בעזרת ה' יתברך

יום ב' פרשת מטות-מסעי, כ"ה תמוז, שנת תשפ"א לפרט קטן

... תחי', תלמידה בית פיגא

איך האב ערהאלטן אייער בריוו.

איך פריי זיך זייער צו הערן ווי איר האט הנאה אין קעמפ; אלע מיידלעך לעבן באחדות, מען קריגט זיך נישט, מען טשעפעט זיך נישט, מען העלפט זיך איינער דעם צווייטן.

אויף אייער פראגע אויב מען מעג שבת קודש זיצן אונטערן זון זיך אפצובראטן די פנים וכו'; עס ווענדט זיך פארוואס מען וויל זיין אונטערן זון, אויב מען האט אינזין צו באקומען אן אנדערע קאליר, מען וויל ווערן רויט, ברוין, שווארץ - איז אסור (עיין שאלות ותשובות מנחת יצחק חלק ה', סימן לב). אויב וויל מען זיין אונטערן זון, מען האט הנאה פון זיצן אונטער די זון - איז יא מותר, אבער מען דארף זייער אכטונג געבן נישט זיך צו שמירן, ווייל שבת טאר מען זיך נישט שמירן.

זעט אויסצוניצן די צייט שבת מיט זאגן תהילים; אויב דורכ'ן וואך איז מען נישט אנגעקומען צו זאגן תהילים - איז שבת א גוטע צייט צו ענדיגן תהילים. שבת נאכמיטאג זאלט איר אכטונג געבן אויף די קליינע געשוויסטער, אז אייערע עלטערן זאלן זיך קענען אביסל אפרוען.

דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

בעזרת ה' יתברך

יום ב' פרשת מטות-מסעי, כ"ה תמוז, שנת תשפ"א לפרט קטן

לכבוד ... נרו יאיר

איך האב ערהאלטן דיין בריוו.

וואויל איז דיר אז דו פרעגסט אלע דיינע ספיקות יעצט ווען דו שטעלסט אויף דיין שטוב, דו ווילסט וויסן ווי אזוי זיך צו פירן; בפרט ווען עס קומט צו הכשרים וואס מען דארף זייער אכטונג געבן וואס מען נעמט אריין אין שטוב.

בנוגע די הכשר אה-יו; געב א קוק א בריוו וואס מוהרא"ש שרייבט אין אשר בנחל (אידיש חלק ה', מכתב תקפג):

בְּעֶזְרַת הַשֵׁם יִתְבָּרַךְ, יוֹם ג' לְסֵדֶר וַיֵּשֶׁב, כ' כִּסְלֵיו ה'תשע"ג.

שָׁלוֹם וּבְרָכָה אֶל ... נֵרוֹ יָאִיר

אִיךְ הָאבּ דֶערְהַאלְטְן דַיין בְּרִיוו.

אִיךְ בֶּעט דִיר זֵייעֶר לָאז זִיךְ נִישְׁט פַארְפִירְן פוּן קֵיינֶעם נִישְׁט, הַיינְט קֶען מֶען קוֹיפְן אַלֶע כָּשֶׁרֶ'ע פְּרָאדוּקְטְן מִיט דִי בֶּעסְטֶע הֶכְשֵׁר, פַארְוָואס דַארְף מֶען קוֹיפְן מִיט אַ מְפוּקְפָּקְ'דִיגֶע הֶכְשֵׁר? מִיט אַן אָהּ-יוּ, אֲפִילוּ סָאדֶע אִיז אוֹיךְ נִישְׁט גְלַייךְ צוּ טְרִינְקְן מִיט זֵייעֶר הֶכְשֵׁר וֶוען עֶס אִיז דָא אַזֶעלְכֶע גוּטֶע הֶכְשֵׁרִים פוּן הֵיימִישֶׁע עֶרְלִיכֶע רַבָּנִים.

אִיךְ פַארְשְׁטֵיי נִישְׁט וִויפִיל מָאל אִיךְ דַארְף רֶעדְן פוּן דֶעם אוּן שְׁרַייבְּן פוּן דֶעם וְכוּ', וָואס מַאכְט מֶען דַוְקָא לְהַכְעִיס? צוּ דֶערְצֶערֶענֶען אַנְדֶערֶע מֶענְטְשְׁן? דֶער הֵיילִיגֶער רֶבִּי הָאט אוּנְז אוֹיסְגֶעלֶערְנְט (לִיקוּטֵי מוֹהֲרַ"ן, חֵלֶק א', סִימָן ס"ב) אַז מֶען דַארְף אַכְטוּנְג גֶעבְּן פוּן יֶעדְן מַאֲכָל וָואס עֶס הָאט אִין זִיךְ אַ סְפֶק סְפֵיקָא פוּן אַן אִיסוּר, וָואס דָאס הֵייסְט אַ מַאֲכָל שֶׁלֹא נִתְבָּרֵר, פְּרָאסְט אוּן פָּשׁוּט, סְ'אִיז נָאכְנִישְׁט נִתְבָּרֵר גֶעוָוארְן אוֹיבּ סְ'אִיז אִינְגַאנְצְן כָּשֵׁר, דָאס הֵייסְט בִּירוּר הַמַּאֲכָלִים וְכוּ', דֶעמָאלְט וֶוען אַ אִיד גִיט אַכְטוּנְג וָואס עֶר עֶסְט אוּן וָואס עֶר טְרִינְקְט זָאל הָאבְּן אַן הֵיימִישְׁן הֶכְשֵׁר פוּן עֶרְלִיכֶע רַבָּנִים יִרְאֵי הַשֵׁם דֶעמָאלְט אִיז עֶר זוֹכֶה אַז פוּן זַיין עֶסְן וֶוערְט אַ יִחוּד קֻדְשָׁא בְּרִיךְ הוּא וּשְׁכִינְתֵּה, אִיךְ פַארְשְׁטֵיי נִישְׁט פַארְוָואס אִיךְ דַארְף פוּן דֶעם אַזוֹיפִיל רֶעדְן, הַיינְטִיגֶע צַייטְן קֶען מֶען גְרִינְג נִכְשָׁל וֶוערְן מִיט טְרֵיפוֹת אוּן נְבֵילוֹת פְּשׁוּטוֹ כְּמַשְׁמָעוֹ, נָאר וֶועגְן קַאלְטְקֵייט וְכוּ' וָואס דֶער מֶענְטְשׁ אִיז קַאלְט וִוי אַייז צוּ אַ מִצְוָה, וָואס דָאס אִיז קְלִיפַּת עֲמָלֵק, וָואס עֶס שְׁטֵייט בַּיי אִים (דְבָרִים כ"ה, י"ח) "אֲשֶׁר קָרְךָ בַּדֶרֶךְ" עֶר קִילְט אָפּ פוּן אִידִישְׁקֵייט, וִוי דִי חֲזַ"ל זָאגְן (מִדְרָשׁ אַגָדָה) וֶוען אִידְן זֶענֶען דוּרְכְגֶעגַאנְגֶען דֶעם יַם סוּף הָאבְּן אַלֶע אוּמוֹת הָעוֹלָם אָנְגֶעהוֹיבְּן זִיךְ צוּ שְׁרֶעקְן פוּן דִי אִידְן, בִּיז סְ'אִיז גֶעקוּמֶען עֲמָלֵק אוּן עֶר הָאט אַלֶעמֶען אָפְּגֶעקִילְט, אוּן זֵיי גְלַייכְן אִים צוּ, צוּ יֶענֶער עַזוּת פָּנִים, סְ'אִיז גֶעוֶוען אַן הֵייסֶע בָּאד אוּן אַלֶע הָאבְּן נִישְׁט גֶעקֶענְט אַרַיינְגֵיין אוּן דֶער עַזוּת פָּנִים הָאט אַרֵיינְגֶעטַאנְצְט אִין דִי קָאכֶעדִיגֶע בָּאד אוּן בַּאוִויזְן פַאר יֶעדְן אֵיינֶעם אַז מֶען קֶען יָא אָפְּקִילְן, זֶעט מֶען פוּן דֶעם אַז דֶער גַאנְצֶער קְלִיפָּה פוּן עֲמָלֵק'ן אִיז אָפְּקִילְן אַ אִיד פוּן וַוארִימְקֵייט, אֲפִילוּ אַזַא קְלֵיינֶע זַאךְ וֶוען מֶען קֶען קוֹיפְן סָאדֶע מִיט כָּשֵׁרֶ'ע הֶכְשֵׁרִים, וָואס דַארְף מֶען קוֹיפְן סָאדֶע מִיט מְפוּקְפָּקְ'דִיגֶע הֶכְשֵׁרִים? עֶס אַזַי בַּאוואוּסְט דָאס גֶעטְרַאנְק "קָאקָא קָאלֶע" אוּן "פֶּעפְּסִי קָאלֶע" הָאט נִישְׁט אִין אַמֶערִיקֶע קַיין שׁוּם הֶכְשֵׁר נָאר אָהּ-יוּ, נָאר אִין אֶרֶץ יִשְׂרָאֵל הָאט דָאס אַן הֶכְשֵׁר פוּן בַּדַ"ץ עֵדָה הַחֲרֵדִית אוּן פוּן הֲרַב לָאנְדָא, אָבֶּער דָא אִין אַמֶערִיקֶע הָאט דָאס קַיין שׁוּם הֶכְשֵׁר נִישְׁט נָאר פוּן אָהּ יָא, אִיז וָואס דַארְף מֶען דָאס טְרִינְקְן? מֶען קֶען זִיךְ נִישְׁט בַּאגֶענִיגְן מִיט אַנְדֶערֶע עֶרְלֵיי סָאדֶע? וָואס הָאבְּן יָא אַ גוּטְן עֶרְלִיכְן הֶכְשֵׁר? וְכוּ', אִיךְ גֶעבּ נָאר דָאס אַ בֵּיישְׁפִּיל וִוי דֶער סַמֶ"ךְ מֶ"ם אַרְבֶּעט אוֹיף אַ מֶענְטְשׁ אַבִּי אִים אָפְּצוּקִילְן פוּן אִידִישְׁקֵייט, עֶס אִיז בַּאוואוּסְט אַז דֶער סַמֶ"ךְ מֶ"ם עֶר אִיז דֶער שַׂר פוּן עֲמָלֵק'ן, אִיךְ הָאף צוּם בּוֹרֵא כָּל עוֹלָמִים אַז דוּ וֶועסְט דָאס אֵיינְמָאל פַאר אַלֶעמָאל אַרַיינְלֵייגְן אִין הַארְץ אוּן דוּ וֶועסְט אוֹיפְהֶערְן מִיט דִי קַאלְטְקֵייט אִין אִידִישְׁקֵייט, דָאס אִיז קְלִיפַּת עֲמָלֵק וָואס סְ'קִילְט אָפּ דֶעם מֶענְטְשׁ פוּן אִידִישְׁקֵייט.

אַדְרַבָּה מֶען דַארְף שְׁטֶענְדִיג רֶעדְן פוּן בּוֹרֵא כָּל עוֹלָמִים וָואס דָאס אִיז אַלֵיין אַ מִלְחָמָה אַקֶעגְן עֲמָלֵק, וִוי דִי חֲזַ"ל זָאגְן (בְּרָכוֹת נ"ח.) "לְךָ הֲוָיָ"ה הַמַמְלָכָה" זוּ מִלְחֶמֶת עֲמָלֵק; מִיט דֶעם וָואס מֶען אִיז מְגַלֶה פַאר יֶעדְן אֵיינֶעם אַז עֶס אִיז דָא אַ בּוֹרֵא כָּל עוֹלָמִים, מִיט דֶעם אַלֵיין אִיז מֶען מַכְנִיעַ עֲמָלֵק'ן וָואס עֶר מַאכְט לֵיצָנוּת פוּן אִידִישְׁקֵייט, אוּן עֶר מַאכְט קַאלְט דֶעם אִיד, דִי חֲזַ"ל זָאגְן (מִדְרָשׁ שְׁמוּאֵל, י"ב) "לֵץ תַּכֶּה" זֶה עֲמָלֵק; דֶער גַאנְצֶער עֲמָלֵק אִיז גֶעוֶוען נָאר לֵיצָנוּת, אָפְּשְׁפֶּעטְן פוּן אִידִישְׁקֵייט, אוּן פוּן אִידִישֶׁע מִנְהָגִים, אוּן דֶעם עֲמָלֵק מוּזְן מִיר אוֹיסְרַייסְן אֵיינְמָאל פַאר אַלֶעמָאל פוּן זִיךְ, אִיךְ הָאף צוּם בּוֹרֵא כָּל עוֹלָמִים אַז אִיךְ וֶועל נִישְׁט דַארְפְן מֶער פוּן דֶעם רֶעדְן, אוּן מִכָּל שֶׁכֵּן שְׁרַייבְּן.

זָאלְסְט וִויסְן דֶעם הֵיילִיגְן רֶבִּינְ'ס וֶועג אִיז נָאר תְּמִימוּת וּפְּשִׁיטוּת אָן קַיין שׁוּם חָכְמוֹת, רֶעדְן צוּם בּוֹרֵא כָּל עוֹלָמִים אַזוֹי וִוי מֶען רֶעדְט זִיךְ אוֹיס צוּ אַן אֱמֶת'ן גוּטְן פְרַיינְד, אַזוֹי וִוי דֶער הֵיילִיגֶער רֶבִּי הָאט אַמָאל גֶעזָאגְט (שִׂיחוֹת הָרַ"ן, סִימָן קנ"ד) אַז דֶער עִיקָר וָואס עֶר אִיז גֶעקוּמֶען צוּ זַיין גְרוֹיסֶע מַדְרֵיגָה אִיז נָאר גֶעוֶוען וַוייל עֶר הָאט זִיךְ גֶעפִירְט וִוי אַ פְּרָאסְטִיק, דָאס הֵייסְט עֶר הָאט זִיךְ גֶעפִירְט בִּתְּמִימוּת וּפְּשִׁיטוּת, גֶערֶעדְט זֵייעֶר אַסַאךְ צוּם בּוֹרֵא כָּל עוֹלָמִים אוֹיף אִידִישׁ, אוּן גֶעזָאגְט אַסַאךְ תְּהִלִים, אוּן עֶר הָאט בְּפֵירוּשׁ גֶעזָאגְט וֶוען אִיךְ זָאל וִויסְן אִין דֶער יוּגְנְט צוּ וָואס מֶען קֶען קוּמֶען דוּרְךְ הִתְבּוֹדְדוּת דָאס הֵייסְט רֶעדְן צוּם בּוֹרֵא כָּל עוֹלָמִים אוֹיף פְּרָאסְט אִידִישׁ, וָואס אִיךְ הָאבּ גֶעטוּן אַ גַאנְץ יָאר וָואלְט אִיךְ גֶעטוּן אִין אֵיין טָאג, אוּן עֶר הָאט זֵייעֶר גֶעבֶּענְקְט נָאךְ דִי עֲבוֹדָה פוּן תְּמִימוּת וּפְּשִׁיטוּת, אַסַאךְ צוּ רֶעדְן צוּם בּוֹרֵא כָּל עוֹלָמִים אוֹיף אִידִישׁ, אַזוֹי וִוי אַ פְּרָאסְטֶער פָּשׁוּטֶ'ער מֶענְטְשׁ.

זָאלְסְט הָאבְּן אַ לֶעכְטִיגְן טָאג אוּן אַ פְרֵיילִיכְן תָּמִיד

דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

בעזרת ה' יתברך

יום א' פרשת מטות-מסעי, כ"ד תמוז, שנת תשפ"א לפרט קטן

לכבוד ... נרו יאיר

איך האב ערהאלטן דיין בריוו.

בעט אסאך דעם אייבערשטן זאלסט זוכה זיין צו האבן אמונה, ווייל ווען מען האט א שטארקע אמונה הייבט מען אן שפירן 'דער אייבערשטער איז דא, דער אייבערשטער איז מיט מיר, אין מיר און נעבן מיר'; דעמאלט רעדט זיך פון זיך אליינס צום אייבערשטן, מען שפירט נישט ווי מען שלעפט ציגל, דעמאלט איז דער משל נישט דומה צום נמשל.

רעדן צום אייבערשטן איז נישט קיין שווערע עבודה, רעדן צום אייבערשטן ווערט אזוי ווי אטעמען; אזוי ווי קיינער ערווארט נישט ער זאל באקומען א ישועה ווען ער אטעמט, מען ערווארט נישט צו באקומען עפעס ביים אטעמען, יעדע אטעם איז א חלק פון לעבן; אזוי אויך ווערט דאס רעדן צום אייבערשטן א חלק פון לעבן, מען וויל שוין גארנישט, מען וויל נאר זיין דבוק צום אייבערשטן, מען וויל זיין צוגעקלעבט צו אים.

מוהרא"ש זאגט, מען זעט אז א מענטש קען רעדן צו זיין חבר לאנגע שעות פון כל מיני זאכן, על דא ועל הא, און ווען עס קומט צו רעדן צום אייבערשטן קען ער נישט עפענען זיין מויל ארויס צו זאגן אפילו איין ווארט; דאס קומט פון חסרון אמונה, מען שפירט נישט דעם אייבערשטן און מען זעט אים נישט, מען שפירט ווי 'קיינער הערט מיר נישט אויס' - דאס מאכט עס זאל זיין שווער צו רעדן צום אייבערשטן, אזוי ווי דער הייליגער רבי זאגט (לקוטי מוהר"ן חלק א', סימן סב): "וּבֶאֱמֶת, אִם הָיָה יוֹדֵעַ הָאָדָם יְדִיעָה בְּלֵב שָׁלֵם, 'שֶׁמְּלֹא כָל הָאָרֶץ כְּבוֹדוֹ', וְהַקָּדוֹשׁ בָּרוּךְ הוּא עוֹמֵד בִּשְׁעַת הַתְּפִילָּה, וְשׁוֹמֵעַ הַתְּפִילָּה, וַדַּאי הָיָה מִתְפַּלֵּל בְּהִתְלַהֲבוּת גָּדוֹל, וְהָיָה מְדַקְדֵּק מְאֹד לְכַוֵּן אֶת דְּבָרָיו", ווען א מענטש וואלט ווען געוויסט ביי זיך קלאר אז דער אייבערשטער שטייט נעבן אים בשעת ער דאווענט און ער הערט אויס יעדעס ווארט וואס ער בעט, וואלט דער מענטש געדאווענט אזוי ווי עס דארף צו זיין און ער וואלט מכוון געווען יעדע איינציגע ווארט ווי אזוי ער זאגט עס ארויס, אבער אז מען האט נישט קיין שטארקע אמונה, ווער רעדט נאך ווען א מענטש זינדיגט אין פגם הברית, הוצאת זרע לבטלה רחמנא לצלן - דעמאלט הייבט ער אן האבן קשיות און ספיקות, מען הייבט אן טראכטן 'דער אייבערשטער וויל נישט צו הערן מיינע תפילות', אזוי ווי דער הייליגער רבי זאגט (ספר המדות אות אמונה, סימן כב): "הַפֶּשַׁע שֶׁל אָדָם מַכְנִיס כְּפִירָה לָאָדָם", די עבירות וואס א מענטש טוט - ברענגען אריין אין אים שלעכטע מחשבות פון כפירה אינעם אייבערשטן, אזוי ווי דער נביא זאגט (ישעיה נט, ב): "כִּי אִם עֲוֹנֹתֵיכֶם הָיוּ מַבְדִּלִים בֵּינֵכֶם לְבֵין אֱלֹקֵיכֶם, וְחַטֹּאותֵיכֶם הִסְתִּירוּ פָנִים מִכֶּם מִשְּׁמוֹעַ", אייערע עבירות טיילן אפ צווישן אייך אינעם באשעפער; דאס מאכט עס זאל זיך שפירן ווי דער אייבערשטער איז נישט מיט'ן מענטש.

די עצה איז מען זאל בעטן אויף דעם; בעט דעם אייבערשטן דו זאלסט האבן אמונה, זאג אים די ווערטער: "רבונו של עולם, העלף מיר, איך וויל האבן א שטארקע אמונה, איך וויל גלייבן אין דיר, איך וויל דיר שפירן, איך וויל שטענדיג געדענקען פון דיר. הייליגער באשעפער, איך ווייס נישט פארוואס מיט מענטשן קען איך רעדן, איך געב אוועק אזויפיל שעה צו רעדן און שמועסן מיט מענטשן און ווען עס קומט צו רעדן צו דיר - גייט מיר דאס אזוי שווער, פארוואס קען איך נישט רעדן צו דיר? איך וויל שפירן ווי דו ביסט דא מיט מיר, איך וויל דיר זען, איך וויל האבן א שטארקע אמונה אין דיר".

די ווערטער זאלסטו בעטן אן א שיעור מאל ביז דו וועסט אנהייבן שפירן ווי דער אייבערשטער שטייט נעבן דיר און הערט דיר אויס, דעמאלט וועסטו מער נישט שפירן ווי דו שלעפסט שווערע ציגל וכו', דו וועסט שפירן א זיסע און געשמאקע טעם אין דיין לעבן.

דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

בעזרת ה' יתברך

יום א' פרשת מטות-מסעי, כ"ד תמוז, שנת תשפ"א לפרט קטן

... תחי', תלמידה מחנה בית פיגא

איך האב ערהאלטן אייער בריוו.

עס איז זיכער בעסער נישט צו האבן ווייפיי און ווידיאו אויף די קעמערע, אזוי וועט איר זיין אפגעהיטן פון נישט גוטע זאכן.

וואס איר דארפט – בעטס דעם אייבערשטן אויף אייער אייגענע שפראך, וועט איר זען גרויסע ניסים. די גאנצע לעבן איז אנדערש ווען מען לעבט מיט'ן אייבערשטן.

בעזרת ה' יתברך

יום ה' פרשת פנחס, כ"א תמוז, שנת תשפ"א לפרט קטן

לכבוד ... נרו יאיר

איך האב ערהאלטן דיין בריוו.

זיי מיר מוחל, איך פארשטיי נישט וואס דא גייט פאר; ווי קענסטו זיין א מלמד פאר קינדער ווען דו אליינס דארפסט צוריקגיין אין חדר לערנען וואס איז א איד, וואס איז תורה, וואס איז מצוות; ווי קען מען זיין א מלמד ווען מען ווייסט נישט דאס זיסקייט פון זיין א איד, דאס זיסקייט פון טון דעם ווילן פונעם אייבערשטן?!

ווען מען זעט אידישע קינדער זענען נעבעך ווייט פון אידישקייט, וואס איז שייך מקנא צו זיין? אז זייערע רמ"ח אברים און שס"ה גידים זענען צעבראכן? וואס איז דא קנאה אז זיי זענען ווייט פונעם אייבערשטן? זיי טוען וואס זיי ווילן?!

אז דו ביסט א מלמד, דו ביסט צוגעוואוינט זיך אראפצולאזן צו די קינדער און זיי גוט פארשטיין געבן, וועל איך דיר ענטעפרן די פראגע אזוי ווי מען ענטפערט פאר קינדער, א גוטער מלמד לאזט זיך אראפ צו די קינדער, ער ענטפערט זייערע שאלות שיין, קלאר און געלאסן.

ויהי היום, דער מלמד קומט אריין אין כתה און זאגט פאר זיינע תלמידים: "איך צייל ביז דריי, איך וויל זען ווי אלע קינדער קומען דא אהער, איינס, צוויי, דריי!" אלע קינדער קומען צו לויפן, אלע ווילן אריינגיין אין די גורל, אלע ווילן באקומען די פרסים, ביי דריי שטייען זיי שוין גרייט, אבער איין קינד קומט נישט, נעבעך, ער קען נישט גיין, ער האט נישט קיין פיס, ער האט געהאט א שווערע מחלה, מען האט אים לא עלינו אראפגענומען די פיס; ער זיצט אין די זייט אין א וועגעלע, ער איז אנדערש פון אלע קינדער. מיט אים פירט זיך דער מלמד גאר אנדערש, ער גייט אריין אין די גורל אפילו ער קומט נישט, ווען אלע קינדער דארפן רוימען די כתה בלייבט ער אויף זיין פלאץ, ער דארף נישט רוימען, ער ווערט באלוינט אפילו ער העלפט נישט רייניגן; ער קען נעבעך נישט העלפן, ער איז א קאליקער לא עלינו.

דער מלמד פרעגט: "קינדער, איר זענט מקנא דעם קינד?" אלע קינדער זאגן אז זיי זענען נישט מקנא דעם קינד. דער מלמד פרעגט ווייטער: "איך וויל אייך פרעגן, פארוואס זענט איר נישט מקנא דעם קינד?! ער דארף נישט פאלגן און ער גייט אלץ אריין אינעם גורל אפילו ער איז נישט אין צייט, אפילו ער העלפט נישט רוימען, פארוואס זענט איר אים נישט מקנא?! קינדער, איר ווייסט אז די שטאט צאלט געלט פאר די אלע מענטשן, זיי דארפן נישט ארבעטן, זיי באקומען אלעס אומזיסט, איר זענט זיי נאכאלץ נישט מקנא? די מענטשן קענען שטעלן זייער קאר אין פלעצער וואו אנדערע קענען נישט, זיי האבן אסאך בענעפיטן, איר זענט נאך אלץ נישט מקנא?!"

די קינדער פארשטייען נישט די קשיא, וואס איז שייך צו מקנא זיין א מענטש אן פיס? וואס איז שייך צו מקנא זיין א מענטש וואס איז נישט געזונט? ווער איז אינטערעסירט אין געלט אדער אין קענען שטעלן א קאר דא און דארט, ווער דארף דאס?! די קינדער שרייען אויס: "יישר כח אייבערשטער מיר זענען געזונט!" זיי שרייען אויס א תפילה צום אייבערשטן: "הייליגער באשעפער, האב רחמנות אויף אלע קראנקע! אלע זאלן זיין געזונט ברמ"ח אברים ושס"ה גידים!" די קינדער קוקן אויפ'ן קינד מיט רחמנות, זיי האלטן זיך איין פון וויינען פאר זיי, איין קינד קען נישט איינהאלטן זיינע טרערן, ער גייט אין די זייט און פלאצט אויס אין א געוויין פאר זיין חבר וואס האט נישט קיין פיס; א צווייטער קינד שטיקט זיך מיט טרערן.

ווען מען זעט אידישע קינדער זענען ווייט פון דרך התורה, איז דאס די גרעסטע רחמנות אויף די וועלט. דער הייליגער רבי זאגט (לקוטי מוהר"ן חלק ב', סימן ז): "כִּי עִקָּר הָרַחֲמָנוּת הוּא כְּשֶׁיִּשְֹרָאֵל עַם קָדוֹשׁ נוֹפְלִין, חַס וְשָׁלוֹם, בַּעֲווֹנוֹת, רַחֲמָנָא לִצְלָן", דער עיקר רחמנות איז ווען אידישע קינדער פאלן אראפ אין עבירות רחמנא לצלן, "כִּי זֶהוּ הָרַחֲמָנוּת הַגָּדוֹל מִכָּל מִינֵי רַחֲמָנוּת", דאס איז דער גרעסטער רחמנות אויף די וועלט; די אלע אידן וואס מען האט פון זיי אויסגעריסן די אמונה, שוין אפאר דורות וואס זיי זענען ווייט פון די תורה - דאס איז נישט א גוטע זאך, דאס איז די גרעסטע רחמנות.

מלמדים דארפן אריינלייגן אין די קינדער אז תורה און מצות איז א גוטע זאך; ווער עס לערנט תורה, ווער עס גייט בדרך התורה - דער האט א לעבן, נאר דאס איז לעבן; טון די ווילן פונעם אייבערשטן איז נישט קיין קנס, טון די ווילן פונעם אייבערשטן איז נישט אן אפקומעניש; דאס איז גוט, דאס איז די בעסטע זאך אויף די וועלט.

אידישע קינדער האבן מצוות; מיר קענען נישט עסן אלעס, מיר קענען נישט טון אלעס, ווייל מיר זענען אזוי ווי דער קראנקער מענטש וואס דער דאקטער זעט נאך אין אים א האפענונג. אזוי ווי די הייליגע חכמים זאגן (תנחומא שמיני, ו) א דאקטער איז געקומען היילן צוויי קראנקע מענטשן, דער דאקטער האט געזען דעם ערשטן חולה אז ער איז אין א סכנה, האט דער דאקטער געזאגט: "תְּנוּ לוֹ כָּל מַאֲכָל שֶׁהוּא מְבַקֵּשׁ", געבט אים צו עסן אלעס וואס ער בעט, "רָאָה הָאֶחָד שֶׁעָתִיד לִחְיוֹת", דער דאקטער האט געזען דער צווייטער קראנקער אז ער קען נאך לעבן, האט דער דאקטער געזאגט: "כָּךְ וְכָךְ מַאֲכָל יֹאכַל וְכָךְ וְכָךְ לֹא יֹאכַל", געבט אכטונג אויף אים, געבט אים נישט די און די עסן, נאר פון די עסן מעג ער האבן, האט מען געפרעגט דעם דאקטער: "מַה זֶּה, לָזֶה אַתָּה אוֹמֵר יֹאכַל כָּל מַאֲכָל שֶׁהוּא מְבַקֵּשׁ, וְלָאַחֵר אָמַרְתָּ לֹא יֹאכַל כָּךְ וְכָךְ", וואס איז דאס? איינעם זאגסטו ער קען עסן אלע עסן און דער צווייטער מעג נאר עסן דאס און דאס?! האט דער דאקטער געענטפערט, דער וועט בלייבן לעבן, דערפאר דארף מען אכטונג געבן אויף אים, ווידער דער ערשטער גייט סיי ווי שטארבן, זאל ער עסן וואס ער וויל, ער קען דאך סיי ווי נישט לעבן, "כָךְ הַקָּדוֹשׁ בָּרוּךְ הוּא הִתִּיר לַגּוֹיִם הַשְּׁקָצִים וְהָרְמָשִׂים", אזוי אויך האט דער אייבערשטער געזאגט, פאר די אומות העולם האב איך מתיר געווען זיי זאלן עסן די אלע ווערים און קריכעדיגע באשעפענישן, "אֲבָל יִשְׂרָאֵל שֶׁהֵם לְחַיִּים", אבער די אידן וואס זיי בלייבן לעבן, זיי זאג איך: "וִהְיִיתֶם קְדֹשִׁים כִּי קָדוֹשׁ אָנִי, אַל תְּשַׁקְּצוּ אֶת נַפְשׁוֹתֵיכֶם, אֶת זֶה תֹּאכְלוּ, וְאֶת זֶה לֹא תֹּאכֵלוּ, לֹא תִּטַּמְּאוּ בָּהֶם וְנִטְמֵתֶם בָּם", זיי זאלן נישט עסן די אלע נישט כשר'ע זאכן, "לָמָּה", פארוואס? "שֶׁהֵם לְחַיִּים, שֶׁנֶּאֱמַר: וְאַתֶּם הַדְּבֵקִים בַּה' אֱלֹקֵיכֶם חַיִּים כֻּלְּכֶם הַיּוֹם".

לייג אריין אין די קינדער אמונה; לערן זיי אויס זיי זאלן גיין התבודדות, זיי זאלן רעדן צום אייבערשטן, ווייל ווי מער מען רעדט צום אייבערשטן - אלץ מער הייבט מען אן שפירן דאס זיסקייט פון זיין א איד. לערן זיי אויס זיי זאלן דאנקען דעם אייבערשטן; ווען מען דאנקט דעם אייבערשטן ווערט זייער גוט און זיס, מען הייבט אן שפירן א טעם פון גן עדן.

דער רבי זאגט (לקוטי מוהר"ן חלק ב', סימן ב): "כִּי זֶה עִקָּר שַׁעֲשׁוּעַ עוֹלָם הַבָּא, לְהוֹדוֹת וּלְהַלֵּל לִשְׁמוֹ הַגָּדוֹל יִתְבָּרַךְ וּלְהַכִּיר אוֹתוֹ יִתְבָּרַךְ", דאס איז דער תענוג פון עולם הבא - צו דאנקען דעם אייבערשטן און אים צו לויבן, וויסן אז אלעס איז ער און ער איז אלעס, "שֶׁעַל יְדֵי זֶה סְמוּכִים וּקְרוֹבִים אֵלָיו יִתְבָּרַךְ", אזוי איז מען נאנט צום אייבערשטן, "כִּי כָּל מַה שֶּׁיּוֹדְעִין וּמַכִּירִין אוֹתוֹ יִתְבָּרַךְ בְּיוֹתֵר", ווייל ווי מער מען ווייסט אז אלעס אלעס איז נאר דער אייבערשטער אליין, "סְמוּכִים אֵלָיו בְּיוֹתֵר", איז מען נענטער צו אים.

אויך זאלסטו גיין התבודדות; בעט דעם אייבערשטן אויף דיין שפראך אין דיין וועג, ער זאל דיר העלפן דו זאלסט האבן גאר א שטארקע אמונה אין אים, דו זאלסט שפירן א טעם אין די תורה און מצות, דעמאלט וועסטו צוקומען אז דו וועסט שוין נישט וועלן קיין שכר, דו וועסט וועלן וואס די הייליגע חכמים זאגן (אבות ד, ב): "שְּׂכַר מִצְוָה, מִצְוָה", אזוי ווי דער רבי זאגט (לקוטי מוהר"ן חלק א', סימן ה) ווען מען טוט מצוות מיט שמחה, מען פריידט זיך מיט די מצוה אליינס: "עַד שֶׁאֵין רוֹצֶה בְּשׁוּם שְֹכַר עוֹלָם הַבָּא", ביז מען דארף שוין נישט קיין שום שכר, "אֶלָּא הוּא רוֹצֶה שֶׁיַּזְמִין לוֹ הַקָּדוֹשׁ בָּרוּךְ הוּא מִצְוָה אַחֶרֶת בִּשְֹכַר מִצְוָה זֹאת", נאר די גרעסטע שכר איז אז ער זאל קענען טון נאך מצוות, ער ווארט דער אייבערשטער זאל אים געבן נאך מצוות, "כִּי הוּא נֶהֱנֶה מֵהַמִּצְוָה בְּעַצְמָהּ", ער האט הנאה פון די מצוה אליינס; דורך התבודדות און תפילה קען מען זוכה זיין צוצוקומען צו דעם, מען זאל הנאה האבן פון זיין א איד, מען זאל זיך שפירן אזוי גליקליך מיט תורה און מצוות; עס זאל אנגיין פארוואס אנדערע האבן דאס נישט, ביז מען וועט גיין הפצה, זיי אויך געבן צו שפירן פון דעם טעם.

דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט מצליח זיין מיט דיינע תלמידים.

בעזרת ה' יתברך

יום ב' פרשת פנחס, י"ח תמוז, שנת תשפ"א לפרט קטן

... תחי'

איך האב ערהאלטן אייער בריוו.

וואס טראכט איר, ווען משיח וועט קומען וועט מען מער נישט דארפן קיין הויז וואו צו וואוינען און דינען דעם אייבערשטן? ווען משיח וועט קומען וועט מען מער נישט לעבן?!

דער רמב"ם זאגט (פרק יב מהלכות מלכים, הלכה א-ב): "אַל יַעֲלֶה עַל הַלֵּב שֶׁבִּימוֹת הַמָּשִׁיחַ יִבָּטֵל דָּבָר מִמִּנְהָגוֹ שֶׁל עוֹלָם, אוֹ יִהְיֶה שָׁם חִדּוּשׁ בְּמַעֲשֵׂה בְּרֵאשִׁית, אֶלָּא עוֹלָם כְּמִנְהָגוֹ נוֹהֵג וכו', אָמְרוּ חֲכָמִים אֵין בֵּין הָעוֹלָם הַזֶּה לִימוֹת הַמָּשִׁיחַ אֶלָּא שִׁעְבּוּד מַלְכֻיּוֹת בִּלְבַד", ווען משיח וועט קומען וועט אלעס ווייטער זיין אזוי ווי ביז אהער, נאר מען וועט מער נישט זיין אונטער די גוים, מען וועט אויסגעלייזט ווערן פון גלות, מען וועט דינען דעם אייבערשטן אן קיין שטערונג.

אז אייערע עלטערן ווילן איר זאלט קויפן א הויז - זאלט איר אזוי טון, עס אז נישט קיין חסרון אין אמונה בביאת משיח. חכמינו זכרונם לברכה זאגן (מגילה כט.): "עתידין בתי כנסיות ובתי מדרשות שבבבל שיקבעו בארץ ישראל", ווען משיח וועט קומען וועלן אלע שולן גיין קיין ארץ ישראל; זאגט דער הייליגער קדושת לוי זכותו יגן עלינו (קדושת לוי, סוף לקוטים חדשים): "עתידין בתי ישראל שילכו לארץ ישראל בזמן ביאת משיחנו במהרה בימינו אמן, והוא קל וחומר מבתי כנסיות וכו'", אלע אידישע שטובער וואו מען דינט דעם אייבערשטן, מען עסט דארט נאר כשר און מען פירט זיך מיט אלע הלכות פון די תורה, ווען משיח וועט קומען וועלן אלע קומען קיין ארץ ישראל.

שטארקט אייך, זייט ממשיך אריין צו לייגן אין די קליינע קינדער אמונה; וואס מען לייגט אריין אין קינדער אין די יוגנט, דאס בלייבט זייער גאנצע לעבן.

דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

בעזרת ה' יתברך

יום ג' פרשת פנחס, י"ט תמוז, שנת תשפ"א לפרט קטן

מרת ... תחי'

איך האב ערהאלטן אייער בריוו.

איר זאלט אודאי נעמען אייערע עלטערן וואוינען ביי אייך, עס וועט נישט שטערן די חינוך פון אייערע קינדער. איר זאלט ווייטער געבן אייערע קינדער אן ערליכע חינוך און אין די זעלבע צייט זיי פארשטיין געבן אז זיידי און באבי זענען נישט שלעכט, זיי זענען אומוויסנד, מען האט אויסגעריסן פון זיי די תורה און מצוות.

רעדט צו די קינדער איבער דאס שיינקייט און גרויסקייט פון היטן די תורה און מצוות - וועלן זיי אויסוואקסן גרויסע צדיקים, און איר וועט זען אז אייערע עלטערן וועלן אויך תשובה טון, זיי וועלן אנהייבן צוביסליך גיין אין די וועג פון די תורה.

די שכל איז עפעס נישט פשוט, דאס איז א טיפע קלוגע שכל וואס מוהרא"ש האט מחדש געווען. ווי איר ווייסט דאך, מוהרא"ש האט אלע יארן עוסק געווען און די הייליגע מצוה פון צוריק ברענגען אידישע קינדער צום אייבערשטן, ער האט גענומען מענטשן פון די טיפסטע אפגרונד און זיי געברענגט צו זיין ערליכע אידן און אויפשטעלן שיינע שטובער. מוהרא"ש האט אלע יארן געלערנט אנשי שלומינו ווי אזוי צו האנדלען מיט זייערע עלטערן, ממש א חידוש שבחידושים וואס מען געפונט נישט אין אנדערע פלעצער; פון איין זייט האט מוהרא"ש אונז גענומען און אונז געברענגט צו די גרעסטע מדריגות, צו דביקות בשם, צו דרגות וואס פריערדיגע צדיקים זענען אנגעקומען נאך יארן הארעוואניע, און אין די זעלבע צייט איז מוהרא"ש געווען אזוי שטארק דא אויף דער ערד, אזוי פארשטאנען דעם מענטש, אזוי סאך גערעדט מען זאל זיך נישט אפטיילן פון משפחה, מען זאל בלייבן מקושר מיט די משפחה, מען זאל ווייטער גיין צו שמחות און מען זאל איינליידענען די משפחה ווען מען מאכט א שמחה.

אויך האט מוהרא"ש אונז געלערנט מיר זאלן גיין באזוכן אונזערע עלטערן אפילו ווען די עלטערן פירן זיך נישט אזוי ווי מען דארף, השם ישמרינו; פארקערט ווי מען לערנט אין אנדערע מקומות אז מען זאל זיך אפטיילן און נישט האבן שייכות, וואס די וועג האט נישט קיין קיום; אדער פאלט מען צוריק רחמנא לצלן, אדער מאכט דאס א שטארקע פיינטשאפט פון די משפחה אויף פרומע אידן.

מוהרא"ש'ס וועג האט אויפגעוויזן אז הונדערטער און טויזנטער משפחות האבן זיך צוריק געקערט צום אייבערשטן דורך די וועג פון שלום און שלוה; ווייל ווען מען זעט א מענטש פירט זיך אזוי ווי עס דארף צו זיין, עלטערן זעען ווי זייער קינד רעדט שיין מיט דרך ארץ צו זיי, אפילו ער האט אן אנדערע וועג, ער גייט בדרך התורה, ווען זיי גייען נאכנישט אין די וועג, דאך רעדט ער שיין, ער קומט באזוכן און ער רעדט מיט דרך ארץ; דאס מאכט אז זיי זאלן קוקן אויף די תורה און אויפ'ן באשעפער גוט, און זיי וועלן אויך גיין אין די וועג, אזוי ווי חכמינו זכרונם לברכה זאגן (יומא פו.) אויפ'ן פסוק (דברים ו, ה): "וְאָהַבְתָּ אֵת ה' אֱלֹקֶיךָ" – זאלסט זען עס זאל ארויסקומען א קידוש השם דורך דיר און דער אייבערשטער זאל באליבט ווערן דורך דיר. ווייל ווען א מענטש לערנט תורה און פירט זיך אויף ווי עס דארף צו זיין וואס זאגן מענטשן? "אַשְׁרֵי אָבִיו שֶׁלִּמְּדוֹ תּוֹרָה", וואויל זענען זיינע עלטערן וואס האבן אים געלערנט תורה; "אַשְׁרֵי רַבּוֹ שֶׁלִּמְּדוֹ תּוֹרָה", וואויל איז פאר זיין רבי וואס האט אים געלערנט תורה; "אוֹי לָהֶם לַבְּרִיוֹת שֶׁלֹא לָמְדוּ תּוֹרָה", וויי איז פאר די מענטשן וואס לערנען נישט קיין תורה; קוקט אן דעם מענטש, וויבאלד ער לערנט תורה פירט ער זיך אויף אזוי ערליך. אויף אים זאגט דער פסוק (ישעיה מט, ג): "וַיֹּאמֶר לִי עַבְדִּי אָתָּה, יִשְׂרָאֵל אֲשֶׁר בְּךָ אֶתְפָּאָר", דער אייבערשטער בארומט זיך מיט אזא איינעם.

עס איז נישט קיין סתירה אייערע עלטערן מיט אייערע קינדער; געבט זיך אפ מיט אייערע עלטערן מיט די גרעסטע כבוד, דרייט אויס די שטוב אלעס ארום זיי, די גאנצע שטוב זאל זיך דרייען ארום זיי; די קינדער זאלן שמועסן מיט זיי, די קינדער זאלן גיין שפאצירן מיט זיי, נעמט זיי ביי די שבת'דיגע סעודות זיי זאלן מיט עסן, געבט זיי צו פארזוכן פון די געשמאקע טעם פון א שבת סעודה, זיי זאלן זען ווי שיין אייער משפחה זינגט זמירות, עס וועט נישט נעמען לאנג ביז זיי וועלן תשובה טון, זיי וועלן צוריקקומען צום אייבערשטן און איר וועט האבן נחת פון אייערע קינדער און אייניקלעך.

דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

בעזרת ה' יתברך

יום ב' פרשת פנחס, י"ח תמוז, שנת תשפ"א לפרט קטן

לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר

איך פריי זיך זייער שטארק ווען דו שרייבסט מיר בריוון, דו שרייבסט שיין און קלאר, פול מיט תוכן.

איך בין זייער איבערגענומען פון דאס וואס דו שרייבסט מיר אז דו היטסט דיינע אויגן; אין אנהייב איז דאס געווען זייער שווער, אבער יעצט איז דאס שוין אסאך גרינגער.

אזוי גייט עס אין עבודת השם יתברך, אין אנהייב איז עס שווער, מען שפירט נישט גארנישט, און אז מען ברעכט דאס דורך – שפירט מען אלע טעמים פון גן עדן.

אז מען היט די אויגן, מען איז אפגעהיטן בקדושת היסוד – גייט אלעס גרינגער, דעמאלט שפירט מען א טעם אין דאווענען, א טעם אין לערנען, מען שפירט דעם אייבערשטן; און אז מען היט נישט די אויגן, מען קוקט אויף פרעמדע פרויען – ווערט אלעס פארלאשן.

דעריבער איז ביים רבי'ן געווען א וויכטיגע זאך קדושת היסוד, דער רבי האט זייער אסאך גערעדט פון קדושת היסוד, ווייל דאס איז דער יסוד פון אלעס, אז דער יסוד איז גוט – איז אלעס גוט, און אז דער יסוד איז שוואך, וואס מען טוט נאר – פאלט אראפ.

יעצט האט פאסירט א שרעקליכע פאסירונג אין פלארידע, א גרויסע בנין האט זיך צאמגעלייגט, הונדערטער מענטשן זענען באגראבן געווארן אין איין רגע, דארט זענען אויך דא אידן, מען ארבעט שוין א לאנגע צייט צוצוקומען צו די מענטשן, פון אפאר לענדער איז מען געקומען ראטעווען.

אלע וואונדערן זיך, ווי אזוי קען פאסירן אזא זאך, א בנין זאל זיך צאמלייגן? יעצט הערט מען אין די נייעס אז אז מען האט שוין פאראויס געזאגט אז דער יסוד איז שוואך, עס איז דא שפאלטענעס וכו', זעט מען אז דער עיקר איז דער יסוד, אז דער פונדאמענט איז שטארק – דעמאלט איז גוט.

אזוי איז ביים מענטש, אויב איז מען הייליג, מען היט די אויגן, מען היט דעם אות ברית קודש וואס איז דער יסוד פונעם מענטש, אזוי ווי אליהו הנביא האט מגלה געווען (הקדמת תיקוני זוהר): "יסוד סיומא דגופא, אות ברית קודש", - דאן קען מען מצליח זיין אין עבודת ה'.

איך בעט דיר זייער זאלסט זיך פירן מיט דרך ארץ צו אלעמען, בפרט צו דיינע מלמדים. ביים רבי'ן איז דרך ארץ פון די ערשטע זאכן. חבר זיך מיט די קינדער וואס האבן דרך ארץ, איך וועל זיך זייער פרייען אויב דו וועסט זיך פירן מיט דרך ארץ.

בעזרת ה' יתברך

יום א' פרשת פנחס, שבעה עשר בתמוז, שנת תשפ"א לפרט קטן

לכבוד ... נרו יאיר

איך האב ערהאלטן דיין בריוו.

דו קענסט זיך מסדר זיין צו לערנען דיינע שיעורים ווען דו דאווענסט אין א מנין וואס דאווענט זייער לאנג.

מוהרא"ש האט דערציילט אז ער פלעגט אזוי טון; ווען מען האט אים אסאך מאל אריינגערופן משלים זיין דעם מנין ביים סקולענער רבי זכרונו לברכה, דאס דאווענען האט גענומען זייער לאנג, האט מוהרא"ש אויסגערעכנט ווי לאנג עס נעמט אים צו דאווענען, ער האט געלערנט זיינע שיעורים און ווען דער בעל תפלה האט געהאלטן אריין אינעם דאווענען - האט ער אנגעהויבן דאווענען.

איינער איז מיר געקומען זאגן אז עס קומט אים א מזל טוב, ער האט מסיים געווען כל התורה כולה - תנ"ך, בבלי, ירושלמי, תוספתא, רמב"ם, טור, שלחן ערוך, מדרש רבה, מדרש תנחומא, וכו' וכו'; יענער דאווענט ביי אונז אין בית המדרש, ער דאווענט נישט קיין איין ווארט, בשעת קריאת התורה הערט ער נישט אויס דאס ליינען, ער איז גורס זיינע שיעורים, בשעת מען זינגט זמירות זינגט ער נישט מיט, ער איז גורס זיינע שיעורים; האב איך אים געזאגט: "נישט דאס האט דער רבי געוואלט, דער רבי האט קלאר געזאגט (לקוטי מוהר"ן חלק ב', סימן יב): 'עִקָּר הַיַּהֲדוּת הוּא רַק לֵילֵךְ בִּתְמִימוּת וּבִפְשִׁיטוּת, בְּלִי שׁוּם חָכְמוֹת', דער עיקר אידישקייט איז ווען א מענטש פירט זיך ווי א פשוט'ער איד, מיט תמימות און פשיטות. נישט זוכן קיין חכמות, נאר ווען מען דאווענט - זאל מען דאווענען, ווען מען ליינט די תורה - זאל מען אויסהערן די קריאה, און ווען מען זינגט זמירות זאל מען מיטזינגען".

רבי נתן שרייבט (לקוטי מוהר"ן חלק ב', סימן קד) מורא'דיגע ווערטער: "הָיָה אוֹהֵב מְאֹד אֶת הָעֲבוֹדוֹת הַפְּשׁוּטוֹת", דער רבי האט זייער ליב געהאט די פשוט'ע עבודות, "שֶׁל סְתָם בְּנֵי אָדָם, הָאֲנָשִׁים הַפְּשׁוּטִים הַכְּשֵׁרִים", פון פשוט'ע ערליכע אידן, "וְהָיָה אוֹהֵב מְאֹד מִי שֶׁיָּכוֹל לוֹמַר הַרְבֵּה תְּחִנּוֹת וּבַקָּשׁוֹת בְּתוֹךְ הַסִּדּוּרִים הַגְּדוֹלִים כְּדֶרֶךְ הַהֲמוֹן עַם הַכְּשֵׁרִים", און דער רבי האט זייער ליב געהאט ווער עס קען זאגן אסאך תחינות און בקשות וואס איז געדרוקט אין די גרויסע סידורים, אזוי ווי די פשוט'ע מענטשן פירן זיך, "וְהָיָה מַזְהִיר וּמוֹכִיחַ אוֹתָנוּ כַּמָּה פְּעָמִים, לְזַמֵּר זְמִירוֹת בְּשַׁבָּת", און דער רבי פלעגט אונז זייער אנזאגן און אנווארענען אז מיר זאלן זינגען זמירות שבת, "וְהָיָה מַקְפִּיד וְכוֹעֵס מְאֹד עַל מִי שֶׁהוּא חָכָם בְּעֵינָיו וְאֵינוֹ מִתְאַמֵּץ לְזַמֵּר זְמִירוֹת בְּשַׁבָּת וּבְמוֹצָאֵי שַׁבָּת אוֹ שְׁאָר עֲבוֹדוֹת פְּשׁוּטוֹת", און דער רבי פלעגט זייער מקפיד זיין אויף די מענטשן וואס זיי זענען אויבער חכמים און זיי זינגען נישט קיין זמירות שבת ביי די סעודות און מוצאי שבת ביי מלוה מלכה און אנדערע פשוט'ע עבודות, "כִּי עִקָּר הַיַּהֲדוּת הוּא בִּפְשִׁיטוּת וּבִתְמִימוּת גָּמוּר בְּלִי שׁוּם חָכְמוֹת", ווייל דער עיקר אידישקייט איז זיך צו פירן פשוט אן קיין חכמות - ווי א פשוט'ער איד.

שרייבט ווייטער רבי נתן: "וְגַם הוּא בְּעַצְמוֹ קֹדֶם שֶׁהִגִּיעַ לוֹ הַחוֹלַאַת הַכָּבֵד שֶׁנִּסְתַּלֵּק עַל יָדוֹ, קֹדֶם לָזֶה כָּל יָמָיו הָיָה מְזַמֵּר זְמִירוֹת הַרְבֵּה בְּכָל שַׁבָּת וְשַׁבָּת וּבְמוֹצָאֵי שַׁבָּת", דער רבי פלעגט זינגען זיין גאנץ לעבן זייער אסאך זמירות יעדן שבת און יעדן מוצאי שבת.

אז מען דאווענט אויסגעצויגן איז עפעס אנדערש, אבער אז מען דאווענט נישט שטייט - ווי קען מען לערנען בשעת'ן דאווענען? דעם קומט נישט קיין מזל טוב, ענדערש זאל מען דאווענען און אויסהערן דאס ליינען, און ווען מען שמועסט זייטיגע זאכן - דעמאלט זאל מען לערנען שיעורים כסדרן.

דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

בעזרת ה' יתברך

יום א' פרשת פנחס, שבעה עשר בתמוז, שנת תשפ"א לפרט קטן

לכבוד ... נרו יאיר

איך האב ערהאלטן דיין בריוו.

מיין הארץ גייט אויס פאר דיר, איך בעט אזוי סאך דעם אייבערשטן פאר אלע בחורים זיי זאלן זוכה זיין צו טרעפן זייער שידוך.

עס איז זייער שווער פאר בחורים; מוהרא"ש זכותו יגן עלינו זאגט: "קיינער אין די וועלט פארשטייט נישט די צער וואס בחורים גייען אריבער, זיי ווילן אזוי שטארק זיין ערליך, אפגעהיטן פון עבירות, זיי ווילן שוין אזוי שטארק זוכה זיין צו ווערן אן אדם השלם, עס איז זיי אזוי שווער צו זיין אליינס. מען האט טענות אויף זיי, אין שטוב האט מען טענות אויף זיי, אין ישיבה האט מען טענות אויף זיי, מען יאגט זיי פון אלע זייטן, קיינער שטעלט זיך נישט פאר אין וויסטן חלום וואס די בחורים גייען אריבער".

איך בעט דיר זייער, דראפע זיך און דערהאלט זיך; דיין שידוך וועט אנקומען, דו זאלסט נאר נישט זיין קיין אפהאלט, דו זאלסט נישט אוועק ווארפן קיין שידוכים, אויסער אויב דאס איז א קראנקע זאך השם ישמרינו.

אז דו דרייסט זיך אין ברסלב, דו נעמסט חיזוק פון רבי'ן און דו פאלגסט דעם רבי'ן, דו לערנסט שיעורים כסדרן בכל התורה כולה על פי סדר דרך הלימוד פון רבי'ן (כמבואר בשיחות הר"ן, סימן עו) וואס האט אונז געוויזן א וועג ווי אזוי יעדער קען לערנען, אפילו מען פארשטייט נישט זאל מען זאגן די ווערטער פון די הייליגע תורה - דאס וועט נישט אפשטעלן דיין שידוך, דאס וועט נאר צואיילן דיין שידוך. אז דו פאלגסט דעם רבי'ן, דו גייסט התבודדות יעדן טאג, דו רעדסט צום אייבערשטן - דאס וועט נאר ברענגען דיין שידוך שנעלער.

ענדערש זיי תולה אז דיין שידוך איז נאכנישט אנגעקומען - צוליב דיינע עבירות. דער רבי זאגט (ליקוטי מוהר"ן, חלק ב', סימן פז): "וְלִפְעָמִים, מֵחֲמַת זֶה הַפְּגָם יוּכַל לְאַבֵּד אֶת זִוּוּגוֹ, כִּי מֵאַחַר שֶׁנָּטָה מִזִּוּוּגוֹ קָשֶׁה לוֹ לִמְצֹא אֶת זִוּוּגוֹ, וַאֲפִילּוּ אִם יִמְצָא אֶת זִוּוּגוֹ, תִּהְיֶה לוֹ מְנַגֶּדֶת וְלֹא תִּהְיֶה נוֹטָה אַחַר רְצוֹנוֹ", ווער עס איז פוגם בברית - דער פארלירט זיין שידוך, און אפילו ער טרעפט יא זיין שידוך - פארלירט ער די שלום אין שטוב, די ווייב וועט אלץ גיין קעגן אים, וויבאלד ער האט פוגם געווען; א שידוך פארלירט מען נישט צוליב התקרבות להשם יתברך.

נעם די עצה פון תפילה והתבודדות; גיי אין א ווינקל וואו קיינער געפונט זיך נישט, דארט זאלסטו זיך אויסגיסן דיין הארץ אויף דיין שפראך. בעט דעם אייבערשטן דו זאלסט שוין טרעפן דיין שידוך, בעט די תפילה וואס מוהרא"ש האט געבעטן ווען ער איז געווען א בחור. מוהרא"ש האט געגעבן די תפילה פאר בחורים זיי זאלן דאס בעטן, וועלן זיי זיכער טרעפן שנעל זייער שידוך.

דא האסטו די תפילה פון מוהרא"ש זכותו יגן עלינו:

"רִבּוֹנוֹ שֶׁל עוֹלָם, הֵיילִיגֶער בַּאשֶׁעפֶער, הֶעלְף מִיר אַז אִיךְ זָאל שׁוֹין זוֹכֶה זַיין צוּ טְרֶעפְן אַ גוּטֶע שִׁידוּךְ, אִיךְ זָאל זוֹכֶה זַיין חֲתוּנָה צוּ הָאבְּן שְׁנֶעל אוּן גְרִינְג אוּן נִישְׁט דַארְפְן וַוארְטְן מֶער אַזוֹי לַאנְג.

הֵיילִיגֶער בַּאשֶׁעפֶער אִיךְ וֵוייס אַז אִיךְ הָאבּ זִיךְ נִישְׁט אוֹיפְגֶעפִירְט וִוי עֶס דַארְף צוּ זַיין, אוּן אַז אִיךְ בִּין נִישְׁט אֵייבִּיג גֶעוֶוען אַזוֹי וואוֹיל אוּן עֶרְלִיךְ. אִיךְ בֶּעט דִיר אָבֶּער, רִבּוֹנוֹ שֶׁל עוֹלָם, אַז דוּ זָאלְסְט נִישְׁט קוּקְן אוֹיף דֶעם אוּן צוּלִיבּ דֶעם צוּרִיק הַאלְטְן מַיין שִׁידוּךְ. זֵיי מִיר מוֹחֵל אוֹיף אַלֶעס וָואס אִיךְ הָאבּ נִישְׁט גוּט גֶעטוּן, אוּן הֶעלְף מִיר אַז אִיךְ זָאל שׁוֹין שְׁנֶעל חֲתוּנָה הָאבְּן, אוּן דָאס וֶועט מִיר הֶעלְפְן אוּן רַאטֶעוֶוען אַז אִיךְ זָאל מֶער נִישְׁט טוּן קַיין עֲבֵירוֹת אוּן אִיךְ זָאל שׁוֹין זַיין וואוֹיל אוּן עֶרְלִיךְ.

וָואס זָאל אִיךְ טוּן, רִבּוֹנוֹ שֶׁל עוֹלָם? פוּן מַיין זַייט בִּין אִיךְ גְרֵייט חֲתוּנָה צוּ הָאבְּן הַיינְט נַאכְט! וָואס קֶען אִיךְ טוּן אַז אִיךְ הָאבּ נָאכְנִישְׁט גֶעטְרָאפְן מַיין שִׁידוּךְ? אִיךְ וַוארְט אוּן אִיךְ וַוארְט אוּן אִיךְ בֶּעט דִיר שׁוֹין אַזוֹי לַאנְג אַז אִיךְ וִויל שׁוֹין חֲתוּנָה הָאבְּן, אוּן דֶערְוַוייל אִיז עֶס נָאכְנִישְׁט אָנְגֶעקוּמֶען.

דִי חַזַ"ל זָאגְן אוּנְז אַז וֶוען אֵיינֶער הָאט חֲתוּנָה נָאךְ דִי צְוָואנְצִיג יָאר, וֶועט עֶר שׁוֹין זַיין גַאנְץ לֶעבְּן טְרַאכְטְן פוּן עֲבֵירוֹת, אוּן דוּ זָאגְסְט אוֹיף אַזַא מֶענְטְשׁ אַז זַיינֶע בֵּיינֶער זָאלְן צוּגֵיין. פַארְוָואס זָאל מִיר קוּמֶען אַזַא הַארְבֶּער עוֹנֶשׁ אַז אִיךְ זָאל מַיין גַאנְץ לֶעבְּן טְרַאכְטְן פוּן עֲבֵירוֹת, אוּן אַז מַיינֶע בֵּיינֶער זָאלְן צוּגֵיין? וָואס בִּין אִיךְ דֶען שׁוּלְדִיג? פַארְוָואס קוּמְט עֶס מִיר? אִיז מִיר נִישְׁט גֶענוּג דִי שְׁרֶעקְלִיכֶע פַּיין אוּן וֵוייטָאג וָואס אִיךְ הָאבּ פוּן דֶעם אַלֵיין אַז אִיךְ הָאבּ נָאכְנִישְׁט חֲתוּנָה גֶעהַאט?

הֵיילִיגֶער בַּאשֶׁעפֶער הֶעלְף מִיר אַז אִיךְ זָאל זוֹכֶה זַיין צוּ הָאבְּן סַבְלָנוּת אוּן גֶעדוּלְד, אוּן אוֹיסְוַוארְטְן מִיט רוּאִיגְקֵייט בִּיז אִיךְ וֶועל שׁוֹין זוֹכֶה זַיין חֲתוּנָה צוּ הָאבְּן. הֶעלְף מִיר אַז אִיךְ זָאל נִישְׁט הָאבְּן קַיין קֻשְׁיוֹת אוֹיף דִיר. הֶעלְף מִיר אַז אִיךְ זָאל גְלֵייבְּן מִיט אַ שְׁטַארְקֶע אֱמוּנָה אַז דוּ טוּסְט אַלֶעס נָאר צוּם גוּטְן, אוּן יֶעדֶע זַאךְ הָאט אַ פּוּנְקְטְלִיכֶער חֶשְׁבּוֹן, אוּן מִיט דֶעם זָאל אִיךְ זִיךְ שְׁטַארְקְן אוּן נִישְׁט זַיין אַזוֹי צוּבְּרָאכְן פוּן מַיינֶע שְׁוֶוערִיקֵייטְן.

הֵיילִיגֶער בַּאשֶׁעפֶער, נָאר דוּ קֶענְסְט מִיר פַארְשְׁטֵיין! נָאר דוּ וֵוייסְט מַיינֶע גֶעפִילְן! וִוי אַזוֹי אִיךְ שְׁפִּיר זִיךְ אַזוֹי פַארְשֶׁעמְט אוּן דֶערְנִידֶערְט פוּן מִיר אַלֵיין! אַז אַלֶע מַיינֶע חֲבֵרִים הָאבְּן שׁוֹין חֲתוּנָה גֶעהַאט אוּן נָאר אִיךְ בִּין גֶעבְּלִיבְּן אַלֵיין! הֶעלְף מִיר אַז דִי בִּזְיוֹנוֹת זָאלְן זַיין פַאר כַּפָּרַת עַווֹנוֹת אַז מִיט דֶעם זָאל אִיךְ אָפְּקוּמֶען אַלֶע מַיינֶע עֲבֵירוֹת, אִיךְ זָאל מֶער נִישְׁט דַארְפְן לַיידְן אַזוֹיפִיל אוּן אִיךְ זָאל שׁוֹין זוֹכֶה זַיין חֲתוּנָה צוּ הָאבְּן בְּקָרוֹב.

אִיךְ וֵוייס אוּן אִיךְ גְלֵייבּ, הֵיילִיגֶער בַּאשֶׁעפֶער, אַז דוּ וֶועסְט מִיר זִיכֶער נִישְׁט פַארְלָאזְן. סוֹף כָּל סוֹף וֶועל אִיךְ זוֹכֶה זַיין חֲתוּנָה צוּ הָאבְּן. אוּן דֶערְפַאר בֶּעט אִיךְ דִיר, רִבּוֹנוֹ שֶׁל עוֹלָם, אַז וֶוען אִיךְ וֶועל שׁוֹין חֲתוּנָה הָאבְּן זָאל אִיךְ זוֹכֶה זַיין צוּ הָאבְּן אַ גוּטֶע שָׁלוֹם בַּיִת, אִיךְ זָאל זִיךְ קֵיינְמָאל נִישְׁט קְרִיגְן אִינְדֶערְהֵיים, עֶס זָאל שְׁטֶענְדִיג הֶערְשְׁן בַּיי אוּנְז אַהֲבָה וְאַחְוָה וְשָׁלוֹם וְרֵעוּת, מִיר זָאלְן זִיךְ לִיבּ הָאבְּן אוּן הָאבְּן אַ גְלִיקְלִיךְ לֶעבְּן אִינְאֵיינֶעם, אוּן אִיךְ זָאל זִיךְ קֵיינְמָאל נִישְׁט דַארְפְן גֶט'ן חַס וְשָׁלוֹם.

הֶעלְף מִיר אַז אִיךְ זָאל שְׁטֶענְדִיג זַיין אַ וַתְּרָן, אִיךְ זָאל אֵייבִּיג מְוַותֵּר זַיין אוּן נִישְׁט זִיךְ קְרִיגְן נָאר שְׁטֶענְדִיג אַרוֹיסְהֶעלְפְן. מִיר זָאלְן הָאבְּן אַ פְרֵיילִיכֶע הוֹיז, עֶס זָאל זִיךְ שְׁפִּירְן דִי שִׂמְחָה אִין דִי לוּפְט בַּיי אוּנְז אִינְדֶערְהֵיים. אִיךְ זָאל זוֹכֶה זַיין צוּ הָאבְּן גֶעזוּנְטֶע אוּן עֶרְלִיכֶע קִינְדֶער, אִיךְ זָאל זֵיי אוֹיפְצִיעֶן אוֹיפְ'ן עֶרְלִיכְן אִידִישְׁן וֶועג אוּן זֶען אַסַאךְ אִידִישׁ נַחַת פוּן זֵיי. מַיין שְׁטוּבּ זָאל זַיין אָפְן פַאר אַנְדֶערֶע אִידִישֶׁע קִינְדֶער אַרַיינְצוּנֶעמֶען אוֹרְחִים אוּן צוּ טוּן אַסַאךְ צְדָקָה אוּן חֶסֶד.

הֵיילִיגֶער בַּאשֶׁעפֶער, נֶעם אָן מַיין תְּפִלָה, אוּן הֶעלְף מִיר שׁוֹין, אִין זְכוּת פוּן אַלֶע צַדִיקִים וּבִּפְרַט אִין דִי זְכוּת פוּן הֵיילִיגְן רֶבִּי'ן רַבֵּינוּ נַחְמָן בֶּן פֵיגָא זְכוּתוֹ יָגֵן עָלֵינוּ, [אוּן אִין זְכוּת פוּן רַבֵּינוּ אֱלִיעֶזֶר שְׁלֹמֹה בֶּן מְנַחֶם זְאֵב זְכוּתוֹ יָגֵן עָלֵינוּ, וָואס הָאט גֶעמַאכְט דִי תְּפִלָה], אָמֵן כֵּן יְהִי רָצוֹן".

דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

בעזרת ה' יתברך

יום א' פרשת פנחס, שבעה עשר בתמוז, שנת תשפ"א לפרט קטן

מרת ... תחי'

איך האב ערהאלטן אייער בריוו.

איך פריי זיך זייער צו הערן ווי שיין ענקער לעבן איז, איר שטארקט זיך מיט'ן הייליגן רבינ'ס עצות.

בנוגע עין הרע וכו'; יעדעס מאל איר גייט צווישן מענטשן און מען רומט אויס אייער קינד, מען פארוואונדערט זיך אויף די שיינקייט וכו', זאלט איר גלייך געבן די קרעדיט פאר'ן אייבערשטן, גלייך זאגן הויך, יענער זאל הערן: "יישר כח אייבערשטער", - דעמאלט וועט נישט שאטן קיין עין הרע; אז מען נעמט די גדולה פאר זיך - דעמאלט שאט די עין הרע.

מען דארף זייער אכטונג געבן שטענדיג צו געבן די גאנצע כבוד און גדולה פאר'ן אייבערשטן. דער הייליגער רבי זאגט (לקוטי מוהר"ן חלק א', סימן ו): "כִּי צָרִיךְ כָּל אָדָם לְמַעֵט בִּכְבוֹד עַצְמוֹ וּלְהַרְבּוֹת בִּכְבוֹד הַמָּקוֹם", מען דארף אכטונג געבן צו געבן די כבוד פאר'ן אייבערשטן, מען זאל וויסן און געדענקען אז אלעס וואס מען האט - איז נאר פונעם אייבערשטן; אז מען האט געלונגענע טאלאנטן דארף מען טראכטן 'דאס האט נישט מיט מיר, דאס איז א מתנה פונעם אייבערשטן', 'אז איך האב גוטע קינדער, שיינע קינדער - האט דאס נישט מיט מיר, דאס איז מתנות פונעם אייבערשטן', "כִּי מִי שֶׁרוֹדֵף אַחַר הַכָּבוֹד, אֵינוֹ זוֹכֶה לִכְבוֹד אֱלֹקִים, אֶלָּא לְכָבוֹד שֶׁל מְלָכִים, שֶׁנֶּאֱמַר בּוֹ (משלי כה, ב): 'כְּבֹד מְלָכִים חֲקֹר דָּבָר', וְהַכֹּל חוֹקְרִים אַחֲרָיו וְשׁוֹאֲלִים: מִי הוּא זֶה וְאֵיזֶהוּ, שֶׁחוֹלְקִים לוֹ כָּבוֹד הַזֶּה, וְחוֹלְקִים עָלָיו, שֶׁאוֹמְרִים שֶׁאֵינוֹ רָאוּי לַכָּבוֹד הַזֶּה", ווייל אויב מען נעמט די כבוד פאר זיך אליינס, מען טיילט זיך אפ פונעם אייבערשטן - דעמאלט קוקן מענטשן שלעכט, מען זוכט ווי מען קען שלעכטס טון דעם מענטש, "אֲבָל מִי שֶׁבּוֹרֵחַ מִן הַכָּבוֹד, שֶׁמְּמַעֵט בִּכְבוֹד עַצְמוֹ וּמַרְבֶּה בִּכְבוֹד הַמָּקוֹם", אבער אז מען אנטלויפט פון כבוד, מען געדענקט 'אלעס וואס איך האב, אלעס וואס איך בין - אלעס איז דער אייבערשטער, די גאנצע כבוד קומט אים', "אֲזַי הוּא זוֹכֶה לִכְבוֹד אֱלֹקִים, וְאָז אֵין בְּנֵי אָדָם חוֹקְרִים עַל כְּבוֹדוֹ אִם הוּא רָאוּי אִם לָאו, וְעָלָיו נֶאֱמַר (משלי, שם): 'כְּבֹד אֱלֹקִים הַסְתֵּר דָּבָר', כִּי אָסוּר לַחֲקֹר עַל הַכָּבוֹד הַזֶּה", אויף אזא מענטש איז נישט שייך קיין עין הרע, מען קען אים נישט שלעכטס טון.

אז איר שפירט עס איז דא שלעכטע אויגן אויף אייך און אייער קינד, איז דא אן עצה פון מוהרא"ש ווי אזוי דאס אוועק צו נעמען. מוהרא"ש זאגט א סגולה פון גיסן זאלץ ביים טיר; ווען מען שטייט אויף אינדערפרי זאל מען אויסגיסן זאלץ ביים טיר, אויף די לענג פונעם שוועל ביים ערשטן אריינגאנג, וועט די עין הרע אוועק גיין.

דער עיקר עצה ווי אזוי פטור צו ווערן פון עין הרע - איז דורך תפילה, מען זאל בעטן דעם אייבערשטן מען זאל נישט ווערן געשעדיגט פון מענטשן וואס קוקן שלעכטס. עס איז דא א שיינע תפילה פון רבי נתן זכותו יגן עלינו (לקוטי תפילות חלק א', תפלה נד) וואו ער בעט זיך ביים אייבערשטן; זאגט די תפילה וועט איר געראטעוועט ווערן פון אלעם שלעכטס:

"וּבְכֵן יְהִי רָצוֹן מִלְּפָנֶיךָ ה' אֱלֹקֵינוּ וֵאלֹקֵי אֲבוֹתֵינוּ שֶׁתִּרְאֶה בְּעָנְיֵנוּ וְדָחֳקֵנוּ וַעֲמָלֵינוּ, וְתָשׁוּר בְּעָנְיֵנוּ וְתַבִּיט בַּעֲמָלֵנוּ וְתָצִיץ עָלֵינוּ בְּרַחֲמֶיךָ, וְתַשְׁגִּיחַ עָלֵינוּ בְּעֵין חֶמְלָתֶךָ וְתִשְׁמְרֵנוּ בְּרַחֲמֶיךָ הַטּוֹבִים, וְתַצִּילֵנוּ תָמִיד מֵרַע עַיִן, שֶׁלֹּא יִהְיֶה לָנוּ שׁוּם עַיִן רָעָה עַל שׁוּם אָדָם שֶׁבָּעוֹלָם רַק נִסְתַּכֵּל תָּמִיד עַל כָּל אֶחָד בְּעַיִן טוֹבָה, וְנִזְכֶּה לִהְיוֹת מִתַּלְמִידָיו שֶׁל אַבְרָהָם אָבִינוּ עָלָיו הַשָּׁלוֹם שֶׁיֵּשׁ בָּהֶם שְׁלשָׁה מִדּוֹת טוֹבוֹת שֶׁהֵם עַיִן טוֹבָה וְנֶפֶשׁ שְׁפָלָה וְרוּחַ נְמוּכָה וְתִשְׁמְרֵנוּ וְתַצִּילֵנוּ מִתַּלְמִידָיו שֶׁל בִּלְעָם הָרָשָׁע שֶׁיֵּשׁ לָהֶם שָׁלֹשׁ מִדּוֹת רָעוֹת שֶׁהֵם עַיִן רָעָה וְרוּחַ גְּבוֹהָה וְנֶפֶשׁ רְחָבָה אָבִינוּ מַלְכֵּנוּ, אַדִּירֵנוּ, בּוֹרְאֵנוּ, גּוֹאֲלֵנוּ, יוֹצְרֵנוּ, קְדוֹשֵׁנוּ, קְדוֹשׁ יַעֲקב רוֹעֵנוּ, רוֹעֵה יִשְׂרָאֵל, הַמֶּלֶךְ הַטּוֹב וְהַמֵּטִיב לַכֹּל, טוֹב עַיִן בֶּאֱמֶת, זַכֵּנִי בְּרַחֲמֶיךָ הָרַבִּים שֶׁאֶזְכֶּה לְהִתְדַבֵּק בְּמִדּוֹתֶיךָ הַטּוֹבִים לִהְיוֹת טוֹב עַיִן בֶּאֱמֶת תָּמִיד וְתַצִּילֵנוּ בְּרַחֲמֶיךָ הָרַבִּים מֵעַיִן רָעָה שֶׁלֹּא יִשְׁלֹט בָּנוּ שׁוּם עַיִן רָעָה מִשּׁוּם אָדָם וּמִשּׁוּם נִבְרָא שֶׁבָּעוֹלָם וְלֹא יִהְיֶה לְהָרַע עַיִן שׁוּם כֹּחַ וְשׁוּם שְׁלִיטָה וְלֹא יוּכַל לְהַזִּיק לָנוּ כְּלָל חַס וְשָׁלוֹם לֹא בְּגַשְׁמִיּוּת וְלֹא בְּרוּחָנִיּוּת".

דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

בעזרת ה' יתברך       

יום א' פרשת פנחס, שבעה עשר בתמוז, שנת תשפ"א לפרט קטן

לכבוד ... נרו יאיר

איך האב ערהאלטן דיין בריוו.

היינט איז דא צו באקומען ניגונים געזינגען אן קיין מוזיק; דאס איז מותר צו הערן אין די טעג. אויך קען מען אנצינדן פאר קינדער 'קינדער טעיפס' וואס דער עיקר פונעם טעיפ איז די מעשיות, די מוזיק איז נאר צו אונטער שפילן וכו'.

דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

בעזרת ה' יתברך

יום ב' פרשת בלק, י"א תמוז, שנת תשפ"א לפרט קטן

לכבוד ... נרו יאיר

איך האב ערהאלטן דיין בריוו.

עס איז דא צייט פאר אלעס, אויב מען וויל טאקע טון הפצה – איז דא צייט פאר דעם אויך.

בנוגע העלפן אין שטוב; מוהרא"ש זאגט, וואס פאר א פרוי נעמט אפאר שעה – נעמט פאר'ן מאן אפאר מינוט. א מאן קען אין צען פופצן מינוט צאמנעמען די שטוב עס זאל זיין ריין. עס דארף דיר נישט נעמען זעקס שעה צו רייניגן די שטוב; איך ווייס נישט וואס דו שרייבסט אז דו דארפסט ארבעטן נאך זעקס שעה אין שטוב.

נישטא אזא זאך אין די וועלט צו דארפן ארבעטן זעקס שעה צו רייניגן די שטוב; עס זעט אויס פון דיינע ווערטער אז דו ביסט בעצבות און מרה שחורה, דאס מאכט די ארבעט שטייט, ווען מען איז דעפרעסט קען מען גארנישט טון, יעדע קלייניקייט זעט אויס ווי א בארג ארבעט, מען האט נישט קיין כח צו גארנישט.

איך בעט דיר זייער זאלסט ארבעטן אויף זיין פרייליך; אז דו וועסט זיין פרייליך וועט זיך אלעס איבערדרייען, דו וועסט נישט דארפן קיין זעקס שעה ארבעט אין שטוב, עס וועט דיר נעמען א קורצע צייט אלעס זאל ווערן מסודר.

אויך וועסטו קענען היילן דיין ווייב תחי'; אז דו ביסט נישט פרייליך, ווי אזוי ווילסטו זי זאל זיין פרייליך? אז דו האסט נישט קיין כח ווי אזוי ווילסטו אז זי זאל האבן כח? אז דו וועסט זיין פרייליך, וועסטו האבן כח איר פרייליך צו מאכן, זי וועט שוין האבן כח אינאיינעם מיט דיר צו מסדר זיין די שטוב.

שמחה איז די שליסל צו הצלחה, שמחה איז א רפואה פאר אלע קראנקהייטן. דער הייליגער רבי זאגט (ליקוטי מוהר"ן חלק ב', סימן כד): "כָּל הַחוֹלַאַת", אלע מחלות, "עַל יְדֵי מָרָה שְׁחֹרָה וְעַצְבוּת", קומען דורך דעפרעסיע, "וְהַשִֹֹּמְחָה הוּא רְפוּאָה גְּדוֹלָה", זיין פרייליך איז א רפואה פאר אלעס.

חכמינו זכרונם לברכה דערציילן (שבת קכט.) רבא איז אוועק געפארן פון שטוב קיין פומבדותא לערנען תורה, "בְּרַתֵּיהּ דְּרַב חִסְדָּא טָבְלָה בְּגוֹ תְּלָתִין יוֹמִין שֶׁא בִּפְנֵי בַּעְלָהּ וְאִצְטְנִיאַתְּ, דעמאלט איז זיין ווייב, זי איז געווען רב חסדא'ס טאכטער – קראנק געווארן, זי האט זיך זייער פארקילט, "וְאַמְטוּי לְעַרְסָה בַּתְרֵיהּ דְּרָבָא לְפוּמְבַּדִיתָא", האט מען איר גענומען מיט איר בעט קיין פומבדיתא צו איר מאן רבא און זי איז געווארן אויסגעהיילט; זאגט די גמרא, אז ביי א פרוי, ווען די מאן איז מיט איר – איז זי געזונט. דאס טייטשט, דו קענסט אויסהיילן דיין ווייב, דו קענסט איר ברענגען צו אירע כוחות. אויב דו וועסט איר פרייליך מאכן, דו וועסט איר אויפבויען, דו וועסט איר געבן אסאך גוטע ווערטער און האפענונג – וועט זי צוריק קומען צו אירע כוחות, זי וועט קענען מסדר זיין די שטוב און זי וועט קאכן וכדומה, און דו וועסט קענען גיין אביסל הפצה, מזכה זיין אידישע קינדער.

ווילאנג זי דארף דיר אין שטוב זאלסטו אלעס לייגן אין די זייט און איר העלפן. די גרעסטע הפצה וועט זיין אז דו וועסט אויפבויען דיין ווייב, דו וועסט אינוועסטירן ביי דיר אין שטוב; אלע וועלן זען ווי אזוי א ברסלב'ער חסיד פירט זיך.

אז דו וועסט מקיים זיין וואס שטייט אין דעם בריוו, וועסטו זען ווי סאך צייט דו וועסט האבן פאר אלעס, און אויך וועט דיין ווייב האבן א גאנצע רפואה.

בעזרת ה' יתברך

ערב שבת קודש פרשת בלק, ט"ו תמוז, שנת תשפ"א לפרט קטן

מרת ... תחי'

איך האב ערהאלטן אייער בריוו.

די הייליגע חכמים זאגן (ירושלמי ברכות ט, ח): "אִי אֶפְשַׁר לְאִישׁ בְּלֹא אִשָׁה, וְאִי אֶפְשַׁר לְאִשָּׁה בְּלֹא אִישׁ, אִי אֶפְשַׁר לִשְׁנֵיהֶן בְּלֹא שְׁכִינָה", א מאן קען נישט זיין אן א ווייב, און א פרוי קען נישט זיין אן דעם מאן, און ביידע פון זיי - קענען נישט זיין אן דעם אייבערשטן.

מען קען נישט זאגן אנדערש פון די תורה, די תורה איז חכמתו יתברך, וואס די הייליגע חכמים זאגן – זאגט דער אייבערשטער; ווער עס זאגט אנדערש – איז א פארפירער. די אלע וואס העצן אויף די פרוי קעגן די מאן, אדער פארקערט - די זענען פארפירערס. אך און וויי פאר ווער עס פאלט אריין ביי זיי אין די הענט ה' ירחם, די אלע וואס רעדן איין די ווייב זי זאל נישט היטן די הלכות וכו', אזוי וועט זיך דער מאן צעברעכן וכו' – די האבן נישט קיין תשובה.

מוהרא"ש זאגט, ווען משיח וועט קומען וועט מען זיי הענגען, והוקע אותם, אין אלע גאסן וועלן הענגען די וואס טיילן אפ מענער פון די ווייבער און ווייבער פון די מענער, ווייל זיי פארטרייבן די שכינה הקדושה; די שכינה רוט נאר וואו עס איז דא מאן און ווייב, און זיי זענען גורם אז מען פאלט נאכדעם אראפ אין ביטערע עבירות וואס ברענגען אלע צרות.

עס איז א גרויסע סכנה צו גיין צו טערעפי, אפגערעדט אז עס איז א שאד די געלט, א שאד די צייט; זיי קענען קיינעם נישט העלפן, אזוי ווי דער רבי זאגט (לקוטי מוהר"ן חלק א', סימן סא): "יֵשׁ מַנְהִיגִים שֶׁנִּקְרָאִים בְּשֵׁם רַבִּי, וְלֹא דַּי שֶׁאֵינָם יְכוֹלִים אֲפִילּוּ לְהַנְהִיג אֶת עַצְמָן, וּמִכָּל שֶׁכֵּן שֶׁאֵינָם יְכוֹלִים לְהַנְהִיג אֶת אֲחֵרִים", עס זענען דא פירער'ס וואס רופן זיך רבי'ס, זיי קענען זיך אליינס נישט העלפן, ווי אזוי קענען זיי העלפן אנדערע? אלע פון זיי זענען קרויסע קלעצער, פוילע מענטשן, בפרט די פרויען טערעפיסטן וואס האבן משפחות, אנשטאט זיין א מאמע פאר די קינדער, א ווייב פאר'ן מאן, פירן א אידישע שטוב – אנטלויפן זיי פון זייער ארבעט פון דערביטערטקייט; היות עס פאסט דאך נישט, וואס וועט מען זאגן אויף איר? זי קאכט נישט, זי רוימט נישט, זי טוט גארנישט; שטעלט זי זיך אהער ווי א 'חכמת', און צעבראכענע נשמות פאלן קרבנות פאר זיי. אויסער דעם וואס זיי קענען נישט העלפן, איז דאס א סכנה, זיי העצן אויף איינעם אויפ'ן צווייטן, רחמנא לצלן.

פרויען האבן אין זיך א שטארקע מעלה, מער פון מענער; פרויען זענען שטערקער אין אמונה, זיי גלייבן שטערקער; דארפן זיי דאס נוצן בקדושה, גלייבן אין באשעפער, גלייבן אין די תורה און אין צדיקים, נישט ווערן פארקויפט פון נארישע זאכן.

ווען מענטשן וואלטן געוויסט פון רבינ'ס עצה, פון התבודדות ותפלה, מען וואלט דאס געטון טאג און נאכט; אנשטאט רעדן צו טשאדעלע באדעלע וואלט מען גערעדט צום אייבערשטן, אנשטאט רעדן צו א בשר ודם וואלט מען אלעס דערציילט דעם אייבערשטן – דאס ווערט אנגערופן אין רבינ'ס ספרים "התבודדות ותפלה", א מענטש זאל גיין אין א שטילע פלאץ, א פלאץ וואו קיינער געפונט זיך נישט און רעדן צום אייבערשטן כידבר איש אל רעהו, אזוי ווי מען רעדט צו א גוטער פריינט, אלעס דערציילן, אלע שוועריקייטן, אלע שווערע מידות, שווערע נאטורן. - דאס טוישט די גאנצע לעבן, מען ווערט אמת'דיג מיט זיך אליין.

התבודדות עפנט אויף דעם אמת'ן מענטש, מען הייבט אן זיך קענען, מען הייבט אן זען פאר זיך בערג עבירות, זאכן וואס מען האט קיינמאל פארדעם נישט געוויסט. אזוי ווי דער הייליגער רבי אלימלך זכותו יגן עלינו זאגט (הנהגות אדם, סימן א) מען זאל זיך מתבודד זיין און וויינען צום אייבערשטן אויף אלע מעשים וואס מען דארף פאררעכטן, "וְאָז יִרְאֶה בְּעַצְמוֹ שֶׁעָמְדוּ עֲוֹנוֹתָיו נֶגֶד עֵינָיו, וְיִזְכֹּר אֶת חֲטֹּאתָיו וַעֲווֹנוֹתָיו וּפְשָׁעָיו כֶּהָרִים וּגְבָעוֹת", דעמאלט וועט מען זען די עבירות וואס גרייכט אזויפיל ווי ריזיגע בערג, "אֲשֶׁר מֵעוֹלָם לֹא זָכַר אוֹתָם אִם עָשָׂה כָּכָה". וואס פאר'ן זיך מתבודד זיין האט ער בכלל נישט געוואוסט אז ער דארף תשובה טון אויף דעם, "כָּכָה יַעֲשֶׂה לֹא פַּעַם וְלֹא שְׁתַּיִם וְלֹא מֵאָה פְּעָמִים, עַד אֲשֶׁר יְרַחֲמוּ עָלָיו מִן הַשָׁמַיִם", אזוי זאל ער טון נישט איין מאל, נישט צוויי מאל, נישט הונדערט מאל; ער זאל זיך אזוי פירן ביז דער אייבערשטער וועט רחמנות האבן אויף אים און אים פירן אויפ'ן ריכטיגן וועג, "וְיִתְפַּלֵּל לְהַשֵּׁם יִתְבָּרַךְ שֶׁיַּדְרִיכֵהוּ בַּדֶּרֶךְ וְיוֹרֵהוּ דַּרְכּוֹ שֶׁלֹא יְבַלֶּה חַיֵּי חַיָּיו", ער זאל בעטן דעם אייבערשטן ער זאל וויסן ווי אזוי זיך צו פירן, ער זאל נישט פארברענגען זיינע יארן און טעג מיט נארישקייטן, ביז דער אייבערשטער וועט אים העלפן ער וועט וויסן ווי אזוי זיך צו פירן.

אנשטאט באשולדיגן דעם מאן, די עלטערן, דעם און יענעם וכו' וכו', - הייבט מען אן זען אז מען דארף זיך אליינס פאררעכטן, 'קיינער איז נישט שולדיג אין מיין לעבן, איך אליין קען זיך מאכן די לעבן גוט אדער שווער', אזוי ווי דער רבי זאגט (ספורי מעשיות, מעשה ג' מחגר) ווען דער גזלן, דער רוצח האט געטראטן אויף די שטויב פון די צדיקים, ער האט אנגעהויבן לערנען דעם רבינ'ס ספרים, האט ער גלייך אנגעהויבן וויינען און שרייען: "גיוואלד, וואס האב איך געטון די אלע יארן? איך האב אזויפיל געזינדיגט, איך האב גע'הרג'עט מענטשן, בא'גנב'עט מענטשן"; דאס קומט ארויס ווען מען ווערט מקורב צום צדיק, אנשטאט באשולדיגן די עלטערן, דעם מאן, אדער דער מאן באשולדיגט די ווייב – הייבט מען אן תשובה טון, מען פאררעכט זיך. אנדערש איז ווען מען טרעט אויף די שטויב פון די משוגעים, מען קומט אן צו טערעפי; דעמאלט האבן זיי אנגעהויבן באשולדיגן איינער דעם צווייטן: "וועגן דיר האבן איך גע'הרג'עט, דו ביסט שולדיג", ביז זיי האבן זיך אויסגע'הרג'עט איינער דעם צווייטן; דאס פאסירט מיט דער וואס טרעט אויף די שטויב, ווער עס קומט אן ביי זיי, ער טרעט נאר אריין ביי זיי.

עס האט אייך געקאסט א פערטל מיליאן דאלער די גניבה; אנדערע צאלן נאך מער, מען איז איינגערעדט אין די זאך א גאנץ לעבן. ביים רבי'ן קאסט נישט די זאכן קיין געלט, מען קען רעדן מיט'ן אייבערשטן אן קיין ענדע, אומזיסט, אויף די וועלט און אויף יענע וועלט.

וואויל איז דעם וואס לאזט זיך נישט נארן, ער נוצט אויס די טעג און יארן מיט דביקות בה' יתברך און איז זוכה צו שפירן די זיסע טעם פון גן עדן, להתענג על השם.

דער אייבערשטער זאל אננעמען אייער תשובה.

בעזרת ה' יתברך

יום ג' פרשת בלק, י"ב תמוז, שנת תשפ"א לפרט קטן

מרת ... תחי'

איך האב ערהאלטן אייער בריוו.

מוהרא"ש זאגט, דער יסוד פון שלום בית איז מען זאל זיין אפן איינער מיט'ן צווייטן, עס טאר נישט זיין קיין פחד פונעם צווייטן; אז דער מאן שרייט און רעגט זיך, דארף די פרוי אים זאגן שיינערהייט: "מיין טייערער מאן, איך קען נישט נעמען דיין שרייען און צעדרייטע גוסטעס, איך וויל לעבן מיט דיר אן פחדים".

ווען דער מאן הערט דאס איינמאל, צוויי מאל און דריי מאל – וועט ער טראכטן ווי אזוי צו רעדן צו זיין ווייב. די ווייב דארף זיין אפן מיט אים, נישט איינגיין אין זיך, לעבן מיט פחד און שרעק.

בעטס דעם אייבערשטן איר זאלט האבן די חכמת נשים ווי אזוי אויפצובויען אייער שטוב. שלמה המלך זאגט (משלי יד, א) "חַכְמוֹת נָשִׁים בָּנְתָה בֵיתָהּ", א קלוגע פרוי בויט איר שטוב; זי געבט גוטע ווערטער פאר איר מאן, זי ווערט נישט דערשראקן און פארלוירן – זאל זיין וואס זאל זיין. בעטס דעם אייבערשטן עס זאל אלץ זיין א פרייליכע לופט אין שטוב, איר זאלט אלץ זיין פרייליך, נישט ווערן צעבראכן פון קיין שום זאך, דאס איז די יסודות פון האבן א גוטע שלום בית.

נאכאמאל, זייט אפן מיט אייער מאן, האט נישט מורא צו זאגן אייערע געפילן, האט נישט מורא צו זאגן: "וואס איז מיט דיין גוסטע וכו'?" און ארבעטס צו זיין פרייליך, וועט איר האבן א גוטע שלום בית.

בעזרת ה' יתברך

יום ג' פרשת בלק, י"ב תמוז, שנת תשפ"א לפרט קטן

... תחי', תלמידה בית פיגא ברסלב

איך האב ערהאלטן אייער בריוו.

אוודאי קענען פרויען און מיידלעך אויך צוקומען צו הויכע מדריגות אין עבודת ה', זיי קענען אנקומען צו רוח הקודש און נבואה.

אלע עצות, הדרכות און הנהגות פון רבי'ן זכרונו לברכה איז אויך פאר פרויען און מיידלעך; אדרבה, דער רבי האט געזאגט (שיחות הר"ן, סימן לג): "אֵצֶל הָעוֹלָם אֱמוּנָה הוּא דָּבָר קָטָן, וְאֶצְלִי אֱמוּנָה הוּא דָּבָר גָּדוֹל מְאֹד, וְעִקַּר הָאֱמוּנָה הִיא בְּלִי שׁוּם חָכְמוֹת וַחֲקִירוֹת כְּלָל, רַק בִּפְשִׁיטוּת גָּמוּר כְּמוֹ שֶׁהַנָּשִׁים וְהַהֲמוֹן עַם הַכְּשֵׁרִים מַאֲמִינִים", ביי די וועלט איז אמונה א קלייניקייט, אבער ביי מיר איז דער עיקר אמונה, מיר דארפן זיך לערנען צו האבן אמונה אן קיין חקירות און אן קיין חכמות, נאר פשוט אזוי ווי פרויען און פשוט'ע מענטשן האבן גאר א שטארקע אמונה.

ביי פרויען איז נישט שייך לימוד התורה. די הייליגע חכמים זאגן (סוטה כא:): "כָּל הַמְלַמֵּד אֶת בִּתּוֹ תוֹרָה", ווער עס לערנט מיט זיינע טעכטער תורה, "כְּאִלּוּ מְלַמְּדָהּ תִּפְלוּת", איז אזוי ווי ער לערנט איר נישט גוטע זאכן.

ביי פרויען איז דער עיקר עבודת התפלה. חכמינו זכרונם לברכה זאגן (שבת כ:): "וחייבין בתפלה", זאגט רש"י: "דתפלה רחמי היא ומדרבנן היא, ותקנוה אף לנשים ולחנוך קטנים"; אזוי אויך לערנען מיר ארויס אלע הלכות תפלה פון חנה, די מאמע פון שמואל הנביא (שם, לא). אז מען נעמט די עבודה פון התבודדות ערנסט, קען מען זוכה זיין צו קומען צו זייער א הויכע דרגא, ביז רוח נבואה.

אויך איז ביי אידישע פרויען דער עיקר עבודת השם – פירן די שטוב, די גאנצע אידישקייט אין שטוב; די עסן, די כשרות פון די עסן, חינוך הבנים והבנות, אלעס איז איר עבודה.

חכמינו זכרונם לברכה זאגן (ברכות יז.): "נָשִׁים בְּמַאי זָכְיָין", מיט וואס זענען די פרויען זוכה צו קומען צו עולם הבא? פרויען האבן דאך נישט קיין תורה? "בְּאַקְרוּיֵי בְּנַיְיהוּ לְבֵי כְּנִישְׁתָּא, וּבְאַתְנוּיֵי גַבְרַיְיהוּ בֵּי רַבָּנָן, וְנָטְרָין לְגַבְרַיְיהוּ עַד דְּאָתוּ מִבֵּי רַבָּנָן", מיט'ן טראגן די קינדער לערנען און זיי אפווארטן, און מיט דעם וואס זיי העלפן זייערע מענער לערנען און דאווענען, דאס ברענגט זיי צו די העכסטע דרגא.

נאך א וועג צו באקומען רוח הקודש - איז דורך שמחה של מצוה. חכמינו זכרונם לברכה זאגן (שבת לא:): "אין שכינה שורה אלא מתוך דבר שמחה של מצוה", מען קען זוכה זיין צו השראת השכינה, שפירן דעם אייבערשטן - אז מען פריידט זיך מיט די מצוות וואס דער אייבערשטער האט אונז געגעבן.

בעזרת ה' יתברך

יום א' פרשת בלק, י' תמוז, שנת תשפ"א לפרט קטן

לכבוד ... נרו יאיר

איך האב ערהאלטן דיין בריוו.

דער רבי האט דערציילט ווי שטארק ער האט זיך געשטעלט אויף דעם, נישט אפצולאזן וואס ער האט אפגעמאכט צו טון (לקוטי מוהר"ן חלק ב', סימן קטו): "וְדַרְכּוֹ הָיָה שֶׁהָיָה בּוֹרֵר לוֹ אֵיזֶהוּ דֶּרֶךְ יְשָׁרָה אֵיךְ לְהִתְנַהֵג בַּעֲבוֹדַת הַשֵּׁם", ער פלעגט אפמאכן א געוויסע וועג ווי אזוי צו דינען דעם אייבערשטן, "וְהִתְחִיל לְהִתְנַהֵג בְּאֵלּוּ הַהַנְהָגוֹת וּבְאוֹתוֹ הַדֶּרֶךְ שֶׁבָּחַר לוֹ", ער האט אנגעהויבן גיין מיט די הנהגות, "וְהָיָה מִתְנַהֵג בְּאֵלּוּ הַהַנְהָגוֹת אֵיזֶה זְמַן", און מיט די הנהגות איז ער געווען שטארק פאר א שטיק צייט, "וְכָל מַה שֶּׁהָיוּ בָּאִים עָלָיו מַחֲשָׁבוֹת אֲחֵרוֹת לְבַלְבְּלוֹ מֵהַנְהָגָה זֹאת וּלְהִתְנַהֵג בְּדֶרֶךְ אַחֵר", און ווען עס איז אים אריינגעקומען מחשבות ער זאל אפלאזן די הנהגות און אנהייבן אנדערע הנהגות, "לֹא הָיָה שׁוֹמֵעַ לְאֵלּוּ הַמַּחֲשָׁבוֹת כְּלָל", האט ער זיי נישט צוגעהערט, ער האט זיך נישט וויסנדיג געמאכט פון די מחשבות, "וְהָיָה דּוֹחֶה אֶת אֵלּוּ הַמַּחֲשָׁבוֹת מִדַּעְתּוֹ וְלֹא הִנִּיחָם לִכָּנֵס בְּדַעְתּוֹ כְּלָל", ער האט אוועק געשטופט די מחשבות וואס קומען פארדרייען דעם קאפ: 'טו אנדערש, מאך אנדערש', "רַק הָיָה חָזָק וְאַמִּיץ בְּדַעְתּוֹ מְאֹד", ער איז געווען זייער שטארק, "וְהָיָה הוֹלֵךְ וּמִתְנַהֵג בַּדֶּרֶךְ שֶׁבָּחַר לוֹ אֵיזֶה זְמַן", צו בלייבן מיט די וועג, מיט די קבלות טובות און הנהגות וואס ער האט אפגעמאכט צו טון, "אַךְ אַחַר כָּךְ בְּהֶמְשֵׁךְ הַזְּמַן, אַחַר כַּמָּה שָׁבוּעוֹת, חָזַר וּבָא עַל דַּעְתּוֹ אֵיזֶה מַחֲשָׁבוֹת, שֶׁצָּרִיךְ לְהִתְנַהֵג בְּדֶרֶךְ אַחֵר", נאך א שטיק צייט ווען עס איז נאכאמאל אריינגעקומען אין קאפ די מחשבות אז מען דארף אפלאזן די וועג און טון אנדערש, "וְאָז אַחַר שֶׁכְּבָר עָבַר זְמַן אָרֹךְ, אָז יִשֵּׁב עַצְמוֹ וּבָחַר לוֹ אֵיזֶה דֶּרֶךְ וְסֵדֶר אַחֵר כְּפִי שֶׁהָיָה נִרְאֶה לוֹ אָז", דעמאלט האט ער זיך געמאכט א נייע סדר ווי אזוי צו דינען דעם אייבערשטן, ווי אזוי עס איז אים דעמאלט אריינגעקומען אין מחשבה צו טון, "אֲבָל לֹא הִנִּיחַ עַצְמוֹ לְבַלְבֵּל בְּכָל פַּעַם מֵעֲבוֹדָה לַעֲבוֹדָה וּמִדֶּרֶךְ זֶה לְדֶרֶךְ אַחֵר, רַק הָיָה חָזָק לֵילֵךְ בְּדֶרֶךְ אֶחָד זְמַן גָּדוֹל כַּנַּ"ל", אבער ער האט זיך קיינמאל נישט געלאזט שטערן, טוישן די וועג, אפלאזן די גוטע קבלה וואס ער האט אפגעמאכט; ער איז געבליבן שטארק מיט זיינע סדרים.

זעט מען אז ביים רבי'ן איז דאס אויך געווען א נסיון אין די יונגע יארן; דאס איז איינע פון די וועגן פונעם יצר הרע, ווען ער זעט איינעם אנהייבן דינען דעם אייבערשטן, קומט ער מיט א וועג יענעם שוואך צו מאכן, יענעם שטערן, יענעם מבלבל זיין 'טו אזוי', 'מאך אזוי', 'מאך יעצט אנדערש'; אבי דער מענטש זאל שוואך ווערן און אפלאזן דעם אייבערשטן.

בעט דעם אייבערשטן אויף דעם, זאג דעם אייבערשטן ווי שווער עס איז דיר; יעדעס מאל דו מאכסט אפ קבלות טובות, דו מאכסט אפ א וועג ווי אזוי צו דינען דעם אייבערשטן - גלייך נאכדעם ווערסטו שוין צעדריידט, דו הייבסט אן טראכטן 'אפשר פארקערט?' און דו לאזט אפ וכו'. בעט אים אין דיין שפראך, רעד צו אים אזוי ווי דו רעדסט צו א גוטער פריינט, וועסטו זוכה זיין צו זיין שטארק אין עבודת השם, אלעס וועט דיר גיין גרינגער.

דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

בעזרת ה' יתברך

יום א' פרשת בלק, י' תמוז, שנת תשפ"א לפרט קטן

מרת ... תחי'

איך האב ערהאלטן אייער בריוו.

דאס איז א גרויסע פראבלעם ביי אסאך שטיבער, עלטערן לייגן א פחד אויף די קינדער און דאס מאכט חרוב די שטוב; עלטערן פארשטייען נישט אז זיי לייגן צוגרינד די קינדער מיט'ן לייגן א פחד. חכמינו זכרונם לברכה זאגן (גיטין ו:): "לְעוֹלָם אַל יַטִּיל אָדָם אֵימָה יְתֵירָה בְּתוֹךְ בֵּיתוֹ", מען זאל נישט ווארפן א שרעק אין שטוב אויף די ווייב און קינדער, "שֶׁהֲרֵי פִּילֶגֶשׁ בַּגִּבְעָה הֵטִיל עָלֶיהָ בַּעֲלָהּ אֵימָה יְתֵירָה, וְהִפִּילָה כַּמָּה רְבָבוֹת מִיִּשְׂרָאֵל", ווייל די מעשה פון פילגש בגבעה, ווי צענדליגער טויזנטער אידן זענען גע'הרג'עט געווארן, האט זיך אנגעפאנגען דורך א מאן וואס האט געווארפן א פחד אויף זיין ווייב. נאך זאגן חז"ל (שם): "כָּל הַמֵּטִיל אֵימָה יְתֵירָה בְּתוֹךְ בֵּיתוֹ", ווער עס ווארפט א פחד אין שטוב אויף די ווייב און קינדער, "סוֹף הוּא בָּא לִידֵי שָׁלֹשׁ עֲבֵירוֹת: גִלוּי עֲרָיוֹת, שְׁפִיכוּת דָּמִים וְחִלּוּל שַׁבָּת", וועט נאכדעם צוקומען צו די דריי הארבע עבירות פון גלוי עריות, שפיכות דמים און חילול שבת. רש"י געבט דאס צו פארשטיין, עס וועט קומען די צייט וואס זי דארף זיך מטהר זיין און זי וועט מורא האבן אים צו זאגן 'איך בין נאכנישט געגאנגען' וועט זי אים צוברענגען צו איסור נדה, דאס איז גילוי עריות; אויך וועט זי אוועק לויפן, זי וועט אריינפאלן אין א גרוב אדער אראפפאלן פון א בריק, דאס איז שפיכות דמים; און די ווייב און קינדער וועלן פון פחד אנצינדן די ליכט אדער ענדיגן קאכן פון גרויס פחד, דאס איז חילול שבת.

נאך זאגן חז"ל (שם, ז.): "לְעוֹלָם אַל יַטִּיל אָדָם אֵימָה יְתֵירָה בְּתוֹךְ בֵּיתוֹ", מען זאל נישט לייגן קיין פחד אין שטוב, "שֶׁהֲרֵי אָדָם גָּדוֹל הִטִּיל אֵימָה יְתֵירָה בְּתוֹךְ בֵּיתוֹ", ווייל אז מען לייגט א פחד אין שטוב קומט מען צו טון עבירות, אמאל האט א גרויסער צדיק געלייגט א פחד אין שטוב, "וְהֶאֱכִילוּהוּ אֵבֶר מִן הַחֵי", און מען האט אים געברענגט צו עסן אבר מן החי, זיי האבן נישט געטראפן די כשר'ע פלייש, זיי האבן מורא געהאט ער וועט שרייען האבן זיי געשניטן א שטיק פלייש פון א לעבעדיגע בהמה און אים דאס געברענגט.

ליידער זענען דא אסאך עלטערן וואס לייגן א פחד אין שטוב אויף די ווייב און קינדער, דאס מאכט אז די קינדער זאלן זיך צוגעוואוינען לעבן א דאפלטע לעבן, די גאנצע מח גייט נאר ווי אזוי מען קען אויספאפן, ווי אזוי צו זאגן ליגנט, זיי ווערן אזוי צוגעוואוינט צו זאגן ליגנט אז זיי קענען שוין נישט רעדן גראד, אלעס איז מיט ליגנט, אלעס איז פארדריידט.

אז איר האט נישט קיין טראסט אין אייער מאן, זאלט איר בעטן דעם אייבערשטן אויף דעם. נעמט די עצה פון רבי'ן, דער רבי האט אונז געגעבן אן עצה תפילה והתבודדות, א מענטש זאל זיך אויסרעדן דאס הארץ צום אייבערשטן אין א שטילע פלאץ אויף די אייגענע שפראך, די שפראך וואס מען רעדט, מען זאל רעדן צום אייבערשטן אזוי ווי מען רעדט צו א גוטע פריינט.

דערציילט דעם אייבערשטן די זאך פון אייער מאן, ווי ער זאגט אלץ ליגנט און עס איז אייך שווער צו לעבן מיט דעם פרט, בעטס דעם אייבערשטן אייער מאן זאל זיין גראד, ער זאל נישט ארומדרייען; תפילה והתבודדות איז זייער שטארק, עס קען איבערדרייען א מענטש פון שלעכט צו גוט עס קען אינגאנצן טוישן דעם מענטש.

דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

בעזרת ה' יתברך

יום ה' פרשת חקת, ז' תמוז, שנת תשפ"א לפרט קטן

לכבוד ... נרו יאיר

איך האב ערהאלטן דיין בריוו.

געב אכטונג נישט צו שלאגן קיין קינדער, ווייל דער הייליגער רבי האט זייער מקפיד געווען מען זאל נישט שלאגן קינדער. בדרך כלל, ווען קומט אויס א מלמד זאל שלאגן קינדער? ווען דער מלמד איז נערוועז און אנגעצויגן, ער איז נישט געשלאפן געהעריג ביינאכט, ער איז הונגעריג וכדומה, דעמאלט פאסירן די אלע מעשיות פון שלאגן קינדער השם ישמרינו; קינדער פרובירן אויפצורעגן דעם מלמד, זיי טוען ווילדע זאכן, זיי ווילן זען אויב עס גייט זיי געלונגען אויפצורעגן דעם מלמד; אויב דער מלמד פארלירט זיך און שלאגט די קינדער - דאן האט ער אלעס פארלוירן, ווייל די קינדער זעען אז מען קען אים אויפרעגן און אים ארויסנעמען פון די גלידער, גייען זיי ווייטער אויף דעם וועג, די פעטש שטעלט זיי נישט אפ.

דעריבער ווערט גע'פסק'נט אין שלחן ערוך (יורה דעה סימן רמה, סעיף יח) אז א מלמד טאר זיך נישט מסגף זיין; מען דארף גוט עסן און גוט שלאפן, זיין זאט און אויסגערוט, כדי צו האבן אייזערנע נערווען פאר די קינדער. א מלמד וואס איז גוט אויסגערוט און גוט זאט, ווען א קינד וויל אים אויפרעגן - פארלירט ער זיך נישט, ער ווערט נישט נערוועז, ער שלאגט נישט, אדער מאכט ער זיך ווי ער זעט נישט. רוב מאל איז דאס די וועג מיט די קינדער וואס זוכן צו אויספרובירן דעם מלמד, מען זאל זיך מאכן ווי מען זעט נישט, מען זאל ווייטער אנגיין מיט די סדר היום, און ווען דער קינד זעט אז ער האט נישט מצליח געווען - הערט ער אויף צו שטערן, און ווען מען דארף יא זאגן, מען קען נישט פארזען - דעמאלט געבט מען א קנס אדער באקומט נישט דער קינד א גוטע זאך וכו'; אבער ער שלאגט נישט, ער האלט זיך רואיג.

די שטערקסטע זאך וואס א מלמד קען טון מיט קינדער וואס מען דארף זיי לערנען דרך ארץ וכדומה - איז נישט ארויסלאזן ביי הפסקה; מען הייסט זיי בלייבן זיצן אין כתה דורכאויס די צייט וואס די קינדער גייען זיך שפילן, דאס שטעלט א קינד אין פלאץ. פארשטייט זיך דער קינד וועט פרובירן אלע מיטלען צו קענען גיין שפילן, ער וועט שרייען, ער וועט וויינען און פארפירן, אבער אז דער מלמד בלייבט שטארק, ער ווערט נישט פארלוירן, ער זאגט דעם קינד: "היינט האסטו געשטערט די כתה, קענסטו נישט ארויסגיין שפילן", "היינט ביסטו געווען נישט דרך ארץ'דיג - וועסטו בלייבן דא"; דער קינד וועט וויינען, ער וועט ווילדעווען אבער ער וועט זיך בארואיגן און ביז אפאר מאל וועט ער פארשטיין אז ער דארף זיך פירן מיט דרך ארץ.

נאך א וויכטיגע זאך צו וויסן, מען טאר נישט ווייזן פארלוירנקייט פאר די קינדער. אז דער קינד הייבט אן פארפירן, ער קען נישט נעמען די עונש, די קנס וכו'; אז דער מלמד ווערט שוואך און ער זאגט פאר'ן קינד: "אוקעי, יעצט קענסטו גיין, איך בין דיר מוחל", האט דער מלמד פארלוירן אלעס, ער האט גארנישט אויפגעטון; די קינדער דארפן וויסן אז א ווארט פונעם מלמד איז א ווארט, אז מען האט אים געזאגט בלייבן אין כתה בלייבט עס אזוי, מען זאגט רואיגערהייט פאר'ן קינד: "מארגן וועסטו קענען גיין שפילן".

פארשטייט זיך מען דארף האבן שכל, מען דארף וויסן ווי איין און ווי אויס; ווען יא צו געבן אן עונש און ווען נישט; נישט אויף יעדע זאך געבט מען אן עונש, אבער ווען מען געבט שוין יא, דארף מען זיין זייער שטארק מיט דעם.

עס איז זייער א גוטע זאך אז מלמדים און מחנכים זאלן געבן פרסים, און מיט דעם קען מען אויך אויפטון זיי מחנך זיין אויף דרך ארץ. די קינדער וואס זענען דרך ארץ'דיג, זיי באקומען, און א קינד וואס פארפירט און פירט זיך נישט אויף אזוי ווי מען דארף - ער באקומט נישט די פרס, פרסים איז א שטארקע מיטל פאר'ן מלמד.

אויב א קינד שטערט די לימודים מיט א זאך וואס ער האט געברענגט פון שטוב - נעמט מען אוועק די זאך און מען געבט דאס נישט צוריק פאר אפאר טעג, אזוי לערנט ער זיך אויס נישט צו שטערן מער, אפילו דער קינד קומט וויינען און שרייען אז ער דארף צוריק די שפיל, לערנט מען אים אויס, מען זאגט אים: "ניין, דו באקומסט נישט צוריק די שפיל; האסט געשטערט דאס לערנען וועסטו דאס נישט קענען האבן פאר א וואך". אזוי און דאס גלייכן קען מען מחנך זיין די קינדער, אבער נישט שלאגן; שלאגן איז בכלל נישט קיין חינוך, שלאגן מאכט נאר ערגער, שלאגן ווייזט אז דער מלמד איז שוואך און ער קען זיך נישט קיין עצה געבן אין כתה.

א מלמד דארף זיין זייער שטארק שטענדיג געדענקען דעם כלל וואס די הייליגע חכמים זאגן (סוטה מא.): "שמאל דוחה וימין מקרבת", פון איין זייט זיין שטארק, אבער אין די זעלבע צייט - זיין ווייך, ווייזן א שטארקע ליבשאפט פאר די קינדער. דער מלמד דארף געדענקען אז די כתה איז נישט קיין תפיסה, די תכלית איז נישט איינצושפארן די קינדער, בינדן די קינדער מיט קייטן, זיי זאלן שפירן ווי זיי זיצן אין תפיסה, די כתה דארף זיין אין די אויגן פונעם מלמד און ביי די קינדער - ווי א פאלאץ, די חדר איז די פאלאץ פונעם אייבערשטן; אין כתה לערנט מען פונעם אייבערשטן, דער מלמד דארף שטענדיג רעדן צו די קינדער אז דער אייבערשטער איז דא, אלעס איז ער, און ער איז אלעס.

אז מען שטעלט אוועק די כתה אויף דעם אופן דארף מען בכלל נישט שלאגן.

דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט מצליח זיין מיט די תלמידים.

בעזרת ה' יתברך

יום ד' פרשת חקת, ו' תמוז, שנת תשפ"א לפרט קטן

לכבוד ... נרו יאיר

איך האב ערהאלטן דיין בריוו.

קענסט זיך ענדיגן לערנען די פאך ביי דיר אין שטוב.

אז דו וועסט אכטונג געבן נישט צו נוצן דעם קאמפיוטער נאר אויף זיך צו לערנען די פאך - וועט דיר נישט שאטן; אז דו וועסט דאס נוצן פאר אנדערע זאכן, קוקן אויף דעם זאכן - דאס מיינט מוהרא"ש אז עס קען שאטן פאר די קינדער.

דער אייבערשטער זעל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

בעזרת ה' יתברך

יום ד' פרשת חקת, ו' תמוז, שנת תשפ"א לפרט קטן

לכבוד ... נרו יאיר

איך האב ערהאלטן דיין בריוו.

ליין איבער דיין שאלה, וועסטו זען אז אין די ווערטער פון די שאלה - ליגט די ענטפער. דו שרייבסט אז דו האסט נישט קיין געפיל צו לערנען, דו קענסט זיך נישט קאנצעטרירן, דיין קאפ פליט אוועק ביים לערנען, דו ווייסט נישט וואס צו טון; א שורה נאכדעם שרייבסטו אז דו האסט א געפיל אין קוקן מאוויס, - דאס איז די ענטפער; ווייל אז דו קוקסט מאוויס, דו היטסט נישט דיינע אויגן, דו קוקסט עבירות רחמנא לצלן - נו, וואס ווילסטו? וואס טראכסטו, נאכן קוקן עבירות ווילסטו שפירן א טעם אין לערנען און דאווענען? קוקן ניאוף פארשטאפט די הארץ און די מח, מען קען נישט שפירן קיין טעם אין רוחניות אז מען היט נישט די אויגן.

אז דו ווילסט שפירן א טעם אין עבודת השם, אז דו ווילסט שפירן א טעם אין לערנען די הייליגע תורה - זאלסטו אוועק ווארפן דיינע כלים אויף וואס דו קוקסט עבירות. זיי מקיים די מצוה וואס שטייט אין די הייליגע תורה (דברים יב, ג): "וְנִתַּצְתֶּם אֶת מִזְבּחֹתָם וְשִׁבַּרְתֶּם אֶת מַצֵּבֹתָם, וַאֲשֵׁרֵיהֶם תִּשְׂרְפוּן בָּאֵשׁ, וּפְסִילֵי אֱלֹהֵיהֶם תְּגַדֵּעוּן, וְאִבַּדְתֶּם אֶת שְׁמָם מִן הַמָּקוֹם הַהוּא"; די כלים איז א שטיק עבודה זרה, גלוי עריות און שפיכות דמים; צעברעך די כלים, ווארף אוועק די געטשקעס און זאלסט זיך אסאך אויסוויינען צום אייבערשטן ביי ברכת התורה: "וְהַעֲרֶב נָא ה' אֱלֹקֵינוּ אֶת דִּבְרֵי תוֹרָתְךָ בְּפִינוּ וּבְפִיּוֹת עַמְּךָ בֵּית יִשְֹרָאֵל", הייליגער באשעפער מאך מיר זיס דיין תורה, מאך מיר געשמאק דיין תורה, "וְנִהְיֶה אֲנַחְנוּ וְצֶאֱצָאֵינוּ", איך בעט דיר אייבערשטער, העלף מיר און מיינע קינדער, "וְצֶאֱצָאֵי צֶאֱצָאֵינוּ", און מיינע אייניקלעך, "כֻּלָּנוּ יוֹדְעֵי שְׁמֶךָ וְלוֹמְדֵי תוֹרָתֶךָ לִשְׁמָהּ", אלע זאלן מיר וויסן פון דיר, דיר דינען און לערנען די הייליגע תורה.

אויך זאלסטו זיך גוט אויסוויינען ביי די ברכה פון אהבת עולם. מוהרא"ש זאגט (סידור עת רצון, ברכת אהבת עולם): "וּצְרִיכִים לִשְׁפֹּךְ דְּמָעוֹת כַּמַּיִם בְּאָמְרוֹ וְהָאֵר עֵינֵינוּ בְּתוֹרָתֶךָ", מען דארף זיך אויסוויינען, גיסן טייכן טרערן ביי די ווערטער והאר עינינו בתורתך, "כִּי הַכֹּל תָּלוּי בִּקְדֻשַּׁת הָעֵינַיִם", ווייל אלעס ווענדט זיך אין די אויגן; "כִּי אִם אֵין הָאָדָם נִזְהָר בִּשְׁמִירַת הָעֵינַיִם רַחֲמָנָא לִישֵׁזְבָן", אויב מען היט נישט די אויגן, "וּמִסְתַּכֵּל בִּמְקוֹמוֹת הַמְזֹהָמִים", מען קוקט אין שמוציגע פלעצער, "עַל יְדֵי זֶה נֶחֱשָׁכוֹת עֵינָיו", ווערט פארטונקלט די אויגן, "וְאֵינוֹ זוֹכֶה שֶׁיָּאִירוּ עֵינָיו בַּתּוֹרָה הַקְּדוֹשָׁה", מען איז נישט זוכה צו זען די ליכטיגקייט פון די תורה, "כִּי מִי שֶׁפּוֹגֵם בְּעֵינָיו, אֵינוֹ זוֹכֶה שֶׁיִּצְטַיֵּר לוֹ הָאוֹר לִבְרָכָה", ווייל אז מען היט נישט די אויגן קען מען נישט האבן קיין געפיל אין די תורה.

גיי אביסל התבודדות, רעד צום אייבערשטן; בעט אים דו זאלסט האבן די כוחות צו היטן דיינע אויגן, בעט אים אויף דיין אייגענע שפראך דו זאלסט שפירן א טעם אין לערנען, בעט אים אזוי לאנג ביז דו וועסט זוכה זיין צו שפירן די זיסקייט וואס ליגט אין די תורה.

דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

בעזרת ה' יתברך

יום ד' פרשת חקת, ו' תמוז, שנת תשפ"א לפרט קטן

לכבוד ... נרו יאיר

איך האב ערהאלטן דיין בריוו.

רבי נתן זאגט (לקוטי הלכות שלוחין, הלכה ה), דער צדיק אמת לאזט איבער נאך זיך אין יעדן דור תלמידים וואס זיי ברענגען אריין די אמונה; אין יעדן דור איז דא צווישן זיינע תלמידים א ראש בית וואס ער ברענגט אלעמען צוריק צום אייבערשטן.

מוהרא"ש דערציילט, ווען רבי נתן איז נסתלק געווארן האבן אנשי שלומינו געזאגט אז רבי נחמן טולטשינער זכרונו לברכה - ער איז דער ראש בית פון דעם דור, און אזוי גייט עס אין יעדן דור, די אמת'ע תלמידים פון רבי'ן וואס האבן מקבל געווען דעם רבינ'ס וועג - זיי זענען די ראש בית פונעם דור, זיי זארגן עס זאל זיין א בית, עס זאל נישט זיין אזוי ווי דער נביא קלאגט (איכה ד, א): "תִּשְׁתַּפֵּכְנָה אַבְנֵי קֹדֶשׁ בְּרֹאשׁ כָּל חוּצוֹת", עס וואלגערן זיך הייליגע נשמות אין די גאסן, ווייל אז עס איז נישט דא קיין ראש בית וכו' - ווערן פארפאלן אידישע קינדער; אזוי ווי עס פאסירט אין אונזער דור, אידישע קינדער בני הנעורים גייען ארויס לתרבות רעה רחמנא לצלן, קיינער זארגט נישט פאר זיי.

קוק אריין אין די תפילה ווי רבי נתן בעט זיך ביים אייבערשטן (ליקוטי תפילות חלק ב', תפלה לג): "'וְזַכֵּנוּ בְּרַחֲמֶיךָ הָעֲצוּמִים, שֶׁנִּזְכֶּה לֵידַע בֶּאֱמֶת מִי הוּא הָרֹאשׁ בַּיִת שֶׁל הָעוֹלָם עַתָּה, אֲשֶׁר מְקַבֵּל כֹּחַ מֵהַצַּדִּיקִים הָאֲמִתִּיִּים הָאֵלֶּה',  העלף מיר רבונו של עולם מיט דיין גרויס רחמנות איך זאל וויסן ווער איז דער ראש בית אין די היינטיגע צייטן, וואס ער האט מקבל געווען די כח פון די הייליגע צדיקים"; ווייל אז עס איז דא א ראש בית ווערן אלע דבוק צום אייבערשטן, ווייל ער איז מגלה ומפרסם פאר די גאנצע וועלט דעם צדיק און אלע ציען זיך צום צדיק, עס בלייבט נישט פארפאלן קיין איין נשמה.

וואויל איז דעם וואס האט א חלק אין די הייליגע ארבעט פון פארשפרייטן דעם צדיק אמת, דער הייליגער רבי, וואס דורך דעם ווערט דער אייבערשטער פארשפרייט אין די גאנצע וועלט.

דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

בעזרת ה' יתברך

יום ד' פרשת חקת, ו' תמוז, שנת תשפ"א לפרט קטן

לכבוד ... נרו יאיר

איך האב ערהאלטן דיין בריוו.

דער הייליגער רבי האט געזאגט (חיי מוהר"ן, סימן תה): "הָרֹאשׁ הַשָּׁנָה שֶׁלִּי הוּא חִדּוּשׁ גָּדוֹל, וְהַשֵּׁם יִתְבָּרַךְ יוֹדֵעַ שֶׁאֵין הַדָּבָר הַזֶּה בִּירֻשָּׁה מֵאֲבוֹתַי, רַק הַשֵּׁם יִתְבָּרַךְ נָתַן לִי זֹאת בְּמַתָּנָה, שֶׁאֲנִי יוֹדֵעַ מַהוּ רֹאשׁ הַשָּׁנָה. לֹא מִבָּעֲיָא אַתֶּם כֻּלְּכֶם בְּוַדַּאי תְּלוּיִין בָּרֹאשׁ הַשָּׁנָה שֶׁלִּי, אֶלָּא אֲפִילּוּ כָּל הָעוֹלָם כֻּלּוֹ תָּלוּי בָּרֹאשׁ הַשָּׁנָה שֶׁלִּי", די גאנצע וועלט איז אנגעהאנגען אין מיין ראש השנה און דער אייבערשטער האט מיר דאס געגעבן פאר א מתנה; נישט נאר עטס - מיינע תלמידים - זענט איר תלוי אין מיין ראש השנה, נאר די גאנצע וועלט שטייט אויף מיין ראש השנה.

נאך האט דער רבי געזאגט (שם, סימן תג): "הָרֹאשׁ הַשָּׁנָה שֶׁלִּי עוֹלֶה עַל הַכֹּל, וְהָיָה פֶּלֶא אֶצְלִי, מֵאַחַר שֶׁהַמְּקֹרָבִים שֶׁלִּי מַאֲמִינִים לִי, וְלָמָּה לֹא יִזָּהֲרוּ כָּל הָאֲנָשִׁים הַמְקֹרָבִים אֵלַי, שֶׁיִּהְיוּ כֻּלָּם עַל רֹאשׁ הַשָּׁנָה, אִישׁ לֹא יֵעָדֵר; כִּי כָּל עִנְיָן שֶׁלִּי הוּא רַק רֹאשׁ הַשָּׁנָה", מיין גאנצע זאך איז ראש השנה און עס איז מיר א וואונדער פארוואס מיינע מענטשן וואס גלייבן אין מיר, זאלן נישט רעדן צו אלעמען מען זאל קומען צו מיר אויף ראש השנה, "וְהִזְהִיר לַעֲשׂוֹת כְּרוּז, שֶׁכָּל מִי שֶׁסָּר אֶל מִשְׁמַעְתּוֹ וּמְקֹרָב אֵלָיו יִהְיֶה עַל רֹאשׁ הַשָּׁנָה אֶצְלוֹ, לֹא יֶחְסַר אִישׁ, וּמִי שֶׁזּוֹכֶה לִהְיוֹת עַל רֹאשׁ הַשָּׁנָה רָאוּי לוֹ לִשְׂמֹחַ מְאֹד מְאֹד", דער רבי האט געהייסן מאכן א כרוז אז אלע זאלן קומען צו זיין ראש השנה. נאך האט דער רבי געזאגט, אז ווער עס קומט צו אים אויף ראש השנה דארף זיין פרייליך א גאנץ יאר.

עס איז דא אסאך התנגדות אויפ'ן רבינ'ס ראש השנה, היינט איז שוין דא התנגדות אויך פון אינעווייניג, עס זענען דא וואס זאגן אין ברסלב אליינס אז מען זאל נישט קומען צום רבינ'ס קיבוץ; קוק נישט אויף קיינעם, בעט דעם אייבערשטן זאלסט קענען זוכה זיין צו זיין ראש השנה ביים רבי'ן אין אומאן - וועסטו זוכה זיין צו אלע תיקונים וואס דער רבי איז מתקן.

דער רבי האט געזאגט (שם, סימן תו): "שֶׁיְּכוֹלִין אָז אֲנָשִׁים לְקַבֵּל תִּקּוּנִים מַה שֶּׁבְּכָל הַשָּׁנָה לֹא הָיָה בְּאֶפְשָׁר שֶׁיִּהְיֶה לָהֶם תִּקּוּן בְּשׁוּם אֹפֶן, אַף עַל פִּי כֵן בְּרֹאשׁ הַשָּׁנָה יְכוֹלִין אֲפִילּוּ הֵם לְקַבֵּל תִּקּוּן. אַף עַל פִּי שֶׁבְּכָל הַשָּׁנָה אֲפִילּוּ הוּא בְּעַצְמוֹ זִכְרוֹנוֹ לִבְרָכָה לֹא הָיָה יָכוֹל לְתַקְּנָם, אֲבָל בְּרֹאשׁ הַשָּׁנָה גַּם הֵם יְכוֹלִים לְקַבֵּל תִּקּוּנִים, כִּי אָמַר שֶׁהוּא עוֹשֶׂה בְּרֹאשׁ הַשָּׁנָה עִנְיָנִים וְתִקּוּנִים מַה שֶּׁבְּכָל הַשָּׁנָה גַּם הוּא אֵינוֹ יָכוֹל לַעֲשׂוֹת", ראש השנה קען ער יעדן איינעם העלפן, אפילו מענטשן וואס ער קען זיי נישט מתקן זיין א גאנץ יאר.

וואו צו זיין אין אומאן - דאס מאכט נישט אויס; גיי וואו עס איז דיר מער באקוועם, דער עיקר זאלסטו קומען קיין אומאן.

דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

בעזרת ה' יתברך

יום ד' פרשת חקת, ו' תמוז, שנת תשפ"א לפרט קטן

לכבוד ... נרו יאיר

איך האב ערהאלטן דיין בריוו.

ווארט נאך א וואך צו האבן די טערעפי דורך א מאן; עס לוינט זיך צו ווארטן צו האבן א מאן אלס א טערעפיסט, דו וועסט מער הנאה האבן, דו וועסט זיך איינשפארן קאפ וויי.

רבי נתן דערציילט (לקוטי מוהר"ן חלק ב', סימן קיד): "איך בין אמאל געווען ביים רבי'ן, איך האב פארשטאנען אז דער רבי וויל מיר עפעס זאגן, ער וויל עפעס מגלה זיין אבער עס איז שווער פאר'ן רבי'ן דאס צו מגלה זיין, אזוי ווי עס איז שטעדיג געווען ביים רבי'ן, ווען דער רבי האט געוואלט עפעס מגלה זיין איז דאס געווען זייער שווער, איך בין געגאנגען מיט'ן רבי'ן, פלוצלונג רופט זיך דער רבי אן: 'סֶע הָאט אַ פָּנִים אַז מֶע מוּז זִיךְ פוּן אַ הִרְהוּר זֵייעֶר הִיטְן'; איך האב פארשטאנען פון רבי'ן, פון די תנועות וואס דער רבי האט געמאכט, ווי ווייט מען איז פוגם מיט איין שלעכטע הרהור, 'שֶׁפּוֹגֵם מְאֹד מְאֹד, רַחֲמָנָא לִצְלָן, וְאִי אֶפְשָׁר לְצַיֵּר זֹאת בִּכְתָב'".

דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן א שנעלע רפואה.

בעזרת ה' יתברך

יום ג' פרשת חקת, ה' תמוז, שנת תשפ"א לפרט קטן

לכבוד ... נרו יאיר

איך האב ערהאלטן דיין בריוו.

די זאך אז עס איז דיר שווער צו געבן גוטע ווערטער אין שטוב, דו קענסט נישט ארויסרעדן פון מויל פשוט'ע ווערטער צו דיין ווייב - דאס איז נישט דער פראבלעם פון דיין חתן מדריך, מען דארף נישט קיין חתן מדריך צו וויסן אז מען דארף געבן גוטע ווערטער פאר די ווייב, דאס איז א שכל'דיגע זאך צו געבן גוטע ווערטער פאר די ווייב, צום ביישפיל: "איך האב דיר ליב", "ביסט אזוי שיין", "ביסט מיין לעבן", וכדומה לזה.

אז דו ווילסט קענען רעדן צו דיין ווייב, דו ווילסט איר קענען געבן גוטע ווערטער - זאלסטו נעמען די עצה פון התבודדות. געוואוין זיך צו צו רעדן צום אייבערשטן, דערצייל אים אלעס וואס ליגט אויף דיין הארץ; אז דו וועסט רעדן צום אייבערשטן וועסטו קענען רעדן צו מענטשן, רעדן צום אייבערשטן געבט זעלבסטזיכערקייט, עס העלפט אז דער מענטש זאל זיך קענען עפענען.

דער הייליגער רבי נתן דערציילט (שיחות הר"ן, סימן רלב) עס איז געווען איינער פון אנשי שלומינו וואס פלעגט קומען אסאך צום רבי'ן, ער האט געהאט זאכן וואס ער האט געוואלט רעדן מיט'ן רבי'ן, אבער ער האט זיך נישט געקענט עפענען דאס מויל צו רעדן מיט'ן רבי'ן וואס ליגט אים אלץ אויפ'ן הארץ, ביז איין מאל איז אים אויסגעקומען צו באדינען דעם רבי'ן, ער האט געטראכט 'יעצט וועל איך רעדן, איך וועל אלעס דערציילן דעם רבי'ן', אבער די מויל האט זיך אים נישט געעפנט. דער רבי איז דעמאלט געווען אויפ'ן וועג אהיים פון זיך וואשן לכבוד שבת, דער רבי האט אים געבעטן ער זאל אים געבן די שיך אנצוטון, פלוצלונג רופט זיך דער רבי אן (פון זיך אליינס): "געוואוין זיך צו צו רעדן צום אייבערשטן, נאכדעם וועסטו קענען רעדן מיט מיר".

פארוואס זאלסטו נישט נעמען די עצה פון התבודדות? די עצה איז אן עצה פאר אלע פראבלעמען; וואס עס גייט אריבער, יעדע שווערע זאך - רעדט מען אויס צום אייבערשטן, מען בעט אים ער זאל רחמנות האבן, אזוי ווי אן ארעמאן בעט זיך מען זאל אים העלפן.

אז דו וועסט בעטן דעם אייבערשטן אויף דעם פרט טאג נאך טאג, וועסטו זען אז אלעס וועט זיך איבערדרייען לטובה.

איך לייג יא אריין די שאלה אין ספר עצתו אמונה, פארוואס זאלן נישט נאך מענטשן מיט'ן זעלבן פראבלעם האבן אן עצה אויף דעם? זייער אסאך וואס שרייבן זייערע שאלות בעטן מען זאל נישט אריין לייגן זייער שאלה און תשובה אין ספר עצתו אמונה, אויב איז דאס א שאלה און תשובה וואס אנדערע קענען הנאה האבן און נעמען חיזוק, נעם איך ארויס די פרטים פון די שאלה אז קיינער זאל נישט כאפן פון וועם מען רעדט.‎

דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.