שאלה אין קורצן ענין
#1899 - ווי אזוי קען איך אויסהאלטן די לאנגע דאווענען פון ראש השנה?
תהלים, ראש השנה, דאווענען

תוכן השאלה‎

לכבוד דער ראש ישיבה שליט"א,


מיר דערנענטערן זיך שוין צו די הייליגע טעג, די ימי הרחמים והסליחות, און געווענליך יעדעס יאר פרוביר מיטצוגיין מיט'ן אלגעמיינעם שטראם פון די יעצטיגע טעג, כאטש וואס פאר מיר פערזענליך איז דאס זייער ביטערע און שווערע טעג, ווען איך הויב אן הערן די ניגונים פון די נוסח וואס הויבט זיך אן פון סליחות און פון די תפלות ראש השנה און יום כיפור, ווערט מיר שלעכט און ביטער אויפ'ן הארץ.


אין מיין חסידות פירט מען זיך צו דאווענען ראש השנה פון אינדערפרי ביז ביינאכט, ביי יעדע תפלה איז מען מכבד אן אנדערן בנש"ק צו דאווענען פאר'ן עמוד, עס זענען דא אסאך הפסקות די גאנצע צייט, ביים ליינען איז דא אסאך הוספות ווייל מען דארף מכבד זיין אלע בנש"ק'לעך, בקיצור, מען ענדיגט דאס דאווענען צען מינוט פאר די שקיעה, ממש ווי א תענית, מען פאסט א גאנצן טאג, און דערנאך קען מען זיך גרויס האלטן פאר אנדערע אז מיין רבי טוט גרויסע עבודות, מען לייגט אראפ אן עבודה ביי די מלכיות זכרונות שופרות גאר גאר לאנג, מען דאווענט א גאנצן טאג, מען ענדיגט אזוי שפעט, כאטש וואס ווען מען מאכט א שנעלער חשבון, מען רעכנט אראפ אלע הפסקות, הוספות ביים ליינען, און די אנדערע שלעפענישן, מען וועט נאר רעכענען די אמת'ע צייט וויפיל מען דאווענט, וועט עס בכלל נישט זיין אזוי לאנג.


פון די גאנצע אומבא'טעמ'טע שלעפערייען קומט אויס אז דאס גאנצע דאווענען ווערט מיר זייער ביטער און זויער, און נאכדערצו אז מען איז ביי אונז זייער שטרענג אז מען טאר נישט קידוש מאכן פאר די תקיעות, "וואס?! דו עסט פאר תקיעות שופר?! אויף דיר האב איך עס נישט געגלייבט, זיכער טוסטו נאך ערגערע זאכן".


איך וועל זאגן דעם אמת, שוין זייט מיין בר מצוה האב איך כמעט נישט געדאווענט ראש השנה. איך זע אסאך בחורים און אינגעלייט וואס דרייען זיך אינדרויסן און שמועסן אין קופקעס שטותים והבלים, און פלוצלינג הערט מען אז מען האלט שוין ביי "ונתנה תוקף", און יעדער לויפט אריין ווי דער שד האט אים געכאפט, און שרייט מיט קולות "ונתנה תוקף", און מיט עטליכע מינוט שפעטער זעט איך אים שוין ווייטער אינדרויסן זיך טענה'נען אויב דער פרעזידענט איז יא גערעכט אדער נישט... האסט דאך א מינוט צוריק געשריגן "ותשובה ותפלה וצדקה מעבירין את רוע הגזירה", און האסט נאך געשריגן אויף דיין קינד, "קום שנעל אריין!", און יעצט ביסטו שוין פארנומען מיט אלע נארישקייטן.


אום צום גדלי' פרעגט מיר איינער, "נו, ווי אזוי איז געווען ראש השנה ביים רבי'ן?", האב איך אוודאי געענטפערט אז ס'איז געווען געוואלדיג און מורא'דיג, ער האט מיר אנגעוואונטשן איך זאל האבן גע'פועל'ט אלעס גוט, און איך האב אוודאי געענטפערט "אמן", אבער איך טראכט צו מיר, 'איך האב גארנישט געבעטן, און דעריבער האב איך נישט וואס צו פועל'ן, א גאנץ ראש השנה האב איך דאך אפילו נישט געהאט קיין איין מינוט צו טראכטן פון מיר, מען האט אנגעהויבן דאווענען ניין אזייגער, און ערשט אום צוועלף אזייגער האט מען געזאגט ברכו, ווייל האלב פסוקי דזמרא זאגט מען פסוק ביי פסוק, חזן וקהל, און אין די צייט קען מען דאך ארומשמועסן און מאכן קופקעס, און ווען מען האלט ביי ברכו קען מען דעמאלט אנהויבן הודו, און מען וועט רואיג קענען זיך שטעלן שמונה עשרה מיט'ן עולם, און דערנאך איז דא אזויפיל הפסקות, און אזוי שטופט מען דורך דעם גאנצן טאג.


טייערער ראש ישיבה שליט"א, איך האב פרובירט אביסעלע ארויסצוברענגען מיינע געפילן, אראפלייגן דעם מצב און אטמאספער ווי אזוי עס גייט צו דער ראש השנה ביי מיר, עס האט נישט קיין טעם און קיין ראם, אבער אפשר האט דער ראש ישיבה שליט"א אן עצה פאר מיר, איך זאל יא האבן די ריכטיגע צוגאנג צו די הייליגע טעג?


יישר כח

תשובה מאת הראש ישיבה שליט"א:‎

בעזרת ה' יתברך - יום א' פרשת כי תצא, ג' אלול, שנת תשפ"ג לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


שמועס נישט ביים דאווענען מיט קיינעם, ראש השנה איז נישט קיין צייט פון שמועסן פאליטיק; ראש השנה איז מען דן יעדן איינעם, וואס וועט זיין מיט אים דעם גאנצן יאר. אז די דאווענען איז צו לאנג פאר דיר און מען מאכט אסאך הפסקות וכו' - זאלסטו אויסנוצן די צייט מיט זאגן תהילים, זאלסט בעטן דעם אייבערשטן פאר די קומענדיגע יאר הבא עלינו לטובה; ראש השנה זאגן אלע תהילים, מען בעט פאר זיך, פאר די קינדער און פאר אלע אידן.


וואס דארפסטו קוקן אויף אנדערע? וואס וועלן דיר אנדערע העלפן? עס קומט א נייע יאר, וואס ווייסטו וואס גייט זיין מיט דיר, מיט דיין ווייב און קינדער? וואס ווייסטו וואס ווארט דיר? אלעס וואס מיר גייען אריבערגיין דעם קומענדיגן יאר, אלעס שרייבט מען אן ראש השנה; דארפן מיר אויסנוצן די צייט מיט תשובה טון, מיט זאגן תהילים. דער הייליגער רבי זאגט (לקוטי מוהר"ן חלק ב', סימן עג): "מִי שֶׁרוֹצֶה לִזְכּוֹת לִתְשׁוּבָה, יִהְיֶה רָגִיל בַּאֲמִירַת תְּהִלִּים, כִּי אֲמִירַת תְּהִלִּים מְסֻגָּל לִתְשׁוּבָה", ווער עס וויל זיך צוריק קערן צום אייבערשטן זאל זאגן תהילים, ווייל תהילים איז מסוגל צו תשובה; "זֶה שֶׁאָנוּ רוֹאִין, שֶׁבִּימֵי תְּשׁוּבָה דְּהַיְנוּ בֶּאֱלוּל וַעֲשֶׂרֶת יְמֵי תְשׁוּבָה, כָּל יִשְׂרָאֵל עוֹסְקִין אָז בַּאֲמִירַת תְּהִלִּים, כִּי אֲמִירַת תְּהִלִּים מְסֻגָּל לִתְשׁוּבָה כַּנַּ"ל", דערפאר - זאגט דער רבי - זעט מען אז אין די טעג פון אלול און עשרת ימי תשובה איז יעדער עוסק אין זאגן תהילים, ווייל דאס איז מסוגל צו תשובה, "וְעַל כֵּן, הוּא דָּבָר גָּדוֹל מְאֹד לַעֲסֹק תָּמִיד בַּאֲמִירַת תְּהִלִּים, כִּי תְּהִלִּים הוּא הִתְעוֹרְרוּת גָּדוֹל מְאֹד מְאֹד לְהַשֵּׁם יִתְבָּרַךְ, אַשְׁרֵי שֶׁיֹּאחַז בּוֹ".


וואס האט דאס מיט דיר - ווער עס באקומט אן עליה וכו', און ווער עס דאווענט פארן עמוד וכו', וואס וועלן דיר די זאכן העלפן? לאז זיך נישט פארדרייען דעם קאפ, פארגעס נישט אז עס איז דא א באשעפער, ער מאכט אלעס, ער טוט אלעס און די וועלט פירט זיך מיט א חשבון. לאז זיך נישט פארנארן, דער יצר הרע קומט צו יעדן איינעם אנדערש פארשטעלט; איינעם באדערט דאס און א צווייטן באדערט יענץ, איינעם שטערט אז מען דאווענט לאנג, א צווייטן – אז מען דאווענט שנעל; אלעס מיט איין כוונה, אוועק נעמען דעם מענטש פון אייבערשטן. ער מאכט דעם מענטש פארנומען מיט נארישקייטן - אבי מען זאל פארגעסן פונעם אייבערשטן, און ווען עס קומען די הייליגע טעג ווערט ער זייער דערשראקן, זיין גאנצע הארעוואניע פון א גאנץ יאר גייט יעצט לאיבוד, אלע אידן טוען תשובה, אלע אידן קערן זיך צוריק צום אייבערשטן; האט ער געטראפן א נייע זאך, דעם וועט באדערן ווער עס איז עולה און ווער עס שמועסט, און יענעם וועט מען מאכן באדערן א צווייטע זאך - און אזוי פארגעסט מען פון תכלית.


ראש השנה איז א צייט וואס מען קען פועל'ן גרויסע ישועות; חכמינו זכרונם לברכה רעכענען אויס גרויסע ניסים וואס האט אלץ פאסירט אום ראש השנה (ראש השנה יא.). ראש השנה זענען די הייליגע אמהות שרה אמינו, רחל אמינו און חנה - נפקד געווארן מיט קינדער; ראש השנה איז יוסף ארויס פון תפיסה; ראש השנה האט זיך אויפגעהערט די ארבעט פאר די אידן אין מצרים; ראש השנה איז א צייט וואס מען קען פועל'ן קינדער, ערליכע קינדער און נחת פון די קינדער; ראש השנה קען יעדער איינער זוכה זיין ארויס צו גיין פון זיין אייגענע תפיסה, אזוי ווי יוסף הצדיק איז ארויס פון תפיסה; ראש השנה קען מען פועל'ן פרנסה בנקל, מען זאל נישט דארפן ארבעטן אזוי ביטער שווער, אזוי ווי די שיעבוד מצרים האט זיך אויפגעהערט ראש השנה.


ביי אונז רעדט מען נישט ראש השנה, אנשי שלומינו זענען מקבל אויף זיך א 'תענית דיבור' אויף גאנץ ראש השנה. ווייל דער רבי זאגט (לקוטי מוהר"ן חלק א, סימן קיג) איידער מען איז גוזר א גזירה פרעגט מען דעם מענטש אויף וועם מען וויל ברענגען די גזירה, ער זאל זיך אליינס פסק'ענען וואס פאר א שטראף מען זאל אים געבן; דער מענטש שמועסט פון אנדערע, ער דערציילט וואס א צווייטער האט געטון און ער פסק'נט אפ אז מען דארף יענעם געבן א שטראף, ער כאפט נישט אז ער האט זיך יעצט אליינס גע'פסק'נט; דעריבער דארף מען זייער אכטונג געבן נישט צו רעדן אויף א צווייטן.


וואויל איז דעם וואס פירט זיך מיט די הנהגה.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.


א כתיבה וחתימה טובה, א גוט געבענטשט יאר.

#1898 - איך קען אליין רוימען די אויפגעווארפענע מיסט, פארוואס מאכן מחלוקת?
מחלוקת, מדות טובות, ריינקייט, שטעטל

תוכן השאלה‎

לכבוד דער ראש ישיבה שליט"א,


מיר זענען ברוך השם זייער צופרידן און פרייליך אז מיר האבן די זכות צו וואוינען דא אינעם הייליגן שטעטל, וואו מען לעבט מיט'ן אייבערשטן.


ס'האט היינט עפעס פאסירט וואס איך וויל אויף דעם הדרכה עס זאל נישט ווערן קיין מחלוקת. איך האב פיינט מחלוקת און איך וויל נישט עס זאל חלילה ווערן, און איך וויל זיכער נישט האבן קיין חלק אין דעם.


פון מאל צו מאל קומען בערן אדער אנדערע חיות און דרייען איבער די גארבעדזש און מאכן א גרויסע איבערקערעניש און שמוץ, עס האט שוין פאסירט ביי אונז א פאר מאל. די לעצטע צוויי מאל וואס ס'איז געשען האב איך נישט גוט געפילט און איך האב עס נישט געקענט אליינס רייניגן, און מיין מאן איז ברוך ה' זייער פארנומען און עס איז נישט געווארן אפגערייניגט גלייך. בערך א טאג און א האלב איז אריבער באפאר מיר האבן געהאט א געלעגנהייט עס צו רייניגן.


די לעצטע מאל ווען דאס האט פאסירט, באקומט מיין מאן א טעקסט מעסעדזש אינמיטן טאג פון איינע פון די חברי הנהלה וואס שטייט "גארבעדזש", מיין מאן שיקט צוריק "וואס איז מיט דעם?", ענטפערט ער, "עס איז דא גארבעדזש אין פארנט פון דיין הויז", מיין מאן ענטפערט צוריק, "מיינסטו אז איך ווייס נישט??" און ער ענטפערט, "ביטע רוימט עס אויף". ס'האט אונז אמת'דיג געשטערט, פאר צוויי סיבות. ערשטנס, אויב מ'האט עפעס צו זאגן, זאג עס שיין, מ'קען קיינמאל נישט וויסן וואס יענער גייט דורך און די וועג ווי אזוי ער האט עס געשריבן האט אונז זייער וויי געטון. די צווייטע סיבה איז ווייל מיר האבן געשפירט אז ער מישט זיך אריין אין אונזער לעבן, אז א האלבע טאג גייט אריבער און די גארבעדזש איז נישט אויפגערוימט מיינט נישט אז מיר גייען עס נישט טון. ס'שטערט אונז זייער שטארק ווען ס'איז דא אן איבערקערניש אין פארנט פון אונזער הויז און מיר דארפן נישט איינער זאל קומען אונז זאגן עס אויפצורוימען, מיר פארשטייען אז ס'קען ארויסקומען א שאדן ווען די גוים וועלן באשולדיגן אלע אידישע איינוואוינער צוליב איין מענטש'ס גארבעדזש וואס א בער האט באשלאסן צו מאכן דערפון א פיינע סעודה, אבער איז דאס דען גענוג א סיבה זיך אריינצומישן אין אן אנדערן מענטש'ס פריוואטע לעבן?!


אבער, אונז האבן עס אראפגעשלינגען און ווייטער געגאנגען. למעשה, היינט איז עס נאכאמאל געשען, א בער האט געמאכט א חורבן פון די גארבעדזש נעכטן נאכט, און מיר האבן נישט געהאט קיין געלעגנהייט עס צו רייניגן ביז די קינדער זענען שוין געווען אין בעט ביינאכט, געווענליך וואלט איך געבעטן די קינדער זאלן עס טון, אבער דאס מאל איז עס ממש געווען אויפ'ן גאס, און עס איז געווען א סכנה פאר זיי. אינדערפרי, ממש געציילטע שעות נאכדעם וואס דער בער האט אלעס איבערגעדרייט, האט דער אינגערמאן נאכאמאל אונז געטעקסט, "ביטע רוימט אויף די גארבעדזש", אפשר איז עס נאריש, אבער ס'האט אונז אמת'דיג געשטערט, ער האט נישט קיין וועג צו וויסן אז ווען ער האט געשיקט יענע טעקסט בין איך געווען אין בעט מיט פיבער, עס שטערט אונז זייער אז ער מישט זיך אריין אין אונזער לעבן, אפילו מיר פארשטיין אז ער טוט עס פאר די טובה פון די שטעטל.


איך האב אים אנגערופן און אים באדאנקט פאר אלעס וואס ער טוט, און געבעטן שיינערהייט אז ער זאל ביטע מער נישט שיקן אזעלכע מעסעדזשעס, מיר וועלן רייניגן אונזער גארבעדש אין די ערשטע געלעגנהייט מיט אדער אן זיין טעקסט, און ס'איז נישטא קיין סיבה צו טשעפען. ער האט געזאגט אז ער טוט עס פאר די קהילה לשם שמים און ער באקומט גארנישט פון דעם און ער שפירט אז ס'איז פאר די טובה פון די קהילה אז ער זאל יא שיקן די טעקסטס, ער האט אויך געזאגט אז עס מאכט א גרויסע חילול השם ווען די גוים זעען עס. ווען איך האב אים געזאגט אז ס'טוט אונז זייער וויי ווען ער שיקט עס, האט ער געזאגט אז אויב מיר ווילן קען ער בעטן א צווייטן אז יענער זאל שיקן די טעקסט, איך האב אבער נישט דאס געמיינט, איך האב אים געזאגט "איך האב גערופן בעטן אז מען זאל מער נישט שיקן אזעלכע טעקסטס", זאגט ער מיר, "דאס קען איך נישט טון. איך טו עס לשם שמים פאר די טובת הכלל און ס'איז נישטא פארוואס צו מאכן אזא מצב פון דעם, מען דארף פשוט אויפהויבן די גארבעדזש און נישט מאכן קיין דראמא", איך האב אראפגעלייגט דעם טעלעפאן צעמישט און פארווייטאגט, "חילול השם" און "טון לשם שמים" זענען היתרים צו וויי טוהן אן אנדערן מענטש?!


איך פרוביר זיך צו דערמאנען און געדענקען אז אלעס איז פונעם אייבערשטן, אבער דער אמת איז אז איך קען נישט אויפהערן איבערצוטראכטן די גאנצע מעשה נאכאמאל און נאכאמאל, ער האט אונז אמת'דיג וויי געטון, עס שפירט אזוי ווי איינער לייגט אריין זיין נאז אין אונזער פענסטער צו זען וואס מיר טוען, עס איז נישט קיין גוטע געפיל אז איינער זאל אונז נאכלויפן צו טון זאכן וואס מיר ווייסן אליין אז מיר דארפן עס טון און מיר וועלן סיי ווי עס טון גלייך ווען מיר קענען, און נאך מער אז מען זאגט עס נישט שיין.


איך שפיר זיך באמת שלעכט צו שטערן דעם ראש ישיבה שליט"א מיט אזעלכע מעשיות, די איינציגסטע סיבה פארוואס איך שרייב איז ווייל איך וויל נישט עס זאל זיין שווערע געפילן צווישן אנשי שלומינו, און זיכער נישט אויב איך בין א חלק דערפון חס ושלום, איך האב פיינט מחלוקת און איך בעט דעם אייבערשטן זייער אסאך אז איך זאל נישט טראכטן שלעכטס אויף קיינעם. אפשר קען דער ראש ישיבה שליט"א אונז ארויסהעלפן?


יישר כח פאר אלעס וואס דער ראש ישיבה שליט"א טוט פאר אונז אלעמאל.

תשובה מאת הראש ישיבה שליט"א:‎

בעזרת ה' יתברך - יום ב' פרשת כי תצא, ד' אלול, שנת תשפ"ג לפרט קטן


 


מרת ... תחי', קרית ברסלב


איך האב ערהאלטן אייער בריוו.


איך ווייס אייך נישט וואס צו ענטפערן, אויב מען רופט אייך פון די הנהלה ענק זאלן צוזאמנעמען די גארבידזש הייסט מחלוקות - ווייס איך נישט וואס צו זאגן... ווי קומט אריין מחלוקות? ווי קומט אריין אריינשטעקן די נאז ביי יענעם אין פענסטער? מיר קוקן נישט אריין אין אייער פענסטער קוקן ווי אזוי די שטוב ביי אייך זעט אויס און מיר זאגן נישט וועגן די גראז ארום אייער שטוב, אויב עס איז דא דארט מיסט; מיר בעטן סך הכל, נעמט צוזאמען די גארבידזש פון די שאסיי.


אז מען שטייט אויף אינדערפרי און מען זעט א בער האט איבערגעדרייט די מיסט און עס איז ארומגעווארפן ארום די שאסיי - איז נישטא קיין 'גיין אין שול דאווענען', נישטא קיין 'גיין ארבעטן', נישטא די תירוצים 'שפעטער' 'באלד' 'מארגן', נישטא גארנישט; מען איז מחויב צוזאמצונעמען די מיסט, און אויב מען טוט דאס נישט - איז מען גורם שאדן פאר אונז אלע. די גוים די שכינים האבן אויף אונז קיין איין שלעכט ווארט צו זאגן - ביז ריינקייט, זיי שיקן ארום בילדער, זיי פארשעמען אונז אויף סאושעל מידיע, אז די אידן זענען שמוציג; דאס איז דאך א ווארט וואס מען זאגט אויף אידן, 'שמוציגע', און זיי ווייזן בילדער, זיי זאגן אז מיר ברענגען דא חיות, און ווען מיר דארפן נושא חן זיין ביי זיי צו באקומען רשות פאר די עתיד פון שטעטל, צו בויען מוסדות וכו' - זאגן זיי: "קודם נעמט צוזאמען אייער מיסט", זיי פארשעמען אונז.


'ביטע נעמט צוזאמען די מיסט' - איז מחלוקות? 'ביטע נעמט צוזאמען די מיסט' - איז א זאך וואס איך וואלט אויך געשריבן, און ווען איך וואלט געוואוסט וואס טוט זיך ביי אייך היינט - וואלט איך אהינגעפארן דאס צוזאמנעמען.


איך בין געווען אפאר וואכן צוריק אויפן וועג צו די חדר, די מלמדים האבן געווארט אויף מיר, און איך פאר אריבער א שטוב וואו דער בער האט אויסגעווארפן די מיסט אויפן שאסיי, האב איך אלעס אפגעשטעלט און איך האב דאס אלעס צוזאמגענומען. פארשטייט זיך מענטשן זענען אריבערגעפארן און געזען ווי דער ראש ישיבה נעמט צוזאמען מיסט, האבן זיי זיך אלע אפגעשטעלט מיר העלפן, האב איך זיי געזאגט: "יעצט געב איך נישט אוועק די מצוה, אז איר ווילט מיר העלפן קענט איר דאס טון איידער איך טו דאס".


זייט מיר מוחל, איך זע נישט דא קיין מחלוקות, איך זע נישט דא קיין אריינשטעקן די נאז ביי יענעם. די חברי הנהלה זענען טייערע אינגעלייט וואס ארבעטן פיר און צוואנציג שעה בלי גוזמא פאר דער עתיד פון די שטעטל, זיי מאכן גארנישט פון דעם, מען האט אויף זיי נאר טענות. ווען אלע גייען אהיים נאך א טאג ארבעט פארברענגען מיט די ווייב און קינדער - זענען זיי פארנומען מיט השתדלות ביי אלע אפיסעס; איך אליינס טו נישט אזוי סאך ווי זיי טוען פאר אונז.


'ביטע נעמט צוזאמען די מיסט' - איז נישט געשריבן? עס איז די שענסטע וועג ווי אזוי מען קען יענעם העלפן. איין זאך טראכט איך, איך וועל זיי בעטן זיי זאלן ענדערש אנרופן דעם מענטש - ווי שרייבן א מעסעדזש, ווייל א מעסעדזש קען מען ליינען אויף צוויי וועגן; אויב דער מענטש איז נערוועז און אנגעצויגן - ליינט מען דאס נעגעטיוו, כאילו איינער טיילט מיר איין וואס צו טון, און אויב מען איז אין א גוטע גיסטע, מען טראכט גוט, מען טראכט 'קוק ווי שיין די שטעטל פירט זיך, מען זארגט פאר אונזער טובה, מיר זאלן נישט פארשעמט ווערן פון צווישן די גוים און אויך צווישן אנשי שלומינו, מען דערמאנט אונז אזוי שיין אז מען זאל צוזאמנעמען די מיסט', איז אפשר זאל מען ענדערש אנרופן יענעם.


איך וויל זייער די בריוו זאלן אלע ליינען און אלע זאלן וויסן אז אויב עס איז שמוציג אויפן שאסיי - איז דאס א געפערליכע זאך, מען פארשעמט זיך און מען פארשעמט אלעמען. אפילו אידן וואס פארן אריבער זאגן: "ברסלב'ע שמוציגע מענטשן", קיינער ווייסט נישט אז מענטשן אין שטוב האבן פיבער וכו' וכו', די פלעק בלייבט.


אויב די מיסט איז אויסגעשפרייט ביי א משפחה וואס פירן זיך ערליך, דער מאן לערנט און דאווענט און די ווייב גייט אנגעטון בצניעות - איז די אחריות פי כמה, ווייל אלע זאגן 'קוק אן די מענטשן ווי זיי פירן זיך'.


איך בעט אייך זייער, קיינער מאכט נישט קיין מחלוקות און קיינער זוכט ענק נישט איינצוטיילן ווי צו לעבן; געבט אכטונג אויף אונזער נאמען עס זאל נישט ווערן פארשעמט.


דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.


א כתיבה וחתימה טובה, א גוט געבענטשט יאר.

#1897 - בעטן מיין מאמע מיר נישט צו טראגן צו אן אויסגעמישטע שווים באסיין?
צניעות, כיבוד אב ואם, תפילה והתבודדות, שווימען

תוכן השאלה‎

לכבוד דער ראש ישיבה שליט"א


איך בין ניין יאר אלט און מיין מאמע וויל מיך נעמען שווימען אין א פלאץ וואו עס שווימען אויסגעמישט מענער און פרויען. איך וויל וויסן וואס איך זאל טון, זאל איך איר זייער בעטן אז איך וויל נישט גיין? אדער עפעס אנדערש? איך וועל זיך פרייען אז דער ראש ישיבה זאל מיר זאגן וואס צו טון.


יישר כח

תשובה מאת הראש ישיבה שליט"א:‎

בעזרת ה' יתברך - יום ב' פרשת ראה, כ' מנחם-אב, שנת תשפ"ג לפרט קטן


לכבוד ... נרו יאיר


איך האב ערהאלטן דיין שאלה.


זאג דיין מאמע מיט גרויס דרך ארץ אז דו ווילסט זי זאל דיך טראגן אין א סווימינג פול (שווים באסיין) וואו מען שווימט מיט צניעות, מיט קדושה וטהרה, נאר מענער באזינדער; דו וועסט שווימען מיט די מענער און זי זאל גיין מיט דיין שוועסטער באזונדער שווימען ביי די פרויען.


כיבוד אם איז זייער א גרויסע מצוה, מען דארף זייער אכטונג געבן ווי אזוי מען רעדט מיט א מאמע, מען דארף רעדן מיט גרויס דרך ארץ, און שיין זאגן אז מען וויל גיין שווימען באזונדער, נישט חס ושלום אויסגעמישט.


דער אייבערשטער זאל העלפן אלע אידן זאלן תשובה טון, משיח זאל שוין קומען און צוריק ברענגען אלע אידן צו די תורה וועג, זיך פירן הייליג און ריין.


געוואוין זיך צו זיך אויסרעדן דאס הארץ צום אייבערשטן אין דיין שפראך וואס דו רעדסט, שמועס מיט אים יעדע זאך, בעט אים דו זאלסט זוכה זיין צו זיין א צדיק, אפגעהיטן פון אלע שלעכטס.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.


א כתיבה וחתימה טובה, א גוט געבענטשט יאר.

#1896 - דארף מען זיך צודעקן די קאפ אין שויער?
צניעות, חיזוק פאר פרויען

תוכן השאלה‎

לכבוד דער ראש ישיבה שליט"א,


איך האב געהערט א שיעור פון א רעבעצין, זי זאגט דארט אז עס איז גוט אז ווען מען גייט אין שויער זאל מען אויך גיין צוגעדעקט די קאפ. מען זאל גיין מיט א ספעציעלע קאפ-צודעק וואס מען נוצט אין וואסער, און נאר אויסטון די צודעק ווען מען זייפט זיך דעם קאפ.


איך האב נאך קיינמאל נישט געהערט פון אזא מושג, און איך האב אנגעהויבן טראכטן אפשר בין איך נישט אזוי צניעות'דיג. האב איך געוואלט פרעגן אויב דאס איז טאקע א גוטע מנהג זיך צו פירן, זאל איך עס אנהויבן איינפירן ביי מיר?


יישר כח

תשובה מאת הראש ישיבה שליט"א:‎

בעזרת ה' יתברך


יום א' פרשת ראה, י"ט מנחם-אב, שנת תשפ"ג לפרט קטן


מרת ... תחי'


איך האב ערהאלטן אייער בריוו.


די הייליגע חכמים דערציילן (יומא מז.): "שִׁבְעָה בָּנִים הָיוּ לָהּ לְקִמְחִית", עס איז געווען א פרוי מיטן נאמען קמחית, זי האט געהאט זיבן קינדער, "וְכֻלָּן שִׁמְּשׁוּ בִּכְּהוּנָה גְדוֹלָה", און אלע זיבן קינדער זענען געווען כהנים גדולים. "אָמְרוּ לָהּ חֲכָמִים", האבן די חכמים איר געפרעגט: "מַה עָשִֹיתָ שֶׁזָּכִיתָ לְכַּךְ", פארצייל אונז דיינע גוטע מעשים וואס דו טוסט אז דו האסט זוכה געווען צו דעם? "אָמְרָה לָהֶם, מִיָּמַי לֹא רָאוּ קוֹרוֹת בֵּיתִי קְלָעֵי שַׂעֲרִי", האט זי געזאגט פאר די חכמים: איך האב אייביג אכטונג געגעבן אז די ווענט און די דאך פון מיין הויז זאלן נישט זען מיינע האר.


וואויל איז די פרוי וואס געבט אכטונג צו גיין צוגעדעקט איר קאפ, וועט זי זוכה זיין צו ערליכע קינדער.


ווען מען שויערט זיך, דארף מען נישט צודעקן די קאפ.


דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.


א כתיבה וחתימה טובה, א גוט געבענטשט יאר.

#1895 - מסכים זיין צו א שידוך וואס האט א סמארטפאון?
שידוכים, מורה דרך, סמארטפאון

תוכן השאלה‎

לכבוד דער ראש ישיבה שליט"א,


איך האב געוואלט פרעגן א שאלה, מען האט מיר אנגעטראגן א שידוך, און נאכ'ן מברר זיין און באקומען גוטע אינפארמאציע האבן מיר געהאט א בעשוי, און ער האט מיר דערציילט אז ביי זייער חסידות איז זייער נארמאל דארט צו האבן א סמארטפאון, און ער האט אויך אזא טעלעפאן, און דער רבי פון יענע חסידות האלט אז עס נישט קיין פראבלעם אויב מען האט עס אויף א כשר'ן אופן.


דאס האט מיר געמאכט ספיקות אויפ'ן שידוך, כאטש וואס עס זעט אויס אז ער נוצט עס טאקע נאר אויף אן אויסגעהאלטענעם וועג, א האלבע טאג נוצט ער עס בכלל נישט, ווייל ער קען עס נישט אריינברענגען דארט וואו ער ארבעט, און ער זאגט אז ער האט זיך געמאכט א גדר נישט צו זיין פארבינדען צו גרופעס פון נייעס וכדומה, אבער ביי אונז אין שטוב איז אזוי שטארק אנגענומען קעגן דעם ברוך ה', און פלוצלינג זאל זיך יעצט טוישן פאר די קינדער די צוגאנג צו טעלעפאנען, און בעצם אויך פאר מיר, עס מיר זייער שווער.


ער האט מיר געזאגט אז זיין רבי האלט אז אויב עס איז שוין דא אזא זאך, איז בעסער עס צו נוצן פאר גוטע זאכן און פאר פרנסה און דאס גלייכן. וואס זאגט דער ראש ישיבה אויף דעם? זאל איך ממשיך זיין מיט דעם שידוך?


און צו די געלעגנהייט וויל איך אויך אויסדרוקן א גרויסן יישר כח אויף די פיל חיזוק וואס מיר באקומען כסדר פון די זאכן פונעם ראש ישיבה שליט"א.


יישר כח

תשובה מאת הראש ישיבה שליט"א:‎

בעזרת ה' יתברך - יום ב' פרשת ראה, כ' מנחם-אב, שנת תשפ"ג לפרט קטן


 


מרת ... תחי'


איך האב ערהאלטן אייער בריוו.


זייט מברר אויף זיינע מידות און אויף זיין יראת שמים, און אויב ער האט גוטע מידות און יראת שמים זאלט איר גיין צום שידוך מיט שמחה.


דאס אליין, אז א מענטש האט א רבי, א מורה דרך, ער פרעגט זיין רבי און זיין רבי לערנט אים ווי זיך צו פירן - איז א געווינס. ווייל דאס איז דאס וויכטיגסטע זאך; ווען עס קומט צו טון א שידוך דארף מען קוקן אויף גוטע מידות, יראת שמים און צי עס איז דא הכנעה פאר א רב, פאר א רבי.


אודאי איז א טעלעפאן אן איינגעשטעלטע זאך, מען קען אלעס פארלירן השם ישמרינו; אבער אז דאס ווערט אויסגעשמועסט מיט א רב - איז דאס עפעס אנדערש.


דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.


א כתיבה וחתימה טובה, א גוט געבענטשט יאר.

#1894 - שליסן א שידוך וואס די כלה וועט גיין ארומגעבינדען מיט א שאל?
שידוכים, צניעות

תוכן השאלה‎

לכבוד דער ראש ישיבה שליט"א,


עס איז דא דא אן עלטערער בחור וואס מ'האט אים אנגעטראגן א שידוך, וואס די פרויען אין יענע משפחה גייען ארומגענומען דעם גאנצן קאפ מיט א שאל, זיי האבן דעם מנהג נאך פון זייערע זיידעס פון תימן. דער בחור איז מסכים צום שידוך, אבער ער האט מורא ווייל מוהרא"ש זי"ע האט נישט געהאלטן פון דעם. איז דאס א פראבלעם? אדער אויב האבן זיי דאס אזוי מקובל פון זייער מסורה, איז עס יא גוט?


אויב דער ראש ישיבה שליט"א קען ביטע ענטפערן אויב מ'זאל שליסן דעם שידוך אדער נישט.


יישר כח

תשובה מאת הראש ישיבה שליט"א:‎

בעזרת ה' יתברך - יום ב' פרשת ראה, כ' מנחם-אב, שנת תשפ"ג לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


ער זאל מברר זיין אויף איר יראת שמים, איר געזונט און טון דעם שידוך, און חס ושלום נישט קוקן אויף קיין שום אנדערע זאך.


אמת, מוהרא"ש האט געזאגט מען זאל נישט גיין מיט די שווארצע שאלקע, אבער ווען עס קומט צו חתונה האבן דארט האט מוהרא"ש געשריבן טויזנטער און טויזנטער בריוו מען זאל נישט קוקן אויף גארנישט, מען זאל חתונה האבן לשם שמים; עס לוינט נישט דאס לעבן אז מען איז פוגם בברית, הוצאת זרע לבטלה - רחמנא לצלן.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.


א כתיבה וחתימה טובה, א גוט געבענטשט יאר.

#1893 - ווי אזוי שטארקט מען זיך ווען מען גייט אריבער שוועריקייטן?
התחזקות, אמונה, נסיונות

תוכן השאלה‎

לכבוד דער ראש ישיבה שליט"א,


אפשר שרייבט איר מיר עפעס חיזוק? ס'גייט איבער אויף מיר.


יישר כח

תשובה מאת הראש ישיבה שליט"א:‎

בעזרת ה' יתברך - יום ד' פרשת ראה, כ"ב מנחם-אב, שנת תשפ"ג לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


מוהרא"ש דערציילט (אשר בנחל, מכתב יד-תלז) עס איז געווען א צדיק וואס האט אסאך געליטן פון זיין ווייב און קינדער, און מען פלעגט שטענדיג הערן ווי דער צדיק זאגט צו זיך: "אזוי וויל דער אייבערשטער", "אזוי וויל דער אייבערשטער"; ער האט זיך גע'חזר'ט די אמונה ער זאל נישט מהרהר זיין אויפן אייבערשטן.


דאס איז די גרעסטע זאך; אפילו עס גייט אריבער שווערע ביטערע צייטן זאל מען נישט האבן קיין קשיות אויפן אייבערשטן, מען זאל געדענקען: "הַצּוּר תָּמִים פָּעֳלוֹ כִּי כָל דְּרָכָיו מִשְׁפָּט, אֵל אֱמוּנָה וְאֵין עָוֶל, צַדִּיק וְיָשָׁר הוּא" (דברים לב, ד).


מיר ווייסן גארנישט און מיר פארשטייען גארנישט, מיר ווייסן נאר איין זאך, אז דער אייבערשטער פירט די וועלט און אלעס וואס דער אייבערשטער טוט איז גוט. מיר דארפן שטענדיג חזר'ן: 'מיר ווייסן גארנישט און מיר פארשטייען גארנישט, דער אייבערשטער פירט די וועלט, ער מאכט נאר גוט, ער מאכט נאר פאר אונזער טובה'.


נעם אריין אמונה אין דיר, וועסטו שפירן א רואיגקייט אין לעבן; אלעס וועט דיר גיין גרינגער. אזוי ווי דער הייליגער רבי זאגט (שיחות הר"ן, סימן נג): "מִי שֶׁיֵּשׁ לוֹ אֱמוּנָה", ווער עס האט אמונה, "חַיָּיו חַיִּים", דער לעבט א לעבן, "וְהוּא מְבַלֶּה יְמֵי חַיָּיו בְּטוֹב תָּמִיד", אלעס גייט גרינגער און עס איז אים שטענדיג גוט, "כִּי כְּשֶׁהוֹלֵךְ לוֹ כָּרָאוּי וְיֵשׁ לוֹ טוֹב", ווייל ווען עס גייט אים אלעס אזוי ווי ער וויל - "בְּוַדַּאי טוֹב לוֹ", איז דאך גוט, "וַאֲפִלּוּ כְּשֶׁאֵינוֹ כָּךְ", און אפילו ווען עס איז נישט אזוי, "דְּהַיְנוּ שֶׁאֵין מִתְנַהֵג לוֹ כְּסֵדֶר", ווען עס גייט אים נישט אזוי ווי ער וויל, "וְיֵשׁ לוֹ יִסּוּרִין חַס וְשָׁלוֹם", און ער ליידט יסורים חס ושלום, "גַּם כֵּן טוֹב", איז אים אויך גוט,"כִּי הוּא בָּטוּחַ שֶׁאַף עַל פִּי כֵן הַשֵּׁם יִתְבָּרַךְ יְרַחֵם עָלָיו לְהַבָּא וְיֵיטִיב אַחֲרִיתוֹ, כִּי מֵאַחַר שֶׁהַכֹּל מֵאִתּוֹ יִתְבָּרַךְ בְּוַדַּאי הַכֹּל לְטוֹבָה", ווייל ער פארלאזט זיך אויפן אייבערשטן, אז דער אייבערשטער וועט רחמנות האבן און אים העלפן. ווייל אז דער אייבערשטער ברענגט מיר די שלעכטס - איז דאך זיכער אז דאס איז גוט פאר מיר, "אֲבָל מִי שֶׁאֵין לוֹ אֱמוּנָה חַס וְשָׁלוֹם, חַיָּיו אֵינָם חַיִּים כְּלָל, כִּי תֵּכֶף כְּשֶׁעוֹבֵר עָלָיו אֵיזֶה רָעָה שׁוּב אֵין לוֹ שׁוּם חִיּוּת, כִּי אֵין לוֹ בַּמֶּה לְנַחֵם עַצְמוֹ כְּלָל, מֵאַחַר שֶׁאֵין לוֹ אֱמוּנָה כְּלָל, וְאֵין לוֹ שׁוּם חִיּוּת וְשׁוּם טוֹב, מֵאַחַר שֶׁהוֹלֵךְ בְּלִי הַשֵּׁם יִתְבָּרַךְ וּבְלִי הַשְׁגָּחָה רַחֲמָנָא לִצְלָן", אבער דער וואס האט נישט קיין אמונה - דער האט נישט קיין לעבן, ווייל ווי נאר עס גייט אים איבער עפעס שלעכטס - האט ער נישט קיין שום טרייסט, ער האט זיך נישט מיט וואס צו טרייסטן, ווייל ער גלייבט דאך נישט אינעם אייבערשטן רחמנא לצלן, "אֲבָל עַל יְדֵי אֱמוּנָה מַה טּוֹב וְיָפֶה הַחִיּוּת שֶׁלּוֹ כַּנַּ"ל", אבער דער וואס לעבט מיט אמונה - האט א שיינע זיסע לעבן.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.


א כתיבה וחתימה טובה, א גוט געבענטשט יאר.

#1892 - ווי אזוי דערהאלט מען זיך ביז די שידוך קומט אן?
שידוכים, התחזקות, תפילות אויף אידיש, תפילה והתבודדות, קידוש לבנה

תוכן השאלה‎

לכבוד דער ראש ישיבה שליט"א,


איך בין זייער באזארגט, איך ווער שוין באלד צוואנציג יאר אלט און שידוכים האלטן אין איין אראפגיין פון טיש. עס איז מיר זייער שווער אנצוגיין אזוי. איך פיל צובראכן און אליינס, און בכלל וויל איך נישט אנקומען צו צוואנציג יאר פאר'ן חתונה האבן, איך קען עס נישט אויסהאלטן מער, די נסיונות צערייסן מיך, איך פאל א גאנצן צייט אין שמירת עיניים און אין שמירת הברית, איך בעט דעם באשעפער א גאנצן צייט אז איך זאל שוין טרעפן מיין שידוך און גארנישט קומט נישט, איך פרוביר צו זיין ערליך אבער עס איז זייער שווער.


אויב דער ראש ישיבה קען מיר געבן חיזוק אויף קדושה, און מתפלל זיין פאר מיר אז איך זאל שנעל טרעפן מיין שידוך.


יישר כח

תשובה מאת הראש ישיבה שליט"א:‎

בעזרת ה' יתברך - יום ה' פרשת ראה, כ"ג מנחם-אב, שנת תשפ"ג לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


דראפע זיך און דערהאלט זיך מיט אלע דיינע כוחות, האלט זיך שטארק; עס איז דא פאר דיר א שידוך, מען דארף נאר ווארטן מיט געדולד ביז די ישועה קומט.


עס איז כדאי זאלסט זיך פארשאפן דעם ספר "מציאת הזיווג" פון מוהרא"ש זכותו יגן עלינו, זאלסט טון די סגולות און זאגן די תפילות.


די ערשטע סגולה איז זאגן יעדן טאג קרבנות הנשיאים. דער רבי זאגט (ספר המידות אות חיתון, סימן ו): "מִי שֶׁקָּשֶׁה לוֹ לִמְצֹא זִוּוּגוֹ, יַרְגִּיל אֶת עַצְמוֹ לִקְרוֹת בְּקָרְבְּנוֹת הַנְּשִׂיאִים", וועם עס גייט שווער צו טרעפן א שידוך, זאל זאגן אסאך די "קרבנות הנשיאים", פון (במדבר ז, א): "וַיְהִי בְּיוֹם כַּלּוֹת מֹשֶׁה לְהָקִים אֶת הַמִּשְׁכָּן", ביזן סוף, די קריאה וואס מען ליינט חנוכה, און נאכן זאגן די קרבנות, בעט דעם אייבערשטן אויף דיין שפראך: "רבונו של עולם, העלף מיר איך זאל זוכה זיין צו טרעפן מיין זיווג; עס איז מיר אזוי שווער צו זיין א פלג גוף, עס איז מיר אזוי שווער צו זיין ערליך ווען איך בין אליין, איך וויל חתונה האבן וכו' וכו'".


זיי מקפיד אויף קידוש לבנה יעדן חודש. דער רבי זאגט (שם, סימן ב): "קִדּוּשׁ לְבָנָה סְגֻלָּה שֶׁיִּמְצָא אָדָם אֶת זִוּוּגוֹ", וועם עס איז שווער צו טרעפן זיין שידוך - זאל זאגן קידוש לבנה, און נאך קידוש לבנה זאלסטו בעטן א תפילה אויף דיין שפראך אז דו זאלסט זאל זוכה זיין צו טרעפן דיין שידוך בזכות די מצוה פון קידוש לבנה.


דער עיקר בעט איך דיר זייער, שטארק זיך און ווער נישט צעבראכן ווען דו זעסט אז עס גייט אריבער נאך א טאג און נאך א טאג, און עס רוקט זיך גארנישט; דו טראכסט כל מיני מחשבות: 'וואס וועט זיין... אפשר וועל איך שוין אזוי בלייבן... ווער וועט מיך נעמען?' איך בעט דיר זייער, טראכט גוט און ווארט אויס פאר דיין ישועה. דו טו וואס דו האסט צו טון, פאלג דעם רבי'ן און זיי מקיים אלע עצות וואס ער זאגט, וועסטו בודאי געהאלפן ווערן בקרוב ממש.


דא האסטו א הארץ רייסנדע תפילה פון מוהרא"ש, איבער געזעצט אין אידיש. זאג דאס יעדן טאג, די תפילה שניידט אריין אין הארץ:


"רִבּוֹנוֹ שֶׁל עוֹלָם, הֵיילִיגֶער בַּאשֶׁעפֶער, הֶעלְף מִיר אַז אִיךְ זָאל שׁוֹין זוֹכֶה זַיין צוּ טְרֶעפְן אַ גוּטֶע שִׁידוּךְ, אִיךְ זָאל זוֹכֶה זַיין חֲתוּנָה צוּ הָאבְּן שְׁנֶעל אוּן גְרִינְג אוּן נִישְׁט דַארְפְן וַוארְטְן מֶער אַזוֹי לַאנְג.


הֵיילִיגֶער בַּאשֶׁעפֶער אִיךְ וֵוייס אַז אִיךְ הָאבּ זִיךְ נִישְׁט אוֹיפְגֶעפִירְט וִוי עֶס דַארְף צוּ זַיין, אוּן אַז אִיךְ בִּין נִישְׁט אֵייבִּיג גֶעוֶוען אַזוֹי וואוֹיל אוּן עֶרְלִיךְ. אִיךְ בֶּעט דִיר אָבֶּער, רִבּוֹנוֹ שֶׁל עוֹלָם, אַז דוּ זָאלְסְט נִישְׁט קוּקְן אוֹיף דֶעם אוּן צוּלִיבּ דֶעם צוּרִיק הַאלְטְן מַיין שִׁידוּךְ. זֵיי מִיר מוֹחֵל אוֹיף אַלֶעס וָואס אִיךְ הָאבּ נִישְׁט גוּט גֶעטוּן, אוּן הֶעלְף מִיר אַז אִיךְ זָאל שׁוֹין שְׁנֶעל חֲתוּנָה הָאבְּן, אוּן דָאס וֶועט מִיר הֶעלְפְן אוּן רַאטֶעוֶוען אַז אִיךְ זָאל מֶער נִישְׁט טוּן קַיין עֲבֵירוֹת אוּן אִיךְ זָאל שׁוֹין זַיין וואוֹיל אוּן עֶרְלִיךְ.


וָואס זָאל אִיךְ טוּן, רִבּוֹנוֹ שֶׁל עוֹלָם? פוּן מַיין זַייט בִּין אִיךְ גְרֵייט חֲתוּנָה צוּ הָאבְּן הַיינְט נַאכְט! וָואס קֶען אִיךְ טוּן אַז אִיךְ הָאבּ נָאכְנִישְׁט גֶעטְרָאפְן מַיין שִׁידוּךְ? אִיךְ וַוארְט אוּן אִיךְ וַוארְט אוּן אִיךְ בֶּעט דִיר שׁוֹין אַזוֹי לַאנְג אַז אִיךְ וִויל שׁוֹין חֲתוּנָה הָאבְּן, אוּן דֶערְוַוייל אִיז עֶס נָאכְנִישְׁט אָנְגֶעקוּמֶען.


דִי חַזַ"ל זָאגְן אוּנְז אַז וֶוען אֵיינֶער הָאט חֲתוּנָה נָאךְ דִי צְוָואנְצִיג יָאר, וֶועט עֶר שׁוֹין זַיין גַאנְץ לֶעבְּן טְרַאכְטְן פוּן עֲבֵירוֹת, אוּן דוּ זָאגְסְט אוֹיף אַזַא מֶענְטְשׁ אַז זַיינֶע בֵּיינֶער זָאלְן צוּגֵיין. פַארְוָואס זָאל מִיר קוּמֶען אַזַא הַארְבֶּער עוֹנֶשׁ אַז אִיךְ זָאל מַיין גַאנְץ לֶעבְּן טְרַאכְטְן פוּן עֲבֵירוֹת, אוּן אַז מַיינֶע בֵּיינֶער זָאלְן צוּגֵיין? וָואס בִּין אִיךְ דֶען שׁוּלְדִיג? פַארְוָואס קוּמְט עֶס מִיר? אִיז מִיר נִישְׁט גֶענוּג דִי שְׁרֶעקְלִיכֶע פַּיין אוּן וֵוייטָאג וָואס אִיךְ הָאבּ פוּן דֶעם אַלֵיין אַז אִיךְ הָאבּ נָאכְנִישְׁט חֲתוּנָה גֶעהַאט?


הֵיילִיגֶער בַּאשֶׁעפֶער הֶעלְף מִיר אַז אִיךְ זָאל זוֹכֶה זַיין צוּ הָאבְּן סַבְלָנוּת אוּן גֶעדוּלְד, אוּן אוֹיסְוַוארְטְן מִיט רוּאִיגְקֵייט בִּיז אִיךְ וֶועל שׁוֹין זוֹכֶה זַיין חֲתוּנָה צוּ הָאבְּן. הֶעלְף מִיר אַז אִיךְ זָאל נִישְׁט הָאבְּן קַיין קֻשְׁיוֹת אוֹיף דִיר. הֶעלְף מִיר אַז אִיךְ זָאל גְלֵייבְּן מִיט אַ שְׁטַארְקֶע אֱמוּנָה אַז דוּ טוּסְט אַלֶעס נָאר צוּם גוּטְן, אוּן יֶעדֶע זַאךְ הָאט אַ פּוּנְקְטְלִיכֶער חֶשְׁבּוֹן, אוּן מִיט דֶעם זָאל אִיךְ זִיךְ שְׁטַארְקְן אוּן נִישְׁט זַיין אַזוֹי צוּבְּרָאכְן פוּן מַיינֶע שְׁוֶוערִיקַייטְן.


הֵיילִיגֶער בַּאשֶׁעפֶער, נָאר דוּ קֶענְסְט מִיר פַארְשְׁטֵיין! נָאר דוּ וֵוייסְט מַיינֶע גֶעפִילְן! וִוי אַזוֹי אִיךְ שְׁפִּיר זִיךְ אַזוֹי פַארְשֶׁעמְט אוּן דֶערְנִידֶערְט פוּן מִיר אַלֵיין! אַז אַלֶע מַיינֶע חֲבֵרִים הָאבְּן שׁוֹין חֲתוּנָה גֶעהַאט אוּן נָאר אִיךְ בִּין גֶעבְּלִיבְּן אַלֵיין! הֶעלְף מִיר אַז דִי בִּזְיוֹנוֹת זָאלְן זַיין פַאר כַּפָּרַת עַווֹנוֹת אַז מִיט דֶעם זָאל אִיךְ אָפְּקוּמֶען אַלֶע מַיינֶע עֲבֵירוֹת, אִיךְ זָאל מֶער נִישְׁט דַארְפְן לַיידְן אַזוֹיפִיל אוּן אִיךְ זָאל שׁוֹין זוֹכֶה זַיין חֲתוּנָה צוּ הָאבְּן בְּקָרוֹב.


אִיךְ וֵוייס אוּן אִיךְ גְלֵייבּ, הֵיילִיגֶער בַּאשֶׁעפֶער, אַז דוּ וֶועסְט מִיר זִיכֶער נִישְׁט פַארְלָאזְן. סוֹף כָּל סוֹף וֶועל אִיךְ זוֹכֶה זַיין חֲתוּנָה צוּ הָאבְּן. אוּן דֶערְפַאר בֶּעט אִיךְ דִיר, רִבּוֹנוֹ שֶׁל עוֹלָם, אַז וֶוען אִיךְ וֶועל שׁוֹין חֲתוּנָה הָאבְּן זָאל אִיךְ זוֹכֶה זַיין צוּ הָאבְּן אַ גוּטֶע שָׁלוֹם בַּיִת, אִיךְ זָאל זִיךְ קֵיינְמָאל נִישְׁט קְרִיגְן אִינְדֶערְהֵיים, עֶס זָאל שְׁטֶענְדִיג הֶערְשְׁן בַּיי אוּנְז אַהֲבָה וְאַחְוָה וְשָׁלוֹם וְרֵעוּת, מִיר זָאלְן זִיךְ לִיבּ הָאבְּן אוּן הָאבְּן אַ גְלִיקְלִיךְ לֶעבְּן אִינְאֵיינֶעם, אוּן אִיךְ זָאל זִיךְ קֵיינְמָאל נִישְׁט דַארְפְן גֶט'ן חַס וְשָׁלוֹם.


הֶעלְף מִיר אַז אִיךְ זָאל שְׁטֶענְדִיג זַיין אַ וַתְּרָן, אִיךְ זָאל אֵייבִּיג מְוַותֵּר זַיין אוּן נִישְׁט זִיךְ קְרִיגְן נָאר שְׁטֶענְדִיג אַרוֹיסְהֶעלְפְן. מִיר זָאלְן הָאבְּן אַ פְרֵיילִיכֶע הוֹיז, עֶס זָאל זִיךְ שְׁפִּירְן דִי שִׂמְחָה אִין דִי לוּפְט בַּיי אוּנְז אִינְדֶערְהֵיים. אִיךְ זָאל זוֹכֶה זַיין צוּ הָאבְּן גֶעזוּנְטֶע אוּן עֶרְלִיכֶע קִינְדֶער, אִיךְ זָאל זֵיי אוֹיפְצִיעֶן אוֹיפְן עֶרְלִיכְן אִידִישְׁן וֶועג אוּן זֶען אַסַאךְ אִידִישׁ נַחַת פוּן זֵיי. מַיין שְׁטוּבּ זָאל זַיין אָפְן פַאר אַנְדֶערֶע אִידִישֶׁע קִינְדֶער אַרַיינְצוּנֶעמֶען אוֹרְחִים אוּן צוּ טוּן אַסַאךְ צְדָקָה אוּן חֶסֶד.


הֵיילִיגֶער בַּאשֶׁעפֶער, נֶעם אָן מַיין תְּפִלָה, אוּן הֶעלְף מִיר שׁוֹין, אִין זְכוּת פוּן אַלֶע צַדִיקִים וּבִּפְרַט אִין דִי זְכוּת פוּן הֵיילִיגְן רֶבִּי'ן רַבֵּנוּ נַחְמָן בֶּן פֵיגָא זְכוּתוֹ יָגֵן עָלֵינוּ, [אוּן אִין זְכוּת פוּן רַבֵּנוּ אֱלִיעֶזֶר שְׁלֹמֹה בֶּן מְנַחֵם זְאֵב זְכוּתוֹ יָגֵן עָלֵינוּ, וָואס הָאט גֶעמַאכְט דִי תְּפִלָה], אָמֵן כֵּן יְהִי רָצוֹן".


*


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.


א כתיבה וחתימה טובה, א גוט געבענטשט יאר.

#1891 - מעג א פרוי גיין מיט די טעכטער צו די אפגעזונדערטע פלאץ ביים ים?
צניעות, חינוך הילדים

תוכן השאלה‎

לכבוד דער ראש ישיבה שליט"א,


דא אין ארץ ישראל איז דא צוגעשטעלט ביים ים באזונדערע טעג צעטיילט פאר מענער און פאר פרויען, אז מען זאל קענען גיין דארט מיט צניעות, אבער פאקטיש איז עס נישט אזוי פשוט, ביז מען קומט אן אהין צו די אפגעזונדערטע צניעות'דיגע פלעצער ביים ים, שטויסט מען זיך אן אויפ'ן וועג מיט אסאך פריצות, און דעריבער האב איך זיך מקבל געווען אז גיי איך מער נישט אהין, נישט מיט מיינע קינדער און נישט איך אליין, און איך בעט דעם אייבערשטן איך זאל אנהאלטן מיין קבלה.


מיין ווייב האט מיר אבער געבעטן איך זאל פרעגן דעם ראש ישיבה שליט"א אויב זי קען יא אהינגיין מיט די טעכטער אין די טעג ווען פרויען גייען, ווייל אויסער די פריצות וואס מען זעט אויפ'ן אהין, איז דארט אליין אויך דא פרויען וואס זענען זייער נישט צניעות'דיג אנגעטון.


יישר כח

תשובה מאת הראש ישיבה שליט"א:‎

בעזרת ה' יתברך - יום ה' פרשת ראה, כ"ג מנחם-אב, שנת תשפ"ג לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר, בני ברק


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


מען דארף זייער אכטונג געבן נישט צו גיין אין פלעצער וואו עס איז דא פריצות; אויך פרויען דארפן זיך היטן פון גיין אין שלעכטע פלעצער און זיכער דארף מען אכטונג געבן ווי מען גייט מיט די קינדער, זיי נאר טראגן אויף איידעלע ריינע פלעצער.


עלטערן דארפן אסאך מתפלל זיין פאר די קינדער זיי זאלן אויסוואקסן ערליך און הייליג. חכמינו זכרונם לברכה דערציילן (תנא דבי אליהו רבה, פרק יח): "מַעֲשֶׂה בְּכֹהֵן אֶחָד שֶׁהָיָה יְרֵא שָׁמַיִם בַּסֵּתֶר, וְהָיוּ לוֹ עֲשָׂרָה בָּנִים מֵאִשָּׁה אַחַת, שִׁשָּׁה זְכָרִים וְאַרְבַּע נְקֵבוֹת", עס איז געווען א כהן זייער אן ערליכער איד וואס האט געהאט צען קינדער - זעקס זון און פיר טעכטער, "וּבְכָל יוֹם וָיוֹם הָיָה מִתְפַּלֵּל וּמִשְׁתַּטֵּחַ וּמִתְחַנֵּן וּמְבַקֵּשׁ רַחֲמִים וּמְלַחֵךְ בִּלְשׁוֹנוֹ עָפָר, כְּדַי שֶׁלֹא יֵצֵא אֶחָד מֵהֶן לִידֵי עֲבֵירָה וְלִידֵי דְּבַר מְכֹעָר", ער פלעגט זיך יעדן טאג אראפווארפן אויף דער ערד וויינען און בעטן דעם אייבערשטן אז אלע זיינע קינדער זאלן זיין ערליכע אידן; "אָמְרוּ לֹא יָצְתָה אוֹתָהּ שָׁנָה וְלֹא שֵׁנִית וְלֹא שְׁלִישִׁית, עַד שֶׁבָּא עֶזְרָא וְהֶעֱלָה אֶת יִשְׂרָאֵל מִבָּבֶל, וְהֶעֱלָה אֹתוֹ כֹּהֵן עִמָּהֶם. לֹא נִכְנַס אֹתוֹ כֹּהֵן לְבֵית עוֹלָמוֹ, עַד שֶׁרָאָה כֹּהֲנִים גְּדוֹלִים וּפִרְחֵי כְּהוּנָה מִבָּנָיו וּמִבְּנֵי בָּנָיו עַד חֲמִשִּׁים שָׁנָה, וְאַחַר כָּךְ נִכְנַס אוֹתוֹ כֹּהֵן לְבֵית עוֹלָמוֹ", ביז ער האט זוכה געווען ארויף צו גיין קיין ארץ ישראל מיט אלע זיינע קינדער צוזאמען מיט עזרא הסופר, און אלע זיינע קינדער זענען געווארן כהנים גדולים אין בית המקדש, און דער כהן האט זוכה געווען צו קינדער און אייניקלעך וואס אלע פון זיי האבן געטון די עבודה אינעם בית המקדש; זעט מען פון דעם אז תפילה איז די עצה זוכה זיין צו ערליכע קינדער.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.


א כתיבה וחתימה טובה, א גוט געבענטשט יאר.

#1890 - וואס טוט מען אז די ווייב בעט א גט אויב פאר איך קיין אומאן?
אומאן, שלום בית, ראש השנה

תוכן השאלה‎

לכבוד דער ראש ישיבה שליט"א,


יישר כח פאר אלע חיזוקים וואס דער ראש ישיבה שליט"א געבט אונז טאג טעגליך. יעדן שבת קוק איך ארויס צום פרישן קונטרס "עצתו אמונה", וואס דאס געבט מיר ממש לופט צום אטעמען פאר די גאנצע וואך.


איך האב זוכה געווען אנצוקומען צום ערשטן מאל קיין אומאן אויף ראש השנה פאר פיר יאר צוריק, און זייט דעמאלט בין איך ממש געבוירן געווארן פונדאסניי, אן קיין גוזמא. איך האב באקומען פון הייליגן רבי'ן און פון מוהרא"ש אזוי סאך אין לעבן, דאווענען און רעדן צום אייבערשטן, לערנען אסאך תורה מיט'ן סדר דרך הלימוד, לעצטנס בין איך אויך זוכה צו לערנען יעדן ח"י פרקים משניות, און נאך גאר אסאך גוטע מתנות.


פארגאנגענעם ראש השנה האט מיין ווייב נישט געוואלט אזוי שטארק איך זאל פארן קיין אומאן, צוליב די מלחמה דארט, דאס האט געמאכט אן אנגעצויגנקייט אינדערהיים, ביז צום סוף בין איך למעשה געפארן מיט איר הסכמה, אבער נישט מיט'ן גאנצן הארץ, נאר אזוי בלית ברירה. און זייט דעמאלט האט דער מצב ביי אונז אין שטוב אנגעהויבן גיין צוביסלעך בארג אראפ, די שלום בית האט גאר שטארק אונטערגעהינקעט, מיר זענען כמעט אנגעקומען צו א גט רחמנא ליצלן, אויך אין פרנסה האבן מיר נישט געזען קיין שום ברכה, אלע צינורות פון פרנסה זענען פארשפארט געווארן, און אין דעם גאנצען שווערן מצב האט דער אייבערשטער אונז געהאלפן אז מיר האבן אנגעהויבן ווארטן אויף א שמחה ברוך ה'.


יעצט שטייען מיר שוין געציילטע וואכן פאר ראש השנה, איך בעט דעם אייבערשטן יעדן טאג מיט'ן גאנצן הארץ אז איך זאל זוכה זיין צו פארן קיין אומאן, אבער מיין ווייב זאגט מיר אז איך וויל פארן זאלן איך איר קודם געבן א גט, און איך זאל מיר נישט צוריק קומען אהיים.


איך בין מודה אז איך האב א גרויסע חלק אין די אנגעצויגנקייט אינדערהיים, איך פרוביר צו פאררעכטן און טון אלעס צו פארבעסערן דעם מצב, פאררעכטן די זאכן וואס האבן גורם געווען די אלע פראבלעמען, אבער דערווייל האב איך נישט קיין שום עצה, איך בעט נאר דעם אייבערשטן, און איך האף דער ראש ישיבה שליט"א וועט מיר ווייזן דעם וועג וואס צו טון יעצט.


יישר כח

תשובה מאת הראש ישיבה שליט"א:‎

בעזרת ה' יתברך - יום ה' פרשת ראה, כ"ג מנחם-אב, שנת תשפ"ג לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


אז דו ווילסט דיין ווייב זאל דיך לאזן פארן קיין אומאן אויף ראש השנה – ווענדט זיך דאס אין דיר; אז דו וועסט איר העלפן, דו וועסט רעדן שיין צו איר, דו וועסט איר מכבד זיין - וועט זי דיך לאזן פארן צום רבי'ן.


מוהרא"ש זאגט אויף דעם וואס די וועלט זאגט: "פארוואס בלאזט דער שופר אזוי גוט ראש השנה? ווייל עס ליגט א גאנץ יאר אין ארון הקודש", זאגט מוהרא"ש: "אז מען וויל פארן קיין אומאן אויף ראש השנה ווענדט זיך דאס ווי אזוי מען פירט זיך אויף א גאנץ יאר; אז די ווייב זעט א גאנץ יאר ווי שיין מען פירט זיך, זי זעט וואס א ברסלב'ער חסיד איז, מען לערנט יעדן טאג תורה, מען לעבט מיטן אייבערשטן - דאן וועט זי נישט מעכב זיין פון פארן קיין אומאן", אזוי ווי חכמינו זכרונם לברכה זאגן (שבת קיז:) "בלאזן שופר איז א חכמה, נישט קיין מלאכה"; עס גייט נישט מיט כח, עס דארף גיין מיט חכמה; אז מען פירט זיך אויף א גאנץ יאר אזוי ווי עס דארף צו זיין, דער שופר ליגט אין ארון קודש - דעמאלט דארף מען נישט קיין כח צו בלאזן דערמיט, עס איז נישט קיין שווערע ארבעט, עס געשעט אליין.


טשעפע נישט דיין ווייב, רעד צו איר שיין, רעד צו איר אזוי ווי מען רעדט צום חשוב'סטן מענטש. געב איר אסאך גוטע ווערטער, אז דו וועסט זיך אזוי פירן וועט זי דיך לאזן גיין צום רבי'ן אויף ראש השנה.


זאג דיין ווייב אז דו גייסט אהיימברענגען ישועות, מען פארט צו א צדיק אויף ראש השנה אויס'פועל'ן א גוט יאר - וועט זי דיך זיכער לאזן גיין.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.


א כתיבה וחתימה טובה, א גוט געבענטשט יאר.

#1889 - ווי אזוי רייניגט מען אויס א שמוציגע מח?
תהלים, תפילות אויף אידיש, תפילה והתבודדות, שמחה, שמירת עינים, מחשבות

תוכן השאלה‎

לכבוד דער ראש ישיבה שליט"א,


איך האלט זיך פאר א תלמידה בית פיגא, יישר כח פאר אלע שיעורים אויפ'ן טעלעפאן ליין, איך בין זיך מחי' מיט יעדעס ווארט וואס איך הער.


וואס זאל איך טון אז איך האב שוין צוזאמגעקוקט אזויפיל שמוץ און איך קען דאס נישט פארגעסן? איך טראכט פון שמוץ א גאנצן טאג, מיין גאנצע מח איז אנגעפילט מיט שמוץ. איז דא א וועג ארויס, ווי אזוי איך קען האבן א ריינע מח? א ריינע הארץ? איך בעט אן עצה פון דער ראש ישיבה וואס איך זאל טון.


יישר כח

תשובה מאת הראש ישיבה שליט"א:‎

בעזרת ה' יתברך - יום א' פרשת ראה, י"ט מנחם-אב, שנת תשפ"ג לפרט קטן


 


... תחי', תלמידה בית פיגא


איך האב ערהאלטן אייער בריוו.


זוכה זיין צו א ריינע מח קען מען נאר דורך שמחה, איר זאלט זיך פרייען אז איר זענט א איד, איר האט אין זיך א חלק אלוקי, א הייליגע נשמה, און ווי מער איר וועט זיין פרייליך אז איר זענט אויסדערוועלט פון די גאנצע וועלט - וועט איר באקומען א ריינעם מח.


דער רבי זאגט (לקוטי מוהר"ן חלק ב', סימן י): "מַה שֶּׁהָעוֹלָם רְחוֹקִים מֵהַשֵּׁם יִתְבָּרַךְ, וְאֵינָם מִתְקָרְבִים אֵלָיו יִתְבָּרַךְ", פארוואס זענען מענטשן אזוי ווייט פונעם אייבערשטן און זיי ווערן נישט נאנט צו אים? "הוּא רַק מֵחֲמַת שֶׁאֵין לָהֶם יִשּׁוּב הַדַּעַת, וְאֵינָם מְיַשְּׁבִין עַצְמָן", ווייל מען האט נישט קיין ישוב הדעת, מען טראכט נישט פון תכלית; זאגט אבער דער רבי, ווי אזוי קען מען זוכה זיין צו ישוב הדעת און צו א קלארע מח, צו וויסן וואס מען האט צוטון אויף דער וועלט? "אַךְ דַּע, שֶׁעַל יְדֵי מָרָה שְׁחוֹרָה אִי אֶפְשָׁר לְהַנְהִיג אֶת הַמֹּחַ כִּרְצוֹנוֹ, וְעַל כֵּן קָשֶׁה לוֹ לְיַשֵּׁב דַּעְתּוֹ", ווען מען איז נישט פרייליך קען מען נישט טראכטן גוטע זאכן, מען קען נישט טראכטן גוט, מען טראכט א גאנצן צייט נאר שלעכטע מחשבות. "רַק עַל יְדֵי הַשִּׂמְחָה יוּכַל לְהַנְהִיג הַמֹּחַ כִּרְצוֹנוֹ, וְיוּכַל לְיַשֵּׁב דַּעְתּוֹ", אבער אז מען איז פרייליך - דעמאלט קען מען בייגן די מחשבות צו טראכטן גוט; "כִּי שִׂמְחָה הוּא עוֹלָם הַחֵרוּת", אז א מענטש איז בשמחה איז ער א פרייער מענטש און דער מח איז אים נישט מצומצם, אזוי ווי עס שטייט (ישעיה נה, יב): "כִּי בְשִׂמְחָה תֵצֵאוּ", מיט שמחה גייט מען ארויס, "שֶׁעַל יְדֵי שִׂמְחָה נַעֲשִׂין בֶּן חוֹרִין, וְיוֹצְאִין מִן הַגָּלוּת", ווייל א פרייליכער מענטש ווערט פריי.


בעטס דעם אייבערשטן איר זאלט זיין פרייליך, דערציילט דעם אייבערשטן אז איר האט נעבעך נישט געהיטן אייערע אויגן, איר האט געקוקט מאוויס, איר האט מטמא געמאכט אייער מח און הארץ; בעטס אים ער זאל רחמנות האבן אויף אייך, ער זאל אייך געבן א ריינעם מח, א ריינעם הארץ.


זאג אביסל תהילים יעדן טאג און בעטס די ווערטער: "הייליגער באשעפער, לב טהור ברא לי אלוקים, געב מיר א נייעם הארץ, איך האב אזוי פארשמירט מיין הארץ, איך טראכט פון שמוץ; איך וויל זיין ריין, איך וויל זיין הייליג".


בחורים און אינגעלייט רייניגן זיך מיט משניות און גמרא, מיידלעך און ווייבלעך רייניגן זיך מיט תהילים און מיט התבודדות. זאגט יעדן טאג תהילים; אז איר קענט זאגן דעם יום תהילים און ענדיגן יעדע וואך - איז זייער גוט, און אז איר קומט נישט אן צו זאגן דעם יום - זאלט איר זאגן אפאר קאפיטלעך און פלעכטס אריין אין די ווערטער פון תהילים - אייערע אייגענע תפילות אויף אייער אייגענע שפראך, ביז דער מח וועט אייך ווערן לויטער און ריין.


די דריי זאכן: שמחה, תהילים און התבודדות - מאכט ריין דעם מח.


דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.


א כתיבה וחתימה טובה, א גוט געבענטשט יאר.

#1888 - ווען מיינע עלטערן קריגן זיך, ווי אזוי דארף איך רעאגירן?
התחזקות, כיבוד אב ואם, סיפורי צדיקים, רפואה, תפילה והתבודדות

תוכן השאלה‎

לכבוד דער ראש ישיבה שליט"א,


די ערשטע זאך וויל איך זיך באדאנקען פאר אלע שיעורים וואס זענען מיר זייער מחזק.


איך וויל בעטן חיזוק, מיין מאמע איז נעבעך קראנק מיט די ביטערע מחלה, און מיין טאטע רייכערט דראגס, זיי קריגן זיך ארום א גאנצן טאג, און עס איז מיר זייער שווער דאס צוצוקוקן. זיי כאפן נישט ווי ווייט עס שאדט פאר מיר, ווייל איך ווייז עס נישט ארויס, אבער זייער אסאך מאל ביינאכט וויין איך אין בעט, עס איז מיר זייער שווער. אויב דער ראש ישיבה שליט"א קען מיר געבן אן עצה וואס צו טון און ווי אזוי צו רעאגירן אין אזא צייט.


יישר כח

תשובה מאת הראש ישיבה שליט"א:‎

בעזרת ה' יתברך - יום ב' פרשת ראה, כ' מנחם-אב, שנת תשפ"ג לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


טייערער ליבער הארציגער ברודער, דראפע זיך און דערהאלט זיך. בעט דעם אייבערשטן אז דיין מאמע זאל זיין געזונט, תפילה איז שטערקער פון טבע, אפילו עס איז שוין נאכן גזירה - קען מען מיט תפילה אויס'פועל'ן א רפואה.


ביים רבי'ן האט פאסירט א מעשה, אמאל איז געקומען רבי שמעון דעם רבינ'ס תלמיד - צום רבי'ן, ער האט געוויינט צום רבי'ן: "מיין קינד איז קראנק, דער רבי זאל אנוואונטשן דאס קינד זאל זיין געזונט און שטארק"; דער רבי האט זיך נישט וויסנדיג געמאכט. רבי שמעון האט פרובירט בעטן נאכאמאל: "דער רבי זאל וואונטשן אז דאס קינד זאל האבן א רפואה שלימה", אבער דער רבי האט זיך ווייטער נישט וויסנדיג געמאכט. רבי שמעון איז אהיים זייער צעבראכן, ער האט געזאגט פאר זיין ווייב: "דער רבי האט מיר נישט געוואלט וואונטשן, דער רבי האט מיר נישט געענטפערט".


רבי שמעון'ס ווייב איז זייער דערשראקן געווארן, זי האט נישט געוואלט טראכטן פון אויפגעבן, זי איז געווען א צדיקת. זי האט גענומען דעם תהילים און געבעטן דעם אייבערשטן, זי האט געוויינט צום אייבערשטן: "הייליגער באשעפער, העלף מיין קינד זאל זיין געזונט, העלף דאס קינד זאל האבן א רפואה שלימה", זי איז געבליבן א גאנצע נאכט נעבן דעם קינד, געוויינט צום אייבערשטן א גאנצע נאכט.


אינדערפרי איז רבי שמעון געגאנגען דאווענען מיטן רבינ'ס מנין, דער רבי זאגט אים מיט א שמייכל: ,ווען דו ביסט געקומען בעטן א ברכה פארן קינד האב איך געזען עס איז נגזר געווארן א גזירה אז דאס קינד מוז שטארבן, דעריבער האב איך גארנישט געזאגט, אבער יעצט זע איך אז די גזירה איז איבערגעדרייט געווארן, דיין ווייב האט מיט אירע תפילות גע'פועל'ט אז דאס קינד זאל זיין געזונט און זי האט מיט אירע תפילות גע'פועל'ט לאנגע געזונטע יארן פארן קינד".


בעט דעם אייבערשטן פאר דיין מאמע זי זאל זיין געזונט און שטארק, און זיי מכבד דיין טאטע; עס איז נישט דיין געשעפט וואס דיין טאטע טוט, דו זיי שטארק ביי דיר מיט די מצוה פון כיבוד אב ואם דו זאלסט זיך נישט קריגן, נאר ביידע מכבד זיין.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.


א כתיבה וחתימה טובה, א גוט געבענטשט יאר.

#1887 - מעג מען מעביר סדרה זיין ביינאכט?
מעביר סדרה, חומש רש"י

תוכן השאלה‎

לכבוד דער ראש ישיבה שליט"א,


איך האב געוואלט וויסן אויב מען קען שוין פון אנהויב וואך מעביר סדרה זיין מער פון איין טאג אויף אמאל. צום ביישפיל אויב איך האב מער צייט זונטאג, קען איך מעביר סדרה זיין ביז שלישי אדער רביעי? אדער מוז עס דוקא זיין זונטאג ביז שני און מאנטאג ביז שלישי און אזוי ווייטער?


אויך האב איך געוואלט וויסן אויב מען מעג מעביר סדרה זיין ביינאכט.


יישר כח

תשובה מאת הראש ישיבה שליט"א:‎

בעזרת ה' יתברך - יום ב' פרשת ראה, כ' מנחם-אב, שנת תשפ"ג לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


שוין דא די פראגע אין שו"ת ברסלב (חלק יט, ב' תצא), מען פרעגט מוהרא"ש אויב מען מעג מעביר סדרה זיין ביינאכט, און מוהרא"ש ענטפערט:


דער אריז"ל זאגט טאקע מען זאל נישט לערנען מקרא ביינאכט, אבער אין די פוסקים ווערט געברענגט, אויב מען איז מעביר סדרה מיט רש"י - קען מען דאס אויך טון ביינאכט.


וואויל איז דער וואס לערנט יעדן טאג חומש רש"י מיטן תרגום פון די פרשה פון די וואך, וואס איז מסוגל פאר אריכות ימים ושנים. אזוי ווי חכמינו זכרונם לברכה זאגן (ברכות ח.): "לעולם ישלים אדם פרשיותיו עם הצבור שנים מקרא ואחד תרגום, שכל המשלים פרשיותיו עם הציבור מאריכין לו ימיו ושנותיו", דער וואס לערנט יעדע וואך די פרשה צוויי מאל יעדע פסוק חומש און איין מאל יעדע פסוק תרגום – וועט האבן אריכות ימים ושנים, און עס ווערט געברענגט אין שולחן ערוך (אורח חיים רפה, ג): "מיום ראשון ואילך חשוב עם הצבור", פון זונטאג קען מען שוין טון די מצוה, און דער משנה ברורה זאגט (שם, סעיף קטן ח) אז דער גר"א האט זיך אזוי געפירט, ער האט יעדן טאג געלערנט שנים מקרא ואחד תרגום און דאס געענדיגט ערב שבת; זונטאג ביז שני, מאנטאג ביז שלישי און אזוי ווייטער. אויך קען מען לערנען פון פאראויס, זונטאג ביז שלישי, מאנטאג ביז רביעי.


וואויל איז דער וואס לערנט יעדן טאג חומש רש"י מיטן תרגום, וועט ער ווערן אפגעהיטן פון אלעם שלעכטס. מוהרא"ש זאגט נאך פונעם הייליגן צדיק רבי יששכר דוב מבעלזא זכותו יגן עלינו: "א טאג וואס מען לערנט חומש מיט רש"י איז מען פארזיכערט אז אין דעם טאג וועט מען נישט זינדיגן".


א כתיבה וחתימה טובה, א גוט געבענטשט יאר.

#1886 - זאל איך בלייבן אין א קאנטרי וואו ס'איז א צעלאזטע מצב?
חברים, שכנים, זומער, ליצנות, קאנטרי

תוכן השאלה‎

לכבוד דער ראש ישיבה שליט"א,


איך פלעג קיינמאל נישט פארן זומער אין קאנטרי, אבער דאס יאר האט מיך מיין ווייב זייער שטארק געבעטן אז זי וויל פארן צו א קאנטרי וואו אסאך פון אירע חבר'טעס גייען דארט אויף זומער, און מיר זענען טאקע אהינגעגאנגען אויף זומער.


עס איז א קאנטרי פון היימישע יונגעלייט פון שטאט, אבער ווען איך בין אנגעקומען אהער האב איך געזען אז די אטמאספער איז נישט צו היימיש, עס איז זייער א צעלאזטע און לויזע ווערטשאפט, און איך שפיר אז איך קען עס נישט נעמען, עס איז נישט גוט פאר מיר, איך וויל זייער צוריק פארן אבער איך ווייס נישט צי איך זאל עס טון ווייל עס וועט זייער וויי טון פאר מיין ווייב, זי וויל זיך אביסל אויסרוען פון די אנגעשטרענגטע ווערטשאפט פון א גאנץ יאר. וואס זאל איך טון?


יישר כח

תשובה מאת הראש ישיבה שליט"א:‎

בעזרת ה' יתברך - יום ה' פרשת ראה, כ"ג מנחם-אב, שנת תשפ"ג לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


אנטלויף פון א קאנטרי וואס איז נישטא קיין יראת שמים, ראטעווע דיין נשמה און דיינע דורות; די גרעסטע סכנה איז זיך דרייען אין א נישט ערליכע סביבה. דוד המלך הויבט אן די הייליגע תהילים: "אַשְׁרֵי הָאִישׁ", וואויל איז דעם מענטש וואס גייט נישט אין א פלאץ פון רשעים, "וּבְמוֹשַׁב לֵצִים לֹא יָשָׁב", און זיצט נישט מיט לצים; ווייל דאס איז די וויכטיגסטע זאך פאר יראת שמים, פאר ערליכע דורות - מען זאל האבן ערליכע חברים.


גיין אין קאנטרי קען זיין א גרויסע סכנה פארן מענטש און פאר זיינע דורות הבאים. חכמינו זכרונם לברכה זאגן (אבות ג, ב): "שְׁנַיִם שֶׁיּוֹשְׁבִין וְאֵין בֵּינֵיהֶן דִּבְרֵי תּוֹרָה, הֲרֵי זֶה מוֹשַׁב לֵצִים", אז צוויי מענטשן קומען זיך צוזאמען און מען רעדט נישט פונעם אייבערשטן, מען רעדט נישט ערליך - איז דאס שוין א מושב לצים; אזוי אויך, אויב מען פארט אין א קאנטרי אן דעם אייבערשטן - איז דאס א מושב לצים.


וויפיל טייערע אינגעלייט גייען צוגרונד אין קאנטרי, מען ווערט אפגעקילט פון יראת שמים. אויב איז נישט דא קיין רב אדער אן ערליכער איד וועמען מען הערט אויס און מען פאלגט - איז א סכנה אהין צו גיין, ענדערש בלייבן אין די ברענעדיגע היצן אין שטאט. אויף דעם איז געזאגט געווארן וואס אן אמורא האט געזאגט פאר זיינע קינדער (הוריות יב.): "תִיבוּ אַקִּילְקְלֵי דְּמָתָא מְחַסְיָא, וְלֹא תִּיבוּ אַפַּדְנֵי דְּפוּמְפְּדִיתָא", ענדערש זאלט איר זיצן אין די מיסט פון די שטאט מתא מחסיא ווי צו וואוינען אין די פאלאצן פון פומבדיתא; ווייל אין די שטאט מתא מחסיא האבן געוואוינט ערליכע אידן, אבער אין פומבדיתא האבן געוואוינט נישט ערליכע אידן, האט ער געזאגט פאר זיינע קינדער זיי זאלן ענדערש זיצן אין די מיסט פון מתא מחסיא וכו'; ענדערש בלייבן אין שטאט ווי צו גיין אין א קאנטרי וואו עס איז נישטא קיין יראת שמים.


דער אייבערשטער זאל רחמנות האבן אויף אידישע קינדער און אונז ארויסנעמען פון די אייגענע גלות.


א כתיבה וחתימה טובה, א גוט געבענטשט יאר.

#1885 - דארף איך טוישן די מנהגים פון מיין טאטע און זיך פירן ווי היכל הקודש?
שבת קודש, ספיקות, היכל הקודש, מנהגים, עבודת השם, בלבולים, ניטל, שבועות, תשעה באב

תוכן השאלה‎

לכבוד דער ראש ישיבה שליט"א,


ברוך ה' איך האב נעכטן געענדיגט ששה סדרי משנה די צוויי און צוואנציגסטע מאל און היינט האב איך אנגעהויבן נאכאמאל. ברוך ה' איך הער די שיעורים און שמועסן פונעם ראש ישיבה שליט"א, ממש עס פרישט מיך אויף און עס לייגט אריין אמונה און בטחון אין מיינע ביינער. א גרויסן יישר כח פאר אלעס.


איך וויל פרעגן א שאלה וואס איז מיר צומאל גורם בלבולים, איך רעד לגבי די מנהגים ווי אזוי מען פירט זיך אין היכל הקודש; איך ווייס אז אין היכל הקודש איז דער עיקר צו רעדן פונעם אייבערשטן, א פלאץ פון אמונה, בטחון און תורה ותפילה, און אזוי ווייטער, ווען עס קומט אבער צו פרטיות'דיגע מנהגים, איז מיר עס אפאר מבלבל, צום ביישפיל דאס וואס איך האב געזען תשעה באב אז מען זאגט נישט קיין קינות אום תשעה באב אינדערפרי, נאר מען זאגט נאכאמאל מגילת איכה. אויך דאס וואס מען זאגט נישט די געהעריגע לאנגע תיקון ליל שבועות אום יום טוב שבועות ביינאכט, נאר די קורצע. אויך אום ניטל פירט מען זיך אז מען לערנט יא.


מיין טאטע פירט זיך אזוי ווי אלע פירן זיך, און איך וויל וויסן ווי אזוי זיך צו פירן; זאל איך זיך פירן ווי מיין טאטע אדער ווי אין היכל הקודש?


אויך וויל איך פרעגן, מיין טאטע האט געלערנט אלס אינגל אין סאטמאר און ער איז זייער מקפיד אויפ'ן זמן רבינו תם, סיי לגבי זמן מוצאי שבת קודש און ביים אויספאסטן נאך א תענית; האב איך געוואלט פרעגן ווי אזוי איך זאל זיך פירן, זאל איך ממשיך זיין צו טון אזוי ווי מיין טאטע אדער נישט?


יישר כח


 


יישר כח

תשובה מאת הראש ישיבה שליט"א:‎

בעזרת ה' יתברך - ב' פרשת עקב, י"ד מנחם-אב, שנת תשפ"ג לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


זיי זיך נישט מבלבל פון גארנישט, געב א קוק אויף תכלית; וואס האסטו אין די האנט? האסט צוויי און צוואנציג מאל ששה סדרי משנה, דאס איז מער פון אלעמען, אויך ווערסטו געשטארקט מיט אמונה און בטחון; אויף דעם זאלסטו קוקן.


מיר זאגן אויך קינות, מיר ליינען מגילת איכה סיי בייטאג און סיי ביינאכט און מיר זאגן די קינות פון ביינאכט, אויך אינדערפרי זאגן מיר די קינות פון ביינאכט, און אז דו ווילסט זאגן דעם גאנצן קינות - קענסטו דאס זאגן.


אזוי אויך קענסטו זאגן דעם גאנצן תיקון ליל שבועות, קיינער זאגט נישט מען זאל דאס נישט זאגן; מוהרא"ש זאגט, מענטשן זאגן בכלל נישט דעם תיקון ליל שבועות ווייל מען זעט אז דאס איז זייער אסאך און דעריבער האלט מען זיך צוריק פון זאגן, אויף דעם ארויף זאגט מוהרא"ש מען זאל זאגן די ערשטע פסוק און די לעצטע פסוק, און די תרי"ג מצוות וואס דאס נעמט נישט לאנג, דאס קענען אלע באווייזן.


בנוגע לערנען ניטל; מוהרא"ש זאגט מען זאל גיין שלאפן פרי און אויפשטיין פארטאגס לערנען, איך ווייס נישט פארוואס דו קוקסט אויף די אלע זאכן שווארץ.


בנוגע זמן רבינו תם; אודאי און אודאי זאלסטו האלטן די זמן רבינו תם, דאס האט נישט מיט חסידי סאטמאר, דאס איז דער זמן וואס ווערט גע'פסק'נט אין שלחן ערוך, אלע דארפן האלטן דעם זמן.


דער רבי שרייבט פאר זיין איידעם (מכתבי רבינו ז"ל, בריש ספר עלים לתרופה): "בַּקָּשָׁתִי מֵאֲהוּבִי חֲתָנִי, שֶׁתִּלְמוֹד בְּכָל יוֹם שִׁיעוּר גְמָרָא וּפוֹסֵק, שֶׁלֹא תַּעֲשֶׂה חַס וְשָׁלוֹם מִטָּפֵל עִיקָר, רַק אֶת הָאֱלֹקִים יְרֵא וְכוּ', כִּי זֶה כָּל הָאָדָם", מיין ליבער איידעם, איך בעט דיר זייער, זאלסט לערנען יעדן טאג גמרא און שלחן ערוך, זאלסט חס ושלום נישט מאכן פונעם טפל אן עיקר און פון עיקר א טפל; זעט מען וואס דער רבי האט געוואלט און וואס עס איז געווען ביים רבי'ן אן עיקר - נאר תורה, תפילה ויראת שמים.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#1884 - נאכן עובר זיין אויף אזויפיל הארבע עבירות, מעג איך בכלל חתונה האבן?
התחזקות, חתונה, תהלים, תשובה, עבירות, יאוש, חתן

תוכן השאלה‎

לכבוד דער ראש ישיבה שליט"א,


איך וויל אנהויבן דערציילן פאר'ן ראש ישיבה שליט"א מיין גאנצע לעבנ'ס געשיכטע פון אנהויב, אז דער ראש ישיבה שליט"א זאל פארשטיין וואס איך גיי אריבער.


איך וועל אנהויבן פון מיינע קינדער יארן אין חדר, איך וויל דער ראש ישיבה שליט"א זאל פארשטיין אז איך האב קיינמאל נישט געהאט קיין חברים, יעדער האט זיך אלץ נאר געקריגט מיט מיר, און אפילו רוב פון מיינע מלמדים פלעגן חוזק מאכן פון מיר, איך גאר אסאך געליטן אין חדר, אזוי ווייט אז כמעט יעדן טאג פלעג איך אהיימלויפן אינמיטן טאג פון חדר, איך וועל נישט צופיל מאריך זיין אין דעם, נישט צו דעם וויל איך צוקומען, איך האב מוחל געווען אלע קינדער און מלמדים, אבער די חדר יארן האבן מיר גענצליך צוזאמגעבראכן פון אינעווייניג.


וואס פאסירט ווען מען דרייט זיך ליידיג? האב איך זיך אנגעהויבן דרייען מיט שלעכטע חברים, וואס זיי האבן מיר אויסגעלערנט זאכן וואס איך האב איך מיין לעבן נישט גע'חלומ'ט, אין אנהויב האבן זיי מיר געוויזן סתם מאוויס, און דארט האט זיך געקייקלט צו די ערגסטע סארט שמוציגע און טמא'נע זאכן, זיי האבן מיר אויסגעלערנט גאר ביטערע זאכן און עבירות, און אין ווייניגער פון א חודש האב איך שוין געהאט מיין אייגענעם סמארטפאון, און איך האב אנגעהויבן פאלן גאר שטארק אין די ביטערע עבירה פון פגם הברית, הוצאת זרע לבטלה, רחמנא ליצלן, ממש אן אויפהער, און דאס האט אנגעהאלטן פאר גאנצע פיר יאר, און קיינער האט נישט געוואוסט פון דעם.


נאך פיר יאר איז איינער געווארן געווארן פון דעם, ער האט מיר געוואלט העלפן, אבער למעשה האט ער מיר נאר ערגער געמאכט, ער האט אוועקגענומען פון מיר דעם סמארטפאון, ער האט מיר אבער נישט געגעבן קיין שום ערזאץ, און אז איך בין געווען צוגעוואוינט צו קוקן מאוויס און איך האב נישט געהאט עפעס אנדערש אנשטאט דעם, האב איך אנגעהויבן טון נאך ערגערע עבירות רחמנא ליצלן.


איך וויין ווען איך שרייב די שורות, איך קען זיך אליין נישט גלויבן ווי ווייט און ווי טיף איך בין נעבעך אראפגעפאלן אין שאול תחתית, איך האב זיך אנגעהויבן דרייען אין די גאסן און קוקן אויף פרויען און מיידלעך, איך האב פרובירט צו האבן שייכות מיט זיי, און פארשטייט זיך אז ס'האט נישט גענומען צו לאנג ביז איך האב זיך געקויפט א נייע סמארטפאון, איך בין שוין נמאס געווארן פון קוקן אזויפיל מאוויס האב איך זיך אנגעהויבן שרייבן מיט עבירות, און עס איז געגאנגען אזוי ווייט ביז איין שבת האב איך זיך דערזען אז איך קען נישט אנגיין אן מיין טעלעפאן, האב איך ליידער אנהויבן מחלל שבת זיין רחמנא ליצלן, שבת נאך שבת.


איך בין געפאלן ווייטער מדחי אל דחי, טיפער און טיפער אין דער ערד, איך האב אנגעהויבן צאלן געלט פאר עבירות, וואך נאך וואך האב איך געטון די ערגסטע שבערגסטע עבירות, איך האבן אפילו נישט געשפירט שולדיג, אזוי ווייט בין איך פארקראכן. איך שרייב די שורות און איך שעם זיך פאר מיר אליין, איך וויין ווי אזוי איך האב זיך דערקייקלט אזוי טיף אין תהום.


ביז דער אייבערשטער האט רחמנות געהאט אויף מיר, און איך האב זיך אנגעטראפן אין איינעם וואס האט מיר מקרב געווען, ער האט מיר אנגעהויבן מסביר צוביסלעך וואס איך טו, מיך ווייזן וואו איך בין אנגעקומען, ער האט מיר אנגעהויבן עפענען די אויגן און מיר מקרב זיין צום אייבערשטן, איך דאנק דעם אייבערשטן מיט מיין גאנצע הארץ אז ער האט מיר געגעבן די כוחות תשובה צו טון, זיך אפצולאזן פון אלע שלעכטע זאכן, און זיך אנהויבן אויפפירן ווי אן ערליכער איד.


יעצט בין איך ברוך ה' א חתן צו א גוטע פיינע מיידל, איך האב נישט די ווערטער צו דאנקען דעם אייבערשטן אויף דעם, אבער איך עס זיך אויף דאס הארץ טאג און נאכט, איך קען ממש נישט שלאפן ביינאכט, ווי אזוי בין איך ראוי אפילו חתונה צו האבן נאך די אלע שלעכטע זאכן וואס איך האב געטון? קומט זיך עס מיר בכלל? קען איך זיין א טאטע פאר קינדער? א מאן פאר א ווייב? בין איך בכלל ווערד דאס צו האבן? ווער זאגט אז איך מעג בכלל חתונה האבן נאכן עובר זיין אויף אזויפיל הארבע עבירות רחמנא ליצלן?


איך וויין צום אייבערשטן יעדן טאג ער זאל מיר מוחל זיין אויף מיינע עבירות, אבער איך קען נישט בארואיגן מיינע געפילן, איך וויין צום אייבערשטן יעדן טאג פאר עטליכע שעה, איך וויין ווי א קינד ער זאל מיר מוחל זיין אויף די פילע הארבע און ביטערע עבירות וואס איך האב אזויפיל עובר געווען.


איך ווייס נישט וואס צו טון מיט זיך, און איך בעט זייער דעם ראש ישיבה שליט"א אויב ער קען מיר געבן א וועג אין לעבן פון דא און ווייטער.


יישר כח

תשובה מאת הראש ישיבה שליט"א:‎

בעזרת ה' יתברך - יום ד' פרשת עקב, חמשה עשר באב, שנת תשפ"ג לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


איך האב ערהאלטן דיין ווייטאגליכע בריוו.


וויסן זאלסטו, יעדער איינער קען תשובה טון, און אפילו מען האט דערצערנט דעם אייבערשטן זייער אסאך מאל, הונדערטער מאל - קען מען אויך תשובה טון.


אליהו הנביא זאגט (תנא דבי אליהו רבא, כב) דער אייבערשטער זאגט: "אֲפִילוּ הִגְדִּיל אָדָם מֵאָה עֲבֵירוֹת זוּ לְמַעְלָה מִזּוּ וְעָשָׂה תְּשׁוּבָה, הֲרֵינִי עִמּוֹ בְּרַחֲמִים וָאֲקַבֵּל אֶת תְּשׁוּבָתוֹ", אפילו א מענטש האט געזינדיגט און געטון איבער הונדערט עבירות, אויב טוט ער תשובה האב איך רחמנות אויף אים און איך נעם אן זיין תשובה, "וַאֲפִלּוּ עוֹמֵד אָדָם וּמְחָרֵף כְּלַפֵּי מַעֲלָה, וְיַחֲזֹר וְיַעֲשֶׂה תְּשׁוּבָה, הַקָדוֹשׁ בָּרוּךְ הוּא מוֹחֵל לוֹ עַל כּוּלָם", און אפילו א מענטש איז אזוי ווייט אוועקגעפאלן אז ער רעדט קעגן דעם אייבערשטן רחמנא לצלן, אויב טוט ער תשובה איז אים דער אייבערשטער מוחל און האט אים ליב.


דער אייבערשטער האט זייער ליב איינער וואס טוט תשובה, אזוי ווי די הייליגע חכמים זאגן (ברכות לד:): "מָקוֹם שֶׁבַּעֲלֵי תְּשׁוּבָה עוֹמְדִים, צַדִּיקִים גְּמוּרִים אֵינָם עוֹמְדִים", ווען מען טוט תשובה קומט מען אן אזוי הויך, העכער ווי די צדיקים קומען אן. נאך זאגן זיי (פסיקתא דרב כהנא, פרשה מה): "גָדוֹל כּוֹחָהּ שֶׁל תְּשׁוּבָה", תשובה איז אזוי גרויס, "שֶׁכֵּיוָן שֶׁאָדָם מְהַרְהֵר בְּלִבּוֹ לַעֲשֹוֹת תְּשׁוּבָה", ווי נאר א מענטש טראכט פון תשובה - ער טראכט 'איך וויל זיך אומקערן צום אייבערשטן', "מִיַּד הִיא עוֹלָה לֹא עַד עֲשָֹרָה יָמִים, וְלֹא עַד עֶשְֹרִים וְלֹא עַד מֵאָה, אֶלָּא עַד מַהֲלַךְ חֲמֵשׁ מֵאוֹת שָׁנִים; וְלֹא עַד רָקִיעַ רִאשׁוֹן וְשֵׁנִי, אֶלָּא שֶׁהִיא עוֹמֶדֶת לְפָנַי כִּסֵא הַכָּבוֹד", קומט ער גלייך אן צום כסא הכבוד.


יעצט דארפסטו זיך אליינס קענען מוחל זיין, טארסט נישט זיך פייניגן מיט דיין עבר; אז דער אייבערשטער האט דיך ליב ווייל דו האסט באמת תשובה געטון - דארפסטו זיך אויך ליב האבן. דאס איז א חלק פון דיין תיקון, זיך צו שטארקן אויף די געפיל, אוועקשטופן די טריפה'נע געפילן פון זיך נישט קענען ליידן און זיך פון היינט אן יא ליב האבן.


בפרט יעצט אז דו גייסט חתונה האבן דארפסטו וויסן וואס דער הייליגער רבי האט אמאל געזאגט פאר א חתן, דאס וואס חכמינו זכרונם לברכה זאגן (כתובות יז.): "כֵּיצַד מְרַקְּדִין לִפְנֵי הַכַּלָּה", אז מרקדים איז א לשון פון טאנצן און שפרינגען, "כֵּיצַד 'מְרַקְּדִין וּמְדַלְּגִין' עַל מַה שֶּׁהָיָה לִפְנֵי הַכַּלָּה, הַיְנוּ לִפְנֵי הַחֲתֻנָּה", דאס הייסט אז א חתן דארף איבערשפרינגען וואס איז געווען פאר די חתונה, ער דארף פארגעסן זיין גאנצע עבר און אנהויבן פונדאסניי (חיי מוהר"ן, סימן תקפו).


זאג יעדן טאג דעם יום תהילים. דער רבי זאגט (לקוטי מוהר"ן חלק ב', סימן עג): "מִי שֶׁרוֹצֶה לִזְכּוֹת לִתְשׁוּבָה, יִהְיֶה רָגִיל בַּאֲמִירַת תְּהִלִּים, כִּי אֲמִירַת תְּהִלִּים מְסֻגָּל לִתְשׁוּבָה", ווער עס וויל זוכה זיין תשובה צו טון זאל זאגן תהילים; יעדער איד וויל זיין ערליך, און טון דעם ווילן פונעם אייבערשטן, אבער נישט יעדער איז זוכה אויסצופירן זיין ווילן אויף למעשה, ווייל ער האט בכלל נישט קיין שום התעוררות תשובה צו טון, "וַאֲפִילּוּ מִי שֶׁיֵּשׁ לוֹ הִתְעוֹרְרוּת לִתְשׁוּבָה, אֵינוֹ זוֹכֶה לְהַגִּיעַ אֶל הָאוֹת וְהַשַּׁעַר שֶׁל תְּשׁוּבָה הַשַּׁיָּךְ לוֹ", און אפילו איינער וואס האט שוין יא אן התעוררות תשובה צו טון, ווייסט ער נישט וואס ער זאל טון דאס צו קענען אויספירן, "וַאֲפִילּוּ אִם מַגִּיעַ לְשָׁם, יָכוֹל לִהְיוֹת שֶׁהַשַּׁעַר שֶׁל תְּשׁוּבָה סָגוּר, וּמֵחֲמַת כָּל זֶה אֵין הָאָדָם זוֹכֶה לִתְשׁוּבָה", און אפילו איינער וואס וואס האט יא אן התעוררות תשובה צו טון און ער ווייסט וואס מען דארף טון צו ווערן אן ערליכער איד, דארף ער נאך אויך זוכה זיין צו טון למעשה און נישט ווערן צעבראכן וכו' וכו', דערפאר איז נישט יעדער זוכה תשובה צו טון, "וְעַל יְדֵי אֲמִירַת תְּהִלִּים, אֲפִילּוּ מִי שֶׁאֵין לוֹ שׁוּם הִתְעוֹרְרוּת לִתְשׁוּבָה, הוּא מִתְעוֹרֵר לַעֲשׂוֹת תְּשׁוּבָה", פירט דער רבי אויס; אז א מענטש איז זוכה און ער זאגט תהילים, אפילו ער האט נישט קיין שום התעוררות, ווערט ער אבער נתעורר תשובה צו טון דורך דעם, "וְגַם זוֹכֶה עַל יְדֵי תְּהִלִּים לְהַגִּיעַ אֶל הַשַּׁעַר וְאוֹת הַשַּׁיָּךְ לוֹ, וְלִפְתֹּחַ הַשַּׁעַר; נִמְצָא שֶׁזּוֹכֶה עַל יְדֵי תְּהִלִּים לַעֲשׂוֹת תְּשׁוּבָה", און ער קען אנגיין מיט א מורא'דיגע שטארקייט וכו', ביז ער איז זוכה תשובה צו טון און ווערן אן ערליכער איד.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.


א כתיבה וחתימה טובה, א גוט געבענטשט יאר.

#1883 - איך בין פארנומען א גאנצע טאג אין חדר, ווי קומט מען אן צו תורה ותפלה?
חינוך הילדים, לימוד התורה, עבודת השם, מלמדים, זיכוי הרבים

תוכן השאלה‎

לכבוד דער ראש ישיבה שליט"א,


איך בין א מלמד אין היכל הקודש, און איך האב זיך געוואלט אביסל אויסרעדן מיין הארץ וואס שטערט מיך, נישט קיין געפערליכע זאכן, אבער שטערט עס מיך.


איידער בין איך געווארן א מלמד איז מיר טאקע געווען א גיהנום, איך האב געארבעט מיט גוים און איך האב זיך דרייען אין די גאסן וואו איך האב געדארפט פירן אסאך מלחמות אויף שמירות עינים, איך האב כמעט נישט געקענט דאווענען קיינמאל מיט מנין, אבער למעשה האב איך געלערנט אסאך תורה, איך האב יעדן טאג געלערנט ח"י פרקים משניות, גמרא, זוהר און תיקונים, יום תהלים, שלחן ערוך מיט טור ובית יוסף, איך האב כמעט יעדע וואך געענדיגט מדרש רבה און מדרש תנחומא, ליקוטי מוהר"ן און ליקוטי תפלות אויף יעדע תורה, ספרים פון רבי'ן און פון מוהרא"ש, און פארשטייט זיך צו מעביר סדרה זיין מיט רש"י, אויסער די פילע שמועסן מיט'ן אייבערשטן א גאנצן טאג, אפאר ווערטער דא און אפאר ווערטער דארט, און איך בין נאך אנגעקומען אויך ארויסצוגיין אין פעלד ארויסצוגעבן מיינע בענקענישן צום אייבערשטן, זיך אויסשמועסן די גאנצע הארץ מיט'ן אייבערשטן, איך האב יעדע נאכט געזאגט תיקון חצות מיט התבודדות און בכיות, מיינע סידור איז פארפלעקט מיט די טרערן וואס זענען אין דעם איינגעזאפט.


אבער יעצט דארף איך דאך האבן ישוב הדעת אין חדר, זאג איך תיקון חצות אין בלויז פינף מינוט, פאר'ן דאווענען קום איך קוים אן צו לערנען "בית נצחי", א דף בבלי און ירושלמי מיט א פרק תוספתא, איין דף זוהר און איין דף תיקונים, און צום מערסטנס זעקס פרקים משניות, איך קען קוים רעדן אפאר ווערטער צום אייבערשטן אויפ'ן צום שול און צו חדר, און נאכדעם בין איך שוין א גאנצן טאג אין חדר מיט די קינדער, איך קום אהיים קען איך אביסן שמועסן מיט מיין ווייב און נאכדעם האב איך נאך אביסל צייט צו לערנען, אבער געווענליך וועל איך ענדערש הערן א שיעור פון ראש ישיבה שליט"א ווייל איך מוז דאך קענען אנגיין, און ווען איך עפן שוין יא א ספר רוף מיר שוין דער און יענער אויפ'ן טעלעפאן, איך קען דאך גארנישט ערלעדיגן אין חדר, און דא איז דא א חתונה, און דא דארף איך רופן מיינע עלטערן, טאקע א גרויסע מצוה, אבער איך קום נישט אן צו לערנען עפעס, נאכדעם דארף איך שוין לויפן צום טעגליכן גמרא שיעור, און איך אוועקגעבן צייט אויסצוהערן דעם און יענעם, און כאטש וואס מיר רעדן טאקע פון דיבורי תכלית, דברי חיזוק פון הייליגן רבי'ן, אבער פאקטיש דערזע איך זיך סוף טאג מיט בלויז עטליכע פרקים משניות, מעביר סדרה געווען מיט רש"י מיט די קינדער, בית נצחי, א טראפעלע זוהר און תיקונים, עטליכע סעיפים שלחן ערוך מחבר רמ"א, אפאר קאפיטלעך תהלים ניטאמאל קיין גאנצע יום, אביסעלע נ"ך, בקיצור קוים קוים עפעס תורה.


לעצטנס בין איך זוכה צו לערנען ליקוטי מוהר"ן נאר שבת אינדערפרי פאר'ן דאווענען, דעמאלט איז מיר טאקע א גן עדן, אבער איך בין זייער באזארגט, און איך האב נאכנישט זוכה געווען צו ענדיגן כל התורה כולה אפילו נאר איין מאל. איך ווייס וויפיל איך דארף דאנקען דעם אייבערשטן אז איך האב זוכה געווען מקורב צו ווערן צום הייליגן רבי'ן, איך האב דאך אזויפיל פארברענגט די טייערע צייט מיט נארישקייטן, איך שעם זיך אפילו צו טראכטן פון דעם, און איך ווייס אז איך האב געבעטן דעם אייבערשטן צוויי יאר אין א צו יעדע נאכט, אחת שאלתי מאת ה' אותה אבקש, שבתי בבית ה' כל ימי חיי, איך זאל נישט דארפן זיך דרייען פאר פרנסה אין די שמוציגע גאסן, און דער אייבערשטער האט מיר געהאלפן אז איך קען זיצן און לערנען מיט די טייערע קינדער, אבער איך קום כמעט נישט אן צו רעדן צום אייבערשטן, אלעס איז נאר אפאר מינוט דא און דארט.


איך ווייס אז איך בין נישט גערעכט אז איך רעד זיך אפ, איך וואלט זיך געדארפט פרייען מיט יעדע ביסל גוטס וואס איך כאפ אריין, דער אייבערשטער זאל מיך העלפן איך זאל זיך קענען שטארקן אויף מיין יצר הרע, און זיך יא פרייען מיט וואס איך האב, און געדענקען וואס דער רבי זאגט, "וואס מען טוט איז גוט, אבי מען טוט נישט קיין שלעכטס".


יישר כח

תשובה מאת הראש ישיבה שליט"א:‎

בעזרת ה' יתברך - ג' פרשת עקב, חמשה עשר באב, שנת תשפ"ג לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


זיין א מלמד איז העכער פון יעדע סארט עבודה. לערנען תורה פאר זיך איז זייער גרויס, אבער מאכן אנדערע לערנען - איז נאך גרעסער, לערנען תורה מיט תלמידים, בפרט מיט תינוקות של בית רבן - דאס איז גרעסער פון לערנען תורה פאר זיך.


נישטא קיין גרעסערע זאך ווי זיין א מלמד; די העכסטע זאך, די הייליגסטע זאך - איז זיין א מלמד פאר קינדער. לערנען מיט קינדער די הייליגע תורה, פלאנצן אין קינדער יראת שמים - איז די הייליגסטע זאך. די הייליגע חכמים זאגן (בבא בתרא ח:) אויפן פסוק (דניאל יב, ג): "וּמַצְדִּיקֵי הָרַבִּים כַּכּוֹכָבִים לְעוֹלָם וָעֶד – 'אֵלּוּ מְלַמְּדֵי תִּינוֹקוֹת'", איינער וואס לערנט תורה מיט אידישע קינדער איז צוגעגליכן צו די שטערנס פון די וועלט; מוהרא"ש זכרונו לברכה פלעגט דאס זייער שיין מסביר זיין, אז פינקט ווי מען קען נישט ציילן די שטערנס פון די וועלט, אזוי קען מען נישט ציילן וויפיל זכותים א מלמד האט, ווייל ער פלאנצט איין אין די קינדער תורה, יראת שמים און אמונה פשוטה אינעם אייבערשטן.


אויף וועם שטייט די וועלט? די וועלט שטייט אויף די תורה וואס קינדער לערנען, און דאס איז אין די זכות פון מלמדים. אזוי ווי חכמינו זכרונם לברכה זאגן (שבת קיט:): "אֵין הָעוֹלָם מִתְקַיֵּם אֶלָּא בִּשְׁבִיל הֶבֶל תִּינוֹקוֹת שֶׁל בֵּית רַבָּן", די וועלט שטייט נאר אויף די תורה פון קינדער.


אז דו וועסט לערנען יעדן טאג וואס דו האסט געלערנט אין די פריערדיגע טעג; ח"י פרקים משניות, גמרא, זוהר און תיקונים און זאגן א יום תהילים, שולחן ערוך מיט טור בית יוסף, און ענדיגן יעדע וואך מדרש רבה און מדרש תנחומא, ליקוטי מוהר"ן מיט די תפילה אויף די תורה, און אנדערע ספרי רבינו און מוהרא"ש, און פארשטייט זיך שנים מקרא ואחד תרגום ורש"י - דאס קומט נאכאלץ נישט צו צו זיין א מלמד. אזוי ווי די גמרא זאגט ווייטער (שבת, שם) רב פפא האט געפרעגט פון אביי: "דִּידִי וְדִידָךְ מַאי", וואס איז מיט אונזער תורה? די וועלט שטייט דען נאר אויף קינדער'ס תורה? האט אביי געענטפערט: "אֵינוֹ דּוֹמֶה הֶבֶל שֶׁיֵּשׁ בּוֹ חֵטְא לְהֶבֶל שֶׁאֵין בּוֹ חֵטְא", עס איז נישט קיין פארגלייך תורה פון קינדער וואס ווייסן נאכנישט פון עבירות, וואס זענען נאך זייער ריין.


איך בעט דיר זייער, עס זאל דיר נישט באנק טון אז די טאג גייט דיר אריבער מיטן זיין א מלמד און דו קומסט נישט אן צו לערנען אזויפיל דיינע שיעורים, ווייל מיר דארפן היינט זיך מוסר נפש זיין פאר די קומענדיגע דורות. ווייל ווער עס ווייסט וואס טוט זיך אפ אין אונזער דור ווייסט אז עס איז נישט אזוי גלאטיג ווי עס זעט אויס; פון אינדרויסן זעט אויס די בילד זייער שיין, אבער פון אינעווייניג איז זייער שרעקעדיג; מען דארף מלמדים מיט הארץ און נשמה, וואס זענען גרייט אויף מסירת נפש ממש, אוועק געבן זייער גאנצע נשמה פאר די קינדער, ווייזן פאר די קינדער דאס שיינקייט און ליבשאפט פון די תורה וועג.


הער א מעשה וואס די גמרא דערציילט, די מעשה וועט פארענטפערן דיין בריוו. חכמינו זכרונם לברכה דערציילן (קידושין ל.) רבי חייא בר אבא האט געזען רבי יהושע בן לוי גיין אין גאס נישט אנגעטון געהעריג, ער האט אויסגעקוקט זייער מאדנע, ער האט נישט אנגעהאט זיין הוט, ער האט זיך צוגעדעקט זיין קאפ מיט אן אינטערעסאנטע צודעק, אזוי ווי איינער וואס יאגט זיך און האט נישט קיין צייט זיך אנצוטון געהעריג, און ער האט געטראגן זיין זון אין חדר. האט רבי חייא בר אבא אים געפרעגט: "וואס איז מיט דיר? פארוואס גייסטו אזוי אין גאס, נישט געהעריג אנגעטון?" האט רבי יהושע בן לוי אים געענטפערט: "איך יאג זיך צו טראגן מיין קינד אין חדר, און אז דו וואונדערסט זיך וואס איז די יאגעניש? וועל איך דיר זאגן, עס שטייט (דברים ד, ט): 'וְהוֹדַעְתָּם לְבָנֶיךָ', און עס שטייט אין די קומענדיגע פסוק 'יוֹם אֲשֶׁר עָמַדְתָּ לִפְנֵי ה' אֱלֹקֶיךָ בְּחֹרֵב', וואס האבן די צוויי פסוקים פון לערנען תורה מיט קינדער - א שייכות - מיט די פסוק פון מתן תורה? נאר די תורה לערנט אונז, אז ווער עס לערנט תורה מיט זיין קינד איז דאס אזוי ווי ער לערנט תורה ביים בארג סיני", פירט אויס רבי יהושע בן לוי: "איך לייג אוועק מיין הוט, מיין בעקיטשע, מיינע שיינע איד'שאפט, אבי צו לויפן אין חדר מיט מיין זון"; זעט מען פון דעם אז מען דארף אלעס לייגן אין דער זייט, אפילו די רוחניות - אבי צו זיין א געטרייער מלמד, לערנען מיט די קינדער תורה, אמונה ויראת שמים.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.


א כתיבה וחתימה טובה, א גוט געבענטשט יאר.

#1882 - פארוואס רעדט נישט דער ראש ישיבה שליט"א פון זאגן ליקוטי תפלות?
תפילה והתבודדות, ספרי ברסלב, ליקוטי תפלות

תוכן השאלה‎

לכבוד דער ראש ישיבה שליט"א


איך האב געוואלט פרעגן אויב דער ראש ישיבה שליט"א האט א סיבה פארוואס ער רעדט נישט פון זאגן ליקוטי תפילות? איך האב געזען וואס דער רבי זאגט אז ער איז געווארן אן ערליכער איד פון זאגן גאר אסאך תפילות ותחינות ובקשות, ער האט געזאגט די תפילות אזויפיל ביז ער האט עס געקענט אויף אויסנווייניג, דעריבער האב איך אנגעהויבן זאגן ליקוטי תפילות מיט נאך תפילות, איך הער אבער נישט אז דער ראש ישיבה שליט"א זאל אפילו דערמאנען א ווארט פון דעם ביי שיעורים.


יישר כח פאר אלע שיעורים און התחזקות, איך ווער פשוט יעדן טאג א נייער מענטש פונדאסניי.


יישר כח

תשובה מאת הראש ישיבה שליט"א:‎

בעזרת ה' יתברך - יום ב' פרשת ואתחנן, ו' מנחם-אב, שנת תשפ"ג לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


קענסט זיך נישט פארשטעלן דאס גרויסקייט פון זאגן ליקוטי תפילות. רבי נתן האט געזאגט, אין זיינע תפילות ליגט א גרויסע רוח הקודש, עס קומט פון זייער א הויכע פלאץ, פון שער נ'. נאך האט רבי נתן געזאגט, אסאך מענטשן האבן זוכה געווען צו זיצן אין גן עדן פון זאגן זיינע תפילות.


דער הייליגער רבי זאגט (לקוטי מוהר"ן חלק ב', סימן כה) ווען מען הערט א תורה פון א צדיק, אדער מען לערנט תורות פונעם צדיק - זאל מען מאכן פון די תורה תפילות צום אייבערשטן אז מען זאל זוכה זיין צו מקיים זיין וואס מען האט געלערנט, און ווען מען מאכט פון תורה תפילה - ווערט פון דעם אין הימל אזעלכע שעשועים וואס איז נאכנישט געווען מימות עולם; אויף דעם ארויף האט רבי נתן מחבר געווען די ליקוטי תפילות, געבויט אויפן ליקוטי מוהר"ן.


וואויל איז דעם וואס לערנט די תורות פון ליקוטי מוהר"ן און זאגט די תפילות פון ליקוטי תפילות.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#1881 - ווי קען מען זאגן אז ווער עס קריגט אויף מוהרא"ש זי"ע איז א בעל עבירה?
סיפורי צדיקים, תפילות אויף אידיש, חסידות ברסלב, מחלוקת, צדיקים, מוהרא"ש, קשיות, היכל הקודש, עבירות, משיח, ליצנות, אמונת חכמים

תוכן השאלה‎

לכבוד דער ראש ישיבה שליט"א,


ברוך ה' אז איך בין זיך כסדר מחי' און מחזק מיט די שיעורים פונעם ראש ישיבה שליט"א און מיט די בריוו, ס'גייט כמעט נישט אריבער קיין טאג וואס איך באקום נישט נייע ריזיגע מתנות פונעם ראש ישיבה. כאטש וואס איך ווייס שוין פון הייליגע רבי'ן פאר בערך צען יאר, איך דריי זיך מיט ברסלב'ע חסידים, איך מאך שוין אפילו כמה שנים התבודדות כמעט יעדן טאג, דער אייבערשטער זאל העלפן ווייטער, מיט דעם אלעם אזעלכע מתנות מיט אזעלכע כלים אז ס'זאל זיין קרוב אליך הדבר מאוד, האב איך ממש נישט געהאט, ביז איך האב בדרך השגחה נפלאה אנגעקומען איך מיט מיין ווייב אויסצוהערן די שיעורים, איך קען ממש נישט פארשטיין ווי אזוי מען קען זיך דרייען ימים ושנים אין ברסלב מיט אזא העלמה און נישט עפענען אזעלכע אוצרות, און איך קען אויך נישט פארשטיין ווי אזוי מען קען זיך קריגן אויף אזא הייליגע לעכטיגע וועג פון אמונה. איך קען עס נישט פארשטיין און איך פיל זיך פארשעמט אז מען קען זיין א שומר תורה ומצוות, און אפילו א ברסלב'ער, אבער נישט האבן א גלייכע און גאנצע אמונה.


איך האב אנגעהויבן לערנען תוספתא מיט משניות, און זאגן אסאך תהילים ביי די ארבעט, איך קען אין געוויסע טעג אויסזאגן גאנץ תהילים און נאכאלץ נישט זיין זאט, דאס איז אויסער די שיעורים וואס איך האב שוין געהאט ביז היינט, אבער עס איז אריבער אסאך טעג וואס איך האב נישט קיין כח צו זיך אנשטרענגען צו לערנען, איך האב געהאט נאך אסאך שטותים צו טון. ברוך ה' די ערשטע מתנה מיין איך וואס איך האב באקומען פונעם ראש ישיבה און מוהרא"ש איז "צייט", עס איז מיר פארשווינדען געווארן אלע צייטונגען און מאגאזינען, איי אין ברסלב רעדט מען אויך פון שמירת הזמן? איז נאך א קשיא. ברוך ה' איך בין זוכה מעבר סדרה צו זיין במשך די וואך יעדן טאג אביסל, איך בין זוכה צו האבן א שיעור אביסל נ"ך על הסדר יעדן טאג, גמרא דריי בלאט א טאג, בערך א דף זוהר, צוויי דפים ליקוטי מוהר"ן, צוויי דפים ליקוטי הלכות, ליקוטי תפילות, שולחן ערוך צוטיילט אויף די יאר, און נאך און נאך. דער אייבערשטער זאל העלפן נאר מער און מער, איך זאל האבן א שיעור אין אלע חלקי התורה. און זוכה זיין צו פארשטיין און געדענקען, און האבן אמונה ישרה ותמימה וכו'.


אזוי ווי איך דריי זיך אין די אלגעמיינע ברסלב, האב איך געהערט פילע קשיות אויף מוהרא"ש, דער אייבערשטער האט מיר אבער געהאלפן אז איך האב געהאט די שכל אז איך דארף קוקן וואס עס איז גוט פאר מיר, וואו איך טרעף חיזוק צו דינען דעם אייבערשטן, און די אלע קשיות און בלבולים וועלן מיר גארנישט העלפן אין לעבן. עס מוטשעט מיך אבער איין זאך, דאס וואס מוהרא"ש זאגט אז ווער עס רעדט קעגן אים איז זיכער א בעל עבירה, דאס קען איך נישט פארשטיין. איך ווייס אז מען קען זיין א שיינער איד פון אינדרויסן און זיך באהאלטערהייט זיין א בעל עבירה רחמנא ליצלן, אבער צי מיינט דאס אז פון היינט און ווייטער דארף איך אנקוקן יעדן ערליכן איד פאר א בעל עבירה? אויב זע איך איינער וואס פרובירט צו דינען דעם אייבערשטן לויט זיין הבנה, און ער דרייט זיך אין א סביבה וואס דארט מאכט מען אוועק היכל הקודש, מיינט דאס צו זאגן אז ער איז א בעל עבירה? עס זענען געווען צדיקים אין ברסלב וואס האבן אנגענומען לשון הרע אויף מוהרא"ש, און דאס איז דאך געווען אין אלע דורות, חז"ל זאגן אז ס'איז ברית כרותה אויף לשון הרע צו נתקבל ווערן?


איך האף דער ראש ישיבה שליט"א וועט מיר אויסקלארן ווי אזוי אנצוקוקן די זאך.


יישר כח

תשובה מאת הראש ישיבה שליט"א:‎

בעזרת ה' יתברך - יום ב' פרשת ואתחנן, ו' מנחם-אב, שנת תשפ"ג לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


דער הייליגער רבי זאגט (לקוטי מוהר"ן חלק א, סימן סא) ווער עס רעדט אויף צדיקים וואס זענען מגלה ומפרסם דעם אייבערשטן אויף די וועלט - איז א סימן אז דער מענטש איז נישט ווי עס דארף צו זיין. דער רבי זאגט, דאס איז פשט וואס די הייליגע חכמים זאגן (עירובין כא:): "הלועג על דברי חכמים", ווער עס שפעט אויף צדיקים, "נידון בצואה רותחת", וועט באשטראפט ווערן מיט די סארט גיהנום; זאגט דער רבי פשט, "הלועג על דברי חכמים", ווער עס שפעט אויף צדיקים - "נידון בצואה רותחת" איז א סימן אז דער מענטש איז ווייט פונעם אייבערשטן, זיין מח איז פול מיט שלעכטע זאכן, און אז מען קוקט אריין אין די ווערטער פון די הייליגע חכמים זעט מען פון וועם מען רעדט; מען רעדט פון דואג האדומי, פון די הויפט פון די סנהדרין וואס האט גע'דרש'נט פאלשע הלכות, אז דוד המלך איז אסור לבוא בקהל; אויף אים זאגן די הייליגע חכמים זכרונם לברכה אז זיין מח איז פול מיט שלעכטע זאכן, איז דאך זיכער אז ווען פשוט'ע מענטשן רעדן אויף צדיקים - איז דאס א סימן אז די דארפן נאך תשובה טון.


יעצט ווען מוהרא"ש איז שוין אוועק פון די וועלט, מען קוקט צוריק, פרעגט זיך ווי פון זיך אליינס: 'וואס האט מען געוואלט פון דעם איד? פארוואס האט מען געקריגט אויף אים? וועם האט ער געטשעפעט? וואס איז געווען די רדיפות אויף דעם איד?' ער האט דאך מיט קיינעם נישט געהאט, ער האט נאר געשריבן ספרים און קונטרסים וואס רעדן צו נשמות ישראל, זיי מחזק זיין; מוז זיין אז די וואס שפעטן אויף אים זענען בעלי עבירה, און נישט נאר מוהרא"ש זאגט דאס, דער רבי זאגט דאס.


דער הייליגער רבי זאגט (ספר המדות אות צדיק, סימן קסג): "הנואפים", די בעלי עבירה, - "לרוב הם מתנגדים על הצדיקים", זיי זענען די וואס קריגן אויף צדיקים.


געב זיך זייער אכטונג פון די וואס רעדן אויף צדיקים. דער הייליגער רבי זאגט (שיחות הר"ן, סימן לח) אויפן פסוק (תהלים עג, ט): "שַׁתּוּ בַשָּׁמַיִם פִּיהֶם", זיי לייגן זייער מויל אין הימל, "וּלְשׁוֹנָם תִּהֲלַךְ בָּאָרֶץ", און זייער צינג גייט אויף דער ערד, די וואס רעדן אויף צדיקים - זיי ווילן רעדן אויפן אייבערשטן, אבער זיי שעמען זיך צו רעדן קעגן דעם באשעפער, רעדן זיי אויף צדיקים. דאס איז פשט אין פסוק "שַׁתּוּ בַשָּׁמַיִם פִּיהֶם", דאס וואס זיי רעדן מיטן מויל - ווילן זיי רעדן אויפן אייבערשטן, נאר זיי שעמען זיך צו רעדן אויפן אייבערשטן - "לְשׁוֹנָם תִּהֲלַךְ בָּאָרֶץ", רעדן זיי אויף צדיקים, אבער באמת "שַׁתּוּ בַשָּׁמַיִם פִּיהֶם".


וויי און ביטער איז פאר דעם וואס הערט רעדן אויף צדיקים וואס זענען מגלה ומפרסם דעם אייבערשטן אויף די וועלט, דאס איז א סימן אז מען דארף תשובה טון.


מוהרא"ש דערציילט (פעלת הצדיק, סימן תכא), דער שווער פון הייליגן רבי נתן זכר צדיק וקדוש לברכה, הרב הגאון המפורסם רבי דוד צבי אויערבאך זכר צדיק לברכה פלעגט פארן צו צדיקים, קודם איז ער געווען ביים הייליגן צדיק רבי פנחס קאריצער זכותו יגן עלינו, עס איז אים זייער געפאלן די הנהגה פון דעם צדיק, אבער עס האט אים געשטערט פארוואס די חסידים דארט רעדן קעגן דעם צדיק רבי מיכל זלאטשובער זכותו יגן עלינו, עס האט אים זייער געשטערט. האט ער געטראכט אז ער וויל גיין צום צדיק רבי מיכל זלאטשובער זכותו יגן עלינו, ער וויל זען וואס דארט טוט זיך. ווען ער איז אנגעקומען צו רבי מיכל זלאטשובער זכותו יגן עלינו און צוגעזען זיין עבודה איז אים זייער געפאלן זיין התנהגות, אבער עס האט אים זייער געשטערט צו הערן פון זיינע חסידים לצנות אויף רבי פנחס קאריצער זכותו יגן עלינו; ער האט געזען אז דער איז אפגע'פסק'נט מיט זיינע מענטשן וכו' און דער איז אפגע'פסק'נט מיט זיינע מענטשן, האט ער אויפגעהערט צו גיין צו צדיקים און ער האט אנגעהויבן רעדן קעגן אלע צדיקים. ער פלעגט יעדן טאג מאכן א סעודה מיט זיינע קינדער און זיי אנווארענען זיי זאלן נישט האבן צוטון מיט צדיקים, און ווען רבי נתן האט חתונה געהאט פלעגט ער אויך מיט האלטן די סעודות און הערן פעך און שוועבל אויף צדיקים.


דאס האט זייער שטארק געשטערט פאר רבי נתן, פארוואס רעדט מען אויף צדיקים? וואס איז די מחלוקות, וואס פעלט דאס אויס? און ווען ער איז געקומען דעם ערשטן ראש השנה צום רבי'ן, האט ער געהערט די תורה וואס דער רבי האט געזאגט (לקוטי מוהר"ן חלק א', סימן ה), דעמאלט איז אים פארענטפערט געווארן די שטארקע קשיא וואס האט אים לאנגע יארן געשטערט, דער רבי זאגט דארט: "וְתַאֲמִין, כִּי כָּל מַצּוּתָא וּמְרִיבָה שֶׁיֵּשׁ בֵּין הַצַּדִּיקִים הַשְּׁלֵמִים אֵין זֶה אֶלָּא כְּדֵי שֶׁיְּגָרְשׁוּ סִטְרִין אָחֳרָנִין", דו דארפסט גלייבן אז אלע מחלוקות וואס איז דא צווישן די צדיקים איז נאר ווייל מען וויל דיך פארטרייבן פון זיי, "כְּשֶׁאַתָּה שׁוֹמֵעַ מְרִיבוֹת שֶׁבֵּין הַצַּדִּיקִים תֵּדַע, שֶׁזֶּה מַשְׁמִיעִין אוֹתְךָ תּוֹכָחָה עַל שֶׁפָּגַמְתָּ בְּטִפֵּי מֹחֲךָ", ווען דו הערסט רעדן אויף צדיקים זאלסטו וויסן אז דאס איז נאר ווייל מען וויל דו זאלסט תשובה טון אויף וואס דו האסט פוגם געווען; רבי נתן האט געזאגט: "ווען איך האב געהערט די תורה פון רבי'ן איז מיר גלייך פארענטפערט געווארן פארוואס מען רעדט אויף צדיקים און מען קריגט זיך השם ישמרינו, נאר מיך צו פארטרייבן, אז איך בין נישט ראוי צו זיין צווישן זיי".


געב זיך אכטונג פון די וואס זענען בעלי מחלוקות, אפילו זיי זעען אויס עובדי השם און אפילו זיי זענען טאקע עובדי השם. אין ברסלב האט געוואוינט א ברסלב'ער חסיד, ר' שלמה ראובן זלאטע'ס, ער איז געווען א גרויסער עובד ה' און א שיינער בעל תפילה, און רבי נתן האט געזאגט אויף אים: "איך בין אים קיינמאל נישט מוחל", ווייל ער האט געהאט א חלק אין די מחלוקות; זעט מען פון דעם אז מען קען זיין א גרויסער מענטש, אויב האט מען שייכות מיט מחלוקות - איז גאר ביטער.


האב נישט קיין מגע ומשא מיט מחלוקות. דער הייליגער רבי איז זייער גרויס, דער רבי קען יעדן איינעם העלפן, ער קען יעדן ארויסשלעפן פון זיין בלאטע, אויסער א בעל מחלוקות; א בעל מחלוקות האט נישט קיין פלאץ ביים רבי'ן.


ברודער קוק וואס מוהרא"ש געבט דיר, עפן דיין האנט און קוק וואס דו האסט אלץ זוכה געווען פון ווען דו ביסט מקורב אין היכל הקודש; פארוואס זאלסטו אויסהערן די לצים? פארוואס זאלסטו הערן לשון הרע? קוק נישט וועלכע גרויסע מענטשן רעדן וכו' און וואס זיי רעדן וכו', קוק אין דיין האנט, קוק ווער ברענגט דיר דביקות בה', קוק ווער ברענגט דיר צו לערנען די הייליגע תורה, און חיזוק אויף תפילה והתבודדות וכו' וכו', און אז גרויסע לייט רעדן און שפעטן - כבר היה לעולמים. דו ווייסט דאך די מעשה פון הייליגן ישמח משה זכותו יגן עלינו ווען ער האט דערציילט אלע זיינע גלגולים, אז ער איז געווען אין די צייט פון מדבר, ער איז געווען מיט משה רבינו. האט אים זיין אייניקל, דער הייליגער ייטב לב זכותו יגן עלינו - געפרעגט: "זיידע, אויף וועמענס זייט ביסטו געווען ביי די מחלוקת קרח ועדתו?" האט דער הייליגער ישמח משה געזאגט: "איך בין געשטאנען אין דער זייט, איך האב נישט גענומען קיין צד", האט דער ייטב לב געפרעגט: "ווי אזוי קען זיין אז דו ביסט נישט געשטאנען מיט משה רבינו?!" האט ער אים געענטפערט: "דו קענסט זיך נישט פארשטעלן ווי גרויס דער נסיון איז געווען; קרח האט געהאט מיט זיך אלע רבי'ס מיט אלע שיינע אידן, עס איז געווען זייער שווער צו וויסן וואס מען האט צוטון, ווייל קרח האט זיך אהערגעשטעלט ווי אן עובד ה', אבער באמת איז ער געווען אן אפיקורס, אזוי ווי חכמינו זכרונם לברכה זאגן (עיין ירושלמי סנהדרין, דף נ.): 'קֹרַח מִין הָיָה'".


איך האב אביסל מאריך געווען, אבער גלייב מיר איך דארף נאך מער מאריך זיין; ווייל ווען נישט די לצנות וואלט מען געקענט צוריק ברענגען אלע אידן צום אייבערשטן, מען וואלט ווען געקענט ברענגען די גאולה, און ווער ווייסט וויפיל צרות קומט אויף די וועלט אויפן חוזק מאכן און שפעטן אויף צדיקים. דער רבי האט דאס געזאגט נאך איידער עס איז געקומען די ביטערע אומגליק פון קאנטאניסטן, קאמעניזם, אז ווען די צדיקים וואלטן נישט געקריגט אויף אים וואלט ער געקענט אוועק נעמען אינגאנצן די גזירה (עיין חיי מוהר"ן, סימן שצח), נאר וויבאלד מען קריגט אויף אים האט ער דאס אפגעשטופט אויף עטליכע צוואנציג יאר.


דעמאלט האט מען נישט געוואוסט וואס דאס איז, היינט אז מען קוקט צוריק זעט מען וויפיל מיליאנען אידן זענען גע'הרג'עט געווארן פון די מחלוקות אויף צדיקים.


אזוי אויך, ווער ווייסט וואס האט פאסירט ווען עס איז ארויסגעקומען תשל"ו די חתימות וכו'. דער הייליגער קאמארנער האט געזאגט אז שנת תשל"ו וועט משיח קומען, און יענעם יאר האט דער ס"מ צאמגענומען חתימות אין ברסלב קעגן מוהרא"ש זכותו יגן עלינו, און ווער ווייסט צי דאס האט צוריק געהאלטן די גאולה און צוליב די חתימות ליידן מיר נאך אין גלות.


גיי צום אייבערשטן, וויין זיך אויס, בעט אים: "רבונו של עולם איך האב זוכה געווען צו טרעפן א צדיק וואס מאכט מיך רעדן צו דיר, א צדיק וואס מאכט מיך לערנען די הייליגע תורה, א צדיק וואס מאכט מיך לעבן מיט שלום בית, אזויפיל גוטע זאכן באקום איך פון דעם צדיק און מיט דעם אלעם בין איך אנגעפילט מיט לצנות, מיין קאפ בוזשעוועט מיט קשיות און טענות אויפן צדיק.


הייליגער באשפער קוק מיך אן, איך בין אזא רחמנות, איך בין אזוי ווייט פון דיר, איך האב אזויפיל געזינדיגט און פלוצלונג וויל איך פארשטיין דעם צדיק, איך האלט אז איך פארשטיי בעסער ווי אים, איך ווייס ווי אזוי ער דארף ווען רעדן און ווי אזוי ער דארף ווען שרייבן; אנא, רחם עלי, דערבארעם זיך אויף מיר; וואס גייט פאר מיט מיר? איך דארף דאך אזויפיל תשובה טון, הייליגער באשעפער, העלף דער צדיק זאל נישט זיין פארשעמט, דער צדיק וויל דאך נאר איין זאך, ער וויל אלע אידן צוריק ברענגען צו דיר, ער וויל אלע אידן זאלן לעבן א גוט לעבן, העלף עס זאל געהייליגט ווערן די נאמען פון די צדיקים און עס זאל שוין זיין יתגדל ויתקדש שמיה רבא".


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#1880 - ביים בענטשן מוז מען אנטון א הוט און רעקל?
פרנסה, סגולות, יראת שמים, ברכת המזון

תוכן השאלה‎

לכבוד דער ראש ישיבה שליט"א,


איך וויל פרעגן אויב מען דארף זיך אנטון צום בענטשן א הוט מיט א רעקל, אדער מען קען בענטשן אן דעם?


יישר כח

תשובה מאת הראש ישיבה שליט"א:‎

בעזרת ה' יתברך - יום ד' פרשת ואתחנן, ח' מנחם-אב, שנת תשפ"ג לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


מען קען נישט זאגן עס איז א חיוב גמור, אבער עס ווערט געברענגט אין הלכה אז א ירא שמים זאל זיך אנטון צום בענטשן א הוט און רעקל. דער משנה ברורה ברענגט (אורח חיים סימן קפג, סעיף קטן יא) בשם דעם מגן אברהם וואס ברעגנט פונעם ב"ח: "ירא שמים לא יברך במצנפת", א ירא שמים זאל נישט בענטשן בלויז מיטן קאפל, "רק ישים הכובע על ראשו", ער זאל זיך אנטון א הוט. "ויש שנוהגין גם כן להתעטף בבגד העליון", אויך איז דא וואס טוען זיך אן א הוט, "דכל זה הוא בכלל עיטוף הנאמר בגמרא אצל כוס ברכה", וואס דאס איז וואס די גמרא זאגט, איינע פון די זאכן וואס מען דארף האבן ביי א כוס של ברכה - 'עיטוף'. און דער משנה ברורה פירט אויס: "וכן נהגו כהיום בישראל", און אזוי פירט מען זיך ביי כלל ישראל, "בעת ברכת המזון", ווען מען גייט בענטשן, "שמשימין הכובע על ראשיהן", אז מען טוט זיך אן די הוט, "אפילו כשהוא מברך ביחיד בלי כוס", אפילו ווען מען בענטשט אן קיין זימון און אן קיין כוס.


איינער פרעגט די פראגע פון מוהרא"ש אין שו"ת ברסלב (חלק א', מכתב קלז) און מוהרא"ש ענטפערט דעם לשון: "אשרי מי שנזהר מאד בברכת המזון בכוונה", וואויל איז דעם מענטש וואס בענטשט מיט כוונה, "והוא מתעטף בבגד עליון וכובע על ראשו", און טוט זיך אן מיט א הוט און רעקל, "כמו שיושבים לפני מלך", אזוי ווי מען זיצט ביי א קעניג; אויך פלעגט מוהרא"ש זיך אנטון די הוט ביי ברכת המזון, אפילו ווען ער האט געגעסן אין שטוב פריוואט.


עס אזי כדאי אראפ צו ברענגען נאך א שטיקל פונעם תשובה וואס מוהרא"ש ענטפערט: "כל כך חבל שבני אדם מזלזלים בברכת המזון", א גרויסע שאד אז מענטשן טוען גרינגשעצן אין ברכת המזון, "שעל ידי זה הם נשארים עניים", וואס דורך דעם בלייבט מען ארעם, "כי אם היו מברכים ברכת המזון בשמחה עצומה", וואלט מען ווען געבענטשט ברכת המזון מיט שמחה און כוונה, - "זה היה מביא להם עשירות גדולה מאד", וואלט מען ווען געווארן גרויסע עשירים.


עס איז כדאי זאלסט אריינקוקן אין די תשובה, מוהרא"ש ברענגט פון זוהר הקדוש (ויקהל ריח.): "מאן דמברך לקודשא בריך הוא מגו שבעא", ווער עס בענטש ברכת המזון נאכן זאט ווערן, "בעי לכוונא לביה", דארף אינזין האבן דאס בענטשן, "ולשואה רעותיה בחדוה", און בענטשן מיט שמחה, "ולא ישתכח עציב", און נישט זיין צוגעלייגט. שטייט ווייטער: "וכמה דאיהו מברך בחדוה ובעינא טבא", ווייל ווי אזוי דער מענטש בענטשט ברכת המזון - "הכי יהבין ליה בחדוה ובעינא טבא", אזוי געבט מען דעם מענטש שפע און עשירות.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#1879 - ווי אזוי הייל איך אויס די הויט אויף מיין פנים?

תוכן השאלה‎

לכבוד דער ראש ישיבה שליט"א,


א גרויסן יישר כח פאר די הערליכע שיעורים און חיזוק; ווי אזוי וואלט איך אויסגעזען אן דעם הייליגן רבי'ן? איך גיי יעצט בעזרת ה' ענדיגן תהלים נאכאמאל, אלעס א דאנק די שיעורים.


איך האב א פראבלעם וואס שטערט מיר זייער, די לעצטע צוויי יאר האב איך א פראבלעם מיט מיין הויט אויפ'ן פנים און איך קען זיך נישט אן עצה געבן. איך בין געגאנגען צו א הויט דאקטער, ער האט געזאגט עס איז פאנגוס און מיר געגעבן זאכן ארויפצולייגן פאר א קורצע צייט, אבער עס האט נאר געהאלפן אביסל, נאר ווי לאנג איך האב זיי גענוצט. איך האב פרובירט נאטירליכע מיטלען, זיי האבן מיר געזאגט מער נישט צו עסן צוקער און אזוי וועט עס אוועקצוגיין, איך האב עס פרובירט פאר איבער א חודש צייט און עס האט אביסל געהאלפן אבער עס איז געווען צו שווער צו טון פאר מער צייט.


נאכדעם האב איך פרובירט צו מאכן התבודדות אויף דעם פאר פערציג טעג, צוליב דעם וואס רבי נתן האט געזאגט "בחנוני נא בזאת", אז מען בעט דעם אייבערשטן פאר פערציג טעג אויף א זאך וועט מען געהאלפן ווערן, אבער דאס האט אויך נישט געהאלפן. עס האט מיר געהאלפן אין לעבן אבער נישט פאר די הויט פראבלעם. איך האב אויך פרובירט די איבערגעבליבענע אויל פון הדלקת הנירות פון שבת אבער עס האט אויך נישט געהאלפן.


אפשר קען דער ראש ישיבה שליט"א מיר געבן א תורה'דיגע וועג זיך צו היילן ווי שנעלער?


יישר כח

תשובה מאת הראש ישיבה שליט"א:‎

בעזרת ה' יתברך - יום ג' פרשת ואתחנן, ז' מנחם-אב, שנת תשפ"ג לפרט קטן


 


מרת ... תחי'


איך האב ערהאלטן אייער בריוו.


יעצט וועט איר נעמען די וואונדערליכע סגולה פון 'תודה והודאה', דאנקען און לויבן דעם אייבערשטן; דאנקט און לויבט דעם אייבערשטן יעדן טאג, דאנקט אים אויף די חסדים וואס ער טוט מיט אייך, רעכנט אויס אלע ניסים - וועט איר זען וואונדערליכע ניסים.


ווען א איד דאנקט דעם אייבערשטן - עפנט זיך אויף די הימל, און וואס מען בעט - באקומט מען; עס קומען ישועות למעלה מדרך הטבע.


דער היילגער רבי האט געזאגט, ווען א איד בעט דעם אייבערשטן קוקט מען אויב ער דאנקט אויך; אז מען דאנקט דעם אייבערטן און נאכדעם בעט מען - העלפט דער אייבערשטער.


דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט זיין געזונט און שטארק מיט געזונטע הויט.

#1878 - מיט תפלה האב איך זוכה געווען זיך אפצושערן די האר
חיזוק פאר פרויען, תפילה והתבודדות, שערן די האר

תוכן השאלה‎

לכבוד דער ראש ישיבה שליט"א,


יישר כח פאר אלע חיזוק וואס איך בין זיך מחזק דורך די בריוו.


איך האב זיך געוואלט שערן די האר, אבער עס איז מיר געווען זייער שווער אפילו נאר צו טראכטן פון אזא געדאנק. איך האב אבער געזען איינמאל אין א בריוו ווי דער ראש ישיבה שליט"א שרייבט אז מען זאל כאטש מתפלל זיין אויף דעם, און מיט תפלה קען מען אלעס פועל'ן. די בריוו האט מיר זייער איבערגענומען, און איך האב טאקע אנגעהויבן דאס צו טון, איך האב יעדן טאג געבעטן דעם אייבערשטן איך זאל זוכה זיין אפצושערן מיין האר, און אז איך זאל עס טון מיט'ן גאנצן הארץ און מיט שמחה, און דער אייבערשטער האט מיר טאקע געהאלפן, נאך עטליכע חדשים האב איך זוכה געווען זיך אפצושערן די האר.


יישר כח פאר אלעס

תשובה מאת הראש ישיבה שליט"א:‎

בעזרת ה' יתברך - ב' פרשת ואתחנן, ז' מנחם-אב, שנת תשפ"ג לפרט קטן


 


מרת ... תחי'


איך האב ערהאלטן אייער בריוו.


וואויל איז אייך און וואויל איז אייער חלק אז איר האט געטון די הייליגע זאך איר האט זיך אפגעשוירן די האר אוועק גענומען די קליפות און דינים פון שטוב.


מיטן זיך אפשערן וועט איר זוכה זיין צו ליכטיגע ערליכע אידישע דורות, ווייל דער זוהר הקדוש זאגט (נשא קכה.): 'תּוּנְבָא לֵיתֵי', א קללה זאל קומען, 'עַל הַהוּא בַּר נָשׁ', אויף דעם מענטש, 'דְּשָׁבַק לְאִנְתְּתֵיהּ' וואס לאזט זיין ווייב, 'דְּתִתְחַזֵי מִשַׂעֲרָא דְּרֵישָׁה לְבַר', אז איר האר פון קאפ זאל זיך ארויסזען. 'וְדָא הוּא חַד מֵאִינּוּן צְנִיעוּתָא דְּבֵיתָה', און דאס איז פון די יסודות פון א אידישע שטוב, אז מען זאל נישט זען די האר פון די פרוי. 'וְאִתְּתָא דַּאֲפִּיקַת מִשַׂעֲרָא דְּרֵישָׁה לְבַר', און א פרוי וואס גייט מיט אויפגעדעקטע האר, 'לְאִתְתַּקְּנָא בֵּיהּ', זיך שיין צו מאכן, 'גָּרִים מִסְכְּנוּתָא לְבֵיתָא', איז זי גורם אז עס זאל זיין ארעמקייט אין שטוב, 'וְגָרִים לִבְנָהָא דְּלָא יִתְחַשְּׁבוּן בְּדָרָא', און זי איז גורם אז אירע קינדער וועלן נישט מצליח זיין און זיי וועלן נישט זיין חשוב. 'וְגָרִים מִלָּה אַחֲרָא דְּשַׁרְיָא בְּבֵיתָא', אזוי אויך איז זי גורם אז דער סמ"ך מ"ם און די נישט גוטע זאלן זיין אין איר שטוב, 'מַאן גָּרִים דָּא' ווער איז דאס אלעס גורם? 'הַהוּא שַׂעֲרָא דְּאִתְחֲזֵי מֵרֵישָׁהּ לְבַר', די פרוי וואס איר האר זעט זיך ארויס; און פארשטייט זיך מידה טובה מרובה, א פרוי וואס געבט אכטונג אז אירע האר זאל זיך נישט ארויסזען, זי שערט זיך די האר - וועט זי האבן אלע ברכות און זי וועט האבן נחת פון אירע קינדער.


מיט תפילה און סבלנות קען מען אלעס פועל'ן, ווער עס באנוצט זיך מיט תפילה, ער בעט דעם אייבערשטן ער זאל קענען טון די ווילן פונעם אייבערשטן, גיין אין די וועג פון די הייליגע צדיקים - איז זוכה צוצוקומען צו די העכסטע פלעצער.


דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#1877 - וואס זענען די מנהגי בית המדרש אום תשעה באב?
צדיקים, מנהגים, תשעה באב

תוכן השאלה‎

לכבוד דער ראש ישיבה שליט"א,


מיר האבן געוואלט פרעגן אויב עס איז דא געוויסע מנהגים ווי זיך צו פירן אין בית המדרש אום תשעה באב.


יישר כח,


די גבאים פון בתי מדרשים היכל הקודש

תשובה מאת הראש ישיבה שליט"א:‎

בעזרת ה' יתברך - יום ג' פרשת ואתחנן, ז' מנחם-אב, שנת תשפ"ג לפרט קטן


 


לכבוד גבאי בית המדרש היכל הקודש, ה' עליהם יחיו


ביי אונז איז דער מנהג אז מען זאגט סיי ט' באב ביינאכט און סיי אינדערפרי - מגילת איכה.


אויך קען מען לערנען שיעורים כסדרן פון נאך מנחה.


ווען מען זאגט איכה, מען וויינט אויפן חורבן האט מען אינזין דעם אייגענעם חורבן; מען וויינט אויף זיך ווי ווייט מען איז פארקראכן און מען וויינט אויף די שכינה הקדושה - נשמות ישראל, וואס זענען אזוי דערווייטערט פונעם אייבערשטן און דער צדיק וואלט אלעמען געקענט צוריק ברענגען צום אייבערשטן, קומט דער סמ"ך מ"ם און לאכט און שפעט.


דער אייבערשטער זאל אונז אלע טרייסטן, מיר זאלן שוין אויסגעלייזט ווערן און צוריק גיין קיין ארץ ישראל מיט משיח צדקינו.

#1876 - ווי אזוי טוישט זיך דאס לעבן דורך די עצות פון הייליגן רבי'ן?
היכל הקודש, הפצה, עבודת השם, משניות

תוכן השאלה‎

לכבוד דער ראש ישיבה שליט"א,


זה היום עשה ה' נגילה ונשמחה בו, איך דאנק און איך לויב דעם אייבערשטן אז איך האב היינט זוכה געווען צו ענדיגן די צענטע מאל ששה סדרי משנה, איך שפיר זיך אזוי גוט, איך שפיר א שטארקע קשר מיט'ן אייבערשטער און מיט די הייליגע תורה, און איך קען זען ממש בחוש ווי מיין קאפ טראכט שוין אנדערש, ווי אזוי אלעס אין לעבן האט זיך געטוישט צום גוטן, ווי אזוי מיין שלום בית זעט אויס, ווי אזוי די שחרית מנחה מעריב זעט אויס, ווי אזוי מיין מויל רעדט אנדערש, ווי אזוי מיינע אויגן ווערן הייליגער, ווי אזוי מיין קשר מיט מיינע קינדער איז געווארן בעסער, און אזוי ווייטער און ווייטער אן קיין שיעור און גרעניץ.


דאס אלע איז די געוואלדיגע כח פון משניות, און פארשטייט זיך די כוחות וואס דער ראש ישיבה שליט"א לייגט אריין אין אונז מיט די דרשות און בריוו און אלע גוטע חיזוק וואס איך בין זוכה צו הערן און לערנען.


איך בעט דעם אייבערשטן אז דער ראש ישיבה שליט"א זאלן האבן אסאך כח און צייט, און קענען ווייטער ממשיך זיי מקרב צו זיין גאנץ כלל ישראל צום אייבערשטן. איך האב נישט גענוג ווערטער זיך באדאנקען, איך בין פול מיט התרגשות, און שרייב דעם בריוו מיט טרערן אין די אויגן פאר שמחה און התרגשות.


נאכאמאל א גרויסן יישר כח פאר די ממש נייע לעבן וואס איך האב באקומען, פשוטו כמשמעו. וויפיל איך וועל שרייבן וועל איך סיי ווי נישט קענען ארויסברענגען אפילו אויפ'ן שפיץ גאפל וויפיל איך בין שולדיג מיין לעבן פאר'ן ראש ישיבה שליט"א.


יישר כח

תשובה מאת הראש ישיבה שליט"א:‎

בעזרת ה' יתברך - יום ה' פרשת ואתחנן, ט' באב, שנת תשפ"ג לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


אשרינו מה טוב חלקינו ומה נעים גורלינו אז מיר ווייסן פון רבי'ן; די גאנצע לעבן טוישט זיך ווען מען ווערט מקורב צום רבי'ן, מען לערנט זיינע ספרים און מען לעבט מיט די עצות און חיזוק.


זיי עוסק אין הפצה, פארשפרייט די זיסע עצות פאר אנדערע; ווייל דאס איז די סימן אז מען לעבט א גוטע לעבן, אז מען העלפט אנדערע זאלן אויך האבן די לעבן. דער רבי דערציילט (מעשה פון די זיבן בעטלערס), דעם צווייטן טאג איז געקומען דער טויבער בעטלער און דערציילט פאר די חתן כלה פון זיין חיים טובים, אז איינמאל האבן זיך מענטשן בארימט מיט זייער חיים טובים, האט דער טויבער בעטלער זיי געזאגט: "אויב איר לעבט א חיים טובים, פארוואס העלפט איר נישט די מדינה וואס האבן געהאט דעם שיינעם גארטן און דער גראדניק (גארדנער) איז פארלוירן און קיינער קוקט זיך נישט אום אויפן גארטן, און אויך איז געקומען דער מלך האכזר און חרוב געמאכט דעם שיינעם גארטן? איז אויב איר לעבט א חיים טובים העלפ'זשע די מדינה", און דער בעטלער האט זיי געזאגט: "אויב וועט איר זיי נישט העלפן וועלן ענקער חיים טובים אויך קאליע ווערן"; ווייל נאר די וואס זענען עוסק אין הפצה - די בלייבן ביים רבי'ן מיט א חיים טובים, און די אלע וואס בארימען זיך מיט זייער חיים טובים אבער זיי טוען נישט פאר אנדערע, אז זיי זאלן אויך האבן א חיים טובים - פארלירן זיי אלעס.


אז דו בארימסט זיך אזוי מיט דיין חיים טובים - דארפסטו העלפן אנדערע; גיי פארשפרייטן פאר אנדערע דעם רבינ'ס ספרים און מוהרא"ש'ס ספרים און קונטרסים וואס געבט לעבן פאר מענטשן, נאר אזוי וועט דיין חיים טובים נישט קאליע ווערן.


אנשי שלומינו זענען נישט גערעכט מיטן האלטן די חיים טובים וואס דער רבי געבט - פאר זיך אליין, מען מוז גיין הפצה, מען מוז פארשפרייטן די עצות פאר אנדערע. רבי נתן זכרונו לברכה שרייבט (חיי מוהר"ן, סימן תקמג) דער רבי פלעגט אונז מבזה זיין פארוואס מיר זענען נישט עוסק אין 'הפצה'; "וּפַעַם אַחַת בְּלֵיל מוֹצָאֵי שַׁבָּת עָמַדְנוּ לְפָנָיו עִם כַּמָּה אֲנָשִׁים מֵהַחֲשׁוּבִים שֶׁלּוֹ, וְהוֹכִיחַ אוֹתָנוּ מְאֹד כַּמָּה שָׁעוֹת עַל עִנְיָן זֶה", איינמאל מוצאי שבת האט דער רבי אונז געגעבן מוסר אפאר שעה היתכן מיר זענען נישט גענוג עוסק אין הפצה, "וּפַעַם אַחַת קָרָא אוֹתָנוּ 'עֵצִים יְבֵשִׁים' עַל שֶׁאֵין אָנוּ מוֹלִידִים נְפָשׁוֹת שֶׁיִּתְקָרְבוּ לְהַשֵּׁם יִתְבָּרַךְ עַל יָדֵינוּ", 'טרוקענע ביימער' האט אונז דער רבי אנגערופן; ווייל דער רבי האט געוואלט מיר זאלן עוסק זיין אין אנטרינקען ביימער - מקרב זיין אידישע קינדער צום אייבערשטן.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#1875 - מיינע עלטערן קריגן זיך און איך לויף צו מאוויס, וואס טוט מען?
שלום בית, קינדער, תפילות אויף אידיש, תפילה והתבודדות, מאוויס, שמחה, ניגונים, שמירת עינים

תוכן השאלה‎

לכבוד דער ראש ישיבה שליט"א,


יישר כח פאר אלע חיזוק און עצות ווי אזוי צו פירן אן ערליכע שיינע איידעלע שטוב.


איך קען שוין נישט, איך האלט עס נישט אויס; מיין טאטע מאמע קריגן זיך ארום פאר יעדע קלייניקייט, מיין מאמע זאגט שוין אפאר מאל אז זי וויל זיך גט'ן, איך ווייס נישט וואס צו טון; לויף איך צו מיין איי-פאד און איך קוק מאוויס, וואס זאל איך טון אז מיין מאמע האט מיר געוויזן מאוויס ווען איך בין געווען קליין און איך בין געווארן צוגעבינדען דערצו, איך ווייס נישט וואס צו טון.


איך בעט דער ראש ישיבה זאל מיר געבן אן עצה ווייל איך קען שוין נישט, עס איז ממש א גיהנום; מיין טאטע שרייט א גאנצן טאג אז מיין מאמע דארף הילף און אז זי איז קראנק. מיין מאמע האט אנגעהויבן זיך נישט צו שערן איר האר, און זי גייט מיט הויזן; וואס זאל איך טון? זי איז א גאנצן טאג אויף איר טעלעפאן און טוט גארנישט.


יישר כח

תשובה מאת הראש ישיבה שליט"א:‎

בעזרת ה' יתברך - יום ב' פרשת דברים, כ"ח תמוז, שנת תשפ"ג לפרט קטן


 


... תחי'


איך האב ערהאלטן אייער בריוו.


קוקט נישט קיין מאוויס, קוקן מאוויס ברענט אויס די מח, עס מאכט שאדן אויף שפעטער, מאוויס איז מטמא דעם מח און הארץ. חכמינו זכרונם לברכה זאגן (עיין במדבר רבה י, ב; תנחומא שלח, טו): "עֵינָא וְלִבָּא תְּרֵי סַרְסוּרֵי דַעֲבֵירָה", די אויגן און די הארץ זענען די מעקלער (סעילסלייט) פאר עבירות, "עַיִן רוֹאֶה", עס הויבט זיך אן אז מען קוקט עבירות, "וְהַלֵּב חוֹמֵד", נאכדעם גליסט מען צו טון עבירות, "וּכְלֵי הַמַּעֲשֶׂה גּוֹמְרִים", ביז מען פאלט אראפ, מען זינדיגט רחמנא לצלן.


קוקט נישט קיין מאוויס, ענדערש שפילט געימס ווי קוקן מאוויס; קוקן מאוויס איז סם המוות. חכמינו זכרונם לברכה זאגן (יומא כט:): "הִרְהוּרֵי עֲבֵירָה קָשִׁים מֵעֲבֵירָה", טראכטן פון עבירות איז נאך ערגער פון טון עבירות; קוקן מאוויס ברענגט צו טומאה און זוהמה. חכמינו הקדושים זאגן (סוטה ח.): "אֵין יֵצֶר הָרָע שׁוֹלֵט אֶלָּא בַּמֶה שֶׁעֵינָיו רוֹאוֹת", דער יצר הרע כאפט א מענטש און הרג'עט אים - דורך נישט היטן די אויגן.


אז עס איז אייך גאר ביטער, אייערע עלטערן קריגן זיך; אייער מאמע וכו' וכו', און איר זוכט וואו צו אנטלויפן - אנטלויפט צום אייבערשטן. נעמט די עצה פון הייליגן רבי'ן, התבודדות ותפילה; גייט אין א ווינקל און שמועסט מיטן אייבערשטן אויף אייער שפראך, דערציילט אים ווי שווער עס איז אייך אין שטוב, וויינט צום אייבערשטן; זאגט אים: "הייליגער באשעפער איך האב ביטערע שווערע נסיונות, העלף מיר איך זאל זיך קענען דערהאלטן, איך זאל זיין פרייליך, איך זאל קענען ביישטיין די שווערע נסיונות".


הערט פרייליכע ניגונים, טאנצט און זינגט; ווייל שמחה איז אן עצה ווי אזוי צו בלייבן שטארק און קענען ארויסגיין א זיגער.


דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.