שאלה אין קורצן ענין
#1390 - אויב פאר איך נישט קיין אומאן, בין איך נאך א ברסלב'ער חסיד?
אומאן, חסידות ברסלב, ראש השנה, ספרי ברסלב

תוכן השאלה‎

לכבוד דער ראש ישיבה שליט"א,


איך ווייס נישט אויב דער ראש ישיבה וועט מיר בכלל פארשטיין, איך בין זייער צובראכן.


איך לעב אויף די חיזוק פון רבי'ן, און יעצט קומט ראש השנה, און איך קען נישט פארן קיין אומאן. וויל איך וויסן אויב איך ווער נאך אלץ גערעכנט ווי א ברסלב'ער חסיד? קען איך נאכאלץ האבן א שייכות מיטן רבי'ן? אדער נאר אויב איך פאר קיין אומאן קען איך האבן א שייכות מיט ברסלב?


איך בין זייער צומישט, איך האף און איך ווארט אויף א תשובה.


יישר כח

תשובה מאת הראש ישיבה שליט"א:‎

 בעזרת ה' יתברך


יום א' פרשת כי תצא, ז' אלול, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


וויסן זאלסטו אז דער עיקר התקשרות צום רבי'ן איז נאר אז מען לערנט זיינע הייליגע ספרים. דער רבי זאגט (לקוטי מוהר"ן חלק א, סימן קצב): "פָּנָיו שִׂכְלוֹ וְנִשְׁמָתוֹ נִמְצָאִים בְּתוֹךְ סִפְרוֹ", ווען מען לערנט דעם ספר פון א צדיק טרעפט מען דארט דעם פנים, די שכל און פארשטאנד פונעם צדיק; נאר אזוי איז מען מקורב צום הייליגן רבי'ן, אז מען לערנט זיינע הייליגע ספרים.


דער הייליגער רבי זאגט (שם, סימן ס) ווי אזוי קען מען וויסן אויב מען הערט דעם קול פון צדיק? אויב מען הייבט אן רעדן צום אייבערשטן; ווי נאר מען איז זוכה צו הערן דעם קול פון הייליגן רבי'ן עפנט זיך אויף דאס מויל, מען הייבט אן רעדן צום אייבערשטן. דאס איז די מתנה וואס דער רבי האט אונז געגעבן, התבודדות; א מענטש זאל גיין אין א שטילע פלאץ זיך אויסשמועסן זיין הארץ מיט'ן אייבערשטן, אים דערציילן וואס עס גייט אריבער און אים בעטן מיט אלע סארט שיינע ווערטער, רחמנות'דיגע ווערטער ער זאל אים מקרב זיין צו אים.


דאס איז דער שליסל אריינצוקומען צו ווערן אנגערופן א ברסלב'ער חסיד. דאס זאלסטו גוט געדענקען, ווי מער מען רעדט צום אייבערשטן, ווי מער א מענטש געוואוינט זיך צו צו שמועסן מיט'ן אייבערשטן, אלץ מער איז ער מקורב צום רבי'ן; דאס איז א סימן אז ער הערט די קול פון רבי'ן, דאס איז א סימן אז דער רבי וועקט אים אויף פון שלאף.


אודאי און אודאי דארף מען טון אלעס אין דער וועלט צו קומען כאטשיג איין מאל אין לעבן צום הייליגן רבינ'ס ציון, ווייל דער רבי האט מבטיח געווען מיט צוויי באגלייבטע עדות אז ווער עס וועט קומען צו זיין ציון אין אומאן, ער וועט געבן א פרוטה לצדקה און זאגן די צען קאפיטלעך תהילים, "אפילו אם עצמו וגבהו חטאיו ופשעיו", אפילו ער האט געטון זייער אסאך עבירות וועט ער אים ארויסציען פון שאול תחתית ומתחתיו; פאר די הבטחה אליינס איז שוין כדאי אויסצוגעבן די גאנצע געלט און צעברעכן אלע מניעות צו קענען זיין איין מאל אין לעבן ביים רבינ'ס ציון און זאגן די תיקון הכללי, קיין שום אנדערע צדיק האט דאס נישט מבטיח געווען.


מכל שכן ווען עס קומט ראש השנה, ווער עס איז זוכה צו קומען צום רבי'ן קיין אומאן אויף ראש השנה איז נישטא קיין גרעסערס פון דעם; ווייל אויף ראש השנה האט דער רבי אונז זייער אנגעווארנט, ער האט געזאגט (חיי מוהר"ן, סימן תג): "הָרֹאשׁ הַשָּׁנָה שֶׁלִּי עוֹלֶה עַל הַכֹּל, וְהָיָה פֶּלֶא אֶצְלִי, מֵאַחַר שֶׁהַמְּקרָבִים שֶׁלִּי מַאֲמִינִים לִי, וְלָמָּה לֹא יִזָּהֲרוּ כָּל הָאֲנָשִׁים הַמְקֹרָבִים אֵלַי, שֶׁיִּהְיוּ כֻּלָּם עַל רֹאשׁ הַשָּׁנָה אִישׁ לֹא יֵעָדֵר; כִּי כָּל עִנְיָן שֶׁלִּי הוּא רַק רֹאשׁ הַשָּׁנָה", מיין גאנצע זאך איז ראש השנה און עס איז מיר א וואונדער פארוואס מיינע מענטשן וואס גלייבן אין מיר, זאלן נישט רעדן צו אלעמען אז מען זאל קומען צו מיר אויף ראש השנה, "וְהִזְהִיר לַעֲשׂוֹת כְּרוּז, שֶׁכָּל מִי שֶׁסָּר אֶל מִשְׁמַעְתּוֹ וּמְקֹרָב אֵלָיו יִהְיֶה עַל רֹאשׁ הַשָּׁנָה אֶצְלוֹ, לֹא יֶחְסַר אִישׁ, וּמִי שֶׁזּוֹכֶה לִהְיוֹת עַל רֹאשׁ הַשָּׁנָה רָאוּי לוֹ לִשְׂמֹחַ מְאֹד מְאֹד", דער רבי האט געהייסן מען זאל מאכן א כרוז אז אלע זאלן קומען צו זיין ראש השנה, נאך האט דער רבי געזאגט, אז ווער עס קומט צו אים אויף ראש השנה דארף זיין פרייליך א גאנץ יאר.


אבער דער עיקר התקרבות איז נאר תלוי ווער עס לערנט די הייליגע ספרים פון רבי'ן, דער רבי האט קלאר געזאגט (חיי מוהר"ן, סימן שנח): "מיט יעדע שיחה וואס איך שמועס מיט ענק קען מען זיין אן ערליכער איד, און נישט סתם אן ערליכער איד נאר אן ערליכע איד אזוי ווי איך מיין אן ערליכער איד", און רבי נתן זאגט (שם): "וְגַם אֲפִלּוּ עַכְשָׁו כְּשֶׁלּוֹמְדִין דְּבָרָיו הַקְּדוֹשִׁים יֵשׁ לָהֶם גַּם כֵּן כֹּחַ גָּדוֹל לְעוֹרֵר לְהַשֵּׁם יִתְבָּרַךְ לִזְכּוֹת לְדַרְכֵי ה' בֶּאֱמֶת, לְמִי שֶׁיָּשִׂים לִבּוֹ הֵיטֵב לִדְבָרָיו וּלְשִׂיחוֹתָיו הַקְּדוֹשִׁים הַנֶּאֱמָרִים בְּזֶה הַסֵּפֶר, וּבִשְׁאָר סְפָרָיו הַקְּדוֹשִׁים", דעם רבינ'ס ספרים פארמאגן א מורא'דיגן כח צו מעורר זיין א מענטש צו דינען דעם אייבערשטן, אין יעדע שמועס פון רבי'ן ליגן געוואלדיגע עצות און הדרכות פאר'ן לעבן.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.


א כתיבה וחתימה טובה, א גוט געבענטשט יאר.

#1389 - ווי אזוי קען איך זיין צופרידן פון מיין ווייב?
שלום בית, קדושה, תפילות אויף אידיש, אמונה, שמחה

תוכן השאלה‎

לכבוד דער ראש ישיבה שליט"א,


איך בין נישט קיין ברסלב'ער חסיד, אבער די זאך פון רעדן צום אייבערשטן האב איך יא אביסל, נאך אלס קינד פלעגט מיין שוועסטער זאגן אז איר לערערין זאגט אז מ'קען רעדן צום אייבערשטן אויף אידיש, אין אנהויב האב איך געלאכט דערפון, אבער שפעטער האט עס מיר יא געכאפט, איך האב געשפירט אז איך האב אלעמאל אן אוזן קושבת, דער אייבערשטער איז גרייט מיר אויסצוהערן אלעמאל, אפילו ווען מענטשן פארשטייען מיר נישט.


מיין שאלה איז אזוי, איך האב ברוך ה' פיין חתונה געהאט, איך האב א גוטע און וואוילע ווייב, אבער מיר קומען פון פרומע משפחות, און איך שפיר אז זי איז נישט גענוג אהערגעשטעלט פאר מיר, און איך האב אסאך פראבלעמען אין שמירת עינים, וואס שטערט מיר אסאך אין לעבן.


ווען איך האב זיך אויסגערעדט פאר חברים, האבן זיי מיר גע'עצה'ט זיך צו גט'ן, איך וויל אבער נישט, איך בין זייער צופרידן מיט איר, נאר עס שטערט מיט די פרומע וועג ווי אזוי זיך גייט אנגעטון. וואס איז יא די עצה? ווי אזוי קען איך מאכן אז איך זאל באמת זיין צופרידן אין שטוב, און נישט זוכן קיין גליקן אינדרויסן?


איך האב נישט קיין ווערטער צו דאנקען אויף די פילע עצות און חיזוק וואס איך האב שוין באקומען פון אייך.


יישר כח

תשובה מאת הראש ישיבה שליט"א:‎

בעזרת ה' יתברך


יום ד' פרשת ראה, כ"ו מנחם-אב, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


זיי מיר מוחל וואס איך גיי דיר זאגן, אויב איינער דארף זיך פאררעכטן - איז דאס נישט דיין ווייב; אז דו ביסט נישט צופרידן, דו ביסט נישט זאט אין לעבן - האט דאס נישט מיט איר, דו ביסט דער פראבלעם, אז דו ווילסט זיך שפירן צופרידן און גליקליך - ליגט דאס אין דיינע הענט. זיין א צופרידענער מענטש האט מיט זיך אליינס; די וואס טראכטן: 'אויב מיין ווייב וועט זיין אזוי און אזוי, זי וועט זיך אנטון אזוי און אזוי - וועל איך זיין גליקליך און צופרידן', אזוי אויך די פרויען וואס טראכטן: 'ווען מיין מאן וועט זיין אזוי און אזוי, וועל איך זיין א גליקליכע' - די זענען זיך טועה, ווייל זיין פרייליך, גליקליך און צופרידן - דאס האט מיט זיך אליינס.


ווי אזוי ווערט מען א צופרידענער מענטש? ווען א מענטש געבט זיך איבער צום אייבערשטן, ער איז זיך אינגאנצן מבטל צום אייבערשטן - דעמאלט הייבט מען אן שפירן א צופרידנקייט אין לעבן, מען ווערט אזוי פרייליך, מען שפירט זיך זייער גליקליך.


וואס איז ביטול? ווי אזוי איז מען זיך מבטל צום אייבערשטן? ווען מען ווייסט און געדענקט אז דער אייבערשטער פירט די וועלט, גארנישט איז א פערצופאל, נישטא קיין טבע, נישטא קיין מקרה און קיין מזל, אלעס איז דער אייבערשטער, אלעס איז א לבוש, א פארשטעלאכטץ פונעם אייבערשטן; מיין ווייב, מיין מאן, מיינע קינדער, מיין פרנסה, מיין הויז, מיין קאר, מיין טאטע, מיין מאמע, מיינע שוועריקייטן, מיינע איבערגייאכטץ, מיין אלעס וואס איך האב און וואס איך גיי אריבער - איז דער אייבערשטער, ווען מען נעמט דאס גוט אריין אין זיך, ווערט מען איינס מיט'ן אייבערשטן, דאס איז ביטול; דעמאלט איז מען צופרידן מיט וואס דער אייבערשטער געבט.


אז דער אייבערשטער האט דיר געגעבן א וואוילע ווייב און א גוטע ווייב, אזוי ווי דו שרייבסט אינעם בריוו: "זי איז וואויל, זי איז גוט", - דארפסטו דאנקען און לויבן דעם אייבערשטן, וואס דארף מען מער פון גוט און וואויל? עפעס אנדערש איז נאר דמיונות. מיר געפונען, חכמינו זכרונם לברכה דערציילן (תענית כג:) דער הייליגער אמורא רבי מני האט זיך באקלאגט פאר רבי יצחק בן אלישיב: "לֹא מִיקַּבְּלֵי עֲלֵי אִינְשֵׁי בֵּיתִי", איך האב נישט קיין געפיל צו מיין ווייב, זי איז נישט שיין פאר מיר, האט רבי יצחק מתפלל געווען פאר איר זי זאל שיין ווערן און עס איז געשען א נס אז זי איז שיין געווארן. נאכדעם איז ער געקומען וויינען צו רבי יצחק און געזאגט: "קָא מִגַּנְדְּרָא עֲלֵי", פון ווען זי איז שיין געווארן גרויסט זי זיך אויף מיר, זי איז מזלזל אין מיר, האט רבי יצחק געבעטן דעם אייבערשטן עס זאל אוועק גיין דאס שיינקייט פון איר כדי זי זאל נישט טשעפען איר מאן און זי איז צוריק געווארן ווי פריער, אים איז ענדערש געווען א פשוט'ע פרוי וואס איז נישט אזוי אהערגעשטעלט וכו' אבער זי האט הכנעה; זי גרויסט זיך נישט, זי איז געטריי, זי איז גרייט פאר אים, זי קוקט ארויף אויף אים - ווי איידער האבן א פרוי וואס גרויסט זיך און טרעט אויף אים.


אסאך אינגעלייט ווי דיר האבן די פייגלעך אין קאפ, זיי פייניגן זיך מיט דער געדאנק: 'איך וויל מיין ווייב זאל גיין אנגעטון אזוי', 'איך וויל א ווייב אזוי', זיי שלאגן זיך אין קאפ מיט מחשבות: 'ווען זי וואלט ווען געווען אזוי וואלט איך געווען פרייליך', 'ווען זי וואלט זיך געטוישט וואלט איך געהאט שמירת עיניים'; דאס איז אלעס פונעם יצר הרע וואס וויל נישט דער מענטש זאל זיין ערליך, הייליג און ריין; ער ברענגט די סארט מחשבות פון נישט זיין צופרידן פון די ווייב.


בעט דעם אייבערשטן דו זאלסט זיין פרייליך, בעט דעם אייבערשטן אויף אמונה, בעט אים די ווערטער:


"הייליגער באשעפער העלף מיר, מאך רוען די שכינה ביי אונז אין שטוב, געב מיר צופרידנקייט; איך זאל זיין צופרידן מיט מיר, איך זאל זיין צופרידן מיט מיין לעבן, מיט מיין ווייב און מיט אלעס וואס איך האב.


"הייליגער באשעפער, העלף מיר איך זאל זיך קענען היטן מיינע אויגן; איך בין אזוי פארזינקען אין טומאה, איך האב מפקיר געווען מיינע אויגן, איך קוק אויף פרעמדע פרויען; דאס מאכט איך זאל נישט ליב האבן מיין ווייב. איך בין אזוי משוגע געווארן פון קוקן אזויפיל שמוץ, עס איז ביי מיר מקוים געווארן דער פסוק פון די תוכחה (דברים כח, לד): "וְהָיִיתָ מְשֻׁגָּע מִמַּרְאֵה עֵינֶיךָ אֲשֶׁר תִּרְאֶה", איך האב א וואוילע ווייב, אבער די עבירות מאכן איך זאל זיין אזוי פארדריידט אז איך טראכט נארישע מחשבות פון זיך גט'ן השם ישמרינו; העלף מיר טאטע, איך וויל זיין גוט, איך וויל זיך צוריקקערן צו דיר, איך וויל היטן מיינע אויגן, אזוי וועל איך ליב האבן מיין שטוב, איך וועל ליב האבן צו זיין אינדערהיים מיט מיין משפחה, העלף מיר איך זאל זיין צופרידן, איך ווייס נישט פארוואס איך וויל אלץ ארויסלויפן, איך זוך אלץ גליקן, איך רעד זיך איין אז עפעס גליק איז דא אינדרויסן"; אזוי זאלסטו וויינען צום אייבערשטן, און לייג צו דיינע אייגענע בקשות פון הארץ.


איך זאג דיר צו, אויב דו וועסט יעדן טאג בעטן די תפילה וועט נישט נעמען לאנג ביז דו וועסט אנהייבן שפירן אין שטוב א טעם גן עדן, דו וועסט נישט וועלן עפעס אנדערש ווי דיין ווייב און קינדער, עס וועט דיר נישט אינטערעסירן די גאס.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.


א כתיבה וחתימה טובה, א גוט געבענטשט יאר.

#1388 - ווי אזוי ווערט מען א תלמיד היכל הקודש?
אומאן, אמונה, ספרי ברסלב, מוהרא"ש, היכל הקודש, ניגונים, תלמיד, חסידות, רבינו ז"ל

תוכן השאלה‎

לכבוד דער ראש ישיבה שליט"א,


ראשית כל, א גרויסן יישר כח פאר אלע שיעורים און בריוו וואס זענען מיר גאר שטארק מחזק.


איך בין א אינגערמאן מיט א געבענטשטע משפחה, איך ארבעט פאר פרנסה, און איך הער די שיעורים און איך ליין די בריוו פון עצתו אמונה. מיין שאלה איז, קען איך זיך אויך רעכענען פאר א תלמיד הישיבה פון דערווייטנס דא וואו איך וואוין, כאטש וואס איך ארבעט א גאנצן טאג? און אויב יא, ווי אזוי?


נאך א זאך וויל איך פרעגן, איך האב געזען וואס איר האט מיר געענטפערט איבער דעם וואס איך האב געפרעגט וואס דער רבי זאגט אז דורך א ניגון פונעם צדיק גייען אוועק די שאלות פון חלל הפנוי. דער ראש ישיבה האט געשריבן, "וויסן זאלסטו אז דורך די ניגון פונעם צדיק קומען אלע צוריק צום אייבערשטן, אלע וואס זענען נעבעך אריינגעפאלן מיט אפיקורסות, זיי האבן קשיות אויף די אמונה - די אלע, ווען זיי הערן די ניגון פונעם צדיק - קומען זיי צוריק", איך האב אבער נישט פארשטאנען ווי אזוי מ'נוצט דאס אויף למעשה, איז דאס עפעס א געוויסע ספעציעלע ניגון וואס מ'דארף זינגען? אדער סיי וועלכע ניגון פון א צדיק וואס איז מעורר אויף דעם "ממלא כל עלמין", אז דער אייבערשטער איז איבעראל, העלפט אויך? ביי מיר ארבעט עס אז יעדעס מאל ווער איך נתעורר דורך אן אנדערן ניגון.


יישר כח

תשובה מאת הראש ישיבה שליט"א:‎

בעזרת ה' יתברך


יום א' פרשת שופטים, א' דראש חודש אלול, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


וויסן זאלסטו, מוהרא"ש האט זייער אסאך גערעדט פון די נקודה, מען זאל נישט מיינען אז דער רבי איז מצומצם אין א געוויסע פלאץ. לאנגע יארן האט מען געמיינט אז דער רבי איז מצומצם אין די שול אין ירושלים; אלע האבן נאר געוואלט קומען קיין ירושלים צום שול, כאילו נאר דארט איז דער רבי'ס זאך, מוהרא"ש האט זייער אסאך גערעדט קעגן דעם, מען זאל וויסן אז דער רבי איז איבעראל, דער רבי געפונט זיך דארט וואו מען רעדט פון אים, דארט וואו מען לערנט זיינע הייליגע ספרים און וואו מען פאלגט די עצות.


ווען מען האט נישט געקענט פארן קיין אומאן איז געווען א גרויסע מחלוקת צווישן אנשי שלומינו וואו דער קיבוץ איז; א טייל האבן געזאגט דער קיבוץ איז אין ירושלים און א טייל האבן געזאגט אז דער קיבוץ איז אין מירון, ביים קבר פון התנא האלוקי רבי שמעון בר יוחאי, ביז מוהרא"ש איז געקומען, ער האט גערעדט און געשריבן אז מען זאל נישט מאכן קיין עסק - נישט פון מירון און נישט פון ירושלים; דער קיבוץ איז אין אומאן, און אז מען קען נישט זיין אין אומאן, איז איבעראל וואו עס קומען זיך צוזאמען צען מענטשן אנשי שלומינו וואס גלייבן אין רבי'ן - דארט איז א קיבוץ.


אויך אין אומאן האט מהרא"ש מבטל געווען די טפשות פון די וואס האבן געזאגט אז דער רבי איז אין קלויז, דער רבי איז דא, דער רבי איז דארט; מוהרא"ש האט געזאגט: "דער רבי געפונט זיך דארט וואו מען רעדט פון אים, דארט וואו מען לערנט די ספרים און מען איז מקיים די עצות", ובפרט דארט וואו מען פאלגט דעם רבי'ן בענין קירוב רחוקים, וואס דער רבי האט אזוי סאך גערעדט פון דעם, מען זאל עוסק זיין אין צוריק ברענגען מענטשן צום אייבערשטן.


דאס זעלבע זאג איך דיר, דו ווילסט זיין א תלמיד היכל הקודש; א תלמיד היכל הקודש איז נישט דער וואס איז נאנט, די וועלכע זענען נאנט און טוען נישט וואס מוהרא"ש האט אונז געלערנט - האבן גארנישט קיין שייכות מיט היכל הקודש, מען קען זיין נאנט און מען איז ווייט, און מען קען זיין ווייט און מען איז נאנט; נאנט איז דער וואס לערנט אסאך אשר בנחל, דער וואס איז זיך מחזק מיט די עצות.


אויף די פראגע וועגן די ניגון וואס דער רבי רעדט וכו'; די צדיקים זענען מגלה די ריינע קלארע אמונה, זיי זינגען ניגונים פון אמונה און דורך דעם קערן זיך אלע צוריק צום אייבערשטן. מוהרא"ש זכרונו לברכה האט געמאכט א ניגון אויף די ווערטער: "מְמַלֵּא כָּל עָלְמִין וְסוֹבֵב כָּל עַלְמִין אֵין שׁוּם מְצִיאוּת מִבַּלְעָדֶיךָ יִתְבָּרַךְ כְּלָל, וּבְכָל תְּנוּעָה וּתְּנוּעָה שָׁם אֲלוּפוֹ שֶׁל עוֹלָם", מוהרא"ש האט דערציילט אז עס איז אים געווען זייער שווער אין אנהייב דאס גיין אליין אין וואלד רעדן צום אייבערשטן, ער האט מורא געהאט צו זיין אליין אין וואלד, פון די חיות וכו', האט ער זיך אונטער געזונגען די ווערטער: "מְמַלֵּא כָּל עָלְמִין וְסוֹבֵב כָּל עַלְמִין אֵין שׁוּם מְצִיאוּת מִבַּלְעָדֶיךָ יִתְבָּרַךְ כְּלָל, וּבְכָל תְּנוּעָה וּתְּנוּעָה שָׁם אֲלוּפוֹ שֶׁל עוֹלָם", ער האט דאס גע'חזר'ט הונדערטער מאל, ביז עס איז געווארן די שיינע ניגון.


ווען מען זינגט די ניגונים ווערט מען שטארק אין אמונה, מען באקומט א לויטערע אמונה. די צדיקים, זיי ברענגען אריין א שטארקע אמונה, אזוי ווי דער רבי זאגט (לקוטי מוהר"ן חלק ב', סימן ח): "עַל כֵּן כָּל הַמִּתְקָרְבִים לְמַנְהִיג אֲמִתִּי, זוֹכִין לֶאֱמוּנָה יְשָׁרָה דִּקְדֻשָּׁה", די אלע וואס זענען זוכה צו מקורב ווערן צו אן אמת'ן מנהיג זענען זוכה צו האבן אמונה, "אֲבָל בֶּאֱמֶת צְרִיכִין לְחַפֵּשׂ וּלְבַקֵּשׁ מְאֹד מְאֹד אַחַר מַנְהִיג אֲמִתִּי כָּזֶה", אבער מען דארף זוכן זייער שטארק אז מען זאל טרעפן אן אמת'ער מנהיג, "וְצָרִיך לְבַקֵּשׁ מְאֹד מֵהַשֵּׁם יִתְבָּרַךְ, שֶׁיִּזְכֶּה לְהִתְקָרֵב לְמַנְהִיג אֲמִתִּי", מען דארף אסאך בעטן דעם אייבערשטן מען זאל זוכה זיין צו טרעפן אן אמת'ער מנהיג, "כְּדֵי שֶׁיִּזְכֶּה לֶאֱמוּנָה אֲמִתִּית בִּשְׁלֵמוּת", כדי מען זאל זוכה זיין צו לעבן מיט אמונה, "כִּי כְּשֶׁמִּתְקָרְבִין, חַס וְשָׁלוֹם, לְמַנְהִיג שֶׁל שֶׁקֶר", ווייל ווען מען ווערט מקורב צו א פאלשער מנהיג, "עַל יְדֵי זֶה בָּאִין, חַס וְשָׁלוֹם, לֶאֱמוּנוֹת כָּזְבִּיּוֹת", פארלירט מען די אמונה און מען הייבט אן גלייבן אין פאלשע זאכן רחמנא לצלן.


דער אייבערשטער זאל העלפן מיר זאלן האבן א שטארקע אמונה.


א כתיבה וחתימה טובה.

#1387 - וואס קען איך טון פאר היכל הקודש?
לימוד התורה, ספרי ברסלב, היכל הקודש, הפצה

תוכן השאלה‎

לכבוד דער ראש ישיבה שליט"א,


איך האב געליינט אין עצתו אמונה ווי די ראש ישיבה שרייבט דארט א ש'כח פאר איינעם פאר'ן העלפן די מוסד, און א ש'כח פאר יענעם פאר'ן העלפן די מוסד, איך זע א גאנצע צייט ווי בחורים און אינגעלייט דא אין ירושלים, און אויך אין אמעריקע, יעדער טוט עפעס אנדערש צו העלפן היכל הקודש. דערווייל טו איך נאך גארנישט צו העלפן היכל הקודש, חוץ פון די ביסל הפצה, איך פארשפרייט ספרים, קונטרסים און גליונות, איך בין זייער צובראכן וועגן דעם, ווייל איך וויל אזוי שטארק טון, און אויפטון פאר היכל הקודש.


אפשר קען דער ראש ישיבה שליט"א מיר געבן אן עצה וואס נאך איך קען אויפטון, פאר היכל הקודש און פאר'ן רבי'ן?


יישר כח

תשובה מאת הראש ישיבה שליט"א:‎

בעזרת ה' יתברך


יום ה' פרשת ראה, כ"ז מנחם-אב, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


וואס דארפסטו מער פון גיין הפצה? וואס קלאפסטו זיך אראפ אז דו טוסט גארנישט פאר היכל הקודש?! אז דו גייסט הפצה ביסטו היכל הקודש, וואס איז דען היכל הקודש אויב נישט הפצה?!


היכל הקודש איז דאך נאר הפצה; מוהרא"ש האט אויפגעשטעלט מיט מסירת נפש קהילת היכל הקודש וואס איז געבויט אויף די ווערטער וואס דער רבי זאגט (לקוטי מוהר"ן חלק א', סימן נט): "כִּי זֶה הָאִישׁ הַמִּשְׁתַּדֵּל לְקָרֵב וְלַעֲשוֹת נְפָשׁוֹת הוּא בּוֹנֶה בְּחִינַת 'הֵיכַל הַקֹּדֶשׁ", דער צדיק ווען ער איז מקרב אידישע קינדער צום אייבערשטן בויט ער אויף אן היכל הקודש, "וְהַנּוֹתָר בִּירוּשָׁלַיִם קָדוֹשׁ יֵאָמֶר לוֹ, הַיְנוּ זֶה שֶׁבְּנֵי אָדָם נִשְׁאָרִים דְּבוּקִים בְּיִרְאָה שְׁלֵמָה עַל יָדוֹ, אַף עַל פִּי שֶׁיֵּשׁ כַּמָּה וְכַמָּה שֶׁנָּפְלוּ מִקְּדֻשָּׁתָם, אַף עַל פִּי כֵן מֵאֵלּוּ שֶׁנִּשְׁאֲרוּ בְּיִרְאָה שָׁלֵם עַל יְדֵי זֶה "קָדוֹשׁ יֵאָמֵר לוֹ", מען דארף האבן אסאך התחזקות צו קענען בלייבן אין דעם היכל הקודש, ווייל דער סמ"ך מ"ם לאקערט זייער אויף די נשמות זיי אוועק צו נעמען פון דארט; נאך זאגט דער רבי (שם חלק ב', סימן עא): "כִּי בְּוַדַּאי צָרִיךְ שֶׁיִּהְיֶה לָהֶם כֹּחַ וּגְבוּרָה לַעֲמֹד בָּזֶה, שֶׁיִּזְכּוּ לִהְיוֹת בְּהֵיכָלָא דְמַלְכָּא", מען דארף האבן זייער שטארקע כוחות צו קענען בלייבן אין דעם שיינעם פלאץ וכו'; צו טון וואס מוהרא"ש האט אונז געלערנט, מיר זאלן עוסק זיין אין מקרב זיין נשמות ישראל צום אייבערשטן.


וואס מיינסטו, ווער איז א תלמיד היכל הקודש? נישט דער וואס איז פון דער נאנט איז נאנט און נישט דער וואס איז פון דערווייטענס שטייט ווייט; דער וואס איז מקיים דעם הייליגן רבינ'ס ווילן - דער איז נאנט, נאר דער איז פאררעכנט פאר א תלמיד.


מוהרא"ש זאגט, א תלמיד היכל הקודש איז דער וואס טוט די פאר זאכן: ערשטנס, דער וואס לערנט דעם הייליגן רבינ'ס ספרים. צווייטנס, אז מען איז פרייליך מיט דעם וואס מיר זענען אידן און טוען מצוות. דריטנס, דער וואס פארשפרייט דעם רבינ'ס ליכטיגקייט פאר די וועלט מיט מסירות נפש. פערטנס, דער וואס רעדט שטענדיג צום אייבערשטן, פון ווען מען שטייט אויף אינדערפרי ביז ווען מען גייט שלאפן. פיפטנס, דער וואס איז מחזק אנדערע און מאכט פרייליך אנדערע. זעקסטנס, דער וואס לערנט שיעורים כסדרן, מקרא, משנה, גמרא, מדרש, הלכה וכו' וכו'.


צעברעך זיך נישט, קלאפ זיך נישט אראפ; זיי שטארק מיט די זאכן וואס שטייט אינעם בריוו, גיי ווייטער פארשפרייטן די הייליגע ספרים און קונטרסים פאר אנדערע און מאך זיך שיעורים אין רבינ'ס ספרים, בפרט אין די בריוו פון אשר בנחל, עצתו אמונה וכו'. מאך זיך שיעורים אין די תורה, לערן אביסל חומש, משניות, גמרא; זיי מחזק אנדערע, געב א שמייכל פאר א צווייטן און רעדט זיך אויס דיין הארץ צום אייבערשטן; דעמאלט ביסטו פאררעכנט פאר א תלמיד היכל הקודש.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.


א כתיבה וחתימה טובה, א גוט געבענטשט יאר.

#1386 - ווען איך האב ווען די שיעורים פריער, וואלט איך נישט אפגעלאזט אידישקייט
שמחה, תשובה

תוכן השאלה‎

לכבוד דער ראש ישיבה שליט"א,


איך בין א גע'גט'ע ווייבל פון ... שולע, איך האלט נישט קיין אידישקייט, און איך פלאן זיך נישט צו טוישן, איך וויל נישט טוישן מיין לעבן, עס איז מיר אזוי ביטער געווען די שווערע לעבן, איך בין געווען פרום און וואויל אלע יארן, ביז עס איז געקומען א צייט וואס עס האט געקראכט, איך האב געזען און פארשטאנען די פאלשקייט פון די סעקטע. אפילו ווען מיין נשמה ציעט אלעמאל צוריק צו גוט, אבער איך קען נישט און איך וויל נישט צוריקגיין.


איין זאך וואס איז מיר געבליבן, איך פריי זיך צו זען ווי אזוי איר געבט א וועג פאר מענטשן, דאס מאכט מיר טראכטן אז ווען איך וואלט געגאנגען אין אייערע פיסטריט אלס מיידל, וואלט איך היינט געהאט א געזונטע גוטע לעבן. דערפאר טראכט איך אלעמאל אז איך בין טאקע שוין צעריסן אבער כאטש אנדערע מיידלעך זעען אז עס איז דא א וועג וואס מען קען מאכן די תורה זיס און אריגינעל אן קיין פאלשקייט.


ספעציעל האב איך זיך געוואלט באדאנקן פאר דעם וואס איך האב געזען ווי איר זיצט און קלאגט מיט אייער קהלה דעם פארגאנגענעם תשעה באב, דאס איז מיר געווען ווי באלזאם אויף מיין פארווייטאגטע נשמה. ווייל איך דערמאן זיך ווי איך זיץ אלס מיידל אין מחנה ... אום תשעה באב, די לעקטערס פארלאשן, מען זיצט אויף דער ערד, מ'דערציילט שרעקעדיגע מעשיות, מיין קליין הערצעלע פלאצט צוזאמען מיט די הערצער פון אלע מיידלעך, מיר זיצן ווי פארלוירענע שאף, מען שמייסט און מען שמייסט, נאך א שרעקעדיגע מעשה, נאך א ציפעדיגע מוסר, אוי די פינסטערע תשעה באב קאשמארן וואס זענען מיר נאכגעלאפן לאנגע טעג און וואכן דערנאך. נאך א ניגון פון חורבן, נאך א שרעקעדיגע רעדנערין, באמבעס פאלן, קינדער אליין אין וואלד, די מאמע איז גע'הרג'ט, בלוט גיסט זיך, אוישוויץ, א מאסן קבר, שרעקליכע קרענק און מחלות, איבערבעטן, דאס איז געווען אונזער תשעה באב. מ'האט אונז אריינגעלייגט אין מלחמה, אין שרעק, אין טעראר, פיין, דרוק און געוואלדעס. מ'האט מיר צוגענומען מיין אטעם, מיין לעבן, מיין געזונט.


איך באשולדיג נישט קיינעם, קען זיין אז זיי ווייסן נישט וואס אזא תשעה באב טוט פאר א מיידל וואס דארף נאך זיין א צוקונפטיגע ווייבל, מאמע און באבע. און יעצט איך קוק אייער תשעה באב, אזא התעוררות, עס איז נישט דא קיין שרעק, עס איז נישט דא קיין חורבן, עס איז נאר דא טרערן פון האפענונג, טרערן פון בענקשאפט צו אמת, צו א טאטע וואס מען האט געמאכט פארלוירן פון אונז.


אוי הלואי לערערינס זאלן דאס זען, אוי הלואי מיידלעך זאלן וויסן אז נישט דאס וואס מען האט אונז געלערנט אינ'ם גהינום דאס איז אידישקייט, איך אנטשולדיג זיך פאר'ן אזוי וויינען צו אייך, איר קענט מיך נישט, אבער איך האב געפילט אז די ווערטער ליגן מיר אין האלז; כאטש זאלן די שעפעלעך וואס זענען אין מיינע קינדער שיך, וויסן וואו עס איז דער גהינום און וואו עס איז גן עדן


א ... תלמידה


יישר כח

תשובה מאת הראש ישיבה שליט"א:‎

בעזרת ה' יתברך


יום ד' פרשת ראה, כ"ו מנחם-אב, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


מרת ... תחי'


איך האב ערהאלטן אייער בריוו.


אזוי ווי אייך זענען דא זייער אסאך פון די יוגענט וואס גייען אוועק פון די תורה וועג מיינענדיג אז די פרייע לעבן איז די גוטע לעבן, ווען באמת איז נישטא פאר אידישע קינדער קיין אנדערע וועג צו לעבן; עס זעט אויס ווי די פרייע לעבן איז געשמאקער אבער עס איז נישט אזוי, נאר אז מען היט די תורה האט מען לעבן, נאר אז מען טוט וואס דער אייבערשטער זאגט - איז מען גליקליך און צופרידן.


ווי איך פארשטיי פון אייערע ווערטער זענט איר זייער נאנט צום אייבערשטן, אייער הארץ איז געבליבן א אידישע הארץ, אייער נשמה בענקט צוריק צום אייבערשטן, איר קענט אין איין מינוט זוכה זיין אלעס צו פאררעכטן; ווען א מענטש טוט תשובה, ער בעט איבער דעם אייבערשטן, ער זאגט פאר'ן אייבערשטן: "אייבערשטער איך האב חרטה אויף וואס איך האב געטון, איך גיי שוין זיין גוט", - איז דער אייבערשטער אים מוחל אויף אלע זיינע עבירות. דער אייבערשטער האט רחמנות אויף יעדן איינעם, ער נעמט יעדן איינעם צוריק, נאכמער פון דעם זאגן אונז די הייליגע חכמים (יומא פו:): "גְּדוֹלָה תְּשׁוּבָה שֶׁזְּדוֹנוֹת נַעֲשׂוֹת לוֹ כִּזְכִיוֹת", ווען מען טוט תשובה פון ליבשאפט, מען קערט זיך צוריק צום אייבערשטן ווייל מען האט ליב דעם אייבערשטן, דעמאלט ווערן פון אלע עבירות - מצוות.


וויסן זאלט איר, די הייליגע תורה וואס דער אייבערשטער האט אונז געגעבן איז א זיסע תורה, א גוטע זאך; עס זענען דא וואס פארדרייען די תורה, זיי מאכן זיך אן אייגענע תורה - וואס שטעכט, עס זענען דא וואס לייגן צו נייע זאכן, דאס מאכט עס שטעכעדיג; דאס איז נישט די תורה פונעם אייבערשטן, די תורה פונעם אייבערשטן איז נישט קיין שטעכעדיגע זאך, די תורה איז נישט קיין ביטערע זאך, אזוי ווי די הייליגע חכמים זאגן (סוכה לב) ווער זאגט אז כפות תמרים איז א לולב, אפשר מיינט די תורה מיר זאלן נעמען פאר כפות תמרים א שטעכעדיגע בלעטל? אזוי אויך, ווער זאגט אז ענף עץ איז הדסים, אפשר איז ענף עץ עבות א הירדוף - א דארן בלעטל? זאגט די גמרא עס קען נישט זיין ווייל (משלי ג, יז): "דְּרָכֶיהָ דַרְכֵי נֹעַם", די וועג פון די תורה איז א זיסע וועג, נישט קיין שטעכעדיגע וועג; איז זיכער נישט פשט מען זאל נעמען די זאכן אין די הענט און ווערן צעשטאכן.


מוהרא"ש זאגט בשם דעם ווילנער גאון זכותו יגן עלינו, אויב מען לייגט צו זאכן צו די תורה, ביים סוף לאזט מען אפ די תורה; ער טייטשט מיט דעם דער פסוק (בראשית כז, מ): "וְהָיָה כַּאֲשֶׁר 'תָּרִיד' וּפָרַקְתָּ עֻלּוֹ", 'תריד' איז מיט איינס מער פון 'תרי"ג', וְהָיָה כַּאֲשֶׁר 'תָּרִיד', אז דו וועסט צולייגן איינס אויף תרי"ג, עס וועט ווערן תרי"ד - וּפָרַקְתָּ עֻלּוֹ, דעמאלט ווארפט מען אראפ דעם עול פון די תורה.


דאס איז די וועג פונעם ס"מ; ער האט דאס געטון מיט אדם וחוה, ווען דער אייבערשטער האט געזאגט פאר אדם הראשון (בראשית ג, ג): "לֹא תֹאכְלוּ מִמֶּנּוּ", מען זאל נישט עסן פונעם עץ הדעת, איז געגאנגען דער נחש הקדמוני און צוגעלייגט: 'לֹא תִגְּעוּ בּוֹ', אויך לאזט נישט דער אייבערשטער מען זאל אנרירן דעם בוים, און איינמאל ער האט צוגעלייגט וכו' האט ער אראפגעווארפן דורכדעם אדם וחוה און גורם געווען אלע שלעכטס; דאס פאסירט ווען מען לייגט צו, מען מאכט זיך אן אייגענע תורה.


אייער לעבן קען נאך ווערן שיין און זיס, ביים רבינ'ס שולע נעמט מען אן אויך ערוואקסענע; מען דארף נישט זיין קיין יונגע מיידל צו האבן א גוטע לעבן, ביים רבי'ן איז דא א וועג זיך זיס מאכן דאס לעבן אפילו מען איז שוין עלטער. הייבט אן נוצן דעם רבינ'ס עצות, זאגט יעדן טאג אביסל תהלים, תהלים איז איינגעטיילט אין זיבן, זאגט יעדן טאג דעם יום תהלים, דער הייליגער רבי זאגט (לקוטי מוהר"ן חלק ב', סימן עג): "מִי שֶׁרוֹצֶה לִזְכּוֹת לִתְשׁוּבָה, יִהְיֶה רָגִיל בַּאֲמִירַת תְּהִלִּים", ווער עס וויל זיך צוריקקערן צום אייבערשטן זאל זאגן תהלים, "כִּי אֲמִירַת תְּהִלִּים מְסֻגָּל לִתְשׁוּבָה", ווייל תהלים איז מסוגל צו תשובה, אזוי ווי מיר זעען אין די טעג פון אלול און עשרת ימי תשובה זאגן אלע אסאך תהלים, ווייל דאס איז מסוגל צו תשובה, "וְעַל כֵּן הוּא דָּבָר גָּדוֹל מְאֹד לַעֲסֹק תָּמִיד בַּאֲמִירַת תְּהִלִּים, כִּי תְּהִלִּים הוּא הִתְעוֹרְרוּת גָּדוֹל מְאֹד מְאֹד לְהַשֵּׁם יִתְבָּרַךְ, אַשְׁרֵי שֶׁיֹּאחַז בּוֹ", דערפאר איז א גרויסע זאך שטענדיג עוסק זיין אין זאגן תהלים.


דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.


א כתיבה וחתימה טובה, א גוט געבענטשט יאר.

#1385 - ווי אזוי בין איך מצליח אין די שיעור עיון וואס מ'לערנט אין אונזער ישיבה?
לימוד התורה, בחור, ישיבה

תוכן השאלה‎

לכבוד דער ראש ישיבה שליט"א,


איך בין א 14 יעריגער בחור, איך לערן אין א ישיבה וואס איז נישט ספעציעל פאר מצוינים, א געווענליכע ישיבה, אבער למעשה לערנט מען דא אסאך עיון און פלפול מיט עטליכע מפרשים, און וויפיל איך פרוביר מיטצוהאלטן אלע שיעורים און לימודים, שפיר איך אז איך בין נישט מצליח אנצוקומען דערצו.


איך דארף חיזוק און אפשר אן עצה ווי אזוי צו קענען אנצוגיין דא ווייטער.


יישר כח

תשובה מאת הראש ישיבה שליט"א:‎

בעזרת ה' יתברך


יום ג' פרשת ראה, כ"ה מנחם-אב, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


אזוי גייט עס אין אנהייב ווען מען הייבט אן לערנען, מען שפירט נישט קיין געשמאק; מען שפירט נישט קיין טעם אין לערנען, מען שפירט ווי מען איז נישט מצליח, אבער אז מען איז אן עקשן, מען קוקט נישט אויף דעם, מען לערנט תורה אן קיין געשמאק, אן געפיל, מען לערנט ווייל דער אייבערשטער האט געהייסן - ווערט צוביסלעך זיס די תורה, ביז מען וויל שוין נישט אפלאזן די הייליגע תורה.


אן עצה טובה - דו זאלסט צעטיילן דיין טאג און צוויי; קודם זאלסטו פרובירן מיט האלטן די סדר הישיבה, נעם די מסכתא וואס מען לערנט אין ישיבה און חזר דאס אן א שיעור מאל, נאכדעם זאלסטו זיך מאכן שיעורים כסדרן אויפ'ן סדר דרך הלימוד וואס דער רבי האט אונז געגעבן, לערנען שנעל אפילו מען פארשטייט נישט וואס מען לערנט (כמבואר בשיחות הר"ן, סימן עו).


מאך זיך א שיעור אין משניות און אין גמרא; הייב אן פון אנהייב, גיי אין א סדר, ביז דו וועסט ענדיגן א מסכתא; דעמאלט זאלסטו אנהייבן נאך א מסכתא און דאס לערנען כסדרן, קוק נישט אויף דעם אויב דו פארשטייסט נישט, זאג די ווערטער, אזוי ווי דער רבי זאגט (שיחות הר"ן, שם): "שֶׁאֵין צְרִיכִין בְּלִמּוּד רַק הָאֲמִירָה לְבַד, לוֹמַר הַדְּבָרִים כְּסֵדֶר, וּמִמֵּילָא יָבִין", מען דארף נישט פארשטיין ווען מען לערנט, מען דארף נאר זאגן די ווערטער פון די הייליגע תורה און צום סוף וועט מען פארשטיין, "וְלֹא יְבַלְבֵּל דַּעְתּוֹ בִּתְחִלַּת לִמּוּדוֹ שֶׁיִּרְצֶה לְהָבִין תֵּכֶף, וּמֵחֲמַת זֶה יִקְשֶׁה לוֹ הַרְבֵּה תֵּכֶף וְלֹא יָבִין כְּלָל, רַק יַכְנִיס מֹחוֹ בְּהַלִּמּוּד, וְיֹאמַר כְּסֵדֶר בִּזְרִיזוּת וּמִמֵּילָא יָבִין", מען זאל נישט ווערן צעבראכן ווען מען זעט אז מען פארשטייט נישט וואס מען לערנט, וואס דאס אליין - אז מען וויל גלייך פארשטיין - מאכט אז עס זאל זיין שווער צו פארשטיין דאס לערנען, נאר מען זאל בלויז זאגן די ווערטער כסדרן און מען וועט פון זיך אליינס פארשטיין, "וְאִם לֹא יָבִין תֵּכֶף, יָבִין אַחַר כָּךְ, וְאִם יִשָּׁאֲרוּ אֵיזֶה דְּבָרִים, שֶׁאַף עַל פִּי כֵן לֹא יוּכַל לַעֲמֹד עַל כַּוָּנָתוֹ - מַה בְּכָךְ", און אויב מען פארשטייט נישט דעם ערשטן מאל, וועט מען עס פארשטיין ביים צווייטן מאל און אויב מען וועט נישט פארשטיין דעם צווייטן מאל, איז אויך גארנישט, "כִּי מַעֲלַת רִבּוּי הַלִּמּוּד עוֹלָה עַל הַכֹּל, וּכְמוֹ שֶׁאָמְרוּ רַבּוֹתֵינוּ זִכְרוֹנָם לִבְרָכָה: 'לִגְּמוֹר וַהֲדַר לִסְבֹּר, וְאַף עַל גַּב דְּלָא יָדַע מַה קָאָמַר' שֶׁנֶּאֱמַר: 'גָּרְסָה נַפְשִׁי לְתַאֲבָה'", ווייל דאס לערנען אליינס איז גרעסער פון אלעם, אזוי ווי חכמינו זכרונם לברכה זאגן אז א מענטש זאל קודם אסאך זאגן די ווערטער פון די הייליגע תורה אפילו ער פארשטייט נישט וואס ער לערנט און דערנאך זאל ער לערנען צו פארשטיין, "כִּי עַל יְדֵי רִבּוּי הַלִּמּוּד, שֶׁיִּלְמַד בִּמְהִירוּת וְיִזְכֶּה לִלְמֹד הַרְבֵּה, עַל יְדֵי זֶה יִזְכֶּה לַעֲבֹר כַּמָּה פְּעָמִים אֵלּוּ הַסְּפָרִים שֶׁלּוֹמֵד – לְגָמְרָם, וְלַחֲזֹר לְהַתְחִיל וּלְגָמְרָם פַּעַם אַחַר פַּעַם, וְעַל יְדֵי זֶה מִמֵּילָא יָבִין וכו'", ווייל אז מען געוואוינט זיך צו צו לערנען שנעל לערנט מען דאך זייער אסאך, דורכדעם איז מען איז זוכה איבערצוגיין יעדע זאך זייער אסאך מאל ביז מען איז זוכה צו פארשטיין וואס מען לערנט, דער רבי האט זייער אסאך גערעדט פונעם סדר דרך הלימוד, מען זאל נישט זוכן צו פארשטיין ווען מען לערנט, נאר מען זאל לערנען אסאך אן פארשטיין ביז מען וועט זוכה זיין צו פארשטיין.


ווען מען לערנט אויף דעם סדר דרך הלימוד פון הייליגן רבי'ן, איז מען זוכה אנצוקומען אסאך מער ווי ווען מען לערנט שטייט און מען קלערט אריין אין יעדע ווארט, וואס דאס שטערט נאר דאס לערנען, דער רבי זאגט (שם): "וְכַמָּה בְּנֵי אָדָם פָּסְקוּ מִלִּמּוּדָם לְגַמְרֵי עַל יְדֵי רִבּוּי הַדִּקְדּוּקִים שֶׁלָּהֶם, וּמְאוּמָה לֹא נִשְׁאַר בְּיָדָם", און זייער אסאך מענטשן האבן אינגאנצן אויפגעהערט צו לערנען צוליב דעם וואס זיי האבן געלערנט און געקוועטשט וכו', "אֲבָל כְּשֶׁיַּרְגִּיל עַצְמוֹ לִלְמֹד בִּמְהִירוּת כַּנִּזְכָּר לְעֵיל - בְּלִי דִּקְדּוּקִים הַרְבֵּה, הַתּוֹרָה תִּתְקַיֵּם בְּיָדוֹ, וְיִזְכֶּה לִלְמֹד הַרְבֵּה מְאֹד, גְּמָרָא וּפוֹסְקִים כֻּלָּם, וְתַנַ"ךְ מִדְרָשִׁים וְסִפְרֵי הַזוֹהַר וְקַבָּלָה, וּשְׁאָר סְפָרִים כֻּלָּם", אז א מענטש געוואוינט זיך צו צו לערנען שנעלערהייט - אזוי ווי אויבן דערמאנט, וועט ער זוכה זיין צו לערנען זייער אסאך; ער וועט זוכה זיין דורכצולערנען די גאנצע תורה - גמרא מיט אלע פוסקים, תנ"ך מיט אלע מדרשים און זוהר הקדוש, "וּכְבָר מְבֹאָר שִׂיחָתוֹ שֶׁל רַבֵּנוּ זִכְרוֹנוֹ לִבְרָכָה, שֶׁטּוֹב לָאָדָם שֶׁיַּעֲבֹר בְּחַיָּיו בְּכָל הַסְּפָרִים שֶׁל הַתּוֹרָה הַקְּדוֹשָׁה", אזוי ווי דער רבי האט געוואלט אז מיר זאלן דורך לערנען כל התורה כולה, עיין שם.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.


א כתיבה וחתימה טובה, א גוט געבענטשט יאר.


 

#1384 - איז נאך דא פאר מיר א וועג ארויסצוקריכן פון שמוץ?
התחזקות, תהלים, קדושה, תפילות אויף אידיש, תפילה והתבודדות, תשובה, שמירת עינים, סמארטפאון

תוכן השאלה‎

לכבוד דער ראש ישיבה שליט"א,


איך שעם זיך זייער, אבער איך מוז שרייבן.


דער ראש ישיבה זאגט אסאך מאל ביי די שיעורים, "ברוך ה' דער אייבערשטער האט מיר אפגעהיטן אין מיינע בחור'ישע יארן פון שלעכטע זאכן", וואס זאל איך אבער טון? איך קען דאס נישט זאגן.


דער ראש ישיבה זאגט, "יעדער בר מצוה בחור טראכט 'איך גיי זיין א צדיק, איך הייב אן פון יעצט דינען דעם אייבערשטן", איך האב דאס אבער נישט געטראכט, איך האב געטראכט אנדערע זאכן ביי מיין בר מצוה. איך האב געטראכט 'איך ווער שוין א גרויסע בחור, איך גיי שוין זיין מעכטיג', איך האב נישט געטראכט איך גיי זיין א צדיק.


אלע יארן ווען איך האב געזען ווי א בחור האט א טעלעפאן, האב איך אלץ מקנא געווען, אלץ געוואלט אריינקוקן און זען די אינטערעסאנטע זאכן וואס ער זעט, ביז איך בין אליין אריינגעפאלן אין שלעכטע זאכן.


מיין מאמע האט א סמארטפאון, פארשטייט זיך אז זי לאזט נישט די קינדער דאס אנרירן, און עד היום ווייסט זי נישט ווען איך האב געקוקט און וואס איך האב געקוקט אויף איר טעלעפאן, רחמנא ליצלן.


אלץ ווען איך האב נאר געהאט א וועג צו קוקן עפעס וואס מען טאר נישט, בין איך געלאפן.


ברוך ה' איך האב חתונה געהאט, אבער מיין קאפ שטייט מיר ווייט פון גראד. איך האב נאכנישט פארגעסן פון די אלע שלעכטע זאכן, און ווען עס קומט מיר אונטער עפעס א געלעגנהייט לויף איך קוקן, אפילו איך ווייס אז דער אייבערשטער לאזט נישט, אפילו איך ווייס אז עס איז נישט גוט פאר מיר, אבער איך בין שוין אזוי אריינגעטון אין דעם אז מיין קאפ טראכט נאר פון טומאה, וואס קען איך טון?


איז דא אויך פאר מיר א וועג איך זאל אויסמעקן פון מיין קאפ אלע אלטע שמוץ און אנהייבן א נייע לעבן, טראכטן פונעם אייבערשטן און ווערן אן ערליכער איד? איך האב נישט קיין כח צו פאלן און פאלן, אין די צייט ווען איך זע אויס ווי א חסידישער, א פרומער, און א תלמיד חכם. איך שעם זיך פון מיך אליין אבער נאך מער דארף איך זיך שעמען נישט צו בעטן הילף. אסאך מאל טראכט איך ווען מענטשן זאל ווען וויסן וואס איך טו און וואס איך קוק וואלט קיינער נישט גערעדט מיט מיר. וואס זאל איך טון? איך דארף אן עצה, איך בין אזוי צעבראכן און פארשעמט. איך בעט דער ראש ישיבה שליט"א זאל מיר העלפן.


יישר כח

תשובה מאת הראש ישיבה שליט"א:‎

בעזרת ה' יתברך


יום ד' פרשת ראה, כ"ו מנחם-אב, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


וויסן זאלסטו, ווען א מענטש האט חרטה אויף זיינע נישט גוטע מעשים, ער שעמט זיך זייער פונעם אייבערשטן מיט וואס ער האט געטון און ער טוט תשובה, ער נעמט זיך פאר אז ער גייט מער נישט טון די זאכן - איז דער אייבערשטער אים מוחל און ער איז זוכה צו קומען צו די העכסטע דרגא, העכער ווי אלע צדיקים. אזוי ווי חכמינו זכרונם לברכה זאגן (ברכות לד.): "בְּמָקוֹם שֶׁבַּעֲלֵי תְּשׁוּבָה עוֹמְדִים, אֵין צַדִּיקִים גְמוּרִים יְכוֹלִים לַעֲמוֹד שָׁם", בעלי תשובה קומען אן אין א העכערע פלאץ וואו צדיקים קענען זיין; ווייל זיי זענען שוין געווען פארכאפט ביי די נישט גוטע און זיי האבן זיך פון דארט ארויסגעריסן און צוריק געקומען צום אייבערשטן.


מען קען זיך גארנישט פארשטעלן ווי גרויס תשובה איז; די הייליגע חכמים זאגן (מדרש שוחר טוב, ה): "אֲפִילוּ עוֹמֵד אָדָם וְעוֹשֶׂה גְדִישִׁין שֶׁל עֲבֵירוֹת", אפילו א מענטש האט געטון בערג פון עבירות, "אוֹמֵר הַקָּדוֹשׁ בָּרוּךְ הוּא, יַעֲשֶׂה אָדָם תְּשׁוּבָה וַאֲנִי מוֹחֵל לוֹ", זאגט דער אייבערשטער ער זאל תשובה טון און איך וועל אים מוחל זיין, נאך זאגן די הייליגע חכמים (ילקוט הושע, תקלב): "בְּנֹהַג שֶׁבָּעוֹלָם, אָדָם הַמְבַזֶּה אֶת חֲבֵרוֹ בָּרַבִּים", ווען א מענטש פארשעמט איינעם ברבים, "וּלְאַחַר זְמַן מְבַקֵּשׁ לְרַצּוֹת אוֹתוֹ", נאך א שטיק צייט וויל ער יענעם איבערבעטן, "הוּא אוֹמֵר", ווען ער בעט יענעם איבער, זאגט דער וואס איז פארשעמט געווארן: "אַתָּה מְבַזֶּה לִי בָּרַבִּים וּמִתְרַצֶּה לִי בֵּינִי לְבֵינְךָ", דו האסט מיר פארשעמט ברבים און יעצט בעטסטו מיר איבער פריוואט?! "לֵךְ וְהָבֵא אוֹתָם אֲנָשִׁים שֶׁבִּזִּיתַנִי בִּפְנֵיהֶם", ברענג די מענטשן וואס האבן געהערט ווי דו האסט מיר פארשעמט, "וַאֲנִי מִתְרַצֶּה לָךְ", נאר אזוי וועל איך דיר מוחל זיין, "אֲבָל הַקָּדוֹשׁ בָּרוּךְ הוּא אֵינוֹ כֵּן", אבער דער אייבערשטער איז נישט אזוי, "אֶלָּא אָדָם עוֹמֵד וּמְחָרֵף וּמְגַדֵּף בַּשׁוּק", א מענטש וואס האט געלעסטערט דעם אייבערשטן אין גאס, אלע האבן געהערט ווי ער רעדט קעגן דעם אייבערשטן, "וְהַקָּדוֹשׁ בָּרוּךְ הוּא אוֹמֵר לוֹ", זאגט דער אייבערשטער: "עֲשֵׂה תְּשׁוּבָה בֵּינִי לְבֵינְךָ וַאֲנִי מְקַבֶּלְךָ", בעט מיר איבער, אפילו פריוואט, און איך וועל דיר מוחל זיין.


זיי נישט מיואש, הייב אן פונדאסניי; אפילו דו ביסט שוין אראפגעפאלן אזויפיל מאל, דיין מח איז דיר פארדריידט, דיין קאפ טראכט נאר פון עבירות רחמנא לצלן און דו האלסט אין איין פאלן; הייב אן פונדאסניי דינען דעם אייבערשטן, דו קענסט נאך זיין א גרויסער צדיק. אז דו וועסט זיך אויסוויינען צום אייבערשטן, דו וועסט אים בעטן ער זאל דיר מוחל זיין אויף וואס דו האסט געטון - וועסטו קומען אזוי הויך, ביז'ן אייבערשטן אליינס. אז מען טוט תשובה קומט מען אן ביז'ן אייבערשטן, אזוי ווי חכמינו זכרונם לברכה זאגן (ילקוט הושע, שם): "מִנְהָגוֹ שֶׁל עוֹלָם, אָדָם יוֹרֶה חֵץ, כַּמָּה מַהֲלָךְ", ווען מען שיסט א פייל, וויי ווייט קען דאס פליען? עס קען פליען אזוי ווייט ווי א בית כור אדער כורים, "כַּמָּה גָּדוֹל כּוֹחָהּ שֶׁל תְּשׁוּבָה, שֶׁמַּגַּעַת עַד כִּסֵּא הַכָּבוֹד", אבער ווען מען טוט תשובה קומט מען ביז'ן אייבערשטן אליינס, אזוי ווי עס שטייט (הושע יד, ב): "שׁוּבָה יִשְׂרָאֵל עַד ה' אֱלֹקֶיךָ".


טייערער ליבער ברודער, נעם די עצה פון הייליגן רבי'ן, די עצה פון התבודדות, די עצה וואס משיח וועט אויסלערנען פאר די גאנצע וועלט; גיי אין א שטילע פלאץ, א פלאץ וואו קיינער געפונט זיך נישט און רעד זיך אויס צום אייבערשטן, דערצייל אים דיינע יונגע יארן, דערצייל אים וואס דו האסט אלץ געטון, וואו דו ביסט געפאלן; דערצייל אים ווי דו האסט געקוקט אינעם טעלעפאן פון דיינע עלטערן, דערצייל אים ווי שווער עס איז דיר יעצט ווען דו האסט שוין אין קאפ נישט גוטע זאכן; בעט דעם אייבערשטן די ווערטער וואס דוד המלך בעט אין תהילים, אינעם קאפיטל פון תשובה (נא): "לֵב טָהוֹר בְּרָא לִי אֱלֹקִים", הייליגער באשעפער געב מיר א נייע הארץ, "וְרוּחַ נָכוֹן חַדֵּשׁ בְּקִרְבִּי", א נייע גייסט, א ריינע גייסט - באשאף אין מיר, קוק אריין אין די ווערטער פון די קאפיטל ווי דוד המלך טוט תשובה, ווי ער בעט זיך ביים אייבערשטן; זאג די קאפיטל, לייג אריין די ווערטער: "רבונו של עולם האב רחמנות אויף, מיר מעק אויס מיינע זינד, 'הֶרֶב כַּבְּסֵנִי מֵעֲוֹנִי', וואש מיר אסאך אפ פון מיינע זינד, 'וּמֵחַטָּאתִי טַהֲרֵנִי', רייניג מיר פון מיין עבירה, הייליגער באשעפער האב רחמנות אויף מיר, זיי מיר מוחל, 'כִּי פְשָׁעַי אֲנִי אֵדָע', ווייל איך ווייס מיינע זינד, 'וְחַטָּאתִי נֶגְדִּי תָמִיד', מיינע זינד שטייען פאר מיר א גאנצן צייט, איך האב שטענדיג חרטה דערויף, דעריבער בעט איך דיר, 'הַסְתֵּר פָּנֶיךָ מֵחֲטָאָי', קוק נישט אויף מיינע עבירות, 'וְכָל עֲונֹתַי מְחֵה', מעק זיי אויס; רבונו של עולם, העלף מיר איך זאל מער נישט זינדיגן, 'לֵב טָהוֹר בְּרָא לִי אֱלֹקִים', באשאף מיר א נייעם הארץ, 'וְרוּחַ נָכוֹן חַדֵּשׁ בְּקִרְבִּי', א נייע גייסט געב מיר, איך זאל מער נישט זינדיגן; מיין אלטע קאפ, מיין אלטע הארץ איז אזוי פארשמירט, איך דארף א נייע הארץ, 'אַל תַּשְׁלִיכֵנִי מִלְּפָנֶיךָ', הייליגער באשעפער, ווארף מיר נישט אוועק פון דיר, זיי מיר מקרב צו דיר, געב מיר נאך א שאנס, 'וְרוּחַ קָדְשְׁךָ אַל תִּקַּח מִמֶּנִּי', נעם נישט אוועק פון מיר דיין הייליגקייט, איך וויל זיין הייליג, איך וויל זיין ערליך, עס איז מיר אזוי שווער; וויפיל איך פרוביר פאל איך צוריק, מיין קאפ איז מיר אזוי פארדריידט".


אזוי זאלסטו בעטן ביי התבודדות, וויין צום אייבערשטן; ער הערט דיר אויס, ער ווארפט דיר נישט אוועק אפילו ער ווייסט פונקטליך יעדע מעשה, דיבור און מחשבה דיינע.


דו שרייבסט אז מענטשן וואלטן נישט גערעדט מיט דיר ווען זיי ווייסן ווער דו ביסט, אבער דער אייבערשטער ווארפט נישט אוועק קיין שום מענטש. חכמינו זכרונם לברכה זאגן (שמות רבה יט, ד) אויפ'ן פסוק (איוב לא, לב): בַּחוּץ לֹא יָלִין גֵּר - "אֵין הַקָּדוֹשׁ בָּרוּךְ הוּא פּוֹסֵל לִבְרִיָּה, אֶלָּא לַכֹּל הוּא מְקַבֵּל; הַשְּׁעָרִים נִפְתָּחִים בְּכָל שָׁעָה, וְכָל מִי שֶׁהוּא מְבַקֵּשׁ לִכָּנֵס יִכָּנֵס", דער אייבערשטער ווארפט נישט אוועק קיין שום מענטש, די טירן זענען שטענדיג אפן, ווער עס וויל צוריקקומען צום אייבערשטן קען שטענדיג צוריקקומען צו אים; אז דו וועסט דאס טון יעדן טאג וועסטו זוכה זיין צו באקומען א נייעם הארץ, א נייעם קאפ און א נייעם מח, דו וועסט ווערן א גרויסער צדיק.


זע צו זאגן אביסל תהילים יעדן טאג. דער רבי זאגט (לקוטי מוהר"ן חלק ב', סימן עג): "מִי שֶׁרוֹצֶה לִזְכּוֹת לִתְשׁוּבָה, יִהְיֶה רָגִיל בַּאֲמִירַת תְּהִלִּים, כִּי אֲמִירַת תְּהִלִּים מְסֻגָּל לִתְשׁוּבָה", ווער עס וויל תשובה טון זאל זאגן תהילים; תהילים וועט דיר ברענגען דו זאלסט קענען שטיין שטארק און נישט צוריק פאלן.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.


א כתיבה וחתימה טובה, א גוט געבענטשט יאר.

#1383 - זאל איך נאכאמאל ענדיגן ש"ס, אדער נאך א מסכתא 101 מאל?
לימוד התורה, סיום, סיום הש"ס, יונגע יארן

תוכן השאלה‎

לכבוד דער ראש ישיבה שליט"א,


איך וויל זיך באדאנקען פאר די שיעורים, ס'איז מיר ממש מחיה, יישר כח.


ברוך ה' איך האב מסיים געווען 101 מאל מסכת תענית און 101 מסכת חגיגה, און איך גיי אם ירצה ה' ענדיגן די אנדערע וואך די 15'טע מאל משניות.


איך וויל פרעגן אויב איך זאל נעמען נאך א מסכתא און איבערגיין 101 מאל, אדער זאל איך אנהייבן נאכאמאל ש"ס? איך וויל ענדיגן א צווייטע מאל ש"ס פאר איך ווער פערצן יאר אלט.


יישר כח

תשובה מאת הראש ישיבה שליט"א:‎

בעזרת ה' יתברך


יום ג' פרשת ראה, כ"ה מנחם-אב, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


אשריך ואשרי חלקך אז דו ביסט זוכה צו לערנען תורה, דו נוצט אויס דיינע יונגע יארן, האסט מסיים געווען צוויי מסכתות מאה פעמים ואחד, בנוסף - דיינע אנדערע שיעורים; דער אייבערשטער זאל דיר העלפן זאלסט בלייבן שטארק נישט אפצולאזן דיין התמדה דיין גאנץ לעבן, זאלסט בלייבן צוגעקלעבט צו די תורה אויף אייביג.


אויף דיין פראגע וואס דו זאלסט ענדערש טון, לערנען נאכאמאל ש"ס אדער נעמען א דריטע מסכתא און דאס לערנען און חזר'ן מאה פעמים ואחד; ביידע וועגן איז גוט, עס איז גוט דו זאלסט גיין צו א דריטע מסכתא און דאס איבערגיין הונדערט און איין מאל, אויך איז גוט זאלסט ענדיגן נאכאמאל ש"ס; דעריבער זאלסטו טון וואס עס ציט דיר מער, אויב ציט דיר יעצט צו ענדיגן ש"ס א צווייטע מאל זאלסטו דאס טון.


געב אכטונג נישט צו האבן צו טון מיט לצים; טענה נישט מיט קיינעם, דו טו וואס דער רבי האט אונז געזאגט, לערן גמרא כסדרן אפילו בלי הבנה כלל; די בלעטער גמרא וועט דיר ברענגען צו ווערן א גרויסער צדיק.


חכמינו הקדושים זאגן (שבת קו:): "גְּמָרָא גְמוֹר זְמוּרְתָּא תְּהֵא"; טייטשן די צדיקים: "גְּמָרָא גְמוֹר" – דורך זאגן גמרא, דעמאלט "זְמוּרְתָּא תְּהֵא" - פארשניידט מען אלע קליפות וואס ווילן שלעכטס טון פאר די נשמה הקדושה, "זְמוּרְתָּא תְּהֵא" איז דער לשון פון "לְזַמֵּר אֶת כָּל הֶעָרִיצִים וּלְהַכְרִית אֶת כָּל הַקּוֹצִים הַסּוֹבְבִים אֶת הַשּׁוֹשַׁנָּה הָעֶלְיוֹנָה", וואס דאס גייט ארויף אויף נשמות ישראל, ווען מען לערנט תורה ווערן אלע קליפות פארברענט.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.


א כתיבה וחתימה טובה, א גוט געבענטשט יאר.

#1382 - זאל מען איינקויפן קליידונג פון פאראויס?
קינדער, עין הרע

תוכן השאלה‎

לכבוד דער ראש ישיבה שליט"א,


צום ערשט א גרויסן יישר כח פאר אלע דרשות, דאס איז מיין לופט צום לעבן, איך שפיר ווי א נייער מענטש מיט די גוטע וועגן פון הייליגן רבי'ן, בפרט מיט די עצה פון רעדן צום אייבערשטן אלעס וואס איך וויל און איך טראכט. איך בין זוכה צו לערנען די הייליגע תורה, איך האב ברוך ה' געענדיגט צוויי מסכתות.


מיר ווארטן א שמחה ברוך ה', מיין מאמע זאגט אז מ'קויפט גארנישט קיין קליידער פון פאראויס, אבער מיין שוויגער פלעגט יא איינקויפן פאראויס, ווילן מיר וויסן וואס דער ראש ישיבה שליט"א האלט וועגן דעם. ס'איז בכלל נישט קיין מחלוקת צווישן זיי, ס'איז נאר אז מיר ווילן פשוט וויסן ווי אזוי זיך צו פירן.


יישר כח

תשובה מאת הראש ישיבה שליט"א:‎

בעזרת ה' יתברך


יום א' פרשת ראה, כ"ג מנחם-אב, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


מרת ... תחי'


איך האב ערהאלטן אייער בריוו.


די טעג, וואכן און חדשים וואס מען ווארט וכו' - דארף מען אסאך בעטן דעם אייבערשטן אז דאס קינד זאל זיין געזונט ברמ"ח אברים ושס"ה גידים, אלעס זאל גיין בנקל ובנחת.


אויך זאגט מוהרא"ש אז אין די טעג זאל מען זאגן די נעמען פון צדיקים, ווייל דער רבי זאגט (ספר המדות אות צדיק חלק ב', סימן כ): "עַל יְדֵי הַזְכָּרַת שֵׁמוֹת הַצַּדִּיקִים יְכוֹלִים לְהָבִיא שִׁנּוּי בַּמַּעֲשֶׂה בְּרֵאשִׁית, כְּלוֹמַר לְשַׁנּוֹת הַטֶּבַע", דורכ'ן דערמאנען די נעמען פון צדיקים קען מען טוישן די טבע; מען זאגט נעמען פון צדיקים וואס מען קען פון אויסנווייניג: "הייליגער באשעפער, העלף מיר בזכות אברהם אבינו, יצחק אבינו, יעקב אבינו, משה רבינו, אהרן הכהן, יוסף הצדיק, דוד המלך, שלמה המלך; העלף מיר בזכות דער הייליגער תנא רבי שמעון בר יוחאי, בזכות רבי יצחק לוריא אשכנזי, בזכות דער הייליגער רבי ישראל בעל שם טוב, בזכות דער הייליגער רבי רבינו נחמן בן פיגא מברסלב, בזכות רבי נתן מברסלב, בזכות מוהרא"ש; בזכות די הייליגע צדיקים העלף מיר איך זאל האבן גרינג, עס זאל נישט זיין קיין פראבלעמען, דאס קינד זאל זיין געזונט וכו' וכו'".


מוהרא"ש זאגט מען זאל נישט איינקויפן פאראויס; עס איז נישט כדאי צוליב עין הרע.


א כתיבה וחתימה טובה, א גוט געבענטשט יאר.

#1381 - קען איך נעמען די קאראנע וואקסין?
אומאן, רפואה, ראש השנה, וואקסינען, קאראנע וויירוס

תוכן השאלה‎

לכבוד דער ראש ישיבה שליט"א,


יעצט איז ארויסגעקומען די נייעס אז אוקריינע האט אנגעהויבן פארלאנגען אז אויב וויל מען אריינקומען ביי זיי אין לאנד דארף מען האבן גענומען די קאראנע וואקסין. אדער דארף מען זיך דארט זיך איינשפארן פאר 10 טאג.


איך וויל זייער שטארק פארן צום הייליגן רבי'ן אויף ראש השנה אין אומאן, אבער איך האב זייער מורא צום נעמען דעם וואקסין, מענטשן שרעקן אן אז ס'קען מאכן אסאך פראבלעמען, ס'קען שאטן צו האבן קינדער, און נאך. פון די אנדערע זייט זעט מיר אבער אויס אז אן די וואקסין וועל איך נישט קענען זיין ביים רבי'ן אויף ראש השנה.


איך בין זייער צעמישט און איך ווייס נישט וואס צו טון, איך וועל זיך פרייען אויב דער ראש ישיבה שליט"א קען מיר ענטפערן וואס צו טון, אדער אויב איך קען נעמען דעם וואקסין און דער ראש ישיבה זאל מיר אנוואונטשן אז ס'זאל נישט שאטן.


יישר כח

תשובה מאת הראש ישיבה שליט"א:‎

בעזרת ה' יתברך


יום ב' פרשת ראה, כ"ד מנחם-אב, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


דארפסט נישט מורא האבן צו נעמען די וואקסין; קענסט עס נעמען, עס שאט נישט פאר'ן מענטש.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.


א כתיבה וחתימה טובה, א גוט געבענטשט יאר.

#1380 - וואס טו איך ווען מיין טאטע געבט מיר נאר פסקים?
שלום בית, כיבוד אב ואם, וואקאציע

תוכן השאלה‎

לכבוד דער ראש ישיבה שליט"א,


איך וויל זיך נאכאמאל באדאנקן פאר אייערע טייערע שיעורים. דער אייבערשטער זאל אייך געבן אסאך הצלחה און סייעתא דשמיא.


לעצטנס בין איך געפארן מיט מיין ווייב ערגעץ אויף וואקאציע, און ווען מיין טאטע האט געהערט דערפון איז ער אריינגעפאלן אין א שווערע כעס, ער האט געהאקט קעגן מיר פאר מיין אלע געשוויסטער, און מיר אנגערופן אויפ'ן טעלעפאן און געשריגן אויף מיר אז איך בין משנה פון די מסורת האבות, איך בין א חוטא ומחטיא, און איך בין א הולך בעצת אשתו שיורש גיהנום.


זייענדיג א וואוילער בטבע האב איך אים אנגערופן איבערבעטן, כ'האב אים געזאגט אז איך האב נישט געוואוסט פון די מסורה, און ער האט מיר געזאגט אז ער איז באמת נישט ברוגז אויף מיר, נאר דער אייבערשטער איז ברוגז אויף מיר.


מיין ווייב האט מיר כסדר געזאגט איך זאל אים איגנארירן, מיר זענען ברוך ה' חתונה געהאט, און מיר דארפן נישט אפגעבן דין וחשבון. איך בין אבער געווארן זייער איבערגענומען פון די מעשה, איך וויל זיין גוט און ערליך, איך האב זיך נאכגעפרעגט פאר איך בין געפארן צי עס איז אן ערליכע פלאץ, און אזוי ווייטער. און איך וויל זייער מקיים זיין ווייטער כיבוד אב ואם אזוי ווי פאר דעם, אבער איך בין זייער צעמישט און אנגעווייטאגט.


איך העלף אסאך ארויס מיינע עלטערן מיט געלט, מיין טאטע ווייסט נישט פון דעם נאר מיין מאמע, אבער קיין ש'כח באקום איך נישט, נאר א פסק.


אויב איר קענט מיר אויסקלארן אביסל וואלט איך זייער דאנקבאר געווען.


א גרויסן יישר כח

תשובה מאת הראש ישיבה שליט"א:‎

בעזרת ה' יתברך


יום א' פרשת עקב, ט"ז מנחם-אב, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


מען זעט פון דיינע ווערטער אז דו ווייסט נישט וואס כיבוד אב ואם איז; דו מיינסט אז כיבוד אב ואם איז א געלעכטער.


ליידער לעבן מיר אין די צייטן פון עיקבתא דמשיחא, עס איז ממש אזוי ווי די הייליגע חכמים האבן פאראויס געזאגט, ווי אזוי עס וועט אויסקוקן פאר משיח וועט קומען (סוטה מט:): "בֵּן מְנַבֵּל אָב", קינדער וועלן חוזק מאכן פון די טאטע, "בַּת קָמָה בְאִמָּהּ", די טעכטער וועלן אויפשטיין קעגן די מאמע, "כַּלָּה בַּחֲמֹתָהּ", די שנור וועט אויפשטיין קעגן די שוויגער וכו'; מען איז מזלזל אין עלטערן, מען ווייסט נישט אז דאס איז גאר א הארבע מצוה, ביי די הייליגע חכמים ווערט די מצוה פון כיבוד אב ואם אנגערופן (ירושלמי פאה א, א): "חֲמוּרָה שֶׁבַּחֲמוּרוֹת", כיבוד אב ואם איז פון די הארבסטע מצוות וואס דער אייבערשטער האט אונז באפוילן; נאך זאגן די הייליגע חכמים זכרונם לברכה (ירושלמי קידושין א, ז): "רֶבִּי שִׁמְעוֹן בֶּן יוֹחָאִי אוֹמֵר, גָדוֹל הִיא כִּיבּוּד אָב וָאֵם שֶׁהֶעֱדִיפוֹ הַקָּדוֹשׁ בָּרוּךְ הוּא יוֹתֵר מִכְּבוֹדוֹ", רבי שמעון בן יוחאי זאגט, דער אייבערשטער האט אונז באפוילן מען זאל מער מכבד זיין טאטע מאמע ווי מען זאל מכבד זיין דעם אייבערשטן אליינס.


כל הכבוד אז דו העלפסט דיינע עלטערן מיט געלט וכו' וכו', אבער געדענק אז דאס איז גארנישט ווערד אויב מען איז זיך מתחצף צו זיי. חכמינו זכרונם לברכה זאגן (ירושלמי פאה, שם): "יֵשׁ שֶׁהוּא מַאֲכִיל אֶת אָבִיו פַּטוּמוֹת", עס איז דא אמאל א קינד וואס האלט אויס זיין טאטע, ער ברענגט אים צו עסן געשטאפטע גענז, "וְיוֹרֵשׁ גֵיהִנָם", מיט דעם אלעם וועט ער גיין אין גיהנום, "וְיֵשׁ שֶּׁהוּא מַטְחִינוֹ בָּרֵחַיִים", ווידער איז דא אמאל א קינד וואס מאכט זיין טאטע טון שווערע ארבעט, "וְיוֹרֵשׁ גַּן עֵדֶן", און אין דעם זכות גייט ער אין גן עדן. אזוי ווי עס איז געווען א מעשה, "מַעֲשֶׂה בְּאֶחָד שֶּׁהָיָה מַאֲכִיל לְאָבִיו תַּרְנְגּוֹלִים פְּטוּמִים", עס איז געווען איינער וואס האט אויסגעהאלטן זיין טאטע, דער טאטע איז שוין געווען אלט, ער האט נישט געקענט ארבעטן און דער זון פלעגט אים ברענגען יעדן טאג געשטאפטע גענז, "פַּעַם אַחַת אָמַר לוֹ אָבִיו, בְּנִי, הַלָּלוּ מִנַּיִן לְךָ", איין טאג פרעגט אים זיין טאטע: פון וואו האסטו אזעלכע געשמאקע גענז? "אָמַר לוֹ, זָקֵן, זָקֵן, אֱכֹל וּשְׁתוֹק, שֶׁהַכְּלָבִים אוֹכְלִים וְשׁוֹתְקִים", האט ער זיך אנגערופן צום טאטן מיט געשפעט: אלטער טאטע, וואס רעדסטו אזויפיל? שווייג און עס, אפילו הינט ווען זיי עסן בילן זיי נישט, פרעג נישט קיין קשיות, עס און שוין! "נִמְצָא מַאֲכִיל אֶת אָבִיו פַּטוּמוֹת, וְיוֹרֵשׁ גֵיהִנָם", קומט אויס אז אין הכי נמי, ער געבט טאקע צו עסן דעם טאטן, אבער ער וועט ביים סוף גיין אין גיהנום, ווייל ער רעדט מיט חוצפה.


נאכדעם איז דא איינער וואס נעמט דעם טאטן צו ארבעטן שווערע ארבעט און אין דעם זכות וועט ער גיין אין גן עדן, ווי אזוי איז דאס שייך? אזוי ווי עס איז געווען א מעשה, "מַעֲשֶׂה בְּאֶחָד שֶּׁהָיָה טוֹחֵן בָּרֵחַיִים", עס איז געווען איינער וואס האט געארבעט שווער ביי א מיל, "שָׁלַח הַמֶּלֶךְ לְהָבִיא טוֹחַנִים לַעֲבוֹדָתוֹ", איין טאג האט דער איד'ס טאטע באקומען א באפעל פונעם קעניג ער זאל קומען ארבעטן ביי אים אין פאלאץ, "אָמַר לוֹ לְאָבִיו, אַבָּא, הִכָּנֵס וּטְחֹן תַּחְתַּי וַאֲנִי אֵלֵךְ לַעֲבוֹדַת הַמֶּלֶךְ", האט דער זון געזאגט: טאטע, נעם איבער מיין ארבעט ביים מיל און איך וועל גיין אנשטאט דיר ארבעטן ביים קעניג, "אִם יַגִּיעַ לִידֵי בִּזָּיוֹן, אֶתְבַּזֶה אֲנִי וְלֹא אַתָּה", כדי דו זאלסט נישט ווערן פארשעמט ביים קעניג, [אדער ווי רש"י זאגט (בבלי קידושין לא:): "וַאֲנִי אֵלֵךְ תַּחְתֶּיךָ לַעֲבוֹדַת הַמֶּלֶךְ שֶּׁאֵין לָהּ קִצְבָה"], "נִמְצָא מַטְחִינוֹ בָּרֵחַיִים, וְיוֹרֵשׁ גַּן עֵדֶן", קומט אויס אז דער האט געמאכט זיין טאטן ארבעטן שווער און ער באקומט שכר אויף דעם; זעט מען פון דעם אז עס איז נישט גענוג צו העלפן א טאטע בלויז מיט געלט, ווייל אויב מען רעדט מיט עזות וועט מען באקומען א גרויסער עונש.


אז דיינע עלטערן האלטן דיר פאָר וכו', זאלסטו זיי איבערבעטן און זיי זאגן אז דו גייסט אכטונג געבן זיי מער נישט מצער זיין, און אז דיין ווייב וויל מיט דיר גיין זיך אפרוען וכו', דארפסטו זיך נישט רייצן מיט דיין טאטע, אים ווייזן אז דו טוסט אנדערש ווי זיין ווילן.


גלייב מיר, מיט אביסל שכל קען מען לעבן א חיים טובים, צופרידנשטעלן די ווייב און אויך טאטע מאמע; פארוואס דארף מען מאכן מחלוקות? פארוואס מוז מען זאגן די עלטערן 'מיר טוען וואס מיר ווילן'? מען קען דאך טון וואס מען טוט אן דעם וואס מען זאל זיי מצער זיין!


כיבוד אב ואם איז נישט קיין ווערטל, דער אייבערשטער זאגט אונז אז מיר דארפן מכבד זיין טאטע מאמע; אזוי ווי מיר געפונען, די הייליגע חכמים זכרונם לברכה זאגן (תנא דבי אליהו רבה, כו): "כָּל הָעוֹלָם כּוּלוֹ שֶׁל הַקָדוֹשׁ בָּרוּךְ הוּא, וְאֵין הַקָדוֹשׁ בָּרוּךְ הוּא מְבַקֵּשׁ מֵהָאָדָם רַק שֶׁיְכַבֵּד אָב וָאֵם", דער אייבערשטער זאגט: די גאנצע וועלט איז מיינס - איך האב עס באשאפן, איך בעט פון ענק נאר איין זאך, אז איר זאלט מכבד זיין טאטע מאמע.


אז דו וועסט אכטונג געבן אויף דיינע עלטערן - וועסטו זוכה זיין צו אלע ברכות פון די תורה.

#1379 - וואס טו איך ווען מיין ווייב הערט נישט אויף שרייען אויף די קינדער?
שלום בית, סבלנות, קינדער

תוכן השאלה‎

לכבוד דער ראש ישיבה שליט"א,


איך האב געוואלט פרעגן וואס איך קען טון ווען מיין ווייב שרייט אויף די קינדער אלע סארט מיאוס'ע ווערטער און קללות, זי שלאגט זיי פאר יעדע קלייניקייט, און ווען איך זאג איר עפעס דערוועגן שרייט זי אז איך מאך איר שווערער דאס לעבן.


צום ביישפיל אויב איינע פון די קינדער מאכן זיך נאס בטעות, קען זי שרייען אויף זיי, "דו קליינע בעבי, שלעכט קינד, וויפיל מאל דארף איך דיר זאגן נישט צו מאכן נאס? איך האב מער נישט קיין וועש פאר דיר", און דאס גלייכן. בכלל מאכט זי א גאנצע עסק פון יעדע קלייניקייט וואס די קינדער טוען, און איך גיי אויס צוצוזען ווי מיינע קינדער ווערן געפייניגט טאג טעגליך, ובפרט ווען זיי קומען וויינען צו מיר אז מיין ווייב טשעפעט זיי, שלאגט זיי, און פארשעמט זיי.


איך בעט אויב דער ראש ישיבה קען מיר העלפן, וואס זאג איך פאר מיינע קינדער? וואס זאג איך פאר מיין ווייב? מיין הארץ גייט אויס פאר זיי.


יישר כח

תשובה מאת הראש ישיבה שליט"א:‎

בעזרת ה' יתברך


יום ב' פרשת עקב, י"ז מנחם-אב, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


ווען דיין ווייב שרייט אויף די קינדער זאלסטו איר דן זיין לכף זכות; זי שרייט נישט ווייל זי וויל זיי וויי טון, זי שרייט פון איבערגעשטרענגטקייט.


קיינער ווייסט נישט וואס פרויען גייען אריבער, מענער קענען נישט פארשטיין וואס פרויען גייען אריבער אין שטוב מיט די קינדער, זיי וועלן דאס קיינמאל נישט פארשטיין, די צער און יסורים וואס פרויען האבן ביים מגדל זיין די קינדער. דערפאר האט דער רבי אונז זייער געווארנט מיר זאלן מכבד זיין די ווייב, דער רבי האט געזאגט (שיחות הר"ן, סימן רסד): "הֲלֹא הַנָּשִׁים הֵם סוֹבְלִים צַעַר וְיִסּוּרִים גְּדוֹלִים מְאֹד מְאֹד מִיַּלְדֵיהֶם", פרויען ליידן זייער אסאך צער און יסורים פון די קינדער, "צַעַר הָעִבּוּר, וְהַלֵּדָה, וְהַגִּדּוּל", זיי גייען אריבער אסאך ווייטאג ביים ווארטן, ביים געבוירן און ביים אויפציען, "כַּאֲשֶׁר יָדוּעַ לַכֹּל, עֹצֶם מַכְאוֹבָם וְצַעֲרָם וְיִסּוּרֵיהֶם", אזוי ווי עס איז באוויסט פאר יעדן איינעם זייער ווייטאג, זייער צער און זייער יסורים.


אז דו ווילסט דיין ווייב זאל ווייניגער שרייען אויף זיי - איז דאס געוואנדן אין דיר; אז דו וועסט איר שטארקן, דו וועסט איר פרייליך מאכן, דו וועסט רעדן צו איר, איר בארואיגן - וועט זי ווייניגער שרייען; זי שרייט ווייל זי איז איבערגעשטרענגט, זי איז פארלוירן, זי קען נישט אליינס טון אלע ארבעט.


מיין נישט אז איך בארעכטיג וואס זי טוט, מען טאר נישט שרייען אויף קינדער און זיכער נישט קיין מיאוס'ע ווערטער; אז מען שרייט אויף די קינדער די אלע מיאוס'ע ווערטער טוט דאס זיי צעקלאפן אויף זייער גאנץ לעבן השם ישמרינו, זיי וואקסן אויף אן קיין זיכערקייט אין זיך, זיי וואקסן אויף דערשראקן; בעט איך דיר זייער, זיי מחזק דיין ווייב, שטארק איר; וועט זי ווייניגער שרייען אויף די קינדער.


געב איר צו פארשטיין אז די קינדער זענען נישט שולדיג, ביי אלע קינדער פאסירט דאס. מיר זענען אויך געווען קינדער, ביי יעדן איינעם קען דאס פאסירן וכו'. געב איר צו פארשטיין אז שרייען וועט נישט העלפן; שרייען טוט גארנישט אויף, שרייען טוט נאר אויף איין זאך, מען געבט זיך אויס אויף נישט קיין גוטע וועג; פארקערט, עס איז דא א סברה אז אויב מען שרייט וועלן זיי נאכמער דורכפאלן אין דעם וכו', ווייל קינדער וואס זענען שוואך, זיי האבן ווייניג זעלבסט זיכערקייט - ביי זיי פאסירט דאס מער, זיי שפירן נישט ווען זיי דארפן ארויסגיין וכו'.


ווען דיין ווייב פארלירט זיך דעמאלט זאלסטו מיט שטיין מיט איר, דעמאלט איז נישט קיין צייט פאר הסברים; דעמאלט דארף מען איר ווייזן אז מען איז מיט איר, מען פארשטייט איר; דעמאלט וויל זי נישט הערן וואס זי זאל זיך פארבעסערן. דארפסט רעדן מיט איר אין א רואיגע צייט, אין א צייט ווען די קינדער שפילן זיך, אדער ווען זיי שלאפן, אדער ווען איר זענט אין א רואיגע צייט, דעמאלט זאלסטו אויסרומען די קינדער, ווי גוט זיי זענען און ווי וואויל זיי זענען, אז זיי זענען נישט שולדיג ווען זיי טוען דאס וכו', און אז עס וועט נישט העלפן די שרייען.


ווען דו רעדסט מיט איר זאלסטו רעדן מיט שכל, נישט איר באשולדיגן, נאר רעדן פון די עצם געדאנק אז שרייען העלפט נישט. אז דו וועסט איר באשולדיגן - וועסטו גארנישט אויפטון, זי וועט זיך באליידיגן אויף דיר, די מצב אין שטוב וועט נאר ווערן ערגער; רעד פון די געדאנק אז שרייען העלפט נישט.


זיי איר מחזק אז דו וועסט בעטן דעם אייבערשטן פאר זיי אז זיי זאלן נישט טון די זאכן, זאג איר: "מיר גייען אינאיינעם בעטן יעדן טאג פאר די קינדער זיי זאלן שוין זיין וואויל, זיי זאלן פאלגן, זיי זאלן נישט דורכפאלן מיט די זאך וכו'"; מאך מיט איר א צייט ווען איר גייט אינאיינעם זאגן תהילים פאר די קינדער, ווייל נאר דורך תפילה קען מען זען א ישועה.


נאכאמאל, איך בעט דיר זייער זאלסט איר דן זיין לכף זכות, זי וויל נישט זיין שלעכט; אזוי איז ביי רוב פרויען וואס האבן א שטוב מיט קינדער, זיי פארלירן זיך, זיי שרייען אויף די קינדער, און אויב דער מאן האט אביסל שכל קען ער איר העלפן זי זאל נישט וויי טון די קינדער; אז ער בויט איר אויף, ער פארשטייט איר, ער רעדט צו איר שיינערהייט - טוישט זיך אלעס צום גוטן.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים .

#1378 - ווי אזוי איז מען מצליח צו מאכן שמחות אן הארץ ווייטאג און חובות?
חובות, יבנאל, חתונה, אידיש געלט, שמחות, מלכות הרשעה, מוהרא"ש

תוכן השאלה‎

לכבוד דער ראש ישיבה שליט"א,


יישר כח פאר אלע חיזוק וואס איך באקום פון אייך.


איך זע אן אינטערעסאנטע זאך; אזויפיל עסקנים פרובירן צו העלפן אידישע קינדער צו קענען מאכן שמחות מתוך שמחה, אז מ'זאל נישט דארפן אריינפאלן אין שווערע חובות ביים חתונה מאכן א קינד, מ'פרובירט אזויפיל סארט עצות און תקנות, אבער עס ארבעט זיך נישט אויס אינגאנצן ווי עס דארף צו זיין. נישט לאנג צוריק האבן יחידים זיך געוואלט אליין שטעלן אויף די פיס און אנהויבן מאכן שמחות מיט א גראדן שכל, ס'האט זיך אבער אויך נישט אויסגעארבעט, מענטשן האבן זיך נישט אזוי צוגעכאפט דערצו. איך זע אבער אז דער ראש ישיבה שליט"א איז יא מצליח אין זיין קהלה אראפצוברענגען דעם הויכן סטאנדארט, איר האט יא הצלחה מיט אייערע תקנות, די מחותנים זוכן נישט אויסצושפילן דעם סיסטעם, איר גייט אן מיט א שטארקייט, איז מיין שאלה ווי אזוי מאכט מען דאס? וואס איז דער סוד פון הצלחה אונטער דעם? איז דא אן האפענונג אז אנדערע וועלן דאס אויך קענען נאכמאכן נאכ'ן דורכפאלן אזוי סאך מאל? איך טראכט פשוט ווי אזוי איך וועל זיך קענען ספראווען ביי די חתונות פון מיינע קינדער, איך ציטער פון די חובות.


יישר כח

תשובה מאת הראש ישיבה שליט"א:‎

בעזרת ה' יתברך


יום א' פרשת עקב, ט"ז מנחם-אב, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


האסט אנגערירט א פארווייטאגטע נושא; ווען עס קומט צו רעדן פון אויסגעבן געלט פאר שמחות איז דאס זייער ווייטאגליך.


אויסגעבן געלט פאר שמחות איז א זאך וואס גייט נישט אריין אין קאפ, דער שכל פארנעמט דאס נישט, עס איז א הימל געשריי וואס גייט פאר היינטיגע טעג; די גרויסע הוצאות וואס עלטערן גייען אריבער ווען מען מאכט א שמחה, גלייך אין אנהייב ווען מען מאכט א שידוך, נאך פאר וואס, ווען, ווי - איז מען שוין א בעל חוב פון שווערע טויזנטער דאלער השם ישמרינו.


מחותנים גייען צוגרינד, מחותנים ווערן שווערע בעלי חובות; אנשטאט זיך פרייען מיט זייער שמחה - גייען זיי ארום פאר'דאגה'ט וואו זיי קענען שאפן די גרויסע געלטער וואס עס קאסט צו קענען אונטער פירן דעם קינד אונטער די חופה שטאנגען, זיי ווערן קראנק השם ישמרינו, די הארץ פון פלייש און בלוט קען דאס נישט פארנעמען, עס הערט אויף קלאפן; מען הערט ליידער אזויפיל מעשיות ווי מחותנים לייגן זיך צוזאמען בעת שמחתם השם ישמרינו.


אויך איז דאס גורם אז מען זאל נישט טון שידוכים מיט די קינדער; עלטערן זענען מפקיר די טעכטער, מען שיקט זיי אין אן אפיס ארבעטן זיי זאלן אהיים ברענגען געלט פאר טייערע שמחות, פאר דמיונות און כבוד המדומה; ענדערש ווארטן און נישט טון שידוכים כדי צו קענען חתונה מאכן ווי א רייכער מענטש, ווי איידער צו טון וואס איז גוט פאר די קינדער, טון דעם ווילן פונעם אייבערשטן.


דאס וואס מיר טוען אין די לעצטע יארן, מיר מאכן חתונה אונזערע קינדער בחנם, עס קאסט נישט קיין געלט פון אנהייב שידוך ביז נאך די חתונה, הכל בכל מכל כל קומט אויס זיבן אכט טויזנט דאלער; דאס איז נישט קיין נייע זאך, דאס האט מוהרא"ש איינגעפירט מיט צענדליגער יארן צוריק אין יבנאל - די ברסלב'ער שטאט אין ארץ ישראל, מען זאל קענען חתונה מאכן בחנם. מוהרא"ש האט זיך מוסר נפש געווען, אוועק געגעבן זיין לעבן פאר דעם, ער איז קראנק געווארן פאר דעם; ער האט געבויט א זאל אונטער דעם גרויסן בית המדרש אין יבנאל פאר אנשי שלומינו זיי זאלן קענען חתונה מאכן אומזיסט. עס איז אויסגעשטעלט אז מען בעט נישט קיין געלט פאר'ן זאל; די סעודה ווערט צוגעשטעלט דורך משפחות פון אנשי שלומינו, די נאנטע און באקאנטע ברענגען די עסן, יעדער עפעס אנדערש; איינער א קוגל, א צווייטער אביסל רייז, א דריטער אביסל לאקשן מיט מזונות, עס איז גענצליך בחנם, צענדליגער אנשי שלומינו האבן חתונה געמאכט דארט בחנם, לאנגע יארן האבן אנשי שלומינו געקענט חתונה מאכן די קינדער אן קיין חובות, אן קיין דאגות, אן גארנישט; מען דארף נישט בארגן, מען דארף נישט זארגן, מען טוט זיך אן די שטריימל און בעקיטשע, און מען גייט פרייליכערהייט צו די שמחה.


ביז עס איז געקומען דער רב וואס איז געשטעלט מטעם מדינת ישראל אין יבנאל, ער האט אנגעהויבן מסר'ן אנשי שלומינו - דעמאלט האט זיך אלעס אפגעשטעלט, דער רב האט געשטערט יעדע הייליגע זאך; וואס מוהרא"ש האט געטון - האט ער חרוב געמאכט, נישט געווען א זאך אין יבנאל וואס ער האט נישט געשטערט; ער איז א געלט רב, די מדינה שטעלט רב'לעך אין אלע דערפער אין שטעט וואס זיי זענען אונטער געקויפט פאר די מדינה הציונות אויסצורייסן די תורה און מצוות פון אידישע קינדער; פון דעמאלט האט מען אויפגעהערט מאכן שמחות אין יבנאל, לעצטנס הייבט מען צוריק אן צו מאכן שמחות בחנם.


ווען אנשי שלומינו אין אמעריקע האבן זיך דערזען מיט זין און טעכטער אין די יארן פון שידוכים, מען האט געזען וואס ווארט אונז אפ, מען האט געשפירט אז אט אט גייען מיר גיין צו די שחיטה, מיר גייען אנהייבן מיט חתונות, מיר גייען דאס נישט קענען נעמען; האבן מיר מחליט געווען אז מיר גייען טון וואס מוהרא"ש האט אונז געלערנט אלע יארן, מיר האבן נאכגעמאכט וואס מוהרא"ש האט מתקן געווען אין יבנאל און מיר מאכן חתונות אין ישיבה גענצליך בחנם.


אלע וואס באטייליגן זיך ביי די שמחות אין ישיבה זאגן בפה מלא: "וואס פעלט פאר די שמחה? פארוואס מאכט דאס נישט מיין רב? פארוואס טוט דאס נישט מיין קהילה? פארוואס זאלן מיר זיך נישט פרייען ביי אונזער קינדער'ס שמחות?" דאס איז א קשיא וואס אלע פרעגן און דאס איז טאקע א גרויסער קשיא, פארוואס זאלן מענטשן ליידן אזויפיל פלאג ווען מען מאכט שמחות?!


אפילו עלטערן וואס האבן יא געלט מעגן אויך נישט טון וואס מען וויל; מיר זענען אידן, מיר האבן א תורה וואס זאגט אונז וואס צו טון. אז מען האט געלט איז מען נאכנישט בארעכטיגט צו פארשוועמען די געלט פאר אביסל כבוד, ענדערש זאל מען נעמען די געלט און טון מיט דעם צדקה, ענדערש זאל מען נעמען די אוועקגעלייגטע געלט און דאס געבן פאר די פארפאלק זיי זאלן קענען לעבן מיט מנוחת הנפש, זיי זאלן נישט דארפן א טאג נאך זייער חתונה אריינפאלן אין די געיעג פון דעקן זייער דירה וכו'.


וואויל איז די וואס האבן ישוב הדעת, זיי מאכן זיך נישט נאריש מיט טייערע שמחות, זיי גייען צו די שמחה מיט גדלות המוחין; דאנקען און לויבן דעם אייבערשטן אויף די חסדים, זיי לעבן פאר'ן אייבערשטן; וועלן זיי זוכה זיין צו זען נחת ביי די קינדער און קינד'ס קינדער.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.


 

#1377 - זאל איך ענדערש פארן קיין אומאן, אדער ענדערש קיין יבנאל?
אומאן, שידוכים, חובות, התחזקות, יבנאל, ישועות

תוכן השאלה‎

לכבוד דער ראש ישיבה שליט"א,


איך בין אן עלטערער בחור, איך ווארט שוין יארן פאר מיין שידוך, איך האב שוין פרובירט אזויפיל זאכן און סגולות, אבער דערווייל זע איך נאכנישט מיין ישועה. איך פרוביר צו זיין ערליך און תשובה טון, איך האב שוין געזוכט וועמען איך דארף אלץ איבערבעטן, איך זאג יעדן טאג פרשת הנישואין און תיקון הכללי, פארגאנגענע יאר האב איך געלערנט מסכת תענית יעדן טאג פון ט"ו באב ביז ראש השנה, איך בעט און איך זינג צום אייבערשטן אויף מיין מאמע לשון, איך פרוביר צו לערנען ח"י פרקים משניות פון צייט צו צייט, איך פרוביר צו לערנען אביסל גמרא, אבער דערווייל זענען די שערי שמים פארשלאסן.


איך שפאר יעצט געלט פאר א טיקעט, כאטש וואס איך קען נישט פארן אויף ראש השנה קיין אומאן, וויל איך כאטש פארן אינמיטן יאר, איז מיין שאלה אבער וואס איך זאל ענדערש טון, זאל איך ענדערש פארן קיין אומאן צום רבי'ן, אדער ענדערש קיין יבנאל אויסצוזאגן תהלים ביים ציון פון מוהרא"ש?


יישר כח

תשובה מאת הראש ישיבה שליט"א:‎

בעזרת ה' יתברך


יום ב' פרשת ואתחנן, י' מנחם-אב, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


ענדערש זאלסטו פארן צו ביידע, סיי קיין אומאן און סיי קיין יבנאל; ווייל ווען מען דארף א ישועה איז געלט קיין אפהאלט, מען טוט אלעס אין דער וועלט וואס מען קען נאר טון - ביז מען באקומט די ישועה.


געלט טאר נישט זיין קיין אפהאלט פון פארן קיין אומאן און קיין יבנאל און אזוי אויך צו אנדערע מקומות הקדושים; אז דו האסט נישט קיין געלט זאלסטו בארגן, מוהרא"ש זאגט מען מעג בארגן געלט צו קענען פארן קיין אומאן. הגם מוהרא"ש האט אונז זייער שטרענג אנגעזאגט נישט צו בארגן געלט, דאך זאגט מוהרא"ש אז מען מעג בארגן און מען זאל בארגן געלט צו קענען פארן צום הייליגן רבינ'ס ציון, דער רבי זארגט פאר די שפעזן, דער רבי האט בפירוש געזאגט: "איך זארג פאר ענקער שפעזן, די וועג צו מיר און די וועג אהיים".


יעצט איז נישט שייך צו פארן קיין ארץ ישראל, די גרעניץ איז פארמאכט, מען לאזט נישט אריין קיין חוץ לארץ'דיגע בירגער, יעצט איז נאר שייך צו פארן קיין אומאן צום רבי'ן; זאלסטו קודם פארן קיין אומאן און עוד חזון - וועסטו פארן קיין ארץ ישראל.


איך בעט דיר זייער, שטארק זיך, פארליר זיך נישט; עס איז פאר דיר אויך דא א שידוך, עס איז אנגעגרייט פאר דיר א פאר נאך פון איידער דו ביסט באשאפן געווארן; בלייב שטארק מיט דיין אמונה אינעם אייבערשטן, בעט אים איין מאל און נאכאמאל און א דריטע מאל און א פערטע מאל און טויזנט מאל - ביז דו וועסט באקומען דיין שידוך.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#1376 - ווי אזוי טו איך תשובה אז איך האב צעריסן גליונות און פארשעמט מפיצים?
אומאן, רפואה, תשובה, הפצה, בושה

תוכן השאלה‎

לכבוד דער ראש ישיבה שליט"א,


את חטאי אני מזכיר היום, איך האב געמיינט אז אויף מיר ליגט די אחריות זיך אפצוגעבן מיט זאכן, איך האב זיך איינגערעדט אז איך טו עס לשם שמים, עס האט מיר געשטערט אז מען ברענגט ברסלב'ע זאכן צו אונזער קהילה, און דעריבער פלעג איך צערייסן די גליונות און פארשעמען די וואס ברענגען די קונטרסים, איך האב געהאלטן אז איך טו א גוטע זאך.


ביז פאריגע וואך, ווען יד ה' היתה בי, מיין ווייב איז זייער קראנק געווארן, זי דארף א גרויסע רפואה, איך האב א קינדער געבענטשטע שטוב, מיין עלטסטע איז נאך נישט 10, איך שפיר אז איך בין שולדיג דערין, ווייל איך האב גע'רודפ'ט אומשולדיגע אידן, און צוריסן די גליונות. איך האב חרטה מיט מיין גאנצע הארץ, איך ווייס אז אין ברסלב קען מען העלפן יעדן איינעם, איך וויל פרעגן ווי אזוי איך קען תשובה טון אויף דעם.


יישר כח

תשובה מאת הראש ישיבה שליט"א:‎

בעזרת ה' יתברך


יום א' פרשת ואתחנן, ט' מנחם-אב, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


גיי זוך אויף אלע מפיצים וועם דו האסט מבזה געווען אלע יארן ברבים און בעט זיי איבער. אויך זאלסטו פארן קיין אומאן צום הייליגן רבינ'ס ציון, זאלסט איבער בעטן דעם רבי'ן פאר'ן צערייסן זיינע ספרים.


דער אייבערשטער זאל שיקן א רפואה שלמה פאר דיין ווייב בתוך שאר חולי ישראל.


 

#1375 - קען מען טאנצן מיט די משפחה אינדערהיים אום שבת?
שלום בית, שבת קודש, שמחה, משפחה

תוכן השאלה‎

לכבוד דער ראש ישיבה שליט"א,


יישר כח פאר אלע הערליכע שיעורים און בריוון, סיי עס איז מיר זייער מחזק זיך אויפצוהייבן פון מיינע שוועריקייטן און סיי עס געבט מיר א קלארע וועג ווי אזוי צו גיין פאראויס.


איך האב געוואלט פרעגן, היות דער ראש ישיבה שרייבט אסאך וועגן זיין פרייליך שבת, מאכן לעבעדיג אין שטוב, און אזוי ווייטער, דאס האט מיר געברענגט אנצוהויבן בעטן דעם אייבערשטן אויף דעם און ווען איך בעט אסאך דעם אייבערשטן האבן מיר טאקע א פרייליכע לעבעדיגע סעודה ברוך ה' און יעדער האט הנאה. אסאך מאל ווערט אזוי פרייליך ביי אונזער סעודה אז איך וויל טאנצן מיט די גאנצע משפחה, איך ווייס אבער נישט אויב עס פאסט און ס'איז אויסגעהאלטן צו טאנצן מיט די גאנצע משפחה אינאיינעם, וואס איז די ריכטיגע וועג אין דעם?


יישר כח

תשובה מאת הראש ישיבה שליט"א:‎

בעזרת ה' יתברך


יום א' פרשת ואתחנן, ט' מנחם-אב, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


דער רבי האט זייער אסאך גערעדט פון זיין פרייליך שבת, איינמאל פרייטאג צו נאכטס איז רבי נתן געווען ביים רבי'ן, דער רבי האט אים געפרעגט: "הַאַתָּה שָׂמֵחַ בְּשַׁבָּת", ביסט פרייליך שבת? האט רבי נתן געענטפערט: "איך ווער אסאך מאל זייער ערנסט", האט אים דער רבי געזאגט: "לֹא כָּךְ הוּא, הָעִקָּר הוּא שִׂמְחָה", שבת דארף מען זיין נאר פרייליך. דעמאלט האט דער רבי געזאגט די תורה (לקוטי מוהר"ן חלק ב', סימן יז): "צָרִיךְ לִזָּהֵר מְאֹד לִהְיוֹת שָׂמֵחַ וְטוֹב לֵב בְּשַׁבָּת", שבת דארף מען זיין זייער פרייליך און גוטמוטיג, "כִּי מַעֲלוֹת וּקְדֻשּׁוֹת שַׁבָּת גְּדוֹלָה וִיקָרָה מְאֹד", ווייל שבת איז זייער הייליג און זייער טייער, עיין שם.


בעיקר דארף מען זיין זייער פרייליך ביי די סעודה, ווייל די סעודות שבת זענען זייער הייליג. דער הייליגער זוהר זאגט (יתרו, פד.): "רַבִּי אַבָּא כַּד הֲוָה יָתִיב בִּסְעוּדָתָא דְשַׁבְּתָא הֲוָה חָדֵּי בְכָל חַד וְחַד", רבי אבא ווען ער איז געזיצן ביי די שבת'דיגע סעודה איז ער געווען זייער פרייליך; קוק אריין די שטיקל זוהר וואס מען פירט זיך צו זאגן ביי די סעודה, וואו עס ווערט דערציילט דאס גרויסקייט פון די דריי סעודות שבת, ווי אזוי די הייליגע צדיקים פלעגן עסן די שבת'דיגע סעודות; זיי זענען געזיצן ביי די סעודות מיט א מורא'דיגע פרייד, ווייל די סעודות שבת איז משפיע אמונה פאר זיך, פאר די שטוב און פאר די קינדער.


מוהרא"ש דערציילט, דער הייליגער באר מים חיים זכותו יגן עלינו איז געווען זייער פרייליך שבת, ער האט געטאנצן א גאנץ שבת; עס האט אויסגעזען ווי ער איז מיט א קאפ העכער פון דעם וואס ער איז געווען טאנצעדיג א גאנץ שבת, און אזוי פירן זיך אנשי שלומינו, מען טאנצט שבת.


נעם דיינע קינדער און טאנץ מיט זיי ביי די סעודה; קינדער האבן זייער ליב ווען מען טאנצט, קינדער האבן זייער ליב שמחה; אז מען ווייזט פאר די קינדער א פרייליכע תורה, א פרייליכע שבת, פרייליכע מצוות - וועלן זיי קיינמאל נישט אפלאזן די תורה.


איך האב געהערט פון אנשי שלומינו, דאס וואס דער רבי זאגט (עיין ליקוטי הלכות נפילת אפים, הלכה ד' אות ה): "עס האט א פנים אז מען קען נישט זיין פרייליך נאר אז מען מאכט זיך נאריש"; לכאורה, ווי איז שייך זיך נאריש מאכן? מיר דארפן זיך דאך פירן בדרך כבוד כדי מען זאל נישט רעדן אויף ברסלב, אז מיר וועלן זיך נאריש מאכן וועלן אלע זאגן וואס מען זאגט שוין וכו'; נאר דאס גייט ארויף אין שטוב מיט די קינדער, מען זאל זיך נאריש מאכן מיט די קינדער, זיך פרייליך מאכן, מאכן פרייליכע זאכן וואס קינדער האבן ליב.


אויך די שלום בית ווערט שענער און בעסער ווען עס הערשט שמחה אין שטוב; אז דו וועסט זיין פרייליך, דו וועסט טאנצן מיט דיינע קינדער בשעת דיין ווייב וועט זיצן אין די זייט, זי וועט קוועלן פון שמחה זעענדיג ווי דו טאנצט מיט די קינדער - דאס וועט מאכן מען זאל זיך איבער בעטן, מען זאל זיין בשלום ובשלוה.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#1374 - זאל איך זאגן פאר מיין מאן וואס עס שטערט מיר?
שלום בית, קדושה, חיזוק פאר פרויען, קאמפיוטער, מאוויס, מורה דרך, אידישע שטוב

תוכן השאלה‎

לכבוד דער ראש ישיבה שליט"א,


יישר כח פאר אלע עצות, חיזוק און הדרכה אין לעבן, ס׳געבט מיר חיות ווייטער אנצוגיין צו פירן א אידישע שטוב און עס מאכט ליכטיג מיין לעבן. איך וויל זיך באזונדער באדאנקען פאר די בריוו אין עצתו אמונה, דאס איז מיין וועג ווייזער, איך פריי מיך מיט דעם, איך דאנק דעם אייבערשטן מיט דעם, און אויך וויין איך אין דעם. יעדע בריוו רעדט פונקט צו מיר און ווייזט מיר ווי אזוי צו לעבן א גוטע לעבן מיט'ן אייבערשטן.


דער ראש ישיבה זאגט כסדר אז מאן און ווייב דארפן זיין אפן איינער צום צווייטן, ארויסזאגן זאכן וואס עס שטערט, האב איך געוואלט פרעגן אויב דאס גייט אויך אויף עפעס וואס קען נעמען א לענגערע צייט צו טוישן צום ביישפיל קוקן מאוויס און פארברענגן זייער אסאך צייט אויפ'ן טאבלעט? איך וויל אזוי שטארק האבן אן ערליכער מאן און אן ערליכע שטוב, מעג איך אים זאגן אז עס מאכט מיר זייער טרויעריג ווען איך זע אים פארנומען מיט אזעלכע נארישקייטן?


איך בעט אן א שיעור תפילות אויף דעם, און איך פלאן נישט אויפצוהערן, איך פיל אזוי שלעכט פאר אים אז ער איז אנגעטשעפעט אין דעם. אפשר קען דער ראש ישיבה שליט"א מיר העלפן?


יישר כח

תשובה מאת הראש ישיבה שליט"א:‎

בעזרת ה' יתברך


יום א' פרשת ואתחנן, ט' מנחם-אב, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


מרת ... תחי'


איך האב ערהאלטן אייער בריוו.


א פרוי, מיט אביסל חכמה - קען איבערדרייען איר מאן ער זאל ווערן א גרויסער צדיק.


חכמינו זכרונם לברכה דערציילן (בראשית רבה יז, ז): "מַעֲשֶׂה בְּחָסִיד אֶחָד שֶׁהָיָה נָשׂוּי לַחֲסִידָה אַחַת, וְלֹא הֶעֱמִידוּ בָּנִים זֶה מִזֶּה, אָמְרוּ, אֵין אָנוּ מוֹעִילִים לְהַקָּדוֹשׁ בָּרוּךְ הוּא כְּלוּם, עָמְדוּ וְגֵרְשׁוּ זֶה אֶת זֶה", עס איז געווען אן ערליכער איד וואס איז געווען חתונה געהאט צו א צדיקת און זיי האבן נישט געהאט קיין קינדער, נאך לאנגע יארן וואס זיי האבן נישט געהאט קיין קינדער האבן זיי זיך ג'גט, "הָלַךְ זֶה וְנָשָׂא רְשָׁעָה אַחַת, וְעָשְׂתָה אוֹתוֹ רָשָׁע", דער ערליכער איד איז געגאנגען און האט חתונה געהאט מיט א שלעכטע פרוי און זי האט אים געמאכט פאר א רשע, "הָלְכָה זֹאת וְנִשֵּׂאת לְרָשָׁע אֶחָד וְעָשְׂתָה אוֹתוֹ צַדִּיק", ווידער די ערליכע פרוי האט חתונה געהאט מיט א רשע און זי האט אים געמאכט פאר א גרויסער צדיק, "הֱוֵי שֶׁהַכֹּל מִן הָאִשָּׁה", זעט מען פון דעם אז אלעס איז געוואנדן אין די פרוי.


אז מען וויל זאגן מוסר - מוז דאס זיין מיט ליבשאפט. דער רבי האט אונז אנטפלעקט וואס געשעט ווען מען זאגט מוסר אן ליבשאפט, דער רבי זאגט (לקוטי מוהר"ן חלק ב', סימן ח): "כְּשֶׁהַמּוֹכִיחַ אֵינוֹ רָאוּי לְהוֹכִיחַ", ווען מען זאגט מוסר איז דאס זייער איינגעשטעלט, ווייל אויב מען ווייסט נישט ווי אזוי צו זאגן מוסר, "אֲזַי לֹא דַּי שֶׁאֵינוֹ מוֹעִיל בְּתוֹכַחְתּוֹ, אַף גַּם הוּא מַבְאִישׁ רֵיחַ שֶׁל הַנְּשָׁמוֹת הַשּׁוֹמְעִים תּוֹכַחְתּוֹ", נישט נאר מען טוט גארנישט אויף מיט די מוסר, נאר מען מאכט גאר ערגער, מען מאכט א שלעכטע גערוך, "כְּמוֹ כְּשֶׁמֻּנָּח אֵיזֶה דָּבָר שֶׁיֵּשׁ לוֹ רֵיחַ שֶׁאֵינוֹ טוֹב, כָּל זְמַן שֶׁאֵין מְזִיזִין אוֹתוֹ הַדָּבָר, אֵין מַרְגִּישִׁין הָרֵיחַ רַע", אזוי ווי עס ליגט א זאך וואס האט נישט קיין גוטע גערוך, ווילאנג מען לאזט דאס שטיין, מען רוקט דאס נישט - שפירט מען נישט די שלעכטע גערוך, "אֲבָל כְּשֶׁמַּתְחִילִין לְהָזִיז אוֹתוֹ הַדָּבָר אֲזַי מְעוֹרְרִין הָרֵיחַ רַע", אבער ווען מען הייבט דאס אן רירן הייבט מען אן שפירן די שלעכטע גערוך, "כְּמוֹ כֵן עַל יְדֵי תּוֹכָחָה שֶׁל מִי שֶׁאֵינוֹ רָאוּי לְהוֹכִיחַ, עַל יְדֵי זֶה מְזִיזִין וּמְעוֹרְרִין הָרֵיחַ רַע שֶׁל הַמַּעֲשִׂים רָעִים וּמִדּוֹת רָעוֹת שֶׁל הָאֲנָשִׁים שֶׁמּוֹכִיחָם, וְעַל כֵּן הוּא מַבְאִישׁ רֵיחָם", אזוי אויך, ווער עס ווייסט נישט ווי אזוי צו זאגן מוסר, ווען ער הייבט אן מוסר'ן - מאכט ער א שלעכטע גערוך אויף די מענטשן וועם ער מוסר'ט, "וְעַל יְדֵי זֶה הוּא מַחֲלִישׁ אֶת הַנְּשָׁמוֹת שֶׁלָּהֶם וְעַל יְדֵי זֶה נִפְסָק הַשֶּׁפַע מִכָּל הָעוֹלָמוֹת הַתְּלוּיִים בְּאֵלּוּ הַנְּשָׁמוֹת", ער מאכט חרוב די מענטשן, ער נעמט אוועק פון זיי אלע גוטע זאכן.


דעריבער דארף מען זייער אכטונג געבן ווען מען זאגט מוסר; נאר דער וואס קען זאגן מוסר אזוי ווי משה רבינו - דער מעג זאגן מוסר. דער רבי זאגט, משה רבינו ווען ער איז אראפ פון הימל און געזען ווי די אידן האבן געמאכט די עגל האט ער זיי געזאגט: "דער אייבערשטער האט ענק נאכאלץ ליב, דער אייבערשטער ווארט איר זאלט תשובה טון".


שטעלט אייך פאר, מען שטייט ביים בארג סיני, מען האלט אינמיטן קבלת התורה, משה רבינו זאגט פאר די אידן: "איך גיי ארויף אין הימל פאר פערציג טעג, ווארטס אויף מיר דא", און די ערב רב זענען געקומען און איבערגערעדט די אידן זיי זאלן מאכן אן עגל, חכמינו זכרונם לברכה זאגן (תנחומא כי תשא, סימן כ) די אידן האבן עובר געווען אויף די דריי הארבסטע עבירות; משה רבינו קומט אראפ פון הימל און זעט וואס דא גייט פאר, זאגט ער פאר די אידן (גיטין לו:): "עַדַיָין חֲבִיבוּתָא הוּא גַּבָּן", דער אייבערשטער האט ענק נאך אלץ ליב, אזוי ווי עס שטייט (שיר השירים א, יב): "נִרְדִּי נָתַן רֵיחוֹ, וְלֹא כְּתִיב הִסְרִיחַ"; נאר אזוי קען מען זאגן מוסר.


נישט נאר איר מעגט זיין אפן מיט אייער מאן, נאר איר זאלט זיין אפן; איר מעגט אים זאגן פון צייט צו צייט אז עס שטערט אייך צו האבן די זאכן אין שטוב, אבער דאס וועט נאר אויפטון אויב ער וועט שפירן אז איר האט אים נאכאלץ ליב, נאר אזוי וועט עס אויפטון.


איר וועט רעדן מיט אים שיין, ווייך, מיט הארץ, אז איר ווילט האבן א שיינע שטוב, א אידישע שטוב, נישט א אידישיסטישע שטוב; אז מען עסט שבת קוגל מיט געפילטע פיש - האט מען נאכנישט קיין אידישע שטוב, אז מען עסט ליל שישי טשאלנט און מען זינגט אידישע ניגונים - נישט דאס איז א היימישע שטוב, אויב מען וויל האבן הצלחה מיט די קינדער דארף מען האבן א רב וועם מען הערט אויס, וועם מען פאלגט; מען דארף האבן אן ערליכער איד ער זאל אויסשטעלן די שטוב, וואס ברענגט מען יא אריין אין שטוב און וואס ברענגט מען נישט אריין, וואס איז א סכנה און וואס איז א מנהג וכו' וכו'; נאר אזוי ציט זיך ערליכע דורות.


פאר זעכציג יאר צוריק האבן די צדיקים געשטורעמט מען זאל נישט אריינברענגען אין שטוב קיין טעלעוויזשן, דער הייליגער סאטמאר רבי זכותו יגן עלינו מיט נאך צדיקים האט געליארעמט און געפייערט מען זאל נישט האבן אין שטוב די זאכן, דעמאלט זענען אויך געווען מענטשן וואס האבן זיך געהאלטן קלוג, זיי האבן געזאגט 'מיר זענען חסידי'שע אידן, מיר עסן קוגל מיט געפילטע פיש, מיר עסן קרויט מיט קרעפלעך וכו' וכו', טעלעוויזשן איז נישט אזוי געפערליך ווי מען מאכט עס'; למעשה יעצט ווען עס זענען אריבער זעכציג יאר, זעט מען וואס איז מיט זייערע דורות; וואו זענען זיי? מען קען טרעפן געציילטע אייניקלעך וואס גייען זונטאג נאכמיטאג פאר א שעה אין א אידישע סקול וואו מען לערנט אויס וואס מיינט א מנורה וכו', און די אנדערע משפחות וואס האבן נישט געוויסט צופיל חכמות, זיי האבן געהערט צדיקים זאגן מען זאל נישט אריינברענגען אין שטוב די זאכן, זיי האבן זיך געשטעלט אויף דעם - זיי האבן קינדער, אייניקלעך און אור אייניקלעך ערליכע אידן.


איר מעגט רעדן און איר זאלט רעדן מיט אייער מאן; אז איר וועט רעדן שיין, ווייך, מיט הארץ - וועט ער אייך אויסהערן. ער וויל דאך אויך זיין גוט, עס איז אים נאר שווער, ער איז צוגעקלעבט צו די זאכן וכו' וכו'.


דער עיקר זאלט איר נישט אפלאזן תפילה והתבודדות; ווען איר זענט אליינס אין שטוב זאלט איר זיך אויסשמועסן אייער הארץ מיט'ן אייבערשטן, אים בעטן איר זאלט זוכה זיין צו ערליכע קינדער און קינד'ס קינדער.


ווען אידישע מאמעס וואלטן געוויסט וואס זייערע תפילות צום אייבערשטן טוט אויף, וואלטן זיי נישט אפגעלאזט די זאך פון בעטן; תפילה איז שטערקער פון די שטערקסטע זאך.


דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.


 

#1373 - נאכ'ן הערן שלעכטע שמועות אויפ'ן חתן, זאלן מיר אפלאזן דעם שידוך?
שידוכים, נסיונות, טעלעפאן

תוכן השאלה‎

לכבוד דער ראש ישיבה שליט"א,


איך בין זיך מחי' מיט אייערע שיעורים, און אויך מיין גאנצע שטוב האלט מיט די שיעורים און בריוון. א גרויסן דאנק פאר אלע חיזוק.


עס איז מיר זייער שווער צו שרייבן, אבער איך ווייס נישט וואס צו טון, פון איין זייט בין איך שרעקליך פארלוירן, און פון דער אנדערע זייט דארף איך עס האלטן בסוד.


די מעשה איז אז מיין טאכטער איז א כלה געווארן למזל טוב, און לויט אלע אינפארמאציע וואס מיר האבן באקומען איז דער חתן ממש א כליל המעלות, א מתמיד און א ירא שמים, אלעס וואס מיר האבן זיך געוואונטשן פאר אונזער טייערע טאכטער.


עס דערנענטערט זיך דער זמן החתונה און מיר האבן אנגעהויבן שפירן אז עפעס איז נישט אין ארדענונג מיט דעם בחור, איך האב געהערט אז ער דרייט זיך מיט שלעכטע חברים און האט רחמנא ליצלן א סמארטפאון, עס איז נישט דא קיין וועג עס מברר צו זיין געהעריג, און פון איין זייט דארף מען נישט מקבל זיין קיין לשון הרע, אבער פון די אנדערע זייט ווי אזוי וועלן מיר צוזען אונזער טייערע טאכטער, וואס האט קיינמאל קיין שייכות נישט געהאט צו שלעכטע זאכן בכלל, זי איז אזוי איידל און ערליך, א ריינע זויבערע נשמה, זי האט קיינמאל נישט געקוקט אין א קאמפיוטער אדער אין א טעלעפאן, ווי אזוי קען מיר איר אריינדרייען מיט א שלעכטער חתן?


איך שלאף נישט קיין נעכט און איך בין נישט ביי זיך, ווייל אפשר איז עס נישט אמת אבער אפשר איז עס יא אמת, וואס טוט מען דא? איך טאר נישט ווייזן מיין טאכטער שוואכקייט, אבער איך פיל נישט ווי איך מעג איר איבערגעבן אין די הענט פון א מפוקפק'דיגער בחור.


ביטע ראטעוועט מיך ווייל איך פיל ווי איך טראג עס נישט אריבער, זאל מען אפשטופן די חתונה ביז זאכן ווערן קלאר? זאל מען אפלאזן די שידוך מספק? וואס טו איך דא?


יישר כח

תשובה מאת הראש ישיבה שליט"א:‎

בעזרת ה' יתברך


יום ב' פרשת דברים, ג' מנחם-אב, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


מרת ... תחי'


איך האב ערהאלטן אייער בריוו.


עס איז זייער שווער צו ענטפערן אזא סענסעטיווע פראגע ווען מען קען נישט די זאך פון דער נאנט; מען ווייסט נישט ווער דער פרעגער איז, ווער דער חתן און די כלה זענען.


פון אויסנווייניג איז דער תשובה אז מען זאל חס ושלום נישט אפלאזן דעם שידוך, מען זאל גיין צו די חתונה מיט שמחה. עס איז נישט קלאר אז דער חתן איז נישט ערליך, איר האט דאך באקומען גוטע גרוסן אויף אים אז ער איז כליל המעלות; דאס אז איר האט זיך דערוויסט אז ער האט א טעלעפאן מיינט נאכנישט אז ער איז א קאליקער, נישט יעדער וואס האט א טעלעפאן קוקט עבירות; זייער אסאך בחורים האבן טעלעפאונס ווייל עס איז גרינגער פאר'ן לעבן, זיי לייגן ארויף א גוטע פילטער נישט אנצוקומען צו עבירות; מען צעברעכט נישט קיין שידוך צוליב דעם.


וואס זאל איך אייך זאגן? מיר לעבן היינט אין א וועלט מיט שווערע נסיונות; מיט די היינטיגע טעכנעלאגיע קען מען זייער גרינג אנקומען צו אראפפאלן אין א טיפע אפגרינד. מיר האבן די עבירות פון דור המבול אינאיינעם מיט די דור הפלגה - ניאוף, כפירה ואפיקורסות; עס איז זייער שרעקעדיג צו זען ווי מענטשן ווערן פארכאפט, משפחות גיין צוגרינד, אידישע קינדער פאלן אוועק פונעם דרך התורה.


עלטערן דארפן גיסן טייכן טרערן צום אייבערשטן אויף זייערע דורות זיי זאלן אויסוואקסן ערליכע אידן, תפילה איז אונזער איינציגסטע זאך וואס איז אונז איבערגעבליבן אין דעם ביטערן גלות. חכמינו זכרונם לברכה זאגן (ויקרא רבה ל, ג): "בַּדּוֹרוֹת הַלָּלוּ שֶׁאֵין לָהֶם לֹא מֶלֶךְ וְלֹא נָבִיא, לֹא כֹהֵן וְלֹא אוּרִים וְתֻמִּים, וְאֵין לָהֶם אֶלָּא תְּפִלָּה זוֹ בִּלְבָד", דוד המלך האט געבעטן דעם אייבערשטן פאר אונזערע דורות ווען מיר וועלן זיין אין גלות, אן קיין קעניג, אן קיין נביא, אן קיין כהן גדול און אן קיין אורים ותומים, "אָמַר דָּוִד לִפְנֵי הַקָּדוֹשׁ בָּרוּךְ הוּא, רִבּוֹנוֹ שֶׁל עוֹלָם אַל תִּבְזֶה אֶת תְּפִלָּתָם", רבונו של עולם נעם אן זייערע תפילות.


מען דארף בעטן פאר אלע קינדער, פאר די יונגע און אויך פאר די עלטערע. איר זאלט דאווענען פאר דעם חתן און כלה און אויך פאר די אנדערע קינדער, סיי די וואס האבן שוין חתונה געהאט און סיי די יונגע וואס הייבן ערשט יעצט אן די לעבן. מען קען חתונה האבן אן קיין טעלעפאן, אן די כלים, און נאך לאנגע יארן קומען אן נסיונות, פלוצלונג הייבט מען אן מקיל זיין אין דעם, מען קוקט נאר דאס, נאכדעם קוקט מען נאר יענץ, ביז מען ווערט אינגאנצן אוועק געשלעפט, מען ווערט אפגעקילט פון אלעס.


דער אייבערשטער זאל העלפן די שמחה זאל זיין בשלימות, די חתן כלה זאלן האבן א שיינע לעבן אינאיינעם, די שכינה זאל רוען ביי זיי, עס זאל זיך ציען פון זיי ערליכע אידישע דורות.

#1372 - א תפלה אן טרערן, ווערט אנגענומען ביים אייבערשטן?
תפילה והתבודדות

תוכן השאלה‎

לכבוד דער ראש ישיבה שליט"א,


איך גיי יעדן טאג מאכן התבודדות, ווען איך האב אבער נישט קיין אמת'דיגע געפיל צו רעדן צום אייבערשטן, עס קומט מיר נישט קיין טרערן ביים רעדן, שפיר איך אז ס'איז נישט געווען קיין ריכטיגע התבודדות, און אז דער אייבערשטער האט נישט אנגענומען מיין תפלה, איז דאס ריכטיג?


ס'מאכט זיך צומאל אז איך האב אן אמת'ע התעוררות, איך הויב אן וויינען צום אייבערשטן, אבער אסאך מאל קום איך נישט אן צו דעם. וואס קען איך טון?


יישר כח

תשובה מאת הראש ישיבה שליט"א:‎

בעזרת ה' יתברך


יום א' פרשת דברים, ב' מנחם-אב, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


אוודאי איז א גרויסע זאך אז מען זאל זיך גוט אויסוויינען בשעת מען גייט התבודדות, אבער אויב מען טראכט א גאנצן צייט 'ווען גיי איך וויינען?' דאס איז נישט גוט.


דער הייליגער רבי זאגט (לקוטי מוהר"ן חלק ב', סימן צה): "שֶׁכְּשֶׁהָאָדָם אוֹמֵר תְּחִנּוֹת וּבַקָּשׁוֹת וְחוֹשֵׁב בְּלִבּוֹ וּמְצַפֶּה שֶׁיִּבְכֶּה, זֹאת הַמַּחֲשָׁבָה אֵינָהּ טוֹבָה", עס איז נישט קיין גוטע זאך צו טראכטן ווען מען בעט דעם אייבערשטן, ווען מען גייט שוין קענען וויינען. "וְהִיא מְבַלְבֶּלֶת גַּם כֵּן אֶת דַּעְתּוֹ", אויך טוט דאס שטערן דאס התבודדות, "כִּי מֵחֲמַת זֶה אֵינוֹ יָכוֹל לוֹמַר הַבַּקָּשׁוֹת בְּלֵב שָׁלֵם בִּשְׁלֵמוּת", מען קען נישט אינזין האבן די ווערטער וואס מען בעט אזוי ווי עס דארף צו זיין, "כִּי צְרִיכִין בִּשְׁעַת אֲמִירַת תְּחִנּוֹת וּבַקָּשׁוֹת לְהַרְחִיק מֵעַצְמוֹ כָּל מִינֵי מַחֲשָׁבוֹת חוּץ שֶׁבָּעוֹלָם רַק לְכַוֵּן דַּעְתּוֹ אֶל הַדִּבּוּרִים, שֶׁהוּא מְדַבֵּר לִפְנֵי הַשֵּׁם יִתְבָּרַך כַּאֲשֶׁר יְדַבֵּר אִישׁ אֶל רֵעֵהוּ, וְאָז מִמֵּילָא בְּקַל יִתְעוֹרֵר לִבּוֹ עַד שֶׁיָּבוֹא לִבְכִיָּה גְּדוֹלָה בֶּאֱמֶת", ווייל ווען מען רעדט צום אייבערשטן דארף מען לייגן אלע אנדערע מחשבות אין דער זייט און נאר אינזין האבן די טייטש פון די ווערטער וואס מען בעט, אזוי ווי מען רעדט צו א גוטער פריינט. דאס אליינס, אז מען לייגט צו מח מחשבה צו וואס מען בעט - דאס מאכט מען זאל קענען וויינען, "אֲבָל כְּשֶׁחוֹשֵׁב וּמְצַפֶּה עַל זֶה שֶׁיִּבְכֶּה אֲזַי זֶה וָזֶה אֵינוֹ עוֹלֶה בְּיָדוֹ", אבער אויב מען שטייט און מען ווארט 'ווען גיי איך קענען וויינען?' פארלירט מען ביידע זאכן, "כִּי הָאֲמִירָה בְּעַצְמָהּ נִתְבַּלְבְּלָה עַל יְדֵי זֶה, כִּי זֶה שֶׁחוֹשֵׁב וּמְצַפֶּה שֶׁיִּבְכֶּה הוּא גַּם כֵּן בְּחִינַת מַחֲשָׁבָה זָרָה שֶׁמְּבַלְבֶּלֶת, הַכַּוָּנָה שֶׁאֵינוֹ יָכוֹל לִשְׁמֹעַ הֵיטֵב מַה שֶּׁהוּא מְדַבֵּר עַל יְדֵי זֶה", די התבודדות, דאס בעטן - ווערט געשטערט, ווייל ער האט נישט אינזין וואס ער זאגט און ער בעט; די מחשבה פון ווארטן 'ווען גיי איך קענען וויינען?' דאס איז אויך א מחשבה זרה, "כִּי הָעִקָּר לְדַבֵּר הַדִּבּוּר בֶּאֱמֶת לִפְנֵי הַשֵּׁם יִתְבָּרַךְ בְּלִי שׁוּם מַחֲשָׁבוֹת אֲחֵרוֹת כְּלָל", ווייל דער עיקר איז בעטן דעם אייבערשטן, צולייגן קאפ צו די ווערטער וואס מען בעט, "וְאִם יִזְכֶּה לִבְכִיָּה בֶּאֱמֶת מַה טּוֹב וְאִם לָאו לָאו וְלא יְבַלְבֵּל אֲמִירָתוֹ בִּשְׁבִיל זֶה", אז מען איז זוכה צו וויינען איז גוט, און אז נישט איז ווייטער גוט.


זיי ממשיך מיט די הייליגע עבודה, זיי שטארק מיט התבודדות; קוק נישט אויב עס קומט מיט געפילן אדער נישט. דערצייל דעם אייבערשטן אלעס וואס גייט אריבער אויף דיר, דערצייל אים ווי שטארק דו ווילסט זיין אן ערליכער איד, דערצייל אים ווי שווער עס גייט דיר, ווי דער יצר הרע לאזט דיר נישט אפ - וועסטו זוכה זיין צו ווערן א גרויסער צדיק.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#1371 - ווי אזוי קען איך זיך דערהאלטן ביז מיין שידוך קומט אן?
שידוכים, סבלנות, תפילות אויף אידיש, לימוד התורה, תפילה והתבודדות

תוכן השאלה‎

לכבוד דער ראש ישיבה שליט"א,


איך בין שוין 23 יאר ב"ה, און איך בין זייער צובראכן געווערן אז איך בין נאכאלץ נישט קיין חתן געווארן.


איך בין געפארן קיין יבנאל צום ציון הקדוש פון מוהרא"ש זי"ע, איך האב דארט אויסגעזאגט גאנץ תהילים און איך האב זיך מחזק געווען אז איך וועל זיכער געהאלפן ווערן. איך האב געהערט די שיעור וואס דער ראש ישיבה זאגט אז מען דארף אויסווארטן און האבן געדולד ווייל א ברכה פון א צדיק ווערט מקוים צום סוף, אבער איך האב שוין נישט קיין געדולד צו ווארטן אזוי לאנג, איך ווייס נישט וואס וועט זיין מיט מיר דעם קומענדיגן טאג, וואך, און חודש. איך קען נישט מאכן קיין פלענער ווייל איך ווייס נישט וואס צו טראכטן, אפשר וועל איך ווערן א חתן בקרוב, און ווען איך זע אז ס'גייט אריבער נאך א טאג, און א וואך, און א חודש, טראכט איך וואס פאר א טיפש בין איך געווען, איך האב עס יא געקענט מאכן. און אזוי גיי איך אריבער שווערע טעג, איך האב נישט קיין טעם צו גיין ארבעטן, איך דאווען און איך לערן און איך האב שוין נישט קיין כח צו הערן אז נאך איינער איז א חתן געווארן, ספעציעל ווען יענער איז נאך יונגער פון מיר.


איך ווייס נישט וואס צו טון.


יישר כח

תשובה מאת הראש ישיבה שליט"א:‎

בעזרת ה' יתברך


יום א' פרשת דברים, ב' מנחם-אב, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


פון וואס פאר א פלענער רעדסטו? וואס וואלסטו געקענט מאכן?! דאווענען און לערנען דארף מען סיי אלס בחור, אלס חתן און נאך די חתונה, דעריבער פארשטיי איך נישט וואס פאר א פלענער וועט צעשטערט ווערן אויב דו ווערסט א חתן.


איך ווייס אז עס איז דיר זייער שווער, דו האסט מער נישט קיין כח, דו ווילסט שוין זיין חתונה געהאט, דו קענסט נישט אויסהאלטן צו זיין איינער אליין; די בעסטע עצה איז זאלסט דאס זאגן פאר'ן אייבערשטן, די ווערטער וואס דו שרייבסט אינעם בריוו - זאלסטו זאגן דעם אייבערשטן. בעט אים ער זאל רחמנות האבן אויף דיר, בעט אים ער זאל דיר שוין ברענגען דיין שידוך, שמועס מיט אים אין דיין אייגענע שפראך, רעד צו אים אזוי ווי מען רעדט צו א גוטער פריינט; דאס אליינס, דאס בעטן דעם אייבערשטן - וועט דיר געבן כח צו האבן סבלנות. ווייל דאס רעדן צום אייבערשטן בויט אויף דעם מענטש און געבט כח צו ווארטן ביז די ישועה קומט.


ביז דערווייל, ווילאנג דו האסט נאך נישט דיין שידוך זאלסטו לערנען דיינע שיעורים כסדרן, לערן יעדן טאג אביסל חומש רש"י מיט'ן תרגום. טייל עס איין לויט די טעג פון די וואך, זונטאג זאלסטו לערנען צוויי מאל די חומש און איין מאל די תרגום און רש"י ביז שני, מאנטאג ביז שלישי, און אזוי ווייטער ביז סוף וואך, אזוי זאלסטו טון וואך נאך וואך. אויך זאלסטו לערנען משניות, זע צו לערנען ח"י פרקים משניות; משניות איז מתקן דעם מענטש, עס רייניגט די נשמה. אויך זאלסטו זיך מאכן א שיעור אין גמרא און אויך זאלסטו לערנען הלכה. דאס דארף מען לערנען אלס קינד, אלס בחור, אלס חתן און נאך די חתונה. מאך זיך פלענער וויפיל צו לערנען, דאס וועט נישט צעשטערט ווערן אז די ווערסט א חתן אדער אז דו ביסט נאך נישט קיין חתן.


איך בעט דיר, שטארק זיך מיט אלע כוחות, געב נישט אויף, לאז זיך נישט נאך; אז דער יצר הרע ווארפט דיר אראפ - זאלסטו זיך אויפהייבן, אז דו ווערסט נכשל אין עבירות, דו ביסט פוגם בברית רחמנא לצלן - זאלסטו נישט ווערן מיואש, נאר זאלסט תשובה טון; זאג דעם אייבערשטן: "איך וויל זיין גוט, איך וויל זיין א איד"; וויין צו אים: "רבונו של עולם האב אויף מיר רחמנות, איך וויל זיין ערליך, איך וויל נישט פוגם זיין; וואס טו איך מיט מיינע ביטערע שווערע נסיונות?!


פארליר זיך נישט, דיין ישועה איז שוין זייער נאנט; דו וועסט האבן דיין שידוך בקרוב ממש.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#1370 - אז איך פאר אויף אומאן, וועט דאך יעדער וויסן איך בין א ברסבל'ער?
אומאן, חסידות ברסלב, מחלוקת, ראש השנה

תוכן השאלה‎

לכבוד דער ראש ישיבה שליט"א,


איך האב געלערנט אין אשר בנחל (חלק מ"ט, מכתב ח'תתקצ"ד) שרייבט דארט מוהרא"ש זי"ע, "והעולה על הכל זכור מאמרם ז"ל אין לך יפה מן הצניעות, שתסתיר את כל התקרבותך מבני אדם, כדי שלא תתעורר עליך איזו מחלוקת חס ושלום", אז מ'זאל באהאלטן פון מענטשן אז מ'איז מקורב צום הייליגן רבי'ן; האב איך געוואלט פרעגן, אויב באהאלט איך מיין התקרבות פון מענטשן, ווי אזוי וועל איך קענען פארן צום הייליגן רבי'ן אויף ראש השנה, אויב פאר איך קיין אומאן אויף ראש השנה, וועט שוין יעדער וויסן אז איך בין א ברסלב'ער?


יישר כח

תשובה מאת הראש ישיבה שליט"א:‎

בעזרת ה' יתברך


יום א' פרשת דברים, ב' מנחם-אב, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


עס איז נישט קיין סתירה; מען קען פארן צום רבי'ן קיין אומאן אן קיין רעש, אן קיין פרסום, אן דעם וואס מען זאל זיך רייצן מיט אנדערע וכו'. אז מען רייצט זיך נישט א גאנץ יאר מיט קיינעם, מען דינט דעם אייבערשטן בהצנע לכת, קיינער חלום'ט ניטאמאל אז מען לעבט מיט'ן רבי'ן - קען מען פארן קיין אומאן אן דעם וואס מען זאל וויסן דערפון.


אויב וועט איינער זאגן אז ער לעבט א גאנץ יאר בהצנע לכת און עס איז אים נאכאלץ נישט שייך צו באהאלטן דאס פארן קיין אומאן - אזא איינער זאל פארן אפילו עס וועט ווערן וואס וועט ווערן. דאס וואס מוהרא"ש זאגט (אשר בנחל חלק מט, מכתב ח' תתקצד): "והעולה על הכל, זכר מאמרם ז"ל, 'אין לך יפה מן הצניעות', שתסתיר את כל התקרבותך מבני אדם כדי שלא תתעורר עליך איזו מחלקת חס ושלום", דער עיקר זאלסטו באהאלטן פון מענטשן דיין התקרבות כדי עס זאל נישט זיין קיין מחלוקת; אויף דיר מיינט נישט מוהרא"ש מען זאל נישט קומען קיין אומאן, ווייל ווען עס קומט צו פארן צום הייליגן רבי'ן איז נישטא קיין שום זאך וואס זאל זיין א מניעה.


דער רבי זאגט (חיי מוהר"ן, סימן תה): "הָרֹאשׁ הַשָּׁנָה שֶׁלִּי הוּא חִדּוּשׁ גָּדוֹל, וְהַשֵּׁם יִתְבָּרַךְ יוֹדֵעַ שֶׁאֵין הַדָּבָר הַזֶּה בִּירֻשָּׁה מֵאֲבוֹתַי, רַק הַשֵּׁם יִתְבָּרַךְ נָתַן לִי זֹאת בְּמַתָּנָה, שֶׁאֲנִי יוֹדֵעַ מַהוּ רֹאשׁ הַשָּׁנָה, לֹא מִבָּעֲיָא אַתֶּם כֻּלְּכֶם בְּוַדַּאי תְּלוּיִין בָּרֹאשׁ הַשָּׁנָה שֶׁלִּי, אֶלָּא אֲפִילּוּ כָּל הָעוֹלָם כֻּלּוֹ תָּלוּי בָּרֹאשׁ הַשָּׁנָה שֶׁלִּי", די גאנצע וועלט איז אנגעהאנגען אין מיין ראש השנה, און דער אייבערשטער האט מיר דאס געגעבן פאר א מתנה; נישט נאר איר - מיינע תלמידים זענט תלוי אין מיין ראש השנה, נאר די גאנצע וועלט שטייט אויף מיין ראש השנה.


נאך האט דער רבי געזאגט (חיי מוהר"ן, סימן תג): "הָרֹאשׁ הַשָּׁנָה שֶׁלִּי עוֹלֶה עַל הַכֹּל", מיין גאנצע זאך איז ראש השנה, "וְהָיָה פֶּלֶא אֶצְלִי, מֵאַחַר שֶׁהַמְּקֹרָבִים שֶׁלִּי מַאֲמִינִים לִי, וְלָמָּה לֹא יִזָּהֲרוּ כָּל הָאֲנָשִׁים הַמְקֹרָבִים אֵלַי, שֶׁיִּהְיוּ כֻּלָּם עַל רֹאשׁ הַשָּׁנָה אִישׁ לֹא יֵעָדֵר; כִּי כָּל עִנְיָן שֶׁלִּי הוּא רַק רֹאשׁ הַשָּׁנָה", עס איז מיר א וואונדער פארוואס מיינע מענטשן וואס גלייבן אין מיר, זאלן נישט רעדן צו אלעמען מען זאל קומען צו מיר אויף ראש השנה, "וְהִזְהִיר לַעֲשׂוֹת כְּרוּז, שֶׁכָּל מִי שֶׁסָּר אֶל מִשְׁמַעְתּוֹ וּמְקֹרָב אֵלָיו יִהְיֶה עַל רֹאשׁ הַשָּׁנָה אֶצְלוֹ, לֹא יֶחְסַר אִישׁ, וּמִי שֶׁזּוֹכֶה לִהְיוֹת עַל רֹאשׁ הַשָּׁנָה רָאוּי לוֹ לִשְׂמֹחַ מְאֹד מְאֹד", דער רבי האט געהייסן מען זאל מאכן א כרוז, אז אלע זאלן קומען צו זיין ראש השנה. נאך האט דער רבי געזאגט: "ווער עס קומט צו מיר אויף ראש השנה דארף זיין פרייליך א גאנץ יאר".


העיקר זאלסטו נישט טענה'ען מיט קיינעם; פרוביר ווי מער אויסצומיידן מחלוקת און קריגערייען.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#1369 - מעג מען אנטון דענים דזשינס קליידער פאר קינדער?
צניעות, חינוך הילדים, חיזוק פאר פרויען, קינדער, קליידער, תפילות אויף אידיש

תוכן השאלה‎

לכבוד דער ראש ישיבה שליט"א,


יישר כח פאר אלע שיינע שיעורים, ספעציעל פאר די שיעורים פאר פרויען, איך האב זייער הנאה.


איך וויל פרעגן וועגן דענים דזשינס קליידער, אויב מ'מעג דאס אנטון פאר בעביס, און וואס טוט זיך אין פאל וואס עס איז נאר דער קאליר פון דענים, דזשינס, און נישט די עכטע סחורה?


יישר כח

תשובה מאת הראש ישיבה שליט"א:‎

בעזרת ה' יתברך


יום ד' פרשת מטות-מסעי, כ"ז תמוז, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


מרת ... תחי'


איך האב ערהאלטן אייער בריוו.


פארוואס דארף מען אנטון די קליידער? פארוואס זאל מען נישט אנטון די קינדער איידל?!


איך פארשטיי נישט די שאלה; איר ווילט וויסן אויב מען מעג על פי הלכה? מען קען זאגן אז על פי הלכה איז עס אפשר נישט קיין פראבלעם, די שאלה איז פארוואס זאלן עלטערן וועלן אנטון די קינדער ווי די גוים? וואס איז די תאוה אז די קינדער זאלן אויסקוקן ווי די גוים? עפעס מוז זיין מיט די עלטערן.


דענים און דזשינס איז שיין?! דענים און דזשינס איז בכלל נישט שיין, שיין און זיס איז וואס אידן טוען אן. חכמינו זכרונם לברכה זאגן (שמות רבה א, כח; מדרש לקח טוב שמות ו, ו) אז די אידן זענען אויסגעלייזט געווארן אין מצרים בזכות וואס זיי האבן זיך נישט אנגעטון אזוי ווי די גוים, בזכות וואס זיי האבן זיך נישט געגעבן נעמען ווי די גוים און אז זיי האבן נישט גערעדט ווי די גוים.


טוט אן אייערע קינדער פשוט, טוט זיי אן איידל, טוט זיי אן אידיש – וועט איר זען נחת פון זיי. בעטס דעם אייבערשטן: "רבונו של עולם, פארוואס וויל איך אנטון מיינע קינדער מיט סטיילס אזוי ווי די גוים גייען? רבונו של עולם וואס איז מיט מיר? העלף מיר איך זאל נישט קוקן אויף קיין גוים און אויף די וואס פירן זיך ווי די גוים; העלף מיר איך זאל זיין ריין. איך וויל זיין אן ערליכער איד, האבן ערליכע קינדער און נאר וועלן גיין ווי די ערליכע אידן".


נעמט א תהילים, זאגט א קאפיטל תהילים מיט הייסע טרערן; בעטס פאר אייערע דורות זיי זאלן זיין ערליך.


דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#1368 - מיין ווייב איז געטשעפעט געווארן אלס מיידל, וואס טוט מען יעצט?
שלום בית, קדושה, רפואה, סבלנות, מנוולים

תוכן השאלה‎

לכבוד דער ראש ישיבה שליט"א,


צום ערשט וויל איך זיך זייער באדאנקען אויף די אלע שיעורים וואס דער ראש ישיבה געבט.


איך ווייס נישט וואס צו זאגן, איך האב זייער א שווער לעבן אינדערהיים, און נאר די שיעורים געבן מיר כח צו קענען אנגיין אין לעבן.


איך וויל פרעגן דער ראש ישיבה, איך ווייס נישט וואס צו טון, מיין ווייב האט מיר יעצט דערציילט אז זי איז געפאלן א קרבן אלס מיידל פאר איר זיידע, ער האט געטון מיט איר עבירות, מיר זענען שוין חתונה געהאט לאנגע יארן, ערשט יעצט האט זי מיר דערציילט די מעשה, און איך בין זייער פארלוירן, איך הער נישט אויף צו וויינען, איך ווייס ממש נישט וואס צו טון, אפשר קען מיר דער ראש ישיבה זאגן וואס צו טון, וואס טו איך?


איך ווייס אפילו נישט ווי אזוי צו שרייבן געהעריג די שאלה, דער ראש ישיבה זאל שוין אליינס פארשטיין וואס איך גיי אריבער.


יישר כח

תשובה מאת הראש ישיבה שליט"א:‎

בעזרת ה' יתברך


יום ג' פרשת מטות-מסעי, כ"ו תמוז, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


דו ביסט נישט דער איינציגסטער מיט דעם פראבלעם, ליידער ליידער הער איך דאס יעדן צווייטן טאג; אינגעלייט ווערן אויפגעטרייסלט ווען יארן נאך זייער חתונה ווערן זיי געוואר די שרעקליכע פאסירונג וואס האט פאסירט מיט זייער ווייב אין די יוגענט. עס ווערט זיי פארענטפערט שווערע פראגעס וכו', עס איז שוין פארשטענדליך פארוואס זי וויל נישט לעבן כדרך כל הארץ, זי וויל נישט לעבן אינאיינעם רחמנא לצלן; נאך לאנגע יארן טערעפי, נאך לאנגע יארן גיין צו וועם נאר נישט, וואס קיינער האט נישט קיין פתרון - ווערט עס יעצט פארענטפערט.


איך ווייס אז עס איז דיר יעצט געפאלן א באמבע; דו שפירסט זיך אזוי פארלוירן, דו ווייסט נישט וואס צו טון; דאך בעט איך דיר זייער זאלסט זיך נישט פארלירן. עס איז נישט עק וועלט, דער אייבערשטער איז זייער גרויס, פון יעדע פראבלעם איז דא א וועג ארויס. דער רבי זאגט (לקוטי מוהר"ן חלק ב', סימן קיב): "אִם אַתָּה מַאֲמִין שֶׁיְּכוֹלִין לְקַלְקֵל, תַּאֲמִין שֶׁיְּכוֹלִין לְתַקֵּן", אויב דו גלייבסט אז דו קענסט טון שלעכטס, גלייב אז דו קענסט פאררעכטן; דאס גייט אן ביי אלע אופנים, פון יעדע פראבלעם קען מען ארויסגיין.


די ערשטע זאך זאלסטו אנהייבן קוקן אויף דיין ווייב מיט רחמנות; קוק נישט אויף איר אזוי ווי דו האסט געקוקט ביז אהער, אז זי וויל נישט וכו', - ווייל זי וויל יא לעבן, זי וואלט ווען געוואלט זיין ווי אלעמען, זיין א געזונטע פרוי און לעבן וכו', אבער זי קען נישט, זי איז נישט געזונט; אז מען גייט אריבער וואס זי איז אריבער אלס קינד - קען מען נישט לעבן א געזונטע לעבן וכו'. טראכט נישט ווי אזוי דו פלעגסט טראכטן ביז אהער, אז זי איז נישט קיין נארמאלע פרוי וכו'; ווייל זי איז נעבעך געפאלן א קרבן פאר איר זיידע, זי איז נעבעך א גרויסע רחמנות, זי איז נישט שולדיג.


פארליר זיך נישט, ווער נישט ווילד; דאס אומרואיגקייט מאכט מען זאל נישט קענען ארויסגיין פונעם פראבלעם, ווייל אז מען איז אריין אין א צרה קען מען ארויסגיין פון די צרה; נאר דאס פארלוירנקייט און שרעק - לאזט נישט טרעפן די וועג ארויס.


מען זעט אמאל א קינד שטעקט אריין זיין קאפ אדער האנט צווישן צוויי אייזענעס און עס בלייבט דארט שטעקן, עס גייט נישט ארויס; דאס קינד שרייט: "ראטעוועט! איך בין שטעקן געבליבן צווישן די אייזן!" ווי מער נערוועז און דערשראקן דאס קינד איז - אלץ שווערער איז צו טרעפן די וועג ארויס; ביז עס קומט א רואיגער הצלה מאן, ער נעמט אוועק די שרעק, דעמאלט קען מען ארויסנעמען די קאפ אדער האנט; וואס דאס זאגט דאך דער שכל, אז די קאפ איז אריין דארף עס קענען ארויסגיין, אז די האנט איז אריין דארף עס קענען ארויסגיין, נאר וואס דען? וויבאלד דער מענטש ווערט פארלוירן, ער הייבט אן שלעפן, ער הייבט אן ווערן אומרואיג - דאס מאכט אז מען זאל נישט קענען ארויסגיין פון די צרה.


איז יעצט דאס וויכטיגסטע זאך איר אויפבויען, זי זאל צוריק באקומען א זיכערקייט אין זיך אליינס; ווייל ווען מען קומט אן אין די הענט פון א מניוול, ווער רעדט נאך ווען דער מניוול איז אין די משפחה; א זיידע, א פעטער וכו' - פארלירט מען דאס זעלבסטזיכערקייט, מען פארלירט אלעס. דאס באגלייט דעם מענטש אין זיין לעבן, עס לאזט נישט דעם מענטש גיין ווייטער, דעריבער זאלסטו איר אויפבויען.


עס וועט נישט גיין אין א קורצע צייט, עס וועט נעמען א לאנגע צייט; אויפבויען נעמט לאנגע יארן, זיכער ווען דער מענטש איז במשך לאנגע יארן צעבראכן און צעשאסן, איז זיכער אז דאס גייט נישט אין איין מינוט, אבער מיט סבלנות קומט מען אן. דו זאלסט איר געבן גוטע ווערטער, זאלסט איר שטענדיג הייבן, וועט זי ארויסגיין פון די פלאנטער, זי וועט ווערן געזונט און שטארק.


פארגעס נישט פון די עצה וואס דער הייליגער רבי האט אונז געלערנט, די עצה פון התבודדות, די עצה פון רעדן צום אייבערשטן; רעדן צו אים אין די אייגענע שפראך, אזוי ווי מען רעדט מיט א גוטער פריינט. זוך דיר א שטילע פלאץ, א ווינקל; דארט זאלסטו גיין טאג נאך טאג, דערצייל דעם אייבערשטן ווי דו מוטשעסט זיך, דערצייל אים די צער און ווייטאג פון דיין ווייב, ווי זי איז נעבעך גע'הרג'עט געווארן דורך איר זיידע דער מניוול רחמנא לצלן און יעצט קען זי נישט לעבן וכו', דערצייל דעם אייבערשטן ווי צעבראכן זי איז און ווי פארלוירן דו ביסט, וויין צו אים, נאר דאס וועט דיר העלפן; נישטא קיין אנדערע עצה, נאר די עצה פון תפילה. בעט דעם אייבערשטן פאר איר זי זאל קענען פארגעסן איר עבר, בעט דעם אייבערשטן ער זאל דיר געבן חכמה, בינה און דעת דו זאלסט וויסן ווי אזוי איר צו היילן, ווי אזוי איר צו הייבן, ווי אזוי איר אויפבויען.


תפילה איז דער לעזונג פאר יעדע פראבלעם, תפילה איז די שטערקסטע געווער; נישטא א זאך אויף די וועלט וואס מען זאל נישט קענען פועל'ן מיט תפילה. תפילה לייזט אויס דעם מענטש פון גלות, עס לייזט אים אויס פון אלע זיינע פראבלעמען. מיט תפילה וועט משיח אייננעמען די וועלט; ער וועט נישט שיסן קיין פאלווער, ער וועט נישט מלחמה האלטן מיט קיין באמבעס, דער רבי האט געזאגט: "משיח וועט אייננעמען די וועלט מיט התבודדות ותפילה", און מיט דעם נעמט דער הייליגער רבי איין די וועלט.


רעד נישט פון די מעשה מיט קיינעם; דער זיידע לעבט שוין נישט, וואס וועסטו אויפטון אז דו וועסט ארום גיין רעדן פון די מעשה? דו וועסט נאר פארשעמען דיין ווייב, אלע וועלן רעדן אונטער איר רוקן. טו וואס שטייט אין דעם בריוו, בוי איר אויף, רעד שיין צו איר.


דער עיקר זאלסטו איר פארשטיין; אז דו וועסט אריינטראכטן איר צער, איר ווייטאג - וועסטו דאס נישט אויסהאלטן, עס וועט דיר מער וויי טון איר צער ווי דיין צער וכו'; דעמאלט ווען זי וועט שפירן ווי דו מיינסט איר, דו שוינסט איר, וועט זי צוביסליך ווערן נענטער צו דיר וכו' וכו'.


געדענק, דער רבי האט געשריגן: "זייט אייך נישט מייאש, קיין יאוש איז גארנישט פארהאן!" (לקוטי מוהר"ן חלק ב', סימן עח).


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#1367 - זאל מען איבערגעבן די סעודות שבת פאר די עלטערן?
חינוך הילדים, כיבוד אב ואם, הכנסת אורחים, סיפורי צדיקים, שווער און שוויגער, שבת טיש

תוכן השאלה‎

לכבוד דער ראש ישיבה שליט"א,


איך פרוביר צו הערן יעדע שיעור פונעם ראש ישיבה שליט"א, און זיך פירן לויט די הדרכות וואס איך הער, און דאס געבט מיר לעבן און עצות אויף טריט און שריט.


מיין שווער קומט צו מיר אויף דעם שבת, געווענליך פיר איך זיך אז ווען ער קומט צו מיר אויף שבת געב איך אים איבער צו פירן די שבת'דיגע סעודות, אבער יעצט האב איך געהערט א שיעור פונעם ראש ישיבה שליט"א אז מ'קען ארייננעמען געסט, אבער נאר ווי לאנג דער בעל הבית פירט די סעודה, נישט ווען די געסט נעמען איבער דעם טיש, איז מיין שאלה אויב דאס גייט אויך ביי עלטערן.


די שאלה איז אויף אלע דעטאלן, אויב זיי צו זעצן אויבן אן, זיי זאלן מאכן קידוש, און אזוי ווייטער מיט אלע כיבודים, און די וויכטיגסטע פון אלעס איז אויב זיי צו לאזן פירן די שמועסן ביים טיש. פארשטייט זיך אז איך רעד פון ערליכע וואוילע אידן.


יישר כח

תשובה מאת הראש ישיבה שליט"א:‎

בעזרת ה' יתברך


יום ג' פרשת מטות-מסעי, כ"ו תמוז, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


ווען עלטערן קומען צו די קינדער אין שטוב - געבט מען זיי אלעס איבער; מען געבט זיי די גאנצע כבוד, די חשוב'סטע פלאץ, די חשוב'סטע שטוב, די חשוב'סטע בעט און אזוי ווייטער.


ביים טיש ביי די סעודות שבת זעצט מען דעם טאטן אדער שווער ביים אויבן אן, זיי מאכן צום ערשט קידוש, און ביי די משפחות וואס נאר דער ראש המשפחה מאכט קידוש געבט מען דאס איבער פאר די טאטע אדער שווער, זיי פירן די סעודה.


דאס וואס מיר האבן גערעדט אז מען זאל אכטונג געבן נישט איבערצוגעבן די סעודה פאר געסט - רעדט מען נישט פון עלטערן, מען רעדט ווען מען נעמט געסט עמי הארצים וואס מאכן פון די שבת'דיגע סעודה א מושב לצים, עס גייט אוועק די גאנצע יראת שמים - פון דעם דארף מען אכטונג געבן און זען עס זאל בלייבן א צורה פון א שבת סעודה, זינגען זמירות, רעדן שיינע זאכן מיט יראת שמים און שמחה וכו'.


מען דארף געדענקען אז די סעודות שבת איז זייער א הייליגע זאך, דער הייליגער זוהר דערציילט (יתרו, פד.): "רַבִּי אַבָּא כַּד הֲוָה יָתִיב בִּסְעוּדָתָא דְשַׁבְּתָא הֲוָה חַדֵּי בְכָל חַד וְחַד", דער הייליגער רבי אבא ווען ער פלעגט מאכן די שבת'דיגע סעודה איז ער געווען זייער פרייליך, "רַבִּי שִׁמְעוֹן כַּד הֲוָה אָתֵי לִסְעוּדָתָא", דער הייליגער רבי שמעון בר יוחאי ווען ער איז געקומען צו די סעודה, "הֲוָה אָמַר הָכִי", האט ער געזאגט אזוי: "אַתְקִינוּ סְעוּדָתָא דִמְהֵימְנוּתָא עִלָּאָה", לאמיר מאכן די הייליגע סעודה וואס ברענגט אמונה, "אַתְקִינוּ סְעוּדָתֵיהּ דְּמַלְכָּא", לאמיר מאכן א סעודה פאר'ן אייבערשטן, "וַהֲוָה יָתִיב וְחַדֵּי", ער איז געזיצן פרייליכערהייט ביי די סעודה; קוק אריין די שטיקל זוהר וואס מען פירט זיך צו זאגן ביי די סעודה, וואו עס ווערט דערציילט דאס גרויסקייט פון די דריי סעודות שבת, ווי אזוי די הייליגע צדיקים פלעגן עסן די שבת'דיגע סעודות; זיי זענען געזיצן ביי די סעודות מיט א מורא'דיגע פרייד, ווייל די סעודות שבת איז משפיע אמונה פאר זיך, פאר די שטוב און פאר די קינדער.


דאס וואס מיר האבן גערעדט ביים שיעור, דאס מיינט מען וואס דער רבי האט געזאגט פאר רבי נתן, ווען ער איז געקומען דערציילן פאר'ן רבי'ן וואס עס האט זיך אפגעשפילט ביי אים אין שטוב דעם פארגאנגענעם שבת. רבי נתן פלעגט כסדר אהיימברענגען געסט פון בית המדרש צו קומען עסן ביי אים, ביז איין וואך האט ער געהאט א מעשה מיט זיין זון, דער זון האט נישט געוואלט מיטהאלטן די סעודה ווייל ער האט נישט געוואלט זיצן נעבן דעם גאסט וואס רבי נתן האט אהיים געברענגט, דער גאסט איז געווען א נאכגעלאזטער, עס איז געגאנגען פון אים א שלעכטע גערוך וכו', רבי נתן האט געגעבן א פאטש פאר זיין ער זאל פאלגן און אריינקומען צו די סעודה. ווען דער רבי האט געהערט די מעשה פון רבי נתן האט ער אים געזאגט: "קודם כל וויל איך אז פון היינט און ווייטער זאלסטו אהיים ברענגען נאר געסט וואס דו וועסט קענען שמועסן מיט זיי אין עבודת השם יתברך, געסט וואס וועלן אויסהערן דיינע חיזוקים", און דער רבי האט אים געזאגט נאך א ווארט: "א קינד שלאגט מען?!" פון דעם דיבור איז שוין געבליבן אנגענומען ביי אנשי שלומינו אז מען שלאגט נישט קיין קינדער.


זעט מען פון דעם אז דער רבי האט געוואלט מיר זאלן עוסק זיין אין די מצוה פון הכנסת אורחים, מיר זאלן ארייננעמען געסט, אבער נאר געסט וואס וועלן אויסהערן און זיך מחי' זיין מיט די עצות און חיזוק, נישט וואס שטערן א שבת סעודה.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#1366 - מעג מען עסן שבת רויטע אייסעס צו מאכן רויט די ליפן?
שבת קודש, הלכה, חיזוק פאר מיידלעך, צניעות

תוכן השאלה‎

לכבוד דער ראש ישיבה שליט"א,


איך בין זיך מחי' דא אין קעמפ, מיר האבן אזעלכע טייערע חשובע קאונסלערס וואס לערנען אונז אזעלכע גוטע זאכן פאר'ן לעבן, און עס איז אזוי געשמאק דא יעדן איינציגסטן טאג.


איך וויל וויסן אויב איך מעג עסן אום שבת א רויטע אייסעס, מיט'ן ציל אז עס זאל מאכן מיינע ליפן אויסזען שטארק רויט.


יישר כח

תשובה מאת הראש ישיבה שליט"א:‎

בעזרת ה' יתברך


יום ב' פרשת מטות-מסעי, כ"ה תמוז, שנת תשפ"א לפרט קטן


... תחי', תלמידה בית פיגא


איך האב ערהאלטן אייער בריוו.


איך פריי זיך זייער צו הערן אז איר זענט צופרידן אין קעמפ, איר זענט צופרידן פון די קאונסלערס, איר לערנט זיך שיינע זאכן פאר'ן לעבן.


בנוגע אייער פראגע, אויב מען מעג עסן שבת א רויטע אייסעס זיך צו מאכן רויט די ליפן עס זאל אויסקוקן אזוי ווי מעיקאפ; עס איז א קלארע הלכה (אורח חיים סימן שג, סעיף כה): "אָסוּר לָאִשָּׁה שֶׁתַּעֲבִיר בְּשַׁבָּת סְרָק עַל פָּנֶיהָ מִשּׁוּם צוֹבֵעַ, וּמִטַּעַם זֶה אֲסוּרָה לִכְּחוֹל בְּשַׁבָּת, וּמִטַּעַם זֶה אֲסוּרָה לָטוֹחַ עַל פָּנֶיהָ בָּצֵק וּכְשֶׁנָטְלָתוֹ מְאֵדִים הַבָּשָׂר", מען טאר זיך נישט שמירן די פנים שבת, שמירן די פנים איז פון די ל"ט מלאכות וואס איז אסור אום שבת; דעריבער, אויב מען עסט די אייסעס מיט'ן ציל זיך צו פארבן די ליפן - איז דאס א פראבלעם. אויב מען עסט א זאך וואס לאזט איבער א קאליר און מען האט נישט אינזין זיך צו פארבן - איז נישט קיין פראבלעם.


בעטס דעם אייבערשטן איר זאלט נישט דארפן די זאכן, איר זאלט האבן נאטורליכע חן. דער רבי זאגט (ספר המדות אות חן, סימן ו): "כְּשֶׁתַּעֲבִיר עַל מִדּוֹתֶיךָ, תִּמְצָא חֵן", אז מען געבט נאך, מען זוכט נישט אויסצופירן, מען פארטראגט זיך מיט יעדן איינעם - דעמאלט האט מען חן; נאך זאגט דער רבי (שם, סימן ד): "וְיִשְׁמֹר אֶת פִּיו מִדִּבּוּר אָסוּר", אז מען רעדט נאר גוטע זאכן, מען רעדט נישט קיין ניבול פה, מען רעדט נישט שלעכטס אויף אנדערע - איז מען זוכה צו חן; דעמאלט דארף מען נישט שמירן די ליפן און די אויגן, מען האט חן פונעם אייבערשטן.


דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.