלטע געוואוינהייט, עס וועט דיר מאכן פאר א גרויסער צדיק. אזוי ווי דער רבי זאגט (שיחות הר"ן, סימן יט): "שֶׁאֲפִילּוּ אוֹתָן הָאֲנָשִׁים הָרְחוֹקִים מִן הַקְּדֻשָּׁה מְאֹד", אפילו א מענטש וואס איז זייער ווייט פון קדושה, "שֶׁנִּלְכְּדוּ בִּמְצוּדָה רָעָה, עַד שֶׁרְגִילִין בַּעֲבֵרוֹת חַס וְשָׁלוֹם רַחֲמָנָא לִצְלָן", ער טוט עבירות רחמנא לצלן, און ער איז שוין אראפגעפאלן אין שאול תחתית, "אַף עַל פִּי כֵן, הַכֹּחַ שֶׁל הַתּוֹרָה גָּדוֹל כָּל כָּךְ, עַד שֶׁיְּכוֹלָה לְהוֹצִיא אוֹתָם מִן הָעֲבֵרוֹת שֶׁרְגִילִין בָּהֶם חַס וְשָׁלוֹם, וְאִם יַעֲשׂוּ לָהֶם חֹק קָבוּעַ וְחִיּוּב חָזָק לִלְמֹד בְּכָל יוֹם וָיוֹם כָּךְ וְכָךְ, יִהְיֶה אֵיךְ שֶׁיִּהְיֶה, בְּוַדַּאי יִזְכּוּ לָצֵאת מִמְּצוּדָתָם הָרָעָה עַל יְדֵי הַתּוֹרָה, כִּי כֹּחַ הַתּוֹרָה גָּדוֹל מְאֹד"; אויב וועט ער זיך מאכן א קביעות צו לערנען יעדן טאג "כך וכך" - וועט ער סוף כל סוף ארויסגיין פון זיין בלאטע, ווייל די כח פון תורה איז אזוי גרויס אז עס נעמט ארויס דעם מענטש פון זיין שלעכטס.

רבי נתן האט דערציילט (חיי מוהר"ן, סימן תקעג): "ווען דער רבי האט געזאגט דעם שיחה, האב איך געפרעגט דעם רבי'ן צי תורה קען העלפן אזא איינעם וואס איז אראפגעפאלן אין די עבירה פון פגם הברית - הוצאת זרע לבטלה רחמנא לצלן? האט דער רבי געשריגן אויף מיר און געזאגט: 'דו ווייסט ווי גרויס דער כח פון תורה איז? תורה איז העכער פון אלעס'"; און אפילו אז א מענטש ליגט נעבעך אין די עקלדיגע עבירה פון פגם הברית - הוצאת זרע לבטלה רחמנא לצלן, אויב ער וועט לערנען יעדן טאג 'כך וכך' וועט ער ווערן אן ערליכער איד.

אויך זאלסטו זיך מתבודד זיין; דערצייל דעם אייבערשטן דיין גאנצע פרשה, אלעס אלעס זאלסטו אים דערציילן, שעם זיך נישט. שמועס מיט'ן אייבערשטן אויף דיין שפראך, דערצייל אים אז דו האסט גארנישט געוויסט, מען האט דיר נישט געלערנט, און אזוי ביסטו נעבעך אנגעקומען צו די הארבסטע זאכן. און בעט דעם אייבערשטן ער זאל דיר פארגעבן און דיך מקרב זיין צו אים, אזוי זאלסטו טון טאג נאך טאג, וואך נאך וואך - וועסטו זען אז דער אייבערשטער וועט דיך מקרב זיין צו אים, און דו וועסט וואקסן א גרויסער צדיק.

די צוויי עצות וועלן דיר העלפן; דארפסט נאר האבן אביסל סבלנות, אויסווארטן מיט געדולד, מיט אסאך חיזוק. ווייל דער יצר הרע וועט זען ווי דו הויבסט אן אנטלויפן פון אים וועט ער דיר פרובירן נאכלויפן, ער וועט דיר נישט וועלן אזוי שנעל אויפגעבן. אבער שרעק זיך נישט, ווייל די הייליגע צדיקים, דער הייליגער רבי - איז שטערקער און גרעסער פון אלע קליפות, און מיט זיינע עצות און חיזוק וועסטו ווערן א גרויסער צדיק.

דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

בעזרת ה' יתברך

יום ה' פרשת במדבר, ג' סיון, מ"ז לעומר, שנת תשפ"ב לפרט קטן

... תחי'

איך האב ערהאלטן אייער בריוו.

די ערגסטע זאך איז אויפגעבן אויפ'ן לעבן; אפילו א מענטש זאל טון דאס ערגסטע אין לעבן - איז דא פאר אים א וועג צוריק צו קומען צום אייבערשטן און צו האבן א גוט לעבן.

אז איר האט זיך שטילערהייט געקויפט א סמארטפאן און דארט געזען עבירות - דארפט איר וויסן אז מען קען אלץ פאררעכטן; אז איר וועט תשובה טון, איר וועט מער נישט קוקן קיין עבירות, איר וועט זיך מתוודה זיין צום אייבערשטן און אים בעטן ער זאל אייך מוחל זיין - וועט איר אלעס פאררעכטן.

א שאד אויף בחורים און מיידלעך, טייערע נשמות, אז זיי ווייסן נישט אז ווען מען קוקט עבירות מאכט מען זיך אליינס שאדן, מען פארלירט דעם טעם פון לעבן, מען ווערט דערביטערט, מען פארלירט די טעם פון לעבן, אלעס איז אנגעהאנגען אין די זאך: אין קדושה וטהרה; ווי נאר מען איז פוגם, מען טוט עבירות - פארלירט מען אלעס.

אויב איר וועט אוועקווארפן די שלעכטע טעלעפאן, איר וועט מער נישט קוקן די זאכן, און איר וועט זאגן יעדן טאג תהלים און זיך מתבודד זיין צום אייבערשטן – וועט איר מיט די צייט צוריק באקומען די טעם פון וועלן לעבן, איר וועט צוריק ווערן א פרייליכע מיידל, איר וועט זיין גליקליך און צופרידן.

הויבט אן א שיעור אין תהילים; זאגט יעדן טאג אביסל תהילים אין א רייע און פארציילט די גאנצע מעשה פאר'ן אייבערשטן, ווען און ווי און מיט וועם איר זענט געגאנגען קויפן א טעלעפאן און פארוואס איר האט עס געטון. שעמט זיך נישט, דערציילט אלעס פאר'ן אייבערשטן, רעדט צו אים שטילערהייט אין א פלאץ וואו קיינער הערט נישט, זאגט פאר'ן אייבערשטן פינקטליך וואס איר האט געזען, אלע עקלדיגע זאכן, אלע גרויליגע זאכן, און ווי דאס הרג'עט אייך, איר קענט גארנישט טראכטן, עס קומט אריין א גאנצע צייט אין אייער מחשבה די עקלדיגע זאכן; וועט איר זען עס וועט אוועקגיין, און מיט דער צייט וועט איר צוריק באקומען אייער טעם אין לעבן.

דער רבי האט צוגעזאגט, דער וואס מאכט התבודדות, דער וואס רעדט צום אייבערשטן, שמועסט מיט'ן אייבערשטן - ווערט מיט די צייט א גרויסער צדיק.

דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

בעזרת ה' יתברך

יום ד' פרשת אמור, י' אייר, כ"ה לעומר, שנת תשפ"ב לפרט קטן

לכבוד ... נרו יאיר

איך האב ערהאלטן דיין בריוו.

איידער דו גייסט ארויס אין גאס זאלסטו מאכן א תפילה אז דער אייבערשטער זאל דיר היטן דיינע אויגן, און ווען דו ביסט אויפ'ן וועג זאלסטו זיך מתבודד זיין, בעט דעם אייבערשטן אויף שמירת עיניים.

דא האסטו א קליינע תפילה צו בעטן אויף שמירת עיניים:

"הייליגער באשעפער איך בעט דיר זייער, היט מיך פון שלעכטס; העלף מיר איך זאל קענען היטן מיינע אויגן. איך וויל זיין ערליך, איך וויל זיין הייליג; איך ווייס אז אלעס איז געוואנדן אין היטן די אויגן, אויב חס ושלום מען איז מפקיר די אויגן - פארמאכן זיך אלע ליכטיגקייטן, עס ווערט א חורבן; אבער עס אז מיר אזוי שווער, איך שפיר אסאך מאל ווי איך קען זיך בכלל נישט קאנטראלירן.

דעריבער קום איך צו דיר טאטע זיסער, רחם עלי, דערבארעם זיך אויף מיר, העלף מיר, געב מיר כח איך זאל היטן מיינע אויגן, איך זאל געדענקען די שאדן וואס איך טו זיך אליינס מיט'ן נישט היטן די אויגן, מען פארלירט אלע גוטע זאכן. העלף מיר איך זאל האבן כח זיך צו שטארקן נישט צו קוקן, איך זאל נאר טראכטן פון דיר.

רבונו של עולם איך וויל זיין פרייליך, ווייל ווען איך בין פרייליך קען איך זיך היטן מיינע אויגן. די הייליגע צדיקים האבן אונז מגלה געווען אז מיט שמחה ווערט מען אפגעהיטן פון פגם הברית; בעט איך דיר טאטע זיסער, העלף מיר איך זאל זיך קענען מתגבר זיין אויף מיין עצבות ומרה שחורה, איך זאל זיין נאר פרייליך, יהי לרצון אמרי פי והגיון לבי לפניך ה' צורי וגואלי".

דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

בעזרת ה' יתברך

יום ד' פרשת פקודי, כ"ט אדר א', ערב ראש חודש אדר ב', שנת תשפ"ב לפרט קטן

לכבוד ... נרו יאיר

איך האב ערהאלטן דיין בריוו.

אשרינו מה טוב חלקינו אז מיר ווייסן פונעם הייליגן רבינ'ס עצות. פאר די עצה צו קענען מעביר סדרה זיין, פאר דעם אליינס האט זיך געלוינט די גאנצע התקרבות צום רבי'ן; מיר זאלן יעדן טאג עפענען דעם חומש און לערנען חומש רש"י איינגעטיילט אויפ'ן וואך, זונטאג ביז שני, מאנטאג ביז שלישי, און אזוי ווייטער, ביז סוף וואך האבן געענדיגט לערנען חומש רש"י, - פאר דעם אליינס איז שוין אלעס כדאי געווען.

ווער רעדט נאך פאר די הדרכה ווי אזוי צו לעבן אין שטוב; דער רבי לערנט אונז מיר זאלן זיך פירן מיט די תורה און נישט צולייגן חומרות וכו'. בפרט ווען עס קומט צו דברים שבינו לבינה וכו' דארף מען זייער אכטונג געבן נישט צו לעבן מיט חומרות, מען דארף וויסן אז ווען מען מעג וכו' - מען מעג אלעס, און ווען מען טאר נישט וכו' - טאר מען נישט.

מוהרא"ש פלעגט אונז דערציילן, אין ברסלב איז געווען זייער א גרויסער צדיק, הרב הקדוש רבי אברהם בן רבי נחמן מטולטשין זכר צדיק לברכה (בעל מחבר ספר "באור הלקוטים"), ער פאר זיך איז געווען גענצליך מובדל ומופרש פון די וועלט, מיט דעם אלעם ווען מען פלעגט אים בעטן הדרכות בענינים שבינו לבינה וכו', פלעגט ער שטענדיג זאגן: "קִינְדֶערְלֶעךְ, הִיט אַייךְ פוּן כְּרִיתוּת"; דאס הייסט מען זאל זיך אכטונג געבן צו היטן הלכות טהרה, מען זאל חזר'ן די הלכות צו וויסן נישט נכשל צו ווערן אין קיין שום הלכה, אבער נישט צולייגן קיין שום פרישות; נאר ווען מען מעג - מעג מען אלעס וכו' און אין די טעג וכו' - זאל מען היטן אלע הלכות.

די אלע וואס לערנען מיט חתנים און מיט כלות פאלשע לימודים פון פרישות וכו' - זיי זענען שולדיג אין דעם וואס אינגעלייט און ווייבלעך פאלן אראפ אין עבירות רחמנא לצלן. דער דור איז איין שטיק הפקר, איין שטיק פריצות, די גאס איז אויסגעלאסן מיט די עקלדיגסטע אויסגעלאסנסטע עבירות רחמנא לצלן, מען דארף רחמי שמים נישט דורך צו פאלן מיט עבירות רחמנא לצלן; וואלט דער חתן באקומען הדרכה צו לעבן אן ערליכע לעבן וואלט ער געווען זאט, ער וואלט נישט געזוכט קיין עבירות, נאר צוליב די פאלשע לימודים - פאלן מענטשן אראפ אין עבירות רחמנא לצלן.

גיי הפצה, פארשפרייט דעם רבינ'ס ספרים, די הייליגע קונטרסים וואס מוהרא"ש האט געשריבן, ארויסגענומען פון רבינ'ס ספרים אויף א גרינגע שפראך פאר'ן דור, זיי אפראטעווען זייער לעבן.

וואויל איז דער וואס פארשפרייט דעם הייליגן רבינ'ס עצות.

דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

בעזרת ה' יתברך

יום ד' פרשת ראה, כ"ו מנחם-אב, שנת תשפ"א לפרט קטן

לכבוד ... נרו יאיר

איך האב ערהאלטן דיין בריוו.

וויסן זאלסטו, ווען א מענטש האט חרטה אויף זיינע נישט גוטע מעשים, ער שעמט זיך זייער פונעם אייבערשטן מיט וואס ער האט געטון און ער טוט תשובה, ער נעמט זיך פאר אז ער גייט מער נישט טון די זאכן - איז דער אייבערשטער אים מוחל און ער איז זוכה צו קומען צו די העכסטע דרגא, העכער ווי אלע צדיקים. אזוי ווי חכמינו זכרונם לברכה זאגן (ברכות לד.): "בְּמָקוֹם שֶׁבַּעֲלֵי תְּשׁוּבָה עוֹמְדִים, אֵין צַדִּיקִים גְמוּרִים יְכוֹלִים לַעֲמוֹד שָׁם", בעלי תשובה קומען אן אין א העכערע פלאץ וואו צדיקים קענען זיין; ווייל זיי זענען שוין געווען פארכאפט ביי די נישט גוטע און זיי האבן זיך פון דארט ארויסגעריסן און צוריק געקומען צום אייבערשטן.

מען קען זיך גארנישט פארשטעלן ווי גרויס תשובה איז; די הייליגע חכמים זאגן (מדרש שוחר טוב, ה): "אֲפִילוּ עוֹמֵד אָדָם וְעוֹשֶׂה גְדִישִׁין שֶׁל עֲבֵירוֹת", אפילו א מענטש האט געטון בערג פון עבירות, "אוֹמֵר הַקָּדוֹשׁ בָּרוּךְ הוּא, יַעֲשֶׂה אָדָם תְּשׁוּבָה וַאֲנִי מוֹחֵל לוֹ", זאגט דער אייבערשטער ער זאל תשובה טון און איך וועל אים מוחל זיין, נאך זאגן די הייליגע חכמים (ילקוט הושע, תקלב): "בְּנֹהַג שֶׁבָּעוֹלָם, אָדָם הַמְבַזֶּה אֶת חֲבֵרוֹ בָּרַבִּים", ווען א מענטש פארשעמט איינעם ברבים, "וּלְאַחַר זְמַן מְבַקֵּשׁ לְרַצּוֹת אוֹתוֹ", נאך א שטיק צייט וויל ער יענעם איבערבעטן, "הוּא אוֹמֵר", ווען ער בעט יענעם איבער, זאגט דער וואס איז פארשעמט געווארן: "אַתָּה מְבַזֶּה לִי בָּרַבִּים וּמִתְרַצֶּה לִי בֵּינִי לְבֵינְךָ", דו האסט מיר פארשעמט ברבים און יעצט בעטסטו מיר איבער פריוואט?! "לֵךְ וְהָבֵא אוֹתָם אֲנָשִׁים שֶׁבִּזִּיתַנִי בִּפְנֵיהֶם", ברענג די מענטשן וואס האבן געהערט ווי דו האסט מיר פארשעמט, "וַאֲנִי מִתְרַצֶּה לָךְ", נאר אזוי וועל איך דיר מוחל זיין, "אֲבָל הַקָּדוֹשׁ בָּרוּךְ הוּא אֵינוֹ כֵּן", אבער דער אייבערשטער איז נישט אזוי, "אֶלָּא אָדָם עוֹמֵד וּמְחָרֵף וּמְגַדֵּף בַּשׁוּק", א מענטש וואס האט געלעסטערט דעם אייבערשטן אין גאס, אלע האבן געהערט ווי ער רעדט קעגן דעם אייבערשטן, "וְהַקָּדוֹשׁ בָּרוּךְ הוּא אוֹמֵר לוֹ", זאגט דער אייבערשטער: "עֲשֵׂה תְּשׁוּבָה בֵּינִי לְבֵינְךָ וַאֲנִי מְקַבֶּלְךָ", בעט מיר איבער, אפילו פריוואט, און איך וועל דיר מוחל זיין.

זיי נישט מיואש, הייב אן פונדאסניי; אפילו דו ביסט שוין אראפגעפאלן אזויפיל מאל, דיין מח איז דיר פארדריידט, דיין קאפ טראכט נאר פון עבירות רחמנא לצלן און דו האלסט אין איין פאלן; הייב אן פונדאסניי דינען דעם אייבערשטן, דו קענסט נאך זיין א גרויסער צדיק. אז דו וועסט זיך אויסוויינען צום אייבערשטן, דו וועסט אים בעטן ער זאל דיר מוחל זיין אויף וואס דו האסט געטון - וועסטו קומען אזוי הויך, ביז'ן אייבערשטן אליינס. אז מען טוט תשובה קומט מען אן ביז'ן אייבערשטן, אזוי ווי חכמינו זכרונם לברכה זאגן (ילקוט הושע, שם): "מִנְהָגוֹ שֶׁל עוֹלָם, אָדָם יוֹרֶה חֵץ, כַּמָּה מַהֲלָךְ", ווען מען שיסט א פייל, וויי ווייט קען דאס פליען? עס קען פליען אזוי ווייט ווי א בית כור אדער כורים, "כַּמָּה גָּדוֹל כּוֹחָהּ שֶׁל תְּשׁוּבָה, שֶׁמַּגַּעַת עַד כִּסֵּא הַכָּבוֹד", אבער ווען מען טוט תשובה קומט מען ביז'ן אייבערשטן אליינס, אזוי ווי עס שטייט (הושע יד, ב): "שׁוּבָה יִשְׂרָאֵל עַד ה' אֱלֹקֶיךָ".

טייערער ליבער ברודער, נעם די עצה פון הייליגן רבי'ן, די עצה פון התבודדות, די עצה וואס משיח וועט אויסלערנען פאר די גאנצע וועלט; גיי אין א שטילע פלאץ, א פלאץ וואו קיינער געפונט זיך נישט און רעד זיך אויס צום אייבערשטן, דערצייל אים דיינע יונגע יארן, דערצייל אים וואס דו האסט אלץ געטון, וואו דו ביסט געפאלן; דערצייל אים ווי דו האסט געקוקט אינעם טעלעפאן פון דיינע עלטערן, דערצייל אים ווי שווער עס איז דיר יעצט ווען דו האסט שוין אין קאפ נישט גוטע זאכן; בעט דעם אייבערשטן די ווערטער וואס דוד המלך בעט אין תהילים, אינעם קאפיטל פון תשובה (נא): "לֵב טָהוֹר בְּרָא לִי אֱלֹקִים", הייליגער באשעפער געב מיר א נייע הארץ, "וְרוּחַ נָכוֹן חַדֵּשׁ בְּקִרְבִּי", א נייע גייסט, א ריינע גייסט - באשאף אין מיר, קוק אריין אין די ווערטער פון די קאפיטל ווי דוד המלך טוט תשובה, ווי ער בעט זיך ביים אייבערשטן; זאג די קאפיטל, לייג אריין די ווערטער: "רבונו של עולם האב רחמנות אויף, מיר מעק אויס מיינע זינד, 'הֶרֶב כַּבְּסֵנִי מֵעֲוֹנִי', וואש מיר אסאך אפ פון מיינע זינד, 'וּמֵחַטָּאתִי טַהֲרֵנִי', רייניג מיר פון מיין עבירה, הייליגער באשעפער האב רחמנות אויף מיר, זיי מיר מוחל, 'כִּי פְשָׁעַי אֲנִי אֵדָע', ווייל איך ווייס מיינע זינד, 'וְחַטָּאתִי נֶגְדִּי תָמִיד', מיינע זינד שטייען פאר מיר א גאנצן צייט, איך האב שטענדיג חרטה דערויף, דעריבער בעט איך דיר, 'הַסְתֵּר פָּנֶיךָ מֵחֲטָאָי', קוק נישט אויף מיינע עבירות, 'וְכָל עֲונֹתַי מְחֵה', מעק זיי אויס; רבונו של עולם, העלף מיר איך זאל מער נישט זינדיגן, 'לֵב טָהוֹר בְּרָא לִי אֱלֹקִים', באשאף מיר א נייעם הארץ, 'וְרוּחַ נָכוֹן חַדֵּשׁ בְּקִרְבִּי', א נייע גייסט געב מיר, איך זאל מער נישט זינדיגן; מיין אלטע קאפ, מיין אלטע הארץ איז אזוי פארשמירט, איך דארף א נייע הארץ, 'אַל תַּשְׁלִיכֵנִי מִלְּפָנֶיךָ', הייליגער באשעפער, ווארף מיר נישט אוועק פון דיר, זיי מיר מקרב צו דיר, געב מיר נאך א שאנס, 'וְרוּחַ קָדְשְׁךָ אַל תִּקַּח מִמֶּנִּי', נעם נישט אוועק פון מיר דיין הייליגקייט, איך וויל זיין הייליג, איך וויל זיין ערליך, עס איז מיר אזוי שווער; וויפיל איך פרוביר פאל איך צוריק, מיין קאפ איז מיר אזוי פארדריידט".

אזוי זאלסטו בעטן ביי התבודדות, וויין צום אייבערשטן; ער הערט דיר אויס, ער ווארפט דיר נישט אוועק אפילו ער ווייסט פונקטליך יעדע מעשה, דיבור און מחשבה דיינע.

דו שרייבסט אז מענטשן וואלטן נישט גערעדט מיט דיר ווען זיי ווייסן ווער דו ביסט, אבער דער אייבערשטער ווארפט נישט אוועק קיין שום מענטש. חכמינו זכרונם לברכה זאגן (שמות רבה יט, ד) אויפ'ן פסוק (איוב לא, לב): בַּחוּץ לֹא יָלִין גֵּר - "אֵין הַקָּדוֹשׁ בָּרוּךְ הוּא פּוֹסֵל לִבְרִיָּה, אֶלָּא לַכֹּל הוּא מְקַבֵּל; הַשְּׁעָרִים נִפְתָּחִים בְּכָל שָׁעָה, וְכָל מִי שֶׁהוּא מְבַקֵּשׁ לִכָּנֵס יִכָּנֵס", דער אייבערשטער ווארפט נישט אוועק קיין שום מענטש, די טירן זענען שטענדיג אפן, ווער עס וויל צוריקקומען צום אייבערשטן קען שטענדיג צוריקקומען צו אים; אז דו וועסט דאס טון יעדן טאג וועסטו זוכה זיין צו באקומען א נייעם הארץ, א נייעם קאפ און א נייעם מח, דו וועסט ווערן א גרויסער צדיק.

זע צו זאגן אביסל תהילים יעדן טאג. דער רבי זאגט (לקוטי מוהר"ן חלק ב', סימן עג): "מִי שֶׁרוֹצֶה לִזְכּוֹת לִתְשׁוּבָה, יִהְיֶה רָגִיל בַּאֲמִירַת תְּהִלִּים, כִּי אֲמִירַת תְּהִלִּים מְסֻגָּל לִתְשׁוּבָה", ווער עס וויל תשובה טון זאל זאגן תהילים; תהילים וועט דיר ברענגען דו זאלסט קענען שטיין שטארק און נישט צוריק פאלן.

דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

א כתיבה וחתימה טובה, א גוט געבענטשט יאר.

בעזרת ה' יתברך

יום ב' פרשת פנחס, י"ח תמוז, שנת תשפ"א לפרט קטן

לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר

איך פריי זיך זייער שטארק ווען דו שרייבסט מיר בריוון, דו שרייבסט שיין און קלאר, פול מיט תוכן.

איך בין זייער איבערגענומען פון דאס וואס דו שרייבסט מיר אז דו היטסט דיינע אויגן; אין אנהייב איז דאס געווען זייער שווער, אבער יעצט איז דאס שוין אסאך גרינגער.

אזוי גייט עס אין עבודת השם יתברך, אין אנהייב איז עס שווער, מען שפירט נישט גארנישט, און אז מען ברעכט דאס דורך – שפירט מען אלע טעמים פון גן עדן.

אז מען היט די אויגן, מען איז אפגעהיטן בקדושת היסוד – גייט אלעס גרינגער, דעמאלט שפירט מען א טעם אין דאווענען, א טעם אין לערנען, מען שפירט דעם אייבערשטן; און אז מען היט נישט די אויגן, מען קוקט אויף פרעמדע פרויען – ווערט אלעס פארלאשן.

דעריבער איז ביים רבי'ן געווען א וויכטיגע זאך קדושת היסוד, דער רבי האט זייער אסאך גערעדט פון קדושת היסוד, ווייל דאס איז דער יסוד פון אלעס, אז דער יסוד איז גוט – איז אלעס גוט, און אז דער יסוד איז שוואך, וואס מען טוט נאר – פאלט אראפ.

יעצט האט פאסירט א שרעקליכע פאסירונג אין פלארידע, א גרויסע בנין האט זיך צאמגעלייגט, הונדערטער מענטשן זענען באגראבן געווארן אין איין רגע, דארט זענען אויך דא אידן, מען ארבעט שוין א לאנגע צייט צוצוקומען צו די מענטשן, פון אפאר לענדער איז מען געקומען ראטעווען.

אלע וואונדערן זיך, ווי אזוי קען פאסירן אזא זאך, א בנין זאל זיך צאמלייגן? יעצט הערט מען אין די נייעס אז אז מען האט שוין פאראויס געזאגט אז דער יסוד איז שוואך, עס איז דא שפאלטענעס וכו', זעט מען אז דער עיקר איז דער יסוד, אז דער פונדאמענט איז שטארק – דעמאלט איז גוט.

אזוי איז ביים מענטש, אויב איז מען הייליג, מען היט די אויגן, מען היט דעם אות ברית קודש וואס איז דער יסוד פונעם מענטש, אזוי ווי אליהו הנביא האט מגלה געווען (הקדמת תיקוני זוהר): "יסוד סיומא דגופא, אות ברית קודש", - דאן קען מען מצליח זיין אין עבודת ה'.

איך בעט דיר זייער זאלסט זיך פירן מיט דרך ארץ צו אלעמען, בפרט צו דיינע מלמדים. ביים רבי'ן איז דרך ארץ פון די ערשטע זאכן. חבר זיך מיט די קינדער וואס האבן דרך ארץ, איך וועל זיך זייער פרייען אויב דו וועסט זיך פירן מיט דרך ארץ.

בעזרת ה' יתברך

יום ה' פרשת אחרי קדושים, י' אייר, שנת תשפ"א לפרט קטן

לכבוד ... נרו יאיר

איך האב ערהאלטן דיין בריוו.

איך בעט דיר זייער, זיי שטארק, זיי קלוג און זיי פאלגעדיג; קויף דיר נישט קיין טעלעפאן וואס מען קען זען אין דעם עבירות.

וואס זאל איך דיר זאגן טייערער ברודער, מיר האבן אין אונזער דור די שרעקליכע נסיון פון האבן מיט זיך די כלים אויף וואס מען קען זען עבירות מסוף העולם ועד סופו; די כלים האבן שוין אויסגעריסן טויזנטער אידישע בחורים און מיידלעך פון די הייליגע תורה. אז מען קוקט עבירות פארלירט מען אלעס, מען פארלירט די אמונה הקדושה און אז מען האט נישט קיין אמונה - האט מען שוין גארנישט, דאס ברענגט אז מען זאל אראפפאלן אין עבירות און פארלירן די אמונה און יראת שמים רחמנא לצלן.

איך האף דו וועסט אננעמען די פאר ווערטער וואס איך שרייב דיר פון הארץ, זאלסט נישט נעמען קיין טעלעפאן וואס מען קען זען אויף דעם עבירות; אויפ'ן מינוט וועט דיר עס אפשר נישט זיין אזוי באקוועם, אבער דיין לעבן וועט דיר זיין מער באקוועם, דיין עתיד וועט דיר זיין מער באקוועם; דו וועסט זיך נישט אזוי מוטשען אין לעבן.

די כלים איז א וועג ווי אזוי צו טראגן מענטשן צום טויט; דער סמ"ך מ"ם האט זיך געטראפן א גרינגע וועג ווי אזוי ער קען אראפווארפן אידישע קינדער, בחורים און מיידלעך - גרינגערהייט; אנשטאט דארפן ארבעטן טאג און נאכט זיי צו שלעפן אויף נישט גוטע פלעצער, האט ער היינט א גרינגע וועג, דער בחור קויפט זיך א סמארטפאון אדער א טעבלעט וכדומה לזה, דעמאלט דארף ער שוין נישט גיין אין ערגעץ; ער זיצט ביי זיך באהאלטן און קוקט דארט אפ אלע שמוץ וואס איז דא אויף די וועלט רחמנא לצלן.

בעט דעם אייבערשטן אויף דעם, דערצייל אים ווי שווער עס איז דיר; דערצייל דעם אייבערשטן אין דיין שפראך ווי שטארק עס ציט דיר צו האבן א טעלעפאן וואס מען קען זען אין דעם וכו' וכו', בעט אים ער זאל דיר געבן כח עומד צו זיין בנסיון.

אין דעם זכות וואס דו וועסט זיך היטן דיינע אויגן וועסטו באקומען א גוטע שידוך; א שידוך מיט טעם, א שידוך מיט חן; אויב מען היט נישט די אויגן קען מען נישט האבן קיין שלום בית. דער הייליגער צדיק רבי יהודה החסיד דערציילט (ספר חסידים, סימן שפז): "אָדָם אֶחָד הִתְעַנָּה כַּמָּה יָמִים שֶׁיַּזְמִין לוֹ הַקָּדוֹשׁ בָּרוּךְ הוּא אִשָּׁה שֶׁהוּא אוֹהֵב", א מענטש האט אסאך געפאסט אז ער וויל חתונה האבן מיט א פרוי וואס ער האט ליב, אויך האט ער געבטן דעם אייבערשטן אויף די שידוך, "וְלֹא נִתְקַיֵּם תַּעֲנִיתוֹ וּתְפִלָּתוֹ", און דער אייבערשטער האט נישט אנגענומען זיין געבעט מיט זיינע תעניתים, איז ער געקומען מיט טענות צום צדיק: "פארוואס האט מיר דער אייבערשטער נישט געגעבן די שידוך, איך האב אזויפיל געבעטן!" האט אים דער צדיק געזאגט: "אפשר איז דאס נישט דיין באשערטע זיווג?" דער מענטש האט זיך פארט נישט געוואלט בארואיגן, ער האט גע'טענה'ט: איך האב דאך אזויפיל געבעטן, איך האב אזויפיל געוויינט און געפאסט, דער אייבערשטער וואלט ווען געדארפט טוישן די גזירה און מיר אנשרייבן די שידוך וואס איך האב ליב, "אָמַר הַחָכָם: 'מִפְּנֵי שֶׁאַתָּה צוֹפֶה בַּנָּשִׁים'", האט אים דער צדיק געענטפערט, ווייל דו קוקסט אויף פרויען, דעריבער האט דער אייבערשטער דיר נישט נאכגעגעבן דיין געבעט, "זֶה הַצַּעַר הַבָּא עָלֶיךָ בִּשְׁבִיל שֶׁהָיִיתָ צוֹפֶה בַּנָּשִׁים, וְזִמֵּן לְךָ מַה שֶׁלֹא מָצְאָה חֵן בְּעֵינֶיךָ", דיין גאנצע צער וואס דו גייסט אריבער איז ווייל דו היטסט נישט דיינע אויגן, דעריבער האסטו באקומען אן אנדערע שידוך אן קיין חן.

איך האף אז די פאר ווערטער וועט דיר זיין פאר חיזוק נישט צו גיין קויפן קיין טעלעפאן און אנדערע כלי משחית וואס מען קען זען אין דעם שלעכטע זאכן.

דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

בעזרת ה' יתברך

יום א' פרשת וארא, כ"ו טבת, שנת תשפ"א לפרט קטן

לכבוד ... נרו יאיר

איך האב ערהאלטן דיין בריוו.

מען קען זיך נישט פארשטעלן דאס גרויסקייט פון עוסק זיין אין הפצה, מקרב זיין אידישע קינדער צום אייבערשטן.

דער הייליגער רבי נתן זכותו יגן עלינו, ווען ער איז געפארן קיין ארץ ישראל איז ער אנגעקומען קיין מצרים, דארט האט ער מפיץ געווען אפאר ספרים פון רבי'ן; זאגט רבי נתן (ימי מוהרנ"ת חלק שני, אות קטו): "בִּשְׁבִיל זֶה לְבַד כְּדַאי כָּל הַיִּסּוּרִים וְטִלְטוּלִים שֶׁיֵּשׁ לִי, שֶׁאֲנִי עַכְשָׁו כְּמוֹ בְּגָלוּת מִצְרַיִם, שֶׁאֲנִי נָע וָנָד וּמְטֻלְטָל וּמְבֻלְבָּל בַּאֲלֶכְּסַנְדְּרִיָּא שֶׁל מִצְרַיִם", פאר דעם אליינס איז מיר ווערד געווען אנצוקומען קיין מצרים, דורך גיין די שווערע ביטערע יסורים און די גאנצע שלעפ, "אֲשֶׁר מֵעוֹלָם לֹא עָלָה עַל דַּעְתִּי לִהְיוֹת כָּאן", איך האב נישט געטראכט אז איך וועל אין מיין לעבן אנקומען אין מצרים, "אֲבָל כְּשֶׁאֲנִי זוֹכֶה לְהַזְכִּיר בַּאֲלֶכְּסַנְדְּרִיָּא בַּשּׁוּק שֵׁם הַסֵּפֶר שֶׁל רַבֵּנוּ הַנּוֹרָא זִכְרוֹנוֹ לִבְרָכָה", אבער אז איך האב זוכה געווען צו דערמאנען נאר דעם נאמען פונעם ספר ליקוטי מוהר"ן פון הייליגן רבי'ן זכותו יגן עלינו אין גאס אין אלעקסאנדריע, "בִּשְׁבִיל זֶה הַכֹּל כְּדַאי", פארדעם אליינס אז שוין אלעס ווערד, "כְּפִי מַה שֶּׁאֲנִי מַאֲמִין וְיוֹדֵעַ קְצָת גְּדֻלַּת קְדֻשַּׁת נוֹרְאוֹת זֶה הַסֵּפֶר", לויט וויפיל איך ווייס ביי מיר דאס גרויסקייט פון די הייליגע ספרים.

רבי נתן האט געטראפן דארט א איד ר' אהרן, יענער האט געפרעגט רבי נתן אויב ער האט מיט זיך עפעס פרישע ספרים, רבי נתן האט אים געזאגט: "איך האב מיט מיר א נייעם ספר וואס איר האט נאכנישט געזען, דער ספר ליקוטי מוהר"ן"; מיט דעם האט זיך רבי נתן זייער מחי' געווען.

שפעטער שרייבט רבי נתן נאכאמאל (שם, סימן קכה; קכח): "בְּכָל הַדֶּרֶךְ שֶׁהָלַכְתִּי מִסְּטַנְבּוּל לַאֲלֶכְּסַנְדְּרִיָּא הָיָה לִי צַעַר כְּשֶׁזָּכַרְתִּי שֶׁאֲנִי מֻכְרָח עַתָּה לֵילֵךְ לְמִצְרַיִם", עס האט מיר זייער וויי געטון אז איך האב געדארפט אנקומען קיין מצרים; א פלאץ וואס די תורה זאגט (דברים יז, טז): "לֹא תֹסִפוּן לָשׁוּב בַּדֶּרֶךְ הַזֶּה עוֹד", מען זאל נישט צוריק גיין קיין מצרים; מיט דעם פריי איך זיך אז איך האב געקענט זיין ביי איינעם און אים מפיץ זיין די ספרים "לקוטי מוהר"ן" און "ספר המדות", זאגט רבי נתן: "וְזֶה יָקָר בְּעֵינַי מְאֹד שֶׁזָּכִיתִי לְהַשְׁאִיר סִפְרֵי רַבֵּנוּ זִכְרוֹנוֹ לִבְרָכָה בִּמְדִינָה רְחוֹקָה כָּזֹאת", דאס איז ביי מיר זייער חשוב, אז איך האב געקענט מפיץ זיין אין אזא ווייטע מדינה.

שטארק זיך ווייטער אין הפצה און היט זיך די אויגן, ווייל דער וואס האט שמירת עיניים - דער היט זיך די אויגן ווי אימער און דער וואס האט נישט קיין שמירת עיינים דער קען זיצן אין א פארמאכטע שטוב און קוקן די ערגסטע שמוץ רחמנא לצלן; הפצה איז נישט קיין סתירה מיט שמירת עיניים און שמירת עיניים איז נישט סותר הפצה, ווייל דער וואס היט נישט די אויגן, אים איז ביטער אן הפצה.

איך האף דו וועסט פארשטיין אויף למעשה ווי אזוי דו זאלסט זיך פירן.

בעזרת ה' יתברך

                                     יום ב' פרשת ויצא, ז' כסליו, שנת תשפ"א לפרט קטן

לכבוד ... נרו יאיר.

איך האב ערהאלטן דיין בריוו.

התבודדות איז די עצה פאר דיר; דער רבי האט אונז געגעבן אן עצה ווי אזוי מען קען זוכה זיין צו זיין אן ערליכער איד, דער רבי זאגט (ליקוטי מוהר"ן, חלק ב', סימן כה): "הִתְבּוֹדְדוּת הוּא מַעֲלָה עֶלְיוֹנָה וּגְדוֹלָה מִן הַכֹּל", התבודדות איז זייער א גרויסע זאך, עס איז גרעסער פון אלע עבודות, "דְּהַיְנוּ לִקְבֹּעַ לוֹ עַל כָּל פָּנִים שָׁעָה אוֹ יוֹתֵר, לְהִתְבּוֹדֵד לְבַדּוֹ בְּאֵיזֶה חֶדֶר אוֹ בַּשָּׂדֶה", א מענטש זאל זיך מאכן א צייט וואס ער לאזט אלעס אפ און ער גייט אין א פלאץ וואו קיינער איז נישט דארט, "וּלְפָרֵשׁ שִׂיחָתוֹ בֵּינוֹ לְבֵין קוֹנוֹ בִּטְעָנוֹת וַאֲמַתְלָאוֹת, בְּדִבְרֵי חֵן וְרִצּוּי וּפִיּוּס, לְבַקֵּשׁ וּלְהִתְחַנֵּן מִלְּפָנָיו יִתְבָּרַךְ, שֶׁיְּקָרְבוֹ אֵלָיו לַעֲבוֹדָתוֹ בֶּאֱמֶת", זיך אויסשמועסן מיט'ן אייבערשטן און זיך אויסגיסן דאס הארץ, אים בעטן אז ער זאל שוין רחמנות האבן אויף אים און אים מקרב זיין צו אים, און מען זאל רעדן צום אייבערשטן אויף מאמע לשון - אויף די שפראך וואס מען איז צוגעוואוינט צו רעדן, "כִּי בִּלְשׁוֹן הַקּדֶשׁ קָשֶׁה לוֹ לְפָרֵשׁ כָּל שִׂיחָתוֹ", ווייל אויף לשון הקודש איז שווער ארויס צו ברענגען אלעס וואס ליגט אויפ'ן הארץ, "וְגַם אֵין הַלֵּב נִמְשָׁךְ אַחֲרֵי הַדִּבּוּרִים, מֵחֲמַת שֶׁאֵינוֹ מֻרְגָּל כָּל כָּךְ בְּהַלָּשׁוֹן, כִּי אֵין דַּרְכֵּנוּ לְדַבֵּר בִּלְשׁוֹן הַקֹּדֶשׁ", ווייל מיר רעדן נישט קיין לשון הקודש, דערפאר איז שווער זיך אויסצורעדן דאס הארץ, "אֲבָל בִּלְשׁוֹן אַשְׁכְּנַז שֶׁמְּסַפְּרִים וּמְדַבְּרִים בּוֹ, קַל וְקָרוֹב יוֹתֵר לְשַׁבֵּר לִבּוֹ", אבער אז מען רעדט אויף די שפראך וואס מען איז צוגעוואוינט צו רעדן - דאן איז גרינגער זיך אויסצוגיסן דאס הארץ.

פאלג דעם רבי'ן, זוך אויף א שטילע פלאץ, גיי דארט יעדן טאג און גיס זיך אויס דיין הארץ, בעט דעם אייבערשטן ער זאל רחמנות האבן אויף דיר, אויף דיין נשמה; זאג פאר'ן אייבערשטן ווי שטארק דו ווילסט זיין ערליך, ווי שטארק דו ווילסט זיין אפגעהיטן פון עבירות. בעט אים ער זאל דיר מוחל זיין אויף אלעס וואס דו ביסט נכשל געווארן וועסטו זוכה זיין צו ווערן א גרויסער צדיק.

דאס איז די עצה ווי אזוי צו ווערן אן ערליכער איד, אזוי ווי דער רבי האט געזאגט (ליקוטי מוהר"ן, חלק ב', סימן כה; ק) ער האט געהערט פון אסאך צדיקים אז זיי אלע זענען צוגעקומען צו זייערע מדריגות נאר דורך תפילה והתבודדות, ווייל מען קען נישט זיין קיין ערליכער איד אן תפילה והתבודדות; ווען דער רבי האט דאס געזאגט זענען דארט געשטאנען אנשי שלומינו און זיי האבן אנגעפאנגען אויסרעכענען נעמען פון צדיקים, האט דער רבי געזאגט אויף יעדע נאמען וואס זיי האבן אויסגערעכנט אז אלע פון זיי האבן אים בפירוש געזאגט אז זיי זענען צוגעקומען צו זייערע מדריגות נאר דורך תפילה והתבודדות, דורך אסאך רעדן צום אייבערשטן.

דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

בעזרת ה' יתברך

ערב שבת קודש פרשת נצבים-וילך, כ"ב אלול, שנת תש"פ לפרט קטן

לכבוד ... נרו יאיר.

איך האב ערהאלטן דיין בריוו.

פון גוטס קומט נישט ארויס קיין שלעכטס; מקוה איז נישט דיין פראבלעם, דער וואס היט זיך נישט די אויגן האט צרות ביז'ן מקוה און נאכן מקוה וכו'. נישט מקוה איז דער פראבלעם, מקוה וועט דיר נאר רייניגן און ברענגען נענטער צום אייבערשטן.

אינטערעסאנט איז אז דו האסט נישט קיין ספיקות צו גיין אין גאס אדער גיין איינקויפן אין געשעפטן וכו' ווען דו ווערסט נכשל אין שמירת עיניים; דארט וואלסטו געדארפט טראכטן צי דו מעגסט גיין, דארט דארפסטו מאכן גדרים וסיגים - נישט צו גיין אין גוי'שע געשעפטן וואו עס איז אויסגעלייגט אויסגעלאסענע בילדער השם ישמרנו.

זיי מקפיד צו גיין אין מקוה; מקוה איז זייער גרויס, רבי נתן האט צוגעזאגט אז ווער עס וועט זיך טובל'ן יעדן טאג אין מקוה וועט האבן א תקוה, ער וועט ווערן אן ערליכער איד; בשעת די טובל'סט זיך זאלסטו בעטן שטילערהייט: "הייליגער באשעפער האב רחמנות אויף מיר, איך קען זיך נישט היטן מיינע אויגן, איך ווער פארברענט פון תאות ניאוף, ראטעווע מיר", אזוי זאלסטו בעטן ווען דו טובל'סט זיך צווישן די טבילות וועסטו ביים סוף ארויס קריכן פון דעם.

א כתיבה וחתימה טובה און א גוט געבענטשט יאר.

בעזרת ה' יתברך

יום ג' פרשת שמות, י"ז טבת, שנת תש"פ לפרט קטן

לכבוד ... נרו יאיר.

איך האב ערהאלטן דיין בריוו.

עס איז נישט קיין קונץ צו זינגען דעם ניגון וואס דו זינגסט אינעם בריוו, אז דיין ווייב האט א פראבלעם וכו' וכו'; מיין נישט אז אויב דו וועסט ארום גיין זינגען א ניגון אז דיין ווייב איז מיט די נערוון וועט מען אויף דיר רחמנות האבן, עס וועט דיר גארנישט העלפן און עס בארעכטיגט נישט וואס דו טוסט, אז דו פאלסט אראפ רחמנא לצלן אין עבירות.

איך ווייס נישט ווער דו ביסט, איך קען דיר נישט, אבער פון דיין בריוו זעט אויס אז דו אליינס דארפסט א גרויסע ישועה. דו ליגסט נעבעך אין זינד, דו ביסט פוגם בברית רחמנא לצלן; דיין גאנצע קאפ איז דיר פול מיט טינופת, דו שעמסט זיך נישט צו שרייבן ווערטער וואס ווען מען הערט די ווערטער דארף מען זיך רייסן קריעה, דו שרייבסט: "ווי גליקליך וואלט איך געווען ווען איך וואלט ווען געקענט זינדיגן"; ווי שעמט זיך נישט א איד צו שרייבן אזעלכע רייד? און נאך אין די זעלבע צייט זיך באטיטלען פאר אן ערליכער אינגערמאן!

איך בעט דיר זייער, טו תשובה און בעט איבער דיין ווייב, וועסטו נישט ליידן אזויפיל צרות. דער הייליגער בעל שם טוב זכותו יגן עלינו האט געזאגט: "ווען א מענטש זינדיגט 'במחשבה' וועט ער ליידן צרות פון זיינע קינדער; ווען א מענטש זינדיגט 'בדיבור' וועט ער ליידן צרות פון זיין ווייב, און ווען א מענטש זינדיגט 'במעשה' וועט ער ליידן צרות פון מענטשן".

מוהרא"ש געבט אונז דאס צו פארשטיין, אז ווען א מענטש זינדיגט בדיבור ער רעדט נישט שיין, ער טשעפעט זיין ווייב - וועט ער ליידן פון איר, זי וועט אים דערביטערן דאס לעבן. אבער ווען א מענטש היט דעם דיבור, ער רעדט שיין, ער רעדט נישט קיין ניבול פה, ער שעלט נישט; בפרט צו זיין ווייב רעדט ער ווייעך, ער לויבט איר און בויט איר אויף, וועט זי נישט קריגן אויף אים, נאר זי וועט אים פרייליך מאכן, זי וועט האבן אלע חן אין זיינע אויגן, און ווי עלטער מען ווערט וועלן זיי האבן מער ליבשאפט און מער געטריישאפט.

א קללה איז אז מען זינדיגט; דער אייבערשטער האט באשאפן די וועלט אויף די שענסטע און בעסטע פארנעם, ווען מען ווערט עלטער ווערט דאס ליבשאפט שטערקער און מער, אז מען זינדיגט - דעמאלט איז נישט ווערד דאס לעבן. פלאי פלאים ווי א מענטש שרייבט מיט אזא חוצפה אויפ'ן באשעפער'ס וועלט: "א קללה אז ווי עלטער מען ווערט פארלירט מען דאס שיינקייט וכו'"; ווען מען זינדיגט, מען היט זיך נישט די אויגן דעמאלט פארלירט מען דאס שיינקייט. א רחמנות אויף מענטשן וואס גייען נישט מיט די וועג פון די תורה, ווייל ווער עס היט די תורה, ווער עס היט די אויגן און די מחשבה, ער לעבט שיין מיט זיין ווייב, ווערט ביי אים דאס לעבן, דאס שלום בית, דאס שיינקייט - שטערקער און מער.

עס איז נישט קיין קונץ אראפצוקלאפן די ווייב; אז א פרוי שרייט מיינט נישט אז זי האט מיט די נערוון, אז א פרוי וויינט מיינט נישט אז זי איז נישט געזונט, דאס איז ביי יעדן מענטש אזוי, ווען א מענטש איז שוואך און צעבראכן וויינט מען און מען פארלירט זיך. בפרט די טייערע פרויען וואס כלל ישראל שטייט אויף זיי, די בויערס פון אידיש'ן פאלק, וואס ציען אויף קינדער, וואס עס גייט אריבער אויף זיי אזויפיל יסורים - צער העיבור, צער הלידה און נאכדעם צער הגידול, דאס ווארטן, דאס געבוירן און אויפציען - דאס איז זייער שווער, און אז דער מאן איז א שלעכטער, ער זוכט נאר חסרונות אין איר, אודאי שרייט מען און אודאי וויינט מען, דאס מאכט נאך נישט דעם מענטש פאר א 'מענטל קעיס', דאס מיינט נישט צו זאגן אז זי איז דער פראבלעם.

איך בעט דיר און איך ווארן דיר, געב אכטונג אויף דיין לעבן; מאך נישט חרוב דיין שטוב. הער אויף רעדן פון אירע פראבלעמען, הויב אן זוכן אין איר גוטס, הויב אן זוכן אין איר מעלות. די ערשטע מעלה וואס זי האט, אז זי וואוינט בכלל מיט דיר, זי איז נאך נישט אנטלאפן פון א מאן וואס קוקט איר אזוי אראפ, און נאך פול מעלות וואס זי האט.

מאך איר פרייליך; דו זיי איר טעראפיסט. דו קענסט איר אויסהיילן, א גוטער מאן, א געטרייער מאן קען אויסהיילן די ווייב פון אלע פראבלעמען. דער מאן איז דער וואס דארף מחזק זיין און פרייליך מאכן די ווייב מיט גוטע ווערטער און מיט ליבשאפט, דעמאלט גייען אוועק אלע פראבלעמען און אלע קראנקהייטן.

אז דו וועסט זוכן אין איר גוטס וועט זי נישט שרייען אויף דיר, זי וועט לעבן מיט דיר; איר וועט לעבן ווי צוויי טויבן אין א חלום.

בעזרת ה' יתברך

יום ה' פרשת ראה, כ"ח מנחם-אב, שנת תשע"ט לפרט קטן

לכבוד מיין טייערער ליבער ... נרו יאיר, תלמיד ישיבת תפארת התורה.

איך האב ערהאלטן דיין בריוו.

דאס איז דער וועג ווי אזוי איך זאג בדרך כלל ווען איך דארף זאגן פאר תלמידים...

עס איז דא צוויי וועגן ווי אזוי צו זאגן: 1) א וועג פון פארהאלטן - פארוואס גייסטו נישט מיט די ציצית אויף די קליידער? 2) זאגן מיט א קאמפלימענט – זעסט אויס זייער גוט מיט די ציצית אינדרויסן וכו'; ווען מען האט נישט קיין ברירה וכו' דעמאלט נוצט מען דעם וועג פון פארהאלטן וכו', אבער לכתחילה איז דער צווייטע וועג געשמאקער, זיסער און עס פועל'ט.

בענין שמירת עיניים; אויף דעם איז נישט דא קיין עצה, נאר די עצה פון התבודדות – שרייען צום אייבערשטן: "רבונו של עולם, ראטעווע מיר! איך ווער פארברענגט פונעם יצר הרע! איך קוק וואו מען טאר נישט, איך מוז קוקן אויף יעדע פרוי און מיידל, ראטעווע מיר פונעם יצר הרע וואס וויל מיר אויסרייסן פון די וועלט און פון יענע וועלט וכו', וכו'"; אזוי זאלסטו שרייען צום אייבערשטן, דאס איז די עצה ניצול צו ווערן פונעם יצר הרע.

שטארק זיך ווייטער מיט דיינע שיעורים כסדרן און גוטע מידות; איך האב אסאך נחת פון דיר, דיין התנהגות איז אויסנאם גוט. איך האף צום אייבערשטן אז דו וועסט בקרוב טרעפן דיין שידוך און זוכה זיין אויפצושטעלן א אידיש'ע שטוב לשם ולתפארת.

א כתיבה וחתימה טובה און א גוט געבענטשט יאר.

בעזרת ה' יתברך

יום א' פרשת וזאת הברכה, י"ד תשרי, ערב חג הסוכות, שנת תשע"ט לפרט קטן

לכבוד ... נרו יאיר.

איך האב ערהאלטן דיין בריוו.

נישט יעדע שאלה קען מען ענטפערן בכתב, בפרט ווען מען קען נישט דעם מענטש וכו', נאר מיטן אייבערשטנס הילף וועל איך דיר ענטפערן.

דו שרייבסט מיר איך זאל דיר נישט ענטפערן אבי מיט א חז"ל נאר מיט לאגיק און הארץ וכו'; וויסן זאלסטו אז ביי אידן איז נישט דא קיין לאגיק, ביי אונז אידן איז נאר דא וואס דער אייבערשטער זאגט, וואס די תורה זאגט און וואס אונזערע הייליגע חכמים זכרונם לברכה זאגן.

ר' נתן האט דערציילט (שיחות הר"ן, סימן קטז): "אֶחָד הָיָה מְדַבֵּר עִמּוֹ, וְהָיָה מְשַׁבֵּחַ אֶת אִישׁ אֶחָד שֶׁמִּתְנַהֵג בְּיֹשֶׁר, וְאָמַר עָלָיו בִּלְשׁוֹן אַשְׁכְּנַז שֶׁהָאִישׁ הַזֶּה הוּא 'אָרִינְטְלִיךְ'", א איד האט אמאל געזאגט פארן רבי'ן אויף איינעם אז יענער איז זייער אן 'ארינטליכער מענטש', "עָנָה הוּא זִכְרוֹנוֹ לִבְרָכָה וְאָמַר: שֶׁעַל אִישׁ יִשְׂרְאֵלִי אֵין שַׁיָּךְ לוֹמַר אָרִינְטְלִיךְ", האט דער רבי זיך אנגערופן און געזאגט: אויף א איד איז נישט שייך צו זאגן 'ער איז ארינטליך', "כִּי אֻמּוֹת הָעוֹלָם יֵשׁ לָהֶם הַנְהָגוֹת נִימוּסִיּוּת, מַה שֶּׁהַשֵּׂכֶל וְהַיֹּשֶׁר מְחַיֵּב, שֶׁזֶּה נִקְרָא אָרִינְטְלִיךְ", ביי גוים איז שייך צו זאגן 'ארינטליך' ווייל זיי פירן זיך מיט שכל און לאגיק, "אֲבָל יִשְׂרָאֵל עַם קָדוֹשׁ, אֲפִלּוּ אֵלּוּ הַמִּצְווֹת שֶׁהֵם מִצַּד דֶּרֶךְ אֶרֶץ מַה שֶּׁהַיֹּשֶׁר וְהַשֵּׂכֶל מְחַיֵּב, אֲפִלּוּ אֵלּוּ הַמִּצְווֹת אֵין עוֹשִׂין מֵחֲמַת דֶּרֶךְ אֶרֶץ מִצַּד חִיּוּב הַשֵּׂכֶל וְהַיֹּשֶׁר, רַק מִגְּזֵרַת הַמֶּלֶךְ הַבּוֹרֵא יִתְבָּרַךְ שְׁמוֹ שֶׁצִּוָּה עָלֵינוּ בְּתוֹרָתוֹ לַעֲשׂוֹת כָּךְ", אבער ביי אונז אידן איז נישט שייך צו זאגן אז מיר פירן זיך מיט שכל און לאגיק, ווייל אפילו די מצוות וואס דער שכל איז מחייב טוען מיר אויך נאר ווייל דער אייבערשטער האט אונז אזוי געהייסן אין די תורה.

דער הייליגער רבי נתן האט אמאל מסביר געווען פאר אן אפיקורס דאס וואס חכמינו זכרונם לברכה זאגן (שבת יג:): "אָמַר רַב יִצְחָק, קָשָׁה רִמָּה לְמֵת כְּמַחַט בְּבָשָׂר הַחַי", עס טוט וויי פארן טויטן מענטש ווען די ווערים בייסן אים אזוי ווי עס טוט וויי פאר א לעבעדיגע מענטש ווען ער כאפט א שטאך פון א נאדל; ר' נתן האט דאס אים ערקלערט מיט שכל וכו', שפעטער האט זיך ר' נתן אנגערופן פאר זיינע תלמידים וואס זענען געווען דערביי: "דאס וואס איך האב מסביר געווען פריער דאס איז נישט פאר אייך, דאס איז פאר אים וואס ער גלייבט נישט אינעם אייבערשטער, אבער איר זאלט וויסן אז: "וואס חז"ל זאגן דאס זאגט 'גאט'".

דאס זעלבע זאג איך דיר: דו דארפסט תשובה טון אויף דעם וואס דו שרייבסט "מיין הארץ וועט נישט ווערן צופרידן פון א שטיקל חז"ל" און דו ווילסט הערן א תשובה פון לאגיק און הארץ, ווייל נאר וואס חז"ל זאגן אונז דאס איז שכל און פארשטאנד.

יעצט צו דיין שאלה. דער אייבערשטער האט דיר געהאלפן דו האסט זוכה געווען חתונה צו האבן, דו שרייבסט אז דו האסט זוכה געווען צו א געלונגענע ווייב מיט ליכטיגע קינדער, אבער עס שטערט דיר איר אויסזען וכו', דו ווילסט האבן א ווייב וואס דו האסט נישט, א זאך וואס איז ציענדיג ווי לאנג מען האט עס נישט.

וויסן זאלסטו אז ליבשאפט וכו' האט נישט נאר מיטן אויסזען, הער אויס וואס די הייליגע חז"ל זאגן (סוטה מז.): "אָמַר רַבִּי יוֹחָנָן שְׁלֹשָׁה חִינוֹת הֵן", דריי סארט חן האט דער אייבערשטער באשאפן, איינע פון די דריי איז: "חֵן אִשָׁה עַל בַּעְלָהּ", אז א פרוי זאל האבן חן אין די אויגן פונעם מאן; זאגט רש"י (דבור המתחיל "חן האשה"): דער אייבערשטער מאכט: "אֲפִילוּ הִיא מְכֹעֶרֶת נוֹשֵׂאת חֵן בְּעֵינָיו", אפילו א מיאוס'ע פרוי מאכט דער אייבערשטער זי זאל האבן חן אין די אויגן פונעם מאן; דער אייבערשטער מאכט אז עס זאל זיין חן צווישן מאן און ווייב אזוי קען די וועלט אנגיין. אין אנהייב ציט נאר דאס אויסזען און צוביסלעך בויעט מען אויף א שטארקע טיפע ליבשאפט איינער צום צווייטן און מען ציט אויף קינדער און אייניקלעך, דער ליבשאפט ווערט שטערקער און טיפער ווי דאס ליבשאפט וואס האט זיך אנגעהויבן נאר פונעם אויסזען.

פארשטייט זיך אז דאס אלעס קען נאר ארבעטן אז מען היט זיך די אויגן, ווייל אז מען האט נישט קיין שמירת עינים ווערט מען קיינמאל נישט זאט, אזוי ווי חז"ל דערציילן (תמיד לב:): דער גרויסער קעניג אלכסנדר מוקדון איז אמאל אנגעקומען צום טויער פון 'גן עדן', ער האט געקלאפט אויפן טיר מען זאל אים עפענען, האט מען אים געזאגט (תהלים קיח, כ): "זֶה הַשַּׁעַר לַה' צַדִּיקִים יָבֹאוּ בוֹ", דעם טיר עפענט מען נאר פאר ערליכע אידן, דא קומען אריין נאר צדיקים; האט ער זיך געבעטן: "איך בין דאך א קעניג, עפענט מיר", האט מען אים געעפענט די טיר. ער האט געבעטן מען זאל אים געבן עפעס פון 'גן עדן', זאגן חז"ל: "יְהַבוּ לֵיהּ גּוּלְגָּלְתָּא חֲדָא", האט מען אים געגעבן א שטיינדל. ער האט געוואלט וויסן ווי חשוב דער שטיין איז, ווי סאך דאס וועגט, "אַתְיָיהּ תַּקְלֵיהּ לְכוּלֵּיהּ דַּהֲבָא וְכַסְפָּא דִּידֵיהּ בַּהֲדֵיהּ לֹא הֲוָה מַתְקָלֵי", האט ער גענומען דעם שטיינדל און עס געלייגט אויף איין זייט פונעם וואגשאל און זיין גאנצע גאלד און זילבער אויף די אנדערע זייט, און דער שטיינדל האט אלץ אראפ געוואויגן, ער האט זיך זייער געוואונדערט וואס דאס איז, "אָמַר לְהוֹן לְרַבָּנָן מַאי הַאי", איז ער געקומען צו די הייליגע חז"ל און זיי געפרעגט וואס איז פשט פון דעם שטיינדל וואס וועגט מער פון אלעס? "אָמְרִי, גּוּלְגָּלְתָּא דְּעֵינָא דְּבִישְׂרָא וְדָמָא דְּלֹא קָא שָׂבַע", האבן אים די הייליגע חכמים ז"ל געזאגט: דאס איז נישט קיין שטיינדל, דאס איז אן אויג פון א מענטש וואס ווערט נישט זאט, נאר וואס ער פארמאגט דארף ער אלץ נאך, "אָמַר לְהוּ מִמַּאי דְּהָכִי הוּא?" אלכסנדר מוקדון האט נישט געגלייבט די חכמים, האט ער זיי געבעטן זיי זאלן אים אויפווייזן אז עס איז טאקע אזוי, האבן די חכמים גענומען א שטיקל שארב און עס ארויף געלייגט אויפן אויג, און די וואגשאל האט זיך גלייך אראפ געלייגט אויף די אנדערע זייט, האבן זיי אים געוויזן מיט דעם אז ווי לאנג א מענטש לעבט און די אויג איז אים אפען, גלוסט ער פאר זאכן וואס ער האט נישט, אבער איינמאל מען שטארבט און מען דעקט צו די אויג מיט א שארב דעמאלט דארף מען שוין גארנישט.

עס איז נישט קיין פראבלעם אז דיין ווייב זאל זיך שיין מאכן פאר דיר; אפילו אין גאס צווישן מענטשן גייט זי אנגעטון ווי זי האט געזען ביי אירע עלטערן, דאך קען זי זיך אהערשטעלן פאר דיר וכו', אבער מיין נישט פאר קיין איין רגע אז דער וואס האט שוין וואס ער חלומ'ט זיך דער האט נישט קיין נסיונות; טראכט נישט אז די וואס האבן א פרוי וואס גייט ווי דו משל'סט זיך אויס די זענען צופרידן, ווייל ליבשאפט צו די ווייב קומט נאר אויב מען פירט זיך מיט יראת שמים. נאר ערליכע אידן האבן שלום בית, נאר די וואס לעבן מיט די תורה האבן ליב זייער שטוב; דורכדעם וואס מען היט זיך די אויגן און מען לעבט ווי די תורה זאגט דעמאלט איז דא שלום בית.

דאנק דעם אייבערשטן אז דו האסט א ווייב מיט ליכטיגע קינדער און דאנק דעם אייבערשטן פאר אלע מעלות וואס דיין ווייב האט; חכמינו זכרונם לברכה זאגן (בראשית רבה סח, ד): ווען דער אייבערשטער מאכט שידוכים נעמט ער ארויס געפאנגענע פון זייער תפיסה, א בחור און א מיידל פאר זיי האבן חתונה זענען זיי אין זייער תפיסה, און ווען דער אייבערשטער מאכט פאר זיי א שידוך נעמט ער זיי ארויס פון זייער געפענגעניש, אזוי ווי עס שטייט (תהלים סח, ז): "מוֹצִיא אֲסִירִים בַּכּוֹשָׁרוֹת", פרעגן חז"ל: וואס מיינט "בַּכּוֹשָׁרוֹת"? נאר דאס זענען צוויי ווערטער: "בְּכִי" וְ"שִׁירוֹת"; איינער וויינט און דער צווייטער זינגט צום אייבערשטן.

אן ערליכער איד דאנקט יעדן אינדערפרי דעם אייבערשטן: "יישר כח אייבערשטער אז איך האב חתונה געהאט, יישר כח אייבערשטער אז איך האב א ווייב, יישר כח אייבערשטער אז איך בין נישט אליין, יישר כח אייבערשטער אז מיין ווייב איז געזונט, יישר כח אייבערשטער אז מיר האבן קינדער, יישר כח אייבערשטער אז מיין ווייב טראגט די אחריות אויף די קינדער"; און מען בעט אויף ווייטער: "העלף מיר אייבערשטער אז מיר זאלן אויפשטעלן אינאיינעם ערליכע אידישע דורות, העלף אונז אייבערשטער מיר זאלן זיך ליב האבן איינער דעם אנדערן, העלף אונז אייבערשטער מיר זאלן זען איינער אויפן צווייטן נאר די מעלות, העלף מיר אייבערשטער איך זאל קיינעם נישט מקנא זיין, העלף מיר אייבערשטער איך זאל זיך נישט איינרעדן אז עס איז דא עפעס הנאה פון עולם הזה, איך זאל געדענקען אז דער לעבן גייט אריבער, אז נאך אביסל גיי איך שוין צוריק צו דיר און נאר די ערליכע דורות וועט איבערבלייבן פון מיר".

זאג דיר אליינס די מעלות פון דיין ווייב, וועט אריין גיין ליבשאפט אין דיר; הער שכל וואס די חז"ל זאגן אונז (כתובות יז.), די בית הלל זאגן אז מען זאל זאגן פאר יעדן חתן: "דו האסט באקומען א שיינע ערליכע כלה", פרעגט די גמרא אויב די כלה איז א הינקעדיגע אדער א בלינדע איז דאס דאך ליגנט, ווי מעג מען זאגן ליגנט? זאגן חז"ל אז כדי צו מאכן שלום מעג מען אפילו עס איז נישט אמת; אפילו זי האט א פעלער זאל מען איר אויסלויבן אזוי וועט דער חתן איר ליב האבן.

זעט מען פון דעם אז אפילו א מענטש איז פול מיט חסרונות, אויב זאגט מען אים אז דאס איז גוט און שיין ווערט עס אין זיינע אויגן שיין און גוט; דאס זעלבע קען מען זיך אליינס אויסלויבן, מען דארף זיך אליינס זאגן אלע מעלות וואס מען האט און אלע מעלות וואס די ווייב האט, אזוי וועט מען האלטן פון זיך און פון די ווייב.

איך האף אז דו וועסט ארויס נעמען פון דעם בריוו שכל ווי אזוי זיך צו פירן, וועסטו האבן דעם 'גן עדן' אויף דער וועלט.

א גוט יום טוב.

  בעזהשי"ת

יום ג' פרשת חקת, ג' תמוז, שנת תשע"ז לפ"ק

לכבוד הבחור אהרן ני"ו

איך האב ערהאלטן דיין בריוו.

דאס וואס דו פרעגסט מיר פארוואס עס קומט דיר אן היינט אסאך שווערער דיין שמירת עינים, מער ווי אמאל פאר דו ביסט מקורב געווארן צום הייליגן רבי'ן וכו', און דו זאגסט מיר אז דו האלסט עס נישט אויס וכו'; איך וועל דיר פארציילן א שיינע מעשה וואס דאס וועט דיר זיין א שטארקע חיזוק. חז"ל פארציילן (סוכה נב.) אז אביי האט אמאל געהערט ווי א מענטש שמועסט זיך אפ מיט א פרעמדע פרוי צו גיין צוזאמען שפאצירן צו א צווייטע שטאט, האט אביי געזאגט 'איך וועל גיין אונטער זיי, און אכטונג געבן אז זיי זאלן נישט טון קיין עבירה', ער איז זיי נאכגעגאנגען דריי פרסה, און ווען זיי זענען אנגעקומען אין שטאט האבן זיי געזאגט איינער צום צווייטן: "א שאד אז מיר דארפן זיך שוין צעטיילן נאך אזא געשמאקע שמועס", האט אביי געזאגט צו זיך: 'איך וואלט נישט געקענט ביישטיין אזא ניסיון', און אביי איז זייער צעבראכן געווארן, ער איז געבליבן שטיין ביים טיר פון שטאט, און נישט געוואלט אריין גיין - פון גרויס צעבראכנקייט, אז דא זעט ער צוויי פשוט'ע מענטשן גייען צוזאמען א לאנגע שטילע וועג, און זיי זענען שטארק ביי זיך נישט צו טון קיין עבירה, און ער ווייסט ביי זיך אז ער וואלט דאס נישט געקענט ביישטיין וכו'. איז געקומען צו גיין אליהו הנביא, און אים געזאגט: "שטארק דיר אביי, און זיי נישט צעבראכן, ווייל "כל הגדול מחבירו יצרו גדול הימנו", ווי גרעסער א מענטש איז אלץ א גרעסערע יצר הרע האט ער".

דאס זאג איך דיר אויך טייערער אהרן ני"ו, שטארק דיר, און ווער נישט צעפאלן ווען דו זעסט אז דו האסט גרויסע נסיונות וכו'; דו טראכסט 'אמאל האב איך נישט געהאט די סארט שווערע נסיונות', דאס איז, ווייל אמאל ביסטו נישט געווען אזוי שיין און שטארק מיט דיין אידישקייט אזוי ווי היינט צו טאגס, דערפאר וויל דיר דער יצר הרע אראפ ווארפן; דו ביסט געווען יארן ביים יצר הרע אין טאש, פלוצלינג האסטו אויפגעשניטן א לאך אין זיך ארויס געכאפט פון דארט, וואס טראכסטו, אז דער יצר הרע וועט דיר אפלאזן? וואס מיינסטו, דער יצר הרע וועט דיר נישט וועלן צוריק כאפן צו זיך אין קעשענע?

אבער זארג נישט טייערער אהרן ני"ו, דער הייליגער רבי האט געשריגן מיט זיין גאנצע כח: "אין שום יאוש בעולם כלל", עס איז נישט דא קיין יאוש; און ר' ישראל קארדונער ז"ל פלעגט זאגן: "איינמאל דער רבי האט געשריגן 'קיין יאוש איז נישט פארהאנען', קען דער ס"מ טאנצן פון דער ערד ביזן הימל, און עס וועט אים גארנישט העלפן". שטארק דיר, דער אייבערשטער וועט דיר נישט פארלאזן, און דו וועסט טרעפן דיין שידוך בקרוב.

קוק צוריק וועסטו זען, אז די אלע וואס האבן געהאלפן די ישיבה האבן זייער שיין חתונה געהאט; דער רבי באצאלט סיי אויף דער וועלט סיי אויף יענע וועלט.

איך בעט פאר דיר יעדן טאג; דער אייבערשטער וועט דיר העלפן אז דו וועסט אי"ה אויפשטעלן א שיינע אידישע שטוב בקרוב, אמן.

זיי געזונט און שטארק, און זאלסט האבן הצלחה אין אלע דיינע ענינים.