בעזרת ה' יתברך - א' פרשת דברים, כ"ח תמוז, שנת תשפ"ג לפרט קטן

מרת ... תחי'

איך האב ערהאלטן אייער בריוו.

אויסארבעטן די מידות - איז זייער וויכטיג, און אז מען ארבעט דאס נישט אויס אין די יונגע יארן - איז שפעטער זייער שווער דאס לעבן; א רחמנות פאר די קינדער וואס מען איז זיי נישט מחנך, עס איז זיי שפעטער ביטער אין לעבן.

דער פסוק זאגט: "וְעַיִר פֶּרֶא אָדָם יִוָּלֵד" (איוב יא, יב), א מענטש ווערט געבוירן מיט שלעכטע מידות, ווי אן אייזל אן שכל; מען מיינט 'אלעס קומט זיך מיר', מען מיינט 'יעדער קומט מיר', און עס ליגט א פליכט אויף עלטערן אויסצולערנען די קינדער צו וויסן אז 'נישט אלעס וואס מען וויל - באקומט מען', און אז 'קיינער קומט מיר גארנישט'.

שלמה המלך זאגט (משלי יג, כד): "חוֹשֵׂךְ שִׁבְטוֹ שׂוֹנֵא בְנוֹ", עלטערן וואס מוסר'ן נישט די קינדער - די האבן פיינט זייערע קינדער, "וְאֹהֲבוֹ שִׁחֲרוֹ מוּסָר", און די עלטערן וואס מוסר'ן די קינדער - די האבן ליב זייערע קינדער; ווייל די עלטערן וואס מוסר'ן נישט זייערע קינדער - וועלן די קינדער ארויסגיין לתרבות רעה, השם ישמרינו.

אז מען האט אייך נישט געהאלפן אלס קינד אויסארבעטן די שווערע נאטורן, מען האט אייך אלעס נאכגעגעבן - איז פאר אייך געבליבן איין עצה, בעטן דעם אייבערשטן אויף די אייגענע שפראך ער זאל רחמנות האבן אויף אייך און אייך העלפן אויסארבעטן די מידות; איר זאלט רעדן שיין צו אנדערע און בפרט צו אייער מאן, איר זאלט וויסן אז קיינער קומט אייך גארנישט און וואס איר האט - איז אלעס נאר מתנות; ווייל אז מען איז שלעכט צום מאן, מען רעדט נישט שיין, מען פארלאנגט א גאנצן צייט - קען מען בלייבן אליין השם ישמרינו.

דער רבי האט דערציילט (שבחי הר"ן, אות טז) ווען ער האט געהאט זיינע שווערע נסיונות - איז ער געווען אין א גרויסע סכנה, "הָיָה צוֹעֵק לְהַשֵּׁם יִתְבָּרַךְ מְאֹד", ער האט געשריגן צום אייבערשטן, "עַד שֶׁזָּכָה לְהִתְגַּבֵּר עַל יִצְרוֹ וּלְהִנָּצֵל", ביז ער האט זיך געקענט שטארקן אויף זיין יצר הרע און ווערן געראטעוועט, ביז ער האט זיך אינגאנצן אויסגעארבעט.

איך האב געזען מענטשן וואס זענען געווען בטבע שלעכט, פרעכע בעלי גאווה, און מיט די עצה פון התבודדות האבן זיי זיך אויסגעארבעט און געווארן גוט; זיי האבן גענומען דעם הייליגן רבינ'ס עצות ערנסט, זיי האבן געבעטן יעדן טאג דעם אייבערשטן, זיי האבן זיך מתבודד געווען, געשריגן צום אייבערשטן: "הייליגער באשעפער איך בין א שלעכטער, הייליגער באשעפער געב מיר גוטע נאטורן, מאך מיך רעדן שיין צו אנדערע, געב מיר א גוטע הארץ, א ריינע הארץ", און זיי האבן זיך אינגאנצן געטוישט צום גוטן.

וועט איר נעמען ערנסט דעם רבינ'ס עצה, איר וועט יעדן טאג בעטן דעם אייבערשטן - וועט איר זיכער זיך טוישן, איר וועט ווערן א גוטער, איר וועט האבן שלום בית און די שכינה וועט רוען ביי אייך אין שטוב.

דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

בעזרת ה' יתברך - יום ד' פרשת מטות מסעי, כ"ג תמוז, שנת תשפ"ג לפרט קטן

לכבוד ... נרו יאיר

איך האב ערהאלטן דיין בריוו.

דער הייליגער רבי איז אויפגעוואקסן אין שטוב פון זיין גרויסן זיידן דער הייליגער בעל שם טוב זכותו יגן עלינו, דארט האט ער געהערט מעשיות פון זיידן, די מעשיות האבן אים אויפגעפלאקערט זיין הארץ צום אייבערשטן, דאס האט אים געמוטיגט און געטראגן צו גיין אויף די הייליגע וועג.

דער הייליגער רבי האט נישט געהאט קיין רבי, די מעשיות וואס ער האט געהערט אלס קינד - דאס האט אים געמאכט זייער בענקען צום אייבערשטן, דאס מערסטע האט אים זייער געכאפט די מעשה ווי אזוי זיין זיידע איז געבוירן און דאס געזעגענען פון זיין טאטע; די לעצטע ווערטער וואס זיין טאטע האט אים געזאגט, ווי דאס האט אים געשטארקט.

די מעשה גייט אזוי, דער הייליגער בעל שם טוב זכותו יגן עלינו איז געבוירן געווארן צו אלטע עלטערן, זיין פאטער רבי אליעזר איז אלט געווען הונדערט יאר און זיין מאמע שרה איז שוין אויך געווען זייער אלט; זיין מאמע איז נפטר געווארן גלייך ווען זי האט געבוירן דעם הייליג קינד ישראליק, שפעטער ווען דער בעל שם טוב איז אלט געווען פינף יאר האט אים זיין טאטע גערופן צו זיך און אים געזאגט בזה הלשון: "ישראליק! איך גיי יעצט אוועק פון די וועלט, כדרך כל הארץ, געדענק אבער אז דו ביסט קיינמאל נישט אליין, דער אייבערשטער איז מיט דיר, ביי דיר און נעבן דיר - זאלסט נישט מורא האבן פון קיינעם", און מיט די ווערטער איז ער נפטר געווארן.

דער בעל שם טוב איז אויסגעוואקסן איינער אליין אין א גרויסע וועלט, אבער ער האט שטענדיג געדענקט זיין טאטע'ס לעצטע ווערטער: "געדענק, דו ביסט קיינמאל נישט אליין, דער אייבערשטער איז מיט דיר, ביי דיר און נעבן דיר - זאלסט נישט מורא האבן פון קיינעם"; מיט די ווערטער האט ער געלעבט און האט דאס אויסגעפירט למעשה, וואס ער האט נאר געדארפט האט ער געבעטן דעם אייבערשטן. ביז איינמאל האט ער שפאצירט אין וואלד בשעת ער האט געזינגען צום אייבערשטן, אינמיטן זעט ער ווי עס קומט צו גיין א מענטש און פרעגט אים: "וואס טוסטו דא אליין אין וואלד?" רופט ער זיך אן צו אים: "איך בין נישט אליין, דער אייבערשטער איז דא מיט מיר", רופט זיך אן דער מענטש: "דער אייבערשטער איז מיט דיר? דער אייבערשטער איז דאך אויבן אין הימל, ער איז זייער הויך, ער האט איבערגעלאזט די וועלט", און ער לייגט צו אז עס איז א בפירוש'ע פסוק (יחזקאל ח, יב): "עָזַב ה' אֶת הָאָרֶץ"; (וואס באמת שטייט דארט אז מען זאל נישט זאגן אזוי ווי די וואס זאגן אז דער אייבערשטער זעט נישט וואס מען טוט אין די פינסטערניש, דער אייבערשטער האט אונז פארלאזט).

דער מענטש האט ווייטער ממשיך געווען צו רעדן צום בעל שם טוב קעגן די אמונה, האט דער בעל שם טוב געכאפט א צווייג פון דער ערד און אים אנגעפאנגען צו שלאגן, און געשריגן אויף יענעם דעם פסוק (תהלים צב, י): "יִתְפָּרְדוּ כָּל פֹּעֲלֵי אָוֶן", פלוצלונג זעט דער בעל שם טוב ווי ער איז נישטא, דער מענטש איז פשוט געווען אן אויג פארבלענדעניש פונעם סמ"ך מ"ם.

פון דעמאלט איז דער בעל שם טוב זכותו יגן עלינו געווארן נאך שטערקער אין די אמונה, ער האט געזען ווי דער סמ"ך מ"ם וויל אים איינרעדן צו טראכטן קעגן די אמונה - האט ער זיך נאך אסאך מער געשטארקט.

די מעשה האט דער הייליגער רבי געהערט ווען ער איז נאך געווען א קליין קינד; ווען דער רבי האט געהערט די מעשה איז אריין אין אים א מורא'דיגע חשק צו ווערן א צדיק, ער האט אפגעמאכט, 'איך וויל דאך אויך זיין א צדיק, אז איך וועל טון וואס מיין זיידע האט געטון, איך וועל אנהויבן רעדן צום אייבערשטן - וועל איך אויך ווערן א צדיק'.

נאכן הערן די מעשה איז דער רבי גלייך ארויס פון שטוב, ער איז געגאנגען צום ציון פון בעל שם טוב און געוויינט צום אייבערשטער: "רבונו של עולם, איך וויל אויך זיין א צדיק, איך וויל אויך זיין אן ערליכער איד וכו' וכו'"; ביז דער רבי האט זוכה געווען צו וואס ער האט זוכה געווען.

אויף די פראגע אויב דער הייליגער רבי האט געהאלטן פון הייליגן מגיד פון מעזריטש און פון הייליגן רבי אלימלך פון ליזענסק זכותם יגן עלינו; וואס איז בכלל די פראגע? קוק אריין אין חיי מוהר"ן (סימן תקנג) ווי דער הייליגער רבי האט גערעדט פון די הייליגקייט פון די צדיקים, באזונדער ווי דער רבי האט אויסגעלויבט דעם הייליגן מגיד: "וּפַעַם אַחַת סִפְּרוּ לְפָנָיו מִצַּדִּיק אֶחָד, שֶׁאָמַר עַל הָרַב הַמַּגִּיד הַקָּדוֹשׁ רַבִּי דֹּב", מען האט אמאל דערציילט פארן רבי'ן אז א צדיק האט געזאגט אויפן מגיד פון מעזריטש: "שֶׁבְּכָל הִסְתַּכְּלוּת שֶׁהָיָה הַמַּגִּיד זִכְרוֹנוֹ לִבְרָכָה מִסְתַּכֵּל", ווי דער מגיד קוקט נאר, "רָאָה כָּל הַשִּׁבְעָה רוֹעִים", זעט ער די זיבן פאסטוכער; אברהם, יצחק, יעקב וכו' וכו'; "וְהֵשִׁיב רַבֵּנוּ זִכְרוֹנוֹ לִבְרָכָה", האט דער רבי געזאגט: "עַל הַמַּגִּיד זִכְרוֹנוֹ לִבְרָכָה יֵשׁ לְהַאֲמִין הַכֹּל", וואס מען זאגט נאר אויפן מגיד - דארף מען גלייבן, "וְכֵן עוֹד הַפְלָגוֹת גְּדוֹלוֹת שֶׁהִפְלִיג בְּעִנְיַן קְדֻשַּׁת הַמַּגִּיד זִכְרוֹנוֹ לִבְרָכָה. וְאֵין כָּאן [מָקוֹם] לְבָאֲרָם", און נאך אסאך גרויסע זאכן וואס דער רבי האט געזאגט אויפן מגיד.

אויך דעם הייליגן רבי אלימלך פון ליזענסק, האט דער רבי זייער אויסגעלויבט. אזוי ווי רבי נתן דערציילט (חיי מוהר"ן, שם): "וְכֵן כְּשֶׁרָאָה אֶת הַסֵּפֶר הַקָּדוֹשׁ נֹעַם אֱלִימֶלֶךְ", ווען דער הייליגער רבי האט געזען דעם הייליגן ספר 'נועם אלימלך', "הִתְפַּלֵּא מְאֹד", האט זיך דער רבי זייער פארוואונדערט אויף די הייליגקייט פונעם ספר, "וְאָמַר שֶׁקְּדֻשַּׁת מַעֲלַת הָרַב הַקָּדוֹשׁ רַבִּי אֱלִימֶלֶךְ זִכְרוֹנוֹ לִבְרָכָה נִשְׂגָּבָה לְמַעְלָה לְמַעְלָה מִמַּה שֶּׁנִּרְאֶה וּמוּבָן מִתּוֹךְ סִפְרוֹ הַנַּ"ל", און דער רבי האט געזאגט: דער ספר איז זייער הייליג, אבער דער צדיק - דער רבי אלימלך זכותו יגן עלינו - איז נאך אסאך גרעסער פון דעם ספר.

אויך האט מוהרא"ש מקובל פון ברסלב'ער חסידים אז איינער פון די אכט זקנים וואס האבן געדענקט וואס האט זיך געטון מיט זיי איידער זיי זענען געבוירן געווארן (די מעשה פון די זיבן בעטלערס, די ערשטע טאג), איינע פון זיי איז דער הייליגער רבי אלימלך פון ליזענסק, וואס רבי נתן איז מסביר (לקוטי הלכות תפילין, הלכה ה) וואס זיי זענען אנטקעגן די אכט פרשיות פון תפילין.

אלע יארן פלעגן ברסלב'ער חסידים פארן קיין ליזענסק צום ציון פון הייליגן רבי אלימלך. מען קען זען אין די אלטע צייטונגען פון פארן קריג ווי זיי באשרייבן: "די אומאנער חסידים קומען גאר אסאך קיין ליזענסק"; נישט נאר קיין ליזענסק, צו אלע קברי צדיקים זענען אנשי שלומינו געפארן, אלע יארן ווען עס איז נישט געווען אזא געפארעכץ צו קברי צדיקים, זענען אבער אנשי שלומינו געפארן.

לערן דעם רבינ'ס ספרים - וועסטו זען ווי שטארק באליבט דער הייליגער רבי איז געווען ביי די צדיקים, און אלע לשון הרע'ס וואס איז דא אויפן רבי'ן - איז נאר פון איין בעל מחלוקות, וואס ער האט געמאכט די גאנצע מחלוקות און פון דעם ליידן מיר און מען פארשעמט אונז.

דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

בעזרת ה' יתברך - יום ה' פרשת פנחס, שבעה עשר בתמוז, שנת תשפ"ג לפרט קטן

מרת ... תחי'

איך האב ערהאלטן אייער בריוו.

איר ווילט איך זאל אייך געבן אן היתר צו קוקן מאוויס? ווי קען איך דאס טון? איך וויל עס זאל אייך גוט זיין, איך וויל איר זאלט זיין פרייליך און האבן א פארגעניגן פונעם לעבן, וואס דאס קען נישט גיין אינאיינעם מיט קוקן מאוויס; ווייל יעדע קליפ און יעדע מאווי פון עבירות, פון קוקן די געמאכטע פאלשע ליבשאפט פון פרעמדע וכו' - שטערט דאס לעבן, און מאכט בעצבות און מרה שחורה; איך וויל אייך ענדערש געבן חיזוק אויף נישט קוקן און וועלן וועלן נישט קוקן קיין עבירות.

דער אייבערשטער זאגט אונז (במדבר טו, לט): "וְלֹא תָתוּרוּ אַחֲרֵי לְבַבְכֶם וְאַחֲרֵי עֵינֵיכֶם", מיר זאלן נישט קוקן קיין עבירות; ווייל דער אייבערשטער וויל אז מיר - אידישע קינדער - זאלן זיין פרייליך און האבן א פארגעניגן פונעם לעבן, און נאר אז מען היט די אויגן און מחשבה - קען מען זיין פרייליך, האבן א פארגעניגן פונעם לעבן.

די תפילה וואס איך האב אייך געשיקט שוין פיר יאר צוריק, וואלט איר דאס געזאגט יעדן טאג - וואלט איר שוין לאנג געווען באפרייט, איר וואלט שוין לאנג געווען פרייליך און געלעבט מיט אייער טייערער מאן; נאר וואס דען? אז מען קוקט עבירות - ווערט מען אזוי צעבראכן און צעקלאפט, מען גלייבט מער נישט אין זיך אליין, מען גלייבט מער נישט אז מען האט א כח צו צעברעכן די שווערסטע עדיקשנס.

איך בעט אייך זייער, שטארקט אייך אין תפילה; בעטס דעם אייבערשטן טאג נאך טאג ער זאל אייך העלפן קענען היטן די אויגן און אייך פרייליך מאכן.

דא האט איר א פרישע תפילה און אז איר וועט דאס זאגן וועט איר זוכה זיין צו ווערן א גרויסע צדיקת:

אנא השם, העלף מיר איך זאל קענען היטן מיינע אויגן; איך בין אזוי איינגעזינקען אין די עבירה פון קוקן מאוויס, איך קען נישט אויפהערן קוקן די עקלדיגע זאכן, איך בין אזוי צוגעקלעבט צו דעם אז איך וויל אפילו נישט טראכטן אז איך גיי איין טאג אויפהערן דאס קוקן, איך מיין אז דאס וויל איך.

הייליגער באשעפער, איך בין אזא רחמנות, נישטא נאך אזא רחמנות ווי מיר; איך בין א אידישע מאמע, איך האב טייערע ליכטיגע קינדערלעך מיט א טייערער מאן, און איך מיט מיין מח, מיין הארץ, אלעס פון מיר - איז נאר אין איין זאך, אין מאוויס; איך בין ממש קראנק צו קוקן עקלדיגע זאכן, אנשטאט איך זאל לעבן מיט מיין משפחה, מיט מיין מאן - מיט ליבשאפט - לויף איך צום טעלעפאן, צום קאמפיוטער און איך פארשמיר מיין נשמה.

אנא השם, העלף מיר, ראטעווע מיר פון די קליפות און פון די נישט גוטע; איך בין דאך א איד און איך וויל זיין גוט, איך האב א נשמה, איך שפיר ווי עס ציט מיר א גאנצע צייט צוריק צו די מאוויס, אבער עכט עכט, טיף טיף - בענקט מיין הארץ צו דיר, מיין נשמה וויל זיין א ריינע, א לויטערע; אנא השם, מאך מיר א נס איך זאל שוין זיין ערליך און הייליג.

אנא השם, איך וויל לעבן מיט דיר, איך וויל דיך שפירן, איך וויל זיין פרייליך, איך וויל לעבן מיט מיין מאן. הייליגער באשעפער, העלף מיר בזכות די הייליגע צדיקים וואס האבן זיך מוסר נפש געווען פאר דיינעט וועגן, בזכות רבינו נחמן בן פיגא ורבי נתן תלמידו ורבינו אליעזר שלמה ברסלבער - זכותם יגן עלינו - זאל איך זוכה זיין צו תשובה טון און זיין הייליג און ריין.

דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

בעזרת ה' יתברך - יום ד' פרשת חקת בלק, ט' תמוז, שנת תשפ"ג לפרט קטן

לכבוד ... נרו יאיר

איך האב ערהאלטן דיין בריוו.

וויי און ביטער איז אז מען טוט אן עבירה מיט א גוי'ה רחמנא לשיזבן, עס איז אזוי שרעקליך די עבירה אז חכמינו זכרונם לברכה זאגן (סנהדרין פב.): "הבא על הגוי'ה, חייב עליה משום נדה, שפחה, גויה, זונה", מען איז עובר אויף די אלע עבירות, און דאס איז כאילו מען האט חתונה מיט עבודה זרה ממש; וויי און ביטער פאר די נשמה, וויי אויף די וועלט און וויי אויף יענע וועלט, די עבירה בלייבט צוגעטשעפעט צום מענטש. אזוי ווי חכמינו זכרונם לברכה זאגן (סוטה ג:) דער וואס טוט אן עבירה מיט א גוי'ה, "רבי אליעזר אומר קשורה בו ככלב", מען בלייבט צוגעקלעבט אזוי ווי א הינט, מען ווערט ארומגענומען מיט קליפות און משחיתים וואס איז באשאפן געווארן פון די עבירה; די קליפות ומשחיתים גייען מיט מיטן מענטש, זיי ברענגען שרעקליכע צרות, מען ליידט שרעקליכע ביטערע פיין אין לעבן, און מען ווייסט נישט פארוואס מען ליידט.

מיט דעם זאלסטו וויסן אז תשובה העלפט אויף אלעם. די הייליגע חכמים זאגן (ברכות לד:): "מקום שבעלי תשובה עומדים, צדיקים גמורים אינעם עומדין", ווען מען טוט תשובה קומט מען אן אזוי הויך, העכער ווי די צדיקים קומען אן. נאך זאגן זיי (פסיקתא דרב כהנא, פרשה מה): "גָדוֹל כּוֹחָהּ שֶׁל תְּשׁוּבָה", תשובה איז אזוי גרויס, "שֶׁכֵּיוָן שֶׁאָדָם מְהַרְהֵר בְּלִבּוֹ לַעֲשֹוֹת תְּשׁוּבָה", ווי נאר א מענטש טראכט פון תשובה - ער טראכט 'איך וויל זיך אומקערן צום אייבערשטן', "מִיַּד הִיא עוֹלָה לֹא עַד עֲשָֹרָה יָמִים, וְלֹא עַד עֶשְֹרִים וְלֹא עַד מֵאָה, אֶלָּא עַד מַהֲלַךְ חֲמֵשׁ מֵאוֹת שְׁנַיִם; וְלֹא עַד רָקִיעַ רִאשׁוֹן וְשֵׁנִי, אֶלָּא שֶׁהִיא עוֹמֶדֶת לְפָנַי כִּסֵא הַכָּבוֹד", קומט ער גלייך אן צום כסא הכבוד.

די עבירה איז זייער גרויס, גיין צו א גוי'ה און טון מיט איר אן עבירה איז שרעקליך, אבער קענסט נאך תשובה טון. חכמינו זכרונם לברכה זאגן (תנא דבי אליהו רבה, ד) "אָמַר הַקָּדוֹשׁ בָּרוּךְ הוּא", דער אייבערשטער זאגט: "אִם אָדָם עוֹבֵר עֲבֵירָה לְפָנַי", אויב א מענטש טוט עבירות, "אִם חוֹזֵר וְעוֹשֶׂה תְּשׁוּבָה", אויב האט ער חרטה אויף וואס ער האט געטון און ער טוט תשובה - "הֲרֵי אֲנִי עִמּוֹ בְּרַחֲמִים וַאֲנִי מְקַבֵּל אֶת תְּשׁוּבָתוֹ", נעם איך אים צוריק, איך נעם אן זיין תשובה, "וְאֵין אֲנִי זוֹכֵר לוֹ אֲפִילוּ מִקְצָת עֲוֹנוֹתָיו", און איך וועל נישט דערמאנען קיין איין עבירה; נאך זאגט דער אייבערשטער (שם, פרק ו): "בָּנַי, אֲנִי אָמַרְתִּי לָכֶם אֵין חֶפְצִי אֶלָּא בְּרָכָה וּבְמִי שֶׁאֵין בּוֹ עֲבֵרוֹת", איך האב ענק געזאגט איך וויל נאר די מענטשן וואס האבן נישט געזינדיגט, "וְחָזַרְתִּי בּוֹ בִּדְבָרַי", יעצט צי איך צוריק, "אֲפִלּוּ יַעֲשֶׂה אָדָם מֵאָה עֲבֵרוֹת זוֹ לְמַעְלָה מִזּוֹ", אפילו א מענטש וועט טון הונדערט עבירות איינס נאכן צווייטן, "וְיַחֲזֹר וְיַעֲשֶׂה תְּשׁוּבָה", אויב וועט ער חרטה האבן, ער וועט תשובה טון, "וְיַשְׁפִּיל אֶת עַצְמוֹ לָאָרֶץ, וְיִרְאֶה אֶת עַצְמוֹ כְּאִלּוּ הוּא חֶצְיוֹ זַכַּאי וְחֶצְיוֹ חַיָּב, וְיִרְאֶה אֶת עַצְמוֹ כְּאִלּוּ חַיָּב בְּאָשָׁם תָּלוּי בְּכָל יוֹם", ער וועט שטענדיג טראכטן 'איך דארף נאך תשובה טון' - "הֲרֵינִי עִמּוֹ בְּרַחֲמִים וּמְקַבְּלוֹ בִּתְשׁוּבָה", וועל איך זיך פירן מיט אים מיט רחמנות, איך וועל אננעמען זיין תשובה, "וְאֶתֵּן לוֹ בָּנִים שֶׁל בַּעֲלֵי קוֹמָה וְעוֹסְקֵי בַּתּוֹרָה וּמְקַיְּמֵי מִצְוֹת", און איך וועל אים געבן קינדער צדיקים.

וואס איז תשובה? ווי אזוי הויבט מען אן טון תשובה? דאס ערשטע זאך פון תשובה איז וידוי דברים. דער רמב"ם זאגט (פרק א' מהלכות תשובה, הלכה א) יעדע מצוה אין די תורה, סיי א מצות עשה, סיי א מצות לא תעשה, - אויב מען האט עובר געווען אויף איינע פון די מצוות, סיי בשוגג סיי במזיד; ווען מען טוט תשובה, - דארף מען זיך מתודה זיין צום אייבערשטן, אזוי ווי עס שטייט אין די תורה (במדבר ה, ז): "וְהִתְוַדּוּ אֶת חַטָּאתָם אֲשֶׁר עָשׂוּ"; ווי אזוי איז מען זיך מתודה? זאגט דער רמב"ם, מען זאל אזוי זאגן: "אָנָּא הַשֵּׁם, חָטָאתִי עָוִיתִי פָּשַׁעְתִּי לְפָנֶיךָ, וְעָשִֹיתִי כָּך וָכָךְ, וַהֲרֵי נִחַמְתִּי וּבוֹשְׁתִּי בְּמַעֲשַׂי, וּלְעוֹלָם אֵינִי חוֹזֵר לְדָבָר זֶה", איך בעט דיר אייבערשטער, איך האב געזינדיגט פאר דיר, איך האב געטון די און די עבירה, איך האב חרטה אויף וואס איך האב געטון, איך שעם זיך מיט מיינע מעשים וואס איך האב געטון, איך נעם זיך פאר אז איך גיי עס מער קיינמאל נישט טון; דאס איז וידוי, און דער רמב"ם פירט אויס: "וְכָל הַמַּרְבֶּה לְהִתְוַדּוֹת וּמַאֲרִיךְ בְּעִנְיָן זֶה, הֲרֵי זֶה מְשֻׁבָּח", ווער עס פארמערט זיך מתודה צו זיין פאר'ן אייבערשטן - דער איז געלויבט.

ברודער, זיי זיך מתוודה צום אייבערשטן; דאס זאלסטו טון נישט איין מאל, נאר יעדן טאג. דערצייל דעם אייבערשטן די גאנצע מעשה וואס דו האסט געטון, ווען, וואו און אזוי ווייטער. שעם זיך נישט, דערצייל אלעס, ווייל נישטא קיין גרעסערע זאך ווי וידוי דברים. חכמינו זכרונם לברכה זאגן (תורת כהנים בחוקותי, פרק ח) "אָמַר הַקָדוֹשׁ בָּרוּךְ הוּא", דער אייבערשטער זאגט: "מִיָּד שֶׁהֵם מִתְוַדִּים עַל עֲוֹנוֹתֵיהֶם", גלייך ווען א מענטש איז זיך מתודה פאר מיר, "מִיָּד אֲנִי חוֹזֵר וּמְרַחֵם עֲלֵיהֶם", האב איך רחמנות אויף אים און איך נעם צוריק דעם מענטש צו מיר.

זאלסט זיין א גרויסער עקשן אין די זאך פון שמועסן מיטן אייבערשטן, בעט אים ער זאל רחמנות האבן אויף דיר, ער זאל דיך ארויסנעמען פון די קליפות און משחיתים וואס זענען מיט דיר און נעמען דיך ארום, און דאס וועט זיין דיין תשובה.

אז דו וועסט דאס טון, קענסטו זיין זיכער אז דער אייבערשטער האט אנגענומען דיין תשובה. האב נישט מורא פון קיינעם און הער נישט אויס די וואס ווילן דיר זאגן אז דו האסט מער נישט קיין תקוה, גלייב דעם רבינ'ס ווערטער וואס ער האט געזאגט (לקוטי מוהר"ן חלק ב, סימן קיב): "אם אתה מאמין שיכולים לקלקל, תאמין שיכולים לתקן", אויב דו גלייבסט אז דו קענסט פארדארבן - גלייב אז דו קענסט פאררעכטן.

עס וועט דיר יעצט זיין ביטער שווער, דו וועסט יעצט כסדר ווערן בעצבות ומרה שחורה, פלוצלונג אינמיטן טאג וועט דיר ווערן שלעכט, ווייל אזוי געשעט מיט די וואס זענען פוגם בברית, און די וואס זענען עובר אויף די שרעקליכע עבירה פון נשג"ז רחמנא לצלן, עס לויפט זיי נאך דער נישט גוטער רוח, זיי זענען שטענדיג בעצבות, ביז מען טראכט מחשבות פון זיך הרג'ענען ה' ירחם, אבער מיט די צייט, נאך אסאך התבודדות און אסאך וידוי דברים - וועט עס צוביסליך ארויסגיין פון דיר און דו וועסט קענען זיין פרייליך.

אויך זאלסטו טון אלעס אויף דער וועלט אנצוקומען צום הייליגן רבינ'ס ציון אין אומאן און זאגן דארט די צען קאפיטלעך תהילים, דער תיקון הכללי. ווייל דער רבי האט צוגעזאגט, א צדיק מיחידי הדורות האט מבטיח געווען (חיי מוהר"ן, סימן רכה) ווער עס וועט קומען צו זיין ציון זאגן דעם תיקון הכללי, די צען קאפיטלעך תהלים [קאפיטל טז, לב, מא, מב, נט, עז, צ, קה, קלז, קנ] און געבן א פרוטה לצדקה פאר זיין זכות, אפילו ער האט געטון די הארבסטע עבירות: "וועל איך מיך לייגן אויף די לענג און אויף די ברייט אים א טובה צו טון, ביי די פיאות וועל איך אים ארויסציען פון שאול תחתית".

דער אייבערשטער זאל אננעמען דיין תשובה.

בעזרת ה' יתברך - יום ג' פרשת קרח, ב' דראש חודש תמוז, שנת תשפ"ג לפרט קטן

לכבוד ... נרו יאיר

איך האב ערהאלטן דיין בריוו.

איך בעט דיר זייער, האב רחמנות אויף דיר, היט דיינע אויגן. חכמינו זכרונם לברכה זאגן (במדבר רבה ב, י): "עֵינָא וְלִבָּא, תְּרֵי סַרְסוּרֵי דַּחֲטָאָה אִינוּן", די אויגן און הארץ זענען די מעקלערס פאר'ן יצר הרע; דאס מאכט מען זאל אראפפאלן אין עבירות רחמנא לצלן, און אז מען איז מפקיר די אויגן, מען קוקט אויף אויסגעלאסענע נאקעטע עבירות - איז מען פוגם באות ברית קודש און מען פארלירט אלעס.

טייערער ברודער גיי יעדן טאג התבודדות, בעט דעם אייבערשטן פאר שמירת עיניים. בעט אים: "הייליגער באשעפער איך ווער פארברענט אין ניאוף, איך קען זיך נישט היטן מיינע אויגן, איך קוק אויף יעדע קליפה, איך קען נישט אוועק קוקן. הייליגער באשעפער ראטעווע מיך, קוק מיין הארץ, איך וויל זיין א איד, איך וויל זיין ערליך, איך וויל זיין הייליג און ריין; יעדע מאל איך מאך אפ איך גיי זיין גוט - פאל איך נאכאמאל אריין, איך ווער פארברענט פון דעם יצר הרע וואס פלאקערט אין מיר.

אנא השם רחם עלי, האב רחמנות אויף מיר, איך זאל נישט פארפאלן גיין, איך זאל נישט פארשווארצט ווערן בזה ובבא, געב מיר כח זיך צו קענען מתגבר זיין אויף מיין יצר הרע און צו היטן מיינע אויגן".

לייג צו דיינע אייגענע תפילות, דערצייל דעם אייבערשטן דיין מצב פינקטליך ווי ווייט דו ביסט פארפאלן, ווי ווייט דו ביסט פארלוירן, דער רבי נעמט אחריות; דער רבי זאגט צו אז דאס איז די עצה צו ווערן געראטעוועט.

טייערער ברודער, עס איז דא נאך אן עצה צו ווערן געראטעוועט פון דער יצר הרע, דורך שמחה; ווען מען איז פרייליך פאלט אוועק די תאווה פון קוקן און פון פוגם זיין בברית. דער רבי האט אונז מגלה געווען אז דער יצר הרע פון פגם הברית, די קליפה - איר נאמען איז 'לִילִית' א לשון פון 'יללה' - וויינען און קלאגן, דאס איז זייער זאך; עצבות ומרה שחורה, און פארקערט, שמחה - איז די סימן פון קדושה. זאלסט הערן לעבעדיגע ניגונים, פארשטייט זיך פון ערליכע זינגערס, הער מוזיק אין קאר, אין שטוב, גיי א טענצל און בארעכן זיך, מאך זיך א חשבון ווי גוט דער אייבערשטער איז צו דיר, ווי סאך גוטס דו האסט, דאס ובעיקר אז מיר זענען אידן, מיר זענען נישט פון די אומות העולם; דאס אליינס וועט דיר היטן פון פגם הברית (עיין לקוטי מוהר"ן חלק א', סימן קסט).

דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

בעזרת ה' יתברך

       יום ד' פרשת במדבר, כ"ו אייר, מ"א לעומר, שנת תשפ"ג לפרט קטן

לכבוד ... נרו יאיר

איך האב ערהאלטן דיין בריוו.

'למה?' 'פארוואס?' - יאמרו הגוים, זאגט א גוי; א גוי פרעגט: "פארוואס?" א איד פרעגט נישט קיין שאלות אויפן אייבערשטן, א איד בעט דעם אייבערשטן. דער רבי זאגט: "אשרי העם, וואויל איז אונז אידן, שככה לו, אז אזוי איז צו אים"; אנשטאט 'פארוואס?' ווייסט מען 'אזוי!' ווי אזוי דער אייבערשטער טוט איז גוט, 'ווי אזוי? אט אזוי!'

גיי שריי צום אייבערשטן אין דיין שפראך, אין אידיש: "רבונו של עולם, וואס איז מיט מיר? איך בין פול מיט קשיות? איך וויל א שטארקע אמונה, איך וויל נישט האבן קיין קשיות אויף דיר, איך וויל גלייבן אז וואס דו טוסט איז גוט".

נאר נאכן בעטן אויף אמונה - וועסטו קענען בעטן אויף קינדער. כל זמן דו ביסט בעצבות, דו האסט טענות, מיט קשיות, מיט 'פארוואס?' מיט 'פארוועם?' - איז נישט גוט, אז דו וועסט זיין פרייליך - וועלן דיינע תפילות זיין זיס און געשמאק ביים אייבערשטן. אזוי ווי דער רבי זאגט (ספר המדות אות תפילה, סימן פא): "תְּפִלָּה שֶׁהִיא בְּשִׂמְחָה, הִיא עֲרֵבָה וּמְתוּקָה לַשֵּׁם יִתְבָּרַךְ", די תפילות וואס מען בעט מיט שמחה - איז זיס און געשמאק ביים אייבערשטן.

דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

בעזרת ה' יתברך

       יום ב' פרשת במדבר, כ"ד אייר, ל"ט לעומר, שנת תשפ"ג לפרט קטן

מרת ... תחי'

איך האב ערהאלטן אייער בריוו.

עס איז נישט קיין פראבלעם צו קוקן אויף די סארט קינדער, דער עיקר איז נישט קוקן אויף טמא'נע זאכן; הינט, קעץ, מאוויס וכדומה, אבער אויף די סארט קינדער וואס האבן הייליגע ריינע נשמות איז נישט קיין שום פראבלעם צו זיין מיט זיי.

מען דארף אסאך בעטן דעם אייבערשטן מען זאל האבן גרינג און מען זאל האבן ערליכע דורות, און זאגן שמות הצדיקים. מוהרא"ש שרייבט פאר אלע וואס פרעגן וואס מען זאל טון, וואס פאר א סגולה מען זאל מאכן צו האבן גרינג דאס קינד; מוהרא"ש זאגט מען זאל זאגן שמות הצדיקים און בעטן דעם אייבערשטן אז בזכות די הייליגע צדיקים - זאל מען האבן גרינג דאס קינד. ווייל דער רבי זאגט (ספר המדות אות צדיק חלק ב', סימן כ): "עַל יְדֵי הַזְכָּרַת שֵׁמוֹת הַצַּדִּיקִים יְכוֹלִים לְהָבִיא שִׁנּוּי בַּמַּעֲשֶׂה בְּרֵאשִׁית, כְּלוֹמַר לְשַׁנּוֹת הַטֶּבַע", דורכ'ן דערמאנען די נעמען פון צדיקים קען מען טוישן די טבע.

דעריבער איז גוט מען זאל זאגן כסדר די נעמען פון צדיקים וואס מען געדענקט אויסנווייניג, צום ביישפיל: אברהם, יצחק, יעקב, משה, אהרן, יוסף, דוד און שלמה, רבי שמעון בר יוחאי, רבי יצחק לוריא אשכנזי, רבי ישראל בעל שם טוב, רבי נחמן בן פיגא מברסלב, רבי נתן מברסלב וכו' וכו', און נאך נעמען פון צדיקים וואס מען געדענקט, און נאכדעם זאל מען זאגן די תפילה: "יְהִי רָצוֹן מִלְּפָנֶיךָ אָבִי שֶׁבַּשָׁמַיִם, אִין דִי זְכוּת וָואס אִיךְ הָאבּ דֶערְמַאנְט דִי נֶעמֶען פוּן דִי צַדִּיקִים, בִּזְכוּת זֵייעֶר תּוֹרָה, זֵייעֶרֶע מַעֲשִׂים טוֹבִים אוּן זֵייעֶר מְסִירַת נֶפֶשׁ, וִוי זֵיי הָאבְּן זִיךְ מוֹסֵר נֶפֶשׁ גֶעוֶוען פַאר דַיינֶעט וֶועגְן, זָאלְסְטוּ מִיר הֶעלְפְן אִיךְ זָאל גֶעבּוֹירְן גְרִינְג אַ גֶעזוּנְט קִינְד בְּרַמַ"ח אֵיבָרִים וּשְׁסָ"ה גִּידִים; אִיךְ זָאל זוֹכֶה זַיין אַרִיבֶּער צוּ גֵיין דִי אַלֶע טֶעג וָואס אִיךְ וַוארְט גְרִינְגֶערְהֵייט. נֶעם אַוֶועק פוּן מִיר אַלֶע מִינֵי עַיִן הָרַע'ס אַז קֵיינֶער זָאל מִיר נִישְׁט קֶענֶען שֶׁעדִיגְן. הֶעלְף מִיר אִיךְ זָאל זוֹכֶה זַיין צוּ הָאבְּן עֶרְלִיכֶע קִינְדֶער וָואס וֶועלְן טוּן דַיין וִוילְן זֵייעֶר גַאנְץ לֶעבְּן, רִבּוֹנוֹ שֶׁל עוֹלָם הֶעלְף מִיר אִיךְ זָאל זַיין גֶעזוּנְט אוּן שְׁטַארְק מַיין גַאנְצֶע לֶעבְּן, אִיך זָאל אֵייבִּיג טוּן נָאר גוּטֶע מַעֲשִׂים וָואס דוּ וֶועסְט הָאבְּן פוּן דֶעם אַ נַחַת רוּחַ, יִהְיוּ לְרָצוֹן אִמְרֵי פִי וְהֶגְיוֹן לִבִּי לְפָנֶיךָ, יְ"יָ צוּרִי וְגוֹאֲלִי, אָמֵן כֵּן יְהִי רָצוֹן".

דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

בעזרת ה' יתברך

יום א' פרשת אחרי קדושים, ב' אייר, שנת תשפ"ג לפרט קטן

מרת ... תחי'

איך האב ערהאלטן אייער בריוו.

דאנקט דעם אייבערשטן אז איר האט אן ערליכער מאן, א וואוילער מאן, א געטרייער מאן; וויפיל פרויען וואלטן געוואלט זוכה זיין צו דעם, צו האבן א מאן מיט די דריי מעלות: ערליך, וואויל און געטריי; וואס איז שענער ווי ערליך, וואויל און געטריי?! וואס האט מען פון שיינע פיאות מיט א שיינע געפוצטע בארד? ערליך, וואויל און געטריי - דאס איז די שענסטע זאך אויף די וועלט.

בעטס דעם אייבערשטן עס זאל ארויסגיין פון אייער קאפ די שלעכטע מחשבות וכו', און בעטס ביים אייבערשטן עס זאל זיין חן אויף אייער מאן, בעטס די תפילה:

"רבונו של עולם איך דאנק דיר פאר מיין שיינע לעבן, איך דאנק דיר פאר מיין טייערער מאן; מיין מאן איז אזוי גוט און געטרייע צו מיר.

רבונו של עולם העלף מיר עס זאל זיין חן צווישן אונז, מיין מאן זאל האבן חן אין מיינע אויגן און איך זאל האבן חן אין זיינע אויגן, מיר זאלן לעבן בשלום און באהבה.

הייליגער באשעפער איך האב זיך נישט געהיטן מיינע אויגן און דאס מאכט מיר האבן שלעכטע מחשבות, עס פייניגט מיר, עס לאזט מיר נישט לעבן, איך האלט עס נישט אויס, העלף מיך איך זאל האבן הייליגע און ריינע מחשבות, נישט טראכטן פון אנדערע און נישט גליסטן צו פרעמדע, וטהר לבנו לעבדך באמת, מיין הארץ זאל זיין ריין, מיין מח זאל זיין זויבער.

רבונו של עולם איך וויל האבן א שטארקע אמונה צו וויסן און צו גלייבן אז אלעס אויף די וועלט איז נאר פון דיר, עס איז גארנישט דא אויף די וועלט אויסער דיר, אלעס וואס פאסירט איז פון דיר; איך, מיין מאן און מיינע דורות - אלעס איז דו. הייליגער באשעפער געב מיר א שטארקע אמונה, ווייל נאר מיט אמונה קען מען זיין פרייליך, נאר ווען מען ווייסט אז אלעס איז פון דיר - איז מען צופרידן, און אויב מען פארגעסט פון דיר, מען טראכט אז זאכן פאסירן פון זיך אליינס - דעמאלט ווערט מען בעצבות, און דעמאלט הויבן זיך אן אלע שלעכטע מחשבות".

דורך תפילה און דורך הודאה וועט זיין חן צווישן אייך, און די שכינה וועט רוען צווישן אייך.

דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

בעזרת ה' יתברך

יום ה' פרשת בשלח, כ"ה שובבי"ם, י"א שבט, שנת תשפ"ג לפרט קטן

לכבוד ... נרו יאיר

איך האב ערהאלטן דיין בריוו.

זאג נישט אז די עצות העלפן דיר נישט, ענדערש טראכט 'מן הסתם טו איך נישט גענוג די עצות'. אזוי ווי רבי נתן דערציילט (שיחות הר"ן, סימן קע) "פַּעַם אַחַת שָׁאַלְתִּי אוֹתוֹ" איך האב אמאל געפרעגט דעם רבי'ן: "מַדּוּעַ כַּמָּה יְרֵאִים הִתְיַגְּעוּ בַּעֲבוֹדַת ה' הַרְבֵּה מְאֹד (שֶׁקּוֹרִין הָארִיוֶוין) וְאַף עַל פִּי כֵן לֹא הִגִּיעוּ לְמַדְרֵגַת הַצַּדִּיקִים הַגְּדוֹלִים", עס זענען געווען אסאך ערליכע אידן וואס האבן געהארעוועט אין עבודת השם און מיט דעם אלעם זענען זיי נישט אנגעקומען צו די גרויסע מדריגה פון צדיקים, ווי קען דאס זיין? "הֵשִׁיב בִּפְשִׁיטוּת", האט דער רבי מיר געענטפערט מיט דעם לשון: "מִן הַסְּתָם הָאבְּן זֵייא נִישְׁט גִּיהָארִיוֶועט, כִּי הַכְּלָל: שֶׁעִקָּר הוּא הַיְגִיעָה, וְהַכֹּל לְפִי רֹב הַמַּעֲשֶׂה", ווייל אויב מען הארעוועט, מען טוט די עצות פון צדיקים - איז מען זוכה צו ווערן א צדיק.

ווייל ווי שטארק דיין יצר הרע איז - זענען די עצות פון די הייליגע צדיקים נאך שטערקער, ווי טיף געפאלן דו ביסט - זענען די צדיקים בכח אויך דיך ארויס צו שלעפן פון דיין שאול תחתית. אז דער רבי זאגט לערנען משניות יעדן טאג העלפט - איז דאס אזוי, עס העלפט. דער רבי זאגט (שיחות הר"ן, סימן יט) "שֶׁאֲפִילּוּ אוֹתָן הָאֲנָשִׁים הָרְחוֹקִים מִן הַקְּדֻשָּׁה מְאֹד, שֶׁנִּלְכְּדוּ בִּמְצוּדָה רָעָה, עַד שֶׁרְגִילִין בַּעֲבֵרוֹת חַס וְשָׁלוֹם רַחֲמָנָא לִצְלָן", אפילו א מענטש וואס איז זייער ווייט פון די קדושה - ער טוט עבירות רחמנא לצלן און ער איז שוין אראפגעפאלן אין שאול תחתית, "אַף עַל פִּי כֵן, הַכֹּחַ שֶׁל הַתּוֹרָה גָּדוֹל כָּל כָּךְ, עַד שֶׁיְּכוֹלָה לְהוֹצִיא אוֹתָם מִן הָעֲבֵרוֹת שֶׁרְגִילִין בָּהֶם חַס וְשָׁלוֹם, וְאִם יַעֲשׂוּ לָהֶם חֹק קָבוּעַ וְחִיּוּב חָזָק לִלְמֹד בְּכָל יוֹם וָיוֹם כָּךְ וְכָךְ, יִהְיֶה אֵיךְ שֶׁיִּהְיֶה; בְּוַדַּאי יִזְכּוּ לָצֵאת מִמְּצוּדָתָם הָרָעָה עַל יְדֵי הַתּוֹרָה, כִּי כֹּחַ הַתּוֹרָה גָּדוֹל מְאֹד", אויב וועט ער זיך מאכן א קביעות צו לערנען יעדן טאג 'כך וכך' - וועט ער סוף כל סוף ארויסגיין פון זיין בלאטע, ווייל די כח פון תורה איז אזוי גרויס אז עס נעמט ארויס דעם מענטש פון זיין שלעכטס.

זאג נישט: "איך האב פרובירט די עצות און מיר העלפט דאס נישט", עס אז נישט וואר; אז דער רבי זאגט לימוד התורה ראטעוועט פון פגם הברית - וועט דיר דאס העלפן. דער רבי האט דאך געזאגט פאר רבי נתן (חיי מוהר"ן, סימן תקעג) ווען רבי נתן האט איבערגעפרעגט אויב די עצה פון לערנען תורה קען אויך העלפן אויף פגם הברית, הוצאת זרע לבטלה רחמנא לצלן, האט דער רבי געשריגן אויף אים: "דו ווייסט ווי גרויס דער כח פון תורה איז, תורה איז העכער פון אלעס!" אפילו א מענטש וואס איז צוגעקלעבט אין די עקלדיגע עבירה פון פגם הברית, הוצאת זרע לבטלה רחמנא לצלן, אויב וועט ער לערנען יעדן טאג תורה וועט ער ארויסקריכן פון אלעם שלעכטס און ווערן אן ערליכער איד.

אזוי אויך נעם די עצה פון תפילה והתבודדות. דער רבי זאגט מען זאל זיך אויסרעדן צום אייבערשטן, אים דערציילן אלעס וואס גייט אריבער, ווי שטארק דער יצר הרע ברענט; זאלסטו דאס טון איינמאל און נאכאמאל און טויזנט מאל און הונדערט טויזנט מאל - ביז מען וועט רחמנות האבן פון הימל אויף דיר און מען וועט דיר העלפן.

גיי אין א ווינקל וואו קיינער זעט נישט וואס דו טוסט און רעד צום אייבערשטן. דערצייל אים ווי שטארק עס ברענט אין דיר דער יצר הרע, וויין צו אים אין דיין שפראך, זאג אים: "רבונו של עולם איך בין אזא רחמנות, איך קען זיך נישט העלפן, איך בין אזוי אראפגעפאלן אין אריך אנפין דקליפה, איך היט נישט מיינע אויגן, איך קוק אויף פרעמדע פרויען, איך פארליר מיין שכל, איך פארליר מיין מח, איך פארברען מיין נשמה מיטן קוקן אויף עבירות, ראטעווע מיך, העלף מיר מיט דיין גרויס רחמנות!" אזוי זאלסטו שרייען צו אים אן א שיעור מאל, וועסטו ווערן א גרויסער צדיק מיט הייליגע אויגן.

כאפ זיך אן מיט די צוויי עצות, ווער נישט פארלוירן ווען דו זעסט אז דו פאלסט נאך. אז דו פאלסט נאכאלץ זאלסטו ווייטער לויפן צום משניות און זאגן נאך א פרק און נאך א פרק, און גיי נאכאמאל זיך מתבודד זיין - וועסטו ווערן אפגעהיטן פון אלעם שלעכטס.

דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

בעזרת ה' יתברך

יום ב' פרשת שמות, ט"ז טבת, שנת תשפ"ג לפרט קטן

לכבוד ... נרו יאיר

איך האב ערהאלטן דיין בריוו.

היטן די אויגן איז די וויכטיגסטע זאך. חכמינו הקדושים זאגן (ירושלמי ברכות א, ה): "לִיבָּא וְעֵינָא תְּרֵין סָרְסוּרִין דְּחֲטָאָה", דאס הארץ און אויגן זענען די מעקלער פאר עבירות, "אָמַר הַקָּדוֹשׁ בָּרוּךְ הוּא", דער אייבערשטער זאגט, "אִי יְהָבְתְּ לִי לִבְּךָ וְעֵינֶיךָ", אויב דו וועסט מיר געבן די צוויי זאכן, דיין הארץ מיט דיינע אויגן - "אֲנָא יְדַע דְּאַתְּ לִי", ווייס איך אז דו ביסט מיינער. נאך זאגן די הייליגע חכמים (במדבר רבה י, ב): "מָה רָאָה הַקָּדוֹשׁ בָּרוּךְ הוּא לִשְׁאֹל מִיִּשְׂרָאֵל הַלֵּב וְהָעֵינַיִם שֶׁיִּהְיוּ אַחֲרָיו", פארוואס האט דער אייבערשטער געבעטן פון אידישע קינדער מען זאל היטן די אויגן און די הארץ? "לְפִי שֶׁהָעֲבֵרָה תְּלוּיָה בָּהֶם", ווייל אין די אויגן און הארץ איז אנגעהאנגען דאס טון עבירות; "הָעֵינַיִם רוֹאוֹת אֶת הַזּוֹנָה", ווייל אז מען קוקט עבירות, "וְהַלֵּב מְהַרְהֵר אַחֲרֶיהָ", נאכדעם גליסט מען צו טון עבירות, ביז מען פאלט אראפ אין טון עבירות רחמנא לצלן.

וואס זאל איך דיר זאגן, קוקן אין מקוה אויף מענטשן וואס זענען אויסגעטון - איז א פשוט'ע קראנקהייט. מוהרא"ש טייטשט וואס שטייט אין די תוכחה (דברים כח, לד): "וְהָיִיתָ מְשֻׁגָּע מִמַּרְאֵה עֵינֶיךָ אֲשֶׁר תִּרְאֶה", וועסט משוגע ווערן פון וואס דו זעסט; זאגט מוהרא"ש דאס מיינט מען, דער וואס היט נישט די אויגן, דער איז פשוט משוגע. דער הייליגער רבי זאגט (לקוטי מוהר"ן חלק א, סימן לו) אז אלע משוגעים קומט פון ניאוף רחמנא לצלן.

איך בעט דיר זייער, הויב אן היטן דיינע אויגן, הער אויף קוקן אין מקוה; אז דו וועסט ווייטער מפקיר זיין דיינע אויגן - וועט נישט נעמען לאנג ביז מען וועט דיך ארויספירן מיט בזיונות, עס וועט זיין גרויסע בזיונות וכו'. דער רבי זאגט (ספר המדות אות ראיה, סימן ח): "מִי שֶׁעוֹצֵם עֵינָיו מֵרְאוֹת בְּרָע", ווער עס קוקט נישט קיין שלעכטס, "עַל יְדֵי זֶה נִצּוֹל מִבִּזְיוֹנוֹת", ווערט געראטעוועט פון בזיונות.

הער אויף קוקן. מיין נישט אז עס איז נישט מעגליך; ווען מען רעדט צו מענטשן פון נישט קוקן ניאוף מיינט מען אז דאס איז נישט שייך, מענטשן זענען נעבעך אזוי איינגעטינקען אין די עקלדיגע עבירה, אז מען מיינט עס איז נישט שייך אפצולאזן. אבער עס איז נישט אזוי, מען קען אין איין סעקונדע ווערן א געזונטער מענטש, אויפהערן קוקן.

נעם די עצה פון תפילה והתבודדות, זוך אויף א שטילע פלאץ וואו קיינער איז נישט דארט, גיי אהין און שמועס זיך אויס מיטן אייבערשטן אויף דיין מאמע לשון, בעט אים ער זאל רחמנות האבן אויף דיר, דערצייל אים ווי קראנק דו ביסט, זאג: "רבונו של עולם, וואס טו איך? איך בין אזוי צעדריידט, איך בין זיך מפקיר מיינע אויגן, איך קוק עבירות, איך שטיי אין מקוה און קוק און קוק, איך בין אזוי משוגע, העלף מיר, ראטעווע מיך, איך זאל זיך קענען היטן מיינע אויגן און זיין אן ערליכער איד".

דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט שנעל תשובה טון.

בעזרת ה' יתברך

יום ג' פרשת מקץ, כ"ו כסליו, ב' דחנוכה, שנת תשפ"ג לפרט קטן

לכבוד ... נרו יאיר

איך האב ערהאלטן דיין בריוו.

דאס וואס דו וויינסט אז דו ביסט נאכאמאל אראפגעפאלן אין פגם הברית פון קוקן עבירות רחמנא לצלן, דו קוקסט בילדער פון ניאוף; מיין ליבער ברודער, וואס זאל איך דיר זאגן, שריי צום אייבערשטן פון דארט וואו דו ביסט, רעד צום אייבערשטן פון דיין גרוב, דארט אין די טומאה שריי: "טאטע טאטע!"

דער רבי זאגט: "איך זאג אנדערש פון די וועלט, די וועלט זאגט 'אויב מען עסט דבר אחר - זאל עס שוין רינען אויפ'ן בארד'", דאס הייסט, אויב מען איז אראפגעפאלן אין אן עבירה זאל מען זיך אפרייסן אינגאנצן פון באשעפער רחמנא לצלן, "אבער איך זאג אנדערש, איך זאג, 'אז מען עסט דבר אחר - זאל עס נישט רינען אויפ'ן בארד'"; דאס הייסט, אז מען איז אראפגעפאלן אין אן עבירה - זאל מען דארט אין די פלאץ בענקען צום אייבערשטן.

וואס איז די פראגע וועגן שרייען טאטע? וואס דען זאלסטו טון? אודאי זאלסטו שרייען: "טאטע, טאטע!" וואס טוט מען ווען מען פאלט אין א גרוב, מען בלייבט שטיל? וואס טוט מען ווען מען פאלט אראפ פון א הויכע פלאץ, מען בלייבט שטיל? דער הייליגער רבי זאגט (שיחות הר"ן, סימן קכט): "אֲפִלּוּ כְּשֶׁנּוֹפְלִין לִפְעָמִים לְתוֹךְ רֶפֶשׁ וָטִיט", ווען מען פאלט אין א בלאטע פון עבירות, "שֶׁקָּשֶׁה לוֹ מְאֹד לָצֵאת מִשָּׁם", און עס איז זייער שווער ארויסצוגיין פון דארט, "צוֹעֲקִין וְצוֹעֲקִין וְצוֹעֲקִין", זאל מען שרייען און שרייען און שרייען.

דאס איז די רחמנות פון הייליגן רבי'ן, דער רבי לערנט אונז: "שריי צום אייבערשטן אין דיין בלאטע", שריי: "רבונו של עולם, איך בין אזוי געפאלן, איך קען נישט ארויסקריכן פון קוקן עבירות, איך קען שטיין און קוקן אויף נאקעטע אויסגעלאסענע בילדער, איך קוק ניאוף, איך זוך אויף ניאוף, העלף מיר, נעם מיך ארויס פון די בלאטע, איך וויל זיין גוט, העלף מיר איך זאל זיך קענען מתגבר זיין".

דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

א פרייליכן ליכטיגן חנוכה.

בעזרת ה' יתברך

יום ה' פרשת וישלח, י"ד כסליו, שנת תשפ"ג לפרט קטן

לכבוד ... נרו יאיר

איך האב ערהאלטן דיין בריוו.

שטארק זיך מיט תפילה והתבודדות. מען דארף זיין א גרויסער עקשן, נישט אפלאזן די הייליגע עבודה פון התבודדות ותפילה.

דער הייליגער רבי זאגט (לקוטי מוהר"ן חלק א, סימן ב): "צָרִיךְ לֵידַע" מען דארף וויסן, "אֵיךְ לִלְחֹם" ווי אזוי צו מלחמה האלטן, "עִם הַחֶרֶב" מיט די שווערד פון תפילה והתבודדות, "שֶׁלֹּא יַטֶּה אוֹתָהּ לְיָמִין אוֹ לִשְׂמֹאל" נישט צו בייגן די שווערד נישט רעכטס און נישט לינקס. ווען מען גייט דאווענען, מען גייט נוצן די שווערד פון תפילה - דארף מען אסאך חיזוק; ווייל ווען א מענטש וויל זיך שטעלן דאווענען, ער וויל בעטן דעם אייבערשטן - קומען צוויי קליפות אים שטערן ער זאל נישט דאווענען, א רעכטע קליפה מיט א לינקע קליפה. די רעכטע קליפה זאגט: 'וואס דארפסטו בעטן דעם אייבערשטן? אלעס וואס דער אייבערשטער טוט - איז דאך נאר גוט!' אויך זאגט די קליפה: 'דער אייבערשטער ווייסט דאך אלעס, וואס דארפסטו רעדן צו אים?' דאס איז אמת, אז דער אייבערשטער מאכט אלעס צום גוטן און ער ווייסט אלעס, אבער דער אייבערשטער וויל מיר זאלן דאווענען און אים בעטן. ווען עס קומט אריין די מחשבות ביים דאווענען - איז דאס קליפת ישמעאל.

נאכדעם איז דא א לינקע קליפה פון כפירות ואפיקורסות, וואס לייקנט אין אלעס; די קליפה פארדריידט דעם מענטש: 'וואס האסטו צו דאווענען? עס איז גארנישט דא', חס ושלום.

דעריבער, ווער עס נעמט די שווערד פון תפילה דארף האלטן די שווערד שטארק, נישט זיך לאזן בייגן נישט רעכטס און נישט לינקס, "וְשֶׁיְּהֵא קוֹלֵעַ אֶל הַשַּׂעֲרָה" נאר צילן צום פונקט, שטעכן מיט'ן שווערד א שטעך נאך א שטעך, אן קיין אפשטעל. "וְלֹא יַחֲטִא" אפילו ער זעט אז עס גייען אריבער אזויפיל טעג און יארן און ער איז נאכנישט געענטפערט געווארן, זאל ער ווייטער שטעכן מיט'ן שווערד פון תפילה, בעטן און בעטן אן קיין אויפהער, דאס מיינט זיין 'קוֹלֵעַ אֶל הַשַּׂעֲרָה', מען צילט צום פונקט, מען געבט נישט אויף, זאל זיין וואס זאל זיין.

פארשטייט זיך, ווען מען בעט דעם אייבערשטן - דארף דאס זיין מיט תחנונים, מיט געבעט. מען בעט א מתנת חנם, נישט אז מען האלט 'עס קומט מיר', נאר בלשון תחנונים: "רבונו של עולם, געב מיר א מתנת חנם; עס קומט מיר גארנישט, אבער דו ביסט דאך א בעל הרחמים, בעט איך דיר, האב אויף מיר רחמנות און געב מיר א ישועה"; אויב מען איז אן עקשן, מען האלט די שווערד צום פונקט, מען געבט נישט אויף - באקומט מען די ישועה.

די בעסטע זאך איז, דו זאלסט פון דעם אליינס מאכן תפילה והתבודדות, שמועס דאס אליינס אויס מיט'ן אייבערשטן: "רבונו של עולם איך וויל אזוי שטארק רעדן צו דיר, איך וויל דיר אלעס דערציילן, אבער עס קומען מיר אריין שלעכטע מחשבות וואס שטערט מיר דאס רעדן צו דיר, איך טראכט 'וואס האב איך צו רעדן צו דיר ווען דו ווייסט שוין אלעס אליינס?'" אזוי זאלסטו אויסשמועסן מיט'ן אייבערשטן. ווייל דער הייליגער רבי זאגט (שם): "זֶה בְּחִינַת מַחֲשָׁבוֹת זָרוֹת שֶׁבַּתְּפִלָּה" די שלעכטע מחשבות וואס קומען צום מענטש ביים דאווענען, "שֶׁהֵם עֲנָנִין דִּמְכַסִּין עַל עַיְנִין" דאס זענען וואלקענעס וואס פארשטעלן די אויגן, "כְּמוֹ שֶׁכָּתוּב" אזוי ווי עס שטייט (איכה ג, מד): "סַכֹּתָה בֶעָנָן לָךְ" וְכוּ' דו האסט זיך באדעקט מיט א וואלקן, 'מֵעֲבוֹר תְּפִלָּה', די שלעכטע מחשבות זענען אזוי ווי וואלקענעס וואס פארדעקן די ליכטיגקייט פון די זון, אזוי אויך די קשיות אויפ'ן באשעפער פארשטעלט די ליכטיגקייט פון זען אלקות.

די צוויי קליפות, עשו און ישמעאל; די קליפה פון עשיו איז כפירה, וואס רעדט איין שלעכטע מחשבות חס ושלום, לית דין ולית דיין, און די אנדערע קליפה פון ישמעאל, וואס רעדט איין שלעכטע מחשבות, אז 'שמע ה' תפילתך', אלעס איז דער אייבערשטער און עס פעלט נישט אויס צו מתפלל זיין; די צוויי קליפות שטערט פון דאווענען, און משיח צדקינו וועט לוחם זיין מיט'ן שווערד פון תפילה און זיי אינגאנצן מכניע זיין.

דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

 בעזרת ה' יתברך

ערב שבת קודש פרשת חיי שרה, מברכים החודש, כ"ד מר-חשון, שנת תשפ"ג לפרט קטן

לכבוד ... נרו יאיר

איך האב ערהאלטן דיין בריוו.

ווען דער הייליגער רבי האט מגלה געווען דעם תיקון הכללי האט דער רבי געזאגט (שיחות הר"ן, סימן קמא) בזו הלשון: "דאס ערשטע איז מקוה", נאכדעם האט דער רבי אונז מגלה געווען די צען קאפיטלעך תהילים.

דעריבער, אז דו ביסט נכשל געווארן - זאלסטו די ערשטע זאך גיין אין מקוה. אפילו דו ביסט שוין געווען אינדערפרי אין מקוה - זאלסטו גיין נאכאמאל; אז מען וואשט אויס א קלייד און עס ווערט שמוציג פארשטייט יעדער אז מען דארף דאס נאכאמאל ריין מאכן, און נאכאמאל ריין מאכן; אזוי אויך, אז מען איז געווען אין מקוה, מען האט זיך מטהר געווען פארן אייבערשטן און מען איז ליידער נכשל געווארן אינעם זעלבן טאג - דארף מען זיך גיין פונדאסניי רייניגן. אזוי ווי דער רבי זאגט (שם): "צְּרִיכִין לִזָּהֵר מְאֹד לִטְבֹּל בְּאוֹתוֹ הַיּוֹם שֶׁיִּהְיֶה הָאָדָם בִּלְתִּי טָהוֹר", מען זאל גיין אין מקוה אינעם טאג וואס מען איז נישט ריין, "וַאֲפִלּוּ אִם לֹא יוּכַל לִטְבֹּל בַּבֹּקֶר", און אז מען קען נישט גיין אינדערפרי, "עַל כָּל פָּנִים יִטְבֹּל בְּאוֹתוֹ הַיּוֹם, אֲפִלּוּ לִפְנוֹת עֶרֶב", זאל מען כאטשיג גיין פארנאכטס, "כִּי צְרִיכִין לִזָּהֵר מְאֹד לִטְבֹּל בְּאוֹתוֹ הַיּוֹם דַּיְקָא", מען זאל זיך טובל'ן אין יענעם טאג.

נעם די עצה פון רבי'ן, פון תפילה והתבודדות; זוך א שטילע פלאץ וואו קיינער איז נישט דארט, און שמועס אויס דיין הארץ אויף דיין אייגענע שפראך, בעט דעם אייבערשטן: "רבונו של עולם, זיי מיר מוחל, איך בין נאכאמאל אראפגעפאלן אין פגם הברית רחמנא לצלן, איך נעם זיך פאר איך גיי מער נישט זינדיגן. רבונו של עולם, האב רחמנות אויף מיר, איך ווייס נישט וואס צו טון, איך האלט אין איין פאלן אין די עבירה, איך וויל זיין גוט, איך וויל זיין ערליך"; אזוי זאלסטו רעדן צום אייבערשטן ביז דער אייבערשטער וועט רחמנות האבן אויף דיר.

דער רבי זאגט, התבודדות ותפילה - דאס איז די וועג, און ווער עס איז שטארק אין דעם וועט זוכה זיין אלעס צו פאררעכטן.

דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

בעזרת ה' יתברך

יום ג' פרשת וירא, י"ד מר-חשון, שנת תשפ"ג לפרט קטן

לכבוד ... נרו יאיר

איך האב ערהאלטן דיין בריוו.

וויסן זאלסטו, די עבירה פון פגם הברית איז גאר א גרויסע עבירה. דער הייליגער שלחן ערוך זאגט (אבן העזר סימן כג, סעיף א): "אָסוּר לְהוֹצִיא שִׁכְבַת זֶרַע לְבַטָּלָה, וְעָוֹן זֶה חָמוּר מִכָּל עֲבֵרוֹת שֶׁבַּתּוֹרָה", די עבירה פון פגם הברית איז הארבער פון אלע עבירות אין די תורה, עד כדי כך אז חכמינו זכרונם לברכה זאגן (נדה יג:): "כָּל הַמוֹצִיא שִׁכְבַת זֶרַע לְבַטָּלָה חַיָיב מִיתָה", דער וואס זינדיגט אין פגם הברית, ער איז מוציא זרע לבטלה רחמנא לצלן - איז חייב מיתה. נאך זאגן די הייליגע חכמים (שם) ווער עס זינדיגט אין פגם הברית, ער איז מוציא זרע לבטלה - "כְּאִילוּ שׁוֹפֵךְ דָמִים", איז אזוי ווי ער איז עובר אויף רציחה און שפיכות דמים. אזוי אויך: "כְּאִילוּ עוֹבֵד עֲבוֹדַת כּוֹכָבִים", עס איז אזוי ווי ער דינט עבודה זרה רחמנא לצלן.

מען פארלירט אלעס דורך די עבירה; מען ווערט קראנק, אלט און שוואך, מען ווערט אפגעשוואכט, פארעלטערט און מען פארלירט די כוחות. אזוי אויך: "עֵינָיו כֵּהוֹת, וְרֵיחַ רַע נוֹדֵף מִפִּיו", די אויגן ווערט אפגעשוואכט און עס הויבט אן גיין א שלעכטע גערוך פון מויל; "וְשַׂעַר רֹאשׁוֹ וְגַבּוֹת עֵינָיו וְרִיסֵי עֵינָיו נוֹשְׁרִים וְכוּ'", די האר פון קאפ פאלט ארויס, "וְהַרְבֵּה כְּאֵבִים חוּץ מֵאֵלּוּ בָּאִים עָלָיו", און עס ברענגט אסאך ווייטאג אויפ'ן מענטש (עיין אורח חיים, סימן רמ, סעיף יד).

וויי און ביטער איז ווען מען פאלט אראפ אין די עבירה; מען ליידט די גאנצע לעבן. מען באקומט פיינט; דורך די עבירה ווערן באשאפן קליפות וואס זענען זיך נוקם אינעם מענטש. אזוי ווי דער רבי זאגט (ספר המדות אות נאוף, סימן כו): "עַל יְדֵי הוֹצָאַת זֶרַע לְבַטָּלָה" ווען מען זינדיגט אין די עבירה פון פגם הברית, מען איז מוציא זרע לבטלה רחמנא לצלן, "בּוֹרֵא קְלִפּוֹת" באשאפט מען קליפות, "הַמִּתְלַבְּשִׁים בִּבְנֵי אָדָם מִתְנַגְּדִים וְחוֹלְקִים עָלָיו" די קליפות גייען אריין אין מענטשן, זיי קריגן זיך מיט'ן מענטש, "וְעוֹשִׂין לוֹ יִסּוּרִין", און זענען אים מצער.

דאך זאלסטו וויסן אז דער אייבערשטער האט רחמנות געהאט אויף אונזער דור און אראפגעשיקט דעם הייליגן רבינ'ס נשמה אויף די וועלט, וואס ער הייבט אויף אלע נשמות וואס זענען אראפגעפאלן אין די עבירה, און דורך זיינע עצות ברענגט ער זיי אלע צוריק צום אייבערשטן. דער רבי זאגט (שיחות הר"ן, סימן עא): "קיינער פארשטייט נישט פשט אין דעם זוהר, נאר איך, און איך זאג אז עס העלפט יא תשובה, אפילו איינער וואס האט אסאך געזינדיגט קען נאך יא תשובה טון און קען אלעס פאררעכטן".

דער הייליגער רבי האט עצות פאר אלע וואס זענען אראפגעפאלן אין די עבירה. די ערשטע עצה איז זאגן יעדן טאג אכצן פרקים משניות; דער רבי זאגט (שיחות הר"ן, סימן יט): "אֲפִילּוּ אוֹתָן הָאֲנָשִׁים הָרְחוֹקִים מִן הַקְּדֻשָּׁה מְאֹד, שֶׁנִּלְכְּדוּ בִּמְצוּדָה רָעָה, עַד שֶׁרְגִילִין בַּעֲבֵרוֹת חַס וְשָׁלוֹם רַחֲמָנָא לִצְלָן" אפילו א מענטש וואס איז זייער ווייט פון קדושה, ער טוט עבירות רחמנא לצלן און ער איז שוין אראפגעפאלן אין שאול תחתית, "אַף עַל פִּי כֵן, הַכֹּחַ שֶׁל הַתּוֹרָה גָּדוֹל כָּל כָּךְ עַד שֶׁיְּכוֹלָה לְהוֹצִיא אוֹתָם מִן הָעֲבֵרוֹת שֶׁרְגִילִין בָּהֶם חַס וְשָׁלוֹם, וְאִם יַעֲשׂוּ לָהֶם חֹק קָבוּעַ וְחִיּוּב חָזָק לִלְמֹד בְּכָל יוֹם וָיוֹם כָּךְ וְכָךְ, יִהְיֶה אֵיךְ שֶׁיִּהְיֶה, בְּוַדַּאי יִזְכּוּ לָצֵאת מִמְּצוּדָתָם הָרָעָה עַל יְדֵי הַתּוֹרָה, כִּי כֹּחַ הַתּוֹרָה גָּדוֹל מְאֹד" אויב וועט ער זיך מאכן א קביעות צו לערנען יעדן טאג "כך וכך" - וועט ער סוף כל סוף ארויסגיין פון זיין בלאטע, ווייל די כח פון תורה איז אזוי גרויס אז עס נעמט ארויס דעם מענטש פון זיין שלעכטס.

מוהרא"ש זאגט, די שיחה הנ"ל גייט ארויף אויף לימוד ח"י פרקים משניות; אפילו איינער וואס איז נעבעך אריינגעפאלן אין שמוציגע מעשים, ער איז צוגעוואוינט פוגם צו זיין בברית רחמנא לצלן, ער קען זיך נישט אפטשעפען פון דעם, אויב וועט ער זיך מאכן א קביעות צו זאגן יעדן טאג ח"י פרקים משניות - וועט אים די תורה ארויסנעמען פון זיינע נישט גוטע מעשים.

טייערער ברודער, איך בעט דיר זייער, מאך זיך א שיעור אין זאגן משניות - וועסטו אלעס פאררעכטן, נישטא נאך א זאך וואס זאל פארברענען די קליפות ווי די הייליגע תורה; ווען מען לערנט די הייליגע תורה ווערן די קליפות ומשחיתים בטל ומבוטל כעפרא דארעא, זיי ווערן אויס. אזוי ווי חכמינו זכרונם לברכה זאגן (ירושלמי ראש השנה פרק ד, הלכה ח): "כֵּיוָן שֶׁקִּבַּלְתֶּם עֲלֵיכֶם עוֹל תּוֹרָה, מַעֲלֶה אֲנִי עֲלֵיכֶם כְּאִילוּ לֹא חֲטָאתֶם מִיְמֵיכֶם", ווען א מענטש איז מקבל אויף זיך צו לערנען די הייליגע תורה - רעכנט אים דער אייבערשטער אזוי ווי ער האט קיינמאל נישט געזינדיגט.

דאס זעלבע איז מיט גמרא, מאך זיך א שיעור אין גמרא. אפילו דו פארשטייסט נישט די גמרא - זאלסטו זאגן די ווערטער פון די גמרא אויפ'ן סדר דרך הלימוד וואס מיר האבן פון רבי'ן (שיחות הר"ן, סימן עו): "אפילו מען פארשטייט נישט דאס לערנען, זאל מען ווייטער לערנען, מען זאל זאגן די ווערטער ביז מען וועט זוכה זיין צו פארשטיין"; גמרא וועט דיך ארויסרייסן פון די קליפה וואס ווארפט אראפ אין פגם הברית. דער רבי זאגט (לקוטי מוהר"ן חלק א', סימן ריד): "'תַּלְמוּד' בְּגִימַטְרִיָּא אוֹתִיּוֹת שֶׁל שְׁמָהּ 'לִילִית', עַל כֵּן יֵשׁ כֹּחַ בְּלִמּוּד הַתַּלְמוּד לְהַכְנִיעַ אוֹתָהּ", תלמוד באטרעפט די זעלבע ווי די נאמען פון די קליפה וואס מאכט א מענטש זינדיגן אין פגם הברית, אז מען לערנט גמרא איז מען איר מכניע.

נאך אן עצה האט דער רבי פאר אונז, די עצה פון התבודדות ותפילה. יעדן טאג זאלסטו מאכן א צייט וואס דו וועסט דערציילן דעם אייבערשטן אלעס וואס דו האסט געטון, זיך אויסשמועסן מיט'ן אייבערשטן און אים בעטן מיט א געוויין ער זאל רחמנות האבן אויף דיר. דו האסט דאך א טענה, דו קענסט טענה'ן אז מען האט דיר נישט געלערנט אין די יונגע יארן, דו קענסט שרייען:

"רבונו של עולם איך בין געווען א יונג קינד, א ריינע נשמה, קיינער האט מיר נישט געזאגט אז דאס טאר מען נישט טון, קיינער האט מיר נישט געזאגט די הארבקייט פון אנרירן דעם אות ברית קודש. רבונו של עולם, וואס זאל איך טון? איך בין א פארלוירענער, איך האב זיך צוגעוואוינט צו פוגם זיין בברית, איך בין אזא זינדיגער, איך זינדיג יעדן טאג, און אויך האב איך מכשיל געווען אנדערע חברים. רבונו של עולם איך זוך נישט זיך צו פטר'ן, איך זוך מיך נישט צו ריינוואשן, אבער איך האב א טענה, פארוואס האט מען מיר דאס נישט געלערנט? וואס קען איך יעצט טון? איך בעט דיר הייליגער באשעפער, פון יעצט געב מיר כח צו קענען אפלאזן די שלעכטע מעשים, געב מיר כח איך זאל קענען פאררעכטן, און אויך אלע וואס איך האב זיי מחטיא געווען - זאלן אלע תשובה טון"; אזוי זאלסטו שרייען יעדן טאג צום אייבערשטן, זאלסט נישט אפלאזן דעם אייבערשטן, זאלסט יעדן טאג זיך אויס'טענה'ען, ביז דער אייבערשטער וועט דיך מקרב זיין און אננעמען דיין תשובה.

גיי הפצה, גיי פארשפרייט די ספרים און קונטרסים פון הייליגן רבינ'ס עצות. דער רבי זאגט (ספר המדות אות ניאוף, סימן מא): "תִּיקוּן לְהוֹצָאַת זֶרַע לְבַטָלָה, שֶׁיִּשְׁתַּדֵּל לְהַחְזִיר בְּנֵי אָדָם בִּתְשׁוּבָה", עס איז א תיקון פאר פגם הברית אז מען זאל צוריקברענגען מענטשן צום אייבערשטן; גיי פארשפרייט די ספרים וואס זענען מגלה די הייליגע אמונה, דאס וועט זיין דיין תיקון.

דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

בעזרת ה' יתברך

יום ג' פרשת וירא, י"ד מר-חשון, שנת תשפ"ג לפרט קטן

לכבוד ... נרו יאיר

איך האב ערהאלטן דיין בריוו.

חכמינו זכרונם לברכה זאגן (שמות רבה כה, יב): "אִם תִּזְכּוּ לִשְׁמֹר שַׁבָּת מַעֲלֶה אֲנִי עֲלֵיכֶם כְּאִלּוּ שְׁמַרְתֶּם כָּל הַמִּצְווֹת שֶׁבַּתּוֹרָה, וְאִם חִלַּלְתֶּם אוֹתָהּ מַעֲלֶה אֲנִי עֲלֵיכֶם כְּאִלּוּ חִלַּלְתֶּם כָּל הַמִּצְווֹת", ווער עס היט שבת איז אזוי ווי ער היט אפ די גאנצע תורה, און אויב חס ושלום מען היט נישט שבת - לייקנט מען בכל התורה כולה; היטן שבת איז אזוי גרויס אז ווער עס היט שבת - איז אים דער אייבערשטער מוחל אלע עבירות. אזוי אויך זאגן די הייליגע חכמים (שבת קיח:): "כָּל הַמְשַׁמֵּר שַׁבָּת כְּהִלְכָתוֹ, אֲפִילוּ עוֹבֵד עֲבוֹדָה זָרָה כְּדוֹר אֱנוֹשׁ, מוֹחֲלִין לוֹ", ווער עס היט שבת, אפילו ער האט געדינט עבודה זרה - איז אים דער אייבערשטער מוחל, אזוי ווי עס שטייט (ישעיה נו, ב): "'אַשְׁרֵי אֱנוֹשׁ יַעֲשֶׂה זֹּאת וּבֶן אָדָם יַחֲזִיק בָּהּ, שֹׁמֵר שַׁבָּת מֵחַלְּלוֹ, וְשֹׁמֵר יָדוֹ מֵעֲשׂוֹת כָּל רָע', אַל תִּקְרֵי מֵחַלְּלוֹ אֶלָּא מָחוּל לוֹ".

היט שבת - וועסטו האבן אלעס גוטס. חכמינו זכרונם לברכה זאגן (שבת, שם): "כָּל הַמְעַנֵּג אֶת הַשַּׁבָּת נוֹתְנִין לוֹ נַחֲלָה בְּלִי מְצָרִים", ווער עס איז זיך מענג שבת, ער האט פארגענוגן שבת - געבט מען אים פון הימל גוטס אן קיין ענדע, נאך זאגן זיי (שם): "כָּל הַמְעַנֵּג אֶת הַשַּׁבָּת נוֹתְנִין לוֹ מִשְׁאֲלוֹת לִבּוֹ", ווער עס פריידט זיך שבת - געבט מען אים פון הימל אלעס וואס ער באגערט.

בעט דעם אייבערשטן די תפילה, און לייג צו דיינע אייגענע ווערטער - וועסטו זוכה זיין צו היטן שבת און שפירן א טעם אין שבת:

"הייליגער באשעפער, העלף מיר איך זאל קענען היטן שבת, איך זאל מיך פרייען שבת; איך האב אזעלכע שווערע נסיונות. יעדע שבת ווערט מיר אזוי ביטער שווער, איך ווער אזוי צעבראכן און דערביטערט אז איך פארליר מיין שכל און איך בין מחלל שבת; הייליגער באשעפער העלף מיר, איך וויל זיין גוט, איך וויל היטן שבת, איך בעט דיר הייליגער באשפער העלף מיר איך זאל זיך קענען שטארקן, איך זאל זיין פרייליך, איך זאל ליב האבן שבת".

דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

בעזרת ה' יתברך

יום ג' פרשת שופטים, ג' אלול, שנת תשפ"ב לפרט קטן

לכבוד ... נרו יאיר

איך האב ערהאלטן דיין בריוו.

איך בין זיכער אז אויב דו וועסט רעדן צו איר שיין און ווייך - וועסטו געווינען איר הארץ און זי וועט דיך לאזן גיין קיין אומאן. שלמה המלך זאגט (משלי טו, א): "מַעֲנֶה רַךְ, יָשִׁיב חֵמָה", רעדן ווייך נעמט אוועק יענעמ'ס צארן; דורך רעדן ווייך און שיין קען מען איבערדרייען דעם הארטסטן מענטש.

דיין ווייב שעמט זיך פון אירע חבר'טעס און פון אירע עלטערן, דעריבער שרייט זי אויף דיר, דאס איז אלעס פון די מחלוקות אויפ'ן רבי'ן. אזוי ווי דער הייליגער רבי נתן האט געזאגט: "איך בין אמאל אריינגעקומען צום רבי'ן אין צימער און געטראפן דעם רבי'ן וויינען, איך האב זיך זייער דערשראקן, איך פרעג דעם רבי'ן 'פארוואס וויינט דער רבי?' זאגט מיר דער רבי, 'אזוינס צו זאגן אויף מיר, אז איך בין פון יענעם כת רחמנא לצלן?!' רבי נתן האט נישט געקענט צוקוקן ווי דער רבי וויינט, איז ער אוועקגעגאנגען.

רבי נתן דערציילט, דעמאלט האט ער נישט פארשטאנען פארוואס דער רבי וויינט, וואס גייט אן דעם רבי'ן וואס יענער זאגט? אבער שפעטער ווען דער רבי איז אוועק פון די וועלט און ער האט געוואלט אריינברענגען דעם הייליגן רבינ'ס עצות אין די וועלט און עס האט זיך אנגעפאנגען א שרעקליכע התנגדות, מען האט גע'רודפ'ט רבי נתן מיט שרעקליכע רדיפות, האט רבי נתן געזאגט: "יעצט פארשטיי איך שוין פארוואס דער רבי האט אזוי געוויינט, נישט ווייל יענער האט גערעדט אויף אים, נאר דער רבי האט געוויינט ווייל ער האט געזען אז דורך די מחלוקות און דורך די לשון הרע וואס מען רעדט אויף אים - וועלן מענטשן נישט מקורב ווערן צו אים און עס וועט זיין זייער שווער אריין צו ברענגען אין מענטשן די ליכטיגע עצות".

דאס אז דיין ווייב שרייט אויף דיר אז דו קענסט נישט פארן קיין אומאן דאס איז פון די מחלוקות, פון לשון הרע - וואס ציט זיך שוין איבער צוויי הונדערט יאר און דאס האלט אפ די גאולה. דער רבי האט די כח צוריק צו ברענגען די גאנצע וועלט צום אייבערשטן, אלע זאלן תשובה טון, נאר די מחלוקות און הוצאת שם רע פארשטעלט אלסדינג.

איך בעט דיר זייער, ווער נישט בכעס אויף דיין ווייב; זיי איר דן לכף זכות, זי שעמט זיך פון איר משפחה, פון איר טאטע מאמע און געשוויסטער, דאס מאכט זי זאל שרייען אויף דיר, אבער אז דו וועסט רעדן שיין צו איר - וועסטו איר איבערדרייען.

דו רעד צו איר שיין און ווייך; זאג איר: "איך וועל זיך אזוי פרייען אז דו וועסט רעדן שיין צו מיר, מיין טייערע ווייב, אז דו וועסט מיר זאגן אז עס איז דיר שווער אז איך פאר אוועק אויף ראש השנה - וועט מיר דאס נישט אזוי באדערן, נאר דאס וואס דו זאגסט מיר אזוי שארף 'ווי לאנג איך לעב פארסטו נישט קיין אומאן!' דו רעדסט צו מיר אזוי שארף, דאס טוט מיר זייער וויי"; זאג איר: "לאמיר זיך דורכשמועסן אינאיינעם, לאמיר זיין איינשטימיג, איך האב צו דיר חתונה געהאט, איך וויל נאר טון גוטס, איך וויל פארן קיין אומאן - נישט דיר איבער צו לאזן, איך וויל פארן צום צדיק וואס געבט מיר לעבן, איך וויל פארן קיין אומאן ווייל דער רבי שטארקט מיר מיין אמונה, ער בלאזט אריין אין מיר א חיות אין עבודת השם, און אז דער רבי זאגט מען זאל קומען קיין אומאן אויף ראש השנה וויל איך אזוי שטארק גיין; מיין טייערע ווייב, פארוואס ווילסטו נישט רעדן צו מיר? איך בין דאך אזוי גוט צו דיר, איך העלף דיר א גאנץ יאר, איך בין גרייט פאר דיר א גאנץ יאר, איך רעד צו דיר שיין, איך טשעפע דיך נישט, פארוואס זאלסטו מיך אזוי טשעפען? פארוואס ווילסטו נישט רעדן מיט מיר פון א זאך וואס איז ביי מיר אזוי חשוב?!"

דו בעט דעם אייבערשטן טאג נאך טאג, וואך נאך וואך: "רבונו של עולם העלף מיר איך זאל אנקומען צום הייליגן רבי'ן אויף ראש השנה, איך וויל זוכה זיין דער רבי זאל מיך מתקן זיין, הייליגער באשעפער, פארוואס איז דא אזא מחלוקות אויפ'ן רבי'ן?! פארוואס איז דער רבי אזוי פארשעמט?! פארוואס קען מען פארן איבעראל, מען קען גיין איבעראל - אויסער קיין אומאן?! העלף מיר אז מיין ווייב זאל אויך מקורב ווערן, איך זאל קענען גיין צום רבי'ן מיט מיינע קינדער און מיינע דורות"; מיט תפילה וועסטו אלעס איבערדרייען.

דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

א כתיבה וחתימה טובה, א גוט געבענטשט יאר.

בעזרת ה' יתברך

יום ג' פרשת עקב, י"ט מנחם-אב, שנת תשפ"ב לפרט קטן

לכבוד ... נרו יאיר

איך האב ערהאלטן דיין בריוו.

וואס איז די חוזק אז מען מאכט חתונה אין שול? וואס איז די חוזק אז מען געבט נאר איין שטיקל קוגל? חוזק איז אויסגעבן געלט וואס מען האט נישט - פאר געציילטע שעה, חוזק איז בארגן געלט און נישט באצאלן.

ווער נישט באליידיגט ווען מען שפעט פון היכל הקודש, נעם עס נישט צום הארצן. וואס פלעג איך טון בתחילת התקרבותי ווען מען האט מיר געשינדן די הויט מיט ליצנות אויף מוהרא"ש? איך האב געשוויגן, זיך נישט גע'טענה'ט. און נאכן הערן אלע טענות בין איך געגאנגען אין א זייט און געוויינט צום אייבערשטן: "רבונו של עולם, וואס זאל איך טון, פון איין זייט הער איך אזויפיל חוזק, אזויפיל ליצנות, אזויפיל לשון הרע מיט הוצאת שם רע - אויף מוהרא"ש, פון די אנדערע זייט, זייט איך האב געפונען מוהרא"ש - רעד איך צו דיר און איך לעב מיט דיר; איך טראכט פון דיר, אלעס איז גאר אנדערש, איך רעג זיך נישט אויף אזוי ווי אמאל, אלעס האט זיך ביי מיר געטוישט צום גוטן"; אזוי פלעג איך זיך גוט אויסשמועסן מיט'ן אייבערשטן.

אזוי האב איך געטון יעדע מאל, און עד היום, ווען איך הער עפעס לצנות אויפ'ן צדיק - מאך איך זיך א חשבון און איך שמועס דאס אויס מיט'ן אייבערשטן.

א קלוגער מענטש ווען ער הערט וואס מוהרא"ש האט איינגעפירט מיט חתונה מאכן אין שול, פשוט אזוי ווי די מסורה, ווי מען האט אלע צייטן ביי כלל ישראל חתונה געמאכט אין שול, וואלט ער פאר דעם אליינס געדארפט אפגעבן כבוד פאר מוהרא"ש, אפילו ער געהערט אין אנדערע קהילות - פאר'ן ראטעווען אידישע קינדער פון חובות, פאר'ן גרייט זיין צו זיין דער חוזק ביי די וועלט, אבי אפצוראטעווען אידישע קינדער פון גיין צוגרינד בעת שמחתם.

שטארק זיך, גיי נישט מיט קיינעם אין וויכוחים; די אלע וואס טענה'ען זיך - ביים סוף פאלן זיי אין ליצנות און זיי ווערן אויך חולקים.

פארברענג ענדערש דיינע טעג און יארן מיט לערנען נאך א בלאט גמרא, נאך א פרק משניות, נאך א דיבור צום אייבערשטן - וועסטו בלייבן מקושר צום הייליגן רבי'ן אויף די וועלט און אויף יענע וועלט.

א כתיבה וחתימה טובה, א גוט געבענטשט יאר.

בעזרת ה' יתברך

יום ד' פרשת חקת, ז' תמוז, שנת תשפ"ב לפרט קטן

לכבוד מיין טייערער ליבער ... נרו יאיר

איך האב ערהאלטן דיין בריוו.

... פארליר זיך נישט, ... בארואיג זיך; א איד טאר נישט אזוי שרייבן, חס ושלום זאגן אז מצוות און מעשים טובים ברענגען נישט קיין גוטס.

ווען א איד טוט מצוות - געבט אים דער אייבערשטער גוטס; דאווענען מיט מנין ברענגט יא פרנסה, שחרית מנחה מעריב ברענגט יא פרנסה, לערנען גמרא און משניות ברענגט יא פרנסה, מעביר סדרה זיין שנים מקרא ואחד תרגום ברענגט יא פרנסה, נישט נאר פרנסה - נאר אלעס, מען לעבט א חיים טובים. היטן אות ברית קודש ברענגט יא פרנסה, און אויב חס ושלום מען איז פוגם בברית פארלירט מען די פרנסה. בארד און פיאות ברענגט יא פרנסה, און אויב מען שניידט די בארד און פיאות שניידט מען די פרנסה. רעדן שיין צו די ווייב ברענגט יא פרנסה, עס ברענגט עשירות. חכמינו זכרונם לברכה זאגן (בבא מציעא, נט.): "אוֹקִירוּ לִנְשַׁיְכוּ", זייט מכבד די ווייב, "כִּי הֵיכִי דְּתִתְעַתְרוּ", אזוי וועט איר רייך ווערן.

אז עס איז דיר ביטער - זאלסטו דאס נישט אנהענגען אין דיינע גוטע מעשים, ענדערש זאלסטו זאגן (תהלים כה, יח): "'רְאֵה עָנְיִי וַעֲמָלִי', הייליגער באשעפער קוק מיין פיין, קוק מיין צער, 'וְשָׂא לְכָל חַטֹּאותָי', און זיי מיר מוחל אויף מיינע זינד"; עס ווערט געברענגט פון צדיקים (אגרא דפרקא, אות קכד) ווען א מענטש גייט אריבער א צרה זאל ער זאגן די ווערטער: "הֵיילִיגֶער בַּאשֶׁעפֶער, רְאֵה עָנְיִי וַעֲמָלִי, קוּק צוּ מַיין פַּיין, מַיין פְּלָאג; אִיךְ בִּין אַזוֹי צֶעקְוֶועטְשְׁט, אִיךְ בִּין אַזוֹי אִין צַעַר, וְשָׂא לְכָל חַטֹּאותָי אוּן פַארְגֶעבּ מִיר מַיינֶע זִינְד, אִיךְ זָאל נִישְׁט דַארְפְן אַרִיבֶּערְגֵיין אוֹיבְן אִין הִימְל פַּיין פוּן גֵיהִנוֹם".

מוהרא"ש האט אונז דערציילט א מעשה, וואס עד היום לעב איך מיט די מעשה; דאס באגלייט מיר אויף טריט און שריט, איך טראכט שטענדיג פון די מעשה.

דער הייליגער צדיק, דער רבי ר' זושא זכותו יגן עלינו - האט געהאט זייער א שווערע דחקות, ער האט נישט געהאט וואס צו עסן, נישט געהאט וואס צו נעמען אין מויל; בנוסף לזה האט ער געהאט א שווערע פרוי, זי האט אים געגעסן די קישקעס, זי האט אים נישט אויפגעהערט צו עסן מיט שלעכטע ווערטער; טאג און נאכט האט זי אים געזאגט שלעכטע ווערטער. איין טאג איז דער צדיק געווען אזוי צעבראכן ביי זיך, ער האט געשפירט ווי ער קען מער נישט, ער האט געוויינט צום אייבערשטן, ער האט געבעטן דעם אייבערשטן ער זאל אים געבן אביסל ווארעמקייט, אביסל ליבשאפט, ער קען מער נישט אזוי אנגיין איינער אליינס.

ער איז איינגעשלאפן, און ער חלומ'ט זיך ווי זיין נשמה גייט ארויף אויבן אין הימל אין די עולמות עליונים, מען פירט אים אריבער די ברענעדיגע גיהנום און ער זעט ווי די נשמות פון די רשעים פייניגן זיך, דארט הערט מען קולות, עס טוט זיך א געשריי. דער צדיק, דער הייליגער רבי זושא האט זיך זייער דערשראקן, ער האט דאס נישט געקענט צוקוקן, פלוצלונג קומט צו פליען א מלאך און זאגט אים: "זושא דאס איז נישט פאר דיר, דו האסט א שווערע ווייב און ארעמקייט, דאס איז שוין גענוג; פאר דיר איז אנגעגרייט א פלאץ אין גן עדן וואס (ישעיה סד, ג) 'עַיִן לֹא רָאָתָה אֱלֹקִים זוּלָתְךָ'".

ווען רבי זושא האט זיך אויפגעוועקט האט ער אנגעהויבן טאנצן, ער טראכט צו זיך: 'זאל מיין ווייב מיר געבן וויפיל בזיונות עס גייט, זאל מיר אלעס גיין שווער - פארט וויל איך זיך נישט טוישן מיט די צער פון גיהנום'.

טייערער ברודער, אז עס איז דיר ביטער שווער - זאלסטו נישט אפלאזן דיין דאווענען, לערנען און גוטע מעשים. חכמינו זכרונם לברכה זאגן (ברכות ה:) ווען א מענטש גייט אריבער שווערע ביטערע טעג און ער איז נישט מבטל תורה ותפילה - דאס איז יסורים של אהבה, דאס איז א מזבח כפרה. די הייליגע חכמים דערציילן (שם) רב הונא האט געהאט א גרויסע שאדן, עס איז אים פארדארבן געווארן פיר הונדערט פעסער וויין, זענען די הייליגע חכמים אים געגאנגען באזוכן און אים מחזק זיין, זיי האבן אים געזאגט: "לעיין מר במיליה", ער זאל תשובה טון, וועט ער צוריק רייך ווערן, האט רב הונא געפרעגט די חכמים: "מי חשידנא בעינייכו", איר זענט מיר חושד אויף נישט גוטע מעשים? האבן אים די חכמים געענטפערט: "ומי חשיד קודשא בריך הוא דעביד דינא בלא דינא", איז דען דער אייבערשטער חשוד אז ער ברענגט אויף א מענטש שלעכטס אומזיסט?

זיי ווייטער שטארק צו דאווענען מיט מנין, זיי שטארק מיט מעביר סדרה זיין און לערנען משניות, זיי ווייטער שטארק מיט שמירת הברית און געב אכטונג אויף דיין ווייב, רעד שיין צו איר - וועסטו זוכה זיין צו פרנסה בריווח.

לייג אוועק דיין שאלה און ווארט אויף די ישועה, וועסטו קענען טון וואס אברהם אבינו האט געטון ווען ער האט מגלה געווען דעם אייבערשטן, ער האט געשריגן פאר אלעמען: "נאר מיט'ן אייבערשטן האט מען פרנסה", "נאר מיט'ן אייבערשטן האט מען לעבן", און מען האט געלאכט פון אים, מען האט אים געפרעגט: "וואו איז דיין געלט...?" ער האט געדארפט בארגן פון יעדן איינעם, אבער ער איז ווייטער געבליבן ביים אייבערשטן (בראשית יח, לג): "וְאַבְרָהָם שָׁב לִמְקֹמוֹ", אברהם אבינו איז נישט אוועק פון אייבערשטן.

נאכדעם שטייט (בראשית יג, ג): "וַיֵּלֶךְ לְמַסָּעָיו", זאגן די הייליגע חכמים (בראשית רבה מא, ג): "הָלַךְ לִפְרֹעַ הַקָּפוֹתָיו", ער איז געגאנגען באצאלן יעדן איינעם; זאגט דער הייליגער חתם סופר זכותו יגן עלינו (חתם סופר על התורה פרשת לך לך, דבור המתחיל וילך) חז"ל זאגן אונז דא, אז נישט נאר ער איז געגאנגען באצאלן זיינע חובות, נאר וואו אברהם אבינו איז געווען האט ער צו יעדן איינעם גערעדט פונעם אייבערשטן און ווער עס דינט דעם אייבערשטן האט געלט, אלע האבן געלאכט פון אים: "וואו איז דיין געלט? וואס רעדסטו אין די לופט וכו'?!" אויפ'ן וועג אהיים האט ער יעדן איינעם געוויזן זיין רייכטום, האבן אלע געזען אז נאר ווער עס דינט דעם אייבערשטן האט א לעבן.

דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

בעזרת ה' יתברך

יום ב' פרשת שלח, כ"א סיון, שנת תשפ"ב לפרט קטן

לכבוד ... נרו יאיר

איך האב ערהאלטן דיין בריוו.

עס איז זייער ביטער ווען מען איז פוגם בברית, אלעס ווערט חרוב, מען ווערט א פארוואגלטער מענטש. מען ווערט א נערוועזער, א בייזער און א שלעכטער. מען פארלירט די מח, מען פארלירט די געזונט; אלעס גייט צוגרינד פון פגם הברית, הוצאת זרע לבטלה רחמנא לצלן.

די עבירה איז אזוי שלעכט, אז די ספרים הקדושים זאגן, ווער עס פאלט אריין אין די עבירה - קען זיך פון דעם נישט ארויסזען, מען בלייבט פארקראכן, מען איז נישט זוכה צו תשובה. דער זוהר הקדוש זאגט (עיין זוהר הקדוש פרשת וישב, דף קפח ע"א; לקוטי מוהר"ן חלק א', סימן ה) אויף די חטא איז געזאגט געווארן (משלי ב, יט): "כָּל בָּאֶיהָ", אלע וואס ווערן נכשל אין די עבירה, "לֹא יְשׁוּבוּן", קענען זיך מער נישט אומקערן, "וְלֹא יַשִּׂיגוּ", און זיי קענען נישט דערגרייכן, "אָרְחוֹת חַיִּים", די וועג צו לעבן; זיי קענען נישט תשובה טון.

עס איז נישטא א הארבערע עבירה ווי פוגם זיין בברית. חכמינו זכרונם לברכה זאגן (נדה יג:): "כָּל הַמוֹצִיא שִׁכְבַת זֶרַע לְבַטָּלָה, חַיָיב מִיתָה", דער וואס זינדיגט אין פגם הברית, ער איז מוציא זרע לבטלה רחמנא לצלן - איז חייב מיתה. נאך זאגן חז"ל (שם): "כְּאִילוּ שׁוֹפֵךְ דָמִים", ווער עס זינדיגט אין פגם הברית, ער איז מוציא זרע לבטלה, איז אזוי ווי איינער איז עובר אויף רציחה און שפיכות דמים. אזוי אויך: "כְּאִילוּ עוֹבֵד עֲבוֹדַת כּוֹכָבִים", עס איז אזוי ווי ער דינט עבודה זרה רחמנא לצלן.

דער אייבערשטער האט רחמנות געהאט אויף אונזער דור און אונז געשיקט דעם הייליגן רבי'ן, דער נחל נובע מקור חכמה, וואס זאגט אונז (שיחות הר"ן, סימן עא): "שֶׁבְּזֶה הַמַּאֲמָר זוֹהַר אֵין שׁוּם אָדָם מֵבִין הַפְּשָׁט", אין דעם שטיקל זוהר פארשטייט נישט קיינער פשט, "רַק הוּא לְבַד", נאר דער רבי אליינס, דער רבי זאגט עס העלפט יא תשובה, "וְהַכְּלָל, שֶׁבֶּאֱמֶת מוֹעִיל תְּשׁוּבָה בְּוַדַּאי עַל חֵטְא זֶה", עס העלפט יא תשובה אפילו אויף די עבירה פון פגם הברית, הוצאת זרע לבטלה רחמנא לצלן, "אֲפִילּוּ אִם הִרְבָּה לִפְשֹׁעַ, חַס וְשָׁלוֹם", אפילו אויב מען האט אסאך געזינדיגט אין די חטא פון פגם הברית חס ושלום - קען מען אויך תשובה טון; דער עיקר תשובה איז זיך פארנעמען דאס מער נישט צו טון.

אז דו ווילסט פאררעכטן וואס דו האסט פוגם געווען - זאלסטו זיך מתבודד זיין; דערצייל דעם אייבערשטן אלעס וואס דו האסט געטון ביז אהער און אלעס וואס דו טוסט נאכאלץ. דערצייל אים, שמועס מיט אים כידבר איש אל רעהו, אזוי ווי מען רעדט זיך אויס און מען שמועסט זיך אויס - מיט א גוטע פריינט. דאס זאלסטו טון אויף דיין שפראך וואס דו ביסט געוואוינט צו רעדן, דיין מאמע לשון; אזוי וועסטו זיך קענען בעסער ארויסברענגען. אזוי זאלסטו טון יעדן טאג מיט עקשנות, ביז דער אייבערשטער וועט דיר העלפן.

ווער עס פאלט נעבעך אריין אין די עבירה - העלפט אים גארנישט; טערעפי העלפט נישט, גארנישט העלפט, נאר דער רבי קען העלפן; מיט די עצות פון רבי'ן קען מען ארויסגיין פון דעם, מען קען צוריק ווערן א געזונטער מענטש, און אויך קען מען ווערן א גרויסער צדיק.

דעריבער זאלסטו אזוי טון, רעד זיך אויס צום אייבערשטן, דערצייל אים אלעס וואס דו האסט געטון - במחשבה, דיבור ומעשה; זיי זיך מתוודה צום באשעפער, זאג אים אלעס ווי און ווען עס האט זיך אנגעהויבן.

דו האסט דאך א טענה; עס האט זיך אנגעהויבן אלס קינד, קיינער האט צו דיר נישט גערעדט, מען האט דיר נישט געלערנט וואס מען טאר נישט טון, און אזוי ביסטו אראפגעפאלן טיפער און טיפער אינעם טיפסטן אפגרונד רחמנא לצלן.

לפי מוהרא"ש ביסטו בכלל נישט קיין מזיד. מוהרא"ש זאגט, עס איז נישטא אזא זאך א איד זאל זינדיגן במזיד. ווייל דער הייליגער רבי זאגט (שיחות הר"ן, סימן פט) אויף דעם וואס חכמינו זכרונם לברכה זאגן (אבות ד, ב): "עֲבֵירָה גוֹרֶרֶת עֲבֵירָה", איין עבירה שלעפט די צווייטע עבירה. "כְּשֶׁאָדָם עוֹבֵר עֲבֵירָה חַס וְשָׁלוֹם", ווען א מענטש זינדיגט חס ושלום, "אֲזַי הָעֲבֵרָה גּוֹרֶרֶת אוֹתוֹ לַעֲבֹר עֲבֵירוֹת אֲחֵרוֹת וְכוּ'", שלעפט אים די עבירה צו זינדיגן אין נאך אן עבירה וכו'; קומט אויס אז אויב מען האט איינמאל געזינדיגט בשוגג, ווער רעדט נאך אז מען האט בכלל נישט געוויסט וואס מען טאר נישט טון, אזוי ווי דו שרייבסט באריכות דיין עבר וכו' וכו' - שלעפט דאס צו נאך עבירות, דער אייבערשטער זאל אונז אפהיטן דערפון; קענסטו דאס טענה'ען צום באשעפער, אים בעטן ער זאל רחמנות האבן אויף דיר און דיר העלפן תשובה טון, און אננעמען דיין תשובה.

ביים אנהויב וועט דיר דאס בכלל נישט זיין קיין גרינגע זאך, ווייל ווען מען זינדיגט, בפרט ווען מען זינדיגט אין די עבירה פון פגם הברית, הוצאת זרע לבטלה רחמנא לצלן - רייסט מען זיך אפ פון די אמונה, עס קומט אריין מחשבות פון אפיקורסות, מען שפירט נישט אלוקית, מען שפירט נישט אייבערשטער; דורכדעם ווערט שווער דאס רעדן צום אייבערשטן, ווייל מען מיינט אז קיינער הערט נישט אויס, אבער אז דו וועסט זיך עקשנ'ען, דו וועסט נישט אפלאזן, דו וועסט וויינען צו אים און שרייען צו אים: "ה' הושיעה, העלף מיך אייבערשטער!" און אפילו דו האסט נישט קיין געפילן, דו שפירסט נישט ווי א רחמנות, עס קומט דיר נישט צו וויינען - זאלסטו רעדן טריקענע תפילות אן קיין ענדע, וועסטו זען ווי דו וועסט פטור ווערן פונעם יצר הרע, דו וועסט ווערן אן ערליכער איד.

מאך זיך שיעורים אין רבינ'ס ספרים - וועסטו זען נאך אסאך עצות, דו וועסט האבן אסאך חיזוק נישט צו פאלן.

איך האב דיר נאר געשריבן אויפ'ן שפיץ גאפל די א' ב' ווי אזוי מען קען געהאלפן ווערן.

נאך איין וויכטיגע זאך; דו קענסט נישט ארומגיין א גאנצן טאג צעבראכן און דערקלאפט, ווייל צעבראכנקייט ווארפט אראפ דעם מענטש אין פגם הברית, ווידער שמחה היט דעם מענטש. דער רבי זאגט (לקוטי מוהר"ן חלק א', סימן קסט) ווען א מענטש איז פרייליך - היט אים דער אייבערשטער אליינס אפ פון פגם הברית; זאלסטו זיך זייער היטן פון מרירות און דערביטערטקייט, נאר פרייליך; א גאנצן טאג זאלסטו זיין פרייליך.

דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

בעזרת ה' יתברך

יום ה' פרשת אמור, י"א אייר, כ"ו לעומר, שנת תשפ"ב לפרט קטן

לכבוד ... נרו יאיר

איך האב ערהאלטן דיין בריוו.

געב נישט אויף, עס איז דא א וועג ארויס אויך פאר דיר.

ערשטנס איז מקוה; טובל זיך אין מקוה יעדן טאג, בפרט ווען דו ביסט אראפגעפאלן אין פגם הברית זאלסטו זייער מקפיד זיין אין טבילת מקוה, דער הייליגער רבי זאגט: "די ערשטע תיקון איז מקוה".

צווייטנס איז תיקון הכללי; זאג די תיקון הכללי, די צען קאפיטלעך תהילים יעדן טאג - קאפיטל טז, לב, מא, מב, נט, עז, צ, קה, קלז, קנ; דער הייליגער רבי האט אונז געגעבן דעם תיקון, דער רבי האט געזאגט (לקוטי מוהר"ן חלק ב', סימן צב) ווער עס זאגט די צען קאפיטלעך תהילים דארף גארנישט זארגן, נאך האט דער רבי געזאגט (שיחות הר"ן, סימן קמא): "אסאך צדיקים האבן געוואלט דערגיין דעם תיקון, אבער זיי האבן עס נישט געקענט משיג זיין; א טייל זענען אוועק פון די וועלט פאר זיי האבן בכלל געקענט דערגיין דעם תיקון, און א טייל צדיקים האבן יא אנגעהויבן משיג צו זיין דעם תיקון, זיי זענען אבער אינמיטן נפטר געווארן, מיר האט דער אייבערשטער געהאלפן איך האב געקענט דערגיין דעם תיקון".

דריטנס איז לימוד התורה; מאך זיך שיעורים קבועים, לערן יעדן טאג חומש - שנים מקרא ואחד תרגום פון פרשת השבוע, זונטאג ביז שני, מאנטאג ביז שלישי און אזוי ווייטער ביז סוף וואך.

אויך זאלסטו זיך מאכן א קביעות אין לימוד משניות; משניות רייניגט דעם מענטש, משניות איז משנה דעם מענטש, "מִשְׁנָה" איז די אותיות "מְשַׁנֶה" - ווי מער מען זאגט משניות איז מען זיך אינגאנצן מְשַׁנֶה און מען ווערט ריין.

משניות שלעפט ארויס דעם מענטש פון די טיפסטע בלאטע; די ראשי תיבות פון: הֶ'עֱלִיתָ מִ'ן שְׁ'אוֹל נַ'פְשִׁי - איז מִשְׁנָה, אז מען זאגט משניות נעמט עס ארויס דעם מענטש פון די טיפסטע שמוציגסטע פלעצער וואו דער מענטש איז רחמנא לצלן אריינגעפאלן.

מה טוב ומה נעים, אויב דו קענסט זאגן אכצן פרקים משניות בכל יום - איז דאס א מורא'דיגע זאך, און אז דו האסט נישט קיין צייט צו זאגן ח"י פרקים - זאג וויפיל דו קענסט.

אויך זאלסטו זיך מאכן א שיעור אין גמרא; לכל הפחות זאלסטו לערנען א בלאט גמרא. דער רבי זאגט (לקוטי מוהר"ן חלק א', סימן ריד): "'תַּלְמוּד' בְּגִימַטְרִיָּא אוֹתִיּוֹת שֶׁל הַקְלִיפָּה הֲמַחְטַאת אֶת הָאָדָם בִּפְגָם הַבְּרִית שֶׁנִּקְרֵאת לִילִית'", און אז מען לערנט גמרא פארברענט מען די קליפה וואס מאכט דעם מענטש זינדיגן אין פגם הברית.

ווען דו וועסט פרובירן לערנען וועסטו זיך טרעפן אין א פראבלעם, דו וועסט נישט פארשטיין דאס לערנען; דאס פאסירט ווען מען איז פוגם בברית, מען פארלירט די כח פון זיך קענען מרכז זיין. בעט איך דיר זייער זאלסט נישט ווערן צעבראכן ווען דו זעסט אז דו פארשטייסט נישט דאס לערנען, דו לערן אפילו אן פארשטיין, זאג די ווערטער. דער רבי זאגט בפירוש (שיחות הר"ן, סימן עו): "אֵין צְרִיכִין בְּלִמּוּד רַק הָאֲמִירָה לְבַד, לוֹמַר הַדְּבָרִים כְּסֵדֶר", מען דארף נישט ביים לערנען נאר איין זאך, זאגן די ווערטער, "וּמִמֵּילָא יָבִין", מען וועט שפעטער פארשטיין.

זיכער וועסטו זיך אנטרעפן מיט לצים וואס וועלן אוועקמאכן די וועג פון לערנען - זאלסטו זיי נישט אויסהערן, זאלסט רחמנות האבן אויף דיר, אויף דיין נשמה, אויף דיין עתיד; אז דו וועסט נישט רחמנות האבן אויף דיר - וועט קיינער נישט רחמנות האבן אויף דיר. שלמה המלך זאגט (משלי ט, יב): "אִם חָכַמְתָּ חָכַמְתָּ לָּךְ", ווער עס איז קלוג און נעמט אן די ווערטער פון די הייליגע צדיקים - טוט קיינעם נישט קיין טובה, נאר פאר זיך אליינס, "וְלַצְתָּ לְבַדְּךָ תִשָּׂא", און ווער עס מאכט ליצנות פון די ווערטער פון צדיקים - מאכט ליצנות פון זיך אליינס. חכמינו הקדושים זאגן (תנא דבי אליהו, פרק א): "יִקְרָא אָדָם, כְּדֵי שֶׁלֹא תַּשִּׂיגֶנּוּ בּוּשָׁה וּכְלִמָּה בְּשָׁעָה שֶׁאוֹמְרִים לוֹ עֲמֹד וַעֲרוֹךְ מִקְרָא שֶׁקָרִיתָ, עֲמֹד וַעֲרוֹךְ מִשְׁנָה שֶׁשָׁנִיתָ", מען זאל לערנען חומש און משניות כדי מען זאל נישט דארפן פארשעמט ווערן אויבן אין הימל ווען מען וועט פרעגן די נשמה: "הויב אן זאגן די חומש און משניות וואס דו האסט געלערנט".

ווען א מענטש זינדיגט אין די עבירה פון פגם הברית רחמנא לצלן לויפן אים נאך די קליפות און מזיקים, זיי ווילן אים הרג'ענען. ווען די קליפות זעען ווי דער מענטש וויל תשובה טון - קומען זיי צו אים פארשטעלט ווי מענטשן, זיי מאכן אים חלישות הדעת, און ווען זיי זעען ווי דער מענטש ווערט מקורב צום צדיק - הויבן זיי אן רעדן ליצנות קעגן דעם צדיק; אז דו ביסט נעבעך אזוי אראפגעפאלן און יעצט ווילסטו זיך צוריקקערן צום אייבערשטן - דארפסטו זיין פעלזן פעסט נישט אויסצוהערן געשפעט אויף צדיקים, אזוי ווי דער הייליגער רבי זאגט (שיחות הר"ן, סימן נא): "אֶת זֶה תְּקַבְּלוּ מִמֶּנִּי, שֶׁלֹא יַטְעֶה אֶתְכֶם הָעוֹלָם".

פערטנ'ס - התבודדות; זאלסט זיך צוגעוואוינען צו רעדן צום אייבערשטן, יעדע זאך וואס גייט איבער אויף דיר און וואס באדערט דיר - זאלסטו פארציילן פאר'ן אייבערשטן אויף די שפראך וואס דו רעדסט. טייל איין די שמועס אין דריי; אין די ערשטע חלק פון די שמועס זאלסטו נאר דאנקען דעם אייבערשטן אויף אלעס וואס ער טוט מיט דיר, אויך ווען דו ביסט דערביטערט - זאלסטו זוכן עפעס פינטלעך פון גוטס און דאנק דעם אייבערשטן אויף דעם, אין די צווייטע חלק פון די שמועס זאלסטו תשובה טון, זאג אויס פאר'ן אייבערשטן אלעס וואס דו האסט געטון, זאג ארויס מיט דיין מויל יעדע פרט וואס דו האסט פוגם געווען, סיי דיינע מחשבות, סיי דיינע דיבורים און סיי דיינע מעשים, און זאג צו פאר'ן אייבערשטן אז דו גייסט עס מער נישט טון, און אין די דריטע חלק, די ענדע פונעם שמועס זאלסטו בעטן דעם אייבערשטן ער זאל רחמנות האבן אויף דיר, ער זאל דיר מקרב זיין, ער זאל דיר העלפן צו קענען אלעס מתקן זיין און אים קענען דינען.

מען קען זיך נישט פארשטעלן דאס גרויסקייט פון רעדן צום אייבערשטן אויף די אייגענע שפראך, עס גייט ארויס אזא פארגענוגן פון דעם; ווער רעדט נאך ווען מען קומט מיט טרערן צום אייבערשטן, מען בעט אים ער זאל רחמנות האבן, מען זאגט: "הייליגער באשעפער איך קען זיך נישט העלפן, איך קען זיך נישט קריגן מיט'ן סמ"ך מ"ם ער ווארפט מיר אראפ נאכאמאל און נאכאמאל, איך האלט אין איין פאלן, איך פאל אין די עבירה פון פגם הברית, איך בין אזוי צעבראכן"; די ווערטער מאכט א רעש אין הימל, אלע מקטריגים אנטלויפן, זיי האבן מער נישט קיין כח צו מקטרג זיין אויפ'ן מענטש.

אז דו וועסט טון וואס שטייט אינעם בריוו - וועסטו געראטעוועט ווערן פון פגם הברית; עס גייט נישט אין איין מינוט, עס נעמט צייט, אבער צום סוף וועסטו ארויסקריכן פון אלע דיינע טונקלקייטן און פון אלע דיינע תאוות.

דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

בעזרת ה' יתברך

יום ד' פרשת אמור, י' אייר, כ"ה לעומר, שנת תשפ"ב לפרט קטן

לכבוד ... נרו יאיר

איך האב ערהאלטן דיין בריוו.

איידער דו גייסט ארויס אין גאס זאלסטו מאכן א תפילה אז דער אייבערשטער זאל דיר היטן דיינע אויגן, און ווען דו ביסט אויפ'ן וועג זאלסטו זיך מתבודד זיין, בעט דעם אייבערשטן אויף שמירת עיניים.

דא האסטו א קליינע תפילה צו בעטן אויף שמירת עיניים:

"הייליגער באשעפער איך בעט דיר זייער, היט מיך פון שלעכטס; העלף מיר איך זאל קענען היטן מיינע אויגן. איך וויל זיין ערליך, איך וויל זיין הייליג; איך ווייס אז אלעס איז געוואנדן אין היטן די אויגן, אויב חס ושלום מען איז מפקיר די אויגן - פארמאכן זיך אלע ליכטיגקייטן, עס ווערט א חורבן; אבער עס אז מיר אזוי שווער, איך שפיר אסאך מאל ווי איך קען זיך בכלל נישט קאנטראלירן.

דעריבער קום איך צו דיר טאטע זיסער, רחם עלי, דערבארעם זיך אויף מיר, העלף מיר, געב מיר כח איך זאל היטן מיינע אויגן, איך זאל געדענקען די שאדן וואס איך טו זיך אליינס מיט'ן נישט היטן די אויגן, מען פארלירט אלע גוטע זאכן. העלף מיר איך זאל האבן כח זיך צו שטארקן נישט צו קוקן, איך זאל נאר טראכטן פון דיר.

רבונו של עולם איך וויל זיין פרייליך, ווייל ווען איך בין פרייליך קען איך זיך היטן מיינע אויגן. די הייליגע צדיקים האבן אונז מגלה געווען אז מיט שמחה ווערט מען אפגעהיטן פון פגם הברית; בעט איך דיר טאטע זיסער, העלף מיר איך זאל זיך קענען מתגבר זיין אויף מיין עצבות ומרה שחורה, איך זאל זיין נאר פרייליך, יהי לרצון אמרי פי והגיון לבי לפניך ה' צורי וגואלי".

דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

בעזרת ה' יתברך

יום ג' פרשת מצורע, ד' ניסן, שנת תשפ"ב לפרט קטן

לכבוד ... נרו יאיר

איך האב ערהאלטן אייער בריוו.

מיט'ן אייבערשטנ'ס הילף וועל איך פרובירן צו ענטפערן אויף אלע אייערע פראגעס.

ווי אזוי איז דער ראש ישיבה געווארן מקורב צום הייליגן רבי'ן בכלל און צו מוהרא"ש בפרט; אויב דער ראש ישיבה קען דערציילן זיין סיפור התקרבות.

דאס וואס איר פרעגט ווי אזוי דער ראש ישיבה איז מקורב געווארן צום הייליגן רבי'ן בכלל און צו מוהרא"ש זכרונו לברכה בפרט, און אויב איך קען אייך דערציילן מיין סיפור התקרבות; וואס זאל איך אייך זאגן, דאס איז א מתנת חנם פונעם אייבערשטן, דער אייבערשטער האט אויף מיר רחמנות געהאט און מיך מקרב געווען צום הייליגן רבי'ן, א מתנת חנם פונעם אייבערשטן, אזוי ווי דער הייליגער רבי נתן האט געזאגט: "'אתה יודע רזי עולם', דער אייבערשטער ווייסט דער סוד פארוואס איך ווייס פון אזא רבי און א צווייטער נישט".

איר בעט מיר איך זאל אייך שרייבן מיין סיפור התקרבות; עס איז א לאנגע סיפור, איך וועל אייך שרייבן אויפ'ן שפיץ גאפל.

געלויבט דעם אייבערשטן איך האב זייער טייערע עלטערן, איך קום מיין לעבן פאר מיינע עלטערן, זיי זענען ספעציעלע מענטשן, מיין טאטע שליט"א - זיין גאנצע לעבן איז נאר לערנען די הייליגע תורה און דינען דעם אייבערשטן, אזוי אויך מיין מאמע תחי' - איר גאנצע לעבן איז אמונה, תפילה און שמחה. איך האב אלע יארן זייער שטארק געוואלט זיין אן ערליכער איד, איך האב געזוכט א וועג ווי אזוי צו ווערן נאנט צום אייבערשטן. איך האב זוכה געווען אויפצואוואקסן ביי מיין זיידע, הגאון הצדיק רבי יחזקאל רוטה זכרונו לברכה, איך האב אים משמש געווען אסאך יארן בייטאג און ביינאכט, איך האב געזען זיין עבודה, זיינע תעניתים, זיינע סיגופים, ווי ער האט געדינט דעם אייבערשטן מיט מסירות נפש, ער איז נישט געשלאפן אין בעט קיין איין נאכט, ער איז געזיצן און געלערנט יומם ולילה, געזיצן א גאנצן טאג מעוטר בטלית ותפילין, געלאפן אין מקוה צענדליגער מאל א טאג.

איך האב געזען זיינע עבודות און איך האב פארשטאנען אז א צדיק קען מען נאר ווערן דורך די שווערע עבודות, דורך פאסטן, סיגופים און אזוי ווייטער, איך האב דאס פרובירט נאך צו טון, עס איז מיר אבער נישט געגאנגען. מיר האט דאס זייער וויי געטון, איך האב פרובירט צו לערנען, דאווענען און טון רצון השם, איך האב אבער געשפירט א חסרון אין מיין עבודות השם, איך האב געשפירט ווי עפעס פעלט מיר; אזוי ווי דער רבי האט דערציילט די מעשה פונעם רב און בן יחיד (ספורי מעשיות, מעשה ח), דער בן יחיד האט געשפירט אז עפעס פעלט אים אין לעבן.

ביז דער אייבערשטער האט אויף מיר רחמנות געהאט, איך האב געפונען א קליין ספר, ספר אשר בנחל חלק כז, און עס האט זיך מיר געעפנט א נייע וועלט. איך האב אנגעהויבן שפירן אז עס איז דא א וועג צו ווערן אן ערליכער איד - דורך רעדן צום אייבערשטן, דורך שמועסן מיט'ן אייבערשטן; מען קען זיין דא אויף די וועלט, מען קען עסן, שלאפן, זיין א מענטש צווישן מענטשן, און זיין דבוק צום אייבערשטן; דורך רעדן צום אייבערשטן, דורך התבודדות ותפילה - ווערט דער מח צוגעקלעבט צום אייבערשטן.

***

וועלכע ספעציעלע זאכן און הדרכות האט דער ראש ישיבה מקבל געווען פון מוהרא"ש בחיים חיותו?

אויף אייער פראגע, וועלכע ספעציעלע זאכן און הדרכות איך האב מקבל געווען פון מוהרא"ש בחיים חיותו; עס איז שווער אראפצושרייבן אין איין בריוו אלע שיינע זאכן וואס איך האב זוכה געווען צו הערן פון מוהרא"ש, איך וועל אייך שרייבן דריי שיינע זאכן וואס איך האב זוכה געווען צו הערן פון מוהרא"ש; דריי וויכטיגע יסודות וואס האט געטוישט מיין לעבן צום גוטן.

ערשטנס א וועג ווי אזוי צו לערנען און ענדיגן כל התורה כולה; מוהרא"ש האט אונז געלערנט א "סדר דרך הלימוד" פאר יעדן איינציגסטן מענטש צו קענען לערנען און ענדיגן כל התורה כולה, אפילו מען פארשטייט נישט ביים אנהויב וואס מען לערנט - זאל מען זיך נישט אפשטעלן, נאר ווייטער לערנען; מען זאל זאגן די ווערטער פון די תורה אפילו בלא הבנה כלל. מען זאל פרובירן זיך קאנצעטרירן צו פארשטיין וואס מען לערנט; אז מען פארשטייט איז גוט, און אז מען פארשטייט נישט - זאל מען ווייטער גיין, ווייטער זאגן די ווערטער, זיך נישט אפשטעלן; מען זאל לערנען און לערנען ביז מען וועט זוכה זיין צו פארשטיין (כמבואר בשיחות הר"ן, סימן עו).

*

צווייטנס האב איך געהערט פון מוהרא"ש די זאך פון התבודדות; ווי די גאנצע לעבן טוישט זיך צום גוטנס ווען מען רעדט און מען שמועסט מיט'ן אייבערשטן כידבר איש אל רעהו, דאס איז ביי מיר געווען די שטערקסטע זאך וואס איך האב באקומען פון מוהרא"ש.

אפילו איך בין אויפגעוואקסן אין א שטוב פון אמונה, אלע ווייסן פון תפילה, מיינע עלטערן זענען זייער ערליכע אידן, אבער אויף לעובדא ולמעשה, איך זאל אנהויבן לעבן מיט'ן אייבערשטן, זיין צוגעקלעבט צום אייבערשטן - האב איך באקומען ביי מוהרא"ש; קענען שמועסן מיט'ן אייבערשטן, רעדן צו אים אזוי ווי מען רעדט מיט א גוטער פריינט.

*

דריטנס האב איך מקבל געווען פון מוהרא"ש אכטונג צו געבן אויף מיין ווייב תחי'. איידער מיין התקרבות האב איך געמיינט אז שלום בית איז א שיינע זאך צו האבן, איך האב דאס נישט אגעקוקט ווי א זאך וואס האט מיט עבודת השם. מוהרא"ש זכרונו לברכה האט מיר געלערנט אז שלום בית איז זייער א וויכטיגע זאך פאר עבודת השם, צו זיין אן ערליכער איד; מען מוז רעדן שיין אין שטוב, מען מוז רעדן שיין צו די ווייב, קיינמאל זיך נישט טענה'ען מיט איר; נאר אזוי קען מען האבן א ריינע מח מחשבה און ווערן א גרויסער צדיק.

*

איך האב גארנישט באקומען עפעס ספעציעל מער פון אנדערע; מוהרא"ש האט איבערגעלאזט פאר יעדן איינעם ספרים אן א שיעור און טויזנטער בריוו, חיזוק און עצות ארויסגענומען פון הייליגן רבינ'ס ספרים, אראפגעברענגט פאר אונזערע קליינע פארשמירטע מוחות, מיר זאלן אויך האבן אן השגה און פארשטיין דעם רבינ'ס עצות.

מוהרא"ש זכרונו לברכה האט מיר גארנישט ספעציעל געזאגט; איך האב געהאט די זכי' פאר צען יאר יעדע וואך ליל שישי נאכן שיעור אריינצוגיין צו מוהרא"ש זכרונו לברכה אל הקודש פנימה, מוהרא"ש פלעגט רעדן מיט מיר לענגער ווי מיט אנדערע, מוהרא"ש פלעגט רעדן מיט מיר אסאך מאל א שעה אדער מער; די חברים פלעגן מיר פרעגן: "וואס האט מוהרא"ש גערעדט? וואס האט מוהרא"ש דערציילט?" איך פלעג זיי זאגן: "מוהרא"ש האט גארנישט דערציילט עפעס סודות וואס נאר איך מעג וויסן און אנדערע נישט, מוהרא"ש האט מיט מיר געשמועסט וואס עס שטייט אין די בריוו"; זאכן וואס איז נוגע צו פירן א ישיבה, א חדר, א בית חנוך לבנות, ווי אזוי צו פירן אינגעלייט וכו', פון סדר דרך הלימוד און פון די זיסע עצות פון רבי'ן. אסאך מאל איז געווען פרטיות'דיגע שאלות ווי אזוי זיך צו פירן מיט די תלמידים, אדער ווי אזוי זיך אן עצה צו געבן מיט די מחלוקות וואס איז געווען קעגן מיר; אלעס שטייט געשריבן אין די ספרים און קונטרסים, ווער עס וועט לערנען די ספרים וועט אלעס זען.

מוהרא"ש זכרונו לברכה דערציילט וועגן דעם ספר מגילת סתרים (ספר פעלת הצדיק, סימן תרח) דער רבי האט דערציילט פאר רבי נתן און רבי נפתלי אלעס וואס וועט זיין ביז משיח וועט קומען, רבי נתן האט דאס אפגעשריבן אין ראשי תיבות און דאס איבערגעגעבן פאר רבי נחמן טולטשינער זכרונו לברכה, ער האט דאס איבערגעגעבן פאר זיין זון, דער גרויסער צדיק רבי אברהם זכרונו לברכה, ער האט דאס איבערגעגעבן פאר רבי לוי יצחק בענדער זכרונו לברכה און ער האט דאס איבערגעגעבן פאר מוהרא"ש זכרונו לברכה. אלע פרעגן 'פארוועם האט דאס מוהרא"ש איבערגעגעבן?' דער ענטפער איז: מוהרא"ש האט דאס אריינגעלייגט אין ספר אשר בנחל, ווער עס לערנט דעם ספר קען זען און פארשטיין וואס וועט זיין דער גאנצער סדר ביז משיח וועט קומען, אמן ואמן.

***

עס זענען דא אסאך צדיקים אויף דער וועלט, ווי אזוי קען מען אבער ארויסברענגען די ספעציעלע מעלות און אייגנארטיגקייט פון מוהרא"ש זכרונו לברכה?

אויף אייער פראגע, עס זענען דא אסאך צדיקים אויף דער וועלט, וואס זענען אבער די ספעציעלע מעלות און אייגנארטיגקייט פון מוהרא"ש אלס פערזענליכקייט; מוהרא"ש האט זיך מוסר נפש געווען פאר אידישע קינדער, מוהרא"ש פלעגט זאגן: "איך וואלט ווען געקענט נעמען די עצות, חיזוק און שכל פון רבי'ן און לעבן מיט דעם פאר מיר אליינס, זיך איינשפארן אין א ספרים צימער, לערנען א גאנצן טאג און א גאנצע נאכט, און זיין דבוק צום אייבערשטן מיט די גרעסטע מאס דביקות"; דאס ווייסטו, אז מוהרא"ש האט זייער ליב געהאט ספרים, מוהרא"ש פלעגט זאגן: "יעדער מענטש האט זיינע תאוות, מיין תאוה איז ספרים"; יעדע ספר וואס איז ארויס לאור עולם האט מען געברענגט פאר מוהרא"ש, מוהרא"ש האט געהאט אנגעגרייט מענטשן פאר דעם, זיי זענען געווען ממונה צו גיין יעדן טאג אין די ספרים געשעפטן אויפזוכן פאר אים נייע ספרים, זיי האבן געברענגט יעדע ספר וואס איז ארויסגעקומען פאר מוהרא"ש זכרונו לברכה.

מוהרא"ש זכרונו לברכה וואלט ווען געקענט פארשפארן זיין טיר און זיין פארנומען א גאנץ לעבן מיט לערנען און דאווענען, מוהרא"ש האט אבער אנדערש געטון, ער האט אלעס אוועקגעלייגט, ער האט עוסק געווען זיין גאנץ לעבן מיט אידישע קינדער, זיי ברענגען צום אייבערשטן, זיי ווייזן די רחמנות פונעם אייבערשטן; ער האט זיך פארשמירט מיט בלאטע צו העלפן אידישע קינדער.

מיר געפונען, דוד המלך האט געזאגט (ברכות ד.): "וַאֲנִי יָדַי מְלוּכְלָכוֹת בְּדָּם", מיינע הענט זענען פארשמירט צו מטהר זיין אידישע קינדער; דאס האט מוהרא"ש זכרונו לברכה געטון, ער האט זיך אוועקגעגעבן זיין גאנץ לעבן פאר אידישע קינדער; אלע האבן געלאכט פון אים, אלע האבן געשפעט פון אים; עד היום וועסטו הערן מענטשן רעדן קעגן דעם צדיק.

מוהרא"ש האט קיינעם נישט שלעכטס געטון, ער האט סך הכל געשריבן ספרים און קונטרסים פון נושאים וואס קיינער וויל נישט רעדן פון דעם, מחזק זיין בחורים און מיידלעך זיי זאלן נישט אויפגעבן אפילו זיי זענען אראפגעפאלן אין פגם הברית, זיי זענען נכשל געווארן אין די הארבע עבירה רחמנא לצלן; זאלן זיי נישט טראכטן אז זיי זענען דערנאך, זיי זאלן וויסן אז דער אייבערשטער נעמט אן זייער תשובה; אויב זיי וועלן זיך מתבודד זיין, זיי וועלן זיך אויס'טענה'ען מיט'ן אייבערשטן און שרייען צו אים: "הייליגער באשעפער איך וויל זיך צוריקקערן צו דיר, זיי מיר מוחל אויף מיינע עבירות; איך זאג דיר צו איך גיי שוין זיין גוט, איך גיי זיין ערליך" - נעמט דער אייבערשטער זיי אן.

עס דרייען זיך ארום טויזנטער און צענדליגער טויזנטער בחורים און מיידלעך פארלוירן, צעבראכן, אליינס; קיינער ווייסט נישט זייער צער וואס זיי גייען אריבער, נאר דער אייבערשטער ווייסט און זעט זייער הארץ, זיי ווילן אזוי שטארק זיין גוט, זיי ווילן זיין אפגעהיטן אבער זיי קענען נישט, זיי פאלן אין שאול תחתיות, זיי זענען אבער נישט שולדיג; צו זיי איז מוהרא"ש געקומען און זיי מחזק געווען, מוהרא"ש זכרונו לברכה האט זיי געשריבן טויזנטער בריוו זיי זאלן נישט אויפגעבן, זיי זאלן זיך אויס'טענה'ען מיט'ן אייבערשטן.

מוהרא"ש זכרונו לברכה האט געזאגט כמה פעמים און דאס געשריבן, ווען ער וועט ארויפקומען אויבן אין הימל וועט ער זיך אננעמען פאר בחורים און מיידלעך, ער וועט איבערדרייען דעם בית דין של מעלה, ער וועט טענה'ען פאר די אלע וואס מען האט אראפגעווארפן אין פגם הברית, ער וועט זאגן פאר די מקטריגים זיי זאלן אראפקומען זיין דא אויף דער וועלט, וועלן זיי זען אז עס איז נישט מעגליך צו זיין אפגעהיטן נאר אז מען האט חתונה; ווילאנג מען איז א פלג גוף - איז מען אין א סכנה.

*

עס זענען דא אסאך צדיקים אויף די וועלט, אבער די ספעציעלע אייגנארטיגקייט פון מוהרא"ש איז געווען, אז אים איז נישט גענוג געווען אז ער ווייסט א וועג ווי אזוי צו לערנען, עס האט געברענט אין אים אויסצולערנען פאר אלעמען אז עס איז דא א וועג פאר יעדן איינעם ווי אזוי צו לערנען און ווערן א גרויסער צדיק.

מוהרא"ש האט געדרוקט און פארשפרייט דעם "סדר דרך הלימוד" פון הייליגן רבי'ן, א וועג צו לערנען אפילו מען פארשטייט נישט, דורך זאגן בלויז די ווערטער פון תורה.

פרעגט נישט; מען האט חוזק געמאכט, מען האט געשפעט; עד היום שפעט מען פון דעם "סדר דרך הלימוד", אפילו אין ברסלב וואס זיי וואלטן ווען געדארפט זיין די ערשטע דאס צו טון, דאס איז דאך נישט מוהרא"ש'ס אייגענע אויסגעטראכטע וועג, דאס איז די וועג פון הייליגן רבי'ן, קוק אריין אין שיחות הר"ן סימן עו באריכות, וואו עס שטייט אז מען דארף נישט ביים לערנען נאר זאגן די ווערטער, "וּמִמֵּילָא יָבִין, וְאִם לֹא יָבִין תֵּכֶף, יָבִין אַחַר כָּךְ, וְאִם לֹא יָבִין אַחַר כָּךְ מַה בְּכָךְ? וְכוּ'" זיי האבן אפגע'חוזק'ט.

פון די אנדערע זייט האבן טויזנטער מענטשן באקומען א וועג צו לערנען. מוהרא"ש האט גערעדט פונעם סדר דרך הלימוד ביי יעדע שיעור, ער האט זיך געבעטן ביי אונז: "הויבט אן זאגן משניות", "הויבט אן זאגן גמרא", "זוכט נישט צו פארשטיין, ביים סוף וועט איר פארשטיין", עס האט געקענט אויסקוקן ווי איינער בעט זיך מען זאל אים א טובה טון, אזוי פלעגט מוהרא"ש אונז בעטן; ער האט זיך געבעטן מיר זאלן דאס אננעמען פאר אונזער אייגענע טובה, מיר זאלן זיך נישט דארפן שעמען ווען מען וועט אונז פרעגן די שווערע פראגע (תנא דבי אליהו רבה, א): "עֲמוֹד וַעֲרוֹךְ מִקְרָא שֶׁקָרִיתָ", הויב אן זאגן מקרא וואס דו האסט געלערנט, "עֲמוֹד וַעֲרוֹךְ מִשְׁנָה שֶׁשָׁנִיתָ", הויב אן זאגן משניות וואס דו האסט געלערנט; קיינער טראכט נישט פון די שאלה, מען טראכט נאר פון זאכן פון די וועלט; דער צדיק האט רחמנות אויף אונז, ער טראכט וואס וועט זיין אויבן אין הימל ווען מען וועט פרעגן 'וואס האסטו געלערנט?' ווי גרויס וועט זיין די בושה, ווי גרויס וועט זיין די שאנד; מען וועט זיך נישט וויסן וואו אהין צו טון.

*

עס זענען דא אסאך צדיקים אויף די וועלט, אבער די ספעציעלע אייגנארטיגקייט פון מוהרא"ש זכרונו לברכה איז געווען, אז אים איז נישט גענוג געווען אז ער ווייסט א וועג ווי אזוי צו זיין דבוק צום אייבערשטן, עס האט געברענט אין אים דאס אויסצולערנען פאר אלעמען, עס איז דא א וועג פאר יעדן איינעם צו זיין דבוק צום אייבערשטן און ווערן א גרויסער צדיק. ער האט געשריבן אזויפיל בריוו פון אלע סארט זאכן און אלעס קומט צוריק צום זעלבן מכוון, אלע בריוו ענדיגט זיך מיט איין עצה: "בעט דעם אייבערשטן", "רעד צום אייבערשטן", "שמועס זיך אויס מיט'ן אייבערשטן"; נישט קיין חילוק ווער דו ביסט, וואס דו טוסט, ווי אזוי דו פירסט זיך - דערצייל אלעס דעם אייבערשטן, דערצייל אים ווי שווער עס איז דיר, דערצייל אים ווי דער יצר הרע ווארפט דיר אראפ איין מאל און נאכאמאל; דאס רעדן צום אייבערשטן ברענגט דביקות בשם.

*

עס זענען דא אסאך צדיקים אויף די וועלט, אבער די ספעציעלע אייגנארטיגקייט פון מוהרא"ש איז געווען, אז אים איז נישט גענוג געווען אז ער ווייסט א וועג ווי אזוי צו לעבן א חיים טובים, זיך אויסקומען מיט מענטשן, מיט עלטערן, ווייב און קינדער; עס איז אים געגאנגען אין לעבן דאס אריינצוברענגען אין די גאנצע וועלט.

*

דאס איז א קליינע ברעקעלע השגה וואס מיר קענען זאגן, וואס מיר פארשטייען און מיר זעען - וואס דער צדיק איז געווען.

***

דער ראש ישיבה איז זוכה מחזק צו זיין אזויפיל אידישע קינדער מיט די הערליכע דרשות, ווען און ווי אזוי האט דער ראש ישיבה אנגעהויבן מיט די זיכוי הרבים, איבערצוגעבן די לימודים פאר אנדערע אידן און זיי מחזק זיין?

אויף אייער פראגע ווען און ווי אזוי האט דער ראש ישיבה אנגעהויבן מיט די זיכוי הרבים, איבערצוגעבן די לימודים פאר אנדערע אידן און זיי מחזק זיין; מוהרא"ש זכרונו לברכה האט מיר געזאגט איך זאל עפענען די ישיבה, רעדן צו די בחורים פון סדר דרך הלימוד און פון די עצות פון רבי'ן. מיט די צייט האבן די בחורים אנגעהויבן אפצוכאפן די דרשות און דאס ארויסגעגעבן פאר אנדערע בחורים, עס האט זיך אנגעהויבן א התעוררות אין אנדערע ישיבות, בחורים האבן זיך צוגעכאפט צום "סדר דרך הלימוד", שפעטער זענען געקומען אינגעלייט פון ארץ ישראל, זיי האבן אנגעהויבן מתרגם זיין די דרשות פאר די וואס פארשטייען נישט אידיש זיי זאלן אויך פארשטיין, נאכדעם זענען געקומען וואס זענען מתרגם אויף ענגליש און אויף ספאניש; עס וועט נאך זיין אויף אלע שפראכן.

*

יארן צוריק ווען עס האבן אנגעהויבן ווערן חתנים אין ישיבה האט מוהרא"ש מיר געזאגט איך זאל געבן שיעורים פאר חתנים און אברכים, דעמאלט פלעגט זיין שיעורים נישט באופן קבוע, נאר שטילערהייט פאר תלמידי הישיבה, מוהרא"ש האט דעמאלט געלעבט איז דאס געווען אויף א קליינעם פארנעם.

שפעטער ווען מוהרא"ש איז נסתלק געווארן בין איך געגאנגען מנחם אבל זיין די רעבעצין עליה השלום, זי האט מיר זייער ליב געהאט; זי האט זיך זייער צואוויינט, זי האט מיר דעמאלט געזאגט א ווארט וואס איז מיר זייער אריין אין מיינע ביינער, דאס האט געטוישט מיין מהלך מחשבה, פון דעמאלט האב איך אנגעהויבן מיט שיעורים און דרשות באופן קבוע.

די רעבעצין האט מיר דעמאלט געזאגט א זאך וואס זי האט קיינעם נישט געזאגט, זי האט מיר געזאגט מיט בכיות נוראות: "וואס זאל איך טון, איך האב נישט געהאט די שכל, איך האב נישט געפאלגט מוהרא"ש"; איר ווייסט דאך זיכער, ווען די רעבעצין האט באקומען די שרעקליכע מחלה לא עלינו ולא עליכם האט מוהרא"ש זיך געבעטן ביי איר, ביי די קינדער און אייניקלעך אז מען זאל איר נישט געבן די שארפע קימא טערעפי, מוהרא"ש האט געזאגט: "אויב מען וועט געבן פאר מיין ווייב די שארפע מעדעצין וועל איך אוועקגיין נאך פאר איר פון די וועלט, און נאכדעם וועט זי אוועק גיין פון די וועלט, און אויב וועט זי נישט נעמען קיין מעדעצין וועט זי זיין געזונט און שטארק און איך וועל אויך בלייבן לעבן"; זיי האבן זיך אלע אויסגעלאכט, זיי האבן נישט געהאט קיין אמונת חכמים, זיי האבן גערופן דאקטורים מיט רבנים זאלן פארדרייען דעם קאפ.

למעשה האט זיך מוהרא"ש געהאלטן פעסט, און ווער עס איז אריינגעקומען צו אים האט מוהרא"ש זיך געבעטן: "פאלגט מיר, געבט נישט מיין ווייב קיין טריטמענטס, נאר אזוי וועט זיין א ישועה"; למעשה האט מען נישט געפאלגט, מען האט אנגעהויבן געבן טריטמענטס פאר די רעבעצין, און אזוי ווי מוהרא"ש האט געזאגט - אזוי איז געווען, מוהרא"ש איז קודם נסתלק געווארן.

דעמאלט בין איך געקומען מנחם זיין, האט זי געוויינט זייער ביטערליך צו מיר, זי האט מיר געזאגט: "פארוואס האב איך נישט געפאלגט? פארוואס האב איך זיך געהאלטן קלוגער?!" דעמאלט האט זי מיר געזאגט א ווארט וואס איז מיר אריין אין מיינע ביינער, זי האט מיר געזאגט: "אויב דו וועסט נישט צאמנעמען די אינגעלייט און די בחורים, זיי ווייטער מחזק זיין - וועט דיר מיין מאן האקן אויפ'ן קאפ מיט א שטעקן, איך ווארן דיר אויב דו וועסט לאזן צעפאלן די שיינע חבורה", זי האט עס געזאגט אין ענגליש און מיין ווייב האט מיר דאס איבערגעטייטשט; דאס האט מיר געמאכט איך זאל צאמנעמען די חברים און תלמידים, איך האב גענומען אלע אינגעלייט און זיי אנגעהויבן מחזק זיין ביתר שאת וביתר עוז.

***

דער ראש ישיבה איז מחזק און מקרב אזויפיל בחורים פון אלע סארט שיכטן און קרייזן פון כלל ישראל, יעדער וויל הערן און מקבל זיין, וואס איז דער סוד פון די געוואלדיגע הצלחה?

אויף אייער פראגע, דער ראש ישיבה איז מחזק און מקרב אזויפיל בחורים פון אלע סארט שיכטן און קרייזן פון כלל ישראל, יעדער וויל הערן און מקבל זיין, וואס איז דער סוד פון די געוואלדיגע הצלחה; דער רבי זאגט אויס דעם סוד ווי אזוי מען קען מצליח זיין מען זאל אננעמען די דיבורים, דער רבי זאגט (לקוטי מוהר"ן חלק א', סימן כט): "לֹא כָּל דִּבּוּר נִקְרָא דִּבּוּר, כִּי דִּבּוּר שֶׁאֵינוֹ נִשְׁמָע וְנִתְקַבֵּל אֵינוֹ נִקְרָא דִּבּוּר", ווען מען רעדט און קיינער הערט נישט אויס וואס מען רעדט - הייסט עס כאילו מען האט נישט גערעדט, נאר ווען מען הערט אויס וואס מען רעדט - דעמאלט איז א סימן אז דער מענטש רעדט, אזוי ווי עס שטייט (תהלים יט, ד) "אֵין אֹמֶר וְאֵין דְּבָרִים, בְּלִי נִשְׁמָע קוֹלָם", וואס איז די סוד מען זאל אויסהערן? "וְעִקַּר מַה שֶּׁנִּתְקַבֵּל הַדִּבּוּר, הוּא מֵחֲמַת הַטּוֹב שֶׁיֵּשׁ בּוֹ, כִּי טוֹב הַכֹּל חֲפֵצִים", אלע האבן ליב צו הערן גוטע ווערטער, ווען מען רעדט גוטע ווערטער, מען רעדט פאזעטיוו - הערט מען אויס די דיבורים, "וְעַל כֵּן כְּשֶׁיֵּשׁ טוֹב בְּהַדִּבּוּר, אֲזַי הַדִּבּוּר נִשְׁמָע וְנִתְקַבֵּל", דעריבער, ווען מען רעדט גוטע ווערטער וועלן אלע צוהערן וואס מען רעדט, "אֲבָל כְּשֶׁאֵין טוֹב בְּהַדִּבּוּר אֵינוֹ נִתְקַבֵּל", אבער אויב רעדט מען נישט קיין שיינע ווערטער - וועט מען דאס נישט אננעמען, "וְאֵיךְ עוֹשִֹין הַטּוֹב בְּהַדִּבּוּר?" ווי אזוי קען א מענטש זוכה זיין צו רעדן פאזעטיוו, צו רעדן איינגענעמע ווערטער, מענטשן זאלן אים אויסהערן און אננעמען וואס ער זאגט? "הוּא עַל יְדֵי שֶׁלּוֹקְחִין הַדִּבּוּר מֵהַדַּעַת, אֲזַי יֵשׁ בּוֹ טוֹב, אֲבָל כְּשֶׁהַדִּבּוּר בְּלֹא דַּעַת, אֲזַי אֵין בּוֹ טוֹב", אז מען רעדט מיט שכל; ווען מען רעדט שכל'דיגע ווערטער - דעמאלט איז דא גוטס אין די ווערטער און אלע נעמען דאס אן, אבער אז נישט - זענען די ווערטער נישט גוט, "וּלְהָקִים וּלְרוֹמֵם אֶת הַדַּעַת הוּא עַל יְדֵי שֶׁבַח הַצַּדִּיקִים, כְּשֶׁמְּשַׁבְּחִין וּמְפָאֲרִין אֶת הַצַּדִּיקִים, עַל יְדֵי זֶה נִתְרוֹמֵם הַדַּעַת", און דער רבי ענדיגט: ווי אזוי קומט מען צו האבן שכל? אז מען רעדט פון דאס גרויסקייט פון צדיקים.

דאס איז דער סוד ווי אזוי מען קען מצליח זיין ווען מען רעדט צו מענטשן, בפרט צו בני הנעורים - זיי זאלן אננעמען די דיבורים. אז מען רעדט פון צדיקים, מען רעדט התחזקות, מען ווייזט די רחמנות וואס דער אייבערשטער האט צו אידישע קינדער, דער אייבערשטער ווארט מען זאל זיך צוריקקערן צו אים, נישט קיין חילוק ווי ווייט דער מענטש זאל זיין איינגעזינקען אין טומאה קען ער זיך צוריקקערן צום אייבערשטן - די דיבורים איז נתקבל על הלב, מען רעדט פאזיטיוו, מען ווייזט די רחמנות פונעם אייבערשטן - דאס האבן מענטשן ליב צו הערן.

***

וואס איז דא אין ברסלב אז עס ציט צו זיך אזויפיל אידן? מיט וואס האט ברסלב'ע חסידות אן ענטפער און עצה פאר די פילע פראבלעמען און ספיקות וואס מוטשעט דעם היינטיגן דור?

אויף אייער פראגע וואס איז דא אין ברסלב אז עס ציט צו זיך אזויפיל אידן? מיט וואס האט ברסלב'ע חסידות אן ענטפער און עצה פאר די פילע פראבלעמען און ספיקות וואס מוטשעט דעם היינטיגן דור; דאס וואס מיר האבן פריער גערעדט - דאס איז די סיבה פארוואס מענטשן ציען זיך צום הייליגן רבינ'ס ווערטער, דער רבי געבט חיזוק, דער רבי לאזט נישט פאלן, די חיזוק וואס מען באקומט ביים רבי'ן - געפונט מען נישט ערגעץ אנדערש, דער רבי לאזט זיך אראפ צו די נידריגסטע מענטש און ווייזט א וועג צוריק צו קומען צום אייבערשטן.

וויסן זאלט איר, מענטשן זענען היינט זייער צעבראכן, מענטשן זענען זייער דורשטעריג פאר חיזוק, אידישע קינדער בענקען זיך זייער צום אייבערשטן, הַכֹּל חֲפֵצִים לְיִרְאָה אֶת שְׁמֶךָ (לקוטי מוהר"ן חלק ב', סימן עג) מיט א שטארקע בענקשאפט וואס איז נאך קיינמאל נישט געווען; פון די אנדערע זייט זענען די נסיונות היינט זייער שטארק, מענטשן פאלן זייער גרינג אראפ און דאס צעברעכט זייער שטארק, מען שפירט אז מען איז שוין פארפאלן; ביז מען הערט דעם קול פון רבי'ן (ליקוטי מוהר"ן, חלק ב', סימן עח): "אֵין שׁוּם יֵאוּשׁ בָּעוֹלָם כְּלָל, קַיין יִאוּשׁ אִיז גָאר נִיט פַאר הַאנְדִין"; נישטא קיין ייאוש! יעדער איינער קען ווערן א גרויסער צדיק, דארפסט נאר שרייען צום אייבערשטן, אים בעטן ער זאל רחמנות האבן אויף דיר, דיר מוחל זיין און דיך מקרב זיין צו אים.

דאס איז דער ענטפער פארוואס ברסלב ציט אזויפיל מענטשן, ווייל עס איז נישטא קיין מענטש, קיין משפחה - וואס דארף נישט קיין חיזוק.

***

חסידות ברסלב ווערט היינט זייער צעשפרייט און געעפנט אויף גאר א ברייטע פארנעם, קעגן וואס עס איז געווען פאר פופציג יאר צוריק; וואס איז די סיבה פון דעם געבענטשטן טויש, וואס האט פאסירט?

אויף אייער פראגע פארוואס חסידות ברסלב ווערט היינט אזוי צעשפרייט און געעפנט אויף גאר א ברייטע פארנעם, קעגן וואס עס איז געווען פאר פופציג יאר צוריק; איך ווייס נישט וואס איז געווען פופציג יאר צוריק, איך האב געהערט פון מוהרא"ש זכרונו לברכה וואס איז געווען פופציג יאר צוריק; עס איז נישט געווען קיין מנין אידן וואס האבן געוויסט ווי אזוי מען זאגט ארויס דאס ווארט "ב-ר-ס-ל-ב", דורך הפצה האט מוהרא"ש אריינגעברענגט דעם הייליגן רבי'ן אין די גאנצע וועלט, נישטא קיין מענטש וואס זאל נישט וויסן פון רבי'ן און נישט נעמען חיזוק פון רבי'ן; אפילו די מתנגדים לעבן אויך פון רבי'ן, זיי ווייסן נישט; זיי מיינען אז זיי האבן חיזוק פון דעם און יענעם, זיי ווייסן נישט אז דער בעל דרשן פון וועם זיי נעמען חיזוק - ער נעמט חיזוק פון רבי'ן.

*

מיר שטייען שוין נענטער צו ווערן אויסגעלייזט. מוהרא"ש זכרונו לברכה זאגט (פעלת הצדיק, סימן תתלו הערה צ) מען האט געפרעגט רבי נפתלי ער זאל ארויסגעבן עפעס סודות פון מגילת סתרים, זאכן וואס דער רבי האט פאראויסגעזאגט וואס וועט זיין ביז משיח וועט קומען, האט רבי נפתלי געזאגט מיט א שמייכל: "ווען די וועלט וועט אננעמען דעם לקוטי מוהר"ן קען מען זיך רעכטן אויף משיח"; דאס זעט מען היינטיגע טעג, ווי עס גייט אריין דעם רבינ'ס זאך אין די וועלט מער און מער, עס ווערן מקורב פון אלע שיכטן און פון אלע קרייזן, און וויפיל מען זעט און וויפיל מענטשן שטעלן זיך ארויס - איז דאס נאך גארנישט וויפיל לעבן פון רבי'ן; אלע האבן חיות פון רבי'ן.

די אדמורי"ם ווייסן נישט אז אלע זענען שטילערהייט ברסלב'ער חסידים, באלד וועט די פייגל געבן א פייף און אלע וועלן פליען מיט'ן פייגל קיין אומאן. אזוי האט דער רבי דערציילט (חיי מוהר"ן, סימן תרג) עס איז דא א פייגל וואס לייגט זייער אסאך אייער, די פייגל לייגט אזויפיל אייער אז עס איז נישט מעגליך פאר די פייגל צו זיצן אויף די אייער און געבוירן פייגלעך, האט דער אייבערשטער אריינגעלייגט אינעם פייגל א טבע אז זי שווינדלט אריין אייער אין אנדערע נעסטן. די פייגל פון די אנדערע נעסטן כאפן נישט, זיי ווייסן נישט פון דעם שפיל, זיי מיינען אז דאס זענען זייערע אייער, די פייגל פון די אנדערע נעסטן זיצן אויף די אייער ביז עס ווערן געבוירן פייגלעך, אזוי טוט די פייגל מיט אסאך נעסטן, אלע פייגלעך מיינען אז די אייער זענען זייערע אייער, ביז די פייגל, די עכטע מאמע - געבט א פייף, און ווען די אלע געבוירענע פייגלעך הערן די פייף הייבן זיך אלע אויף פון זייער נעסט און פליען מיט די עכטע מאמע.

רבי נתן ענדיגט דעם שיחה: "וְהַנִּמְשָׁל מוּבָן מְעַט לְמִי שֶׁיּוֹדֵעַ אֵיזֶה רֶמֶז מֵעִנְיַן גְּדֻלַּת עֵסֶק הַנְהָגַת שֶׁל רַבֵּנוּ זִכְרוֹנוֹ לִבְרָכָה עִם הָעוֹלָם", די נמשל פארשטייען שוין די וואס ווייסן ווי אזוי דער רבי מאכט מיט זיינע מקורבים, מען מיינט זיי באלאנגען צו אנדערע חסידות'ן, צו דעם רבי'ן, צו דעם מפורסם וכו' וכו', אבער באמת זענען זיי דעם רבינ'ס אייער, באלד וועט דער רבי געבן א פייף און אלע וועלן קומען קיין אומאן, איבערלאזן זייערע נעסטן און קומען צום הייליגן רבי'ן.

איך האף אז איר וועט זיין צופרידן מיט די תשובות און עס וועט ארויסקומען א תועלת פון דעם.

***

איך וויל אייך בעטן איין קליינע בקשה, היות איר געבט ארויס א ספר, איר נעמט צוזאם פון אלע תלמידי היכל הקודש און פון אלע וואס פאררופן זיך תלמידי היכל הקודש, זאלט איר אריינדרוקן די פאר שירות:

טייערע ליבע תלמידי היכל הקודש, דער רבי האט שוין געזאגט מיט הונדערטער יארן צוריק (חיי מוהר"ן, סימן שיט): "אֲנִי אֶעֱשֶׂה מִכֶּם כִּתּוֹת כִּתּוֹת", איך וועל מאכן פון אייך גרופעס גרופעס; דאס מיינט עס וועט זיין אסאך כיתות אין ברסלב, יעדער איינער וועט גיין דארט וואו זיין הארץ ציט אים, דארט וואו ער קען שעפן חיות אין עבודת השם; דעריבער זעען מיר וויפיל כתות עס איז דא אין ברסלב בכלל און יעצט אין היכל הקודש בפרט, אבער מיר מוזן זיך קענען ליידן איינער דעם צווייטן, מען טאר זיך נישט פיינט האבן.

איך בעט אייך, הערט אויף זיך פיינט האבן, לאזט אפ די פיינטשאפט איינער צום צווייטן. מוהרא"ש האט זיך מוסר נפש געווען זיין גאנצע לעבן עס זאל זיין שלום צווישן אונז, לאמיר זיך ליב האבן איינער דעם צווייטן. איר געדענקט דאך אלע אין אומאן די פייערדיגע תקיעת שופר דרשות, איך קען נישט פארגעסן די מראה נורא וואס איך האב געזען ביי מוהרא"ש; איך האב זוכה געווען צו זיין אין אומאן ביים הייליגן רבי'ן ראש השנה צוזאמען מיט מוהרא"ש צען יאר, פון שנת תשס"ו - וואס איז געווען מיין ערשטע ראש השנה ביים רבי'ן אין אומאן. איך האב נישט זוכה געווען צו הערן קיין לאנגע תקיעת שופר דרשה פון מוהרא"ש זכותו יגן עלינו, די לעצטע צען יאר האט מוהרא"ש נישט געגעבן קיין דרשה פאר שופר בלאזן, חוץ צוויי מאל האט מוהרא"ש גערעדט פאר בלויז צוויי מינוט, אבער מיט אזא געוויין... ווען איך דערמאן זיך נאר פון דעם וויין איך.

מוהרא"ש האט געוויינט און געזאגט: "איך האב נישט קיין כח צו רעדן, אבער איין זאך וויל איך אייך בעטן, ווער עס האט א שנאה אויף א צווייטן איד דא אין בית המדרש בעט איך אים ער זאל ארויסגיין פון בית המדרש" - מוהרא"ש האט געוויינט, קוים וואס ער האט געקענט רעדן, ער האט געבעטן פון זיין ריינע הארץ: "איך וויל האבן ריינע ד' אמות אן קיין מחלוקת, אן קיין שנאה איינער אויפ'ן צווייטן", יעדער וואס האט זיך געפונען אין שול האט תשובה געטון און זיך איבערגעבעטן איינער מיט'ן צווייטן. מען האט געזען וואס מוהרא"ש וויל באמת, ווי עס גייט אים אין לעבן מען זאל זיך נישט קריגן, אזוי ווי ער שרייבט אין די לעצטע בריוו וואס ער האט געשריבן אין שפיטאל אפאר שעה פאר'ן הסתלקות, פאר די אינגעלייט: "אִיר זָאלְט זִיךְ זֵייעֶר הִיטְן אַז עֶס זָאל נִישְׁט זַיין קַיין מַחְלוֹקֶת צְוִוישְׁן אַייךְ, עֶס גֵייט מִיר אִין לֶעבְּן אַז מַיינֶע תַּלְמִידִים זָאלְן זִיךְ הַאלְטְן צוּזַאמֶען מִיט שָׁלוֹם אוּן לִיבְּשַׁאפְט".

דאס זעלבע בעט איך אייך מיינע טייערע תלמידים ותלמידות, איך וויל ווייזן פאר מוהרא"ש: "רְאֵה בָּנַי שֶׁגִּדַּלְתִּי", קוק ווי מיר האבן א ריינע ד' אמות, מיר קריגן זיך נישט; מען זוכט נאר דאס גוטס איינער אויפ'ן צווייטן.

א פרייליכן יום טוב.

דער אייבערשטער זאל העלפן מיר זאלן שוין זוכה זיין צו (פסחים קטז:): "וְנֹאכַל שָׁם מִן הַזְּבָחִים וּמִן הַפְּסָחִים"; און צו (מיכה ז, טו): "כִּימֵי צֵאתְךָ מֵאֶרֶץ מִצְרָיִם אַרְאֶנּוּ נִפְלָאוֹת", אמן.

בעזרת ה' יתברך

ערב שבת קודש פרשת תזריע-החודש, כ"ט אדר ב', שנת תשפ"ב לפרט קטן

לכבוד ... נרו יאיר

איך האב ערהאלטן דיין בריוו.

הדבר הראשון - זאלסטו גיין אין מקוה און זאגן די צען קאפיטלעך תהלים. דער הייליגער רבי האט אונז מגלה געווען א וואונדערליכע תיקון אויף מקרה לילה, צען קאפיטלעך תהלים; קאפיטל טז, לב, מא, מב, נט, עז, צ, קה, קלז, קנ.

דער רבי האט געזאגט (לקוטי מוהר"ן חלק ב', סימן צב) ווער עס זאגט די צען קאפיטלעך תהילים דארף גארנישט זארגן; נאך האט דער רבי געזאגט (שיחות הר"ן, סימן קמא) אסאך צדיקים האבן געוואלט דערגיין דעם תיקון, אבער זיי האבן עס נישט געקענט משיג זיין; א טייל זענען אוועק פון די וועלט פאר זיי האבן בכלל געקענט דערגיין דעם תיקון, און א טייל צדיקים האבן יא אנגעהויבן משיג צו זיין דעם תיקון אבער זיי זענען נפטר געווארן אינמיטן, דער אייבערשטער האט מיר געהאלפן איך האב געקענט דערגיין דעם תיקון.

שנית - זאלסטו ארבעטן אויף שמחה; ווען א מענטש איז פרייליך היט אים דער אייבערשטער אפ פון אלע שלעכטס. דער רבי זאגט (לקוטי מוהר"ן חלק א', סימן קסט) שמחה איז א שמירה אויף פגם הברית, אזוי ווי עס שטייט (תהילים קד, לד-לה): "אָנֹכִי אֶשְׂמַח בַּה', יִתַּמּוּ חַטָּאִים מִן הָאָרֶץ, וּרְשָׁעִים עוֹד אֵינָם", ווען איך פריי זיך מיט'ן אייבערשטן, דעמאלט: יִתַּמּוּ חַטָּאִים מִן הָאָרֶץ – איז מער נישטא קיין עבירות.

אז דו ביסט נכשל געווארן מיט מקרה לילה - זאלסטו נישט אויפגעבן אויף דיר, ווערן דעפרעסט און גארנישט טון יענעם טאג; וואס טוסטו ווען דו ציילסט דיין געלט און דו זעסט אז דו האסט פארלוירן אפאר הונדערט שקל? וועסטו יעצט נעמען דיינע איבריגע געלט און אוועקווארפן, מיט'ן טענה: 'איך האב שוין סיי ווי פארלוירן געלט, ווארף איך אוועק נאך געלט'?! דו וועסט דאס זיכער נישט טון, נאר דו וועסט אכטונג געבן נישט צו פארלירן נאכאמאל געלט; ברוחניות איז נאך אסאך מער וויכטיג אכטונג צו געבן נישט צו פארלירן קיין איין טאג, קיין איין שעה - פון דינען דעם אייבערשטן.

אז דו ביסט אראפגעפאלן אין מקרה לילה - זאלסטו וואס פריער גיין אין מקוה; וואס פריער איז בעסער, ווייל מקוה מעקט אויס אלעס, עס הרג'עט די משחיתים און קליפות, און זאג די צען קאפיטלעך תהלים. און אז דו קענסט זאלסטו זאגן די הארץ רייסנדע תפילה פון רבי נתן, די תפילה אויף תיקון הכללי, זאג די ווערטער ביי די תפילה: "וּבִפְרָט כָּל הַטִּפּוֹת שֶׁיָּצְאוּ מִמֶּנִּי בַּלַּיְלָה הַזֹּאת, עַל יְדֵי מִקְרֶה לַיְלָה שֶׁקָּרָה לִי בַּעֲווֹנוֹתַי הָרַבִּים", מען קען צעגיין פון די תפילה, דאס הארץ ווערט צעריסן פון די תפילה, ווי מען בעט: "מָר לִי מְאֹד אָבִי שֶׁבַּשָּׁמַיִם", עס איז מיר אזוי ביטער טאטע אין הימל, "מָר לִי מְאֹד רִבּוֹן כָּל הָעוֹלָמִים", עס איז מיר אזוי ביטער הייליגער באשעפער, "רְאֵה אַנְחָתִי וְאַנְקָתִי", קוק ווי איך קרעכץ, "כִּי נַפְשִׁי מָרָה לִי מְאֹד", עס איז מיר אזוי ביטער, "עַד אֲשֶׁר אֵינִי יוֹדֵעַ אֵיךְ אֲנִי יָכוֹל לִחְיוֹת מֵעֶצֶם מְרִירוּת נַפְשִׁי אֲשֶׁר עַד גָּבְהֵי שָׁמַיִם יַגִּיעַ", איך ווייס נישט ווי אזוי איך קען לעבן אזא לעבן, "כִּי קַצְתִּי בְחַיַּי, לָמָּה לִּי חַיִּים כָּאֵלֶּה", איך עקל זיך פון אזא סארט לעבן, וואס דארף איך אזא לעבן? "חַיִּים מָרִים וּמְרוֹרִים מִמָּוֶת", א לעבן וואס איז ערגער פון טויט, און אזוי ווייטער די גאנצע תפילה; די ווערטער פון רבי נתן צערייסט דאך דאס הארץ.

מאך זיך שיעורים בכל התורה כולה. לערן יעדן טאג אביסל חומש; שנים מקרא ואחד תרגום פון פרשת השבוע, זונטאג ביז שני, מאנטאג ביז שלישי און אזוי ווייטער ביז סוף וואך. אויך זאלסטו לערנען יעדן טאג משניות; משניות רייניגט דעם מענטש, "מִשְׁנָה" איז די אותיות "מְשַׁנֶה"; ווי מער מען לערנט משניות איז מען זיך מְשַׁנֶה אינגאנצן, מען ווערט ריין. משניות שלעפט ארויס דעם מענטש פון די טיפסטע בלאטע, די ראשי תיבות פון הֶ'עֱלִיתָ מִ'ן שְׁ'אוֹל נַ'פְשִׁי איז מִשְׁנָה, אז מען זאגט משניות נעמט עס ארויס דעם מענטש פון די טיפסטע שמוציגסטע פלעצער וואו דער מענטש איז רחמנא לצלן אריינגעפאלן.

אויך זאלסטו לערנען גמרא יעדן טאג. דער רבי זאגט (לקוטי מוהר"ן חלק א', סימן ריא): "'תַּלְמוּד' גִימַטְרִיָא שֶׁל הַקְלִיפָּה הַמְחֲטַאַת אֶת הָאָדָם בִּפְּגַם הַבְּרִית שֶׁנִּקְרֵאת 'לִילִית'"; אז מען לערנט גמרא פארברענט מען די קליפה וואס מאכט דעם מענטש זינדיגן אין פגם הברית.

ועל כולם זאלסטו זיך צוגעוואוינען צו רעדן צום אייבערשטן, יעדע זאך וואס גייט איבער אויף דיר און וואס באדערט דיר - זאלסטו דערציילן פאר'ן אייבערשטן אויף די שפראך וואס דו רעדסט.

א פרייליכן שבת און א גוטן חודש.

בעזרת ה' יתברך

יום ה' פרשת צו, י"ד אדר ב', חג הפורים, שנת תשפ"ב לפרט קטן

לכבוד ... נרו יאיר

איך האב ערהאלטן דיין בריוו.

בעט דעם אייבערשטן יעדן טאג די תפילה:

"הייליגער באשעפער זיי מיר מוחל אויף וואס איך האב געזינדיגט, איך וויל זיך צוריקקערן צו דיר. איך גלייב באמונה שלימה אז דאס וואס גייט אריבער אויף מיר פון מיין ווייב - איז נאר ווייל איך האב געזינדיגט און איך דארף תשובה טון. דו האסט מגלה געווען דורך די הייליגע צדיקים, דער הייליגער בעל שם טוב זכותו יגן עלינו אז ווען א מענטש איז פוגם במחשבה, ער טראכט שלעכטע זאכן - ליידט ער נאכדעם צרות פון זיינע קינדער, און ווען מען איז פוגם בדיבור, מען רעדט זאכן וואס מען טאר נישט - ליידט מען צרות פון די ווייב, און ווען מען איז פוגם במעשה, מען זינדיגט מיט עבירות - ליידט מען יסורים פון מענטשן.

על כן באתי לפניך ה' אלוקי, איך האב חרטה אויף וואס איך האב געטון, איך וויל זיך אומקערן צו דיר. איך טו תשובה, איך גיי שוין זיין וואויל. איך בעט דיר אייבערשטער, העלף מיר איך זאל נישט ווערן ברוגז אויף מיין ווייב, איך זאל איר נישט פיינט האבן, איך זאל איר ווייטער ליב האבן, איך זאל געדענקן אז דאס איז נישט זי, זי וויל זיין גוט צו מיר, זי וויל זיין איינס מיט מיר, איך דארף מתקן זיין וואס איך האב פוגם געווען. אזוי ווי חכמינו זכרונם לברכה זאגן (יבמות סג.) אויפ'ן פסוק (בראשית ב, יח): "אֶעֱשֶׂה לּוֹ עֵזֶר כְּנֶגְדּוֹ", זָכָה - דער וואס פירט זיך ווי אזוי מען דארף, עוֹזַרְתּוֹ - ווערט זי אן עזר, זי העלפט אים, זי איז מיט אים, זי ווערט איינס מיט אים, לֹא זָכָה - אז מען איז נישט זוכה, כְּנֶגְדּוֹ - ווערט זי א פיינט.

העלף מיר אייבערשטער איך זאל געדענקען אז אלעס ביסטו, נישטא גארנישט אויסער דו; מיין ווייב, מיינע קינדער, מיין פרנסה - אלעס ביסטו אליינס. בעט איך דיר, געב מיר שלום בית, געב מיר נחת פון מיינע קינדער, געב מיר פרנסה בשפע, בזכות די צדיקים וואס האבן זיך מוסר נפש געווען פאר דיינעט וועגן, יִהְיוּ לְרָצוֹן אִמְרֵי פִי וְהֶגְיוֹן לִבִּי לְפָנֶיךָ, ה' צוּרִי וְגוֹאֲלִי".

א פרייליכן יום טוב פורים.

בעזרת ה' יתברך

יום ד' פרשת פקודי, כ"ט אדר א', ערב ראש חודש אדר ב', שנת תשפ"ב לפרט קטן

לכבוד ... נרו יאיר

איך האב ערהאלטן דיין בריוו.

הדבר הראשון זאלסטו נישט טרינקען מער ווי איין גלעזל; עס איז א קלארע הלכה, דער רמ"א פסק'נט (אורח חיים סימן תרצה, סעיף ב) מען זאל טרינקען מער וויפיל מען איז געוואוינט צו טרינקען; איינער וואס טרינקט נישט קיין וויין א גאנץ יאר קען מקיים זיין די מצוה מיט איין גלעזל, דער רמ"א פירט אויס: "וְאֶחָד הַמַּרְבֶּה וְאֶחָד הַמַּמְעִיט, וּבִלְבַד שֶׁיְּכַוֵּן לִבּוֹ לַשָּׁמַיִם", סיי דער וואס טרינקט אסאך וויין, און סיי דער וואס טרינקט ווייניג וויין - דער עיקר זאל מען אינזין האבן צו טון דעם רצון פונעם אייבערשטן; דעריבער אז דו טרונקסט נישט קיין וויין א גאנץ יאר, עס איז דיר שווער צו טרינקען, דו ווערסט קראנק - זאלסטו נאר טרינקען אביסל.

שנית, דאס וואס דו שפירסט זיך פורים ביי דיין שווער אויסגעשפילט, דו ביסט דער איינציגסטער וואס טרינקט נישט, דו ביסט דער נאַר פון די משפחה, אלע זענען שיכור וכו', דו שפירסט ווי מען קוקט אויף דיר; ערשטנס, קיינער קוקט נישט אויף דיר, מען קוקט אויף די שיכורים, די פרויען זענען דערשראקן, יעדער איז דערשראקן פון זייער מאן, מען קוקט בכלל נישט אויף דיר, אלע וואלטן געוואלט זייער מאן זאל זיין אזוי ווי דיר, זיצן רואיג און זיין נארמאל; ואם תאמר מען קוקט יא אויף דיר, וואס גייט דיר אן ווי אזוי מען קוקט אויף דיר? א מענטש דארף זיך אזוי צוקלעבן צום אייבערשטן, עס זאל אים גארנישט אנגיין וואס מענטשן זאגן אויף אים און וואס מען טראכט פון אים, די מח מחשבה זאל זיין באהאפטן נאר צום אייבערשטן.

דורך התבודדות, ווען מען רעדט צום אייבערשטן - ווערט די מח ריין פון די אלע דמיונות, 'מען קוקט אויף מיר', 'מען זאגט אויף מיר', 'מען רעדט פון מיר', די אלע זאכן זענען איין שטיק דמיון; אז מען פאלגט דעם רבי'ן, מען רעדט יעדן טאג צום אייבערשטן - ווערט די מח ריין פון די זאכן, מען טוט וואס איז ריכטיג, מען טוט דעם רצון השם, און צו די מדריגה קען יעדער איינער זוכה זיין דורך פאלגן דעם רבי'ן; דורך רעדן און שמועסן מיט'ן אייבערשטן קומט מען אן צו דעם.

אז די סעודה ציט זיך און דו האסט נישט וואס צו טון - זאלסטו נעמען א תהילים און זאגן תהילים; פורים איז אזא הייליגע טאג, מען קען פועל'ן פאר זיך און פאר אנדערע - ישועות און רפואות. זיץ ביים טיש מיט א תהילים און זאג תהילים, אדער זיי זיך מתבודד, רעד צום אייבערשטן. דאס טו איך ווען איך גיי צו א שמחה אדער א מסיבה וכדומה, אנשטאט זיצן שעות און גארנישט טון, נעם איך א תהילים, א משניות און איך בין זיך מתבודד.

איך וועל ענדיגן מיט א מעשה וואס מוהרא"ש פלעגט אסאך דערציילן, מען האט אמאל געהערט פסח ביינאכט ווי א פשוט'ער איד וויינט ביי די ווערטער: "תָּם מָה הוּא אוֹמֵר?" ער האט עס איבערגעזאגט נאכאמאל און נאכאמאל בשעת ווען עס איז אים גערינען טרערן פון די אויגן, ווען מען האט אים געפרעגט: "וואס איז דא צו וויינען ביי די ווערטער?" האט ער געענטפערט: "איך פארשטיי גארנישט פון די גאנצע הגדה, דא זע איך חכם מה הוא אומר, רשע מה הוא אומר, תם מה הוא אומר, דער חכם זאגט עפעס און דער רשע זאגט עפעס, וואס גייט מיר אן וואס דער חכם זאגט אויף מיר און וואס דער רשע האלט פון מיר? איין זאך גייט מיר אבער יא אן: "תָּם, מָה הוּא אוֹמֵר?" ער ווייזט מיטן פינגער ארויף אויבן: "וואס זאגט מען אויף מיר אויבן אין הימל (אויף רוסיש זאגט מען 'דארט' – תָּם); דער האלט פון מיר, דער צווייטער האלט נישט פון מיר, איינער זאגט איך בין א בטלן, א צווייטער זאגט איך בין א שלימזל, מען קוקט אויף מיר, מען טראכט איך בין א נאר, איך בין אן אויסגעשפילטער, אבער רבונו של עולם וואס זאגסטו אויף מיר? רבונו של עולם ביי דיר וויל איך נישט זיין אן אויסגעשפילטער, ווייז מיר אביסל ליבשאפט, ווייז מיר אז דו האסט מיר ליב, איך וויל נישט גארנישט - נאר טון דיין ווילן".

די מעשה פלעגט מוהרא"ש אונז זייער אסאך דערציילן, דאס האט אונז געטוישט אונזער מח מחשבה, מיר זאלן אויך וויינען צום אייבערשטן און זאגן: "תָּם מָה הוּא אוֹמֵר? רבונו של עולם וואס זאגסטו אויף מיר? רבונו של עולם וואס זאגט מען אין הימל אויף מיר? איך וויל אויך זיין א צדיק, איך וויל אויך זיין דבוק צו דיר".

דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.