בריוון פונעם ראש ישיבה שליט"א

בעזרת ה' יתברך - יום ה', ד' דחול המועד סוכות, כ' תשרי, שנת תשפ"ד לפרט קטן

לכבוד ... נרו יאיר

היט דיינע קינדער, געב אכטונג אויף זיי מער ווי מען געבט אכטונג אויף די שווארץ אפעל פון אויג, לאז זיי נישט אויף הפקר. אין די טעג וואס עס איז נישטא א סדר, צום ביישפיל חול המועד - דארף מען מער אכטונג געבן אז די קינדער זאלן זיין אפגעהיטן.

רעד צו דיינע קינדער זיי זאלן זיך אכטונג געבן פון נישט געזונטע מענטשן, זאג זיי קלאר: "עס זענען דא מענטשן וואס זענען קראנקע, זיי ווילן אנרירן קינדער ביים אות ברית קודש, אויב עס וועט פאסירן איינער וועט דיך וועלן אנרירן, אדער ער וועט נעמען דיינע הענט און דיך הייסן אים אנרירן - זאלסטו שרייען, אנטלויפן און דערציילן"; חזר מיט אים די דריי ווערטער: "שרייען, אנטלויפן און דערציילן; אפילו יענער דערשרעקט - זאלסטו נישט מורא האבן צו דערציילן".

היינט נאכט איז א קריטיש וויכטיגע צייט, היינט נאכט ליל הושענא רבה טיילט מען אויס די צעטלעך וואס מען האט אנגעשריבן ראש השנה און אפגעשטעמפלט יום כיפורים; היינט נאכט איז געענדיגט מיט פארברענגען און ארומפארן אויף אויספלאגן מיט די קינדער, היינט נאכט קומען אלע אין שול, מען פירט זיך צו ליינען משנה תורה, גאנץ ספר דברים; דער בעל קורא ליינט פאר און דער עולם הערט אויס, אדער זאגט מען מיט שטילערהייט.

נאכדעם זאגט מען אויס גאנץ ספר תהילים, און נאך יעדע ספר זאגט מען די "יהי רצון". אויב איז דיר צו שווער - זאלסטו כאטשיג זאגן די תיקון הכללי.

עס איז א הייליגע נאכט, מען פארברענגט נישט קיין צייט. ביי אונז איז דער מנהג דאס זאגן, נישט דאס אויפזיין; דאס הייסט, מען זאגט תהילים, מען זאגט תפילות, און ווען מען ווערט פארטיג - לייגט מען זיך שלאפן.

בעט אויך פאר מיר, יואל בן רייצא רעכיל.

א גוט קוויטל.

בעזרת ה' יתברך - יום ד', ג' דחול המועד סוכות, י"ט תשרי, שנת תשפ"ד לפרט קטן

לכבוד ... נרו יאיר

גייסט חול המועד פארברענגען מיט דיינע קינדער - נעם זיך מיט א חומש, א משניות, א תהילים וכו' וכו'; עס זאל נישט אריבערגיין דעם טאג אן לערנען. אויך זאלסטו גיין נאר אויף פלעצער וואו עס איז דא יראת שמים, עס איז אויסגעהאלטן, און מקפיד זיין אויף דאווענען מיט מנין.

פאק זיך איין א חומש, א משניות, לערן בגירסא. דער הייליגער רבי האט אונז געגעבן א מתנה, א וועג צו לערנען; אפילו מען פארשטייט נישט, אפילו מען האט נישט די כוחות וכו' - זאל מען לערנען אפילו אן פארשטיין (שיחות הר"ן, סימן עו).

מאך זיך נישט צוטון פון די לצים וואס לאכן און שפעטן פונעם דרך הלימוד; אפילו פון די וואס פאררופן זיך אנשי שלומינו, וואס פאררופן זיך ברסלב'ער חסידים און לאכן פונעם סדר דרך הלימוד; דו לערן בתמימות ופשיטות. מוהרא"ש זכרונו לברכה שרייבט אין די צוואה (צוואת מוהרא"ש, אות יג): "וּכְשֶׁתַּגִיעוּ לְעוֹלָם הָאֱמֶת, אָז תִּיוָכְחוּ צִדְקַת סֵדֶר דֶּרֶךְ הַלִימוּד שֶׁל רַבֵּינוּ זַ"ל", ווען איר וועט ארויפקומען אויף יענע וועלט וועט איר זיך איבערצייגן די ווארהייט פונעם הייליגן רבינ'ס 'סדר דרך הלימוד', "וְעַל כֵּן מַה וְלָמָּה לָכֶם לְהִתְוַכֵּחַ", אויב אזוי פארוואס זאלט איר זיך טענה'ען מיט מענטשן?! "טַעֲמוּ וּרְאוּ כִּי טוֹב הַשֵּׁם, הַרְגִילוּ עַצְמְכֶם לָזֶה וְאָז תִּרְאוּ וְתִּרְגְשׁוּ כָּל מִינֵי טַעֲמִים בְּחַיֵּיכֶם", געוואוינט אייך צו צו לערנען לויט דעם סדר דרך הלימוד, דעמאלט וועט איר זען און שפירן אלע טעמים אויף די וועלט, "כִּי הַתּוֹרָה הִיא חִיוּתֵנוּ בָּעוֹלָם הַזֶה וּבָעוֹלָם הַבָּא, חִיוּת גַּשְׁמִי וְחִיוּת רוּחְנִי", ווייל די תורה איז אונזער לעבן אויף די וועלט און אויף יענע וועלט, די תורה געבט אונז לעבן סיי בגשמיות און סיי ברוחניות, "אַשְׁרֵי מִי שֶׁאֵינוֹ מַטְעֶה עַצְמוֹ בָּזֶה הָעוֹלָם כְּלָל, וְיוֹדֵעַ אַשֶׁר עִיקָר הַלִימוּד הוּא רַק לַעֲשׂוֹת רְצוֹנוֹ יִתְבָּרַךְ וְלוֹמֵד עַל מְנָת לְקַיֵים מִצְווֹתָיו יִתְבָּרַךְ וְלַעֲשׂוֹת נַחַת רוּחַ לוֹ יִתְבָּרַךְ", וואויל איז דעם מענטש וואס לאזט זיך נישט נארן און ווייסט אז דער עיקר לימוד התורה איז צו טון דעם רצון פונעם אייבערשטן, עיין שם.

א גוט קוויטל.

בעזרת ה' יתברך - יום ב', א' דחול המועד סוכות, י"ז תשרי, שנת תשפ"ד לפרט קטן

לכבוד ... נרו יאיר

גיי נישט צו די פלעצער וואו מען קומט זיך צוזאם זינגען, די פלעצער זענען א מושב לצים; אפילו עס זעט אויס חסידי'ש. מוהרא"ש האט געזאגט מען זאל נישט גיין צו די פלעצער.

א שטריימל איז אמאל געווען א סימן פון חסידי'שע אידן, היינט איז דאס בכלל נישט קיין סימן; מען קען גיין אנגעטון חסידי'ש, רעדן אידיש - און זיין א לץ.

בלייב זיצן אינעם 'צל' אמונה, שאטן פון אמונה, דריי נישט אויס די אותיות עס זאל ווערן 'לץ'. דער רבי דערציילט (ספורי מעשיות, מעשה ו) עס איז פארהאן א שטוב וואס איז כולל אלע שטיבער פונעם שטאט, וואס די שטאט איז כולל אלע שטעט פון די לאנד, וואס איז וכו'; דער שטוב איז די הייליגע סוכה, די הייליגע אמונה, און דער רבי זאגט: "און דארט איז פארהאן איינער וואס ער מאכט גאר ליצנות און טרייבט קאטעוועס פון אלעמען".

פארברענג מיט דיין משפחה, און אז דו גייסט חול המועד האלטן מיט דיין משפחה זאל דאס זיין ערליך און איידל. גיי נישט מיט חברים; זאל יעדער גיין מיט זיין משפחה, מיט זיין ווייב.

היינט נאכט וועט זיין א יארצייט סעודה פארן הייליגן רבינ'ס יארצייט, מיר וועלן זיך מחזק זיין אינאיינעם, זינגען און טאנצן און לויבן דעם אייבערשטן אז מיר האבן אזא רבי.

א גוט קוויטל.

בעזרת ה' יתברך

יום ד' פרשת צו, ז' ניסן, שנת תשפ"ג לפרט קטן

לכבוד ... נרו יאיר

איך האב ערהאלטן דיין בריוו.

אויף דיין פראגע אויב דו זאלסט שיקן דיינע קינדער צו א פלעי חול המועד; איך בין קיינמאל נישט געווען ביי א פלעי, ביי מיינע עלטערן אין שטוב איז געווען אזוי געשמאק, עס האט אונז גארנישט געפעלט, מיר האבן אין ערגעץ נישט געוואלט גיין. אויך מיינע קינדער שיק איך נישט צו קיין פלעיס, איך האלט זיי מיט מיר, איך פרוביר זיי צו מאכן געשמאק אין שטוב אז עס זאל זיי נישט אינטערעסירן די נארישע פלעיס.

וואס קען דיר זאגן, וואס ווייס איך פאר מיר וואס צו טון; מאך התבודדות, בעט דעם אייבערשטן זאלסט וויסן וואס צו טון.

בעיקר זאלסטו זען עס זאל זיין פרייליך אין שטוב.

דער אייבערשטער זאל העלפן מיר זאלן שוין זוכה זיין צו (פסחים קטז:): "וְנֹאכַל שָׁם מִן הַזְּבָחִים וּמִן הַפְּסָחִים"; און צו (מיכה ז, טו): "כִּימֵי צֵאתְךָ מֵאֶרֶץ מִצְרָיִם אַרְאֶנּוּ נִפְלָאוֹת", אמן.

בעזרת ה' יתברך

יום ד' פרשת מצורע, ה' ניסן, שנת תשפ"ב לפרט קטן

לכבוד ... נרו יאיר, חבר הנהלה, ברסלב ליבערטי

איך האב ערהאלטן דיין בריוו.

זיי מעגן קומען חול המועד ענדיגן מיט די וואסער טעסט, עס איז א דבר האבד; שוין אפאר יאר וואס מיר מוטשען זיך צו קענען אויפווייזן פאר די שטאט אז עס איז דא גענוג וואסער אין שטעטל, זיי זאלן לאזן בויען נאך הייזער; יעדעס מאל שלעפט זיך דאס מיט א צווייטע מעשה, יעצט אז זיי ווילן קומען חול המועד - מעגן זיי קומען.

צווייטנס עס איז צורך רבים, אזויפיל משפחות ווארטן פאר דירות צו קומען וואוינען אין שטעטל; אז דו וועסט צושטעלן היינט הונדערט דירות - וועסטו היינט האבן הונדערט פרישע משפחות וואס ווילן קומען וואוינען אין ברסלב, מחנך זיין די קינדער מיט די ברסלב'ער חינוך.

בנוגע גיין צו די טאון בעטן זיי זאלן פאררעכטן די גאסן אין שטעטל, אנפילן די לעכער; יעצט איז נישט כדאי דאס צו טון, יעצט קומט ארויס א טובה פון די גרויסע לעכער, אזוי פארט מען נישט אזוי ווילד; עס זענען דא וואס פארן אזוי שנעל - ממש סכנת נפשות, נאר די לעכער האלט זיי אפ.

א אינגערמאן פרעגט אויב ער קען גיין קלאגן די שטאט נאכדעם וואס זיין קאר האט זיך צעבראכן, די רעדל איז אים אריינגעפאלן אין א לאך; זאג אים אז ער וועט פארן ווילד - וועט מען אים קלאגן, בפרט יעצט ווערט זומער, די קינדער הויבן אן שפילן - איז ממש סכנת נפשות; ענדערש זאלסטו בעטן די שאטאט צו מאכן בערגלעך אפצושטעלן דאס שנעל פארן אז אונזערע קינדער און ווייבער זאלן זיין אפגעהיטן.

אויב דו ווילסט מיר ווייטער העלפן מיט'ן בויען די קהילה נעם איך זיך אויס מיט דיר א תנאי כפול ומכופל, דאס קען נאר זיין אז דו וועסט נישט ווערן באליידיגט פון קיינעם, ווער נישט באליידיגט פון אנדערע; קיינער מיינט נישט קיין שלעכטס, מענטשן טראכטן נישט וואס זיי זאגן און ווי אזוי זיי זאגן דאס, אויב מען ווערט באליידיגט פון יעדע ווארט וואס א צווייטער זאגט - קען מען נישט ארבעטן מיט מיר.

ווען איינער שרייט אויף מיר זאג איך אים גלייך צוריק: "איך האב דיר זייער ליב"; ווען איינער רעדט אויף מיר געב איך יענעם גוטע ווערטער, ווייל נאר דאס פעלט יענעם; וואלט יענער באקומען גוטע ווערטער - וואלט ער נישט גערעדט אויף אנדערע.

זאלסט האבן א פרייליכן פסח.