בריוון פונעם ראש ישיבה שליט"א

#41 - וואס האט דער אייבערשטער דיר שלעכטס געטון?
אמונה, קשיות, פרויען צאמקום

בעזרת ה' יתברך - יום ב' פרשת וארא, כ' טבת, שנת תשפ"ה לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


קשיות מוז זיין, קשיות וועט אלץ זיין, ווייל עס איז נישט מעגליך מיר קליינע מענטשעלעך זאלן קענען פארשטיין רוחניות אלוקותו יתברך. אזוי אויך אויף צדיקים מוז זיין קשיות, און עס וועט אלץ זיין קשיות. דער רבי זאגט (לקוטי מוהר"ן חלק ב', סימן נב): "כָּךְ רָאוּי לִהְיוֹת דַּיְקָא, שֶׁיִּהְיוּ קֻשְׁיוֹת עַל הַשֵּׁם יִתְבָּרַךְ, וְכָךְ נָאֶה וְיָפֶה לוֹ יִתְבָּרַךְ", אזוי דארף זיין, אזוי קומט עס זאל זיין און עס איז שיין עס זאל זיין קשיות אויפן אייבערשטן. דער רבי זאגט ווייטער: "אִם הָיָה הַנְהָגָתוֹ כְּפִי חִיּוּב דַּעְתֵּנוּ", ווייל אויב וואלט מען ווען פארשטאנען יעדע זאך וואס דער אייבערשטער טוט, "אִם כֵּן הָיָה, חַס וְשָׁלוֹם, דַּעְתּוֹ כְּדַעְתֵּנוּ", וואלט דאך חס ושלום געווען אונזער שכל אזוי ווי דעם אייבערשטנ'ס פארשטאנד, דער רבי האט אבער אויסגעפירט: "וואויל איז דעם מענטש וואס האט נישט קיין שום קשיות אויפן אייבערשטן, ער גלייבט אז אלעס וואס גייט אריבער אויף אים איז נאר פאר זיין טובה".


קענסט מיר זאגן וואס פאר א שלעכטע זאך דער אייבערשטער האט דיר געטון אז דו ביסט אזוי ברוגז אויף אים? איך זע דו ביסט געזונט און שטארק, דו האסט אלע אברים; אויגן, א נאז, הענט און פיס, דו אטעמסט, דו רעדסט; וואס ביסטו אזוי ברוגז? וואס ביסטו אזוי פארנומען מיט קשיות? השם ישמרינו.


א דערביטערטער מענטש, א משכיל, וואס האט געליינט פרעמדע ביכער און פרעמדע שכל - איז אמאל געקומען צום הייליגן רבי נתן און אנגעהויבן פרעגן זיינע שטותים, כלומריש'דיגע קשיות. רבי נתן האט מיט גרויס געדולד אים אויסגעהערט, און ווען ער האט אויפגעהערט רעדן, געבט רבי נתן א קרעכץ און ער פרעגט אים: "קענסט מיר זאגן וואס פאר א שלעכטע זאך דער אייבערשטער האט דיר געטון אז דו ביסט אזוי ברוגז אויף אים? איך זע דו ביסט געזונט און שטארק, דו האסט אלע אברים, אויגן, א נאז, הענט און פיס, דו אטעמסט, דו רעדסט; רבי נתן האט דאס געזאגט מיט אזא אמת אז דער איד האט זיך צואוויינט און ער איז געווארן א בעל תשובה, והבן למעשה.


זיי מחזק דיין ווייב זאל קומען צו די פרויען צאמקום, יעצט שובבי"ם חזר'ט מען די הלכות פון א ריינע שטוב, און אויך גוטע חיזוק; א שאד זי זאל נישט קומען, א שאד דו זאלסט איר נישט העלפן קומען, בלייבן אין שטוב בעביסיטן אז זי זאל קענען שעפן פרישע כוחות.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#40 - מחזק זיין אלע פרויען צו קומען צו די פארברענג
פרויען צאמקום

בעזרת ה' יתברך - יום ה' פרשת ויגש, ב' טבת, זאת חנוכה, שנת תשפ"ה לפרט קטן


מרת ... תחי'


עס איז כדאי אז די גבאי'טעס, די אלע פרויען וואס מאכן די 'פרויען צאמקום' אין שטעטל - זאלן ארבעטן אינאיינעם, זען ווי אזוי מען קען מחזק זיין אז אלע פרויען זאלן קומען צו די פארברענג. אין אנהויב, ווען די שטעטל איז געווען קליין, עס איז געווען איין פארברענג - האט מען געקענט זען ווער עס פעלט, ווער עס קומט נישט, ווער עס דארף חיזוק אויף קומען צו די 'פרויען פארברענג', ארויסגיין פון שטוב זיך טרעפן איינמאל א וואך מיט אנדערע פרויען און אנשעפן פרישע כוחות צו קענען זיין א מאמע, אבער יעצט ווען די שטעטל איז גרויס, און מען קומט זיך צוזאם אין אפאר פלעצער, ווייסט מען נישט ווער עס פעלט, וועם מען זאל מחזק זיין און באזונדער איינלאדענען וכו'; וואלט גוט געווען אז איר זאלט טראכטן א פלאן ווי אזוי מען קען ארבעטן אינאיינעם, לטובת הכלל.


אויך קען מען נעמען עצות איינער פון צווייטן ווי אזוי מען קען מאכן א גוטע אטמאספער נאכן שיעור; מען זאל אינאיינעם פארברענגען און אנגרייטן א גוטע פראגראם אז אלע זאלן הנאה האבן.


דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.


א פרייליכן חנוכה.

#39 - באזוכן און אנרופן די עלטערן
כיבוד אב ואם, פרויען צאמקום

בעזרת ה' יתברך - יום ב' פרשת וישלח, ח' כסליו, שנת תשפ"ה לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


איך האב געהערט פון רבי יצחק שליט"א, ער געדענקט אז מוהרא"ש פלעגט יעדן טאג נאכן דאווענען אנרופן זיין טאטע; זאלסטו אויך אזוי טון, אנרופן דיינע עלטערן יעדן טאג, און אז דו וואוינסט אין די זעלבע שטאט ווי דיינע עלטערן - זאלסטו זיי באזוכן יעדן טאג, און אז דו וואוינסט אין א צווייטע שטאט - זאלסטו גיין פון צייט צו צייט זיי באזוכן; ווייל די מצוה פון כיבוד אב ואם איז אזוי הייליג, די הייליגע חכמים זאגן (בבא מציעא לב.): "הוקש כיבוד אב ואם לכבודו של מקום", די מצוה פון כיבוד אב ואם איז אזוי גרויס, עס איז אזוי ווי מען איז מכבד דעם אייבערשטן אליין.


מהרא"ש דערציילט (פעולת הצדיק, סימן פא), דער הייליגער רבי פלעגט פארן צו זיינע עלטערן יעדע שטיק צייט, אפילו ער האט געוואוינט ווייט אוועק פון זיי, פון אוסיאטין ביז מעזיבוז איז מער פון דריי הונדערט פופציג קילאמעטער, דאס איז איבער צוויי הונדערט מייל, דאך פלעגט דער רבי זיך אריבער כאפן מזמן לזמן צו זיי; איז אודאי היינטיגע טעג איז דאך אזוי גרינג צו מקיים זיין די גרויסע מצוה, ווען מען קען רעדן דורכן טעלעפאן איז ממש אן עבירה דאס נישט צו טון.


ווען דו רעדסט מיט דיינע עלטערן דערצייל זיי נאר פרייליכע זאכן, מאך זיי נישט קיין צער, און אז דו גייסט אריבער עפעס פריוואט צווישן דיר און דיין ווייב - וואס דארפסטו דאס זאגן פאר דיינע עלטערן? וואס וועסטו האבן דערפון? וואס קענען זיי דיר העלפן? וואס ווילסטו? זיי האבן שוין געהאט גענוג צער, יעצט איז א צייט פון שמחה, דערצייל זיי פרייליכע זאכן, דערצייל זיי שיינע זאכן. מוהרא"ש זאגט, דאס איז פשט וואס די תורה זאגט (בראשית ב, כד): "עַל כֵּן יַעֲזָב אִישׁ אֶת אָבִיו וְאֶת אִמּוֹ וְדָבַק בְּאִשְׁתּוֹ", מישט נישט אריין אייערע עלטערן אין ענקער לעבן, און קיינמאל זיך נישט אפרעדן פאר זיי, פאר עלטערן דערציילט מען נאר גוטס און מען ברענגט זיי נאר נחת.


היינט נאכט איז דא די פרויען צאמקום, זע דיין ווייב זאל קומען, איך האב זייער וויכטיגע זאכן צו רעדן צו די פרויען פון אונזער קהילה.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#38 - הפצה איז אסאך מער ביי מקורבים וואס האבן חלישות הדעת
הפצה, פרויען צאמקום

בעזרת ה' יתברך - יום ד' פרשת תולדות, כ"ו מר-חשון, שנת תשפ"ה לפרט קטן


 


מרת ... תחי'


אזא מצוה אז איר זענט מחזק ווייבלעך פון אונזער קהילה זיי זאלן קומען צו די וועכנטליכע פרויען שיעורים. אזויפיל פרויען זענען דא וואס קומען נישט צוליב עצבות - פון דערביטערטקייט, ועצלות - און פון פוילקייט. אזוי ווי דער רבי זאגט (לקוטי מוהר"ן חלק א', סימן קנה): "וּמַה שֶּׁהָאָדָם אֵינוֹ נוֹסֵעַ לְהַצַּדִּיק", דאס וואס א מענטש קומט נישט צום צדיק, "הוּא מֵחֲמַת עַצְבוּת וּכְבֵדוּת", איז ווייל ער איז בעצבות, און אז מען רופט זיי, מען ברענגט זיי מיט חכמה וכו' - איז דאס זייער א גרויסע זכות.


מען מיינט אז הפצה איז נאר ביי פרעמדע, הפצה איז אסאך מער ביי מקורבים וואס פאלן אראפ וכו' און האבן זייערע בלבולים מיט חלישות הדעת, דער סמ"ך מ"ם פארלייגט זיך נאך מער אויף אנשי שלומינו, זיי מאכן האבן חלישות הדעת און בלבולים, איז דאס זייער א גרויסע מצוה אז איר זוכט אויף די פרויען וואס קומען נישט צו די וועכנטליכע שיעורים און איר זענט זיי צוריק מקרב.


מען דארף אסאך בעטן וואס רבי נתן האט געבעטן דעם רבי'ן: "רבי, בינד מיך צו אין דיין זאק", ווען דער רבי האט אים געזאגט: "דו ביסט שוין פארכאפט אין מיין זאק". רבי נתן האט פארשטאנען אז עס איז נאכאלץ דא דער סמ"ך מ"ם וואס געבט נישט אויף און וויל אים אוועק כאפן פון רבי'ן, האט ער גלייך געבעטן דעם רבי'ן: "רבי, בינד מיר צו, איך וויל נישט אנטלויפן!"


דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.



 

#37 - בלייבן פרייליך ווען עס דרוקט
שמחה, פרויען צאמקום, דאגות

בעזרת ה' יתברך - יום ב' פרשת חיי שרה, י"ז מר-חשון, שנת תשפ"ה לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


טויזנטער און צענדליגער טויזנטער מאל חזר'ט אונז מוהרא"ש די ווערטער פון די הייליגע חכמים זכרונם לברכהה (תנחומא שמיני, ב): "אֵין הַשִּׂמְחָה מַמְתֶּנֶת לָאָדָם. לֹא כָּל מִי שֶׁשָּׂמֵחַ הַיּוֹם שָׂמֵחַ לְמָחָר", מוהרא"ש בעט זיך ביי אונז, זיי פרייליך, שטופ עס נישט אפ אויף מארגן, וואס ווייסטו וואס מארגן וועט זיין, זיי פרייליך היינט, און אז דו האסט צרות און יסורים - זאלסטו נאכאלץ זיין פרייליך. מוהרא"ש דערציילט, עס איז געווען א ברסלב'ער חסיד רבי אהרן קיבליטשער זכרונו לברכה; ער איז געווען זייער א פרייליכער איד'ל, שטענדיג איז ער ארום געגאנגען מיט א שמייכל, אפילו ער איז געווען אן עני ואביון. ווען זיין ווייב פלעגט אים פרעגן: "אהרן, פארוואס ביסטו פרייליך, האסט דאך גארנישט?" האט ער איר געענטפערט: "דו גלייבסט דאך אז עס וועט נאך זיין גוט, נו, איך בארג אויס שמחה פון דעמאלט אויף יעצט"; זעט מען פון דעם דאס גרויסקייט פון איינער וואס גייט שטענדיג ארום מיט א שמייכל און ער דערהאלט זיך.


פריי זיך מיט 'שלא עשני גוי', א גוי ביסטו נישט, וואס דו זאלסט נאר נישט זיין, אבער א גוי ביסטו נישט; ביסט גע'מל'ט, ביסט אנגעפילט מיט מצות, חכמינו זכרונם לברכה זאגן (חגיגה כז.), אפילו פושעי ישראל - "מלאים מצוות כרימון", זענען אנגעפילט מיט מצוות אזוי ווי א מילגרוים; פריי זיך מיט 'שלא עשני גוי', די גרעסטע צדיקים האבן זיך מיט דעם מחי' געווען.


דער הייליגער קדושת לוי זכותו יגן עלינו האט געזאגט, אינדערפרי ווען ער איז זייער צעבראכן מאכט ער גלייך די ברכה 'שלא עשני גוי'. אויך זאגט מוהרא"ש אז עס ווערט געברענגט (ספר שם משמואל פרשת שמות, שנת תרע"ז), אויפן גאון וצדיק רבי יונתן אייבשיץ זכותו יגן עלינו, מען האט אים געהערט אויסלאזן די ברכה שלא עשני גוי, מען האט אים געפרעגט דערויף, האט ער געזאגט: "אינדערפרי ווען איך האב זיך דערמאנט אז איך בין א איד - האב איך אויסגעשריגן די ברכה", און אז די גרויסע צדיקים האבן זיך מחי' געווען מיט דעם - איז דאך זיכער אז מיר דארפן זיך זייער פרייען מיט דעם.


עצבות וועט נישט העלפן, דאגות וועט דיר נישט העלפן; דאגות וועט נאר ערגער מאכן, און עצבות וויל איך נישט זאגן וואס עס קען מאכן, דאס ערגסטע וואס קען נאר זיין, און אז דו ביסט געדרוקט אין פרנסה - קענסטו נאך בלייבן פרייליך, און אז עס דרוקט דיר עפעס אנדערש - זאלסטו נאך בלייבן פרייליך; מאך זיך נישט נאריש, די וועלט ענדיגט זיך נישט מיט דיין פראבלעם, מיר האבן א גרויסער באשעפער, מען דארף אים מוטשען ביז מען זעט די ישועה.


דיין ווייב זאלסטו מחזק זיין זי זאל קומען היינט נאכט צו די פרויען צאמקום, א שאד זי זאל פארפאסן די שיעור היינט נאכט, זי וועט אהיים גיין תחיית המתים, א נייע מענטש מיט פרישע כוחות.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.



 

#36 - בלייבן צוגעבינדן צו די הייליגע טעג
פרויען צאמקום, דרך הלימוד, ימים נוראים, ליקוטי מוהר"ן

בעזרת ה' יתברך - יום א' פרשת נח, כ"ה תשרי, שנת תשפ"ה לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


מען האט זוכה געווען צו אזעלכע שיינע הייליגע טעג, דארף מען עפעס טון צו בלייבן צוגעבינדן צו די הייליגע טעג, מען דארף זיך מאכן שיעורים אין הייליגן רבינ'ס ספרים. דער צדיק איז קדושת יום טוב, אזוי דער רבי זאגט (לקוטי מוהר"ן חלק א', סימן קלה): "כִּי עִקַּר יוֹם טוֹב תָּלוּי בַּצַּדִּיקִים", ווייל דער עיקר פון די ימים טובים איז ארויסנעמען די מלכות דקדושה פון די קליפות, און דאס טוען די הייליגע צדיקים, און אז מען לערנט זייערע ספרים, מען טוט זייערע עצות - איז מען זוכה צו האבן א גאנץ יאר אלע ימים טובים.


מאך זיך א שיעור אין ספר ליקוטי מוהר"ן. דער רבי זאגט (חיי מוהר"ן, סימן שמט) "שֶׁיְּכוֹלִין לִהְיוֹת נַעֲשֶׂה בַּעַל תְּשׁוּבָה גָּמוּר עַל יְדֵי לִמּוּד הַסֵּפֶר שֶׁלּוֹ", מען קען ווערן אן אמת'ער בעל תשובה אז מען לערנט זיין ספר ליקוטי מוהר"ן, און נאך האט דער רבי געזאגט, "שֶׁמִּי שֶׁיֵּשֵׁב וְיַעֲסֹק בִּסְפָרָיו רַק בְּלִי קִנְטוּר וְנִצָּחוֹן", ווער עס וועט זיך אוועק זעצן לערנען זיין ספר נישט פאר קיין נצחון און נישט יענעם צו טשעפען, "וְיִסְתַּכֵּל בּוֹ בֶּאֱמֶת", און ער וועט אריין קוקן אין זיין ספר מיט אן אמת, "אָז בְּוַדַּאי יִהְיוּ נִבְקָעִין אֶצְלוֹ כָּל גִּידֵי קַשְׁיוּת לְבָבוֹ", וועט זיך אים זיכער עפענען אלע פארשטאפטע אדערן, דער רבי האט געזאגט דעם לשון: "סע וועט אים אלע אדערן טרענען".


אפילו דו פארשטייסט נישט - זאלסטו זאגן די ווערטער, און אזוי זאלסטו אויך טון מיט ספר חיי מוהר"ן און ספר שיחות הר"ן, דאס וועט דיר זיין גרינגער צו פארשטיין. רבי נתן האט געזאגט: "איך האב מער ארויס געהאט דעם רבי'ן פון זיינע שיחות און שמועסן", ביז דו וועסט ווערן אן ערליכער איד, אזוי ווי דער רבי זאגט (חיי מוהר"ן, סימן שנח): "מיט יעדע שיחה וואס איך שמועס מיט ענק קענט איר זוכה זיין צו זיין אן ערליכער איד, נישט סתם אן ערליכער איד נאר אן ערליכער איד אזוי ווי איך מיין אן ערליכער איד".


מארגן וועט זיין א פרויען צאמקום, עס וועט זיין פיינע דיבורים; טו אלעס אז דיין ווייב זאל קענען קומען. גלייב מיר, עס איז נאך וויכטיגער ווי אז דו זאלסט גיין דא און דארט, לייג אלעס אין דער זייט, גיי אהיים, זיי מיט די קינדער אז דיין ווייב זאל קענען גיין צייטליך זיך אביסל דערקוויקן מיט די נחל נובע מקור חכמה.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#35 - מען קען נישט נעמען א בעזעם און אויסקערן די טונקלקייט
אמונה, התחזקות, פרנסה, פרויען צאמקום

בעזרת ה' יתברך - יום ב' פרשת נח, כ"ו תשרי, שנת תשפ"ה לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


ווען עס איז טונקל און מען וויל מאכן ליכטיג, פארשטייסטו אז מען קען נישט נעמען א בעזעם און אויסקערן די טונקלקייט, מען קען נישט נעמען א פע"ן און ארויסבלאזן די טונקלקייט; איין עצה איז דא, אנצינדן ליכטלעך, נאר אזוי ווערט אויס טונקל, די זעלבע איז מיט שלעכטע מחשבות וכו', ספיקות וכו'; מען קען זיך נישט קריגן מיט שלעכטע מחשבות, מען קען נישט אויפהערן טראכטן די שרעקעדיגע זאכן וכו'. דער רבי זאגט (לקוטי מוהר"ן חלק א', סימן עב), דאס איז די טבע פון שלעכטע מחשבות, ווי שטארק מען וויל דאס פארטרייבן - אלס שטערקער קומען זיי צוריק, איין עצה איז דא, אנצינדן ליכטלעך פון אמונה, טראכטן פונעם אייבערשטן.


ווען מען חזר'ט אמונה ווערט ליכטיג. יחזקאל הנביא דערציילט (יחזקאל מג, ב): "וְהִנֵּה כְּבוֹד אֱלֹקֵי יִשְׂרָאֵל בָּא מִדֶּרֶךְ הַקָּדִים, וְקוֹלוֹ כְּקוֹל מַיִם רַבִּים", ער האט געזען כביכול דעם אייבערשטן קומען אין די עזרה, "וְהָאָרֶץ הֵאִירָה מִכְּבֹדוֹ", און פלוצלונג איז די גאנצע וועלט ליכטיג געווארן; חזר'ן אמונה - דאס איז די עצה פטור צו ווערן פון אלע שלעכטע מחשבות.


"שוין גענוג נאכגעלאפן די בהמות" (עיין סיפורי מעשיות מעשה יא, מבן מלך ובן שפחה שנתחלפו) אנשטאט זיך פייניגן מיט מחשבות וכו', ספיקות ובלבולים וכו' - זאלסטו ארייננעמען אין זיך די אמונה, און אז אלעס איז דער אייבערשטער; וועט דיר ליכטיג ווערן.


היינט וועט זיין א פרויען צאמקום, (בדרך כלל איז דאס יעדע וואך מאנטאג), זע דיין ווייב זאל קומען; דו וועסט דאס מערסטע הנאה האבן, זי וועט אהיים קומען אויפגעפרישט און פרייליך.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#34 - אריינבלאזן א חיות און פרישע כוחות אין אידישע פרויען
פרויען צאמקום

בעזרת ה' יתברך - יום ד' פרשת נצבים וילך, כ"ב אלול, שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


מרת ... תחי'


איך האב ערהאלטן אייער בריוו.


איר האט א גרויסע זכות מיטן מאכן די פרויען צאמקום ביי אייך אין שטוב. די הייליגע חכמים זאגן זייער גרויסע זאכן אויף "כל המארח תלמיד חכם בתוך ביתו", אויף ארייננעמען א תלמיד חכם אין שטוב, דורכדעם ברענגט מען הצלחה אין שטוב (עיין ברכות י:), דער רבי זאגט (לקוטי מוהר"ן חלק א, סימן רט), מיט דעם איז מען מתקן די שלעכטע תפילות, עס איז כאילו הקריב תמידין.


וואויל איז דער וואס איז מחזק אידישע פרויען, אידישע מאמעס - וואס זענען זיך מוסר נפש פארן אייבערשטן, אריינבלאזן אין זיי א חיות און פרישע כוחות.


דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.


א כתיבה וחתימה טובה, א גוט געבענטשט יאר.

#33 - די סמ'טעלעפאון קלעבט מער ווי די שטערקסטע קלעב
חברים, טעלעפאן, אידישע שטוב, פרויען צאמקום

בעזרת ה' יתברך - יום ד' פרשת נצבים וילך, כ"ב אלול, שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


מרת ... תחי'


איך האב ערהאלטן אייער בריוו.


עס שטערט מיר און עס שטערט אויך אנדערע ווען מען קומט זיך צוזאמען צו די פרויען צאמקום, מען הערט שיינע חיזוק ווי אזוי מוהרא"ש און אלע צדיקים לערנען ווי א אידישע שטוב זאל זיך פירן, אז א אידישע מאמע זאל נישט האבן קיין סמארט-טעלעפאון; וואלט ווען געווען דרך ארץ'דיג אז מען זאל כאטשיג נישט ארויסנעמען גלייך נאכן שיעור און ביים שיעור די סמ'טעלעפאון, און זיכער נישט זיך צאמזעצן מיט אפאר פרויען מיט סמ'טעלעפאונס, עס קען זיך אנזען פאר אנדערע פרויען ווי מען גרינגשעצט אין די דיבורים.


וואס מען טוט אין שטוב איז איין זאך, און אודאי ווען מען האט די שווערע נסיון פון זיך אפגעוואוינען פון די סמ'טעלעפאון וואס קלעבט מער ווי די שטערקסטע קלעב, און אפילו נאכן הערן דרשות ווארפט זיך עס נישט אזוי גרינג אוועק, מען דארף אסאך בעטן דעם אייבערשטן מען זאל האבן א ריינע שטוב געבויט אויף יראת שמים, אבער ביי א צאמקום, און אודאי ווען מען האט יעצט גערעדט חיזוק מיט אזויפיל יראת שמים, אז די סמ'טעלעפאון שטערט פון האבן אמת'ע ליבשאפט, די סמ'טעלעפאון שטערט פון זיין א וואוילע פרוי, אן איבערגעגעבענע מאמע, און אז נאכן שיעור נעמט מען ארויס די טעלעפאונס - טוט מיר דאס וויי, עס קען זיך אויסזען ווי מען גרינגשעצט אין די צאמקום.


איך האף צום אייבערשטן איר וועט אננעמען די בריוו פאזיטיוו, נישט ווי איך וויל מוסר זאגן, אדער צעקלאפן, אדער חס ושלום אוועק שטופן פון היכל הקודש, איך שרייב עס נאר ווייל איך ווייס איר מיינט נישט קיין שלעכטס, איר כאפט נישט וואס איר טוט.


יעצט קומט א נייע יאר, זאלט איר בעטן דעם אייבערשטן: "הייליגער באשעפער איך וויל זיין הייליג, איך וויל פאלגן צדיקים, איך וויל האבן גוטע פרענדס, איך וויל האבן א שיינע שטוב מיט אמת'ע שלום בית", עס איז דא שטיבער וואס האבן אפשר שלום בית, אבער עס איז דא אמת'ע שלום בית, אמת'ע ליבשאפט; דאס איז נאר ווען מען האט יראת שמים, מען האט תמימות, און אמונת חכמים.


דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.


א כתיבה וחתימה טובה, א גוט געבענטשט יאר.

#32 - די פרויען צאמקום איז נאר פאר פרויען אין די קהילה
פרויען צאמקום, תיקון הכללי

בעזרת ה' יתברך - יום ד' פרשת נצבים וילך, כ"ב אלול, שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


מרת ... תחי'


עס איז נישט קיין הפצה צו ברענגען פרויען צו די וועכנטליכע פרויען צאמקום; די פרויען צאמקום איז אויסדריקליך פאר פרויען וואס געהערן אין די קהילה, זיי ווילן געבן פאר זייערע קינדער די חינוך פון היכל הקודש, זיי און די גאנצע שטוב זענען איינגעבאקן ביים רבי'ן, און אז עס גייט אייך אין לעבן אז נאך א פרוי זאל הערן דעם רבינ'ס דיבורים - קענט איר געבן די נומער פון די טעלעפאן ליין ווי מען קען הערן אן א שיעור שיעורים, און זיך גוט מחזק זיין צו באקומען פרישע כוחות צו זיין א מאמע, א ווייב און א צדיקת.


איך בעט אייך זייער, מאכט נישט אנדערש, רופט נישט און שלעפט נישט קיינעם, ווייל נאר פראבלעמען קומען ארויס פון דעם.


זאגט יעדן טאג די צען קאפיטלעך תהלים [טז, לב, מא, מב, נט, עז, צ, קה, קלז, קנ]; די תיקון הכללי פון הייליגן רבי'ן איז אויך פאר פרויען.


דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.


א כתיבה וחתימה טובה, א גוט געבענטשט יאר.

#31 - זע אז דיין ווייב זאל גיין צום פרויען צאמקום
היכל הקודש, פרויען צאמקום

 


בעזרת ה' יתברך - יום ג' פרשת עקב, ט"ז מנחם-אב, שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


היינט נאכט וועט זיין די וועכנטליכע צאמקום פאר פרויען, זע דיין ווייב זאל גיין צום פרויען צאמקום.


דו טו אלעס פון דיין זייט זי זאל קענען גיין, קום אהיים צייטליך אכטונג געבן אויף די קינדער אז זי זאל קענען ארויסגיין, און אז זי פון איר זייט וויל נישט גיין, זי איז נישט פרייליך, זי זאגט זי ווייסט שוין אלעס וואס מען גייט רעדן וכו' - זאלסטו זיין גענוג קלוג איר צו מחזק זיין זי זאל יא גיין, דו וועסט זען זי וועט אהיים גיין פרייליך, און אויב איז זי שעמעדיג, זי האט נישט קיין חבר'טעס (ביי די פרויען איז דא די זאך אז מען וויל נישט קומען אין א פלאץ וואו מען האט נישט א נאנטע חבר'טע מיט וועם צו רעדן), זאלסטו מיט חכמה אונטערשטעלן איינער זאל רופן דיין ווייב און איר מאכן באקוועם, און אז דיין ווייב זאגט דיר זי ווערט נערוועז פון די וואס טאנצן ארויף אויפן קאפ ווען א פרישע ווייבל קומט אריין און מען הויבט איר אן פרעגן די ברסלב'ע ווערטער: "ווען ביסטו מקורב געווארן?" "ווי אזוי ביסטו מקורב געווארן?" "ווי לאנג ביסטו מקורב?" "ווען ווערסטו אויס מקורב?" און "ווען וועסטו ווערן אן עכטע מקורב?" זאלסטו איר מחזק זיין אז היכל הקודש איז נישט דער און נישט יענער, עס איז אלץ געווען און עס וועט אלץ זיין מענטשן וואס ווייסן נישט די וועג ווי אזוי צו רעדן, דאס האט נישט נאר מיט פרויען דא, איבעראל זענען דא מענטשן וואס קריכן אויף די נערווען וכו'.


דו טו אלעס פון דיין זייט אז דיין ווייב זאל הערן די שיעורים ווייל עס איז קלאר בלי ספק אז ווער עס הערט די שיעורים - ווערט נתהפך לגמרי צו לעבן מיט די לימודים פון רבי'ן.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.


א כתיבה וחתימה טובה, א גוט געבענטשט יאר.


 

#30 - אז מען הערט די שיעורים, איז מען מצליח ברוחניות ובגשמיות
שלום בית, פרויען צאמקום, שיעור

בעזרת ה' יתברך - יום ב' פרשת עקב, חמשה עשר באב, שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


זע דיין ווייב זאל קומען צו די וועכנטליכע פרויען שיעורים וועט אלעס זיך טוישן צום גוטן, טו אלעס וואס דו קענסט זי זאל קומען; בלייב אין שטוב זי זאל קענען גיין, און אז זי האט נישט קיין חשק צו גיין - זאלסטו מיט חכמה איר מחזק זיין צו גיין (נאר מיט חכמה און סבלנות); אלעס וועט זיך טוישן צום גוטן אז זי וועט גיין צו די שיעורים, און אז זי האט א פחד פון טרעפן מענטשן וכו' - זאל זי כאטשיג הערן די שיעורים פריוואט אין שטוב; דיין גאנצע שטוב זאל לעבן מיט די שיעורים.


אויך זאלסטו נישט מוותר זיין אויף די וועכנטליכע ליל שישי שיעור, וועסטו ביים סוף ווערן א צדיק און אויך מצליח זיין אין פרנסה; ווייל מיט די עצות פון רבי'ן איז מען מצליח - סיי ברוחניות און סיי בגשמיות, מיט די חיזוק און עידוד וואס דער רבי געבט - קען מען אפלעבן א חיים טובים, און אפילו דער וואס איז אין עבירות, ער איז געפאלן אין שאול תחתית - טוט תשובה און ווערט א צדיק, דעריבער פארלייגט זיך דער סמ"ך מ"ם זייער שטארק מען זאל אפלאזן דעם רבי'ן, מען זאל נישט קומען צווישן אנשי שלומינו.


דורך הערן דעם רבינ'ס ווערטער - ווערט מען א גרויסער צדיק, אזוי האט דער הייליגער רבי געזאגט (חיי מוהר"ן, סימן שנח): "מיט יעדע שיחה וואס איך שמועס מיט ענק קען מען זיין אן ערליכער איד, און נישט סתם אן ערליכער איד נאר אן ערליכע איד אזוי ווי איך מיין אן ערליכער איד", דורך דעם רבינ'ס ספרים און דיבורים ווערט מען אן אמת'ער בעל תשובה, דער רבי האט געזאגט (שם, סימן שמט): "שֶׁיְּכוֹלִין לִהְיוֹת נַעֲשֶׂה בַּעַל תְּשׁוּבָה גָּמוּר עַל יְדֵי לִמּוּד הַסֵּפֶר שֶׁלּוֹ", מען קען ווערן אן אמת'ער בעל תשובה אז מען לערנט ליקוטי מוהר"ן, "וְאָמַר, שֶׁמִּי שֶׁיֵּשֵׁב וְיַעֲסֹק בִּסְפָרָיו רַק בְּלִי קִנְטוּר וְנִצָּחוֹן, וְיִסְתַּכֵּל בּוֹ בֶּאֱמֶת, אָז בְּוַדַּאי יִהְיוּ נִבְקָעִין אֶצְלוֹ כָּל גִּידֵי קַשְׁיוּת לְבָבוֹ, ואמר בזו הלשון: 'סע וועט אים אלע אדערן טרענען'", און ווער עס וועט לערנען זיין ספר מיט אן אמת, וועט זיך אים עפענען אלע פארשטאפטע אָדערן און ער וועט ווערן אן ערליכער איד; דערפאר זאלסטו נישט אויסלאזן צו קומען הערן דעם רבינ'ס תורות, דעם רבינ'ס חיזוק און עצות.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.


א כתיבה וחתימה טובה, א גוט געבענטשט יאר.

#29 - מען קען נישט קומען ביי אונז אנגעטון בפריצות
צניעות, פרויען צאמקום

בעזרת ה' יתברך - יום ד' פרשת מטות מסעי, כ"ה תמוז, שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


מרת ... תחי'


איך האב ערהאלטן אייער בריוו.


אז מען האט געזאגט פאר א פרוי זי זאל קומען בצניעות וכו' און זי האט זיך באליידיגט וכו' - זאל אייך עס נישט באדערן.


מען קען נישט קומען ביי אונז אנגעטון בפריצות; אז א פרוי קומט מיט קורצע ערמל דארף מען איר שיין זאגן: "דו דארפסט מכבד זיין אונזער פלאץ, קומען צו אונז מיט דרך ארץ".


אזוי אויך אז א פרוי קומט אין שול אנגעטון קורץ - דארף מען איר זאגן זי זאל אונז רעספעקטירן און קומען אנגעטון איידל. איך האב מיטגעהאלטן ווי מוהרא"ש זאגט פאר א אינגערמאן ער זאל זאגן פאר זיין ווייב זי זאל אהיים גיין פון שול, (עס איז געווען יום כיפורים אינמיטן תפילת שחרית), זיך אנטון א קלייד ביז נאך די קני; למעשה האט זיך דער אינגערמאן באליידיגט און אוועק געשלעפט זיין ווייב פון היכל הקודש; יעצט איז גארנישט געבליבן פון די משפחה, זיי האבן זיך גע'גט.


אז מען זאגט פאר פרויען שיינערהייט אז ביי אונז אין שול און ביי די צאמקום דארף מען קומען אנגעטון איידל - דאס מיינט נישט מרחק זיין, פארקערט; אויב מען זאגט גארנישט - וועט צעפאלן די שול, עס וועט צעפאלן די חבורה. ווייל נאר וואו עס איז דא צניעות - דארט איז דא די שכינה הקדושה, און אויב מען גייט אנגעטון (אויסגעטון) בפריצות - שטייט (דברים כג, טו) "כִּי ה' אֱלֹקֶיךָ מִתְהַלֵּךְ בְּקֶרֶב מַחֲנֶךָ, לְהַצִּילְךָ וְלָתֵת אֹיְבֶיךָ לְפָנֶיךָ, וְהָיָה מַחֲנֶיךָ קָדוֹשׁ, וְלֹא יִרְאֶה בְךָ עֶרְוַת דָּבָר, וְשָׁב מֵאַחֲרֶיךָ", דער אייבערשטער זאגט: איר זאלט זיך פירן הייליג, ווייל אויב איר וועט זיך פירן נישט צניעות'דיג - וועל איך אוועקגיין פון צווישן אייך.


דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#28 - די שטוב זאל זיין נישט געבויעט אויף צעבראכענע צעקלאפטע נשמות
חיזוק פאר פרויען, אידישע שטוב, יראת שמים, פרויען צאמקום

בעזרת ה' יתברך - יום ד' פרשת בהעלותך, י"ג סיון, שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


מרת ... תחי', קרית ברסלב ליבערטי


איך האב ערהאלטן אייער בריוו.


איך בין זייער דערשראקן פון הערן אז איר באקומט א נישט גוטע געפיל פון די וועכנטליכע פרויען שיעורים וכו'; יעדע מאל נאך א פרויען צאמקום שפירט איר ווי איר ווילט קויפן א נישט גוטע טעלעפאן, איר זענט מקנא וכו' וכו'.


ענדערש בלייבט אין שטוב און איר וועט אויסהערן די שיעור אויפן טעלעפאן מיט יראת שמים, ווי איידער ווערן מיטגעשלעפט מיט צעבראכענע פרויען וכו'. די ציל פון די פרויען צאמקום איז - מען זאל ווערן א בעסערער איד, און אויך מער א פרייליכע ווייב, א פרייליכע מאמע, נישט מען זאל באקומען א גליסט און א רייץ צו נישט גוטע זאכן, און אז איר ווערט מיטגעשלעפט אומווילנדיג מיט וכו', איר שפירט זיך צוריק געשטאנען מיט א כשר'ע טעלעפאן, און ווען מען רעדט פון עקטערס און זינגערס וואס ברענגט נישט יראת שמים - שפירט איר נעבעכדיג אז איר קענט נישט מיט רעדן – זאלט איר מער נישט גיין צו די צאמקום, נאר ענדערש בלייבט אין שטוב.


געבט אכטונג אייער שטוב זאל זיין געבויעט אויף די וועג פון צדיקים, נישט אויף צעבראכענע צעקלאפטע נשמות.


דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#27 - די קליידער געשעפט איז פון די שענסטע זאכן אין די קהילה
שטעטל, טעלעפאן, אידישע שטוב, פרויען צאמקום, קליידער, בלעטל, נייען

בעזרת ה' יתברך - יום א' פרשת נשא, ג' סיון, מ"ז לעומר, שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


מרת ... תחי', קרית ברסלב


איך האב ערהאלטן אייער בריוו.


איך פריי זיך זייער צו הערן אז איר שטארקט זיך מיט די וועכנטליכע פרויען צאמקום, איר שעפט זיך אן מיט פרישע כוחות פון די שיעור און פון זיך טרעפן מיט נאך פרויען, און פון די מעשיות פון תפילה וכו' וכו'.


עס קומט אייך א גרויסן דאנק פון מיר און בשם כל הקהילה אז איר לייגט אריין אזויפיל כוחות אין די קליידער געשעפט, וואו אנשי שלומינו קענען קויפן קליידער פאר נישטיגע פאר דאלער, און זיך שפארן פון אויסגעבן אזויפיל געלט, און פון בארגן, גנב'ענען, צעקוועטשען דעם מאן וכו' וכו'. די קליידער געשעפט אין שטעטל איז פון די שענסטע זאכן ביי אונזער קהילה, און וואויל איז אייך און פאר אלע העלפערס וואס לייגן צו א האנט בהתנדבות, אז די געשעפט זאל קענען אנגיין ווייטער מיטן פארקויפן פאר אנשי שלומינו קליידער פאר צוויי דריי דאלער.


בנוגע זאכן וואס מען דארף בעסער מאכן זאלט איר רעדן צו מרת ... תחי' און זי וועט איבערגעבן פאר איר מאן נרו יאיר, און זיי וועלן מאכן דאס בעסטע און דאס שענסטע. די פלאץ איז גאר קליין, איך האף צום אייבערשטן צו מאכן א גרויסע געשעפט, עס זאל זיין באקוועם פאר די פרויען איינצוקויפן, איך דארף די תפילות פון די איינוואוינער פון שטעטל צו קענען אויספירן מיינע פלענער.


בנוגע שרייבן אין די בלעטל; עס איז זייער א וויכטיגע זאך עס זאל זיין פאר אנשי שלומינו וועכנטליכע אויסגאבעס צו ליינען, איז דאס איז זיכער א גרויסע זכות פאר אלע פרויען וואס געבן אוועק צייט צו שרייבן שיינע זאכן צו ליינען.


אויף די פראגע וואס זאל זיין דער עיקר פון די שרייבווערק; ערשטנס דארף עס זיין געשריבן ציענדיג, עס זאל ציען די ליינער דאס צו וועלן ליינען, און די אינהאלט זאל זיין צו געבן כח פאר אידישע מאמעס וואס גייען אריבער יעדן טאג שווערע ארבעט; זיי מוטיגן און ווייזן די הייליגקייט פון ברענגען קינדער, האדעווען קינדער און אלעס וואס מען רעדט ביי די שיעורים.


בנוגע די נייען וכו'; אודאי און אודאי זאלט איר אנהאלטן דאס נייען, אויך זאלט איר אויסלערנען אייערע עלטערע טעכטער די פאך, עס איז א שיינע פאך פאר פרויען.


בנוגע וכו'; האלטס די שטוב ריין, ברענגט נישט אריין אין שטוב א כלי וואס זעט אפילו אויס ווי א סמארטפאון. מיר האט מען אויך געקויפט אזא כלי וואס האט אלע מוזיק, איך האב עס אבער נישט אנגענומען, איך וויל נישט האבן אין שטוב קיין שום שלעכטע זאך, און אפילו וואס זעט אויס שלעכט.


דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.


 

#26 - מחזק זיין די יונגע ווייבלעך ווי אזוי צו פירן א אידישע שטוב
חיזוק פאר פרויען, פרויען צאמקום

בעזרת ה' יתברך - יום ד' פרשת ואתחנן, ח' מנחם-אב, ערב ט' באב, שנת תשפ"ג לפרט קטן


 


מרת ... תחי'


איר זאלט זיין געבענטשט פארן מאכן שיעורים פאר די יונגע ווייבלעך תלמידות בית פיגא, זיי מחזק זיין ווי צו לעבן, ווי צו פירן א אידישע שטוב; לערנט מיט זיי פראקטישע עצות ווי זיך צו באגיין מיטן מאן, מיט קינדער, מיט שטוב ווירטשאפט, און ווייזט זיי די וועג ווי אזוי צו לעבן בדרך התורה אזוי ווי מיר האבן מקבל געווען פון מוהרא"ש, וואס האט אונז געלערנט די וועג פון הייליגן רבי'ן.


זייער גוט אז מען צעטיילט די שיעורים לויט די יארן, מען מאכט באזונדערע שיעורים פאר די תלמידות לויט די יארן וואס זיי האבן געלערנט אין שולע; מען קען מער מקבל זיין אז מען מאכט קלענערע שיעורים לויט די יארן.


דער אייבערשטער זאל אייך געבן כח, איר זאלט ווייטער קענען ממשיך זיין מיט די הייליגע ארבעט פון לערנען מיט די תלמידות בית פיגא; סיי מיט די מיידלעך און אויך מיט די ווייבלעך. עס איז נישט גענוג צו לערנען מיט זיי אין בית פיגא, מען דארף ווייטער לערנען מיט זיי, מען דארף זען די ארבעט זאל נישט גיין לאיבוד, און האלטן חשבון אויף אלע תלמידות, אלע זאלן קומען מזמן לזמן צו די שיעורים.


דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.


 

#25 - אז דו דאווענסט אן מנין, פון וואו זאל קומען די שפע?
רפואה, פרנסה, בית המדרש, דאווענען, פסח, מנין, פרויען צאמקום

בעזרת ה' יתברך


יום ג' פרשת ויקהל-פקודי, כ"א אדר, שנת תשפ"ג לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


דאווענסט טאג איין טאג אויס - אן מנין, נו וואס ווילסטו? פון וואו זאל קומען די שפע? פון וואו זאל קומען די פרנסה?! מוהרא"ש זאגט: "דאווענען מיט מנין - ברענגט שפע".


גיי דאווען מיט מנין, זיי נישט מזלזל אין דעם - וועסטו זען דו וועסט האבן גרויס שפע.


אויך זאלסטו נישט רעדן אין שול ביים דאווענען; וועסטו זיין געזונט און שטארק, דו וועסט אויסגעהיילט ווערן פון אלע קרענק.


ובחנוני נא בזאת, וועסט זען; אז דו וועסט זיין שטארק מיט די צוויי זאכן, דאווענען מיט מנין און נישט רעדן ביים דאווענען - וועט זיך גיסן ביי דיר שפע און דו וועסט זיין געזונט און שטארק.


זע צו בלייבן אין שטוב אז דיין ווייב זאל קענען גיין צו די פרויען צאמקום. מען גייט רעדן וויכטיגע זאכן, ווי אזוי מען מאכט פסח'דיג און נאך שיינע זאכן.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.


 

#24 - די קראך פון די בענק
פחדים, אמונה, צדקה, מוסדות, פרנסה, פרויען צאמקום

בעזרת ה' יתברך


יום ב' פרשת ויקהל-פקודי, כ' אדר, שנת תשפ"ג לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


יעצט טוט זיך אין די נייעס, צוויי בענק האבן געקראכט. מענטשן זענען דערשראקן ווי צום טויט, די גאנצע אמונה זייערע איז צעפאלן; מען לייגט זיך אוועק געלט אין באנק, מען פארלאזט זיך אויפן באנק אדער אויף די רעגירונג און פלוצלונג אין איין סעקונדע איז גארנישט דא, מענטשן גייען ארום אן א קאפ.


יעצט זעט מען ממש וואס דער רבי זאגט (שיחות הר"ן, סימן נא): "הָעוֹלָם הַזֶּה מַטְעֶה אוֹתָנוּ לְגַמְרֵי", די וועלט נארט אונז זייער שטארק, "שֶׁמַּרְאֶה אֶל הָאָדָם כְּאִלּוּ הוּא מַרְוִיחַ בְּכָל פַּעַם", עס זעט אויס פאר'ן מענטש ווי ער פארדינט געלט, "וּבַסּוֹף אֵינוֹ כְּלוּם", און ביים סוף זעט מען אז מען האט גארנישט. "כַּאֲשֶׁר נִרְאֶה בְּחוּשׁ בְּרֹב בְּנֵי אָדָם", אזוי ווי מען זעט דאס קלאר ביי רוב מענטשן, "שֶׁעוֹסְקִים וְעוֹבְדִים יָמִים וְשָׁנִים בִּסְחוֹרוֹת וּמַשָּׂא וּמַתָּן", וואס זענען פארנומען זייערע טעג און יארן מיט ביזנעס און געשעפטן, "וּלְבַסּוֹף כְּשֶׁבָּאִין לְחֶשְׁבּוֹן אֵין נִשְׁאָר בְּיָדָם כְּלוּם", און ביים סוף זעט מען אז זיי האבן גארנישט, "וְאִם אֲפִלּוּ מַשִּׂיג מָעוֹת לוֹקְחִין אוֹתוֹ מִן הַמָּעוֹת", און אפילו מען האט יא עפעס פארדינט געלט, נעמט מען דעם מענטש אוועק פון די געלט, "וְהַכְּלָל: שֶׁשְּׁנֵיהֶם אֵין לָהֶם קִיּוּם בְּיַחַד, דְּהַיְנוּ הָאָדָם עִם הַמָּעוֹת", ווייל ביידע אינאיינעם בלייבן נישט, "רַק אוֹ שֶׁלּוֹקְחִין הַמָּעוֹת מִן הָאָדָם", אדער נעמט מען אוועק די געלט פונעם מענטש, "אוֹ שֶׁלּוֹקְחִין הָאָדָם מֵהַמָּעוֹת", אדער נעמט מען אוועק דעם מענטש פון די געלט, "וּמֵעוֹלָם לֹא נִמְצָא שֶׁיִּשָּׁאֵר אֶחָד עִם הַמָּעוֹת, רַק כַּנַּ"ל", עס איז נאכנישט געווען אזא זאך אין די וועלט אז דער מענטש זאל בלייבן מיט זיין געלט.


טייערער ברודער, זיי נישט דערשראקן אז די געלט איז נישט פארזיכערט, און רעד זיך נישט איין אז אויב די רעגירונג וועט קומען ראטעווען די באנק - דעמאלט זענען מיר יא פארזיכערט; פארזיכער זיך אויפ'ן אייבערשטן. וויי און ביטער ווער עס פארזיכערט זיך אויף געלט, ווייל אפילו אויב יעצט וועט קומען די רעגירונג אויסקויפן דעם באנק און ראטעווען אלע דעפאזיטס, וואס וועסטו טון מארגן ווען די רעגירונג וועט איינפאלן? וואו וועסטו דעמאלט לויפן?


וואויל איז דעם וואס פארלאזט זיך אויפ'ן אייבערשטן און ער פארזיכערט זיך אין אים, ער לייגט אוועק אין סעיווינגס פרקים משניות און בלעטער גמרא, דאס וועט קיינמאל נישט גיין קראכן; די פרקים משניות, די פסוקים חומש - דאס בלייבט אייביג.


היינט נאכט וועט זיין א פרויען צאמקום אין שטעטל און מארגן וועט זיין אין ישיבה, זע דיין ווייב זאל קענען ארויסגיין פון שטוב זיך אנשעפן פרישע כוחות צו קענען ארייננעמען דעם יום טוב פסח.


אויך וויל איך דיר בעטן זאלסט עוסק זיין אין צדקה. גיי נאך געלט - אדער פאר דיר אדער פאר מיר; פאר מיר מיין איך נישט פאר 'מיר', איך דארף נישט דיין געלט, איך מיין 'די מוסד'; די מוסד קען זיך ביז דערווייל נישט דעקן, כל זמן א מלמד זיצט מיט אונטער צוואנציג קינדער קען מען זיך נישט דעקן.


דער רבי האט געזאגט פאר רבי נתן (שיחות הר"ן, סימן רנח): "איך זע איר זענט נישט עוסק אין מצוות", רבי נתן זאגט: "דער רבי האט געמיינט צו זאגן אין 'גיין נאך געלט".


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#23 - העלף מיר טאטע! נעם מיך ארויס פון מיין בלאטע!
תפילה והתבודדות, צדקה, מוסדות, עבירות, נסיונות, פרויען צאמקום, פורים, בית נצחי, ירושלמי

בעזרת ה' יתברך


יום ב' פרשת תצוה, ו' אדר, שנת תשפ"ג לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


שריי צום אייבערשטן, דאס איז די וועג ארויס צו קריכן פון די בלאטע; אפילו דו זינקסט טיפער און טיפער אין בלאטע, דו פאלסט אין עבירות - זיי זיך נישט מיאש, נאר שריי: "העלף מיר טאטע! נעם מיך ארויס פון מיין בלאטע!"


דער הייליגער רבי זאגט (שיחות הר"ן, סימן קכט): "וְאֲפִלּוּ כְּשֶׁנּוֹפְלִין לִפְעָמִים לְתוֹךְ רֶפֶשׁ וָטִיט, שֶׁקָּשֶׁה לוֹ מְאֹד לָצֵאת מִשָּׁם", אפילו מען פאלט אריין אין א בלאטע וואס עס איז שווער ארויס צו גיין דערפון, "צוֹעֲקִין, וְצוֹעֲקִין, וְצוֹעֲקִין!" וְאָמַר בִּלְשׁוֹן אַשְׁכְּנַז בְּזוֹ הַלָּשׁוֹן (רבי נתן ברענגט אראפ דעם לשון אין אידיש אזוי ווי דער רבי האט דאס געזאגט): "אוּן אֲפִלּוּ אַז מֶען פַאלְט אִין אַ בְּלָאטֶע אַרַיין, שְׁרַייט מֶען, אוּן מֶע שְׁרַייט, אוּן מֶע שְׁרַייט"; דאס איז די עצה ווי אזוי מען קען ארויסקריכן פון עבירות, מען זאל שרייען צום אייבערשטן נאכאמאל און נאכאמאל און נאכאמאל: "הֶעלְף מִיר טַאטֶע, נֶעם מִיךְ אַרוֹיס פוּן מַיין בְּלָאטֶע, נֶעם מִיךְ אַרוֹיס פוּן מַיינֶע עֲבֵירוֹת".


מען הויבט היינט אן א פרישע מסכתא אין ירושלמי, מסכת דמאי; עס איז גוט אז דו זאלסט מאכן א פרישע התחלה, לערנען יעדן טאג א בלאט בבלי און א בלאט ירושלמי און א פרק תוספתא, בוי זיך א ב'י'ת' נצחי, אויך איז דאס מסוגל צו האבן אן אייגענע הויז.


אויב דו ווייסט פון גוטע אידן וואס טיילן צדקה פורים און האבן א געפיל צו אונזער מוסד - זאלסטו פרעגן אויב די בחורים קענען קומען פורים, און זיי מודיע פאר שמעון פיש נרו יאיר, אזוי וועסטו העלפן די ישיבה, מען קען אמאל מער העלפן אזוי ווי מיט די אייגענע געלט.


היינט נאכט וועט זיין א צאמקום אין שטעטל פאר די פרויען, מען וועט רעדן וויכטיגע זאכן, מארגן וועט דאס זיין אין שטאט; זע דיין ווייב זאל קענען קומען זיך מחזק זיין.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.


 

#22 - די שאטעל זאל זיין באקוועם פאר אלע משפחות אין שטעטל
שלום בית, שטעטל, פרויען צאמקום

בעזרת ה' יתברך


יום ב' פרשת יתרו, כ"ט שובבי"ם, חמשה עשר בשבט, שנת תשפ"ג לפ"ק


 


לכבוד ... נרו יאיר ברסלב, ליבערטי


היינט נאכט וועט זיין די פרויען צאמקום, איך בעט דיר און איך בעט דיר, זע דיין ווייב זאל קענען ארויסגיין פון שטוב מיט האלטן, און אויך אויב זי איז נישט אין די מָאד ארויסצוגיין - זאלסטו איר מחזק זיין זי זאל יא ארויסגיין און אז זי וועט הנאה האבן.


איך פרוביר צו מאכן די שאטעל עס זאל זיין באקוועם פאר אלע משפחות, אם ירצה ה' היינט נאכט ביי די פרויען צאמקום וועט מען אויסשמועסן ווי אזוי די שאטל וועט ארבעטן ארום די שטעטל.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#21 - א גרויסע זכות צו מאכן די פרויען צוזאמקום
חברים, מאוויס, התחדשות, פרויען צאמקום

בעזרת ה' יתברך


יום א' פרשת בשלח, כ"א שובבי"ם, ז' שבט, שנת תשפ"ג לפרט קטן


 


מרת ... תחי', מאנסי


איך האב ערהאלטן אייער בריוו.


עס איז א גרויסע זאך וואס איר טוט, אז איר מאכט ביי אייך אין שטוב די וועכנטליכע פרויען צאמקום. איר האט נישט קיין השגה וואס פאר א זכות דאס איז; די פרויען גייען אהיים מיט פרישע כוחות, פרישע לופט צו אטעמען; מען פילט זיך אן מיט אמונה, מיט חיזוק צו דינען דעם אייבערשטן מיט די קינדער, מאן און אזוי ווייטער.


איר קענט אויפשפילן ביי די פרויען צאמקום זאכן פון בית פיגא אדער פון ישיבה, דאס איז נישט אין די גדר פון נישט קוקן ווידיא"ס.


דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#20 - דו קענסט תשובה טון, ביסט נאכנישט דערנאך
התחזקות, תשובה, סיפורי צדיקים, פרויען צאמקום

בעזרת ה' יתברך


יום ב' פרשת בא, ט"ז שובבי"ם, ראש חודש שבט, שנת תשפ"ג לפ"ק


 


לכבוד ... נרו יאיר


דו קענסט תשובה טון, ביסט נאך נישט דערנאך, דער אייבערשטער ווארט דו זאלסט זיך צוריקקערן צו אים, אפילו דו האסט רחמנא לצלן פוגם געווען באות ברית קודש - קענסטו נאכאלץ פאררעכטן, קענסט תשובה טון. גיי אין מקוה און זאג די צען קאפיטלעך תהילים [קאפיטל טז, לב, מא, מב, נט, עז, צ, קה, קלז, קנ], און בעט דעם אייבערשטן ער זאל דיר מוחל זיין. זיי זיך מתוודה, דערצייל דעם אייבערשטן אלעס וואס דו האסט געטון און בעט אים ער זאל רחמנות האבן אויף דיר.


דער הייליגער צדיק רבי ישראל סאלאנטער זכותו יגן עלינו איז אמאל שפעט ביינאכט אריין צום שוסטער, ער האט זיך אנטשולדיגט אז ער קומט אזוי שפעט ביינאכט אין אזא שפעטע שעה, אבער זיין שיך האט זיך ממש יעצט צעריסן און ער וויל וויסן צי ער קען דאס נאך פאררעכטן. האט זיך דער שוסטער אנגערופן: "ווי לאנג די ליכט ברענט, קען איך פאררעכטן די שיך"; רבי ישראל סאלאנטער זכותו יגן עלינו איז זייער נתעורר געווארן פון די ווערטער, ער האט געטראכט צו זיך 'דאס מיינט מען מיר', ער האט דאס גענומען ווי א בת קול פון הימל וואס זאגט: 'ווי לאנג די ליכט ברענט, ווי לאנג איך לעב, מיין נשמה איז אין מיר, (די נשמה ווערט אנגערופן א ליכט אזוי ווי עס שטייט [משלי כ, כז]: 'נֵר ה' נִשְׁמַת אָדָם'), קען איך נאך אלעס פאררעכטן'.


איך דארף מקצר זיין, איך דארף אנגרייטן א שיעור פאר די פרויען צאמקום. זע דיין ווייב זאל קענען ארויסגיין פון שטוב שעפן אביסל פרישע כוחות.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#19 - רעדט נישט מיט קיינעם פון אייער עבר
שלום בית, חיזוק פאר פרויען, רעדן, פרויען צאמקום, עבר

בעזרת ה' יתברך


יום ג' פרשת וארא, י' שובבי"ם, כ"ד טבת, שנת תשפ"ג לפרט קטן


מרת ... תחי'


איך וויל אייך זייער בעטן, רעדט נישט מיט קיינעם פון אייער עבר, מאכט זיך נישט צו-נאַר פאר אנדערע. וואס דארפט איר דערציילן וואס איז אריבער אויף אייך איידער אייער התקרבות; אז איר האט געהאט א שלעכטע חבר וכו' וכו', איר מאכט זיך צו-נאַר פאר יעדן, און אויך ווערט אייער מאן צו-נאַר.


איך בעט אייך זייער, טוט מיר די טובה, רעדט נישט די זאכן, רעדט נאר שיינע זאכן; רעדט פון אייערע קינדער. ביי די פרויען צאמקום זאלט איר רעדן נאר פון שיינע זאכן; פרויען ווערן דערשראקן, און נאכדעם וועט אייך עס שאטן.


איך האף איר וועט אננעמען מיינע ווערטער.

#18 - יישר כח פאר'ן געבן דיין שטוב פאר די פרויען צוזאמקום
הכרת הטוב, זיכוי הרבים, פרויען צאמקום

בעזרת ה' יתברך


יום ד' פרשת שמות, י"ח טבת, שנת תשפ"ג לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר


א גרויסן יישר כח פאר'ן מאכן ביי דיר אין שטוב די וועכנטליכע צאמקום פאר פרויען, געב איבער פאר דיין ווייב תחי' א גרויסן יישר כח.


עס איז זייער א גרויסע מצוה, איך האף עס איז דיר נישט שווער אז דו דארפסט ארויסגיין פון שטוב איינמאל א וואך בשעת די צאמקום, ווייל אידישע מאמעס דארפן זייער אסאך חיזוק צו קענען אנגיין מיט די הייליגע ארבעט, אויפציען קינדער לתורה ויראת שמים.


בזכות וואס איר געבט זיך אזוי אוועק צו מחזק זיין אנשי שלומינו אין בארא פארק – זאלט איר זען נחת ביי אייערע קינדער, זיי זאלן אויסוואקסן ערליכע אידן, תלמידי חכמים.

#17 - ברענג אהיים א גוטע זאך, פרייליך צו מאכן דיין ווייב
שלום בית, צדקה, סיפורי צדיקים, ראש ישיבה, פרויען צאמקום

בעזרת ה' יתברך


יום ה' פרשת וארא, י"ב שובבי"ם, כ"ו טבת, שנת תשפ"ג לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


טראכט וואס דו קענסט אהיימברענגען עפעס א גוטע זאך, פרייליך צו מאכן דיין ווייב. חכמינו זכרונם לברכה דערציילן (יבמות סג.): "רֶבִּי חִיָיא הַוָה קָא מְצַעֲרָא לֵיהּ דְבִיתְהוּ", רבי חייא'ס ווייב פלעגט אים זייער אסאך מצער זיין; מיט דעם אלעם: "כִּי הַוָה מְשַׁכַּח מִידִי", ווען ער פלעגט זען גוטע זאכן וואס זי האט ליב, "צִיֵּיר לֵיהּ בְּסוּדְרֵיהּ", פלעגט ער דאס איר שיין איינפאקן, "וּמַיְיתֵי נִיהֲלֵהּ", און איר אהיימברענגען, האט רב געפרעגט רבי חייא: "פארוואס ברענגסטו איר אייביג גוטע זאכן, זי איז דאך דיר מצער?" האט רב חייא געזאגט: "דַּיֵּינוּ, שֶׁמְגַדְלוֹת בָּנֵינוּ", מיר איז גענוג אז זי ציט אויף די קינדער, "וּמַצִּילוֹת אוֹתָנוּ מִן הַחֵטְא", און זי ראטעוועט מיך פון עבירות.


מוהרא"ש פלעגט מדייק זיין, 'פון וועם רעדט מען דא? מען רעדט דא פון דעם הייליגן רבי חייא, וואס דער מלאך המות האט נישט געהאט קיין שליטה אויף אים; ווען עס איז געקומען די צייט ער זאל אוועקגיין פון דער וועלט האט ער אים נישט געקענט בייקומען, מען רעדט דא פון מלאכי מעלה, דאך זעט מען ווי זיי האבן אזוי אכטונג געגעבן אויף שלום בית, איז דאך כל שכן אונז, אז מיר דארפן אכטונג געבן מכבד זיין די ווייב וואס היט אונז פון עבירות און איז מגדל די קינדער'.


געב איבער אין שטוב א גרויסן יישר כח פארן זיך באטייליגן ביי די פרויען פארטי, עס איז אריינגעקומען זייער שיין. איך מוטשע זיך יעצט זייער צו קענען באצאלן די איינגעשטעלטע, איך בין אבער זייער רואיג, איך בין נישט פארלוירן; איך ווייס און איך גלייב אז דער אייבערשטער וועט מאכן גאר גרויסע ניסים.


אז דו קענסט גיין נאך געלט, אויך אהיימנעמען א פושקע פון די מוסד, אויך א פושקע אין דיין אפיס און אין דיין קאר - וועט דאס מיר זיין א גרויסע הילף.


היינט נאכט וועל איך זיין אין מאנסי, איך וועל דארט געבן די וועכנטליכע ליל שישי שמועס. אויך וועט זיין א סעודת סיום מסכת ברכות פון תלמוד ירושלמי.


דעם שבת וועל איך נישט זיין אין וויליאמסבורג, איך פאר אוועק מיט די בחורים וואס העלפן די ישיבה, זיי נעמען צאם צדקה פאר די מוסד; איך דארף באצאלן די חובות.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.