בריוון פונעם ראש ישיבה שליט"א

#51 - מחזק זיין אידישע פרויען
משמש דעם רבי'ן, פרויען צאמקום

בעזרת ה' יתברך - יום ד' פרשת ראה, כ"ו מנחם-אב, שנת תשפ"ה לפרט קטן


 


מרת ... תחי'


איך דאנק אייך פאר'ן מאכן צוויי מאל וועכנטליך א פרויען צאמקום, איינס מאנטאג נאכט און נאך איינס דינסטאג אינמיטן טאג פאר די פרויען וואס האבן נישט קיין וועג צו קומען ביינאכט. איר האט א גרויסע מצוה, ווייל דער וואס איז מחזק אידישע פרויען, אידישע מאמעס - איז זייער חשוב ביים אייבערשטן; אידישע פרויען, אידישע מאמעס - זענען די עתיד פון כלל ישראל, זיי ברענגען קינדער, זיי זענען מגדל די קינדער און זיי זענען אזוי איבערגעשטרענגט מיט די ארבעט, זיי ווערן אראפגעשלעפט טאג טעגליך, און מען דארף אריינבלאזן אין זיי א רוח חיים. בפרט אנשי שלומינו וואס זענען נאך מער צעבראכן, ווייל חכמינו זכרונם לברכה זאגן (סוכה נב.), ווי גרעסער מען איז - אלץ מער צעבראכן ווערט מען, אזוי ווי די גמרא ברענגט דארט די מעשה, אליהו הנביא האט געזאגט פאר אביי ער זאל נישט זיין צעבראכן ווען ער זעט ווי פשוט'ע מענטשן האבן נישט די שווערע נסיונות, ווייל ווי מער צדיק מען איז - אלץ מער פארלייגט זיך די סטרא אחרא צו צעברעכן, און מוהרא"ש שרייבט אז מען קען געפינען צווישן תלמידי היכל הקודש באהאלטענע צדיקים, פון די ל"ו צדיקים וואס זענען מקבל אפי שכינתא בכל יום.


אויך א גרויסן יישר כח פאר אלעס וואס ענק טוען מיט די פרויען פאראיין (לעדיס עקזילערי) יעצט ביי די נשי חיל קאמפיין, און אזוי אויך דורך די יאר מיט אלעס וואס מען טוט פאר די קהלה. איין זאך וואס מען דארף נאך מתקן זיין, ווי אזוי מען קומט אן צו די פרויען וואס זענען איינזאם, וואס זענען בטבע צוריק געצויגן און זיי באווייזן זיך נישט, און זיי האבן נישט קיין פריינד, ווי אזוי מען קען זיי ליכטיג מאכן.


דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.


א כתיבה וחתימה טובה, א גוט געבענטשט יאר.

#50 - די שיעורים וועלן אריינבלאזן א לעבהאפט
חיזוק פאר פרויען, פרויען צאמקום

בעזרת ה' יתברך - יום ב' פרשת דברים, ג' מנחם-אב, שנת תשפ"ה לפרט קטן


 


מרת ...


איך האב ערהאלטן אייער בריוו.


אז איר ווילט העלפן אייער שוועסטער אין איר מצב וואס אירע נערווען זענען איבערגעשטרענגט, זאלט איר זי מיטנעמען צום וועכנטליכע שיעור; די שיעורים וועלן אריין בלאזן אין איר א רוח חיים, א האפענונג, עס וועט אריינגיין אין איר צוביסליך אמונה, ביז אירע נערווען וועלן צוריק שטארק ווערן. און אז איר מאן לאכט אפ פון דעם און מאכט אוועק די דיבורים פון רבי'ן בנוסח היכל הקודש - מעג זי נאכאלץ קומען הערן און זיך שטארקן.


דאס וואס די הייליגע חכמים זאגן (תנא דבי אליהו רבה, פרק ט): "איזהו אשה כשרה, העושה רצון בעלה", ווער איז אן ערליכע פרוי? די פרוי וואס טוט דעם מאן'ס ווילן - מיינט נישט צו זאגן אפלאזן דעם רבי'ן, דאס מיינט מען גאר עפעס אנדערש, דאס מיינט מען לעבן מיט די מאן מיט ליבשאפט און שלום וכו' וכו', אבער לעבן מיט א צדיק, נאכגיין א צדיק און פאלגן א צדיק - דאס איז א זאך וואס מען מוז האבן, און נאר אזוי האט מען שמחת החיים, נאר אזוי פלאצן נישט די נערווען.


איך האב משפחה, ווייבלעך - וואס זייערע מענער האבן זיי אפגעהאלטן פון גיין צו די שיעורים, און די ווייבער האבן געזאגט נעם מיך צו א רב, איך וויל אים זאגן אז איך דארף די שיעורים פאר לעבן, פאר אטעמען, צו קענען זיין א מאמע און א ווייב, און אזוי האבן די מענער געטון; זיי זענען געגאנגען צו רבנים, און דער רב האט געזאגט אז א מאן קען נישט זאגן פאר זיין ווייב נישט אויסהערן שיעורים פון חיזוק אויף אמונה, חיזוק אויף זיין א מאמע און א ווייב.


נעמט איר מיט צו די וועכנטליכע שיעורים, דאס וועט אריינבלאזן א רוח חיים אין איר, זי וועט צוריק ווערן געזונט און שטארק.



 

#49 - פרויען צוזאמקום פאר די וואס מאכן שוין חתונה
שטעטל, פרויען צאמקום

בעזרת ה' יתברך - יום ה' פרשת פנחס, כ"א תמוז, שנת תשפ"ה לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר וזוגתו תחי'


איך בין יעצט זומער אין שטעטל, איך בין שוין דא אפאר וואכן, איך זע דיינע קינדער, אלע חתונה געהאט, אלע אזוי ליכטיג און טייער, אלע מענער קומען אין שול טאג טעגליך דאווענען און לערנען, און אויך די טעכטער און די שנירן זענען אלע איידל און ערליך, פירן שיינע שטובער, דאס איז זיכער א שטיקל באצאלונג פאר אלעס וואס ענק טוען די אלע יארן פארן רבי'ן; סיי דו און סיי דיין ווייב תחי' מיט די לעידיס עקזילערי, די חתונות אין ישיבה, די ילד שעשועים, די פארטיס פאר די מוסד, און אזוי ווייטער.


איך וויל בעטן אויב איר קענט מאכן וועכנטליך די פרויען שיעור פאר די פרויען וואס מאכן שוין חתונה די קינדער, עס איז בעסער פאר זייער יארגאנג זיך צאמקומען און זיך מחזק זיין, אביסל שמועסן ווען די טעכטער און שנירן זענען נישט אונטער די פיס, און פאר נאך סיבות; עס וועט זיין א גרויסע תועלת פאר די קהילה.

#48 - הערן דעם רבינ'ס ווערטער וואך נאך וואך
פרויען צאמקום, שיעור

בעזרת ה' יתברך - ערב שבת קודש פרשת קרח, ב' דראש חודש תמוז, שנת תשפ"ה לפרט קטן


 


טייערער ... נרו יאיר


איך האב זיך זייער געפרייט נעכטן דיך צו זען ביים ליל שישי שיעור, דאס איז א באווייז אז דו ביסט מקושר צום רבי'ן, דאס ווייזט אז דו ווילסט זיין גוט, ווייל ביי די שיעורים רעדט מען דאך נאר פון די עצות פון רבי'ן, ווי אזוי צו קענען זיך שטארקן אויף די שווערע נסיונות, און אז מען קומט צו די שיעורים ווערט מען ביים סוף מוזן ווערן אן ערליכער איד.


עס איז גוט זאלסט מחזק זיין דיין ווייב זי זאל גיין צו די פרויען צאמקום, ווייל אז מען הערט דעם רבינ'ס ווערטער וואך נאך וואך, חודש נאך חודש, יאר נאך יאר, אפילו אבן א שטיין, נימוח, וועט צעלאזט ווערן, און מען גייט בייקומען דעם יצר הרע.

#47 - לאז דיין ווייב ווייב ארויסגיין אן די בעבי
שלום בית, פרויען צאמקום

בעזרת ה' יתברך - ערב שבת קודש פרשת קרח, ב' דראש חודש תמוז, שנת תשפ"ה לפרט קטן


 


טייערער ליבער ... נרו יאיר


ווען דיין ווייב גייט צו א שיעור זאלסטו איר נישט שיקן מיט די בעבי, שיק איר אן די בעבי, עס קומט איר די ביסל צייט זיך צו קענען כאפן איר אטעם פון ארבעטן פיר און צוואנציג שעה ארום די זייגער, אזוי אויך אז זי וויל אמאל גיין צו איר מאמע אדער איינקויפן, זאלסטו איר העלפן. לאז איר גיין אן די בעבי, בלייב אין שטוב מיט די בעבי, זאג משניות מיט די בעבי, זיי זיך מתבודד מיט די בעבי, דאנק דעם אייבערשטן מיט די בעבי.


מיר האבן נישט אנונג וויפיל די פרויען גייען אריבער מיט די קינדער, מיט ווארטן, געבוירן, אויפהאדעווען וכו' וכו', וויפיל מסירות נפש זיי גייען אריבער.

#46 - א שאד מען מאכט נישט נאך די חתונות בחנם אין ישיבה
שלום בית, ישיבה, חתונה, פרויען צאמקום

בעזרת ה' יתברך - יום א' פרשת שלח, י"ט סיון, שנת תשפ"ה לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


די וואך וועט זיין נאך צוויי חתונות אין ישיבה, די חתונות אין ישיבה איז בחינם, עס קאסט נישט פאר די מחותנים קיין איין פרוטה. נישט נאר די חתונה איז בחינם, אויך איז צוגעשטעלט ביי די ווייבער צו מאכן די האר פאר די געשוויסטער פון די חתן כלה בחינם, און אויך אלעס ארום און ארום. אלעס איז די כח הצדיק מוהרא"ש, וואס האט אלע יארן געשריבן און גערעדט און מתפלל געווען מען זאל קענען חתונה מאכן די קינדער, עס זאל נישט קאסטן קיין געלט, מען זאל נישט דארפן ווערן בעלי חובות און נישט דארפן צוריק האלטן די קינדער פון חתונה האבן צוליב געלט.


שוין איבער ניינציג חתונות איז געווען אין ישיבה, וואס אנשי שלומינו האבן חתונה געמאכט בחינם. א שאד אז אנדערע קהילות מאכן דאס נישט נאך, א שאד אז מען האט מורא פון די עשירים, מען האט מורא צו זאגן דעם אמת פאר די עשירים וואס טרעטן אויף עם ישראל און זענען גורם אז מענטשן וואס האבן נישט קיין געלט זאלן אויך דארפן מאכן ווי זיי און ווערן בעלי חובות השם ישמרינו.


איך וויל דיר בעטן זאלסט אכטונג געבן אין שטוב אויף דיין שלום בית צו רעדן שיין מיט דרך ארץ. שלום בית מיינט נישט זיין א קנעכט פאר די ווייב, נאכגיין יעדע זאך וואס זי זאגט, שלום בית מיינט רעדן מיט די גרעסטע מאס דרך ארץ, רעדן מיט כבוד, רעדן מיט ליבשאפט, און רחמנות האבן אויף די ווייב. דאס לערנט אונז דער רבי, און דאס האבן מיר געהערט אלע יארן פון מוהרא"ש, אז שלום בית איז הייליג און וויכטיג.


געב דיין ווייב געלט, נישטא אזא זאך 'איך האב נישט'; האסט אונטערגעשריבן די כתובה אז דו גייסט איר אויסהאלטן - דארפסטו איר געבן עסן, און געבן אירע געברויכן, אויך געלט פאר א רוימערקע, זיי נישט קארג אין שטוב.


מארגן וועט זיין א פרויען פארברענג. א שאד אז דיין ווייב קומט נישט, מיט די חיזוק פון רבי'ן ווערט אזוי גוט דאס לעבן, עס ווערט אזוי גרינג אלעס, זע זי זאל קענען קומען צו די פרויען פארברענג, זיך אנפילן מיט פרישע כוחות.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#45 - זיין א שמש ביים רבי'ן איז נישט קיין כבוד זאך
משמש דעם רבי'ן, פרויען צאמקום

בעזרת ה' יתברך - יום ה' פרשת בהר-בחוקותי, כ"ד אייר, ל"ט לעומר, שנת תשפ"ה לפרט קטן


 


מרת ... תחי'


איך האב ערהאלטן אייער בריוו.


זייט זיך נישט מבלבל פון גארנישט, אז איר האט געהאט די זכי' ביז אהער צו מאכן די פרויען צאמקום און א צווייטער האט דאס איבערגענומען - זאל אייך דאס נישט שטערן, ווייל זיין א שמש ביים רבי'ן איז נישט קיין כבוד זאך, זיין א שמש ביים רבי'ן איז א שווערע ארבעט, און אז א צווייטער קומט און מאכט - דארף נישט באדערן.


ווען איך בין געקומען צום רבי'ן בין איך אנטלאפן פון האבן מיט מענטשן, פון פירן, מאכן, טון, וכו', ביי מיין זיידע אין שול בין איך געווען דער מאכער, און ווען איך בין געקומען צום רבי'ן האב איך זיך געפריידט אז איך קען זיצן אונטער מיין טלית און מיט קיינעם נישט האבן צוטון, און דאס איז געווען מיין פלאן, אזוי אויסצולעבן מיינע יארן, זיצן אין ווינקל לערנען און דאווענען, ביז מוהרא"ש האט מיר געזאגט צו ווערן פון א מלמד - א מנהל, און פון א מנהל - צו עפענען אן אייגענע ישיבה, און פון א ישיבה - צו געבן שיעורים פאר אינגעלייט, און אינמיטן איז מוהרא"ש נסתלק געווארן, און איך שפיר זיך ווי איך גיי אין גאס און א מלמד שפילט אין א פארק מיט זיינע תלמידים, און דער מלמד רופט מיך און פרעגט מיר אויב איך קען פאר אפאר מינוט האלטן די קינדער, ער דארף וויכטיג אוועק גיין פאר אפאר מינוט. איך בלייב מיט די קינדער און איך ווארט דער מלמד זאל צוריק קומען, אבער איך שטיי און ווארט. אזוי שפיר איך ווי מוהרא"ש בעט מיר, יא רעד צו די בחורים און צו די אינגעלייט וכו'.


טוט וואס איר קענט צו העלפן אין בית פיגא, און טוט וואס איר קענט צו מאכן גוט שפירן די פרישע מקורבים, און מחזק זיין אלע ווייבלעך אין היכל הקודש.


דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#44 - שארץ ארויף דיינע ערמל פאר א אידישע נשמה
הפצה, פרויען צאמקום

בעזרת ה' יתברך - יום ב' פרשת פקודי, כ"ד אדר, שנת תשפ"ה לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


איך וויל דו זאלסט אויך טון פאר הדפסה והפצה, דו קענסט זיך נישט פארשטעלן ווי חשוב דער מענטש וואס איז עוסק אין צוריק ברענגען אידישע קינדער – איז ביים אייבערשטן, דער וואס פארשפרייט דעם הייליגן רבינ'ס עצות און מיט דעם ברענגט ער צוריק פארבלאנזשעטע נשמות צום אייבערשטן איז מורא'דיג חשוב ביים אייבערשטן. אזוי ווי עס שטייט אין זוהר הקדוש (תרומה קכח:): "תָּא חֲזֵי, כָּל מַאן דְּאָחִיד בְּיָדָא דְּחַיָּיבָא וְאִשְׁתָּדַּל בֵּיהּ, לְמִשְׁבַק אָרְחָא בִּישָׁא", קום און זע, זאגט דער הייליגער זוהר, א מענטש וואס ברענגט צוריק זינדיגע מענטשן צום אייבערשטן, "אִיהוּ אִסְתַּלָּק בִּתְלַת סִלּוּקִין, מַה דְּלָא אִסְתַּלָּק הָכִי בַּר נָשׁ אַחֲרָא. גָּרִים לְאַכְפְּיָיא סִטְרָא אַחֲרָא. וְגָרִים דְּאִסְתָּלַּק קוּדְשָׁא בְּרִיךְ הוּא בִּיקָרֵיהּ. וְגָרִים לְקַיְּימָא כָּל עָלְמָא בְּקִיּוּמֵיהּ לְעֵילָּא וְתַתָּא", דער מענטש איז זוכה ארויף צו גיין אויף א פלאץ וואס קיין שום מענטש איז נישט זוכה; ער נעמט אוועק טומאה פון דער וועלט, און ער מאכט אז דעם אייבערשטנ'ס נאמען זאל ווערן געהייליגט אויף דער וועלט. דער מענטש איז גורם אז אלע וועלטן שטייען אויף זיין זכות. "וְזָכֵי לְמֵחַמֵי בְּנִין לִבְנוֹי", ער איז זוכה צו זען קינדער און אייניקלעך, "וְזָכֵי בְּהַאי עָלְמָא, וְזָכֵי לְעָלְמָא דְּאָתֵי", און ער איז זוכה צו אלע גוטע זאכן אויף דער וועלט און אויף יענער וועלט, "כָּל מָארֵי דִּינִין, לָא יַכְלִין לְמֵידָן לֵיהּ, בְּהַאי עָלְמָא וּבְעָלְמָא דְּאָתֵי", קיינער קען אים נישט שלעכטס טון, נישט אויף דער וועלט און נישט אויף יענער וועלט, "עָאל בִּתְרֵיסַר תַּרְעֵי, וְלֵית מַאן דְּיִמְחֵי בִּידֵיהּ", ער גייט אריין אין דרייצן טויערן פון שערי רחמים, און קיינער קען אים נישט צוריק האלטן.


מען הערט אזויפיל שוידערליכע מעשיות ווי מענטשן נעמען זיך דאס לעבן נאר פון דעפרעסיע, נאר פון פארלוירנקייט, נאר פון דעם וואס מען האט נישט אמונה, מען ווייסט נישט פארוואס מען לעבט, פאר וועם מען לעבט, מען דרייט זיך ארום מיט קשיות און טענות 'וואס דארף איך ליידן? וואס גייט מיר אריבער דאס אלעס?' מען ווייסט נישט פון די ליכטיגע אמונה אינעם אייבערשטן.


גיי ארויס פון דיין באקוועמע ווינקל, הייב זיך אויף פאר א צווייטע איד, שארץ ארויף דיינע ערמל פאר א אידישע נשמה, געב א קארטל, געב א גליון, געב א סי די, א ספר, א קונטרס; וועסטו ראטעווען אידישע לעבנס.


היינט נאכט וועט זיין א שיעור פאר די פרויען, זאלסטו זען צו זיין אין שטוב צייטליך אז דיין ווייב זאל קענען קומען צום שיעור, ווייל יעצט אין די טעג וואס מען ברענגט אריין דעם יום טוב פסח דארפן די פרויען אסאך אסאך חיזוק, און אויך דארפן זיי וויסן די הלכות ווי אזוי מען מאכט פסח'דיג, וואס איז וויכטיג און וואס איז נישט וויכטיג; זאלסטו אהיים גיין פרי און איר מחזק זיין צו קומען צום שיעור.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#43 - זיי מכבד דיין מענעדזשער און בעל הבית, אבער ביז ניבול פה
פרנסה, פרויען צאמקום, ניבול פה

בעזרת ה' יתברך - יום ב' פרשת תרומה, כ"ו שבט, שנת תשפ"ה לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


האב נישט מורא צו זאגן ביי דיר אין די ארבעט מען זאל נישט רעדן קיין ניבול פה, האב נישט מורא פון קיינעם, ווייל אדער הערט ער אויף רעדן ניבול פה אדער הייבסטו אן רעדן ניבול פה; עס איז נישטא אזא זאך זיצן מיט איינעם וואס רעדט שמוציג און עס זאל זיך נישט אריבערכאפן.


לאז נישט רעדן ניבול פה. דער הייליגער רבי זאגט (ספר המדות אות ניבול פה, סימן ג): "בַּעֲווֹן נִבּוּל פֶּה", דורך די עבירה פון רעדן ניבול פה, "צָרוֹת וּגְזֵרוֹת מִתְחַדְּשׁוֹת", קומען ביטערע צרות און נייע שלעכטע גזירות אויף די וועלט; "וּבַחוּרֵי יִשְׂרָאֵל מֵתִים חַס וְשָׁלוֹם", יונגע קינדער שטארבן חס ושלום, "וִיתוֹמִים וְאַלְמָנוֹת צוֹעֲקִים וְאֵינָם נַעֲנִין", אלע שרייען און קיינער הערט נישט זייער געשריי.


זיי מכבד דיין מענעדזשער און בעל הבית, אבער ביז ניבול פה; אז ער שעמט זיך נישט צו עפענען א שמוציג מויל - זאלסטו אים זאגן: "אדער רעדסטו איידל, אז נישט גיי איך אוועק פון דא", און אז דו קענסט דאס נישט זאגן - זאלסטו אים שיקן א קאפי פון די בריוו, ווייל ניבול פה איז אזוי הארב אז דער רבי זאגט (שם, סימן ד): "הַמְנַבֵּל פִּיו, אֲפִילּוּ חוֹתְמִין עָלָיו גְּזַר דִּין שֶׁל שִׁבְעִים שָׁנָה לְטוֹבָה, הוֹפְכִין עָלָיו לְרָעָה", ווער עס רעדט ניבול פה, אפילו מען האט אים פארזיגלט א גוטע גזירה פאר זיבעציג יאר - צערייסט מען די גוטע גזירה און ער ברענגט אויף זיך שלעכטס, "גַּם מַעֲמִיקִין לוֹ גֵּיהִנּוֹם", אויך אז מען רעדט ניבול פה מאכט מען זיך טיפער דעם גיהנום.


היינט נאכט איז דא א צאמקום אין שטעטל פאר אלע מאמעס מיט די טיטשערס פון בית פיגא, איך וויל זייער דו זאלסט בלייבן אין שטוב אז דיין ווייב זאל קענען קומען, איך וויל זי זאל זיין ביי די דרשות, עס איז דא זייער וויכטיגע זאכן וואס איז נוגע פאר דיין שטוב.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.



 

#42 - די ווייב זאל קענען גיין רואיג צום צוזאמקום
הפצה, פרויען צאמקום

בעזרת ה' יתברך - יום ד' פרשת בשלח, ז' שבט, שנת תשפ"ה לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


שטארק זיך מיט דיין הייליגע ארבעט פון הפצה.


די איין מאל א וואך וואס דיין ווייב גייט ארויס צו די פרויען צאמקום, זיך אויפפרישן מיט די עצות פון רבי'ן - איז כדאי זי זאל גיין אן די קינדער, עס איז נישט קיין פארגלייך ווען מען קען האבן די פאר מינוט אויסצוהערן די שיעור רואיג - ווי מיט מיטנעמען דאס קינד; עס איז כדאי דו זאלסט בלייבן אין שטוב די ביסל צייט ווען דיין ווייב וויל גיין צו די צאמקום, אפילו דו ביסט עוסק אין הפצה זאלסטו איר געבן די ביסל צייט.


שטארק זיך אין הפצה, עס איז נישטא קיין גרעסערע נחת רוח פאר א טאטע ווען מען ברענגט אים צוריק זיין קינד, מען מאכט שלום; אזוי אויך כביכול ביים אייבערשטן, די קינדער בלאנדזשען, מען האט פארגעסן אז מען האט א טאטע, און אז מען גייט הפצה, מען פארשפרייט די ספרים און קונטרסים פון הייליגן רבינ'ס עצות, מען ברענגט צוריק די קינדער צום טאטן אין הימל - איז דאס די גרעסטע נחת רוח.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#41 - וואס האט דער אייבערשטער דיר שלעכטס געטון?
אמונה, קשיות, פרויען צאמקום

בעזרת ה' יתברך - יום ב' פרשת וארא, כ' טבת, שנת תשפ"ה לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


קשיות מוז זיין, קשיות וועט אלץ זיין, ווייל עס איז נישט מעגליך מיר קליינע מענטשעלעך זאלן קענען פארשטיין רוחניות אלוקותו יתברך. אזוי אויך אויף צדיקים מוז זיין קשיות, און עס וועט אלץ זיין קשיות. דער רבי זאגט (לקוטי מוהר"ן חלק ב', סימן נב): "כָּךְ רָאוּי לִהְיוֹת דַּיְקָא, שֶׁיִּהְיוּ קֻשְׁיוֹת עַל הַשֵּׁם יִתְבָּרַךְ, וְכָךְ נָאֶה וְיָפֶה לוֹ יִתְבָּרַךְ", אזוי דארף זיין, אזוי קומט עס זאל זיין און עס איז שיין עס זאל זיין קשיות אויפן אייבערשטן. דער רבי זאגט ווייטער: "אִם הָיָה הַנְהָגָתוֹ כְּפִי חִיּוּב דַּעְתֵּנוּ", ווייל אויב וואלט מען ווען פארשטאנען יעדע זאך וואס דער אייבערשטער טוט, "אִם כֵּן הָיָה, חַס וְשָׁלוֹם, דַּעְתּוֹ כְּדַעְתֵּנוּ", וואלט דאך חס ושלום געווען אונזער שכל אזוי ווי דעם אייבערשטנ'ס פארשטאנד, דער רבי האט אבער אויסגעפירט: "וואויל איז דעם מענטש וואס האט נישט קיין שום קשיות אויפן אייבערשטן, ער גלייבט אז אלעס וואס גייט אריבער אויף אים איז נאר פאר זיין טובה".


קענסט מיר זאגן וואס פאר א שלעכטע זאך דער אייבערשטער האט דיר געטון אז דו ביסט אזוי ברוגז אויף אים? איך זע דו ביסט געזונט און שטארק, דו האסט אלע אברים; אויגן, א נאז, הענט און פיס, דו אטעמסט, דו רעדסט; וואס ביסטו אזוי ברוגז? וואס ביסטו אזוי פארנומען מיט קשיות? השם ישמרינו.


א דערביטערטער מענטש, א משכיל, וואס האט געליינט פרעמדע ביכער און פרעמדע שכל - איז אמאל געקומען צום הייליגן רבי נתן און אנגעהויבן פרעגן זיינע שטותים, כלומריש'דיגע קשיות. רבי נתן האט מיט גרויס געדולד אים אויסגעהערט, און ווען ער האט אויפגעהערט רעדן, געבט רבי נתן א קרעכץ און ער פרעגט אים: "קענסט מיר זאגן וואס פאר א שלעכטע זאך דער אייבערשטער האט דיר געטון אז דו ביסט אזוי ברוגז אויף אים? איך זע דו ביסט געזונט און שטארק, דו האסט אלע אברים, אויגן, א נאז, הענט און פיס, דו אטעמסט, דו רעדסט; רבי נתן האט דאס געזאגט מיט אזא אמת אז דער איד האט זיך צואוויינט און ער איז געווארן א בעל תשובה, והבן למעשה.


זיי מחזק דיין ווייב זאל קומען צו די פרויען צאמקום, יעצט שובבי"ם חזר'ט מען די הלכות פון א ריינע שטוב, און אויך גוטע חיזוק; א שאד זי זאל נישט קומען, א שאד דו זאלסט איר נישט העלפן קומען, בלייבן אין שטוב בעביסיטן אז זי זאל קענען שעפן פרישע כוחות.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#40 - מחזק זיין אלע פרויען צו קומען צו די פארברענג
פרויען צאמקום

בעזרת ה' יתברך - יום ה' פרשת ויגש, ב' טבת, זאת חנוכה, שנת תשפ"ה לפרט קטן


מרת ... תחי'


עס איז כדאי אז די גבאי'טעס, די אלע פרויען וואס מאכן די 'פרויען צאמקום' אין שטעטל - זאלן ארבעטן אינאיינעם, זען ווי אזוי מען קען מחזק זיין אז אלע פרויען זאלן קומען צו די פארברענג. אין אנהויב, ווען די שטעטל איז געווען קליין, עס איז געווען איין פארברענג - האט מען געקענט זען ווער עס פעלט, ווער עס קומט נישט, ווער עס דארף חיזוק אויף קומען צו די 'פרויען פארברענג', ארויסגיין פון שטוב זיך טרעפן איינמאל א וואך מיט אנדערע פרויען און אנשעפן פרישע כוחות צו קענען זיין א מאמע, אבער יעצט ווען די שטעטל איז גרויס, און מען קומט זיך צוזאם אין אפאר פלעצער, ווייסט מען נישט ווער עס פעלט, וועם מען זאל מחזק זיין און באזונדער איינלאדענען וכו'; וואלט גוט געווען אז איר זאלט טראכטן א פלאן ווי אזוי מען קען ארבעטן אינאיינעם, לטובת הכלל.


אויך קען מען נעמען עצות איינער פון צווייטן ווי אזוי מען קען מאכן א גוטע אטמאספער נאכן שיעור; מען זאל אינאיינעם פארברענגען און אנגרייטן א גוטע פראגראם אז אלע זאלן הנאה האבן.


דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.


א פרייליכן חנוכה.

#39 - באזוכן און אנרופן די עלטערן
כיבוד אב ואם, פרויען צאמקום

בעזרת ה' יתברך - יום ב' פרשת וישלח, ח' כסליו, שנת תשפ"ה לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


איך האב געהערט פון רבי יצחק שליט"א, ער געדענקט אז מוהרא"ש פלעגט יעדן טאג נאכן דאווענען אנרופן זיין טאטע; זאלסטו אויך אזוי טון, אנרופן דיינע עלטערן יעדן טאג, און אז דו וואוינסט אין די זעלבע שטאט ווי דיינע עלטערן - זאלסטו זיי באזוכן יעדן טאג, און אז דו וואוינסט אין א צווייטע שטאט - זאלסטו גיין פון צייט צו צייט זיי באזוכן; ווייל די מצוה פון כיבוד אב ואם איז אזוי הייליג, די הייליגע חכמים זאגן (בבא מציעא לב.): "הוקש כיבוד אב ואם לכבודו של מקום", די מצוה פון כיבוד אב ואם איז אזוי גרויס, עס איז אזוי ווי מען איז מכבד דעם אייבערשטן אליין.


מהרא"ש דערציילט (פעולת הצדיק, סימן פא), דער הייליגער רבי פלעגט פארן צו זיינע עלטערן יעדע שטיק צייט, אפילו ער האט געוואוינט ווייט אוועק פון זיי, פון אוסיאטין ביז מעזיבוז איז מער פון דריי הונדערט פופציג קילאמעטער, דאס איז איבער צוויי הונדערט מייל, דאך פלעגט דער רבי זיך אריבער כאפן מזמן לזמן צו זיי; איז אודאי היינטיגע טעג איז דאך אזוי גרינג צו מקיים זיין די גרויסע מצוה, ווען מען קען רעדן דורכן טעלעפאן איז ממש אן עבירה דאס נישט צו טון.


ווען דו רעדסט מיט דיינע עלטערן דערצייל זיי נאר פרייליכע זאכן, מאך זיי נישט קיין צער, און אז דו גייסט אריבער עפעס פריוואט צווישן דיר און דיין ווייב - וואס דארפסטו דאס זאגן פאר דיינע עלטערן? וואס וועסטו האבן דערפון? וואס קענען זיי דיר העלפן? וואס ווילסטו? זיי האבן שוין געהאט גענוג צער, יעצט איז א צייט פון שמחה, דערצייל זיי פרייליכע זאכן, דערצייל זיי שיינע זאכן. מוהרא"ש זאגט, דאס איז פשט וואס די תורה זאגט (בראשית ב, כד): "עַל כֵּן יַעֲזָב אִישׁ אֶת אָבִיו וְאֶת אִמּוֹ וְדָבַק בְּאִשְׁתּוֹ", מישט נישט אריין אייערע עלטערן אין ענקער לעבן, און קיינמאל זיך נישט אפרעדן פאר זיי, פאר עלטערן דערציילט מען נאר גוטס און מען ברענגט זיי נאר נחת.


היינט נאכט איז דא די פרויען צאמקום, זע דיין ווייב זאל קומען, איך האב זייער וויכטיגע זאכן צו רעדן צו די פרויען פון אונזער קהילה.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#38 - הפצה איז אסאך מער ביי מקורבים וואס האבן חלישות הדעת
הפצה, פרויען צאמקום

בעזרת ה' יתברך - יום ד' פרשת תולדות, כ"ו מר-חשון, שנת תשפ"ה לפרט קטן


 


מרת ... תחי'


אזא מצוה אז איר זענט מחזק ווייבלעך פון אונזער קהילה זיי זאלן קומען צו די וועכנטליכע פרויען שיעורים. אזויפיל פרויען זענען דא וואס קומען נישט צוליב עצבות - פון דערביטערטקייט, ועצלות - און פון פוילקייט. אזוי ווי דער רבי זאגט (לקוטי מוהר"ן חלק א', סימן קנה): "וּמַה שֶּׁהָאָדָם אֵינוֹ נוֹסֵעַ לְהַצַּדִּיק", דאס וואס א מענטש קומט נישט צום צדיק, "הוּא מֵחֲמַת עַצְבוּת וּכְבֵדוּת", איז ווייל ער איז בעצבות, און אז מען רופט זיי, מען ברענגט זיי מיט חכמה וכו' - איז דאס זייער א גרויסע זכות.


מען מיינט אז הפצה איז נאר ביי פרעמדע, הפצה איז אסאך מער ביי מקורבים וואס פאלן אראפ וכו' און האבן זייערע בלבולים מיט חלישות הדעת, דער סמ"ך מ"ם פארלייגט זיך נאך מער אויף אנשי שלומינו, זיי מאכן האבן חלישות הדעת און בלבולים, איז דאס זייער א גרויסע מצוה אז איר זוכט אויף די פרויען וואס קומען נישט צו די וועכנטליכע שיעורים און איר זענט זיי צוריק מקרב.


מען דארף אסאך בעטן וואס רבי נתן האט געבעטן דעם רבי'ן: "רבי, בינד מיך צו אין דיין זאק", ווען דער רבי האט אים געזאגט: "דו ביסט שוין פארכאפט אין מיין זאק". רבי נתן האט פארשטאנען אז עס איז נאכאלץ דא דער סמ"ך מ"ם וואס געבט נישט אויף און וויל אים אוועק כאפן פון רבי'ן, האט ער גלייך געבעטן דעם רבי'ן: "רבי, בינד מיר צו, איך וויל נישט אנטלויפן!"


דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.



 

#37 - בלייבן פרייליך ווען עס דרוקט
שמחה, פרויען צאמקום, דאגות

בעזרת ה' יתברך - יום ב' פרשת חיי שרה, י"ז מר-חשון, שנת תשפ"ה לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


טויזנטער און צענדליגער טויזנטער מאל חזר'ט אונז מוהרא"ש די ווערטער פון די הייליגע חכמים זכרונם לברכהה (תנחומא שמיני, ב): "אֵין הַשִּׂמְחָה מַמְתֶּנֶת לָאָדָם. לֹא כָּל מִי שֶׁשָּׂמֵחַ הַיּוֹם שָׂמֵחַ לְמָחָר", מוהרא"ש בעט זיך ביי אונז, זיי פרייליך, שטופ עס נישט אפ אויף מארגן, וואס ווייסטו וואס מארגן וועט זיין, זיי פרייליך היינט, און אז דו האסט צרות און יסורים - זאלסטו נאכאלץ זיין פרייליך. מוהרא"ש דערציילט, עס איז געווען א ברסלב'ער חסיד רבי אהרן קיבליטשער זכרונו לברכה; ער איז געווען זייער א פרייליכער איד'ל, שטענדיג איז ער ארום געגאנגען מיט א שמייכל, אפילו ער איז געווען אן עני ואביון. ווען זיין ווייב פלעגט אים פרעגן: "אהרן, פארוואס ביסטו פרייליך, האסט דאך גארנישט?" האט ער איר געענטפערט: "דו גלייבסט דאך אז עס וועט נאך זיין גוט, נו, איך בארג אויס שמחה פון דעמאלט אויף יעצט"; זעט מען פון דעם דאס גרויסקייט פון איינער וואס גייט שטענדיג ארום מיט א שמייכל און ער דערהאלט זיך.


פריי זיך מיט 'שלא עשני גוי', א גוי ביסטו נישט, וואס דו זאלסט נאר נישט זיין, אבער א גוי ביסטו נישט; ביסט גע'מל'ט, ביסט אנגעפילט מיט מצות, חכמינו זכרונם לברכה זאגן (חגיגה כז.), אפילו פושעי ישראל - "מלאים מצוות כרימון", זענען אנגעפילט מיט מצוות אזוי ווי א מילגרוים; פריי זיך מיט 'שלא עשני גוי', די גרעסטע צדיקים האבן זיך מיט דעם מחי' געווען.


דער הייליגער קדושת לוי זכותו יגן עלינו האט געזאגט, אינדערפרי ווען ער איז זייער צעבראכן מאכט ער גלייך די ברכה 'שלא עשני גוי'. אויך זאגט מוהרא"ש אז עס ווערט געברענגט (ספר שם משמואל פרשת שמות, שנת תרע"ז), אויפן גאון וצדיק רבי יונתן אייבשיץ זכותו יגן עלינו, מען האט אים געהערט אויסלאזן די ברכה שלא עשני גוי, מען האט אים געפרעגט דערויף, האט ער געזאגט: "אינדערפרי ווען איך האב זיך דערמאנט אז איך בין א איד - האב איך אויסגעשריגן די ברכה", און אז די גרויסע צדיקים האבן זיך מחי' געווען מיט דעם - איז דאך זיכער אז מיר דארפן זיך זייער פרייען מיט דעם.


עצבות וועט נישט העלפן, דאגות וועט דיר נישט העלפן; דאגות וועט נאר ערגער מאכן, און עצבות וויל איך נישט זאגן וואס עס קען מאכן, דאס ערגסטע וואס קען נאר זיין, און אז דו ביסט געדרוקט אין פרנסה - קענסטו נאך בלייבן פרייליך, און אז עס דרוקט דיר עפעס אנדערש - זאלסטו נאך בלייבן פרייליך; מאך זיך נישט נאריש, די וועלט ענדיגט זיך נישט מיט דיין פראבלעם, מיר האבן א גרויסער באשעפער, מען דארף אים מוטשען ביז מען זעט די ישועה.


דיין ווייב זאלסטו מחזק זיין זי זאל קומען היינט נאכט צו די פרויען צאמקום, א שאד זי זאל פארפאסן די שיעור היינט נאכט, זי וועט אהיים גיין תחיית המתים, א נייע מענטש מיט פרישע כוחות.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.



 

#36 - בלייבן צוגעבינדן צו די הייליגע טעג
פרויען צאמקום, דרך הלימוד, ימים נוראים, ליקוטי מוהר"ן

בעזרת ה' יתברך - יום א' פרשת נח, כ"ה תשרי, שנת תשפ"ה לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


מען האט זוכה געווען צו אזעלכע שיינע הייליגע טעג, דארף מען עפעס טון צו בלייבן צוגעבינדן צו די הייליגע טעג, מען דארף זיך מאכן שיעורים אין הייליגן רבינ'ס ספרים. דער צדיק איז קדושת יום טוב, אזוי דער רבי זאגט (לקוטי מוהר"ן חלק א', סימן קלה): "כִּי עִקַּר יוֹם טוֹב תָּלוּי בַּצַּדִּיקִים", ווייל דער עיקר פון די ימים טובים איז ארויסנעמען די מלכות דקדושה פון די קליפות, און דאס טוען די הייליגע צדיקים, און אז מען לערנט זייערע ספרים, מען טוט זייערע עצות - איז מען זוכה צו האבן א גאנץ יאר אלע ימים טובים.


מאך זיך א שיעור אין ספר ליקוטי מוהר"ן. דער רבי זאגט (חיי מוהר"ן, סימן שמט) "שֶׁיְּכוֹלִין לִהְיוֹת נַעֲשֶׂה בַּעַל תְּשׁוּבָה גָּמוּר עַל יְדֵי לִמּוּד הַסֵּפֶר שֶׁלּוֹ", מען קען ווערן אן אמת'ער בעל תשובה אז מען לערנט זיין ספר ליקוטי מוהר"ן, און נאך האט דער רבי געזאגט, "שֶׁמִּי שֶׁיֵּשֵׁב וְיַעֲסֹק בִּסְפָרָיו רַק בְּלִי קִנְטוּר וְנִצָּחוֹן", ווער עס וועט זיך אוועק זעצן לערנען זיין ספר נישט פאר קיין נצחון און נישט יענעם צו טשעפען, "וְיִסְתַּכֵּל בּוֹ בֶּאֱמֶת", און ער וועט אריין קוקן אין זיין ספר מיט אן אמת, "אָז בְּוַדַּאי יִהְיוּ נִבְקָעִין אֶצְלוֹ כָּל גִּידֵי קַשְׁיוּת לְבָבוֹ", וועט זיך אים זיכער עפענען אלע פארשטאפטע אדערן, דער רבי האט געזאגט דעם לשון: "סע וועט אים אלע אדערן טרענען".


אפילו דו פארשטייסט נישט - זאלסטו זאגן די ווערטער, און אזוי זאלסטו אויך טון מיט ספר חיי מוהר"ן און ספר שיחות הר"ן, דאס וועט דיר זיין גרינגער צו פארשטיין. רבי נתן האט געזאגט: "איך האב מער ארויס געהאט דעם רבי'ן פון זיינע שיחות און שמועסן", ביז דו וועסט ווערן אן ערליכער איד, אזוי ווי דער רבי זאגט (חיי מוהר"ן, סימן שנח): "מיט יעדע שיחה וואס איך שמועס מיט ענק קענט איר זוכה זיין צו זיין אן ערליכער איד, נישט סתם אן ערליכער איד נאר אן ערליכער איד אזוי ווי איך מיין אן ערליכער איד".


מארגן וועט זיין א פרויען צאמקום, עס וועט זיין פיינע דיבורים; טו אלעס אז דיין ווייב זאל קענען קומען. גלייב מיר, עס איז נאך וויכטיגער ווי אז דו זאלסט גיין דא און דארט, לייג אלעס אין דער זייט, גיי אהיים, זיי מיט די קינדער אז דיין ווייב זאל קענען גיין צייטליך זיך אביסל דערקוויקן מיט די נחל נובע מקור חכמה.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#35 - מען קען נישט נעמען א בעזעם און אויסקערן די טונקלקייט
אמונה, התחזקות, פרנסה, פרויען צאמקום

בעזרת ה' יתברך - יום ב' פרשת נח, כ"ו תשרי, שנת תשפ"ה לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


ווען עס איז טונקל און מען וויל מאכן ליכטיג, פארשטייסטו אז מען קען נישט נעמען א בעזעם און אויסקערן די טונקלקייט, מען קען נישט נעמען א פע"ן און ארויסבלאזן די טונקלקייט; איין עצה איז דא, אנצינדן ליכטלעך, נאר אזוי ווערט אויס טונקל, די זעלבע איז מיט שלעכטע מחשבות וכו', ספיקות וכו'; מען קען זיך נישט קריגן מיט שלעכטע מחשבות, מען קען נישט אויפהערן טראכטן די שרעקעדיגע זאכן וכו'. דער רבי זאגט (לקוטי מוהר"ן חלק א', סימן עב), דאס איז די טבע פון שלעכטע מחשבות, ווי שטארק מען וויל דאס פארטרייבן - אלס שטערקער קומען זיי צוריק, איין עצה איז דא, אנצינדן ליכטלעך פון אמונה, טראכטן פונעם אייבערשטן.


ווען מען חזר'ט אמונה ווערט ליכטיג. יחזקאל הנביא דערציילט (יחזקאל מג, ב): "וְהִנֵּה כְּבוֹד אֱלֹקֵי יִשְׂרָאֵל בָּא מִדֶּרֶךְ הַקָּדִים, וְקוֹלוֹ כְּקוֹל מַיִם רַבִּים", ער האט געזען כביכול דעם אייבערשטן קומען אין די עזרה, "וְהָאָרֶץ הֵאִירָה מִכְּבֹדוֹ", און פלוצלונג איז די גאנצע וועלט ליכטיג געווארן; חזר'ן אמונה - דאס איז די עצה פטור צו ווערן פון אלע שלעכטע מחשבות.


"שוין גענוג נאכגעלאפן די בהמות" (עיין סיפורי מעשיות מעשה יא, מבן מלך ובן שפחה שנתחלפו) אנשטאט זיך פייניגן מיט מחשבות וכו', ספיקות ובלבולים וכו' - זאלסטו ארייננעמען אין זיך די אמונה, און אז אלעס איז דער אייבערשטער; וועט דיר ליכטיג ווערן.


היינט וועט זיין א פרויען צאמקום, (בדרך כלל איז דאס יעדע וואך מאנטאג), זע דיין ווייב זאל קומען; דו וועסט דאס מערסטע הנאה האבן, זי וועט אהיים קומען אויפגעפרישט און פרייליך.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#34 - אריינבלאזן א חיות און פרישע כוחות אין אידישע פרויען
פרויען צאמקום

בעזרת ה' יתברך - יום ד' פרשת נצבים וילך, כ"ב אלול, שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


מרת ... תחי'


איך האב ערהאלטן אייער בריוו.


איר האט א גרויסע זכות מיטן מאכן די פרויען צאמקום ביי אייך אין שטוב. די הייליגע חכמים זאגן זייער גרויסע זאכן אויף "כל המארח תלמיד חכם בתוך ביתו", אויף ארייננעמען א תלמיד חכם אין שטוב, דורכדעם ברענגט מען הצלחה אין שטוב (עיין ברכות י:), דער רבי זאגט (לקוטי מוהר"ן חלק א, סימן רט), מיט דעם איז מען מתקן די שלעכטע תפילות, עס איז כאילו הקריב תמידין.


וואויל איז דער וואס איז מחזק אידישע פרויען, אידישע מאמעס - וואס זענען זיך מוסר נפש פארן אייבערשטן, אריינבלאזן אין זיי א חיות און פרישע כוחות.


דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.


א כתיבה וחתימה טובה, א גוט געבענטשט יאר.

#33 - די סמ'טעלעפאון קלעבט מער ווי די שטערקסטע קלעב
חברים, טעלעפאן, אידישע שטוב, פרויען צאמקום

בעזרת ה' יתברך - יום ד' פרשת נצבים וילך, כ"ב אלול, שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


מרת ... תחי'


איך האב ערהאלטן אייער בריוו.


עס שטערט מיר און עס שטערט אויך אנדערע ווען מען קומט זיך צוזאמען צו די פרויען צאמקום, מען הערט שיינע חיזוק ווי אזוי מוהרא"ש און אלע צדיקים לערנען ווי א אידישע שטוב זאל זיך פירן, אז א אידישע מאמע זאל נישט האבן קיין סמארט-טעלעפאון; וואלט ווען געווען דרך ארץ'דיג אז מען זאל כאטשיג נישט ארויסנעמען גלייך נאכן שיעור און ביים שיעור די סמ'טעלעפאון, און זיכער נישט זיך צאמזעצן מיט אפאר פרויען מיט סמ'טעלעפאונס, עס קען זיך אנזען פאר אנדערע פרויען ווי מען גרינגשעצט אין די דיבורים.


וואס מען טוט אין שטוב איז איין זאך, און אודאי ווען מען האט די שווערע נסיון פון זיך אפגעוואוינען פון די סמ'טעלעפאון וואס קלעבט מער ווי די שטערקסטע קלעב, און אפילו נאכן הערן דרשות ווארפט זיך עס נישט אזוי גרינג אוועק, מען דארף אסאך בעטן דעם אייבערשטן מען זאל האבן א ריינע שטוב געבויט אויף יראת שמים, אבער ביי א צאמקום, און אודאי ווען מען האט יעצט גערעדט חיזוק מיט אזויפיל יראת שמים, אז די סמ'טעלעפאון שטערט פון האבן אמת'ע ליבשאפט, די סמ'טעלעפאון שטערט פון זיין א וואוילע פרוי, אן איבערגעגעבענע מאמע, און אז נאכן שיעור נעמט מען ארויס די טעלעפאונס - טוט מיר דאס וויי, עס קען זיך אויסזען ווי מען גרינגשעצט אין די צאמקום.


איך האף צום אייבערשטן איר וועט אננעמען די בריוו פאזיטיוו, נישט ווי איך וויל מוסר זאגן, אדער צעקלאפן, אדער חס ושלום אוועק שטופן פון היכל הקודש, איך שרייב עס נאר ווייל איך ווייס איר מיינט נישט קיין שלעכטס, איר כאפט נישט וואס איר טוט.


יעצט קומט א נייע יאר, זאלט איר בעטן דעם אייבערשטן: "הייליגער באשעפער איך וויל זיין הייליג, איך וויל פאלגן צדיקים, איך וויל האבן גוטע פרענדס, איך וויל האבן א שיינע שטוב מיט אמת'ע שלום בית", עס איז דא שטיבער וואס האבן אפשר שלום בית, אבער עס איז דא אמת'ע שלום בית, אמת'ע ליבשאפט; דאס איז נאר ווען מען האט יראת שמים, מען האט תמימות, און אמונת חכמים.


דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.


א כתיבה וחתימה טובה, א גוט געבענטשט יאר.

#32 - די פרויען צאמקום איז נאר פאר פרויען אין די קהילה
פרויען צאמקום, תיקון הכללי

בעזרת ה' יתברך - יום ד' פרשת נצבים וילך, כ"ב אלול, שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


מרת ... תחי'


עס איז נישט קיין הפצה צו ברענגען פרויען צו די וועכנטליכע פרויען צאמקום; די פרויען צאמקום איז אויסדריקליך פאר פרויען וואס געהערן אין די קהילה, זיי ווילן געבן פאר זייערע קינדער די חינוך פון היכל הקודש, זיי און די גאנצע שטוב זענען איינגעבאקן ביים רבי'ן, און אז עס גייט אייך אין לעבן אז נאך א פרוי זאל הערן דעם רבינ'ס דיבורים - קענט איר געבן די נומער פון די טעלעפאן ליין ווי מען קען הערן אן א שיעור שיעורים, און זיך גוט מחזק זיין צו באקומען פרישע כוחות צו זיין א מאמע, א ווייב און א צדיקת.


איך בעט אייך זייער, מאכט נישט אנדערש, רופט נישט און שלעפט נישט קיינעם, ווייל נאר פראבלעמען קומען ארויס פון דעם.


זאגט יעדן טאג די צען קאפיטלעך תהלים [טז, לב, מא, מב, נט, עז, צ, קה, קלז, קנ]; די תיקון הכללי פון הייליגן רבי'ן איז אויך פאר פרויען.


דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.


א כתיבה וחתימה טובה, א גוט געבענטשט יאר.

#31 - זע אז דיין ווייב זאל גיין צום פרויען צאמקום
היכל הקודש, פרויען צאמקום

 


בעזרת ה' יתברך - יום ג' פרשת עקב, ט"ז מנחם-אב, שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


היינט נאכט וועט זיין די וועכנטליכע צאמקום פאר פרויען, זע דיין ווייב זאל גיין צום פרויען צאמקום.


דו טו אלעס פון דיין זייט זי זאל קענען גיין, קום אהיים צייטליך אכטונג געבן אויף די קינדער אז זי זאל קענען ארויסגיין, און אז זי פון איר זייט וויל נישט גיין, זי איז נישט פרייליך, זי זאגט זי ווייסט שוין אלעס וואס מען גייט רעדן וכו' - זאלסטו זיין גענוג קלוג איר צו מחזק זיין זי זאל יא גיין, דו וועסט זען זי וועט אהיים גיין פרייליך, און אויב איז זי שעמעדיג, זי האט נישט קיין חבר'טעס (ביי די פרויען איז דא די זאך אז מען וויל נישט קומען אין א פלאץ וואו מען האט נישט א נאנטע חבר'טע מיט וועם צו רעדן), זאלסטו מיט חכמה אונטערשטעלן איינער זאל רופן דיין ווייב און איר מאכן באקוועם, און אז דיין ווייב זאגט דיר זי ווערט נערוועז פון די וואס טאנצן ארויף אויפן קאפ ווען א פרישע ווייבל קומט אריין און מען הויבט איר אן פרעגן די ברסלב'ע ווערטער: "ווען ביסטו מקורב געווארן?" "ווי אזוי ביסטו מקורב געווארן?" "ווי לאנג ביסטו מקורב?" "ווען ווערסטו אויס מקורב?" און "ווען וועסטו ווערן אן עכטע מקורב?" זאלסטו איר מחזק זיין אז היכל הקודש איז נישט דער און נישט יענער, עס איז אלץ געווען און עס וועט אלץ זיין מענטשן וואס ווייסן נישט די וועג ווי אזוי צו רעדן, דאס האט נישט נאר מיט פרויען דא, איבעראל זענען דא מענטשן וואס קריכן אויף די נערווען וכו'.


דו טו אלעס פון דיין זייט אז דיין ווייב זאל הערן די שיעורים ווייל עס איז קלאר בלי ספק אז ווער עס הערט די שיעורים - ווערט נתהפך לגמרי צו לעבן מיט די לימודים פון רבי'ן.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.


א כתיבה וחתימה טובה, א גוט געבענטשט יאר.


 

#30 - אז מען הערט די שיעורים, איז מען מצליח ברוחניות ובגשמיות
שלום בית, פרויען צאמקום, שיעור

בעזרת ה' יתברך - יום ב' פרשת עקב, חמשה עשר באב, שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


זע דיין ווייב זאל קומען צו די וועכנטליכע פרויען שיעורים וועט אלעס זיך טוישן צום גוטן, טו אלעס וואס דו קענסט זי זאל קומען; בלייב אין שטוב זי זאל קענען גיין, און אז זי האט נישט קיין חשק צו גיין - זאלסטו מיט חכמה איר מחזק זיין צו גיין (נאר מיט חכמה און סבלנות); אלעס וועט זיך טוישן צום גוטן אז זי וועט גיין צו די שיעורים, און אז זי האט א פחד פון טרעפן מענטשן וכו' - זאל זי כאטשיג הערן די שיעורים פריוואט אין שטוב; דיין גאנצע שטוב זאל לעבן מיט די שיעורים.


אויך זאלסטו נישט מוותר זיין אויף די וועכנטליכע ליל שישי שיעור, וועסטו ביים סוף ווערן א צדיק און אויך מצליח זיין אין פרנסה; ווייל מיט די עצות פון רבי'ן איז מען מצליח - סיי ברוחניות און סיי בגשמיות, מיט די חיזוק און עידוד וואס דער רבי געבט - קען מען אפלעבן א חיים טובים, און אפילו דער וואס איז אין עבירות, ער איז געפאלן אין שאול תחתית - טוט תשובה און ווערט א צדיק, דעריבער פארלייגט זיך דער סמ"ך מ"ם זייער שטארק מען זאל אפלאזן דעם רבי'ן, מען זאל נישט קומען צווישן אנשי שלומינו.


דורך הערן דעם רבינ'ס ווערטער - ווערט מען א גרויסער צדיק, אזוי האט דער הייליגער רבי געזאגט (חיי מוהר"ן, סימן שנח): "מיט יעדע שיחה וואס איך שמועס מיט ענק קען מען זיין אן ערליכער איד, און נישט סתם אן ערליכער איד נאר אן ערליכע איד אזוי ווי איך מיין אן ערליכער איד", דורך דעם רבינ'ס ספרים און דיבורים ווערט מען אן אמת'ער בעל תשובה, דער רבי האט געזאגט (שם, סימן שמט): "שֶׁיְּכוֹלִין לִהְיוֹת נַעֲשֶׂה בַּעַל תְּשׁוּבָה גָּמוּר עַל יְדֵי לִמּוּד הַסֵּפֶר שֶׁלּוֹ", מען קען ווערן אן אמת'ער בעל תשובה אז מען לערנט ליקוטי מוהר"ן, "וְאָמַר, שֶׁמִּי שֶׁיֵּשֵׁב וְיַעֲסֹק בִּסְפָרָיו רַק בְּלִי קִנְטוּר וְנִצָּחוֹן, וְיִסְתַּכֵּל בּוֹ בֶּאֱמֶת, אָז בְּוַדַּאי יִהְיוּ נִבְקָעִין אֶצְלוֹ כָּל גִּידֵי קַשְׁיוּת לְבָבוֹ, ואמר בזו הלשון: 'סע וועט אים אלע אדערן טרענען'", און ווער עס וועט לערנען זיין ספר מיט אן אמת, וועט זיך אים עפענען אלע פארשטאפטע אָדערן און ער וועט ווערן אן ערליכער איד; דערפאר זאלסטו נישט אויסלאזן צו קומען הערן דעם רבינ'ס תורות, דעם רבינ'ס חיזוק און עצות.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.


א כתיבה וחתימה טובה, א גוט געבענטשט יאר.

#29 - מען קען נישט קומען ביי אונז אנגעטון בפריצות
צניעות, פרויען צאמקום

בעזרת ה' יתברך - יום ד' פרשת מטות מסעי, כ"ה תמוז, שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


מרת ... תחי'


איך האב ערהאלטן אייער בריוו.


אז מען האט געזאגט פאר א פרוי זי זאל קומען בצניעות וכו' און זי האט זיך באליידיגט וכו' - זאל אייך עס נישט באדערן.


מען קען נישט קומען ביי אונז אנגעטון בפריצות; אז א פרוי קומט מיט קורצע ערמל דארף מען איר שיין זאגן: "דו דארפסט מכבד זיין אונזער פלאץ, קומען צו אונז מיט דרך ארץ".


אזוי אויך אז א פרוי קומט אין שול אנגעטון קורץ - דארף מען איר זאגן זי זאל אונז רעספעקטירן און קומען אנגעטון איידל. איך האב מיטגעהאלטן ווי מוהרא"ש זאגט פאר א אינגערמאן ער זאל זאגן פאר זיין ווייב זי זאל אהיים גיין פון שול, (עס איז געווען יום כיפורים אינמיטן תפילת שחרית), זיך אנטון א קלייד ביז נאך די קני; למעשה האט זיך דער אינגערמאן באליידיגט און אוועק געשלעפט זיין ווייב פון היכל הקודש; יעצט איז גארנישט געבליבן פון די משפחה, זיי האבן זיך גע'גט.


אז מען זאגט פאר פרויען שיינערהייט אז ביי אונז אין שול און ביי די צאמקום דארף מען קומען אנגעטון איידל - דאס מיינט נישט מרחק זיין, פארקערט; אויב מען זאגט גארנישט - וועט צעפאלן די שול, עס וועט צעפאלן די חבורה. ווייל נאר וואו עס איז דא צניעות - דארט איז דא די שכינה הקדושה, און אויב מען גייט אנגעטון (אויסגעטון) בפריצות - שטייט (דברים כג, טו) "כִּי ה' אֱלֹקֶיךָ מִתְהַלֵּךְ בְּקֶרֶב מַחֲנֶךָ, לְהַצִּילְךָ וְלָתֵת אֹיְבֶיךָ לְפָנֶיךָ, וְהָיָה מַחֲנֶיךָ קָדוֹשׁ, וְלֹא יִרְאֶה בְךָ עֶרְוַת דָּבָר, וְשָׁב מֵאַחֲרֶיךָ", דער אייבערשטער זאגט: איר זאלט זיך פירן הייליג, ווייל אויב איר וועט זיך פירן נישט צניעות'דיג - וועל איך אוועקגיין פון צווישן אייך.


דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#28 - די שטוב זאל זיין נישט געבויעט אויף צעבראכענע צעקלאפטע נשמות
חיזוק פאר פרויען, אידישע שטוב, יראת שמים, פרויען צאמקום

בעזרת ה' יתברך - יום ד' פרשת בהעלותך, י"ג סיון, שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


מרת ... תחי', קרית ברסלב ליבערטי


איך האב ערהאלטן אייער בריוו.


איך בין זייער דערשראקן פון הערן אז איר באקומט א נישט גוטע געפיל פון די וועכנטליכע פרויען שיעורים וכו'; יעדע מאל נאך א פרויען צאמקום שפירט איר ווי איר ווילט קויפן א נישט גוטע טעלעפאן, איר זענט מקנא וכו' וכו'.


ענדערש בלייבט אין שטוב און איר וועט אויסהערן די שיעור אויפן טעלעפאן מיט יראת שמים, ווי איידער ווערן מיטגעשלעפט מיט צעבראכענע פרויען וכו'. די ציל פון די פרויען צאמקום איז - מען זאל ווערן א בעסערער איד, און אויך מער א פרייליכע ווייב, א פרייליכע מאמע, נישט מען זאל באקומען א גליסט און א רייץ צו נישט גוטע זאכן, און אז איר ווערט מיטגעשלעפט אומווילנדיג מיט וכו', איר שפירט זיך צוריק געשטאנען מיט א כשר'ע טעלעפאן, און ווען מען רעדט פון עקטערס און זינגערס וואס ברענגט נישט יראת שמים - שפירט איר נעבעכדיג אז איר קענט נישט מיט רעדן – זאלט איר מער נישט גיין צו די צאמקום, נאר ענדערש בלייבט אין שטוב.


געבט אכטונג אייער שטוב זאל זיין געבויעט אויף די וועג פון צדיקים, נישט אויף צעבראכענע צעקלאפטע נשמות.


דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#27 - די קליידער געשעפט איז פון די שענסטע זאכן אין די קהילה
שטעטל, טעלעפאן, אידישע שטוב, פרויען צאמקום, קליידער, בלעטל, נייען

בעזרת ה' יתברך - יום א' פרשת נשא, ג' סיון, מ"ז לעומר, שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


מרת ... תחי', קרית ברסלב


איך האב ערהאלטן אייער בריוו.


איך פריי זיך זייער צו הערן אז איר שטארקט זיך מיט די וועכנטליכע פרויען צאמקום, איר שעפט זיך אן מיט פרישע כוחות פון די שיעור און פון זיך טרעפן מיט נאך פרויען, און פון די מעשיות פון תפילה וכו' וכו'.


עס קומט אייך א גרויסן דאנק פון מיר און בשם כל הקהילה אז איר לייגט אריין אזויפיל כוחות אין די קליידער געשעפט, וואו אנשי שלומינו קענען קויפן קליידער פאר נישטיגע פאר דאלער, און זיך שפארן פון אויסגעבן אזויפיל געלט, און פון בארגן, גנב'ענען, צעקוועטשען דעם מאן וכו' וכו'. די קליידער געשעפט אין שטעטל איז פון די שענסטע זאכן ביי אונזער קהילה, און וואויל איז אייך און פאר אלע העלפערס וואס לייגן צו א האנט בהתנדבות, אז די געשעפט זאל קענען אנגיין ווייטער מיטן פארקויפן פאר אנשי שלומינו קליידער פאר צוויי דריי דאלער.


בנוגע זאכן וואס מען דארף בעסער מאכן זאלט איר רעדן צו מרת ... תחי' און זי וועט איבערגעבן פאר איר מאן נרו יאיר, און זיי וועלן מאכן דאס בעסטע און דאס שענסטע. די פלאץ איז גאר קליין, איך האף צום אייבערשטן צו מאכן א גרויסע געשעפט, עס זאל זיין באקוועם פאר די פרויען איינצוקויפן, איך דארף די תפילות פון די איינוואוינער פון שטעטל צו קענען אויספירן מיינע פלענער.


בנוגע שרייבן אין די בלעטל; עס איז זייער א וויכטיגע זאך עס זאל זיין פאר אנשי שלומינו וועכנטליכע אויסגאבעס צו ליינען, איז דאס איז זיכער א גרויסע זכות פאר אלע פרויען וואס געבן אוועק צייט צו שרייבן שיינע זאכן צו ליינען.


אויף די פראגע וואס זאל זיין דער עיקר פון די שרייבווערק; ערשטנס דארף עס זיין געשריבן ציענדיג, עס זאל ציען די ליינער דאס צו וועלן ליינען, און די אינהאלט זאל זיין צו געבן כח פאר אידישע מאמעס וואס גייען אריבער יעדן טאג שווערע ארבעט; זיי מוטיגן און ווייזן די הייליגקייט פון ברענגען קינדער, האדעווען קינדער און אלעס וואס מען רעדט ביי די שיעורים.


בנוגע די נייען וכו'; אודאי און אודאי זאלט איר אנהאלטן דאס נייען, אויך זאלט איר אויסלערנען אייערע עלטערע טעכטער די פאך, עס איז א שיינע פאך פאר פרויען.


בנוגע וכו'; האלטס די שטוב ריין, ברענגט נישט אריין אין שטוב א כלי וואס זעט אפילו אויס ווי א סמארטפאון. מיר האט מען אויך געקויפט אזא כלי וואס האט אלע מוזיק, איך האב עס אבער נישט אנגענומען, איך וויל נישט האבן אין שטוב קיין שום שלעכטע זאך, און אפילו וואס זעט אויס שלעכט.


דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.