שאלה אין קורצן ענין
#7 - דער סמארט פאון וועט דיר הרג'ענען דיין לעבן
שלום בית, סמארטפאון

תוכן השאלה‎

דער בריוו איז מעורר א אינגערמאן אז ער זאל זיך אפלאזן פון זיינע שלעכטע חברים און נישט האבן קיין סמארט פאון, ווייל דאס וועט אים נאר הרג'ענען זיין שלום בית און זיין גאנצער לעבן.

תשובה מאת הראש ישיבה שליט"א:‎

בעזרת ה' יתברך


יום א' פרשת כי תצא, ה' אלול, שנת תשע"ז לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


דיין ווייב איז צוגעקומען צו מיר אינמיטן גאס, און זי הייבט אן רעדן צו מיר; זי פלאצט אויס אין א געוויין, און זי הייבט אן שרייען: "ראש ישיבה, ראטעווע מיר, עפעס האט פאסירט מיט מיין מאן; ער האט שלעכטע חברים, ער האט זיך געקויפט א סמארט פאון", און זי וויינט און וויינט... איך האב נישט געוואוסט וואס צו טון, ווייל פון איין זייט ווערט גע'פסק'נט (רמב"ם פרק ה' מהלכות דעות, הלכה ז): "וְלֹא יְסַפֵּר עִם אִשָׁה בַּשׁוּק, וַאֲפִלּוּ הִיא אִשְׁתּוֹ, אוֹ אֲחוֹתוֹ, אוֹ בִּתּוֹ", א תלמיד חכם טאר נישט רעדן מיט פרויען אויפן גאס, אפילו מיט די אייגענע ווייב אדער שוועסטער, ווייל נישט אלע ווייסן אז דאס איז זיין ווייב, וועט מען אים חושד זיין וכו'; איך האב געוואלט ווייטער גיין, ווייל אויפ'ן גאס איז נישט קיין פלאץ וואו מען הערט אויס וכו', אבער פון די אנדערע זייט האב איך פשוט רחמנות געהאט ווען איך האב געהערט איר געוויין, האב איך איר אויסגעהערט, און איר בארואיגט, אז איך וועל פרובירן צו רעדן צו דיר.


טייערער ..., מיין הארץ וויינט, מיינע אויגן טרערן; וויפיל האב איך אוועק געגעבן פון מיין לעבן פאר מיינע תלמידים, וויפיל שעות, טעג, וואכן, שבתים און ימים טובים האב איך אוועק געגעבן פאר מיינע תלמידים, אלעס נאר אז איר זאלט אויסוואקסן ערליכע אידן, איר זאלט חתונה האבן און האבן שלום בית; מיט דיר פערזענליך האב איך זייער אסאך געארבעט, איך האב אסאך געדארפט שלינגען און שווייגן, און איך האב זייער אסאך געטון פאר דיר; איך בין געווען דיין שדכן, און איך האב דיר באגלייט טריט אויף שריט - פאר דיין חתונה און נאך דיין חתונה; בעט איך דיר מיין טייערער תלמיד, פאלג וואס ערליכע אידן זאגן, נעם נישט קיין סמארט פאון, נעם נישט קיין טעלעפאן וואס אלע ערליכע אידן וויינען אויף דעם אז דאס נעמט ארויס יעדע פינטל יראת שמים.


דיין ווייב האט מיר געזאגט וויינעדיג: "ראש ישיבה, איך האב געהאט אזא שווער לעבן אלץ מיידל, איך האב אלע מיינע יארן ארויס געקוקט חתונה צו האבן, און האבן א מאן וואס וועט מיר ליב האבן און געבן ליבשאפט; ראש ישיבה, איך האב עס פארלוירן", זי האט זייער געוויינט און זיך געשטיקט מיט אירע טרערן; זי וויל זיין מיט דיר, זי שפירט אבער אז דו ביסט נישט דער אלטער ..., זי זאגט מיר אז דו האסט נישט גוטע חברים; וואס זאל איך דיר זאגן, א פרוי איז גאר א גוטער מבין אויף איר מאן. די וועלט זאגט: "דער איינציגסטער וואס קען גוט דעם מענטש, איז זיין ווייב".


דערפאר טייערער ..., איך האב געוואלט צוגיין צו דיר שוין אפאר מאל, אבער איך האב געטראכט איך וועל דיר ענדערש שרייבן אפאר ווערטער, וועט עס דיר זיין גרינגער וכו'; הער מיך אויס, הער אויס א ראש ישיבה וואס האט זיך אפגעגעבן מיט דיר בחנם - שלא על מנת לקבל פרס, אלא על מנת שמעפרים אתכם באפר, ומסקלין אתכם באבנים, ומקללין וכו', לאז אפ שלעכטע חברים; דו האסט נישט קיינעם אויף דער וועלט - נאר דיין ווייב, זי וויל דיין טובה, זי וויל אויפשטעלן א ווארימע שטוב מיט דיר, זי וויל אז דו זאלסט מצליח זיין; ... בְּנִי, אַל תֵּלֵךְ בְּדֶרֶךְ אִתָּם, מְנַע רַגְלְךָ מִנְּתִיבָתָם, נעם ערליכע חברים וואס וועלן דיר מחזק זיין צו פאלגן דעם הייליגן רבי'ן.


מענטשן פרעגן מיר פארוואס איך האב אזוי געשריגן פאריגע וואך מוצאי שבת פרשת ראה ביי די דרשה פון מלוה מלכה וועגן סמארט פאונס; וואס קען איך זיי ענטפערן? איין זאך קען איך דיר זאגן, ווען דו זאלסט זען וויפיל טרערן עס גיסט זיך פון ערליכע אידישע פרויען וואס וויינען צום אייבערשטן, זיי וויינען ווייל זיי ווילן האבן א ערליכע מאן, א ערליכע שטוב, א שטוב מיט ווארימקייט, א שטוב מיט קדושה, וואלט מען מיר געפרעגט פארוואס איך האב אזוי ווייניג געשריגן, פארוואס שרייט נישט דער ראש ישיבה מער וועגן דעם...


דערפאר הער אויס וואס איך זאג דיר טייערער ... נרו יאיר, האב שכל און פאלג וואס ערליכע אידן זאגן, האלט דיך נישט קלוגער פון יעדן איינעם, איך בין גרייט צו רעדן מיט דיר, אדרבה איך וויל דיר מחזק זיין, איך וויל אז דו זאלסט האבן יראת שמים.


איך ווארט אז דו זאלסט מיר ענטפערן וואס דו פלאנסט צו טון; דו קענסט מיר שרייבן א בריוו, אדער קומען רעדן צו מיר פנים אל פנים.


א כתיבה וחתימה טובה.

#6 - ש'כח פאר אייער ענטפער, איך לייד אבער נאכאלץ פון מיין מאן
שלום בית

תוכן השאלה‎

Thank you so much for your letter! It gives me tremendous chizuk and I will continue to Daven. I did try talking to my husband numerous times and told him I can't take it anymore. When he sees I'm serious about leaving, he promises he will change but it doesn't last for more than a few days and he is back to his old ways. Some nights I just cry from pain and it doesn't touch him one bit. He threatens that if I don't stop crying he will throw me out the window or put tape on my mouth so the neighbors won't hear. He says he is not interested in hearing what's bothering me. Then he calms down the next day and promises change but nothing is long lasting. I begged him that I want to make it work but I need to feel like I have who to work with. He says that I just don't understand where he is coming from (his father doesn't act much different) and he wants to feel like I love him unconditionally no matter how he acts because his parents never did. How is it possible to love such a person? To the outside world he is a nice person and when we come In public he acts like an amazing husband. They say that women have a power to turn things around. In this particular situation how can I do so? After so many empty promises, at what point do I draw the line?

תשובה מאת הראש ישיבה שליט"א:‎

בעזהשי"ת


יום ד' פרשת שופטים, ב' דראש חודש אלול, שנת תשע"ז לפ"ק


 לכבוד מרת ... תחי'


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


שלמה המלך זאגט (משלי יד, א): "חַכְמוֹת נָשִׁים בָּנְתָה בֵיתָהּ, וְאִוֶּלֶת בְּיָדֶיהָ תֶהֶרְסֶנּוּ", א קלוגע פרוי בויט אויף איר שטוב, און א נארישע פרוי צעברעכט עס מיט אירע אייגענע הענט; וויסן זאלסטו אז פרויען האבן זייער גרויסע כוחות אין זיך, וואס זיי קענען דאס נוצן אויפצושטעלן זייער שטוב און אליין חרוב מאכן זייער שטוב; די פראבלעם איז אז די פרויען ווייסן נישט זייערע כוחות.


א פרוי מיט שכל ווארט אפ איר מאן מיט א שמייכל; זי שרייט נישט אויף אים, נאר פארקערט - זי הייבט אויף זיין מוט און זי געבט אים גוטע ווערטער. בפרט ווען דער מאן מוטשעט זיך מיט פרנסה און ארבעט שווער, ווארט זי אים אפ מיט א שמייכל ווען ער קומט אהיים אפגעמוטשעט, אזוי ווי די ערליכע פרויען האבן געטון אין מצרים, די הייליגע חכמים דערציילן אז די אידן אין מצרים האבן געארבעט זייער שווער און זיי האבן נישט געהאט קיין כח פאר גארנישט, זיי האבן בכלל נישט געוואלט אהיים קומען, און ווער רעדט נאך פון האבן קינדער וכו' וכו', זייער קאפ איז געווען אויסגעברענט פון ארבעטן אזוי שווער, זיי זענען געווען שמוציג פון די פעלד ארבעט וכו' וכו', וואס האבן געטון די פרויען - די נשים צדקניות? זיי זענען ארויס אין פעלד צו זייערע מענער, זיי האבן מיטגעברענגט וואסער, און יעדע פרוי האט אפגעוואשן איר מאן, און דער אייבערשטער האט געמאכט א נס אז בשעת זיי זענען געגאנגען שעפן וואסער איז אריין געשווימען קליינע פיש אין זייער קריגל, און דאס האבן זיי געגעבן פאר זייערע מענער, און יעדע פרוי האט גערעדט שיין צו איר מאן מיט ליבשאפט, און זיך שיין געמאכט פאר אים וכו', ביז דער מאן האט באקומען א שטארקע ליבשאפט צו זיין ווייב, אזוי זענען זיי געווען צוזאמען וכו' וכו', און אזוי איז ארויסגעקומען כלל ישראל. זעט מען די כח פון אידישע פרויען וואס אין זייער זכות איז מען ארויס פון מצרים, און אין זייער זכות וועט משיח קומען.


ווען דער מאן זעט ווי זיין ווייב איז גוט צו אים, זי שמייכלט צו אים און זי ווייזט אים ליבשאפט, וועט ער צוריק ווייזן ליבשאפט, און ער וועט טון אלעס פאר זיין ווייב. דער פראבלעם איז אז יעדער ווארט אז דער צווייטער זאל קודם אנהייבן צו ווייזן ליבשאפט, יעדער ווארט צו זען ווער עס הייבט אן קודם צו געבן גוטע ווערטער  - אפילו מען איז נאך פארווייטאגט וכו', די ווייב ווארט אז דער מאן זאל אנהייבן רעדן שיין צו איר, זי טראכט 'אויב מיין מאן וועט רעדן שיין צו מיר, און ער וועט מיר איבערבעטן, דעמאלט וועל איך אים געבן ליבשאפט'; באמת איז זי גערעכט, ווייל אזוי וואלט טאקע געדארפט זיין, אז דער מאן זאל זיין דער וואס בעט איבער און מאכט פרייליך זיין ווייב. און דאס זעלבע איז פארקערט, דער מאן ווארט אז זיין ווייב זאל אים ווייזן ליבשאפט, ער טראכט 'אויב איך וועל אהיים קומען און מיין ווייב וועט זיין שיין אנגעטון, און מיך אפווארטן אזוי ווי שנה ראשונה, מיט א שמייכל וכו' וועל איך זיין גוט צו איר', למעשה שטעלט זיך אויס אז ביידע ווארטן און ווארטן, און דערווייל גייט אריבער כמה וכמה שנים וואס מען לעבט אפ א לעבן מיט שנאה איינער צום אנדערן.


ווען די פרוי וואלט באמת געוואלט האבן א גוט לעבן, וואלט זי אינוועסטירט אביסלע; זי וואלט ארויס געגאנגען פון איר וועג, און מיט איר חכמה איבערגעדרייט איר מאן.


חכמינו זכרונם לברכה דערציילן (תמיד לב:) אז דער גרויסער קיסר אלכסנדר מוקדן איז אמאל אנגעקומען צו א שטאט פון פרויען, און ער האט געוואלט מלחמה האלטן מיט זיי, און זיי האבן מיט זייערע חכמה אים איבערגעבעטן, זיי האבן אים געמאכט א שיינע קבלת פנים, און אים געברענגט שטיקער גאלד, אפילו די ברויט איז געווען פון גאלד, און דאס האט גורם געווען אז ער האט זיי אפגעלאזט און נישט מלחמה געהאלטן מיט זיי; ווען ער איז אוועק געגאנגען פון דארט, האט ער געהייסן אויף שרייבן אויפן טויער פון שטאט: "אַנָא אֶלִכְּסַנְדְרוּס מוֹקְדוֹן הֲוֵיתִי שַׁטְיָא, עַד דְאִתֵיתִי לִמְדִינַת אֲפְרִיקִי דִנְּשַׁיָא, וִיְּלִּיפַת עֵצָה מִן נְשַׁיָא", איך אלכסנדר מוקדן בין געווען א שוטה ביז איך האב געטראפן די קלוגע פרויען, און זיך געלערנט פון זיי ווי אזוי צו זיין קלוג"; זעט מען פון דעם, אז אויב מען האט סבלנות, און מען איז גרייט צו ארבעטן, און אויס ווארטן, קען מען איבער דרייען אפילו דעם שטערקסטן מענטש.


דערפאר זאלסטו זיך אנשטרענגען צו מחזק זיין דיין מאן און אים ווייזן ליבשאפט, און דו וועסט זען ווי אזוי ער וועט דיר צוריק ווייזן ליבשאפט; שלמה המלך זאגט (משלי כז, יט): "כַּמַּיִם הַפָּנִים לַפָּנִים, כֵּן לֵב הָאָדָם לָאָדָם", ווען מען קוקט אריין אין וואסער מיט א שמייכלדיגע פנים זעט מען צוריק א שמייכל, און ווען מען קוקט אריין מיט א ברוגז'דיגע פנים זעט מען צוריק א ברוגז פנים; אזוי איז דער מאן מיט זיין ווייב - ווי אזוי מען פירט זיך אויף צו יענעם, אזוי פירט מען זיך צוריק מיט דיר.


איך שרייב דיר א קליינע תפילה וואס דו זאלסט בעטן ביי הדלקת הנרות: "רבונו של עולם, איך בעט דיך זייער, העלף מיר, און געב מיר קינדער וואס וועלן זיין ערליכע אידן און נאר טון דיין ווילן, געב מיר קינדער וואס וועלן לערנען, קינדער וואס וועלן דאווענען און זיך פירן ערליך. רבונו של עולם, העלף מיר אז איך זאל זיין פרייליך און איך זאל האבן א פרייליכע שבת. העלף מיר אז מיין מאן זאל זיין גוט צו מיר און איך זאל זיין גוט צו אים, מיר זאלן זיך ליב האבן, און מיר זאלן איינעם דעם צווייטן מכבד זיין. הייליגער באשעפער קוק צו מיין צעבראכענע הארץ, איך וויל א ערליכער מאן, מיין מאן זאל רעדן שיין צו מיר, און ער זאל האבן א געפיל צו מיר. ער זאל גיין אין שול דריי מאל א טאג דאווענען, און ער זאל לערנען די הייליגע תורה, הייליגער באשעפער, העלף מיר אז איך זאל מצליח זיין בזכות די הייליגע צדיקים וואס האבן זיך מוסר נפש געווען פאר דיר, און בפרט דער הייליגער רבי - רבינו נחמן בן פיגא זכותו יגן עלינו, און רבינו אליעזר שלמה בן מלכה זכותו יגן עלינו, אמן". און לייג צו דיינע אייגענע תפילות, ווייל תפילות וואס מען זאגט אויף די אייגענע שפראך, און תפילות וואס מען בעט פאר זאכן וואס טוט וויי, איז זייער חשוב אויבן אין הימל.


דער אייבערשטער זאל העלפן אז דו זאלסט מצליח זיין אין אלע דיינע וועגן.

#5 - מעג מען זאגן ליקוטי תפלות אום שבת? און איך זע נישט אז משניות זאל מיר העלפן אין שלום בית.
שלום בית, לימוד התורה, תפילה והתבודדות

תוכן השאלה‎

לכבוד הרה''ג מזכה את הרבים ר' יואל ראטה שליט''א


קודם וויל אייך באדאנקן פאר אייערע חיזוק שיעורים, און הערליכע ניגונים.


שאלה א', אין ספר ליקוטי תפלות איז דא אסאך תפלות אויף עניני גשמיות, איז מיין שאלה צי מען מעג עס אויך זאגן שבת ווייל עס איז נישט געשמאק אויסצולאזן ווען מען זאגט די תפילות כסדר. אין די פוסקים - לויט וויפיל איך ווייס - איז נישט אזוי קלאר די הלכה. און לאמיר זאגן אז מען טאר נישט, צי וועט העלפן היפך כוונה נישט יוצא צו זיין די מצוה פון תפלה, אדער גאר אינזין האבן אז די תפלה זאל חל זיין נאך שבת. און וואס וועט זיין אויב מען האט דאס אינזין ווען מען זאגט די תפלות ביי אלקי נצור צי עס וועט הייסן א הפסק.


שאלה ב', לגבי שלום בית, איינער וואס בעט יעדן טאג דעם רבונו של עולם, אפילו עטליכע מאל א טאג, ער זאל האבן שלום בית, און ער האט שוין אויסגעזאגט כמה פעמים ששה סדרי משנה (וואס ער האלט עס אן צו זאגן וויבאלד ער האט אויך א ציל פון יענע וועלט אפילו ער זעט נישט אזעלכע גרויסע שינויים וואס צוליב דעם האט ער אנגעהויבן צו זאגן משניות), און ער איז שוין געווען ביי רבנים און טעראפיסטן און געהערט מערערע שיעורים און געקוקט מערערע ספרים פון שלום בית, און דאך האט ער נישט קיין שלום בית, און ווען ער האט יא האלט עס נישט אן צו לאנג, און ער האט שוין גרעסערע קינדער, איז די שאלה ווי לאנג זאל ער אנהאלטן אזוי צו ליידן? איז דאס די רצון השי''ת צו בלייבן און ליידן אדער זיך צוטיילן?


יישר כח פאר'ן אוועקגעבן אייער טייערע צייט צו ענטפער'ן די שאלות.


 יוסף

תשובה מאת הראש ישיבה שליט"א:‎

בעזהשי"ת


יום ד' פרשת שופטים, ב' דראש חודש אלול, שנת תשע"ז לפ"ק


 לכבוד יוסף נרו יאיר


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


דאס וואס דו פרעגסט צי מען מעג זאגן ליקוטי תפילות אום שבת וכו'.


מוהרא"ש זכרונו לברכה זאגט אז שבת מעג מען זאגן ליקוטי תפילות, און אויך מעג מען זיך מתוודה זיין שבת בשעת מען איז זיך מתבודד צום אייבערשטן, ווייל עס ווערט גע'פסקנ'ט (שלחן ערוך אורח חיים, סימן רפח, בטורי זהב סעיף קטן ב) אז אויב איינער האט הנאה ווען ער וויינט, און ער שפירט זייער גוט נאכדעם ווען ער רעדט זיך אויס זיין הארץ צום אייבערשטער, און טוט תשובה וכו' - מעג ער וויינען שבת, ווייל דאס איז זיין עונג שבת; און ברסלב'ער חסידים פירן זיך צו זאגן ליקוטי תפילות שבת, און זיך מתבודד זיין און אלעס אויסדערציילן פארן אייבערשטן.


שטארק דיך ווייטער בלימוד משניות; עס שטייט אין תיקוני זוהר (הקדמה, ה.) אז די ראשי תיבות פון זְ'רָעִים מ'וֹעֵד נָ'שִׁים נְ'זִיקִין קָ'דָשִׁים טָ'הֳרוֹת, איז "זְמַן נָקַט"; האב איך געהערט פון א ברסלב'ער חסיד פשט, אז איינער וואס לערנט משניות האלט די צייט אין די האנט – "זְמַן נָקַט", ווייל ווען ער האט אן איבעריגער מינוט, כאפט ער אריין נאך א פרק און נאך א פרק, און אזוי נוצט ער אויס זיין צייט.


מוהרא"ש פלעגט שטענדיג זאגן, "ווי אזוי מען קען וויסן אויף איינעם צי ער דרייט זיך אין "היכל הקודש"? אויב זעט מען אים שטענדיג מיט א משניות אין די האנט, איז א סימן אז ער דרייט זיך אין היכל הקודש"


וויסן זאלסטו אז שלום בית ווענדט זיך אינעם מאן, און אפילו איינער האט א פרוי מיט שווערע נאטורן איז אויך מעגליך פארן מאן איר איבער צו דרייען, חז"ל פארציילן (עבודה זרה לט.): "מַעֲשֶׂה בְּאִשָּׁה אַחַת שֶׁנִשֵּׂאת לְחָבֵר, וְהָיְתָה קוֹשֶׁרֶת לוֹ תְּפִילִין עַל יָדוֹ, נִשֵּׂאת לְמוֹכֵס - וְהָיְתָה קוֹשֶׁרֶת לוֹ קִשְׁרֵי מוֹכֵס עַל יָדוֹ", עס איז געווען א פרוי וואס האט חתונה געהאט צו א תלמיד חכם, און זי האט אים געהאלפן אנטון יעדן טאג זיין תפילין, שפעטער האט זי חתונה געהאט צו א גנב, און זי פלעגט אים העלפן מיט זיינע שלעכטע מעשים; זעט מען פון דעם אז א פרוי גייט נאך איר מאן, אז דער מאן ווייסט וואס א פרוי וויל, און ער ווייסט ווי אזוי צו רעדן צו זיין ווייב - וועט זיין ווייב אים נאכגיין.


דערפאר בעט איך דיר זייער אז דו זאלסט פון יעצט אן זיין נאכגעביג, און זיי א "געבער", דו זאלסט נישט אויפהערן צו געבן גוטע ווערטער פאר דיין ווייב, וועסטו זוכה זיין אז דער אייבערשטער וועט רוען ביי דיר אין שטוב, און אז דער אייבערשטער איז אין שטוב, איז שוין דא אלע ברכות, און דו וועסט מצליח זיין אין אלע דיינע וועגן.

#4 - אין מיין מצב וויל איך נישט בלייבן דא אליין ראש השנה
אומאן, שלום בית

תוכן השאלה‎

לכבוד דער חשובער ראש ישיבה,
צום ערשט וויל איך דאנקען דעם אייבערשטן אז איך מיט מיין מאן האבן אנגעהויבן צו הערן די שיעורים פונעם ראש ישיבה, און דאס האט ממש געטוישט אונזער לעבן צום גוטן.
עס קומט יעצט ראש השנה, און איך ווייס נישט וואס צו טון. מיין מאן וויל פארן אויף אומאן, אבער איך דארף האבן וכו' צוויי וואכן נאך ראש השנה, און איך האב מורא צו בלייבן אליין ראש השנה. איך וויל וויסן אויב דאס וואס דער רבי האט געזאגט אז מען זאל קומען צו אים אויף ראש השנה אפילו מיט מסירת נפש, איז אין דעם אויך אריינגערעכנט אזא מצב?
פון די אנדערע זייט וויל איך יא אז מיין מאן זאל פארן אויף אומאן און אויס'פועל'ן פאר אונז א גוט געבענטשט יאר, און איך ווייס אז ס'קומט זיך אים צו פארן, ער איז דער בעסטער מאן א גאנץ יאר, ער פירט זיך אויף א גאנץ יאר אזוי גוט צו מיר.
איך ווייס אליין נישט וואס צו טון, און איך האף אז דער ראש ישיבה וועט מיר געבן אן עצה.

תשובה מאת הראש ישיבה שליט"א:‎

  בעזרת ה' יתברך


יום ג' פרשת ראה, כ"ג מנחם-אב, שנת תשע"ז לפרט קטן


 


לכבוד מרת ... תחי'


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


איך האב היינט געשריבן א בריוו פאר דיין מאן אז ער זאל נישט קומען דאס יאר אויף ראש השנה קיין אומאן היות דו דארפסט האבן גלייך נאך ראש השנה וכו'.


דער אייבערשטער זאל דיר העלפן אז אלעס זאל אריבער גיין גרינגערהייט און געזונטערהייט; דער עיקר זאלסטו זיין רואיג און שטארק ביי דיר אז דער אייבערשטער איז מיט דיר, און ער וועט דיר העלפן מיט אלסדינג. ווען א מענטש לעבט מיט אמונה קען מען מער דערהייבן, ווייל מען טראגט נישט קיין דאגות, נאר מען לייגט אראפ אלע דאגות אויפן אייבערשטן; ווען מענטשן וואלטן ווען געלעבט מיט אמונה, געאטעמט אמונה, וואלט געווען ווייניגער פראבלעמען מיט נערוון, ווייל אלע מחלות וואס מענטשן ליידן גייסטיש - קומט מחמת חסרון אמונה.


דעם זונטאג האב איך געהאט א פארקערטע מעשה, א מאן און ווייב זענען געקומען באזוכן זייערע קינדער דא אין קעמפ, זענען זיי אויך געקומען צו מיר זיך באדאנקען; אזוי רעדנדיג זאגט מיר דער אינגערמאן: "דאס יאר קום איך נישט קיין אומאן אויף ראש השנה, ווייל מיין ווייב דארף האבן וכו' גלייך נאך ראש השנה", און זיין ווייב רופט זיך אן הויך: "ניין, דו פארסט יא צום הייליגן רבי'ן, איך דארף ישועות!" און זי הייבט אן וויינען, זי זאגט: "א גאנץ יאר ווארט איך שוין אז מיין מאן זאל פארן צום רבי'ן אהיים ברענגען ישועות", האט איר דער מאן געפרעגט: "וואס וועסטו טון אויב דו דארפסט אריין גיין אין שפיטאל יום טוב, מיט וועם וועסטו גיין?" האט זי געזאגט: "איך וועל מיך שוין אן עצה געבן, איך וויל נישט אז דו זאלסט פארפאסן א ראש השנה ביים הייליגן רבי'ן".


דער אייבערשטער זאל דיר העלפן אז אלעס זאל דיר אנקומען גרינגערהייט.

#3 - איך לייד געפערליך פון מיין מאן
שלום בית

תוכן השאלה‎

Dear Rabbi Roth, I listen to your speeches and I find them very inspiring. I wish my husband would listen to them too. I have been married for three years and it's been really difficult. My husband yells at me, threatens me, ignores me, and makes fun of me all the time. He is out with friends a lot and when he is home he is busy with social media and movies. He never understood my needs as a wife. He pays the bills and that's where his role as a husband ends. He never goes to shul, not shabbos, not weekday and doesn't Daven or learn. I tried to have people talk to him, he promised them he will change but he never did. I have been davening so much but it seems hopeless. Recently I have been advised by a prominent ruv to leave the marriage since he doesn't show any signs of change spiritually or emotionally, and that I'm too young to suffer for the rest of my life. Being that you do in shalom bayis, do you think there is any hope for my marriage ? Is there any way I can motivate my husband to change? How can I get him to listen to your speeches so he knows how to conduct himself properly? I would really appreciate a response since the situation is desperate. Thank you so much for taking the time to read my letter. May you continue helping more people BS"D.

תשובה מאת הראש ישיבה שליט"א:‎

בעזרת ה' יתברך


יום ג' פרשת ראה, כ"ג מנחם-אב, שנת תשע"ז לפרט קטן


 


לכבוד מרת ... תחי'


איך האב ערהאלטן אייער בריוו.


ווען איך האב געליינט דיין בריוו האב איך געהאט גרויס ווייטאג און צער צו הערן וואס דו מאכסט מיט פון דיין מאן; איך קען נישט נעמען א צד ווען איך האב נאר געהערט איין זייט פון די מעשה, און איך האלט אז דו דארפסט רעדן צו אים קלארע ווערטער, זאג אים ארויס קלאר וואס עס באדערט דיר, און אז דו ביסט נישט גרייט צו ליידן דיין גאנץ לעבן; דו ביסט נאך א יונגע פרוי און עס שטייט נישט אין ערגעץ אז א פרוי דארף בלייבן איר גאנץ לעבן א לעבעדיגע עגונה. אויב איז עס טאקע אזוי, אז דיין מאן קומט נישט אהיים, ער פארברענגט זיינע נעכט מיט כלומר'ישע חברים, און ווען ער קומט שוין יא אהיים טשעפעט ער דיר און ער סטראשעט דיר, און ער מאכט חוזק פון דיר, דארפסט זיין מיט אים זייער אפען; רעד צו אים שיין, זאג אים אז דו ביסט גרייט צו טון אלעס אויף דער וועלט צו בלייבן מיט אים, אויב ער וועט זיך פירן ערליך און איידל.


דו שרייבסט מיר אז ווען ער קומט שוין יא אהיים איז ער פארנומען מיט social media און movies; ליידער זענען שוין זייער אסאך שטובער חרוב געווארן פון דעם פארשאלטענעם סמארטפאון, דאס נעמט ארויס יעדעס ביסל יראת שמים און יעדעס ביסל גוטס וואס עס איז דא אין א מענטש. א אינגערמאן וואס דארף האבן זיין טעלעפאן פאר פרנסה איז איין זאך, אבער מען טאר דאס נישט אריין ברענגען אין א אידישע שטוב, ווייל דאס איז א גרויסע סכנה פאר א אידישע שטוב.


איך בעט דיר זייער, שטארק דיר און זיי ווייטער מתפלל; בעט דעם אייבערשטן אויף דיין אייגענע שפראך. אז דו רעדסט בעסער ענגליש און דו קענסט זיך בעסער ארויסברענגען אויף ענגליש, זאלסטו רעדן צום אייבערשטן אויף ענגליש, ווייל ווען מען רעדט אויף די אייגענע שפראך קען מען זיך בעסער ארויס ברענגען, און מען רעדט מער פון הארץ. בעט דעם אייבערשטן אז ער זאל רחמנות האבן אויף דיר און אויף אלע אידישע קינדער, עס זאל אריין גיין אין דיין מאן א רוח טהרה, אז ער זאל איינזען אז דאס איז נישט גוט פאר אים, און ער זאל האבן א געפיל צו דיר, און ער זאל אפלאזן אלע זיינע שלעכטע חברים וכו'.


דו שרייבטס מיר אז דו ביסט אסאך מתפלל אבער דו שפירסט נישט ווי דו קענסט נאך האבן א ישועה; זאג נישט אזוי, ווייל ביים אייבערשטן איז אלעס מעגליך, דער אייבערשטער נעמט יעדע ווארט וואס מען בעט אים, און ער העלפט דעם מענטש, נאר אסאך מאל דארף מען אויס ווארטן אויף די ישועה.


דערפאר בעט איך דיר זייער, דו ערשטע זאך זאלסטו זיך נישט פארלירן, נאר זאלסט גלייבן באמונה שלימה אז דער אייבערשטער געבט אכטונג אויף דיר, און ער וועט דיר העלפן, אז דו וועסט האבן א שיינע לעבן איין טאג, דו זאלסט יעדן טאג זיך אויסגיסן דיין הארץ צו אים, בעט אים: "רבונו של עולם, טאטע זיסער, האב רחמנות אויף מיר, קוק צו מיין פַּיין ווי איך ווער דערנידערט און פארשעמט פון מיין מאן, העלף מיר באשעפער אז מיין מאן זאל אוועק ווארפן זיינע מאוויס, ער זאל אפלאזן זיין ,Social Media און ער זאל זיך אויף וועקן פון זיין טיפע שלאף, ער זאל אנהייבן צו גיין אין שול, ער זאל אנהייבן זיך צו פירן ערליך; אייבערשטער, העלף מיר אז איך זאל האבן א גוטע לעבן מיט מיין מאן, איך וויל אויפשטעלן א ערליכע שטוב, ערליכע קינדער, בנים ובני בנים עוסקים בתורה ובמצוות", איך האב דיר געשריבן די תפילה אין אידיש, אבער אויב דו רעדסט בעסער אויף ענגליש, זאלסטו דאס זאגן אין ענגליש; און בשעת דו צינדסט אן די שבת ליכט, ווען דו לייגסט דיין האנט אויפן פנים, זאלסטו וויינען צום אייבערשטן און אויסרעדן פאר אים אלעס וואס דריקט דיר אויף דיין הארץ, זעץ דיך אראפ ביי די שבת ליכט, און גיי נישט אוועק פון דארט ווילאנג דו רעדסט אויס דיין הארץ, וועסטו זען ווי דער אייבערשטער וועט דיר העלפן.


אבער איך זאג דיר נאכאמאל, דו דארפסט זיין אפן מיט דיין מאן; קיינער זאגט נישט אז דו ביסט מחויב צו ליידן דיין גאנץ לעבן פון א מאן וואס פארשעמט און סטראשעט דיך, דערפאר בעט איך דיר, רעד מיט אים א שיינע שמועס, ווייל עס איז נישט כדי צו צעברעכן א שטוב אויב מען קען עס נאך ראטעווען, בפרט ווען עס איז דא קינדער.


דער אייבערשטער זאל דיר העלפן אז דו זאלסט מצליח זיין אין אלע דיינע וועגן.

#2 - מיין ווייב וויל גיין צו א טערעפיסט
שלום בית, רפואה

תוכן השאלה‎

פון משה.

לכבוד הראש ישיבה שליט"א
מיין ווייב עקשנ'ט זיך אז זי מוז האבן איינעם מיט וועמען זיך דורכצורעדן, זי וויל גיין זיך דורכשמועסן מיט א טערעפיסט, און איך האלט אז דאס פעלט איר בכלל נישט אויס.
וואס זאל איך טון?

תשובה מאת הראש ישיבה שליט"א:‎

בעזהשי"ת


יום ב' פרשת ואתחנן, ח' מנחם-אב, שנת תשע"ז לפ"ק


 


לכבוד משה ני"ו


איך האב דערהאלטן דיין בריוו.


עס איז דא אן הלכה אין הלכות יום כיפורים (יומא פג.; אורח חיים סימן תרי"ח, סעיף א) אז אויב א מענטש זאגט אז ער דארף אויספאסטן יום כיפור, אפילו עס שטייען דארט דאקטורים און זאגן אז ער דארף נישט עסן, דארף מען אויס הערן דעם חולה ווייל (משלי יד, ד): "לֵב יוֹדֵעַ מָרַת נַפְשׁוֹ"; דערפאר אז דיין ווייב זאגט אז זי דארף האבן איינעם מיט וועם זיך דורך צו שמועסן, דארפסטו איר העלפן און איר דאס געבן.


עס ווערט גע'פסק'נט (שולחן ערוך אבן העזר הל' כתובות, סימן עט, סעיף א; ו־ג) אז אלע צרכי רפואה דארף דער מאן צושטעלן פאר זיין ווייב; פארשטייט זיך נישט מיט קיין שלעכטע באנעמונג, נאר מיטן גאנצן הארץ.


דערפאר טייערער ברודער, אז דו שרייבסט מיר אז איך האב דיר געהאלפן ביז אהער און דו וויינסט צו מיר אז דו האלסט מער נישט אויס פון דיין ווייב וכו'; בעט איך דיר זייער אז דו זאלסט זיך אריין לייגן מיט דיין גאנצע הארץ איר צו העלפן, זוך אויף פאר איר א גוטע טערעפיסט, און גיי מיט מיט איר, און העלף איר, ווייל אז זי שרייט און וויינט אז זי דארף הילף, דארפסטו איר דאס געבן.


מי לנו גדול פון מוהרא"ש ז"ל וואס האט געוויינט און געשריגן אז אויב זיין ווייב וועט נעמען טריטמענטס פאר די ביטערע מחלה רח"ל, וועט מוהא"ש אוועק גיין פון דער וועלט, און נאכדעם וועט זי אוועק גיין; מוהרא"ש האט זיך געבעטן ביי יעדן איינעם וכו' וכו', אבער ווען זי האט זיך איינגע'עקשנ'ט און גע'טענה'ט אז זי וויל דייקא יא נעמען קימא טערעפי, האט מוהרא"ש איר געהאלפן אז זי זאל דאס קענען טון, און נישט סתם געהאלפן, נאר מוהרא"ש ז"ל האט מיר יעדן טאג גערופן צו איך קען צושטעלן א קאר מיט א דרייווער, און עס האט ממש אויס געזען ווי איינער וואס פייט פאר זיין אייגענע לעבן.


דערפאר מיין ליבער טייערער ברודער, יעצט ווען מיר שטייען ערב תשעה באב, ווען מיר קלאגן אויפן חורבן בית המקדש וואס דאס איז געקומען צוליב שנאת חינם (יומא ט:), און חז"ל זאגן (יומא סט:): "וַעֲדַיִן מְרַקֵּד בֵּינָן", דארפן מיר זיך איבער בעטן איינער מיטן צווייטן און אכטונג געבן אויף יענעמס פילינגס וכו'; זאג פאר דיין ווייב אז דו וועסט איר העלפן טרעפן א טערעפיסט וואו זי קען גיין זיך אויס רעדן איר יוגענט, דו דארפסט איר פארשטיין אז זי איר אריבער א שווערע יוגענט; אירע עלטערן האבן איר געפייניגט, און עס איז א נס אז זי איז נאך נארמאל, און זי האט כח צו די קינדער וכו'.


איך בעט דיר, עקשן דיך נישט, האב אויף איר רחמנות, וועסטו האבן א שיינעם לעבן. מען קען נישט באצוואונגען א ווייב זאל טראכטן אזוי ווי דיר, חז"ל זאגן (תוספתא ברכות, פרק ו): "כְּשֵׁם שֶׁאֵין פַּרְצוּפֵיהֶן שָׁוִין, כַּ אֵין דֵעוֹתֵיהֶן שָׁווֹת"; זיי נישט פאר'עקש'נט, און בייג איין דיין קאפ, נאר דו וועסט האבן ריווח פון דעם, ווייל דו וועסט האבן א פרייליכע ווייב, א געזונטע ווייב.


איך בעט דיר, רעדט צו איר שיין, און זיי ווארעם צו איר; זאג איר: "איך גיי טון אלעס אויף דער וועלט אז דו זאלסט זיין פרייליך". און אז דו וועסט איר מכבד זיין וועסטו האבן גרויס שפע.


בלייב מיר געזונט, איך ווארט אז דו זאלסט מיר שרייבן יעדן טאג אפאר שורות וואס עס טוט זיך, ווייל איך וויל אז דו זאלסט האבן א גוטע לעבן; זיי נישט ברוגז אז איך שרייב דיר אז דו זאלסט איר איבער בעטן, ווייל איך וויל נאר דיין גוטס.


 א גוטן טאג און א גרינגע תענית.

#1 - הילף מיט א מאן וואס פאלט אין אידישקייט
שלום בית

תוכן השאלה‎

פון מרת לעפקאוויטש.
לכבוד הר"ר יואל ראטה שליט"א
איך האב זייער הנאה פון אייערע שיעורים, איך דאנק דעם אייבערשטן אז עס איז דא היינט אין אונזער דור א פלאץ וואו מען קען הערן עצות און חיזוק פאר'ן לעבן.
איך וויל אייך פרעגן וואס איך זאל טון מיט מיין מאן. איך האב חתונה געהאט פאר א פאר יאר צוריק מיט מיין טייערע מאן ני"ו, ער איז געווען זייער ערליך און וואויל ביז יעצט, אבער לעצטנס גייט עפעס פאר מיט אים, ער גייט נישט אין שול דאווענען, ער שפילט זיך א גאנצע צייט מיט זיין טעלעפאון. עס טוט מיר זייער וויי צו זען ווי מיין שטוב גייט צופאלן. ביטע העלפט מיר מיט אן עצה וואס איך זאל טון.
נאכאמאל א גרויסן יישר כח פאר אייערע חיזוק.

תשובה מאת הראש ישיבה שליט"א:‎

בעזהשי"ת


יום ב' פרשת פנחס, ט"ז תמוז, שנת תשע"ז לפ"ק


לכבוד מרת לעפקאוויטש תחי'


איך האב דערהאלטן אייער בריוו.


 איך האב הנאה ווי איר שרייבט מיר אז איר זענט זיך מחי' יעדעס מאל ווען עס איז דא א שיעור פאר די פרויען, און אז דאס געט אייך כח ווייטער אנצוגיין, איך האב הנאה צו הערן אז איר זענט זיך מחי' מיט די שיעורים.


בנוגע אייער מאן וכו' איך זאג אייך אז אלעס וועט אריבער גיין, עס ווענדט זיך אין אייך אליין, אויב איר וועט זיין ווארעם צו אים, אויב איר וועט אים געבן גוטע ווערטער, וועט ער זיך טוישן וכו', וויסן זאלט איר אז זייער אסאך מאל גיין יונגעלייט אריבער שווערע צייטן, עס פאסירט ביי זייער אסאך יונגעלייט, בפרט נאך די חתונה וכו', עס איז אבער נאר א דורכגאנג. אז איר וועט האבן סבלנות, איר וועט קוקן אויף אים מיט א גוט אויג, וועט ער אפלאזן זיינע נארישקייטן וכו' וכו'.


איך בעט אייך אז איר זאלט ווייטער רעדן שיין צו אים, איר דארפט פרובירן מיט אלע אייערע כוחות צו זיין פאזעטיוו און אים גארנישט זאגן. האלט אייך איין מיט אלע כוחות וועט איר זען ווי ער וועט זיך טוישן. איר דארפט טון וואס דער רבי האט אונז אויסגעלערענט, גייט צום אייבערשטן, וויינט אייך אויס צום אייבערשטן, בעט אים ער זאל רחמנות האבן אויף אייך און אויף אייער מאן און אויף אייערע קינדער, וועט איר זען אז מיט די צייט וועט דער אייבערשטער אים איבערדרייען.


וויינט אייך אויס צום אייבערשטן, דער רבי זאגט (ספר המידות תפילה נא): "תפילה שהיא בדמעות היא מתקבלת" - א תפילה וואס קומט מיט טרערן ווערט אנגענומען. נאך זאגט דער רבי (שם כ): "מי שמעביר על מידותיו תפילתו נשמעת" - ווער עס געבט נאך פאר א צווייטן ווערן אנגענומען זיינע תפילות.


חז"ל דערציילן (תענית כה): עס איז געווען א טריקעניש אין ארץ ישראל, עס האט נישט גערעגענט א גאנץ ווינטער, האט מען געמאכט א יום תפילה, דער הייליגער תנא רבי אליעזר איז צוגעגאנגען צום עמוד, ער האט געבעטן פיר און צוואנציג תפילות אז עס זאל רעגענען און עס האט נאך אלץ נישט גערעגענט, איז דער הייליגער תנא רבי עקיבא צוגעגאנגען צום עמוד און געזאגט "אבינו מלכינו אין לנו מלך אלא אתה, אבינו מלכינו רחם עלינו", און עס האט גלייך אנגעפאנגען צו גיין א גאס רעגן. האט דער עולם געזאגט אז רבי עקיבא איז גרעסער פון רבי אליעזר, ווייל זיינע תפילות זענען גלייך אנגענומען געווארן, איז ארויס א בת קול פון הימל און געזאגט: "נישט ווייל רבי עקיבא איז גרעסער פון רבי אליעזר זענען זיינע תפילות אנגענומען געווארן, נאר ווייל רבי עקיבא איז א וותרן, ער גיבט נאך, און ווער עס גיט נאך פאר א צווייטן הערט דער אייבערשטער אויס זיינע תפילות. זעט מען פון דעם דאס גרויסקייט פון נאכגעבן פאר א צווייטן.


אין דעם זכות וואס איר וועט האבן סבלנות און נישט צעברעכן אייער שטוב, איר וועט אויסווארטן, וועט דער אייבערשטער אננעמען אייערע תפילות.


איך שרייב אייך א קליינע תפילה וואס איר זאלט זאגן יעדן טאג:


רבונו של עולם האב אויף מיר רחמנות, העלף מיר, איך דארף א ישועה, איך וויל אויפשטעלן אן ערליכע שטוב, קינדער וואס וועלן זיין צדיקים, קינדער וואס וועלן דיר דינען. רבונו של עולם, העלף מיר איך זאל זיין פרייליך, איך זאל זיין שטארק ביי מיר, איך זאל וויסן אז אלעס וואס פאסירט איז מיט א פונקטליכע חשבון, גארנישט פאסירט נישט פון זיך אליין.


רבונו של עולם, העלף מיין מאן ער זאל זיין ערליך, ער זאל מצליח זיין און האבן א גרינגע פרנסה, העלף מיין מאן זאל אוועק ווארפן זיינע נארישקיייטן וכו' וכו'.


אזוי זאלט איר בעטן דעם אייבערשטן, וועט איר זען אז דער אייבערשטער וועט אננעמען אייערע תפילות.


 


א געזונטע זומער.