בעזרת ה' יתברך

יום ה' פרשת וארא, כ"ד טבת, שנת תשע"ח לפרט קטן

לכבוד שמעון נרו יאיר

איך האב ערהאלטן דיין בריוו.

וויסן זאלסטו אז די עבירה פון פגם הברית - הוצאת זרע לבטלה איז זייער א הארבע עבירה, עד כדי כך אז חכמינו זכרונם לברכה זאגן (נדה יג:): "כָּל הַמוֹצִיא שִׁכְבַת זֶרַע לְבַטָּלָה חַיָיב מִיתָה", ווער עס זינדיגט אין פגם הברית, ער איז מוציא זרע לבטלה רחמנא לצלן, איז חייב מיתה. נאך זאגן חז"ל (שם) "כְּאִילוּ שׁוֹפֵך דָמִים", ווער עס זינדיגט אין פגם הברית, ער איז מוציא זרע לבטלה, איז אזוי ווי איינער איז עובר אויף רציחה און שפיכת דמים. אזוי אויך "כְּאִילוּ עוֹבֵד עֲבוֹדַת כּוֹכָבִים", איז אזוי ווי ער דינט עבודה זרה רחמנא לצלן.

עס ווערט געברענגט אין שלחן ערוך (אורח חיים, סימן ר"מ, סעיף יד): ווי מער א מענטש איז פוגם בברית - "זִקְנָה קוֹפֶצֶת עָלָיו, וְכֹחוֹ תָּשַׁשׁ" - ווערט ער אפגעשוואכט און פארעלטערט, מען פארלירט די כוחות, אזוי אויך "עֵינָיו כֵּהוֹת, וְרֵיחַ רַע נוֹדֵף מִפִּיו", די אויגן ווערן אים אפגעשוואכט, עס הייבט אן גיין א שלעכטע גערוך פון זיין מויל; "וְשַׂעַר רֹאשׁוֹ וְגַבּוֹת עֵינָיו וְרִיסֵי עֵינָיו נוֹשְׁרִים וְכוּ'", די האר פונעם קאפ פאלט ארויס, "וְהַרְבֵּה כְּאֵבִים חוּץ מֵאֵלּוּ בָּאִים עָלָיו", און עס ברענגט אסאך ווייטאג אויפן מענטש; זעט מען פון דעם וואס די עבירה ברענגט אויפן מענטש בגשמיות.

נאכדעם האט דער מענטש שאדן ברוחניות, אז ער פארלירט אלסדינג; ווען א מענטש זינדיגט אין די עקעלדיגע עבירה פון פגם הברית פארלירט ער דעם טעם פון דאווענען, אזוי ווי דער רבי זאגט (ליקוטי מוהר"ן חלק א', סימן נ): "כִּי כָּל הַפּוֹגֵם בַּבְּרִית, אֵין יָכוֹל לְהִתְפַּלֵּל", ווער עס איז פוגם בברית, קען נישט דאווענען.

נאך א שאדן, אז מען ווערט זייער דעפרעסט; א מענטש כאפט נישט פון וואס ער איז אזוי בעצבות, אבער באמת קומט זיין דעפרעסיע און צעבראכענקייט ווייל ער זינדיגט אין פגם הברית, די עבירות מאכן אים דעפרעסט און צעבראכן, אזוי ווי דער רבי זאגט דארט ווייטער אין די תורה: "וְזֶה בְּחִינַת חוֹלַאַת שֶׁקּוֹרִין בְּרֶעכֶנִישׁ, רַחֲמָנָא לִצְלָן, שֶׁשּׁוֹבֵר עֲצָמוֹת שֶׁל אָדָם", פון די עבירה קומט די מחלה וואס הייסט 'ברעכעניש' - דער מענטש ווערט צעבראכן אויף שטיק שטיקלעך, און שפירט נישט קיין טעם אין זיין לעבן.

די עצה ארויס צו קריכן פון די שלעכטע געוואוינהייט - איז תפילה והתבודדות, מען דארף שרייען צום אייבערשטן אז מען זאל קענען ארויסגיין פון די ביטערע עבירה.

איך שרייב דיר דא א קליינע תפילה, דאס זאלסטו זאגן יעדן טאג פארן אייבערשטן, נישט איין מאל און נישט צוויי מאל, ביז דער אייבערשטער וועט רחמנות האבן אויף דיר:

"רבונו של עולם, האב רחמנות אויף מיר; איך וויל זיין אן ערליכער איד אבער איך האלט אין איין אראפפאלן אין פגם הברית, איך בין שוין אזוי צוגעוואוינט צו טון די עבירה, אז עס איז מיר שוין זייער שווער זיך ארויס צו רייסן דערפון. הייליגער באשעפער, וואס זאל איך טון אז איך האלט אין איין צוריקפאלן, איך שפיר אז איך ווער פארברענט, די תאות ניאוף פלאקערט אין מיר. הייליגער באשעפער ראטעווע מיר! איך וויל אזוי שטארק זיין אן ערליכער איד, אבער איך האלט אין איין צוריק פאלן, איך בין אזוי צעבראכן און צעקלאפט. רבונו של עולם, האב אויף מיר רחמנות, געב מיר כח, העלף מיר איך זאל גלייבן אין דיר, איך זאל שפירן אז דו האסט מיר ליב. דער יצר הרע רעדט מיר איין אז דו ביסט ברוגז אויף מיר, איך גיי ארום מיט נארישע געדאנקען, איך רעד מיר איין אז דו דארפסט מיר נישט, איך בין אזוי דערשראקן אז איך קען שוין נישט תשובה טון".

אזוי זאלסטו רעדן צום אייבערשטן; זאלסט אים אלעס פארציילן און גארנישט באהאלטן פון אים, וועסטו סוף כל סוף ארויס גיין פון דיין פלאנטער וואו דו ליגסט.

בדרך כלל ווער עס פאלט אראפ אין די עבירה פון פגם הברית האט נישט קיין מח צו לערנען בעיון, דערפאר זאלסטו זאגן יעדן טאג משניות; אפילו דו פארשטייסט נישט וואס דו לערנסט, ווייל דיין מח איז אויסגעריסן פון אזויפיל זינדיגן, דאך זאלסטו זאגן די ווערטער פון די הייליגע תורה, זאלסט זאגן פרקים משניות, ווייל משניות רייניגט דעם מענטש. "מִשְׁנָה" איז די אותיות "מְשַׁנֶה"; ווי מער א מענטש זאגט משניות איז ער זיך מְשַׁנֶה אינגאנצן, און ער ווערט ריין.

משניות האט א סגולה אז דאס שלעפט ארויס דעם מענטש פון די טיפסטע בלאטע, אזוי ווי מען זעט אז מִשְׁנָה איז די ראשי תיבות (תהילים ל, ד): "הֶ'עֱלִיתָ מִ'ן שְׁ'אוֹל נַ'פְשִׁי"; דורכדעם וואס מען זאגט משניות, נעמט עס ארויס דעם מענטש פון די טיפסטע שמוציגסטע פלעצער וואו דער מענטש איז רחמנא לצלן אריינגעפאלן.

אויב דו קענסט זאגן אכצן פרקים משניות, איז דאס א מורא'דיגע זאך; ח"י פרקים משניות יעדן טאג מאכט אז דער מענטש זאל ווערן לויטער, עס געבט צוריק דעם מח פארן מענטש, ווייל ווען א מענטש זינדיגט אין דער עקעלדיגע עבירה פון פגם הברית הוצאת זרע לבטלה רחמנא לצלן, ווערט אים אויסגעריסן זיין מח מחשבה, ווייל די זרע קומט פונעם מח, און אז מען זינדיגט ווערט דער מח אויסגעטריקנט וכו', און ווען מען זאגט אסאך פרקים משניות באקומט מען צוריק א קלארע מח.

דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

בעזרת ה' יתברך

יום ה' פרשת וארא, כ"ד טבת, שנת תשע"ח לפרט קטן

לכבוד ... נרו יאיר

איך האב ערהאלטן דיין בריוו.

איך האב זייער הנאה צו הערן ווי דו ביסט זיך מחי' מיט דעם הייליגן רבינ'ס עצות.

עס איז זייער וויכטיג אז דו זאלסט לערנען יעדן טאג אביסל הלכה; היינט זענען דא א שפע פון ספרים אויף הלכה, עס קומען כסדר ארויס ספרים אויף הלכות אין אלע שפראכן, אויף אידיש, אויף ענגליש וכו', כדי אז די מענטשן וואס פארשטייען נישט קיין לשון הקודש זאלן אויך קענען הלכות און וויסן ווי אזוי מען דארף זיך פירן.

דער הייליגער רבי זאגט (שיחות הר"ן, סימן כט): "צוויי זאכן דארף יעדער איד טון יעדן איינציגסטן טאג"; די ערשטע זאך וואס דער רבי פארלאנגט פון יעדן איד, אז מען זאל לערנען יעדן טאג הלכה, און דער רבי האט געוואלט מען זאל האבן צוויי שיעורים אין הלכה, איין שיעור אין שלחן ערוך הקטנים - דאס איז "מחבר און רמ"א", און נאכדעם נאך א שיעור אין שלחן ערוך הגדולים - א שיעור אין שלחן ערוך מיט אלע פוסקים וואס זענען געדרוקט ארום דעם שלחן ערוך, טורי זהב, מגן אברהם וכו'; קוק דער לשון וואס דער רבי זאגט: "כָּל אִישׁ יִשְׂרְאֵלִי מְחֻיָּב לִלְמֹד בְּכָל יוֹם וָיוֹם פּוֹסְקִים, וְלא יַעֲבֹר", יעדער איד איז מחויב צו לערנען יעדן טאג הלכות, "וְאִם הוּא אָנוּס וְאֵין לוֹ פְּנַאי, יִלְמַד עַל כָּל פָּנִים אֵיזֶה סְעִיף "שֻׁלְחָן עָרוּךְ" בְּאֵיזֶה מָקוֹם שֶׁהוּא, אֲפִילּוּ שֶׁלּא בִּמְקוֹמוֹ שֶׁהוּא עוֹמֵד עַתָּה בְּשֻׁלְחָן עָרוּךְ", אויב מען האט נישט קיין צייט וכו' זאל מען לערנען א הלכה, אפילו נישט כסדרן וואו ער האלט וכו', "כִּי צָרִיךְ לִלְמֹד אֵיזֶה דִּין בְּ"שֻׁלְחָן עָרוּךְ" בְּכָל יוֹם וָיוֹם כָּל יְמֵי חַיָּיו", ווייל מען איז מחויב צו לערנען יעדן טאג הלכה.

הלכה איז געווען ביים רבי'ן דער וויכטיגסטער שיעור. דער רבי האט געזאגט (שם) אז הלכה קומט פאר אלע אנדערע שיעורים, "כִּי עַל יְדֵי חֲטָאִים נִתְעָרֵב טוֹב וָרַע", ווייל דורכדעם וואס א מענטש זינדיגט, מישט ער אויס גוטס מיט שלעכטס; ער ווייסט נישט וואס איז גוט און וואס איז שלעכט, אויף שלעכטס זאגט ער אז דאס איז טוב, און אויף גוטס זאגט ער אז דאס איז רע; די עצה אויף דעם איז, צו לערנען הלכה, "וְעַל יְדֵי לִמּוּד פּוֹסֵק, שֶׁמְּבָרֵר הַכָּשֵׁר וְהַפָּסוּל הַמֻּתָּר וְהָאָסוּר הַטָּהוֹר וְהַטָּמֵא, עַל יְדֵי זֶה נִתְבָּרֵר וְנִפְרַשׁ הַטּוֹב מִן הָרָע", ווייל ווען מען לערנט הלכה זעט מען גלייך וואס איז גוטס און וואס איז שלעכטס, וואס מעג מען טון און וואס טאר מען נישט טון.

עס איז באוואוסט דעם סיפור אז א איד איז געקומען צום הייליגן רבי'ן מיט זיינע חידושים וואס ער האט מחדש געווען אויף א תורה אין ליקוטי מוהר"ן, האט דער רבי זיך אנגערופן און געזאגט: "איר מעגט קנייטשן מיין ספר ווי אזוי איר ווילט (דאס מיינט, איר קענט זאגן אלע סארט פשטים אין מיינע תורות), מיט איין תנאי, אז איר זאלט נישט אפטרעטן פון א סעיף קטן אין שלחן ערוך"; ווייל ביים רבי'ן איז געווען דער עיקר מען זאל נישט אוועק גיין פון הלכה.

חכמינו זכרונם לברכה זאגן (ברכות ח.): אויפן פסוק (תהילים פז, ב): "אֹהֵב ה' שַׁעֲרֵי צִיּוֹן מִכֹּל מִשְׁכְּנוֹת יַעֲקֹב", אז דער אייבערשטער האט ליב ווען מען לערנט הלכה מער ווי אלע אנדערע לימודים, ווייל "מִיּוֹם שֶׁחָרַב בֵּית הַמִּקְדָּשׁ, אֵין לוֹ לְהַקָּדוֹשׁ בָּרוּך הוּא בָּעוֹלָמוֹ, אֶלָּא אַרְבַּע אַמּוֹת שֶׁל הֲלָכָה בִּלְבַד", פון ווען מיר האבן פארלוירן דעם בית המקדש - דעם אייבערשטנ'ס הויז, וואוינט דער אייבערשטער דארט וואו מען לערנט הלכה; דערפאר האט דער רבי זייער מקפיד געווען אז יעדער איד דארף לערנען יעדן טאג הלכה.

די צווייטע זאך וואס דער רבי האט געזאגט אז יעדער איד דארף טון יעדן טאג איז איז "התבודדות"; מען זאל רעדן צום אייבערשטן יעדן טאג. מען זאל גיין אויף א פלאץ וואו קיינער איז נישט דארט און זיך אויסשמועסן דאס הארץ מיטן אייבערשטן אויף די אייגענע שפראך וואס מען איז צוגעוואוינט צו רעדן, אויף מאמע לשון, מען זאל אלעס פארציילן פארן אייבערשטן; אלעס וואס גייט אריבער ברוחניות ובגשמיות, ווי דער יצר הרע ווארפט אלץ אראפ וכו', און וויפיל מאל מען וויל זיין גוט וכו' גייט עס נישט.

דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

בעזרת ה' יתברך

יום ג' פרשת ויחי, ח' טבת, שנת תשע"ח לפרט קטן

לכבוד פנחס מנחם נרו יאיר

איך האב ערהאלטן דיין בריוו.

איך פריי זיך זייער צו הערן אז דו ביסט זיך מחזק מיט די עצות פון הייליגן רבי'ן; דער רבי האט געזאגט (חיי מוהר"ן, סימן שנח): "מיט יעדע שיחה וואס איך שמועס מיט ענק, קען מען זיין אן ערליכער איד. נישט סתם אן ערליכער איד, נאר אן ערליכער איד אזוי ווי איך מיין אן ערליכער איד"; דער רבי ברענגט אונז צום אייבערשטן, מיר זאלן לעבן מיט אמונה, מיט תכלית. דער רבי געבט אונז א וועג ווי מיר קענען זוכה זיין דורכדעם צו לערנען און ענדיגן כל התורה כולה (עיין שיחות הר"ן סימן עו).

דער דרך הלימוד פון רבי'ן איז א דבר השוה לכולם; סיי פאר א גוטע קאפ, און סיי פאר א שוואכע קאפ. דער רבי האט בפירוש געזאגט (חיי מוהר"ן, סימן מו): "איך קען ווייזן פארן גרעסטן למדן אז ער פארשטייט גארנישט, און איך קען ווייזן פארן שוואכסטן קאפ אז ער קען יא לערנען".

דער רבי האט זייער אסאך גערעדט פונעם דרך הלימוד (שיחות הר"ן, סימן עו); אז מען זאל נישט זוכן צו פארשטיין גלייך בשעת מען לערנט, נאר מען זאל לערנען אסאך אן פארשטיין, ביז מען וועט זוכה זיין צו פארשטיין; ווען מען לערנט אויף דעם סדר דרך הלימוד איז מען זוכה אנצוקומען אסאך מער ווי ווען מען לערנט שטייט און מען קלערט אריין אין יעדע ווארט, וואס דאס שטערט נאר דאס לערנען. זייער אסאך מענטשן האבן אינגאנצן אויפגעהערט צו לערנען צוליב דעם וואס זיי האבן געלערנט און געקוועטשט וכו'. אבער אז מען געוואוינט זיך צו, צו לערנען שנעלערהייט, וועט מען זוכה זיין צו לערנען זייער אסאך, מען וועט קענען דורך לערנען די גאנצע תורה - גמרא מיט אלע פוסקים, תנ"ך מיט אלע מדרשים, זוהר הקדוש וכו'.

דאס וואס דו פרעגסט צי דער סדר דרך הלימוד איז אויך פאר כולל אינגעלייט אדער נאר פאר שוואכע בחורים; דער סדר דרך הלימוד פון רבי'ן איז פאר יעדן איינעם, אדרבה! דער למדן און דער מתמיד, ווען זיי נעמען דעם רבינ'ס וועג פון לערנען, קענען זיי אנקומען צו גאר גרויסע זאכן. וואס זאל איך דיר זאגן, די אלע וואס האבן גענומען דעם רבינ'ס ווערטער בתמימות ובפשיטות, זיי האבן אנגעפאנגען צו לערנען אויפן סדר דרך הלימוד, האבן זייער שיין מצליח געווען.

דאס וואס דו פרעגסט פון ווען עס הייבט זיך אן חינוך וכו'; מוהרא"ש זאגט: "חינוך הייבט זיך אן נאך פאר די קינדער ווערן געבוירן". קינדער וואס זעען ווי די עלטערן פירן זיך אויף ערליך, איידל וכו' וועלן זיי אויך זיין ערליכע אידן. א טאטע וואס גייט יעדן טאג אין שול דריי מאל א טאג, זעען דאס די קינדער, און זיי וועלן דאס נאכמאכן. אבער א טאטע וואס דאווענט נישט, אדער ער טוט א טובה ער שטעלט זיך אין שטוב ביים וואנט און מורמעלט אפאר ווערטער וכו' וכו', אן די בגדים וכו', וועלן די קינדער נישט גיין דאווענען; מען געבט זיך איין דריי און די קינדער זענען גרויס, דעמאלט קען מען נישט אנכאפן א קינד און אים שלעפן ביים אויער און שרייען: 'גיי דאווענען!' נאר אז א קינד זעט ווי דער טאטע האט א געפיל צום דאווענען, ער קומט אין שול און דאוונט, ער רעדט נישט ביים דאווענען, אזא קינד וועט אויך דאווענען. אבער אז דער קינד זעט ווי דאס גאנצע דאווענען איז א ליצנות ביי זיין טאטע, וועט ער אויך נישט דאווענען.

בנוגע וואסערע ספרים דו זאלסט אנהייבן לערנען; מאך זיך א שיעור אין שיחות הר"ן, און אין חיי מוהר"ן, דאס איז גרינגער צו פארשטיין.

דאס וואס דו פרעגסט ווען איך קום אויף ארץ ישראל וכו'; עס איז זייער שווער פאר מיר איבער צו לאזן די ישיבה, ביי מיר איז דאס די חשוב'סטע זאך - זיצן מיט בחורים און זיי מחזק זיין. קיינער פארשטייט נישט קיין בחורים, קיינער ווייסט נישט זייער צעבראכענע הארץ, זיי ווילן אזוי שטארק זיין ערליך און עס גייט זיי אזוי שווער.

איך האף אם ירצה ה' בקרוב צו קומען אויף א צוויי דריי טעג.

דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

בעזרת ה' יתברך

יום א' פרשת מקץ, כ"ב כסליו, שנת תשע"ח לפרט קטן

לכבוד בעריש נרו יאיר

געלויבט דעם אייבערשטן אז איך האב זוכה געווען צו לערנען מיט בחורים תורה ויראת שמים ומידות טובות שוין פאר איבער פיפצן יאר; פינף יאר בין איך געווען א מלמד פאר קינדער פון דרייצן יאר, און יעצט ווערט צען יאר פון ווען מיר האבן געעפענט די ישיבה "תפארת התורה - היכל הקודש ברסלב".

יעדער בחור וואס וויל קומען לערנען ביי אונז אין ישיבה קען קומען לערנען, ביי אונז איז נישט דא קיין גחזי וואס טרייבט אוועק תלמידים פון ישיבה, אזוי ווי חכמינו זכרונם לברכה זאגן אויף גחזי, אז ער האט נישט קיין חלק לעולם הבא, ווייל ער פעלגט מרחק זיין תלמידים פון אלישע הנביא (סנהדרין קז:).

אשריך ואשרי חלקיך אז איר נעמט צוזאמען בחורים און איר זענט זיי מחזק, עס איז נישט דא קיין גרעסערע זאך ביים אייבערשטן ווי אז א מענטש טוט פאר א צווייטן איד. אז מען האט רחמנות אויף אידישע קינדער, דאס איז אן אמת'ער מנהיג ישראל; דער רבי זאגט (ליקוטי מוהר"ן, חלק ב', סימן ז): "מִי שֶׁהוּא רַחֲמָן, הוּא יָכוֹל לִהְיוֹת מַנְהִיג", איינער וואס האט רחמנות, דער קען זיין א רבי, א מנהיג ישראל, "כִּי עִקָּר הָרַחֲמָנוּת הוּא כְּשֶׁיִּשְׂרָאֵל עַם קָדוֹשׁ נוֹפְלִין חַס וְשָׁלוֹם בַּעֲווֹנוֹת רַחֲמָנָא לִצְלָן, כִּי זֶהוּ הָרַחֲמָנוּת הַגָּדוֹל מִכָּל מִינֵי רַחֲמָנוּת", דער גרעסטער רחמנות איז, רחמנות האבן אויף אידישע קינדער זיי זאלן נישט עובר זיין קיין עבירות. ווייל ווען א מענטש טוט עבירות רחמנא לצלן איז ער דער גרעסטער רחמנות, "וְזֶהוּ עִקָּר הָרַחֲמָנוּת, לְרַחֵם עַל יִשְׂרָאֵל עַם קָדוֹשׁ, לְהוֹצִיאָם מֵהַמַּשּׂאוֹי הַכָּבֵד שֶׁל עֲווֹנוֹת". ווען מען נעמט אידישע קינדער און מען שיינט אריין אין זיי אמונה, זיי זאלן וויסן אז דער אייבערשטער איז מיט זיי, זיי זאלן זיך אויפהייבן פון זייערע אלטע מעשים און זיך אומקערן צום אייבערשטן – דאס הייסט אז דער מענטש האט רחמנות אויף אידישע קינדער; דערפאר, אז איר נעמט צוזאמען בחורים איז דאס זייער א גרויסע זאך אויבן אין הימל ביים אייבערשטן.

דאס וואס איר פרעגט, וואס דארף מען טון ווען מען זעט א בחור פאלט בקדושה; ערשטנס, ווען א ראש ישיבה טרעפט זיך אז אין זיין ישיבה געפונט זיך א קראנקער בחור וואס האט שייכות מיט אנדערע בחורים וכו', דאס איז א גרויסער סכנה פאר די אנדערע בחורים, און פון אזא בחור דארף מען זייער שנעל פטור ווערן. ווען א בחור טוט עבירות מיט א חבר וכו', אזא איינעם רופט מען נישט מיט אן איידעלע טיטל "פאלט בקדושה", ווייל איינער וואס טוט מעשי תועבה איז א קראנקער מענטש וואס טאר נישט זיין צווישן קינדער אדער בחורים. ביי דעם איז נישט שייך רחמנות, פארקערט, דאס איז דער ריכטיגער רחמנות, צו ראטעווען אלע אנדערע בחורים, זיי זאלן בלייבן געזונט און נאך וועלן חתונה האבן.

מען דארף אסאך רעדן צו בחורים זיי זאלן אכטונג געבן פון נישט געזונטע מענטשן; מען דארף רעדן אפען צו זיי, עס איז נישט גענוג אז מען רעדט צו זיי מיט רמזים, קינדער און יונגע בחורים פארשטייען נישט קיין רמזים, אז מען רעדט נישט צו זיי אפען זיי זאלן אנטלויפן פון מנוולים, זיי זאלן וויסן אז קיינער קען זיי נישט אנרירן וכו', וועלן זיי פאלן נאכדעם קרבנות פאר די קראנקע בעלי עבירה.

צווייטנס; דאס וואס בחורים גיין אריבער וכו' און זיי האבן זייערע אייגענע נסיונות אין פגם הברית הוצאת זרע לבטלה רחמנא לצלן, זיי דארף מען מחזק זיין אן א שיעור. ווייל ווען א מענטש זינדיגט אין די עבירה פון פגם הברית, ער איז מוציא זרע לבטלה רחמנא לצלן, ווערט ער ביי זיך זייער צעקלאפט, ער שפירט ביי זיך ווי דער אייבערשטער דארף אים נישט, און ער גייט ארום מיט שרעקליכער צער, זיי דארף מען זייער אסאך מחזק זיין.

מוהרא"ש זכרונו לברכה האט געזאגט אז ער איז אראפ געקומען אויף דער וועלט נאר צו מחזק זיין בחורים; מוהרא"ש האט געשריבן גוזמאות פון ספרים פאר בחורים, זיי מעודד זיין און מחזק זיין אז זיי זאלן זיך דערהאלטן מיט אלע זייערע כוחות נישט אויף צו געבן. מוהרא"ש האט געשריבן די ספרים: "ספר אוצר הקדושה", "ספר קדושת ישראל", "ספר שמירת הברית"; דאס דארף מען געבן פאר בחורים צו לערנען, דאס וועט זיי אויפלעבן.

די בעסטע וועג איז זיי מחזק זיין ברבים; דאס הייסט, אז מען רעדט אסאך ביי די דרשות דאס גרויסקייט פון תשובה וכו', אז דער אייבערשטער איז מוחל ווען מען טוט תשובה. אפילו א מענטש איז אראפ געפאלן אין פגם הברית רחמנא לצלן, אויב איז ער זיך מתודה פארן אייבערשטן, איז אים דער אייבערשטער מוחל.

פריוואט איז נישט כדאי צו פאטשקען אין די ענינים; עס איז א טעות פון מנהלים אז זיי רעדן פריוואט וכו', ליידער זענען דא מנוולים וואס זוכן צוטריט צו בחורים, קומען זיי מיט א שלייער כאילו זיי העלפן דעם בחור, זיי מאכן א טבלא (טשארט) און האלטן חשבון מיטן בחור וויפיל מאל ער האט פוגם געווען וכו', וויפיל טעג ער איז ריין וכו'; די זענען גרויסע מנוולים. ליידער זענען בחורים נישט צוגעגרייט און זיי פארציילן זייערע פריוואטע מעשים ה' ירחם.

נישט קיין חילוק צי דאס איז א משגיח, א חברותא אדער א מגיד שיעור וכו', ווער עס קריכט אריין אין יענעמס קישקעס איז א מניוול, איך שרייב דאס אן מורא, ווייל דאס איז דער מציאות.

נישט אזוי ווערט מען נאנט מיט בחורים, און נישט אזוי געוואונט מען זייער הארץ; דער רבי זאגט (ספר המידות, אות אהבה, סימן ז): "כְּשֶׁתְּחַזֵּק אֶת הָאָדָם בַּעֲבוֹדַת הַשֵּׁם יִתְבָּרַךְ, הוּא יֹאהַב אוֹתְךָ", ווען דו וועסט מחזק זיין א מענטש ער זאל זיך שטארקן און עבודת השם, וועט ער דיר ליב האבן; דאס איז די וועג צו געוואונען בחורים, דאס איז די וועג וואס ברענגט ליבשאפט צווישן א רבי מיט תלמידים.

עס זענען פארהאנען מענטשן וואס זענען עוסק מיט בני הנעורים, זיי מיינען אז מיט דעם וואס זיי וועלן געבן פאר די בחורים זייער קאר צו דרייווען וכו' אדער מתנות, וועט דער בחור אים ליב האבן, ער וועט געווינען ציטרוי צו אים וכו'; אפשר אויף די מינוט האסטו אים געכאפט וכו', אבער נאך א שטיק צייט וועט דער בחור בכלל נישט ארויף קוקן אויף דעם, עס וועט אים נישט אינטערעסירן. די איינציגסטע וועג וואס מאכט אז א בחור זאל ארויף קוקן זיין משגיח, מגיד שיעור, רבי, וכדומה, איז, אז מען איז זיי מחזק צו עבודת השם, מען רעדט צו זיי פאזעטיוו: "דו קענסט יא", "דו וועסט עס באווייזן".

אז איר האט א ישיבה דארפט איר אריין לייגן אין די בחורים זיי זאלן לערנען תורה; דער רבי האט אונז געגעבן א זיסן 'דרך הלימוד' - א וועג צו לערנען פאר אלעמען, פאר יונג און אלט, פאר א גוטע קאפ אדער א שוואכע קאפ (שיחות הר"ן, סימן עו). אויב מען נעמט דעם רבינ'ס דרך הלימוד בתמימות ופשיטות, קען יעדער לערנען און ענדיגן כל התורה כולה, בלי גוזמא.

דאס וואס איר פרעגט, ווי אזוי עס קען זיין אז די בחורים זיצן ביי די שיעורים מיט גרויס דרך ארץ, עס איז שטיל און מען הערט אויס וואס מען רעדט וכו'; וויסן זאלסטו אז חכמינו זכרונם לברכה זאגן (תנא דבי אליהו רבה, פרק א): "דֶּרֶך אֶרֶץ קָדְמָה לַתּוֹרָה"; אויב מען וויל מצליח זיין מיט תלמידים דארף זיין דרך ארץ, אז עס איז נישט דא קיין דרך ארץ איז א שאד יעדע מינוט וואס מען זיצט מיט די קינדער אדער בחורים, דאס איז קדמה לתורה. ביים רבי'ן איז געווען דרך ארץ א יסוד היסודות, דער רבי האט געזאגט: "ווען קיסרין און קעניגן וואלטן געוואוסט וואסערע דרך ארץ איך לערן מיט מיינע מענטשן, וואלטן זיי געשיקט זייערע קינדער צו מיר איך זאל מיט זיי לערנען".

דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט מצליח זיין מיט אייערע תלמידים.

בעזרת ה' יתברך

יום א' פרשת וישלח, ח' כסליו, שנת תשע"ח לפרט קטן

לכבוד אליעזר נרו יאיר

איך האב ערהאלטן דיין בריוו.

זאגן משניות האט נישט מוהרא"ש זכרונו לברכה מחדש געווען, זייער אסאך צדיקים האבן געהייסן זאגן משניות. דער הייליגער רבי האט געזאגט פאר ר' נתן זכרונו לברכה ער זאל יעדן טאג זאגן ח"י פרקים משניות, אויך האט דער רבי געזאגט לכמה אנשי שלומינו זיי זאלן זאגן ח"י פרקים משניות יעדן טאג (עיין שיחות הר"ן סימן קפה). אזוי אויך האט דער הייליגער טשערנאבלער מגיד זכותו יגן עלינו געהייסן מען זאל יעדן טאג זאגן ח"י פרקים משניות אזוי ווי עס ווערט געברענגט אין זיין ספר ליקוטי תורה (הדרכה ו): "תֹּאמַר חַ"י פְּרָקִים מִשְׁנַיוֹת בְּלִי פֵּירוּשׁ בְּכָל יוֹם, כְּדַי שֶׁתִּגְמוֹר בְּכָל חוֹדֶשׁ כָּל הַשִּׁשָּׁה סְדָרִים; כֵּן תִּנְהַג כָּל יְמֵי חַיֶּיך".

וויסן זאלסטו, מוהרא"ש פלעגט שטענדיג זאגן: "איך זאג גארנישט ניי, אלעס וואס איך זאג, זאג איך נאר וואס דער רבי האט געזאגט"; ווער עס פלעגט קומען צו די שיעורים וואס מוהרא"ש פלעגט געבן, וועט געדענקען, אז יעדעס מאל וואס מוהרא"ש האט נאכגעזאגט פון רבי'ן, פלעגט ער שטענדיג מזכיר זיין דעם מראה מקום וואו דער רבי זאגט דאס. כמה פעמים פלעגט ער זאגן בשעת ער האט צוגעצייכענט דעם מראה מקום: "איך טו דאס נישט צו ווייזן מיין בקיאות, איך צייכן צו דעם מראה מקום, נאר צוליב דעם, אז מען זאל נישט זאגן אז איך זאג אייגענע זאכן", (כידוע האבן די עמי הארצים פון ברסלב געזאגט אז מוהרא"ש מאכט א נייע שיטה וכו').

דער גאנצער דרך הלימוד וואס מוהרא"ש פלעגט שטענדיג רעדן צו אונז איבער דעם, דאס איז דעם רבינ'ס דרך הלימוד. ווער עס לערנט דעם רבינ'ס ספרים ווייסט וואס דער רבי האט געוואלט פון אונז, ער וועט דיר גלייך ווייזן פונקטליך וואו דער רבי רעדט פון דאס גרויסקייט פון לימוד התורה - אפילו מען פארשטייט נישט וואס מען לערנט.

ר' נתן שרייבט (שיחות הר"ן, סימן עו) אז דער רבי האט זייער אסאך גערעדט מיט אונז אז מען זאל לערנען שנעל, און אפילו מען פארשטייט נישט זאל מען לערנען כסדרן, עיי"ש.

ביי די וועלט איז אנגענומען אז דער ספר הזוהר, דאס איז א גרויסע זאך צו זאגן די ווערטער אפילו מען פארשטייט נישט, אבער נגלות התורה דאס קען מען נישט לערנען נאר אז מען פארשטייט. אבער באמת איז די גאנצע תורה שמות פונעם אייבערשטן, דער אייבערשטער איז באהאלטן סיי אין נגלה סיי אין נסתר; יעדעס ווארט תורה וואס מען איז זוכה צו לערנען - אפילו מען פארשטייט נישט - איז מטהר דעם מענטש, און עס ברענגט אים נענטער צום אייבערשטן.

דאס וואס דו פרעגסט צי מען קען אויך לערנען ספר אור החיים הקדוש, צי דאס איז מטהר דעם מענטש; דער בעל שם טוב זכותו יגן עלינו האט געזאגט אז דער אור החיים הקדוש הערט תורה פונעם אייבערשטן אליינס. אלע צדיקים האבן געזאגט אז לערנען אור החיים הקדוש איז מטהר דעם מענטש, עס ברענגט יראת שמים.

מוהרא"ש זכרונו לברכה זאגט, אז ווען מען לערנט שנים מקרא ואחד תרגום יעדן טאג איז גוט צוצולייגן א שטיקל אור החיים הקדוש יעדן טאג, מען זאל זיך אנצייכענען דעם שטיקל וואס מען האט שוין געלערנט, אזוי, במשך אפאר יאר וועט מען זוכה זיין צו מסיים זיין דעם אור החיים הקדוש. דערנאך ווען מען ענדיגט אור החיים הקדוש זאל מען נעמען דעם רמב"ן, יעדן טאג א שטיקל, און זיך אנצייכענען, ביז מען איז זוכה צו ענדיגן דעם פירוש פונעם הייליגן רמב"ן.

דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

בעזרת ה' יתברך

יום ג' פרשת ויצא, ג' כסליו, שנת תשע"ח לפרט קטן

לכבוד אפרים נרו יאיר

איך האב ערהאלטן דיין בריוו.

וויסן זאלסטו אז מיר האבן אין אונזער דור א צרה וואס רופט זיך "אינטערנעט", דאס האט שוין חרוב געמאכט זייער אסאך אידישע שטובער. דאס ברענגט אז מען זאל אראפפאלן אין עבירות, פארלירן די אמונה און יראת שמים רחמנא לצלן. א איד טאר נישט האבן ביי זיך אין שטוב א קאמפיוטער, אדער סיי וואסערע כלי וואס מען קען זיך מחבר זיין צום אינטערנעט, ווייל ביים סוף וועט ער אלעס פארלירן וכו', ער וועט זיך גט'ן און בלייבן אן גארנישט.

דער ס"מ האט זיך געטראפן א גרינגע וועג ווי אזוי ער קען אראפ ווארפן אידישע קינדער, בחורים און מיידליך, גרינגערהייט; אנשטאט דארפן ארבעטן טאג און נאכט זיי צו שלעפן אויף נישט גוטע פלעצער, האט ער היינט א גרינגע וועג, דער בחור קויפט זיך א סמארטפאון אדער א טעבלעט וכדומה לזה, דארף ער שוין נישט גיין אין ערגעץ. ער זיצט ביי זיך באהאלטן און קוקט דארט אפ אלע שמוץ וואס איז דא אויף דער וועלט רחמנא לצלן. אין אנהייב זעט עס אויס זייער גוט, עס גלאנצט און עס שמייכלט צום בחור, אבער ווען מען בייסט אריין אין דעם, מען קוקט אפ אלע עבירות, ווערט דער בחור זייער צעקלאפט און צעבראכן, ער וועט פרובירן אלעס אויף דער וועלט אבי צו ווערן פרייליך, אבער גארנישט קען צוריק פרייליך מאכן וכו' ווען מען האט שוין פוגם געווען בפגם הברית רחמנא לצלן.

די סיבה פארוואס זייער אסאך בחורים ווערן אריין געשלעפט אין דראגס (סמים) איז, ווייל זייער לעבן איז זיי נמאס, זיי שפירן ביי זיך טעם מיתה, אפילו זיי זעען אויס פון אינדרויסן ווי עס פעלט זיי גארנישט, אבער אינעווייניג זענען זיי זייער מיואש, דאס מאכט זיי לויפן צו דראגס (סמים) ביז זיי ווערן פון דעם קראנק השם ישמרינו.

קיינער פארשטייט נישט די צער וואס בחורים גייען אריבער, די עלטערן איז דאך אפגערעדט אז זיי פארשטייען נישט די צער פון בחורים און מיידלעך, ווי שטארק זיי ווילן חתונה האבן, זיי ווילן נישט זיין אליין, זיי ווילן אנהייבן זייער לעבן; נאר אפילו סתם מענטשן, ווען זיי זעען ווי א בחור הייבט אן זיך אנטון מאדנע, ער פירט זיך אויף אנדערש ווי אלעמען, ווייסט מען נישט וואס דער פשט איז, ווען דער פשט איז זייער פשוט - זיי ווילן זיין פרייליך, אבער עס נאגט זיי, עס פייניגט פון אינעוויינג, דערפאר טוהן זיי די אלע זאכן.

וואס איז יא דער עצה? דער רבי געבט אונז א עצה, א גרינגע עצה, א זיסע עצה; דער רבי זאגט (שיחות הר"ן, סימן יט): "אֲפִילּוּ אוֹתָן הָאֲנָשִׁים הָרְחוֹקִים מִן הַקְּדֻשָּׁה מְאֹד, שֶׁנִּלְכְּדוּ בִּמְצוּדָה רָעָה, עַד שֶׁרְגִילִין בַּעֲבֵרוֹת חַס וְשָׁלוֹם רַחֲמָנָא לִצְלָן", אפילו א מענטש וואס איז זייער ווייט פון קדושה, ער טוט עבירות רחמנא לצלן און ער ליגט שוין אין שאול תחתית, "אַף עַל פִּי כֵן, הַכּחַ שֶׁל הַתּוֹרָה גָּדוֹל כָּל כָּךְ, עַד שֶׁיְּכוֹלָה לְהוֹצִיא אוֹתָם מִן הָעֲבֵרוֹת שֶׁרְגִילִין בָּהֶם חַס וְשָׁלוֹם, וְאִם יַעֲשׂוּ לָהֶם חֹק קָבוּעַ וְחִיּוּב חָזָק, לִלְמד בְּכָל יוֹם וָיוֹם כָּךְ וְכָךְ, יִהְיֶה אֵיךְ שֶׁיִּהְיֶה, בְּוַדַּאי יִזְכּוּ לָצֵאת מִמְּצוּדָתָם הָרָעָה עַל יְדֵי הַתּוֹרָה, כִּי כֹּחַ הַתּוֹרָה גָּדוֹל מְאֹד", אויב וועט ער זיך מאכן א קביעות צו לערנען יעדען טאג "כך וכך" וועט ער סוף כל סוף ארויס גיין פון זיין בלאטע, ווייל די כח פון תורה איז אזוי גרויס אז עס נעמט ארויס דעם מענטש פון זיין שלעכטס.

ווען דער רבי האט דאס געזאגט האט ר' נתן געפרעגט דעם רבי'ן (חיי מוהר"ן, סימן תקעג): "צי תורה קען אויך העלפן אזא איינעם וואס איז אראפ געפאלן אין די עבירה פון פגם הברית - הוצאת זרע לבטלה רחמנא לצלן, האט דער רבי אים געענטפערט: "דו ווייסט ווי גרויס דער כח פון תורה איז? תורה איז העכער פון אלעס; אפילו א מענטש האט פוגם געווען אין פגם הברית - הוצאת זרע לבטלה רחמנא לצלן, אויב דער מענטש וועט יעדן טאג לערנען תורה, ער וועט האבן א קביעות צו לערנען 'כך וכך', וועט ער ווערן אן ערליכער איד; זעט מען אז תורה קען יעדן איינעם העלפן, און יעדן צוריק ברענגען צום אייבערשטן.

דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע דיינע ענינים.

בעזרת ה' יתברך

יום ד' פרשת לך לך, ה' מר-חשון, שנת תשע"ח לפרט קטן

לכבוד מארק נרו יאיר

איך האב ערהאלטן דיין בריוו.

בנוגע צי מען מעג לערנען "תורה שבכתב" ביינאכט; דער הייליגער אריז"ל זאגט (עיין שער המצות פרשת ואתחנן, דבור המתחיל "והרי") אז מען זאל נישט לערנען תורה שבכתב ביינאכט, אבער די פוסקים זאגן (שאלות ותשובות לבושי מרדכי (סימן קפו); שאלות ותשובות אבני צדק (סימן קב); ועוד) אז אויב מען לערנט מיט רש"י איז זיכער גוט; דערפאר, אז דו ארבעטסט בייטאג און דו דארפסט ענדיגן דיינע שיעורים ביינאכט, ווען דו לערנסט נ"ך זאלסטו עס לערנען מיט רש"י און דעמאלט איז נישט קיין שום פראבלעם.

בנוגע צי דו זאלסט נעמען הילף פון די רעגירונג בכלל, און צי דו זאלסט נעמען הילף פאר שכר לימוד בפרט; עס איז באוואוסט דעם מאמר החכם: "הַהֶכְרֵח לֹא יְגוּנָה", אויב מען איז אין א מצב וואס מען קען נישט אנגיין אינעם טאג טעגליכן לעבן, מען קען נישט צאלן קיין שכר לימוד - איז בכלל נישט קיין שאלה צי מען זאל נעמען הילף פון די רעגירונג, אודאי דארף מען נעמען הילף אז מען זאל קענען באצאלן שכר לימוד; דו קענסט דאך נישט זיין א שיינער איד אויפן חשבון פון די ישיבה וואו דו שיקסט דיינע קינדער. עס זענען דא מענטשן וואס זענען מזלזל אין שכר לימוד, מען לייגט דאס די לעצטע זאך אויפן ליסט פון די הוצאות וואס מען דארף באצאלן.

מענטשן מיינען אז שכר לימוד איז א נדבה זאך, מען קוקט דאס אן ווי געבן צדקה; באמת איז עס נישט אזוי, שכר לימוד איז נישט קיין צדקה, שכר לימוד איז נישט קיין נדבה, נאר עס איז חוב פאר עלטערן צו צאלן שכר לימוד, און אויב מען צאלט נישט איז עס גניבה וגזילה, חוץ פון דעם וואס בדרך כלל קענען מוסדות נישט באצאלן די מלמדים צייטליך, ווייל די עלטערן מאכן זיך נישט וואוסענדיג ווען מען בעט שכר לימוד. ווער ליידט דערפון? נאר די קינדער, ווייל דער מלמד זיצט אין כתה, און אנשטאט ער זאל זיין רואיג און וויסן ביי זיך אז ער גייט באקומען זיין געהאלט סוף וואך און ער גייט קענען דעקן זיינע הוצאות וכו', און אזוי ארום קען ער זיך אפגעבן מיט די קינדער אזוי ווי עס דארף צו זיין, ווערט ער נעבעך נערוועז פון זיינע חובות, און ער איז נישט רואיג אין כתה; ווער ליידט? די קינדער. דער מלמד הייבט אן שרייען, און אסאך מאל אפילו פארשעמט ער קינדער וכו'.

עלטערן דארפן טראכטן עצות 'ווי אזוי קענען מיר מאכן אז דער מלמד פון אונזערע קינדער זאל זיצן אין כתה רואיג אן קיין דאגות און אן קיין חובות'; פאר אלעס אויף דער וועלט געבן מענטשן אויס געלט, פאר הבל הבלים; פארוואס זאל מען נישט געבן עפעס פאר די מלמדים וואס לערנען מיט די קינדער און ליידן פון די קינדער וכו', מאך זיך א חשבון 'מה דאך די פאר שעה ווען די קינדער זענען אין שטוב שפירט א מענטש ווי זיי נעמען אים ארויס פון די כלים וכו', וואס זאל דער מלמד זאגן ווען ער זיצט א גאנצן טאג מיט דעם קינד, און נישט נאר מיט איין קינד נאר מיט דרייסיג קינדער'... עלטערן וואלטן ווען געדארפט טון אלעס אויף דער וועלט אז דער מלמד זאל האבן ישוב הדעת.

דערפאר איז א מצוה פאר יעדן איינעם צו העלפן דעם מוסד וואו ער שיקט זיינע קינדער אז זיי זאלן קענען צאלן צייטליך די מלמדים און טיטשערס, און אויב מען קען נישט באצאלן שכר לימוד, זאל מען אן קיין שום ספק נעמען הילף פון די רעגירונג, און בזכות דעם וועט מען זוכה זיין צו האבן נחת פון די קינדער.

דאס וואס דיינע חברים זאגן דיר אז אויב מען נעמט הילף פון די שטאט קען מען נישט וואקסן אין ביזנעס, און זיי ראטן דיר זאלסט הונגערן וכו' ביז דו וועסט מצליח זיין; וואס זאל איך דיר זאגן, א מענטש דארף זיין א מכיר את מקומו, און אויב מען האט נישט וואס צו עסן איז נאריש זיך צו עקשנ'ען אז מען נעמט נישט קיין הילף פון די רעגירונג, און אודאי אויב מען האט נישט קיין געלט צו צאלן שכר לימוד און מען וויל זיין א כלומר'ישע שיינער איד, און זיך אויפטון פאר די חברים אז מען נעמט נישט קיין הילף וכו', דעמאלט איז מען א גנב.

איך האב אויפגעשטעלט מוסדות מיט גרויס מסירות נפש, דו קענסט זיך נישט פארשטעלן וואס איך בין אריבער וכו' וכו'; איינע פון מיינע שווערסטע זאכן וואס איך בין אריבער איז געווען ווען איך בין געווען שולדיג פאר מיינע מלמדים זייער געהאלט. עס האט געקענט אריבער גיין א גאנצע ווינטער סעזאן - פון סוכות ביז פסח, וואס ואין בידי לפורטה אפילו שוה פרוטה, איך האב נישט געהאט קיין געלט צו באצאלן; די מלמדים פלעגן קומען קלאפן אויף מיין טיר יעדן ערב שבת פרעגן צי איך האב כאטש א פיפציגער, א צוואנציגער, זיי זאלן האבן אויף שבת צו מאכן; איך האב געהאט א נס אז זיי זענען מיר געווען געטריי, און זיי האבן מיר געוואלט העלפן אויפשטעלן מוסדות, זענען זיי געבליבן ארבעטן ביי מיר. איך פלעג מיך באהאלטן אז זיי זאלן מיך נישט טרעפן, און איך פלעג וויינען צום אייבערשטן ער זאל מיר נישט פארשעמען; איך פלעג מיך אראפ לייגן אויף דער ערד וויינען צום אייבערשטן אז איך וויל נישט זיין א גנב, איך וויל באצאלן מיינע ארבעטער; ביז דער אייבערשטער האט מיר געהאלפן אז איך האב זיי אלע באצאלט מיט ניסי ניסים.

איך האב געהאט קליינע קלאסן וואס זענען באשטאנען פון פיר קינדער פער קלאס, עס איז נישט געווען מעגליך אז איך זאל קענען באצאלן די איינגעשטעלטע, ווייל אפילו לאמיר זאגן אז אלע פיר קינדער צאלן שכר לימוד, יעדע קינד באצאלט צוויי הונדערט דאללער א חודש, איז עס אכט הונדערט דאללער א חודש, דא דארף איך באצאלן יעדע וואך די סכום; בין איך געגאנגען בעטן די עלטערן זיי זאלן נעמען הילף פון די רעגירונג, ווייל נישט אלע עלטערן זענען געווען ביכולת צו צאלן; א טייל האבן גענומען הילף, און אזוי האבן זיי באצאלט זייער שכר לימוד. דאס מערסטע האט מיך געבאדערט ווען איך האב געזען עלטערן וואס מאכן זיך נישט וואוסענדיג, זיי שיקן אלע אינגלעך און מיידלעך אין אונזער מוסד, זייער חוב פון שכר לימוד האלט ביי פיפציג טויזענט דאללער, און אין קול ואין עונה; מען בעט זיך ביי זיי 'נעמט הילף פון די שטאט', זאגן זיי: "מיר זענען בכבוד'יגע מענטשן וכו'"; פרעג איך דיר: "זענען זיי גערעכט?" איך שפיי בלוט יעדן טאג, און ווען עס קומט סוף וואך דארף איך קענען באצאלן די מלמדים און טיטשערס, און עס איז פשוט נישט דא פון וואו דאס צו דעקן, אסאך מאל קען מען שפירן ווי דער מוח קען עס מער נישט דערהייבן, בשעת ווען עס זענען דא עלטערן וואס אויב זיי צאלן ווען שכר לימוד אדער זיי נעמען הילף פון די שטאט, וואלט דער מוסד געקענט צאלן אלע מלמדים און טיטשערס וועכנטליך אזוי ווי עס דארף צו זיין.

דער אייבערשטער זאל דיר געבן שפע אז דו זאלסט נישט דארפן נעמען פון קיינעם קיין הילף, זאלסט האבן פאר דיר און קענען העלפן אנדערע אידן - בזכות וואס דו לערנסט תורה; דער רבי זאגט (ספר המידות, אות ממון, סימן צז): "מִי שֶׁאֵין לוֹ פַּרְנָסָה, יַעֲסֹק בַּתּוֹרָה, וְאַחַר כָּךְ יִתְפַּלֵּל עַל פַּרְנָסָה, בְּוַדַּאי יִתְקַבֵּל תְּפִלָּתוֹ", ווער עס וויל פרנסה, זאל לערנען תורה, און נאכדעם זאל ער בעטן דעם אייבערשטן, וועט דער אייבערשטער זיכער צו הערן זיין געבעט.

דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט מצליח זיין אין אלע דיינע וועגן.

בעזהשי"ת

יום ד' פרשת וזאת הברכה-א, ז' תשרי, שנת תשע"ח לפ"ק

לכבוד מרדכי נרו יאיר

איך האב דערהאלטן דיין בריוו.

דאס וואס דו פרעגסט מיר וואו איז דער מקור אז מען קען שוין אנהייבן מעביר סדרה זיין פרשת בראשית פאר שמחת תורה; מוהרא"ש זכרונו לברכה פלעגט יעדעס יאר מעורר זיין אלע תלמידי היכל הקודש אז מען זאל שוין אנהייבן מעביר סדרה זיין זונטאג חול המועד סוכות, אזוי ווי דער מחבר פסק'נט (אורח חיים הלכות שבת, סימן רפה, סעיף ג): "מִיוֹם רִאשׁוֹן וְאֵילָך נִקְרָא עִם הַצִּבּוּר", פון זונטאג קען מען שוין מעביר סדרה זיין; אפילו מען האט נאך נישט אנגעהויבן ליינען פרשת בראשית.

מוהרא"ש פלעגט זאגן אז די סיבה פארוואס מענטשן זענען מזלזל אין דעם מצוה איז, ווייל מענטשן זוכן שלימות, מען וויל מקיים זיין די מצוה אזוי ווי דער הייליגער אריז"ל האט געזאגט, אז מען זאל מעביר סדרה זיין ערב שבת, און וויבאלד עס איז זייער שווער פאר רוב מענטשן מעביר סדרה זיין ערב שבת, בפרט ווינטער ווען דער זמן איז זייער פרי, דערפאר זענען מענטשן נישט מעביר סדרה, און מען איז מזלזל אין דעם.

אויף דעם איז די עצה צו טון אזוי ווי עס שטייט אין שלחן ערוך (שם) אז מען זאל אנהייבן פון זונטאג מעביר סדרה זיין, אזוי איז מען זוכה צו מקיים זיין די מצוה בשלימות, אזוי ווי די משנה ברורה (שם) ברענגט אראפ פון ספר מטה יהודה: "אִם הוּא קוֹרֵא מִתְּחִלַּת הַשָּׁבוּעַ וְהָלְאָה, הוּא גַם כֵּן בִּכְלָל מִצְוָה מִן הַמֻּבְחָר".

ר' נתן זאגט (ליקוטי הלכות תרומות ומעשרות, הלכה ג): דאס וואס מענטשן זענען זייער ווייט פונעם אייבערשטן, דאס קומט פון דעם וואס מענטשן ווילן שלימות, זיי ווילן דינען דעם אייבערשטן נאר אויב זיי קענען עס טון מיט אלע חומרות און אלע הידורים. ער געבט א משל, ווען א מענטש וואלט ווען געוואוסט ווי חשוב עס איז אויבן אין הימל ווען ער געבט א פרוטה לצדקה, וואסערע רעש דאס מאכט אויבן אין אלע עולמות, וואלט ער זיכער געגעבן כסדר פרוטות לצדקה. אזוי אויך, ווען א מענטש וואלט ווען געוואוסט וואס עס געשעהט אין הימל ווען ער לערנט א דף גמרא, וואסערע שמחה עס ווערט אין אלע עולמות עליונים, וואלט ער זיכער מקפיד געווען צו לערנען יעדן טאג א דף גמרא. נאר די סיבה - זאגט ר' נתן – פארוואס מענטשן טוען דאס נישט איז, ווייל דער מענטש טראכט צו זיך 'וואס איז שוין איין פרוטה? וואס איז שוין איין דף גמרא? איך דארף טון אסאך אויף אמאל וכו', איך דארף טון די מצות מיטן גאנצע שלימות', און וויבאלד ער קען עס נישט טון בתכלית השלימות, טוט ער גארנישט, עיין שם.

דאס זעלבע איז מיט רעדן צום אייבערשטן. ווען א מענטש וואלט געוואוסט וואס עס געשעהט אין הימל ווען ער רעדט א ווארט צום אייבערשטן, וואלט ער גערעדט נאך א ווארט און נאך א ווארט צום אייבערשטן, נאר וויבאלד א מענטש מיינט אז ער דארף רעדן א גאנצע שעה אויף איין מאל, און ער קען נישט, טוט ער גארנישט.

מוהרא"ש פלעגט יעדע יאר זיך בעטן אז מען זאל שוין אנהייבן זונטאג חול המועד סוכות מעביר סדרה זיין פרשת בראשית שנים מקרא ואחד תרגום מיט רש"י, עס איז א לאנגע סדרה, און אז מען ענדיגט די ערשטע פרשה, וועט מען א גאנץ יאר מעביר סדרה זיין, און אז מען איז נישט מעביר סדרה די ערשטע וואך איז מען שוין די צווייטע וואך אויך נישט מעביר סדרה, און אזוי ווייטער. דערפאר בעט איך דיר זייער, זאלסט שוין במשך די וואך און קומענדיגע וואך ענדיגן פרשת וזאת הברכה, אז זונטאג חול המועד סוכות זאלסטו אנהייבן נאכאמאל חמשה חומשי תורה. ווען מענטשן וואלטן ווען געוואוסט וואס מען איז זוכה דורך מעביר סדרה זיין, סיי די יראת שמים וואס מען באקומט דורכדעם, סיי די סגולה פון אריכות ימים און סיי פרנסה בריווח, וואלט יעדער איינער מקפיד געווען אויף די מצוה.

געדענק וואס דער רבי זאגט (ליקוטי מוהר"ן, חלק ב', סימן יב): "עִקָּר הַיַּהֲדוּת הוּא רַק לֵילֵך בִּתְמִימוּת וּבִפְשִׁיטוּת, בְּלִי שׁוּם חָכְמוֹת", דער עיקר פון אידישקייט איז צו גיין בתמימות ופשיטות, אן קיין חכמות. און די אלע וואס האבן צום סוף אפגעלאזט זייער אידישקייט, איז געווען ווייל זיי זענען געגאנגען מיט חכמות.

דער אייבערשטער זאל העלפן אז דו זאלסט מצליח זיין אין אלע דיינע וועגן.

א גמר חתימה טובה און א גוט געבענטשט יאר.

  בעזהשי"ת

יום ב' פרשת וזאת הברכה-א, ה' תשרי, שנת תשע"ח לפ"ק

לכבוד הבחור היקר לי מאוד אהרן נרו יאיר

איך האב ערהאלטן דיין בריוו.

אשריך ואשרי חלקך אז דו האסט זוכה געווען צו לערנען יעדן טאג גאנץ מסכת תענית, פערציג טעג ברציפות - פון חמשה עשר באב ביז ראש השנה, דו האסט געטון די סגולה וואס מוהרא"ש זכרונו לברכה האט צוגעזאגט פאר אלע בחורים, אז ווער עס וועט לערנען יעדן טאג גאנץ מסכת תענית פערציג טעג ברציפות פון ט"ו אב ביז ראש השנה, איז ער מבטיח א שידוך.

געווען איז דאס זומער שנת תשע"א, מיר זענען געווען אין קעמפ "מחנה תפארת התורה ברסלב" - עלענוויל ניו יארק, די דריטע יאר פון ווען איך האב געעפענט די ישיבה. דעמאלט איז נישט געווען קיין איין חתן אין ישיבה, ווייל מען האט זייער מבזה געווען די ישיבה, און מען האט ארויסגעלאזט א שלעכטע נאמען אויף מיר און אויף די ישיבה וכו', וואס דאס האט געברענגט אז מענטשן האבן מורא געהאט צו נעמען א בחור פון ישיבה פאר אן איידעם. יעדעס מאל מען האט אנגעטראגן א שידוך פאר איינעם, און יענער האט געהערט אז דער בחור לערנט אין ברסלב, האט יענער גלייך אראפגעהאקט דעם טעלעפאן.

איך פלעג כסדר פרעגן פון מוהרא"ש: "וואס וועט דא זיין, קיינער וויל נישט נעמען קיין בחור פון ישיבה?!" און מוהרא"ש פלעגט מיר ענטפערן: "וועסט נאך זען, עס וועט קומען א צייט, וואס די מיידליך וועלן נאר וועלן בחורים פון דיין ישיבה", דעמאלט האט דאס אויסגעקוקט ווי מוהרא"ש וויל מיר סך הכל מחזק זיין וכו', ווייל במציאות, אז עס זאל טאקע אזוי זיין האט מען דעמאלט נישט געקענט טראכטן, אבער היינט צו טאגס זעט מען וואס הייסט א ברכה פון א צדיק; צענדליגער שידוכים זענען געווארן נאר ווייל די מיידלעך האבן זיך איינג'עקשנ'ט אז זיי ווילן נאר א בחור פון ישיבה, ווייל זיי הערן די דרשות פון ישיבה, און זיי הערן ווי אזוי די בחורים וואקסן אויף מיט מידות טובות, מיט שכל, וואס מען הערט נישט אין אנדערע פלעצער וכו'.

איך האב דעמאלט געשריבן בריוון פאר מוהרא"ש זכרונו לברכה אז די בחורים וויינען צו מיר, זיי ווילן חתונה האבן וכו', און מוהרא"ש האט מיר געשריבן אז ער גייט קומען חמשה עשר באב אין קעמפ מאכן א סעודה, און ער גייט ברענגען שידוכים. אזוי איז געווען, מוהרא"ש איז געקומען אין קעמפ, און מען האט געמאכט א סעודה לכבוד חמשה עשר באב, ביי די דרשה האט מוהרא"ש געזאגט אזוי: "איך זאג צו פאר אלע בחורים וואס זענען זיבעצן יאר און העכער, יעדער בחור וואס וועט יעדן טאג לערנען גאנץ מסכת תענית - פון ט"ו אב ביז ראש השנה, זאג איך צו אז ער וועט טרעפן זיין שידוך גלייך נאך ראש השנה"; וואס זאל איך דיר זאגן, כאשר אמר כן היה, עס האט זיך גלייך אנגעפאנגען שידוכים איינס נאכן צווייטן, און אלע זענען חתנים געווארן און חתונה געהאט, און זיי האבן א שיינע לעבן.

עס זענען געווען אפאר בחורים וואס האבן נישט געטראפן זייער שידוך גלייך דעמאלט, אין אנהייב האבן זיי געהאט קשיות - וואס הייסט? וואו איז מיין שידוך? איך האב דאך געזאגט מסכת תענית פערציג מאל? למעשה, שפעטער ווען זיי האבן געטראפן זייער שידוך, האבן זיי געזען אז זייער כלה איז נאך געווען יונג וכו'.

דערפאר אז דו שרייבסט מיר אז דו האסט געלערנט יעדן טאג מסכת תענית - פון חמשה עשר באב ביז ראש השנה, זאלסטו זיין זיכער אז דו וועסט בקרוב א חתן ווערן.

דער רבי זאגט (ליקוטי מוהר"ן, חלק ב', סימן פז): "דַּע, שֶׁכַּוָּנַת אֱלוּל הֵם תִּקּוּן לִפְגַם הַבְּרִית", חודש אלול איז מסוגל צו פארעכטן פגם הברית, "וְלִפְעָמִים, מֵחֲמַת זֶה הַפְּגָם יוּכַל לְאַבֵּד אֶת זִוּוּגוֹ, כִּי מֵאַחַר שֶׁנָּטָה מִזִּוּוּגוֹ קָשֶׁה לוֹ לִמְצֹא אֶת זִוּוּגוֹ", ווען א מענטש זינדיגט אין פגם הברית פארלירט ער זיין שידוך, "וַאֲפִילּוּ אִם יִמְצָא אֶת זִוּוּגוֹ, תִּהְיֶה לוֹ מְנַגֶּדֶת וְלא תִּהְיֶה נוֹטָה אַחַר רְצוֹנוֹ", און אפילו איינער וואס האט שוין זיין שידוך, ער האט שוין חתונה געהאט, אויב איז ער פוגם בברית וועט זיך זיין ווייב קריגן מיט אים וכו'. זאגט דער רבי: "וְחֹדֶשׁ אֱלוּל שֶׁאָז יְכוֹלִין לְתַקֵּן זֶה", חודש אלול קען מען פארעכטן וואס מען האט פוגם געווען בפגם הברית, "אֲזַי מוֹצֵא זִוּוּגוֹ, וְהִיא אֵינָהּ כְּנֶגְדּוֹ, רַק כִּרְצוֹנוֹ", דעמאלט איז מען זוכה צו טרעפן א שידוך.

זאגט דער רבי אז דאס איז מרומז אינעם פסוק וואס אברהם אבינו האט געזאגט פאר אליעזר ער זאל גיין זיכן א שידוך פאר יצחק אבינו (בראשית כד, ח): "וְ'אִם לֹ'א "תֹאבֶה הָאִשָּׁה" לָ'לֶכֶת אַ'חֲרֶיך", די ראשי תיבות פונעם פסוק איז אלול, און אינמיטן שטייט די ווערטער "תֹאבֶה הָאִשָּׁה", דאס קומט אונז ווייזן אז אלול איז מסוגל צו טרעפן א שידוך, ווייל אז מען טוט תשובה, מען געבט זיך אונטער צום אייבערשטן און מען וויל גארנישט, מען וויל נאר טון דעם רצון השם, איז מען זוכה צו טרעפן א שידוך, און מען איז זוכה צו האבן שלום בית.

דער אייבערשטער זאל העלפן דו זאלסט בקרוב א חתן ווערן, און זוכה זיין צו אויפשטעלן א בית נאמן בישראל, אמן.

א גמר חתימה טובה און א גוט געבענטשט יאר.

  בעזרת השם יתברך

יום א' פרשת האזינו, כ"ו אלול, שנת תשע"ז לפ"ק

לכבוד מאיר נרו יאיר

וואויל איז דיר און וואויל איז דיין חלק אז דו ביסט זוכה צו לערנען יעדן טאג אביסל חומש, און דו ביסט מעביר סדרה יעדן טאג אביסל - זונטאג ביז שני, מאנטאג ביז שלישי, און אזוי ווייטער.

אין שולחן ערוך ווערט גע'פסק'נט (אורח חיים, סימן רפ"ה, סעיף ג): "מִיּוֹם רִאשׁוֹן וְאֵילַךְ חָשׁוּב עִם הַצִּבּוּר", פון זונטאג קען מען שוין אנהייבן מעביר סדרה זיין. דער משנה ברורה ברענגט אראפ (שם) פונעם הייליגן ווילנער גאון זכר צדיק לברכה, אז ער האט זיך אזוי געפירט, יעדן טאג האט ער מעביר סדרה געווען אביסל; זונטאג ביז שני, מאנטאג ביז שלישי, דינסטאג ביז רביעי און אזוי ווייטער. אז מען גייט אויף דעם וועג, דעמאלט איז מען מעביר סדרה יעדע וואך, און ווען עס קומט סוף יאר איז א מורא'דיגע שמחה אז מען האט מסיים געווען חמשה חומשי תורה.

וואויל איז דיר אז דו לערנסט אויך רש"י; אין שלחן ערוך שטייט (שם, סעיף ב): "וִיְרֵא שָׁמַיִם יִקְרָא תַּרְגוּם, וְגַם פֵּירוּשׁ רַשִּׁ"י", א ירא שמים זאל מעביר סדרה זיין סיי תרגום און סיי מיט רש"י. דו קענסט זיך נישט פארשטעלן דאס גרויסקייט פון לערנען חומש רש"י; מען זאגט נאך פון הייליגן שר שלום פון בעלזא זכותו יגן עלינו, אז ער האט געזאגט: "ווער עס וועט לערנען און ענדיגן יעדע וואך חומש מיט רש"י, איז פארזיכערט אז ער וועט זיצן אויף יענע וועלט אין די היכל פון רש"י", אויך שטייט פון הייליגן רבי פנחס'ל קאריצער זכותו יגן עלינו אז לערנען חומש רש"י יעדע וואך איז מסוגל צו האבן אמונה.

אזוי אויך זאגט מען נאך פון צדיקים אויף דעם לשון וואס שטייט אין מבחר: "וִיְרֵא שָׁמַיִם יִקְרָא תַּרְגוּם, וְגַם פֵּירוּשׁ רַשִּׁ"י", א ירא שמים זאל מעביר סדרה זיין סיי תרגום און סיי מיט רש"י, אז דאס אליין מאכט א מענטש ער זאל ווערן א ירא שמים.

מען זאגט נאך פון הייליגן רבי ישכר דוב מבעלזא זכותו יגן עלינו, וואס ער האט געזאגט, אז א טאג וואס מען לערנט חומש מיט רש"י, איז מען פארזיכערט אז אין דעם טאג וועט מען נישט זינדיגן.

און עס איז באוואוסט אז דער הייליגער בעל התניא זכותו יגן עלינו האט איינגעפירט א סדר פאר זיינע תלמידים אז זיי זאלן יעדן טאג לערנען חומש מיט רש"י איינגעטיילט אויפן וואך, און אזוי האבן אלע רבי'ס פון חב"ד זיך געפירט, און אזוי פירן זיך היינט אויך חסידי חב"ד, יעדן טאג צו לערנען חומש רש"י איינגעטיילט אויפן וואך, ווייל דאס ברענגט יראת שמים.

ווען מען איז מעביר סדרה און מען לערענט רש"י, איז דאס נישט קיין הפסק - פארקערט דאס איז די מצוה, צו לערנען חומש מיט רש"י. בכלל דארף מען וויסן אז אפילו מען איז מפסיק איז מען יוצא, אזוי ווי מען זעט אין שלחן ערוך (שם): "מְלַמְּדֵי תִּינוֹקוֹת אֵין צְרִיכִים לַחֲזֹר וְלִקְּרוֹת הַפָּרָשָׁה בְּשַׁבָּת", א מלמד וואס לערנט די גאנצע פרשה מיט די קינדער דארף נישט מעביר סדרה זיין, ווייל ער האט דאס שוין געלערנט מיט די קינדער; זעט מען פון דעם, אז אפילו מען איז מפסיק, און אפילו מען זאגט עס נישט מיט קיין טעמים (טראפן) איז מען יוצא לכתחילה.

עס איז ידוע דעם סיפור ביי סאטמארע חסידים אז דער הייליגער קדושת יום טוב זכותו יגן אלינו האט געשיקט זיינע צוויי קינדער דער 'עצי חיים' און דעם בעל 'דברי יואל', ווען זיי זענען נאך געווען גאר קליין, זיי זאלן גיין נעמען א ברכה פון דעם הייליגן צדיק רבי מרדכי'לע מנאדבורנא זכותו יגן עלינו, ער האט זיי געבענטשט און זיי געזאגט די ווערטער: "קינדערלעך, פילעוועט זיך אין חומש רש"י (לערענט אסאך חומש רש"י), איך האב געקענט גרויסע גאונים וואס זיי האבן נישט געוואוסט וואו דער אייבערשטער וואוינט, ווייל זיי האבן נישט געלערנט חומש רש"י".

אזוי אויך דערציילט מען אז דער הייליגער ר' מרדכי'לע מנאדבורנא זכותו יגן עלינו איז אמאל געווען אין שטאט חוסט, וואו דער הייליגער ערוגת הבושם איז געווען רב, דער ערוגת הבושם זכותו יגן עלינו האט געהאט א ישיבה פון עטליכע הונדערט בחורים, און דער צדיק ר' מרדכי'לע איז געקומען באזוכן דעם ערוגת הבושם, און דער ערוגת הבושם האט אים געבעטן ער זאל באזוכן זיין ישיבה, ער זאל זיין ווי פלייסיג זיי לערנען, און ווי ערליך זיי פירן זיך אויף, ווען ר' מרדכי'לע איז ארויסגעקומען האט אים דער ערוגת הבושם געפרעגט: "נו, וואס זאגט איר אויף מיינע בחורים?" האט אים ר' מרדכי'לע געענטפערט: "זיי האבן נישט קיין יראת שמים!" הערנדיג דאס איז דער ערוגת הבושם געווארן זייער דערשראקן און פארוואונדערט, ווי אזי קען זיי אזא זאך? און ער פרעגט דעם הייליגן ר' מרדכי'לע: "רבי, פארוואס זאגט איר אזוי?!" האט ער אים געענטפערט: "ווייל זיי לערנען נישט קיין חומש רש"י!" דער ערוגת הבושם האט זיך זייער געוואונדערט אויף דעם, און ער האט נאכגעפארשט ביי זיינע תלמידים אויב זיי ענדיגן יעדע וואך חומש רש"י, האבן זיי אים געענטפערט אז נישט, ווייל די וועכנטליכע פארהער איז פארגעקומען פרייטאג צופרי, און עס קומט זיי נישט אויס קיין צייט ווען צו קענען מעביר סדרה זיין, האט שוין דער ערוגת הבושם פארשטאנען אז ר' מרדכי'לע ווייסט וואס ער רעדט, און ער האט איינגעפירט אין זיין ישיבה אז מען זאל פארהערן זונטאג, און מען זאל יעדן טאג לערנען חומש רש"י.

בנוגע וואס דו פרעגסט פון ווען מען קען שוין מעביר סדרה זיין פרשת וזאת הברכה; מען קען שוין מעביר סדרה זיין פון ווען מען הייבט אן ליינען וזאת הברכה, מען דארף נישט ווארטן ביז שמחת תורה. אויך קען מען שוין אנהייבן פרשת בראשית מיום ראשון ואילך, מען דארף נישט ווארטן ביז שמחת תורה, בפרט היי יאר ווען שמחת תורה געפאלט אויס פרייטאג, און עס בלייבט איבער נאר שבת צו מעביר סדרה זיין פרשת בראשית, החכם עיניו בראשו שוין אנצוהייבן פון זונטאג חול המועד סוכות יעדן טאג מעביר סדרה זיין שנים מקרא ואחד תרגום.

עס איז דא אסאך וואס האלטן נישט אזוי, אבער אזוי האב איך מקבל געווען פון מוהרא"ש זכותו יגן עלינו. מוהרא"ש איז געווען זייער שטארק אין דעם אז מען זאל שוין אנהייבן פאר שמחת תורה בראשית, בפרט ווען שמחת תורה געפאלט אויס אזוי ווי די יאר הבא עלינו לטובה - פרייטאג, מען געבט זיך איין דריי און מען ליינט שוין ביי מנחה פרשת נח.

וואויל איז פאר דעם וואס לאזט זיך נישט נארן און פירט זיך בתמימות ופשיטות וועט ער שיין מצליח זיין.

דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט מצליח זיין אין אלע דיינע וועגן.

א כתיבה וחתימה טובה און א גוט געבענטשט יאר.

  בעזהשי"ת

יום ד' פרשת כי תבוא לאומאן, ט"ו אלול, שנת תשע"ז לפ"ק

לכבוד חיים נרו יאיר

איך האב ערהאלטן דיין בריוו.

איך פריי מיר זייער צו הערן אז דו ביסט זיך מחזק מיט די עצות וואס דער הייליגער רבי לערנט אונז, בפרט אז דו האסט אנגעפאנגען צו לערנען אויפן סדר דרך הלימוד וואס דער הייליגער רבי האט אונז געגעבן.

וויסן זאלסטו אז דאס איז נישט מיין מהלך הלימוד, נאר דאס האט אונז דער רבי געגעבן; קוק אריין אין שיחות הר"ן (סימן עו), וואס דער רבי זאגט דארט: "שֶׁאֵין צְרִיכִין בְּלִמּוּד רַק הָאֲמִירָה לְבַד, לוֹמַר הַדְּבָרִים כְּסֵדֶר, וּמִמֵּילָא יָבִין", מען דארף נישט פארשטיין ווען מען לערענט, מען דארף נאר זאגן די ווערטער פון די הייליגע תורה און צום סוף וועט מען פארשטיין, "וְלֹא יְבַלְבֵּל דַּעְתּוֹ בִּתְחִלַּת לִמּוּדוֹ שֶׁיִּרְצֶה לְהָבִין תֵּכֶף, וּמֵחֲמַת זֶה יִקְשֶׁה לוֹ הַרְבֵּה תֵּכֶף וְלֹא יָבִין כְּלָל, רַק יַכְנִיס מֹחוֹ בְּהַלִּמּוּד, וְיֹאמַר כְּסֵדֶר בִּזְרִיזוּת וּמִמֵּילָא יָבִין", מען זאל נישט ווערן צעבראכן ווען מען זעט אז מען פארשטייט נישט וואס מען לערנט, וואס דאס אליין - אז מען וויל גלייך פארשטיין - מאכט אז עס זאל זיין שווער צו פארשטיין דאס לערנען, נאר מען זאל בלויז זאגן די ווערטער כסדרן, און מען וועט פון זיך אליין פארשטיין, "וְאִם לֹא יָבִין תֵּכֶף, יָבִין אַחַר כָּךְ, וְאִם יִשָּׁאֲרוּ אֵיזֶה דְּבָרִים, שֶׁאַף עַל פִּי כֵן לֹא יוּכַל לַעֲמֹד עַל כַּוָּנָתוֹ - מַה בְּכָךְ?" און אויב מען פארשטייט נישט דעם ערשטן מאל, וועט מען עס פארשטיין ביים צווייטן מאל, און אויב מען וועט נישט פארשטיין דעם צווייטן מאל, איז אויך גארנישט, "כִּי מַעֲלַת רִבּוּי הַלִּמּוּד עוֹלָה עַל הַכֹּל, וּכְמוֹ שֶׁאָמְרוּ רַבּוֹתֵינוּ זִכְרוֹנָם לִבְרָכָה: 'לִגְּמוֹר וַהֲדַר לִסְבֹּר, וְאַף עַל גַּב דְּלָא יָדַע מַה קָאָמַר' שֶׁנֶּאֱמַר: 'גָּרְסָה נַפְשִׁי לְתַאֲבָה'", אזוי ווי חכמינו זכרונם לברכה זאגן אז א מענטש זאל קודם אסאך זאגן די ווערטער פון די הייליגע תורה אפילו ער פארשטייט נישט וואס ער לערנט, און דערנאך זאל ער לערנען צו פארשטיין, "כִּי עַל יְדֵי רִבּוּי הַלִּמּוּד, שֶׁיִּלְמַד בִּמְהִירוּת וְיִזְכֶּה לִלְמֹד הַרְבֵּה, עַל יְדֵי זֶה יִזְכֶּה לַעֲבֹר כַּמָּה פְּעָמִים אֵלּוּ הַסְּפָרִים שֶׁלּוֹמֵד – לְגָמְרָם, וְלַחֲזֹר לְהַתְחִיל וּלְגָמְרָם פַּעַם אַחַר פַּעַם, וְעַל יְדֵי זֶה מִמֵּילָא יָבִין וכו'", ווייל אז מען געוואוינט זיך צו צו לערנען שנעל, קען מען זוכה זיין צו לערנען זייער אסאך, ווייל אזוי איז מען איז זוכה צו איבערגיין יעדע זאך זייער אסאך מאל, ביז מען איז זוכה צו פארשטיין וואס מען לערנט.

"וְדִבֵּר הַרְבֵּה מְאֹד בְּעִנְיָן זֶה, וְאִי אֶפְשָׁר לְבָאֵר דְּבָרִים אֵלּוּ בִּכְתָב הֵיטֵב, אֲבָל בֶּאֱמֶת הוּא דֶּרֶךְ עֵצָה טוֹבָה מְאֹד בְּעִנְיַן הַלִּמּוּד, כִּי עַל יְדֵי זֶה יְכוֹלִים לִזְכּוֹת לִלְמֹד הַרְבֵּה מְאֹד, לִגְמֹר כַּמָּה וְכַמָּה סְפָרִים, וְגַם יִזְכֶּה לְהָבִין הַדְּבָרִים יוֹתֵר, מֵאֲשֶׁר הָיָה לוֹמֵד בְּדִקְדּוּק גָּדוֹל, כִּי זֶה מְבַלְבֵּל מְאֹד מִן הַלִּמּוּד", דער רבי האט זייער אסאך גערעדט פונעם דרך הלימוד, אז מען זאל נישט זוכן צו פארשטיין גלייך ווען מען לערנט, נאר מען זאל לערנען אסאך אן פארשטיין, ביז מען וועט זוכה זיין צו פארשטיין; ווען מען לערנט אויף דעם סדר דרך הלימוד איז מען זוכה אנצוקומען אסאך מער ווי ווען מען לערנט שטייט און מען קלערט אריין אין יעדע ווארט, וואס דאס שטערט נאר דאס לערנען, "וְכַמָּה בְּנֵי אָדָם פָּסְקוּ מִלִּמּוּדָם לְגַמְרֵי עַל יְדֵי רִבּוּי הַדִּקְדּוּקִים שֶׁלָּהֶם, וּמְאוּמָה לֹא נִשְׁאַר בְּיָדָם", און זייער אסאך מענטשן האבן אינגאנצן אויפגעהערט צו לערנען צוליב דעם וואס זיי האבן געלערנט און געקוועטשט וכו'.

"אֲבָל כְּשֶׁיַּרְגִּיל עַצְמוֹ לִלְמֹד בִּמְהִירוּת כַּנִּזְכָּר לְעֵיל - בְּלִי דִּקְדּוּקִים הַרְבֵּה, הַתּוֹרָה תִּתְקַיֵּם בְּיָדוֹ, וְיִזְכֶּה לִלְמֹד הַרְבֵּה מְאֹד, גְּמָרָא וּפוֹסְקִים כֻּלָּם, וְתַנַ"ךְ ּמִדְרָשִׁים וְסִפְרֵי הַזוֹהַר וְקַבָּלָה, וּשְׁאָר סְפָרִים כֻּלָּם", אבער אז א מענטש געוואוינט זיך צו, צו לערנען שנעלערהייט - אזוי ווי אויבן דערמאנט, וועט ער זוכה זיין צו לערנען זייער אסאך, און ער וועט לערנען די גאנצע תורה - גמרא מיט אלע פוסקים, תנ"ך מיט אלע מדרשים, און זוהר הקדוש, "וּכְבָר מְבֹאָר שִׂיחָתוֹ שֶׁל רַבֵּנוּ זִכְרוֹנוֹ לִבְרָכָה, שֶׁטּוֹב לָאָדָם שֶׁיַּעֲבֹר בְּחַיָּיו בְּכָל הַסְּפָרִים שֶׁל הַתּוֹרָה הַקְּדוֹשָׁה", אזוי ווי דער רבי האט געוואלט אז מיר זאלן דורך לערנען כל התורה כולה. עיי"ש.

די אלע וואס האבן גענומען דעם רבינ'ס ווערטער בתמימות ובפשיטות, זיי האבן אנגעפאנגן צו לערנען אויפן סדר דרך הלימוד, האבן זייער שיין מצליח געווען; דערפאר פריי איך מיר זייער, אז דו האסט אנגעפאנגען צו לערנען אויף דעם וועג.

דאס וואס דו פרעגסט צי דו זאלסט אויך לערנען שיעור עיון; דער רבי זאגט (שיחות הר"ן, שם): "גַּם צְרִיכִין לִלְמֹד אֵיזֶה שִׁעוּר בַּיּוֹם, בִּקְצָת עִיּוּן", אויך דארף מען האבן א שיעור אין עיון יעדן טאג; דערפאר זאלסטו זען צו ממשיך זיין סיי מיט דיין שיעור אין גמרא וכו', און ווען דו האסט איבעריג צייט זאלסטו אריין כאפן א פרק משניות.

עס שטייט אין תיקוני זוהר (הקדמה, ה.) אז די ראשי תיבות פון זְ'רָעִים מ'וֹעֵד נָ'שִׁים נְ'זִיקִין קָ'דָשִׁים טָ'הֳרוֹת איז "זְמַן נָקַט"; האב איך געהערט פון א ברסלב'ער חסיד א הערליכע פשט, איינער וואס לערנט משניות האלט די צייט אין די האנט – "זְמַן נָקַט". ווייל וואו ער גייט נעמט ער מיט זיך מיט א קליינע משניות, אזוי האט ער אסאך צייט. מוהרא"ש פלעגט שטענדיג זאגן, אז מען קען וויסן אויף איינעם צי ער דרייט זיך אין "היכל הקודש", אויב זעט מען אים שטענדיג מיט א משניות אין די האנט, איז א סימן אז ער דרייט זיך אין היכל הקודש.

דער אייבערשטער זאל העלפן אז דו זאלסט מצליח זיין אין אלע דיינע וועגן.

א כתיבה וחתימה טובה און א גוט געבענטשט יאר.

  בעזרת ה' יתברך

יום ד' פרשת כי תצא, ח' אלול, שנת תשע"ז לפרט קטן

לכבוד יודל נרו יאיר

איך האב ערהאלטן דיין בריוו.

איך האב זייער הנאה צו הערן אז דו ביסט זיך מחזק מיט די עצות פון הייליגן רבי'ן.

דער הייליגער רבי האט געזאגט (חיי מוהר"ן, סימן שנד): "עַל שְׁנֵי כִּתּוֹת אֲנָשִׁים יֵשׁ לִי רַחֲמָנוּת גָּדוֹל עֲלֵיהֶם, אויף צוויי גרופעס מענטשן האב איך גרויס רחמנות, עַל אֵלּוּ אֲנָשִׁים שֶׁהָיוּ יְכוֹלִים לְהִתְקָרֵב אֵלַי וְאֵינָם מִתְקָרְבִים, אויף מענטשן וואס האבן געקענט מקורב ווערן צו מיר און זיי זענען נישט מקורב געווארן, וְעַל אֵלּוּ הַמְקרָבִים אֵלַי וְאֵינָם מְקַיְּמִים אֶת דְּבָרַי, און אויף די וואס זענען מקורב צו מיר און פאלגן מיך נישט; כִּי אֲנִי יוֹדֵעַ, שֶׁיִּהְיֶה עֵת, בְּעֵת שֶׁיִּהְיֶה הָאָדָם מֻנָּח עַל הָאָרֶץ עִם רַגְלָיו אֶל הַדֶּלֶת, אָז יִסְתַּכֵּל עַל עַצְמוֹ הֵיטֵב, וְיִתְחָרֵט מְאֹד מְאֹד עַל שֶׁלּא זָכָה לְהִתְקָרֵב אֵלַי, אוֹ שֶׁלֹּא קִיֵּם אֶת דְּבָרַי. כִּי אָז יֵדְעוּ שֶׁאִם הָיוּ מְקֹרָבִים אֵלַי וּמְקַיְּמִים אֶת דְּבָרַי, לֹא הָיָה שׁוּם דַּרְגָּא בָּעוֹלָם שֶׁלֹּא הָיִיתִי מְבִיאָם לְאוֹתָהּ הַמַּדְרֵגָה, אֲבָל לֹא יוֹעִיל אָז, ווייל עס וועט קומען די צייט וואס דער מענטש וועט ליגן מיט די פיס צום טיר, דאס מיינט ווען מען וועט שטארבן - וואס דעמאלט לייגט מען אראפ דעם מענטש אויף דער ערד מיט די פיס אויסגעדרייט צום טיר, און דער מענטש וועט זיך דעמאלט אנקוקן ווי אזוי ער זעט אויס, און ער וועט חרטה האבן 'פארוואס האב איך נישט געפאלגט דעם רבי'ן, ווייל ווען איך וואלט ווען געפאלגט דעם רבי'ן וואלט איך זוכה געווען צו צוקומען צו די גרעסטע מדריגות אויף דער וועלט', אבער עס וועט שוין זיין צו שפעט".

וואויל איז דיר און וואויל איז דיין חלק אז דו פאלגסט דעם הייליגן רבי'ן, דו לערענסט משניות און דו ביסט זיך מתבודד; אז מען פאלגט דעם רבי'ן, מען לערנט משניות, און מען איז זיך מתבודד - מען רעדט צום אייבערשטן, איז מען זוכה צו ווערן נאנט צום אייבערשטן און מען לעבט א חיים טובים.

איך געדענק ווען איך בין מקורב געווארן צום הייליגן רבי'ן בין איך געקומען רעדן צו מוהרא"ש זכרונו לברכה, און מוהרא"ש האט מיר געפרעגט וואס איך וויל, איך האב אים אנגעפאנגען אויסצודערציילן מיין הארץ, אז איך וויל זיין א ערליכער איד און עס גייט מיר נישט, זאגט מיר מוהרא"ש: "זאג משניות!" האב איך געמיינט אז מוהרא"ש הערט נישט וואס איך זאג, איך האב געטראכט אז איך דארף עס מער אויסשמועסן בפרטי פרטיות. איך בין געווען זייער צעבראכן, מיין הארץ איז געווען איבערגעפילט מיט ווייטאג, און איך האב שיעור אויסגעפלאצט אין א געוויין, האב איך נאכאמאל געזאגט: "מוהרא"ש, איך וויל זיין אן ערליכער איד", און איך האב אנגעפאנגען צו דערציילן וואס גייט איבער אויף מיר וכו' וכו', זאגט מיר מוהרא"ש – שוין מיט א שטרענגע טאן – "דו הערסט נישט וואס איך זאג דיר? זאג משניות! נאר משניות, אז דו וועסט זאגן אסאך משניות וועסטו זוכה זיין צו א ריינע מח, און נאר טראכטן פונעם אייבערשטן".

דערפאר פריי איך מיר זייער צו הערן אז דו האסט אנגעפאנגען צו לערנען פלייסיג אויפן סדר דרך הלימוד פון הייליגן רבי'ן, וואס זאגט (שיחות הר"ן, סימן עו) אז אפילו מען פארשטייט נישט וואס מען לערנט, זאל מען זאגן די ווערטער פון די הייליגע תורה; און דער רבי ברענגט אראפ (ליקוטי מוהר"ן, חלק א', סימן עד) דעם הייליגן זוהר (פרשת קדושים, פה:) וואס עס ווערט אויבן אין הימל ווען א מענטש זאגט די ווערטער פון די תורה אפילו ער פאשטייט נישט וואס ער זאגט, און אפילו ער זאגט דאס מיט טעותים.

מוהרא"ש זכרונו לברכה האט דערציילט, אז ער האט געהערט פון הרב החסיד ר' לוי יצחק בענדער זכרונו לברכה, אז ער האט געקענט מענטשן וואס האבן נישט געוואוסט פון זייער לעבן צו זאגן פאר זיי זענען מקורב געווארן צום הייליגן רבי'ן, זיי זענען געווען פוסטע יונגען, ליידיגע מענטשן, און ווען זיי זענען מקורב געווארן צום רבי'ן, זיי האבן אנגעפאנגען צו פאלגן דעם רבי'ן בתמימות ובפשיטות, זיי האבן אנגעפאנגען זאגן ח"י פרקים משניות יעדן טאג, און אסאך בלעטער גמרא און סימנים שולחן ערוך, ביז זיי זענען געווארן גרויסע גאונים.

איינמאל האט א בחור געפרעגט ר' לוי יצחק זכרונו לברכה וואס ער זאל ענטפערן ווען מענטשן זאגן אים: "עס הייסט נישט געלערענט" (נאר געדאווענט), האט אים ר' לוי יצחק געזאגט דו זאג: "אִי וֵוייס גָארְנִישְׁט, דֶער בְּרֶסְלֶב'עֶר רֶבִּי הָאט מִיר אַזוֹי גֶעהֵייסְן".

דאס וואס דו פרעגסט מיר וועגן לערנען דעם רבינ'ס ספרים, דו ווייסט נישט ווי אנצוהייבן און דו בעטסט מיר איך זאל דיר אנווייזן ווי און וואס.

דער רבי האט אונז איבער געלאזט אן אוצר פון פינף ספרים: ליקוטי מוהר"ן, חיי מוהר"ן, שיחות הר"ן, סיפורי מעשיות און ספר המידות; דער רבי האט געזאגט (חיי מוהר"ן, סימן שמט): "שֶׁיְּכוֹלִין לִהְיוֹת נַעֲשֶׂה בַּעַל תְּשׁוּבָה גָּמוּר עַל יְדֵי לִמּוּד הַסֵּפֶר שֶׁלּוֹ, מען קען ווערן אן אמת'ער בעל תשובה אז מען לערנט ליקוטי מוהר"ן, וְאָמַר, שֶׁמִּי שֶׁיֵּשֵׁב וְיַעֲסֹק בִּסְפָרָיו רַק בְּלִי קִנְטוּר וְנִצָּחוֹן, וְיִסְתַּכֵּל בּוֹ בֶּאֱמֶת, אָז בְּוַדַּאי יִהְיוּ נִבְקָעִין אֶצְלוֹ כָּל גִּידֵי קַשְׁיוּת לְבָבוֹ, ואמר בזו הלשון: "סע וועט אים אלע אדערן טרענען", און ווער עס וועט לערנען זיין ספר מיט אן אמת, וועט זיך אים עפענען אלע פארשטאפטע אָדערן, און ער וועט ווערן אן ערליכער איד"; דערפאר זאלסטו זיך מאכן א שיעור צו לערנען אביסל ליקוטי מוהר"ן, אין אנהייב וועסטו אפשר נישט פארשטיין יעדע זאך, קוק נישט צי דו פארשטייסט יא אדער נישט, דו זאלסט זאגן די ווערטער, און ביים סוף, נאך אפאר מאל, וועסטו אנהייבן צו פארשטיין.

ר' נתן האט אמאל געזאגט פאר א אינגערמאן: "אינגערמאן, לערן אסאך ליקוטי מוהר"ן, ווייל א גוף וואס האט געלערנט ליקוטי מוהר"ן וועלן די ווערים נישט קומען". נאך האט ר' נתן געזאגט פאר זיין הסתלקות: "אפילו דער גרעסטער בעל עבירה, אויב וועט ער זיך האלטן אין רבי'ן וועט ער האבן א תיקון"; זעט מען פון דעם אז דער רבי האט א כח צו העלפן יעדן איינעם.

אויך מאך דיר א שיעור אין חיי מוהר"ן און אין שיחות הר"ן; ר' נתן האט געזאגט: איך האב מער ארויס געהאט דעם רבי'ן פון זיינע שיחות און שמועסן"; דאס וועט דיר זיין גרינגער צו פארשטיין. דער רבי האט געזאגט (חיי מוהר"ן, סימן שנח): "מיט יעדע שיחה וואס איך שמועס מיט ענק, קענט איר זוכה זיין צו זיין אן ערליכע איד, נישט סתם אן ערליכע איד נאר אן ערליכע איד אזוי ווי איך מיין אן ערליכע איד".

עס איז כדי אז דו זאלסט קודם לערנען חיי מוהר"ן חלק ב', דארט וועסטו זען הערליכע שמועסן פון רבי'ן, און ווען דו וועסט עס מסיים זיין זאלסטו לערנען חלק א', וואס דארט שטייט געשריבן ווען דער רבי האט געזאגט יעדע תורה, און אלעס ארום יעדע תורה וכו'.

אויך מאך דיר א שיעור אין ספורי מעשיות; דער רבי האט זייער אויסגעלויבט זיינע מעשיות, און דער רבי האט געזאגט אז די מעשיות וועקט אויף א מענטש פון שלאף; אפילו איינער וואס שלאפט שוין, זיין נשמה איז שוין פארשלאפן בבחינת 'אֲנִי יְשֵׁנָה', אבער דורך די מעשיות ווערט 'וְלִבִּי עֵר'.

אויך זאלסטו לערנען ספר המידות; דער רבי האט געזאגט פאר זיין תלמיד ר' נפתלי (וואס ער איז איינע פון די צוויי עדים וואס דער רבי האט געשטעלט אויף תיקון הכללי): "מיין ליבער הארציגער חבר, דער ספר האט מיך געמאכט פאר א איד".

וויסן זאלסטו אז מען קען נישט זיין א ברסלב'ער חסיד נאר אז מען לערנט די ספרים פון הייליגן רבי'ן; דער רבי זאגט (ליקוטי מוהר"ן, חלק א', סימן קצב): "פָּנָיו שִׂכְלוֹ וְנִשְׁמָתוֹ נִמְצָאִים בְּתוֹ סִפְרוֹ", די פנים, שכל און נשמה פונעם צדיק, געפונט זיך אין זיינע ספרים; קומט אויס, אז איינער לערנט די ספרים פון הייליגן רבי'ן, דער איז א ברסלב'ער חסיד, אבער אז מען לערנט נישט די ספרים, האט מען נישט קיין שייכות מיטן רבי'ן.

דער אייבערשטער זאל העלפן אז דו זאלסט מצליח זיין אין אלע דיינע וועגן.

א כתיבה וחתימה טובה און א גוט געבענטשט יאר.

בעזרת ה' יתברך

יום א' פרשת ראה, כ"א מנחם-אב, שנת תשע"ז לפרט קטן

לכבוד האברך מארק נרו יאיר

איך האב ערהאלטן דיין בריוו.

דו שרייבסט מיר אז ווען דו לערנסט און דו פארשטייסט וואס דו לערנסט שפירסטו א געשמאק אין לערנען, מה-שאין-כן ווען דו זאגטס אויפן סדר דרך הלימוד פון רבי'ן, שפירסטו נאך נישט קיין געשמאק; דו דארפסט נישט אפלאזן דיינע אלטע שיעורים, אדרבה - זע צו לערנען ווייטער דיינע שיעורים, דער רבי זאגט (שיחות הר"ן סימן עו): "גַּם צְרִיכִין לִלְמֹד אֵיזֶה שִׁעוּר בַּיּוֹם, בִּקְצָת עִיּוּן", א מענשט זאל אויך האבן א שיעור צו לערנען בעיון אביסל יעדן טאג; דער עיקר זאלסטו זען צו לערנען אסאך פרקים משניות, און אסאך דפים גמרא - אפילו דו פארשטייסט נישט וואס דו לערנסט, און במשך הימים וועסטו זוכה זיין צו שפירן א טעם אין די הייליגע תורה, און דיין קאפ וועט זיך דיר עפענען און דו וועסט אנהייבן צו פארשטיין אלעס וואס די לערנסט.

בנוגע וואס דו פרעגסט וועגן דיין ווייב, אז זי קוקט אן ברסלב ווי א פלאץ פון מטורפים וכו'; ליידער ביסטו נישט דער איינציגסטער וואס גייט אריבער דעם פראבלעם, נאר זייער אסאך אינגעלייט און בחורים גייען אריבער דאס זעלבע וואס דו גייסט אריבער, זיי ווילן קומען צום רבי'ן אויף ראש השנה, אבער זייערע עלטערן און זייער ווייב שטעלן זיך אנקעגן, ווייל זיי האבן געהערט לשון הרע אויפן הייליגן רבי'ן.

געב אכטונג זיך נישט צו קריגן מיט דיין ווייב, און אויב דו וועסט יעדן טאג בעטן דעם אייבערשטן אז דו זאלסט זוכה זיין צו קומען אויף ראש השנה קיין אומאן וועסטו זען אז עס וועט געשען א נס און אלעס וועט זיך איבערדרייען לטובה, נישט נאר וועט דיר דיין ווייב לאזן גיין קיין אומאן, נאר זי וועט דיר טרייבן, זי וועט דיר קויפן א מתנה א טיקעט אז דו זאלסט פארן קיין אומאן.

איך האב שוין געזען גרויסע וואונדער ביי מיינע תלמידים - סיי בחורים און סיי אינגעלייט, ווי זיי האבן אסאך מתפלל געווען אויף דעם ענין, זיי פלעגן יעדן טאג זיך אויסגיסן זייער הארץ צום אייבערשטן אז זיי ווילן גיין קיין אומאן צום רבי'ן צו פארעכטן זייערע מעשים, און זוכה זיין צו האבן א תיקון אויף זייערע מעשים וכו', און דער אייבערשטער האט זיי געהאלפן אז זיי האבן זוכה געווען צו קומען.

דו זאלסט זען צו זיין א וואוילער מאן, דו זאלסט זיך קיינמאל נישט קריגן מיט דיין ווייב; דער רבי האט זייער מקפיד געווען אז מען זאל האבן שלום בית, אזוי ווי דער רבי האט געזאגט (שיחות הר"ן, סימן רסד) אז מען דארף זייער שטארק אכטונג געבן צו מכבד זיין די ווייב; און דו וועסט זען אז דער אייבערשטער וועט דיר העלפן.

דער אייבערשטער זאל העלפן אז דו זאלסט מצליח זיין אין אלע דיינע וועגן.

בעזרת ה' יתברך

יום א' פרשת עקב, י"ד מנחם-אב, שנת תשע"ז לפרט קטן

לכבוד הבחור שלום נרו יאיר

איך האב ערהאלטן דיין בריוו.

דאס וואס דו פרעגסט מיר וואס איז די תקנות הישיבה; די תקנות פון ישיבה איז - צו זיין אן ערליכער איד, לערנען די הייליגע תורה און טון אלע מצוות וואס דער אייבערשטער האט אונז געגעבן.

דער אייבערשטער האט אונז געגעבן א מתנה פאר אונזער דור - דער הייליגער רבי זכרונו לברכה, וואס נאר ער האט עצות פאר אונזער דור, אז מיר זאלן קענען זיין ערליכע אידן.

דער רבי זאגט (שיחות הר"ן, סימן יט) אז אפילו א מענטש וואס איז אריין געפאלן אין עבירות רחמנא לצלן, אויב וועט ער זיך מאכן א קביעות צו לערנען יעדן טאג כך וכך, יהי' מה שיהי', וועט אים די תורה ארויס נעמען פון זיין פלאנטער, און ער וועט ווערן אן ערליכער איד; מוהרא"ש זכרונו לברכה זאגט, אז דער שיחה גייט ארויף אויף ח"י פרקים משניות, אז אפילו איינער וואס איז נעבעך אריין געפאלן אין שמוציגע מעשים, אבער אויב וועט ער זיך מאכן א קביעות צו זאגן יעדן טאג חי פרקים משניות, וועט אים די תורה ארויס נעמען פון זיינע נישט גוטע מעשים.

דערפאר אז דו ווילסט זיין א תלמיד היכל הקודש, זאלסטו זיך מאכן א שיעור יעדן טאג אין משניות; ווען דו האסט אפאר מינוט זאלסטו זאגן א פרק משניות, אזוי וועסטו זוכה זיין צו א נייע ריינע הייליגע נשמה.

דאס וואס דו פרעגסט מיר אז דו ווילסט זיין אן ערליכער איד, און דו ווילסט וויסן ווי אזוי מען איז זוכה צו זיין אן ערליכער איד; דער רבי האט געזאגט (שיחות הר"ן, סימן קנד) אז ער האט ער זוכה געווען צו אלע זיינע מדריגות ווייל ער האט אסאך גערעדט צום אייבערשטן; און דער רבי האט געזאגט סוף ימיו, אז ווען ער וואלט געוואוסט צו וואס מען קען אלץ זוכה זיין דורך די הנהגה פון רעדן צום אייבערשטן אויף די אייגענע שפראך, וואלט ער נישט אזוי פיל געפאסט און געטון סיגופים וכו'.

דערפאר טייערער שלום ני"ו, זוך דיר א פלאץ וואו קיינער איז נישט דארט, און דארט זאלסטו זיך אויס שמועסן דיין הארץ; פארצייל אלעס פארן אייבערשטן, סיי וואס עס גייט אריבער אויף דיר, אלע דיינע ווייטאגן וואס דו האסט, און סיי ווי שטארק דו ווילסט זיין אן ערליכער איד, דו ווילסט האבן ריינע אויגן און א ריינע מח, און ווי שווער עס קומט דיר אן צו זיין אפגעהיטן וכו' וכו', און אזוי וועסטו זוכה זיין צו ווערן אן ערליכע איד.

דאס וואס דו פרעגסט צי דו זאלסט האלטן דיין סמארט-פאון וכו'; איך פארשטיי בכלל נישט וואס דו שאלה איז, ווער געדענקט נישט ווי אזוי מוהרא"ש פלעגט רעדן ביי די שיעורים אז דאס נעמט אוועק יעדעס ביסל יראת שמים וואס דער מענטש האט. און חכמינו זכרונם לברכה זאגן (סנהדרין מה.): "אֵין יֵצֶר הָרָע שׁוֹלֵט אֶלָּא בַּמֶּה שֶׁעֵינָיו רוֹאוֹת", דער יצר הרע איז נאר שולט אויף וואס די אויגן זעען; דערפאר, אז דו פרעגסט מיר צי דו זאלסט אוועק לייגן דעם סמארט-פאון, און דו שרייבסט מיר אז דו ווילסט זיין א תלמיד הישיבה, וואלט איך דיר געזאגט אז דו זאלסט עס אוועק ווארפן, און אין דעם זכות וועסטו זוכה זיין צו אויפשטעלן א שיינע אידישע שטוב, און דו וועסט מאכן נחת פאר דיינע עלטערן.

 דער אייבערשטער זאל העלפן אז דו זאלסט מצליח זיין אין אלע דיינע וועגן.

בעזרת ה' יתברך

יום ג' פרשת שופטים, א' דראש חודש אלול, שנת תשפ"ד לפרט קטן

לכבוד ... נרו יאיר

איך האב ערהאלטן דיין בריוו.

אודאי און אודאי קען יעדער איינער אנקומען צו זיין שטענדיג פרייליך, דורך לערנען דעם רבינ'ס ספרים און פאלגן די עצות, בפרט די עצה פון התבודדות, און לערנען שיעורים כסדרן בכל התורה כולה אזוי ווי אויסגעשמועסט אין שיחות הר"ן (סימן עו), עיין שם.

לערן דעם רבינ'ס ספרים וועסטו זוכה זיין צו זיין שטענדיג פרייליך. דער הייליגער רבי איז דער בן השמחה וואס איז יעדן איינעם מנחם ומשמח, ער טוט יעדן פרייליך מאכן. דער רבי איז באהאלטן אין זיינע ספרים; אז מען לערנט דעם רבינ'ס ספרים - זעט מען דעם רבינ'ס פנים, מען טרעפט דעם רבינ'ס שכל און חכמה.

זיי זיך מחי' מיט די גוטע זאכן וואס דו טוסט; מיט דיין תפילין, מיט דיין ציצית, זיי זיך מחי' מיט שבת און יום טוב, און אודאי און אודאי מיט 'שלא עשני גוי', א גוי ביסטו נישט, ביסט א איד, א חלק פונעם אייבערשטן; אז דו וועסט זיך מחי' זיין מיט די גוטע זאכן וואס דו טוסט - וועסטו זיין זייער פרייליך, דו וועסט קיינמאל נישט ווערן בעצבות ומרה שחורה. אזוי ווי דער רבי זאגט (לקוטי מוהר"ן חלק ב', סימן י): "מַה שֶּׁהָעוֹלָם רְחוֹקִים מֵהַשֵּׁם יִתְבָּרַךְ, וְאֵינָם מִתְקָרְבִים אֵלָיו יִתְבָּרַךְ" פארוואס זענען מענטשן אזוי געפאלן ביי זיך און זענען נישט נאנט צום אייבערשטן? "הוּא רַק מֵחֲמַת שֶׁאֵין לָהֶם יִשּׁוּב הַדַּעַת, וְאֵינָם מְיַשְּׁבִין עַצְמָן" ווייל מען האט נישט קיין ישוב הדעת, מען טראכט נישט פון תכלית; זאגט אבער דער רבי, ווי אזוי קען מען זוכה זיין צו ישוב הדעת און צו א קלארע מח, צו וויסן וואס מען האט צוטון אויף דער וועלט? "אַךְ דַּע, שֶׁעַל יְדֵי מָרָה שְׁחוֹרָה אִי אֶפְשָׁר לְהַנְהִיג אֶת הַמֹּחַ כִּרְצוֹנוֹ, וְעַל כֵּן קָשֶׁה לוֹ לְיַשֵּׁב דַּעְתּוֹ" ווען מען איז נישט פרייליך קען מען נישט טראכטן גוטע זאכן, מען קען נישט טראכטן גוט, מען טראכט א גאנצן צייט נאר שלעכטע מחשבות. "רַק עַל יְדֵי הַשִּׂמְחָה יוּכַל לְהַנְהִיג הַמֹּחַ כִּרְצוֹנוֹ, וְיוּכַל לְיַשֵּׁב דַּעְתּוֹ" אבער אז מען איז פרייליך - דעמאלט קען מען בייגן די מחשבות צו טראכטן גוט, "כִּי שִׂמְחָה הוּא עוֹלָם הַחֵרוּת" אז א מענטש איז בשמחה איז ער א פרייער מענטש און דער מח איז אים נישט מצומצם, אזוי ווי עס שטייט (ישעיה נה, יב): "כִּי בְשִׂמְחָה תֵצֵאוּ" מיט שמחה גייט מען ארויס, "שֶׁעַל יְדֵי שִׂמְחָה נַעֲשִׂין בֶּן חוֹרִין, וְיוֹצְאִין מִן הַגָּלוּת" ווייל א פרייליכער מענטש איז פריי, פריי פון אלע פארמאכטקייטן.

זאגט דער רבי ווייטער, ווי אזוי קען מען זיין פרייליך? "וְלָבוֹא לְשִׂמְחָה הוּא עַל יְדֵי מַה שֶּׁמּוֹצֵא בְּעַצְמוֹ אֵיזֶה נְקֻדָּה טוֹבָה עַל כָּל פָּנִים" מען זאל אויפזוכן אין זיך עפעס א גוטע זאך, פריי זיך - "בַּמֶּה שֶׁזָּכָה לִהְיוֹת מִזֶּרַע יִשְׂרָאֵל" אז דו ביסט א איד, "שֶׁלֹּא עָשַׂנִי גּוֹי" א גוי בין איך נישט, עיין שם.

דער אייבערשטער זאל העלפן זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

א גוטן חודש און א גוט געבענטשט יאר.

בעזרת ה' יתברך

ד' פרשת אחרי-ב', כ"ד ניסן, ט' לעומר, שנת תשפ"ד לפרט קטן

לכבוד ... נרו יאיר

איך האב ערהאלטן דיין בריוו.

ווער מאכט אוועק לערנען? ווער זאגט מען זאל נישט פארשטיין קיין לערנען?! פון וואס רעדסטו בכלל? דער הייליגער רבי זאגט דען מען זאל נישט לערנען?! דער רבי רעדט פון אנהויב, א וועג ווי אזוי מען זאל צוקומען צו פארשטיין לערנען, אז מען זאל אין אנהויב נישט זוכן צו פארשטיין און צוליב דעם אויפהערן לערנען, אויף דעם זאגט דער רבי מען זאל אפילו זאגן די ווערטער ביז מען קומט אן אז מען הויבט אן פארשטיין.

איך ווייס נישט פארוואס דו זאגסט מען זאל נישט פארשטיין לערנען, ווער איז דען נישט מודה אז מען דארף לערנען און פארשטיין לערנען?! חכמינו זכרונם לברכה זאגן קלאר (ברכות ו:): "אגרא דשמעתא סברא", זאגט רש"י: "שהוא יגע וטורח ומחשב להבין טעמו של דבר", ער פלאגט זיך צו פארשטיין די טעם פון די זאך; אבער וואס זאלן טון די אלע וואס פארשטיין נישט דאס לערנען און דאס האלט זיי צוריק פון האבן א שייכות מיט די תורה? צו זיי קומט דער רבי און געבט זיי דעם סדר דרך הלימוד (שיחות הר"ן, סימן עו): "טוֹב לִלְמֹד בִּמְהִירוּת וְלִבְלִי לְדַקְדֵּק הַרְבֵּה בְּלִמּוּדוֹ, רַק לִלְמֹד בִּפְשִׁיטוּת בִּזְרִיזוּת וְלִבְלִי לְבַלְבֵּל דַּעְתּוֹ הַרְבֵּה בִּשְׁעַת לִמּוּדוֹ מֵעִנְיָן לְעִנְיָן, רַק יִרְאֶה לְהָבִין הַדָּבָר בִּפְשִׁיטוּת בִּמְקוֹמוֹ", עס איז גוט מען זאל זיך צוגעוואוינען צו לערנען שנעל און נישט מדקדק זיין צופיל בשעת מען לערנט, נאר זען צו פארשטיין דעם פשטות הפשט, "וְאִם לִפְעָמִים אֵינוֹ יָכוֹל לְהָבִין דָּבָר אֶחָד, אַל יַעֲמֹד הַרְבֵּה שָׁם וְיַנִּיחַ אוֹתוֹ הָעִנְיָן וְיִלְמַד יוֹתֵר לְהַלָּן", און אויב מען פארשטייט נישט זאל מען נישט פארברענגען אסאך צייט אויף דעם ענין, ענדערש זאל מען גיין ווייטער, "וְעַל פִּי הָרֹב יֵדַע אַחַר כָּךְ מִמֵּילָא מַה שֶּׁלֹּא הָיָה מֵבִין בִּתְחִלָּה, כְּשֶׁיִּלְמַד כְּסֵדֶר בִּזְרִיזוּת לְהַלָּן יוֹתֵר", און אז מען לערנט אסאך וועט מען שפעטער פארשטיין וואס מען האט פריער נישט אזוי גוט פארשטאנען, "וְאָמַר", און דער רבי האט געזאגט: "שֶׁאֵין צְרִיכִין בְּלִמּוּד רַק הָאֲמִירָה לְבַד, לוֹמַר הַדְּבָרִים כְּסֵדֶר", אפילו מען פארשטייט גארנישט זאל מען זאגן די ווערטער, "וּמִמֵּילָא יָבִין", און ביים סוף וועט מען פארשטיין. "וְלֹא יְבַלְבֵּל דַּעְתּוֹ בִּתְחִלַּת לִמּוּדוֹ שֶׁיִּרְצֶה לְהָבִין תֵּכֶף, וּמֵחֲמַת זֶה יִקְשֶׁה לוֹ הַרְבֵּה תֵּכֶף וְלֹא יָבִין כְּלָל, רַק יַכְנִיס מֹחוֹ בְּהַלִּמּוּד וְיֹאמַר כְּסֵדֶר בִּזְרִיזוּת וּמִמֵּילָא יָבִין", מען זאל נישט ווערן צעבראכן ווען מען זעט אז מען פארשטייט נישט וואס מען לערנט, וואס דאס אליין - אז מען וויל גלייך פארשטיין - מאכט אז עס זאל זיין שווער צו פארשטיין דאס לערנען, נאר מען זאל בלויז זאגן די ווערטער כסדרן און מען וועט שוין פון זיך אליין פארשטיין, "וְאִם לֹא יָבִין תֵּכֶף, יָבִין אַחַר כָּךְ, וְאִם יִשָּׁאֲרוּ אֵיזֶה דְּבָרִים, שֶׁאַף עַל פִּי כֵן לֹא יוּכַל לַעֲמֹד עַל כַּוָּנָתוֹ, מַה בְּכָךְ", און אויב מען פארשטייט נישט דעם ערשטן מאל, וועט מען עס פארשטיין ביים צווייטן מאל; און אויב מען וועט נישט פארשטיין דעם צווייטן מאל - איז אויך גארנישט, "כִּי מַעֲלַת רִבּוּי הַלִּמּוּד עוֹלָה עַל הַכֹּל, וּכְמוֹ שֶׁאָמְרוּ רַבּוֹתֵינוּ זִכְרוֹנָם לִבְרָכָה: 'לִגְּמוֹר, וַהֲדַר לִסְבֹּר, וְאַף עַל גַּב דְּלָא יָדַע מַה קָאָמַר', שֶׁנֶּאֱמַר, 'גָּרְסָה נַפְשִׁי לְתַאֲבָה'", ווייל חכמינו זכרונם לברכה זאגן, אז א מענטש זאל קודם אסאך זאגן די ווערטער פון די הייליגע תורה, אפילו ער פארשטייט נישט וואס ער לערנט, און דערנאך זאל ער לערנען צו פארשטיין, "כִּי עַל יְדֵי רִבּוּי הַלִּמּוּד שֶׁיִּלְמַד בִּמְהִירוּת, וְיִזְכֶּה לִלְמֹד הַרְבֵּה, עַל יְדֵי זֶה יִזְכֶּה לַעֲבֹר כַּמָּה פְּעָמִים אֵלּוּ הַסְּפָרִים שֶׁלּוֹמֵד, לְגָמְרָם, וְלַחֲזֹר לְהַתְחִיל, וּלְגָמְרָם פַּעַם אַחַר פַּעַם, וְעַל יְדֵי זֶה מִמֵּילָא יָבִין וְכוּ'", ווייל אז מען געוואוינט זיך צו צו לערנען שנעל, קען מען זוכה זיין צו לערנען זייער אסאך; מען איז זוכה איבערצוגיין יעדע זאך זייער אסאך מאל, ביז מען איז זוכה דאס צו פארשטיין.

"וְדִבֵּר הַרְבֵּה מְאֹד בְּעִנְיָן זֶה, וְאִי אֶפְשָׁר לְבָאֵר דְּבָרִים אֵלּוּ בִּכְתָב הֵיטֵב, אֲבָל בֶּאֱמֶת הוּא דֶּרֶךְ עֵצָה טוֹבָה מְאֹד בְּעִנְיַן הַלִּמּוּד, כִּי עַל יְדֵי זֶה יְכוֹלִים לִזְכּוֹת לִלְמֹד הַרְבֵּה מְאֹד, לִגְמֹר כַּמָּה וְכַמָּה סְפָרִים, וְגַם יִזְכֶּה לְהָבִין הַדְּבָרִים יוֹתֵר מֵאֲשֶׁר הָיָה לוֹמֵד בְּדִקְדּוּק גָּדוֹל, כִּי זֶה מְבַלְבֵּל מְאֹד מִן הַלִּמּוּד", דער רבי האט זייער אסאך גערעדט פונעם דרך הלימוד, אז מען זאל נישט זוכן צו פארשטיין גלייך ווען מען לערנט, נאר מען זאל לערנען אסאך אן פארשטיין, ביז מען וועט זוכה זיין צו פארשטיין, "וְכַמָּה בְּנֵי אָדָם פָּסְקוּ מִלִּמּוּדָם לְגַמְרֵי עַל יְדֵי רִבּוּי הַדִּקְדּוּקִים שֶׁלָּהֶם, וּמְאוּמָה לֹא נִשְׁאַר בְּיָדָם", און זייער אסאך מענטשן האבן אינגאנצן אויפגעהערט צו לערנען צוליב דעם וואס זיי האבן געלערנט און געקוועטשט וכו'. "אֲבָל כְּשֶׁיַּרְגִּיל עַצְמוֹ לִלְמֹד בִּמְהִירוּת כַּנִּזְכָּר לְעֵיל, בְּלִי דִּקְדּוּקִים הַרְבֵּה, הַתּוֹרָה תִּתְקַיֵּם בְּיָדוֹ, וְיִזְכֶּה לִלְמֹד הַרְבֵּה מְאֹד, גְּמָרָא וּפוֹסְקִים כֻּלָּם, וְתַנַ"ךְ, וּמִדְרָשִׁים, וְסִפְרֵי הַזוֹהַר וְקַבָּלָה, וּשְׁאָר סְפָרִים כֻּלָּם", אבער אז א מענטש געוואוינט זיך צו צו לערנען שנעלערהייט - אזוי ווי אויבן דערמאנט, וועט ער זוכה זיין צו לערנען זייער אסאך; ער וועט לערנען די גאנצע תורה - גמרא מיט אלע פוסקים, תנ"ך מיט אלע מדרשים, און זוהר הקדוש, "וּכְבָר מְבֹאָר שִׂיחָתוֹ שֶׁל רַבֵּנוּ זִכְרוֹנוֹ לִבְרָכָה, שֶׁטּוֹב לָאָדָם שֶׁיַּעֲבֹר בְּחַיָּיו בְּכָל הַסְּפָרִים שֶׁל הַתּוֹרָה הַקְּדוֹשָׁה", אזוי ווי דער רבי האט געוואלט, אז מיר זאלן אדורכלערנען כל התורה כולה, עיין שם.

דעם רבינ'ס סדר דרך הלימוד ווערט נאך געברענגט אין די ווערטער פון די הייליגע חכמים, (עבודה זרה יט.): "לְעוֹלָם לִיגְרִיס אִינִישׁ, וְאַף עַל גַּב דִמְשַׁכַּח וְאַף עַל גַּב דְּלֹא יָדַע מַאי קָאָמַר", און דער מהר"ל מפראג זכותו יגן עלינו זאגט (חידושי אגדות, שם) אזוי אויך דער חיד"א זכותו יגן עלינו (פתח עיניים, שם) אז דורך זאגן די אותיות פון די תורה ווערט אויסגעלייטערט די נשמה פונעם מענטש, און אזוי איז מען זוכה שפעטער צו פארשטיין די תורה, דורך זאגן די הייליגע ווערטער פון די תורה ווערט מען ריין און לויטער, ביז מען איז זוכה צו קענען משיג זיין אלוקית און צו קומען צו די גרעסטע מדריגות.

זיי נישט קיין בטלן, מאך זיך שיעורים בכל התורה כולה; הויב אן מיט חומש רש"י און נאכדעם מאך זיך א שיעור אין משניות און אין גמרא, אין אנהויב זאלסטו זאגן די ווערטער אפילו אן פארשטיין. דער הייליגער זוהר זאגט (קדושים פה:): "וּמַאן דְּתִיאוּבְתֵּיה לְמִלְעֵי בְּאוֹרַיְיתָא", ווער עס וויל לערנען די הייליגע תורה, "וְלָא אַשְׁכַּח מַאן דְּיוֹלִיף לֵיהּ", און ער האט נישט ווער עס זאל אים אויסלערנען און געבן צו פארשטיין וואס ער לערנט, "וְהוּא בִּרְחִימוּתָא דְּאוֹרַיְיתָא, לָעֵי בָּהּ, וּמְגַּמְגֵּם בָּהּ בְּגִמְגוּמָא דְּלָא יָדַע", אבער וויבאלד ער האט ליב צו לערנען, לערנט ער אן פארשטיין - "כָּל מִלָּה וּמִלָּה סַלְּקָא", זאל ער וויסן אז יעדעס ווארט תורה וואס ער לערנט אן פארשטיין גייט ארויף אויבן אין הימל, "וְקוּדְשָׁא בְּרִיךְ הוּא חַדֵּי בְּהַהִיא מִלָּה", און דער אייבערשטער פרייט זיך מיט דעם, "וְקַבִּיל לָהּ", דער אייבערשטער נעמט די ווערטער, "וְנָטַע לָהּ סָחֲרָנֵיהּ דְּהַהוּא נַחֲלָא", און ער פלאנצט איין די ווערטער אויבן אין הימל ארום א טייך, "וְאִתְעָבִידוּ מֵאִלֵּין מִלִּין אִילָנִין רַבְרְבִין" און עס ווערט פון די ווערטער גרויסע ביימער, "וְאִקְרוּן עַרְבֵי נַחַל", וואס מען רופט זיי אן 'ערבות', "הֲדָא הוּא דִכְתִיב (משלי ה, יט): "בְּאַהֲבָתָהּ תִּשְׁגֶּה תָמִיד"; דאס איז דער וועג ווי אזוי מען איז זוכה צוצוקומען צו פארשטיין דאס לערנען.

פאלג דעם רבי'ן, לייג אוועק אלע חכמות, לייג אוועק אלע ליצנות, קיינער זאגט נישט מען זאל נישט לערנען בעיון, נאר דער פאקט איז אז רוב מענטשן קענען נישט לערנען בעיון, דעריבער עפנט מען נישט אויף א חומש און נישט קיין משניות, און ווער רעדט נאך פון א גמרא און אזוי ווייטער, און ביז דערווייל גייט אריבער דער לעבן און מען גייט צוריק צום אייבערשטן נאקעט, אן קיין תורה, אבער מיטן רבינ'ס דרך הלימוד קומט מען אן צו לערנען סיי שנעל און סיי בעיון און מען גייט אוועק פון די וועלט אנגעפילט מיט אלעס גוטס.

איך דארף מקצר זיין.

דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

בעזרת ה' יתברך

יום ד' פרשת שמיני, כ"ד אדר ב', שנת תשפ"ד לפרט קטן

לכבוד ... נרו יאיר

איך האב ערהאלטן דיין בריוו.

וואויל איז דיר אז דו לערנסט די הייליגע תורה, דו לערנסט משניות אויפן סדר דרך הלימוד פון הייליגן רבי'ן וואס האט אונז געזאגט צו לערנען אפילו בלי הבנה, אפילו אן פארשטיין (שיחות הר"ן, סימן עו), משניות ציט ארויס דעם מענטש פון די גרעסטע בלאטעס, פון די גיהנום בזה ובבא; אזוי ווי דער חיד"א זכר צדיק לברכה ברענגט בשם מדרש תלפיות (עמוד מא): "אָשֵׁר בֶּן יַעֲקֹב יוֹשֵׁב עַל פִּתְחוֹ שֶׁל גֵיהִנוֹם, וּמִי שֶׁהִרְבָּה לִלְמוֹד מִשְׁנַיוֹת אֵינוֹ מַנִּיחוֹ לְהִכָּנֵס שָׁם"; ווען א מענטש קומט ארויף אויבן אין הימל קומען די מלאכי חבלה און ווילן אים אריינשלעפן אין גיהנום, ביז אשר בן יעקב קומט און פרעגט דעם מענטש: "האסט געלערנט משניות?" אויב האט ער געלערנט משניות טראגט ער אים אריין אין גן עדן. ער טייטשט מיט דעם וואס שטייט אין פסוק (בראשית מט, כ): "מֵאָשֵׁר שְׁמֵנָה לַחְמוֹ", 'שְׁמֵנָה' איז די אותיות 'מִשְׁנָה', אז אשר בן יעקב זעט א מענטש וואס האט געלערנט משניות, "וְהוּא יִתֵּן מַעֲדַנֵּי מֶלֶךְ", וועט ער זוכה זיין צו גן עדן; דאס איז נישט נאר לאחר הפטירה, דאס איז נאך יעצט ווען מען לעבט; ווען א מענטש לערנט משניות היט עס אים אפ פון די מלאכי חבלה וואס ווילן אים אוועקשלעפן פונעם אייבערשטן.

יעצט לייג צו א שיעור אין גמרא, לערן יעדן טאג כאטשיג א בלאט גמרא, מוהרא"ש ברענגט פון דעם גרויסן גאון רבי שעפטיל זכר צדיק לברכה, דער זון פונעם של"ה הקדוש זכותו יגן עלינו, וואס ער שרייבט אין זיין צוואה (בסוף ספר יש נוחלין): "לערנען א בלאט גמרא יעדן טאג דארף זיין א חיוב פארן מענטש אזוי ווי אנטון תפילין יעדן טאג", עס וועט דיר ברענגען צו הויכע מדריגות, אז מען לערנט גמרא ווערט מען ארומגענומען מיט די הייליגע מלאכים, די מרכבה פון די שכינה, גמר"א איז די ראשי תיבות: מִ'יכָאֵל, גַ'בְרִיאֵל, רְ'פָאֵל, א'וֹרִיאֵל, וועסט ווערן א מרכבה פאר די שכינה.

א בלאט גמרא איז נישט קיין סאך, א בלאט גמרא קען יעדער איינער באווייזן צו לערנען יעדן טאג, א בלאט גמרא פארברענט די קליפות וואס מען האט באשאפן דורך עבירות, אזוי ווי דער רבי זאגט (לקוטי מוהר"ן חלק א, סימן ריד): "תַּלְמוּד" גִימַטְרִיָא שְׁמָהּ שֶׁל הַקְּלִפָּה הַמְחֲטַאת אֶת הָאָדָם בִּפְגַם הַבְּרִית שֶׁנִּקְרֵאת "לִילִית", ווען א מענטש לערנט גמרא - פארברענט ער אלע קליפות וואס ער האט באשאפן.

דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

בעזרת ה' יתברך

יום ד' פרשת ויקרא, י' אדר ב', שנת תשפ"ד לפרט קטן

לכבוד ... נרו יאיר

איך האב ערהאלטן דיין בריוו.

וואס מיינט סוקסעספול? אז מען האט געלט? וואס מיינט 'ער האט עס' - אז מען האט חברים? די תורה זאגט ביי יוסף הצדיק (בראשית לט, ב), ער איז געווען א סוקסעספולער מענטש, "וַיְהִי אִישׁ מַצְלִיחַ"; די תורה זאגט עס נישט ווען זיין טאטע האט אים ליב געהאט מער פון די ברידער, נישט ווען ער האט געהאט א זיידענע קלייד, נישט ווען ער איז געווארן משנה למלך אין מצרים, די תורה זאגט יוסף איז געווען א סוקסעספולער מענטש ווען מען האט אים ארויסגעשלעפט פון גרוב און פארקויפט פאר די שמוציגע אראבער, ווען פוטיפר האט אים געקויפט פאר א קנעכט.

שטעלט זיך א קשיא, דאס איז סוקסעס? א קינד וואס איז געווען די באליבסטער ביי זיין פאטער און מען האט אים מיט רציחה אריינגעווארפן אין א גרוב, פארקויפט פאר א קנעכט, ער איז פארכאפט ביי א מצרי - דאס איז סוקסעס? אויף אזא מענטש זאגט די תורה ער איז געווען אן איש מצליח? ווען אלע ברידער זענען חתונה געהאט, אלע האבן זייער לעבן און נאר יוסף האט נישט קיין שידוך; חכמינו זכרונם לברכה זאגן (פרקי דרבי אליעזר, פרק לו): "אלע שבטים, ווען זיי זענען געבוירן געווארן, זענען געבוירן געווארן מיט זיי זייער זיווג, חוץ יוסף הצדיק איז געבוירן געווארן אן א זיווג", - דאס איז איש מצליח?

נאר וואס דען, די תורה זאגט (שם): "וַיְהִי ה' אֶת יוֹסֵף", יוסף האט געלעבט מיטן אייבערשטן, יוסף הצדיק האט שטענדיג גערעדט צום אייבערשטן און זיך געשטארקט מיט אמונה, ער האט נישט געהאט קיין קשיות אויפן אייבערשטן, דאס איז די גרעסטע הצלחה; ווען א מענטש גייט אריבער וואס ער גייט אריבער און ער רעדט זיך נישט אפ, ער האט נישט קיין קשיות אויפן אייבערשטן, ער איז נאכאלץ שטארק ביי די אמונה - דער איז אן איש מצליח, יוסף הצדיק האט געקענט פרעגן אן א שיעור קשיות 'פארוואס דארף איך ליידן? פארוואס האב איך נישט מיין שידוך? פארוואס האב איך די ביטערע נסיונות?' יוסף הצדיק האט נישט געפרעגט קיין קשיות, יוסף האט זיך זייער געשטארקט, ער האט געזינגען ניגוני אמונה, ער האט געטאנצן, געדאנקט און געלויבט דעם אייבערשטן, חכמינו זכרונם לברכה זאגן (דברים רבה ד, ז) אויפן פסוק (תהלים לא, ח): "'אָגִילָה וְאֶשְׂמְחָה בְּחַסְדֶּךָ וגו'', זֶה יוֹסֵף".

נעם די עצה פון רבי'ן, תפילה והתבודדות; זוך א שטילע פלאץ, א ליידיגע צימער, אדער פאר מיט דיין קאר אין א ליידיגע פלאץ, אדער גיי אין א ליידיגע פעלד, און שמועס מיטן אייבערשטן, זאג אים אלעס וואס גייט אריבער אויף דיר, דערצייל אים דיינע מחשבות, דערצייל אים אז דו זוכסט ליבשאפט, דערצייל אים אז דו ביסט נישט פרייליך מיט דיר אליין, בעט אים ער זאל רחמנות האבן אויף דיר און דיך מקרב זיין צו אים, דו זאלסט אנהויבן שפירן די זיסקייט און איינגענעמע טעם פון שפירן דעם אייבערשטן, שפירן ליבשאפט פונעם אייבערשטן; דאס זאלסטו טון יעדן טאג, און מיט דער צייט וועסטו קיינעם נישט מקנא זיין, דו וועסט זיין זיכער מיט זיך.

מאך זיך שיעורים אין גמרא און אין משניות, דאס וועט דיך אויסגראדן דיין מח מחשבה, דו וועסט נישט זיין אנגעהאנגען אויף קיינעם.

דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

בעזרת ה' יתברך - יום ג' פרשת ויקהל, כ"ה אדר א', שנת תשפ"ד לפרט קטן

לכבוד ... נרו יאיר

איך האב ערהאלטן דיין בריוו.

קען זיין ווען עס קומט דער הייליגער טאג שבת קודש דעמאלט גייסטו ליידיג, דעריבער האסטו דעמאלט שווערע נסיונות; גיין ליידיג איז א שרעקליכע זאך, גיין ליידיג ברענגט צו אלע עבירות. חכמינו זכרונם לברכה זאגן (כתובות נט:): "הַבַּטָּלָה מְבִיאָה לִידֵי זִמָּה וְלִידֵי שִׁעֲמוּם", ליידיג גיין ברענגט צו אלעס שלעכטס. אזוי ווי דער רבי זאגט (ספר המידות אות ניאוף, סימן י): "אִישׁ בָּטֵל שֶׁאֵין עוֹסֵק בְּשׁוּם עֵסֶק, עַל יְדֵי זֶה תַּאֲוָתוֹ מְרֻבָּה וכו'", דער ליידיגייער וואס טוט גארנישט - דער האט אסאך נסיונות און פאלט אראפ אין עבירות, עיין שם.

שבת נאך די סעודה זאלסטו זיך מאכן א שיעור אין די הייליגע תורה, גיי נישט ליידיג חס ושלום זינדיגן אין די עבירה, ווייל די עבירה פון פגם הברית, הוצאת זרע לבטלה רחמנא לצלן - איז זייער זייער א גרויסע עבירה. חכמינו זכרונם לברכה זאגן (שלחן ערוך אבן העזר סימן כג, סעיף א): "אָסוּר לְהוֹצִיא שִׁכְבַת זֶרַע לְבַטָּלָה", מען טאר נישט פוגם זיין בברית, "וְעָוֹן זֶה חָמוּר מִכָּל עֲבֵרוֹת שֶׁבַּתּוֹרָה", און די עבירה איז הארבער פון אלע עבירות פון די תורה, נאך זאגן זיי (נדה יג:): "כָּל הַמוֹצִיא שִׁכְבַת זֶרַע לְבַטָּלָה חַיָיב מִיתָה", ווער עס זינדיגט אין פגם הברית, ער איז מוציא זרע לבטלה רחמנא לצלן - איז חייב מיתה, "רַבִּי יִצְחָק וְרַבִּי אַמִּי אָמְרֵי, כְּאִילוּ שׁוֹפֵךְ דָמִים", רבי יצחק און רבי אמי זאגן, עס איז אזוי ווי איינער איז עובר אויף רציחה און שפיכות דמים, "רַב אַסִּי אָמַר, כְּאִילוּ עוֹבֵד עֲבוֹדַת כּוֹכָבִים", רב אסי זאגט, עס איז אזוי ווי ער דינט עבודה זרה רחמנא לצלן.

נעם די עצה פון הייליגן רבי'ן, די עצה פון זאגן משניות. יעדן טאג זאלסטו לערענען פרקים משניות, אפילו דו פארשטייסט נישט וואס דו לערנסט - זאלסטו זאגן פרקים משניות יעדן טאג, דאס וועט דיך ארויסנעמען פון דיין בלאטע. אזוי ווי דער רבי זאגט (שיחות הר"ן, סימן יט): "אֲפִלּוּ אוֹתָן הָאֲנָשִׁים הָרְחוֹקִים מִן הַקְּדֻשָּׁה מְאֹד, שֶׁנִּלְכְּדוּ בִּמְצוּדָה רָעָה עַד שֶׁרְגִילִין בַּעֲבֵרוֹת חַס וְשָׁלוֹם רַחֲמָנָא לִצְלָן", אפילו א מענטש וואס איז זייער ווייט פון קדושה, ער טוט עבירות רחמנא לצלן, און ער איז שוין אראפגעפאלן אין שאול תחתית, "אַף עַל פִּי כֵן הַכֹּחַ שֶׁל הַתּוֹרָה גָּדוֹל כָּל כָּךְ, עַד שֶׁיְּכוֹלָה לְהוֹצִיא אוֹתָם מִן הָעֲבֵרוֹת שֶׁרְגִילִין בָּהֶם חַס וְשָׁלוֹם, וְאִם יַעֲשׂוּ לָהֶם חֹק קָבוּעַ וְחִיּוּב חָזָק לִלְמֹד בְּכָל יוֹם וָיוֹם כָּךְ וְכָךְ, יִהְיֶה אֵיךְ שֶׁיִּהְיֶה, בְּוַדַּאי יִזְכּוּ לָצֵאת מִמְּצוּדָתָם הָרָעָה, עַל יְדֵי הַתּוֹרָה, כִּי כֹּחַ הַתּוֹרָה גָּדוֹל מְאֹד", אויב וועט ער זיך מאכן א קביעות צו לערנען יעדן טאג "כך וכך" וועט ער סוף כל סוף ארויסגיין פון זיין בלאטע, ווייל די כח פון תורה איז אזוי גרויס, עס נעמט ארויס דעם מענטש פון זיין שלעכטס; ווען רבי נתן האט געהערט די שיחה, האט ער געפרעגט דעם רבי'ן צי תורה קען אויך העלפן אזא איינעם וואס איז אראפגעפאלן אין די עקלדיגע עבירה פון פגם הברית - הוצאת זרע לבטלה רחמנא לצלן? האט דער רבי אים געזאגט (חיי מוהר"ן, סימן תקעג): "דו ווייסט ווי גרויס דער כח פון תורה איז?! תורה איז העכער פון אלעס"; אפילו א מענטש וואס ליגט נעבעך אין די עקלדיגע עבירה פון פגם הברית - הוצאת זרע לבטלה רחמנא ליצלן, אויב וועט ער לערנען יעדן טאג 'כך וכך' וועט ער ווערן אן ערליכער איד.

דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

בעזרת ה' יתברך - יום ד' פרשת בא, שובבי"ם, ז' שבט, שנת תשפ"ד לפרט קטן

לכבוד ... נרו יאיר

איך האב ערהאלטן דיין בריוו.

איך דארף פון דיר דריי זאכן, דאס ערשטע זאך זאלסטו יעדן טאג לערנען אפאר פרקים משניות און גמרא. וועסט מן הסתם זיך נישט קענען קאנצעטרירן ביים לערנען צוליב וואס דיין מח מחשבה איז דיר אויסגעריסן פון אזויפיל מחשבות רעות, זאלסטו זיך נישט צוריקהאלטן פון לערנען, זאלסט לערנען אן פארשטיין, זאלסט זאגן די ווערטער פון די הייליגע תורה; זאג א משנה און נאך א משנה און נאך א משנה אן פארשטיין, ביז דו וועסט ענדיגן א פרק, און זאלסט גיין ווייטער צו נאך א פרק, אזוי אויך גמרא; זאג גמרא הויך אויפן קול, א בלאט נאך א בלאט.

צווייטע זאך, זאלסט גיין יעדן טאג אין א שטילע פלאץ און דארט זאלסטו זיך אויסגיסן דיין הארץ, זאלסט דערציילן דעם אייבערשטן אלעס וואס דו ביסט משוגע, ווי דער יצר הרע מאכט דיך משוגע, וויין צום אייבערשטן. דאס זאלסטו טון יעדן טאג, און אז דו שפירסט ווי די מויל איז דיר פארמאכט און פארקלאפט - זאלסטו פון דעם אליינס מאכן א תפילה און בעטן דעם באשעפער ער זאל דיר העלפן זאלסט קענען ארויסזאגן אפאר ווערטער צו אים.

דריטנס, זאלסט זיך מוסר נפש זיין אויף שמחה, א גאנצן טאג זאלסטו נאר טון זאכן וואס מאכן דיך פרייליך, זאלסט טראכטן פון דיינע גוטע זאכן וואס דו האסט און פון די גוטע זאכן וואס דו טוסט, ווייל שמחה איז די עצה אויף שמירת הברית. אזוי ווי דער הייליגער רבי זאגט (לקוטי מוהר"ן חלק א', סימן קסט): "כִּי כְּשֶׁתִּזְכֶּה לְשִׂמְחָה אֲזַי הַשֵּׁם יִתְבָּרַךְ בְּעַצְמוֹ יִשְׁמֹר לְךָ אֶת הַבְּרִית", אז דו וועסט זיין פרייליך וועט דער אייבערשטער דיך אפהיטן, "דְּהַיְנוּ שֶׁיִּהְיֶה בְּעֶזְרְךָ לִשְׁמֹר אֶת הַבְּרִית קֹדֶשׁ", ער וועט דיר העלפן זאלסט זיין אפגעהיטן פון פגם הברית, "כִּי עִקַּר פְּגַם הַבְּרִית הוּא עַל יְדֵי עַצְבוּת כַּיָּדוּעַ", ווייל דורך זיין דערביטערט פאלט מען אראפ אין פגם הברית, "כִּי פְּגַם הַבְּרִית בָּא עַל יְדֵי הַקְּלִפָּה הַיְדוּעָה שֶׁנִּקְרֵאת לִילִית", די קליפה וואס ווארפט אראפ אין פגם הברית איר נאמען איז ל י ל י ת, "עַל שֵׁם שֶׁמְּיַלֶּלֶת תָּמִיד", זי וויינט שטענדיג, "שֶׁזֶּהוּ בְּחִינַת עַצְבוּת", פון דעם קומט זיין בעצבות, "וְעַל כֵּן עִקַּר שְׁמִירַת הַבְּרִית זוֹכִין עַל יְדֵי שִׂמְחָה", און אז מען איז פרייליך - איז מען אפגעהיטן פון די שלעכטע זאכן.

נאר די איין צייט אין טאג וואס דו גייסט זיך מתבודד זיין - דעמאלט זאלסטו זיך אויסקרעכצן און אויסגיסן דאס הארץ, אבער די איבריגע צייט פון טאג - זאלסטו זיין פרייליך. קוק נאך די ווערטער פון רבי'ן (שם חלק ב', סימן כד): "וְרָאוּי לִקְבֹּעַ לוֹ אֵיזֶה שָׁעָה בַּיּוֹם", עס אזי גוט מען זאל זיך באשטימען א צייט אין טאג, "לְשַׁבֵּר לִבּוֹ", זיך צו צעברעכן דאס הארץ, "וּלְפָרֵשׁ שִׂיחָתוֹ לְפָנָיו יִתְבָּרַךְ", און זיך אויסשמועסן אלעס וואס איז אין הארץ מיטן אייבערשטן, "אֲבָל כָּל הַיּוֹם כֻּלּוֹ צָרִיךְ לִהְיוֹת בְּשִׂמְחָה", אבער די איבריגע טאג זאל מען זיין נאר פרייליך.

אז דו וועסט זיין שטארק מיט די דריי זאכן, זאגט דער רבי דיר צו אז דו וועסט ווערן אויסגעהיילט פון די עקלדיגע שמוציגע זאכן, דו וועסט ווערן א גרויסער צדיק.

דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

בעזרת ה' יתברך - ב' פרשת חיי שרה, כ"ג מר-חשון, שנת תשפ"ד לפרט קטן

... תחי'

איך האב ערהאלטן אייער בריוו.

ווען מען גייט צו א שידוך דארף מען קוקן אויף צוויי זאכן, אויף די מידות פונעם מענטש און אויף די יראת שמים; אויב איז דא גוטע מידות אינאיינעם מיט יראת שמים - איז כדאי צו ענדיגן די שידוך, דאס איז דער עיקר אויף וואס מען דארף קוקן. אזוי ווי עס שטייט (קהלת יב, יג): "אֶת הָאֱלֹקִים יְרָא וְאֶת מִצְוֹתָיו שְׁמוֹר, כִּי זֶה כָּל הָאָדָם", מורא האבן פון אייבערשטן און טון די מצוות - דאס איז דער עיקר, דאס איז דער גאנצער מענטש.

בנוגע לערנען נאך די חתונה; דאס קען מען נישט וויסן, אזויפיל מאל שטעלט זיך ארויס אז מען הויבט אן לערנען נאך די חתונה, און אמאל דעם וועם מען מיינט אז ער גייט בלייבן לערנען - שטעלט זיך ארויס אז נישט.

אויך איז וויכטיג מען זאל זיך אינטערעסירן אויב דער בחור האט א מורה דרך, אויב ער איז זיך מכניע פאר אן ערליכער רב, ער פרעגט זיינע שאלות און ער פאלגט.

דער עיקר זאלט איר בעטן דעם אייבערשטן פאר אייער שידוך. דער הייליגער רבי זאגט (ספר המידות אות רחמנות, סימן יא): "עַל יְדֵי בַּקָּשַׁת רַחֲמִים, זוֹכֶה לַעֲשׂוֹת שִׁידוּכִים טוֹבִים וְהַגוּנִים", דורך תפילה איז מען זוכה צו טון גוטע שידוכים; נישטא נאך עפעס וואס מען קען טון אויסער תפילה, תפילה איז די עצה פאר א בחור און מיידל וואס ווארטן אויף זייער שידוך, בעטן די פאר ווערטער דעם אייבערשטן: "הייליגער באשעפער העלף מיר איך זאל טרעפן מיין ריכטיגע שידוך שנעל און גרינג"; נאר מיט תפילה קען מען פועל'ן א שידוך.

דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

בעזרת ה' יתברך

יום ד' פרשת וירא, י"ז מר-חשון, שנת תשפ"ד לפרט קטן

לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר

איך האב ערהאלטן דיין בריוו.

האסט מיר אזוי מחי' געווען, איך האב אזא הנאה צו הערן אז דו לערנסט פלייסיג, דו לערנסט אויפן סדר דרך הלימוד פון הייליגן רבי'ן (שיחות הר"ן, סימן עו), האסט מסיים געווען די אכצנסטע מאל ששה סדרי משנה.

מוהרא"ש זאגט, משנה איז די שטערקסטע זייף וואס וואשט די נפש, רוח, נשמה – פון עבירות און פגמים. דורך לערנען און זאגן משניות – ווערט מען זייער ריין.

בעט דעם אייבערשטן אויף שמחה, דאס זאל זיין דער עיקר פון דיינע תפילות: "רבונו של עולם, מאך מיך פרייליך, מאך מיך צופרידן, איך זאל זען נאר דאס גוטס פון יעדע זאך".

בעזרת ה' יתברך - ד' פרשת לך לך, י"א מר-חשון, שנת תשפ"ד לפרט קטן

לכבוד מיין טייערער ליבער ... נרו יאיר

איך האב ערהאלטן דיין בריוו.

וואו וועסטו אנטלויפן? נישטא וואו צו לויפן, האסט איין ברירה: אנטלויפן צום אייבערשטן, זיך גוט אויסוויינען צו אים, גיין אין א שטילע פלאץ און דערציילן אלעס וואס איז אויף דיר אריבער און אלעס וואס גייט אויף דיר אריבער.

חס ושלום זיך גט'ן, חס וחלילה גיין צעברעכן א שטוב; וואס מיינסטו, עס וועט דיר זיין גרינגער נאכן זיך גט'ן? עס וועט דיר זיין אזוי ביטער אז דו וועסט זיך נעמען דאס לעבן השם ישמרינו.

איך בעט דיר זייער, אז דו ליידסט, עס ברענט אין דיר דער יצר הרע, עס פלאקערט אין דיר א פייער פון עבירות - זאלסטו דאס פארלעשן מיט וואסער, "אין מים אלא תורה" (עיין תענית ז.); נעם א משניות און זאג פרקים משניות, נעם דעם רבינ'ס עצה - וועסטו קענען ארויסקריכן פון דיין בלאטע. דער הייליגער רבי זאגט (שיחות הר"ן, סימן יט): "אֲפִילּוּ אוֹתָן הָאֲנָשִׁים הָרְחוֹקִים מִן הַקְּדֻשָּׁה מְאֹד, שֶׁנִּלְכְּדוּ בִּמְצוּדָה רָעָה, עַד שֶׁרְגִילִין בַּעֲבֵרוֹת חַס וְשָׁלוֹם, רַחֲמָנָא לִצְלָן", אפילו א מענטש וואס איז זייער ווייט פון קדושה, ער טוט עבירות רחמנא לצלן און ער איז שוין אראפגעפאלן אין שאול תחתית, "אַף עַל פִּי כֵן, הַכֹּחַ שֶׁל הַתּוֹרָה גָּדוֹל כָּל כָּךְ, עַד שֶׁיְּכוֹלָה לְהוֹצִיא אוֹתָם מִן הָעֲבֵרוֹת שֶׁרְגִילִין בָּהֶם חַס וְשָׁלוֹם, וְאִם יַעֲשׂוּ לָהֶם חֹק קָבוּעַ וְחִיּוּב חָזָק לִלְמֹד בְּכָל יוֹם וָיוֹם כָּךְ וְכָךְ, יִהְיֶה אֵיךְ שֶׁיִּהְיֶה, בְּוַדַּאי יִזְכּוּ לָצֵאת מִמְּצוּדָתָם הָרָעָה עַל יְדֵי הַתּוֹרָה, כִּי כֹּחַ הַתּוֹרָה גָּדוֹל מְאֹד", אויב וועט ער זיך מאכן א קביעות צו לערנען יעדן טאג 'כך וכך' וועט ער סוף כל סוף ארויסגיין פון זיין בלאטע, ווייל די כח פון תורה איז אזוי גרויס אז עס נעמט ארויס דעם מענטש פון זיין שלעכטס.

דאנק דעם אייבערשטן אז דו האסט א ווייב, דאנק און לויב דעם אייבערשטן אויף אלע חסדים וואס דו האסט, און זיי שטארק מיט התבודדות ותפילה - וועסטו פטור ווערן פון די אלע שלעכטע מחשבות.

דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

בעזרת ה' יתברך - יום ה' פרשת נח, ד' מר-חשון, שנת תשפ"ד לפרט קטן

לכבוד ... נרו יאיר

איך האב ערהאלטן דיין בריוו.

וואויל איז דיר און וואויל איז דיין חלק אז דו לערנסט אזוי פלייסיג די הייליגע תורה, דו לערנסט משניות, תיקונים מיט ליקוטי מוהר"ן; האסט שוין אזויפיל מאל מסיים געווען די הייליגע משניות, תיקונים און ליקוטי מוהר"ן.

שטארק זיך צו לערנען ווייטער דיין גאנץ לעבן די דריי שיעורים, מאך זיך שיעורים אין אנדערע ספרים אויך, אבער די דריי שיעורים זאלסטו נישט אפלאזן דיין גאנץ לעבן; הלואי זאלסטו מסיים זיין יעדע חודש ששה סדרי משנה, תיקונים און ליקוטי מוהר"ן. מוהרא"ש האט זייער אסאך געשריבן פאר די בחורים און אברכים אין יבניאל, זיי זאלן לערנען און ענדיגן יעדע חודש ששה סדרי משנה, תיקוני זוהר און ליקוטי מוהר"ן, ווייל די דריי לימודים האבן א ספעציעלער כח צו רייניגן און זויבערן די נפש רוח ונשמה.

לערן יעדן טאג אכצן פרקים משניות. עס איז באוויסט אז דער הייליגער בית יוסף זכותו יגן עלינו האט זוכה געווען צו א מגיד פון הימל, א מגיד פון הימל פלעגט שטענדיג קומען לערנען מיט אים בזכות וואס ער פלעגט גורס זיין אסאך פרקים משניות. דער הייליגער בית יוסף פלעגט זאגן זייער אסאך משניות, אמאל פערציג פרקים משניות און אמאל מער, איך וועל דיר אראפברענגען איינס פון די פילע לשונות אינעם ספר מגיד מישרים (משלי סימן כג): "הִשְׁכַּמְתִּי כְּמִנְהָגִי לִקְרוֹת בַּמִּשְׁנָיוֹת, וְקָרִיתִי כְּמוֹ מ' פְּרָקִים", און נאכדעם האט זיך דער מגיד צו אים באוויזן.

משניות ראטעוועט פון אלעם שלעכטס, סיי אויף די וועלט און אויך אויף יענע וועלט, עס ראטעוועט מדינה של גיהנום. אזוי ווי דער הייליגער חיד"א זאגט (עיין מורה באצבע סימן ב, אות מב): "אָשֵׁר בֶּן יַעֲקֹב יוֹשֵׁב עַל פִּתְחוֹ שֶׁל גֵיהִנוֹם", אשר בן יעקב זיצט ביים טיר פון גיהנום, "וּמִי שֶׁהִרְבָּה לִלְמוֹד מִשְׁנַיוֹת אֵינוֹ מַנִּיחוֹ לְהִכָּנֵס שָׁם", ווער עס האט געלערנט משניות לאזט ער נישט אריין אין גיהנום; דער חיד"א טייטשט מיט דעם דער פסוק (בראשית מט, כ): "מֵאָשֵׁר שְׁמֵנָה לַחְמוֹ", 'שְׁמֵנָה' איז די אותיות 'מִשְׁנָה', אשר בן יעקב - זיין זאך איז משניות, "וְהוּא יִתֵּן מַעֲדַנֵּי מֶלֶךְ", ווער עס לערנט משניות וועט ער אים געבן גן עדן.

נאכדעם זאלסטו לערנען יעדן טאג תיקוני זוהר. דער הייליגער רבי זאגט (שיחות הר"ן, סימן רפה): "דער ספר תיקונים איז זייער א הויכע ספר, זייער א הייליגע ספר. עס איז אמאל געקומען א איד צום הייליגן אריז"ל, ער האט אים געבעטן אז ער דארף א תיקון, ער איז אראפגעפאלן אין זייער שלעכטע מעשים רחמנא לצלן; האט אים דער אריז"ל געזאגט: "לערן יעדן טאג פינף דפים תיקונים, דאס וועט דיך מתקן זיין, דאס וועט דיך רייניגן". הלואי אז דו קענסט דאס ענדיגן יעדע חודש; אז מען לערנט יעדן טאג בערך צען צוועלף בלאט (פון די היינטיגע דפים) איז מען מסיים יעדע חודש דעם ספר התיקונים.

ועל כולם לערן אסאך ליקוטי מוהר"ן יעדן טאג. דער הייליגער ספר וועט דיך מאכן בענקען צום אייבערשטן, דו וועסט לעבן מיט תשובה און מעשים טובים. דער רבי זאגט (חיי מוהר"ן, סימן שמט): "שֶׁיְּכוֹלִין לִהְיוֹת נַעֲשֶׂה בַּעַל תְּשׁוּבָה גָּמוּר עַל יְדֵי לִמּוּד הַסֵּפֶר שֶׁלּוֹ", מען קען ווערן אן אמת'ער בעל תשובה אז מען לערנט ליקוטי מוהר"ן. "וְאָמַר, שֶׁמִּי שֶׁיֵּשֵׁב וְיַעֲסֹק בִּסְפָרָיו רַק בְּלִי קִנְטוּר וְנִצָּחוֹן, וְיִסְתַּכֵּל בּוֹ בֶּאֱמֶת, אָז בְּוַדַּאי יִהְיוּ נִבְקָעִין אֶצְלוֹ כָּל גִּידֵי קַשְׁיוּת לְבָבוֹ, ואמר בזו הלשון: 'סע וועט אים אלע אדערן טרענען'", און ווער עס וועט לערנען זיין ספר מיט אן אמת, וועט זיך אים עפענען אלע פארשטאפטע אָדערן, און ער וועט ווערן אן ערליכער איד; דערפאר זאלסטו זיך מאכן א שיעור צו לערנען ליקוטי מוהר"ן, אין אנהויב וועסטו אפשר נישט פארשטיין יעדע זאך, אבער עס דארף דיך נישט שטערן, דו זאג די ווערטער, און ביים סוף, נאך אפאר מאל - וועסטו אנהויבן צו פארשטיין.

די דריי לימודים זאלסטו לערנען יעדן טאג, און פרובירן צו מסיים זיין יעדן חודש. אויך זאלסטו לערנען יעדן טאג חומש רש"י איינגעטיילט אויפן וואך, יעדן טאג אביסל. אויך לערן גמרא, סיי די בלאט גמרא און סיי נאך א שיעור ש"ס כסדרן. אויך זאג א יום תהילים יעדן טאג.

דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

דא האסטו א לוח צו ענדיגן יעדן חודש ליקוטי מוהר"ן

ביז סימן

פון סימן

טאג

ו

א

א

ט

ו

ב

יג

ט

ג

יח

יג

ד

כא

יח

ה

כג

כא

ו

כט

כג

ז

לב

כט

ח

לח

לב

ט

מט

לח

י

נה

מט

יא

נז

נה

יב

סא

נז

יג

סד

סא

יד

סו

סד

טו

ע

סו

טז

עט

ע

יז

קו

עט

יח

קנא

קו

יט

קצא

קנא

כ

רמו

קצא

כא

א (חלק ב)

רמו

כב

ה

א

כג

ח

ה

כד

יז

ח

כה

מט

יז

כו

עב

מט

כז

פג

עב

כח

הסוף

פג

כט

כל השיחות ממעלת תורתו שנדפס בסוף הספר

ל

בעזרת ה' יתברך - יום ג' פרשת האזינו ב', ד' תשרי, שנת תשפ"ד לפרט קטן

לכבוד ... נרו יאיר

איך האב ערהאלטן דיין בריוו.

דאנק דעם אייבערשטן אז דו האסט אן איידעלע ווייב, אן אשה כשרה; נישטא אין די וועלט עפעס בעסערס פארן מענטש, פאר זיינע דורות - ווי אן איידעלע ווייב און אן איידעלע מאמע פאר די קינדער. איידלקייט איז די שענסטע מתנה וואס דער אייבערשטער האט געגעבן פאר אידישע טעכטער.

זיי נישט מקנא די אלע וואס זייערע שטיבער זענען נישט איידל אוועק געשטעלט, עס איז דארט גארנישט דא; נישטא קיין שמחה, נישטא קיין ווייב, נישטא קיין מאמע, נישטא גארנישט. דו ווייסט נישט אלעס וואס טוט זיך אין די וועלט, צו מיר קומען צענדליגער און הונדערטער אינגעלייט וויינען אז זיי האבן גארנישט, זיי זאגן: "אלע זענען אונז מקנא, די בילד זעט אויס גוט, אבער מיר האבן נישט גארנישט", און דיקא די איידעלע שטיבער, די וואס לעבן באשיידן און פשוט, די ווייבער זענען געטריי פארן מאן און פאר די קינדער, די לעבן אינאיינעם; ווי פשוט'ער - אלץ איז מען מער געטריי, מען טוט רצון בעלה.

היט דיינע אויגן - וועט דיר גוט זיין; נאר אז מען היט די אויגן - האט מען שלום בית, נאר אז מען היט די אויגן, מען קוקט נישט אויף קיינעם - שפירט מען די גליק אין שטוב, און אויב חס ושלום מען איז מפקיר די אויגן - ווערט אויס שלום אין שטוב, די ליבשאפט גייט אוועק, מען הויבט אן מיט דמיונות, מען פארלירט די שמחה, די גליקליכקייט פון לעבן.

מאך זיך שיעורים אין גמרא, אין משניות און אין כל חלקי התורה, דאס וועט דיך גליקליך מאכן. תורה מאכט רואיג און צופרידן, נאר דער וואס לערנט - איז גליקליך און צופרידן. דער הייליגער רבי נתן זאגט: "די וועלט איז נישט און מען קען עס נישט קריגן, תורה ותפילה איז יא און מען קען עס קריגן"; די וועלט נארט, און ווען מען מיינט מען האט דאס שוין - זעט מען אז מען האט גארנישט, מען לויפט נאך די וועלט אבער נישטא וואס צו דערגרייכן. אז מען לערנט און מען דאווענט - ווערט מען זאט, מען ווערט פרייליך, מען איז גליקליך און צופרידן.

אויך זאלסטו גיין יעדן טאג אין א שטילע פלאץ וואו קיינער געפינט זיך נישט און זיך אויסשמועסן מיטן אייבערשטן, גיס אויס דיין הארץ, דערצייל אים אלע דיינע מעשים, דיבורים און מחשבות, דערצייל אים ווי עס קאכט אין דיר און עס פלאקערט אין דיר א פייער פון דמיונות, און בעט אים: "רבונו של עולם איך וויל זיין פארקאכט פאר דיר, איך וויל פלאקערן פאר דיר, איך וויל נאר טראכטן פון דיר, לעבן מיט דיר און ברענען צו דיר".

דורך אסאך תורה און תפילה והתבודדות - וועט זיך אויסלעשן די נישט גוטע פייער און עס וועט זיך אנצינדן א פייער פון קדושה וטהרה.

נאכאמאל, דאנק דעם אייבערשטן פאר דיין איידעלע ערליכע שטוב און געב דיין ווייב גוטע ווערטער, שעץ איר איידלקייט, ווייל אן איידעלע באשיידענע פרוי איז די שענסטע זאך וואס איז דא אויף די וועלט.

דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

א גמר חתימה טובה.