בריוון פונעם ראש ישיבה שליט"א

#42 - אויסרימען די ווייב מיט איר איידלקייט
צניעות, מורה דרך, דאווענען

בעזרת ה' יתברך - יום א' פרשת ויקהל, כ"ג אדר א', שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר, קרית ברסלב


איך פריי זיך זייער צו הערן שיינע גריסן אויף דיר, אז דו לערנסט, ביסט קובע עתים לתורה און דו דאווענסט די דריי תפילות מיט מנין; מער פון דעם דארף מען נישט, דאס איז דער עיקר פון א איד, אזוי ווי דער הייליגער רבי האט געזאגט (שיחות הר"ן, סימן רפז): "מען דארף נישט מער טון, נאר דאווענען, לערנען און דאווענען.


איך בעט דיר זייער זאלסטט אויסלויבן דיין ווייב מיט איר איידלקייט און מיט איר איידעלע וועג ווי זי גייט אנגעטון. איך ווייס די בלוט קאכט דיר, איך ווייס דו האלסט עס פעלט נישט אויס, ביז דערווייל איז דאס נישט אינטערעסאנט און חשוב, דאך בעט איך דיר, שלעפ נישט אראפ איר צניעות, מאך איר נישט אויסטון איר שיינע איידעלע וועג ווי זי גייט אנגעטון. וועסט זען נאך א שטיק צייט אז איידלקייט איז נאר א מעלה, איידלקייט העלפט האבן א זיסע לעבן. איך קען נישט אלעס שרייבן, איך האף דו וועסט מיר גלייבן וואס איך זאג דיר, געלויבט דעם אייבערשטן איך האב דיך נישט פארפירט ביז אהער; נישט דיר און נישט קיינעם. מוהרא"ש האט מיר כמה פעמים געזאגט: "קענסט זיך בארימען האסט קיינעם נישט אפגענארט, אפילו די תלמידים וואס גייען אוועק פון דיר – האסטו נישט אפגענארט, אויב עפעס האסטו זיי מזכה געווען מיט לכל הפחות איין מאל ששה סדרי משנה וכו'", און איך וועל דיר ווייטער נישט פארפירן.


בעט איך דיר זייער זאלסט אויסרימען דיין ווייב מיט איר איידלקייט, און אז די בלוט קאכט – זאלסטו לערנען גמרא מיט משניות און גיין התבודדות.


די וואס מיינען אז די ווייב וועט גיין קורצער, שמאלער, אויסגעשניטן - דאס פעלט זיי, און נאכדעם וועלן זיי זיך בארואיגן – די האבן א טעות; עס העלפט נישט, עס בארואיגט זיך נישט, עס מאכט נישט זאט, איין זיך מאכט זאט – תורה און נאכאמאל תורה.


איך האב דיך זייער ליב, איך וויל נאר דיין גוטס, איך וויל זאלסט מיר שרייבן אז מיר זאלן בלייבן נאנט.


 


 

#41 - אז מיך פאלגסטו נישט, זאג נישט דער ראש ישיבה איז דיין מורה דרך
רעדן, מורה דרך, חתן, כלה, דרך הלימוד

בעזרת ה' יתברך - יום ג' פרשת משפטים, שובבי"ם, כ"ז שבט, שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


לכבוד החתן ... נרו יאיר


אדער פאלגסטו, אדער גיי מיט די וועג ווי דיינע עלטערן פירן זיך; ווייל אז מיך פאלגסטו נישט – זאלסטו נישט זאגן פאר דיינע עלטערן אז דער ראש ישיבה איז דיין מורה דרך.


מערסטנס קענסטו רעדן צען מינוט און אויך נאר מיט שכל וכו' וכו', און אז דו פאלגסט נישט, דו רעדסט יעדן טאג חתן כלה שעות, און מען רעדט וכו' וכו' – דארפסטו טון ווי מען פירט זיך ביי ענק אין די משפחה, אז חתן כלה רעדן נישט.


זיי שטארק אין לערנען יעדן טאג דיינע שיעורים כסדרן חק ולא יעבור, מקרא, משנה, גמרא. אויך זאלסטו זיך שטארקן מיט דאווענען מיט מנין די דריי תפילות יעדן טאג.

#40 - דיין טאטע איז אלט און שוואך, גיי אריבער יעדן טאג אים צו באדינען
כיבוד אב ואם, מוסר, מורה דרך

בעזרת ה' יתברך - יום א' פרשת ויגש, ה' טבת, שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ליבער ... נרו יאיר, קרית ברסלב


זיי נישט בייז אז איך זאג דיר מוסר, איך וויל נאר דיין אייביגע גוטס.


האסט אן אלטן טאטן, אלט און שוואך, קיינער קוקט זיך נישט אום אויף אים; פארוואס זאלסטו נישט אריבערגיין יעדן טאג אים משמש זיין? עס איז דאך די גרעסטע מצוה אויף דער וועלט מכבד זיין א טאטע, משמש זיין א טאטע; איך וויל נישט זאגן פאר אנדערע וואס צו טון, הלוואי זאל איך אליינס זיין אן ערליכער איד, אבער דו זאגסט מיר שטענדיג: "דער ראש ישיבה זאל מיר זאגן ווי צו לעבן", "דער ראש ישיבה זאל מיך פאררעכטן אויב איך טו נישט גוט" – דערפאר זאג איך דיר.


דיינע אלע עבודות השם וואס דו דינסט דעם אייבערשטן איז זייער הייליג און חשוב, אבער די מצוה פון כיבוד אב ואם, אז מען האט אן אלטע שוואכע טאטע וואס ליגט אין בעט - ווי קען מען זיך פטר'ן מיט צושטעלן אן ערל? פארוואס זאלסטו נישט גיין יעדן טאג אים משמש זיין?


איך האב געלערנט כיבוד אב ואם פון מיינע עלטערן; מיין טאטע שליט"א, מיין מאמע תחי' – כל זמן זיי האבן געהאט זייערע עלטערן – האבן זיי טאג און נאכט באדינט די עלטערן. אויך מיין שווער שליט"א, כל זמן זיינע עלטערן האבן געלעבט – האט מען אים געזען טאג און נאכט משמש זיין די עלטערן.


איך שרייב דיר, איך וויל זאלסט אריינכאפן צו קענען טון די מצוה.

#39 - אן א מורה דרך איז נישט גוט, מען קומט אן אין א טיפע גרוב
מורה דרך

 


בעזרת ה' יתברך - יום ב' פרשת חיי שרה, כ"ב מר-חשון, שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר


א מענטש מוז האבן א מורה דרך וועמען ער פרעגט יעדע פרט פון לעבן, אן א מורה דרך איז נישט גוט, מען קומט אן אין א טיפע גרוב רחמנא לצלן.


ווער דער מורה דרך זאל זיין – דאס קענסטו זיך אליינס אויסוועלן, בעט דעם אייבערשטן זאלסט טרעפן אן ערליכער איד וואס זאל דיך פירן אויף די גוטע וועג.


אז דו ביסט נישט באקוועם צו פרעגן דיין ראש ישיבה וכו', האסט א שרעק וכו', און דו שעמסט זיך וכו' – זאלסטו נעמען א צווייטן, זוך איינעם ווער עס זאל דיך מדריך זיין, פארלאז זיך נישט אויף דיין אייגענע שכל, מען קען פארקריכן אז מען גייט נאך די אייגענע שכל.


בעט דעם אייבערשטן ער זאל דיך פירן אויפן אמת.


 

#38 - דער עיקר דארף מען קוקן אויב ער האט אמונת חכמים
שידוכים, אמונת חכמים, מורה דרך

בעזרת ה' יתברך - יום ה' פרשת ויצא, י' כסליו, שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


... תחי'


ביטע איבערגעבן די בריוו פאר אייער מאמע.


מרת ... תחי',


אויב איך מעג בעטן איר זאלט נאכאמאל אריינקוקן אין די שידוך וואס איך האב אנגעטראגן, הבחור ... נרו יאיר. איך ווייס אז איר האט זיך דערשראקן ווען דער טאטע האט גערעדט קעגן זיין ווייב צו אייך, איר טראכט 'וואס פעלט מיר אויס מאכן א שידוך מיט א משפחה וואס קריגט זיך? וואס פעלט מיר אויס אריינלייגן מיין קינד אין אזא שטוב?' דאך וויל איך נאכאמאל אנטראגן די שידוך, ווייל דער בחור איז אזא טייער קינד, אזא נשמה, אזוי ערליך מיט גאלדענע מידות; ועל כולם, ער האט אמונת חכמים, ער איז דבוק צו צדיקים, וואס היינטיגע צייטן איז דאס דער עיקר; אז עס איז דא אמונת חכמים האט א מענטש א מורה דרך וואס ברענגט אים צום אייבערשטן און איז אים מדריך ווי אזוי צו פירן א שטוב, דעמאלט איז שוין אלעס דא, דאס איז דער עיקר; איז אפשר יא כדאי צו מאכן די שידוך.


ביטע מיר מודיע זיין.


דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#37 - מאך אליין דעם חשבון, איז די סארט טעלעפאן גוט פאר דיר?
התחזקות, טעלעפאן, חשבון הנפש, מורה דרך, שמירת עינים

בעזרת ה' יתברך - יום ג' פרשת וירא, ט"ז מר-חשון, שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


בנוגע דיין טעלעפאן; בעט דעם אייבערשטן זאלסט האבן שמירת עיניים און שמירת המחשבה. דער רבי האט אונז מזהיר געווען מיר זאלן האבן א ריינע מח, אזוי ווי ער האט געזאגט (לקוטי מוהר"ן חלק ב', סימן קיד): "סֶע הָאט אַ פָּנִים אַז מֶע מוּז זִיךְ פוּן אַ הִרְהוּר זֵייעֶר הִיטְן".


מאך זיך א חשבון וויפיל גוטס קומט ארויס פונעם טעלעפאן און וויפיל שלעכטע מחשבות קומט דורך דעם; זאג נישט 'וואס איז שוין א שלעכטע מחשבה?' חכמינו זכרונם לברכה זאגן (יומא כט.): "הִרְהוּרֵי עֲבֵירָה קָשִׁים מֵעֲבֵירָה".


בחורים אין ישיבה האבן יעצט אנגעהויבן מיט א טעלעפאון, וואס מיר זאגן זיי אז עס איז כשר אבער אין ווארהייט איז דאס א קליינעם סמארטפאון; איך האב זיי היינט געזאגט: "מיך איז א שאד אויסצושפילן, ענק זאלן נאר זיין אמת'דיג מיט ענק אליין, ווייל אז מען האט א נישט גוטע טעלעפאן קומט מען נאכדעם צו קוקן, און מען פארלירט אלעס".


די בריוו איז נאר דיך צו שטארקן, איך האב גאר וויכטיגע זאכן וואס צו טון, איך שרייב דיר ווייל איך וויל דו זאלסט מצליח זיין, איך וויל דיך נישט באליידיגן, איך זוך נישט זיך אריינמישן אין דיין לעבן.


אויב די בריוו צעברעכט דיר און עס מאכט דיר חלישות הדעת - זאלסטו מיר מודיע זיין און איך וועל דיר נישט שיקן קיין בריוו, ווייל כי לטובה כוונתי, מיין גאנצע ציל איז נאר דיר גוט צו מאכן.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#36 - דו קענסט נאך האבן א זיסע לעבן
שלום בית, בית המדרש, מורה דרך, דאווענען, יאוש, דף גמרא

בעזרת ה' יתברך - יום ד' פרשת לך לך, י' מר-חשון, שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ליבער ... נרו יאיר


פארליר זיך נישט, געב נישט אויף, דו קענסט נאך האבן א זיסע לעבן מיט דיין ווייב. איך וויל רעדן מיט אייך ביידע, בדרך כלל נעם איך אויף זונטאג. לאז מיר וויסן אויב איר קענט קומען אינאיינעם, איך וועל מאכן צייט פאר ענק.


שטארק זיך, גיי אין שול יעדן טאג דאווענען די דריי תפילות, אויף דעם זאלסטו זיך פארלייגן. אפילו עס איז שווער, אפילו דו ביסט אפגעמאטערט און דו ווילסט גיין שלאפן – גיי דאווען מעריב דוקא אין שול, אזוי אויך אינדערפרי זאלסטו נישט גיין ארבעטן – נאר נאכן דאווענען.


אלעס וועט גיין אנדערש, די לעבן ווערט אזוי גוט ווען מען נעמט אריין דעם אייבערשטן, וועסט זען א ישועה אין יעדע פרט.


למען השם זאלסטו טון וואס שטייט אינעם בריוו, וועסטו מצליח זיין.


מיר ענדיגן יעצט מסכת קידושין און מיר הויבן אן מסכת בבא קמא, כאפ זיך מיט, לערן יעדן טאג א בלאט גמרא.





 


 





 

#35 - נעם נישט אריין קיין בחורים שלאפן ביי דיר
צניעות, מורה דרך

בעזרת ה' יתברך - יום ד' פרשת כי תבא לאומאן, י"ג אלול, שנת תשפ"ג לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


נעם נישט אריין קיין בחורים שלאפן ביי דיר; א יונגע פארפאלק דארף זייער אכטונג געבן די הויז זאל זיין בצניעות. האסט א קליינע הויז און א יונגע ווייב, עס איז נישט ריכטיג אריינצונעמען געסט און זיכער נישט בחורים - אפילו קרובים, און אז דו נעמסט אריין דיין ברודער און ער שלאפט אריין אין טאג אריין; וויי געוואלד, עס איז דאך אן איסור יחוד, דו גייסט ארויס אינדערפרי און דו לאזט א בחור שלאפן ביי דיר אין שטוב - דאס איז געפערליך.


זיי נישט ברוגז אז איך זאג דיר, איך האב אויך נישט געוואוסט וואס איז ריכטיג, איך פלעג אויך ארייננעמען צו מיר בחורים וואס האבן נישט געהאט וואו צו שלאפן (דאס איז א באזונדערע מעשה, אז דיקא די בחורים וואס איך האב אריינגענומען צו מיר אין שטוב און זיך אפגעגעבן מיט זיי - די זענען געווארן פאר מיר גרויסע עזות פנימ'ער), ביז מוהרא"ש האט מיר איינמאל געזאגט, ווען איך האב דערציילט אויף א בחור אז ער האט נישט וואו צו שלאפן, ער איז ממש א היימלאזער - אז ער שלאפט ביי מיר - האט מיר מוהרא"ש אנגעקוקט שטרענג און געזאגט קלאר און שארף: "נעם נישט אריין קיין בחורים שלאפן ביי דיר אין שטוב"; פון יענע נאכט האט זיך ביי מיר אלעס געטוישט, איך האב פארמאכט די שטוב, אוועק געשיקט די בחורים.


איך דאנק דעם אייבערשטן אז איך האב געטראפן א צדיק ער זאל מיך מדריך זיין אויף טריט און שריט זאגן וואס צו טון און וואס איז ריכטיג.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.


א כתיבה וחתימה טובה, א גוט געבענטשט יאר.

#34 - עס איז וויכטיג צו בלייבן צוגעבינדן צום ראש ישיבה און אנשי שלומינו
סדר דרך הלימוד, ראש ישיבה, מורה דרך

בעזרת ה' יתברך - ערב שבת קודש פרשת ואתחנן, נחמו, י' מנחם-אב, שנת תשפ"ג לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ליבער ... נרו יאיר


איך בענק זיך זייער נאך דיר, א שאד דו קומסט נישט אין שטעטל כאטשיג איין מאל א וואך באזוכן דעם ראש ישיבה מיט אנשי שלומינו.


עס איז וויכטיג צו בלייבן צוגעבינדן צום ראש ישיבה און אנשי שלומינו. אויף די וועלט דארף מען אסאך חיזוק, און ביים רבי'ן קען מען זיך גוט אויפפרישן, זיך מחזק זיין, זיך אנגרייטן אויף שפעטער.


זיי שטארק מיט א פרק משניות א טאג, א בלאט גמרא א טאג און חומש מיטן תרגום; אויף דעם זיי נישט מוותר.

#33 - זיך נישט צוריק האלטן פון פרעגן אלע שאלות און ספיקות
מורה דרך

בעזרת ה' יתברך - יום ג' פרשת דברים, כ"ט תמוז, שנת תשפ"ג לפרט קטן


 


... תחי', מחנה בית פיגא ברסלב


איך האב ערהאלטן אייער בריוו.


האלטס אייך נישט צוריק פון שרייבן בריוו און פרעגן אייערע ספיקות און באקומען גוטע עצות.


דער רבי זאגט (ספר המידות אות בנים, סימן סו): "מִי שֶׁהוּא מַקְטִין אֶת עַצְמוֹ בִּפְנֵי רַבּוֹ, וְשׁוֹאֵל מִמֶּנּוּ כָּל הַסְּפֵקוֹת", ווער עס פרעגט אלע זיינע ספיקות פון זיין רבי, "אַף עַל פִּי שֶׁרַבּוֹ מְבַיֵּשׁ אוֹתוֹ", און אפילו זיין רבי פארשעמט אים פרעגט ער נאכאלץ זיינע ספיקות, "עַל יְדֵי זֶה זוֹכֶה, שֶׁיּוֹצֵא מִמֶּנּוּ בֵּן שֶׁהוּא גָּדוֹל בַּתּוֹרָה יוֹתֵר מֵרַבּוֹ", וועט ער זוכה זיין צו האבן קינדער וואס וועלן זיין גרעסערע תלמידי חכמים ווי זיין רבי; דאס לערנט מען ארויס פון דוד המלך. חכמינו זכרונם לברכה זאגן (ברכות ד.) דוד המלך פלעגט פרעגן זיין רבי: "יָפֶה דַּנְתִּי? יָפֶה חִיַּבְתִּי? יָפֶה זִכִּיתִי? יָפֶה טִהַרְתִּי? יָפֶה טִמֵּאתִי?" האט ער זוכה געווען צו האבן א זון וואס איז געווען גרעסער אין לערנען פון זיין רבי.


דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#32 - אז מען פרעגט איבער, זאג איך סיי ווי נאר וואס יענער וויל הערן
קינדער, תודה והודאה, רפואה, שאלות, ראש ישיבה, מורה דרך

בעזרת ה' יתברך


   יום א' פרשת נשא א', ראש חודש סיון, מ"ה לעומר, שנת תשפ"ג לפרט קטן


 


מרת ... תחי'


אז מען פרעגט און מען ענטפערט - דארף מען אננעמען.


איר זענט געקומען מיט אייער מאן נרו יאיר, מען האט איבערגערעדט אלע פרטים, און מען האט מיט דעת תורה גע'פסק'נט מען זאל ווארטן לכל הפחות צוויי יאר וכו' - דארף מען דאס אננעמען.


איר האט ליכטיגע קינדער, זאלט איר דאנקען דעם אייבערשטן פאר זיי און שעפן נחת פון זיי, און ווען עס וועט קומען די צייט מיט פרישע כוחות - וועט מען זיין גרייט צו נאך קינדער, יעצט איז א בחינה וואס חכמינו זכרונם לברכה זאגן (פסחים כב:): "כשם שקבלתי שכר על הדרישה, כך אני מקבל שכר על הפרישה".


אז מען פרעגט איבער - זאג איך סיי ווי נאר וואס יענער וויל הערן; אויב אזוי דארף מען נישט קומען, מען קען גלייך טון וואס מען וויל.


דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.


 

#31 - האלט אייך פריש, און רעדט נאר פון פשוטע זאכן
תפילות אויף אידיש, תפילה והתבודדות, כיבוד אב ואם, חברים, קדושה, שלום בית, התחזקות, הפצה, דרך ארץ, חסידות ברסלב, דרשות, מדות טובות, התחדשות, בית המדרש, נסיונות, בריוו, עצתו אמונה, ראש ישיבה, מורה דרך, אשר בנחל, דאווענען, מנין, לצנות, עקשנות

בעזרת ה' יתברך


ערב שבת פרשת בהר בחוקותי, כ"א אייר, ל"ו לעומר, שנת תשפ"ג לפרט קטן


 


לכבוד מיינע טייערע חברים, טייערע ליבע ברידער, תלמידי היכל הקודש בארץ ישראל, ה' עליהם יחיו


איך האב זייער הנאה געהאט צו זיין אין ארץ ישראל, זיך טרעפן נאכאמאל מיט אייך און זיך קענען מחזק זיין מיט די שיינע עצות פון הייליגן רבי'ן.


איך וויל איבערבעטן די אלע חברים וואס איך האב נישט באגרוסט, די אלע וואס האבן געווארט אין ירושלים נאכן שיעור צו קענען געבן שלום; וואלט איך געגעבן נאך איינעם שלום - וואלט איך פארפאסט די פליגער. איך האב געמיינט די פליגער פארט אהיים אום איינס אזייגער, איך האב אויסגערעכנט אנצוקומען אין צייט, למעשה ווען איך בין אנגעקומען אין לופט פעלד ווייזט מען מיר: "פארמאכט!" זיי זאגן איך האב געמאכט א טעות, די פליגער פארט שוין צוועלף דרייסיג. מיר זענען שיעור געווארן פארלוירן, מיר האבן זיך שנעל דערמאנט פון די עצה פון תפילה, אלע האבן געבעטן: "רבונו של עולם העלף מען זאל אונז עפענען און מיר זאלן אנקומען בשלום", און ניסים איז געשען, מען האט אונז גענומען און דורכגעפירט אלע ווארטעס.


איך וויל איבערבעטן די גבאים, זיי זאלן נישט זיין וויי געטון אז איך בין נישט געקומען צו זיי אין שול; איך באקום בריוו אז עס טוט וויי פארוואס איך גיי נאר אין ירושלים און איך בין נישט געקומען צו זיי. וויסן זאלט איר, מיין פלאן איז געווען צו קומען צו אלע שול'ן; צפת, בית שמש, יבנאל, בראכפעלד און אלעד, אבער איך האב געהאט די מצוה פון מכבד זיין מיין שווער און מיין טאטע, בין איך געבליבן זיצן אין מירון מיט זיי, איך האב געוואלט קומען און איך וועל נאך קומען.


די פראגע איז נאר, אויב איך וועל קומען - צי וועל איך אייך נאך טרעפן; ווייל מען דארף רחמי שמים צו זיין פריש ביים רבי'ן. איך האב געזען אין ארץ ישראל אינגעלייט וואס זענען שוין נישט ווי אמאל, איך האב זיי געפרעגט, זאגט מיר דעם אמת, איר הערט נאך די שיעורים וואס מען שמועסט אין ישיבה? זאגן זיי, ניין, היינט דארפן זיי דאס שוין נישט, היינט זענען זיי שוין ביי מוחין דגדלות. האב איך געזען אז מען דארף האבן א זכיה צו קענען בלייבן פריש מקורב ביים רבי'ן.


איך וועל קומען צו אייך, און איך וויל אייך אלע טרעפן. געבט אכטונג זיך נישט דרייען צווישן לצים. געבט אכטונג פון די וואס רופן זיך ברסלב נייטראל, די וואס שפעטן פון צדיקי אמת, די וואס מאכן א געשפעט; ווייל נאכדעם ווערט מען אפגעקילט. מען קען שוין נישט הערן די שיינע זיסע עצות פונעם צדיק, ביז מען הערט אויף לערנען, מען הערט אויף דאווענען, ביז מען הערט אויף בענקען צום אייבערשטן און מען פארלירט אלעס.


איך וויל בעטן אונזערע טייערע גבאים, די אלע וואס לערנען פאר אין אונזערע שטיבלעך; לערנט פשוט'ע ווערטער, לערנט נישט קיין טיפע תורות און משלים, קיינער האט נישט כח פאר די מעשיות מיט משלים, מיטן נמשל וואס שטימט זייער שיין מיטן משל, אבער מיטן מענטש שטימט עס נישט. דער רבי זאגט (לקוטי מוהר"ן חלק א', סימן כח) אויף די איז געזאגט געווארן: "'הַמְּעַט מִכֶּם הַלְאוֹת אֲנָשִׁים כִּי תַלְאוּ גַּם אֱלֹקִים', כִּי מְיַגְּעִים אֲנָשִׁים שֶׁבָּאִים לִשְׁמֹעַ דְּרוּשָׁם וְתוֹרָתָם, וַאֲנָשִׁים חוֹשְׁבִים שֶׁיָּבוֹאוּ לְאֵיזֶהוּ תּוֹעֶלֶת עַל יָדָם, הַיְנוּ שֶׁיָּבוֹאוּ לָדַעַת אֶת ה' אֵיךְ לַעֲבֹד, וְהֵם הָאֲנָשִׁים אֵין מַשִּׂיגִים שׁוּם תּוֹעֶלֶת, כִּי תּוֹרָתָם שֶׁל אֵלּוּ הַתַּלְמִידֵי חֲכָמִים אֵין לָהּ כֹּחַ לְהַדְרִיךְ אֶת הָאָדָם בְּדֶרֶךְ הַטּוֹב כִּי מִבִּישָׁא לָא הֲוֵי טָבָא, וְלֹא עוֹד, כִּי תַלְאוּ גַּם אֱלֹקִים כְּאִלּוּ לוֹאֶה הַקָּדוֹשׁ בָּרוּךְ הוּא מִלַּעֲזר לָעוֹבְדִים אוֹתוֹ, נִמְצָא שֶׁעַל יְדֵי זֶה אֵלּוּ בְּנֵי אָדָם נוֹפְלִים בִּכְפִירוֹת גְּדוֹלוֹת וְחוֹשְׁבִים, חַס וְשָׁלוֹם, 'לֹא יִרְאֶה וְלא יָבִין אֱלֹקִים בְּמַעֲשֵׂה בְּנֵי אָדָם' עַל יְדֵי זֶה 'אֶת יִרְאֵי ה' לֹא יְכַבְּדוּ'".


וואס יא? רעדט פון זיך אויפפירן מיט דרך ארץ צו די עלטערן, רעדן מיט דרך ארץ צו טאטע מאמע, שווער און שוויגער. רעדן מיט דרך ארץ צו די ווייב, מכבד זיין די ווייב, רעדן שיין צו די ווייב. פארוואס פאר חברים האט מען כח זיי צו טון טובות און ווען די ווייב בעט זיך פאר א טובה דריידט מען זיך ארויס? און אפילו די וואס טוען שוין יא - טוען דאס מיט א גאנצע טובה, פארוואס? פארוואס איז די ווייב נישט אינטערעסאנט?! נאר אז מען איז מכבד די ווייב, מען קוקט אויף איר ווי זי איז א מתנה פונעם אייבערשטן, מען ערווארט גארנישט פון איר - דאס איז אן ערליכער איד.


איך בעט די גבאים וואס לערנען פאר, לערנט פאר בריוו פון מוהרא"ש; חיזוק אויף אמונה, חיזוק אויף דאווענען די דריי תפילות מיט מנין, חיזוק אויף זיין פרייליך, אויך זאל מען זיך ליב האבן.


טייערע ליבע ברידער, ווערט נישט אלט און ווערט נישט מיד. דער רבי זאגט (לקוטי מוהר"ן חלק ב, סימן מח): "צְרִיכִין לִהְיוֹת עַקְשָׁן גָדוֹל בַּעֲבוֹדַת ה'", ווער עס וויל זיין אן ערליכער איד, דארף וויסן אז מען קען נישט זיין אן ערליכער איד נאר אז מען איז א גרויסער עקשן, עס זאל נישט אינטערעסירן דעם מענטש צי ער פאלט צי נישט, ווייל דער יצר הרע האלט אין איין אראפווארפן דעם מענטש, ער ברענגט אריין אין אים חלישות הדעת, דער מענטש זאל טראכטן כאילו דער אייבערשטער דארף אים נישט, ער וויל דער מענטש זאל אפלאזן זיין ווילן; אבער ווען א מענטש איז אן עקשן און ער לאזט נישט נאך, אפילו ער האלט אין איין פאלן, ער איז פוגם בברית רחמנא לצלן דאך גייט ער שטענדיג צוריק צום אייבערשטן - וועט ער זוכה זיין סוף כל סוף צו אלע מדריגות.


איך בעט ענק זייער, זייט שטארק ביי זיך, געבט נישט נאך, געבט נישט אויף; אזוי גייט עס מיט יעדן איינעם, ווען מען וויל זיין גוט - הויבט מען אן פאלן, ווען מען הויבט אן תשובה טון - הויבט מען אן האבן ביטערע נסיונות. אזוי ווי דער רבי זאגט (שם): "כִּי כֵן דֶּרֶךְ הַבַּעַל דָּבָר וְהַסִּטְרָא אָחֳרָא, כְּשֶׁרוֹאֶה שֶׁהָאָדָם סָמוּךְ סָמוּךְ מַמָּשׁ לְשַׁעֲרֵי הַקְּדֻשָּׁה, וְכִמְעַט שֶׁיִּכְנֹס אֲזַי הוּא מִתְפַּשֵּׁט עָלָיו בְּהִתְגַּבְּרוּת גָּדוֹל מְאֹד מְאֹד רַחֲמָנָא לִצְלָן", דאס איז די וועג פון די סטרא אחרא, ווען זיי זעען ווי דער מענטש גייט שוין אט אט זיין אן ערליכער איד, זיי זעען ווי דער מענטש גייט שוין כמעט אריין אין די טיר פון קדושה, דעמאלט פארלייגן זיי זיך זייער שטארק אויפן מענטש מיט א מורא'דיגע שטארקייט רחמנא לצלן, און ווען דער מענטש ווייסט נישט אז דאס איז נאר אים אוועק צו שלעפן און אים צו צעברעכן - געבט ער אויף און לאזט אלעס אפ.


דאס איז די שיינקייט פון א איד און דאס האט דער אייבערשטער ליב; צו זען ווי א איד וואס עס קאכט אין אים שמוץ און נארישקייטן, מיט דעם אלעם דערהאלט ער זיך און ער קומט נאכאמאל צוריק, ער בעט דעם אייבערשטן און וויינט זיך אויס: "רבונו של עולם, איך וויל זיין אן ערליכער איד, האב אויף מיר רחמנות וכו' וכו'; דאס קען אפילו א מלאך נישט באווייזן.


טייערע ליבע ברידער, יעדער איינער פון ענק זאל עפעס טון פאר הפצה.


א גוט שבת.


 

#30 - טו אלעס אין דער וועלט צוריק צו גיין צו דיין ווייב
שלום בית, חסידות ברסלב, מורה דרך, חסידות

בעזרת ה' יתברך


יום ה' פרשת משפטים, ל"ט שובבי"ם, כ"ה שבט, שנת תשפ"ג לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


איך בעט דיר זייער, טו אלעס אין דער וועלט צוריק צו גיין צו דיין ווייב. עס איז בכלל נישט אינטערעסאנט ווער עס איז גערעכט, דו וועסט גארנישט האבן פון זיין גערעכט. וויי און ביטער איז דער מענטש וואס שטייט אויף זיינע רעכטן, דא רעדט מען פון האלטן די שטוב זאל נישט צעפאלן.


אז דיין ווייב וויל דו זאלסט געהערן צו די חסידות פון וואו ענק ביידע קומען - זאלסטו זיך נישט קריגן מיט איר, אפילו עס האט נישט קיין פשט א פרוי זאל אריינרעדן אין די זאך, וואס האט די פרוי זיך צו מישן וואו דער מאן זאל געהערן? דאך, למען השלום, למען הילדים - זאלסטו זיך נישט קריגן.


אז זי פארלאנגט דו זאלסט גיין צו טיפולים - גיי, אפילו טיפולים איז א דמיון; ווייל ווי קען דער מטפל העלפן א צווייטן - ווען ער קען זיך אליינס נישט העלפן... דאך זאלסטו גיין, אבי עס זאל ווערן שלום.


ביסט א פרישער מקורב ביים רבי'ן, דארפסטו וויסן אז מען קען נישט זיין אין ברסלב אן א ווייב, נישטא אזא זאך קומען צום רבי'ן אליינס אן א ווייב; זאלסטו אלעס טון צוריק צו שטעלן דיין שטוב.


רעד מיטן גבאי פון ענקער בית המדרש, ער וועט דיך מחזק זיין און מדריך זיין ווי אזוי זיך צו פירן, אבי עס זאל זיין שלום.


זאל שוין זיין די גאולה און משיח צדקינו וועט מאכן שלום אויף די וועלט.

#29 - געוואוין זיך צו נישט צו טון קיין שום זאך אן פרעגן
כיבוד אב ואם, בחור, לימוד התורה, יונגע יארן, מורה דרך, הלכה, היטן די צייט

בעזרת ה' יתברך


יום ב' פרשת בשלח, כ"ב שובבי"ם, ח' שבט, שנת תשפ"ג לפרט קטן


 


לכבוד מיין ליבער טייערער ... נרו יאיר


איך בעט דיר זייער, גיי יעדן טאג צום שיעור הלכה. דער הייליגער רבי האט געוואלט מען זאל לערנען יעדן טאג הלכה (שיחות הר"ן, סימן כט).


זיי קלוג, נוץ אויס דיינע יונגע יארן מיט לערנען. איך באצווינג טאקע נישט אלע בחורים צו גיין צום שיעור הלכה וואס מיין זון הרב אלחנן חיים שליט"א לערנט פאָר, אבער דו זיי קלוג און גיי צום שיעור, א שאד צו פארברענגען אזויפיל צייט און גארנישט טון.


אז דו וועסט לערנען פלייסיג - וועסטו מאכן א נחת פאר דיינע עלטערן. דו האסט דאך אזעלכע טייערע עלטערן, וועסטו האבן א גרויסע מצוה און דו וועסט טרעפן אן ערליכער שידוך.


איך האף דו וועסט מיך פאלגן, איך וויל דאך נאר דיין גוטס. אזוי אויך טו נישט קיין שום זאך אן פרעגן. געוואוין זיך צו, פרעג יעדע זאך אין דיין לעבן, ווייל ווער עס גייט נאך דעם אייגענעם שכל - קען זיך זייער פארפלאנטערן אין לעבן, און נאר דער וואס גייט אין די וועג פון צדיקים - איז אים גוט.


פון דיין ראש ישיבה וואס ליבט דיך.

#28 - ווי מער מען בעט, אלץ מער נחת זעט מען
קינדער, תפילה והתבודדות, חינוך הילדים, חיזוק פאר פרויען, שטעטל, נחת, מורה דרך, הלכה, דירה

בעזרת ה' יתברך


יום ה' פרשת לך לך, ט' מר-חשון, שנת תשפ"ג לפרט קטן


 


מרת ... תחי'


איך האב ערהאלטן אייער בריוו.


בנוגע אייער זון נרו יאיר, ער איז זייער וואויל און זייער טייער, ער פירט זיך מיט יראת שמים, ער לערנט פלייסיג, איך בין אים זייער מקרב.


בנוגע וכו'; אויב מאכט זיך אסאך שאלות וכו' - מאכט מען נאר די ערשטע און די לעצטע טאג.


בנוגע וכו'; וואו מען וואוינט איז גוט, עס איז גוט אין שטאט, עס איז גוט אין שטעטל; דער עיקר דארף מען קוקן וואו קענען די קינדער באקומען א גוטע חינוך, און וואו קען דער מאן האבן גוטע חברים, אן ערליכער רב, אן ערליכער דיין; נאר אויף דעם דארף מען קוקן.


עלטערן דארפן בעטן און בעטן אן אויפהער פאר אלע קינדער און קומענדיגע דורות, זיי זאלן זיין ערליך; ווי מער מען בעט - אלץ מער נחת זעט מען.

#27 - סגולות פאר פרנסה און עשירות
סגולות, רפואה, משניות, פרנסה, מורה דרך, ברכת המזון

בעזרת ה' יתברך


יום ד' פרשת לך לך, ח' מר-חשון, שנת תשפ"ג לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר, בראכפעלד


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


אז דיין רב, דיין דיין, זאגט ענק צו ווארטן וכו' - זאלט איר ווארטן; פאלג דיין רב, ווארט וכו'.


בנוגע פרנסה; מוהרא"ש זאגט א סגולה לפרנסה, א סגולה לעשירות - צו בענטשן ברכת המזון אינעווייניג אין א בענטשער, בדוק ומנוסה; ווער עס איז מקפיד אויף דעם, צו בענטשן אין א בענטשער - ווערט רייך.


נאך א סגולה פאר עשירות - איז לערנען משניות; משנ"ה באטרעפט פרנס"ה - דריי הונדערט פינף און ניינציג. לערן יעדן טאג משניות, זאג די ווערטער אפילו אן פארשטיין. דער רבי זאגט (שיחות הר"ן, סימן עו) אפילו מען פארשטייט נישט וואס מען לערנט - זאל מען זאגן די ווערטער. גיי כסדרן, הויב אן מסכת ברכות, זאג א ווארט נאך א ווארט ווי א קליין קינד, זינג די משנה מיט א געשמאקקייט - וועסטו האבן פרנסה בשפע.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#26 - לעבן אין שטוב אזוי ווי דער אייבערשטער וויל
שלום בית, אידישע שטוב, מורה דרך

בעזרת ה' יתברך


יום א' פרשת וזאת הברכה, י"ד תשרי, ערב סוכות, שנת תשפ"ג לפ"ק


 


לכבוד ... נרו יאיר


איך קען נישט צו זיך קומען פון וואס דו האסט מיר דערציילט די יאר ביי פדיון נפש, אז דיין ווייב איז אפגעשיידט פון דיר פאר אפאר יאר. קיינער קען דאס נישט אפילו חלומ'ען, פון אינדרויסן זעט אויס אלעס ביי דיר אזוי גלאנציג, און שטילערהייט איז בכלל נישטא קיין לעבן צווישן דיר און דיין ווייב.


בעט דעם אייבערשטן עס זאל אריינגיין אין איר א רוח טהרה, מיט תפילה קען זיך אלעס טוישן. אויך זאלסטו רעדן צו איר; האב נישט מורא צו רעדן צו איר פון דעם. זאג איר: "מיר מוזן גיין צו א רב, מיר קענען נישט לעבן אזוי; מען קען נישט לעבן אנדערש ווי דער אייבערשטער זאגט, מען קען נישט לעבן אנדערש ווי די תורה לערנט אונז".


אז דו וועסט זיין שטארק מיט די צוויי זאכן, איינס, דו וועסט בעטן דעם אייבערשטן טאג נאך טאג עס זאל אריינגיין אין איר א רוח טהרה, זי זאל ווערן געזונט, זי זאל ווערן ערליך. און צווייטנס, דו וועסט רעדן צו איר אן קיין פחד און אן קיין טשעפען, דו וועסט רעדן צו איר פון טון די ווילן פונעם אייבערשטן און אז 'מיר מוזן גיין צו א רב, אן ערליכער רב, וואס זאל אונז מדריך זיין ווי אזוי צו לעבן', און אז זי וועט דיך איבערקלוגן, זי וועט דיך שטיל מאכן מיט איר אויבער'חכם'קייט זאלסטו נישט מורא האבן אויפצוברענגען דעם שמועס נאכאמאל און נאכאמאל - וועסטו זען אז זאכן וועלן זיך טוישן צום גוטן.


א גוט יום טוב.

#25 - אנטלויף פון פרישות, הלואי זאלן מיר זיין פשוט'ע אידן
הדרכות, מורה דרך, הלכה, ספרים, חמרות ופרישות

בעזרת ה' יתברך


יום ג' פרשת כי תצא, י' אלול, שנת תשפ"ב לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


ווארף ארויס דעם ספר פון שטוב; מוהרא"ש האט מיר געזאגט איך זאל ארויסווארפן דעם ספר פון שטוב. דער בעל מחבר פונעם ספר האט אינזין געהאט לשם שמים, אבער דאס מאכט גרויסע חרבנות.


ברודער, אנטלויף פון פרישות; הלואי זאלן מיר זיין פשוט'ע אידן, טון רצון השם, טון אלעס וואס שטייט אין שולחן ערוך. פרישות איז פאר צדיקים, פאר מלאכים; מענטשן ווי מיר זענען, הלואי זאלן מיר פשוט'ע אידן מקיים זיין וואס שטייט אין שלחן ערוך.


מוהרא"ש פלעגט שטענדיג נאכזאגן וואס רבי אברהם בן רבי נחמן זכרונו לברכה פלעגט זאגן ווען מען פלעגט אים בעטן הדרכות פון בינו לבינה וכו': "קִינְדֶערְלֶעךְ, הִיט אַייךְ פוּן כְּרִיתוּת"; דאס הייסט מען זאל זיך אכטונג געבן אין הלכות טהרה, מען זאל חזר'ן די הלכות וכו', דאס גוט קענען - כדי נישט צו נכשל ווערן אין די הלכות, אבער ווען מען מעג - מעג מען אלעס וכו'.


עס איז שווער צו שרייבן באריכות פון דברים שהצניעות יפה להם; אויב דו שפירסט אז עס פעלט דיר אין דעם ענין וכו' וכו' - זוך אויף אן ערליכער איד וואס זאל דיך מדריך זיין ווי אזוי די תורה זאגט מען זאל לעבן.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.


א כתיבה וחתימה טובה, א גוט געבענטשט יאר.

#24 - נעמט א גוטע הדרכה
מוסדות, מורה דרך

בעזרת ה' יתברך


יום ב' פרשת שופטים, ב' אלול, שנת תשפ"ב לפרט קטן


 


מרת ... תחי'


איך האב ערהאלטן אייער בריוו.


עס איז גוט איר זאלט רעדן מיט מרת ... תחי'; זי וועט אייך גוט מדריך זיין, זי וועט אייך מדריך זיין ווי אזוי זיך צו פירן אין שטוב מיט'ן מאן וכו' און אויך ווי אזוי צו זיין א גוטע טיטשער.


זי איז ביי אונז אין סקול פון די ערשטע טאג, פון ווען מיר האבן געעפנט בית פיגא.

#23 - פאר די פרוי איז וויכטיגער ארויסצוגיין באקומען חיזוק ווי פאר'ן מאן
חברים, שלום בית, התחזקות, שאלות, דרשות, מורה דרך

בעזרת ה' יתברך


ערב שבת קודש פרשת ואתחנן, חמשה עשר באב, שנת תשפ"ב לפרט קטן


 


צו מיין טייערער ... נרו יאיר ברסלב, ליבערטי


עס איז זייער וויכטיג דו זאלסט העלפן אין שטוב מיט די קינדער אז דיין ווייב זאל קענען גיין צו די שיעורים פון התחזקות.


דא אין שטעטל איז דא שיעורים פון די מנהלת תחי', חיזוק פאר יונגע ווייבלעך. אויך איז דא שיעורים פון איינע פון די טיטשערס, און אז דיין ווייב וויל גיין, זי וויל די חיזוק - זאלסטו אלעס טון זי זאל קענען קומען. אויך ווען עס איז דא מלוה מלכה'ס וכדומה און דיין ווייב וויל קומען, און דו ווילסט אויך קומען - איז וויכטיגער זי זאל קומען.


דו וועסט שוין באקומען די חיזוק; דו קומסט דאך דריי מאל א טאג אין שול, מען טרעפט אנשי שלומינו, ווי נישט קומט ארויס חיזוק פון דעם, פון יענעם, אויך לופטערט מען זיך אויס, אבער די ווייבער זענען איינגעשפארט אין שטוב, פאר זיי איז וויכטיגער צו קומען הערן חיזוק.


פריי זיך אז דיין ווייב וויל דאס; אוי ווי שרעקעדיג איז די וועלט, אוי ווי ווייטאגליך איז ווען מען הערט אינגעלייט קרעכצן אז די ווייב האט זיך געטראפן נישט גוטע חבר'טעס, זי דארף שוין נישט קיין חיזוק, זי הויבט אן ווערן פארנומען מיט נישט גוטע זאכן, דעמאלט איז אזוי ביטער.


דעריבער טייערער ליבער ברודער, טו אלעס אז דיין ווייב זאל קענען קומען צו די שיעורים. זאלסט איר נישט דרוקן צו קומען, אז זי וויל נישט קומען - זאלסטו קומען. מען קען זיין א גוטע פרוי אן קומען צו די שיעורים; ביי מיר אין שטוב, מיין ווייב - גייט נישט צו מלוה מלכה'ס, שיעורים וכדומה. נאר וואס דען? אז דיין ווייב וויל, זי חלש'ט צו קומען, זי דארף די חיזוק, עס איז איר נישט גענוג צו הערן אויפ'ן האט-ליין - זאג איך דיר, בלייב אין שטוב, געב אכטונג אויף די קינדער אז זי זאל קומען.


נאך איין זאך, חכמינו זכרונם לברכה זאגן (אבות ב, ה): "וְלֹא הַבַּיְשָׁן לָמֵד", מען טאר זיך נישט שעמען צו פרעגן; אז מען פרעגט נישט - ווייסט מען נישט ווי אזוי זיך צו פירן, און זיכער זאלסטו זיך נישט שעמען ווען דיין ווייב שיקט דיך מיט א ליסטע מיט פראגעס צו פרעגן דעם ראש ישיבה צו וויסן ווי אזוי זיך צו פירן; פון וועם שעמסטו זיך? פון מיר? ביי מיר איז דאס די שענסטע זאך, וואס האסטו מורא - אז איך ווער נערוועז? איך האב דיר שוין דערציילט, א איד האט אמאל געזאגט פאר זיין רבי: "איך האב מורא אז איך מאך נערוועז דעם רבי'ן מיט מיינע טויזנטער פראגעס..." האט אים זיין רבי געזאגט: "איך ווער פון דיר נישט נערוועז, איך בין נערוועז פון מיינע תלמידים וואס פרעגן גארנישט, איך ווייס נישט אויב זיי פירן זיך ערליך, מיט הלכות וכו'".


דאס איז ביי מיר אסאך גרינגער, ווען דער מאן פרעגט די פראגעס פאר זיין שטוב, אזוי גייט נישט אוועק אזויפיל צייט, ווייל מען טרעפט זיך סיי ווי אין בית המדרש, דא און דארט; פארוואס זאלסטו זיך שעמען?


דו ווייסט צו וואס מען איז זוכה ווען מען לייגט אלע בושות אין די זייט און מען פרעגט אלעס? קוק וואס דער הייליגער רבי זאגט (ספר המדות אות בנים, סימן סו): "מִי שֶׁהוּא מַקְטִין אֶת עַצְמוֹ בִּפְנֵי רַבּוֹ וְשׁוֹאֵל מִמֶּנּוּ כָּל הַסְּפֵקוֹת", ווער עס האלט זיך קליין פאר זיין רבי, ער פרעגט אים אלע זיינע ספיקות, "אַף עַל פִּי שֶׁרַבּוֹ מְבַיֵּשׁ אוֹתוֹ", אפילו זיין רבי פארשעמט אים, דאך פרעגט ער אלעס, "עַל יְדֵי זֶה זוֹכֶה שֶׁיּוֹצֵא מִמֶּנּוּ בֵּן שֶׁהוּא גָּדוֹל בַּתּוֹרָה יוֹתֵר מֵרַבּוֹ", וועט ער זוכה זיין, ער וועט האבן קינדער גרויסע צדיקים, גרעסער פון זיין רבי.


דאנק דעם אייבערשטן אויף די גרויסע חסדים, דו האסט א טייערע ווייב מיט ליכטיגע קינדער, מיט וואס נישט... דיין ווייב שרייבט זייער שיין פון דיר, דו העלפסט איר, דו רעדסט צו איר שיין. אפילו ווען זי פארלירט זיך - פארלירסטו זיך נישט, דו בלייבסט פרייליך און דו העלפסט איר; וואויל איז דיר און וואויל איז דיין חלק, דאס איז א ברסלב'ער חסיד, דער וואס רעדט שיין אין שטוב און איז מכבד די ווייב.


א גוט שבת.

#22 - הלוואי זאל ער האבן א מורה דרך וועמען צו פרעגן און פאלגן
ישיבה, ראש ישיבה, מורה דרך, שבת טיש

בעזרת ה' יתברך


יום ה' פרשת מטות מסעי, כ"ט תמוז, שנת תשפ"ב לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר


ביים שבת טיש זאלסטו רעדן צו דיינע קינדער פון גרויס ביז קליין - פון אמונת חכמים. א איד קען מען נאר זיין אויב מען האט א מורה דרך, א וועג ווייזער אן ערליכער איד וועם מען פרעגט יעדע זאך וואס צו טון.


זאג זיי די ווערטער: "מיין מורה דרך, מיין וועג ווייזער - איז דער ראש ישיבה; איך פרעג אים יעדע זאך. ענק דארפן נישט דוקא נעמען דעם ראש ישיבה פאר ענקער וועג ווייזער, אבער דאס מוזן ענק יא טון, ענק מוזן האבן א מורה דרך, ענק מוזן זיין באהאפטן צו אן ערליכער איד און אים אלעס פרעגן, און אים נאכגיין, צי איך פארשטיי יא אדער נישט".


איך שרייב דיר דאס ווייל איך שפיר אז דיין זון ... נרו יאיר האט נישט קיין וועג ווייזער. ער דריידט זיך דא אין שטעטל, ער דאווענט דא, ער טוט אלעס דא, עס קען אפשר זיך דאכטן ווי ער האט א וועג ווייזער, אבער מיר פרעגט ער נישט גארנישט וואס צו טון.


פארשטיי גוט וואס איך וויל, איך וויל ער זאל זיין אן ערליכער איד און אויפשטעלן א ערליכע שטוב. נישט דוקא ער זאל קומען צו מיר.


הער א מעשה, דא אין ישיבה האט געלערנט ..., איך האב זיך אזוי געפארעט מיט אים, "כַּאֲשֶׁר יִשָּׂא הָאֹמֵן אֶת הַיֹּנֵק" (במדבר יא, יב), איך האב געמאכט א שידוך, אים חתונה געמאכט און פרובירט אים צו העלפן האבן שלום בית.


ויהי היום, זיין ווייב וויינט צו מיר אז ער פירט זיך נישט אויף צו איר ווי א איד דארף זיך צו פירן (שיין גערעדט), האב איך אים גערופן און גערעדט צו אים זייער שארף, איך האב אים געזאגט: "דו וועסט פארלירן דיין ווייב!" "אזוי פירסטו זיך אויף וכו'?!" בקיצור, ער האט זיך באליידיגט און מער נישט געקומען, ער האט זיך אנגעהויבן דרייען ביי ...


קומען צו מיר די בחורים דערציילן: "דער ראש ישיבה האט געהערט? ער דרייט זיך היינט ביי ...", די בחורים האבן געוואלט הערן וואס איך וועל רעאגירן. זאג איך זיי: "הלוואי, איך בעט דעם באשעפער אז מיין ארבעט זאל נישט גיין לריק; הלוואי זאל ער זיך מדבק זיין ביי ..., הלוואי זאל ער אים פרעגן אלעס און אים פאלגן, ער פירט א הערליכע טיש , ער רעדט נאר וואס מוהרא"ש האט גערעדט, נאר וואס דען, איך זאג דיר עבדא בהפקירא ניחא ליה, ער דריידט זיך דארט, אבער ער פרעגט נישט און פאלגט נישט".


וכך הי' המעשה, אביסל שפעטער איז ארויסגעקומען די מעשה, ער האט זיך נעבעך גע'געט, צעבראכן זיין שטוב. פאר מיר איז דאס געווען א שטעך אין הארץ; אזויפיל ארבעט האב איך אריינגעלייגט און אלעס איז צעפאלן.


איך האב רחמנות אויף דיר און אויף דיינע קינדער, זאלסטו דאס אריינלייגן אין זיי, נאר דאס; אנשטאט זיי געבן מוסר "פארוואס טוסטו אזוי?" "פארוואס מאכסטו אזוי?" זאלסטו זיך קאנצעטרירן אויף איין זאך, זאגט די ווערטער: "פרעג דיין מורה דרך", "א איד דארף האבן א מורה דרך"; מיין מורה דרך איז דער און דער, דאס מיינט נישט אז דער דאקטער איז פאר דיר א דאקטער, אבער א דאקטער דארפסטו האבן, א דאקטער מוז מען האבן.


אפילו דיינע חתונה געהאטע קינדער, זין און טעכטער, זאלסטו זיי אלץ זאגן און שטארקן און פרעגן: "האסט א מורה דרך?" "האסט אים געפרעגט אויב דו זאלסט דאס און דאס טון?" "האסט זיך דורכגעשמועסט אויב דו זאלסט זיך אזוי און אזוי אנטון?"


געב א קוק ווי די וועלט גייט, ווי אזוי מענטשן פירן זיך, עס איז אזוי שרעקעדיג, עס איז אזוי ווי א שיף וואס פארט אוועק פונעם ריכטיגן וועג, און נאר דער וואס איז צוגעקלעבט צו א צדיק - דער בלייבט אויפ'ן ריכטיגן וועג.


אשרינו מה טוב חלקינו אשר בנחל שם גורלינו; מוהרא"ש האט אונז דאס געלערנט, מיר זאלן מחזק זיין און מחנך זיין די קינדער צו זיין דבוק אין ערליכע אידן.


 

#21 - וואויל איז דער וואס זאגט פאר זיין ווייב צו גיין אנגעטון שיין און איידל
צניעות, שלום בית, לימוד התורה, מורה דרך

בעזרת ה' יתברך


ד' פרשת בחוקותי, כ"ה אייר, מ' לעומר, שנת תשפ"ב לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר


אוודאי קענסטו איר זאגן זי זאל נישט גיין אויסגעשניטן; וואויל איז דער וואס זאגט פאר זיין ווייב צו גיין אנגעטון שיין און איידל.


זאג עס איר אויף א שיינעם וועג כדי זי זאל עס אננעמען פון דיר. זי איז זייער א וואוילע, ווייסט דאך, דער יצר הרע קומט צו יעדן איינעם מיט אנדערע נסיונות; זי וויל זיין וואויל, זי האט נאר די רייץ וואס מאכט זיך ביי יונגע קינדער.


בעט דעם אייבערשטן אז אלעס זאל זיין גוט, זאלסט גיין צו די חתונה בשעה טובה ומוצלחת און אויפשטעלן א שיינע שטוב.


אז איר וועט פרעגן יעדע זאך ענקער מורה דרך - וועט איר נישט פארקריכן.


שרייב מיר וויפיל דו לערנסט.

#20 - אנטלויף פון דעם וואס וויל דיר צורעדן זיך צו גט'ן
מורה דרך, התנגדות, גט

בעזרת ה' יתברך


יום ה' פרשת קדושים, ד' אייר, י"ט לעומר, שנת תשפ"ב לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר


אז דיין רב רעדט דיר צו דו זאלסט זיך גט'ן פון דיין ווייב תחי' – זאלסטו מער נישט גיין צו אים; ווער עס זאגט מען זאל זיך גט'ן – פון אזא איינעם דארף מען אנטלויפן.


זיי נישט דערשראקן פון די מניעות, אזוי גייט עס ביי אלע פרישע מקורבים, מען גייט אריבער שווערע טעג, מענטשן רעדן קעגן ברסלב; אלע גייען דאס אריבער.


וואויל איז דעם וואס מאכט זיך א חשבון, ער עפנט זיינע היינט און קוקט 'וואס האב איך אין די האנט?' אין היכל הקודש איז דער חשבון זייער פשוט, אין א קורצע צייט זעט מען זיך לערנען מקרא, משנה, גמרא, מדרשים ועוד, מען זעט זיך אינגאנצן אנדערש, דער שלום בית איז זיס, אלס ווערט זיס; האט מען נישט קיין בלבולים פון קיינעם.


 

#19 - נישט זוכן יענעמ'ס חסרונות
שלום בית, מורה דרך

בעזרת ה' יתברך


יום ב' פרשת ויקהל, כ' אדר א', שנת תשפ"ב לפרט קטן


לכבוד מיין טייערער ליבער ... נרו יאיר, ברסלב ליבערטי


דו ביסט א טייערער אינגערמאן און דו האסט א טייערע ווייב, ביידע זענט איר זייער וואוילע מענטשן און ביידע פון אייך האבן נאך זאכן וואס זיך אויסצוארבעטן.


דו דארפסט אויפזוכן די מעלות פון דיין ווייב און פאררעכטן דיינע חסרונות, און זי וועט אויפזוכן דיינע מעלות און ארבעטן אויף אירע חסרונות; דו קענסט נישט און דו טארסט נישט זיין פארנומען מיט אירע חסרונות - נאר אזוי וועט בלייבן ענקער שטוב.


איך בעט דיר זייער, טו אלעס אין די וועלט אז דיין שטוב זאל נישט צאמפאלן. דער יצר הרע, דער סמ"ך מ"ם - ער וויל איין זאך, דו זאלסט צעברעכן דיין שטוב, הי' לא תהי'; נישט נאר דיין שטוב וויל ער צעברעכן, נאר אלע אידישע שטובער, ער ארבעט ביי יעדן איינעם מיט אנדערע וועגן.


אויב איז דא זאכן וואס שטערט דיר פון דיין ווייב – זאלסטו מיר שרייבן. דיין ווייב וויל זיין גוט, זי ארבעט אויף זיך, אבער דו דארפסט אכטונג געבן אויף איר.


איך וועל זיין דעם שבת אין שטעטל, מוצאי שבת וויל איך רעדן מיט ענק; פארבינד זיך מיט ...


 

#18 - וואויל איז דעם וואס פרעגט יעדע זאך, אזוי ווייסט מען ווי אזוי זיך צו פירן
קינדער, תפילה והתבודדות, צניעות, שלום בית, שאלות, ספיקות, אידישע שטוב, מורה דרך, טערעפי, חנופה

בעזרת ה' יתברך


יום ב' פרשת ויקהל, כ' אדר א', שנת תשפ"ב לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ...


ווען דו ביסט געווען ביי מיר זונטאג מיט דיין ווייב האט זי זיך זייער צואוויינט אז דו זאגסט איר זי זאל נישט קומען צום ראש ישיבה, ווייל זי שטערט וכו'.


וויל איך דיר בעטן דו זאלסט איר נאר מחזק זיין צו קומען, צו פרעגן און צו בעטן ברכות, שעם זיך נישט ווען זי זיצט מיט דיר און זי פרעגט אסאך שאלות. פריי זיך אז זי קומט דא, מען וועט איר נאר מחזק זיין צו גיין אויף די תורה וועג. וואס וועסטו טון אז זי וועט זיך שעמען צו קומען, וועט זי זיך טרעפן עפעס אן אלטע מיידל מיט גרויע האר וואס וועט איר זאגן זי זאל אנהויבן צו קוקן אויף זיך, זי זאל דיך אפלאזן, השם ישמרינו.


ווען די רבנים וואלטן געוויסט די סכנה וואס גייט פאר מיט טערעפי, ווי די גוי'אישע וועלט, די גוי'אישע טומאה ווערט געפיטערט פאר די הייליגע אידישע פאלק דורך די טערעפי - וואלטן זיי זיכער געטון פאר דעם עס אפצושטעלן.


ברוך השם ביי דיר איז גוט, דיין ווייב איז אן ערליכע, א צדיקת, איר הארץ איז אפן צום אייבערשטן; לאז איר קומען פרעגן אירע שאלות און ספיקות. קום מיט, זיץ מיט איר און שטארק איר זי זאל אלעס פרעגן; וואויל איז דעם וואס פרעגט יעדע זאך, אזוי ווייסט מען ווי אזוי זיך צו פירן.


נאך איין זאך. זאג דיין ווייב אז איך חנפ'ע נישט; דאס ווייסטו אויך גוט, אז וואס איך האלט - זאג איך. איך זאג איר זי איז צניעות'דיג - זאל זי מיר נישט זאגן אז איך זאג נישט דעם אמת, זי איז זייער איידל, און אז זי מאכט זיך די פנים וכו' - איז זי נאכאלץ צניעות'דיג. דאס וואס זי שפירט אז נישט - זאל זי בעטן דעם אייבערשטן אז זי זאל זיך אליינס ליב האבן, זי זאל ליב האבן איר לעבן. מיט אסאך תפילה טוישט זיך די טראכטן פונעם מענטש, ווי מער מען רעדט צום אייבערשטן - טוישט זיך די גאנצע הילוך המחשבה. זי איז א טייערע פרוי, איך ווייס נישט צי דו ווייסט און צי דו ביסט דאס גענוג מחשיב.


זיי איר מחזק זי זאל נישט אונטערברעכן מיט די שטוב ארבעט; זי מיינט אז נאר זי קען זיך נישט אן עצה געבן. איך געדענק ווען מיר האבן געהאלטן דארט ווי דו האלסט, מיר האבן געהאט צוויי קליינע קינדער - פלעגט מיין ווייב אויך וויינען, זי האט געמיינט אז נאר זי קען זיך נישט קיין עצה געבן, אזוי גייט עס ביי אלעמען. באלד ווערן די קינדער גרעסער, באלד וועט זיין נחת, באלד וועסטו זיצן באקוועם מיט דיין ווייב, דיינע קינדער וועלן דיר ברענגען, טראגן, מאכן, טון וכו'.


אוודאי איז אין אנהויב שווער, אבער דאס מאכט נישט מען זאל נישט וועלן חתונה האבן און האבן קינדער. דו ווייסט, עס זענען דא טערעפיסטן וואס זאגן מען זאל נישט מאכן די קליינע לעכל אין די אויער פאר א מיידל בעבי ווייל עס איז צער בעלי חיים, עס איז יסורים, עס איז געפערליך, נעבעך אויף די מענטשן. ביי אונז מאכט מען יא די קליינע לעכל, עס טוט וויי פאר איין סעקונדע און די מיידל טוט מען אן מיט א הערליכע אויעררינגל; גיי פרעג דיין ווייב צי זי וויינט נאך פון דעם, אזוי וועט זי באלד דארפן טראכטן 'אה טאקע אמאל... היינט איז א מחי' קינדער'.


על כל פנים, לאז איר קומען, שעם זיך נישט; עס איז נישט קיין בושה צו פרעגן, עס איז א בושה צו לעבן אליינס אן פרעגן.


גיי שפאצירן יעדן טאג מיט'ן אייבערשטן, הויב אן מיט דאנקען. פאר דו הויבסט אן קרעכצן, וויינען און בעטן - זאלסטו קודם דאנקען, דאס דאנקען וועט דיר עפענען דאס הארץ, עס וועט דיר שטעלן אויף די ריכטיגע שינעס.


דיין ראש ישיבה.