שאלה אין קורצן ענין
#40 - לערנען תורה ברענגט אלעס גוטס
שידוכים, לימוד התורה

תוכן השאלה‎

לכבוד מורי ורבי ראש הישיבה שליט''א


איך וויל זיך באדאנקען פאר'ן ראש הישיבה, פאר'ן ראטעווען מיין לעבען. ווי וואלט איך ווען געווען ווי וואלט איך ווען אויסגעזען אן דער ראש הישיבה וואס לערנט מיך אויס אז איך קען זיין א ערליכע איד!! 


איך בין זיך מחי' מיט די האטליין, מיט די חיזוק יומי, און מיט די לאנגע שיעורים, און מיט די ניגונים וואס עפענט אויף מיין הארץ יעדע מאל וואס איך הער עס אויס!! (וואס דאס איז אפאר מאל א טאג...)


ב''ה אין זכות פון די ראש הישיבה האב איך שוין געענדיגט א גרויס חלק פון די תורה און בעזהשי"ת מאך איך צום ערשטן מאל אין מיין לעבען א סיום הש''ס!! וואס ווען איך האב געהערט דערפון די ערשטע מאל האב איך געמיינט אז מ'מיינט א צווייטן, איך בין נאר געמאכט פאר משניות... אבער ב''ה מוהרא''ש זי''ע האט מיך דעמאלט געזאגט ''נעם די מסכתא וואס דו לערנסט אין ישיבה און זאג בלאט נאך בלאט'' און אזוי האב איך גענדיגט בבא קמא 101 מאל!! און שפעטער האט מיך די ראש הישיבה געזאגט אז איך זאל אנהייבן ש"ס האב איך געפאלגט! ס'האט טאקע גענומען לענגער ווי איך האב געמיינט אבער ש'כח הייליגער באשעפער אז איך האלט שוין דא!!


איך דאנק דעם הייליגן באשעפער אז איך בין אין היכל הקודש, וואס גרעסער און פשוטער פון דעם איז נישט דא אין ערגעץ!!! איך וואלט זייער געוואלט האבן א זכות אינעם בויען די נייע ביהמ''ד אין אומאן, אפי' איך בין אין ארץ ישראל און געלט וואלגערט זיך נישט דא אבער איך וועל זיך אם ירצה השם אנשטרענגען און שיקן וויפיל איך קען.


איך וויל וויסן אויב ס'איז שייך צו שיקען א Quick pay, און אויב יא צו וואו איך קען עס שיקן.


א גרויסן יישר כח פאר יעדע חיזוק יומי און פאר יעדע שיעור וואס דער ראש הישיבה געט!


נ. ב. אזוי ווי איך ווייס אז מיינע קרובים האלטען מיט יעדע נייעס פון די ישיבה בעט איך נישט צו לייגן מיין נאמען ברבים. 

תשובה מאת הראש ישיבה שליט"א:‎

  בעזרת ה' יתברך


יום ד' פרשת כי תצא, ח' אלול, שנת תשע"ז לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


      איך האב ערהאלטן דיין בריוו


וואויל איז דיר און וואויל איז דיין חלק אז דו האסט זוכה געווען צו מסיים זיין גאנץ ש"ס תלמוד בבלי אופן סדר דרך הלימוד פין הייליגן רבי'ן (שיחות הר"ן, סימן עו).


ר' נתן שרייבט אין א בריוו (עלים לתרופה, מכתב קעד): "גַּם פֹּה נִמְצָא מִתְנַגֵּד אֶחָד, עס געפונט זיך דא א מתנגד, שֶׁבְּנוֹ הִתְחִיל קְצָת לְהִתְקָרֵב לְאַנְשֵׁי שְׁלוֹמֵנוּ, וְלָמַד הַרְבֵּה גְּמָרָא וּפוֹסְקִים, וואס זיין זון איז מקורב צו אנשי שלומינו, און ער האט אנגעפאנגען צו לערנען פלייסיג, וְעַתָּה, מַכְרִיחִים אוֹתוֹ אַנְשֵׁי בְּלִיַּעַל, הַמְכַנִּים עַצְמָם בְּשֵׁם חֲסִידִים, וּמוֹנְעִים אוֹתוֹ בְּעַל כָּרְחוֹ מִלִּלְמֹד גְּמָרָא וּפוֹסְקִים, וְאוֹמְרִים שֶׁטּוֹב יוֹתֵר לְדַבֵּר עִמָּהֶם, די מתנגדים רעדן אים אפ פון לערנען גמרא ופוסקים, און זיי זאגן אים אז ער זאל ענדערש פארברענגען מיט זיי ווי צו לערנען, וְאָבִיו צָעַק עַל בְּנוֹ הַנַּ"ל, אֲנִי נוֹתֵן לְךָ לֶאֱכֹל עַל מְנָת שֶׁלֹּא תִּלְמַד רַק דַּף גְּמָרָא אֶחָד בְּכָל יוֹם, לֹא יוֹתֵר! כִּי מִי שֶׁלּוֹמֵד כָּל הַיּוֹם הוּא בְּרֶסְלְבֶר וְכוּ', זיין טאטע שרייט אויף אים אז ער זאל אויף הערן צו לערנען אזוי סאך, ווייל ווער עס לערנט אסאך איז א ברסלב'ער, און דער טאטע זאגט אים אז ער גייט אים אויפהערן געבן עסן אויב לערנט ער מער ווי איין דף גמרא; זאגט ר' נתן א מורא'דיגער לשון: הַכְּלָל, שֶׁאֵין הַמִּתְנַגְּדִים עוֹמְדִים לִמְנֹעַ מִלִּלְמֹד סִפְרֵי רַבֵּנוּ זִכְרוֹנוֹ לִבְרָכָה, רַק פְּנִימִיּוּת כַּוָּנַת הָרַע שֶׁבְּלִבָּם הוּא לְבַטֵּל מִיִּשְׂרָאֵל כָּל הַתּוֹרָה כֻּלָּהּ, כִּי יָדוּעַ לָכֶם מַעֲשֵׂי בְּנֵי הַנְּעוּרִים, בִּפְרָט בַּדּוֹר הַזֶּה, וְאֵין שׁוּם הַצָּלָה כִּי אִם עַל יְדֵי הַתּוֹרָה, וְאֵין מִי שֶׁיַּכְנִיס לִמּוּד הַתּוֹרָה וְקִיּוּם הַתּוֹרָה בָּעוֹלָם כְּמוֹ אֲדוֹנֵנוּ מוֹרֵנוּ וְרַבֵּנוּ זִכְרוֹנוֹ לִבְרָכָה, עַל יְדֵי אֲמִתַּת דְּרָכָיו הַקְּדוֹשִׁים שֶׁגִּלָּה עַל יָדֵינוּ, וּבִסְפָרָיו הַקְּדוֹשִׁים, די מתנגדים ווילן נישט אז מען זאל נישט לערנען דעם רבינ'ס ספרים, נאר זיי ווילן אויסרייסן די גאנצע תורה, ווי עס איז אייך באוואוסט די מעשי בני הנעורים פונעם דור, און עס איז נישט דא קיין שום וועג זיי צו ראטעווען נאר דורך לימוד התורה, און עס איז נישט דא ווער עס זאל אריין ברענגען לימוד התורה נאר דער הייליגער רבי".


ווער עס פאלגט דעם הייליגן רבי'ן און לערנט אופן סדר דרך הלימוד וואס דער רבי האט אונז געגעבן, ביז א קורצע צייט איז ער זוכה צו ענדיגן כל התורה כולה; דער רבי זאגט (שיחות הר"ן, סימן יט): "נִכְסַפְתִּי מְאֹד לְהַמְשִׁיךְ אֶת הָעוֹלָם אֶל עֲשִׂיָּה, שֶׁיִּהְיֶה חִיּוּב אֵצֶל כָּל אֶחָד וְאֶחָד לִלְמוֹד כָּךְ וְכָךְ, בְּכָל יוֹם וְלֹא יַעֲבֹר, וְכַיּוֹצֵא", דער רבי האט זייער געוואלט אריין ברענגן אין מענטשן אז מען זאל לערנען יעדן טאג, און דער רבי האט געזאגט (שם): "שֶׁאֲפִילוּ אוֹתָן הָאֲנָשִׁים הָרְחוֹקִים מִן הַקְדוּשָׁה מְאֹד, שֶׁנִלְכְּדוּ בִּמְצוּדָה רָעָה עַד שֶׁרְגִילִין בַּעֲבֵרוֹת חַ"ו, אַף עַל פִּי כֵּן, הַכֹּחַ שֶׁל הַתּוֹרָה גָדוֹל כָּל כַּ, עַד שֶׁיְכוֹלָה לְהוֹצִיא אוֹתָם מִן הָעֲבֵרוֹת שֶׁרְגִילִין בָּהֶם חַס וְשָׁלוֹם; וְאִם יַעֲשׂוּ לָהֶם חוֹק קָבוּעַ וְחִיוּב חָזָק לִלְמוֹד בְּכָל יוֹם וְיוֹם כַּ וְכַּ, יִהְיֶה אֵי שֶׁיִּהְיֶה, בְּוַדַּאי יִזְכּוּ לָצֵאת מִמְּצוּדָתָם הָרָעָה עַל יְדֵי הַתּוֹרָה, כִּי כֹּחַ הַתּוֹרָה גָדוֹל מְאֹד", אפילו איינער וואס איז שוין אראפ געפאלן אין שאול תחתית, אויב וועט ער זיך מאכן א קביעות צו לערנען יעדן טאג "כך וכך", וועט ער סוף כל סוף ארויס גיין פון זיין בלאטע, ווייל די כח פון די תורה איז אזוי גרויס אז עס נעמט ארויס דעם מענטש פון זיין שלעכטס.


ווען דער רבי האט געזאגט די שיחה האט ר' נתן געפרעגט דעם רבי'ן צי עס גייט אויך ארויף אויף איינעם וואס איז אריין געפאלן אין פגם הברית, הוצאת זרע לבטלה רחמנא לצלן, האט דער רבי געשריגן אויף אים און געזאגט: "דו ווייסט ווי גרויס דער כח פון תורה איז?! תורה איז העכער פון אלעס (חיי מוהר"ן, סימן תקעג)"; זעט מען פון דעם אז דער רבי האט געוואלט מען זאל לערנען, ווייל תורה איז דער עצה אז מען זאל ווערן נאנט צום אייבערשטן.


דער אייבערשטער זאל העלפן אז דו זאלסט טרעפן דיין זיווג בקרוב, און זוכה זיין צו אויפשטעלן א שיינע שטוב.


דער רבי האט געזאגט אז ווען מען איז זוכה צו ענדיגן ש"ס, איז מען ממשיך אויף זיך א צלם אלוקים, דאס מיינט אויף אלע בחינות - סיי בפשטות, מען באקומט א ליכטיגער פנים, א צלם אלוקים; אזוי אויך איז מען זוכה צו טרעפן די באשערטע זיווג, אזוי ווי דער אריז"ל זאגט אז ווען מען האט חתונה באקומט מען א צלם אלוקים.


א גרויסער יישר כח אז דו ווילסט זיך משתתף זיין מיטן בויען דעם בנין וואס מיר בויען יעצט אין אומאן, דער אייבערשטער זאל דיר העלפן אז דו זאלסט מצליח זיין אין אלע דיינע וועגן.


א כתיבה וחתימה טובה.

#39 - פארוואס האט איר מיר נישט געגעבן שלום?
מדות טובות

תוכן השאלה‎

לכבוד הרה"ג רבי יואל ראטה שליט"א,


צום ערשט וויל איך זיך באדאנקען פאר אייערע דרשות מיט וואס איך בין זיך זייער מחיה, דאס האט געטוישט מיין לעבן צום גוטן.


אויב איך מעג מעורר זיין, וויל איך אייך זאגן אז איר וואלט געדארפט שענער אויפנעמען פרעמדע מענטשן וואס קומען צו אייך. איך בין געווען די וואך ביי אייך אין שול אין קעמפ, און איר זענט בכלל נישט צוגעקומען צו מיר צו געבן שלום עליכם.


ליפא

תשובה מאת הראש ישיבה שליט"א:‎

  בעזרת ה' יתברך


יום ד' פרשת כי תצא, ח' אלול, שנת תשע"ז לפרט קטן


 


לכבוד ליפא נרו יאיר


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


איך ווייס נישט ווער איר זענט, איך בעט דיר איבער אז דו ביסט געקומען צו מיר און איך האב דיר נישט געגעבן קיין שלום עליכם; געווענליך פרוביר איך יעדן צו געבן שלום עליכם, אזוי ווי חכמינו זכרונם לברכה זאגן (אבות ד, טו): "הֱוֵי מַקְדִּים בִּשְׁלוֹם כָּל אָדָם", מען זאל יעדן איינעם באגריסן, נאך זאגן חכמינו זכרונם לברכה אויף רבי יוחנן בן זכאי (ברכות יז.): "אָמְרוּ עָלָיו עַל רַבָּן יוֹחָנָן בֶּן זַכַּאי שֶׁא הִקְדִּימוֹ אָדָם שָׁלוֹם מֵעוֹלָם, וַאֲפִלּוּ נָכְרִי בְּשׁוּק", ער האט יעדן איינעם באגריסט אויפן גאס, אפילו א גוי.


וויסן זאלסטו אז מען דארף דן זיין לכף זכות יעדן איינעם; אסאך מאל קען פאסירן אז א מענטש גייט אויפן גאס, און איינער קומט אים אנטקעגן און גריסט אים, און דער אנדערע גריסט אים נישט צוריק, טראכט שוין יענער גלייך שלעכט: 'א חוצפה, איך גריס אים און ער גריסט מיר נישט צוריק', אבער באמת ווען מען פרעגט יענעם: "פארוואס האסטו אים נישט צוריק געגריסט", ענטפערט ער: "איך האב אים בכלל נישט געזען, ווייל מיין קאפ איז נישט דא פון אלע שוועריקייטן וואס גייט אריבער אויף מיר"; פון אינדרויסן קען אויסזען ווי א מענטש שמייכלט וכו', אבער באמת איז ער בכלל נישט רואיג וכו'.


דעס זעלבע זאג איך דיר; איך האלט יעצט פארן אנהייבן א נייע יאר - שנת תשע"ח הבא עלינו לטובה, איך דארף מסדר זיין די תלמוד תורה, מיידל סקול, ישיבה; איך דארף אנגרייטן מלמדים, טיטשערס, באס דרייווערס, ווער עס זאל קאכן פאר די קינדער, יעדעס קינד ווי אזוי מען קען אים ארויף ברענגען ער זאל מער שטייגן וכו', אויך דארף איך ענדיגן מיט די קעמפ, מען דארף באצאלן אלע בעלי חובות, נישט אלע עלטערן צאלן שכר לימוד; עס זענען דא עלטערן וואס מיינען אז שכר לימוד איז א נדבה זאך, מען לייגט עס די לעצטע זאך אויפן ליסט, און מען איז זייער מזלזל אין צאלן שכר לימוד, מען מיינט אז די חדר וועט זיך שוין אן עצה געבן, נאכדעם דארף איך ארום גיין אן א קאפ וואו איך קען שאפן געלט צו באצאלן אלע איינגעשטעלטע; איך דארף צו שטעלן א פלאץ פאר אלע בחורים און אברכים יוצאי ישיבה אין אומאן אויף ראש השנה וכו' וכו', ויותר ממה שכתבתי כתוב כאן; איז קען זיין אמאל אז איך לייג נישט צו קאפ צו זען אז א איד איז אריין געקומען אין שול און ווארט אויף מיר.


אגב דער הייליגער מנחת אלעזר זכותו יגן עלינו ברענגט אין זיין ספר דברי תורה (חלק ו', סימן מז) אויף דעם וואס חכמינו זכרונם לברכה זאגן (ברכות יז.) אז רבי יוחנן בן זכאי פלעגט באגריסן יעדן מענטש, אפילו א גוי; זאגט ער, אז היינט איז עס נישט שייך, ווייל אויב מיר וועלן זיך אפשטעלן שמועסן מיט יעדן מענטש, אפילו נאר אים צו באגריסן, וועלן מיר נישט אנקומען אין שול, עיי"ש.


ווען א מענטש קומט זיך דורך שמועסן זיינע ענינים, טראכט ער נישט 'אפשר זענען שוין היינט געקומען צענדליגער מענטשן פאר מיר, אפשר האט דער איד נאך נישט געגעסן, אפשר האט דער איד נאך נישט געהאט צייט צו רעדן איין ווארט מיט זיין ווייב און קינדער', ווייל דער מענטש האט א פראבלעם, און ער מיינט אז חוץ פון זיין פראבלעם איז גארנישט דא. דערפאר בעט איך דיר, זיי מיר דן לכף זכות, ווייל עס קומט נישט פון לייכטזיניקייט.


דער עיקר בעט איך דיר זייער, שטארק זיך, מאך דיר א שיעור אין משניות; ווען דו האסט אפאר איבעריגע מינוט, כאפ אריין נאך א פרק און נאך א פרק, דאס וועט דיר העלפן אז דו וועסט ריין ווערן פון אלע שלעכטע מעשים וואס דער יצר הרע ווארפט אנז אראפ.


דער אייבערשטער זאל העלפן אז דו זאלסט מצליח זיין אין אלע דיינע וועגן.


א כתיבה וחתימה טובה און א גוט געבענטשט יאר.

#38 - זאל איך פארן אויף אומאן, אויב מיין טאטע וועט האבן צער פון דעם?
אומאן, כיבוד אב ואם

תוכן השאלה‎

לכבוד דער ראש ישיבה שליט"א,


קודם כל וויל איך זיך באדאנקען אויף די אלע שיעורים וואס איז מיר זייער מחזק סיי אין לימוד התורה און סיי צו רעדן צום אייבערשטן.


איך האב געלערנט אין א ישיבה גדולה אין אמעריקע, און איך האב געהייסן א מתמיד און א גוטער בחור. איך האב טאקע געלערנט פלייסיג, אבער איך האב אייביג געטראכט אז עס איז צו שווער, און איך האב געהאפט אז עס זאל זיך מאכן א געלעגנהייט ווען איך וועל קענען אלעס אויפגעבן. אבער זייט איך האב אנגעהויבן הערן די שיעורים האב איך אנגעהויבן באקומן א נייע בליק אויפ'ן לעבן, איך האב אנגעהויבן צי שעצן יעדע גוטע זאך וואס איך טו. אידישקייט איז געווארן געשמאק ב"ה, א גרויסן דאנק.


יעצט צו מיין שאלה, זייט איך בין מקורב געווארן צום רבי'ן בין איך זייער געשטיגן, אין איך וויל שטארק גיין צים רבי'ן אויף ראש השנה. איך האב געפרעגט מיין טאטע, האט ער מיך געזאגט: קענסט טון וואס דו ווילסט, אבער אז דו פרעגסט מיר זאג איך דיר אז עס גייט מיר וויי טוען. מיין טאטע האט א שוואכע הארץ. ער האט שוין געהאט א הארץ אטאקע ל"ע. איך האב אסאך מתפלל געווען איך זאל קענען פארן, איך האב אפי' שוין געקויפט א טיקעט.


וויל איך וויסן אויס דער רבי האט געוואלט אז מען זאל פארן אפי' ווען עס גייט מצער זיין דעם טאטן? און צי ביי מיין פאל זאל איך פארן אדער נישט?


יישר כח


שלום

תשובה מאת הראש ישיבה שליט"א:‎

  בעזרת ה' יתברך


יום ב' פרשת כי תצא, ו' אלול, שנת תשע"ז לפרט קטן


לכבוד שלום נרו יאיר


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


מצוות כיבוד אב ואם איז פון די גרעסטע מצות, און דאס איז חמורות שבחמורות (ירושלמי פאה א, א), אבער דו דארפסט פארשטיין אז ווען עס קומט ראש השנה, דעמאלט איז מען דן דעם מענטש - אים מיט זיין משפחה, מִי יִחְיֶה וּמִי יָמוּת, מִי בַּמַּיִם וּמִי בָּאֵשׁ וְכוּ', אלעס וואס פאסירט דורכן יאר שרייבט מען אן ראש השנה, אזוי אויך שרייבט מען אן דעם בודזשעט פונעם גאנצן יאר, אזוי ווי חכמינו זכרונם לברכה זאגן (ביצה טז.).


ווען עס ווארט פאר א מענטש א שווערער משפט נעמט מען דעם גרעסטן לויער וואס עס איז נאר דא, ווער רעדט נאך אויב עס ווארט פארן מענטש א משפט פון טויט שטראף, נעמט מען דעם גרעסטן לויער וואס איז נאר דא אין די גאנצע וועלט, אפילו עס זאל קאסטן אסאך געלט, וועט מען אלעס טון צו באקומען דעם לויער וואס ער קען אפשר ראטעווען דעם מענטש; דאס זעלבע איז ווען עס קומט ראש השנה דעם גרויסן יום הדין, וואס וְכָל בָּאֵי עוֹלָם יַעַבְרוּן לְפָנֶיךָ כִּבְנֵי מָרוֹן, כְּבַקָּרַת רוֹעֶה עֶדְרוֹ, מַעֲבִיר צֹאנוֹ תַּחַת שִׁבְטוֹ, כֵּן תַּעֲבִיר וְתִסְפֹּר וְתִמְנֶה וְתִפְקֹד נֶפֶשׁ כָּל חָי, וְתַחְתֹּךְ קִצְבָה לְכָל בְּרִיּוֹתֶיךָ. וְתִכְתֹּב אֶת גְּזַר דִּינָם - דארף דאך א מענטש טון אלעס אויף דער וועלט צו באקומען א גוטער לויער, איינער וואס וועט אים העלפן ניצול ווערן פון די שלעכטע גזירות.


דער רבי - ער איז דער גרעסטער לויער וואס איז דא אויף דער וועלט, אזוי ווי ער האט געזאגט (חיי מוהר"ן, סימן תה): "הָרֹאשׁ הַשָּׁנָה שֶׁלִּי הוּא חִדּוּשׁ גָּדוֹל, וְהַשֵּׁם יִתְבָּרַךְ יוֹדֵעַ שֶׁאֵין הַדָּבָר הַזֶּה בִּירֻשָּׁה מֵאֲבוֹתַי, רַק הַשֵּׁם יִתְבָּרַךְ נָתַן לִי זֹאת בְּמַתָּנָה, שֶׁאֲנִי יוֹדֵעַ מַהוּ ראשׁ הַשָּׁנָה; לֹא מִבָּעֲיָא אַתֶּם כֻּלְּכֶם בְּוַדַּאי תְּלוּיִין בָּראשׁ הַשָּׁנָה שֶׁלִּי, אֶלָּא אֲפִילּוּ כָּל הָעוֹלָם כֻּלּוֹ תָּלוּי בָּראשׁ הַשָּׁנָה שֶׁלִּי".


דערפאר פארן מיר צום רבי'ן אויף ראש השנה, אז דער רבי זאל זיין אונזער לויער, און מליץ זכות זיין פאר אונז, אז מיר זאלן האבן א יאר מיט ישועות, א יאר מיט רפואות, א יאר מיט אלע גוטע זאכן.


דיינע עלטערן ווילן נישט דו זאלסט פארן ווייל זיי ווייסן נישט וואס אומאן איז, זיי מיינען אז אומאן איז א פלאץ פון הוללות, א פלאץ פון לייכטזיניגע מענטשן וכו' וכו'; ווייל ליידער איז ארויס א שלעכטע נאמען אויפן הייליגן רבי'ן, כאילו עס איז א מקום פון קלי הדעת, דערפאר זענען עלטערן זייער דערשראקן ווען זיי הערן אז זייער קינד וויל פארן קיין אומאן, ווייל קיינער וויל נישט אז זיין קינד זאל זיך דרייען אין א פלאץ פון מענטשן וואס זענען הפקר וכו', איך בין זיכער אז דו וואלסט אויך מורא געהאט ווען דו ווערסט געוואויר אז דיין זון דריידט זיך אויף א פלאץ וואס מען רעדט אויף זיי לשון הרע.


דער רבי האט פארציילט (סיפורי מעשיות, מעשה ז' - מזבוב ועכביש) אז פאר זיין נשמה איז אראפ געקומען אויף דער וועלט האט דער ס"מ געשריגן: "אויב די נשמה קומט אראפ אויף דער וועלט פארוואס האסטו מיך באשאפן?" האט מען אים געענטפערט: "די נשמה מוז אראפקומען אויף דער וועלט, דו גיי און זיך דיר אן עצה", איז ער אוועק געגאנגען און ער איז צוריק געקומען מיט אן אלטיטשקן, און זיי האבן געלאכט און געזאגט אז זיי האבן שוין אן עצה; און דאס איז די עצה פונעם ס"מ - ער לאכט אפ פון רבי'ן.


עס איז באוואוסט אז ר' נתן האט געהאט שרעקליכע רדיפות פון זיין טאטע, עד כדי כך, אז זיין טאטע האט צוגערעדט ר' נתן'ס ווייב אז זי זאל זיך גט'ן פון זיין זון - ר' נתן; מען האט שוין געהערט אז א טאטע זאל אהיים נעמען זיין טאכטער וכו', אבער אז א טאטע זאל צו רעדן זיין שנור זי זאל אפלאזן זיין אייגן זון - דאס איז נישט געהערט געווארן, און שפעטער פלעגט ער רופן זיין זון "ר' נתן" מיט א ר', און ר' נתן איז נישט געווען באקוועם אז זיין טאטע רופט אים ר', פלעגט ער זאגן פאר זיין טאטע: "פארוואס רופסטו מיר ר' נתן?" האט אים זיין טאטע געזאגט: "וואס זאל איך טון, דו ביסט דער איינציגסטער זון וואס איז מיר מכבד".


זעט מען פון דעם, אז אפילו אין אנהייב האט מען מניעות פון די עלטערן, און זיי שרייען אז זיי ווערן קראנק פון דיר ווייל דו ביסט א ברסלב'ער, אבער אויב מען איז זיי מכבד, מען פאלגט דעם רבי'ן און מען פירט זיך מיט דרך ארץ, וועסטו זען אז אלעס וועט זיך איבערדרייען לטובה.


דערפאר זאלסטו זען צו קומען צום הייליגן רבי'ן אויף ראש השנה; זאג פאר דיינע עלטערן אז דו פארסט מתפלל זיין פאר דיר און פאר דיין משפחה, און זאג זיי אז דו וועסט אסאך מתפלל זיין פאר זיי, פאר זייער געזנט וכו'.


דער אייבערשטער זאל העלפן אז דו זאלסט מצליח זיין אין אלע דיינע וועגן.


א כתיבה וחתימה טובה, און א גוט געבענטשט יאר.

#37 - דער סמארט פאון וועט דיר הרג'ענען דיין לעבן
שלום בית, סמארטפאון

תוכן השאלה‎

דער בריוו איז מעורר א אינגערמאן אז ער זאל זיך אפלאזן פון זיינע שלעכטע חברים און נישט האבן קיין סמארט פאון, ווייל דאס וועט אים נאר הרג'ענען זיין שלום בית און זיין גאנצער לעבן.

תשובה מאת הראש ישיבה שליט"א:‎

בעזרת ה' יתברך


יום א' פרשת כי תצא, ה' אלול, שנת תשע"ז לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


דיין ווייב איז צוגעקומען צו מיר אינמיטן גאס, און זי הייבט אן רעדן צו מיר; זי פלאצט אויס אין א געוויין, און זי הייבט אן שרייען: "ראש ישיבה, ראטעווע מיר, עפעס האט פאסירט מיט מיין מאן; ער האט שלעכטע חברים, ער האט זיך געקויפט א סמארט פאון", און זי וויינט און וויינט... איך האב נישט געוואוסט וואס צו טון, ווייל פון איין זייט ווערט גע'פסק'נט (רמב"ם פרק ה' מהלכות דעות, הלכה ז): "וְלֹא יְסַפֵּר עִם אִשָׁה בַּשׁוּק, וַאֲפִלּוּ הִיא אִשְׁתּוֹ, אוֹ אֲחוֹתוֹ, אוֹ בִּתּוֹ", א תלמיד חכם טאר נישט רעדן מיט פרויען אויפן גאס, אפילו מיט די אייגענע ווייב אדער שוועסטער, ווייל נישט אלע ווייסן אז דאס איז זיין ווייב, וועט מען אים חושד זיין וכו'; איך האב געוואלט ווייטער גיין, ווייל אויפ'ן גאס איז נישט קיין פלאץ וואו מען הערט אויס וכו', אבער פון די אנדערע זייט האב איך פשוט רחמנות געהאט ווען איך האב געהערט איר געוויין, האב איך איר אויסגעהערט, און איר בארואיגט, אז איך וועל פרובירן צו רעדן צו דיר.


טייערער ..., מיין הארץ וויינט, מיינע אויגן טרערן; וויפיל האב איך אוועק געגעבן פון מיין לעבן פאר מיינע תלמידים, וויפיל שעות, טעג, וואכן, שבתים און ימים טובים האב איך אוועק געגעבן פאר מיינע תלמידים, אלעס נאר אז איר זאלט אויסוואקסן ערליכע אידן, איר זאלט חתונה האבן און האבן שלום בית; מיט דיר פערזענליך האב איך זייער אסאך געארבעט, איך האב אסאך געדארפט שלינגען און שווייגן, און איך האב זייער אסאך געטון פאר דיר; איך בין געווען דיין שדכן, און איך האב דיר באגלייט טריט אויף שריט - פאר דיין חתונה און נאך דיין חתונה; בעט איך דיר מיין טייערער תלמיד, פאלג וואס ערליכע אידן זאגן, נעם נישט קיין סמארט פאון, נעם נישט קיין טעלעפאן וואס אלע ערליכע אידן וויינען אויף דעם אז דאס נעמט ארויס יעדע פינטל יראת שמים.


דיין ווייב האט מיר געזאגט וויינעדיג: "ראש ישיבה, איך האב געהאט אזא שווער לעבן אלץ מיידל, איך האב אלע מיינע יארן ארויס געקוקט חתונה צו האבן, און האבן א מאן וואס וועט מיר ליב האבן און געבן ליבשאפט; ראש ישיבה, איך האב עס פארלוירן", זי האט זייער געוויינט און זיך געשטיקט מיט אירע טרערן; זי וויל זיין מיט דיר, זי שפירט אבער אז דו ביסט נישט דער אלטער ..., זי זאגט מיר אז דו האסט נישט גוטע חברים; וואס זאל איך דיר זאגן, א פרוי איז גאר א גוטער מבין אויף איר מאן. די וועלט זאגט: "דער איינציגסטער וואס קען גוט דעם מענטש, איז זיין ווייב".


דערפאר טייערער ..., איך האב געוואלט צוגיין צו דיר שוין אפאר מאל, אבער איך האב געטראכט איך וועל דיר ענדערש שרייבן אפאר ווערטער, וועט עס דיר זיין גרינגער וכו'; הער מיך אויס, הער אויס א ראש ישיבה וואס האט זיך אפגעגעבן מיט דיר בחנם - שלא על מנת לקבל פרס, אלא על מנת שמעפרים אתכם באפר, ומסקלין אתכם באבנים, ומקללין וכו', לאז אפ שלעכטע חברים; דו האסט נישט קיינעם אויף דער וועלט - נאר דיין ווייב, זי וויל דיין טובה, זי וויל אויפשטעלן א ווארימע שטוב מיט דיר, זי וויל אז דו זאלסט מצליח זיין; ... בְּנִי, אַל תֵּלֵךְ בְּדֶרֶךְ אִתָּם, מְנַע רַגְלְךָ מִנְּתִיבָתָם, נעם ערליכע חברים וואס וועלן דיר מחזק זיין צו פאלגן דעם הייליגן רבי'ן.


מענטשן פרעגן מיר פארוואס איך האב אזוי געשריגן פאריגע וואך מוצאי שבת פרשת ראה ביי די דרשה פון מלוה מלכה וועגן סמארט פאונס; וואס קען איך זיי ענטפערן? איין זאך קען איך דיר זאגן, ווען דו זאלסט זען וויפיל טרערן עס גיסט זיך פון ערליכע אידישע פרויען וואס וויינען צום אייבערשטן, זיי וויינען ווייל זיי ווילן האבן א ערליכע מאן, א ערליכע שטוב, א שטוב מיט ווארימקייט, א שטוב מיט קדושה, וואלט מען מיר געפרעגט פארוואס איך האב אזוי ווייניג געשריגן, פארוואס שרייט נישט דער ראש ישיבה מער וועגן דעם...


דערפאר הער אויס וואס איך זאג דיר טייערער ... נרו יאיר, האב שכל און פאלג וואס ערליכע אידן זאגן, האלט דיך נישט קלוגער פון יעדן איינעם, איך בין גרייט צו רעדן מיט דיר, אדרבה איך וויל דיר מחזק זיין, איך וויל אז דו זאלסט האבן יראת שמים.


איך ווארט אז דו זאלסט מיר ענטפערן וואס דו פלאנסט צו טון; דו קענסט מיר שרייבן א בריוו, אדער קומען רעדן צו מיר פנים אל פנים.


א כתיבה וחתימה טובה.

#36 - ווי אזוי דארף מען מתפלל זיין אין אומאן?
אומאן

תוכן השאלה‎

לכבוד דער ראש הישיבה שליט"א,


קודם כל וויל איך זיך באדאנקען פאר די חיזוק וואס איך האב פונ'ם ראש הישיבה'ס דרשות. איך מיז מודה זיין אז זייט איך האב אנגעהויבן הערן דעם ראש הישיבה, האב איך זיך אסאך פארבעסערט אין אסאך זאכן.


איך בין א בחור אין ארץ ישראל, און אזוי ווי איך הער דעם ראש הישיבה'ס דרשות, ווייס איך אז דער ראש הישיבה פארשטייט זייער פיין וואס עס טוט זיך אפ ביי די בחורים אין א"י, אבער זייט איך האב אנגעהויבן הערן דעם ראש הישיבה בין איך געווארן אסאך בעסער


איך האף ב"ה צו קומען דאס יאר די ערשטע מאל קיין אומאן, איך האב אסאך מאל געהערט אז דער ראש הישיבה זאגט אז דער ברסלב'ער רבי האט געזאגט פאר זיין טאכטער אז ווען ער וועט אוועק גיין פון די וועלט וועט ער איר הערן פונקט ווי איך הער יעצט פון א צווייטע צימער. האב איך א קשיא, צי ווען מען גייט צום ציון דארף מען רעדן הויך צום רבי'ן, אדער שטיל איז אויך גיט? ווייל ווען די טאכטער האט גערעדט פון די צווייטע צימער האט זי זיכער גערעדט הויך.


איך דריי זיך ארום מיט דעם ספק שוין א שטיק צייט, און איך וואלט מיך זייער געפריידט אויב דער ראש הישיבה וואלט אראפ גענומען פון זיין צייט מיך צו ענטפערן.


אויך וויל איך וויסן וואס נאך איך דארף זיך צו פירן ווען איך פאר צו אומאן.


א גרויסן ש'כח פאר אלעס, א כתיבה וחתימה טובה און אסאך הצלחה.


מאיר

תשובה מאת הראש ישיבה שליט"א:‎

  בעזרת ה' יתברך


יום ב' פרשת כי תצא, ו' אלול, שנת תשע"ז לפרט קטן


 


לכבוד מאיר א. נרו יאיר


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


איך פריי מיר זייער צו הערן אז דו קומסט דאס יאר קיין אומאן אויף ראש השנה צום הייליגן רבי'ן; דער רבי האט געזאגט (חיי מוהר"ן, סימן תג): "הָרֹאשׁ הַשָּׁנָה שֶׁלִּי עוֹלֶה עַל הַכֹּל", מיין גאנצע זאך איז ראש השנה, קיינער טאר נישט פעלן; ווען מען איז זוכה צו הערן דעם קול פון רבי'ן, די עצות פון הייליגן רבי'ן, איז מען זוכה אז מען הייבט אן לעבן מיטן אייבערשטן, מען ווייסט אז דער אייבערשטער איז דא - מיט מיר, ביי מיר און נעבן מיר, מען לעבט מיט אמונה, מען חנפ'עט מער נישט קיין שום מענטש, נאר וואס מען דארף בעט מען פונעם אייבערשטן.


אין שיחות הר"ן (סימן קנו) ברענגט ר' נתן: "כְּשֶׁהָיָה בְּאוּמַאן, שָׁמַע בְּבֵיתוֹ קוֹל שֶׁל הַצּוֹעֲקִים עַל הַבֵּית עָלְמִין, עַל קִבְרֵי אֲבוֹתָם, שֶׁדַּרְכָּם לִצְעֹק וּלְהִתְפַּלֵּל שָׁם בְּקוֹל מַר כַּנָּהוּג, וּפַעַם אַחַת שָׁמַע אִשָּׁה אַחַת שֶׁהָיְתָה צוֹעֶקֶת שָׁם עַל קֶבֶר אָבִיהָ, אָבִי, אָבִי, בְּקוֹל מַר מְאֹד, וּבִתּוֹ תִּחְיֶה הָיְתָה עוֹמֶדֶת אֶצְלוֹ אָז, עָנָה וְאָמַר לָהּ, הָאִשָּׁה הַזּאֹת צוֹעֶקֶת בְּכַוָּנָה הֵיטֵב אָבִי אָבִי, אֲבָל אָבִיהָ אֵינוֹ בְּכָאן כְּלָל", ווען דער רבי איז געווען אין אומאן האט ער געהערט ווי מען שרייט אויפן בית החיים ביי די קברים פון די עלטערן וכו', איינמאל האט דער רבי געהערט ווי א פרוי שרייט ביי דער קבר פון איר טאטע, זי האט געשריגן טאטע! טאטע! מיט א וויינעדיגע קול, האט דער רבי געזאגט פאר זיין טאכטער: "דו הערסט ווי די פרוי וויינט אזוי שטארק, אבער קיינער הערט איר נישט אויס, ווייל איר טאטע איז בכלל נישט דא", וְאָמַר אָז: אֲבָל אֵצֶל הַצַּדִּיק אֵין צְרִיכִים לַחֲשׁשׁ עַל זֶה שֶׁמָּא אֵינוֹ שָׁם, כִּי מִיתַת הַצַּדִּיק הוּא רַק כְּמוֹ מִי שֶׁיּוֹצֵא מֵחֶדֶר לְחֶדֶר אַחֵר, וְהִמְשִׁיל אָז לְבִתּוֹ עַל עַצְמוֹ, כְּמוֹ שֶׁאֲנִי עַתָּה בְּחֶדֶר זֶה, וְאַחַר כָּךְ אֲנִי יוֹצֵא מֵחֶדֶר זֶה וְנִכְנָס לַחֶדֶר הַשֵּׁנִי, וְסוֹגֵר הַדֶּלֶת אַחֲרַי, אִם אַתָּה תָּבוֹא אֵצֶל הַדֶּלֶת, וְתִצְעַק אָבִי אָבִי וְכוּ', לא אֶשְׁמַע דְּבָרֶיךָ?! אבער ווען מען קומט צו א קבר פון א צדק איז נישט אזוי, און דער צדיק איז יא דארט און הערט זיך צו, ווייל ווען א צדיק גייט אוועק פון דער וועלט איז אזוי ווי איינער גייט ארויס פון איין שטוב צום צווייטן שטוב, און דער רבי האט געזאגט פאר זיין טאכטער: "פונקט אזוי ווי ווען איך גיי אריין אין א צווייטע שטוב, און דו וועסט שרייען טאטע, וועל איך דיר זיכער הערן, אזוי וועט זיין ווען איך וועל אוועק גיין פון דער וועלט, אז דו וועסט קומען צו מיין קבר, און דו וועסט שרייען טאטע, וועל איך דיך הערן און איך וועל דיר העלפן".


ר' נתן שרייבט ווייטער: "כַּדְּבָרִים הָאֵלֶּה נִשְׁמַע מִפִּיו הַקָּדוֹשׁ כַּמָּה פְּעָמִים, שֶׁרָמַז לְכָל אֶחָד וְאֶחָד כַּמָּה גְּדוֹלָה הַמַּעֲלָה שֶׁל מִי שֶׁיִּזְכֶּה לָבוֹא עַל קִבְרוֹ הַקָּדוֹשׁ וְהַנּוֹרָא, כִּי בְּוַדַּאי יִשְׁמַע דְּבָרָיו, וְיַעֲזֹר וְיוֹשִׁיעַ לוֹ בְּכָל מַה דְּאֶפְשָׁר", אז דער רבי האט זייער אסאך מאל געשמועסט מיט אונז, און אונז מרמז געווען אז ווען מען וועט קומען צו זיין ציון וועט ער הערן ווי מיר בעטן וכו', און ער וועט אונז העלפן מיט אלעס; דער רבי הערט אויך אן א קול, דער עיקר עס זאל זיין מיט אן אמת.


דערפאר, וואויל איז דיר אז דו ביסט זוכה צו קומען קיין אומאן אויף ראש השנה, דער אייבערשטער זאל דיר העלפן אז דו זאלסט אויס פועל'ן פאר דיר א שידוך, דער רבי זאגט (לקוטי מוהר"ן, חלק ב', סימן פט) אז דער צדיק איז דער שדכן; אויך האט דער רבי פארציילט (חיי מוהר"ן, סימן פד) אז ער האט זיך גע'חלומ'ט ווי ער פרעגט אויבן אין הימל וואס ער זאל טון פאר פרנסה, האט מען אים געענטפערט: "דיין פרנסה איז, אז דו וועסט זיין א שדכן"; דערפאר, ווען מען קומט קיין אומאן דארף מען זען אויס צו ניצן די צייט צו מתפלל זיין ביים ציון, פאר זיך, פאר די משפחה און פאר גאנץ כלל ישראל.


דער אייבערשטער זאל העלפן אז דו זאלסט מצליח זיין אין אלע דיינע וועגן.


א כתיבה וחתימה טובה און א גוט געבענטשט יאר.

#35 - ווען און וואו קען מען עסן פלייש?
כשרות

תוכן השאלה‎

שלום וברכה לכבוד הראש ישיבה שליט"א,


שוין אסאך יארן וואס איך פאר קיין מאנסי צו דעליווערן פאר מיין ארבעט, און ווען איך ווער הונגעריג קויף איך אין איין עפעס צו עסן אין גראסערי. אבער בערך צען יאר צוריק ווען עס האט פאסירט די שרעקליכע טראגעדיע אז א גראסערי אין מאנסי האט לא עלינו פארקויפט טריפה פלייש און איך בין געווען אין געשעפט יענע צייט. האט עס מיך זייער וויי געטון.


יענע וואך האט מוהרא"ש זצ"ל גערעדט פון דעם אז מען דארף זייער אכטונג געבן אויף כשרות ובפרט אויף שחיטה. זייט יענע שיעור בין איך מקפיד צו עסן נאר פון בעלז שחיטה, און איך האב נישט געגעסען פליישיג ביי קיינעם נישט, אפילו ביי מיינע עלטערן.


איך האב נישט געהאט דעם ראש ישיבה וואס זאל מיך זאגן אז וואס איך טו איז נישט גערעכט, איך האב עס געטון לשם שמים אן שכל. יעצט הער איך אויס אייערע שיעורים און איך קען מיך נישט א עצה געבן צו וויסן וואס צו טון.


אפשר קען דער ראש ישיבה געבן אן הדרכה וואס איז שוה לכל נפש. זאל מען עסן ביי יעדע משפחה? ביי יעדע שמחה וואס איך גיי? אדער נאר ביי עלטערן? אויך וויל איך וויסן צי דארף מען פרעגן פאר מ'עסט פון וועלכע שחיטה עס קומט?


אסאך מאל, ווי למשל יו"ט, קען אנקומען אפילו ביי עלטערן אזעלכע פלייש וואס נישט די מאמע האט געקאכט נאר עס קען קומען פין א צוגעקומענע משפחה וואס איז נישט מקפיד, נאר קויפט די ביליגסטע אין געשעפט.


יישר כח פאר אייער ענטפער.


עזרא

תשובה מאת הראש ישיבה שליט"א:‎

בעזרת ה' יתברך


יום ב' פרשת כי תצא, ו' אלול, שנת תשע"ז לפרט קטן


 


לכבוד עזרא נרו יאיר


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


אשריך ואשרי חלקך אז דו האסט זיך געמאכט א גדר אז דו עסט נישט קיין פלייש סתם פון געשעפט וכו', דו עסט נאר פלייש פון א ערליכע קהלה; מען דארף זייער אכטונג געבן וועלכע הכשר מען עסט, בפרט ווען עס קומט צו פלייש, וואס דארט דארף מען זייער אכטונג געבן. דער רבי זאגט (ליקוטי מוהר"ן, חלק א', סימן לז): "גַּם עִקַּר חֶסְרוֹן הַפַּרְנָסָה שֶׁנִּתְמַעֵט בַּדּוֹרוֹת הַלָּלוּ, אֵין זֶה אֶלָּא עַל יְדֵי הַשּׁוֹחֲטִים שֶׁאֵינָם מְהֻגָּנִים", דאס וואס עס איז נישט דא קיין פרנסה אין אונזערע דורות, דאס קומט דורך נישט ערליכע שוחטים.


איך געדענק ווען עס איז געווען די שרעקליכע מעשה אין מאנסי, אז א איד האט פארקויפט טריפה'נע פלייש מיט א הכשר רחמנא לצלן, בין איך געגאנגען פרעגן מוהרא"ש זכרונו לברכה וואס איך זאל טון, וואסערע שחיטה איך זאל עסן, האט מיר מוהרא"ש געזאגט אז איך זאל קויפן פלייש נאר פון סאטמאר, און אזוי פיר איך זיך.


איינער פרעגט מוהרא"ש אין שאלות ותשובות ברסלב (מכתב שנא), וואסערע פלייש זאל ער קויפן דא אין אמעריקא, און מוהרא"ש ענטפערט אים: "פה בארצות הברית ההכשר הכי טוב בבשר, זה מקהילת סאטמאר וכו'", און מוהרא"ש ענדיגט צו דעם בריוו: "ותהלה לאל כאן בארצות הברית יש הכשרים מאד מאד טובים, של רבנים יראי השם".


דיין מנהג אז דו עסט נאר פלייש פון א ערליכע קהלה איז זייער גוט, אבער דאס וואס דו שרייבסט מיר אז דו עסט נישט קיין פלייש ביי דיינע עלטערן, דאס איז נישט גערעכט; נאך אביסל וועסטו חתונה מאכן דיינע קינדער, און ווען זיי וועלן קומען צו דיר אויף שבת וכדומה, וועט דיר באדערן אז זיי וועלן נישט וועלן עסן ביי דיר וכו'.


מען רעדט נישט פון איינער וואס זיינע עלטערן היטן נישט קיין תורה ומצוות, דאס איז עפעס אנדערש (אויך ביי אזא פאל דארף מען זייער אכטונג געבן ווי אזוי מען זאגט עס פאר די עלטערן, ואין כאן המקום להאריך), אבער אז דו האסט ערליכע עלטערן, דארפסטו זייער אכטונג געבן זיי צו מכבד זיין; דו קענסט זיך נישט פארשטעלן ווי גרויס די מצווה פון כיבוד אב ואם איז. חכמינו זכרונם לברכה זאגן (קידושין ל:): "שְׁשָׁה שֻׁתָּפִין הֵן בְּאָדָם, הַקָדוֹשׁ בָּרוּ הוּא, וְאָבִיו וְאִמּוֹ, בִּזְמַן שֶׁאָדָם מְכַבֵּד אֶת אָבִיו וְאֶת אִמּוֹ, אֹמֵר הַקָדוֹשׁ בָּרוּ הוּא, מַעֲלֶה אֲנִי עֲלֵיהֶם כְּאִילוּ דַרְתִּי בֵּינֵיהֶם וְכִבְּדוּנִי", ווען א מענטש איז מכבד טאטע מאמע, זאגט דער אייבערשטער: "איך רעכן עס כאילו ער איז מיך מכבד".


דערפאר ווען דו קומסט צו דיינע עלטערן זאלסטו נישט זיין אפגעטיילט, נאר זאלסט זיין א חלק פון די משפחה; דאס איז דער גרעסטער חינוך פאר דיינע קינדער - ווען זיי זעען ווי זייער טאטע האט זיינע חומרות און מנהגים, אבער ווען מען גייט צום זיידן ווערט אלעס אוועק געלייגט, און מען איז מכבד טאטע מאמע. אז דו וועסט זיך אזוי פירן וועלן דיינע קינדער דיך אויך מכבד זיין, און דו וועסט האבן נחת פון זיי.


דער אייבערשטער זאל העלפן אז דו זאלסט מצליח זיין אין אלע דיינע וועגן.


א כתיבה וחתימה טובה און א גוט געבענטשט יאר.

#34 - פארוואס רעדט איר נישט אויך פון אלע אנדערע עצות פון רבי'ן?
חסידות ברסלב

תוכן השאלה‎

שלום וברכה,


איך הער אויס אייערע ווארעמע שיעורים, עס איז ממש "דברים היוצאים מן הלב נכנסין אל הלב", איר האט א מורא'דיגער אידישער חן אין אייערע ווערטער, ווער עס הערט עס אויס - אויך מיינע חברים נישט קיין ברסלבער חסידים - האט א משיכה צו די שיעורים און ווילן הערן נאך און נאך.


וויל איך זיך קודם זייער באדאנקען פאר אייך, און איך וויל אויך מקדים זיין אז איך פרעג נישט ע"מ להקניט אדער עפעס, אייערע שיעורים האבן מיר גוט אויסגעשאקלט מיינע יסודות אין ברסלב וואס איך בין אויפגעוואקסן אין דעם, און איך בין ממש פון פריש געווארן מקורב צום רבי'ן און איך וויל  באמת ובתמימות פארשטיין די פאלגענדע נקודות.


דער הייליגער רבי האט אזויפיל תורות און נקודות וואס איר רעדט נישט ארום פון דעם אין אייערע טייערע דרשות. ווי למשל חצות, אזמרה (-רפ"ב), ניגונים/מנגנים כשרים, רצוא ושוב, לעבן נאר מיט די הווה און נישט איבערטראכטן וואס ס'איז געווען וכו' וכו'. איך בין זיכער אז דער ראש ישיבה ווייסט בעסער פון מיר...


פארוואס רעדט איר נישט ארום וועגן דעם? איר רעדט אסאך פון התבודדות און דרך הלימוד, וואס איז מיט נאך זאכן? דער רבי איז דאך אן אוצר פון יראת שמים וואס אלעס ליגט ביי אים.


נאך א נקודה, דער רבי זאגט "ממני ועד משיח לא יהיה חדשות", פון מיר ביז משיח וועט זיך נישט זיין קיין נייעס, איז דאך קלאר פון דעם וואס ר' נתן זאגט אז דער רבי האט געמיינט אז נאך אים וועט נישט זיין נאך א צדיק ביז משיח.


ר' אברהם ב"ר נחמן האט געזאגט: "עס איז דא איין רבי, און איין תלמיד (ר' נתן) עד ביאת משיח, פון דעמאלט וועט זיין נאר אין א וועג פון "תלמידים יעשו תלמידים", לאור די יסוד אין ברסלב ווייס איך נישט אין וועלכע נקודה אוועק צושטעלן מוהרא"ש? דער צדיק איז דער רבי, דער תלמיד איז ר' נתן, איז וואס איז מוהרא"ש?


המודה בכל לב, אויף פיל הרהורי תשובה און התחלה מחדש ובהתהלהבות בעבודת השם בזכות אייערע שיעורים.


נחמן


ירושלים תובב"א

תשובה מאת הראש ישיבה שליט"א:‎

  בעזהשי"ת


ערב שבת קודש פרשת שופטים, ג' אלול, שנת תשע"ז לפ"ק


 


לכבוד נחמן נרו יאיר


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


איך האב זייער הנאה אז דו ביסט זיך מחזק מיט דעם הייליגן רבינ'ס עצות וואס די עצות וועט משיח אריין ברענגען אין דער וועלט.


דער רבי האט געזאגט (חיי מוהר"ן, סימן רסו): "צווישן מיר און משיח איז נישט דא קיין חילוק, און אלע גוטס וואס משיח וועט אריינברענגען אין דער וועלט, קען איך אויך טון, נאר איין חילוק איז דא, אז משיח וועט מען פאלגן און ביי מיר איז נאך דא א בחירה".


דו פרעגסט מיר פארוואס מען רעדט אין ישיבה נאר פון תורה ותפילה, דער רבי האט דאך נאך אסאך גוטע עצות, פארוואס רעדט מען נישט פון אלע זאכן; קוק וואס דער רבי זאגט (שיחות הר"ן, סימן רפז): "מען דארף גארנישט טון, נאר 'דאווענען לערנען און דאווענען'"; דאס איז דער וועג ווי אזוי מען זאל זיך צוריקקערן צום אייבערשטן. עס איז נישט דא קיין איין תורה אין ליקוטי מוהר"ן וואס דער רבי זאל נישט רעדן פון תורה ותפילה, ווייל ווען א מענטש לערנט יעדן טאג תורה, און ער איז זיך מתבודד, וועט ער זוכה זיין צו ווערן אן ערליכער איד.


ר' אברהם בן רבי נחמן פלעגט זאגן: "דער עיקר דארף מען מחזק זיין א מענטש אז ער זאל מאכן התבודדות, ער זאל רעדן צום אייבערשטן און יעדע זאך פארציילן פארן אייבערשטן, און איינמאל דער מענטש רעדט צום אייבערשטן וועט ער שוין אליינס זוכה זיין צו אלע גוטע זאכן"; דערפאר דארף מען דער עיקר מחזק זיין א מענטש אז ער זאל רעדן צום אייבערשטן און לערנען תורה, און איינמאל ער איז דבוק אינעם אייבערשטן און ער לערנט תורה, וועט ער שוין אליינס זען אלע עצות ווי אזוי ער זאל זיך פירן, און ער וועט צו קומען צו אלע זיינע מדריגות.


בפרט ווען מען ווערט מקורב צום הייליגן רבי'ן דארף מען וויסן אז מען קען נישט זיין מקורב צום רבי'ן נאר אז מען לערנט דעם רבינ'ס ספרים - ליקוטי מוהר"ן, שיחות הר"ן, חיי מוהר"ן, ספורי מעשיות און ספר המידות. חכמינו זכרונם לברכה זאגן (אבות ב, ה): "וְא עַם הָאָרֶץ חָסִיד"; ממילא, אויב מען לערנט נישט דעם רבינ'ס ספרים און מען איז נישט מקיים זיינע הייליגע עצות האט מען נישט קיין שום שייכות מיטן רבי'ן.


רבי נחמן טולטשינער זכר צדיק לברכה האט אמאל געכאפט א היטש (טרעמפ) מיט איינעם יוסל פאראנטשיק; אזוי שמועסנדיג זאגט ער פאר רבי נחמן טולטשינער: "איך האב געקענט דעם רבי'ן", און ר' נחמן טולטשינער האט אים מקנא געווען, נאכדעם איז ער געקומען צו ר' נתן און ער האט אים געזאגט אז ער האט געטראפן א איד יוסל פאראנטשיק וואס ער האט געקענט דעם רבי'ן, זאגט אים ר' נתן: "יוסל פאראנטשיק האט נישט 'געקענט' דעם רבי'ן, ער האט 'געזען' דעם רבי'ן, דו 'קענסט' דעם רבי'ן, ווייל דו לערנסט די ספרים פון רבי'ן", אזוי ווי דער רבי זאגט (ליקוטי מוהר"ן חלק א', סימן קצב): "פָּנָיו שִׂכְלוֹ וְנִשְׁמָתוֹ נִמְצָאִים בְּתוֹ סִפְרוֹ", די פנים, שכל און נשמה פונעם צדיק געפונט זיך אין זיינע ספרים; קומט אויס אז איינער וואס לערנט די ספרים פונעם הייליגן רבי'ן, - דער קען דעם רבי'ן, און ער איז א ברסלב'ער חסיד. אבער אז מען לערנט נישט די ספרים האט מען נישט קיין שייכות מיטן רבי'ן.


ווען איך האב פארציילט פאר מוהרא"ש אז מיר האבן געקויפט א בענקל וואס זעט אויס פונקט ווי דעם רבינ'ס בענקל וואס געפונט זיך אין שול אין מאה שערים און מיר נוצן דאס פאר א כסא של אליהו הנביא, האט מוהרא"ש מיר געזאגט אז איך זאל זאגן פאר יעדן איינעם אז דאס איז די עכטע בענקל פון רבי'ן, און דאס וואס געפונט זיך אין שול אין מאה שערים איז די נאכגעמאכטע; ווייל אז מען לערנט נישט דעם רבינ'ס ספרים, און מען האט נישט קיין שיעורים בכל התורה כולה אזוי ווי דער רבי האט געוואלט, מען איז נאר פארנומען צו רעדן א גאנצן טאג פונעם "רבינ'ס זאך" - וואס איז יא "דעם רבינ'ס זאך", און "דאס איז נישט דעם רבינ'ס זאך", קענסטו האבן דעם בענקל, אבער דער רבי איז נישט דארט.


דער רבי האט געזאגט פאר ר' נתן: "ווען דו שרייבסט חידושי תורה און דו קומסט אן צו שרייבן פון 'אמונה' אדער 'צדיק' זאלסטו אויסשפרייטן דעם פענע"; דאס הייסט, דו זאלסט שרייבן אסאך איבער דעם נושא, ווייל חכמינו זכרונם לברכה זאגן (נדרים מא.): "דְדָּא בֵּיהּ כּוּלָא בֵּיהּ, דְּלֹא דָא בֵּיהּ מַּה בֵּיהּ, דַּעַת קָנִיתָ מַה חָסַרְתָּ דַּעַת חָסַרְתָּ מַה קָנִיתָ", אויב האט מען אמונה האט מען שוין אלעס, און אז מען האט נישט קיין אמונה האט מען גארנישט.


דערפאר דארף מען אסאך רעדן פון התבודדות און פון לימוד התורה, ווייל דאס איז דער שליסל ווי אזוי מען קומט אן צו אמונה, אזוי ווי דער רבי זאגט (ליקוטי מוהר"ן, חלק ב', סימן מד): "הָאֱמוּנָה תּוֹלָה בְּפֶה שֶׁל אָדָם", אזוי ווי עס שטייט אין פסוק (תהלים פט, ב): "אוֹדִיעַ אֱמוּנָתְך בְּפִי, הַיְנוּ עַל יְדֵי שֶׁמְּדַבְּרִין הָאֱמוּנָה בַּפֶּה, זֶהוּ בְּעַצְמוֹ אֱמוּנָה, וְגַם עַל יְדֵי זֶה בָּאִים לֶאֱמוּנָה", און ווי מער א מענטש געוואוינט זיך צו צו רעדן פונעם אייבערשטן, און צום אייבערשטן - ווערט ער איינס מיטן אייבערשטן, און דער אייבערשטער איז אים מוחל אויף אלע זיינע עבירות, אזוי ווי דער רבי זאגט (ספר המדות, אות אמונה, סימן לג): "עַל-יְדֵי אֱמוּנָה, הַקָּדוֹשׁ-בָּרוּךְ הוּא יִסְלַח לְךָ עַל כָּל עֲווֹנוֹתֶיךָ", ווען א מענטש האט אמונה און ער גלייבט אינעם אייבערשטן, איז אים דער אייבערשטער מוחל אויף אלע זיינע עבירות.


דער רבי האט געזאגט (שיחות הר"ן, סימן לג): "ביי די וועלט איז אמונה א קלייניקייט, אבער ביי מיר איז דער עיקר אמונה"; און ווען דער רבי האט זיך אריין געצויגן קיין אומאן, האט דער רבי געהאלטן אין איין רעדן נאר פון אמונה; ווייל ווען א מענטש האט אמונה, ער ווייסט אז אלעס איז דער אייבערשטער, און קיין שום זאך פירט זיך נישט אליין, נאר דער אייבירשטער איז מְמַלֵּא כָּל עַלְמִין וְסוֹבֵב כָּל עַלְמִין, אֵין שׁוּם מְצִיאוּת מִבַּלְעָדֶי יִתְבָּרַ כְּלָל, איז אים אלעס פיין און אלעס גוט.


דאס וואס דו פרעגסט אז דער רבי האט געזאגט: "מִמֶּנִּי עַד מָשִׁיחַ, כְּבָר לֹא יִּהְיֶה חֲדָשׁוֹת", און דאס מיינט אז עס וועט מער נישט זיין נאכן רבי'ן קיין צדיקים; חס ושלום נאך צו זאגן אזא ווארט בשם ר' נתן, דאס איז ממש כפירות, ווייל חכמינו זכרונם לברכה זאגן (יומא לח.): "אָמַר רֶבִּי חִיָיא בַּר אַבָּא אָמַר רֶבִּי יוֹחָנָן: אֵין צַדִּיק נִפְטָר מִן הָעוֹלָם עַד שֶׁנִּבְרָא צַדִּיק כְּמוֹתוֹ", נאך זאגן חז"ל (שם): "וְאָמַר רֶבִּי חִיָיא בַּר אַבָּא אָמַר רַבִּי יוֹחָנָן: רָאָה הַקָדוֹשׁ בָּרוּ הוּא שֶׁצַּדִּיקִים מוּעָטִין - עָמַד וְשָׁתְלָן בְּכָל דוֹר וָדוֹר". איז ווי קען מען זאגן אז עס איז נישט דא קיין צדיקים אין יעדן דור? ווען חז"ל זאגן (חגיגה יב:) אז די וועלט שטייט נאר אויף צדיקים,  און נאך זאגן זיי (סנהדרין צז:) אז אין יעדע דור זענען דא ל"ו צדיקים וואס זענען דבוק אינעם אייבערשטן, און זיי זענען זיך מוסר נפש פאר אידישע קינדער.


אנשטאט צו רעדן אין ברסלב פון די עצות וואס דער רבי געבט אונז, פון רעדן צום אייבערשטן און פונעם סדר דרך הלימוד, שטייט מען און מען רעדט נאר אז מען דארף אכטונג געבן פון מפורסמים של שקר; ליצי ליצנות, א בושה און א חרפה אז מען מאכט אוועק אלע ערליכע אידן, און דאס איז גורם אז מענטשן זענען ברוגז אויף ברסלב וכו'.


מיר האט געצויגן צו ברסלב פון ווען איך בין געווען א קינד, איך פלעג אייביג מקנא זיין די ברסלב'ער אידן, איך האב געוואוסט אז זיי זענען די באהאלטענע צדיקים אין אונזער דור, אבער עס פלעגט מיר שטערן געוויסע זאכן וואס דאס האט מיר מרחק געווען אלע יארן פון ברסלב, ביז איך האב זוכה געווען צו טרעפן מוהרא"ש זכרונו לברכה, און איך האב געזען אז אלע זאכן וואס האט מיר געשטערט איז נישט געווען אין היכל הקודש.


איינע פון די זאכן וואס האט מיר זייער געשטערט איז געווען, אז נאך זייענדיג א בחור ווען האב איך געטראפן ברסלב'ער אידן, פלעג איך זייער הנאה האבן צו שמועסן מיט זיי פון תכלית און פון התבודדות, און יעדעס מאל ווען איך האב געהערט פון זיי גוטע התחזקות פון רבי'ן, פלעג איך זאגן אז איך האב געזען די זעלבע התחזקות פון הייליגן רבי אלימלך פון ליזענסק זכותו יגן עלינו, און פון הייליגן צאנזער רב זכותו יגן עלינו, און יעדעס מאל פלעגט מען דאס אוועקמאכן מיט א ביטול, כאילו עס איז גארנישט דא אויסערן רבי'ן, און דאס פלעגט מיר זייער באדערן - פארוואס זיי מאכן אוועק אלע פריערדיגע צדיקים, און דאס איז געווען איינע פון מיינע עיקר מניעות נישט צו ווערן מקורב צום רבי'ן.


ביז דער אייבערשטער האט אויף מיר רחמנות געהאט, און איך בין אנגעקומען אין היכל הקודש, און געהערט ווי מוהרא"ש זכרונו לברכה זאגט נאך ביי יעדע שיעור פון אלע צדיקים, האב איך זיך געפרייט אז איך האב געטראפן א פלאץ פון אמת, א פלאץ וואו מען איז מכבד ערליכע אידן, און א פלאץ וואו מען איז צוגעקלעבט צו יעדע צדיק.


ר' נתן האט אמאל געזאגט: "איך פיר א שענערע טיש פון רבי'ן", און ווען דעם רבינ'ס טאכטער אדל האט דאס געהערט, האט זי געפרעגט ר' נתן צי ער האט טאקע אזוי געזאגט, האט ר' נתן געזאגט: "יא, מיין טיש איז שענער פון רבינ'ס, טיש אבער אלעס איז בזכות דעם רבי'ן"; דערפאר, אז דו שרייבסט כאילו עס איז נייע זאכן, און דער רבי האט דאך געזאגט: "מִמֶּנִּי עַד מָשִׁיחַ, כְּבָר לֹא יִּהְיֶה חֲדָשׁוֹת", וויל איך דיר זאגן, אז אלעס וואס מוהרא"ש האט גערעדט און געשריבן, איז אלעס פון רבי'ן, און עס איז גארנישט קיין נייע זאכן.


דער אייבערשטער זאל העלפן אז דו זאלסט מצליח זיין אין אלע דיינע וועגן.

#33 - מיטנעמען א קליין קינד אין בית הכסא
חינוך הילדים

תוכן השאלה‎

לכבוד דער ראש ישיבה שליט"א,


קודם וויל איך דאנקען דעם ראש ישיבה פאר די שיינע שיעורים וואס געבן מיר חיזוק אנצוגיין יעדן טאג!


איך האב געוואלט פרעגן, מיין קליינער זון איז איבער צוויי יאר אלט; ביז וועלכע עלטער מעג מען אים מיטנעמען אין בית הכסא, ווייל אויב לאז איך אים אינדרויסן טוט ער סכנה'דיגע זאכן.


יישר כח


 


יענקי

תשובה מאת הראש ישיבה שליט"א:‎

בעזהשי"ת


ערב שבת קודש פרשת שופטים, ג' אלול, שנת תשע"ז לפ"ק


לכבוד יענקי נרו יאיר


איך האב זייער הנאה אז דו ביסט זיך מחזק מיט די עצות פון הייליגן רבי'ן.


דער רבי זאגט (שיחות הר"ן, סימן נט): "מְסֻגָּל יוֹתֵר לַבָּנִים לִהְיוֹת רָחוֹק מֵהֶם, לִבְלִי לִהְיוֹת דָּבוּק בָּהֶם - לְשַׁעֲשֵׁעַ בָּהֶם בְּכָל פַּעַם, רַק לִבְלִי לְהִסְתַּכֵּל עֲלֵיהֶם כְּלָל", עס איז געזונטער פאר קינדער אז מען איז נישט צוגעקלעבט צו זיי צו שטארק, מען לאזט זיי אליין אויפוואקסן. נאך האט דער רבי געזאגט: "א קינד קישט מען נישט, און א קינד שלאגט מען נישט"; ווייל ווי מער מען איז צוגעקלעבט צום קינד און מען צערטלט אים, שלאגט מען אים ווען ער קינד איז לעבעדיג און שפרינגעדיג.


דערפאר איז בעסער אז דו לאזט אים אינדרויסן; לאז אים אויפוואקסן, לאז אים ארום טאנצן, וועט ער אויסוואקסן געזונט און שטארק.


בעיקר דארף מען אסאך בעטן דעם אייבערשטן אז מען זאל זוכה זיין צו גוטע קינדער; קינדער וואס לעבן מיטן אייבערשטן.


 וויסן זאלסטו אז גוטע קינדער קומט נישט פון זיך אליין, גוטע קינדער באקומט מען לויט וויפיל מען בעט און מען וויינט צום אייבערשטן; אפילו דיינע קינדער זענען נאך גאר קליין, זאלסטו בעטן דעם באשעפער אז זיי זאלן זיין וואויל אין ערליך, ווייל עס איז זייער שרעקעדיג היינטיגע צייטן, ווי מען זעט נעבעך אז קינדער פון די שענסטע שטובער גייען ארויס לתרבות רעה רחמנא לצלן, און די איינציגסטע עצה אויף דעם, איז צו בעטן און וויינען צום אייבערשטן אז ער זאל רחמנות האבן אויף אידישע קינדער.


אויך זאלסטו וויסן אז חינוך הייבט זיך אן ביי זיך אליין; קינדער וואס זעען ווי דער טאטע גייט און שול יעדן טאג דריי מאל א טאג, וועלן זיי אויך גיין אין שול דאווענען. קינדער וואס זעען ווי זייער טאטע מאמע רעדן שיין איינער צום צווייטן, מען איז זיך מכבד איינער דעם צווייטן, וועלן זיי זיך אויך אזוי פירן, און פארקערט אויך, אויב דער טאטע דאווענט נישט און לערענט נישט, ער איז נאר פארנומען אוועק צו מאכן יעדן ערליכער איד וכו' וכו', וועלן די קינדער נישט זיין צופיל בעסער פון אים.


זע אכטונג צו געבן נישט צו לייגן א פחד אין שטוב; עס זענען דא אינגעלייט וואס מיינען אז זיי דארפן מחנך זיין זייער ווייב, זיי געבן ארויס באפעלן: "טו אזוי", "איך הייס דיר טון אזוי", "איך ווארן דיר"; וויי פאר אזעלכע אינגעלייט וואס זיי שאפן אין שטוב מיט אן אימה יתירה, ווייל זייער סוף וועט זיין זייער ביטער; חכמינו זכרונם לברכה זאגן (גיטין ו:): "אָמַר רַב חִסְדָּא, לְעוֹלָם אַל יַטִּיל אָדָם אֵימָה יְתֵירָה בְּתוֹ בֵּיתוֹ", א מענטש זאל קיינמאל נישט ווארפן א שרעק אויף זיין ווייב, "שֶׁהֲרֵי פִּילֶגֶשׁ בַּגִּבְעָה הֵטִיל עָלֶיהָ בַּעֲלָהּ אֵימָה יְתֵירָה, וְהִפִּילָה כַּמָּה רְבָבוֹת מִיִּשְׂרָאֵל". ווייל די מעשה פון פילגש בגבעה, ווי צענדליגער טויזענטער אידן זענען גע'הרג'עט געווארן, האט זיך אנגעפאנגען פון א מענטש וואס האט געווארפן א פחד אויף זיין ווייב, אָמַר רַב יְהוּדָה אָמַר רַב, כָּל הַמֵּטִיל אֵימָה יְתֵירָה בְּתוֹ בֵּיתוֹ, סוֹף הוּא בָּא לִידֵי שָׁשׁ עֲבֵירוֹת, גִלוּי עֲרָיוֹת, שְׁפִיכוּת דָּמִים, וְחִלּוּל שַׁבָּת", רב זאגט אז ווער עס ווארפט א פחד אויף זיין ווייב, וועט נאכדעם צוקומען צו די דריי הארבע עבירות פון גילוי עריות, שפיכות דמים און חילול שבת.


איך בעט דיר, זיי א סבלן און א וותרן אין שטוב, וועסטו האבן א הערליכע לעבן.


דער אייבערשטער זאל העלפן אז דו זאלסט מצליח זיין אין אלע דיינע וועגן.

#32 - גיין צו א טערעפיסט; א קינד וואס מאכט מחלוקת
חינוך הילדים, רפואה

תוכן השאלה‎

לכבוד הרה"ג ר' יואל ראטה שליט"א,


איך הער אויס די חיזוק יומי פון אייך און דאס איז מיר זייער מחיה. לעצטנס האב איך אבער געהערט איין חיזוק יומי וואס איר רעדט קעגן טערעפיסטן וכדו'. איר זאגט אז ווען מען האט א פראבלעם, א פחד, א פאביע, זאל מען נישט גיין צו פסיכילאגן און טערעפיסטן וכדומה, מען זאל נאר לויפן צום אייבערשטן, וואס ער בעט נישט קיין געלט פאר דעם.


מיין פראגע איז וואס איז ווען עס קומט צו א פיזישע קרענק, ווען איינער האט זיך צעשניטן די האנט, צעבראכן די פיס, אדער האט מען אים דיאגניזירט מיט די ביטערע מחלה רחמנא ליצלן, זאל ער דעמאלט אויך נישט גיין צו א דאקטער זיך היילן? זאל מען אים אויך זאגן אז ער זאל נאר לויפן צום אייבערשטן? מען דארף דאך טון עפעס השתדלות. איז דאך לכאורה אויך די זעלבע זאך ביי גייסטישע קרענק, פארוואס זאל מען נישט טון השתדלות און גיין צו א טערעפיסט?


אויך וויל איך פרעגן אויף דעם וואס איך האב געהערט ווי איר זאגט ביי א דרשה אז מען זאל אנזאגן די קינדער אז אויב איז דא א קינד וואס זאגט אז דער אדער יענער קען נישט מיטשפילן מיט א שפיל, זאל מען נישט מיטשפילן מיט אזא שפיל. וויל איך וויסן אזוי ווי אין מיין שכינות איז דא איין קינד וואס איז אלעמאל פארנומען אז דער אדער יענער קען נישט מיטשפילן, אויב זאל איך לאזן מיין קינד שפילן מיט אזא קינד וואס מאכט אזויפיל מחלוקת און קריגערייען.


א גרויסן יישר כח פאר'ן נעמען די צייט צו ענטפערן די שאלות.


 יואל

תשובה מאת הראש ישיבה שליט"א:‎

  בעזהשי"ת


יום ה' פרשת שופטים, ב' אלול, שנת תשע"ז לפ"ק


 


לכבוד יואל נרו יאיר


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


דער רבי זאגט (ליקוטי מוהר"ן, חלק ב', סימן ה): "הָעִקָּר הוּא הָאֱמוּנָה, וְצָרִי כָּל אֶחָד לְחַפֵּשׂ אֶת עַצְמוֹ, וּלְחַזֵּק אֶת עַצְמוֹ בֶּאֱמוּנָה", דער עיקר אויף וואס א מענטש דארף ארבעטן צו צוקומען - איז צו אמונה, "כִּי יֵשׁ סוֹבְלֵי חֳלָאִים, שֶׁיֵּשׁ לָהֶם מַכּוֹת מֻפְלָאוֹת, וְהֵם סוֹבְלִים הֶחֳלָאִים רַק בִּשְׁבִיל נְפִילַת הָאֱמוּנָה", ווייל עס זענען דא זייער אסאך מענטשן וואס האבן אינטערעסאנטע מחלות, און זיי ליידן דאס נאר ווייל זיי האבן נישט קיין אמונה; דאס גייט ארויף אויף יסורי הנפש וואס מענטשן ליידן זיך נעבעך צאם, און דער רבי זאגט ווייטער: "כִּי עַל יְדֵי נְפִילַת הָאֱמוּנָה, בָּאִים מַכּוֹת מֻפְלָאוֹת שֶׁאֵין מוֹעִיל לָהֶם - לֹא רְפוּאוֹת, וְלֹא תְּפִלָּה, וְלא זְכוּת אָבוֹת", ווען א מענטש האט נישט קיין אמונה און ער ליידט נעבעך פון די מחלות וואס קומט פון חסרון אמונה, דעמאלט העלפט נישט קיין רפואות, און עס העלפט נישט קיין תפילה, און אויך נישט זכות אבות.


דאס גייט ארויף אויף די יסורים וואס מענטשן מאכן נעבעך מיט פון אלע סארט יסורי הנפש; עס פייניגט זיי פון אינעווייניג - יעדער מיט זיינע שלעכטע מחשבות, און די איינציגסטער רפואה אויף דעם איז אמונה.


ווייל ווען א מענטש האט למשל קאפ וויי, נעמט נעמט ער טיילענאל וכו', אזוי אויך ווען א מענטש האט אן אנדערע מחלה השם ישמרינו, גייט מען צום דאקטער און מען נעמט מעדעצין. אזוי אויך א מענטש וואס האט אינערליכע יסורים, ער האט דמיונות וכו', דארף מען נעמען מעדעצין פאר זיינע יסורי הנפש, אבער וויסן זאלסטו אז די רפואות היילט נישט אויס דעם מענטש, דאס טוט נאר בארואיגן דעם מענטש וכו', און די איינציגסטע רפואה פאר די שלעכטע מחשבות, און פאר דעפרעסיע וכו', איז אמונה. און ווי מער א מענטש חזר'ט זיך איין די אמונה - ער חזר'ט איין ביי זיך: 'קיינער קען מיר גארנישט טון, נאר דער אייבערשטער, און ער היט מיר פון אלע צרות, און פון שלעכטע מענטשן', ווערט ער מער און מער רואיג און צופרידן.


דאס וואס איך רעד ביי די שיעורים אנקעגן טערעפי וכו', מיין איך נישט אז מען זאל נישט קיין צו קיין דאקטורים, נאר איך רעד פון דעם וואס מענטשן שמאכטן נעבעך אפ ביי טערעפיסטן וואס זיי קענען זיך אליינס נישט העלפן, די טערעפיסטן האלטן די מענטשן ביי זיך א גאנץ לעבן, און מען מאלט וואסער א גאנץ לעבן וכו' וכו'; אנשטאט צו רעדן צו א בשר ודם וואס קען דיר נישט העלפן, ער קען דיר נאר אויסהערן, און דיר הייסן נאכאמאל צוריק צו קומען, וואס אזוי האט ער פרנסה, אנשטאט דעם גיי צום אייבערשטן, און רעדט זיך אויס פאר אים, און בעט אים ער זאל דיר העלפן אז דו זאלסט זוכה זיין צו זיין פרייליך, און פון קיינעם נישט מורא האבן.


וויסן זאלסטו אז ווי מער א מענטש נעמט אריין אין זיך די אמונה פשוטה - ער חזר'ט זיך איין: 'קיינער קען מיר גארנישט טון, אלעס איז דער אייבערשטער', אלץ מער ווערט מען פרייליך און מען ווערט רואיג.


זייער אסאך מענטשן ליידן פון פחדים און דמיונות, וואס מען רודפ'ט זיך אליין; דער רבי זאגט (חיי מוהר"ן, סימן תקנ): א מענטש קען זיך זיצן ביי זיך אין שטוב, און טראכט אויס א מעשה מיט א צווייטן וואס איז קיינמאל נישט געשען; ער רודפ'ט זיך אליין.


עס איז געווען א מענטש וואס האט געדארפט האבן א האק, ער האט געוואלט אויפאקערן ביי זיך די ערד; טראכט ער צו זיך: 'ווי קען איך שאפן אן האק?' און ער כאפט זיך אז זיין שכן האט א נייע האק, ער וועט אים בעטן צו ער קען אים עס בארגן. אזוי טראכטנדיג הייבט ער אן אויס צו טראכטן אז דער שכן וועט אים דאך עס זיכער נישט וועלן בארגן, אזוי איז ער אריין אין נאך דמיונות, ער הייבט אן צו קאכן און זיך אויפעסן: 'פארוואס איז ער אזא שלעכטער, וואס גייט אים אן מיר צו בארגן זיין האק?!' ביז ער איז געווארן אזוי בכעס, אז ער איז אריינגעלאפן צום שכן, און ער הייבט אן צו שרייען אויף אים: "האלט דיר דיין האק, מוחל טובות, האק דיר אפ דיין קאפ מיט דיין האק!" דער שכן קוקט אויף אים, און פרעגט אים: "ר' איד, וואס שרייט איר אזוי, וואס האט פאסירט, מיט וואס קען איך אייך העלפן?" דער שכן קומט דאך פון זיינע דמיונות וכו', שרייט ער צוריק: "מאך דיר נישט אזוי בא'טעמ'ט, 'מיט וואס קענסטו מיר העלפן' פרעגסטו? איך בעט דיר א גאנצע נאכט דיין האק, וואס ביסטו אזא שלעכטער, וואס גייט דיר אן מיר עס צו בארגן?!"


דאס איז א מעשה וואס פאסירט טאג טעגליך ביי מענטשן; מען זיצט אין שטוב און מען טראכט זיך אויס א מעשה וואס איז בלויז א דמיון. דער רבי זאגט (ליקוטי מוהר"ן, חלק א', סימן כה) אז דער יצר הרע האט זיבן נעמען, אזוי ווי חכמינו זכרונם לברכה זאגן (סוכה נב.), אבער היינט - זאגט דער רבי – דארף מען אים געבן א נייעם נאמען: "כח המדמה", ווייל ער מאכט א מענטש זאל טראכטן שלעכטס, ער ברענגט אריין אין א מענטש שלעכטע מחשבות כאילו דער אייבערשטער איז ברוגז אויף אים, און ער דארף אים נישט; נאכדעם, אז מען האט נישט קיין אמונה, הייבט מען אן צו ווערן א נצרך לבריות, מען הייבט אן טראכטן קיינער דארף מיר נישט וכו', און אלעס קומט פון דמיונות.


דערפאר, אז א מענטש חזר'ט זיך איין די אמונה, ער זינגט זיך שטענדיג אונטער 'אלעס איז דער אייבערשטער', 'קיינער קען מיר גארנישט טון', 'קיינער קען מיר נישט שלעכטס טון, און אויך נישט גוטס טון', אזא מענטש איז אלעמאל פרייליך.


דער רבי זאגט (ספר המדות, אות בנים, סימן סד): "צָרִיךְ לְלַמֵּד אֶת הַתִּינוֹק דֶּרֶךְ אֶרֶץ מִנְּעוּרָיו", מען דארף אויסלערנען די קינדער זיי זאלן האבן דרך ארץ און גוטע מידות פון ווען זיי זענען נאך יונג; מען דארף אויסלערנען פאר קינדער זיי זאלן אכטונג געבן נישט וויי צו טון א צווייטן מענטש, און ווען זיי זעען ווי קינדער לאזן נישט שפילן אנדערע קינדער, און זיי גרויסן זיך אויף אנדערע קינדער, מיט אזעלכע קינדער זאלן זיי נישט מיט שפילן וכו', אזוי וואקסן זיי אויף געזונט, און זיי וועלן האבן די סימינים פון א איד, וואס חכמינו זכרונם לברכה זאגן (יבמות עט.), אז די אידן האבן דריי סימנים: "רַחֲמָנִים, בַּיְישָׁנִין, וְגוֹמְלֵי חֲסָדִים".


זיער אסאך עלטערן זאגן: "די קינדער זענען נאך יונג, מען דארף זיי נאך נישט מחנך זיין"; דאס איז א גרויסער טעות, ווייל קינדער - ווען זיי זענען נאך יונג דעמאלט דארף מען זיי מחנך זיין, ווייל דעמאלט הערן זיי אויס, און אזוי וועלן זיי אויס וואקסן ערליכע קינדער, מה שאין כן, אויב מען לאזט זיי אלעס טון ווען זיי זענען יונג און מען איז זיי נישט מחנך, דעמאלט ווען זיי ווערן עלטער וועלן זיי זיכער נישט אויסהערן טאטע מאמע, און זיי וועלן זיין ווידערשפעניגערס.


וויסן זאלסטו אז קינדער - ווען זיי זענען שוין עלטער, קען מען שוין נישט רעדן צו זיי, נאר ווי יונגער זיי זענען אלץ מער הערן זיי אויס; שלמה המלך זאגט (משלי יג, כד): "חוֹשֵׂךְ שִׁבְטוֹ שׂוֹנֵא בְנוֹ, וְאֹהֲבוֹ שִׁחֲרוֹ מוּסָר", ווער עס האט ליב זיין קינד, זאגט אים מוסר, און ווער עס זאגט נישט קיין מוסר, איז א סימן אז ער האט פיינט זיין קינד; זאגן אויף דעם חכמינו זכרונם לברכה (שמות רבה א, א) אז ווען א מענטש איז נישט מחנך זיין קינד ווייל ער שוינט אים זאל ער וויסן אז צום סוף וועט ער אראפגיין פון אידישן וועג, אזוי ווי מיר זען ביי אברהם אבינו, וואס ער האט געזען ווי ישמעאל קומט אהיים מיט געטשקעס, און שפילט זיך מיט דעם, האט אים אברהם אבינו גארנישט געזאגט, ווייל ער האט אים געשוינט, ביז ער האט אים געדארפט פארטרייבן פון שטוב.


אזוי אויך געפונען מיר ביי עשו הרשע, וואס עס שטייט (בראשית כה, כח): "וַיֶּאֱהַב יִצְחָק אֶת עֵשָׂו כִּי צַיִד בְּפִיו", יצחק האט ליב געהאט עשו, און ער האט אים גארנישט געזאגט, צום סוף איז ער ארויס לתרבות רעה.


דער רבי האט געזאגט: "ווען קעניגן וואלטן געוואוסט וואסערע דרך ארץ איך לערן אויס מיינע תלמידים, וואלטן זיי געשיקט זייערע קינדער צו מיר איך זאל זיי אויס לערנען דרך ארץ".


דער אייבערשטער זאל העלפן דו זאלסטו האבן נחת פון אלע דיינע קינדער, און דו זאלסט זיין געזונט און שטארק.

#31 - מעג מען זאגן ליקוטי תפלות אום שבת? און איך זע נישט אז משניות זאל מיר העלפן אין שלום בית.
שלום בית, לימוד התורה, תפילה והתבודדות

תוכן השאלה‎

לכבוד הרה''ג מזכה את הרבים ר' יואל ראטה שליט''א


קודם וויל אייך באדאנקן פאר אייערע חיזוק שיעורים, און הערליכע ניגונים.


שאלה א', אין ספר ליקוטי תפלות איז דא אסאך תפלות אויף עניני גשמיות, איז מיין שאלה צי מען מעג עס אויך זאגן שבת ווייל עס איז נישט געשמאק אויסצולאזן ווען מען זאגט די תפילות כסדר. אין די פוסקים - לויט וויפיל איך ווייס - איז נישט אזוי קלאר די הלכה. און לאמיר זאגן אז מען טאר נישט, צי וועט העלפן היפך כוונה נישט יוצא צו זיין די מצוה פון תפלה, אדער גאר אינזין האבן אז די תפלה זאל חל זיין נאך שבת. און וואס וועט זיין אויב מען האט דאס אינזין ווען מען זאגט די תפלות ביי אלקי נצור צי עס וועט הייסן א הפסק.


שאלה ב', לגבי שלום בית, איינער וואס בעט יעדן טאג דעם רבונו של עולם, אפילו עטליכע מאל א טאג, ער זאל האבן שלום בית, און ער האט שוין אויסגעזאגט כמה פעמים ששה סדרי משנה (וואס ער האלט עס אן צו זאגן וויבאלד ער האט אויך א ציל פון יענע וועלט אפילו ער זעט נישט אזעלכע גרויסע שינויים וואס צוליב דעם האט ער אנגעהויבן צו זאגן משניות), און ער איז שוין געווען ביי רבנים און טעראפיסטן און געהערט מערערע שיעורים און געקוקט מערערע ספרים פון שלום בית, און דאך האט ער נישט קיין שלום בית, און ווען ער האט יא האלט עס נישט אן צו לאנג, און ער האט שוין גרעסערע קינדער, איז די שאלה ווי לאנג זאל ער אנהאלטן אזוי צו ליידן? איז דאס די רצון השי''ת צו בלייבן און ליידן אדער זיך צוטיילן?


יישר כח פאר'ן אוועקגעבן אייער טייערע צייט צו ענטפער'ן די שאלות.


 יוסף

תשובה מאת הראש ישיבה שליט"א:‎

בעזהשי"ת


יום ד' פרשת שופטים, ב' דראש חודש אלול, שנת תשע"ז לפ"ק


 לכבוד יוסף נרו יאיר


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


דאס וואס דו פרעגסט צי מען מעג זאגן ליקוטי תפילות אום שבת וכו'.


מוהרא"ש זכרונו לברכה זאגט אז שבת מעג מען זאגן ליקוטי תפילות, און אויך מעג מען זיך מתוודה זיין שבת בשעת מען איז זיך מתבודד צום אייבערשטן, ווייל עס ווערט גע'פסקנ'ט (שלחן ערוך אורח חיים, סימן רפח, בטורי זהב סעיף קטן ב) אז אויב איינער האט הנאה ווען ער וויינט, און ער שפירט זייער גוט נאכדעם ווען ער רעדט זיך אויס זיין הארץ צום אייבערשטער, און טוט תשובה וכו' - מעג ער וויינען שבת, ווייל דאס איז זיין עונג שבת; און ברסלב'ער חסידים פירן זיך צו זאגן ליקוטי תפילות שבת, און זיך מתבודד זיין און אלעס אויסדערציילן פארן אייבערשטן.


שטארק דיך ווייטער בלימוד משניות; עס שטייט אין תיקוני זוהר (הקדמה, ה.) אז די ראשי תיבות פון זְ'רָעִים מ'וֹעֵד נָ'שִׁים נְ'זִיקִין קָ'דָשִׁים טָ'הֳרוֹת, איז "זְמַן נָקַט"; האב איך געהערט פון א ברסלב'ער חסיד פשט, אז איינער וואס לערנט משניות האלט די צייט אין די האנט – "זְמַן נָקַט", ווייל ווען ער האט אן איבעריגער מינוט, כאפט ער אריין נאך א פרק און נאך א פרק, און אזוי נוצט ער אויס זיין צייט.


מוהרא"ש פלעגט שטענדיג זאגן, "ווי אזוי מען קען וויסן אויף איינעם צי ער דרייט זיך אין "היכל הקודש"? אויב זעט מען אים שטענדיג מיט א משניות אין די האנט, איז א סימן אז ער דרייט זיך אין היכל הקודש"


וויסן זאלסטו אז שלום בית ווענדט זיך אינעם מאן, און אפילו איינער האט א פרוי מיט שווערע נאטורן איז אויך מעגליך פארן מאן איר איבער צו דרייען, חז"ל פארציילן (עבודה זרה לט.): "מַעֲשֶׂה בְּאִשָּׁה אַחַת שֶׁנִשֵּׂאת לְחָבֵר, וְהָיְתָה קוֹשֶׁרֶת לוֹ תְּפִילִין עַל יָדוֹ, נִשֵּׂאת לְמוֹכֵס - וְהָיְתָה קוֹשֶׁרֶת לוֹ קִשְׁרֵי מוֹכֵס עַל יָדוֹ", עס איז געווען א פרוי וואס האט חתונה געהאט צו א תלמיד חכם, און זי האט אים געהאלפן אנטון יעדן טאג זיין תפילין, שפעטער האט זי חתונה געהאט צו א גנב, און זי פלעגט אים העלפן מיט זיינע שלעכטע מעשים; זעט מען פון דעם אז א פרוי גייט נאך איר מאן, אז דער מאן ווייסט וואס א פרוי וויל, און ער ווייסט ווי אזוי צו רעדן צו זיין ווייב - וועט זיין ווייב אים נאכגיין.


דערפאר בעט איך דיר זייער אז דו זאלסט פון יעצט אן זיין נאכגעביג, און זיי א "געבער", דו זאלסט נישט אויפהערן צו געבן גוטע ווערטער פאר דיין ווייב, וועסטו זוכה זיין אז דער אייבערשטער וועט רוען ביי דיר אין שטוב, און אז דער אייבערשטער איז אין שטוב, איז שוין דא אלע ברכות, און דו וועסט מצליח זיין אין אלע דיינע וועגן.

#30 - ש'כח פאר אייער ענטפער, איך לייד אבער נאכאלץ פון מיין מאן
שלום בית

תוכן השאלה‎

Thank you so much for your letter! It gives me tremendous chizuk and I will continue to Daven. I did try talking to my husband numerous times and told him I can't take it anymore. When he sees I'm serious about leaving, he promises he will change but it doesn't last for more than a few days and he is back to his old ways. Some nights I just cry from pain and it doesn't touch him one bit. He threatens that if I don't stop crying he will throw me out the window or put tape on my mouth so the neighbors won't hear. He says he is not interested in hearing what's bothering me. Then he calms down the next day and promises change but nothing is long lasting. I begged him that I want to make it work but I need to feel like I have who to work with. He says that I just don't understand where he is coming from (his father doesn't act much different) and he wants to feel like I love him unconditionally no matter how he acts because his parents never did. How is it possible to love such a person? To the outside world he is a nice person and when we come In public he acts like an amazing husband. They say that women have a power to turn things around. In this particular situation how can I do so? After so many empty promises, at what point do I draw the line?

תשובה מאת הראש ישיבה שליט"א:‎

בעזהשי"ת


יום ד' פרשת שופטים, ב' דראש חודש אלול, שנת תשע"ז לפ"ק


 לכבוד מרת ... תחי'


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


שלמה המלך זאגט (משלי יד, א): "חַכְמוֹת נָשִׁים בָּנְתָה בֵיתָהּ, וְאִוֶּלֶת בְּיָדֶיהָ תֶהֶרְסֶנּוּ", א קלוגע פרוי בויט אויף איר שטוב, און א נארישע פרוי צעברעכט עס מיט אירע אייגענע הענט; וויסן זאלסטו אז פרויען האבן זייער גרויסע כוחות אין זיך, וואס זיי קענען דאס נוצן אויפצושטעלן זייער שטוב און אליין חרוב מאכן זייער שטוב; די פראבלעם איז אז די פרויען ווייסן נישט זייערע כוחות.


א פרוי מיט שכל ווארט אפ איר מאן מיט א שמייכל; זי שרייט נישט אויף אים, נאר פארקערט - זי הייבט אויף זיין מוט און זי געבט אים גוטע ווערטער. בפרט ווען דער מאן מוטשעט זיך מיט פרנסה און ארבעט שווער, ווארט זי אים אפ מיט א שמייכל ווען ער קומט אהיים אפגעמוטשעט, אזוי ווי די ערליכע פרויען האבן געטון אין מצרים, די הייליגע חכמים דערציילן אז די אידן אין מצרים האבן געארבעט זייער שווער און זיי האבן נישט געהאט קיין כח פאר גארנישט, זיי האבן בכלל נישט געוואלט אהיים קומען, און ווער רעדט נאך פון האבן קינדער וכו' וכו', זייער קאפ איז געווען אויסגעברענט פון ארבעטן אזוי שווער, זיי זענען געווען שמוציג פון די פעלד ארבעט וכו' וכו', וואס האבן געטון די פרויען - די נשים צדקניות? זיי זענען ארויס אין פעלד צו זייערע מענער, זיי האבן מיטגעברענגט וואסער, און יעדע פרוי האט אפגעוואשן איר מאן, און דער אייבערשטער האט געמאכט א נס אז בשעת זיי זענען געגאנגען שעפן וואסער איז אריין געשווימען קליינע פיש אין זייער קריגל, און דאס האבן זיי געגעבן פאר זייערע מענער, און יעדע פרוי האט גערעדט שיין צו איר מאן מיט ליבשאפט, און זיך שיין געמאכט פאר אים וכו', ביז דער מאן האט באקומען א שטארקע ליבשאפט צו זיין ווייב, אזוי זענען זיי געווען צוזאמען וכו' וכו', און אזוי איז ארויסגעקומען כלל ישראל. זעט מען די כח פון אידישע פרויען וואס אין זייער זכות איז מען ארויס פון מצרים, און אין זייער זכות וועט משיח קומען.


ווען דער מאן זעט ווי זיין ווייב איז גוט צו אים, זי שמייכלט צו אים און זי ווייזט אים ליבשאפט, וועט ער צוריק ווייזן ליבשאפט, און ער וועט טון אלעס פאר זיין ווייב. דער פראבלעם איז אז יעדער ווארט אז דער צווייטער זאל קודם אנהייבן צו ווייזן ליבשאפט, יעדער ווארט צו זען ווער עס הייבט אן קודם צו געבן גוטע ווערטער  - אפילו מען איז נאך פארווייטאגט וכו', די ווייב ווארט אז דער מאן זאל אנהייבן רעדן שיין צו איר, זי טראכט 'אויב מיין מאן וועט רעדן שיין צו מיר, און ער וועט מיר איבערבעטן, דעמאלט וועל איך אים געבן ליבשאפט'; באמת איז זי גערעכט, ווייל אזוי וואלט טאקע געדארפט זיין, אז דער מאן זאל זיין דער וואס בעט איבער און מאכט פרייליך זיין ווייב. און דאס זעלבע איז פארקערט, דער מאן ווארט אז זיין ווייב זאל אים ווייזן ליבשאפט, ער טראכט 'אויב איך וועל אהיים קומען און מיין ווייב וועט זיין שיין אנגעטון, און מיך אפווארטן אזוי ווי שנה ראשונה, מיט א שמייכל וכו' וועל איך זיין גוט צו איר', למעשה שטעלט זיך אויס אז ביידע ווארטן און ווארטן, און דערווייל גייט אריבער כמה וכמה שנים וואס מען לעבט אפ א לעבן מיט שנאה איינער צום אנדערן.


ווען די פרוי וואלט באמת געוואלט האבן א גוט לעבן, וואלט זי אינוועסטירט אביסלע; זי וואלט ארויס געגאנגען פון איר וועג, און מיט איר חכמה איבערגעדרייט איר מאן.


חכמינו זכרונם לברכה דערציילן (תמיד לב:) אז דער גרויסער קיסר אלכסנדר מוקדן איז אמאל אנגעקומען צו א שטאט פון פרויען, און ער האט געוואלט מלחמה האלטן מיט זיי, און זיי האבן מיט זייערע חכמה אים איבערגעבעטן, זיי האבן אים געמאכט א שיינע קבלת פנים, און אים געברענגט שטיקער גאלד, אפילו די ברויט איז געווען פון גאלד, און דאס האט גורם געווען אז ער האט זיי אפגעלאזט און נישט מלחמה געהאלטן מיט זיי; ווען ער איז אוועק געגאנגען פון דארט, האט ער געהייסן אויף שרייבן אויפן טויער פון שטאט: "אַנָא אֶלִכְּסַנְדְרוּס מוֹקְדוֹן הֲוֵיתִי שַׁטְיָא, עַד דְאִתֵיתִי לִמְדִינַת אֲפְרִיקִי דִנְּשַׁיָא, וִיְּלִּיפַת עֵצָה מִן נְשַׁיָא", איך אלכסנדר מוקדן בין געווען א שוטה ביז איך האב געטראפן די קלוגע פרויען, און זיך געלערנט פון זיי ווי אזוי צו זיין קלוג"; זעט מען פון דעם, אז אויב מען האט סבלנות, און מען איז גרייט צו ארבעטן, און אויס ווארטן, קען מען איבער דרייען אפילו דעם שטערקסטן מענטש.


דערפאר זאלסטו זיך אנשטרענגען צו מחזק זיין דיין מאן און אים ווייזן ליבשאפט, און דו וועסט זען ווי אזוי ער וועט דיר צוריק ווייזן ליבשאפט; שלמה המלך זאגט (משלי כז, יט): "כַּמַּיִם הַפָּנִים לַפָּנִים, כֵּן לֵב הָאָדָם לָאָדָם", ווען מען קוקט אריין אין וואסער מיט א שמייכלדיגע פנים זעט מען צוריק א שמייכל, און ווען מען קוקט אריין מיט א ברוגז'דיגע פנים זעט מען צוריק א ברוגז פנים; אזוי איז דער מאן מיט זיין ווייב - ווי אזוי מען פירט זיך אויף צו יענעם, אזוי פירט מען זיך צוריק מיט דיר.


איך שרייב דיר א קליינע תפילה וואס דו זאלסט בעטן ביי הדלקת הנרות: "רבונו של עולם, איך בעט דיך זייער, העלף מיר, און געב מיר קינדער וואס וועלן זיין ערליכע אידן און נאר טון דיין ווילן, געב מיר קינדער וואס וועלן לערנען, קינדער וואס וועלן דאווענען און זיך פירן ערליך. רבונו של עולם, העלף מיר אז איך זאל זיין פרייליך און איך זאל האבן א פרייליכע שבת. העלף מיר אז מיין מאן זאל זיין גוט צו מיר און איך זאל זיין גוט צו אים, מיר זאלן זיך ליב האבן, און מיר זאלן איינעם דעם צווייטן מכבד זיין. הייליגער באשעפער קוק צו מיין צעבראכענע הארץ, איך וויל א ערליכער מאן, מיין מאן זאל רעדן שיין צו מיר, און ער זאל האבן א געפיל צו מיר. ער זאל גיין אין שול דריי מאל א טאג דאווענען, און ער זאל לערנען די הייליגע תורה, הייליגער באשעפער, העלף מיר אז איך זאל מצליח זיין בזכות די הייליגע צדיקים וואס האבן זיך מוסר נפש געווען פאר דיר, און בפרט דער הייליגער רבי - רבינו נחמן בן פיגא זכותו יגן עלינו, און רבינו אליעזר שלמה בן מלכה זכותו יגן עלינו, אמן". און לייג צו דיינע אייגענע תפילות, ווייל תפילות וואס מען זאגט אויף די אייגענע שפראך, און תפילות וואס מען בעט פאר זאכן וואס טוט וויי, איז זייער חשוב אויבן אין הימל.


דער אייבערשטער זאל העלפן אז דו זאלסט מצליח זיין אין אלע דיינע וועגן.

#29 - קען איך זיין א ברסלבער, און בלייבן א חסיד פון מיין רבי?
אומאן, חסידות ברסלב

תוכן השאלה‎

לכבוד הגאון הצדיק רבי יואל ראטה שליט"א
קודם כל א גרויסן ייש"כ אויף יעדע דבר חיזוק וואס איך בין זוכה צו הערן פונעם ראש ישיבה, ס'איז ממש מחיה נפשות און ס'איז מורא'דיג שטארק מחזק.
איך וויל פרעגן אויב צו קענען זיין נאנט צום אייבערשטן מוז מען זיין א ברסלבער חסיד און קומען צום ציון פון רבי'ן אויף ראש השנה? אדער קען מען זיין נאנט צום אייבערשטן און זיך מחזק זיין מיט די חיזוקים פון רבי'ן, און מקיים זיין די תקנות פון מוהרא"ש, און בלייבן א חסיד פון מיין רבי (וואס איז נישט ברסלב)?
שלומי

תשובה מאת הראש ישיבה שליט"א:‎

  בעזרת ה' יתברך


יום א' פרשת שופטים, כ"ח מנחם-אב, שנת תשע"ז לפרט קטן


 


לכבוד שלומי נרו יאיר


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


דער רבי האט געזאגט (ליקוטי מוהר"ן, חלק ב', סימן צג): וואס וויל מען פון מיר, פארוואס קריגט מען אויף מיר? ווייל איך וויל נאר איין זאך - אריין ברענגען אין יעדן איינעם תפילה והתבודדות; אז א מענטש זאל רעדן און שמועסן מיטן אייבערשטן און אים פארציילן אלעס וואס עס גייט אריבער אויף אים, און חכמינו זכרונם לברכה זאגן (ברכות ו:): "כְּרוּם זֻלֻּת לִבְנֵי אָדָם – אֵלּוּ דְּבָרִים הָעוֹמְדִים בְּרוּמוֹ שֶׁל עוֹלָם, וּבְנֵי־אָדָם מְזַלְזְלִין בָּהֶם", און רש"י זאגט דארט: "וּמַאי נִיהוּ, תְּפִלָּה", אז תפילה איז פון די זאכן וואס איז די העכסטע זאך אויף דער וועלט, אבער מענטשן זענען אין דעם זייער מזלזל, דערפאר - האט דער רבי געזאגט - איז מען מזלזל אין מיר, ווייל איך וויל נאר צוריק ברענגען מענטשן צום אייבערשטן.


דער רבי זאגט (שיחות הר"ן, סימן קפב): "מען קריגט נישט אויף מיר, נאר מען האט זיך אויס געשניצט א מענטש, און אויף אים קריגט מען; איך קריג אויך אויף דעם מענטש - זאגט דער רבי, אויף אזא מענטש וואס טוט אזעלכע זאכן וואס טויג נישט קריג איך אויך"; דאס הייסט אזוי, מענטשן ווייסן נישט וואס ברסלב איז, מענטשן מיינען אז דאס איז א פלאץ פון משוגעים, און דערפאר, יעדע קלוגע טאטע און מאמע וואלטן נישט געוואלט אז זייער קינד זאל זיך דרייען אויף א פלאץ פון משוגעים, און ליידער אין ברסלב אליין זענען דא מענטשן וואס זיי זענען גורם אז מען זאל מורא האבן פון ברסלב. דער רבי זאגט אז עס זענען דא מענטשן וואס דורך זייערע מעשים און זייערע דיבורים זענען זיי גורם אז מענטשן זאלן זיך דערווייטערן פונעם צדיק; בפרט די נייע אנשיקעניש פון "נ, נח" וואס זיי זענען מבזה דעם רבי'ן, און מענטשן מיינען אז דאס איז ברסלב, און זיי זענען גורם אז מענטשן זאלן נישט קענען מקורב ווערן צום הייליגן רבי'ן, און דער רבי זאגט (ספר המדות, אות צדיק, סימן סט): "מִי שֶׁאוֹהֵב אֶת הַצַּדִּיק, צָרִיךְ לִשְׁמֹר אֶת הַצַּדִּיק, שֶׁלֹּא יֵצֵא עָלָיו שֵׁם רָע".


דערפאר זאלסטו נישט קוקן אויף קיינעם; דו זיי זיך מחזק מיטן הייליגן רבינ'ס עצות, לערן און דאווען, און יעדע זאך וואס עס גייט אריבער אויף דיר פארצייל פארן אייבערשטן, אזוי וועסטו מצליח זיין. פארשטייט זיך אז דו דארפסט נישט מאכן קיין מחלוקת מיט דיין משפחה, און קיינער דארף נישט וויסן אז דו ביסט זיך מחי' מיט די ספרים.


דער אייבערשטער זאל העלפן אז דו זאלסט מצליח זיין אין אלע דיינע וועגן.

#28 - פארוואס מאכט מען אזא טראסק פון ראש השנה אין אומאן?
אומאן

תוכן השאלה‎

לכבוד הרה"ג ר' יואל ראטה שליט"א,
איך בין נישט קיין ברסלב'ער חסיד, אבער איך בין אביסל נאנט צו ספרי ברסלב און איך שעפ פון דעם אסאך חיזוק, במיוחד פון די נקודה זיך נישט צו צוברעכן פון גארנישט, און פון דעם אז איך בין טייער און חשוב אויף אפילו ווען איך בין אין א נידריגן מצב. די נקודה ווערט שטארק אויסגעשמועסט אין די ברסלבע ספרים און דאס גיבט מיר אסאך חיות. אזוי אויך די דברי חיזוק וואס איך בין זוכה אויסצוהערן פון אייך כמעט מדי יום ביומו, וואס דאס גיבט מיר חיות אויף א גאנצן טאג.
איין זאך וואס שטערט מיר אביסל אין ברסלב, איז די נקודה וואס מ'שטייט אויף דעם אז יעדער מוז פארן קיין אומאן אויף ראש השנה. לויט די ברייטקייט און די ווייט-זען וואס הערשט ביי אייך, די אפנקייט וואס איר האט צו הערן וואס יעדער האט צו זאגן, און צו מקבל זיין אויך דער וואס איז נישט פונקט אין ליין אזוי ווי אייך, לויט דעם וואלט מער געפאסט פאר אייך נישט צו מאכן אן עסק אויב מ'קומט יא אדער נישט קיין אומאן.
איך שעם זיך צו זאגן, אבער דאס רעדן אזויפיל פון אומאן וואלט זיך מער געפאסט פאר אנדערע חצרות, וואס האבן מער ליב צו מאכן א טראסק, און נישט פאר ברסלב.
איך פאר נישט קיין אומאן אויף ראש השנה, ווייל איך האב א אנדערע רבי וואס ביי אים בין איך אויף ראש השנה. מיינט דאס אז מיין גאנצער עבודה איז גארנישט ווערד? מיינט אז איך האב גארנישט מיט רבי נחמן, אפילו איך לערן זיינע ספרים און איך ארבעט אויף דעם וועג?
דוד

תשובה מאת הראש ישיבה שליט"א:‎

  בעזרת ה' יתברך


יום א' פרשת שופטים, כ"ח מנחם-אב, שנת תשע"ז לפרט קטן


 


לכבוד דוד נרו יאיר


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


דאס וואס דו פרעגסט מיר וואס איז די גאנצע זאך פון פארן קיין אומאן אויף ראש השנה וכו', דו שרייבסט מיר אז פון איין זייט האסטו התחזקות פונעם הייליגן רבינ'ס ספרים, און דאס איז דיין חיות וכו', און פון די אנדערע זייט פארשטייסטו נישט וואס מען רעדט אזוי סאך פון פארן קיין אומאן.


וויסן זאלסטו אז דער רבי האט געזאגט (חיי מוהר"ן, סימן תג): "הָראשׁ הַשָּׁנָה שֶׁלִּי עוֹלֶה עַל הַכֹּל", ראש השנה ביי מיר איז גרעסער פון אלעס, "וְהָיָה פֶּלֶא אֶצְלִי, מֵאַחַר שֶׁהַמְּקֹרָבִים שֶׁלִּי מַאֲמִינִים לִי, וְלָמָּה לא יִזָּהֲרוּ כָּל הָאֲנָשִׁים הַמְקֹרָבִים אֵלַי שֶׁיִּהְיוּ כֻּלָּם עַל רֹאשׁ הַשָּׁנָה, אִישׁ לא יֵעָדֵר. כִּי כָּל עִנְיָן שֶׁלִּי הוּא רַק רֹאשׁ הַשָּׁנָה", און עס איז מיר א וואונדער אויף די מענטשן וואס גלייבן אין מיר, און זיי זענען מקורב צו מיר, פארוואס זאלן זיי נישט מודיע זיין פאר אלעמען אז מען זאל קומען צו מיר אויף ראש השנה? קיינער טאר נישט פעלן, ווייל מיין גאנצע זאך איז ראש השנה".


נאך האט דער רבי געזאגט (חיי מוהר"ן, סימן תה): "הָרֹאשׁ הַשָּׁנָה שֶׁלִּי הוּא חִדּוּשׁ גָּדוֹל, וְהַשֵּׁם יִתְבָּרַךְ יוֹדֵעַ שֶׁאֵין הַדָּבָר הַזֶּה בִּירֻשָּׁה מֵאֲבוֹתַי, רַק הַשֵּׁם יִתְבָּרַךְ נָתַן לִי זֹאת בְּמַתָּנָה - שֶׁאֲנִי יוֹדֵעַ מַהוּ ראשׁ הַשָּׁנָה; לֹא מִבָּעֲיָא אַתֶּם כֻּלְּכֶם בְּוַדַּאי תְּלוּיִין בָּראשׁ הַשָּׁנָה שֶׁלִּי, אֶלָּא אֲפִילּוּ כָּל הָעוֹלָם כֻּלּוֹ, תָּלוּי בָּרֹאשׁ הַשָּׁנָה שֶׁלִּי", איך האב באקומען א מתנה פונעם אייבערשטן, אז איך ווייס וואס איז 'ראש השנה', און נישט נאר ענק, נאר די גאנצע וועלט איז געוואנדן אין מיין ראש השנה.


און נאך האט דער רבי געזאגט (חיי מוהר"ן, סימן תו): "שֶׁיְּכוֹלִין אָז אֲנָשִׁים לְקַבֵּל תִּקּוּנִים מַה שֶּׁבְּכָל הַשָּׁנָה לֹא הָיָה בְּאֶפְשָׁר שֶׁיִּהְיֶה לָהֶם תִּקּוּן בְּשׁוּם אֹפֶן, אַף עַל פִּי כֵן בְּראשׁ הַשָּׁנָה יְכוֹלִין אֲפִילּוּ הֵם לְקַבֵּל תִּקּוּן. אַף עַל פִּי שֶׁבְּכָל הַשָּׁנָה אֲפִילּוּ הוּא בְּעַצְמוֹ זִכְרוֹנוֹ לִבְרָכָה לא הָיָה יָכוֹל לְתַקְּנָם אֲבָל בְּראשׁ הַשָּׁנָה גַּם הֵם יְכוֹלִים לְקַבֵּל תִּקּוּנִים. כִּי אָמַר שֶׁהוּא עוֹשֶׂה בְּראשׁ הַשָּׁנָה עִנְיָנִים וְתִקּוּנִים מַה שֶּׁבְּכָל הַשָּׁנָה גַּם הוּא אֵינוֹ יָכוֹל לַעֲשׂוֹת", ראש השנה קען איך יעדן איינעם העלפן, אפילו מענטשן וואס איך קען זיי נישט מתקן זיין א גאנץ יאר.


דער ברסלבער רב ר' אהרן זכרונו לברכה איז געקומען צום רבי'ן בעפאר דעם לעצטן ראש השנה פאר דער רבי איז אוועק - שנת תקע"א, און ער האט געזאגט פארן רבי'ן אז עס איז אים זייער שווער צו קומען צום רבי'ן אויף ראש השנה, ווייל ער קען נישט איבער לאזן זיין קהילה, האט זיך דער רבי אנגערפן און געזאגט (עיין חיי מוהר"ן, סימן תו): "ווי אזוי זאל איך אייך זאגין, קיין גרעסערס דער פון איז ניט פארהאנין, איי אנדערע גוטע יודין זאגין ניט אזוי, איז נאך אקשיא".


דערפאר אז דו שרייבסט מיר אז דיין גאנצע חיות קומט פון רבי'ן, איז וואס שרייבסטו מיט אזא ברייטקייט כאילו פארן אויף אומאן איז א קליינקעפעלדיגע זאך; אז דער רבי האט געהייסן פארן דארף מען פאלגן, צי מען פארשטייט יא צי מען פארשטייט נישט. גלייב מיר, פאר יעדן איינעם איז שווער צו פארן אויף ראש השנה, בפרט פאר א אינגערמאן וואס לאזט איבער א ווייב און קינדער איז עס בכלל נישט קיין גרינגע זאך, אבער א מענטש דארף זיך מאכן א פשוט'ער חשבון: 'אז איך האב געטראפן א רבי וואס איז מיר מחזק, ער שטארקט מיר, ער טוישט מיר, ער מאכט מיר לערנען און דאווענען, ער ווייזט מיר אויף אז איך בין נאך יא ווערד, אז איך האב נאך א תקנה, און ער געבט מיר עצות אויפן טאג טעגליכע לעבן, אז ער הייסט קומען צו אים אויף ראש השנה וועל איך פארן מיט מסירת נפש'.


מוהרא"ש זכרונו לברכה פלעגט שטענדיג זאגן, אז ווען דער רבי וואלט ווען נישט געהייסן אז מען זאל קומען צו אים קיין אומאן אויף ראש השנה, וואלט ער געווען דער ערשטער נישט צו פארן; ווייל עס איז בכלל נישט קיין גרינגע זאך צו פארן, עס איז שווער ברחניות ובגשמיות וכו', אבער אז דער רבי האט געהייסן קומען דארף מען גיין מיט מסירות נפש.


עס איז נאך נישט געווען זייט בריאות העולם א צדיק וואס זאל צו זאגן מיט צוויי עדות אז ווער עס וועט קומען צו זיין ציון און געבן א פרוטה לצדקה לזכותו און זאגן די תיקון הכללי, אֲפִילוּ אִם עָצְמוּ וְגָבְרוּ חֲטָאָיו וּפְשָׁעָיו וועט ער אים א טובה טון, און ביי די פיאות וועט ער אים ארויס שלעפן פון שאול תחתיות; דארף זיך א מענטש מאכן א פשוט'ן חשבון, איך ווייס דאך ביי מיר ווער איך בין, און וואס איך האב אלץ געטון; מענטשן קען מען פאפן, מענטשן קען מען אויסנארן, אבער איך ווייס דאך יא ווער איך בין, און דא איז דא א רבי וואס האט צוזאגט אז ער וועט א טובה טון, און ער וועט מתקן זיין ווער עס קומט צו זיין ציון, און מען זעט דאס קלאר, אז ווען מען קומט צום רבינ'ס ציון הייבט מען אן צו לעבן מיטן אייבערשטן, מען הייבט אן צו לעבן מיט תשובה, אפילו אזא איינער וואס איז נעבעך איינגעטונקן ביז איבער זיינע אויערן אין עבירות פון פגם הברית - הוצאת זרע לבטלה רחמנא לצלן, הייבט שוין אויך אן צו האבן הרהרי תשובה, איז וואס איז בכלל דאס וואס דו רעדסט אזוי ברייט אז פארן אויף אומאן איז א צומצום; וויפיל דארפן מיר וויינען צום אייבערשטן אז מיר זאלן פארעכטן אונזערע מעשים וואס מיר האבן אלץ אפגעטון וכו'.


דער אייבערשטער זאל העלפן אז דו זאלסט מצליח זיין אין אלע דיינע וועגן.

#27 - ביי א ציון, בעט מען פונעם צדיק אדער פונעם אייבערשטן?
תפילה והתבודדות

תוכן השאלה‎

לכבוד דער ראש ישיבה שליט"א
קודם וויל איך דאנקען דעם ראש ישיבה פאר די שיינע שיעורים וואס געבן מיר חיזוק אנצוגיין יעדן טאג!
איך וואוין אין קרית יואל, און פון ווען איך האב אסאך געהערט פונעם ראש ישיבה איבער די גרויסקייט פון ארויפגיין מתפלל זיין ביים ציון פונעם סאטמאר רבי'ן זי"ע, און בכלל וועגן די גרויסקייט פון א ציון פון א צדיק, גיי איך כסדר ארויף צום ציון. כמעט יעדעס מאל וואס איך פאר דורך דארט, אפילו אויב איך האב נאר א מינוט צוויי, גיי איך ארויף דארט מתפלל זיין. און ב"ה אז איך האב שוין געזען אסאך גרויסע ישועות נאך זייענדיג ביים ציון.
איך וויל אבער פרעגן, אז איך האב אסאך מאל מחשבות און ספיקות צי מ'מעג בעטן פונעם צדיק, אדער דארף מען בעטן פונעם אייבערשטן געהאלפן צו ווערן אין זכות פונעם צדיק?
ישראל

תשובה מאת הראש ישיבה שליט"א:‎

בעזרת ה' יתברך


יום א' פרשת ראה, כ"ח מנחם-אב, שנת תשע"ז לפרט קטן


 


לכבוד ישראל נרו יאיר


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


וואויל איז דיר אז דו גייסט ארויף כסדר צום ציון פון הייליגן רבי'ן זכותו יגן עלינו מסאטמער; דער רבי זאגט (ספר המדות, אות צדיק, סימן קעג): "עַל יְדֵי הִשְׁתַּטְחוֹת עַל קִבְרֵי הַצַּדִּיקִים, הַקָדוֹשׁ בָּרוּ הוּא עוֹשֶֹה לוֹ טוֹבוֹת, אַף עַל פִּי שֶׁאֵינוֹ רָאוּי לְכַ"; דערפאר איז א גרויסע זאך צו גיין מתפלל זיין ביי קברי צדיקים, ווייל דארט איז א פלאץ וואס די תפילות גייען ארויף אין הימל, אפילו ווען דער מענטש איז נישט ראוי.


מען קען זיך גארנישט פארשטעלן וואס מען קען אלץ פועל'ן דורך תפילה, און דאס איז די שטערקסטע זאך וואס א איד פארמאגט; אויפן פסוק (בראשית כז, כב): "הַקֹּל קוֹל יַעֲקֹב" זאגן חכמינו זכרונם לברכה (בראשית רבה סה, כ) אז ווען בלק האט געזען ווי משה רבינו האט גע'הרג'עט עוג מלך הבשן און סיחון מלך האמורי, האט ער געשיקט שלוחים קיין מדין צו פרעגן וואס איז דער כח פון משה רבינו, כדי צו וויסן ווי אזוי מען קען אים בייקומען, אָמְרוּ זִקְנֵי מִדְיָן: "אֵין כּוֹחוֹ אֶלָּא בְּפִיו", האבן די זקני מדין געזאגט אז זיין גאנצער כח איז מיט זיין מויל; אלעס וואס ער דארף, און אלע זיינע נצחונות איז דורך תפילה, האט בלק געזאגט: "אַף אָנוּ נָבוֹא כְּנֶגְדָּם בְּאָדָם שֶׁכּוֹחוֹ בְּפִיו."


ווען מען גייט צו א קבר פון א צדיק בעט מען דעם אייבערשטן: "לִקְדוֹשִׁים אֲשֶׁר בָּאָרֶץ הֵמָּה, וְאַדִּירֵי כָּל חֶפְצִי בָם", אז בזכות די צדיקים זאל איך געהאלפן ווערן.


דער אייבערשטער זאל העלפן אז דו זאלסט מצליח זיין אין אלע דיינע וועגן.

#26 - מיין מאן פארט אויף אומאן, ס'פעלט די ערנסטקייט פון יום טוב אינדערהיים
אומאן

תוכן השאלה‎

לכבוד דער ראש הישיבה שליט"א,
איך דאנק אייך אויף די ווארעמע שיעורים, און אויפ'ן אוועקגעבן צייט צו ענפערן שאלות.
איך האב געוואלט פרעגן לגבי ראש השנה. די מענער ביי אונז פארן אלע אין אומאן ב"ה, און אונז בלייבן אין שטוב אלע פרויען מיט די קינדער. און ווי פארשטענדליך שפירט מען נישט אזא שטארקע ערנסקייט אן א טאטע וואס פירט דעם יום טוב, אן דברי תורה, און אזוי ווייטער. און מיר דארפן נאך אכטונג געבן אויף אלע קינדער.
איך פריי זיך אויף די זכיה אז מען פארט אויף אומאן און מען פאלגט דעם רבי, אבער איך שפיר אזוי ווי מיין ר"ה ווערט אביסל אזוי "קלות דעת".
אויב דער ראש ישיבה קען מיר מחזק זיין אין דעם.
יישר כוח.
רבקה

תשובה מאת הראש ישיבה שליט"א:‎

בעזרת ה' יתברך


ערב שבת קודש פרשת ראה, כ"ו מנחם-אב, שנת תשע"ז לפרט קטן


 


לכבוד מרת ... תחי'


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


וואויל איז דיר און וואויל איז דיין חלק אז דו שיקסט דיין מאן מיט שמחה קיין אומאן אויף ראש השנה צום הייליגן רבינ'ס ציון.


ר' אברהם בן רבי נחמן האט געזאגט: "די גאנצע וועלט שרייט ראש השנה "המלך" אבער די הכתרה איז אין אומאן"; און דערפאר פירן מיר זיך צו קלאטשן ביי "המלך", ווייל דער רבי לערנט אונז אויס אז דער אייבערשטער פירט דער וועלט, און וואס מען דארף זאל מען נאר פון אים בעטן, דער רבי האט געזאגט (חיי מוהר"ן, סימן רכ): "וואס זאל איך אייך זאגן קיין גרעסערס פון דעם איז נישט פארהאנען", נאך האט דער רבי געזאגט (חיי מוהר"ן, סימן תג): "נאר איך ווייס וואס איז 'ראש השנה', און איך האב עס באקומען א מתנה פונעם אייבערשטן, און ווער עס גלייבט און מיר זאל מאכן א 'כרוז' אז אלע דארפן זיין ביי מיר אויף ראש השנה".


אמאל האט איינער געזאגט פארן רבי'ן אז עס איז אים שווער צו קומען אויף ראש השנה, ווייל ער האט נישט וואו צו עסן און ער האט נישט קיין געהעריגע פלאץ וואו צו שלאפן, א צווייטער האט זיך אפגערעדט פארן רבי'ן אז ער קען נישט געהעריג דאווענען ווען ער קומט קיין אומאן אויף ראש השנה, האט דער רבי געזאגט מיט דעם לשון: "יא עסן - נישט עסן, יא שלאפן – נישט שלאפן, יא דאווענען – נישט דאווענען, דער עיקר אז מען זאל זיין ביי מיר אויף ראש השנה" (חיי מוהר"ן, סימן תד).


דערפאר דארפסטו זיין זייער פרייליך אז דיין מאן פארט צום הייליגן רבי'ן אויף ראש השנה, און ער וועט זיכער אהיים ברענגען ישועות פאר די גאנצע משפחה.


בנוגע וואס דו שרייבסט אז דו שפירסט נישט יום טוב'דיג אן דיין מאן; דאנק דעם אייבערשטן אז א גאנץ יאר האסטו א מאן וואס פירט א שיינעם טיש און זאגט דברי תורה וכו', און יעצט ראש השנה זאלסטו פרובירן צו מאכן שיינע סעודות, גרייט דיר אן שיינע מעשיות צו פארציילן פאר דיינע קינדער; קינדער דארפן נישט קיין תורות, קינדער דארפן מעשיות, און אויב מען וויל האבן א שיינע שבת טיש, א שיינע יום טוב טיש - דארף מען זיך אנגרייטן שיינע מעשיות פון צדיקים, ווייל דאס האלט די קינדער רואיג און געלאסן.


דער אייבערשטער זאל העלפן אז דו זאלסט מצליח זיין אין אלע דיינע וועגן.

#25 - איז גענוג צו גיסן תשעה קבין אנשטאט מקוה?
מקוה

תוכן השאלה‎

לכבוד דער ראש ישיבה שליט"א
איך האב געוואלט פרעגן וועגן גיין אין מקוה, אויב איז גענוג צו נעמען א שויער, ארויפצוגיסן אויף זיך תשעה קבין וואסער, אדער מוז מען דוקא גיין געהעריג אין מקוה?
יוסי

תשובה מאת הראש ישיבה שליט"א:‎

בעזרת ה' יתברך


יום ד' פרשת ראה, כ"ד מנחם-אב, שנת תשע"ז לפרט קטן


 


לכבוד יוסי נרו יאיר


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


וויסן זאלסטו אז מקוה איז זייער א גרויסע זאך, ווייל ווען א מענטש טובל'ט זיך אין מקוה, דעמאלט אין יענע רגע טובל'ט מען אויבן אין הימל זיין נשמה, און מען איז זוכה אראפ צו נעמען פון זיך אלע דינים אזוי ווי דער רבי זאגט (ספר המידות, אות המתקת הדין, סימן כב): "עַל-יְדֵי טְבִילַת מִקְוֶה נִתְבַּטֵּל הַצָּרוֹת, וִישׁוּעָה בָּאָה".


דער הייליגער רבי נתן זכרונו לברכה האט געזאגט: "מקוה איז דער זעלבער לשון פון תקוה -אז מען גייט אין מקוה האט מען א תקוה אז מען וועט אלעס פארעכטן".


דאס וואס דו פרעגסט אויב מען קען יוצא זיין מיט תשעה קבין; דאס איז נאר אויב א מענטש האט נישט קיין מקוה, למשל מען איז אונטערוועגנס וכדומה, אדער א מענטש וואס איז א חולה וכו', דעמאלט קען מען נעמען א שויער און לאזן רינען די וואסער פאר בערך פינף מינוט. פארשטייט זיך אז דאס איז נאר פאר א מאן, און אויך נאר בשעת הדחק.


אבער אז מען איז זוכה און מען גייט אין מקוה ברענגט מען אויף זיך זייער א גרויסע קדושה; דער הייליגער רבי אהרן קארלינער זכותו יגן עלינו האט געזאגט: "מקוה איז טאקע נישט קיין מצוה, אבער צו וואס מקוה קען צוברענגען קען נישט קיין שום אנדערע מצוה צוברענגען", און דער הייליגער בעל שם טוב זכותו יגן עלינו האט געזאגט אז ער איז צו געקומען צו אלע זיינע מדריגות, ווייל ער איז געווען זייער נזהר צו גיין אין מקוה יעדן טאג. 


דער אייבערשטער זאל העלפן אז דו זאלסט מצליח זיין אין אלע דיינע וועגן.

#24 - פארוואס רעדט איר קעגן אנדערע ברסלבע חסידים?
חסידות ברסלב

תוכן השאלה‎

שלום וברכה,
איך בין א ברסלבער בחור פון ארץ ישראל, און איך לערן אין א ברסלבער ישיבה, מיר הערן אויס אסאך פון אייערע שיעורים, און די פשיטות און תמימות אין דברי רביז"ל איז אונז זייער מחזק און מעורר צו זיך מחדש זיין אין רבינ'ס זאך כפשוטו, אן חכמות און גרויסע "עבודות".
עס שטערט אונז זייער שטארק די נקודה וואס אין די שיעורים - וואס אלע הערן אויס אין די גאנצע וועלט - רעדט איר אריין אנטקעגן אנדערע ברסלבער חסידים אזוי בפרהסיה, עס איז נישט כבוד פאר דער רבי!
אויך אויב עס איז דא ברלסבער חסידים וואס פירן זיך אנדערש ווי מוהרא"ש האט פארשטאנען, האבן זיי אויך א שטארקער רצון צו מקיים זיין דער רבינ'ס עצות.
דער רבי האט געזאגט "רק תחזיקו עצמכם ביחד אז תהיו אנשים כשרים", פארוואס דארף מען רעדן קעגן אנדערע ברסלבער חסידים, און נאך בפרהסיה?
שלומי

תשובה מאת הראש ישיבה שליט"א:‎

בעזרת ה' יתברך


יום ד' פרשת ראה, כ"ד מנחם-אב, שנת תשע"ז לפרט קטן


 


לכבוד הבחור שלמה נרו יאיר


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


דאס וואס דו פרעגסט מיר פארוואס איך מאך אוועק אנדערע ברסלב'ער וכו', היתכן, דער רבי האט דאך געזאגט (חיי מוהר"ן, סימן ריח) פאר דעם לעצטן ראש השנה, ווען אנשי שלומינו האבן געקרעכצט, און געפרעגט דעם רבי'ן: "אויף וועם לאזט אונז דער רבי איבער", האט דער רבי געענטפערט: "רַק אַתֶּם תַּחֲזִיקוּ עַצְמְכֶם בְּיַחַד, אָז תִּהְיוּ אַנָשִׁים כְּשֵׁרִים. וְלֹא כְּשֵׁרִים בִּלְבַד, אֶלָּא אֲפִילּוּ צַדִּיקִים וְטוֹבִים תִּהְיוּ", אויב איר וועט זיך האלטן צוזאמען, וועט איר זיין ערליכע אידן, און נישט נאר ערליכע אידן, נאר גרויסע צדיקים וכו'. און אויף דעם פרעגסטו מיר פארוואס איך מאך אוועק אנדערע ברסלב'ער אידן; איך מוז דיר זאגן אז דאס איז פאר מיר זייער א חשוב'ע שאלה אויסצושמועסן, ווייל זייער אסאך פרעגן מיר דאס - פארוואס איך מאך אוועק אנדערע ברסלב'ער חסידים.


געלויבט דעם אייבערשטן אז איך האב זוכה געווען צו מקורב ווערן צום הייליגן רבי'ן דורך מוהרא"ש זכר צדיק לברכה, און וויפיל איך זאל נאר דאנקען דעם אייבערשטן, איז נישט דא גענוג לויב ווערטער צו דאנקען דעם אייבערשטן אויף דעם, ווייל ווען מען איז זוכה מקורב ווערן צום רבי'ן באקומט מען א נייעם שכל, א ריינער קאפ, און א לויטערן מח; מען לעבט מיטן אייבערשטן, מען לעבט מיט תכלית - מען ווייסט אז איין טאג וועלן מיר דארפן אוועק גיין פון דער וועלט, מען וועט זיין א גוסס און א נפטר, און דעמאלט וועט גארנישט איבער בלייבן פון אונז, נאר דאס ביסל תורה ותפילה וואס מיר האבן זוכה געווען אריין צו כאפן יעדן טאג.


מוהרא"ש זכרונו לברכה פלעגט דאס אריין פרעגלען אין אונז יעדע וואך ביים שיעור, און דאס שטייט אין אלע זיינע הייליגע ספרים; אז א מענטש זאל וויסן אז ער האט נישט קיינעם אויף דער וועלט - נאר דעם אייבערשטן! און ווי מער מען רעדט צום אייבערשטן ווערט מען מער און מער נענטער צו אים, און דאס וועלן מיר מיט נעמען אויף יענע וועלט; אזוי ווי חכמינו זכרונם לברכה זאגן (תנא דבי אליהו רבה, פרק טו): "לְפִי שֶׁכָּל הַמַּרְבֶּה שִׂיחוֹת וּתְפִלּוֹת, הֵם הַמְלַוִּים אוֹתוֹ עַד שֶׁיַּגִּיעַ לְבֵית עוֹלָמוֹ".


מוהרא"ש האט דערציילט, אז ווען ער האט געכאפט זיין הארץ אטאקע לא עלינו, איז ער געזיצן אונטן אין זיין צימער, שפעט ביינאכט, און ער האט געשפירט ווי ער קען נישט אטעמען (אזוי ווי מען שפירט ווען מען כאפט אן הארץ אטאקע); ער האט נישט געוואוסט וואס צו טון און וועם צו רופן, "אבער איין זאך האב איך געהאט – תפילה! איך האב געבעטן דעם אייבערשטן אז איך זאל נאך קענען ארויף גיין אין שטוב, אז מען זאל זען ווי איך ווער נפטר, און נישט בלייבן דא איינגעשפארט אליין, דעמאלט האב איך געזען - האט מוהרא"ש געזאגט - פשט אין דעם חז"ל, אז נאר דאס נעמט א מענטש מיט לבית עולמו".


אזוי אויך איז מיט תורה; דער רבי האט אונז געגעבן א סדר דרך הלימוד (שיחות הר"ן, סימן עו), א גרינגע געשמאקע וועג צו לערנען און צו מצליח זיין אין תורה - אז מען זאל לערנען שנעל, און נישט בלייבן שטיין אויף איין פלאץ ווען מען זעט אז מען פארשטייט נישט, נאר מען זאל ווייטער לערנען, און במשך הזמן ווען דער מענטש וועט עס איבערגיין נאכאמאל און נאכאמאל וועט מען עס זוכה זיין צו קענען גוט; ווען א מענטש געוואוינט זיך צו אזוי צו לערנען, ער ווארפט אוועק זיין שכל, און ער פאלגט דעם רבי'ן, איז ער זוכה ביז א קורצע צייט צו ענדיגן כל התורה כולה.


ווען איך בין מקורב געווארן אין היכל הקודש האט זיך מיר געעפענט א נייער וועלט, איך האב אנגעפאנגען צו לעבן מיטן אייבערשטן, איך פלעג גיין יעדע וואך צום שיעור ליל שישי, מוהרא"ש פלעגט אנהייבן מיט די וואכעדיגע סדרה און אריין געפלאכטן די פרשת השבוע מיט דעם רבינ'ס הקדמות, און אריין געברענגט אין אלעמען אזא גילוי אלוקות, אז אלע האבן מיר זיך געשפירט ווי מיר זענען נישט דא בזה העולם, יעדער האט פארגעסן פון זיינע צרות; אפילו מען איז געקומען צעבראכן - יעדער מיט זיינע איבערגייעכטס, אבער נאכן שיעור זענען מיר אלע געווען פרייליך מיט א שטארקע אמונה.


ויבוא השטן - מען האט אנגעפאנגן צו רעדן צו מיר אנקעגן מוהרא"ש פון אלע זייטן, פלוצלינג האב איך באקומען חברים, פלוצלינג האב איך באקומען משפחה, יעדער איינער האט געהאט עפעס וואס צו זאגן פארוואס איך זאל אוועק גיין פון מוהרא"ש זכרונו לברכה, און דער עיקר האט מען גערעדט צו מיר אויף מוהרא"ש בשם די "זקנים" פון ברסלב, אז זיי אליין זאגן אויף אים אז דאס איז נישט ברסלב וכו' וכו'; איך בין געווארן אינגאנצן צעטומלט און מבולבל, ווייל פון איין זייט האב איך געוואוסט ביי מיר אז עס קען נישט זיין אמת די אלע לשון הרע'ס, ווייל איך קוק אויף מיר און איך זע אז עס איז אריבער א יאר וואס איך דריי זיך אין היכל הקודש, און אלעס האט זיך נאר געטוישט ביי מיר צום גוטן - לערנען, דאווענען, שלום בית, שמחת המצות, און בעיקר שפירן א נאנטקייט צום אייבערשטן, איך בין געוואויר געווארן אז מען קען זיין דא אויף דער וועלט, און אין דער זעלבע צייט זיין דבוק צום אייבערשטן, אבער פון דער אנדערע זייט זאגט מען מיר נאך מימרות פון זקנים פון 'אֶחְטֶא' ברסלב'ער אנקעקן היכל הקודש, עד כדי כך אז עס האט געפעלט א האר אז איך זאל אלעס פארלירן.


דער אייבערשטער האט מיר געהאלפן אז איך האב זיך געמאכט א חשבון, און געקוקט אויף מיר אליין; דער רבי זאגט דאך (ליקוטי מוהר"ן, חלק ב', סימן סז): "וְהָעִקָּר לְהִסְתַּכֵּל עַל עַצְמוֹ", א מענטש דארף קוקן אויף זיך, 'וואס גייט מיר אן וואס דער נאר האט געזאגט, און וואס דער טיפש האט געזאגט; אויב איך האב געטראפן א רבי וואס איז מיך מחיה און מחזק, זאלן אלע רעדן אויף אים, זאלן אלע שרייען אז מען האט נישט געהאלטן וכו', איך וועל דעם רבי'ן נישט אפלאזן'.


אז דו וועסט גוט בודק זיין אין ברסלב, וועסטו זען, אז רובם ככולם זענען מקורב געווארן דייקא דורך מוהרא"ש זכרונו לברכה אדער דורך זיינע ספרים, און אלע האבן אים איבערגעלאזט צוליב די בעלי מחלוקות ומחרחרי ריב וואס דרייען זיך אין ברסלב, און זיי פארופן זיך ברסלב'ער.


פאר דו שרייבסט מיר אז איך מאך מחלוקת, אז איך מאך אוועק ברסלב וכו', זאלסטו וויסן אז שוין פערציג יאר איז מען מבזה מוהרא"ש און אלע תלמידי היכל הקודש; מען האט געשריגן, און מען שרייט נאך אלץ, אז היכל הקודש איז נישט ברסלב נאר דאס איז אייגענע זאכן וכו'.


איך געב דיר א קליינע דוגמא; עס האט זיך געעפענט פאר יאר א ישיבה אין מאנסי - א ברסלב'ער ישיבה, זייער פיין, יגדיל תורה ויאדיר, הלואי זאלן זיין צענדליגער און הונדערטער ישיבות על שם רבינו, אבער הער וואס זיי זאגן, און וואס זייער ניגון איז; זיי שרייבן: "היסטאריע!! דער ערשטער ברסלב'ער ישיבה אין אמעריקא", איינער ברענגט מיר א בראשור פון די ישיבה, און יעדע צווייטע ווארט איז: "חסדי השם, דער רבי קומט אן קיין אמעריקא!" "די ערשטע ברסלב'ער ישיבה אין אמעריקא!" דו ווייסט אז נאך איידער דער ראש ישיבה איז געבוירן, און נאך פאר זיין טאטע איז געבוירן האט זיך מוהרא"ש זכרונו לברכה שוין מוסר נפש געווען צו פארשפרייטן דעם רבי'ן, נישט נאר אין אמעריקא, נאר אין דער גאנצער וועלט! פופציג יאר האט מוהרא"ש געהאט א ישיבה אין בארא פארק, "ישיבה ומתיבתא היכל הקודש ברסלב", וואס איז די חוצפה צו שרייבן אז יעצט האט זיך געעפענט די ערשטע ברסלב'ער ישיבה?!


איך האב געעפענט א ישיבה אין וויליאמסבורג פאר ניין יאר צוריק – שנת תשס"ט – "ישיבה תפארת התורה ברסלב"; פרעג נישט וואס איך בין אריבער, און וואס איך גיי נאך יעצט אריבער; מען האט מיר מבזה געווען, מען האט געמאכט הפגנות אויף מיר, טאג נאך טאג, און נישט נאר אנקעגן מיר, נאר יעדע צופרי פלעגן קומען פרויען מיט גרויסע טאוולען מבזה זיין מיין ווייב און קינדער; מען האט ארויס געווארפן מיינע קינדער פון די מוסדות, מען האט מיר גערופן צו דין תורה, מען האט מיר גע'מסר'ט, יעדע שני וחמישי איז געווען די גאסן ווייס פון פאשקעווילן מיט סתם הוצאת שם רע אויף מיר (וואס אגב, איך בין קיינמאל נישט מוחל די וואס האבן אויף מיר מוצא שם רע געווען), מען האט ארויס געגעבן קונטרסים אנקעגן מיר וכו' וכו', וואס איז יעצט געשען אז דער כלומר'ישע מנהג פון ברסלב שרייבט: "ברוך שהחיינו וקימנו, אז מען איז זוכה צו עפענען דאס ערשטע ישיבה אין אמעריקא"?! פאר דו שרייבסט מיר אז איך פארשעם ברסלב, זאלסט וויסן אביסל און שפירן אביסל, וואס מען האט געטון מיט מוהרא"ש זכרונו לברכה במשך אלע יארן.


איך געב דיר נאך א דוגמא; אלע יארן האט מען געשריגן און פארשעמט ווער עס האט געדאווענט ביי מוהרא"ש אין אומאן, מען האט געזאגט אז ווער עס דאווענט ביי מוהרא"ש האט נישט יוצא געווען דעם קיבוץ הקדוש, און עס איז א שאד געווען צו קומען קיין אומאן, ווייל מען דארף דאווענען נאר אין קלויז, ווייל אזוי האט דער זקן נאכגעזאגט פון דעם טיפש וכו'. איך געדענק ווען איך בין געקומען דאס ערשטע מאל קיין אומאן אויף ראש השנה, אין יאר תשס"ו לפ"ק, פרעגט מיך איינער: "וואו האסטו געדאווענט?" מען האט געהאלטן די ערשטע נאכט נאך מעריב - זאג איך אים: "ביי מוהרא"ש", זאגט ער מיר: "דו האסט נישט יוצא געווען די קיבוץ"; הלואי וואלט איך ווען געהאט א ראש ישיבה וואס זאל מיר אנגרייטן און חוזק מאכן פון די עכטע ברסלב'ער וואס זיי זענען פארנומען מיטן 'אני ואפסי עוד', כדי אז איך זאל מיך נישט וויסענדיג מאכן פון אים, נאר אים צוריק זאגן: "אזוי?! איך האב נישט יוצא געווען דעם קיבוץ, דו האסט נישט יוצא געווען דעם קיבוץ!" למעשה האב איך נישט געהאט א ראש ישיבה וואס זאל מיך אנגרייטן אויף דעם, איך האב נאך גארנישט געוואוסט, בין איך אוועק געגאנגען פון היכל הקודש, און געגאגנען דאווענען אין קלויז ביי דעם קיבוץ. ערשט שפעטער אינמיטן יאר טראכט איך צו מיר: "איין מינוט, וואס האב איך געטון, ווער האט מיר געברענגט צום רבי'ן? ווער האט מיר געמאכט לערנען דעם רבינ'ס ספרים? פארוואס זאל איך נאכגיין נאך שיחות פון זקנים וכו'?!" דעם קומענדיגן יאר האט מיר שוין קיינער נישט געקענט פארדרייען דעם קאפ.


קוק וואס איז היינט געשען מיט אלע שרייערס, אלע מאכן זיך באזונדערע מנינים; וואס איז געשען? פלוצלינג דארף מען שוין נישט דאווענען אין קלויז מיטן קיבוץ? וואס איז געשען אז מען קען שוין דאווענען באזונדער, פון דעם קענסטו זען אז דאס איז איין גרויסע בלאף וכו'.


איך קען נישט פארגעסן ווען איך בין געווען מנחם אבל זיין מוהרא"ש זכרונו לברכה, ווען ער איז געזיצן שבעה נאך זיין ברודער דער טאקיי'ער רב זכרונו לברכה, האט מיר מוהרא"ש געזאגט: "יואל, דו מיינסט אז עס שטערט מיר אז מען רעדט אויף מיר, דו מיינסט אז עס באדערט מיר; גלייב מיר, עס רירט מיר נישט ביי מיין נאגל פון מיין קליינע פינגער. נאר וואס דען, איך זיץ ביים וואסער, איך בין א לייף-גארד (מציל), איך זע קערפער דערטרענקן זיך, ווארף איך אויס מיינע שטריק זיי צו ראטעווען, קומט איינער און שניידט אפ יעדן שטריק, פרעג איך דיר, וואס איז דער מענטש - נישט קיין רוצח? דערפאר - זאגט מיר מוהרא"ש - דארף איך רעדן ביי די שיעורים, און מגלה זיין זייערע פרצופים, אז מען זאל נישט האבן קיין התפעלות וכו'".


דאס זעלביגע זאג איך דיר, דער אייבערשטער האט מיר געגעבן די זכיה צו טון מיט בני הנעורים; וואס זאל איך דיר זאגן, מען קען ראטעווען אלע בחורים, נאר וואס דען, דער ס"מ שטעלט אויף מענטשן וואס זאלן אפרעדן וכו'. איך טרעף א בחור וואס לייגט נישט קיין תפילין, פון אינדרויסן זעט מען גארנישט אויף אים, אבער שטילערהייט איז ער פיל מיט קשיות אויף די אמונה, איך רעדט צו אים, און ענדליך צינד איך אן זיין אידישער פינק, און ער הייבט אן לערנען, און הייבט אן פאלגן דעם הייליגן רבי'ן וכו', ביז ער טרעפט איינעם וואס פארופט זיך א ברסלב'ער, און הייבט אים אן צו פארדרייען דעם קאפ, 'עס איז נישט ממש אזוי', 'עס איז נישט אהער', 'עס איז נישט אהין', וואס האט יענער געטון? אפגעשניטן דעם שטריק אויף וואס יענער וואלט זיך געקענט ראטעווען! און דאס איז נישט איין מעשה, דאס האב איך יעדן טאג.


איך האב נאך גארנישט אנגעהויבן צו שרייבן, אבער איך האב נישט קיין צייט ווייל איך דארף לויפן צו די בחורים, זיי ווארטן אויף מיר.


דער אייבערשטער זאל העלפן אז דו זאלסט מצליח זיין אין אלע דיינע וועגן.

#23 - אין מיין מצב וויל איך נישט בלייבן דא אליין ראש השנה
אומאן, שלום בית

תוכן השאלה‎

לכבוד דער חשובער ראש ישיבה,
צום ערשט וויל איך דאנקען דעם אייבערשטן אז איך מיט מיין מאן האבן אנגעהויבן צו הערן די שיעורים פונעם ראש ישיבה, און דאס האט ממש געטוישט אונזער לעבן צום גוטן.
עס קומט יעצט ראש השנה, און איך ווייס נישט וואס צו טון. מיין מאן וויל פארן אויף אומאן, אבער איך דארף האבן וכו' צוויי וואכן נאך ראש השנה, און איך האב מורא צו בלייבן אליין ראש השנה. איך וויל וויסן אויב דאס וואס דער רבי האט געזאגט אז מען זאל קומען צו אים אויף ראש השנה אפילו מיט מסירת נפש, איז אין דעם אויך אריינגערעכנט אזא מצב?
פון די אנדערע זייט וויל איך יא אז מיין מאן זאל פארן אויף אומאן און אויס'פועל'ן פאר אונז א גוט געבענטשט יאר, און איך ווייס אז ס'קומט זיך אים צו פארן, ער איז דער בעסטער מאן א גאנץ יאר, ער פירט זיך אויף א גאנץ יאר אזוי גוט צו מיר.
איך ווייס אליין נישט וואס צו טון, און איך האף אז דער ראש ישיבה וועט מיר געבן אן עצה.

תשובה מאת הראש ישיבה שליט"א:‎

  בעזרת ה' יתברך


יום ג' פרשת ראה, כ"ג מנחם-אב, שנת תשע"ז לפרט קטן


 


לכבוד מרת ... תחי'


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


איך האב היינט געשריבן א בריוו פאר דיין מאן אז ער זאל נישט קומען דאס יאר אויף ראש השנה קיין אומאן היות דו דארפסט האבן גלייך נאך ראש השנה וכו'.


דער אייבערשטער זאל דיר העלפן אז אלעס זאל אריבער גיין גרינגערהייט און געזונטערהייט; דער עיקר זאלסטו זיין רואיג און שטארק ביי דיר אז דער אייבערשטער איז מיט דיר, און ער וועט דיר העלפן מיט אלסדינג. ווען א מענטש לעבט מיט אמונה קען מען מער דערהייבן, ווייל מען טראגט נישט קיין דאגות, נאר מען לייגט אראפ אלע דאגות אויפן אייבערשטן; ווען מענטשן וואלטן ווען געלעבט מיט אמונה, געאטעמט אמונה, וואלט געווען ווייניגער פראבלעמען מיט נערוון, ווייל אלע מחלות וואס מענטשן ליידן גייסטיש - קומט מחמת חסרון אמונה.


דעם זונטאג האב איך געהאט א פארקערטע מעשה, א מאן און ווייב זענען געקומען באזוכן זייערע קינדער דא אין קעמפ, זענען זיי אויך געקומען צו מיר זיך באדאנקען; אזוי רעדנדיג זאגט מיר דער אינגערמאן: "דאס יאר קום איך נישט קיין אומאן אויף ראש השנה, ווייל מיין ווייב דארף האבן וכו' גלייך נאך ראש השנה", און זיין ווייב רופט זיך אן הויך: "ניין, דו פארסט יא צום הייליגן רבי'ן, איך דארף ישועות!" און זי הייבט אן וויינען, זי זאגט: "א גאנץ יאר ווארט איך שוין אז מיין מאן זאל פארן צום רבי'ן אהיים ברענגען ישועות", האט איר דער מאן געפרעגט: "וואס וועסטו טון אויב דו דארפסט אריין גיין אין שפיטאל יום טוב, מיט וועם וועסטו גיין?" האט זי געזאגט: "איך וועל מיך שוין אן עצה געבן, איך וויל נישט אז דו זאלסט פארפאסן א ראש השנה ביים הייליגן רבי'ן".


דער אייבערשטער זאל דיר העלפן אז אלעס זאל דיר אנקומען גרינגערהייט.

#22 - איך לייד געפערליך פון מיין מאן
שלום בית

תוכן השאלה‎

Dear Rabbi Roth, I listen to your speeches and I find them very inspiring. I wish my husband would listen to them too. I have been married for three years and it's been really difficult. My husband yells at me, threatens me, ignores me, and makes fun of me all the time. He is out with friends a lot and when he is home he is busy with social media and movies. He never understood my needs as a wife. He pays the bills and that's where his role as a husband ends. He never goes to shul, not shabbos, not weekday and doesn't Daven or learn. I tried to have people talk to him, he promised them he will change but he never did. I have been davening so much but it seems hopeless. Recently I have been advised by a prominent ruv to leave the marriage since he doesn't show any signs of change spiritually or emotionally, and that I'm too young to suffer for the rest of my life. Being that you do in shalom bayis, do you think there is any hope for my marriage ? Is there any way I can motivate my husband to change? How can I get him to listen to your speeches so he knows how to conduct himself properly? I would really appreciate a response since the situation is desperate. Thank you so much for taking the time to read my letter. May you continue helping more people BS"D.

תשובה מאת הראש ישיבה שליט"א:‎

בעזרת ה' יתברך


יום ג' פרשת ראה, כ"ג מנחם-אב, שנת תשע"ז לפרט קטן


 


לכבוד מרת ... תחי'


איך האב ערהאלטן אייער בריוו.


ווען איך האב געליינט דיין בריוו האב איך געהאט גרויס ווייטאג און צער צו הערן וואס דו מאכסט מיט פון דיין מאן; איך קען נישט נעמען א צד ווען איך האב נאר געהערט איין זייט פון די מעשה, און איך האלט אז דו דארפסט רעדן צו אים קלארע ווערטער, זאג אים ארויס קלאר וואס עס באדערט דיר, און אז דו ביסט נישט גרייט צו ליידן דיין גאנץ לעבן; דו ביסט נאך א יונגע פרוי און עס שטייט נישט אין ערגעץ אז א פרוי דארף בלייבן איר גאנץ לעבן א לעבעדיגע עגונה. אויב איז עס טאקע אזוי, אז דיין מאן קומט נישט אהיים, ער פארברענגט זיינע נעכט מיט כלומר'ישע חברים, און ווען ער קומט שוין יא אהיים טשעפעט ער דיר און ער סטראשעט דיר, און ער מאכט חוזק פון דיר, דארפסט זיין מיט אים זייער אפען; רעד צו אים שיין, זאג אים אז דו ביסט גרייט צו טון אלעס אויף דער וועלט צו בלייבן מיט אים, אויב ער וועט זיך פירן ערליך און איידל.


דו שרייבסט מיר אז ווען ער קומט שוין יא אהיים איז ער פארנומען מיט social media און movies; ליידער זענען שוין זייער אסאך שטובער חרוב געווארן פון דעם פארשאלטענעם סמארטפאון, דאס נעמט ארויס יעדעס ביסל יראת שמים און יעדעס ביסל גוטס וואס עס איז דא אין א מענטש. א אינגערמאן וואס דארף האבן זיין טעלעפאן פאר פרנסה איז איין זאך, אבער מען טאר דאס נישט אריין ברענגען אין א אידישע שטוב, ווייל דאס איז א גרויסע סכנה פאר א אידישע שטוב.


איך בעט דיר זייער, שטארק דיר און זיי ווייטער מתפלל; בעט דעם אייבערשטן אויף דיין אייגענע שפראך. אז דו רעדסט בעסער ענגליש און דו קענסט זיך בעסער ארויסברענגען אויף ענגליש, זאלסטו רעדן צום אייבערשטן אויף ענגליש, ווייל ווען מען רעדט אויף די אייגענע שפראך קען מען זיך בעסער ארויס ברענגען, און מען רעדט מער פון הארץ. בעט דעם אייבערשטן אז ער זאל רחמנות האבן אויף דיר און אויף אלע אידישע קינדער, עס זאל אריין גיין אין דיין מאן א רוח טהרה, אז ער זאל איינזען אז דאס איז נישט גוט פאר אים, און ער זאל האבן א געפיל צו דיר, און ער זאל אפלאזן אלע זיינע שלעכטע חברים וכו'.


דו שרייבטס מיר אז דו ביסט אסאך מתפלל אבער דו שפירסט נישט ווי דו קענסט נאך האבן א ישועה; זאג נישט אזוי, ווייל ביים אייבערשטן איז אלעס מעגליך, דער אייבערשטער נעמט יעדע ווארט וואס מען בעט אים, און ער העלפט דעם מענטש, נאר אסאך מאל דארף מען אויס ווארטן אויף די ישועה.


דערפאר בעט איך דיר זייער, דו ערשטע זאך זאלסטו זיך נישט פארלירן, נאר זאלסט גלייבן באמונה שלימה אז דער אייבערשטער געבט אכטונג אויף דיר, און ער וועט דיר העלפן, אז דו וועסט האבן א שיינע לעבן איין טאג, דו זאלסט יעדן טאג זיך אויסגיסן דיין הארץ צו אים, בעט אים: "רבונו של עולם, טאטע זיסער, האב רחמנות אויף מיר, קוק צו מיין פַּיין ווי איך ווער דערנידערט און פארשעמט פון מיין מאן, העלף מיר באשעפער אז מיין מאן זאל אוועק ווארפן זיינע מאוויס, ער זאל אפלאזן זיין ,Social Media און ער זאל זיך אויף וועקן פון זיין טיפע שלאף, ער זאל אנהייבן צו גיין אין שול, ער זאל אנהייבן זיך צו פירן ערליך; אייבערשטער, העלף מיר אז איך זאל האבן א גוטע לעבן מיט מיין מאן, איך וויל אויפשטעלן א ערליכע שטוב, ערליכע קינדער, בנים ובני בנים עוסקים בתורה ובמצוות", איך האב דיר געשריבן די תפילה אין אידיש, אבער אויב דו רעדסט בעסער אויף ענגליש, זאלסטו דאס זאגן אין ענגליש; און בשעת דו צינדסט אן די שבת ליכט, ווען דו לייגסט דיין האנט אויפן פנים, זאלסטו וויינען צום אייבערשטן און אויסרעדן פאר אים אלעס וואס דריקט דיר אויף דיין הארץ, זעץ דיך אראפ ביי די שבת ליכט, און גיי נישט אוועק פון דארט ווילאנג דו רעדסט אויס דיין הארץ, וועסטו זען ווי דער אייבערשטער וועט דיר העלפן.


אבער איך זאג דיר נאכאמאל, דו דארפסט זיין אפן מיט דיין מאן; קיינער זאגט נישט אז דו ביסט מחויב צו ליידן דיין גאנץ לעבן פון א מאן וואס פארשעמט און סטראשעט דיך, דערפאר בעט איך דיר, רעד מיט אים א שיינע שמועס, ווייל עס איז נישט כדי צו צעברעכן א שטוב אויב מען קען עס נאך ראטעווען, בפרט ווען עס איז דא קינדער.


דער אייבערשטער זאל דיר העלפן אז דו זאלסט מצליח זיין אין אלע דיינע וועגן.

#21 - מיין איינציג קינד וויל נישט רעדן צו מיר, איך קען נישט זען מיינע אייניקלעך
כיבוד אב ואם

תוכן השאלה‎

In very very short, I need help! All my life I had cystic fibrosis / genetic, Damage to the lungs and pancrease, Got married - long separate story. Had a baby girl bh and she is my only one. And she took up most of my heart. She was my life. The reason I wanted to live! I had a double lung transplant at the age of 37. A kidney transplant at 43 and my husband left and took my only child 8 months after my lung transplant. Not just from me but from my parents who took care of her in every way. And from my family who were always there for her. everything was doing so good, He brainwashed and manipulated her. She was 17 years old, But he had / .כח הדיבור has a tremendous / I didn't see her for over a year, but after trying everything, I bh started seeing her. I was Bh zoicha to marry her off (with my parents help) and then again she stopped talking to me and my family. She bh just had her second baby and I / my family were not called about anything. I didn't / don't see my einiklach and it's hurting me tremendously. I read books on Emunah and listen to lectures etc, and it helps me let go and go on. But when things come up, like a new einikel, my son in law is in someways worse then my ex. Yes, they just want to bother my life so I shouldn't have menicha. I have so much to do in regard to staying healthy and it's not easy. I really can't handle this nisoyoin. It's bigger then my health issue Bec I accepted it for what it is. And if I'm feeling good bh then I don't look back at all my surgeries and hardships because those are over. But taking away a child from a parent is a forever heartache. It's rishis. I know I'm supposed to accept it as a challenge from הקב”ה, But a mothers heart is a mothers heart and I fought to live to see nachas. My sister u”h was also zoicheh to have a child but she was nifter at 31. So honestly I think she's in a much better place. I want to be able to do what Hashem wants from me but lately I feel like it's just not worth living. I know I have a lot to be thankful for and I know there are people that have it a lot worse. But how do I go on if all that I was living for is gone ???

תשובה מאת הראש ישיבה שליט"א:‎

  בעזרת ה' יתברך


יום ג' פרשת ראה, כ"ג מנחם-אב, שנת תשע"ז לפרט קטן


 


לכבוד האשה מרת ... תחי'.


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


וואס זאל איך דיר זאגן, איך האב געליינט דיין בריוו און איך האב זייער שטארק געוויינט פון דיין צער וואס דו גייסט אריבער, אבער איך מוז דיר זאגן אז איך בין זייער נתפעל און איך קען נישט קומען צו זיך פון דיין שטארקייט; וויפיל דו ביסט שוין אריבער און וואס דו גייסט נאך אלץ אריבער, דאך ביסטו שטארק מיט אמונה, אזוי ווי דו שרייבסט אז דיין גאנצע לעבן איז אמונה, און נאר אזוי דערהאלסטו זיך.


בנוגע וואס דו שרייבסט מיר אז דיין טאכטער מיט דיין איידעם רעדן נישט מיט דיר, און דו קענסט נישט זען דיינע אייניקלעך וכו'; וואס זאל איך דיר זאגן, עס איז אן עקל צו הערן אז קינדער פירן זיך אויף צו זייערע עלטערן מיט אזא אכזריות וכו', קינדער ווייסן נישט וואס עלטערן זענען, זיי ווייסן נישט מעריך צו זיין וואס עלטערן זענען וכו', אזוי ווי עס איז באקאנט דעם שפריך ווארט: "איין מאמע קען אויפציען צען קינדער, און צען קינדער קענען נישט אויסהאלטן איין מאמע".


די הייליגע תורה זאגט (שמות כ, יא): "כַּבֵּד אֶת אָבִיךָ, וְאֶת אִמֶּךָ, לְמַעַן יַאֲרִכוּן יָמֶיךָ, עַל הָאֲדָמָה, אֲשֶׁר ה' אֱלֹהֶיךָ נֹתֵן לָךְ"; א שאד אז מען לערנט נישט אין אלע היימישע תלמוד תורה'ס און אין מיידל סקול'ס די מצוה פון כיבוד אב ואם, וואס דאס איז חמורה שבחמורות (ירושלמי פאה א, א).


מען זעט ווי די הייליגע חכמים האבן זיך מוסר נפש געווען אויף די מצוה, אזוי ווי חכמינו זכרונם לברכה פארציילן (ירושלמי, שם) אז ר' טרפון, ווען ער פלעגט זען ווי זיין מאמע גייט שבת שפאצירן אין איר חצר, פלעגט ער זיך אראפ לייגן אויף דער ערד, און לייגן זיינע הענט, און איר זאגן: "מאמע, טרעט אויף מיר", און אזוי איז ער געגאנגען מיט איר ביז זי איז אנגעקומען צו איר בעט. איינמאל איז ר' טרפון געווארן נישט געזונט לא עלינו, האט זיין מאמע געבעטן די חכמים אז זיי זאלן מתפלל זיין פאר אים, ווייל ער איז איר מכבד מער וויפיל מען דארף, האבן זיי איר געפרעגט וואס ער טוט, האט זי זיי פארציילט אז ער לייגט אונטער זיינע הענט אז זי זאל קענען גיין וכו', האבן די חכמים געזאגט: "אפילו ער זאל דיר טון טויזענט מאל טויזענט אזוי ווי ער טוט דיר יעצט, האט ער נאך נישט מקיים געווען די מצווה אזוי ווי עס דארף צו זיין". זעט מען פון דעם אז קיינער קען נישט זאגן אז ער איז מכבד זיינע עלטערן וויפיל מען דארף.


דערפאר בעט איך דיר זייער שטארק אז דו זאלסט זיך נישט נעמען צום הארצן, איך ווייס אז עס איז זייער שווער, און די ווייטאג פון דעם איז שרעקליך שטארק, דאך דארפסטו אנהייבן צו לעבן א לעבן פאר דיר, אפילו דו ביסט איינער אליין אויף דער וועלט און דו האסט נישט קיינעם, דו האסט נאר דיין איינציגסטע טאכטער מיט אירע קינדער, און עס טוט דיר זייער וויי אז זי וויל נישט רעדן מיט דיר, דאך דארפסטו פרובירן מיט אלע דיינע כוחות צו לעבן פאר דיר; ווארט נישט אז זי זאל דיר באצאלן פאר אלעס וואס דו האסט זיך מוסר נפש געווען פאר דיר, ווייל אזוי גייט דאס לעבן - עלטערן זענען זיך מוסר נפש פאר זייערע קינדער, און קינדער כאפן נישט וואס עלטערן זענען, ווי לאנג זיי אליין וועלן דאס נישט אליין אריבער גיין פון זייערע קינדער.


מוהרא"ש זכרונו לברכה פלעגט שטענדיג זאגן: "ווי אזוי מען פירט זיך אויף צו די טאטע מאמע, אזוי וועלן די קינדער זיך אויף פירן צוריק צו ענק", און מוהרא"ש זכרונו לברכה האט מיר געבעטן אז איך זאל רעדן יעדן טאג צו די בחורים פון די מצוה פון כיבוד אב ואם, און איך זאל זיי זאגן בזה הלשון: "ווי אזוי ענק וועלן זיך אויפירן צו ענקערע עלטערן, אזוי וועלן זיך ענקערע קינדער פירן מיט ענק".


דער אייבערשטער זאל דיר העלפן אז דו זאלסט מצליח זיין אין אלע דיינע וועגן.

#20 - איך שפיר מער א געשמאק אין עיון; מיין ווייב לאזט מיר נישט פארן קיין אומאן
אומאן, שלום בית, לימוד התורה

תוכן השאלה‎

I started derech halimud a while ago, and I’m about to finish for the FIRST TIME misnayes. now I have 2 things to discuss with the rosh yeshiva.
first of all I’m not saying that I was the biggest masmid, but I felt like I enjoyed learning, understanding the concepts how the the question was answerd; and with derech halimud I feel like I’m accomplishing in terms of finishing but not in terms of connecting to it and enjoying it.
2, I realy get a lot of chizuk and would want to go to uman to the rebbe for rosh hashono, but all my wife knows that its a crazy place and radicle pepole, and she would never let me go and as much as i tried to talk to her about it nothing doing and I’m sure don’t want to lose my wife in the procces, if you can give me some advice.
thanks a million for everything you have done for me through the shiurim.
marc

תשובה מאת הראש ישיבה שליט"א:‎

בעזרת ה' יתברך


יום א' פרשת ראה, כ"א מנחם-אב, שנת תשע"ז לפרט קטן


 


לכבוד האברך מארק נרו יאיר


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


דו שרייבסט מיר אז ווען דו לערנסט און דו פארשטייסט וואס דו לערנסט שפירסטו א געשמאק אין לערנען, מה-שאין-כן ווען דו זאגטס אויפן סדר דרך הלימוד פון רבי'ן, שפירסטו נאך נישט קיין געשמאק; דו דארפסט נישט אפלאזן דיינע אלטע שיעורים, אדרבה - זע צו לערנען ווייטער דיינע שיעורים, דער רבי זאגט (שיחות הר"ן סימן עו): "גַּם צְרִיכִין לִלְמֹד אֵיזֶה שִׁעוּר בַּיּוֹם, בִּקְצָת עִיּוּן", א מענשט זאל אויך האבן א שיעור צו לערנען בעיון אביסל יעדן טאג; דער עיקר זאלסטו זען צו לערנען אסאך פרקים משניות, און אסאך דפים גמרא - אפילו דו פארשטייסט נישט וואס דו לערנסט, און במשך הימים וועסטו זוכה זיין צו שפירן א טעם אין די הייליגע תורה, און דיין קאפ וועט זיך דיר עפענען און דו וועסט אנהייבן צו פארשטיין אלעס וואס די לערנסט.


בנוגע וואס דו פרעגסט וועגן דיין ווייב, אז זי קוקט אן ברסלב ווי א פלאץ פון מטורפים וכו'; ליידער ביסטו נישט דער איינציגסטער וואס גייט אריבער דעם פראבלעם, נאר זייער אסאך אינגעלייט און בחורים גייען אריבער דאס זעלבע וואס דו גייסט אריבער, זיי ווילן קומען צום רבי'ן אויף ראש השנה, אבער זייערע עלטערן און זייער ווייב שטעלן זיך אנקעגן, ווייל זיי האבן געהערט לשון הרע אויפן הייליגן רבי'ן.


געב אכטונג זיך נישט צו קריגן מיט דיין ווייב, און אויב דו וועסט יעדן טאג בעטן דעם אייבערשטן אז דו זאלסט זוכה זיין צו קומען אויף ראש השנה קיין אומאן וועסטו זען אז עס וועט געשען א נס און אלעס וועט זיך איבערדרייען לטובה, נישט נאר וועט דיר דיין ווייב לאזן גיין קיין אומאן, נאר זי וועט דיר טרייבן, זי וועט דיר קויפן א מתנה א טיקעט אז דו זאלסט פארן קיין אומאן.


איך האב שוין געזען גרויסע וואונדער ביי מיינע תלמידים - סיי בחורים און סיי אינגעלייט, ווי זיי האבן אסאך מתפלל געווען אויף דעם ענין, זיי פלעגן יעדן טאג זיך אויסגיסן זייער הארץ צום אייבערשטן אז זיי ווילן גיין קיין אומאן צום רבי'ן צו פארעכטן זייערע מעשים, און זוכה זיין צו האבן א תיקון אויף זייערע מעשים וכו', און דער אייבערשטער האט זיי געהאלפן אז זיי האבן זוכה געווען צו קומען.


דו זאלסט זען צו זיין א וואוילער מאן, דו זאלסט זיך קיינמאל נישט קריגן מיט דיין ווייב; דער רבי האט זייער מקפיד געווען אז מען זאל האבן שלום בית, אזוי ווי דער רבי האט געזאגט (שיחות הר"ן, סימן רסד) אז מען דארף זייער שטארק אכטונג געבן צו מכבד זיין די ווייב; און דו וועסט זען אז דער אייבערשטער וועט דיר העלפן.


דער אייבערשטער זאל העלפן אז דו זאלסט מצליח זיין אין אלע דיינע וועגן.

#19 - איך וויל אויסדרוקן מיין הכרת הטוב פאר'ן ראש ישיבה
חסידות ברסלב

תוכן השאלה‎

שלום וברכה מיין טייערע ראש ישיבה,
איך האב נישט די ווערטער ארויסצוברענגען די דאנק געפילן וואס ס'איז דא פאר'ן ראש ישיבה. נאכ'ן שיעור גיי איך צו זאגן ש'כח אזוי ווי יעדער, אבער איך פיל אז דאס איז זייער זייער ווייט פון גענוג, מיין שאלה איז ווי אזוי קען מען ארויסווייזן די הכרת הטוב, דער ראש ישיבה געבט אונז לעבן, ער געבט פאר אונז שלום בית, ער איז זיך מבזה פאר מיר, ער טוט אלעס פאר זיינע תלמידים, ווי אזוי קען איך ארויסווייזן הכרת הטוב?
היות איך האב עס נישט וועמען צו פרעגן, פרעג איך עס פונעם ראש ישיבה. און איך בעט דעם ראש ישיבה אנטשולדיגונג פאר'ן פרעגן אזא שאלה.
א גרויסן יישר כח
יואל

תשובה מאת הראש ישיבה שליט"א:‎

בעזרת ה' יתברך


יום א' פרשת ראה, כ"א מנחם-אב, שנת תשע"ז לפרט קטן


 


לכבוד האברך יואל נרו יאיר


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


מוהרא"ש זכרונו לברכה פלעגט זייער אסאך רעדן פון הכרת הטוב; אז א מענטש זאל שטענדיג האבן הכרת הטוב פאר איינעם וואס האט דיר געטון א טובה, בפרט פאר א רבי וואס האט אלעס אוועק געלייגט אין דער זייט, אבי אז נאך א איד זאל האבן א גוט לעבן, און נאך א איד זאל וויסן אז ער קען אויך לערנען די הייליגע תורה.


שלמה המלך זאגט (משלי יז, יג): "מֵשִׁיב רָעָה תַּחַת טוֹבָה, לֹא תָמוּשׁ רָעָה מִבֵּיתוֹ", ווער עס באצאלט צוריק שלעכטס פאר איינעם וואס האט אים געטון גוטס, זאל זיך נישט אפטון דאס שלעכטס פון אים; ווייל עס איז נישט דא קיין ערגערע מידה פון זיין א כפוי טובה, און א מענטש וואס איז א כפוי טובה, ווייזט עס, אז דער מענטש האט אין זיך אלע שלעכטע מידות; דערפאר דארף מען זייער אכטונג געבן קיינמאל נישט צו רעדן שלעכטס אויף א מענטש וואס האט דיר א טובה געטון, אויף קיינעם טאר מען נישט רעדן שלעכטס, אבער אז מען רעדט שלעכטס אויף איינעם וואס האט דיר געהאלפן, בפרט א רבי וואס האט זיך אינגאנצן אוועק געגעבן זיין לעבן, זיין משפחה, זיינע קינדער און זיין נאמען וכו' וכו', אלעס - נאר אז דו זאלסט האבן א גוט לעבן; דו זאלסט וויסן ווי אזוי מען לעבט אין שטוב מיט א ווייב און קינדער; ער האט פארלוירן זיין נאמען אלעס נאר פאר דיר – אויף אזא איינעם טאר מען נישט רעדן קיין שלעכטס.


ווען איינער בעט מיר אז איך זאל אים דערציילן מופתים פון מוהרא"ש זכרונו לברכה וכו'; דערצייל איך וואס עס איז ביי מיר דער גרעסטער מופת, און דאס גרעסטע צדקות, אז א מענטש זאל שטיין און רעדן מיט מענטשן איבער פופציג יאר, בשעת די אלע מענטשן וואס ער האט געהאלפן - רובם ככולם, זענען געווארן זיינע גרעסטע מתנגדים; אלע גרויסע מנהיגים - סיי אין ברסלב און סיי אין דער וועלט, אלע האבן גענומען חיזוק פון דעם צדיק, און גערעדט האבן זיי אלע אויף אים מיט די ערגסטע לשונות, און פלא על גבי פלא, וַיִּפְנוּ מִשָּׁם הָאֲנָשִׁים - וַיֵּלְכוּ סְדֹמָה, וְמוהרא"ש עוֹדֶנּוּ עֹמֵד לִפְנֵי ה'...


דאס איז די מעלה פון א צדיק, אז וויפיל מען רעדט אויף אים, און וויפיל מען שפייט אויף אים, איז ער ביי זיך אזוי בטל, אז ער גייט ווייטער אן מיט זיין הייליגע ארבעט צו פארשפרייטן דעם אייבערשטן אויף דער וועלט. 


דער רבי זאגט (ליקוטי מוהר"ן, חלק ב' סימן עב) אז א מענטש דארף זיך צוגעוואוינען זיין אזוי ווי דער ערד; דער ערד ווערט נישט ברוגז אויף מענטשן ווען מען טרעט אויף אים, מען שפייט אויף אים, און מען ווארפט מיסט אויף אים וכו' וכו', דער ערד געבט ווייטער ארויס אלע גוטע פרוכט און אלע מענטשליכע באדערפענישן, אזוי אויך דארף א מענטש זיין א גוטער און א געבער, אפילו מען שפייט אויף אים, און אפילו מען רעדט אויף אים, זאל ער ווייטער זיין גוט צו יעדן איינעם.


דער אייבערשטער זאל העלפן אז דו זאלסט מצליח זיין אין אלע דיינע וועגן.

#18 - מיין באלעבאס האט נישט קיין שום געפיל צו מיין שווערע ארבעט
פרנסה

תוכן השאלה‎

שלום וברכה פאר'ן ראש ישיבה שליט"א,
א גרויסן יישר כח פאר'ן אוועקגעבן צייט צו ענטפערן אונזערע שאלות.
די שאלה וואס שטערט מיך איז, אז ס'איז שוין דרייצן יאר, כולם שוים לטובה, וואס איך ארבעט אויף א פלאץ, און איך בין זייער איבערגעגעבן צו די בעלי בתים, איך טו צו זיי אסאך אסאך מער ווי סתם ארבעטערס, איך שטעל זיי צו גאר א געלונגענע ארבעט, אבער למעשה זע איך אז אין די רגע ווען עס קומט צו זייערע אינטערעסן זענען זיי גרייט צו באגראבן די ארבעטערס. פון וואו נעמט מען די מוט און כח צו קענען ווייטער אנגיין מיט די ארבעט? אויב דער ראש ישיבה קען מיר ביטע געבן חיזוק צו קענען ווייטער אנגיין מיט די ארבעט.
איך זע אז דער ראש ישיבה גייט ווייטער אן מיט זיינע תלמידים, אפילו ווען איך שטעל זיך פאר אז ס'איז אויך בכלל נישט גרינג.
א גרויסן יישר כח
יואל

תשובה מאת הראש ישיבה שליט"א:‎

בעזרת ה' יתברך


יום א' פרשת ראה, כ"א מנחם-אב, שנת תשע"ז לפרט קטן


 


לכבוד האברך יואל נרו יאיר 


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


דיין קשיא - דאס איז אליין דער תירוץ; דו פרעגסט מיר ווי אזוי עס קען זיין אז דו ארבעטסט שוין אסאך יארן ביי א פלאץ און דו געבסט זיך איבער פאר דיינע בעלי בתים, און יעצט זעסטו אז ווען עס קומט צו זייערע אינטערעסן קוקן זיי נישט אויף דיר, און דו פרעגסט מיר ווי אזוי דאס קען זיין.


וואס זאל איך דיר זאגן, עס איז נישט געווען קיין שיעור וואס מוהרא"ש זכרונו לברכה זאל נישט רעדן פון דעם, אז עס איז נישט דא קיין חברים, און עס איז א שאד נאך צו לויפן מענטשן, ווייל יעדער מיינט נאר זיך, והא ראי', די רגע וואס עס וועט אויס קומען בעסער פאר זיי צו נעמען א צווייטער ארבעטער וועלן זיי דיר אוועק שיקן אן קיין רחמנות.


מען זעט נעבעך ווי אינגעלייט צערייסן זיך פאר זייערע בעלי בתים; זיי ווייסן נאך נישט וואס דער לעבן איז, זיי לייגן אלעס אין דער זייט פאר זייערע בעלי בתים, אזוי זענען זיי זיך מוסר נפש לאנגע יארן, ביז דער בעל הבית טרעפט א צווייטע שמאטע וועם מען קען גוט אויסניצן, און דעמאלט זאגט ער אפ דעם אינגערמאן פון איין טאג אויפן צווייטן, און ער בלייבט מיט גארנישט; ער האט נעבעך גארנישט... די ווייב האט ער שוין נישט, ווייל יעדעס מאל זי האט אים געבעטן אהיים צו קומען וכו', האט ער איר אוועק געשטופט מיטן תירוץ: "מיין בעל הבית האט מיר געבעטן דאס און יענץ"; זיינע קינדער האט ער נישט, ווייל ווען זיי פלעגן וועלן רעדן מיט זייער טאטע וכו' האט ער אייביג געהאט גוטע תירוצים אז ער דארף לויפן צו זיין ארבעט, זיין בעל הבית האט אים געבעטן א טובה וכו', און יעצט ווען דער בעל הבית האט אים ארויס געשטויסן, זעט ער זיך איינער אליין.


דערפאר דארף מען געדענקן ווען מען גייט ארבעטן, אז מען גייט ארבעטן פשוט צו ברענגען פרנסה אזוי ווי חכמינו זכרונם לברכה זאגן (ספרי דברים, פרק טו, פיסקא קנח) אויפן פסוק (מלשון הכתוב דברים טו, יח): "וּבֵרַכְתִּי בְּכָל אֲשֶׁר תַּעֲשֶׂה, יָכוֹל יְהִי יוֹשֵׁב וּבָטֵל? תַּלְמוּד לוֹמַר בְּכָל אֲשֶׁר תַּעֲשֶׂה", מען דארף ארבעטן, אבער מען דארף געדענקען אז דער אייבערשטער איז דער וואס געבט די פרנסה.


מוהרא"ש האט דערציילט, אז א איד איז אמאל געקומען צום הייליגן חפץ חיים, און ער האט זייער געוויינט: "רבי, מיין פרנסה געבער איז געשטארבן"; דער איד האט פארמאגט א קו און ער פלעגט מעלקן דאס קו און פארקויפן די מילך, פון דעם האט ער געהאט פרנסה, איין צופרי קומט ער אריין אין שטאל, און טרעפט זיין קו טויט; דער חפץ חיים האט אים געוואלט בארואיגן, אבער דער איד וויינט און שרייט אז ער גייט שוין שטארבן פאר הונגער, ווייל ער האט מער נישט קיין פרנסה, זאגט אים דער חפץ חיים זכרונו לברכה: "דיין פרנסה געבער איז דער אייבערשטער, און ער וועט דיר ווייטער געבן פרנסה, חס ושלום צו טראכטן אז דיין פרנסה איז געקומען פון א קו, נאר די וועג ווי אזוי דו האסט געהאט פרנסה איז געווען דורך די קו, און יעצט וועט קומען דיין פרנסה דורך אן אנדערע וועג".


די מעשה זאלסטו גוט אריינעמען אין זיך; דו זאלסט זיך נישט איינרעדן פאר איין מינוט אז דיין פרנסה קומט פון די ארבעט, און אויב דו וועסט פארלירן די ארבעט וועסטו אויסגיין פאר הונגער וכו', אדער אנדערע מחשבות וואס קומען אריין אינעם מענטש: 'וואס וועט זיין?' 'ווי אזוי וועל איך האבן געלט?' נאר א מענטש דארף זיך פארלאזן אויפן אייבערשטן, און דער אייבערשטער האט זיך שוין זיינע וועגן ווי אזוי ער העלפט דעם מענטש.


א אינגערמאן וואס קומט ארויף דאווענען אין ישיבה, זאגט מיר פאריאר אז ער וויל זייער שטארק קומען אויף אומאן, אבער דער בעל הבית וואו ער ארבעט זאגט אים אז אויב ער פארט אויף אומאן וועט ער פארלירן זיין דזשאב, און ער פרעגט מיר וואס ער זאל טון; איך האב אים געזאגט אז ער זאל קומען קיין אומאן. למעשה איז ער נישט געקומען קיין אומאן - ער האט נישט געקענט ביישטיין דעם נסיון; וואס מיינסטו? אפאר וואכן נאך סוכות זאגט ער מיר אז זיין בעל הבית האט געטראפן א צווייטן אינגערמאן וואס טויג אים בעסער, און ער איז געבליבן אן א פרנסה. דער אינגערמאן איז געווען אזוי פארשעמט, ווייל ער האט אוועק געגעבן זיין ראש השנה, זיין רבי, זיין אידישקייט, און זיין התחזקות פאר דעם בעל הבית, און יעצט האט ער גארנישט.


דו בעטסט מיר אן עצה צו האבן כח ממשיך זיין צו ארבעטן אויף א פלאץ נאכדעם וואס דו זעסט אז דיינע בעלי בתים זוכן דיר צו באגראבן; קוק אריין אין מדרש רבה (פרשת וישב) ווי אזוי יוסף הצדיק האט זיך געקענט אויס קומען מיט זיין בעל הבית פוטיפר, עד כדי כך אז (בראשית לט, ב): "וַיַּרְא אֲדֹנָיו כִּי ה' אִתּוֹ", ער האט געזען אז דער אייבערשטער איז מיט אים, זאגן חכמינו זכרונם לברכה (שם פו, ה) אז יוסף הצדיק ווען ער פלעגט באדינען זיין האר, פלעגט ער רעדן צום אייבערשטן, און שטענדיג האבן זיך זיינע ליפן געשאקלט; ביז פוטיפר האט אים איינמאל געפרעגט: "זאג מיר, וואס שאקעלסטו מיט דיינע ליפן, דו מאכסט כישוף?!" האט אים יוסף הצדיק געענטפערט: "ניין, איך איך בין נישט קיין כישוף מאכער, נאר איך האב א גרויסע באשעפער, וואס איך בעט אים אז איך זאל נושא חן זיין אין דיינע אויגן".


זעט מען אז מיט תפילה קען מען באקומען חן אין יעדעמס אויגן, אפילו אין די אויגן פון פוטיפר, וואס ער איז געווען זייער א שמוציגער מענטש וכו'.


שטארק דיר, און דער אייבערשטער זאל העלפן אז דו זאלסט מצליח זיין אין אלע דיינע וועגן.

#17 - מסכים זיין אז ס'זאל נישט שטיין דער נאמען פון מוהרא"ש ז"ל?
חסידות ברסלב, בית המדרש

תוכן השאלה‎

לכבוד דער ראש ישיבה שליט"א
אזוי ווי מיר האלטן יעצט ביים קויפן א פרוכת פאר'ן ארון הקודש אין אונזער בית המדרש היכל הקודש, און עס איז דא איינער וואס וויל עס מנדב זיין לע"נ, אבער ער וויל נישט עס זאל שטיין אויף דעם "בהתיסדות כ"ק מוהרא"ש זצוק"ל" [ער האט נישט קיין פראבלעם אז עס זאל שטיין אויף דעם "היכל הקודש ברסלב"], וויל איך וויסן אויב מיר זאלן מסכים זיין אויף דעם אדער נישט?
גבאי בית המדרש היכל הקודש

תשובה מאת הראש ישיבה שליט"א:‎

בעזרת ה' יתברך


ערב שבת קודש פרשת עקב, י"ט מנחם-אב, שנת תשע"ז לפרט קטן


 


לכבוד גבאי בית המדרש היכל הקודש. 


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


איך וואלט דיר געזאגט אז דו זאלסט ארויס שטעלן א שיינעם טאוול אינדרויסן פון בית המדרש, וואס עס זאל שטיין דערויף: "בית המדרש היכל הקודש ברסלב, נתייסד על ידי מרן מוהרא"ש ז"ל".


ווייל אז איינער קומט צו דיר אז ער וויל מנדב זיין א פרוכת נאר בתנאי אז עס שטייט נישט אויף דעם מוהרא"ש'ס נאמען, דאס מיינט אז די מתפללים מיינען אז זיי דאווענען נישט אין היכל הקודש; איך קען דיר נישט זאגן אז דו זאלסט נישט נעמען פון אים וכו', אבער איך וואלט נישט גענומען פון איינער וואס נעמט זיך אויס מיט מיר אזאנס אנקעגן מיין רבי.


צו פירן א שול דארף מען האבן גרויס סייעתא דשמיא, און ווי לאנג א מענטש איז נישט קיין גבאי אין א בית המדרש, ווייסט ער נישט וואס גייט אריבער אויף איינעם וואס האט צו טון מיט א רבים. חז"ל זאגן (סנהדרין יז.) אויפן פסוק (במדבר יא, כח): "וַיֹּאמַר, אֲדֹנִי מֹשֶׁה כְּלָאֵם", אז יהושע בן נון האט געבטן משה רבינו אז ער זאל עפעס טון מיט אלדד ומידד וכו', זאגט די גמרא, מַאי כְּלָאֵם? אָמַר לֵיהּ הַטֵּל עֲלֵיהֶן צָרְכֵי צִיבּוּר וְהֵן כָּלִין מֵאֲלֵיהֶן, ער זאל ארויף לייגן אויף זיי צרכי ציבור, וועט זיך זייער נביאות ענדיגן (עיין תוספות שם): "דְּאֵין שְׁכִינָה שׁוֹרָה מִתּוֹ עַצְבוּת אֶלָּא מִתּוֹ שִׂמְחָה", דאס הייסט, אז איינמאל זיי וועלן זיין פארנומען מיט א ציבור, וועלן זיי שוין זיין פאר דאגה'ט, און אז מען איז נישט פרייליך קען מען נישט זיין קיין נביא.


דערפאר בעט איך דיר זייער שטארק, אז דער אייבערשטער האט דיר מזכה געווען אויפצושטעלן א היכל הקודש, זאלסטו זען אז עס זאל זיין א שיין ווינקל פאר די גאנצע געגענט, אז אויב איינער דארף חיזוק זאל ער וויסן אז עס איז דא א פלאץ וואו מען קען הערן א גוט ווארט וכו'.


דער אייבערשטער זאל העלפן אז דו זאלסט מצליח זיין אין אלע דיינע וועגן.

#16 - ווי אזוי ווער איך פטור פון מיין נסיון צו א סמארטפאון?
קדושה, סמארטפאון, בחור

תוכן השאלה‎

לכבוד דער ראש הישיבה שליט"א
איך לערן אין א ישיבה אין ארץ ישראל, יעצט אויף די מינוט האב איך נישט קיין סמארטפאון, אבער ווי אזוי קען איך זען דאס אנצוהאלטן, און די צוויי יאר וואס איך לערן דא האב איך שוין געהאט בערך 8-9 פאון'ס. יעדעס מאל ווען עס כאפט מיר א שוואכע מינוט, קויף איך איינס אין נאך אפאר טאג ווארף איך עס אוועק. אדער גיי איך צו א קאמפיוטער סטאר וואס האט נישט קיין שום פילטער.
באמת וויל איך זיין גוט און ערליך, און איך ווייס אז א טעלעפאן איז שמוץ, ווייל דאס איז וואס איך קוק א גאנצן טאג ווען איך האב עס, איז וואס איז די עצה צו זיין א צדיק?
משה

תשובה מאת הראש ישיבה שליט"א:‎

  בעזרת ה' יתברך


ערב שבת קודש פרשת עקב, י"ט מנחם-אב, שנת תשע"ז לפרט קטן


 


לכבוד הבחור משה נרו יאיר


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


דו שרייבסט מיר אז האסט זיך געקויפט א סמארטפאון און דורך דעם ביסטו אראפ געפאלן טיף טיף אין שאול תחתית, און דו ביסט נכשל געווארן מיט הארבע עבירות רחמנא לצלן, און דו שרייבסט מיר אז איך זאל דיר העלפן ארויס קריכן פון דיין בלאטע; אויך שרייבסטו מיר אז דו גייסט אין שמוציגע פלעצער, אנשטאט צו זיצן אין ישיבה, בשעת דיינע עלטערן האבן דיר געשיקט לערנען אין ארץ ישראל וכו', גייסטו קיין וכו' קוקן שמוץ ה' ירחם, און דו בעטסט מיר אן עצה.


וויסן זאלסטו אז יעדער מענטש קען תשובה טון - נישט קיין חילוק ווי ווייט ער איז שוין פארקראכן; איך וואלט דיר געזאגט אז דו זאלסט אוועק ווארפן דיין סמארטפאון, וואס דו דארפסט עס נישט האבן; קוק צו וואס עס ברענגט דיר צו, ליידער ביסטו נישט דער איינציגסטער בחור וואס שרייבט מיר אזא בריוו, איך באקום יעדן טאג בריוו פון בחורים און מיידליך וואס וויינען צו מיר אז איך זאל זיי העלפן ארויס קריכן פון זייער בלאטע; זיי שרייבן מיר: "אינדרויסן מיינען אלע אז מיר זענען גוט וכו', אבער שטילערהייט זענען מיר פארדארבן, אזוי ווייט אז מיר ווילן זיך פשוט נעמען דאס לעבן רחמנא לצלן".


מאך זיך א שיעור אין משניות; יעדן טאג זאלסטו זאגן פרקים משניות, אפילו דו פארשטייסט נישט וואס דו לערנסט - דאך זאלסטו זאגן פרקים משניות יעדן טאג, דאס וועט דיר ארויס נעמען פון דיין בלאטע, אזוי ווי דער רבי זאגט (שיחות הר"ן, סימן יט): "שֶׁאֲפִלּוּ אוֹתָן הָאֲנָשִׁים הָרְחוֹקִים מִן הַקְּדֻשָּׁה מְאֹד, שֶׁנִּלְכְּדוּ בִּמְצוּדָה רָעָה עַד שֶׁרְגִילִין בַּעֲבֵרוֹת חַס וְשָׁלוֹם רַחֲמָנָא לִצְלָן", אפילו א מענטש וואס איז זייער ווייט פון קדושה, ער טוט עבירות רחמנא לצלן, און ער איז שוין אראפ געפאלן אין שאול תחתיות, "אַף־עַל־פִּי־כֵן הַכֹּחַ שֶׁל הַתּוֹרָה גָּדוֹל כָּל־כָּךְ, עַד שֶׁיְּכוֹלָה לְהוֹצִיא אוֹתָם מִן הָעֲבֵרוֹת שֶׁרְגִילִין בָּהֶם חַס וְשָׁלוֹם, וְאִם יַעֲשׂוּ לָהֶם חֹק קָבוּעַ וְחִיּוּב חָזָק לִלְמֹד בְּכָל יוֹם וָיוֹם כָּךְ וְכָךְ - יִהְיֶה אֵיךְ שֶׁיִּהְיֶה, בְּוַדַּאי יִזְכּוּ לָצֵאת מִמְּצוּדָתָם הָרָעָה, עַל יְדֵי הַתּוֹרָה, כִּי כֹּחַ הַתּוֹרָה גָּדוֹל מְאֹד", אויב וועט ער זיך מאכן א קביעות צו לערנען יעדן טאג "כך וכך" וועט ער סוף כל סוף ארויס גיין פון זיין בלאטע, ווייל די כח פון תורה איז אזוי גרויס, אז עס נעמט ארויס דעם מענטש פון זיין שלעכטס. ווען ר' נתן האט געהערט דעם שיחה, האט ער געפרעגט דעם רבי'ן, צי תורה קען אויך העלפן אזא איינעם וואס איז אראפ געפאלן אין די עקעלדיגע עבירה פון פגם הברית - הוצאת זרע לבטלה רח"ל? האט דער רבי אים געזאגט: "דו ווייסט ווי גרויס דער כח פון תורה איז?! תורה איז העכער פון אלעס, אז אפילו א מענטש וואס ליגט נעבעך אין די עקעלדיגע עבירה פון פגם הברית - הוצאת זרע לבטלה רחמנא ליצלן, אויב דער מענטש וועט לערנען יעדן טאג 'כך וכך' וועט ער ווערן אן ערליכער איד".


איך בעט דיר זייער, מיין נישט אז דער אייבערשטער איז ברוגז אויף דיר, און ער וויל דיר נישט צוריק נעמען, ווייל דער אייבערשטער נעמט צוריק יעדן איינעם, אזוי ווי חכמינו זכרונם לברכה זאגן (יומא פו.): " גְדוֹלָה תְּשׁוּבָה שֶׁמַּגַּעַת עַד כִּסֵּא הַכָּבוֹד", תשובה איז אזוי גרויס אז ווען א מענטש טוט תשובה - ער איז זיך מתודה פארן אייבערשטן, שטייט ער פארן כסא הכבוד. נאך זאגן חז"ל (ברכות לד:): "בְּמָקוֹם שֶׁבַּעֲלֵי תְּשׁוּבָה עוֹמְדִים אֵין צַדִּיקִים גְּמוּרִים יְכוֹלִים לַעֲמוֹד", א בעל תשובה איז חשוב ביים אייבערשטן מער ווי גרויסע צדיקים.


דער הייליגער רבי האט אונז געגעבן א מתנה וואס הייסט 'התבודדות'; אז א מענטש זאל גיין אויף א פלאץ וואו קיינער איז נישט דארט, און זיך אויסרעדן זיין הארץ צום אייבערשטן אויף זיין אייגענע שפראך; ווען א מענטש פארציילט אלעס פארן אייבערשטן, און ער איז זיך מתודה פאר אים, דעמאלט נעמט דער אייבערשטער צוריק דעם מענטש.


זאלסט אסאך בעטן דעם אייבערשטן אז דו זאלסט האבן כח און שכל נישט צו נעמען א סמארטפאון, ווייל דאס צעשטערט פשוט דעם לעבן פון א מענטש, עס נעמט ארויס יעדעס טראפ יראת שמים וואס דער מענטש האט.


 דער אייבערשטער זאל דיר העלפן אז דו זאלסט טרעפן דיין שידוך בקרוב, און אויפשטעלן א ערליכע שטוב, א בית נאמן בישראל, אמן.