בעזרת ה' יתברך

יום ו', ערב חג הסוכות, י"ד תשרי, שנת תשפ"א לפרט קטן

לכבוד ... נרו יאיר.

איך האב ערהאלטן דיין בריוו.

דו האסט א גרויסע נס אז דו ביסט פטור געווארן פון דעם נסיון; דער אייבערשטער האט דיר געראטעוועט פון דאס ערגסטע השם ישמרינו.

פון יעצט און ווייטער זאלסטו אכטונג געבן ווי אזוי דו פירסט דיין אפיס; געב אכטונג אויף איסור יחוד, זיץ נישט מיט קיין פרעמדע פרוי אין דיין אפיס און נישט מיט קיין מיידל, עס איז נישט ווערד די גאנצע ביזנעס אויב מען איז עובר אויף איסור יחוד.

אז דו ווילסט מצליח זיין אין דיין געשעפט זאלסטו נעמען דעם אייבערשטן פאר א שיתוף, ווי אזוי נעמט מען דעם אייבערשטן פאר א שיתוף? אז מען פירט די ביזנעס אויף די תורה וועג. מען געבט אכטונג עס זאל זיין קדושה אין אפיס, מען רעדט איידל, מען היט זיך פון הרהורי עבירה, מען פילטערט די קאמפיוטערס, מען געבט אכטונג צו היטן שבת, יום טוב און חול המועד, מען געבט אכטונג נישט וויי צו טון קיינעם, נישט בא'גנב'נען א צווייטן אפילו פחות משוה פרוטה; דעמאלט איז דער אייבערשטער א שותף אינעם געשעפט און עס איז דא גרויס הצלחה.

אינדערפרי ווען דו זאגסט די ברכות השחר זאלסטו שטארק בעטן דעם אייבערשטן: "אַל תְּבִיאֵנוּ לֹא לִידֵי חֵטְא וְלֹא לִידֵי עֲבֵרָה וְעָוׂן וְלֹא לִידֵי נִסָּיוֹן, וְלֹא לִידֵי בִזָּיוֹן", זאלסט שטארק בעטן דעם אייבערשטן ער זאל דיר היטן פון עבירות און פון נסיונות; נאר מיט תפילה קען מען זיך ראטעווען פון דעם יצר הרע. און אז מען איז שטארק, עס בלייבט א נסיון - דעמאלט ווערט מען געראטעוועט פון בזיונות. דער רבי האט אמאל זייער חוזק געמאכט פון די עקלדיגע עבירה, אזוי ווי רבי נתן ברענגט (שיחות הר"ן, סימן דש): "פַּעַם אַחַת הִתְלוֹצֵץ מִזֶּה וְאָמַר שֶׁעַל זֶה מְבַקְּשִׁים בְּכָל יוֹם אַל תְּבִיאֵנִי לִידֵי נִסָּיוֹן וְלֹא לִידֵי בִּזָּיוֹן, וְאָמַר בְּזוֹ הַלָּשׁוֹן: 'אָדֶער אַ נִסָּיוֹן אָדֶער אַ בִּזָּיוֹן'", ווייל אז עס ווערט אויס נסיון ווערט בזיונות; היינט קען מען ממש זען דעם רוח הקודש פון רבי'ן, די וועלט איז אזוי פארגעשריטן, ווען עס גייט ארויס א בילד פון איינעם ווי ער דריידט זיך אויף שמוציגע פלעצער וכו' - ווערט ער אין איין רגע פארשעמט פאר די גאנצע וועלט.

בעזרת ה' יתברך

יום ג' פרשת בראשית, כ"ה תשרי, שנת תשפ"א לפרט קטן

לכבוד ... נרו יאיר.

איך האב ערהאלטן דיין בריוו.

וואויל איז דיר אז דו לערנסט פלייסיג די הייליגע תורה, דו האסט זוכה געווען צו לערנען און ענדיגן גאנץ ש"ס; ווי גוט איז דיין חלק אויף די וועלט און אויף יענע וועלט.

דו קענסט זיך נישט פארשטעלן וואס פאר א טובה דו טוסט פאר דיין טאטנ'ס נשמה אויבן אין הימל; מיט דיין לערנען משניות און בלעטער גמרא טראגסטו אים ארויף העכער און העכער, אלע נשמות זענען אים מקנא אז ער האט א זון וואס לערנט פלייסיג די הייליגע תורה.

בנוגע דיין מאמע תחי'; געב אכטונג אויף איר מיט אלע דיינע כוחות, זיי איר מכבד אפילו עס איז דיר שווער. אויב איז מעגליך דו זאלסט וואוינען ביי איר אין שטוב און ווייטער גיין מיט די וועג פון די תורה - זאלסטו בלייבן ביי איר אין שטוב, זאלסט איר העלפן און איר מחזק זיין. אויב שטערט עס דיר פון היטן די תורה, דעמאלט איז עפעס אנדערש; אבער ווי לאנג זי שטערט דיר נישט פון היטן די תורה, דאס הייסט דו קענסט עסן כשר'ס, היטן שבת און זיין אפגעהיטן בקדושה ובטהרה וכו' - זאלסטו איר ווייטער מכבד זיין, ווייל כיבוד אם איז זייער א גרויסע מצוה.

די הייליגע חכמים זאגן (קידושין לא:) אויפ'ן הייליגער אמורא רב יוסף: "כִּי הֲוָה שָׁמַע קָל כַּרְעָא דְּאִימֵּיהּ", ווען ער האט געהערט די קול פון זיין מאמעס פיס טריט, פלעגט ער זאגן: "אֵיקוּם מִקַּמֵּי שְׁכִינָה דְּאָתְיָא", איך גיי זיך אויפשטעלן פאר די כבוד פון די שכינה; רב יוסף איז געווען בלינד, ער האט נישט געקענט זען ווען זיין מאמע קומט אריין ער זאל זיך אויפשטעלן פאר איר, נאר ווען ער האט געהערט די קול פון אירע פיס טריט האט ער געוואוסט זיך אויפצושטעלן. זעט מען פון דעם אז ווען מען איז מכבד א מאמע איז מען מכבד די שכינה הקדושה; וואס מען טוט פאר א מאמע איז אזוי ווי מען טוט דאס פאר'ן אייבערשטן, אזוי ווי חכמינו זכרונם לברכה זאגן (שם ל:): "אָמַר הַקָּדוֹשׁ בָּרוּךְ הוּא, מַעֲלֶה אֲנִי עֲלֵיהֶם כְּאִלּוּ דַּרְתִּי בֵּינֵיהֶם וְכִבְּדוּנִי", ווען מען איז מכבד טאטע מאמע - זאגט דער אייבערשטער, איז עס אזוי ווי מען איז מיר מכבד.

דאס אז זי איז נישט נארמאל השם ירחם, ווענדט זיך; אז עס איז נישט מעגליך צו זיין מיט איר דעמאלט זאלסטו טון וואס דער הייליגער אמורא רבי אסי האט געטון (שם, לא:), ער האט געהאט אן אלטע מאמע, זי האט אים געבעטן זי דארף צירונג האט ער איר געמאכט שיינע צירונג, נאכדעם האט זי געבעטן איר זון רבי אסי אז זי וויל א מאן, האט רבי אסי געזאגט איך וועל דיר זוכן א מאן, האט זי געזאגט איך וויל א מאן אזוי שיין ווי דיר, ביז רבי אסי האט פארשטאנען אז זי איז נישט אינגאנצן נארמאל איר ער ארויף פון בבל קיין ארץ ישראל; אבער אז עס איז מעגליך פאר דיר צו וואוינען מיט איר זאלסטו זיכער בלייבן מיט איר און איר העלפן.

דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן די זכות פון העלפן דיין מאמע וועסטו זוכה זיין צו אלעס גוטס.

בעזרת ה' יתברך

יום ה' פרשת וזאת הברכה, י"ג תשרי, שנת תשפ"א לפרט קטן

לכבוד ... נרו יאיר.

איך האב ערהאלטן דיין בריוו.

וואויל איז דיר אז דו האסט תשובה געטון, דו האסט אפגעהאקט אלע קשרים מיט די קליפות, שדים און רוחות רעים. דאס הייסט באמת תשובה, אזוי ווי דער רבי זאגט (ליקוטי מוהר"ן, חלק ב', סימן מט): "וְדַע, שֶׁעִקָּר הַתְּשׁוּבָה הַשְּׁלֵמָה הִיא כְּשֶׁאָדָם עוֹבֵר בְּאֵלּוּ הַמְּקוֹמוֹת מַמָּשׁ שֶׁהָיָה מִקֹּדֶם הַתְּשׁוּבָה כָּל אֶחָד לְפִי מַה שֶּׁעָבַר עָלָיו בַּיָּמִים הַקּוֹדְמִים, וּכְשֶׁעוֹבֵר בְּאֵלּוּ הַמְּקוֹמוֹת וְהָעִנְיָנִים שֶׁהָיָה מִתְּחִלָּה מַמָּשׁ וְעַכְשָׁו פּוֹנֶה עֹרֶף מֵהֶם, וְכוֹפֶה יִצְרוֹ לִבְלִי לַעֲשׂוֹת עוֹד מַה שֶּׁעָשָׂה זֶהוּ עִקָּר הַתְּשׁוּבָה הַשְּׁלֵמָה, וְרַק זֶה נִקְרָא תְּשׁוּבָה", וויסן זאלסטו, וואס הייסט אמת'דיג תשובה געטון? ווען דער מענטש גייט אריבער נאכאמאל די נסיונות און ער לאזט אפ די אלטע וועג, דאס הייסט אמת'דיג תשובה געטון.

דערפאר אז דו האסט אפגעהאקט אלע קשרים מיט די עבירות - השם ישמרינו, דארפסטו זיין זייער פרייליך; דארפסט זיך פרייען אז דער אייבערשטער האט דיר געגעבן די זכיה, האסט זיך געכאפט באצייטנס, דו האסט געקענט תשובה טון.

מוהרא"ש זאגט, ווען א מענטש טוט תשובה, וואס איז דער סימן מען זאל וויסן קלאר אז דער אייבערשטער האט אנגענומען די תשובה? אויב מען איז פרייליך איז א סימן אז דער אייבערשטער האט אנגענומען די תשובה און אויב מען איז נישט פרייליך איז א סימן אז מען דארף נאך אסאך תשובה טון; ווייל ווען א מענטש איז פרייליך איז ער זייער נאנט צום אייבערשטן, ביים אייבערשטן שטייט (דברי הימים-א טז, כז): "עֹז וְחֶדְוָה בִּמְקֹמוֹ", ביים אייבערשטען איז נאר דא שמחה, דאס איז די סימן אז דער מענטש איז ביים אייבערשטן. אזוי ווי דער רבי זאגט (ספר המידות, אות שמחה, סימן א): "כְּשֶׁאָדָם עוֹשֶׂה מִצְוָה בְּשִׂמְחָה", ווען א מענטש טוט די מצוות פרייליכערהייט, "זֶה סִימָן שֶׁלִּבּוֹ שָׁלֵם לֵאלֹקָיו", איז א סימן אז ער איז גאנץ מיט'ן אייבערשטן, דאס איז די העכסטע פלאץ וואו מען קען נאר אנקומען.

איך ווייס אז די קליפות וועלן דיר ווייטער נאכלויפן, זיי געבן נישט אזוי שנעל אויף; ווען זיי זעען א מענטש וואס איז געווען אונטער זיי - אנטלויפט פון זיי און טוט תשובה, פרובירן זיי נאכצולויפן דעם מענטש; בעט איך דיר זאלסט זיך זייער שטארקן נישט צו ווערן צעבראכן ווען זיי לויפן דיר נאך, נאר זיך ווייטער פרייען מיט יעדע גוטע נקודה וואס דו קענסט ארויס כאפן, פריי זיך מיט דיין ציצית, מיט דיין תפילין, מיט דיין בארד און פיאות, מיט שבת און יום טוב און אזוי ווייטער.

ברודער, אנטלויף פון עצבות און מרה שחורה. מוהרא"ש ברענגט פונעם גרויסן צדיק רבי מענדעלע וויטעפסקער זכותו יגן עלינו, ער זאגט (ספר פרי הארץ, מטות מסעי): "עצבות איז אן ערגערע קליפה פון עבודה זרה"; זעט מען ווי שטארק מען דארף זיך היטן פון עצבות ומרה שחורה וואס איז הארבער פון די הארבסטע עבירה - עבודה זרה.

דער אייבערשטער זאל דיר העלפן זאלסט זוכה זיין צו זיין שטענדיג פרייליך; מיר האבן מיט וואס צו זיין פרייליך. חכמינו זכרונם לברכה זאגן (ברכות נז.) אויפ'ן פסוק (שיר השירים ו, ז): "כְּפֶלַח הָרִמּוֹן רַקָּתֵךְ - אֲפִילוּ רֵיקָנִין שֶׁבְּךָ", אפילו די פראסטע אידן, "מְלֵאִים מִצְוֹת כְּרִמּוֹן", זענען פול מיט מצות, אזויפיל וויפיל קערלעך עס איז דא אין א מילגרוים.

בעזרת ה' יתברך

יום ג' פרשת בראשית, כ"ה תשרי, שנת תשפ"א לפרט קטן

לכבוד ...

איך האב ערהאלטן אייער בריוו.

זייט מיר מוחל, איך פארשטיי נישט קיין איין ווארט וואס איר שרייבט, איך ווייס נישט אויב איר פארשטייט יא וואס איר שרייבט.

אידישע קינדער האבן א וועג ווייזער - די הייליגע תורה. די הייליגע חכמים זאגן (בראשית רבה א, א) אויפ'ן פסוק (משלי ח, ל): "וָאֶהְיֶה אֶצְלוֹ אָמוֹן וָאֶהְיֶה שַׁעֲשֻׁעִים יוֹם יוֹם", ווען דער אייבערשטער האט געוואלט באשאפן די וועלט האט ער גענומען די תורה און געקוקט אין די תורה, אזוי ווי אן ארכיטעקט וואס גייט בויען א בנין נעמט ער אפיר דעם בלו-פרינט און קוקט דערין ווי אזוי צו בויען, "כַּךְ הָיָה הַקָּדוֹשׁ בָּרוּךְ הוּא מַבִּיט בַּתּוֹרָה וּבוֹרֵא אֶת הָעוֹלָם", אזוי האט דער אייבערשטער געטון, ער האט געקוקט אין די תורה און אזוי באשאפן די וועלט.

א איד פירט זיך ווי די תורה זאגט מען זאל זיך פירן; דאס איז אונזער אורים ותמים, דאס איז אונזער וועג ווייזער. מוהרא"ש דערציילט פונעם חזון איש זכותו יגן עלינו, מען האט אים געפרעגט אויב היינטיגע טעג איז דא די אורים ותומים, האט ער געזאגט: "מיין אורים ותומים איז דער שולחן ערוך; ווען איך דארף וויסן ווי אזוי זיך צו פירן קוק איך אין שלחן ערוך".

וואס האבן אונזערע עלטערן געטון ווען זיי האבן געוואלט וויסן ווי אזוי זיך צו פירן? וואס האבן די צדיקים פון אלע דורות געטון ווען זיי האבן נישט געוואוסט ווי אזוי זיך צו פירן? זיי האבן געבעטן דעם אייבערשטן: "'אתה חונן לאדם דעת', דו רבונו של עולם געבסט שכל פאר אלע מענטשן, 'ומלמד לאנוש בינה, דו געבסט פארשטאנד פאר אלעמען, בעט איך דיר רבונו של עולם, 'חננו מאתך חכמה בינה ודעת', געב מיר שכל איך זאל וויסן ווי אזוי זיך צו פירן".

די הייליגע חכמים זאגן (ויקרא רבה ל, ג): "בַּדּוֹרוֹת הַלָּלוּ שֶׁאֵין לָהֶם לֹא מֶלֶךְ וְלֹא נָבִיא, לֹא כֹהֵן וְלֹא אוּרִים וְתֻמִּים, וְאֵין לָהֶם אֶלָּא תְּפִלָּה זוֹ בִּלְבָד", אין אונזערע דורות ווען מיר זענען אין גלות, אן קיין קעניג, אן קיין נביא, אן קיין כהן גדול און אן קיין אורים ותומים, "אָמַר דָּוִד לִפְנֵי הַקָּדוֹשׁ בָּרוּךְ הוּא", האט דוד המלך געבעטן דעם אייבערשטן פאר אונז, "רִבּוֹנוֹ שֶׁל עוֹלָם אַל תִּבְזֶה אֶת תְּפִלָּתָם", רבונו של עולם נעם אן זייערע תפילות.

אז איר ווילט געבן א גוטע וועג פאר אייערע טעכטער ווי אזוי זיי זאלן זיך פירן, לערנט זיי אויס די עצה וואס דער רבי האט אונז געלערנט, לערנט זיי אויס אז ווען זיי ווילן וויסן ווי אזוי זיך צו פירן זאלן זיי דאס איבער רעדן מיט'ן אייבערשטן, זיי זאלן זיך מתבודד זיין; רעדן צום אייבערשטן אויף זייער אייגענע שפראך און פרעגן דעם אייבערשטן, אזוי ווי מען רעדט צו א גוטער פריינט, דורכדעם וועלן זיי וויסן ווי אזוי זיך צו פירן. אזוי זאלן זיי טון אין יעדע פרט אין לעבן, ווען מען ווייסט נישט וואס צו טון אדער מען דארף א ישועה.

אז איר וועט רעדן צום אייבערשטן וועט איר פטור ווערן פון אלע אייערע דמיונות.

בעזרת ה' יתברך

יום ג' פרשת בראשית, כ"ה תשרי, שנת תשפ"א לפרט קטן

לכבוד ... נרו יאיר.

איך האב ערהאלטן דיין בריוו.

נעם דעם רבינ'ס עצות און חיזוקים פאר דיר, צווינג נישט ארויף אויף דיין ווייב זאכן וואס זי וויל נישט הערן. מען קען נישט ארויף צווינגען אויף אנדערע; אז דו וועסט נעמען די עצות פון רבי'ן, דו וועסט לעבן מיט דעם און דו וועסט זיך טוישן - וועט דיין ווייב פון זיך אליין ווערן נאכגעשלעפט נאך דיר.

חכמינו זכרונם לברכה זאגן (בראשית רבה נד, א) אויפ'ן פסוק (משלי טז, ז): "בִּרְצוֹת ה' דַּרְכֵי אִישׁ, גַּם אוֹיְבָיו יַשְׁלִם אִתּוֹ", ווער זענען זיינע פיינט? אָמַר רַבִּי יוֹחָנָן "זוּ אִשְׁתּוֹ", דאס איז די ווייב; ווען א מענטש פירט זיך אויף ווי עס דארף צו זיין דעמאלט וועט זיין ווייב זיין בשלום מיט אים, זיין ווייב וועט עדות זאגן אויף אים אז ער איז אן ערליכער איד.

אז דיין ווייב וויל גיין צו טעראפיסטן און דאס גלייכן - לאז איר גיין איר וועג, שטער איר נישט; אדרבה, העלף איר עס זאל איר גרינגער ווערן, און ווען דו העלפסט איר עס זאל איר בעסער ווערן זאלסטו עס טון מיט'ן גאנצן הארץ, וועסטו זען ווי זי וועט ווערן מיטגעשלעפט מיט דיר, זי וועט מיט די צייט נעמען די עצה פון רבי'ן, תפילה והתבודדות.

איך בעט דיר נאכאמאל, שלעפ נישט מיט כח און שטופ נישט מיט געוואלד, וועסטו זען ווי מיט די צייט וועט זי נעמען דעם רבינ'ס וועג נאך שטערקער ווי דו נעמסט עס.

דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

בעזרת ה' יתברך

יום ג' פרשת בראשית, כ"ה תשרי, שנת תשפ"א לפרט קטן

לכבוד ... נרו יאיר.

איך האב ערהאלטן דיין בריוו.

אודאי איז בעסער ווען מען זאגט די צען קאפיטלעך תהילים, די תיקון הכללי אין איין צי אן קיין הפסק [קאפיטל טז, לב, מא, מב, נט, עז, צ, קה, קלז, קנ]; דעריבער זאגן אנשי שלומינו די צען קאפיטלעך תהילים אינאיינעם גלייך נאך תפילת שחרית, כדי מען זאל נישט געשטערט ווערן פון קדיש, ברכו און קדושה, אבער אז מען הערט קדיש, ברכו און קדושה אינמיטן זאגן די צען קאפיטלעך דארף מען ענטפערן וכו'.

די בעסטע וועג איז מען זאל זוכן א פלאץ וואו מען דאווענט נישט, וואו מען וועט נישט געשטערט ווערן ביז'ן ענדיגן די צען קאפיטלעך תהילים.

דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

בעזרת ה' יתברך

יום ה' פרשת וזאת הברכה, י"ג תשרי, שנת תשפ"א לפרט קטן

לכבוד ... נרו יאיר.

איך האב ערהאלטן דיין בריוו.

ערשטנס דארפסטו וויסן, שכרך הרבה מאוד, דיין שכר איז זייער גרויס; אויבן אין הימל איז א מלמד זייער חשוב, בפרט ווען דער מלמד געבט זיך אפ מיט די תלמידים ווי אייגענע קינדער, דעמאלט איז ער נאך מער חשוב אין הימל. ווייל די הייליגע חכמים זאגן (סנהדרין יט:): "כָּל הַמְלַמֵד בֶּן חֲבֵירוֹ תּוֹרָה כְּאִילוּ יָלְדוֹ", ווער עס לערנט מיט תלמידים איז דאס אזוי ווי זיינע אייגענע קינדער; און ווי צדיקים טייטשן, אז דאס איז נישט פשט מען געבט דעם מלמד א גוט ווארט, נאר דאס איז אן התחייבות, מען זאגט פאר'ן מלמד 'ווען דו לערנסט מיט תלמידים זאלסטו טראכטן כְּאִילוּ יָלְדוֹ - דאס איז אזוי ווי דו לערנסט מיט דיינע אייגענע קינדער'.

דארפסטו זיין זייער פרייליך און דאנקען דעם אייבערשטן ששמת חלקך מיושבי בית המדרש, אז דיין לעבן גייט אריבער מיט גוטע זאכן, מיט הייליגע זאכן; מיט לערנען מיט אידישע קינדער תורה. בפרט אז דו ביסט א הארציגער מלמד, דו זארגסט פאר דיינע תלמידים, דו האסט רחמנות אויף זיי - ביסטו זייער חשוב אין הימל.

מוהרא"ש זכותו יגן עלינו האט מיר אמאל זייער מחזק געווען און געזאגט: "וואס וואלסטו געטון ווען דו ארבעסט אין א געשעפט וואס פארקויפט קליידער? שטעל זיך פאר דו ארבעסט אין אזא געשעפט און עס גייט אריבער די זיבעציג יאר, דו קומסט ארויף אויבן אין הימל און מען פרעגט דיר 'וואס האסטו געטון זיבעציג יאר? זיבעציג יאר האסטו פארקויפט בעקיטשעס? זיבעציג יאר האסטו געשניטן סחורה?'" מוהרא"ש האט מיר געזאגט: "דארפסט דאך זיין זייער פרייליך אז דו וועסט קענען ענטפערן 'זיבעציג יאר האב איך געלערנט מיט אידישע קינדער'".

בנוגע דעם יתום; זאלסט אכטונג געבן אויף אים מער ווי אנדערע קינדער, ווייל יתומים זענען זייער נאנט צום אייבערשטן, זיי האבן נישט ווער עס זאל זיך אננעמען פאר זיי, זיי האבן נישט ווער עס זאל זיי אויסהערן; דער אייבערשטער - ער איז זייער טאטע, ער נעמט זיך אן פאר זיי, ער איז דער (תהילים סח, ו): "אֲבִי יְתוֹמִים".

ווען עס קומט אויס צו רעדן מיט די קינדער וועגן זייערע עלטערן, צום ביישפיל דו זאגסט די קינדער זיי זאלן לערנען מיט זייער טאטע אדער זאלן מאכן נחת פאר זייער טאטע, זאלסטו שטענדיג געדענקען פון דעם יתום; אים געבן א וועג מיט זיין טאטע עליו השלום, זאלסט באזונדער מאכן אן עסק פונעם יתום, זאלסט אים זאגן: "דיין טאטע איז אין הימל, אין גן עדן נעבן דעם אייבערשטן; ער זעט ווי פלייסיג דו לערנסט, ער האט נחת פון דיר, ער זארגט פאר דיר".

אויך זאלסטו ארויסנעמען די שרעק פון אים און פון אלע קינדער פון שטארבן; רעד צו די קינדער אז שטארבן איז נישט קיין שרעקעדיגע זאך פאר אידישע קינדער, ביי אידישע קינדער ווען מען שטארבט - גייט מען אין גן עדן, דארט לערנט מען תורה מיט אלע צדיקים און מיט'ן אייבערשטן, אין גן עדן איז דא אלע גוטע זאכן, מען איז זייער נאנט צום אייבערשטן, און נאך אביסל וועלן אלע אויפשטיין תחיית המתים, עס גייט זיין אזוי פרייליך צו זען ווי אלע טאטעס, זיידעס, עלטער זיידעס, עלטער עלטער עלטער זיידעס גייען אויפשטיין תחיית המתים.

זיי מיר מוחל אז איך האב דיר נישט געענטפערט ביז יעצט, בדרך כלל פרוביר איך צו ענטפערן פאר מלמדים שנעלער ווי אנדערע בריוו; עס האט זיך יעצט פארשלעפט צוליב די נסיעה קיין אומאן וכו'.

דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

בעזרת ה' יתברך

יום ו', ערב חג הסוכות, י"ד תשרי, שנת תשפ"א לפרט קטן

לכבוד ... נרו יאיר.

איך האב ערהאלטן דיין בריוו.

איך בעט דיר זייער זאלסט נישט קויפן קיין לאטעריס; עס איז א גרויסע דמיון, עס איז בל תשחית, יעדע דאללער וואס מען לייגט פאר דעם איז ארויס געווארפן געלט.

עס איז א דמיון פונעם יצר הרע; ער מאכט א רייץ מען זאל דאס נאכלויפן אבער באמת איז דאס א גרויסער דמיון, אזוי ווי דער רבי זאגט (שיחות הר"ן, סימן רפד) דער יצר הרע מאכט אמאל איינעם רייך דורך עפעס א וועג וכו' ער מאכט א גאנצע עסק פון דעם, יעדער רעדט פון דעם און מען איז מקנא דעם מענטש, אבער דאס איז אלעס א שפיל צו פארדרייען דעם קאפ פון די מענטשן אז אלע זאלן אים נאכמאכן און זוכן וכו'. דער רבי פירט אויס די שיחה מיט די ווערטער: "דער אייבערשטער זאל אונז אלע אפהיטן מיר זאלן נישט פארדריידט ווערן פון דעם"; מוהרא"ש זאגט, דאס גייט ארויף אויף לאטעריס וואס מענטשן שפילן, מען זוכט צו ווערן רייך דורכדעם.

עס איז זייער שווער צו רעדן קעגן דעם, ווייל רוב מענטשן זענען אזוי אריינגעטון אין געלט, עס זענען דא מענטשן וואס נעמען זייער גאנצע געלט און פארברענען דאס אין לאטעריס ווייל זייער דמיון זאגט זיי 'יעצט וועל איך רייך ווערן' און ווען מען פארלירט נאכאמאל ווערט מען נאכמער אנגעצינדן און מען נארט זיך, מען זאגט 'אבער יעצט וועל איך רייך ווערן', ביז מען בלייבט בעירם ובחוסר כל.

רוב מענטשן זענען זייער פארזינקען אין די תאוה פון האבן געלט; דער רבי זאגט (ליקוטי מוהר"ן, חלק א', סימן כג): "רֹב הָעוֹלָם נִלְכְּדוּ בָּזֶה - הַיְנוּ בְּתַאֲוַות מָמוֹן", רוב וועלט זענען נעבעך געכאפט אין תאות ממון, "וְהַמָּמוֹן הוֹרֶגֶת וּמֵמִית אוֹתָם", מען כאפט נישט אז די געלט הרג'עט דעם מענטש. וואס איז די עצה? דער רבי זאגט, נישט דא קיין עצה ארויס צו קריכן פון די תאוה, "וְאִי אֶפְשָׁר לְהִנָּצֵל מִזֶּה, כִּי אִם עַל יְדֵי הַצַּדִּיק", נאר דורך דער צדיק; אז מען איז אביסל טועם פון הייליגן רבי'ן טראכט מען שוין נישט אזוי סאך פון געלט.

מאך זיך א שיעור אין רבינ'ס ספרים; הייב אן שמעקן די גערוך פון די עסן וואס דער רבי קאכט, וועסטו פלוצלונג אנהייבן שמעקן די שלעכטע גערוך וואס קומט ארויס פון געלט. דער רבי האט דערציילט (סיפורי מעשיות, סוף מעשה יב - מהבעל תפלה) דער גיבור האט גענומען די מענטשן פון די מדינה פון עשירים און זיי פרובירט ארויסצונעמען פון די תאוה פון געלט, ער האט זיי גענומען צום קאך וכו'. ווען זיי האבן געשמעקט די גערוך פון די עסן האבן זיי אנגעהויבן שרייען: "עס שטינקט!" זיי האבן נישט געוואוסט וואס שטינקט, ביז דער גיבור האט זיי געזאגט: "איר זעט דאך אז עס איז גארנישט דא וואס זאל שטינקען, מוז זיין אז איר אליינס שטינקט"; דאס וועט זיין ווען משיח וועט קומען, געלט וועט שטינקען אזוי ווי צואה, אלע וועלן אוועק ווארפן די געלט, מען וועט נאר זוכן דעם אייבערשטן; מען וועט זוכן וואו קען מען ווערן נענטער צום אייבערשטן. דאס לערנט אונז דער רבי שוין יעצט, ער ראטעוועט אונז פון די נארישקייט פון נאכלויפן געלט, אז דו וועסט לערנען דעם רבינ'ס ספרים וועסטו געראטעוועט ווערן פון דעם.

א פרייליכן יום טוב.

בעזרת ה' יתברך

יום ג' פרשת וזאת הברכה, י"א תשרי, שנת תשפ"א לפרט קטן

לכבוד ... נרו יאיר.

איך האב ערהאלטן דיין בריוו.

דער הייליגער רבי האט געזאגט (חיי מוהר"ן, סימן שנח): "מיט יעדע שמועס וואס איך שמועס מיט ענק קען מען זוכה זיין צו ווערן אן ערליכער איד, נישט סתם אן ערליכער איד נאר אן ערליכע איד אזוי ווי איך מיין אן ערליכער איד", און דער הייליגער רבי נתן זאגט אויף דעם (שם): דאס גייט ארויף אויף די ספרים פון רבי'ן, ווער עס לערנט די ספרים פון רבי'ן און פרובירט צו פאלגן ווערט אן ערליכער איד און א גרויסער צדיק; ווייל די ספרים האבן א מורא'דיגן כח אויפצואוועקן א מענטש צו דינען דעם אייבערשטן.

אז דו ווילסט זיין אן ערליכער איד דארפסטו וויסן א וויכטיגע זאך, דער רבי זאגט (ליקוטי מוהר"ן חלק ב, סימן מח): "כְּשֶׁאָדָם נִכְנָס בַּעֲבוֹדַת הַשֵּׁם, אֲזַי הַדֶּרֶךְ שֶׁמַּרְאִין לוֹ הִתְרַחֲקוּת, וְנִדְמֶה לוֹ שֶׁמַּרְחִיקִין אוֹתוֹ מִלְמַעְלָה וְאֵין מַנִּיחִין אוֹתוֹ כְּלָל לִכָּנֵס לַעֲבוֹדַת הַשֵּׁם", אזוי גייט עס ווען א מענטש וויל ווערן אן ערליכער איד, מען שפירט ווי מען איז נישט ווערד, ווי קיינער דארף אים נישט, "וּבֶאֱמֶת כָּל הַהִתְרַחֲקוּת הוּא רַק כֻּלּוֹ הִתְקָרְבוּת", אבער דאס איז נאר א וועג ווי אזוי מען וויל דערנענטערן דעם מענטש צום אייבערשטן, און אויב דער מענטש איז שטארק ביי זיך און ער דערהאלט זיך, דאן וועט ער אלעס אריבער גיין און ער וועט זוכה זיין צו אלע מדריגות וואס זענען נאר פארהאן.

דערפאר אז דו ווילסט זיין א ערליכער איד, דו ווילסט זיין נאנט צום אייבערשטן - זאלסטו נישט אפלאזן דיין ווילן, זאלסט נישט ווערן דערשראקן ווען מען פרובירט דיר אויס מיט שווערע נסיונות, דו זיי שטארק נישט אפצולאזן דיין גוטע ווילן, ווייל מען גייט דיר פרובירן אראפ צו ווארפן, מען גייט דיר פרובירן צוריק צו כאפן צו די אלטע וועג.

געדענק וואס דער רבי זאגט (שם): "כִּי כֵן דֶּרֶךְ הַבַּעַל דָּבָר וְהַסִּטְרָא אָחֳרָא, כְּשֶׁרוֹאֶה שֶׁהָאָדָם סָמוּךְ סָמוּךְ מַמָּשׁ לְשַׁעֲרֵי הַקְּדֻשָּׁה, וְכִמְעַט שֶׁיִּכְנֹס - אֲזַי הוּא מִתְפַּשֵּׁט עָלָיו בְּהִתְגַּבְּרוּת גָּדוֹל מְאֹד מְאֹד רַחֲמָנָא לִצְלָן", דאס איז די וועג פון די סטרא אחרא ווען זיי זעען ווי דער מענטש גייט שוין אט אט זיין אן ערליכער איד, זיי זעען ווי דער מענטש גייט שוין כמעט אריין אין די טיר פון קדושה, דעמאלט פארלייגן זיי זיך זייער שטארק אויפ'ן מענטש מיט א מורא'דיגע שטארקייט רחמנא לצלן, און ווען דער מענטש ווייסט נישט אז דאס איז נאר אים אוועק צו שלעפן און אים צו צעברעכן - געבט ער אויף און לאזט אלעס אפ.

התבודדות איז א זאך וואס מען קען נישט אוועק פאלן פון דעם; אנדערע עבודות השם וואס א מענטש איז זיך מקבל - קען ער נאך פן דעם אראפפאלן, אנדערש איז התבודדות וואס דאס בלייבט מיט'ן מענטש אין אלע צייטן; איז מען אין א גוטע פלאץ - רעדט מען דארט צום אייבערשטן, איז מען אראפגעפאלן, מען איז אין נישט א גוטע פלאץ - רעדט מען דארט צום אייבערשטן.

דאס זאגט דוד המלך (תהילים, קלט): "אִם אֶסַּק שָׁמַיִם", אז איך פלי אין הימל, איך בין אין א מצב אזוי ווי א מלאך, "שָׁם אָתָּה", איז דער אייבערשטער דארט, איך רעד צו אים פון דארט, "וְאַצִּיעָה שְּׁאוֹל", און אויב איך בין אראפגעפאלן אין די טיפע גיהנום, איך ליג אין עבירות רחמנא לצלן - "הִנֶּךָּ", איז דער אייבערשטער ווייטער מיט מיר, איך רעד צו אים פון דארט; דאס רעדן צום אייבערשטן גייט מיט מיט'ן מענטש אין אלע צייטן און אין אלע זיינע מצבים, אזוי ווי א מאמע וואס גייט מיט מיט איר קינד, אפילו די קינד פארשמירט זיך בלייבט די מאמע געטריי פאר'ן קינד, אזוי איז דאס רעדן צום אייבערשטן (ליקוטי מוהר"ן, חלק א, סימן עח).

היינט איז זייער גרינג צו ווערן אן ערליכער איד; אמאליגע צייטן ווען מען האט געוואלט זיין אן ערליכער איד האט מען געדארפט טון שווערע עבודות, מען האט געדארפט פאסטן און זיך מסגף זיין וכו' וכו' - ביז מען האט זוכה געווען זיך אויפצוהייבן אביסל פון די וועלט און ווערן נענטער צום אייבערשטן, היינט האבן מיר דער רבי, דער רבי האט אונז געגעבן א גרינגע וועג צוצוקומען צום אייבערשטן, דורך די וועג פון התבודדות, מען זאל זיך אויסשמועסן דאס הארץ מיט'ן אייבערשטן אויף די שפראך וואס מען איז באקוועם צו רעדן, כדבר איש אל רעהו, אזוי ווי מען שמועסט מיט א נאנטער חבר; אים אלעס דערציילן, אלע זאכן וואס מען טוט און אלע מעשים און מחשבות אין וואס דער יצר הרע ווארפט אים אראפ, דאס ברענגט דעם מענטש ער זאל ווערן זייער נאנט צום אייבערשטן.

דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

בעזרת ה' יתברך

יום ד' פרשת וזאת הברכה, י"ב תשרי, שנת תשפ"א לפרט קטן

לכבוד ... נרו יאיר.

איך האב ערהאלטן דיין בריוו.

דער הייליגער רבי זאגט (שיחות הר"ן, סימן קיב): "הִנֵּה יֵשׁ עֲבֵרָה", עס איז דא אן עבירה, "שֶׁעָנְשָׁהּ שֶׁל עֲבֵרָה הַהִיא, שֶׁיְּהֵא בַּעַל חוֹב תָּמִיד", וואס דער עונש פון די עבירה איז אז דער מענטש ווערט א גרויסער בעל חוב. "וַאֲפִילּוּ יַעֲשֶׂה כָּל טַצְדְּקִי דְּאֶפְשָׁר, וְהִתְפַּעֲלוּת, לא יוֹעִיל כְּלָל, וְיִהְיֶה בַּעַל חוֹב תָּמִיד", און אפילו דער מענטש וועט טון אלעס אויף די וועלט נישט צו זיין א בעל חוב, וועט ער אייביג בלייבן אין חובות; מוהרא"ש זאגט די עבירה איז אז מען איז פוגם בברית, מען איז מוציא זרע לבטלה רחמנא לצלן, דעמאלט פאלט מען אריין אין חובות השם ישמרינו.

דעריבער די ערשטע זאך זאלסטו חתונה האבן; אז מען האט חתונה דעמאלט קען מען מתקן זיין וואס מען האט פוגם געווען, אן א ווייב איז זייער ביטער. דער הייליגער רבי נתן שרייבט (ליקוטי הלכות יום הכיפורים הלכה א, אות א): "מִי שֶׁאֵינוֹ נָשׂוּי הוּא פָּגוּם בִּבְרִית", ווער עס איז נישט חתונה געהאט איז פגום בברית, דערפאר האט דער כהן גדול געדארפט זיין חתונה געהאט, ווייל ער איז עוסק אינעם הייליגן טאג יום הכיפורים צו פאררעכטן אלע עבירות פון גאנץ כלל ישראל, וואס דאס קען זיין נאר מיט א ווייב.

מוהרא"ש זאגט, עס איז דא גענוג און נאך שידוכים, אלע קענען חתונה האבן, דער פראבלעם איז אז מען וועלט זיך, מען זאגט אפ שידוכים, מען וויל נישט זיין א מכיר את מקומו, מען האלט זיך מער ווי מען איז; אבער מען דארף וויסן אז מען דארף חתונה האבן ווייל דער אייבערשטער האט געהייסן, מען דארף איבערלאזן קינדער און אייניקלעך וואס זאלן דינען דעם אייבערשטן, מען קען זיך נישט וועלן און מען טאר זיך נישט וועלן.

אז דו ווילסט ארויסגיין פון דיינע חובות זאלסטו זאגן די צען קאפיטלעך תהילים דעם תיקון הכללי [קאפיטל טז, לב, מא, מב, נט, עז, צ, קה, קלז, קנ]; מוהרא"ש האט איינגעפירט אין אלע מנינים אין היכל הקודש מען זאל זאגן דעם תיקון הכללי אינדערפרי גלייך נאכן דאווענען אלע אינאיינעם מיט א מנין. תיקון הכללי איז מסוגל פאר אלע סגולות און אלע ישועות, דער רבי זאגט (ליקוטי מוהר"ן, חלק א', סימן כט): תיקון הכללי איז מסוגל פאר פרנסה און פאר אלע ישועות; זאג יעדן טאג די צען קאפיטלעך תהילים וועסטו מתקן זיין דעם חטא און דו וועסט זוכה זיין צו פרנסה.

שטארק זיך מיט אלע כוחות זיין פרייליך, דער רבי זאגט (ספר המידות, אות שמחה, חלק ב', סימן א): "מִי שֶׁהוּא שָׂמֵחַ תָּמִיד, עַל יְדֵי זֶה הוּא מַצְלִיחַ", ווער עס איז שטענדיג פרייליך וועט האבן הצלחה; דאס זעט מען בחוש, די אלע וואס זענען פרייליך, זיי שטארקן זיך אין זייערע שווערע צייטן - די אלע זענען מצליח. שמחה געבט א ברייטקייט, שמחה עפנט אויף די מח און מען גייט ארום מיט א גדלות המוחין, מען טוט נישט קיין נארישקייטן, מען ווייסט וואו צו לייגן די געלט וכו'.

איך ווייס אז עס איז שווער צו זיין פרייליך, דער סמ"ך מ"ם טוט אלעס אין די וועלט אראפ צו ווארפן דעם מענטש אין עצבות ומרה שחורה, בפרט דו וואס דו ביסט אליין, דו האסט נישט קיין ווייב - וועט דיר זיין זייער שווער צו זיין פרייליך, ווייל חכמינו זכרונם לברכה זאגן (יבמות סב:) אז מען האט א ווייב קען מען זיין פרייליך, דעמאלט האט מען הצלחה, אבער ווען מען איז אליין, מען איז נישט חתונה געהאט - דעמאלט האט מען נישט די אלע גוטע זאכן; דאך זאלסטו פרובירן מיט אלע כוחות יא צו זיין פרייליך.

איך ווארט דו זאלסט מיר שרייבן בקרוב א מזל טוב.

בעזרת ה' יתברך

יום ג' פרשת וזאת הברכה, י"א תשרי, שנת תשפ"א לפרט קטן

לכבוד ... נרו יאיר.

איך האב ערהאלטן דיין בריוו.

איידער רבי נתן איז נסתלק געווארן האט ער געזאגט די ווערטער (און דאס איז פאר אונז אזוי ווי א צוואה פון רבי נתן זכרונו לברכה): "עזרא הסופר גייט אוועק פון די וועלט און טריף פסול איז זיך מתגבר, אזויפיל ווי ס'איז היינט דא אלפים ורבבות טריף פסול; נאר איך האף, אז איין בלעטל פון רבינ'ס ספרים וועט זיין א תיקון אויף אלסדינג", און רבי נתן האט אויסגעפירט: "איך זאג אייך אן, אז אייער עובדא זאל זיין איר זאלט דרוקן די ספרים, סע זאל זיין 'יפוצו מעינותיך חוצה', איר זאלט זיין שטארק מיט 'געלט' מיט 'רצון' און מיט 'טירחא'"; (עזרא הסופר איז נסתלק געווארן עשרה בטבת; רבי נתן האט דאס מרמז געווען אויף זיך, אז ער האט געהאט נשמת עזרא הסופר).

אז דו געבסט געלט פאר'ן דרוקן די ספרים האסטו די זעלבע חלק אין הפצה ווי די וואס גייען פארשפרייטן די ספרים; יעדע זאך וואס מען טוט צו העלפן פארשפרייטן די עצות פון רבי'ן איז מקרב די גאולה, עס ברענגט נענטער און נענטער משיח זאל קומען. ווייל די ספרים און קונטרסים ברענגען צוריק אידישע קינדער צום אייבערשטן און דער רמב"ם פסק'נט (הלכות תשובה פרק ז, הלכה ה): "הִבְטִיחָה תּוֹרָה שֶׁסּוֹף יִשְׂרָאֵל לַעֲשׂוֹת תְּשׁוּבָה בְּסוֹף גָּלוּתָן, וּמִיַּד הֵן נִגְאָלִין", די הייליגע תורה זאגט, ווען אידישע קינדער וועלן תשובה טון וועט זיי דער אייבערשטער גלייך אויסלייזן.

וואויל איז דעם וואס העלפט פארשפרייטן די הייליגע עצות פון רבי'ן אויף די וועלט.

בעזרת ה' יתברך

יום ד' פרשת וזאת הברכה, י"ב תשרי, שנת תשפ"א לפרט קטן

לכבוד ... נרו יאיר.

איך האב ערהאלטן דיין בריוו.

חכמינו זכרונם לברכה זאגן (ברכות ח.): "לְעוֹלָם יַשְׁלִים אָדָם פַּרְשִׁיוֹתָיו עִם הַצִּבּוּר שְׁנַיִם מִקְרָא וְאֶחָד תַּרְגוּם, שֶׁכָּל הַמַּשְׁלִים פַּרְשִׁיוֹתָיו עִם הַצִּבּוּר מַאֲרִיכִין לּוֹ יָמָיו וּשְׁנוֹתָיו", ווער עס איז מעביר סדרה וועט זוכה זיין צו אריכות ימים ושנים; דער הייליגער אריז"ל שרייבט מען זאל מעביר סדרה זיין פרייטאג - ערב שבת, אבער מען טאר זיך נישט לאזן נארן. מען דארף שטענדיג קוקן אויף זיך און זיך מאכן א חשבון: 'וואס טו איך? האב איך געעפנט א חומש פאריגע וואך? האב איך מעביר סדרה געווען פאריגע וואך?' אז מען הייבט אן פון זונטאג, מען לערנט יעדן טאג אביסל חומש רש"י מיט'ן תרגום, איז מען זוכה צו ענדיגן יעדע וואך די סדרה און מען איז זוכה צו לעבן מיט די פרשה יעדן טאג.

טו אזוי ווי עס ווערט גע'פסק'נט אין שולחן ערוך (אורח חיים, סימן רפה, סעיף ג): "מִיּוֹם רִאשׁוֹן וְאֵילַךְ חָשׁוּב עִם הַצִּבּוּר", פון זונטאג קען מען שוין אנהייבן מעביר סדרה זיין, און דער משנה ברורה ברענגט אראפ (שם, סעיף קטן ח) פונעם גר"א זכר צדיק לברכה אז ער האט זיך אזוי געפירט, יעדן טאג האט ער מעביר סדרה געווען אביסל; זונטאג ביז שני, מאנטאג ביז שלישי, דינסטאג ביז רביעי און אזוי ווייטער. אז מען גייט אויף דעם וועג, דעמאלט איז מען מעביר סדרה יעדע וואך און ווען עס קומט סוף יאר איז מען מורא'דיג בשמחה אז מען האט מסיים געווען חמשה חומשי תורה.

פון ווען מען ליינט שבת ביי מנחה די קומענדיגע סדרה, קען מען שוין זונטאג אנהייבן מעביר סדרה זיין די פרשה; צום ביישפיל, פרשת וזאת הברכה ליינט מען שבת ביי מנחה פאר יום טוב סוכות, קען מען שוין גלייך זונטאג אנהייבן מעביר סדרה זיין פרשת וזאת הברכה.

דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

בעזרת ה' יתברך

יום ג' פרשת וזאת הברכה, י"א תשרי, שנת תשפ"א לפרט קטן

לכבוד ... נרו יאיר.

איך האב ערהאלטן דיין בריוו.

זייער גוט טוסטו אז דו גייסט מיט א גארטל; דער רבי זאגט (ספר המידות, אות הרהורים, סימן נט): "אַבְנֵט תִּקּוּן עַל הִרְהוּרִים", גיין מיט א גארטל איז א תיקון אויף שלעכטע מחשבות; ווייל חכמינו זכרונם לברכה זאגן (זבחים פח:): "אַבְנֵט מְכַפֵּר עַל הִרְהוּר הַלֵּב, הֵיכָא דְּאִיתֵיהּ", דער גארטל פונעם כהן גדול האט מכפר געווען אויף שלעכטע מחשבות.

דער הייליגער רבי נתן זאגט (ליקוטי הלכות ערלה הלכה ג', אות ב): "כִּי הַתְּפִלָּה נִקְרֵאת חֲגוֹרָה", תפילה ווערט אנגערופן גארטל, אזוי ווי עס שטייט (ישעיה יא): "וְהָיָה צֶדֶק אֵזוֹר מָתְנָיו וֶאֱמוּנָה אֵזוֹר חֲלָצָיו", משיח וועט זיין ארום גענומען מיט אמונה אזוי ווי א גארטל, און אמונה איז תפילה, און ביידע - סיי אמונה און סיי תפילה קען מען האבן נאר אז מען איז מתקן דעם אות ברית קודש, עיין שם.

דאס הייסט נישט אוועק גיין פון די וועג פון די עלטערן; ווען מען איז מוסיף גוטע מנהגים איז דאס נישט אוועקגעגאנגען פון די וועג פון די עלטערן. קלוגע עלטערן פרייען זיך ווען זיי זעען ווי זייערע קינדער נעמען אויף זיך גוטע ערליכע מנהגים, בפרט היינטיגע צייטן ווען עס פאלן ליידער אוועק פון די שענסטע און בעסטע משפחות, בחורים און מיידלעך, אינגעלייט און ווייבלעך לאזן אפ די וועג פון די תורה - דאס טוט וויי, דאס הייסט אפגעלאזט די מסורה, אבער אנטון חסידישע קליידער און טון גוטע מעשים ברענגט נאר נחת פאר עלטערן.

דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

בעזרת ה' יתברך

יום ג' פרשת וזאת הברכה, י"א תשרי, שנת תשפ"א לפרט קטן

לכבוד ... נרו יאיר.

איך האב ערהאלטן דיין בריוו.

עס איז נישט שייך צו שרייבן איבער זאכן צווישן מאן און ווייב מפני הצניעות, איך וועל דיר שרייבן ברמיזה.

נאכלויפן די ווייב טאג און נאכט וכו' איז נישט די וועג אויפצובויען שלום בית, מיט דעם ווערט מען נישט קיין גוטער מאן; נישט דאס מיינט געבן ליבשאפט, דאס איז פארקערט פון געבן ליבשאפט.

ליב האבן א צווייטן איז ווען מען גייט ארויס פון די אייגענע וועג פאר יענעם; אז דער מאן זארגט פאר זיין ווייב אויף זאכן וואס ער האט נישט קיין באזונדערע הנאה דערין - דאס מיינט געבן ליבשאפט. ווען ביידע, סיי דער מאן און סיי די ווייב - גייען ארויס פון זייער לעבן פאר'ן צווייטן, מען טוט יענעמ'ס ווילן אפילו ווען מען וואלט אנדערש געוואלט - אזא פארפאלק האבן שלום בית, דאס איז א גליקליכע קאפל.

דאס וואס מען רעדט אזויפיל אין היכל הקודש אז מען זאל נישט לעבן מיט חומרות ופרושות, מיינט מען נישט צו זאגן מען זאל נאכלויפן די ווייב וכו'; פארקערט, אז מען לויפט נאך די ווייב וכו' ווערט מען ביליג אין אירע אויגן, מען פארלירט דאס חשיבות, מען ווערט אויס מאן וכו'; זי הייבט אן שאפן אויף אים אזוי ווי א האר שאפט אויף זיינע קנעכט.

דאס איז נישט קיין סתירה וואס מוהרא"ש האט דערציילט, אז דער רבי האט געזאגט פאר איינעם וואס האט געבעטן דעם רבי'ן זאל אים זאגן וויפיל וכו'; יענעמס ווייב האט געהייסן חוה, און דער רבי האט אים געזאגט: "עס שטייט דאך (תהלים יט, ג): וְלַיְלָה לְּלַיְלָה - יְ'חַוֶּה", דאס מיינט מען נישט צו זאגן מען זאל נאכלויפן און מוטשען די ווייב; אך און וויי פאר דעם וואס לויפט נאך די ווייב, דער ווערט זייער ביליג וכו'.

אז דו ווילסט זיין א גוטער מאן זאלסטו אכטונג געבן צו רעדן שיין צו דיין ווייב; זאלסט האבן שטארקע נערוון זיך נישט צו פארלירן ווען זאכן גייען פארקערט פון דיין ווילן. ווען דיין ווייב איז איבערגעשטרענגט, זי פארלירט זיך און רעדט נישט אזוי שיין, זאלסטו זיין שטארק ביי דיר נישט צו ענטפערן, איר נישט וויי טון, נאר ווייטער שיין רעדן - דאס וועט מאכן דו זאלסט זיין א גוטער מאן.

אויך זאלסטו קיינמאל נישט רעדן אויף איר משפחה; אפילו דיין ווייב וועט אליינס חוזק מאכן פון אירע עלטערן - זאלסטו נישט מיט לאכן, דו זאלסט איר אויסהערן און שווייגן. ווייל קיינער וויל נישט הערן ווי מען מאכט חוזק און מען מאכט אוועק זיין משפחה; פון א פרעמדן וויל מען דאס נישט הערן.

בעט דעם אייבערשטן זאלסט וויסן וואס מיינט געבן, וואס מיינט זיין א גוטער מאן און וואס מיינט נאכלויפן; זאג פאר'ן אייבערשטן: "הייליגער באשעפער איך ווייס גארנישט, איך ווייס נישט ווי אזוי מען לעבט א גוטע ערליכע לעבן, איך ווייס נישט וואס מיינט נאכלויפן די ווייב, איך ווייס נישט וואס מיינט זיין א גוטער מאן, העלף מיר איך זאל וויסן ווי אזוי זיך צו פירן, העלף מיר איך זאל האבן א גוטע שלום בית".

בעטן דעם אייבערשטן איז די עצה פאר אלע עצות; דאס איז די עצה ווען מען האט נישט קיין עצה, ווען מען ווייסט נישט ווי אזוי זיך צו פירן. דער רבי האט אמאל געהערט ווי איינער דאווענט מעריב און ער כאפט אפ די ווערטער: "וְתַקְּנֵנוּ בְּעֵצָה טוֹבָה מִלְּפָנֶיךָ", האט דער רבי געזאגט (שיחות הר"ן, סימן רלח): "די ווערטער וְתַקְּנֵנוּ בְּעֵצָה טוֹבָה מִלְּפָנֶיךָ, דארף מען דאך זאגן מיט גרויס כוונה, דאס איז זייער א חשוב'ע תפילה"; ווייל דער עיקר פראבלעם איז אז מען ווייסט נישט וואס צו טון, מען האט אויף יעדע זאך ספיקות צי מען זאל טון אזוי צי אזוי, דארף מען אסאך בעטן דעם אייבערשטן: "וְתַקְּנֵנוּ בְּעֵצָה טוֹבָה מִלְּפָנֶיךָ, רבונו של עולם געב מיר א גוטע עצה איך זאל וויסן ווי אזוי זיך צו פירן"; אזוי זאלסטו טון, אז דו קענסט זיך נישט קיין עצה געבן זאלסטו טון די עצה פון התבודדות.

דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

בעזרת ה' יתברך

יום ג' פרשת האזינו ב', ד' תשרי, שנת תשפ"א לפרט קטן

לכבוד ... נרו יאיר.

איך האב ערהאלטן דיין בריוו.

דער הייליגער רבי זאגט (ליקוטי מוהר"ן, חלק א', סימן עב): מען דארף זיך היטן פונעם יצר הרע וואס טרייבט איבער און מאכט דער מענטש זאל דינען דעם אייבערשטן מער פון די מאס, מער וויפיל מען קען פארנעמען; דער רבי זאגט (שם) ווען דער אייבערשטער האט געגעבן די תורה פאר די אידן האט ער געזאגט פאר משה רבינו (שמות יט, כא): "רֵד הָעֵד בָּעָם פֶּן יֶהֶרְסוּ אֶל ה' לִרְאוֹת וְנָפַל מִמֶּנּוּ רָב", גיי זאג די אידן זיי זאלן נישט צוקומען צום בארג; ווייל די אידן זענען דעמאלט געווען אין א זייערע א הויכע מדריגה האט מען זיי געדארפט זאגן זיי זאלן אכטונג געבן זיך נישט איבערצורייסן, נישט טון מער פון די מאס.

ווער האט דיר געבעטן זאלסט אפלאזן דיין ארבעט? גיי צוריק ארבעטן און נעם מיט דיר מיט א זעקל ספרים, ווען דו האסט אפאר מינוט זאלסטו אריין כאפן אביסל לימוד התורה.

טו נישט קיין ווילדע זאכן; דער אייבערשטער איז אין די ארבעט, דער אייבערשטער איז אין שטוב. מען דארף נישט אוועק לויפן ערגעץ ווייט צו טרעפן דעם אייבערשטן.

דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

א גמר חתימה טובה.

בעזרת ה' יתברך

יום ג' פרשת האזינו ב', ד' תשרי, שנת תשפ"א לפרט קטן

לכבוד ... נרו יאיר.

איך האב ערהאלטן דיין בריוו.

וויסן זאלסטו, די עבירה פון פגם הברית - הוצאת זרע לבטלה איז אזוי שרעקליך, עס הרג'עט דעם מענטש אין אלע וועגן; מען פארלירט די געזונט און מען פארלירט די פרנסה.

דער זוהר הקדוש זאגט (פנחס, רמד:): "מַאן דִּמְזַלְזֵל בְּפִרוּרִין דְּנַהֲמָא, עֲנִיּוּתָא רָדִיף אֲבַּתְרֵיהּ", ווער עס איז ווארפט אראפ ברעקלעך פון ברויט וועט ער זיין אן ארעמאן, "כָּל שֶׁכֵּן מַאן דִּמְזַלְזֵל בְּפִירוּרִין דְּמוֹחָא", איז דאך זיכער אז אויב מען איז מוציא זרע לבטלה רחמנא לצלן פארלירט מען דאס מזל און מען ווערט אן ארעמאן.

מען ווערט זייער בעצבות ובמרה שחורה, מען ווערט א שברי כלי, א צעבראכענער מענטש. אזוי זאגט דער רבי (ליקוטי מוהר"ן חלק א', סימן נ): "וְזֶה בְּחִינַת חוֹלַאַת שֶׁקּוֹרִין בְּרֶעכֶנִישׁ, רַחֲמָנָא לִצְלָן, שֶׁשּׁוֹבֵר עֲצָמוֹת שֶׁל אָדָם", פון די עבירה קומט די מחלה וואס הייסט 'ברעכעניש' - דער מענטש ווערט צעבראכן אויף שטיק שטיקלעך און שפירט נישט קיין טעם אין זיין לעבן, מען פארלירט די וועלט און יענע וועלט.

אבער אויב מען טוט תשובה איז דער אייבערשטע מוחל דעם מענטש און מען באקומט צוריק אלעס, מען ווערט געזונט, מען באקומט צוריק פרנסה און מען גייט ארויס פון די עצבות און מרה שחורה; מען דארף גלייבן אז מען קען תשובה טון, דער רבי האט געזאגט (חיי מוהר"ן, סימן תנג): "אִם הָיִיתִי עוֹבֵר חַס וְשָׁלוֹם עֲבֵרָה גְּדוֹלָה בְּיוֹתֵר", אִיךְ זָאל חַס וְשָׁלוֹם עוֹבֵר זַיין דִי גְרֶעסְטֶע עֲבֵרָה, "אַף עַל פִּי כֵן לֹא הָיְתָה הָעֲבֵרָה מַשְׁלֶכֶת אוֹתִי כְּלָל", וָואלְט דָאס מִיר גָאר נִישְׁט אַרָאפּ גִיוָוארְפְן, "רַק הָיִיתִי אַחַר הָעֲבֵרָה אִישׁ כָּשֵׁר כְּמוֹ קֹדֶם", אִיךְ וָואלְט נָאךְ דֶעם גִּוֶוען אַזוֹי אֵיין עֶרְלִיכֶער יוּד וִוי פְרִיר, "רַק אַחַר כָּךְ הָיִיתִי עוֹשֶׂה תְּשׁוּבָה", דֶער נָאךְ וָואלְט אִיךְ תְּשׁוּבָה גִיטָאן.

וויין זיך אויס פאר'ן אייבערשטן, בעט אים ער זאל דיר מוחל זיין, זאג פאר'ן אייבערשטן ווי שטארק דו ווילסט זיין גוט און ערליך און ביים סוף פאלסטו אראפ - וועט דער אייבערשטער דיר מוחל זיין. מען דארף גלייבן אין דעם אזוי ווי מען גלייבט אז מען קען מקלקל זיין; דער הייליגער רבי זאגט (ליקוטי מוהר"ן, חלק ב', סימן קיב): "אִם אַתָּה מַאֲמִין שֶׁיְּכוֹלִין לְקַלְקֵל, תַּאֲמִין שֶׁיְּכוֹלִין לְתַקֵּן", אויב דו גלייבסט אז דו קענסט טון שלעכטס, גלייב אז דו קענסט פאררעכטן.

זאג די תפילה וועסטו אראפנעמען פון דיר אלע דינים:

"רבונו של עולם, זיי נישט ברוגז אויף מיר אז איך זינדיג אין פגם הברית - הוצאת זרע לבטלה; איך וויל נישט זינדיגן, איך וויל זיין אפגעהיטן פון עבירות, איך וויל זיין אן ערליכער איד; וואס זאל איך טון אז איך פאל אראפ נאכאמאל און נאכאמאל, איך פארליר מיין שכל, איך קען זיך נישט באהערשן; וויפיל מאל איך נעם זיך פאר אז איך גיי מער נישט טון די עקלדיגע עבירה - פאל איך נאכאמאל אריין אין דעם.

הייליגער באשעפער זע מיין הארץ, זע מיין עכטע ווילן; אלע מקטריגים זאגן אויף מיר אז איך בין נישט גוט, איך בין נישט ערליך - אבער דו זעסט דאך מיין הארץ, ווי שטארק איך וויל זיין אן ערליכער איד, בעט איך דיר, העלף מיר איך זאל זוכה זיין צו תשובה טון, נעם אן מיין תשובה צוזאמען מיט גאנץ כלל ישראל, אמן".

א גמר חתימה טובה.

בעזרת ה' יתברך

ערב שבת קודש פרשת נצבים-וילך, כ"ב אלול, שנת תש"פ לפרט קטן

לכבוד ... נרו יאיר.

איך האב ערהאלטן דיין בריוו.

פון גוטס קומט נישט ארויס קיין שלעכטס; מקוה איז נישט דיין פראבלעם, דער וואס היט זיך נישט די אויגן האט צרות ביז'ן מקוה און נאכן מקוה וכו'. נישט מקוה איז דער פראבלעם, מקוה וועט דיר נאר רייניגן און ברענגען נענטער צום אייבערשטן.

אינטערעסאנט איז אז דו האסט נישט קיין ספיקות צו גיין אין גאס אדער גיין איינקויפן אין געשעפטן וכו' ווען דו ווערסט נכשל אין שמירת עיניים; דארט וואלסטו געדארפט טראכטן צי דו מעגסט גיין, דארט דארפסטו מאכן גדרים וסיגים - נישט צו גיין אין גוי'שע געשעפטן וואו עס איז אויסגעלייגט אויסגעלאסענע בילדער השם ישמרנו.

זיי מקפיד צו גיין אין מקוה; מקוה איז זייער גרויס, רבי נתן האט צוגעזאגט אז ווער עס וועט זיך טובל'ן יעדן טאג אין מקוה וועט האבן א תקוה, ער וועט ווערן אן ערליכער איד; בשעת די טובל'סט זיך זאלסטו בעטן שטילערהייט: "הייליגער באשעפער האב רחמנות אויף מיר, איך קען זיך נישט היטן מיינע אויגן, איך ווער פארברענט פון תאות ניאוף, ראטעווע מיר", אזוי זאלסטו בעטן ווען דו טובל'סט זיך צווישן די טבילות וועסטו ביים סוף ארויס קריכן פון דעם.

א כתיבה וחתימה טובה און א גוט געבענטשט יאר.

בעזרת ה' יתברך

יום ה' לסדר כי תבוא לאומאן, י"ד אלול, שנת תש"פ לפרט קטן

לכבוד ... נרו יאיר

איך האב ערהאלטן דיין בריוו.

וואס איז דיין פראגע - צי דו מעגסט אויסטון דיין לבוש, אדער צי דו זאלסט עס אויס אויסטון? מעגן מעגסטו, נישטא קיין הלכה אין דעם, עס איז נישטא א הלכה אז מען מוז גיין האלבע הויזן וכו'; צי דו זאלסט עס אויסטון? - דאס איז שוין עפעס אנדערש, אויף דעם זאלסטו אסאך בעטן דעם אייבערשטן דו זאלסט וויסן ווי אזוי זיך צו פירן, זאלסט גיין אויף די ריכטיגע וועג.

מיט אסאך דאווענען, מיט אסאך התבודדות - ווייסט מען ווי אזוי זיך צו פירן. דאווענען און התבודדות ארבעט אויס דעם מענטש, עס קלארט אויס דעם מח, אויך נעמט עס אוועק די הייסע בלוט וואס מאכט מחלוקת וכו'. דער הייליגער רבי זאגט (ליקוטי מוהר"ן, חלק א, סימן עה): "דְּהִנֵּה, יֵשׁ מִדַּת נִצָּחוֹן וּמַחֲלֹקֶת וּמִלְחָמָה, וּמֵהֵיכָן בָּא מִדָּה זוֹ, מִדָּמִים שֶׁעֲדַיִן לֹא עָבַד בָּהֶם הַשֵּׁם יִתְבָּרַךְ", די מידות פון נצחון, מחלוקת און מלחמות קומט פון די הייסע בלוט וואס דער מענטש האט נאך נישט אויסגעארבעט, "וְצָרִיךְ כָּל אֶחָד לְבַטֵּל מִדַּת הַנִּצָּחוֹן וְהַמַּחֲלֹקֶת", מען דארף אויסארבעטן די בלוט עס זאל זיין ריין פון די אלע תאוות, "וְלִרְדֹּף אַחַר הַשָּׁלוֹם", מען דארף זוכן עס זאל זיין שלום, "וְזֶה זוֹכִין עַל יְדֵי שֶׁיְּדַבֵּר הַרְבֵּה בְּתוֹרָה וּתְפִילָּה, עַל יְדֵי זֶה יִזְכֶּה לְשָׁלוֹם", דורך תורה און תפילה ווערט דער מענטש אויסגעארבעט פון די אלע שלעכטע תאוות, מען ווערט א צופרידענער מענטש, מען איז בשלום מיט יעדן איינעם און בעיקר מיט זיך אליינס; מען איז צופרידן ווי אזוי מען איז.

עס איז געווען א ברסלב'ער חסיד וואס מען האט אים געהערט בעטן דעם אייבערשטן: "הייליגער באשעפער יעצט קומט ווינטער, עס גייט זיין זייער קאלט, איך דארף האבן פיינע ווארעמע שטיוול. און אויב הייליגער באשעפער איך דארף עס נישט האבן נעם עס ארויס פון מיין קאפ, מאך איך זאל דאס נישט וועלן"; אזוי זאלסטו בעטן דעם אייבערשטן: "הייליגער באשעפער, מיין משפחה גייט אנגעטון אזוי און אזוי, איך האב נישט ליב די וועג, איך עקל זיך פון דעם; העלף מיר איך זאל וויסן וואס איך האב צו טון, אויב איך זאל דאס אויסטון. און אויב איך זאל בלייבן מיט דעם העלף מיר איך זאל דאס ליב האבן, עס זאל מיר נישט אנגיין וכו' וכו'".

דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

א כתיבה וחתימה טובה און א גוט געבענטשט יאר.

בעזרת ה' יתברך

יום ב' פרשת נצבים-וילך, י"ח אלול, שנת תש"פ לפרט קטן

מרת ... תחי'.

איך האב ערהאלטן אייער בריוו.

איר קענט זיך גארנישט פארשטעלן ווי גרויס איז די מצוה פון כיבוד אב ואם; חכמינו זכרונם לברכה זאגן (קידושין ל:): "שְׁלֹשָׁה שֻׁתָּפִין הֵן בָּאָדָם, הַקָדוֹשׁ בָּרוּךְ הוּא, אָבִיו, וְאִמּוֹ, בִּזְמַן שֶׁאָדָם מְכַבֵּד אֶת אָבִיו וְאֶת אִמּוֹ, אָמַר הַקָדוֹשׁ בָּרוּךְ הוּא - מַעֲלֶה אֲנִי עֲלֵיהֶם כְּאִילוּ דַרְתִּי בֵּינֵיהֶם וְכִּבְּדוּנִי", דריי שותפים איז דא אינעם מענטש - דער אייבערשטער, טאטע און מאמע; ווען א מענטש איז מכבד זיינע עלטערן, זאגט דער אייבערשטער: "איך קום וואוינען צווישן אייך און איך רעכן דאס אזוי ווי איר זענט מיר מכבד".

זייט ווייטער מכבד אייערע עלטערן אפילו זיי פירן זיך נישט אויף די אידישע וועג; די הייליגע חכמים זאגן (תנא דבי אליהו רבה, סימן כו): "כָּל הָעוֹלָם כּוּלוּ שֶׁל הַקָדוֹשׁ בָּרוּךְ הוּא, וְאֵין הַקָדוֹשׁ בָּרוּךְ הוּא מְבַקֵּשׁ מֵהָאָדָם רַק שֶׁיְכַבֵּד אָב וָאֵם", דער אייבערשטער זאגט, די גאנצע וועלט איז מיינס - איך האב עס באשאפן, איך בעט פון ענק נאר איין זאך, איר זאלט מכבד זיין טאטע און מאמע.

אין די זעלבע צייט געבט אכטונג אויף אייערע קינדער זיי זאלן אויסוואקסן ערליכע אידן; איר זאלט בעטן אייערע עלטערן שיינערהייט אויב עס איז זיי נישט שווער אוועקצולייגן די זאכן ווען איר קומט מיט די קינדער. נישט איר זאלט זיי מחנך זיין; איר טארט נישט מחנך זיין אייערע עלטערן, נאר זייט זיי מסביר אז איר פרובירט אויפצוציען די קינדער ווייט פון די זאכן, זיי ווייסן נישט פון קיין טעלעוויזיע און קאמפיוטער וכדומה, אויב איז מעגליך ווען איר קומט זאל מען דאס נישט ארויסנעמען.

אז איר וועט מכבד זיין אייערע עלטערן וועט עס גארנישט שאטן פאר די קינדער, אדרבה איר וועט זוכה זיין צו בנים ובני בנים עוסקים בתורה ובמצוות.

איר זאלט שטענדיג רעדן צו אייערע קינדער פון אייערע עלטערן מיט כבוד און עהרע. ווען די קינדער פרעגן אייך כל מיני פראגעס: "פארוואס טוט זיידע דאס?" "פארוואס טוט באבי דאס?" זאלט איר זיי שיין געבן צו פארשטיין: "זיידי און באבי ווייסן נישט פון די תורה, זיי זענען נעבעך גרויסע רחמנות'ער, לאמיר בעטן דעם אייבערשטן אינאיינעם, הייליגער באשעפער העלף זיידע און באבי זאלן תשובה טון, זיי זאלן היטן די תורה און מצוות", אזוי וועלן די קינדער אויפוואקסן ערליכע אידן.

אויף אייער צווייטע פראגע; איר קענט נעמען מעדעצין פאר דעם, וועט איר זיין מער פרייליך, עס וועט אייך זיין גרינגער צוריק צו קומען צו די כוחות.

דער אייבערשטער זאל העלפן בזכות די מצוה פון כיבוד אב ואם זאלט איר זיין געזונט און שטארק און האבן נחת פון אייערע קינדער.

א כתיבה וחתימה טובה און א גוט געבענטשט יאר.

בעזרת ה' יתברך

יום ב' פרשת נצבים-וילך, י"ח אלול, שנת תש"פ לפרט קטן

... תחי'.

איך האב ערהאלטן אייער בריוו.

עס דארף אייך נישט שטערן אז איר קומט זיך נישט אויס מיט אייער יונגערע שוועסטער. עס איז דא ביי אסאך יונגע מענטשן דעם געפיל; מען לויפט אוועק פון די געשוויסטער, מען ווערט נערוועז פון זיי. רוב מאל קומט דער געפיל ווייל מען מיינט אז מען טראגט די אחריות אויף זיי, מען שפירט ווי מען וועט ווערן פארשעמט פון זייער רעדן, פון זייער אויפפירונג און דאס גלייכן.

אז איר וועט אריין נעמען אין זיך אז איר טראגט נישט קיין אחריות ווי אזוי אייער שוועסטער פירט זיך אויף, עס איז נישט אייער אחריות ווי אזוי זי פירט זיך - וועט אייך זיין גרינגער איר אויפפירונג, איר וועט קוקן אויף איר ווי מען קוקט אויף א פרעמדע מיידל, וועט עס אייך נישט אזוי נערוועז מאכן.

ווען איר מאכט קבלות, איר ווילט זיין גוט; דארפט איר נישט מאכן קבלות צו פאלגן אייער שוועסטער און צו טון וואס זי בעט אייך, פאלגן זאלט איר אייערע עלטערן און פאלגן דארף מען דעם אייבערשטן.

בעטס דעם אייבערשטן איר זאלט רעדן שיין צו אלעמען, אזוי ווי דער הייליגער רבי אלימלך פון ליזענסק זכותו יגן עלינו בעט זיך צום אייבערשטן: "וְשֶׁנְּדַבֵּר כָּל אֶחָד אֶת חֲבֵרוֹ בַּדֶּרֶךְ הַיָּשָׁר וְהָרָצוּי לְפָנֶיךָ", איך זאל רעדן צו מיינע פריינט שיין, "וְאַל יַעֲלֶה בְּלִבֵּנוּ שׁוּם שִֹנְאָה מֵאֶחָד עַל חֲבֵרוֹ חָלִילָה", איך זאל קיינעם נישט פיינט האבן.

ווי מער מען רעדט צום אייבערשטן - ווערט מען מער און מער אויסגעארבעט; עס באדערט שוין נישט אזויפיל זאכן, עס שטערט נישט מער די זאכן וואס פלעגן שטערן ביז אהער. רעדן צום אייבערשטן איז אזוי ווי דאס כשר מאכן פלייש, מען זאלצט די פלייש ארויס צו נעמען די בלוט, דאס זעלבע איז התבודדות; ווען מען איז זיך מתבודד, מען רעדט זיך אויס דאס הארץ צום אייבערשטן, מען בעט אים ער זאל העלפן ארויס נעמען די שלעכטע מידות פון זיך, דורכדעם גייט ארויס די גאנצע שלעכטע נאטור און מען ווערט א כשר שטיקל פלייש, מען ווערט אן ערליכער איד.

דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

א כתיבה וחתימה טובה און א גוט געבענטשט יאר.

בעזרת ה' יתברך

יום א' פרשת נצבים-וילך, י"ז אלול, שנת תש"פ לפרט קטן

... תחי'.

איך האב ערהאלטן אייער בריוו.

עס איז נישט אזוי ווי איר מיינט; מיינט נישט אז יעדער איינער וואס הערט די שיעורים, אדער יעדער וואס לערנט אין ישיבה - פאלגט די שיעורים און נעמט דאס פאר'ן לעבן. מען קען זיך דרייען אין א גוטע פלאץ און נישט טון וואס מען רעדט אין דעם גוטן פלאץ; איר זאלט בעטן דעם אייבערשטן אויף אן ערליכער מאן, אן ערליכע שטוב, א פרייליכע שטוב; דאס איז דער עיקר וואס א מיידל דארף בעטן.

איר ווייסט אודאי וואס חכמינו זכרונם לברכה דערציילן (בראשית רבה יז, ז): "מַעֲשֶׂה בְּחָסִיד אֶחָד שֶׁהָיָה נָשׂוּי לַחֲסִידָה אַחַת וְלֹא הֶעֱמִידוּ בָּנִים זֶה מִזֶּה, אָמְרוּ, אֵין אָנוּ מוֹעִילִים לְהַקָּדוֹשׁ בָּרוּך הוּא כְּלוּם, עָמְדוּ וְגֵרְשׁוּ זֶה אֶת זֶה", עס איז געווען א מעשה מיט אן ערליכער איד וואס איז געווען חתונה געהאט צו אן ערליכע פרוי, עס איז אריבער לאנגע יארן וואס זיי האבן נישט געהאט קיין קינדער און זיי האבן זיך געדארפט גט'ן, "הָלַךְ זֶה וְנָשָׂא רְשָׁעָה אַחַת, וְעָשְׂתָה אוֹתוֹ רָשָׁע", דער ערליכער איד איז געגאנגען און האט חתונה געהאט מיט א שלעכטע פרוי און זי האט אים געמאכט פאר א רשע, "הָלְכָה זֹאת וְנִשֵּׂאת לְרָשָׁע אֶחָד וְעָשְׂתָה אוֹתוֹ צַדִּיק", און די ערליכע פרוי האט חתונה געהאט מיט א רשע און זי האט אים געמאכט פאר א גרויסער צדיק, "הֱוֵי שֶׁהַכֹּל מִן הָאִשָּׁה", זעט מען פון דעם אז אלעס איז געוואנדן אין די פרוי.

אז איר לעבט מיט'ן אייבערשטן, איר לעבט מיט א שטארקע אמונה און איר האט די הקדמות פון הייליגן רבי'ן ווי אזוי מען קען צאמפלעכטן די וועלט מיט יענע וועלט - וועט איר מצליח זיין אויפצושטעלן א ווארעמע ערליכע שטוב צוזאמען מיט אייער מאן, נישט קיין אונטערשייד וואו ער האט געלערנט.

קריגט אייך נישט מיט אייערע עלטערן; געבט אייך איבער צום אייבערשטן, זאגט פאר'ן אייבערשטן אז איר ווילט חתונה האבן, איר ווילט האבן אן ערליכע שטוב; וועט איר זען גרויסע ניסים וואס דער אייבערשטער וועט טון מיט אייך.

דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

א כתיבה וחתימה טובה און א גוט געבענטשט יאר.

בעזרת ה' יתברך

יום א' פרשת נצבים-וילך, י"ז אלול, שנת תש"פ לפרט קטן

מרת ... תחי'

איך האב ערהאלטן אייער בריוו.

מוהרא"ש זאגט, יעדע מאשין און יעדע חפץ וואס מען קויפט קומט מיט מיט'ן מאשין אנווייזונגען (אינסטראקשנס) ווי אזוי זיך צו באנוצן דערמיט, אנדערש איז מיט קינדער, קינדער קומען אן קיין אנווייזונגען; ווען קינדער הייבן אן אונטער וואקסן ווייסט מען נישט ווי אזוי מען דארף זיי מחנך זיין, עלטערן ווייסן נישט ווי אזוי אויפצוהאדעווען די קינדער, און אפילו מען ווייסט שוין יא ווי אזוי צו רעדן און ווי אזוי צו באהאנדלען א קינד, מיינט נאך נישט אז דער מיטל און מעטאד ארבעט ביי אלעמען, יעדעס קינד איז אן אנדערע וועלט, יעדעס קינד איז אן אנדערע געשיכטע, די מיטלען וואס ארבעטן ביי איינעם ארבעט נישט ביים צווייטן.

איין עצה איז דא פאר עלטערן, עלטערן דארפן אסאך בעטן דעם איייבערשטן אויף יעדעס קינד באזונדער זי זאלן אויפוואקסן ערליכע אידן; ווי מער מען בעט, ווי מער מען וויינט צום אייבערשטן - אלץ מער נחת זעט מען.

מוהרא"ש דערציילט, עס איז געווען א ברסלב'ער חסיד וואס האט זייער מצליח געווען מיט אלע זיינע קינדער, ווען מען האט אים געפרעגט: "ווי אזוי האסטו זוכה געווען אז אלע דיינע קינדער זענען ערליכע אידן?" האט ער געענטפערט: "וואס מיינט איר, איך האב זיי אראפגעריסן פון בוים?! איך האב אסאך טרערן פארגאסן צום אייבערשטן איך זאל זוכה זיין צו זען נחת פון זיי; איך פלעג וויינען יעדן טאג צום אייבערשטן ער זאל מיר געבן ערליכע קינדער, דערפאר האב איך זוכה געווען צו ערליכע קינדער".

דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

א כתיבה וחתימה טובה און א גוט געבענטשט יאר.

בעזרת ה' יתברך

יום ד' לסדר כי תבוא לאומאן, י"ג אלול, שנת תש"פ לפרט קטן

מרת ... תחי'.

איך האב ערהאלטן אייער בריוו.

עס ווערט געברענגט אין ספרים הקדושים (חובות הלבבות שער הכניעה פרק ז, און אין נאך ספרים) אז ווען מען רעדט לשון הרע אויף א צווייטן מענטש נעמט מען אוועק אלע מצוות און מעשים טובים פון דער מענטש וואס רעדט לשון הרע און מען טראגט עס פאר'ן מענטש וואס מען רעדט אויף אים שלעכטס, אזוי אויך נעמט מען אלע עבירות וואס יענער מענטש האט געטון און מען ברענגט עס צו דעם מענטש וואס רעדט לשון הרע; מיט דעם טייטשט מען, דוד המלך קרעכצט (תהילים סט, יג): "יָשִׂיחוּ בִי יֹשְׁבֵי שָׁעַר, וּנְגִינוֹת שׁוֹתֵי שֵׁכָר", די אלע וואס זיצן אין די גאסן רעדן אויף מיר שלעכטס, און די אלע וואס טרינקען אין טרינק הייזער - רעדן אויף מיר שלעכטס; דוד המלך רעדט זיך אויס אז די אלע וואס רעדן שלעכטס אויף אים זענען ליידיגע מענטשן וואס האבן נישט קיין מצוות, קומט אויס אז דוד המלך איז גארנישט מרוויח פון דעם, ער האט נישט וואס צוצונעמען פון זייערע מצוות.

אבער וויסן זאלט איר אז אויב מען טוט תשובה, מען האט חרטה אויף אלעס וואס מען האט געטון און מען נעמט זיך פאר מער נישט צו רעדן - דעמאלט באקומט מען צוריק אלע מצוות און מעשים טובים. אזוי ברענגט דער הייליגער סאטמאר רבי זכותו יגן עלינו (ספר דברי יואל פרשת מצורע, דף תנא): "אָמְנָם אִם הַמְסַפֵּר לָשׁוֹן הָרָע חוֹזֵר בִּתְשׁוּבָה", אויב דער וואס רעדט לשון הרע טוט תשובה, "אֲזַי שָׁבִים כָּל מִצְווֹתָיו אֵלָיו", דעמאלט קומען צוריק אלע מצוות צו אים, "וְהַכֹּל עַל מְקוֹמוֹ הָרִאשׁוֹן יָבֹא", און אלעס ווערט צוריק אזוי ווי פריער.

דעריבער אז איר האט מורא וואס וועט זיין מיט אלע אייערע זעק און פעק פון מצוות און מעשים טובים וואס איר האט געטון א גאנץ יאר וואס איר האט פארלוירן ווען איר האט גערעדט שלעכטס וכו'; אויב איר טוט תשובה, איר נעמט זיך פאר מער נישט צו רעדן שלעכטס אויף אנדערע און איר בעט איבער דעם וואס איר האט וויי געטון - וועט צוריק קומען צו אייך אלע אייערע מצוות און גוטע מעשים.

דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

א כתיבה וחתימה טובה און א גוט געבענטשט יאר.

בעזרת ה' יתברך

יום ג' לסדר כי תבוא לאומאן, י"ב אלול, שנת תש"פ לפרט קטן

מרת ... תחי'.

איך האב ערהאלטן אייער בריוו.

זייער אסאך פרויען ווערן צעשטאכן פון זייערע עלטערן וועגן ברסלב; ווען די עלטערן ווערן געוואויר אז דער איידעם פארט קיין אומאן הייבן זיי אן רודפ'ן זייער טאכטער, זיי לייגן גרויס דרוק זי זאל שטעלן א ווידערשטאנד און נישט לאזן דעם מאן פארן קיין אומאן.

אנשטאט די עלטערן זאלן זיך פרייען אז זייער טאכטער איז גליקליך און צופרידן מיט איר מאן, אנשטאט זיי זאלן טאנצן פאר שמחה אז דער איידעם פירט זיך ערליך, ער האט א רבי וואס שטארקט אים - רודפ'ט מען דעם איידעם און די טאכטער; ווי מען קען שטעכן געבט מען א שטעך און ווי מען קען מאכן א וויץ מאכט מען א וויץ, אן טראכטן ווי שטארק דאס טוט וויי.

וואס זאל מען טון אז ברסלב איז פארשעמט, וואס קען מען טון אז מען רעדט אויפ'ן רבי'ן און אויף זיינע תלמידים - לשון הרע; דאס מאכט אז מענטשן זאלן ווערן דערשראקן פון ברסלב, דאס מאכט מען זאל מורא האבן ווען מען הערט אז די קינדער האבן א שייכות מיט ברסלב; אזוי מוז דאס גיין, עס דארף זיין ליצנות אויף א צדיק. אויף אלע אמת'ע צדיקים איז דא ליצנות, חכמינו הקדושים זאגן (ירושלמי ברכות ב, ח): "אֵין דּוֹר שֶּׁאֵין בּוֹ לֵצָנִים", אין יעדע דור זענען דא לצים; אלע צדיקים האט מען געטשעפעט און מען האט געקריגט אויף זיי.

יעדע פרישער מקורב וואס וויל קומען צום רבי'ן דארף אריבער גיין דעם נסיון, מען טשעפעט און מען שפעט; אנדערש קען מען נישט זוכה זיין צו נעמען פון רבי'ן אלע גוטס. דער רבי האט דערציילט (סיפורי מעשיות, מעשה ז' - מזבוב ועכביש) וואס עס האט זיך אפגעטון מיט זיין נשמה איידער זי איז אראפ געקומען אויף די וועלט, ווי דער סמ"ך מ"ם האט געשריגן: "רבונו של עולם, אויב די נשמה קומט אראפ אויף די וועלט, פארוואס האסטו מיר באשאפן?" האט מען אים געענטפערט: "די נשמה מוז אראפ קומען אויף די וועלט, דו גיי און זוך דיר אן עצה", איז ער אוועקגעגאנגען און שפעטער איז ער צוריק געקומען מיט אן אלטיטשקן אן איינגעבויגענעם, זיי האבן געלאכט און געזאגט: "די נשמה קען שוין אראפ גיין, מיר האבן שוין אן עצה", מוהרא"ש זאגט אז די עצה זייערע איז ליצנות; מען שפעט פון רבי'ן און פון רבינ'ס מענטשן, פון ברסלב'ער חסידים. דאס איז די עצה וואס דער סמ"ך מ"ם האט קעגן דעם רבי'ן, דורכדעם האלטן זיך מענטשן אפ פון מקורב ווערן צום רבי'ן.

דאס וואס איר שרייבט פון אייער משפחה אז זיי זענען פריינטליכע מענטשן, זיי האבן די שיטה פון 'לעב און לאז יענעם לעבן' וכו' וכו'; דא קענט איר זען דאס פארפוילקייט פון די אלע לינקע וכו' וואס שטעלן זיך ארויס מיט א שיינעם פנים אז מען דארף יעדן איינעם לאזן לעבן זייער וועג - ווי ליגנט און פאלש דאס איז; והא ראי', ווען עס קומט צו ערליכקייט, ווען עס קומט צו זיין פרום - דעמאלט פארגעסט מען פון די שיינע זיסע געמאכטע שפריך ווארט: 'לעב און לאז יענעם לעבן'. די פרומע מענטשן מעג מען טשעפען, די דארף מען רודפ'ן; פלוצלונג איז נישט דא דער באגריף 'לעב און לאז יענעם לעבן', יעדן איינעם דארף מען מכבד זיין, מען דארף יעדן איינעם לאזן טון וואס זיי ווילן - ביז דער ערליכער איד וואס וויל גארנישט, ער וויל נאר טון וואס דער אייבערשטער הייסט; אים רייסט מען אראפ, ביי אים איז מער נישט דא 'לעב און לאז יענעם לעבן', אים דארף מען נישט רעספעקטירן וכו'.

דאנקט דעם אייבערשטן אז איר האט א וואוילער מאן; לעבט מיט אים, זייט אים מכבד, זייט אים מחזק ער זאל פארן צום רבי'ן אויף ראש השנה זיך אויסבעטן א גוט יאר פאר זיך און פאר די גאנצע משפחה, און ווען אייערע עלטערן טשעפען אייך זאלט איר גארנישט ענטפערן; טענה'ט זיך נישט מיט זיי, זאגט זיי אז איר דארפט טון וואס דער אייבערשטער הייסט, א פרוי דארף טון דעם רצון פונעם מאן.

דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

א כתיבה וחתימה טובה און א גוט געבענטשט יאר.

בעזרת ה' יתברך

יום א' לסדר כי תבוא לאומאן, י' אלול, שנת תש"פ לפרט קטן

לכבוד ... נרו יאיר

איך האב ערהאלטן דיין בריוו.

אזוי זענען אלע קינדער, אלע קינדער זענען ווילד און נישט פאלגעדיג; קינדער ווערן אזוי געבוירן. עס שטייט (איוב יא, יב): "וְעַיִר פֶּרֶא אָדָם יִוָּלֵד", א מענטש ווערט געבוירן מיט שלעכטע מידות ווי אן אייזל אן שכל; מען דארף ארבעטן אויסצוארבעטן די מידות. די ארבעט פון עלטערן איז צו העלפן די קינדער זיי זאלן קענען אויסארבעטן די שלעכטע נאטורן.

ווען די קינדער זענען גאר יונג איז די צייט אויסצוארבעטן זייערע נאטורן, זיי זאלן פאלגן; קינדער פרובירן מיט אלע מיטלען אויסצופירן און נישט פאלגן די עלטערן. עלטערן דארפן נישט מורא האבן אוועק צו שטעלן שטארקע ליניעס כדי די קינדער זאלן פאלגן, מען דארף פרובירן מיט אלע מיטלען צו צעברעכן די עקשנות פון די קינדער, אויב דארף דאס גיין מיט א פעטשל, געבט מען א פעטשל, ביז די קינדער לערנען זיך אויס צו פאלגן.

די ארבעט איז זייער זייער שווער אבער שפעטער צאלט עס זיך אויס, אז מען לייגט אריין שטארקע כוחות אין חינוך הבנים והבנות, אז מען העלפט די קינדער אויסבייגן די שווערע נאטורן האט מען שפעטער אסאך נחת פון זיי; זיי וואקסן געזונטע מענטשן און גייען אין די וועגן פון די תורה.

מיט דעם וואס מען געבט נאך די קינדער, מען לאזט זיי טון וואס זיי ווילן, מיט דעם ווערט מען נישט קיין באליבטע טאטע מאמע. שלמה המלך זאגט (משלי יג, כד): "חוֹשֵׂךְ שִׁבְטוֹ שׂוֹנֵא בְנוֹ", עלטערן וואס מוסר'ן נישט די קינדער די האבן פיינט זייערע קינדער, "וְאֹהֲבוֹ שִׁחֲרוֹ מוּסָר", ווידעראום עלטערן וואס מוסר'ן די קינדער - די האבן ליב זייערע קינדער. פרעגן די הייליגע חכמים (שמות רבה א, א) ווען עלטערן הערן אז איינער האט געשלאגן זייער קינד וועלן זיי דאך זיך נוקם זיין אין יענעם, ווי קען דער פסוק זאגן אז די עלטערן וואס שלאגן נישט די קינדער האבן פיינט די קינדער? "לְלַמֶּדְךָ, שֶׁכָּל הַמּוֹנֵעַ בְּנוֹ מִן הַמַּרְדּוּת סוֹף בָּא לַתַּרְבּוּת רָעָה וְשׂוֹנְּאֵהוּ", ווייל די עלטערן וואס מוסר'ן נישט זייערע קינדער וועלן די קינדער ארויסגיין לתרבות רעה, זיי וועלן אפלאזן די אידישע וועג.

פארשטייט זיך אז מען דארף האבן אסאך סבלנות, עס גייט נישט אין איין טאג; קינדער טוישן זיך נישט אין איין טאג, מען דארף אקערן און זייען ביז מען שניידט די פירות אבער אז מען האט געדולד זעט מען אסאך נחת.

דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

א כתיבה וחתימה טובה און א גוט געבענטשט יאר.