שאלה אין קורצן ענין
#155 - ווי אזוי פועל'ט מען ביי קינדער?
חינוך הילדים, מוסר, מלמדים

תוכן השאלה‎

לכבוד דער ראש ישיבה שליט"א,


איך האב געהערט ביי א שיעור ווי דער ראש ישיבה שליט"א זאגט אז ווען ער איז געווארן מלמד האט ער געזען אמאל ווי א קינד טוט אויס זיין קאפל פאר'ן גיין שלאפן, און דאס האט אים זייער דערציטערט. איך בין געווארן א מלמד אין נישט אזא היימישע חדר, דארט גייען די קינדער מיט קליינע קאפלעך, און עס פאלט כסדר אראפ ווען מ'לויפט, אדער ווען מ'גייט יעצט שפילן אדער לויפן קענען זיי לכתחלה אויסטון דעם קאפל, און דאס האט מיר אויך זייער דערשראקן, און איך רעד כסדר מיט זיי וועגן דעם, נישט אראפצונעמען דאס קאפל.


מיין טאטע איז אבער אויך א מלמד, און ער זאגט מיר אז ער האט מעורר געווען זיינע תלמידים נישט אראפצונעמען דעם קאפל, און א יאר שפעטער ווען זיי זענען ארויף א קלאס, זענען זיי שוין ווייטער געווען אן קאפלעך. איז די שאלה ווי אזוי קען מען מאכן אז די ווערטער זאלן יא אריינגיין אין הארץ און מח פון די קינדער?


יישר כח

תשובה מאת הראש ישיבה שליט"א:‎

בעזרת ה' יתברך


ערב שבת קודש פרשת ויקרא, ו' ניסן, שנת תשפ"ה לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


וואויל איז דיר און וואויל איז דיין חלק אז דו לייגסט אריין אין די קינדער יראת שמים. אויבן אין הימל איז א מלמד זייער חשוב, די גאנצע וועלט שטייט אויף די תורה וואס תינוקות של בית רבן לערנען. חכמינו זכרונם לברכה זאגן (שבת קיט:; שיר השירים רבה א, ד), אויפן פסוק (תהלים ח, ג): "מִפִּי עוֹלְלִים וְיֹנְקִים יִסַּדְתָּ עֹז", אז די גאנצע וועלט  - עולם ומלואה - שטייט אויף זייער לערנען.


אז מען וויל פועל'ן ביי קינדער - דארף מען אסאך רעדן צו זיי און מיט אסאך ליבשאפט. אזוי ווי מיר געפינען, ווען דער אייבערשטער האט גערופן משה רבינו אים באפעלן די מצוות: "וַיִּקְרָא אֶל מֹשֶׁה", זאגט רש"י (ויקרא א, א): "לכל דברות ולכל אמירות ולכל צוויים", יעדע מאל דער אייבערשטער האט עפעס געזאגט פאר משה רבינו – "קדמה קריאה לשון חבה", האט דער אייבערשטער אים גערופן ביים נאמען, וואס דאס ווייזט אויף ליבשאפט, און ערשט נאכדעם באפוילן די מצוות; דאס לערנט אונז, אז מיר ווילן זאגן פאר תלמידים ווי זיך צו פירן, אויב מען וויל פועל'ן דארף זיין ליבשאפט.


דערצייל דיינע תלמידים מעשיות פון צדיקים, דאס איז מסוגל פאר יראת שמים. דער הייליגער רבי זאגט (לקוטי מוהר"ן חלק א', סימן רמח): "דַּע, שֶׁסִּפּוּרֵי מַעֲשִׂיּוֹת מִצַּדִּיקִים, הוּא דָּבָר גָּדוֹל מְאֹד", זאלסט וויסן - זאגט דער רבי - אז דערציילן מעשיות פון צדיקים איז זייער א גרויסע זאך, "כִּי עַל יְדֵי סִפּוּרִים מִצַּדִּיקִים, נִתְעוֹרֵר וְנִתְלַהֵב הַלֵּב בְּהִתְעוֹרְרוּת גָּדוֹל לְהַשֵּׁם יִתְבָּרַךְ, בְּחֵשֶׁק נִמְרָץ מְאֹד", ווייל ווען מען הערט א מעשה פון א צדיק, ווערט דאס הארץ אויפגעפלאמט צום אייבערשטן, און מען באקומט א שטארקע חשק צו ווערן אן ערליכער איד.



דער אייבערשטער זאל העלפן מיר זאלן זוכה זיין צו (פסחים קטז:): "וְנֹאכַל שָׁם מִן הַזְּבָחִים וּמִן הַפְּסָחִים"; און צו (מיכה ז, טו): "כִּימֵי צֵאתְךָ מֵאֶרֶץ מִצְרָיִם אַרְאֶנּוּ נִפְלָאוֹת", אמן.

#154 - זאגן פאר מיינע עלטערן ווי אזוי צו העלפן זייער קינד?
חינוך הילדים, כיבוד אב ואם, רפואה, משפחה, מחשבות

תוכן השאלה‎

לכבוד דער ראש ישיבה שליט"א,


יישר כח פאר'ן אונז געבן אזא זיסע וועג אין לעבן, יישר כח פאר די עצתו אמונה, פאר די שיעורים, און א באזונדערע יישר כח פאר די מוסדות, אונזערע קינדער בליען און וואקסן ברוך השם.


מיין יונגסטער ברודער איז צען יאר אלט, א שטילער וואוילער אינגל, לעצטנס איז ער אריין אין שטארקע נערווען פון איבערזאגן גוט די ווערטער פון דאווענען, און זיך איבערוואשן א גאנצן טאג, ווי מען רופט עס (OCD) אה. סי. די., מיינע עלטערן זענען טייערע וואוילע מענטשן, זיי האבן אבער נישט דעם רבינ'ס עצות, זיי טשעפען אים, פארשעמען אים, און זאגן אים קריטיק אן א מאס. ער איז לעצטנס זייער פארקלעמט און וויינט אסאך, ער גייט אריין אין בעט אינמיטן טאג, דעקט זיך איבער און וויינט, מיין שאלה איז, צי קען איך עפעס טון פאר דעם?


מיין מאמע איז א לערערין אין א היימישע שולע, זי האלט אז זי פארשטייט די בעסטע צו חינוך און נעמט נישט אן וואס אן אנדערער זאגט. איך זאג זיי גארנישט, ווייל דער ראש ישיבה שליט"א לערנט אונז אז מען טאר גארנישט זאגן פאר עלטערן, צי מעג איך אבער שטיין אין די זייט און זען ווי מיין ברודער גייט צוגרונד?


איך בעט אסאך דעם אייבערשטן פאר דעם, און איך פרוביר אים צו געבן גוטע ווערטער ווען איך קען נאר, איז עס גענוג?


איך וועל זיך זייער פרייען אויב דער ראש ישיבה שליט"א וועט מיר קענען קלאר מאכן וואס איז ריכטיג צו טון, און א באזונדערע יישר כח פאר'ן אונז לערנען א וועג ווי אזוי אויפצובויען אונזערע קינדער.


יישר כח

תשובה מאת הראש ישיבה שליט"א:‎

בעזרת ה' יתברך


יום ד' פרשת כי תשא, י"ב אדר, שנת תשפ"ה לפרט קטן


 


מרת ... תחי'


איך האב ערהאלטן אייער בריוו.


איר זאלט יא רעדן צו אייערע עלטערן, דערציילט זיי וואס איז אונזער צוגאנג מיט א קינד וואס האט די סארט מחשבות, און זיי פרעגן בדרך כבוד אויב זיי ווילן ענדערש פרובירן די וועג פון רבי'ן, ארויסטרייבן די שלעכטע מחשבות דורך אויסרימען און אויפהייבן וכו', און אזוי וועלן אוועק גיין די סארט שלעכטע מחשבות וכו'.


דערציילט זיי וואס דער רבי זאגט (לקוטי מוהר"ן חלק א', סימן עב) אז אויב חס ושלום מען שלאגט זיך מיט די סארט מחשבות - ווערן זיי נאר שטערקער און ערגער, און ווער רעדט נאך אויב די סארט שלעכטע מחשבות כאפן זיך אריין אין קינדער; טאר מען נישט מאכן קיין עסק דערפון. ווייל עצבות איז די ערגסטע זאך פאר די סארט מחשבות, דער רבי זאגט (שם): "עַצְבוּת הוּא מַזִּיק מְאֹד וְנוֹתֵן כֹּחַ לְזֶה הַיֵּצֶר הָרָע הָעָב הַגַּשְׁמִי", זיין דערביטערט און דעפרעסט איז געפערליך פאר די סארט מחשבות; די עצה איז נאר אויסרימען און אויסלויבן און געבן אסאך כבוד, ביז דער קינד וועט פרייליך ווערן און די מחשבות וועלן אוועק גיין.


פאר אלע וואס ליידן פון די שלעכטע מחשבות פון או. סי. די. זאלן וויסן אז די עצה איז נישט זיך צו שלאגן מיט די מחשבות, ווייל דער רבי זאגט (שם): "כִּי זֶה טֶבַע וּסְגֻלַּת שֶׁל אֵלּוּ הַיְצָרִין הָרָעִים הַמְזֹהָמִים כָּל מַה שֶּׁרוֹצִים לְהִתְגַּבֵּר עַל אֵלּוּ הַמַּחֲשָׁבוֹת יוֹתֵר וְיוֹתֵר הֵם מִתְגַּבְּרִים", ווי מער מען שלאגט זיך מיט די מחשבות ווערן זיי נאר ערגער און שטערקער; אזוי ווי די עצה איז, זיך נישט וויסנדיג מאכן פון זיי, איגנארירן די מחשבות און נעמען די עצות פון צדיק.


עלטערן דארף מען זייער מכבד זיין, אבער מען מעג און מען דארף העלפן היילן א ברודער וואס ליידט וכו', מיט די עצות פון הייליגן רבי'ן.



דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#153 - פארוואס בין איך נישט א גוטע מאמע?
חינוך הילדים, חיזוק פאר פרויען, קינדער, תפילות אויף אידיש, תפילה והתבודדות, אידישע שטוב, שבת ליכט

תוכן השאלה‎

לכבוד דער ראש ישיבה שליט"א,


איך בעט שוין אזוי לאנג אז איך זאל ליב האבן מיינע קינדער, און נעבעך איינע פון מיינע קינדער ליידט פון מיר, מיינע מידות זענען נאך אזוי רוי, איך דארף הדרכה ווי אזוי זיך אומצוגיין מיט אים ווען ער ניצט זיי הענט אויף די אנדערע קינדער, ווען ער צעשרייט זיך ווען איך אדער מיין מאן פרעגן אים איבער עפעס וואס מיר האבן נישט פארשטאנען קלאר וואס ער האט געזאגט, ווען ער פארלירט זיך און טוט ווילדע זאכן, ווי למשל נעמען א בעזעם שטעקן צו שלאגן, ווי אזוי רעאגיר איך? וואס זאג איך דעמאלט?


יישר כח

תשובה מאת הראש ישיבה שליט"א:‎

בעזרת ה' יתברך


יום ד' פרשת כי תשא, י"ב אדר, שנת תשפ"ה לפרט קטן


 


מרת ... תחי'


איך האב ערהאלטן אייער בריוו.


וואס צעקלאפט איר זיך? וואס רעדט איר אזוי שלעכט אויף זיך? אז א קינד האט א שווערע נאטור און מען דארף דאס אים העלפן אויסארבעטן - דאס מיינט נישט אז די עלטערן האבן שלעכטע מידות, און אז א קינד שלאגט און נעמט שטעקנס צו שלאגן די אנדערע קינדער און מען דארף אים קנס'ענען - דאס מיינט נישט אז דאס קינד ליידט פון די עלטערן; מען ליידט פון זיך אליין פון די שווערע נאטורן, און עלטערן דארפן העלפן די קינדער אויסארבעטן די שווערע נאטורן.


אז איינער פון די קינדער ווילדעווען - דארף מען אים אויסלערנען אז מען קען נישט ווילדעווען; מען קען נישט שלאגן, מען קען נישט שעדיגן געשוויסטער. אמאל דארף מען אים לייגן אין די זייט ביז ער בארואיגט זיך און ביז ער בעט איבער, אמאל העלפט מען אים ארויסזאגן די ווערטער "איך גיי שוין זיין גוט", אמאל פרעגט מען: "גייסט שוין זיין גוט?" און אז דער קינד געבט נאר א קליינע שאקל דעם קאפ, זאגט מען הויך: "ברוך השם מיר האבן א טייער קינד, די יצר הרע איז שוין ארויס פון שטוב".


אמאל אז א קינד איז זייער ווילד, שלאגט און שטויסט, קען זיין אז דאס קינד איז הונגעריג. אמאל קען זיין אז דאס קינד איז מיד, דארף מען געבן וואס שנעלער עפעס עסן און זען וואס מען קען טון.


אויסלערנען קינדער צו פאלגן - איז נישט פארקערט פון זיין א גוטע מאמע, חס ושלום אויב מען לאזט קינדער טון וואס זיי ווילן, דאס איז די שלעכסטע זאך וואס קען זיין; אודאי דארף דאס זיין מיט אסאך גוטע ווערטער און אסאך ליבשאפט, אויסרימען, אויסלויבן, אבער אויך דארף מען לערנען קינדער ווי צו רעדן צו עלטערן, און אויף נישט שלאגן געשוויסטער וכו'.


דער עיקר איז תפילה, בעטס דעם אייבערשטן יעדן טאג פאר די קינדער, און ביי די שבת ליכט איז גאר א גוטע צייט צו בעטן פאר די קינדער, בעטס ביי די שבת ליכט דעם אייבערשטן: "רבונו של עולם, העלף מיר אז מיינע קינדער זאלן זיין ערליך און הייליג, העלף מיר איך זאל זיי מחנך זיין מיט שמחה, הייליגער באשעפער איך ווייס נישט ווי אזוי מחנך צו זיין די קינדער, איך ווייס נישט ווי אזוי צו זאגן, וויפיל צו זאגן און ווען צו זאגן, העלף מיר איך זאל מחנך זיין מיינע קינדער מיט שמחה, מיט ישוב הדעת, און זיי זאלן אויסוואקסן ערליך און הייליג".



דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#152 - ווי אזוי האט דאס קינד אויפגעהערט בייסן די נעגל?
חינוך הילדים, סיפורי צדיקים, תפילות אויף אידיש, תפילה והתבודדות, צדקה

תוכן השאלה‎

לכבוד דער ראש ישיבה שליט"א,


אין מיין חדר איז דא א אינגל וואס בייסט די נעגל כסדר, איך האב אים געזאגט ער זאל בעטן דעם אייבערשטן אויף דעם און אזוי וועט ער אויפהערן.


אויפ'ן וועג צום פארק גייט מען דורך א שול, און אסאך מאל ווען עס איז ליידיג גייט מען דארט אריין צו קושן דעם ארון הקודש, איינמאל הער איך ווי ער בעט דעם אייבערשטן, "אייבערשטער העלף איך זאל נישט בייסן די נעגל", און היינט כאפ איך זיך אז כמעט וואס ער בייסט שוין מער נישט די נעגל.


יישר כח

תשובה מאת הראש ישיבה שליט"א:‎

בעזרת ה' יתברך


ליל שישי פרשת בשלח, ט' שבט, שנת תשפ"ה לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ליבער ... נרו יאיר


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


וואויל איז דיר און וואויל איז דיין חלק אז דו לייגסט אריין אין די קינדער תפילה, זיי זאלן יעדע זאך בעטן דעם אייבערשטן; יעדע זאך וואס מען דארף, יעדע זאך וואס מען וויל - איז דא נאר איין עצה, 'תפילה'; בעטן דעם אייבערשטן אויף דיין שפראך, אזוי ווי מען בעט פון א טאטע, אזוי ווי מען בעט פון א גוטע פריינד. אז מען לערנט דאס מיט קינדער, מען רעדט פון תפילה נאכאנאנד - גייט דאס אזוי שטארק אריין אין זייערע ביינער, זיי געדענקען דאס פארן גאנצן לעבן, און ווען זיי וועלן דארפן און וועלן עפעס אין לעבן - וועלן זיי וויסן אז דורך תפילה קען מען דאס באקומען.


זייער גוט טוסטו אז דו גייסט מיט זיי אריין אין א ליידיגע שול און דו לערנסט זיי אויס צו קישן די פרוכת, און אויך אז זיי זאלן בעטן ביי די פרוכת. מוהרא"ש האט דערציילט ווי זיין מלמד רבי יעקב קלמנוביץ זכרונו לברכה (מען האט אים גערופן בלשון חיבה ר' יעקב מלמד) - פלעגט אריינלייגן אין די קינדער אמונה, ווען א קינד האט עפעס געדארפט פלעגט דער מלמד נעמען דאס קינד און אים שטעלן ביים ארון הקודש, די חדר איז געווען אין א שול, און ער האט געהייסן דעם קינד קישן דעם פרוכת, ער האט אים פארגעזאגט א תפילה און אים געהייסן נאכזאגן ווארט ביי ווארט; אזוי האט ער אריינגעברענגט אין די קינדער די זאך פון תפילה, אז ווען מען דארף עפעס זאל מען צו גיין צום ארון הקודש, געבן א קיש דעם פרוכת און בעטן פונעם אייבערשטן וואס מען דארף.


מוהרא"ש האט געזאגט אז פון אלע זיינע מלמדים געדענקט ער נאר זכרונות פון דעם מלמד און פון נאך א מלמד וואס איז אויך געווען א ברסלב'ער חסיד, פון די אמונה און פון די תמימות ופשיטות וואס זיי האבן אריינגעלייגט אין די קינדער. מוהרא"ש האט אויך פארציילט אז ער פלעגט אויסטיילן אין חדר יעדן טאג פאר אלע קינדער א פרוטה, און ער איז ארום געגאנגען מיט א פושקע צו אלע קינדער, און בשעת ער איז ארום געגאנגען מיט די פושקע האט ער געהאט א ספעציעלער ניגון וואס ער פלעגט זינגען: "הריני נותן צדקה לעניים וליתומים ולאלמנות, איך בעט דיר אייבערשטער, העלף מיר אז איך זאל מיין גאנצע לעבן געבן צדקה פאר ארעמעלייט, און אין דעם זכות זאל איך ניצול ווערן פון אלע צרות און פון אלע מחלות און איך זאל קיינמאל נישט דארפן צוקומען צו א צווייטן"; מוהרא"ש זכרונו לברכה האט צוגעלייגט אז עס איז געווען א הערליכע מחזה צו זען ווי אזוי יעדעס קינד לייגט אריין א פרוטה אין די פושקע נאכן זאגן די תפילה.



דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#151 - וואס איז די ריכטיגע נוסח צו דאווענען מיט די קינדער?
חינוך הילדים, דאווענען, חדר, נוסח, חיזוק פאר מלמדים

תוכן השאלה‎

לכבוד דער ראש ישיבה שליט"א,


איך האב געוואלט פרעגן איבער די נוסח התפלה מיט די קינדער, ווען איך דאווען מיט די קינדער אין חדר, ביי "לעולם יהא אדם", זאל מען זאגן "בסתר ובגלוי", אדער "בסתר כבגלוי"? און ביי "אהבת עולם" זאגט מען "עול הגוים ועול הגליות מעל צוארינו" אדער זאגט מען עס נישט? ביים בענטשן ברכת המזון, ביי "רחם נא", זאגט מען "שלא נבוש ולא נכשל", אדער זאגט מען נישט "נכשל"? ביי מנחה ביי קרבנות זאגט מען די "יהי רצון" צווישן די ערשטע און צוויי "וידבר", אדער נישט?


היינט האב איך געהערט צוויי שיעורי חינוך פונעם ראש ישיבה שליט"א, און עס האט מיר זייער מחזק געווען, איך וויל זיך נאכאמאל באדאנקען פאר'ן ראש ישיבה שליט"א אויף אלע מתנות וואס איך האב זוכה געווען צו באקומען פונעם ראש ישיבה שליט"א. פארגאנגענע וואך אום זאת חנוכה בין איך געווען מיט די קינדער ביי קברי צדיקים און איך האב מתפלל געווען דארט פאר'ן ראש ישיבה שליט"א.


יישר כח

תשובה מאת הראש ישיבה שליט"א:‎

בעזרת ה' יתברך


יום ג' פרשת ויחי, ז' טבת, שנת תשפ"ה לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


וואויל איז דיר אז דו ביסט א מלמד, מען קען זיך גארנישט פארשטעלן דאס גרויסקייט פון א מלמד; אלע תורה ותפילה וואס די קינדער וועלן זייער גאנץ לעבן דאווענען און לערנען, און אויך זייערע דורות - וועט דער מלמד באקומען שכר לנצח נצחים.


בנוגע נוסח וכו'; דער רבי האט בפירוש געזאגט אז ער מישט זיך נישט אין נוסחאות, נאר יעדער איינער זאל דאווענען ווי אזוי מען האט מקובל פון די עלטערן. נאר איין ווארט האט דער רבי געזאגט מען זאל זאגן, "מלך יחיד חי העולמים", נישט "מלך יחיד 'קל' חי העולמים", ווייל אזוי ווי מען הויבט אן פסוקי דזמרה, ביי די ברכה פון ברוך שאמר, מיט די ווערטער 'חי העולמים', דארף מען אויך מסיים זיין פסוקי דזמרה מיט די ווערטער מלך יחיד חי העולמים; אנדערע זאכן האט דער רבי זיך נישט געמישט, נאר יעדער דאווענט לויט זיין נוסח.


דער עיקר זאלסטו אריינלייגן אין די קינדער א ליבשאפט צו לערנען און דאווענען און צו טון די מצוות, דאס קען מען נאר טון אז מען איז פרייליך, א מלמד מוז זיין זייער פרייליך, עס מוז זיך שפירן אין כיתה א פרייליכע לופט. אוודאי דארף זיין דרך ארץ; מען לערנט אויס די קינדער אז מען דארף זיך פירן מיט דרך ארץ, מען קען נישט רעדן, מען מוז פאלגן, אבער עס מוז זיין א פרייליכע לופט, א געשמאקע אטמאספער, נאר אזוי קען מען פועל'ן ביי די קינדער זיי זאלן בלייבן געטריי דעם אייבערשטן זייער גאנץ לעבן.



דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#150 - אויספרעגן די תלמידים זייער פריוואטע עבר?
חינוך הילדים, לימוד התורה, תפילה והתבודדות, ישיבה, ראש ישיבה, סדר דרך הלימוד, וידוי

תוכן השאלה‎

לכבוד דער ראש ישיבה שליט"א,


איך הער ברוך ה' אויס די שיעורים פון ראש ישיבה שליט"א און איך ליין די בריוו, און איך פרוביר צו לעבן מיט די אלע עצות און חיזוק, איך בין זיך מחי' מיט דעם און איך בין אויך מחי' מיין תלמידים, מיט'ן אייבערשטנ'ס הילף.


איך האב יעצט געהערט אן אלטע שיעור פון עטליכע יאר צוריק, און דער ראש ישיבה שליט"א רעדט דארט פון דעם אז מען פרעגט קיינמאל נישט אויס א בחור זיינע פריוואטע זאכן, מען רעדט נישט מיט א תלמיד פון זיין עבר. פון די אנדערע זייט איז אבער דא היינט אלע סארט שיטות און מהלכים אין חינוך, און עס זעט אויס אז עס ארבעט יא. אז אויב מען שמועסט אפ מיט א בחור אז אויב ער פאלט חס ושלום אראפ און ער איז פוגם רחמנא ליצלן, זאל ער עס דערציילן פאר זיין מורה דרך, און דאס העלפט אים זיך מתגבר זיין נישט צו זינדיגן, (פארשטייט זיך נאר אויב דער בחור איז מסכים צו דעם), און עס זעט למעשה אויס אז די וועג ארבעט.


מיין שאלה איז וואס צו טון אויף למעשה, איך פרוביר צו מדריך זיין די תלמידים ביי מיר אין ישיבה, סיי ברבים און סיי פריוואט, לויט די הדרכות פונעם ראש ישיבה שליט"א. איך וועל זיך פרייען צו הערן וואס איז ריכטיג צו טון.


יישר כח פאר אלע חיזוק, איך דאנק אסאך דעם אייבערשטן וואס האט מיר מזכה געווען געוואויר צו ווערן פון די געוואלדיגע שיעורים פונעם ראש ישיבה שליט"א.


יישר כח

תשובה מאת הראש ישיבה שליט"א:‎

בעזרת ה' יתברך


יום ה' פרשת ויגש, ב' טבת, זאת חנוכה, שנת תשפ"ה לפרט קטן


 


לכבוד ראש הישיבה, הרב ... שליט"א


איך האב ערהאלטן אייער בריוו.


אשריכם ואשרי חלקכם אז איר זענט מחזק בחורים, היינטיגע טעג איז טון מיט בחורים ממש הצלת נפשות; מיט יעדע גוט ווארט און מיט יעדע שמייכל - קען מען אפראטעווען דורות, וואויל איז דער וואס איז מחזק בחורים און בלאזט אריין אין זיי חיזוק ויראת שמים.


עס איז נישט כדאי אויסצופרעגן די תלמידים זייער עבר, זייערע עבירות, מען האט גארנישט דערפון; זייט מחזק אייערע תלמידים מיט תורה ותפילה און שמחת המצוות. א שאד צו טאפן אין די פינסטערניש, מען האט גארנישט דערפון, מען דארף זיי אויסלערנען זיי זאלן דערציילן דעם אייבערשטן אלעס וואס מען האט געטון און אלעס וואס מען האט פוגם געווען, און תשובה טון און זיך מקבל זיין צו זיין גוט.


מוהרא"ש זכותו יגן עלינו האט מיר קלאר געזאגט, קיינמאל נישט אויסהערן די בחורים זייער עבר, מוהרא"ש האט מיר געזאגט הונדערטער מאל: "לייג אריין אין די בחורים סדר דרך הלימוד; זיי זאלן לערנען משניות, זיי זאלן לערנען גמרא אפילו אן קיין הבנה, דאס וועט זיי ריין מאכן און זיי ברענגען צו ווערן ערליכע אידן", און אזוי פירט זיך די ישיבה שוין קרוב צו צוואנציג יאר; מען קריכט נישט אריין אין קיינעמ'ס קישקעס, מען רעדט נאר אויף להבא, מען זאל זיך היטן פון שלעכטס.


רעדט צו אייער תלמידים פונעם רבינ'ס דרך הלימוד (המבואר בשיחות הר"ן סימן עו), פון לערנען תורה אפילו אן פארשטיין; בחורים גייען אריבער ביטערע שווערע נסיונות, זיי פאלן אין קדושה וכו', און נאר דורך תורה קענען זיי זיך דראפען און דערהאלטן. אזוי ווי דער רבי זאגט (שיחות הר"ן, סימן יט): "שֶׁאֲפִילּוּ אוֹתָן הָאֲנָשִׁים הָרְחוֹקִים מִן הַקְּדֻשָּׁה מְאֹד, שֶׁנִּלְכְּדוּ בִּמְצוּדָה רָעָה, עַד שֶׁרְגִילִין בַּעֲבֵרוֹת חַס וְשָׁלוֹם רַחֲמָנָא לִצְלָן", אפילו א מענטש וואס איז זייער ווייט פון קדושה, ער טוט עבירות רחמנא לצלן, און ער איז שוין אראפגעפאלן אין שאול תחתית, "אַף עַל פִּי כֵן, הַכֹּחַ שֶׁל הַתּוֹרָה גָּדוֹל כָּל כָּךְ, עַד שֶׁיְּכוֹלָה לְהוֹצִיא אוֹתָם מִן הָעֲבֵרוֹת שֶׁרְגִילִין בָּהֶם חַס וְשָׁלוֹם, וְאִם יַעֲשׂוּ לָהֶם חֹק קָבוּעַ וְחִיּוּב חָזָק לִלְמֹד בְּכָל יוֹם וָיוֹם כָּךְ וְכָךְ, יִהְיֶה אֵיךְ שֶׁיִּהְיֶה, בְּוַדַּאי יִזְכּוּ לָצֵאת מִמְּצוּדָתָם הָרָעָה עַל יְדֵי הַתּוֹרָה, כִּי כֹּחַ הַתּוֹרָה גָּדוֹל מְאֹד"; אויב וועט ער זיך מאכן א קביעות צו לערנען יעדן טאג כך וכך, וועט ער סוף כל סוף ארויסגיין פון זיין בלאטע, ווייל די כח פון תורה איז אזוי גרויס אז עס נעמט ארויס דעם מענטש פון זיין שלעכטס; מוהרא"ש האט מקובל פון אנשי שלומינו אז ווען די רבי האט געזאגט די שיחה האט ער געמיינט מיט דעם דאס לערנען אכצן פרקים משניות.


דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.



א פרייליכן חנוכה.

#149 - פארוואס פאלגט נישט דאס קינד?
חינוך הילדים

תוכן השאלה‎

לכבוד דער ראש ישיבה שליט"א,


יישר כח אויף די געוואלדיגע שיעורים און בריוו, זיי זענען פאר מיר א בחינה פון מים קרים על נפש עייפה, איך בין זיך זייער מחזק און איך פארבעסער זיך אסאך דורך דעם.


איך האב געוואלט פרעגן ווי אזוי מען קען וויסן א חילוק צי א קינד טוט נישט וואס מען האט אים געהייסן ווייל עס איז אים באמת שווער דאס צו טון, אדער נאר ווייל ער נוצט אויס די שוואכקייט פון די עלטערן?


איך קען אמאל הערן ווי דאס קינד זאגט, "טאטי וועט הייסן צוויי דריי מאל, און נאכדעם וועט ער פארגעסן", אדער "איך וועל ווארטן ביז מאמי האט שוין נישט קיין כח, און איך וועל עס נישט דארפן טון", ווען איך זע אז דאס קינד טוט נישט וואס מען האט אים געהייסן, ווי אזוי ווייס איך פארוואס ער טוט עס נישט?


יישר כח

תשובה מאת הראש ישיבה שליט"א:‎

בעזרת ה' יתברך


מוצאי שבת קודש פרשת ויצא, ז' כסליו, שנת תשפ"ה לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


לערן אויס דיינע קינדער אז מען דארף פאלגן טאטע מאמע, חינוך איז נישט גרינג אבער עס לוינט זיך צו אינוועסטירן אין דעם. קינדער וועלן פרובירן מיט אלע וועגן זיך ארויסצודרייען פון העלפן און פאלגן, אבער ווען די קינדער זעען אז די עלטערן זענען שטארק, די עלטערן שטייען שטארק אויף דרך ארץ און אויף פאלגן - וועלן זיי פאלגן און העלפן.


מען דארף קענען צעטיילן שלעכט און שטרענג, שלעכט איז נישט שטרענג און שטרענג איז נישט שלעכט, אז מען זאגט פאר די קינדער זאלן העלפן און פאלגן, דאס איז נישט שלעכט, דאס איז ריכטיג, און אז די קינדער וויינען און פארפירן - טאר מען נישט ווערן שוואך, נאר ווייטער מחנך זיין צו טון וואס איז ריכטיג, אבער אין די זעלבע צייט טאר מען נישט וויי טון קינדער, זיי אונטער רייסן, לאכן פון זיי, און זיי טשעפענען, און חס ושלום דערשרעקן די קינדער.


פארלייג זיך אויף חינוך, דאס זאל זיין ביי דיר די גרעסטע עבודת השם. די תורה זאגט (בראשית כח, יא): "וַיִּקַּח מֵאַבְנֵי הַמָּקוֹם", יעקב אבינו האט גענומען שטיינער ארום זיין קאפ, זאגן די הייליגע חכמים (בראשית רבה סח, יא): "רַבִּי יְהוּדָה אָמַר שְׁנֵים עֶשְׂרֵה אֲבָנִים נָטַל", יעקב אבינו האט גענומען צוועלף שטיינער, "כָּךְ גָּזַר הַקָּדוֹשׁ בָּרוּךְ הוּא, שֶׁהוּא מַעֲמִיד שְׁנֵים עָשָׂר שְׁבָטִים", ווייל ער האט געזען ברוח הקודש אז ער גייט אויפשטעלן צוועלף שבטים, און פון די שטיינער האט ער געבויט די מזבח (בראשית כח, יח).


"מעשה אבות סימן לבנים" (עיין תנחומא לך לך, סימן ט), יעקב אבינו לערנט אונז, ווען א מענטש וויל דינען דעם אייבערשטן, ער וויל בויען א מזבח, ער וויל מקריב זיין קרבנות - זאל ער אריינלייגן ארבעט אין חינוך הבנים והבנות, די מזבח פון א איד דארף זיין זיינע קינדער, חינוך הבנים והבנות איז די גרעסטע עבודה, דאס איז אזוי ווי מקריב זיין קרבנות, דאס איז די העכסטע עבודה. אזוי ווי דער הייליגער רבי נתן האט געזאגט: "ביי מיר איז חשוב מחנך צו זיין מיינע קינדער אזוי ווי תיקון חצות"; רבי נתן זכרונו לברכה האט געוואלט גיין שלאפן פרי צו קענען אויפשטיין זאגן תיקון חצות, אבער אזוי ווי ער האט געהאט א שטוב מיט קינדער, פלעגט ער ווארטן זיי זאלן אהיים קומען פון חדר, וואס דעמאלט פלעגט ער זיי מחנך זיין צו מאכן ברכות, ליינען קריאת שמע און אנגרייטן נעגל וואסער, און דאס האט אים געשטערט פון גיין שלאפן פרי, האט ער געזאגט אז דאס איז ביי אים אזוי חשוב פינקט ווי די עבודה פון זאגן חצות.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#148 - ווי אזוי שטעלט מען אפ קינדער פון איבערדרייען די הויז?
חינוך הילדים, קינדער

תוכן השאלה‎

לכבוד דער ראש ישיבה שליט"א,


איך האב א שאלה, איך ווייס נישט ווי אזוי עס אראפצושרייבן אז מען זאל מיר פארשטיין ריכטיג, איך וועל אבער פרובירן דאס בעסטע וואס איך קען.


מיינע צוויי עלטערע קינדער האבן זיך אויסגעלערנט אליין ארויסצוגיין פון זייער בעט, זיי שטייען אויף אינדערפרי און שטעלן זיך אויף די קאונטער און פאקן אויס אלעס וואס זיי זעען, רייז, בונדלעך, נאש, ארבעט כלים, און אזוי ווייטער. זיי שפריצן זיך אן מיט אלע סארט זאכן וואס איז געמאכט צו רייניגן, עס קען ממש זיין א גרויסע סכנה, און איך בין אובד עצות וואס צו טון.


עס איז מיר איינגעפאלן נאר איין עצה, זיי איינצושפארן ביינאכט איידער איך גיי שלאפן און זיי צוריק אויפשפארן און ארויסלאזן אינדערפרי. און איך האב אזוי געטון דעם זונטאג.


איך וויל נישט אז דער ראש ישיבה שליט"א זאל מיר פארשטיין אומריכטיג, איך בין נישט קיין שלעכטע מאמע און איך שפאר נישט איין קינדער קיינמאל, אבער דאך האב איך געהאט א געפיל אז איך טו נישט ריכטיג, האב איך געוואלט פרעגן וואס דער ראש ישיבה שליט"א האלט וועגן דעם.


יישר כח

תשובה מאת הראש ישיבה שליט"א:‎

בעזרת ה' יתברך


יום ג' פרשת לך לך, ד' מר-חשון, שנת תשפ"ה לפרט קטן


 


מרת ... תחי'


די ריכטיגע וועג איז, מען לערנט אויס די קינדער נישט ארויפצוקריכן צו די שענקלעך, אויך קען מען לייגן צומאכערס אויף די שענקלעך וואס העלפט אז די קינדער זאלן נישט אויספאקן וכו'.


חינוך איז נישט גרינג, עס איז א שווערע ארבעט, אבער עס לוינט זיך, עס לוינט זיך די שווערע ארבעט, עס צאלט זיך אויס, מען זעט שפעטער שיינע פירות, שיינע דורות, מען דארף אסאך רעדן צו די קינדער, זיי זאגן וואס יא צו טון און וואס נישט צו טון, און זיין שטארק וואס מען זאגט - ביז מען פועל'ט.


שפארט נישט איין די קינדער, לערנט אויס די קינדער מען זאל בלייבן אין שטוב, זיך שפילן מיט שפילצייג - ביז טאטע מאמע שטייען אויף, אודאי וועט דאס נישט גיין מיט איין מאל זאגן, עס נעמט צייט ביז מען דערלערנט זיי, אויך מעג מען אמאל עפעס א קלייניקייט אוועק נעמען אלס א קנס זיי זאלן פארשטיין אז דאס קען מען נישט טון, מען קען נישט אויסגיסן, איבערדרייען וכו'.


בעט דעם אייבערשטן ער זאל אייך געבן כח און מח און שכל ווי אזוי צו אומגיין מיט די קינדער, מיט תפילה איז מען זוכה אנצוקומען ווייטער ווי אלע אנדערע עצות.



דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#147 - מעגן מיינע קינדער זען ווי איך וויין?
חינוך הילדים, סיפורי צדיקים, קינדער, התבודדות

תוכן השאלה‎

לכבוד דער ראש ישיבה שליט"א,


איך האב געוואלט פרעגן אויב עס איז א גוטע זאך אז מיינע קינדער זאלן זען און הערן ווי איך וויין צום אייבערשטן ביים מאכן התבודדות?


איך האב ברוך ה' זייער הנאה צו העלפן אין חדר מיט די לעכטיגע קינדער.


יישר כח

תשובה מאת הראש ישיבה שליט"א:‎

בעזרת ה' יתברך


יום ה' פרשת נח, כ"ט תשרי, שנת תשפ"ה לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


עס איז זייער גוט פאר קליינע קינדער צו זען ווי דער טאטע איז זיך מתבודד, דאס גייט אריין אין זייערע ביינער און דאס וועלן זיי אויך טון, ווייל וואס קינדער זעען ביי די עלטערן מאכן זיי שפעטער נאך.


מוהרא"ש דערציילט, דער צדיק רבי אברהם בן רבי נחמן האט געזאגט, ער פלעגט אלס קינד זען זיין טאטע רבי נחמן טולטשינער ליגן אויף דער ערד און וויינען צום אייבערשטן, דאס איז אין אים אריין אזוי שטארק אז ער האט דאס אויך אנגעהויבן טון.



דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#146 - וואס טוט מען מיט א קינד וואס וואשט די הענט צופיל מאל?
חינוך הילדים, קינדער, ספיקות, קאמפלימענטס, בלבולים

תוכן השאלה‎

לכבוד דער ראש ישיבה שליט"א,


מיין זעקס יעריגער אינגל איז ברוך ה' א געזונט גוט קינד, ער שפילט גוט און ער לערנט פלייסיג ברוך ה'.


ער האט געזאגט פאר מיין ווייב אז ווען ער קומט ארויס פון בית הכסא געדענקט ער נישט אויב ער האט שוין געוואשן די הענט, און ער וואשט אסאך מאל איבער די הענט ווייל ער ווייסט נישט אויב ער האט שוין גענוג געוואשן. מיין ווייב האט אים געזאגט אז מען וואשט נאר די הענט איין מאל ווען מען קומט ארויס פון בית הכסא, און נאכדעם דארף מען נישט נאכאמאל וואשן, אויב מען וואשט מער פון דעם איז שוין פון דעם יצר הרע.


זאל איך עס לאזן ביי דעם, אדער איז דא נאך עפעס וואס איך דארף טון צו דעם?


יישר כח

תשובה מאת הראש ישיבה שליט"א:‎

בעזרת ה' יתברך


יום א' פרשת נח, כ"ה תשרי, שנת תשפ"ה לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


מאך נישט קיין עסק פון דעם, דו געב אים אסאך גוטע ווערטער, אז ער איז א וואויל קינד, אן ערליך קינד; געב אים אסאך גוטע ווערטער - וועסטו האבן אסאך נחת, ער וועט אויסוואקסן געזונט און ערליך.


מען מוז געבן אסאך אסאך גוטע ווערטער פאר קינדער, עס האט נישט קיין שיעור וויפיל; אנדערע מצוות גייט אלעס מיט שיעורים, א לולב דארף זיין כך וכך טפחים, אן אתרוג טאר נישט זיין קלענער ווי אן איי, א סוכה דארף זיין נישט קלענער פון צען טפחים, אבער גוטע ווערטער פאר קינדער - איז אָן א שיעור, מען מוז געבן אסאך גוטע ווערטער, און נאר אזוי וואקסן זיי געזונט.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#145 - פארוואס איז מיין מאן נישט אזא עובד ה' ווי מיין טאטע און שווער?
שלום בית, חינוך הילדים, חיזוק פאר פרויען, קינדער, תפילות אויף אידיש

תוכן השאלה‎

לכבוד דער ראש ישיבה שליט"א,


א גרויסן יישר כח פאר אלע חיזוק וואס מיר באקומען פון די עצתו אמונה פון די חיזוק יומי, עס געבט אונז אסאך כח צו דינען דעם אייבערשטן און אסאך חיות אין לעבן.


איך האב געוואלט פרעגן איבער א פראבלעם וואס איך האב אין שלום בית מיט וואס איך קען זיך נישט אן עצה געבן. איך האב ברוך ה' חתונה געהאט צו זייער א וואוילער מאן, ער שעצט מיר זייער שטארק, ער העלפט מיר זייער אסאך, ער איז ממש גרייט זיך פשוט מוסר נפש צו זיין פאר מיר און פאר די קינדער, ער וועט טון אלעס אויף די וועלט מיר צו העלפן און מאכן פרייליך, אפילו עס וועט אים אנקומען זייער שווער.


דער פראבלעם וואס איך האב מיט אים איז נאר מיט זיין עבודת ה'. מיר זענען חסידים פון מוהרא"ש נאך פון פאר די חתונה, מיר האבן חתונה געהאט אלס תלמידי היכל הקודש, אבער למעשה זע איך נישט אז ער זאל זיך אויפפירן ווי א תלמיד היכל הקודש. ער האט נישט קיין שיעורים צו לערנען, ער איז אין כולל קוים צוויי שעה א טאג און אויך דעמאלט וועט ער צומאל זיין פארנומען צו מסדר זיין זאכן, באצאלן חשבונות, און דאס גלייכן. ער שטייט נישט אויף אין צייט, גייט נישט אין צייט, און כמעט וואס ער לערנט נישט אינדערהיים, און דאס איז נישט ווי אזוי א תלמיד פון רבי'ן און פון היכל הקודש פירט זיך אויף.


מיין מאן האט ברוך ה' גאלדענע מידות, ער איז זייער איידל און פירט זיך מיט גרויס דרך ארץ, האט נישט צוטון מיט קיינעם, באמת א טייערער אינגערמאן, עס שטערט מיר אבער נאכאלץ אז ער דינט נישט דעם אייבערשטן ווי עס דארף צו זיין, איך ציטער דאס מערסטע וואס מיינע קינדער וועלן זען אינדערהיים ווען זיי וועלן אונטערוואקסן, איך וויל זיי זאלן זען א טאטע וואס לערנט, אן אמת'ער ברסלב'ער חסיד מיט התבודדות און א פלאקער פון קדושה פאר'ן אייבערשטן. און אנשטאט דעם מאכט זיך אסאך מאל מאל פארנאכטס ווען איך דארף נישט קיין הילף, וועט ער זיך אוועקזעצן מיט עירפאונס צו הערן ניגונים אדער שיעורים.


די איינצעלנע מאל וואס איך האב פרובירט אים מעורר צו זיין אדער בעטן וועגן דעם, איז ער ממש געווארן געטשעפעט פון דעם, ער האט נישט פארשטאנען וואס איך וויל, ער האט געפרעגט מיט ווייטאג אויב ער איז נישט גענוג גוט פאר מיר אדער אויב ער העלפט נישט גענוג. רוב מאל דערוואג איך זיך אפילו נישט אים צו באמערקן אויף די זאכן, ווי אזוי קען איך אים בעטן אז ער זאל גיין צייטליך צום דאווענען, אדער אז ער זאל עפעס לערנען, אין די צייט וואס ער העלפט מיר טאקע אזוי סאך, און ער איז אזוי גוט צו מיר?


ווען ער לערנט יא, אדער ווען ער איז אין כולל, ווייז איך אים ארויס אסאך שעצונג אויף דעם, איך שפיר אבער אז איך ווער פארברענט פון אינעווייניג אז ער איז נישט קיין "עובד ה'". סיי מיין טאטע און אויך מיין שווער זענען ביידע אמת'ע תלמידים פון מוהרא"ש, און יעדעס מאל מיר גייען צו זיי אויף שבתים זע איך זייער דביקות און זייער לערנען תורה, און איך עס זיך נאר מער אויף דאס געזונט פארוואס מיין מאן איז נישט אזוי.


איך וועל זיך פרייען אויב דער ראש ישיבה שליט"א וועט מיר זאגן וואס צו טון, איך וויל נישט זיין מיין מאנ'ס משגיח, איך וויל אבער יא אז מיינע קינדער זאלן זען אינדערהיים א ביישפיל פון א בן תורה, פון ליבשאפט צו תורה.


יישר כח

תשובה מאת הראש ישיבה שליט"א:‎

בעזרת ה' יתברך


יום א' פרשת נח, כ"ה תשרי, שנת תשפ"ה לפרט קטן


 


מרת ... תחי'


איך האב ערהאלטן אייער בריוו.


עס איז נישט ריכטיג צו לייגן אויפן וואגשאל דעם מאן מיטן טאטן, ווייל אייער מאן דארף נישט דינען דעם אייבערשטן אזוי ווי אייער טאטע, און אייער טאטע קען נישט מאכן די נחת רוח פארן אייבערשטן וואס אייער מאן מאכט, יעדער מענטש האט ספעציעלע זאכן וואס געבט א נחת רוח פארן אייבערשטן וואס קיינער אנדערש קען נישט טון.


אסאך מאל קען דער מאן נישט מצליח זיין אין עבודת השם צוליב דעם וואס די ווייב שעצט אים נישט און האלט נישט פון אים; אפילו אן רעדן און אן זאגן - שפירט מען אין הארץ אז מען איז אראפגעקוקט, און דאס לאזט נישט דעם מאן מצליח זיין.


דאנקט דעם אייבערשטן פאר אזא טייערער מאן, ליינט איבער אייער בריוו: 'איך האב ברוך ה' חתונה געהאט צו זייער א וואוילער מאן, ער שעצט מיר זייער שטארק, ער העלפט מיר זייער אסאך, ער איז ממש גרייט זיך פשוט מוסר נפש זיין פאר מיר און פאר די קינדער, ער וועט טון אלעס אויף די וועלט מיר צו העלפן און מאכן פרייליך, אפילו עס וועט אים אנקומען זייער שווער', וויפיל פרויען וואלטן געוואלט קענען זאגן 'מיין מאן האט ברוך ה' גאלדענע מידות, ער איז זייער איידל און פירט זיך מיט גרויס דרך ארץ, ער האט נישט צוטון מיט קיינעם, באמת א טייערער אינגערמאן', וויפיל פרויען וואלטן זיך געווינטשן פאר א מאן וואס העלפט און איז וואויל...


אז איר זארגט 'וואס וועט זיין מיט די קינדער?' איר ווילט קינדער צדיקים, דאס האט מיט אייך, עס זענען געווען גרויסע צדיקים און גדולי ישראל וואס זענען אויסגעוואקסן פון פשוט'ע שטיבער וואו דער טאטע איז געווען א פשוט'ער איד, און נאר בזכות די ערליכקייט פון די מאמע, פון די תפילות אירע, און פון די צניעות אירע - האבן זיי זוכה געווען צו בנים תלמידי חכמים.


אז איר וועט האלטן טייער אייער מאן, איר וועט זוכן גוטע זאכן אין אים, און נאר זען דאס גוטס - וועט איר אים אזוי אויפהייבן צום אייבערשטן, ענק וועלן זוכה זיין אז די שכינה וועט רוען ביי ענק אין שטוב מיט אלע ברכות.


דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#144 - דארף איך איבערבעטן די מנהלת וואס האט מיר געטשעפעט?
חינוך הילדים, מחלוקת, תפילה והתבודדות, סגולות, מדות טובות, בזיונות, לערערין, איבערבעטן

תוכן השאלה‎

לכבוד דער ראש ישיבה שליט"א,


איך האב געליינט א בריוו אין עצתו אמונה, וואס דער ראש ישיבה שליט"א שרייבט אז איינער האט אים זייער וויי געטון און נאכאלץ האט דער ראש ישיבה שליט"א איבערגעבעטן יענעם מענטש. דער ראש ישיבה שליט"א שרייבט דארט, "דעם פארגאנגענעם ערב שבת האב איך איבערגעבעטן איינעם וואס יענער האט מיר זייער וויי געטון, איך האב אפילו געוויינט ווען יענער האט מיך געטשעפעט און וויי געטון; דאך האב איך זיך מתבודד געווען און געטראכט 'יענער האלט אז איך האב אים וויי געטון און איך האלט אז יענער האט מיך וויי געטון, איז ווי קען מען זיך איבערבעטן?' איך האב געבעטן דעם אייבערשטן, זיך געשטארקט און יענעם איבערגעבעטן, און עס איז געווארן שלום ושלוה."


און דער ראש ישיבה שליט"א שרייבט דארט ווייטער, "איך שרייב דיר דאס ווייל איך ווייס דו האסט אויך אזעלכע מעשיות, דו ביסט פארשעמט געווארן און דו ווארסט יענער זאל דיך איבערבעטן; פארשטיי אז יענער האט אויך טענות, סברות און ראיות אז דו האסט אים וויי געטון, זיי זיך מתבודד און בעט איבער די וואס האבן דיך וויי געטון, אבי עס זאל זיין שלום. התבודדות קלארט אויס די מעשה, אן התבודדות קען מען זיך גוט אפנארן."


איך וויל וויסן אויב איך דארף איבערבעטן די מנהלת פון מיין אלטע סקול, אפאר חדשים אין א צי האט זי יעדן איינציגסטן טאג געשיקט די סעקרעטערי און אין פארנט פון די גאנצע קלאס מיך אהיימגעשיקט צוליב א פערזענליכע קריגעריי וואס זי האט געהאט מיט מיינע עלטערן וועגן געלט וואס זי האט געהאלטן אז איך דארף ברענגען. דארף איך איר איבערבעטן?


יישר כח

תשובה מאת הראש ישיבה שליט"א:‎

בעזרת ה' יתברך


יום ג' פרשת דברים, ב' מנחם-אב, שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


מרת ... תחי'


איך האב ערהאלטן אייער בריוו.


איר דארפט איבערבעטן? אייער מנהלת האט פארגאסן אייער בלוט טאג נאך טאג, דארפט איר איבערבעטן? איר דארפט איר נישט איבערבעטן, זי דארף אייך איבערבעטן פארן אייך פארשעמען און פארן אייך אהיים שיקן וכו'.


איינער וואס פארשעמט קינדער, און זיכער אויב איינער טוט פארשעמען קינדער וועגן חשבונות מיט די עלטערן וכו' - אזא איינער טאר נישט ארבעטן מיט קינדער, אזא איינער איז עתיד ליתן את הדין; ווייל אז מען פארשעמט קינדער - ווערן זיי צעקלאפט פאר זייער גאנץ לעבן.


יעצט, וואס איז נוגע פאר אייך; צעברעכט זיך נישט, בעטס דעם אייבערשטן די ווייטאג זאל ארויסגיין, איר זאלט זיין פרייליך, און איר זאלט קענען פארגעבן אלע וואס האבן אייך וויי געטון אין אייערע יונגע יארן.


איר קענט נאך יעצט זיך אויסבעטן ביים אייבערשטן ער זאל אייך שיקן א ישועה בזכות די בזיונות; ווער עס האט א בזיון און שווייגט אפ, מען ענטפערט נישט - קען פועל'ן ישועות, און אפילו שפעטער ווען מען דערמאנט זיך פון אמאליגע בושות און מען ווערט נאכאמאל פארווייטאגט - קען מען זיך גוט אויסבעטן ביים אייבערשטן.



דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#143 - פארוואס ווארפט א קינד צוריק א קאמפלימענט?
חינוך הילדים, סיפורי צדיקים, מוהרא"ש, שמחה, מלמדים, קאמפלימענטס

תוכן השאלה‎

לכבוד דער ראש ישיבה שליט"א,


איך בין א מלמד, און איך נוץ ברוך ה' די עצות און לימודים פון הייליגן רבי'ן וואס דער ראש ישיבה שליט"א לערנט אונז ווי אזוי מחנך צו זיין די טייערע קינדערלעך.


איך האב באמערקט אן אינטערעסאנטע זאך, עס זענען דא קינדער וואס ווען איך געב זיי א קאמפלימענט, "דו ביסט זייער א וואויל אינגל", וועלן זיי אלץ ענטפערן, "איך בין נישט א גוטע אינגל"; אדער צום ביישפיל ווען איך זאג איינעם, "דו קענסט זייער שיין מאלן און קאלירן", וועט ער צוריק זאגן, "נישט אמת, איך קען נישט, איך קאליר זייער נישט שיין", און דאס גלייכן.


פון וואס קומט דאס? און ווי אזוי דארף איך רעאגירן צו דעם, אדער זאל איך זיך נישט וויסענדיג מאכן פון דעם?


יישר כח

תשובה מאת הראש ישיבה שליט"א:‎

בעזרת ה' יתברך


יום ה' פרשת בלק, י"ב תמוז, שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


דאס וואס דו פרעגסט, וואס איז פשט אז מען געבט א גוט ווארט פאר א קינד און ער זאגט: "דאס איז נישט אמת"?


עס קען זיין אפאר סיבות; אדער אז דער קינד האט אסאך געהערט שלעכטע ווערטער, עס קלינגט אים אין קאפ 'ביסט נישט גוט, ביסט א שלעכט קינד', און יעצט ווען ער באקומט א גוט ווארט, מען זאגט אים "ביסט גוט" - קלינגט אים די נישט גוטע ווערטער, דערפאר ווארפט ער דאס צוריק. אויך קען זיין אז מען איז מחנך קינדער מיט שקר, מען זאגט זיי שטענדיג "זיי ווי דעם קינד", "פארוואס ביסטו נישט ווי יענעם?" "איך וויל דו זאלסט זיין ווי דעם קרוב, דעם שכן"; איז אפילו מען זאגט אים נישט דירעקט אז ער איז שלעכט, ווייסט ער אבער ביי זיך 'כל זמן איך בין נישט ווי יענעם - בין איך שלעכט'.


אמאל קען אויך זיין א קינד וואס איז זייער הונגעריג פאר די גוט ווארט, און ער וויל דאס נאכאמאל הערן, דעריבער מאכט ער דאס אוועק, ער האפט אז מען וועט אים דאס נאכאמאל זאגן.


ווער נישט דערשראקן ווען א קינד ווארפט צוריק דעם גוט ווארט, געב א שמייכל און זאג אים נאך עפעס א גוט ווארט, ווייל גוטע ווערטער איז פון די וויכטיגסטע זאכן פארן לעבן, בפרט פאר קינדער, די גוטע ווערטער עפנט זייער מח און הארץ.


אויך זאלסטו שמייכלען צו דיינע תלמידים; דאס וועט זיי עפענען די מח און הארץ, זיי וועלן קענען מקבל זיין וואס דו לערנסט מיט זיי.


מוהרא"ש האט מיר אלץ געזאגט: "דו ביסט צו ערנסט, דיינע תלמידים וועלן זיך דערשרעקן און נישט קענען מקבל זיין", (ווען איך פלעג קומען צו מוהרא"ש - בין איך אלץ געקומען מיט אן ערנסטקייט). אזויפיל מאל האט מיר מוהרא"ש געזאגט: "געב א שמייכל, זינג מיט דיינע תלמידים, מאך זיי פרייליך", נאר אזוי איז דא מוחין מקבל צו זיין וואס מען לערנט מיט זיי.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#142 - מעג מען קויפן א ביציקל פאר א קינד?
חינוך הילדים, סכנה, שטעטל, בייק

תוכן השאלה‎

לכבוד דער ראש ישיבה שליט"א,


א גרויסן יישר כח אויף אלע שיעורים. איך האב זוכה געווען די וואך צו מסיים זיין נאכאמאל משניות אין מיין לעבן, אין זכות פון די לעכטיגע שיעורים.


איך האב א שאלה, איך וואוין אין א גרויסע שטאט מיט אסאך סארט קרייזן און אלע ערליי מענטשן, און מיין זון וויל זייער שטארק איך זאל אים קויפן א ביציקל, א בייק מיט צוויי רעדער.


איך פערזענליך וויל אים נישט קויפן אזוינס, ערשטנס ווייל איך קום פון א שטעטל וואו דאס איז געווען אנגענומען אלס א טריפה'נע זאך, און צווייטנס ווייל איך האב א געוואלדיגע פחד פון דעם, ווייל איך האב אמאל געהערט אז עס איז דא מעשיות פון קינדער וואס זענען אנגעקומען אין נישט גוטע פלעצער, נאכדעם וואס זיי האבן געהאט א בייק, און מען קען אין א סעקונדע אנקומען צו די אנדערע עק שטאט וד"ל, און אין עטליכע מינוט זיין צוריק, און קיינער זאל אפילו נישט וויסן דערפון, דעריבער ציטער איך אז מיינע קינדער זאלן פארן מיט ביציקלעך.


איך וויל אונטערשטרייכן אז פאר מיין קינד גייט עס ממש בנפשו אז איך זאל אים קויפן א ביציקל. ער בעט מיר, און ער איז מקנא א קוזין וואס פארמאגט איינס, און אויב גייט ער אין א פארק בעט ער זיך ביי אנדערע קינדער אז זיי זאלן אים בארגן די ביציקל פאר אביסל. בקיצור, עס איז נישט אז ער וויל עס אזוי ווי נאך אנדערע זאכן, נאר ער וויל עס גאר גאר שטארק; טו איך ריכטיג מיטן אים נישט קויפן א ביציקל?


איך האב געזען בילדער אז אין שטעטל קרית ברסלב ליבערטי האבן אסאך קינדער ביציקלעך, אבער אין מיינע אויגן איז א חילוק צווישן קרית ברסלב וואו עס וואוינען נאר ערליכע משפחות, צו א גרויסע שטאט וואו עס וואוינען אויך אומגעווינטשענע עלעמענטן און א ביציקל מאכט גרינגער די וועגן צו קומען און גיין אן איבערלאזן שפורן. וואס זאגט דער ראש ישיבה שליט"א דערצו?


איך דאנק דעם אייבערשטן אז עס איז דא וועמען צו פרעגן.


יישר כח

תשובה מאת הראש ישיבה שליט"א:‎

בעזרת ה' יתברך


יום ד' פרשת בלק, י"א תמוז, שנת תשפ"ד לפרט קטן


לכבוד ... נרו יאיר


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


עס איז נישט קיין פראבלעם פאר קינדער צו האבן א ביציקל, עס איז געזונט פאר קינדער זיך אויסצוגעבן, און אויף די חשש אז זיי וועלן גיין צו שלעכטע פלעצער - אויף דעם דארפן די עלטערן אכטונג געבן אפילו אן קיין ביציקל; אז די קינדער זאלן האבן גוטע חברים און זיך דרייען נאר אין גוטע פלעצער.


מען דארף נאר זייער אכטונג געבן עס זאל נישט זיין קיין סכנה. למשל אין יבנאל עיר ברסלב האט מוהרא"ש אוועק געשטעלט א תקנה מען זאל נישט קויפן פאר די קינדער קיין ביציקל, ווייל די שטעטל איז בערגיג און עס האט פאסירט אסאך אומגליקן, קינדער זענען געשעדיגט געווארן דורך דעם, זיי זענען אריינגעפארן אין קארס השם ישמרינו. חכמינו זכרונם לברכה זאגן (חולין י.): "חמירא סכנתא מאיסורא", א זאך וואס ברענגט א סכנה - איז נאך מער אסור ווי אן איסור; דארף מען זייער אכטונג געבן אויב עס קען קומען צו א סכנה.


אויך אין שטעטל קרית ברסלב ליבערטי פארן נישט די קינדער אויפן שאסיי מיט די ביציקלעך, עס איז א גרויסע סכנה, מען ניצט דאס נאר אין די חצרים ארום די שטיבער.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#141 - פארוואס איז מיין ברודער אזוי נישט דרך ארצ'דיג צו מיין טאטע?
חינוך הילדים, כיבוד אב ואם, דרך ארץ

תוכן השאלה‎

לכבוד דער ראש ישיבה שליט"א,


מיין טאטע באקלאגט זיך מיר גאר אסאך וועגן מיין ברודער, אז ער ליידט אסאך פון אים, ער לאזט אים נישט מנוחה, א גאנצע שבת'דיגע סעודה איז ער פארנומען אז מיין טאטע טוט נישט ריכטיג די מנהגים אזוי ווי זיינע זיידעס און די חסידות פון וואו זיי קומען, און די זעלבע ביים דאווענען זאגט ער אים הערות אז עס פאסט נישט צו קוקן אין א ספר ביים דאווענען, און אזוי ווייטער אויף טריט און שריט. וואס א טאטע וואלט אפשר געדארפט זאגן פאר זיינע קינדער, זאגט דער בחור פאר זיין טאטע.


ביי די סעודה שבת בייטאג פליקט ער אראפ די חלה דעקל, ווייל אין די חסידות פון וואו אונזערע זיידעס קומען לייגט מען נישט קיין חלה דעקל שבת אינדערפרי. געוויסע ספרים באהאלט ער ווייל ער האלט נישט פון דעם, ס'באדערט אים ביז'ן נשמה אז מיין טאטע איז נישט קלאר לשיטתו מיט די מנהגים.
די פראבלעם הויבט זיך אן ווען מיין טאטע פרובירט אים עפעס צו זאגן, דעמאלט קען ער ווערן באליידיגט און זיך נעמען וויינען, און ווען מיין טאטע מאכט זיך נישט וויסנדיג פון אים, קען עס אויסקלאפן אז ער נעמט זיך טשעפען אנדערע קינדער.


ער האט נישט פיינט מיין טאטע, ער קען אפילו וועלן לערנען מיט אים וכדומה און מיין טאטע קען נישט כאפן וואס די פראבלעם איז. מיין טאטע טראכט אז אפשר דארף ער אוועקפארן פאר א שטיק צייט ער זאל נישט זיין מיט אים צוזאמען, וועט זיך עס בארואיגן; אפשר דארף מען אים פארשיקן אין א ישיבה אין א אנדערע שטאט אדער מדינה?


אפשר קען דער ראש ישיבה שליט"א מיר זאגן וואס איז פשט פון דעם? וואס מוטשעט פאר דעם בחור? און וואס קען איך זאגן פאר מיין טאטע אן עצה?


יישר כח פאר אלעס וואס דער ראש ישיבה שליט"א איז מיר אזוי שיין מדריך.


יישר כח

תשובה מאת הראש ישיבה שליט"א:‎

בעזרת ה' יתברך


יום ה' פרשת חקת, ה' תמוז, שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


טייערער ... נרו יאיר


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


דער פראבלעם איז אז מען לערנט נישט אויס קינדער די א' ב' פון דרך ארץ; קינדער דארף מען לערנען פון ווען זיי זענען נאך גאר יונג - דרך ארץ פאר טאטע מאמע. דער רבי זאגט (ספר המדות אות בנים, סימן סה): "צָרִיךְ לְלַמֵּד אֶת הַתִּינוֹק דֶּרֶךְ אֶרֶץ מִנְּעוּרָיו", מען דארף אויסלערנען דעם קינד דרך ארץ ווען ער איז נאך יונג, ווען מען איז יונג קען מען גרינג בייגן דעם קינד זאל זיך אוסלערנען ווי זיך צו פירן מיט עלטערן.


ווען איך זע קינדער וואס פירן זיך נישט מיט דרך ארץ - האב איך זייער רחמנות אויף זיי אז מען האט זיי נישט מחנך געווען, און אנשטאט טראכטן אויפן קינד אז ער איז שלעכט, טראכט איך 'נעבעך, א רחמנות אויף אים, זיינע עלטערן האבן אים נישט געלערנט צו האבן דרך ארץ פאר טאטע מאמע'.


ווען מען איז עלטער - איז שוין אביסל שפעט, אבער מען קען נאך און מען דארף נאכאלץ לערנען דרך ארץ, און יעדע מאל א קינד זאגט עפעס פארן טאטן אדער מאמען נישט מיט דרך ארץ - דארף מען באמערקן און זאגן: "מען טאר נישט רעדן אזוי צו א טאטע און מאמע", צענדליגער און הונדערטער מאל דארפן קינדער הערן, פון קליינווייז אן - אז מען רעדט צו עלטערן מיט דרך ארץ און מיט גרויס הכנעה.


די פותרי חלומות, טעראפיסטן - זוכן פרישע מיטלען ווי אזוי מען קען מאכן עלטערן מיט די קינדער זאלן זיך אויסקומען, און רוב מאל העלפט דאס נישט; קומען זיי מיט א נייעם וועג פון צעטיילן די קינדער פון די עלטערן.


די עצה און די וועג איז, מען זאל זאגן נאכאמאל און נאכאמאל פארן קינד: "צו א טאטע און מאמע רעדט מען נישט אזוי", "טאטע מאמע דארף מען מכבד זיין"; אמאל דארף מען זיין נאך מער שטרענג, אבער דער עיקר עצה איז זאגן נאכאמאל און נאכאמאל.


מיין נישט אז דאס אליין איז די זאך, אויסער חינוך דארף מען אסאך בעטן דעם אייבערשטן מען זאל זוכה זיין צו גוטע קינדער. עס איז געווען א ברסלב'ער חסיד וואס האט זוכה געווען צו טייערע ערליכע קינדער, ווען מען האט אים געפרעגט וואס איז דער סוד פון די הצלחה, האט ער געזאגט: "וואס מיינט איר, קינדער זענען עפעלעך וואס מען רייסט אראפ פון בוים? איך האב אסאך געוויינט צום אייבערשטן זיי זאלן זיין ערליכע אידן".


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#140 - ווי אזוי איז מען מחנך קינדער צו רעדן איידל?
חינוך הילדים, קדושה, ניבול פה, מלמדים, רעדן

תוכן השאלה‎

לכבוד דער ראש ישיבה שליט"א,


יישר כח פאר די געוואלדיגע און געשמאקע חיזוק וואס איך באקום כסדר פונעם ראש ישיבה שליט"א.


איך ארבעט אלס מלמד, און איך האב באקומען גאר א שווערע קלאס, גאר ווילדע און שווערע קינדער, און עס מיר זייער שווער זיי מחנך צו זיין, ספעציעל נישט צו רעדן אינמיטן דאווענען, און נישט צו רעדן מיאוס'ע ווערטער און שעלט ווערטער וכדומה. איך בין מתפלל יעדן טאג אויף דעם, אבער עס איז מיר שווער זיך צו דערהאלטן.


היינט אינדערפרי אויפ'ן וועג צו חדר האב איך געליינט דעם חינוך גליון פון ראש ישיבה שליט"א, איך האב געליינט דארט אז פאר קינדער דארף מען איבערזאגן יעדע זאך טויזנט מאל ביז זיי פארשטייען און כאפן עס, און דאס האט מיר געגעבן אסאך חיזוק און האפענונג. איך האב איבערגעזאגט דער ראש ישיבה שליט"א'ס ווערטער אין מלמדים שטיבל פאר די אנדערע מלמדים, און דאס האט זיי אויך שטארק מחזק געווען.


דער אייבערשטער זאל געבן ווייטער אסאך כח און מח פאר'ן ראש ישיבה שליט"א אנצוגיין מיט די הייליגע ארבעט.


יישר כח

תשובה מאת הראש ישיבה שליט"א:‎

בעזרת ה' יתברך


יום ב' פרשת חקת, ב' תמוז, שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


וואויל איז דיר און וואויל איז דיין חלק אז דו לערנסט מיט אידישע קינדער תורה ויראת שמים, נישטא קיין גרעסערע זאך אויף די וועלט ווי לערנען מיט קינדער תורה ויראת שמים. חכמינו זכרונם לברכה זאגן (בבא בתרא ח:) אויפן פסוק (דניאל יב, ג): "'וּמַצְדִּיקֵי הָרַבִּים כַּכּוֹכָבִים לְעוֹלָם וָעֶד', אֵלוּ מְלַמְּדֵי תִּינוֹקוֹת", דאס מיינט מען די מלמדים וואס לערנען מיט קינדער, זיי וועלן שיינען ווי די שטערנס.


דאס איז די ארבעט פון א מלמד, רעדן און רעדן ביז מען פועל'ט. מען דארף האבן אסאך סבלנות, ווייל מען זעט נישט אלץ גלייך וואס מען טוט אויף, אבער יעדע ווארט וואס מען רעדט צו די קינדער טוט אויף, עס גייט אריין אין זיי און עס פועל'ט.


רעד צו די קינדער אסאך פון קדושה, און אז זיי זאלן זיך אכטונג געבן נישט צו רעדן ניבול פה. יעצט איז די צייט זיי אויסצולערנען זיך אכטונג געבן נישט צו רעדן ניבול פה. חכמינו זכרונם לברכה פארציילן (תנא דבי אליהו רבה, פרק יג): "מַעֲשֶׂה בְּאָדָם אֶחָד שֶׁהָיָה עוֹמֵד הוּא וּבְנוֹ בְּבֵית הַכְּנֶסֶת, וְכָל הָעָם הָיוּ עוֹנִין אָמֵן וְהַלְלוּיָהּ אַחַר הָעוֹבֵר לִפְנֵי הַתֵּיבָה, וּבְנוֹ עוֹנֶה דְּבָרִים שֶׁל תִּפְלוּת, וְלֹא אָמַר לוֹ אָבִיו שׁוּם דָּבָר", עס איז געווען אמאל יום טוב סוכות אין שול, אלע מתפללים האבן שיין געדאווענט הלל, און עס איז געווען א איד וואס זיין זון האט נישט געדאווענט און נישט געזאגט הלל, נאר ער האט גערעדט ניבול פה וכו' אין שול הויך פאר אלעמען, "וְאָמְרוּ לוֹ הַבְּרִיּוֹת שֶׁיִּמְחֶה בִּבְנוֹ", מענטשן זענען געגאנגען רעדן צו דעם איד ער זאל אכטונג געבן אויף זיין זון, מען האט אים געזאגט: "געב אכטונג אויף דיין זון, ער דאווענט נישט און ער רעדט שמוציג וכו'", דער איד האט זיך נישט וויסנדיג געמאכט, "וְהֵשִׁיב וְאָמַר לָהֶם: 'מָה אֶעֱשֶׂה לוֹ, תִּינוֹק הוּא, יְשַׂחֵק'", ער האט געזאגט עס איז גארנישט, ער איז נאך א קינד, "שׁוּב לְמָחָר עָשָׂה כֵּן, כָּל אוֹתָן יְמֵי הֶחָג עָנָה בְּנוֹ דְּבָרִים שֶׁל תִּפְלוּת וְלֹא אָמַר לוֹ אָבִיו שׁוּם דָּבָר", אזוי איז געווען א גאנץ יום טוב סוכות, טאג נאך טאג, מען האט אים געבעטן ער זאל אכטונג געבן אויף זיינע קינדער, אבער ער האט אלץ געזאגט עס איז גארנישט, ער איז נאך א קינד, "לֹא יָצְתָה אוֹתָהּ שָׁנָה לֹא שְׁנִיָּה וְלֹא שְׁלִישִׁית עַד שֶׁמֵּתוּ אִשְׁתּוֹ וּבָנָיו וּבֶן בְּנוֹ וְיָצְאוּ לוֹ חֲמֵשׁ עֶשְׂרֵה נְפָשׁוֹת בְּתוֹךְ בֵּיתוֹ, וְלֹא נִשְׁתַּיֵּר לוֹ אֶלָּא שְׁנֵי בָּנִים, אֶחָד חִגֵּר וְסוּמָא וְאֶחָד שׁוֹטֶה וְרָשָׁע", פירט אויס אליהו הנביא, עס איז נישט אריבער אפאר יאר ביז זיין גאנצע משפחה איז אים אויסגעשטארבן און עס איז נאר געבליבן צוויי קינדער - איינער א בלינדער און א הינקעדיגער, און א קינד א שוטה א רשע; זעט מען פון דעם אז מען דארף מחנך זיין קינדער אפילו ווען זיי זענען נאך גאר קליין.


(עס איז וויכטיג צו וויסן, ווען מען רעדט צו קינדער פון קדושה - דארף מען רעדן מיט פייער און התלהבות, מען מוז דאס רעדן מיט א שטארקקייט, אז נישט קען זיין יצא שכרו בהפסידו, עס קען ווערן א ליצנות, השם ישמרינו).


דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#139 - וואס טוט מען מיט א קינד וואס פארשטייט נישט דאס לערנען?
חינוך הילדים, סבלנות, מלמדים, קאמפלימענטס

תוכן השאלה‎

לכבוד דער ראש ישיבה שליט"א,


איך בין א מלמד, און איך האב א קינד אין מיין קלאס וואס פרובירט זייער שטארק צו לערנען און מיטהאלטן, אבער עס גייט אים נעבעך נישט; וואס קען איך טון מיט אזא קינד? וויפיל איך פרוביר אים מסביר צו זיין, ווייסט ער בכלל נישט וואס איך וויל פון אים, איך זאג אים איבער נאכאמאל און נאכאמאל, און ביז ער כאפט שוין ענדליך א זאך, האט ער שוין פארגעסן די פריערדיגע זאכן.


נאך א זאך, איך מאך בחינות אין קלאס, און די קינדער האבן שטארק הנאה דערפון, און א קינד וואס פארשטייט שווער לערן איך מיט אים די שאלה און די תשובה, און ער שרייבט עס אראפ. איך בין מקפיד אז ווען איך צייכן די בחינות זאל קיינער נישט קוקן און נישט קומען צו מיין טיש, נאר דער קינד וועמענ'ס בחינה עס איז מעג מיטהאלטן, און פארגאנגענע וואך האב איך צוגעשריבן א קאמפלימענט אויף די בחינה פון אזא קינד, "ביסט ווערד מיליאנען!!!", און אזוי ווי דאס קינד מוטשעט זיך היבש, האט ער ממש געוויינט פון פרייד און התרגשות, אז דער רבי האט געשריבן אויף אים אזא שיינע קאמפלימענט, ער קען זיך נישט בארואיגן פון דעם.


יישר כח

תשובה מאת הראש ישיבה שליט"א:‎

בעזרת ה' יתברך


יום ד' פרשת במדבר, כ"ח אייר, מ"ג לעומר, שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


וואויל איז דיר אז דו געבסט אכטונג אויף די געפילן פון די קינדער, דו געבסט זיי גוטע ווערטער, דו בויסט אויף זייער נפש; דאס איז ביים אייבערשטן אזוי טייער און אזוי דערהויבן.


האב סבלנות צו די קינדער, און אז א קינד פארשטייט נישט - זאלסטו אים נישט פארשעמען, און אז ער וויל פארשטיין - זאלסטו לערנען מיט אים, און אז ער פרעגט נאכאמאל - זאלסטו אים נאכאמאל זאגן; דאס איז אויב דער קינד בעט דיר זאלסט מיט אים לערנען, און אויב דער קינד בעט נישט - זאלסטו אים נישט מוטשען צו פארשטיין, נאר לאז אים זיצן אין כיתה. אזוי ווי די הלכה איז (שלחן ערוך יורה דעה סימן רמה, סעיף ט): "אֲפִלּוּ תִּינוֹק שֶׁאֵינוֹ מֵבִין לִקְרוֹת", א קינד וואס פארשטייט נישט, "לֹא יְסַלְּקוּהוּ מִשָּׁם", זאל מען נישט אוועק שיקן, "אֶלָּא יֵשֵׁב עִם הָאֲחֵרִים", מען זאל אים לאזן זיצן מיט די קינדער, "אוּלַי יָבִין", וועט ער פארשטיין.


געב אלע קינדער גוטע ווערטער, זאג יעדן איינעם שטילערהייט: "דו ביסט מיין בעסטער תלמיד", און אויב די קינדער וועלן דיר פרעגן: "דער רבי זאגט עס פאר נאך קינדער..." זאלסטו זיי זאגן: "אמת, איך האב נאר בעסטע תלמידים", און פאר די קינדער וואס האבן נישט קיין שטארקע הבנה, זיי זאלסטו נאך מער מקרב זיין און זיי אויפבויען, דאס וועט זיי געבן כח פאר זייער גאנצע לעבן, זיך צו קענען שלאגן מיט די שווערע ביטערע נסיונות.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#138 - וואס איז די ריכטיגע צוגאנג צו א געבורטסטאג פון א קינד?
שלום בית, חינוך הילדים, יום הולדת

תוכן השאלה‎

לכבוד דער ראש ישיבה שליט"א,


וואס איז די ריכטיגע צוגאנג צו א געבורטסטאג פון א קינד? ביי מיינע עלטערן האט מען בכלל נישט געוואוסט פון אזא זאך, מען האט גארנישט געמאכט קיין שום עסק פון א געבורסטאג, ווידער ביי מיין ווייב'ס משפחה איז פונקט פארקערט, מען האט געמאכט גאר גרויסע און ערנסטע זאכן ביי א געבורטסטאג.


מיר פרעגן זיך אליין יעדעס מאל פון פריש, ספעציעל ווען די קינדער הויבן שוין אן מער אונטערצואוואקסן, וואס איז טאקע די ריכטיגע וועג ביי דעם, דארף מען מאכן א מצב פון א געבורטסטאג אדער נישט?


יישר כח

תשובה מאת הראש ישיבה שליט"א:‎

בעזרת ה' יתברך


יום ד' פרשת במדבר, כ"ח אייר, מ"ג לעומר, שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


טייערער ... נרו יאיר


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


ביי אונז מאכט מען נישט קיין עסק פון די געבורטסטאג, נאר ווען מען איז עלטער, מען איז פארשטענדליך - ניצט מען אויס דעם טאג פאר א טאג פון תשובה, מען בארעכנט זיך 'וואו בין איך אויף דער וועלט? וואס טו איך און וואס קען איך מאכן נאך בעסער?' דאס איז ביי אונז א יום הולדת.


ביי די קינדער'ס געבורטסטאג פירט מען זיך אז די עלטערן וואונטשן אן דעם קינד ער זאל זיין פרייליך און ערליך, און מען העלפט דעם קינד טראכטן עפעס א גוטע קבלה זיך צו אונטערנעמען.


עס איז וויכטיג צו וויסן אז דער ענטפער איז נאר אז ביידע, סיי דער מאן און סיי די ווייב - ווילן הערן וואס דא שטייט, אבער אז די ווייב וויל יא מאכן א סעודה און זי ווארט אויף א מתנה, דאס איז ביי איר ממש א שטיק לעבן וכו' - דעמאלט קען מען מאכן אין שטוב פריוואט א סעודה און געבן א מתנה.


העיקר זאל זיין שלום מיט ליבשאפט.

#137 - וואס טוט מען מיט א קינד וואס איז אינערליך אנגעצויגן?
חינוך הילדים, רפואה, סבלנות, קינדער, קאמפלימענטס, זעלבס זיכערקייט, שכל

תוכן השאלה‎

לכבוד דער ראש ישיבה שליט"א,


איך האב געוואלט פרעגן וועגן מיין צען יעריג אינגל; ער ליידט פון אינערליכע אנגעצויגנקייט, ער ווערט זייער שנעל אויפגערעגט, און זיינע געשוויסטער ליידן אסאך מאל פון דעם.


ער איז ברוך ה' א לעכטיג קינד, מיר האבן אבער געהאט א פראבלעם אז ער האט זיך זייער שפעט אויסגעלערנט צו גיין אין בית הכסא, און עס קען נאך יעצט פאסירן זאכן, ספעציעל ווען מען גייט צו א שמחה אדער א פלאץ וואס איז אים זייער אינטערעסאנט מיטצוהאלטן, שוין אפגערעדט פון ביינאכט אז ער זאל זיך אויפוועקן צו גיין ווען ער דארף. נעכטן איז מיין ווייב געווען מיט אים ביים דאקטער פאר א יערליכע אונטערזוכונג און דער דאקטער זאגט אז מען זאל אים טראגן צו א פסיכיאלאג.


איך האב געוואלט פרעגן וואס דער ראש ישיבה שליט"א האלט אז מיר זאלן טון.


פון ווען ער איז יונג שרייען מיר זייער אסאך אויף אים, ווייל ער איז א קינד וואס נעמט זייער שנעל ארויס פון די כלים. איך פלעג אים זייער אסאך קריטיקירן, אבער יעצט איז שוין ברוך ה' אסאך אסאך בעסער. עס איז מיר זייער שווער זיך צו האלטן רואיג, ספעציעל מיט דעם קינד. ברוך ה' עס איז אסאך בעסער פון אמאל, אבער עס איז נאכאלץ ווייט פון ווי אזוי עס דארף זיין.


פאר מיר אליין טוט זייער שטארק וויי יעדעס מאל וואס איך געב א שריי אויף אים, אסאך מאל שפיר איך ממש ווי איך קען עס נישט דורכטראגן אז איך האב געשריגן אויף אים. זייער אסאך מאל פיל איך ווי איך וויל אים ממש אנפראסקענען, ברוך ה' אז דאס געשעט נישט.


פון די אנדערע זייט קען ער אבער אויך זייער אסאך מאל אהיימקומען זייער רואיג, ער פירט זיך אויף ממש ווי די וואוילסטע אינגל, ער האט זייער אסאך מאל זיין קאפ אויפ'ן פלאץ און ער קען זייער שיין ארויסהעלפן אינדערהיים.


איך האף אז דער ראש ישיבה שליט"א וועט מיר קענען העלפן מיט דעם. איך וואלט זייער געוואלט צוריק באקומען אן ענטפער וואס שנעלער.


א גרויסן יישר כח פאר אלעס וואס דער ראש ישיבה שליט"א טוט פאר מיר.


יישר כח

תשובה מאת הראש ישיבה שליט"א:‎

בעזרת ה' יתברך


יום ב' פרשת במדבר, כ"ו אייר, מ"א לעומר, שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


דו שרייבסט אליין דעם ענטפער, ווייל פון שרייען און דערנידערן א קינד - דורכדעם ווערט דאס קינד אינערליך אנגעצויגן און נישט זיכער מיט זיך, און דאס איז אויך גורם די אלע פראבלעמען וכו' וכו'. אזוי ווי דער רבי זאגט (ספר המידות אות כעס, סימן כד): "עַל יְדֵי כַּעַס מוֹלִיד בָּנִים שׁוֹטִים", דורך כעס געבוירט מען קינדער שוטים; ווייל דאס שרייען און דאס דערנידערן לאזט זיי נישט ווערן אנטוויקלט וכו' וכו'.


ענדערש זאלסטו אים געבן אסאך כבוד, אים אויפבויען; זאגן: "ביסט אזוי גוט", "ביסט אזוי געשיקט", "ביסט אזוי געלונגען", און ווען ער טוט זאכן שטייט און דו ווילסט שרייען, זאלסטו אים אויסלויבן; זאג אים: "ווי גוט ביסטו", "ווי שנעל טוסטו". דער הייליגער רבי זאגט (לקוטי מוהר"ן חלק א', סימן רב): "כָּל מִי שֶׁשִּׂכְלוֹ קָטָן בְּיוֹתֵר, צָרִיךְ לַחֲלֹק לוֹ כָּבוֹד בְּיוֹתֵר", ווי ווייניגער שכל מען האט - דארף מען מער כבוד, "כִּי כָּל מַה שֶּׁשִּׂכְלוֹ יוֹתֵר קָטָן, הוּא יוֹתֵר חָפֵץ בְּכָבוֹד", ווייל די וואס האבן ווייניג שכל - דארפן מער כבוד; דאס איז די וועג פון קליגע עלטערן, שטענדיג אויסלויבן די קינדער.


בעט דעם אייבערשטן זאלסט מקבל זיין די שכל פון צדיק וואס לערנט אונז ווי זיך אומגיין מיט די קינדער, רחמנות האבן אויף די קינדער; ווייל נאר אז מען האט שכל פון צדיקים האט מען רחמנות אויף די קינדער. אזוי ווי דער רבי זאגט (ספר המידות אות בנים, סימן צו): "מִי שֶׁאֵין לוֹ רַחֲמָנוּת עַל בָּנָיו", ווער עס האט נישט רחמנות אויף זיינע קינדער, "בְּיָדוּעַ שֶׁאֵין לוֹ חֵלֶק בַּשֵּׂכֶל דִּקְדֻשָּׁה", איז א סימן אז ער האט נישט קיין שכל; ווייל מען טאר נישט קלאפן קינדער, מען טאר נישט דערנידערן קינדער, און אז קינדער נעמען ארויס פון די כלים - דארף מען זיי מחנך זיין מיט סבלנות און מיט זיכערקייט, נישט מיט געשריי און מיט דערנידערן.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#136 - וואס טוט מען אז די קינדער קוקן ווידיאס ביי די שכנים?
חינוך הילדים, קינדער, תפילה והתבודדות, מאוויס, שכנים

תוכן השאלה‎

לכבוד דער ראש ישיבה שליט"א,


צום אלעם ערשט א גרויסן יישר כח פאר די שיעורים, גליונות, און קונטרסים.


אין מיין הויז קוקט מען ברוך ה' נישט קיין שום ווידיאס און דאס גלייכן, אבער איך בין לעצטנס געוואויר געווארן אז מיינע קינדער קוקן ווידיאס ביי מיינע שכנים, און זיי האבן מיר גארנישט דערציילט דערוועגן ביז יעצט.


מיין שאלה איז אויב איך זאל זיי אנהויבן ווייזן אליין אינדערהיים כשר'ע זאכן, וואס אזוי קען איך קאנטראלירן וואס זיי זעען יא אדער נישט, ווייל ביי די שכנים קען איך נישט וויסן וואס זיי זעען דארט, אדער זאל זיך נישט וויסנדיג מאכן פון די גאנצע זאך?


יישר כח

תשובה מאת הראש ישיבה שליט"א:‎

בעזרת ה' יתברך


ב' פרשת קדושים, כ"ט ניסן, י"ד לעומר, שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


זיי מחנך דיינע קינדער נישט צו קוקן קיין שום ווידיאוס און קיין שום קליפס, אפילו וואס מען רופט כשר'ע, און אז די קינדער דערציילן אז זיי קוקן די ווידיאוס ביי שכנים - זאלסטו זיי זאגן נישט צו גיין צו די שכנים; זאלסט אכטונג געבן זיי זאלן נאר גיין צו שכנים וואס די שטוב פירט זיך ערליך.


עס איז אזוי געפערליך די סכנה פון קוקן ווידיאוס, מען דארף זייער היטן די קינדער פון דעם, מען דארף רעדן צו די קינדער זיי זאלן זיך דערווייטערן פון דעם און נישט צורירן צו דעם.


בעט דעם אייבערשטן פאר יעדן קינד עקסטער זיי זאלן אויסוואקסן ערליכע אידן. מוהרא"ש זכרונו לברכה דערציילט, עס איז געווען ביי איינעם פון אנשי שלומינו, ער האט געהאט זייער ערליכע קינדער, אלע זענען געווען ערליכע אידן און בעלי מידות טובות וכו'; ווען מען האט אים געפרעגט: "ווי אזוי האט איר זוכה געווען צו דעם?" האט ער געזאגט: "וואס מיינט איר, איך האב זיי אראפגעריסן פון בוים? איך האב יעדע נאכט געוויינט צום אייבערשטן, איך האב אנגעפילט מיין קאפל מיט מיינע טרערן און איך האב זיך אפגעוואשן מיין פנים מיט די טרערן".


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#135 - ווי אזוי קען איך ליב האבן מיין ווייב'ס קינדער?
חינוך הילדים, זיווג שני

תוכן השאלה‎

לכבוד דער ראש ישיבה שליט"א,


לעצטנס האב איך אסאך געהערט ביי די שיעורים, ספעציעל ביי די שיעורים אין חינוך, אז מען קען נישט מחנך זיין קינדער אויב מען האט זיי נישט ליב, און אז די קינדער שפירן אויב די עלטערן האבן זיי ליב אדער נישט.


מיין ווייב'ס קינדער וואוינען מיט אונז אין שטוב, אבער עס איז מיר זייער שווער זיי ליב צו האבן, בעיקר ווייל זיי זענען זייער גרויסע מחוצפים פאר זייער מאמע, זיי רעדן צו איר אזוי ווי זי וואלט געווען זייער דינסט. צומאל שפיר איך ממש ווי איך פלאץ פון דעם, איך מוז ארויסגיין פון שטוב און אפילו פון הויז. אפשר האט דער ראש ישיבה שליט"א אן עצה פאר מיר?


יישר כח אויף די שיעורים און בריוו, נאר דורך דעם קען איך זיך דערהאלטן.


יישר כח

תשובה מאת הראש ישיבה שליט"א:‎

בעזרת ה' יתברך


יום ד' פרשת אחרי-ב', כ"ג ניסן, אסרו חג, ח' לעומר, שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


האב רחמנות אויף די קינדער, וואס זענען זיי נעבעך שולדיג; דו וועסט קיינמאל נישט פארשטיין קינדער וואס קומען פון א צעטיילטע שטוב, מען קען זיך נישט פארשטעלן וואס קינדער פון א צעטיילטע שטוב גייען אריבער; די וועלט איז זיי טונקל, עס איז זיי זייער ביטער.


זיי דן לכף זכות די קינדער פון דיין ווייב, און ווען זיי רעדן מיט נישט דרך ארץ - זאלסטו נישט ווערן בכעס, זיי מהפך די כעס צו רחמנות (לקוטי מוהר"ן חלק ב', סימן ד); וואס ווייסן די קינדער וואס עלטערן זענען? זיי האבן נישט באקומען די ריכטיגע חינוך ווי צו רעדן צו עלטערן.


אז דו וועסט רחמנות האבן אויף זיי וועסטו זיי קענען זאגן מיט ליבשאפט אז מען דארף רעדן צו א מאמע מיט דרך ארץ, און ווי דער אייבערשטער באצאלט ווען מען איז מכבד טאטע און מאמע; מען איז זוכה צו אריכות ימים ושנים, מען איז זוכה צו האבן גוטס בזה ובבא.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#134 - פארוואס אין חדר בין איך מצליח, און אינדערהיים נישט?
שלום בית, חינוך הילדים, סבלנות, אידישע שטוב, התבודדות, מלמדים

תוכן השאלה‎

לכבוד דער ראש ישיבה שליט"א,


איך וועל גלייך צוגיין צום ענין, איך בין א מלמד ברוך ה', און ביי מיר אין כיתה איז מורא'דיג געשמאק און פאזיטיוו, אלע זענען פרייליך, איך לויב און רום יעדן אויס, איך שמייכל צו יעדן, איך לערן ברוך ה' פאר מיט געשמאק, איך פאלג וואס דער ראש ישיבה שליט"א זאגט פאר די מלמדים.


וואס זאל איך אבער טון אז ביי מיר אין שטוב איז חושך ענן וערפל, איך שריי אויף די קינדער, איך הער נישט אויף טיילן פסקים. דעם יום טוב האב איך עטליכע מאל געשלאגן מיין זון, און איין מאל מיין טאכטער.
עס הייבט זיך אן אז מיין זון איז נישט דרך ארץ'דיג, און מיין טאכטער זאגט יעדע מינוט "ניין" פאר מיין ווייב און פאר מיר. און ווי נאר עס ווערט נישט פרייליך אינדערהיים, בין איך מקפיד אויף יעדע זאך, עס ווערט אנגעצויגן.


אויב דער ראש ישיבה שליט"א וועט מיר פרעגן, "פארוואס טאקע איז דאס אזוי?", איך בין נישט אזוי קלוג זיך אליין ארויס צו האבן, צי עס האט מיט דעם אז מיין ווייב איז נישט איינשטימיג מיט מיר און זי שעצט מיר נישט, דערפאר איז מיין מח ענג און אינדערהיים פארליר איך דעם שמייכל, און די לופט ווערט אנגעצויגן, בכלל שפיר איך ווי ביי די חינוך שיעורים בין איך מער קלאר וואס איך האב צו טון, דער ראש ישיבה שליט"א לייגט אראפ דעם שפראך ווי אזוי מען זאל רעדן צו די קינדער, אבער ביי די שיעורים פון שלום בית איז עס נישט אזוי בפרטיות, דער ראש ישיבה געבט נישט דעם משל ווי אזוי צו האלטן א שטוב פאזיטיוו און פרייליך, וואס צו זאגן פאר די ווייב און ווי אזוי מען קומט אהיים, וואס זאגט מען מיט א שמייכל, מער קלארער. אדער קען זיין אז אין חדר איז עס אביסל 'געמאכט', 'כלומר'שט', מען מאכט א שמייכל און מען גריסט יעדן מען רימט יעדן וכו', ווידער אינדערהיים איז עס צו אמת'דיג? עס איז נישטא די אראפגעלאזקייט צו שמייכלען וכו'. אויך קען זיין אז איך האב פשוט נישט קיין אנונג פון וואס דאס קומט.


ברוך ה' אז דער ראש ישיבה שליט"א האט ביי יעדע בריוו צוגעטראפן קלארער מיין מצב ווי איך אליינס, אפשר קען מיר דער ראש ישיבה שליט"א העלפן ביטע?


יישר כח

תשובה מאת הראש ישיבה שליט"א:‎

בעזרת ה' יתברך


יום ה' פרשת אחרי-ב', כ"ד ניסן, ט' לעומר, שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


חינוך הבנים והבנות איז נישט קיין גרינגע זאך, עס איז פון די שווערסטע עבודות, מען דארף האבן אייזערנע נערווען זיך צו קענען האלטן רואיג און פרייליך, מען דארף אסאך בעטן דעם אייבערשטן אויף דעם, בפרט ווען עס קומט יום טוב ווען מען זיצט א גאנצע וואך אין שטוב מיט די קינדער, נאך א סעודה און נאך א סעודה, דארף מען אסאך בעטן דעם איבערשטן מען זאל בלייבן פרייליך און וויסן ווי אזוי צו מחנך זיין די קינדער, ווען צו זאגן, וויפיל צו זאגן און ווי אזוי צו זאגן.


הדבר הראשון זאלסטו מער נישט נוצן קיין הענט, נישטא אזא זאך שלאגן קינדער, דער רבי איז געווען זייער שטרענג אויף דעם, מען זאל נישט שלאגן די קינדער. דער רבי האט געזאגט: "וואס מען פועל'ט מיט שלעכטס וואלט מען געקענט בעסער און גרינגער פועל'ן מיט גוטנס", געענדיגט מיט נוצן הענט, נוץ די הענט נאר צו גלעטן און צו קניפן אין בעקל, געענדיגט מיט שלאגן.


שנית זאלסטו זיך נישט אראפקלאפן, אפילו דיין ווייב איז מיט דיר נישט איינשטימיג, זי האט איר גאנג וכו', זאל דיר דאס נישט אראפווארפן; איי וועסטו פרעגן ווי אזוי מאכט מען דאס? ווי קען מען זיין בגדלות המוחין אז מען לעבט מיט א ווייב וואס איז מזלזל? דער ענטפער איז, דער רבי זאגט (לקוטי מוהר"ן חלק ב', סימן פב), ווען מען איז זיך מבטל צום אייבערשטן, מען וויל גארנישט, מען וויל נאר טון די רצון השם, מען האט ליב די ווייב ווייל דער אייבערשטער האט געהייסן, נישט ווייל מען גייט צוריק באקומען פון איר עפעס, און נישט ווייל זי וועט זיין שיין צו מיר און רעדן שיין, נאר ווייל דער אייבערשטער האט מיר געגעבן די פרוי און מיט איר האב איך קינדער, וועל איך איר ליב האבן - דעמאלט - זאגט דער רבי - ווערט די ווייב בטל צום מאן און מען קען לעבן א חיים טובים.


קלאפ זיך נישט אראפ, ערווארט נישט גארנישט פון דיין ווייב, און אז דיינע קינדער פאלגן נישט, זאלסטו זיי זאגן מיט ליבשאפט: "דער אייבערשטער זאגט מען דארף פאלגן א טאטע און מאמע, און אז מען פאלגט א טאטע און מאמע באקומט מען א גרויסע שכר", די ווערטער זאלסטו זיי זאגן מיט ליבשאפט, (מיט א שטרענגע פנים אבער מיט ליבשאפט).


ועל כולם גיי יעדן אינדערפרי וויין זיך אויס צום אייבערשטן, בעט אים איבער און בעט אים ער זאל דיך מקרב זיין, בעט אים ער זאל דיר געבן ליבשאפט, דיר ווייזן אז ער האט דיך ליב, דערצייל אים ווי שטארק דו ביסט צעקלאפט ביי דיר, דערצייל אים ווי דו שפירסט זיך ווי א שמאטע וכו' וכו', בעט אים ער זאל דיר מאכן שפירן גוט, דו זאלסט האבן א שטארקע אמונה און געדענקען אז מען גייט שוין באלד צוריק אהיים און מען נעמט גארנישט מיט, מען נעמט מיט נאר מצוות און מעשים טובים און די דורות וואס מען לאזט איבער.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#133 - פארוואס האט איין קינד מער חן ביי מיר ווי אנדערע?
חינוך הילדים, סיפורי צדיקים, מלמדים

תוכן השאלה‎

לכבוד דער ראש ישיבה שליט"א,


איך וויל אזוי סאך שרייבן, און איך מיין אז טאקע צוליב דעם שרייב איך גארנישט, ווייל איך וויל שרייבן לאנגע בריוון און איך קום נישט אן, וועל איך אי"ה שרייבן קורץ.


איך בין א מלמד, און איך בעט יעדן טאג דעם אייבערשטן איך זאל ליב האבן אלע קינדער אייניג, יעדער זאל האבן חן אין מיין אויגן, און איך זאל נישט מאכן א חילוק צווישן איין קינד און צווייטן, איך ווייס אז קיינער וועט מיר נישט קענען ענטפערן אויף מיין יעצטיגע שאלה דער איינציגסטער אויף די וועלט איז דער ראש ישיבה שליט"א.


איך האב געהערט שארפע דרשות פאר מחנכים פונעם ראש ישיבה שליט"א, אז עס איז נישטא אזא זאך פון מאכן א חילוק צווישן איין קינד און אן אנדערן, פון א קינד מיט חן און א קינד אן חן, למעשה יעדעס יאר בלייב איך שטעקן מיט דעם זעלבן פראבלעם, א קינד וואס האט א שיין פנים, ער איז קלוג און געפיליש, הייבט מיין הארץ אן ציען צו אים, איך וויל שמועסן מיט אים, רעדן צו אים, אים געבן גוטע ווערטער.


איך שפיר זיך ווי א קליין קינד פון פיר יאר אלט, בשעת'ן שרייבן טראכט איך צו מיר ווי נאריש דאס איז, אבער איך דערמאן זיך צוריק ווי פאר אפאר שעה צוריק האב איך געגלעט אזא סארט אינגל.


וואס איז מיט דעם נושא, איז דאס א פראבלעם? אדער ווי לאנג איך געב זיך אפ מיט אלע קינדער, נאר מיט דעם קינד מער ווי אנדערע, און איך בא'עוול נישט קיינעם צוליב דעם קינד, איך מאך אים נישט אנדערש אין קלאס, נאר ביי ריסעס קען איך אים צורופן (ער קומט ממילא נעבן מיין טיש, ווייל ער איז געזונט אין נאטור ער וויל רעדן צו מיר) זאל איך עס לאזן לויפן אזוי ווי עס גייט ביז אהער?


יישר כח

תשובה מאת הראש ישיבה שליט"א:‎

בעזרת ה' יתברך - יום ה' פרשת ויקהל, כ"ז אדר א', שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


וואויל איז דיר אז דו ביסט א מלמד און דו מאכסט נישט קיין אויסנאם, דו באגייסט זיך אייניג מיט אלע קינדער. חכמינו זכרונם לברכה דערציילן (תענית כד.) עס איז געווען א טרוקעניש און א פשוט'ער איד האט געבעטן דעם אייבערשטן עס זאל גיין א רעגן, און זיינע תפילות זענען אנגענומען געווארן, האט אים רב געפרעגט: "וואס האסטו די זכי' אז דיינע תפילות ווערן אנגענומען?" זאגט ער: "מיקרי דרדקי אנא ומקרינא לבני עניי כבני עתירי", איך בין א מלמד און איך מאך נישט קיין חילוק צווישן קינדער פון רייכע עלטערן און קינדער פון ארעמע עלטערן, עיין שם; זעט מען דאס גרויסקייט פון זיין א מלמד און נישט מאכן קיין חילוק צווישן די קינדער.


בנוגע די בא'חנ'טע קינדער וכו'; פארוואס זאגסטו ביסט א קינד פון פיר יאר? פארוואס קלאפסטו זיך אראפ? דו ביסט א גוטער מלמד, אז מען האט א געפיל פאר קינדער וואס האבן חן - איז מען נישט קיין קינד, דאס איז דער נאטור וואס דער אייבערשטער האט באשאפן, חן קומט פונעם אייבערשטן, מען וויל ענדערש רעדן מיט א מענטש מיט חן ווי מיט איינער אָן חן.


קלאפ זיך נישט אראפ, מאך זיך נישט קליין, גיי אן מיט די מלומדות, אין הימל איז זייער חשוב א מלמד, אין הימל קוקט מען אנדערש אויף א מלמד ווי מען קוקט דא, אין הימל איז א מלמד די חשוב'סטע זאך, בפרט א מלמד וואס האט ליב די קינדער און לייגט אריין אין די קינדער אהבת השם יתברך.


לייג אריין אין די קינדער א ליבשאפט צום אייבערשטן, א ליבשאפט צו די תורה, א ליבשאפט צו מצוות; דורך זיי דערציילן מעשיות פון צדיקים. עס איז באוויסט אז דער הייליגער צאנזער רב זכותו יגן עלינו האט געפרעגט דעם מלמד פון זיינע קינדער צי ער לערנט מוסר מיט זיינע קינדער, האט דער מלמד געזאגט: "יא", האט אים דער צאנזער רב געפרעגט: "וואס פאר א מוסר ספרים לערנסטו מיט זיי?" זאגט ער: "חובות הלבבות", זאגט אים דער הייליגער צאנזער רב: "נישט דאס מיין איך צו פרעגן, איך פרעג צי דו לערנסט מוסר, צי דו פארציילסט זיי מעשיות פון הייליגן רבי ר' אלימלך זכותו יגן עלינו און פון זיין ברודער דער הייליגער רבי ר' זושא זכותו יגן עלינו"; ווייל מעשיות פון צדיקים פייערט אויף דאס הארץ צו זיין אן ערליכער איד.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#132 - איך האב פארלוירן מיין סבלנות, מעג איך זיין מלמד?
חינוך הילדים, סבלנות, מלמדים, חדר

תוכן השאלה‎

לכבוד דער ראש ישיבה שליט"א,


ביז יעצט האב איך אויך נישט געהאט קיין סאך סבלנות אין חדר, און איך האב זיך צומאל פארלוירן און געשלאגן, יעצט האב איך פארלוירן א גרויס חלק פון מיין געהאלט, און כ'האב נאך ווייניגער סבלנות. מעג איך זיין א מלמד?


יישר כח

תשובה מאת הראש ישיבה שליט"א:‎

בעזרת ה' יתברך - יום ג' פרשת תצוה, שובבי"ם, י"א אדר א', שנת תשפ"ד לפרט קטן


לכבוד ... נרו יאיר


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


אויסדריקליך אז נישט, אויב דו פארלירסט זיך און דו שלאגסט די קינדער - טארסטו נישט זיין קיין מלמד. מוהרא"ש זאגט, א מלמד וואס נוצט הענט - טאר נישט זיין קיין מלמד, און אז ער זוכט פרנסה זאל ער גיין ארבעטן ביים צאמנעמען די מיסט און אויסגעבן די כעס אויף די קאנעס, אזוי ווי מען זעט ביי די וואס ארבעטן ביי די מיסט ווי זיי ווארפן די קאנעס מיט כעס און רציחה.


שלאגן פון פארלוירנקייט - איז פארקערט פון חינוך, בכלל שלאגן איז נישט גוט. דער רבי האט נישט געלאזט שלאגן, דער רבי האט פארגעהאלטן רבי נתן היתכן ער האט געגעבן א פראסק פאר זיין זון, און דאס איז אויך נישט געווען פון פארלוירנקייט, רבי נתן האט געטראכט אז זיין זון וויל נישט פאלגן, אריינקומען זיצן נעבן דעם גאסט וואס האט געהאט א שלעכטע שווערע גערוך, האט אים רבי נתן געגעבן א פאטש, און מיט דעם אלעם האט דער רבי אים פארגעהאלטן: "א קינד שלאגט מען?" און זיכער נישט ווען מען ווערט פארלוירן און מען טיילט פעטש רעכטס און לינקס, אזא איינער טאר נישט האבן מיט קינדער.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#131 - ווי אזוי האלט איך זיך שטארק, ווען מיין מאן דארף מיר נישט האבן?
שלום בית, חינוך הילדים, חיזוק פאר פרויען, תפילות אויף אידיש, שמחה, נסיונות

תוכן השאלה‎

לכבוד דער ראש ישיבה שליט"א,


איך ווייס נישט אויב דער ראש ישיבה שליט"א האט געזען די פריערדיגע בריוון וואס איך האב געשיקט, אבער מיר העלפט עס סיי ווי, אלץ נאכ'ן שרייבן און שיקן א בריוו ווערט מיר פיל גרינגער, איך רעד נישט צו קיינעם פון וואס איך גיי אריבער, נאר צום אייבערשטן, און איך שרייב בריוו צום ראש ישיבה שליט"א.


איך וויל זיך דא אויסוויינען; איך האלט זיך שטארק און פרייליך פאר א שטיק צייט, אבער נאכדעם פאל איך פלוצלינג אראפ, איך ווער דעפרעסט און צעבראכן, און איך דארף זיך אליין אויפהייבן און אנגיין ווייטער ווי גארנישט וואלט געווען. ווען איך בין פרייליך איז יעדער פרייליך, איך דארף אבער די כוחות זיך אויפצוהויבן און אנגיין, איינער זאל מיר שטארקן, איינער זאל מיר זאגן אז איך טו גוט, אז איך בין גוט, אז איך זאל ווייטער גיין אין לעבן מיט א שטארקייט, אז דער אייבערשטער איז צופרידן פון מיר, אז איך זאל נאר קוקן אויף מיר און עס זאל מיר שטערן וואס מיין מאן טוט.


איך שפיר א שטארקע אחריות, איך פיל אז אלעס אינדערהיים ליגט אויף מיר, די רוחניות, די גשמיות, די שמחה, די שלום, די ליבשאפט. ווי אזוי איך בין, אזוי וועט מיין מאן זיין. אבער קודם מוז איך זיך אליין מחזק זיין, איך האב צופיל אויף מיין קאפ, און איך וויל מיינע קינדער זאלן האבן א צופרידענע מאמע, און עלטערן וואס לעבן מיט שעצונג און ליבשאפט. און אז קיינער געבט מיר נישט קיין חיזוק ווערטער, מוז איך זיך אליין עס געבן.


איך מאך זיך פרייליך און איך טו וואס איך דארף, עס האלט זיך אבער נאר ביז ווען עס פלאצט, ביז ווען איך קען מער נישט אויסהאלטן ווי אזוי מיין מאן פירט זיך אויף. איך בעט דעם אייבערשטן עס זאל מיר נישט שטערן, אבער איך האלט עס נישט אויס. מיין מאן קוקט שמוציגע זאכן, ער באהאלט פון מיר זאכן. ער שטארקט זיך טאקע מיט'ן זאגן משניות. ער איז געטריי צו מיר, ער העלפט מיר, ער דאווענט און ער רעדט צום אייבערשטן, ש'כח אייבערשטער אז כאטש די חינוך פון די קינדער ווערט נישט געשטערט, אבער פון מאל צו מאל ציפט עס מיר זייער שטארק, עס צעמישט מיך, וואו האלט ער אין זיין לעבן? ער איז דא, אדער דארט? ער טראכט פון אנדערע, אדער דארף ער מיך? בין איך גענוג גוט פאר אים? איז ער צופרידן פון מיר?


עס טוט מיר זייער וויי די געפיל אז איך לעב מיט איינעם וואס האט מיך אויסגענארט פאר א לאנגע צייט, און נארט מיר נאכאלץ אויס, מיט'ן באהאלטן זאכן פון מיר. איך האב מיט אלע כוחות זיך צוריק געשטעלט אויף די פיס, צוריק אויפגעבויעט א ליבשאפט און טראסט, אים געגעבן מיין גאנצע לעבן, מיט רואיגקייט און שמחה און ליבשאפט, אבער איך באקום גארנישט צוריק פון דעם, ער האט נישט קיין געדולד צו מיר, יעדעס מאל איך רוף אים שפיר איך ווי איך שטער אים, אויב איך רוף אים פרעגן ווען ער קומט אהיים, שפיר איך אז איך לויף אים צופיל נאך. ווי אזוי קען איך כאטש פון מיין זייט שפירן אז איך האב א מאן? איך וויל זיין אלעמאל פרייליך און צופרידן, טון נאר וואס מ'דארף, און זאכן זאלן מיך אויפהערן שטערן.


ווי אזוי קען איך מצליח זיין צו לעבן רואיג מיט א שטאלצקייט, און נישט זיין פארנומען מיט וואס מיין מאן טוט? ער קומט אסאך מאל אהיים שפעט, און דעמאלט טראכט איך אלץ, 'וואס טוט ער יעצט?', 'וואו איז ער יעצט?', ווי אזוי קען איך לעבן מיט פארמאכטע אויגן? איך וויל עס זאל מיר נישט שטערן וואס ער טוט, ווי אזוי קען מען דאס אבער באווייזן? עס גייט מיר נישט.


יעדע שטיק צייט ווער איך זייער דעפרעסט און צעבראכן פון דעם, איך פארליר די כח צו קענען ווייטער אנגיין, איך מוז באקומען חיזוק זיך צו קענען האלטן ווייטער פרייליך און צופרידן.


יישר כח פאר די בריוו וואס דער ראש ישיבה שליט"א האט מיר געשריבן א צייט צוריק, דערווייל בין איך זיך מחזק מיט דעם, אבער איך וויל האבן נאך חיזוק צו קענען אנגיין אין לעבן מיט שמחה.


יישר כח

תשובה מאת הראש ישיבה שליט"א:‎

בעזרת ה' יתברך - יום ג' פרשת בשלח, שובבי"ם, י"ג שבט, שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


מרת ... תחי'


איך האב ערהאלטן אייער בריוו.


איר קענט זיך נישט פארשטעלן דאס גרויסקייט פון א אידישע פרוי וואס האדעוועט אויף די קינדער מיט מסירות נפש פארן אייבערשטנ'ס וועגן און האלט איר שטוב מיט ציין און נעגל; אויף די פרויען שטייט די וועלט, צוליב די פרויען האט דער איבערשטער ארויסגענומען כלל ישראל פון מצרים.


חכמינו זכרונם לברכה זאגן (ילקוט שמעוני תהלים, סימן תשצה) בזכות די ערליכע פרויען, די קלוגע פרויען - זענען מיר ארויס פון מצרים. די מענער זענען געווען פארשקלאפט און פארפלאגט פאר די מצריים - אזוי ווי היינט; מען האט געארבעט ביטער שווער, זיי זענען געווען אזוי אריינגעטון אין מאכן געלט, איינגעטינקען אין די גרעסטע טומאה, אין די מ"ט שערי טומאה רחמנא לצלן, די מענער זענען נישט אהיים געקומען צו די ווייבער; וואס האבן די קלוגע ערליכע פרויען געטון? זיי זענען געגאנגען צו זייערע מענער אויפן פעלד, דארט וואו זיי האבן געארבעט, זיי האבן געברענגט פאר זייערע מענער וואסער מיט קליינע פיש, זיי האבן זיי אפגעוואשן וכו', און אזוי איז ארויסגעקומען די גאנצע אידישע פאלק וואס זענען ארויס פון מצרים און מקבל געווען די הייליגע תורה ביים בארג סיני; זעט מען פון דעם דאס גרויסקייט פון א אידישע פרוי וואס גייט צו איר מאן, זי קוקט נישט אויף דעם אז איר מאן איז אין די מ"ט שערי טומאה, זי טוט רצון השם, זי טוט איר חלק וואס דער אייבערשטער וויל פון איר.


איך בעט אייך זייער, שטארקט אייך מיט אלע אייערע כוחות, איר זאלט נישט ארויסווייזן קיין שוואכקייט, איר זאלט שטילערהייט בעטן דעם אייבערשטן: "הייליגער באשעפער, העלף מיר איך זאל האבן כח, און העלף אז מיין מאן זאל קענען עומד זיין אין די שווערע ביטערע נסיונות"; פאר אייער מאן זאלט איר ווייזן א שמייכל און רחמנות האבן אויף אים, און דער אייבערשטער וועט שיקן זיינע מלאכים אייך צו שטארקן און אייך נישט לאזן פאלן.


ווען משיח וועט קומען וועט מען זען דאס גרויסקייט פון די ערליכע קלוגע בראווע פרויען וואס האבן געבויעט זייערע שטיבער מיט מסירות נפש, אזוי ווי די הייליגע חכמים זאגן (ילקוט רות, רמז ד): "אֵין הַדּוֹרוֹת נִגְּאָלִין אֶלָא בִּזְכוּת נָשִׁים צִדְקָנִיּוֹת שֶׁבַּדּוֹר", משיח וועט קומען נאר בזכות די ערליכע פרויען פונעם דור; נאך זאגן חכמינו זכרונם לברכה (סוטה יא): "בִּזְכוּת נָשִׁים צִדְקָנִיּוֹת נִגְאַלוּ אֲבוֹתֵינוּ מִמִּצְרַיִם, וּבִזְכוּתָן עֲתִידִין לְהִגָּאֵל", אין די זכות פון די פרויען זענען מיר אויסגעלייזט געווארן פון מצרים און בזכות זיי - וועלן מיר אויסגעלייזט ווערן פון גלות; די פרויען וואס לייגן אלעס אין דער זייט ווען עס קומט צו טון דעם רצון ה', זיי העלפן זייערע מענער און ציען אויף די קינדער - אין זייער זכות וועלן מיר אויסגעלייזט ווערן.


דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.