בריוון פונעם ראש ישיבה שליט"א

בעזרת ה' יתברך - יום א' פרשת לך לך, ב' מר-חשון, שנת תשפ"ה לפרט קטן

לכבוד ... נרו יאיר

מיר האבן געהאט א הערליכע שבת אין ישיבה. שבת אינדערפרי נאכן דאווענען האבן מיר געלערנט די מעשה פון חכם און תם (סיפורי מעשיות, מעשה ט), ווי דער תם האט זיך געפירט בתמימות, און ווען מענטשן זענען געקומען צו אים שפעטן האט ער זיי געזאגט: "נאר אן ליצנות", און ווען זיי האבן געענטפערט "מיר מיינען נישט קיין ליצנות", האט ער גלייך אנגעהויבן רעדן מיט זיי, ער האט נישט געוואלט איבערטראכטן אפשר מיינען זיי יא ליצנות נאר זיי זאגן אז זיי מיינען נישט צו טשעפען, ווייל דאס אליין איז ליצנות, דער תם האט זיך געפירט זייער גראד, און ווען ער האט געזען אז זיי שפעטן פון אים האט ער זיי געענטפערט: "וואס וועט זיין אויב ענק וועלן זיין קליגער פון מיר? וועלן ענק ערשט זיין נאראנים, ווייל וואס בין איך דען?"

מיר האבן גערעדט פון שלום בית, אז מען זאל נישט שפעטן איינער פון צווייטן, און אויב מען האלט זיך קליגער איינער פון צווייטן איז מען דאך ערשט א נאר, אזוי ווי דער תם האט געזאגט.

ביי שלש סעודת האבן מיר גערעדט פון דאס גרויסקייט פון דינען דעם אייבערשטן מיט תמימות. דער פסוק זאגט (בראשית ו, ט): "נֹחַ אִישׁ צַדִּיק", נח איז געווען א צדיק; ווי אזוי איז ער צוגעקומען צו זיין א צדיק אין אזא געפאלענע דור ווי די דור המבול? זאגט דער פסוק (שם): "תָּמִים הָיָה בְּדֹרֹתָיו",  ער האט געדינט דעם אייבערשטן מיט תמימות; דאס איז דער וועג צו ווערן א צדיק, ווער עס גייט בתמימות ופשיטות; ער גייט אין שול דריי מאל א טאג דאווענען די דריי תפילות און טוט בתמימות די מצוות וואס דער אייבערשטער האט אונז באפוילן, און ועל כולם ער איז זיך מתבודד, ער רעדט ארויס אפאר ווערטער צום אייבערשטן – דער קען זוכה זיין צו ווערן אן איש צדיק.

מיר האבן געלערנט ספר חיי מוהר"ן, סימן תלט, ווען דער רבי איז שוין געווען זייער נישט געזונט, דעם לעצטן ראש השנה פון רבינ'ס לעבן, שנת תקע"א, איז געווען ביים רבי'ן אן אייניקל - ישראל'יק, א זון פון שרה דעם רבינ'ס טאכטער; דער אייניקל איז אריין צום רבי'ן אין שטוב און דער רבי האט אים געבעטן: "דאווען פאר מיר איך זאל זיין געזונט", האט ער געפרעגט דעם רבי'ן: "וואס וועל איך באקומען דערפאר?" האט דער רבי געשמייכלט און געזאגט פאר די תלמידים: "ער פירט זיך שוין ווי א גוטער איד", (אזוי פלעגט מען דעמאלט רופן א רבי - 'א גוטער איד'), האט אים דער רבי געגעבן זיין גאלדענעם זייגער. ישראל'יק האט גענומען דעם זייגער און געזאגט הויך אויפן קול: "גאט גאט! לאז מיין זיידע זיין געזונט", און אלע וואס זענען געווען אנוועזנד האבן זיך צעלאכט, האט זיך דער רבי אנגערופן צו זיי און געזאגט: "וואס לאכט איר, וואס דען איז תפילה?!" זיי האבן געלאכט מיינענדיג צו זאגן, ווי איינער פרעגט: 'דאס מיינט תפילה? אויף דעם האסטו באקומען א זייגער?!' האט דער רבי זיי געזאגט: "וואס דען איז תפילה?!" דאס איז תפילה! פשוט'ע ווערטער פארן אייבערשטן, אן קיין שום צוגעלייגטע זאכן וכו'.

דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

בעזרת ה' יתברך - יום א' פרשת כי תבוא לאומאן, י"ב אלול, שנת תשפ"ד לפרט קטן

לכבוד ... נרו יאיר

איך האב זייער הנאה אז דו לייגסט אריין אסאך קאפ און מח פאר די קינדער עצתו אמונה, שכרך הרבה מאוד, ווייל דו זייסט אן אמונה, דו פלאנצט אמונה אין די קינדער, דאס וועט זיי בלייבן אויף זייער גאנץ לעבן.

איך טראכט א געדאנק לכבוד די נייע יאר, די מכון עצתו אמונה זאל ארויסגעבן א נייעם גליון ספעציעל פאר קינדער. עס דארף דיר נישט זיין קיין שווערע ארבעט, האסט דאך שוין די מעשיות, האסט שוין די בילדער, דארפסט נאר איינמאל אויסשטעלן א שיינע אויסשטעל, עס זאל זיין אויג פארכאפנד, מיט גרויסע אותיות, גאר גרויסע אותיות, געפינטלט, אז די קינדער זאלן דאס כאפן, מען וועט דאס לייגן אין אלע שולן, אלע קינדער וועלן דאס ליינען.

נאך א געדאנק, די מכון זאל מאכן נוי סוכה פון די בילדער וואס האט שייכות מיט סוכות. קענסט מאכן א שיינע נוי סוכה פון די בילד ווי די קינדער שטעכן דעם שטן מיט די ד' מינים, מאך א שיינע גרעפיק, גרויסע טאוולעך, עס וועט הענגען אין די סוכה, עס וועט אריינגיין טיף טיף אין אלע הערצער דאס שיינקייט און גרויסקייט פון טון מצוות, ווי דער שטן ווערט צעשטאכן פון די מצוות.

דא האסטו נאך א מעשה פאר די קינדער גליון לכבוד ראש השנה. בעט דעם מעלער זאל מאלן א שיינעם געדעקטן טיש לכבוד ראש השנה, עפל מיט האניג, לייכטער, מיט א גרויסער שופר, און אונטערן טיש זיצט א מענטש מיט די פינגער אויפן מויל, אזוי ווי איינער באהאלט זיך, און ווי ביים טיר שטייט א מענטש מיט א פנים ווי ער זוכט איינעם.

מען זוכט אהער, מען זוכט אהין, מען טרעפט אים נישט...

מען גייט פון איין שטוב צום צווייטן, 'וואו איז ער? ווי איז רבי מענדעלע?' די גאנצע שול ווארט מען זאל שוין אנהויבן דאווענען, אבער דער בעל תפילה איז נישט צום געפינען, ער האט זיך באהאלטן, ער וויל נישט זיין די יאר דער בעל תפילה.

די תלמידים זאגן: "אפשר קען מען צושיקן א צווייטן צום עמוד?" מיר וועלן פרעגן דעם רבי'ן: "רבי, מיר טרעפן נישט דעם רבי מענדעלע, אפשר קען מען צושיקן א צווייטן צום עמוד?" דער רבי זאגט: "ניין", דער רבי זאגט: "מען וועט נישט דאווענען ביז מען וועט אויפזוכן דעם בעל תפילה רבי מענדעלע".

די תלמידים האבן זיך ארויסגעלאזט זוכן דעם רבי מענדעלע, ביז מען האט אים געטראפן און געברענגט צום רבי'ן, דער רבי רבי מענדעלע האט נישט געהאט קיין ברירה, ער איז צוגעגאנגען צום עמוד.

טייערע קינדער מיר האבן נישט קיין השגה אין דאס גרויסקייט פון די צדיקים, דער הייליגער רבי אלימלך פון ליזענסק זכותו יגן עלינו מיט זיינע תלמידים. איינע פון די גרויסע תלמידים איז געווען דער הייליגער רבי מענדעלע מרימנוב זכותו יגן עלינו, ער איז געווען דער בעל תפילה ראש השנה ביים הייליגן רבי רבי אלימלך זכותו יגן עלינו.

נאכן דאווענען האבן אלע זייער געמוטשעט דעם רבי מענדעלע ער זאל זאגן פארוואס ער האט נישט געוואלט צוגיין צום עמוד. האט ער געזאגט, ער האט מקובל אז ווער עס ווערט אויסדערוועלט צו זיין בעל תפילה אין די ימים נוראים - מוז לערנען יעדן טאג, פון חמשה עשר באב און ווייטער - גמרא, "די יאר איז מיר געווען זייער שווער די וועג פון מיין שטאט פריסטיק ביז ליזענסק, איך האב נישט געלערנט יעדן טאג גמרא, דערפאר האב איך מיך באהאלטן, איך האב געטראכט 'איך בין נישט ווערד צו זיין דער בעל תפילה', ביז דער רבי האט מיר געהייסן, האב איך געדארפט פאלגן".

טייערע קינדער, מיר לערנען זיך פון די מעשה דאס גרויסקייט פון די צדיקים, ווי זיי לערנען די הייליגע גמרא, זיי גרייטן זיך אן אויף די הייליגע טעג מיט לערנען גמרא, און מיר קינדער גייען אויך אנהויבן לערנען אסאך גמרא, אזוי וועלן מיר אויך ווערן גרויסע צדיקים.

דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

א כתיבה וחתימה טובה, א גוט געבענטשט יאר.

בעזרת ה' יתברך - יום א' פרשת כי תצא, ה' אלול, שנת תשפ"ד לפרט קטן

לכבוד ... נרו יאיר

שבת אין ישיבה מיט אנשי שלומינו איז געווען זייער שיין, שבת אינדערפרי נאכן דאווענען ביי סיפורי מעשיות האבן מיר געלערנט די מעשה פון דער חכם און תם (סיפורי מעשיות מעשה ט), ווי ביטער עס איז געווען דאס לעבן פארן חכם, ער האט געזוכט אין יעדע זאך נאר די חסרונות, און דער תם האט געזוכט אין יעדע זאך דאס גוטס, און אפילו די שיך מיט די דריי עקן האט ער אזוי אויסגעלויבט און אויסגערומט, און אז די עסן אדער די ווייב איז דריי עקעדיג - דארף מען דאס לויבן און אויסרומען, אזוי לעבט מען א זיסע לעבן.

ביי שלש סעודות האבן מיר גערעדט פון פרשת השבוע, עס שטייט (דברים יח, יג): "תָּמִים תִּהְיֶה עִם ה' אֱלֹקֶיךָ", האבן מיר געלערנט שיחות הר"ן (סימן קנד) וואו דער רבי זאגט: "שֶׁעִקַּר מַה שֶּׁהִגִּיעַ לְמַדְרֵגָתוֹ", וואס איז דער סוד ווי אזוי ער האט זוכה געווען אנצוקומען צו די הויכע מדריגות? "הוּא רַק עַל יְדֵי עִנְיַן 'פְּרָאסְטִיק' (פְּשִׁיטוּת)", נאר ווייל ער האט זיך געפירט בתמימות ופשיטות, "שֶׁהָיָה מְדַבֵּר הַרְבֵּה וּמֵשִׂיחַ הַרְבֵּה בֵּינוֹ לְבֵין קוֹנוֹ", ער האט אסאך געשמועסט און אסאך גערעדט מיטן אייבערשטן, "וְאָמַר תְּהִלִּים הַרְבֵּה בִּפְשִׁיטוּת", און אויך דורך זאגן אסאך תהילים פשוט'ערהייט, "וְעַל יְדֵי זֶה דַּיְקָא הִגִּיעַ לְמַה שֶּׁהִגִּיעַ", און אזוי האט ער זוכה געווען אנצוקומען צו וואו ער איז אנגעקומען.

מיר האבן זיך זייער מחי' געווען מיט די שיחה, ווייל דאס קענען מיר נאכטון, מיר קענען זאגן תהילים און מיר קענען אלע שמועסן מיטן אייבערשטן.

ווען מיר פלעגן הערן מעשיות פון הייליגן רבי אלימלך פון ליזענסק זכותו יגן עלינו און פון זיין הייליגע ברודער רבי זושא זכותו יגן עלינו, און פון אנדערע צדיקים; זייער מסירות נפש, זייערע תעניתים, זייערע סיגופים, ווי זיי פלעגן זיך פייניגן זייער גוף פארן אייבערשטן מיט ברעכן אייז, זיך טובל'ען אין די ווינטער אין טייך; האבן מיר געטראכט אז דאס איז נישט אויף נאכצומאכן, דאס איז נישט פאר אונזערע גופים, מיר זענען שוואכע באקוועמע מענטשן, מיר וועלן שוין צדיקים נישט זיין, אבער אז מען הערט אזא שיחה וואס דער רבי זאגט "שֶׁעִקַּר מַה שֶּׁהִגִּיעַ לְמַדְרֵגָתוֹ", וואס איז די סוד ווי אזוי ער האט זוכה געווען אנצוקומען צו די הויכע מדריגות? "הוּא רַק עַל יְדֵי עִנְיַן פְּשִׁיטוּת", נאר ווייל ער האט זיך געפירט בתמימות ובפשיטות, "שֶׁהָיָה מְדַבֵּר הַרְבֵּה וּמֵשִׂיחַ הַרְבֵּה בֵּינוֹ לְבֵין קוֹנוֹ", ער האט אסאך געשמועסט און אסאך גערעדט מיטן אייבערשטן, "וְאָמַר תְּהִלִּים הַרְבֵּה בִּפְשִׁיטוּת", און דורך זאגן אסאך תהילים פשוט'ערהייט, "וְעַל יְדֵי זֶה דַּיְקָא הִגִּיעַ לְמַה שֶּׁהִגִּיעַ", דאס קענען מיר אלע נאכמאכן.

היינט פארטאגס בין איך געפארן מתפלל זיין מיט מיינע קינדער אין קווינס ביים אוהל, איך נעם מיט מיינע קינדער, איך וויל זיי מחנך זיין אז ווען זיי וועלן עלטער ווערן זאלן זיי שטענדיג גיין אויף קברי צדיקים מתפלל זיין. איך האב געזאגט דעם יום תהילים און זיך מתבודד געווען, איך האב מתפלל געווען פאר אלע וואס ווארטן אויף שידוכים, און אויף די וואס ווארטן אויף קינדער, זיי זאלן אלע אויפגעראכטן ווערן.

אויב דו ווייסט פון אנשי שלומינו וואס קענען נישט פארן קיין אומאן, זיי קענען נישט ארויספארן פון אמעריקע וכו' - זאלסטו מיר לאזן וויסן, ווייל איך וויל זייער שטארק מאכן א מנין אין שטעטל, איך וויל נישט לאזן די שטעטל אן קיין מנין ראש השנה, כדי די פרויען זאלן קענען הערן שופר בלאזן.

דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

א כתיבה וחתימה טובה, א גוט געבענטשט יאר.

בעזרת ה' יתברך - יום א' פרשת כי תבוא לאומאן, י"ב אלול, שנת תשפ"ד לפרט קטן

לכבוד ... נרו יאיר

שבת אין ישיבה איז געווען הערליך שיין, שבת מיט אנשי שלומינו איז מעין עולם הבא.

שבת אינדעפרי האבן מיר געלערנט די מעשה פון די חכם און תם (סיפורי מעשיות, מעשה ט), דער רבי דערציילט אז די עלטערן פון די צוויי קינדער האבן פארלוירן זייער געלט; מיר האבן גערעדט וויפיל צרות מענטשן האבן פון געלט, און נאכאלץ לויפט מען דאס נאך, און די איינציגסטע וועג געראטעוועט צו ווערן פון גליסטן געלט - איז דורך דעם צדיק.

אויך האבן מיר זיך זייער מחזק געווען מיט די לשון וואס דער רבי זאגט (שם): "אוּן דֶער סֵדֶר פוּן דִי מְשָׁרְתִים, אַז פְרִיר מוּז מֶען זַיין אֵיין אוּנְטֶער מְשָׁרֵת, אוּן מֶען מוּז טָאן שְׁוֶוערֶע אַרְבֶּעט, אוּן מִנֶעמְט וֵויינִיג שְׂכִירוּת, דֶערְנָאךְ וֶוערְט מֶען עֶרְשְׁט אֵיין אֵייבֶּער מְשָׁרֵת"; אז דאס גייט ארויף אויך ברוחניות, ביי עבודת השם איז אין אנהויב זייער שווער, בבחינת אונטער משרת, קוים וואס מען קומט אן צו טון עפעס, בבחינת מען באקומט ווייניג שכירות, דאך אז מען דערהאלט זיך, מען טוט ווייטער, מען לאזט נישט אפ, מען געבט נישט אויף - איז מען זוכה צו ווערן אן אויבער משרת.

אז מען ווייסט די הקדמה אין לעבן, מען ווייסט אז אזוי גייט עס, אזוי שפירט מען, און אז אלע צדיקים וואס האבן זוכה געווען צו קומען צו זייערע מדירגות - זענען קודם געווען בבחינת אונטער משרת, און מיט עקשנות דקדושה זענען זיי צוגעקומען צו זייערע מדריגות - קען מען אויך זוכה זיין צו קומען צו גאר שיינע זאכן.

שבת ביי שלש סעודות האבן מיר געלערנט שיחות הר"ן (סימן רלב), וואו דער רבי זאגט: "הָעִקָּר הוּא הַדִּבּוּר" דער עיקר איז ניצן דעם דיבור; בעטן דעם אייבערשטן צו קענען זיין ערליך, "שֶׁעַל יְדֵי הַדִּבּוּר יְכוֹלִין לִכְבֹּשׁ הַכֹּל וּלְנַצֵּחַ כָּל הַמִּלְחָמוֹת" און מיטן מויל קען מען איבערקומען אלע מלחמות, "אַף עַל פִּי שֶׁיְּכוֹלִין לְהִתְבּוֹדֵד בְּמַחֲשָׁבָה" מען קען אויך מיטן מחשבה זיך מתבודד זיין, "אֲבָל הָעִקָּר הוּא הַדִּבּוּר" אבער דער עיקר איז ארויס צו זאגן מיטן מויל די תפילות ובקשות. מיר האבן גערעדט אויף וואס די תורה זאגט (דברים כא, י): "כִּי תֵצֵא לַמִּלְחָמָה עַל אֹיְבֶיךָ", אז דו וועסט ארויסגיין מלחמה האלטן מיט דיין פיינט, דאס מיינט מען דעם סמ"ך מ"ם וכת דיליה וואס די זענען די גרעסטע פיינט פונעם מענטש, זאלסטו ניצן די עצות פון די צדיקים וואס האבן מגלה געווען ווי אזוי מען קען זיי מנצח זיין, דורכן ניצן די מויל, דורך רעדן צום אייבערשטן, און דער רבי זאגט (שיחות הר"ן, שם): "לְעִנְיַן מַה שֶּׁקָּשָׁה עַל הָאָדָם לְדַבֵּר לִפְנֵי הַשֵּׁם יִתְבָּרַךְ" דאס וואס עס איז אזוי שווער זיך צו אויסרעדן דאס הארץ פארן אייבערשטן, "אוֹ לִפְנֵי הַצַּדִּיקִים הָאֲמִתִּיִּים מַה שֶּׁבְּלִבּוֹ" אויך דאס וואס עס קומט אן אזוי שווער צו דערציילן פאר צדיקים אלע שוועריקייטן וואס גייט איבער, "וְכָל זֶה מֵחֲמַת בּוּשָׁה וּכְבֵדוּת שֶׁלּוֹ" עס איז אזוי שווער און אזוי פארשעמט, "שֶׁאֵין לוֹ עַזּוּת דִּקְדֻשָּׁה" מען האט נישט די שטארקקייט וואס מען דארף צו האבן ווען מען וויל זוכה זיין צו קדושה, "בְּוַדַּאי הוּא שְׁטוּת גָּדוֹל" דאס איז א גרויסע נארישקייט, "כִּי הֲלֹא הוּא רוֹצֶה לִכְבֹּשׁ בְּדִּבּוּרוֹ מִלְחָמָה חֲזָקָה שֶׁהוּא מִלְחֶמֶת הַיֵּצֶר" ווייל אז ער וויל מנצח זיין דעם יצר הרע, און מיטן רעדן און בעטן דעם אייבערשטן, און מיטן זיך דורכרעדן מיט צדיקים - וועט ער זיי קענען מנצח זיין, "וְעַכְשָׁו" און יעצט, "כְּשֶׁהוּא סָמוּךְ לַדָּבָר" ווען ער האלט שוין אזוי נאנט, "וְלִכְבֹּשׁ וּלְשַׁבֵּר חוֹמוֹת וְלִפְתֹּחַ שְׁעָרִים עַל יְדֵי הַדִּבּוּר" ער גייט שוין אט אט צעברעכן די פעסטע מויערן און עפענען די טירן, "וּבִשְׁבִיל מְנִיעָה קַלָּה מֵחֲלִישׁוּת דַּעְתּוֹ וְכַיּוֹצֵא יִמָּנַע חַס וְשָׁלוֹם מִלְּדַבֵּר" זאל ער זיך צוריק האלטן? "כִּי הֲלֹא הַמְּנִיעָה הַזֹּאת נֶחֱשֶׁבֶת לִסְתִימָה שֶׁל קוּרֵי עַכָּבִישׁ כְּנֶגֶד הַחוֹמוֹת שֶׁרוֹצֶה לְשַׁבֵּר בְּדִבּוּרוֹ" עס איז אזוי ווי א גיבור וואס נעמט איין ריזיגע פעסטונגען און ווען ער זעט אויפן טיר א שפינען וועבאכץ, און ער גייט צוריק - איז דאס א נארישקייט און א טפשות, אזוי אויך ווען מען וויל זוכה זיין צו זיין א צדיק און מען האלט זיך צוריק פון זיך מתבודד זיין; ווייל דער עיקר נצחון איז דורכן דיבור.

היינט אינדערפרי בין איך געווען אין אוהל מתפלל זיין, איך האב מיט גענומען מיינע קינדער מתפלל זיין פאר א גוט יאר. איך האב געזאגט דעם יום תהלים און זיך מתבודד געווען, און ברוך ה' זיך געקענט אביסל אויסגיסן דאס הארץ.

אויב דו בלייבסט דא די יאר, דו קענסט נישט פארן קיין אומאן - ביטע לאז מיר וויסן, ווייל איך וויל זייער שטארק איבערלאזן א מנין אין שטעטל, איך וויל אזוי שטארק עס זאל זיין אלע תפילות און תקיעת שופר אין שטעטל.

דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

א כתיבה וחתימה טובה, א גוט געבענטשט יאר.

בעזרת ה' יתברך - יום א' פרשת חקת, ב' דראש חודש תמוז, שנת תשפ"ד לפרט קטן

לכבוד ... נרו יאיר

שבת אין שטעטל איז געווען הערליך, עס איז דא אזויפיל צו דערציילן און צו שרייבן פון איין שבת מיט אנשי שלומינו; א שאד אז קיינער שרייבט נישט אפ די שיינע שבתים. איך וועל דיר שרייבן בקיצור אביסל פון די שיינע דיבורים וואס מיר האבן גערעדט.

שבת אינדערפרי ביי סיפורי מעשיות האבן מיר געלערנט די מעשה פון די זביב ועכביש (סיפורי מעשיות, מעשה ז) דער רבי זאגט: "דער קעניג האט פארשטאנען אז מען וויל אים ווייזן מיט די זאך פון די פליג מיט די שפין", מיר האבן זיך מחזק געווען אז יעדע זאך וואס פאסירט - דארף מען זיך אפשטעלן און זיך פרעגן 'וואס וויל מען מיר לערנען? וואס וויל מען מיר ווייזן?' און אז מען קען נישט אויסטראכטן וואס מען דארף פאררעכטן זאל מען דאס דורכשמועסן מיטן אייבערשטן, און זאגן: "רבונו של עולם איך ווייס איך דארף עפעס פאררעכטן, איך ווייס אבער נישט וואס, ווייז מיר וואס איך דארף פאררעכטן".

מיר האבן זיך זייער מחזק געווען מיט דאנקען דעם אייבערשטן, אז ווען עפעס גייט אריבער - זאל מען זיך מאכן א חשבון אויב מען האט שוין היינט געדאנקט און געלויבט דעם אייבערשטן, ווייל ווי מער מען דאנקט און מען לויבט - שפארט מען איין עגמת נפש.

ביי שלש סעודות האבן מיר געלערנט ליקוטי מוהר"ן חלק א סימן י, אות ט, ווי דער רבי טייטשט אויס די ווערטער פון רבה בר בר חנה (בבא בתרא עד.), ער דערציילט ער האט געטראפן א טייעא וואס האט אים געוויזן די לעכער וואו עס קומט ארויס א רויך, וואו קרח איז איינגעזינקען געווארן, ווי דער רבי טייטשט אויס די ווערטער, אז ווען א מענטש פאלט אריין אין די לעכער פון קרח, פון מינות וכפירה - איז דא איין וועג ווי אזוי מען קען זיך צוריק קערן, דורך דעם צדיק וואס איז ווי א רומח 'רוח' 'מ"ם', דער צדיק ער האט א כח "כי אפיק הוה איחרך איחרוכי", ער געבט א נייעם לעבן, אריכות ימים פארן מענטש, מען הויבט אן לעבן מיטן אייבערשטן.

היינט איז געווען ביי מיר א סעודת ראש חודש מיט די אינגעלייט וואס העלפן מיר דעקן די כולל. יעצט דארף איך לויפן צו א חתונה פון איינער וואס האט מיך געראטעוועט בעת צרה יארן צוריק ווען מען האט מיר געוואלט שלעכטס טון, און ער האט זיך ארויסגעשטעלט מיר צו העלפן, ער מאכט חתונה, איך וועל דיר נאך שרייבן.

איך בעט דיר זייער גיי נישט וואו מען רעדט ניבול פה, גיי נישט. חכמינו זכרונם לברכה זאגן (שבת לג:) און דער רבי ברענגט דאס (ספר המדות אות ניבול פה, סימן ג): "בַּעֲווֹן נִבּוּל פֶּה צָרוֹת וּגְזֵרוֹת מִתְחַדְּשׁוֹת", צוליב די עבירה פון ניבול פה קומען אסאך צרות און נייע גזירות אויף די וועלט, "וּבַחוּרֵי יִשְׂרָאֵל מֵתִים, חַס וְשָׁלוֹם", יונגע מענטשן שטארבן, "וִיתוֹמִים וְאַלְמָנוֹת צוֹעֲקִים וְאֵינָם נַעֲנִין", יתומים און אלמנות שרייען פאר הילף און זיי ווערן נישט געענטפערט, אלעס דורך די עבירה פון ניבול פה.

וואס ווייסטו וויפיל פרנסה איז דיר אנגעשריבן און דורך רעדן ניבול פה פארלירסטו אלעס... אזוי ווי חכמינו זכרונם לברכה זאגן (שבת לג.) און דער רבי זאגט דאס (ספר המדות אות ניבול פה, סימן ד): "הַמְנַבֵּל פִּיו, אֲפִילּוּ חוֹתְמִין עָלָיו גְּזַר דִּין שֶׁל שִׁבְעִים שָׁנָה לְטוֹבָה", ווער עס רעדט ניבול פה, אפילו מען האט אים אפגעשריבן א גוטע זאך פאר זיבעציג יאר, "הוֹפְכִין עָלָיו לְרָעָה", דרייט מען עס איבער צו שלעכט, "גַּם מַעֲמִיקִין לוֹ גֵּיהִנּוֹם", דורך ניבול פה מאכט מען זיך טיפער די גיהנום, "גַּם לַשּׁוֹמֵעַ וְשׁוֹתֵק", און נישט נאר דער וואס רעדט ניבול פה, נאר אפילו דער וואס הערט אויס ניבול פה.

דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

בעזרת ה' יתברך - יום ג' פרשת במדבר, כ"ז אייר, מ"ב לעומר, שנת תשפ"ד לפרט קטן

לכבוד ... נרו יאיר

שבת איז געווען הערליך שיין אין ישיבה, מיר האבן זיך זייער מחי' געווען מיט די קוואל וואסער וואס פליסט פונעם נ'חל נ'ובע מ'קור ח'כמה.

שבת אינדערפרי נאכן דאווענען איז געווען א קידוש, מען האט געלערנט סיפורי מעשיות. מיר האלטן יעצט ביי די מעשה ניסים (מעשה ד'), אז דער קעניג איז געגאנגען מיטן חכם צו די פלאץ פונעם אייזערנעע רוט פטור צו ווערן פון די פחדים, און אויפן וועג האבן זיי באגעגנט דעם מלאך פון כעס וואס האט זיי געפירט צו די וועג פון די פייער, און זיי זענען אלע פארברענט געווארן; מיר האבן גערעדט פון זיך היטן פון די שלעכטע מידה פון כעס, אז מען איז אין כעס - באשאפט מען א מלאך המשחית וואס פירט צו פייער און אלעס ווערט פארברענט.

אויך האבן מיר זיך זייער מחזק געווען צו פארגינען גוטע ווערטער אין שטוב, און ווי שווער דאס איז, די גאוה לאזט נישט געבן גוטע ווערטער; וואלט מען ווען געגעבן א גוט ווארט - וואלטן אזויפיל פראבלעמען אוועק געפאלן.

ביי שלש סעודות האבן מיר גערעדט, עס שטייט אין פסוק (ויקרא כו, י): "וְיָשָׁן מִפְּנֵי חָדָשׁ תּוֹצִיאוּ", קען זיין פשט מיט די הקדמה פון הייליגן רבי'ן, אז שכחה איז א גרויסע מעלה, דער רבי זאגט (שיחות הר"ן, סימן כו): "אֵצֶל הָעוֹלָם הַשִּׁכְחָה הִיא חִסָּרוֹן גָּדוֹל בְּעֵינֵיהֶם", ביי די וועלט איז שכחה א חסרון, "אֲבָל בְּעֵינַי יֵשׁ בְּהַשִּׁכְחָה מַעֲלָה גְּדוֹלָה, כִּי אִם לֹא הָיְתָה שִׁכְחָה, לֹא הָיָה אֶפְשָׁר לַעֲשׂוֹת שׁוּם דָּבָר בַּעֲבוֹדַת ה'", אבער איך זאג אז שכחה איז א מורא'דיגע מעלה, ווען א מענטש וואלט געדענקט יעדע זאך וואס ער האט געטון וואלט ער נישט געקענט אנגיין ווייטער אין לעבן, ווייל עס וואלט אים געשטערט אלעס וואס ער האט געטון, דאס איז פשט אין פסוק: "וְיָשָׁן מִפְּנֵי חָדָשׁ תּוֹצִיאוּ", נעם אוועק די אלטע זאכן כדי זאלסט קענען אנהייבן נייע, "וַאֲכַלְתֶּם יָשָׁן נוֹשָׁן", מען עסט זיך אויף פון די אלטע זאכן, די תורה בעט, עס זיך נישט אויף מיט אלטע זאכן, פארגעס פון וואס איז געווען.

דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

בעזרת ה' יתברך - יום א' פרשת בהר, י"א אייר, כ"ו לעומר, שנת תשפ"ד לפרט קטן

לכבוד ... נרו יאיר

שבת אין ישיבה איז געווען זייער שיין, מען האט זיך זייער געשטארקט מיט די עצות פון הייליגן רבי'ן.

שבת אינדערפרי ביי סיפורי מעשיות האבן מיר געלערנט מעשה ד, מעשה ניסים, אז דער קעניג וואס האט געפירט די מדינה שארף איז געשטארבן, און זיין זון איז געווארן קעניג און ער האט אנגעהויבן פירן די מדינה מיט גוטנס, ווייל ער האט געזען ווי מען האט געוואלט אויסרייסן זיין טאטע. מיר האבן גערעדט אז דער רבי וויל אונז דא לערנען אז מען זאל זיך פירן צו מענטשן מיט גוטנס, נישט מיט די שארפע וועג; סיי מיט די ווייב, סיי מיט די קינדער און מיט חברים, זיך פירן ווייך, זיס און גוט, ווייל מענטשן האבן מער ליב די וועג. דער רבי זאגט (לקוטי מוהר"ן חלק א, סימן כט): "טוב הכל חפצים", יעדער האט ליב צו הערן א גוט ווארט, יעדער האט ליב די פרייליכע וועג, די זיסע וועג, און אויב מען זעט אז מען האט יא גע'פועל'ט מיט שלעכטס, זאל מען וויסן אז מיט גוטן וואלט מען בעסער אנגעקומען.

אויך האבן מיר גערעדט פון דעם וואס דער מלך האט געפרעגט ביי די שטערן זעערס פון וואס ער זאל זיך היטן, האט מען אים געזאגט "פון אן אקס און פון א לעמעלע וכו'"; מיר האבן גערעדט אז מענטשן זוכן וועגן ווי מען קען זיין פארזיכערט צו בלייבן לעבן, פארזיכערט מיט געלט, פארזיכערט מיט די קינדער; די איינציגסטע וועג צו זיין פארזיכערט איז - אז מען גייט יעדן טאג אין שול אנטון טלית און תפילין, וואס ווערט געמאכט פון אן אקס און פון א לעמעלע, אזוי ווי דער רבי פירט אויס די מעשה, אז דאס איז די זאך פון שור ושה, נאר דאס איז זיכער; נאר טלית ותפילין, שחרית מנחה מעריב, תורה ותפילה - דאס איז וואס האלט די דורות הבאים.

שבת ביי שלש סעודות האבן מיר געלערנט די תורה (לקוטי מוהר"ן חלק א, סימן קפד): "כְּשֶׁאֶחָד מְדַבֵּר עִם חֲבֵרוֹ בְּיִרְאַת שָׁמַיִם נַעֲשֶׂה אוֹר יָשָׁר וְאוֹר חוֹזֵר", ווען מען רעדט מיט א חבר פון יראת שמים ווערט ליכטיג פאר דעם חבר און אויך ווערט אים אליין אויך ליכטיג, און אמאל קען זיין ווען דער חבר איז בקטנות הדעת און די דיבורים רעדן נישט צו יענעם, איז אבער דא דער אור חוזר, און פארן מענטש אליין ווערט זייער ליכטיג; מיר האבן זיך מחזק געווען מען זאל אין שטוב אלץ זאגן די ווערטער: "דער אייבערשטער וועט העלפן", און ווען די ווייב קרעכצט: "וואס וועט זיין?" זאל מען זאגן: "דער אייבערשטער וועט אונז נישט פארלאזן", און אז זי וויל נישט אננעמען די ווערטער - איז אויך כדאי, ווייל דער אור חוזר איז זייער וויכטיג, מען באקומט זייער אסאך חיזוק און אמונה, זייער אסאך בטחון - ווען מען זאגט פאר א צווייטן די יראת שמים ווערטער: "דער אייבערשטער וועט העלפן, דער אייבערשטער וועט אונז נישט פארלאזן", און דער רבי זאגט אינטערעסאנט: "אִם הָיָה מְדַבֵּר אֵלּוּ הַדִּבּוּרִים בֵּינוֹ לְבֵין עַצְמוֹ", וואלט דער מענטש געזאגט צו זיך אליינס 'דער אייבערשטער וועט העלפן', "יָכוֹל לִהְיוֹת שֶׁלֹּא הָיָה מִתְעוֹרֵר מֵהֶם כְּלָל", קען זיין עס וואלט אים נישט געשטארקט, עס וואלט אים נישט ליכטיג געמאכט, "וְעַל יְדֵי שֶׁדִּבְּרָם לַחֲבֵרוֹ, נִתְעוֹרֵר מֵהֶם", אבער ווען מען רעדט צו אנדערע, מען שטארקט יענעם מיט דיבורי אמונה - "אַף שֶׁחֲבֵרוֹ לא נִתְעוֹרֵר", אפילו דער חבר ווערט נישט איבערגענומען פון די שמועס, "כִּי חָזְרוּ אֵלָיו", קומט עס אבער צוריק צו אים, און ער ווערט א נייער מענטש פול מיט אמונה.

דאס איז וואס רש"י זאגט די וואכעדיגע פרשה, "אמור ואמרת, 'להזהיר גדולים על הקטנים'", להזהיר איז א לשון פון שיינען, פון ליכטיג ווערן; ווי אזוי קען מיר ווערן ליכטיג? ווי אזוי קען איך ארייננעמען אין מיר אז וואס איך גיי יעצט אריבער איז נישט עק וועלט? - להזהיר גדולים, ווי אזוי? על הקטנים, רעד צו א צווייטן, אפילו יענער איז בבחינת קטנים, קטנות הדעת - וועט דיר אבער ווערן ליכטיג.

טייערער ברודער, וויפיל זענען מיר שולדיג דעם אייבערשטן אים צו דאנקען און לויבן פאר די חסד אז מיר ווייסן פון רבי'ן, מיר קריגן נישט אויפן רבי'ן, מיר האבן די ספרים, די עצות, די תלמידים; מיר דארפן נאר פאלגן די עצות, לערנען דעם רבינ'ס ספרים און פאלגן - וועלן מיר זיין ערליכע אידן.

דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

בעזרת ה' יתברך - יום א' פרשת אמור, ד' אייר, י"ט לעומר, שנת תשפ"ד לפרט קטן

לכבוד ... נרו יאיר

שבת אין ישיבה איז געווען זייער שיין. שבת אינדערפרי ביי סיפורי מעשיות האבן מיר געלערנט מעשה ניסים, די פערטע מעשה אין ספורי מעשיות, ווי דער באהאלטענער איד האט געבעטן דעם קעניג זאל אים צוזאגן אז ער וועט קענען זיין א איד, קענען לייגן טלית ותפילין בפרהסיא, אז דאס דארף זיין די בענקעניש פון יעדן איד, זוכה זיין צו קענען גיין אין שול דריי מאל א טאג אנטון טלית ותפילין, דאווענען די דריי תפילות מיט מנין, און בעטן דעם אייבערשטן פאר דעם.

מיר האבן זיך זייער מחזק געווען ווי גליקליך מיר זענען אז מיר האבן דעם רבינ'ס עצות, ווייל אלע עצות וואס מען וועט נאר האבן דארף מען דאך אן עצה פאר די עצה; אז מען הערט א שיעור פון דאס וויכטיגקייט פון גיין אין שול דריי מאל א טאג דאווענען מיט מנין, דאס מיינט נישט אז מען הויבט אן דאווענען מיט מנין, אבער ביים רבי'ן האסטו גלייך די עצה; דער רבי זאגט, אז דו הערסט א שיעור, מען זאגט דיר וואס מען דארף טון און דו ביסט נאך ווייט פון דעם - זאלסטו בעטן דעם אייבערשטן אויף דעם, בעט: "הייליגער באשעפער איך וויל זוכה זיין צו גיין אין שול דריי מאל א טאג דאווענען מיט מנין מיט א סידור, הייליגער באשעפער איך וויל ליב האבן צו דאווענען, איך וויל דיך שפירן ווי דו ביסט נעבן מיר, אזוי וועל איך קענען דאווענען ווי מען דארף".

אזוי איז מיט יעדע זאך, מיט יעדע עצה; אז מען לערנט ספרי מוסר, מען זעט ווי אזוי מען דארף זיך ווען אויפפירן און מען זעט זיך אזוי ווייט, מען ווערט פון דעם צעבראכן, אבער אז מען האט די הקדמה פון רבי'ן מאכט מען אויף דעם אליין תפילות, מען בעט: "הייליגער באשעפער איך בין אזוי ווייט פון אלעס וואס שטייט אין די הייליגע ספרים, וואס וועט זיין מיט מיר..."

אויך האבן מיר גערעדט פון די יארצייט פונעם גרויסן צדיק רבי ישעי'לע קערעסטירער זכותו יגן עלינו, אז מען קען אויך דא פועל'ן ישועות בזכות דעם צדיק דורך טון א גוטע זאך פאר די נשמה פונעם צדיק. וועט איינער פרעגן, ווי איז שייך א פשוט'ער מענטש זאל א טובה טון פאר א צדיק, דער צדיק איז דאך זייער הויך אין גן עדן? אבער עס איז דא זאכן וואס דער צדיק קען נישט טון, וואס א פשוט'ער מענטש קען טון, אז מען טוט א גוטע זאך בזה העולם לזכות די נשמה פון א צדיק - מאכט מען א גרויסע נחת פארן צדיק'ס נשמה און דער צדיק צאלט צוריק פארן מענטש גוטע זאכן; אז מען לערנט א פרק משניות לזכות א נשמה, אדער מען געבט צדקה לזכות א נשמה, אדער מען טובל'ט זיך א טבילה לזכות דעם צדיק, מען צינדט א ליכט - דאס מאכט א נחת פאר די נשמה און מען באקומט ישועות.

שבת אינדערפרי האבן מיר געלערנט סידור עת רצון, דאס גרויסקייט פון זאגן יעדן אינדערפרי די פרשה פון די עקידה, דער אייבערשטער איז מוחל אויף אלע עבירות.

פרייטאג צו נאכטס איז נישט געווען קיין באטע, זומער איז נישטא קיין באטע; דער זמן איז שפעט, מען ענדיגט די סעודה שפעט - מאך איך נישט קיין באטע.

ביי שלש סעודות האבן מיר געלערנט ליקוטי מוהר"ן חלק א', סימן קסה, דער רבי זאגט: "תְּקַבֵּל בְּאַהֲבָה כָּל הָרָעוֹת וְהַיִּסּוּרִין הַבָּאִים עָלֶיךָ", מען דארף אננעמען אלע שלעכטס און יסורים, "כִּי רָאוּי שֶׁתֵּדַע, שֶׁלְּפִי מַעֲשֶׂיךָ אַחַר כָּל הַיִּסּוּרִים וְהָרָעוֹת שֶׁיֵּשׁ לְךָ, עֲדַיִן הוּא מִתְנַהֵג עִמְּךָ בְּרַחֲמִים, כִּי הָיָה מַגִּיעַ לְךָ יוֹתֵר וְיוֹתֵר, חַס וְשָׁלוֹם, לְפִי מַעֲשֶׂיךָ", ווייל לויט דיינע מעשים פירט זיך דער אייבערשטער צו דיר מיט גרויס רחמנות, עס וואלט דיר געקומען אסאך מער שלעכטס חס ושלום, דער רבי טייטשט מיט דעם די פסוק (ויקרא יט, יח): "וְאָהַבְתָּ לְרֵעֲךָ", זאלסט ליב האבן די שלעכטס, "כָּמוֹךָ"; ווייל אזוי ווי דו ביסט - "אֲנִי ה'", פיר איך זיך מיט גרויס חסדים.

מיר האבן זיך מחי' געווען מיט די ווערטער פון רבי'ן נישט צו האבן קיין קשיות אויפן אייבערשטן, נישט צו פרעגן קיין קשיות נאר גלייבן אז אלעס האט א חשבון, מיר ווייסן גארנישט, מיר ווייסן נאר אז וואס דער אייבערשטער טוט - איז אויסגערעכנט גוט, און דאס אז מען פארשטייט נישט - דאס איז די שיינקייט פון אייבערשטן. אזוי ווי דער רבי זאגט (לקוטי מוהר"ן חלק ב', סימן נב): "כָּךְ רָאוּי לִהְיוֹת דַּיְקָא, שֶׁיִּהְיוּ קֻשְׁיוֹת עַל הַשֵּׁם יִתְבָּרַךְ, וְכָךְ נָאֶה וְיָפֶה לוֹ יִתְבָּרַךְ", אזוי דארף זיין, אזוי קומט עס זאל זיין און עס איז שיין עס זאל זיין קשיות אויפן אייבערשטן, דער רבי זאגט ווייטער: "אִם הָיָה הַנְהָגָתוֹ כְּפִי חִיּוּב דַּעְתֵּנוּ אִם כֵּן הָיָה, חַס וְשָׁלוֹם, דַּעְתּוֹ כְּדַעְתֵּנוּ", ווייל אויב וואלט מען ווען פארשטאנען יעדע זאך וואס דער אייבערשטער טוט - וואלט דאך חס ושלום געווען אונזער שכל אזוי ווי דעם אייבערשטנ'ס פארשטאנד, אבער - האט דער רבי אויסגעפירט: "וואויל איז דעם מענטש וואס האט נישט קיין שום קשיות אויפן אייבערשטן, ער גלייבט אז אלעס וואס גייט אריבער אויף אים איז נאר פאר זיין טובה".

עס איז א מחי' צו זיין א שבת מיט אנשי שלומינו, מען ווערט גוט אנגעזאפט מיט גוטע חיזוק פאר נאך א וואך זיך צו קענען דערהאלטן צו קענען אנגיין, נישט ווערן צעפאלן פון וואס עס גייט אריבער.

ברודער נעם א משניות און זאג א פרק משניות, נעם א גמרא זאג א בלאט גמרא, די תורה וועט דיך היילן פיזיש און גייסטיש.

דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

בעזרת ה' יתברך - יום א' פרשת תצוה, שובבי"ם, ט' אדר א', שנת תשפ"ד לפרט קטן

לכבוד ... נרו יאיר

עס איז זייער וויכטיג זאלסט זיך האלטן מיט אנשי שלומינו, ווייל מען קען נישט מצליח זיין בלייבן ביים רבי'ן נאר מיט גוטע חברים וואס לעבן מיטן רבי'ן, זוך דיר אויף א גוטע חבר און יעדן טאג זאלסטו רעדן מיט אים אפאר ווערטער פון רבי'ן. ווייל מוהרא"ש זאגט, נאר מיט א גוטע חבר קען מען מצליח זיין ביים רבי'ן, און די אלע וואס האבן געהאט נקודות החבר, זיי האבן זיך מחזק געווען מיט גוטע חברים, יעדן טאג גערעדט פון רבי'ן, פון די זיסע ליכטיגע עצות - די האבן זייער מצליח געווען.

שבת אין ישיבה איז געווען זייער שיין, שבת אינדערפי ביי ספורי מעשיות האבן מיר געלערנט (ספורי מעשיות, מעשה ג) ווי דער חיגר האט געטראפן א דיימאנט, דער רבי זאגט דעם לשון: "דערווייל האט ער א קוק געטון אויף דעם דיימאנט אויף דער אנדערע זייט האט ער געזען וכו'"; האבן מיר זיך זייער מחזק געווען מען זאל וויסן אז עס איז דא א דיימאנט אויך אויף די אנדערע זייט, מיין נישט אז נאר די וועג ווי דו ווילסט גיין - דאס איז די דיימאנט, און אז עס גייט פארקערט, עס גייט אנדערש - איז שוין נישט גוט; אז מען ווייסט, מען זעט אויך ביי די אנדערע זייט א דיימאנט - דעמאלט קומט מען צו די וועג וואס היילט אויס.

דער הייליגער רבי זאגט (לקוטי מוהר"ן חלק ב', סימן פב): "זֶה שֶׁאָנוּ רוֹאִים שֶׁלִּפְעָמִים הוֹלֵךְ לְהָאָדָם שֶׁלֹּא כְּסֵדֶר", דאס וואס מען זעט אז אלעס גייט פארקערט ווי מען וויל, "שֶׁאוֹמֵר 'אֲנָּא אֶמְלֹךְ'", דאס קומט צוליב דעם וואס מען זאגט איך וויל דוקא עס זאל זיין אזוי און אזוי, "בָּזֶה הוּא מְחַלֵּק וּמַפְרִיד אוֹתָהּ מֵהַקָּדוֹשׁ בָּרוּךְ הוּא", מיט דעם רייסט מען זיך אפ פונעם אייבערשטן, "וּכְשֶׁהוּא מְחַלֵּק אֶת מַלְכוּת לְעַצְמוֹ, אֲזַי הוֹלֵךְ לוֹ שֶׁלֹּא כְּסֵדֶר", און אז מען איז אפגעשיידט פונעם אייבערשטן - גייט אלעס פארקערט, אבער אז מען איז זיך מבטל צום אייבערשטן, מען וויל גארנישט - דעמאלט גייט אלעס כסדר.

מיר האבן זיך מחזק געווען מיט וואס חכמינו זכרונם לברכה זאגן (די וואך אין די פרשה, שמות רבה לג, ח): "בְּשָׁעָה שֶׁאָמַר הַקָּדוֹשׁ בָּרוּךְ הוּא לְמשֶׁה עַל עִסְקֵי הַמִּשְׁכָּן", ווען דער אייבערשטער האט געזאגט פאר משה רבינו ער זאל בעטן אלע אידן נדבות צו בויען א משכן, "אָמַר לְפָנָיו, רִבּוֹנוֹ שֶׁל עוֹלָם יְכוֹלִין הֵם יִשְׂרָאֵל לַעֲשׂוֹתוֹ", האט משה רבינו געפרעגט דעם אייבערשטן, קענען דען אידישע קינדער בויען א שטוב פארן אייבערשטן?! "אָמַר לוֹ הַקָּדוֹשׁ בָּרוּךְ הוּא אֲפִלּוּ אֶחָד מִיִּשְׂרָאֵל יָכוֹל לַעֲשׂוֹתוֹ", האט דער אייבערשטער געזאגט, אפילו איינער אליין קען אויך בויען א משכן, "שֶׁנֶּאֱמַר", אזוי ווי עס שטייט (שמות כה, ב): "מֵאֵת כָּל אִישׁ אֲשֶׁר יִדְּבֶנּוּ לִבּוֹ". האבן מיר גערעדט, מען זאל נישט ווערן צעפאלן אויב די ווייב איז נישט וויליג צו אננעמען דעם רבי'ן וכו', מען זאל נישט ווערן צעבראכן און טראכטן 'ווי וועל איך קענען בויען א בית המקדש? ווי וועל איך קענען מצליח זיין מיט די קינדער?' אויף דעם זאגט דער אייבערשטער, אפילו איינער אליין קען בויען א משכן און מצליח זיין מיט די קינדער.

ביי שלש סעודות האבן מיר גערעדט פון דאס גרויסקייט פון 'רצון', פון 'ווילן'; אז מען זעט מען איז ווייט פון דאווענען, ווייט פון לערנען, ווייט פון קדושה - זאל מען אבער וועלן און נישט אפלאזן די רצון, אזוי בויעט מען די משכן. אזוי ווי עס שטייט (שמות כה, ב): "יִדְּבֶנּוּ לִבּוֹ", און רש"י זאגט: "לשון רצון טוב", א גוטע ווילן; מען זאל זאגן פארן אייבערשטן: "איך וויל זיין גוט, איך וויל זיין וואויל".

אז מען זעט מען פאלט אין קדושה, מען היט נישט די אויגן, מען קוקט עבירות רחמנא לצלן; זאג אבער פארן אייבערשטן: "הייליגער באשעפער איך וויל הייליגע אויגן, איך וויל ריינע אויגן, העלף מיר, העלף מיר איך זאל זיך קענען צוריק כאפן, תשובה טון, ווערן ערליך", אז מען ווערט בכעס, מען רעגט זיך, מען רעדט לשון הרע, רכילות - ווער נישט צעפאלן און טראכט 'איך בין פארפאלן, איך קען שוין נישט זיין א צדיק', שריי ארויס דיין הארץ, ידבנו לבו, לשון רצון טוב, זאג: "אייבערשטער איך וויל זיין גוט".

עס איז דא אסאך צו שרייבן וואס טוט זיך אפ א שבת אין ישיבה צווישן אנשי שלומינו, איך דארף מקצר זיין, איך דארף גיין צו די בחורים.

נאכאמאל למען השם, האב א גוטער חבר; מען מוז האבן א גוטער חבר זיך אויסצושמועסן און זיך דערנענטערן צום אייבערשטן מיט די עצות פון רבי'ן.

דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין א

בעזרת ה' יתברך - יום א' פרשת כי תשא, ט"ז אדר א', שנת תשפ"ד לפרט קטן

לכבוד ... נרו יאיר

שבת אין ישיבה איז געווען זייער שיין, מען האט זיך מחזק געווען מיט די זיסע קוואל וואסער וואס פליסט פונעם נ'חל נ'בע מ'קור ח'כמה.

אינדערפרי נאכן דאווענען פירט מען זיך ביי אנשי שלומינו צו לערנען סיפורי מעשיות, מען מאכט קידוש און מען לערנט די מעשיות וואס דער רבי האט דערציילט. מיר האלטן יעצט ביי די מעשה פונעם חיגר (ספורי מעשיות, מעשה ג), ווי ער האט אויסגעשפרייט די שטויב פון די צדיקים, אויסגעמישט מיט די שטויב פון משוגעים און די אלע גזלנים זענען געווארן משוגע'נע צדיקים, זיי האבן זיך אנגעהויבן קריגן אינער מיטן צווייטן.

מיר האבן גערעדט אז ווען מען ווערט מקורב צום רבי'ן, מען טרעט אויף די שטויב פון צדיקים, מען הויבט אן שרייען צום אייבערשטן אויף די טעג און יארן וואס מען האט געטון נישט גוטע זאכן, דארף מען אבער זייער אכטונג געבן נישט צו טרעטן אויף די שטויב פון די משוגעים, פון זיין פארנומען מיט אנדערע, פון זוכן חסרונות ביי אנדערע.

דאס איז אויך אין שטוב, מען טאר זיך נישט קריגן, ווארפן די שולד איינער אויפן צווייטן, די אלע וואס לייגן די שולד אויפן צווייטן - די זענען משוגע'נע צדיקים; אפילו זיי זענען עוסק אין עבודת השם, זיי זענען זיך מתבודד און זאגן תיקון חצות, אויב אבער מען ווארפט אלץ די שולד אויפן צווייטן - איז מען א משוגע'נע צדיק.

ביי שלש סעדות האבן מיר גערעדט פון דאס גרויסקייט פון תורה. חכמינו זכרונם לברכה זאגן (שמות רבה לז, ד): "כְּשֶׁאָמַר הַקָּדוֹשׁ בָּרוּךְ הוּא לְמשֶׁה 'וְאַתָּה הַקְרֵב אֵלֶיךָ'", ווען דער אייבערשטער האט געזאגט פאר משה רבינו, נעם אהרן און מאך אים פאר כהן גדול, "הֵרַע לוֹ", איז שלעכט געווארן פאר משה רבינו, ער האט געהאט חלישות הדעת פארוואס נישט ער זאל ווערן כהן גדול, "אָמַר לוֹ", האט אים דער אייבערשטער געזאגט: "תּוֹרָה הָיְתָה לִי וּנְתַתִּיהָ לְךָ, שֶׁאִלּוּלֵי הִיא אִבַּדְתִּי עוֹלָמִי", די תורה איז געווען מיינס און איך האב דיר עס געגעבן; אלע פרעגן, ווי קען זיין משה רבינו זאל האבן חלישות הדעת, און וואס איז דער ענטפער וועגן די תורה?

מיר האבן גערעדט, אז דאס מיינט מען אונז, מיר זענען פול מיט חלישות הדעת, ווען מיר זעען אז מען געבט כבוד פאר א ברודער, פאר א שוואגער, מען מאכט א גרעסערע עסק פון א צווייטן - ווערט אונז שלעכט, מען באקומט חלישות הדעת; זאגט אונז דער אייבערשטער, עס איז דא אן עצה, איך האב ענק געגעבן די תורה, אז מען לערנט תורה ווערט מען אויסגעהיילט, אז מען לערנט תורה גייט אוועק די אלע חלישות הדעת. דאס זאגט דער מדרש: "וְאַתָּה הַקְרֵב אֵלֶיךָ" (שמות כח, א), דאס איז וואס שטייט (תהלים קיט, צב): "לוּלֵי תוֹרָתְךָ שַׁעֲשֻׁעָי אָז אָבַדְתִּי בְעָנְיִי", די תורה ראטעוועט פון אלע חלישות הדעת.

מיר גייען די וואך ענדיגן מסכת בבא קמא, און מיר הויבן אן מסכת בבא מציעא, דאס איז די גרעסטע און בעסטע רפואה פאר אלע פראבלעמען. היינט איז א צייט וואס מען רעדט פון 'זיך היילן דעם נפש', יעדער צווייטער איז עוסק אין 'זיך היילן דעם נפש', די בעסטע היילונג איז לערנען די הייליגע תורה. אזוי ווי עס שטייט (משלי ג, ח): "רִפְאוּת תְּהִי לְשָׁרֶּךָ וְשִׁקּוּי לְעַצְמוֹתֶיךָ", זאלסטו זיך יעצט אוועק זעצן און לערנען א בלאט גמרא, אפילו אן פארשטיין, וועלן אוועק גיין אלע חלישות הדעת.

נאך דא אסאך צו שרייבן פון איין שבת מיט אנשי שלומינו, אבער איך יאג זיך, איך דארף גיין העלפן אין שטוב לייגן שלאפן די קינדער.

דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

בעזרת ה' יתברך

ערב שבת קודש פרשת ויקרא, ב' ניסן, שנת תשפ"ג לפרט קטן

לכבוד מיינע טייערע חברים, טייערע ליבע ברידער, תלמידי היכל הקודש בארץ ישראל, ה' עליהם יחיו

יעצט ווען מען גרייט זיך אויף דעם הייליגן יום טוב פסח - דארף מען אסאך בעטן דעם אייבערשטן מען זאל זוכה זיין זיך צו פרייען מיט די מצוות, זיך פרייען מיט דעם וואס מען איז באשאפן א איד, זיך פרייען מיט די אמונה און נישט מאכן פון טפל עיקר, מאכן חומרות און פארגעסן פון די מצוה אליינס.

דער רבי האט נישט געהאלטן פון חומרות. דער רבי האט דערציילט (שיחות הר"ן, סימן רלה): "ווען איך בין געווען יונג און איך האב דעמאלט נישט געוויסט דאס שעדליכקייט פון חומרות וכו' - בין איך אויך אריינגעפאלן אין דעם טעות, ווען עס איז געקומען דער יום טוב פסח בין איך געווארן פארלוירן, איך האב נישט געוויסט וואס צו טון; יעדעס מאל איז מיר בייגעפאלן נאך חומרות, ביז איין מאל האב איך געטראכט 'וואס טוט מען צו האבן ריינע וואסער אויף פסח? ווי אזוי קען איך אכטונג געבן צו האבן ריינע וואסער אויף פסח אן קיין חשש חמץ?'" דעמאלט איז געווען דער סדר אז מען פלעגט אנשעפן וואסער פאר גאנץ פסח, דער רבי האט געטראכט אז דאס איז נישט קיין עצה, ווייל מען קען נישט אפהיטן די וואסער דורכאויס גאנץ יום טוב עס זאל נישט צוקומען צו דעם קיין משהו חמץ, "האב איך געטראכט 'די בעסטע וואסער וואלט ווען געווען קוואל וואסער', ווייל א קוואל האלט דאך אין איין קוועלן פרישע וואסער כסדר אן קיין שום חשש חמץ", אבער דארט וואו דער רבי האט געוואוינט איז נישט געווען קיין קוואל וואסער, האט ער געטראכט אוועק צו פארן מיט די משפחה אויף יום טוב צו א פלאץ וואו עס איז דא א קוואל, אזוי שטארק זענען געווען זיינע חומרות אויף פסח; האט דער רבי אויסגעפירט: "אבער ברוך השם אז היינט דארף איך נישט קיין חומרות, היינט ווייס איך אז דער אייבערשטער האט געגעבן די תורה פאר מענטשן און נישט פאר מלאכים, היינט פריי איך זיך מיט די מצוות אליינס".

איך בעט דיר זייער, זיי פרייליך און מאך פרייליך אין שטוב. ווייל ווען א מענטש איז פרייליך - פארברענט ער אלע קליפות און זיי קענען נישט האבן קיין שליטה אויף אים; ווייל די גאנצע זאך פונעם סמ"ך מ"ם איז עצבות און מרה שחורה, וויינען און קלאגן, זיי קענען נישט דערליידן פרייליכקייט, און ביים אייבערשטן שטייט (דברי הימים-א טז, כז): "עֹז וְחֶדְוָה בִּמְקֹמוֹ", עס הערשט א שמחה; אזוי ווי חכמינו זכרונם לברכה זאגן (שבת ל:): "אֵין הַשְׁכִינָה שׁוֹרָה אֶלָּא מִתּוֹךְ שִׂמְחָה", דער אייבערשטער רוט נישט ביי איינעם וואס איז טרויעריג, נאר ביי א מענטש וואס איז פרייליך; ווען א מענטש איז פרייליך - איז ער ביי די קדושה, און אזוי אויך פארקערט; ווען א מענטש איז בעצבות איז ער ביי די טומאה.

בעט דעם אייבערשטן די איין תפילה: "הייליגער באשעפער איך וויל זיין פרייליך, מאך מיך פרייליך, נעם אוועק פון מיר די עצבות ומרה שחורה, איך וויל זוכה זיין צו האבן א שטארקע אמונה, איך זאל נישט פארגעסן פון דיר, איך זאל דיך שפירן, אזוי וועל איך זיין פרייליך"; בעט נאר אויף שמחה, דאס וועט דיך ברענגען צו די העכסטע מדריגות.

דער הייליגער אריז"ל האט געזאגט (עיין הקדמת ספר חרדים) אז ער איז צוגעקומען צו אלע זיינע מדריגות נאר צוליב דעם וואס ער האט זיך געפריידט מיט די מצוות פונעם אייבערשטן, אפילו מען זאל אים געבן די גאנצע געלט פון די וועלט וואלט ער נישט אוועק געגעבן קיין שום מצוה.

דער אייבערשטער זאל העלפן מיר זאלן שוין זוכה זיין צו (פסחים קטז:): "וְנֹאכַל שָׁם מִן הַזְּבָחִים וּמִן הַפְּסָחִים"; און צו (מיכה ז, טו): "כִּימֵי צֵאתְךָ מֵאֶרֶץ מִצְרָיִם אַרְאֶנּוּ נִפְלָאוֹת", אמן.

א פרייליכן שבת.

בעזרת ה' יתברך

יום ד' פרשת במדבר, ב' סיון, מ"ו לעומר, שנת תשפ"ב לפרט קטן

לכבוד ... נרו יאיר, יבנאל

איך האב ערהאלטן דיין בריוו.

"ספורי מעשיות" איז לויטערע סודות התורה; וויפיל מיר מיינען אז מיר פארשטייען - איז דאס גארנישט קעגן וואס ליגט אין די מעשיות.

קוק די הקדמה וואס דער הייליגער רבי נתן שרייבט:

"לְהִתְוַדַּע וּלְהִגָלוֹת, אַז אִיטְלִיכְס וָוארְט וָואס דָא שְׁטֵייט אִין דֶעם הֵיילִיגֶען סֵפֶר אִיז קֹדֶשׁ קָדָשִׁים לוֹיטֶער סוֹדוֹת הַתּוֹרָה. מֶען זָאל נִישְׁט מֵיינֶען אַז דָאס זֶענֶען חַס וְשָׁלוֹם פְּרָאסְטֶע מַעֲשִׂיוֹת, וָוארִין דִיא מַעֲשִׂיוֹת וָואס אִין דֶעם סֵפֶר שְׁטֵייעֶן הָאט דֶערְצֵיילְט דֶער גְרוֹיסֶער צַדִּיק דֶער קְדוֹשׁ עֶלְיוֹן דֶער הֵיילִיגֶער רֶבִּי נַחְמָן זֵכֶר צַדִּיק לִבְרָכָה, זַיין זְכוּת זָאל אוּנְז בֵּייא שְׁטֵיין. זַיין כַּוָּנָה אִיז גֶעוֶוען אוּנְז צוּא לֶערְנֶען וִויא אַזוֹי דֶעם אֵייבֶּערְשְׁטְן צוּא דִינֶען. אוּן הַלְוַאי מִיר זָאלִין פַאר שְׁטֵיין דִיא גְרוֹיסֶע סוֹדוֹת אוּן דֶעם מוּסָר וָואס עֶס שְׁטֶעקְט אִין דִיא מַעֲשִׂיוֹת. וֶועלִין מִיר זַיין פְרוּמֶע יוּדֶען אַזוֹי וִוי מֶען דַארְף צוּא זַיין. אוּן הַשֵׁם יִתְבָּרַךְ וֶועט אוּנְז שִׁיקֶען דֶעם גּוֹאֵל צֶדֶק בַּאלְד אִין אוּנְזֶערֶע צַייטְן בִּמְהֵרָה בְּיָמֵינוּ אָמֵן".

מוהרא"ש שרייבט אין די הקדמה אויפ'ן ספר להבות אש, א פירוש אויף תיקוני זוהר:

"יָדוּעַ לְכָל מִי שֶׁרָגִיל בְּתִקּוּנֵי זוֹהַר, אֲשֶׁר כִּמְעַט כָּל שׁוּרָה וּשְׁתֵּי שׁוּרוֹת, הֵם כְּבָר עִנְיָנִים אֲחֵרִים, סוֹדוֹת אֲחֵרִים, עוֹלָמוֹת אֲחֵרִים".

אזוי אויך איז די מעשיות; אזוי ווי דער רבי האט בפירוש געזאגט, נאכן דערציילן די מעשה פונעם בן מלך און בן שפחה וואס האבן זיך פארביטן (ספורי מעשיות, מעשה יא):

"פַארְצַייטִין", אין די פריערדיגע דורות, ביז רבי שמעון בר יוחאי איז געקומען, פלעגט מען נישט שמועסן קבלה אפענערהייט, נאר "אַז מֶען פְלֶעגְט שְׁמוּסִין קַבָּלָה פְלֶעגְט מֶען שְׁמוּסִין מִיט אַזוֹי אַ לָשׁוֹן (וִוי דִי מַעֲשֶׂה אִיז) וְכוּ'", שפעטער האט רבי שמעון בר יוחאי אנגעהויבן שמועסן קבלה באתגליא.

דעריבער, ווען מען לערנט די מעשיות, דארף מען וויסן אז דאס איז סודות התורה און פרובירן ארויסנעמען חיזוק און עצות פאר עבודות השם.

דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

בעזרת ה' יתברך

יום א' פרשת נח, א' דראש חודש מר-חשון, שנת תשפ"א לפרט קטן

מרת ... תחי'.

א גרויסן יישר כח פאר'ן צוענדיגן די פלעי, אנגרייטן ארויסצוגעבן פאר די גאס די פלעי וואס אונזערע תלמידות האבן געשפילט, די מעשה וואס דער רבי האט דערציילט פונעם בערגער און דער ארעמאן (סיפורי מעשיות, מעשה י).

איך האב אריינגעלייגט אינעם שפיל צענדליגער טויזנטער דאללער נאר מיט די כוונה דאס ארויסצוגעבן פאר די וועלט, פאר פרויען און מיידלעך וואס קוקן פלעיס, זיי זאלן קוקן דעם רבינ'ס מעשה און האבן אסאך חיזוק און שכל.

מיט דעם וואס איר וועט דאס ענדיגן מען זאל דאס קענען פארשפרייטן וועט איר האבן מורא'דיגע זכותים, און אלע פרויען און וואס וועלן דאס קוקן און נאנט ווערן צום אייבערשטן וועט דאס זיין אייער זכות.

בעזרת ה' יתברך

יום ב' פרשת קרח, א' דראש חודש תמוז, שנת תש"פ לפרט קטן

לכבוד ... נרו יאיר, ברוקלין.

נעם זיך אונטער צו עסן - דו און דיין ווייב - יעדע וואך סעודת מלוה דמלכה; דאס איז א סגולה פאר קינדער.

ביי די סעודה זאלט איר לערנען צוזאמען א שיעור אין דעם רבינ'ס מעשיות - סיפורי מעשיות; דער הייליגער רבי זאגט (חיי מוהר"ן, סימן כה): "איך זאג אנדערש פון די וועלט, די וועלט זאגט אז מען ווערט נישט טראגעדיג דורך מעשיות, אבער איך זאג אז די מעשיות איז א סגולה פאר קינדער"; זאלסטו זיך יעדע וואך אוועק זעצן מיט דיין ווייב תחי', מאך א סעודת מלוה מלכה, זינג זמירות און נאכדעם זאלט איר צוזאמען לערנען סיפורי מעשיות כסדרן - וועט איר זוכה זיין צו זרע של קיימא.

דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.