שאלה אין קורצן ענין
#1172 - זאלן מיר גיין צו א משפחה שמחה אן קיין מחיצה?
שמחות, צניעות, משפחה

תוכן השאלה‎

לכבוד דער ראש ישיבה שליט"א,


מיין שוואגער מאכט בר מצוה אין עטליכע וואכן, ער מאכט עס אין א זאל אן קיין מחיצה.


ער לאדנט איין נאר די נאנטע משפחה פון זיין זייט און פון זיין ווייב זייט, און ער וויל עס מאכן מיט סאציאלע אפזינדערונג (סאשעל דיסטענס) און דעריבער שטעלט ער אויס די טישן לויט די משפחות. איך מיט מיין ווייב וועלן זיצן ביי א טיש מיט מיין שווער און שוויגער, און מיין רוקן וועט זיין אויסגעדרייט צום איבריגן עולם. און ער וויל וויסן אויב איך קען קומען אפילו אז ס'וועט נישט זיין קיין מחיצה.


וויל איך פרעגן דעם ראש ישיבה שליט"א וואס צו טון, זאל איך גיין מיט מיין ווייב, אדער זאל נאר מיין ווייב גיין, אדער זאל קיינער פון אונז נישט גיין?


יישר כח

תשובה מאת הראש ישיבה שליט"א:‎

בעזרת ה' יתברך


יום ב' פרשת ויגש, ו' טבת, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


מוהרא"ש פלעגט זאגן מען זאל יא גיין.


מוהרא"ש זאגט, די אלע וואס האבן משפחה וואס זענען נישט אזוי אפגעהיטן אין צניעות, ווען עס קומט אויס צו גיין צו א חתונה וכדומה קען מען גיין, מען קען זיין ביי די שמחה און אין די זעלבע צייט זאל מען נישט דארט זיין. צום ביישפיל ביי א חתונה; בשעת די חופה קען מען זיין, מען וואונטשט יעדן איינעם מזל טוב, נאכדעם ביי די סעודה טרעפט מען א איידעלע פלאץ און ביים טאנצן - אויב איז עס נישט מיט'ן אייבערשטן, מען טאנצט אינאיינעם בתערובות רחמנא לצלן - גייט מען ארויס פון זאל, שפעטער ביי די הפסקה ווען מען טאנצט נישט, באווייזט מען זיך נאכאמאל דעם פנים; מיט חכמה זעט מען אז מען זאל נישט מאכן קיין מחלוקת און מען זאל נישט נכשל ווערן אין תערובות השם ישמרינו.


דער אייבערשטער זאל העלפן מיר זאלן שוין אויסגעלייזט ווערן פון אונזער גלות, דער אייגענער גלות, אלע אידן זאלן תשובה טון און זיך פירן בדרך התורה.

#1171 - כ'בין אלץ די כפרה הינדל אינדערהיים, ווי אזוי קען איך זיך דערהאלטן?
התחזקות, חיזוק פאר מיידלעך, תפילות אויף אידיש, תפילה והתבודדות, שמחה, עצבות

תוכן השאלה‎

לכבוד דער ראש ישיבה שליט"א,


איך בין א מיידל וואס איז זיך מחזק מיט די שיעורים און דרשות, איך בין אבער זייער דערפרעסט און אנידערגעשלאגן. מיין טאטע שרייט זייער אסאך אין שטוב, אן קיין שום סיבה, און איך בין אייביג די כפרה וואס דארף ליידן, איך האב נישט קיין טעם אין לעבן, איך שפיר נישט קיין טעם צו גיין אין שולע, און איך קען זיך מער נישט דערהאלטן.


אפשר האט דער ראש ישיבה שליט"א עפעס חיזוק פאר מיר, און אפשר אויך א תפלה אויף אידיש זיך צו קענען שטארקן?


א גרויסן יישר כח אויף אלעס, ספעציעל פאר די אידישע ניגונים וואס זענען הערליך שיין און זענען מיר זייער מחזק. איך האב יעצט געענדיגט זאגן גאנץ תהלים צום דריטן מאל אין לעבן.


יישר כח

תשובה מאת הראש ישיבה שליט"א:‎

בעזרת ה' יתברך


יום א' פרשת מקץ, כ"ז כסליו, ג' דחנוכה, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


... תחי'


איך האב ערהאלטן אייער בריוו.


מוהרא"ש זאגט, אלע צרות און אלע פראבלעמען, אלעס קומט פון נישט זיין פרייליך; ווען מען איז פרייליך פאלט אלעס אוועק. מוהרא"ש זאגט: "שמחה איז עולם החירות", דער מענטש וואס איז בשמחה - דער לעבט אין א פרייע וועלט, ער שפארט איין אלע פראבלעמען און עגמת נפש.


אז איר וועט ארבעטן אויף צו זיין פרייליך, איר וועט זוכן דאס גוטס וואס איר האט - וועט איר שוין נישט האבן קיין ווייטאג פון די עלטערן, איר וועט נישט האבן קיין פראבלעמען מיט שולע. אלע ווייטאג וועט פארשווינדן ווערן.


די פראגע איז נאר: 'ווי אזוי איז מען זוכה צו זיין פרייליך; ווי אזוי פארטרייבט מען די עצבות און מרה שחורה?' דער רבי האט אסאך וועגן ווי אזוי מען איז זוכה צו פארטרייבן די עצבות און ווערן פרייליך.


די ערשטע עצה איז אויפזוכן גוטע זאכן אין זיך. דער רבי זאגט (ליקוטי מוהר"ן, חלק א', סימן קצה): דוד המלך האט שטענדיג געזוכט עפעס גוטס אויף וואס ער קען דאנקען דעם אייבערשטן, אפילו ווען דער אייבערשטער האט געברענגט אויף אים שלעכטס - האט ער געזוכט אין די שלעכטס עפעס גוטס. אזוי ווי דוד המלך דאנקט דעם אייבערשטן (תהלים ד, ב): "בַּצָּר הִרְחַבְתָּ לִּי", רבונו של עולם איך דאנק דיר אויף דעם וואס אין די צרה האסטו מיר ברייט געמאכט.


די צווייטע עצה איז תפילה, בעטן אסאך דעם אייבערשטן מען זאל זיין פרייליך. דער רבי זאגט (ליקוטי מוהר"ן, חלק א', סימן נב): "צְרִיכִים לְבַקֵּשׁ קוֹדֶם עַל מִדָה אַחַת, וּכְּשֶׁשׁוֹבְרִים אֶת הַמִּדָּה הַזּוֹ, אָז צְרִיכִים לְהִתְפַּלֵּל עַל מִדָה שְׁנִיָּה, וְכֵן לְבַקֵּשׁ בְּכָל פַּעַם עַל מִדָה אַחֶרֶת עַד שֶׁיְבַטֵּל מִמֶּנּוּ אֶת כָּל הַמִּדּוֹת וְהַתַּאֲווֹת רָעוֹת", א מענטש זאל קודם נעמען איין מדה און בעטן דעם אייבערשטן אויף דעם און ווען ער האט שוין צעבראכן די שלעכטע מדה זאל ער נעמען נאך א מדה און בעטן דעם אייבערשטן אויף דעם, ביז ער וועט זוכה זיין צו צעברעכן אלע זיינע שלעכטע מידות.


מוהרא"ש זאגט, די ערשטע זאך זאל מען בעטן אויף: "שמחה"; איינמאל מען איז פרייליך פאלט שוין אוועק אלע מידות רעות און שלעכטע תאוות. ווען מען איז פרייליך האט מען נישט קיין פראבלעמען, דער פרייליכער מענטש האט נישט קיין שלעכטס, ער האט נאר גוטס, ווידעראום חס ושלום ווען א מענטש איז טרויעריג, בעצבות ומרה שחורה, האט מען גארנישט.


דא האט איר א קליינע תפילה; הייבט אן מיט די תפילה און לייגט אריין אייערע אייגענע ווערטער, רעדט אייך אויס צום אייבערשטן וואס ליגט אייך אויפ'ן הארץ:


"רבונו של עולם, איך ווייס נישט וואס צו טון, איך בין זייער דערביטערט און זייער צעדרוקט; מיין גאנצע לעבן איז מיר טונקל, איך האב מיט יעדן איינעם אן אנדערע פרשה, איך האב צוטון מיט מיין טאטע, איך האב נישט קיין שום טעם אין לעבן, עס איז מיר פינסטער און טונקל.


רבונו של עולם, העלף מיר איך זאל אנהייבן זען דאס גוטס וואס איך האב; דו ביסט דאך אזוי גוט צו מיר, דו געבסט מיר לעבן, דו געבסט מיר אזויפיל גוטע זאכן. איך בין געזונט, איך זע, איך הער און איך שמעק, איך קען רעדן און עסן, איך גיי און קום, איך קען זיך באוועגן. וויפיל איך וויל נאר פרובירן אויסרעכענען דאס גוטס - וועל איך נישט קענען, מיט דעם אלעם בין איך אזוי דערשלאגן, איך זע נאר דאס שלעכטס, איך זע נישט דאס גוטס; הייליגער באשעפער, העלף מיר איך זאל אנהייבן זען ווי גוט דו ביסט צו מיר, איך זאל נישט פארגעסן פון דיר.


רבונו של עולם, העלף מיר איך זאל אנהייבן זען און פארשטיין אז דו ביסט אלעס און דו טוסט אלעס, איך זאל שפירן ווי דו ביסט מיט מיר, איך זאל וויסן אז די גאנצע וועלט איז נאר א לבוש פון דיר; דומם, צומח, חי, מדבר - אלעס אלעס ביסטו אליינס. מיין טאטע, מיין מאמע, מיין שולע און מיין משפחה - אלעס ביסטו, אלעס וואס גייט אריבער אויף מיר קומט פון דיר, דו ווילסט מיר ברענגען נענטער צו דיר.


איך בעט דיר, העלף מיר איך זאל שטענדיג זיין פרייליך; העלף מיר בזכות דיינע צדיקים וואס האבן זיך מוסר נפש געווען זייער גאנצע לעבן פאר דיינעט וועגן, העלף מיר בזכות די אבות הקדושים - אברהם, יצחק און יעקב, העלף מיר בזכות די אמהות הקדושות שרה, רבקה, רחל און לאה, בזכות דער הייליגער רבי רבינו נחמן מברסלב זכותו יגן עלינו, בזכות זיין תלמיד רבי נתן זכותו יגן עלינו און בזכות מוהרא"ש זכותו יגן עלינו, אמן".


דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.


 

#1170 - קען מען יוצא זיין דעם שעה התבודדות, מיט'ן עס צעטיילן אין חלקים?
תפילה והתבודדות

תוכן השאלה‎

לכבוד דער ראש ישיבה שליט"א,


א גרויסן יישר כח פאר אלע שיעורים, בריוו, גליונות, און טעגליכע חיזוק. און לערן ברוך ה' פלייסיג אויפ'ן סדר דרך הלימוד פון הייליגן רבי'ן מיט גרויס הצלחה, און איך טו אויך אסאך הפצה.


איך האב געוואלט פרעגן א שאלה וועגן התבודדות. מוהרא"ש שרייבט אין אשר בנחל איבער דעם ענין פון מאכן א שעה התבודדות, אז אנשי שלומינו האבן געזאגט אז מ'קען צעטיילן די שעה אויף דריי, דאס הייסט צו מאכן התבודדות פאר צוואנציג מינוט דריי מאל א טאג. מיין שאלה איז אויב דאס ווערט טאקע גערעכנט ווי א שעה התבודדות.


איך ווייס אז אפילו רעדן נאר איין ווארט צום אייבערשטן איז זייער חשוב און גוט, איך וויל נאר פרעגן לגבי דעם ענין פון מאכן א שעה התבודדות, אויב מ'איז מקיים דעם זאך פון רבי'ן, אויב מ'צעטיילט עס אין דריי.


יישר כח

תשובה מאת הראש ישיבה שליט"א:‎

בעזרת ה' יתברך


יום א' פרשת מקץ, כ"ז כסליו, ג' דחנוכה, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


דער רבי האט געזאגט (ליקוטי מוהר"ן חלק ב', סימן צו): "איך האב געוואלט מען זאל זיך א גאנצן טאג מתבודד זיין, פון אינדערפרי ביז מען גייט שלאפן - זאל מען רעדן צום אייבערשטן, אבער איך זע אז דאס איז זייער שווער, וויל איך איר זאלט האבן א שעה התבודדות".


זאגט מוהרא"ש אז דאס קען מען שוין אויך נישט, עס איז שווער צו זיצן א שעה אין איין צי זיך מתבודד זיין, דעריבער קען מען צעטיילן די שעה אין דריי חלקים, אינדערפרי צוואנציג מינוט, נאכמיטאג צוואנציג מינוט און ביינאכט נאך צוואנציג מינוט; מיט דעם קען מען מקיים זיין וואס דער רבי האט געוואלט, מיר זאלן האבן לכל הפחות איין שעה התבודדות.


מוהרא"ש זאגט (אשר בנחל חלק ס, מכתב יב אלף, קמ; ועוד), מיר געפונען ביי די הלכה פון זאלצן פלייש (יורה דעה סימן סט, סעיף ו) אז ווען מען מאכט כשר פלייש, מען זאלצט די פלייש ארויסצונעמען די בלוט - דארף מען לכתחילה זאלצן די פלייש פאר א שעה, אבער בשעת הדחק קען מען זיך פארלאזן אויב מען זאלצט עס פאר צוואנציג מינוט; זאגט מוהרא"ש, ווען מען איז זיך מתבודד, מען רעדט זיך אויס דאס הארץ צום אייבערשטן אויף מאמע לשון איז דאס אזוי ווי זאלצן, דאס נעמט ארויס דאס שלעכטס פונעם מענטש, עס נעמט ארויס די שלעכטע בלוט וואס ברענט אינעם מענטש, די תאוות ניאוף רחמנא לצלן; לכתחילה זאל מען זיך מתבודד זיין א שעה און אז עס איז שעת הדחק זאל מען דאס טון דריי מאל א טאג פאר צוואנציג מינוט, אז דאס איז אויך שווער זאל מען זיך מתבודד זיין פאר פינף מינוט און אז מען קען דאס אויך נישט זאל מען ארויסזאגן איין ווארט צום אייבערשטן.


מען קען זיך נישט פארשטעלן ווי חשוב יעדע ווארט פון תפילה איז ביים אייבערשטן; אויב מיר וואלטן געוואוסט ווי חשוב תפילה איז - וואלטן מיר געדאוונט א גאנצן טאג.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#1169 - די קמיע פון מוהרא"ש דארף האבן דאס בילד דערויף?
צדיקים, מוהרא"ש, בילדער, קמיע

תוכן השאלה‎

לכבוד דער ראש ישיבה שליט"א,


א שיינעם דאנק אויף אלע שיעורים, דאס געבט מיר כח בייצושטיין אלע נסיונות.


איך האב געוואלט פרעגן איבער די קמיע פון מוהרא"ש זי"ע. איך בין א מיידל און איך וויל טראגן די קמיע, אבער מיינע עלטערן זאגן מיר אז ס'איז נישט קיין צניעות אז א מיידל זאל טראגן אויף זיך א בילד פון א מאן, אפילו פון א צדיק. וויל איך וויסן אויב איך קען פארדעקן דאס בילד, אויב דאס וועט נאך ווייטער זיין א שמירה און סגולה, און אזוי וועלן מיינע עלטערן אויך זיין צופרידן.


יישר כח

תשובה מאת הראש ישיבה שליט"א:‎

בעזרת ה' יתברך


יום ג' פרשת מקץ, כ"ט כסליו, ה' דחנוכה, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


... תחי'


איך האב ערהאלטן אייער בריוו.


די קמיע פון מוהרא"ש איז נישט דאס בילד, די קמיע איז די אותיות וואס איז איינגעקריצט דערין, דאס בילד האט נישט מיט'ן קמיע.


אז אייערע עלטערן ווילן נישט איר זאלט גיין מיט'ן בילד קענט איר אראפנעמען דעם בילד; הגם עס איז נישט קיין שום פראבלעם פאר א פרוי אדער מיידל צו האבן א בילד פון א צדיק. בילדער פון צדיקים ברענגט נאר יראת שמים; עס איז באוואוסט אז דער חזון איש זכר צדיק לברכה האט געהייסן פאר א מנהל פון א מיידל שולע ער זאל אויפהענגען בילדער פון צדיקים אין אלע קלאסן כדי די מיידלעך זאלן שטענדיג זען דעם פנים פון צדיקים און דאס וועט ברענגען אויף זיי יראת שמים.


אז אייער מאמע וויל נישט איר זאלט האבן די בילד - נעמט אראפ דעם בילד. בלייבט מיט די קמיע; דאס וועט זיין א סגולה פאר שמירה און הצלחה.


דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#1168 - דארף מען רעדן צו קליינע קינדער וועגן חתונה מאכן ביליג?
חתונה, אידיש געלט, חינוך הילדים, אמונה, מלמדים

תוכן השאלה‎

לכבוד דער ראש ישיבה שליט"א,


איך הער כסדר פונעם ראש ישיבה שליט"א איבער די נארישע טייערע חתונות וואס מענטשען בארגען זיך אן מיט חובות, און איבער די נארישקייט דערפון.


האב איך געוואלט פרעגן, היות איך בין א מלמד, צי איז דא א וועג און צי איז דאס וויכטיג פאר א מלמד איבערצוגעבן פאר זיינע תלמידים ווען זיי זענען נאך יונג אז מען דארף לעבן מיט א חשבון, און דאס גלייכן. וואס לכאורה וועט זיי דאס זיין אסאך גרינגער ווען זיי וועלן אויפוואקסען. אויב יא ביטע שרייבט אן עצה אויף דעם.


יישר כח

תשובה מאת הראש ישיבה שליט"א:‎

בעזרת ה' יתברך


יום ג' פרשת מקץ, כ"ט כסליו, ה' דחנוכה, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


דער עיקר זאלסטו אריינלייגן אין די קינדער אמונה אינעם אייבערשטן און יראת שמים. דערצייל זיי מעשיות פון צדיקים, די קינדער זאלן אויך וועלן זיין צדיקים; קינדער האבן זייער ליב צו הערן מעשיות, עס פלאקערט אויף זייער הארץ לעבודת הבורא.


דער הייליגער רבי זאגט (ליקוטי מוהר"ן, חלק א', סימן רמח): "דַּע, שֶׁסִּפּוּרֵי מַעֲשִׂיּוֹת מִצַּדִּיקִים, הוּא דָּבָר גָּדוֹל מְאֹד", זאלסט וויסן - זאגט דער רבי - אז פארציילן מעשיות פון צדיקים איז זייער א גרויסע זאך, "כִּי עַל יְדֵי סִפּוּרִים מִצַּדִּיקִים נִתְעוֹרֵר וְנִתְלַהֵב הַלֵּב בְּהִתְעוֹרְרוּת גָּדוֹל לְהַשֵּׁם יִתְבָּרַךְ, בְּחֵשֶׁק נִמְרָץ מְאֹד", ווען מען הערט מעשיות פון צדיקים ווערט מען אויפגעפלאמט, מען באקומט א שטארקע חשק צו ווערן אן ערליכער איד, ווייל מען הערט צו וואס די צדיקים האבן זוכה געווען, מען פארשטייט אז זיי האבן אויך געהאט שווערע נסיונות און דאס בייגעקומען - וויל מען אויך ווערן א צדיק; בפרט ווען קינדער הערן זיך איין מעשיות פון צדיקים, ווערן זיי זייער נתעורר דורך דעם.


צו יונגע קינדער איז נישט שייך צו רעדן פון די זאכן, אז מען איז א מלמד פאר עלטערע קינדער דארף מען אסאך רעדן צו זיי וואס איז דער תכלית פון לעבן, וואס האט מען פון א טייערע בר מצוה? אלעס איז נאריש, דאס קומט פון די עשירים וואס האבן ווייניג שכל. דער רבי זאגט (ליקוטי מוהר"ן חלק ב', סימן סד): "כָּל הַנְּגִידִים הַגְּדוֹלִים, כִּמְעַט כֻּלָּם, הֵם מְשֻׁגָּעִים מַמָּשׁ", די גרויסע עשירים זענען אלע אינגאנצן משוגע; זיי מאכן זיך נאריש פאר אביסל כבוד, דער רבי זאגט (ליקוטי מוהר"ן חלק א', סימן רב): "כָּל מִי שֶׁשִּׂכְלוֹ קָטָן בְּיוֹתֵר, צָרִיךְ לַחֲלֹק לוֹ כָּבוֹד בְּיוֹתֵר", פאר די מענטשן וואס האבן ווייניג שכל דארף מען געבן מער כבוד, "כִּי כָּל מַה שֶּׁשִּׂכְלוֹ יוֹתֵר קָטָן, הוּא יוֹתֵר חָפֵץ בְּכָבוֹד", ווייל ווי ווייניגער שכל מען האט, וויל מען מער כבוד; דעריבער מאכן זיי זיך נאריש מיט טייערע שמחות. מען דארף רעדן צו די קינדער פון דעם.


דער עיקר דארף מען אריין לייגן אין די קינדער א ליבשאפט צום אייבערשטן, א ליבשאפט צו תורה און מצוות, אכטונג געבן קיינמאל נישט וויי טון א קינד און זיכער נישט קיינמאל פארשעמען. עס ליגט א חיוב אויפ'ן מלמד צו מחנך זיין די קינדער אבער ער האט נישט קיין רשות זיי צו פארשעמען; א מלמד וואס פארשעמט קינדער, א מלמד וואס שלאגט די קינדער - דארף מען לייגן אין חרם. חכמינו זכרונם לברכה דערציילן (ירושלמי מועד קטן ג, א) א מלמד איז געקומען פרעגן דעם הייליגן רבי אחא "וואס דארף איך טון, א דינסט האט מיר געלייגט אין חרם, דארף איך טאקע זיין אין חרם?" פרעגט אים רבי אחא: "פארוואס האט זי דיר געלייגט אין חרם?" זאגט דער מלמד: "ווייל זי האט געזען ווי איך שלאג א קינד מער וויפיל איך האב אים געדארפט שלאגן, האט זי מיר געלייגט אין חרם", האט אים רבי אחא געזאגט: "צָרִיךְ אַתְּ חָשֵׁשׁ עַל נַפְשָׁךְ", יא, דו ביסט אין חרם.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט מצליח זיין מיט אלע תלמידים .

#1167 - פון וויפיל יאר מען דארף אפגיסן א קינד נעגל וואסער?
חינוך הילדים, אידישע שטוב, נעגל וואסער

תוכן השאלה‎

לכבוד דער ראש ישיבה שליט"א,


יישר כח פאר אלע שיינע שיעורים וואס געבן מיר אזויפיל חיזוק ווייטער אנצוגיין אין לעבן, יישר כח פאר די חודש'ליכע שיעור פאר די פרויען, הלוואי ווען עס קען זיין יעדע וואך.


ברוך ה' מיין מאן ני"ו הערט נישט אויף צו לערנען. יעדן טאג מאכט ער נאך א סיום, א גרויסן יישר כח.


איך האב געוואלט פרעגן פון וויפיל יאר מען דארף אפגיסן א קינד נעגל וואסער.


יישר כח

תשובה מאת הראש ישיבה שליט"א:‎

בעזרת ה' יתברך


יום ג' פרשת מקץ, כ"ט כסליו, ה' דחנוכה, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


מרת ... תחי'


איך האב ערהאלטן אייער בריוו.


נעגל וואסער איז א יסוד פאר א אידישע שטוב; א שטוב וואו מען גיסט זיך אפ נעגל וואסער, טאטע, מאמע, קינד און קייט - אין אזא שטוב איז דא טהרה. אז מען איז נישט מקפיד אויף נעגל וואסער, מען גייט אראפ פון בעט אן נעגל וואסער - איז דא אין שטוב דאס פארקערטע פון קדושה.


ערליכע אידן האבן שטארק אכטונג געגעבן אויף נעגל וואסער, מען האט אלעס אנגעהאנגען אין דעם; צום ביישפיל, אז דאס קינד האט זיך צעקלאפט האט מען זיך גלייך נאכגעפרעגט אויב דאס קינד האט זיך אפגעגאסן נעגל וואסער; אז מען האט געזען א קינד פארשטייט נישט דאס לערנען האט מען זיך נאכגעפרעגט אויב ער האט זיך היינט אפגעגאסן נעגל וואסער.


דער הייליגער בעל התניא זכותו יגן עלינו האט זיך אמאל אנגערופן אינמיטן פארלערנען חסידות: "עס שמעקט עפעס א רוח טומאה"; קיינער האט נישט פארשטאנען וואס גייט פאר, דער הייליגער בעל התניא האט זיך אויפגעשטעלט און אנגעהויבן גיין צו איינע פון די תלמידים, ער האט זיך אפגעשטעלט און געזאגט: "עס שמעקט עפעס פון רוח הטומאה", ביז דער תלמיד האט זיך דערמאנט אז ער האט נישט אפגעגאסן נעגל וואסער.


בנוגע פון ווען מען זאל אפגיסן די קינדער נעגל וואסער; ערליכע אידן פירן זיך אפצוגיסן די קינדער פונעם געבוירן, בפרט ביי אונז איז מען זייער מקפיד אויף דעם, אפצוגיסן די קינדער פונעם געבוירן. אזוי ווי דער רבי'ס מאמע האט געטון מיט'ן הייליגן רבי'ן, יעדעס מאל ווען דער רבי האט זיך אויפגעוועקט ביינאכט און זי האט אים געוואלט געבן עסן האט זי אים אפגעגאסן דריי מאל יעדע האנט (עיין פעלת הצדיק סימן יט, בהגה).


דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#1166 - קען איך נוצן מעשר געלט פאר הפצה?
הפצה, הדפסה, מעשר

תוכן השאלה‎

לכבוד דער ראש ישיבה שליט"א,


איך דאנק דעם אייבערשטן אז איך בין זוכה צו לייגן גליונות יעדן פרייטאג אין די שולן פון מיין געגנט. איך דרוק עס ביי א לאקאלע בית הדפוס, און עס קאסט מיר געלט, וויל איך וויסן אויב איך מעג עס צאלן פון מעשר געלט.


אויך טראכט איך צו קויפן א פרינטער צו קענען אליין עס דרוקן, אויב מען מעג עס צאלן מיט מעשר געלט?


יישר כח

תשובה מאת הראש ישיבה שליט"א:‎

בעזרת ה' יתברך


יום ב' פרשת מקץ, כ"ח כסליו, ד' דחנוכה, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


וואויל איז דיר אז דו ביסט עוסק אין הפצה; דו פארשפרייטסט וועכנטליך די גליונות אין שול'ן.


ווען א מענטש גייט הפצה איז א סימן אז ער האט ליב דעם אייבערשטן; דער הייליגער בעל שם טוב זכותו יגן עלינו האט געזאגט: "וואס איז דער סימן אז מען האט ליב דעם טאטן [דעם אייבערשטן]? אז מען האט ליב די קינדער [אידישע קינדער]"; אז מען גייט הפצה, מען גייט ארויס פון די באקוועמליכקייט פאר א צווייטן, מען וויל נאך א איד זאל לעבן א חיים טובים, נאך א איד זאל האבן אמונה אינעם אייבערשטן, נאך א איד זאל וויסן פונעם רבינ'ס וועג פון לערנען (כמבואר בשיחות הר"ן, סימן עו) - ווייזט מען אז מען האט ליב א צווייטן איד און אז מען האט ליב א צווייטן איד ווייזט מען מיט דעם אז מען האט ליב דעם אייבערשטן.


אודאי קענסטו נעמען מעשר געלט פאר הפצה; פארשפרייטן דעם רבינ'ס ספרים איז די גרעסטע צדקה. דער הייליגער רבי נתן זאגט (ליקוטי הלכות ברכת השחר ה, לו) אויפ'ן פסוק (תהלים קיט, קמב): "צִדְקָתְךָ צֶדֶק לְעוֹלָם", ווי אזוי קען מען טון צדקה עס זאל בלייבן אויף שטענדיג? דורך 'וְתוֹרָתְךָ אֱמֶת'; "עַל יְדֵי שֶׁנּוֹתְנִין צְדָקָה לְחַבֵּר סְפָרִים וּלְהָאִירָם בָּעוֹלָם לְבָאֵר דִּבְרֵי הַתּוֹרָה", אז מען געבט צדקה צו דרוקן ספרים וואס מאכן ליכטיג די וועלט, ספרים וואס ברענגען אריין א חשק צו לערנען; אז מען דרוקט וְתוֹרָתְךָ אֱמֶת, דעמאלט איז צִדְקָתְךָ צֶדֶק לְעוֹלָם.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#1165 - וואס זענען די הנהגות זיך צו פירן אין יום החופה?
חתונה, מנהגים, הפצה

תוכן השאלה‎

לכבוד דער ראש ישיבה שליט"א,


איך מוז זיך נאכאמאל באדאנקען פאר אלע שיעורים, חיזוק, און די געוואלדיגע בריוו, וואס זענען אזוי מחזק אין יעדן מצב.


אזוי איך גרייט זיך שוין צו מיין חתונה בשעה טובה ומצלחת, וויל איך וויסן הדרכות ווי אזוי זיך צו גרייטן דערצו, ווי אויך אויב איז דא עפעס הנהגות זיך צו פירן אין יום החופה.


די פארגאנגענע יאר האט מיר דער ראש ישיבה שליט"א געשריבן עטליכע ווערטער פאר חנוכה, און דאס איז מיר געווען א געוואלדיגע חיזוק. איך האב ברוך ה' געמאכט אביסל התבדוות ביי די חנוכה ליכט, און די קומענדיגע יאר וועט מיט'ן אייבערשטנ'ס הילף שוין זיין ביי מיר "נר איש ו'ביתו'".


יישר כח

תשובה מאת הראש ישיבה שליט"א:‎

בעזרת ה' יתברך


יום ב' פרשת מקץ, כ"ח כסליו, ד' דחנוכה, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


די בעסטע הכנה פאר דיין חתונה, זאלסט עוסק זיין ווי מער אין הפצה; נישטא קיין גרעסערע זאך ביים אייבערשטן ווי דער וואס ברענגט צוריק זיינע קינדער צו אים.


מיר זאלן אריינקלערן, דער אייבערשטער זאל אפהיטן אידישע קינדער, אז עס פאסירט אן אומגליק אין א משפחה, א קינד פאלט אוועק, ער וויל נישט וויסן פון אידישקייט, ער האקט אפ מיט די עלטערן און עס קומט א מענטש וואס האט א גוטע שפראך, ער רעדט צום קינד און ער ברענגט אים צוריק צום דרך התורה, וואלט מען דאך געהאט אזא ליבשאפט צו אים, מען וואלט אים אים געגעבן אלע גוטס וואס איז נאר שייך פאר די גרויסע טובה וואס ער האט געטון, ער האט צוריק געברענגט דעם קינד.


אזוי קוקט מען אויבן אין הימל אויף דעם וואס פארשפרייט די הייליגע ספרים, די קונטרסים - וואס איז געשריבן אין אזא שפראך וואס רעדט צו בני הנעורים; מען געבט דעם מפיץ אלעס גוטס.


בנוגע א סדר פאר'ן יום החופה; דער הייליגער רבי האט געזאגט (שיחות הר"ן, סימן ב): "וְדַרְכִּי, כְּשֶׁבָּא הַיּוֹם אֲנִי מוֹסֵר כָּל הַתְּנוּעוֹת שֶׁלִּי וְשֶׁל בָּנַי וְהַתְּלוּיִים בִּי עַל הַשֵּׁם יִתְבָּרַךְ שֶׁיִּהְיֶה הַכֹּל כִּרְצוֹנוֹ יִתְבָּרַךְ, וְזֶה טוֹב מְאֹד", איך פיר זיך אז יעדן אינדערפרי ווען איך שטיי אויף געב איך זיך איבער צום אייבערשטן, איך געב איבער אלע מיינע מחשבות, אלע מיינע דיבורים און אלע מיינע מעשים פאר'ן אייבערשטן, "גַּם אֲזַי אֵין צָרִיךְ לִדְאֹג וְלַחְשֹׁב כְּלָל 'אִם מִתְנַהֵג כָּרָאוּי אִם לָאו', מֵאַחַר שֶׁסּוֹמֵךְ עָלָיו יִתְבָּרַךְ. וְאִם הוּא יִתְבָּרַךְ רוֹצֶה בְּעִנְיָן אַחֵר - הוּא מְרֻצֶּה לְהִתְנַהֵג בְּעִנְיָן אַחֵר כִּרְצוֹנוֹ יִתְבָּרַךְ", עס איז זייער גוט זיך איבער צו געבן צום אייבערשטן גלייך אינדערפרי, אזוי דארף איך נישט טראכטן נאכדעם צי איך האב גוט געטון אדער אפשר וואלט איך געדארפט טון פארקערט, ווייל אז איך האב זיך איבערגעגעבן צום אייבערשטן איז אלעס זיכער גוט; אזוי זאלסטו טון יעדן טאג אין דיין לעבן, בפרט אין אזא טאג ווי דער יום החופה; געב זיך איבער צום אייבערשטן וועט אלעס פארן געשמירט.


גיי צו דיין חופה מיט א שמחה; דיינע ליפן זאלן נישט אויפהערן זאגן די ווערטער: "שכוח אייבערשטער, איך דאנק דיר אייבערשטער; איך בעט דיר אייבערשטער זיי מיט מיר א גאנץ לעבן".


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט גיין צו דיין חתונה בשעה טובה ומוצלחת און אויפשטעלן א שטוב לשם ולתורתו.

#1164 - מיין חבר'טע איז אנטוישט פון איר לעבן, ווי אזוי קען איך איר העלפן?
שלום בית, חיזוק פאר פרויען, תפילה והתבודדות, גט, חומרות

תוכן השאלה‎

לכבוד דער ראש ישיבה שליט"א,


קודם כל וויל איך זיך באדאנקען פאר אלע שיעורים און חיזוקים, איך האב פיל הכרת הטוב פאר אייער חיזוק און עצות, עס האט מיר ממש געראטעוועט.


איך האב ברוך ה' חתונה געהאט פאר בערך א יאר צוויי צוריק, און איך האב ברוך ה' די שענסטע גליקליכסטע לעבן וואס איך וואלט זיך נאר געקענט ווינטשן.


איך האב זייער א נאנטע חבר'טע, מיר זענען צוזאמען אסאך אריבער אלס מיידלעך, און מיר זענען זייער נאנט. מיין חבר'טע האט ברוך ה' חתונה געהאט, איר מאן באלאנגט צו א חסידות מיט אסאך חומרות ופרישות, קרום, נישט ריכטיג און נישט אידיש.


איר מאן איז זייער וואויל און תמימות'דיג און ער וויל זיך בשום אופן נישט רירן פון די הנהגות פון זיין חסידות אפילו מיט א משהו, מיין חבר'טע איז זייער צובראכן, זי איז זייער אנטוישט, זי האט עפעס אנדערש אינגאנצן ערווארטעט פון א חתונה געהאטע לעבן, און זי פילט ממש פארלוירן. זי האט שוין אלעס פרובירט און עס האט גארנישט געהאלפן.


זי רעדט זיך זייער אויס צו מיר אז ס'איז ממש געפערליך, זי קען עס מער נישט אויסהאלטן. איך פארשטיי איר זייער גוט, איך האלט אז זי איז הונדערט פראצענט גערעכט, די שאלה איז נאר וואס איך דארף איר זאגן, צי איך זאל איר איך מחזק זיין? וויאזוי דארף איך זיך באנעמען מיט דעם? און אויב דארף איך זיך טאקע שטעלן צו איר זייט? צי דארף איך איר מעודד זיין זיך צו גט'ן? איך וועל באמת שעצן אויב איך באקום אן ענטפער.


יישר כח

תשובה מאת הראש ישיבה שליט"א:‎

בעזרת ה' יתברך


יום א' פרשת וישב, כ' כסליו, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


מרת ... תחי'.


איך האב ערהאלטן אייער בריוו.


איר זאלט איר חס ושלום נישט צורעדן זיך צו גט'ן; אויב מען דארף זיך גט'ן - דאס האט מיט גרויסע רבנים, דאס איז נישט קיין קינדער שפיל וואס חבר'טעס רעדן, אך און וויי פאר א פרוי וואס העצט אן זיך צו גט'ן.


איך וואונדער זיך, איר שרייבט אז איר זענט זיך מחי' מיט די עצות פון רבי'ן; ווי קען זיין א ברסלב'ע פרוי זאל פארגעסן פון תפילה?! איר דארפט זיך מחזק זיין מיט די עצה פון תפילה והתבודדות, אנשטאט איר אויפהעצן קעגן איר מאן זאלט איר זיך אינאיינעם מחזק זיין צו בעטן דעם אייבערשטן אויף דעם. דער רבי האט אונז געגעבן די עצה פון התבודדות, מיר זאלן זיך מתבודד זיין, בעטן דעם אייבערשטן יעדע זאך אויף די אייגענע שפראך; דורך תפילה והתבודדות איז מען זוכה צו זען גרויסע ישועות.


ביים רבי'ן איז געווען שלום בית זייער א וויכטיגע זאך, דער רבי זאגט (שיחות הר"ן, סימן רסג): "זֶה מַעֲשֶׂה בַּעַל דָּבָר, שֶׁמַּנִּיחַ אֶת עַצְמוֹ עַל זֶה מְאֹד, לְקַלְקֵל הַשָּׁלוֹם שֶׁל בְּנֵי הַנְּעוּרִים, כְּדֵי שֶׁיִּתָּפְסוּ בִּמְצוּדָתוֹ חַס וְשָׁלוֹם עַל יְדֵי זֶה", דער יצר הרע זוכט צו מאכן א קריגעריי צווישן מאן און ווייב, ער וויל נאר מען זאל זיך צעטיילן, ווייל אזוי קען ער גרינגער אראפווארפן דעם מענטש אין עבירות, "כִּי הוּא אוֹרֵב עַל זֶה מְאֹד - לְתָפְסָם בִּנְעוּרֵיהֶם עַל יְדֵי קִלְקוּל הַשְּׁלוֹם בַּיִת חַס וְשָׁלוֹם, שֶׁגּוֹרֵם בְּעַרְמוּמִיּוּתוֹ לְקַלְקֵל הַשָּׁלוֹם שֶׁבֵּינֵיהֶם", דער יצר הרע לאקערט אויף יונגע פארפעלקער זיי צו צעטיילן, אזוי ווארפט ער זיי אראפ אין שמוציגע עבירות.


עס איז א טעות וואס מאכט זיך ביי א יונגע פארפאלק, מען מיינט אז שלום בית האט מען ווען ביידע - מאן און ווייב - טראכטן אייניג, ביידע האבן די זעלבע מחשבה, די זעלבע געפילן וכו'; דער טעות הייבט זיך אן איידער מען האט חתונה, מען גייט צו די חתונה מיט א פאלשע בליק אויפ'ן לעבן, מען גרייט זיך אז מען גייט טרעפן דעם פאר און אינאיינעם האבן די זעלבע וועג, און נאך די חתונה ווערט מען אנטוישט ווען מען זעט אז מען האט נישט די זעלבע וועג; מען הייבט אן זיך טענה'ן, מען הייבט אן זיך קריגן.


דאס איז א טעות; שלום בית איז נישט ווען ביידע טראכטן אייניג, אז ביידע טראכטן אייניג איז נישט שייך דאס ווארט "שלום", שלום איז טייטש ווען צוויי פארקערטע זאכן טרעפן זיך צאם און דאך איז מען בשלום. דער רבי זאגט (ליקוטי מוהר"ן, חלק א', סימן פ): "שֶׁמְּחַבֵּר תְּרֵי הֲפָכִים", ווען מען שטעלט צוזאם צוויי פארקערט זאכן - דאס איז שלום, אזוי ווי עס שטייט (איוב כה, ב): "עוֹשֶׂה שָׁלוֹם בִּמְרוֹמָיו", דער אייבערשטער מאכט שלום אין הימל צווישן צוויי מלאכים. זאגט דער רבי (שם): "כִּי זֶה הַמַּלְאָךְ מֵאֵשׁ, וְזֶה מִמַּיִם", איין מלאך איז פייער און איין מלאך איז וואסער, "שֶׁהֵם תְּרֵי הֲפָכִים; כִּי מַיִם מְכַבֶּה אֵשׁ", זיי זענען צוויי פארקערטע זאכן, ווייל וואסער לעשט אויס פייער, "וְהַקָּדוֹשׁ בָּרוּךְ הוּא עוֹשֶׂה שָׁלוֹם בֵּינֵיהֶם וּמְחַבְּרָם יַחַד", גייט דער אייבערשטער און מאכט שלום צווישן זיי און ער באהעפט זיי צוזאמען; זעט מען וואס איז שלום, מחבר זיין צוויי פארקערט זאכן, עיין שם.


זייער אסאך גט'ן פאסירן צוליב דעם וואס מען חלומ'ט זיך אז מען גייט חתונה האבן מיט איינעם וואס גייט זיין אזוי ווי מיר, טראכטן ווי מיר, וועלן וואס איך וויל, טון וואס איך טו וכו' וכו', נאכדעם ווערט מען אנטוישט; אבער באמת איז בכלל נישטא אזא זאך אז צוויי מענטשן זאלן טראכטן אייניג, וועלן דאס זעלבע און האבן די זעלבע געפילן; שלום בית מיינט מען צו זאגן אז צוויי מענטשן וואס ביידע ווילן עפעס אנדערש דאך האבן זיי זיך ליב, ביידע זענען מוותר איינער פאר'ן צווייטן און זוכן דאס גוטס ביי יענעם.


זייט איר מחזק זי זאל קוקן גוט אויף איר מאן, וועלן זיי האבן א גוט לעבן.


דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.


 

#1163 - ווי אזוי בין איך מחזק א חבר'טע וואס איז אריבער שווערע איבערלעבענישן?
חתונה, חיזוק פאר מיידלעך, קדושה, מנוולים, חסידות ברסלב, תפילה והתבודדות

תוכן השאלה‎

לכבוד דער ראש ישיבה שליט"א,


איך האב א חבר'טע וואס איך האב גערעדט מיט איר און זי האט מיך געזאגט אז זי האט זייער מורא פון מענער. איך האב איר געפרעגט אויב זי האט אפשר געהאט שווערע איבערלעבענישן וכו', האט זי מיר געזאגט אז יא. איך האב איר געפרעגט אויב ס'איז געווען איינער פון איר משפחה אדער א פרעמדער מאן, האט זי מיך נישט געוואלט זאגן.


איך האב זייער רחמנות אויף איר, איך וויל זי זאל וועלן חתונה האבן, איך וויל זי זאל קענען האבן א שיינע חתונה געהאטע אידישע לעבן.


ווען זי האט מיר דאס געזאגט, האב איך איר געזאגט אז איך וועל פרובירן איר צו העלפן און זוכן אן עצה פאר דער פראבלעם. ביטע אויב דער ראש ישיבה קען איר געבן אן עצה וואס וועט איר ארויסנעמען פון איר פראבלעם.


יישר כח

תשובה מאת הראש ישיבה שליט"א:‎

בעזרת ה' יתברך


יום א' פרשת וישב, כ' כסליו, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


... תחי'.


איך האב ערהאלטן אייער בריוו.


דאס איז א ביטערע מעשה; ליידער איז די וועלט אזוי געפאלן, מנוולים און משחיתים דרייען זיך ארום הפקר, פראנק און פריי; זיי הרג'ענען אידישע קינדער און מען נעמט זיך נישט אן פאר די בא'עולה'טע. ווען א קינד גייט אריבער א פרשה מיט א מושחת, א מנוול - איז דאס קינד א גע'שחט'ענער פאר'ן לעבן.


מען וואלט ווען געדארפט אנגרייטן קינדער זיי זאלן זיין אפגעהיטן פון קראנקע מענטשן, זיי אנגרייטן ווען זיי זענען יונג, ריין און הייליג, זיי זאלן וויסן נישט אנצוקומען אין די רוצח'ישע הענט; די גרעסטע צרה איז אז אויב רעדט מען צו קינדער פון זיך היטן פון מנוולים שרייט מען: "מען טאר נישט רעדן פון דעם"; געוואלד און געשריגן! ווי קען מען זיין אזוי נאריש צו זאגן אז מען טאר נישט אנגרייטן קינדער זיי זאלן וויסן זיך צו היטן פון מנוולים, משחיתים?!


אייער חבר'טע איז אין א ביטערע צרה, די שאלה איז אויב זי וויל זיך העלפן; פון יעדע פראבלעם קען מען ארויסגיין, מען דארף אבער וועלן ארויסגיין דערפון, אויב זי וויל ארויסגיין פון דעם וועט זי מצליח זיין.


דעם רבינ'ס עצות איז א היילונג פאר אלע מחלות וחלאים רעים; די עצה פון התבודדות איז אזוי שטארק און וואונדערליך, עס טוישט די טבע, עס טוישט נאטור. אז מען נעמט דאס ערנסט, מען איז זיך מתבודד יעדן טאג, מען דערציילט פאר'ן אייבערשטן אלעס וואס מען איז אריבער, מען שמועסט מיט אים כדבר איש אל רעהו אזוי ווי מען שמועסט מיט א גוטן פריינט, דאן טוישט זיך אלעס, מען קריכט אינגאנצן ארויס פונעם פראבלעם.


אז אייער חבר'טע האט אייך דערציילט וואס זי איז אריבער איז דאס מן השמים איר זאלט רעדן מיט איר, איר מחזק זיין; דערציילט איר פון רבי'ן, זאגט איר אז עס איז דא א רבי אויף די וועלט וואס פארשטייט יעדן איינעם און קען יעדן איינעם העלפן. זאגט איר די עצה פון התבודדות, זי זאל גיין אין איר צימער, פארמאכן די טיר, זיך אויסשמועסן מיט'ן אייבערשטן און אים בעטן ער זאל רחמנות האבן, ער זאל ארויסנעמען די שלעכטע זאכן פון איר מח, זי זאל קענען אנהייבן דאס לעבן פון ניי.


וואויל איז דעם מענטש וואס איז דבוק צו הייליגע צדיקים, ער האט אמונת חכמים, ער גלייבט זייערע ווערטער און איז מקיים בתמימות ובפשיטות וואס זיי זאגן; דורכדעם וועט ער ארויסגיין פון אלע שלעכטס און אנקומען צו די גרעסטע מדריגה.


דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.


 

#1162 - ווי אזוי פירט מען זיך אינעם טאג וואס מ'ווערט בר מצוה?
סיפורי צדיקים, הדרכות, בר מצוה

תוכן השאלה‎

לכבוד דער ראש ישיבה שליט"א,


איך גיי ברוך ה' בר מצוה ווערן בקרוב, איך וויל וויסן וואס מ'האט זיך געפירט ביי אנשי שלומינו צו טון אין דעם הייליגן טאג.


יישר כח

תשובה מאת הראש ישיבה שליט"א:‎

בעזרת ה' יתברך


יום א' פרשת וישב, כ' כסליו, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


דער הייליגער רבי האט דערציילט (שבחי הר"ן, סימן ג), ווען ער האט בר מצוה געהאט איז געקומען דער הייליגער צדיק רבי משה חיים אפרים פון סידילקוב זכותו יגן עלינו - בעל מחבר ספר דגל מחנה אפרים, ער איז געווען דעם רבינ'ס פעטער. ער האט געבענטשט דעם רבי'ן און אים געזאגט דעם פסוק (תהלים ב, ז): "אֲנִי הַיּוֹם יְלִדְתִּיךָ", דאס גייט ארויף אויפ'ן טאג וואס מען ווערט בר מצוה.


אזוי ווי דער הייליגער זוהר זאגט (פרשת משפטים, דף צח.): "הַהוּא דְּזָכֵי לִתְלֵיסַר שְׁנִין וּלְהָלְאָה, אִקְרֵי 'בֵּן' לִכְּנֶסֶת יִשְׂרָאֵל", פון ווען מען ווערט דרייצן יאר ווערט מען אנגערופן א קינד פונעם אייבערשטן, "כַּד מָטָה דָּוִד לִתְלֵיסַר שְׁנִין, וְזָכָה בְּהַהוּא יוֹמָא דְּעָאל לְאַרְבֵּיסָר", ווען דוד המלך איז אלט געווארן דרייצן יאר האט ער געזאגט דעם פסוק "ה' אָמַר אֵלַי בְּנִי אַתָּה, אֲנִי הַיּוֹם יְלִדְתִּיךָ", דער אייבערשטער זאגט מיר, מיין קינד היינט האב איך דיר געבוירן, "מַאי טַעְמָא", וואס איז דער טעם אז עס ווערט גערעכנט ווי מען ווערט געבוירן ביי די דרייצן יאר? "דְּהָא מִקַּדְמָת דְּנָא לָא הֲוָה לֵיהּ בְּרָא, וְלָא שָׁרָאת עָלֵיהּ נִשְׁמְתָא עִלָּאָה, דְּהָא בִּשְׁנֵי עָרְלָה הֲוָה", ווייל פאר די דרייצן יאר האט ער נישט געהאט קיין הייליגע נשמה, פאר די דרייצן יאר ווערט גערעכנט אזוי ווי ערלה, "וּבְגִין כָּךְ אֲנִי הַיּוֹם יְלִדְתִּיךָ, הַיּוֹם וַדַּאי יְלִדְתִּיךָ", דערפאר ווערט גערעכנט ווי מען ווערט דעמאלט געבוירן.


דער רבי האט שפעטער דערציילט אז די ווערטער וואס זיין גרויסער פעטער, דער הייליגער דגל מחנה אפרים זכותו יגן עלינו האט אים דעמאלט געזאגט איז ביי אים געווען אזוי טייער, ממש ווי איינער טרעפט א גרויסער אוצר; ער האט געהאט פון די ווערטער גרויס חיזוק, ער האט פארשטאנען אז עס איז א גוטע צייט אנצוהייבן פונדאסניי דינען דעם אייבערשטן; אז דער אייבערשטער זאגט דעם בר מצוה בחור: "איך האב דיר היינט געבוירן, דו ביסט מיין קינד".


מוהרא"ש האט דערציילט (רגעי מוהרא"ש, סעיף קטן י) אז פאר זיין בר מצוה האט אים זיין מאמע עליה השלום גענומען צום הייליגן בעלזער רב זכותו יגן עלינו נעמען א ברכה, ער האט געבענטשט מוהרא"ש און אים אנגעזאגט דריי זאכן: א - ער זאל נישט רעדן מיט די תפילין; ב - ער זאל זיך נישט ארום דרייען ביים דאווענען; ג - ער זאל זייער אכטונג געבן אויף א גוף נקי (ער האט אים געזאגט בזה הלשון: "ווען מען רייניגט זיך דארף מען נוצן אסאך פאפיר"; ער האט איבער געזאגט אפאר מאל "אסאך פאפיר"), און ער האט אויסגעפירט: "אויב דו וועסט דאס מקיים זיין וועסטו אויסוואקסן א גדול בישראל".


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט אויסוואקסן א גרויסער ערליכער איד, זאלסט זיין דבוק אין צדיקים דיין גאנץ לעבן.

#1161 - מעג א מיידל גיין מיט א גיטאר אויפ'ן גאס?
שבת קודש, חיזוק פאר מיידלעך, צניעות, ניגונים, מוזיק

תוכן השאלה‎

לכבוד דער ראש ישיבה שליט"א,


איך וויל זיך נאכאמאל באדאנקען פאר די אלע שיינע שיעורים און בריוו וכו', וואס איז אזוי מחי'. דער ראש ישיבה שליט"א האט מיר געגעבן אזא שיינע זיסע לעבן פון הייליגן רבי'ן.


איך האב געוואלט פרעגן איבער דעם וואס דער ראש ישיבה האט געזאגט אז מיידלעך זאלן נישט גיין שבת שפאצירן, וויל איך וויסן אויב צום טיש מעג איך יא גיין?


אויך וויל איך וויסן אויב ס'איז צניעות'דיג פאר א מיידל צו גיין מיט א גיטאר אויף די גאס.


ברוך ה' אז איך האב שוין געענדיגט פינף מאל תהילים, איך דאנק דעם ראש ישיבה פאר'ן מיר אויסלערנען צו זאגן יעדן טאג דעם יום תהילים און פאר'ן מחזק זיין אויף דעם.


יישר כח

תשובה מאת הראש ישיבה שליט"א:‎

בעזרת ה' יתברך


יום א' פרשת וישב, כ' כסליו, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


... תחי', ירושלים.


איך האב ערהאלטן אייער בריוו.


אז מען פירט זיך בצניעות איז מען זוכה צו ערליכע קינדער; חכמינו זכרונו לברכה זאגן (במדבר רבה ח, ט) אויפ'ן פסוק (תהילים קכח, ג): "אֶשְׁתְּךָ כְּגֶפֶן פֹּרִיָּה בְּיַרְכְּתֵי בֵיתֶךָ בָּנֶיךָ כִּשְׁתִלֵי זֵיתִים סָבִיב לְשֻׁלְחָנֶךָ", דיין ווייב וועט זוכה זיין צו האבן קינדער אזוי ווי א וויינשטאק וואס איז פול מיט טרויבן בזכות וואס זי פירט זיך בצניעות, "בִּזְמָן שֶׁהִיא נוֹהֶגֶת בְּעַצְמָהּ דַּת יְהוּדִית שֶׁהִיא צְנוּעָה", ווען זי פירט זיך ווי די תורה זאגט, זי פירט זיך באשיידן און איידל, "זוֹכָה שֶׁיוֹצְאִין מִמֶּנָּה בָּנִים בַּעֲלֵי מִקְרָא, בַּעֲלֵי מִשְׁנָה, בַּעֲלֵי מַעֲשִׂים טוֹבִים", וועט זי זוכה זיין צו האבן קינדער וואס וועלן לערנען די הייליגע תורה און טון מצוות און מעשים טובים.


בנוגע די בריוו פאר מיידלעך מען זאל זיך נישט דרייען פרייטאג צו נאכטס אין גאס; מען מיינט נישט מען זאל זיין איינגעשפארט אין שטוב וכו', מען קען גיין צום טיש וכדומה, נאר סתם שפאצירן אראפ און ארויף די גאס איז נישט די בעסטע זאך.


שפילן גיטאר איז זייער גוט; דער רבי זאגט (סיפורי מעשיות מעשה יג, דעם זעקסטן טאג) דער עיקר רפואה ווי אזוי מען קען אויסהיילן די בת מלך איז דורך ניגונים; איר קענט שפילן אין שטוב און אז איר ווילט גיין מיט דעם אין גאס זאלט איר דאס נעמען אין א זעקל - נישט אויפ'ן רוקן, ווייל עס איז נישט קיין צניעות פאר א מיידל צו גיין מיט א גיטאר אויפ'ן רוקן.


דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.


 

#1160 - וואס קענען מיר טון געהאלפן צו ווערן מיט קינדער?
רפואה, קינדער, תפילה והתבודדות

תוכן השאלה‎

לכבוד דער ראש ישיבה שליט"א,


מיר זענען שוין חתונה געהאט כמעט דריי יאר, און מיר האבן נאכנישט קיין קינדער, וואס זאלן מיר טון?


אויך וויל איך וויסן צי מיר זאלן גיין צו עפעס א פרוי וואס זי ארבעט מיט נאטורליכע מיטלען.


יישר כח

תשובה מאת הראש ישיבה שליט"א:‎

בעזרת ה' יתברך


יום ד' פרשת וישלח, ט"ז כסליו, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


לכבוד ... שיחיו.


איך האב ערהאלטן אייער בריוו.


וואס האט שרה אמינו געטון צו האבן קינדער? וואס האבן יצחק און רבקה געטון ווען זיי האבן נישט געהאט קיין קינדער? וואס האבן רחל און לאה געטון זיי זאלן האבן קינדער? וואס האט חנה געטון זוכה זיין צו קינדער? די אלע האבן געבעטן דעם אייבערשטן, אזוי האבן זיי זוכה געווען צו קינדער.


חכמינו זכרונם לברכה זאגן (תנא דבי אליהו רבא, פרק יח) אליהו הנביא האט דערציילט: "איך בין אמאל געווען אונטערוועגנס און א מענטש האט מיר געפרעגט א שטארקע קשיא, פארוואס זעען מיר אסאך ערליכע משפחות האבן נישט קיין קינדער? 'אָמַרְתִּי לוֹ: בְּנִי, מִפְּנֵי שֶׁהַקָּדוֹשׁ בָּרוּךְ הוּא אוֹהֵב אוֹתָם אַהֲבָה גְּמוּרָה וְשָׂמֵחַ בָּהֶן, לְפִיכָךְ מְצָרְפָם כְּדֵי שֶׁיִּרְבּוּ רַחֲמִים לְפָנָיו', האב איך אים געענטפערט: ווייל דער אייבערשטער האט זיי זייער שטארק ליב און ער פרייט זיך מיט זיי, דערפאר מאכט ער אז זיי זאלן נישט האבן גלייך קינדער, אזוי וועלן זיי אסאך בעטן דעם אייבערשטן, 'וְתֵדַע לְךָ שֶׁכֵּן הוּא', א ראי' האסטו פון אברהם אבינו און שרה אמנו, זיי האבן געווארט לאנגע יארן אויף קינדער און דער אייבערשטער האט זיי געהאלפן זיי האבן געבוירן יצחק, אזוי אויך יצחק אבינו און רבקה אמינו האבן געווארט צוואנציג יאר אויף קינדער, זיי האבן אסאך געדאוונט צום אייבערשטן ביז זיי האבן געבוירן יעקב, רחל אמינו האט געווארט פערצן יאר אויף קינדער, זי האט אסאך געבעטן דעם אייבערשטן ביז זי איז געהאלפן געווארן, אויך זעט מען ביי חנה - די מאמע פון שמואל הנביא וואס זי האט אויך געווארט אסאך יארן אויף קינדער און זי האט אסאך געבעטן דעם אייבערשטן ביז זי איז געהאלפן געווארן און געבוירן שמואל הנביא, 'אֶלָּא עַל כָּרְחֲךָ צָרִיךְ אַתָּה לִתְּפוֹס בְּיָדְךָ מִידָה הָרִאשׁוֹנָה שֶׁאָמַרְתִּי לְךָ מִתְּחִלָּה, מִפְּנֵי שֶׁהַקָּדוֹשׁ בָּרוּךְ הוּא אוֹהֵב אוֹתָם אַהֲבָה גְּמוּרָה וְשָׂמֵחַ בָּהֶן, לְפִיכָךְ מְצָרְפָן כְּדֵי שֶׁיִּרְבּוּ בְּרַחֲמִים לְפָנָיו'"; זעט מען פון דעם אז דאס וואס מען זעט אז א מענטש ווארט לאנג אויף קינדער, איז ווייל דער אייבערשטער ווארט צו הערן זייער קול, אז מען בעט אים דערויף.


אויב איר ווערט נישט בארואיגט פון דעם, איר שפירט אז איר דארפט יא עפעס טון, קענט איר גיין צו א דאקטער, אבער געבט אכטונג פון די וואס פארפירן מענטשן מיט נאטירליכע וועגן.


דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#1159 - וויפיל שכל אין לעבן באקומט מען פון די שיעורים?
שלום בית, חסידות ברסלב, הפצה, דרשות, ישיבה, היטן די צייט, שכל

תוכן השאלה‎

לכבוד דער ראש ישיבה שליט"א,


איך האב אויסגעהערט דעם שיעור פונעם ראש ישיבה פון דאנערשטאג נאכט פרשת חיי שרה תשפ"א, און עס האט מיר ממש באנומען די ביינער, כאטש וואס איך ברענג נישט אריין אין שטוב מיין סמארטפאון און אלע אנדערע כלים וואס איך נוץ פאר ביזנעס וואס איז פארבינדען מיט'ן אינטערנעט, ברוך ה' איך האב א ריינע שטוב בזכות דעם ראש ישיבה, דאך האט מיר זייער באנומען צוויי נקודות.


איינס אז יעדער קען זאגן אכצן פרקים משניות א טאג, מ'דארף נאר אויפגעבן די סטאטוס וכו'. נאכ'ן שיעור האב איך אויסגעמעקט איבער דרייסיג קאנטאקטס וואס לייגן כסדר סטאטוס, איך האב זיך געמאכט א חשבון אז פון די אלע לייגן אן ערך פון צען סטאטוס א טאג, דאס איז 300 סטעטאס, וואס לויט דעם קומט אויס אז 150 מינוט א טאג גייט פאר די שטותים, (א געווענליכע סטאטוס איז לאנג 30 סעקונדן). דערנאך האב איך פארלאזט אריבער 40 וואטסעפפ גרופס, אפאר פון נייעס, אפאר פון סתם לצנות, אפאר פון היימישע לשון הרע און פאליטיק, און אזוי ווייטער. און ברוך ה' היינט פרייטאג האב איך געלערנט 32 פרקים משניות. איך בעט דער ראש ישיבה זאל מער און מער רעדן דערפון ביי די דאנערשטאג נאכט שיעורים.


צווייטנס האט מיר באענומען דער ענין פון אויסהערן א ווייב אפילו ווען מ'האט נישט קיין עצה ווי אזוי איר צו העלפן, נאר סתם אויסהערן, און אז נישט וועט זי טרעפן א צוויטע מאן אדער פרוי וואס וועט איר אויסהערן.


בכלל איז די גאנצע שיעור איז געווען ממש א שטיק שכל און לעבן. איך וויל זיך באדאנקען פאר'ן ראש ישיבה פאר אלעס, און איך דאנק דעם אייבערשטן אז איך האב די שכל אויסצוהערן די דרשות וואס זענעם די איינציגסטע אין דעם דור וואס רעדט צום זאך וואס מ'דארף וויסן אין לעבן, נישט סתם גערעדט אין די וועלט אריין.


יישר כח

תשובה מאת הראש ישיבה שליט"א:‎

בעזרת ה' יתברך


יום א' פרשת וישב, כ' כסליו, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר.


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


וואס זאל איך דיר זאגן? ווען מען ווערט מקורב צום רבי'ן עפנט זיך א נייע וועלט, מען באקומט א ישוב הדעת, מען קען שוין נישט אוועקגעבן די צייט פאר די סארט זאכן.


דער רבי זאגט (ליקוטי מוהר"ן, חלק ב', סימן י): "מַה שֶּׁהָעוֹלָם רְחוֹקִים מֵהַשֵּׁם יִתְבָּרַךְ, וְאֵינָם מִתְקָרְבִים אֵלָיו יִתְבָּרַךְ, הוּא רַק מֵחֲמַת שֶׁאֵין לָהֶם יִשּׁוּב הַדַּעַת, וְאֵינָם מְיַשְּׁבִין עַצְמָן", פארוואס זענען מענטשן אזוי געפאלן ביי זיך און זענען נישט נאנט צום אייבערשטן? ווייל מען האט נישט קיין ישוב הדעת - מען טראכט נישט פון תכלית; ווען מען זאל אריינקלערן וואס וועט בלייבן פן די אלע נארישקייטן, פון קוקן קליפ"ס, סטעטו"ס וכדומה - וואלט מען זיך געשעמט צו האבן די אלע זאכן.


ווען מען הערט די זיסע עצות פון רבי'ן - ווערט אויס בחירה, מען ווערט גלייך צוגעקלעבט צום אייבערשטן. דער רבי האט געזאגט (חיי מוהר"ן, סימן שמ): "זיי זאלן מיר הערן איין תורה מיט דעם ניגון און מיט'ן טאנץ, וואלט די גאנצע וועלט אויסגעגאנגען"; ווייל ווער עס הערט דעם רבינ'ס ווערטער, זיינע עצות און התחזקות - ווערט אן ערליכער איד און הייבט אן בענקען צום אייבערשטן, ווען מען האט א ליידיגע מינוט נוצט מען דאס אויס פאר גוטע זאכן, מען כאפט אריין אביסל תורה, אביסל תפילה און מצוות און מעשים טובים.


אזוי אויך אין שלום בית; פאר מען ווערט מקורב צום רבי'ן ווייסט מען נישט דאס חשיבות פון לעבן בשלום מאן און ווייב, מען מיינט אז דאס איז נישט עבודת השם, אבער דער רבי לערנט אונז אנדערש, דער רבי לערנט אונז מיר זאלן מכבד זיין די ווייב. ביים רבי'ן איז געווען א יסוד היסודות שלום בית (עיין שיחות הר"ן, סימן רסג-רסד); מען האט נישט געקענט קומען צום רבי'ן אויב מען איז זיך נישט אויסגעקומען מיט די ווייב. ביים רבי'ן איז געווען דער עיקר - קדושת הברית, מען זאל האבן א ריינעם מח; אויב האט מען שלום בית, מען לעבט מיט ליבשאפט וכו' - דעמאלט האט דער מענטש ריינע מחשבות און ער קען דינען דעם אייבערשטן אזוי ווי עס דארף צו זיין, אבער אז מען קריגט זיך מיט די ווייב איז מען נישט אפגעהיטן, מען קען נישט זיין קיין ערליכער איד.


מיר טארן נישט האלטן די אלע לימודים נאר פאר אונז, מיר דארפן דאס פארשפרייטן פאר די גאנצע וועלט; נישט נאר מיר זאלן וויסן ווי אזוי צו לעבן, ווי אזוי אומצוגיין מיט א ווייב, נאר אלע זאלן וויסן דאס גרויסקייט פון שלום בית און דאס וויכטיגקייט דערפון, מיר דארפן דאס פארשפרייטן פאר די גאנצע וועלט.


וואויל איז דעם וואס גייט הפצה.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.


 

#1158 - מיין שווער נעמט אסאך לחץ פון מיר, זאל איך ווייטער גיין צו אים?
שלום בית, כיבוד אב ואם, שווער און שוויגער

תוכן השאלה‎

לכבוד דער ראש ישיבה שליט"א,


איך בין א פרישער יונגערמאן, איך האב חתונה געהאט אביסל מער ווי א האלב יאר צוריק, איך בין דער ערשטער איידעם ביי מיין שווער, מיין שווער איז מיר זייער מכבד, אבער אסאך מאל זע איך אז ער האט זייער אסאך לחץ און פרעשור פון מיר, ווען איך קום צו אים וויל ער ווייזן אז אלעס איז מסודר הונדערט פראצענט אין שטוב, און אז די קינדער פאלגן, ער שוויצט ממש פון פרעשור אז אלעס זאל מיר געפעלן.


פון מיין זייט קום איך אויך פון א געבענטשטע שטוב מיט קינדער ברוך ה', און איך פארשטיי אז ווען די שטוב איז נישט אויפגערוימט איז גארנישט געשען, און ווען איך וויל עפעס ארויס העלפן ווערט ער ממש היסטעריש, אבער איך וויל אים נישט מצער זיין און איך ווייס נישט וואס איז בעסער זאל איך מיך אפהאלטן פון גיין צו אים אדער זאל איך יא גיין?


יישר כח

תשובה מאת הראש ישיבה שליט"א:‎

בעזרת ה' יתברך


יום ד' פרשת וישלח, ט"ז כסליו, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר.


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


על פי הלכה דארף מען מכבד זיין די שווער און שוויגער אזוי ווי מען איז מכבד טאטע מאמע; אזוי פסק'נט דער מחבר (יורה דעה סימן רמ, סעיף כד): "חַיָיב אָדָם לְכַבֵּד חָמִיו", מען איז מחויב צו מכבד זיין דעם שווער.


מוהרא"ש האט אונז געלערנט מיר זאלן רופן די שווער טאטע און די שוויגער - מאמע; אזוי ווי דוד המלך האט גערופן זיין שווער, שאול המלך - 'טאטע', אזוי ווי עס שטייט (שמואל א כד, יא): "וְאָבִי רְאֵה גַּם רְאֵה", ער האט אים גערופן טאטע.


דו זאלסט ווייטער גיין צו זיי; זארג נישט, עס וועט אריבער גיין א שטיק צייט און דו וועסט ווערן א חלק פון די משפחה, מען וועט זיין נאטירליך מיט דיר, מען וועט נישט האבן קיין שום דרוק ווען דו קומסט.


דו פון דיין זייט זיי ווייטער מכבד דיין ווייב'ס עלטערן; דאס וועט מאכן שטארק דעם קשר צווישן ענק, זי וועט זען ווי שטארק דו שעצט זיי וועט זי ווערן איינס מיט דיר.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#1157 - פארוואס טאר מען נישט פייפן מיט די מויל?
מדות טובות

תוכן השאלה‎

לכבוד דער ראש ישיבה שליט"א,


איך וויל פרעגן דעם ראש ישיבה שליט"א פארוואס מ'טאר נישט פייפן מיט די מויל, וואס איז דער פראבלעם מיט דעם?


יישר כח

תשובה מאת הראש ישיבה שליט"א:‎

בעזרת ה' יתברך


יום א' פרשת וישב, כ' כסליו, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר, תלמוד תורה היכל הקודש ברסלב וויליאמסבורג.


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


מוהרא"ש זאגט בשם צדיקים, ווען מען פייפט מיט'ן מויל ברענגט מען צו זיך די שלעכטע מלאכים, די וואס טשעפען און שעדיגן דעם מענטש.


דא האסטו א בריוו וואס מוהרא"ש שרייבט אויף דעם ענין (אשר בנחל אידיש חלק ב', מכתב קפז):


"שָׁלוֹם אֶל הַבָּחוּר ... נֵרוֹ יָאִיר


אִיךְ הָאבּ דֶערְהַאלְטְן דַיין בְּרִיוו.


זָאלְסְט וִויסְן אַז אַ שֵׁייגֶעץ פַייפְט וְכוּ'. עֶס אִיז מְקוּבָּל פוּן צַדִיקִים אַז מֶען פַייפְט אִיז מֶען מַמְשִׁיךְ אוֹיף זִיךְ קְלִיפּוֹת מִיט מַשְׁחִיתִים. אִיבֶּערְדֶעם זָאלְסְטוּ זֵייעֶר אַכְטוּנְג גֶעבְּן נִישְׁט צוּ פַייפְן וְכוּ' מִיטְ'ן מוֹיל וְכוּ'. בִּכְלַל אַ אִידִישׁ קִינְד דַארְף זִיךְ אוֹיפְפִירְן אֵיידְל עֶרְלִיךְ.


זֶע זִיךְ צוּגֶעוואוֹינֶען זָאגְן אַסַאךְ מִשְׁנַיוֹת, דֶער רֶבִּי הָאט אַרוֹיסְגֶעגֶעבְּן אַ תִּיקוּן פַאר אַסַאךְ פוּן אוּנְזֶערֶע לַייט זָאגְן יֶעדְן טָאג חַ"י פְּרָקִים מִשְׁנַיוֹת (עַיֵין שִׂיחוֹת הָרַ"ן, סִימָן קפ"ה). אִיבֶּערְדֶעם זֶע דוּ אוֹיכֶעט צוּ זָאגְן יֶעדְן טָאג חַ"י פְּרָקִים מִשְׁנַיוֹת, אוּן דָאס וֶועט דִיךְ מְטַהֵר זַיין פוּן אַלֶע דַיינֶע פְּגָמִים וָואס דוּ בִּיסְט נִכְשָׁל גֶעוָוארְן בִּיז יֶעצְט.


זָאלְסְט הָאבְּן אַ לֶעכְטִיגְן טָאג אוּן אַ פְרֵיילִיכְדִיגְן תָּמִיד".


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.


 

#1156 - פארוואס שרייבט איר מיט זלזול אויף ברסלב'ע חסידים?
חסידות ברסלב, קשיות, בין אדם לחבירו

תוכן השאלה‎

לכבוד דער ראש ישיבה שליט"א,


איך וויל זיך באדאנקען פאר די שיינע בריוו וואס זענען אזוי מחזק כסדר.


איך האב געליינט א בריוו מיט'ן קעפל "מכבד זיין צו רעדן נאר די וואס פארשטייען נישט בעסער פון מוהרא"ש", איר שרייבט דארט "זייער טשאלנט זאלן זיי געבן צו עסן פאר זייער מאן און קינדער", דאס איז נאך גוט, אבער דאס וואס איר שרייבט ווייטער, "מיר זענען נישט אינטערעסירט צו הערן יענעמ'ס בויך וויי, יענעמ'ס סברות, יענעמ'ס חלומות און זיסע משלים", דאס האט מיר שוין וויי געטון, ווי אזוי קען מען שרייבן מיט אזא זלזול אויף אלע ברסלב'ע חסידים? און דאס טיילט מען נאך אויס פאר יעדן איינעם?!


איך בין א ברסלב'ער חסיד, איך בין זיך מחזק מיט אייערע בריוו, און איך האב ליב מוהרא"ש, און איך וויל פארשטיין וואו ס'איז דער "מכל מלמדי השכלתי"? פון יעדן קען מען זיך דאך לערנען עפעס גוטס.


יישר כח

תשובה מאת הראש ישיבה שליט"א:‎

בעזרת ה' יתברך


יום ה' פרשת וישלח, י"ז כסליו, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר.


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


וואס פאלט דיר ביי אז מען מאכט אוועק אנדערע? קיינער מאכט נישט אוועק אנדערע קהילות וואס זענען מחזק אידישע קינדער און פירן זייער קהילה אויף די וועג פון די תורה.


דו דערמאנסט מיר א מעשה, איינער איז אמאל געקומען צום רב פון שטאט זאגן ער וויל א דין תורה מיט פלוני וועלכער האט אים מבזה געווען; בשעת די דין תורה פרעגט אים דער רב: "וואס האט ער דיר פארשעמט?" האט דער תובע געענטפערט: "דער איד איז אריין געקומען אין בית המדרש און אויסגעשריגן הויך: 'דער נַאר זאל ארויס גיין פון שול! איך צייל ביז דריי און ווען איך זאג דריי וויל איך אים שוין זען אינדרויסן'", איך בין פארשטייט זיך גלייך ארויס געלאפן - דערציילט דער איד - יעצט וויל איך אז ער זאל מיר באצאלן פאר'ן מיך אזוי פארשעמען ברבים. האט אים דער רב געזאגט: "יענער האט דיר נישט פארשעמט, דו האסט זיך אליינס פארשעמט, ווער האט דיר געהייסן ארויס לויפן פון שול?" אזוי אויך, פארוואס טראכסטו אז מען איז מזלזל אין אנדערע?


מען מיינט נישט מזלזל זיין אין קיינעם, מען רעדט פון דעם וואס זייער אסאך פרויען ווערן אריין געכאפט דורך פרויען בעלי דמיונות וואס רעדן הבל הבלים, זאכן וואס קומט פון גוים, איינרעדענישן וכדומה; עס איז דא צווישן זיי וואס האבן א כח הדיבור, זיי קענען איבער רעדן אומשולדיגע מענטשן און זיי אריינשלעפן אין זייערע דמיונות, נאטירליכע היילונג, נאטירליכע געבורט, גוי'שע וועגן פון חינוך הבנים והבנות, שלום בית פון גוי'שע ביכער וכדומה לזה; אזוי ווי א שפין שפייט אויס שפייאכטס און מאכט א געוועב און ווען עס כאפט זיך אריין פליגן קומט דער שפין און נאגט ארויס די מח, אזוי ווערן אומשולדיגע פרויען אריינגעכאפט אין די נעץ פון די בעלי דמיונות.


דאס וואס עס שטייט אין די בריוו אז מען זאל נישט לאזן רעדן בעלי דמיונות, מיינט מען אנצוזאגן פאר פרויען זאלן זיך היטן פון בעלי דמיונות; ווען די פרויען קומען זיך צאם זיך מחזק זיין מיט'ן רבינ'ס עצות זאל מען אכטונג געבן נישט צו רעדן דמיונות.


מען דארף אסאך בעטן דעם אייבערשטן מען זאל זיך נישט אפנארן און מען זאל נישט נאכלויפן די וואס קענען זיך אליינס נישט העלפן; מוהרא"ש שרייבט אין זיין צוואה (צוואת מוהרא"ש, אות טו) וואס איז דער סימן פון אן אמת'ער מנהיג אדער א פאלשער מנהיג: "וִוי אַזוֹי קֶען מֶען וִויסְן אוֹיבּ אֵיינֶער אִיז אַ פַאלְשֶׁער מַנְהִיג? דֶער סִימָן דֶערְצוּ זָאגְט דֶער רֶבִּי (לִיקוּטֵי מוֹהֲרַ"ן, חֵלֶק ב', סִימָן עב) אַז וֶוען אַ מֶענְטְשׁ גֵייט צוּ אַן אֱמֶת'עֶר צַדִיק דַאן פַאלְט אוֹיף אִים אַרוֹיף אַ שִׁפְלוּת, עֶר פִילְט אַז עֶר אִיז דֶער עֶרְגְסְטֶער מֶענְטְשׁ, אוּן עֶר הַאלְט זִיךְ נִישְׁט גְרֶעסֶער פוּן אַ צְוֵוייטְן. אוֹיבּ אָבֶּער וֶוען מֶען גֵייט צוּ אַ מֶענְטְשׁ, אוּן מֶען בַּאקוּמְט דָארְט אַ גַאֲוָה אוּן מֶען הַאלְט זִיךְ גְרֶעסֶער פוּן אַ צְוֵוייטְן, אַז נָאר עֶר וֵוייסְט דֶעם אֱמֶת אוּן קֵיינֶער וֵוייסְט נִישְׁט דֶעם אֱמֶת, דָאס אִיז אַ סִימָן אַז מֶען אִיז בַּיי אַ פַאלְשְׁן מַנְהִיג אוּן מֶען דַארְף אַנְטְלוֹיפְן פוּן דָארְט. פוּן אַן אֱמֶת'ן צַדִיק בַּאקוּמְט מֶען שִׁפְלוּת.


נָאךְ אַ סִימָן אִיז דָא, אַז אַן אֱמֶת'עֶר צַדִיק אִיז מְעוֹרֵר זַיינֶע מֶענְטְשְׁן צוּ לֶערְנֶען דִי הֵיילִיגֶע תּוֹרָה, אוּן אַ פַאלְשֶׁער מַנְהִיג וֶועט רֶעדְן פוּן אַלֶעס אוֹיסֶער פוּן תּוֹרָה. דֶערִיבֶּער וֶוען אִיר גֵייט צוּ אַ מֶענְטְשׁ אוּן אִיר זֶעט אַז דוּרְךְ יֶענֶעם בַּאקוּמְט אִיר אַ חֵשֶׁק צוּ לֶערְנֶען פְלַייסִיג דִי הֵיילִיגֶע תּוֹרָה, אִיז אַ סִימָן אַז אִיר זֶענְט בֵּיי אַן אֱמֶתְ'ן צַדִיק", עיין שם.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.


 

#1155 - איך האב געפירט מחלוקת קעגן די ישיבה
מחלוקת, ישיבה, התנגדות

תוכן השאלה‎

לכבוד דער ראש ישיבה שליט"א,


איך דריי זיך ארום מיט א שלעכטע געפיל שוין א שיינע שטיק צייט. עס איז געווען אין די צייט וואס די ישיבה האט זיך געעפנט, די גאס האט דעמאלט זייער געקאכט קעגן דעם ראש ישיבה און קעגן די ישיבה, און אזוי ווי יעדע מאל וואס עס קאכט זיך און מען הערט זיך אן מיט לשון הרע'ס, און עס איז נאך געקומען מיט עדות'שאפטן מקור ראשון, און איך האב געהאט א זון דארט, מען האט גערעדט צו מיר פון די יושבים ראשונה דארט, בין איך געווארן זייער צוהיצט און איך האב געהאלפן פירן די מערכה קעגן אייך.


איך האב קיינמאל נישט געהאט קיין שולד געפיל, ווייל איך האב געוואוסט איך האב געטון די ריכטיגע זאך לויט ווי איך האב געהערט און געזען, און מיטגעהאלטן. למעשה איז אריבער אפאר יאר און דער אייבערשטער האט מיר געגעבן א וועק אויף, איך כאפ איין פליק נאכ'ן צווייטן, א פליק מיט מיין ווייב, איין פליק ביי דעם קינד, יעצט נאך א פליק ביי א צווייטע קינד, איך האב אנגעהויבן צומשטעלן הלא דבר הוא, אפשר וואלט איך זיך נישט געדארפט מישן.


איך האב אזוי געשמועסט מיט מיין זון, זאגט ער מיר אז ער האט מורא געהאט מיר צו זאגן אלע יארן, אבער ער איז נאך ווייטער א תלמיד פון אייך, און אז דער ראש ישיבה איז דער איינציגסטער וואס פארשטייט דעם היינטיגן דור, און אז אונטער מיין רוקן האט ער ווייטער געהערט די שיעורים, און געלערנט די בריוון, און עס איז ברור כשמש אז די אלע צרות קומען נאר ווייל איך האב געטשעפעט מיט די הייליגע ארבעט פון מקרב זיין בחורים און אינגעלייט צו די תורה און אמונה.


עס איז מיר געווען א זייער א ביטערע מעדעצין אראפצושלינגען, אבער איך האב געזען אז איך האב נישט קיין ברירה, את חטאי אני מזכיר היום, חטאתי לכם ולאלקים.


יישר כח

תשובה מאת הראש ישיבה שליט"א:‎

בעזרת ה' יתברך


יום ג' פרשת וישלח, ט"ו כסליו, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר.


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


עס איז כדאי דו זאלסט זען וואס מוהרא"ש שרייבט אין זיין צוואה, (צוואת מוהרא"ש, אות יא): וָואס זָאל אִיךְ אַייךְ זָאגְן? פוּן וֶוען אִיךְ בִּין גֶעוואוֹיר גֶעוָוארְן פוּן רֶבִּי'ן אוּן אִיךְ בִּין גֶעוָוארְן מְקוּרָב צוּם רֶבִּי'ן, הָאט מַיין הַארְץ גֶעבְּרֶענְט אַז אִיךְ זָאל אַרַיינְבְּרֶענְגֶען זַיין לִיכְטִיגְקַייט, זַיינֶע הֵיילִיגֶע לִמּוּדִים, אִין דִי גַאנְצֶע וֶועלְט. בָּרוּךְ ה' דֶער אֵייבֶּערְשְׁטֶער הָאט מִיר גֶעהָאלְפְן אַז אִיךְ הָאבּ זוֹכֶה גֶעוֶוען צוּ דְרוּקְן אוּן צוּ פַארְשְׁפְּרֵייטְן דֶעם רֶבִּי'נְס סְפָרִים אוֹיף אַ גֶעוַואלְדִיגֶע גְרוֹיסֶע פַארְנֶעם, מַיין גַאנְצֶע רָצוֹן אוּן שְׁטְרֶעבְּן אִיז נָאר גְרוֹיס צוּ מַאכְן דֶעם נָאמֶען פוּן רֶבִּי'ן אוּן עֶס אַרַיינְבְּרֶענְגֶען אִין דִי גַאנְצֶע וֶועלְט.


אָבֶּער קֶעגְן מִיר אִיז אוֹיפְגֶעשְׁטַאנֶען דֶער "סַמַךְ-מֶם" אַלֵיין מִיט אַ גֶעוַואלְדִיגֶע רְצִיחָה וָואס מֶען קֶען זִיךְ גָארְנִישְׁט פָארְשְׁטֶעלְן. עֶר הָאט אוֹיפְגֶעשְׁטֶעלְט אוֹיף מִיר זֵייעֶר אַסַאךְ בִּיטֶערֶע שׂוֹנְאִים, וֶועלְכֶע הָאבְּן גֶעקְרִיגְט אוֹיף מִיר אוּן מִיר פַיינְט גֶעהַאט פַאר גָארְנִישְׁט. אִיךְ הָאבּ שׁוֹין אַבִּיסְל גֶעשְׁרִיבְּן דֶערְוֶועגְן אִין מַיינֶע סְפָרִים וֶועלְכֶע זֶענֶען שׁוֹין גֶעדְרוּקְט גֶעוָוארְן, אוּן אִיךְ הַאלְט זִיךְ וַוייטֶער בַּיי דֶעם וַוייל דָאס אִיז דֶער אֱמֶת, אוּן אִיךְ הָאבּ נָאךְ אֲפִילוּ נִישְׁט אָנְגֶעהוֹיבְּן שְׁרַייבְּן וָואס אִיךְ וָואלְט וֶוען גֶעדַארְפְט שְׁרַייבְּן אִיבֶּער דֶעם.


עֶס אִיז בַּאקַאנְט אַז "אֵין אָדָם מוֹרִישׁ שֶׁקֶר לְבָנָיו" - אַ טַאטֶע וֶועט נִישְׁט אִיבֶּער גֶעבְּן קַיין שֶׁקֶר פַאר זַיינֶע קִינְדֶער, אוּן זִיכֶער נִישְׁט וֶוען עֶר שְׁרַייבְּט זַיין צַוָואָה, דֶערִיבֶּער וִויל אִיךְ אַייךְ זָאגְן דֶעם רֵיינֶעם אֱמֶת אַז דִי אַלֶע וָואס הָאבְּן גֶעהַאט אַ חֵלֶק אִין דֶעם שְׁלֶעכְטְן נָאמֶען וָואס מֶען הָאט אַרוֹיסְגֶעלָאזְט אוֹיף מִיר, זָאל מְקוּיָם וֶוערְן בַּיי זֵיי דֶער פָּסוּק (תְּהִלִים יב ד) "יַכְרֵת ה' כָּל שִׂפְתֵי חֲלָקוֹת לָשׁוֹן מְדַבֶּרֶת גְדֹלוֹת, אֲשֶר אָמְרוּ לִלְשׁׂנֵנוּ נַגְבִּיר שְׂפָתֵינוּ אִתָּנוּ מִי אָדוֹן לָנוּ" - זֵיי וֶועלְן אִינְגַאנְצְן פַארְשְׁנִיטְן וֶוערְן. אוּן זֵיי וֶועלְן קֵיינְמָאל נִישְׁט פַארְגֶעבְּן וֶוערְן אוֹיף דָאס וָואס זֵיי הָאבְּן גֶעטוּן.


דֶער הֵיילִיגֶער "רְמָ"א" פַּסְקְ'נְט (אוֹרַח חַיִים סִימָן תר"ו) אַז אוֹיבּ מֶען הָאט אַרוֹיסְגֶעלָאזְט אַ שְׁלֶעכְטְן נָאמֶען אוֹיף אַ מֶענְטְשׁ דַארְף מֶען יֶענֶעם נִישְׁט מוֹחֵל זַיין. דֶער "מָרְדְכַי" שְׁרַייבְּט אַז אוֹיבּ מֶען לָאזְט אַרוֹיס אַ שְׁלֶעכְטְן נָאמֶען אוֹיף אַ מֶענְטְשׁ וֶוערְט דָאס קֵיינְמָאל נִישְׁט פַארְגֶעבְּן - "אֵין לוֹ מְחִילָה עוֹלָמִית" עַיֵין שָׁם.


דִי מֶענְטְשְׁן וֶועלְכֶע הָאבְּן אוֹיף מִיר אַרוֹיסְגֶעלָאזְט דֶעם שְׁלֶעכְטְן נָאמֶען הָאבְּן מִיט דֶעם גֶעמַאכְט אוּן גוֹרֵם גֶעוֶוען אַז טוֹיזְנְטֶער אִידְן זָאלְן נִישְׁט תְּשׁוּבָה טוּן, דִי מֶענְטְשְׁן וָואס הָאבְּן דָאס גֶעטוּן זֶענֶען "חוֹטְאִים וּמַחְטִיאִים אֶת הָרַבִּים", וָואס נָאר דֶער אֵייבֶּערְשְׁטֶער וֵוייסְט, אוּן עֶר וֶועט זִיכֶער נְקָמָה נֶעמֶען פוּן זֵיי.


אִיךְ בִּין זִיכֶער אַז דִי מֶענְטְשְׁן וֶועלְכֶע הָאבְּן גֶערֶעדְט אוֹיף מִיר זֶענֶען זֵייעֶר פָּגוּם, זֵיי זֶענֶען פוּל מִיט עֲבֵירוֹת, זֵיי הָאבְּן זִיכֶער עוֹבֵר גֶעוֶוען אוֹיף גָאר הַארְבֶּע עֲבֵירוֹת. זָאל זַיין וֶוער עֶס זָאל נָאר זַיין, אוֹיבּ הָאט עֶר גֶערֶעדְט אוֹיף מִיר וֶועט עֶר גֶעשְׁטְרָאפְט וֶוערְן מִיט דִי הַארְבְּסְטֶע עוֹנְשִׁים.


מִיט-דֶעם-אַלֶעם בֶּעט אִיךְ אַייךְ, מַיינֶע טֵייעֶרֶע קִינְדֶער אוּן תַּלְמִידִים, אַז אִיר זָאלְט זִיךְ נִישְׁט אַרַיינְמִישְׁן אִין קַיין מַחְלוֹקֶת, אִיר זָאלְט נָאר שְׁטִיל שְׁוַוייגְן אוּן נִישְׁט עֶנְטְפֶערְן פַאר דִי וָואס הָאבְּן מִיר פַארְשֶׁעמְט. דֶער אֵייבֶּערְשְׁטֶער אִיז זִיכֶער גֶערֶעכְט מִיט אַלֶעם וָואס עֶר טוּט, אִיךְ דַארְף תְּשׁוּבָה טוּן, אוּן דָאס טוּ אִיךְ טַאקֶע, יֶעדְן טָאג טוּ אִיךְ נָאכְאַמָאל תְּשׁוּבָה, וַוייל נִישְׁט אוּמְזִיסְט רוֹדְפְ'ט מֶען מִיר.


וָואס טוּ אִיךְ דֶען? אִיךְ בִּין נָאר מְגַלֶה דֶעם אֵייבֶּערְשְׁטְן פַאר דִי גַאנְצֶע וֶועלְט, אוֹיף אַזַא וֶועג אַז אֲפִילוּ דֶער שְׁוַואכְסְטֶער אוּן נִידֶערִיגְסְטֶער מֶענְטְשׁ זָאל אוֹיךְ קֶענֶען שְׁפִּירְן דִי לִיכְטִיגְקֵייט פוּנֶעם אֵייבֶּערְשְׁטְן. אוּן דֶערִיבֶּער אִיז דִי מִדַת הַדִין מְקַטְרֵג אוֹיף מִיר, אוּן דִי מִדַת הַדִין גֵייט אַרַיין אִין דִי רְשָׁעִים וֶועלְכֶע טְשֶׁעפֶּענֶען מִיר אוּן קְרִיגְן אוֹיף מִיר, אוּן אִיךְ דַארְף נָאר טוּן תְּשׁוּבָה שְׁלֵימָה. וַוייל אוֹיף צוּ קֶענֶען מְגַלֶה זַיין דִי לִיכְטִיגְקֵייט פוּנֶעם אֵייבֶּערְשְׁטְן אוֹיף אַזַא גֶעוַואלְדִיגֶע פַארְנֶעם, דַארְף מֶען הָאבְּן אַ סְפֶּעצִיעֶלֶע זְכִיָה פוּן הִימְל.


אָבֶּער פוּן אַייךְ בֶּעט אִיךְ אַז אִיר זָאל נָאר אָפְּשְׁוַוייגְן, אִיר זָאלְט גָארְנִישְׁט צוּרִיק עֶנְטְפֶערְן פַאר דִי אַלֶע וָואס רֶעדְן קֶעגְן מִיר, זֵיי וֶועט שׁוֹין דֶער אֵייבֶּערְשְׁטֶער בַּאשְׁטְרָאפְן, וַוייל וֶוער עֶס רֶעדְט אוֹיף מִיר וֶועט שׁוֹין כַאפְּן זַיינְס, פְרִיעֶר אָדֶער שְׁפֶּעטֶער. עד כאן לשונו.


מער פון דעם האב איך נישט וואס צו שרייבן.


 

#1154 - איך קען מער נישט ארבעטן, איך ציטער אבער אויב מיין מאן וועט גיין ארבעטן
חיזוק פאר פרויען, פרנסה

תוכן השאלה‎

לכבוד דער ראש ישיבה שליט"א,


איך בין א פרוי מיט פיר קליינע קינדערלעך ברוך ה', מיין מאן לערנט און איך ארבעט צו קענען צאלן די הויכע דירה געלט און די איבריגע מינימאלע הוצאות. יעצט איז אבער געקומען צו א מצב אז איך קען מער נישט ארבעטן, די קינדער געפונען זיך 8 שעה א טאג ביים בעביסיטער, איך דארף ארויסלויפן אינדערפרי צו די ארבעט ווען זיי שלאפן נאך, מיין מאן טוט זיי אן און נעמט זיי אין שולע, איך קום צוריק שפעט נאכמיטאג אויסגעמוטשעט, און מיין הארץ גייט אויס פאר מיין קינדער.


איך האב געקלערט אראפצונעמען אפאר שעה פון די ארבעט צו האבן אביסל מער צייט פאר די קינדער, ס'איז אבער נישט מעגליך, ווייל קוים וואס יעצט קענען מיר זיך אויסקומען מיט די געהאלט וואס איך פארדין.


איך ציטער אז מיין מאן זאל דארפן ארויסגיין ארבעטן, און דאס וועט שאטן פאר זיין יראת שמים, איך קען אבער מער נישט אנגיין אזוי.


איך וועל זיך פרייען אויב דער ראש ישיבה שליט"א וועט מיר געבן אן עצה וואס צו טון.


יישר כח

תשובה מאת הראש ישיבה שליט"א:‎

בעזרת ה' יתברך


יום ב' פרשת וישלח, י"ד כסליו, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


מרת ... תחי'.


איך האב ערהאלטן אייער בריוו.


מיט'ן גאנצן כבוד פאר אייך אז ביז אהער האט איר געהאלפן אייער מאן ער זאל קענען בלייבן לערנען, איר האט גענומען אויף זיך דעם עול פון ברענגען פרנסה; דאס מיינט נישט אז איר האט אזוי געדארפט טון און אז איר דארפט ווייטער אזוי טון. איר דארפט נישט ארבעטן, איר דארפט האבן כח צו זיין א מאמע פאר די קינדער.


בעטס דעם אייבערשטן אייער מאן זאל טרעפן א גרינגע ערליכע ארבעט, ער זאל בלייבן מיט זיין יראת שמים; אן ארבעט וואס מען קען סיי לערנען און סיי מפרנס זיין די שטוב. אז איר וועט מתפלל זיין אויף דעם וועט איר זען ווי דער אייבערשטער העלפט, אייער מאן וועט טרעפן א גרינגע פרנסה, אן ערליכע פרנסה און איר וועט קענען זיין א מאמע פאר די קינדער.


מיט תפילה קען מען אלעס באקומען.


דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#1153 - איך ארבעט אויף א נישט ערליכע פלאץ, זאל איך אוועקגיין פון דארט?
שלום בית, קדושה, פרנסה, עבירות

תוכן השאלה‎

לכבוד דער ראש ישיבה שליט"א,


איך ארבעט שוין צען יאר אויפ'ן זעלבן פלאץ, און ליידער בין איך דארט דער איינציגסטער פרומער איד צווישן כמעט אלע פרייע, און אלס טייל פון מיין ארבעט דארף איך זיך טרעפן מיט אסאך מענטשן דארט, און איך שטרויכל זיך אן אסאך אין פריצות, ניבול פה, און אנדערע שלעכטע זאכן. אויך דארף איך האבן פאר די ארבעט א סמארטפאון, אבער אויף דעם האב איך ברוך ה' ארויפגעלייגט די בעסטע פילטער.


איך בעט שוין א לאנגע צייט דעם אייבערשטן איך זאל האבן א בעסערע פרנסה, אבער דערווייל בין איך נאך דארט, און דאס מאכט מיר זייער איבערגעשטרענגט און אנגעצויגן, איך קום אהיים נערוועז און אויפגערעגט, איך בין אינגאנצן פארמאכט, כ'האב נישט קיין געדולד צו מיין ווייב און קינדער.


בכלל מאכט דער מצב ביי די ארבעט אז איך זאל אסאך פאלן, איך בין פול מיט שלעכטע מחשבות, מיין הארץ ציעט צו עבירות, און ליידער בין איך שוין דורכגעפאלן אויך.


ברוך ה' אז איך פרוביר צו לערנען יעדן טאג חומש רש"י, משניות, גמרא און שלחן ערוך. אויך פרוביר איך צו רעדן צום אייבערשטן יעדן טאג אויפ'ן וועג צו די ארבעט. אבער איך דארף נאך א גרויסער תיקון.


איך האף דער ראש ישיבה שליט"א וועט מיר קענען העלפן, איך שפיר אסאך מאל ווי אט אט גיי איך ווידער דורכפאלן מיט שלעכטע זאכן, און ווען נישט דער אייבערשטער ראטעוועט מיר די לעצטע סעקונדע וואלט איך שוין געווען א פארטיגער.


יישר כח

תשובה מאת הראש ישיבה שליט"א:‎

בעזרת ה' יתברך


יום ב' פרשת וישלח, י"ד כסליו, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר.


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


זע צו טוישן דיין ארבעט.


אז דו פאלסט אראפ אין עבירות נאכדעם וואס מען גייט דארט אנגעטון בפריצות און מען רעדט ניבול פה, דו פייניגסט זיך מיט שווערע נסיונות, ובנוסף לזה קומסטו אהיים אן געדולד צו דיין משפחה - איז דאך בכלל נישט קיין שאלה וואס דו זאלסט טון; אנטלויף פון דארט וואס שנעלער.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#1152 - זייט איך בין מקורב געווארן צום רבי'ן שפיר איך א ירידה ברוחניות
התחזקות, צדיקים, בלבולים, בר מצוה

תוכן השאלה‎

לכבוד דער ראש ישיבה שליט"א,


איך ווער שוין באלד בר מצוה, איך בין ברוך ה' געוואויר געווארן פון הייליגן רבי'ן און פון זיינע גוטע עצות, און איך בין זיך זייער מחזק.


איך שפיר אבער א מאדנע זאך, זייט איך בין מקורב געווארן צום רבי'ן שפיר איך א ירידה ברוחניות. דאס דאווענען איז נישט די זעלבע ווי פריער, דאס לערנען איז אויך נישט די זעלבע, און דאס איז מיר זייער מבלבל.


איך בין זיך מתבודד א שעה יעדן טאג, און איך פרוביר אויך צו לערנען אויפ'ן סדר דרך הלימוד, ווי אזוי קען איך זיך אבער דערהייבן ברוחניות?


יישר כח פאר אלע חיזוק און שיעורים.

תשובה מאת הראש ישיבה שליט"א:‎

בעזרת ה' יתברך


יום ב' פרשת וישלח, י"ד כסליו, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


לכבוד הבחור הבר מצוה ... נרו יאיר.


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


דער רבי רעדט שוין פון דיין שאלה, דער הייליגער רבי זאגט (שיחות הר"ן, סימן עט): "מַה שֶׁכְּשֶׁאָדָם מַתְחִיל לִכְנֹס בַּעֲבוֹדַת הַשֵּׁם וּלְהִתְקָרֵב לְצַדִּיק הָאֱמֶת בָּאִים עָלָיו הִרְהוּרִים וּבִלְבּוּלִים גְּדוֹלִים", דאס וואס מען שפירט ווען מען ווערט מקורב צום צדיק אמת, פונקט דעמאלט הייבן מען אן צו באקומען שלעכטע מחשבות און בלבולים, וואס איז פשט פון דעם? זאגט דער רבי: "זֶה כְּמוֹ לְמָשָׁל כְּלִי מַיִם שֶׁמִתְּחִלָּה נִרְאֶה כְּאִלּוּ הַמַּיִם צְלוּלִים וְכוּ'", דאס איז אזוי ווי וואסער, ווען מען נעמט א שיסל וואסער זעט דאס אויס ווי עס איז קלאר, ערשט שפעטער ווען מען לייגט דאס אויפ'ן פייער, מען קאכט דאס אויף, דעמאלט הייבן אן ארויף קומען שמוץ, ביז מען דארף ארויסשעפן די אלע שמוץ. "וּמִתְּחִלָּה נִדְמֶה כְּאִלּוּ הַמַּיִם צְלוּלִים לְגַמְרֵי וְכוּ'", אבער אין אנהייב האט מען גארנישט געזען קיין שמוץ, עס האט אויסגעזען אז דאס איז שיינע קלארע וואסער, פלוצלונג ווען מען שטעלט דאס וואסער אויפ'ן פייער הייבט אן ארויסקומען שמוץ, "כְּמוֹ כֵן מַמָּשׁ קֹדֶם שֶׁמַּתְחִיל הָאָדָם לִכְנֹס בַּעֲבוֹדַת ה' אֲזַי הַטּוֹב וְהָרָע מְעֹרָבִין בּוֹ וּמֵחֲמַת שֶׁהֵם מְעֹרָבִים מְאֹד אֵין נִרְאֶה הַפְּסֹלֶת וְהָרָע שֶׁבּוֹ כְּלָל, כִּי הֵם מְעֹרָבִים יַחַד לְגַמְרֵי הָרָע עִם הַטּוֹב", אזוי איז מיט'ן מענטש פאר ער ווערט מקורב צום צדיק, איידער ער הייבט אן דינען דעם אייבערשטן איז ביי אים אויסגעמישט דאס שלעכטס מיט דאס גוטס, אז מען זעט נישט ארויס דאס שלעכטס, ווייל עס איז אזוי שטארק אויסגעמישט, עס איז ממש איין זאך, "אַךְ אַחַר כָּךְ כְּשֶׁמַּתְחִיל לִכְנֹס בַּעֲבוֹדַת הַשֵּׁם וּמִתְקָרֵב לְצַדִּיק הָאֱמֶת אֲזַי מַתְחִיל לְהִזְדַּכֵּךְ וּלְהִתְבָּרֵר", ערשט ווען מען ווערט מקורב צום אמת'ן צדיק, מען הייבט אן דינען דעם אייבערשטן - דעמאלט הייבט זיך אן אפטיילן דאס שלעכטס פון דאס גוטס, "וַאֲזַי עוֹלָה הַפְּסֹלֶת וְהָרָע בְּכָל פַּעַם לְמַעְלָה כַּמָּשָׁל הַנִּזְכַּר לְעֵיל", עס קומט ארויס שלעכטס, מען הייבט אן האבן שלעכטע מחשבות וכו'. "וְצָרִיךְ שֶׁיַּעֲמֹד אֶחָד שֶׁיָּסִיר מִמֶּנּוּ חֶלְאָתוֹ וּפְסָלְתּוֹ בְּכָל פַּעַם וַאֲזַי יִשָּׁאֵר אַחַר כָּךְ זַךְ וְצָלוּל לְגַמְרֵי בֶּאֱמֶת כָּרָאוּי", מען דארף האלטן אין איין ארויסשעפן דאס שלעכטס פון זיך ביז מען ווערט א גרויסער צדיק.


קוק נישט אויף גארנישט, דו זיי ממשיך מיט דיין התקרבות צום הייליגן רבי'ן; לערן דיינע שיעורם כסדרן אויפ'ן רבינ'ס וועג (שיחות הר"ן, סימן עו) און זיי זיך מתבודד; רעד צום אייבערשטן אויף דיין אייגענע שפראך, בעט אים ער זאל דיר מקרב זיין צו אים. דערצייל אים אלעס וואס גייט אריבער אויף דיר - וועסטו זוכה זיין אז דאס גאנצע שלעכטס וועט ארויסגיין פון דיר, דו וועסט זיין אזוי ווי קלארע לויטערע וואסער.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#1151 - מ'האט מיר פארשיקט פון מלמדות פאר גארנישט, וואס טו איך?
חינוך הילדים, פרנסה, מלמדים

תוכן השאלה‎

לכבוד דער ראש ישיבה שליט"א,


איך בין געווען א מלמד פאר לאנגע יארן און זייער שיין מצליח געווען מיט די קינדער ברוך ה', און די תלמוד תורה איז געווען זייער צופרידן פון מיר.


אין די לעצטע פאר יאר האב איך אנגעהויבן הערן די שיעורים פונעם ראש ישיבה און לכבוד דעם האב איך אריינגעלייגט אסאך יראת שמים אין די קינדער.


דאס יאר האט די הנהלה באשלאסן אז איך בין שוין צו אלט און איך טויג נישט מער צו זיין א מלמד, אפילו ס'איז קיינער האט זיך נישט אפגערעדט קעגן מיר.


יעצט האב איך נישט קיין פרנסה, זיי ווילן מיר נישט געבן קיין געלט, איך קען שוין נישט יעצט אנפאנגען א נייע פאך, איך שפיר ווי אן אויסגעקוועטשע בלעטל וואס קיינער דארף נישט.


אפשר קען דער ראש ישיבה שליט"א מיר געבן אן עצה ווי אזוי מ'גייט דא ווייטער אין לעבן?


יישר כח

תשובה מאת הראש ישיבה שליט"א:‎

בעזרת ה' יתברך


יום ב' פרשת וישלח, י"ד כסליו, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר.


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


עס טוט זייער וויי צו הערן אז מען פירט זיך אזוי אויף מיט א מלמד וואס האט יארן לאנג געלערנט תורה מיט אידישע קינדער.


פארוואס שפירסטו ווי אן אויסגעקוועטשטע בלעטל? פריי זיך אז דיינע יארן זענען נישט אריבער מיט גארנישט; ערשט יעצט ווען מען האט דיר אפגעזאגט קענסטו זען וואס די וועלט איז. יעצט זעסטו דעם הלוך ילך אויף די וועלט, דאס וואס דו גייסט אריבער - דאס גייט יעדער אריבער, מען ארבעט יארן לאנג ביז מען קען שוין נישט ארבעטן, דעמאלט נעמט מען יונגערע ארבעטערס און מען שיקט אוועק דעם פריערדיגן דור, דעמאלט קוקט מען צוריק, מען טראכט: 'אוי וויי, וויי איז מיר, א גאנץ לעבן אוועק געגעבן פארוואס? פארוועם?' דער לעבן קומט און פאטשט דעם מענטש אין פנים. דו האסט דאך אבער דיין גאנץ לעבן געלערנט תורה מיט אידישע קינדער, דו האסט אויפגעברענגט כלל ישראל, אלע גוטע זאכן וואס דו האסט איינגעפלאנצט אין זיי - דאס בלייבט אויף אייביג.


איך דערמאן זיך א מעשה וואס וועט דיר זיין פאר חיזוק. איינמאל בין איך געווען צעבראכן און מוהרא"ש האט מיר גערופן, ער האט מיר געפרעגט: "שטעל זיך פאר דו ארבעטסט אין א סחורה געשעפט, שטעל זיך פאר דו ענדיגסט דיינע זיבעציג יאר און דו קומסט ארויף אין עולם העליון, מען וועט דיר פרעגן 'וואס האסטו געטון זיבעציג יאר?' און דו וועסט ענטפערן 'איך האב געשניטן סחורה, איך האב גענייט בעקיטשעס', מען וועט דיר אנקוקן אויבן אין הימל און דיר פרעגן 'וואס? זיבעציג יאר האסטו געשניטן סחורה? זיבעציג יאר האסטו גענייט בעקיטשעס? נישט מער פון דעם? ביסט ביים דעת?' יעצט, האט מוהרא"ש אויסגעפירט, וועסט ארויף קומען אויבן און מען וועט דיר פרעגן 'וואס האסטו געטון זיבעציג יאר?' וועסטו זאגן 'איך האב מחזק געווען בחורים, איך האב געלערנט מיט בחורים', - ווי גרויס וועט זיין די שכר, ווי גרויס וועט זיין די פרייד אויבן אין הימל".


דאס זעלבע ביי דיר, פארוואס שפירסטו ווי אן אויסגעקוועטשטע בלעטל? דו האסט דאך געלערנט תורה מיט אידישע קינדער, דו האסט אויפגעבויט אידישע שטובער, אריין געברענגט דעם אייבערשטן אין זיי! דאס בלייבט, דאס אלעס וועסטו מיט נעמען, דאס באגלייט דיר.


אז מען האט דיר אפגעזאגט פון די מלמדות און זיי ווילן דיר נישט באצאלן - זאלסטו זיי רופן צו דין תורה, היתכן זיי געבן דיר נישט ווייטער א געהאלט פאר די אלע יארן וואס דו האסט געארבעט ביי זיי; אבער זיך שפירן צעבראכן? - דאס איז אן עוולה פון דיין זייט.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#1150 - זאלן מיר געבן וואקסינען?
וואקסינען

תוכן השאלה‎

לכבוד דער ראש ישיבה שליט"א,


איך האב געוואלט פרעגן וועגן וואקסינען, אויב מ'דארף וואקסינירן די קינדער. אין די שולע פון מיין טאכטער בעט מען יעצט צו געבן וואקסינען פאר די פלו, זאלן מיר עס געבן אדער נישט?


בכלל וויל איך וויסן וועגן וואקסינען צי מ'זאל עס טון אדער נישט.


יישר כח

תשובה מאת הראש ישיבה שליט"א:‎

בעזרת ה' יתברך


יום ג' פרשת וישלח, ט"ו כסליו, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר.


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


אודאי זאלסטו געבן פאר דיינע קינדער שאטס; דער הייליגער רבי האט געזאגט, אפילו אינמיטן ווינטער ווען עס איז זייער קאלט (אין אוקריינא אין א געווענליכן ווינטער גייט אראפ דער גראד ביז אונטער זירא; עס קען אפילו אראפ גיין ביז דרייסיג דעגרי אונטער זירא) דארף מען נעמען די קינדער צום דאקטער זיי צו געבן שאטס וכו' (עיין בספר אבניה ברזל, סימן לד).


די שאלה פרעגט מען מוהרא"ש צוויי מאל אין שאלות ותשובות ברסלב און מוהרא"ש שרייבט קלאר (שו"ת ברסלב חלק לב, מכתב ג' תתקפב): "וְלָכֵן מֻכְרָחִים לְחַסֵּן אֶת הַיְלָדִים כְּשֶׁהֵם קְטַנִּים נֶגֶד כָּל מִינֵי מַחֲלוֹת וָחֳלָאִים רָעִים שֶׁנִּמְצָאִים וְכוּ', וְאָסוּר לִהְיוֹת חָכָם בְּעֵינָיו", מען מוז געבן שאטס פאר די קינדער ווען זיי זענען קליין קעגן אלע שלעכטע קרענק וכו', און מען טאר נישט זיין קיין אויבער חכם ביי דעם.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#1149 - ווי אזוי קען איך צוריקהאלטן מענטשן פון ליינען גליונות ביים דאווענען?
הלכה, תפילה והתבודדות, מוסר, גליון

תוכן השאלה‎

לכבוד דער ראש ישיבה שליט"א,


איך זע אסאך מאל ווי מענטשן ליינען דעם גליון היכל הקודש אינמיטן דאווענען. צום ערשט האב איך פרובירט זיי דן צו זיין לכף זכות אז זיי קוקן עס נאר ביי די שטיקלעך וואס מ'מעג, אבער איך זע ווי זיי ליינען עס אויך ביי שטיקלעך ווען מ'טאר נישט לויט'ן שלחן ערוך לערנען דעמאלט, און זיכער נישט ליינען קיין גליונות.


די ערשטע זאך וויל איך בעטן דעם ראש ישיבה שליט"א מעורר צו זיין איבער דעם, אדער כאטש שרייבן אינעם גליון וועגן דעם. און צווייטנס האב איך געוואלט פרעגן וואס איך דארף טון ווען איך זע איינעם ליינען א גליון בשעת'ן דאווענען. איינמאל האב איך שוין געוואלט צוגיין צו איינעם מעורר זיין, אבער איך האב זיך געשעמט, און אויך האב איך מורא געהאט אז אפשר אויב וועט ער עס נישט ליינען ביים דאווענען, וועט ער נאכדעם עס בכלל נישט ליינען, אבער אפשר דארף מען יא מעורר זיין אויף א שיינע וועג?


יישר כח

תשובה מאת הראש ישיבה שליט"א:‎

בעזרת ה' יתברך


יום ב' פרשת וישלח, י"ד כסליו, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר.


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


ווי אזוי קענסטו זען בשעת'ן דאווענען וואס טוט זיך ביי יענעם? ווען מען דאווענט דארף מען אוועק נעמען אלע זייטיגע מחשבות; גארנישט זען, נאר טראכטן ווי מען שטייט פאר'ן אייבערשטן.


אנשטאט ארבעטן אויף א צווייטן הייב אן ארבעטן אויף דיין דאווענען, אנשטאט זוכן ביי יענעם וואס צו פאררעכטן - זאלסטו זיך אליינס פאררעכטן. קוק נישט וואס אנדערע טוען; בפרט ביים דאווענען זאלסטו נישט זוכן ביי אנדערע חסרונות, בפרטי פרטיות ביי די שטיקלעך וואס עס איז אסור ארויסצוקוקן - זאלסטו דאווענען און נישט ארויסקוקן פון סידור.


געוואוין זיך צו צו דאווענען אין א סידור, דאווען נישט פון אויסנווייניג; מוהרא"ש האט זייער מקפיד געווען מען זאל דאווענען אין א סידור.


אויך זאלסטו אכטונג געבן צו דאווענען אויף איין פלאץ, דריי זיך נישט ארום ביים דאווענען. רבי נחמן טולטשינער זכרונו לברכה האט אמאל געזען ווי איינער דריידט זיך ביים דאווענען, גייט און קומט און קומט און גייט, האט ער אים געזאגט: "דו דרייסט זיך און דרייסט זיך, נאך אביסל ווערסטו אנגאנצן צעדריידט; שטיי אויף איין פלאץ וועסטו בלייבן געזונט".


נישט יעצט זאלסטו מיר שרייבן אז דו זעסט מענטשן דאווענען אויסנווייניג און אנדערע אנשי שלומינו דרייען זיך ארום; נעם די בריוו פאר זיך אליין. קוק נישט אויף אנדערע, עס זאל דיר בכלל נישט אינטערעסירן וואס אנדערע טוען. אנשי שלומנו פלעגן זאגן: "זיי פארנומען מיט דיין רוחניות און יענעמ'ס גשמיות", ווען עס קומט צו אנדערע זאלסטו נאר טראכטן: 'ווי קען איך יענעם העלפן מיט עסן וכו'?' טראכטן פון יענעמ'ס גשמיות.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#1148 - מעג מען לערנען משניות ביינאכט?
לימוד התורה, שאלות, משניות

תוכן השאלה‎

לכבוד דער ראש ישיבה שליט"א,


איך לערן ברוך ה' יעדן טאג משניות, און איך שפיר אז דאס געבט מיר חיזוק פאר מיין נשמה.


איך האב אמאל געהערט אז ס'איז דא א פראבלעם צו לערנען משניות ביינאכט, וויל איך וויסן וואס צו טון יעצט אין די ווינטער צייט ווען ס'ווערט פרי נאכט, אויב ס'איז אויסגעהאלטן צו לערנען משניות ביינאכט.


יישר כח פאר אלע עצות און חיזוק, ס'האט ממש געטוישט מיין לעבן.


יישר כח

תשובה מאת הראש ישיבה שליט"א:‎

בעזרת ה' יתברך


יום ב' פרשת ויצא, ז' כסליו, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר.


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


עס איז בכלל נישט קיין שאלה, אודאי מעג מען לערנען משניות ביינאכט; וואויל איז דעם וואס לערנט משניות ביינאכט.


חכמינו זכרונם לברכה זאגן (חגיגה יב:): "כָּל הָעוֹסֵק בַּתּוֹרָה בַּלַּיְלָה הַקָּדוֹשׁ בָּרוּךְ הוּא מוֹשֵׁךְ עָלָיו חוּט שֶׁל חֶסֶד בַּיּוֹם", ווער עס לערנט תורה ביינאכט וועט האבן א גאנצן טאג חסדים פונעם אייבערשטן; תורה שבכתב לערנט מען בייטאג און תורה שבעל פה לערנט מען אויך ביינאכט, אזוי ווי אונזערע הייליגע חכמים זאגן (מדרש תנחומא כי תשא, סימן לו) ווען משה רבינו איז געווען אין הימל מקבל זיין די תורה, האט ער נישט געוואוסט ווען איז טאג און ווען איז נאכט, נאר ווען ער האט געלערנט תורה שבכתב האט ער געוואוסט אז עס איז טאג און ווען ער האט געלערנט תורה שבעל פה האט ער געוואוסט אז עס איז נאכט.


נישטא קיין זיסערע זאך ווי אויסנוצן די ווינטער נעכט מיט לערנען תורה שבעל פה; מוהרא"ש זאגט נאך בשם דער הייליגער צדיק רבי פנחס קאריצער זכותו יגן עלינו אז ער פלעגט רופן די ווינטער נעכט: "די גאלדענע נעכט", ווייל ווינטער ביינאכט קען מען גוט אויסנוצן די צייט אריינצוכאפן לערנען תורה.


זיי זיך קובע צו לערנען משניות - וועסטו זוכה זיין צו א נייע נשמה; דער באר היטב ברענגט אראפ פונעם אר"י הקדוש (שלחן ערוך אורח חיים סימן א, סעיף קטן ו) "כָּתַב הָאֲרִ"י זַ"ל: וְשִׁיעוּר מִשְׁנַיוֹת קוֹדֶם לְכָל דָּבָר, וְעַל יְדֵי זֶה זוֹכֶה לִנְשָׁמָה, כִּי 'מִשְׁנֶה' אוֹתִיוֹת 'נְשָׁמָה'", ווען מען שטייט אויף אינדערפרי זאל מען לערנען די ערשטע שיעור אין משניות, ווייל דורך משניות איז מען זוכה צו א ריינע נשמה; משניות וואשט אפ דעם מענטש פון אלע פגמים.


מה טוב אז דו וועסט זאגן אכצן פרקים משניות יעדן טאג, דער הייליגער מהר"ם פאפירש זאגט (אור צדיקים סימן כב, אות יא): "טוֹב לִלְמוֹד מִשְׁנַיוֹת בְּכָל יוֹם, וְאִם אֶפְשַׁר שֶׁיַּשְׁלִים חַ"י פְּרָקִים בְּכָל יוֹם, נֶגֶד חַ"י עוֹלָמוֹת מַה טוֹב וּמַה נָעִים", עס איז זייער גוט מען זאל יעדן טאג לערנען אכצן פרקים משניות, "יְהִי חֶלְקִי עִמּוֹ", איך וויל האבן א חלק מיט דער וואס פירט זיך אזוי, "כִּי הוּא תִּיקוּן גָּדוֹל לִפְגַם הַבְּרִית, סוֹד אֵל חַי", ווייל מיט'ן זאגן אכצן פרקים משניות איז מען מתקן וואס מען האט פוגם געווען אין די חטא פון פגם הברית, "וְיֶשׁ לָהֶם גַּם כֵּן סְגוּלָה לַהֲרוֹג הַיֵּצֶר הָרָע", אויך האט דאס א סגולה צו הרג'ענען דעם יצר הרע, "גַּם סְגוּלָה לְהַמְשִׁיך נְשָׁמָה, שֶׁהִיא אוֹתִיּוֹת מִשְׁנָה", אויך האט דאס א סגולה צו ברענגען א ריינע נשמה אויפ'ן מענטש.


מוהרא"ש זכותו יגן עלינו זאגט, ער האט מקובל אויף דעם וואס דער הייליגער רבי זאגט (שיחות הר"ן, סימן יט): "אפילו א מענטש וואס איז אריין געפאלן אין עבירות רחמנא לצלן; אויב וועט ער זיך מאכן א קביעות צו לערנען יעדן טאג כך וכך, יהי' איך שיהי', וועט אים די תורה ארויס נעמען פון זיין פלאנטער און ער וועט ווערן אן ערליכער איד", אז דאס גייט ארויף אויף "ח"י פרקים משניות"; אפילו אזא איינער וואס איז נעבעך אראפ געפאלן אין די בלאטע, אויב וועט ער זיך מאכן א קביעות צו זאגן יעדן טאג "ח"י פרקים משניות", - וועט אים די תורה ארויס נעמען פון זיינע נישט גוטע מעשים.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.