בריוון פונעם ראש ישיבה שליט"א

#312 - דער אייבערשטער מאכט ציין ווייטאג צו ראטעווען פון פליגער קראך
תפילות אויף אידיש, שמחה, אמונה

בעזרת ה' יתברך - יום ג' פרשת וישב, ט"ז כסליו, שנת תשפ"ה לפרט קטן


 


מרת ... תחי'


שטארקט זיך מיט אמונה, חזר'ט זיך 'דער אייבערשטער איז דא, דער אייבערשטער מאכט אלעס, דער אייבערשטער מאכט נאר גוטס'; ווייל ווי מער מען חזר'ט זיך אמונה - אלץ מער געזונט ווערט מען, און אלץ מער כח האט מען.


אויב עפעס גייט נישט ווי אזוי מען וויל - טאר מען נישט ווערן אויסער זיך, מען דארף וויסן אז דער אייבערשטער מאכט נאר גוטס. יעצט איז געווען א שרעקליכע זאך, א קליינע פליגער האט אראפגעקראכט און א איד איז געשטארבן. דערציילט א תלמיד פון ישיבה, ער האט געדארפט זיין אויף דעם פליגער, ער לערנט זיך יעצט ווי צו פליען, און א טאג פריער האט ער באקומען שרעקליכע ציין ווייטאג, אז ער האט גערופן דער וואס לערנט אים אויס ווי צו פליען אז ער וועט נישט קענען קומען מארגן, און יעצט דאנקט ער און לויבט דעם אייבערשטן פאר די ציין שמערצן וואס דער אייבערשטער האט אים געגעבן א מתנה צו ראטעווען זיין לעבן.


זאגט די תפילה יעדן טאג צום אייבערשטן, און אויך לייגט צו אייגענע ווערטער, און נאך אסאך בעטן אויף שמחה - וועט איר זוכה זיין צו שפירן גן עדן אויף די וועלט:


"הייליגער באשעפער העלף מיר איך זאל זיין פרייליך, איך זאל שפירן די שמחה אין אלע מיינע אברים, פון קאפ ביז די פיס, אז איך זאל אנהויבן טאנצן פון גרויס פרייד אויף די גרויסע חסד אז דו האסט מיך באשאפן א איד און מיר געגעבן די הייליגע מצוות.


אנא השם, איך בעט דיר אייבערשטער, נעם אוועק פון מיר די עצבות און מרה שחורה, העלף מיר איך זאל נאר זיין פרייליך און איך זאל זוכה זיין צו פרייליך מאכן אנדערע, און בזכות שמחה זאל איך זוכה זיין נכלל ווערן אינגאנצן אין דיר, איך זאל מער נישט זען פאר מיינע אויגן נאר דיך באשעפער, איך זאל זען און שפירן ווי דו ביסט אלעס און עס איז מער גארנישט דא אויף די וועלט נאר דו אליין, און זוכה זיין צו תשובה שלימה, מעתה ועד עולם אמן סלה".


דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#311 - שלאגן קינדער איז נישט קיין שום שכל
תפילות אויף אידיש, חינוך הילדים, הפצה, התבודדות

בעזרת ה' יתברך - יום ג' פרשת וישב, ט"ז כסליו, שנת תשפ"ה לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


חס ושלום שלאגן קינדער, דער רבי האט נישט געלאזט שלאגן. שלאגן קינדער איז נישט קיין שום שכל, עס איז נאר אויסצובלאזן די אנגעצויגענע נערוון, אז מען שלאגט און מען שרייט - וואקסן די קינדער אויף בעלי מומין. אזוי זאגט דער רבי (ספר המדות אות בנים, סימן קז): "הַבָּנִים שׁוֹטִים, כְּשֶׁאֲבִיהֶם כַּעֲסָן", דורך כעס האט מען קינדער שוטים; זאלסט זיך מאכן א גדר נישט צו שלאגן, נישט צו שלעפן, און זיכער נישט ציפן און שטויסן דיינע קינדער.


גיי התבודדות, און אז דו האסט נישט קיין דיבורים - זאלסטו זיך מתבודד זיין לויט די א' ב'. למשל אות א' - בעט אויף אמונה: "רבונו של עולם געב מיר אמונה, איך זאל דיך שפירן, איך זאל געדענקען אז דו ביסט מיט מיר". א' איז אמת, בעט: "רבונו של עולם העלף מיר איך זאל רעדן נאר אמת, איך זאל נישט פאפן און נישט רעדן שקר, רבונו של עולם העלף מיר איך זאל גיין אויפן אמת'ן וועג, זיך נישט נארן". א' איז אכילה, בעט: "רבונו של עולם היט מיך פון נישט כשר'ע עסן, איך זאל זוכה זיין צו עסן נאר כשר", און אזוי ווייטער אויף אלע אותיות.


ב' בנים, בעט דעם אייבערשטן זאלסט נישט שלאגן דיינע קינדער, זאלסט נישט נערוועז ווערן פון זיי. ב' איז בית, בעט אויף א הייליגע שטוב א בית המקדש מעט, און אזוי ווייטער.


כאטשיג איין מאל א וואך זאלסטו זיך ארויסכאפן צו גיין הפצה, פארשפרייטן דעם הייליגן רבינ'ס עצות, די ספרים און קונטרסים וואס מוהרא"ש האט געשריבן פאר אונזער דור, אזוי אראפגעברענגט דעם רבינ'ס ווערטער אז אפילו פשוט'ע מענטשן ווי מיר זענען - זאלן דאס קענען מקיים זיין. דאס איז די גרעסטע תיקון הברית, און ווער עס ווייסט אז ער האט פוגם געווען בברית רחמנא לצלן - מוז עוסק זיין אין הפצה, ווייל דורך צוריק ברענגען מענטשן צום אייבערשטן איז מען מתקן אות ברית קודש. אויך מיטן געבן צדקה צו דרוקן די ספרים - איז מען מתקן דעם חטא.


דעם שבת וועל איך נישט זיין אין וויליאמסבורג, איך האב א שמחה, מיין טאטע מאכט חתונה זיין יונגסטע קינד, איך וועל זיין ביי אים שבת, ביי די שבע ברכות. אויך קומענדיגע וואך - שבת חנוכה - וועל איך נישט זיין אין וויליאמסבורג, איך וועל זיין אם ירצה ה' אין קרית ברסלב מיט אנשי שלומינו.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#310 - א טאטע וועט זיכער פארדענען זיין זון
תפילות אויף אידיש, התחזקות, נייעס

בעזרת ה' יתברך - יום א' פרשת וישב, י"ד כסליו, שנת תשפ"ה לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


דער הייליגער רבי זאגט (שיחות הר"ן, סימן נב): "מִכָּל הַדְּבָרִים צוֹעֵק כְּבוֹד הַשֵּׁם יִתְבָּרַךְ", פון די נייעס שרייט ארויס אז דער אייבערשטער פירט די וועלט, מען קען נעמען רמזים פון די נייעס.


יעצט איז די אמעריקאנע באפעלקערונג זייער פארטון אין די נייעס אז דער פרעזידענט האט געפארדענט (באגנאדיגט) זיין זון פון תפיסה; דאס איז שטארקע חיזוק ווען מען גייט התבודדות, מען רעדט זיך אויס דאס הארץ צום אייבערשטן, מען זאל בעטן: "רבונו של עולם, איך האב טאקע געזינדיגט, איך בין שולדיג, איך בין דער ערגסטער פארברעכער, אבער דו ביסט דאך מיין טאטע און א טאטע וועט זיכער פארדענען זיין זון, אים געבן נאר גוטס, בעט איך דיר אייבערשטער, נעם אן מיין תשובה, איך גיי שוין זיין גוט, העלף מיר, פארדן מיך, נעם מיך ארויס פון די נישט גוטע, נעם מיך ארויס פון תפיסה, פון מיינע תאוות, פון די קליפות וואס מאכן מיך פארגעסן פון דיר".


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#309 - רבונו של עולם, איך האב נישט קיין געלט
תפילות אויף אידיש, אמונה, התחזקות, פרנסה, חובות

בעזרת ה' יתברך - יום ה' פרשת ויצא, ד' כסליו, שנת תשפ"ה לפרט קטן


 


מיין טייערער ... נרו יאיר


א איד טאר זיך נישט פארלירן, און זיכער א ברסלב'ער חסיד טאר זיך נישט פארלירן, נאר גלייבן אז אלעס וואס דער אייבערשטער טוט איז גוט, דער אייבערשטער מאכט נישט קיין שלעכטס.


דו שרייבסט מיר אז דו האסט חרטה פארן אוועק גיין פון דיין חסידות און מקורב ווערן צום הייליגן רבי'ן, נאכדעם וואס דו מוטשעסט זיך אזוי שטארק אין פרנסה, דו ווערסט דערטראנקען אין דיינע חובות; וואס זאל איך דיר זאגן, איך בין דיר דן לכף זכות, די חובות וואס דו האסט און די פרנסה וואס דו האסט נישט, האסט נישט קיין געלט פאר דיין משפחה - דאס צעדרוקט דיר, אזוי ווי חכמינו זכרונם לברכה זאגן (עירובין מא:): "עניות מעביר את האדם על דעתו ועל דעת קונו", מען פארלירט די שכל, מען הויבט אן האבן קשיות אויפן צדיק און אויפן אייבערשטן.


טייערער ברודער, איך בעט דיר ברחמים, האב נישט קיין קשיות אויפן אייבערשטן, און האב נישט חרטה אז דו ביסט מקורב צום צדיק; וואס ווייסטו וואס וואלט געווען מיט דיר אן דעם צדיק? ווי וואלסטו געווען אנעם רבי'ן? מה-דאך מיטן רבינ'ס התחזקות איז ביטער שווער, וואס וואלט געווען אנעם רבי'ן?


איך בעט דיר זייער, האב נישט קיין קשיות אויפן אייבערשטן, האב נישט קיין קשיות אויף די אמונה. דער אייבערשטער מאכט נישט קיין עוולות, דער אייבערשטער מאכט נאר גוט, אלעס וואס דער אייבערשטער טוט איז בצדק ובמשפט, בחסד וברחמים.


גיי אין א שטילע ווינקל און וויין זיך אויס צום אייבערשטן, זאג: "רבונו של עולם, איך בין אזוי צעבראכן, איך האב נישט קיין געלט, איך האב אזויפיל חובות, איך האב נישט קיין מנוחה, איך האב נישט קיין מח, אזויפיל פרנסות האב איך שוין געהאט און מען זאגט מיך אפ, איך בעט דיר זייער, זיי מיר מוחל, איך טו תשובה אויף אלע מיינע זינד, נעם אן מיין תשובה, און געב מיר שפע, העלף מיר איך זאל קענען מפרנס זיין מיין פאמיליע".


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#308 - א גוטע ווייטאמין וואס העלפט האבן קינדער
קינדער, תפילות אויף אידיש, תודה והודאה, חיזוק פאר פרויען

בעזרת ה' יתברך - יום ג' פרשת ויצא, ב' כסליו, שנת תשפ"ה לפרט קטן


 


מרת ... תחי'


איך האב ערהאלטן אייער בריוו.


פארלירט זיך נישט, איר וועט האבן קינדער.


עס איז דא א גוטע ווייטאמין וואס העלפט האבן קינדער, די ווייטאמין נעמט מען דריי מאל א טאג; אינדערפרי, מיטאג און פארנאכטס; די ווייטאמין פון תודה והודאה, דאנקען און לויבן דעם אייבערשטן.


יעדן טאג אינדערפרי זאלט איר זאגן: "שכוח אייבערשטער פאר אלעס וואס דו טוסט מיט מיר, שכוח אייבערשטער פאר אלעס גוטס וואס דו מאכסט מיט מיר, שכוח אייבערשטער פאר דיינע חסדים, שכוח אייבערשטער אז דו גייסט מיר איין טאג געבן א זיסע צוקערדיגע בעבי".


דאנקען און לויבן עפנט אויף די הימל פאר ישועות.


דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#307 - מען דארף רחמי שמים צו בלייבן ביים צדיק
תפילות אויף אידיש, חלישות הדעת, דף גמרא

בעזרת ה' יתברך - יום ה' פרשת וישלח, י"א כסליו, שנת תשפ"ה לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


בעט דעם אייבערשטן מען זאל דיך נישט אוועק שלעפן פון הייליגן רבי'ן, מען דארף אסאך בעטן אויף דעם, דער סמ"ך מ"ם לאקערט אויף יעדן מקורב אים אוועק צו שלעפן פון צדיק; איינעם שלעפט ער אוועק מיט ליצנות, א צווייטן מיט חלישות הדעת; אזוי פרובירט מען מיט אלע וועגן אוועק צו שלעפן.


מען דארף רחמי שמים צו בלייבן ביים צדיק. מוהרא"ש דערציילט, דער רבי האט געהאט א תלמיד ר' ליפא, א גרויסער סוחר. אמאל איז ער געפארן צום יריד מאכן געשעפטן, ער האט געטראכט אז ער וועט קודם גיין צום רבי'ן נעמען א ברכה, ער איז געפארן צום רבי'ן אויף שבת. ביי שלש סעודות האט ער געווארט אז דער רבי זאל שוין ענדיגן די תורה, ער זאל קענען פארן צום יריד פארדינען געלט. דער הייליגער רבי האט דאך אלעס געזען, האט ער מרמז געווען ביי די תורה וואס שטייט אין זוהר (תיקוני זוהר תיקון ג' מהתיקונים האחרונים): "חֲיֵיכִת בְּהוֹן בְּעוּתְרָא בְּהַאי עָלְמָא, וּלְּבָתַר, קְטִילַת בְּהוֹן", געלט לאכט צום מענטש אין די יונגע יארן, און שפעטער הרג'עט עס דעם מענטש; דער רבי האט געוואלט מיט דעם מרמז זיין פאר ר' ליפא אז נישט אלעס איז געלט וכו', ר' ליפא האט זיך באליידיגט פון דעם, ער איז אוועק געגאנגען פון רבי'ן און מער נישט געקומען.


יארן שפעטער האט אים רבי נתן געטראפן, ער האט אים געפרעגט: "ליפא, וואו ביסטו אנטלאפן, פארוואס ביסטו אוועק פון הייליגן רבי'ן? עמנו הייתם!" האט אים ר' ליפא געזאגט: "דער רבי האט מיך פארשעמט", מיינענדיג די תורה וואס דער רבי האט דעמאלט געזאגט און אים מרמז געווען אין די תורה, זאגט אים רבי נתן: "ליפא! פון אזא רבי גייט מען אוועק?! זאל דער רבי נעמען א דראנג (א דיקע האלץ) און מיך שלאגן - וועל איך אויך נישט אוועק גיין", ווייל ווען מען מאכט זיך א חשבון, מען איז זיך מתבודד - קומט אויס אז 'פון אזא רבי וועל איך קיינמאל נישט אוועק גיין, אפילו ער וועט מיך שמייסן מיט א דראנג'.


אז מען רעדט צו דיר קעגן דעם צדיק זאלסטו טון וואס דער שני למלכות האט געטון, ער האט געוויינט זייער שטארק און געבעטן דעם אייבערשטן זאל אים העלפן טרעפן די גאלדענע בארג מיט די פערלנעם שלאס. מוהרא"ש זאגט (נהרי אפרסמון), דאס איז די עצה ווען מען האט בלבולים און חלישות הדעת, מען זאל שרייען: "רבונו של עולם דא האב איך א צדיק וואס האט מיר געגעבן אזויפיל גוטס, זיך מוסר נפש געווען פאר מיר, פאר מיין שטוב, מיר אויסגעלערנט א וועג צו לעבן מיט דיר, זיין נאנט צו דיר, א וועג צו לערנען די הייליגע תורה, א וועג ווי צו לעבן מאן און ווייב בשלום, א צדיק וואס בלאזט אריין אין מיר א חיות, און דא בין איך אזוי צעמישט ווייל מען רעדט צו מיר ליצנות און איך האב חלישות הדעת וכו' וכו', אנא השם ראטעווע מיך איך זאל בלייבן ביים הייליגן רבי'ן מיין גאנץ לעבן".


קומענדיגע וואך ענדיגן מיר מסכת בבא בתרא, און מיר הויבן אן מסכת סנהדרין, וויל איך דיר בעטן זאלסט אויך אנהויבן לערנען יעדן טאג א בלאט גמרא. אז מען לערנט א בלאט גמרא ווערט מען ארום גענומען מיט די שכינה הקדושה, מוהרא"ש זאגט, גמרא איז די ראשי תיבות פון די פיר מלאכים ג'בריאל, מ'יכאל, ר'פאל און א'וריאל; ווען מען לערנט גמרא ציט מען צו זיך די פיר מלאכים, מען האט א שמירה עליונה (ספר החיים לאחי מהר"ל, ספר זכיות, פרק ב).


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#306 - ווער עס פאלגט דעם רבי'ן, באקומט שוין אויך א גוט לעבן
תפילות אויף אידיש, התחזקות, ישיבה, חתונה, שמחות

בעזרת ה' יתברך - יום ה' פרשת תולדות, כ"ז מר-חשון, שנת תשפ"ה לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


געדענק, אפילו מען איז בבחינת הידים ידי עשיו, מען איז אראפגעפאלן אין עבירות, מען האט מקלקל געווען רחמנא לצלן - דארף מען ניצן דעם קול, עס זאלן ווערן קול יעקב, רעדן צום אייבערשטן, דעמאלט איז מען זוכה צו באקומען אלע ברכות. מען דארף שרייען צום אייבערשטן: "הייליגער באשעפער העלף מיר, איך וויל זיין ערליך, איך וויל לעבן מיט דיר, איך וויל נישט מיין לעבן זאל מיר אריבערגיין מיט אזעלכע נארישקייטן". 


זונטאג און אויך מאנטאג וועט זיין חתונות אין ישיבה, מען זעט די כח הצדיק, די כח פון מוהרא"ש זכותו יגן עלינו וואס האט אזויפיל גערעדט און געשריבן פון די זאך, און יעצט ווערט דאס אויסגעפירט דורך אנשי שלומינו; מען מאכט פשוט'ע שמחות, מען געבט נישט אויס געלט פאר די פאר שעה פון די חתונה, מען לעבט מיט א חשבון, מען לעבט מיט שכל, דער צדיק געבט שכל; עס איז כדאי זאלסט קומען זען מיט די אויגן די שמחות, ווי פרייליך די מחותנים זענען, ווי פרייליך חתן כלה זענען, די חתונה האט א אידישע טעם, מען שפירט א טעם, מען שפירט אן עכטע שמחה, נישט קיין געמאכטע, נישט קיין געבארגטע, נישט קיין פאלשע. מיר האבן פאלשע בלומען מיט עכטע שמחה, נישט עכטע בלומען וואס מען צאלט אזויפיל געלט און ביז אפאר שעה ווארפט מען דאס אוועק אין די מיסט, בשעת מען האט נארוואס געבארגט געלט און מען האט נישט פון וואו צו באצאלן, השם ישמרינו.


דאס איז פון די קליינע זאכן וואס דער רבי געבט אונז; דאס איז אויסער די שכל, חיזוק און עצות פאר עבודת השם וואס דער רבי געבט אונז, די קלארע ריינע אמונה, די דביקות בשם, די שמחה פון טון מצוות און די תיקונים וואס דער רבי איז אונז מתקן לנצח נצחים – אויסער דעם געבט אונז דער רבי אויל צו שמירן די רעדער, שכל צו מאכן פשוט'ע שמחות, שכל ווי אזוי צו לעבן, נישט לעבן פאר אנדערע, נישט נאכמאכן אנדערע.


דער רבי האט דערציילט, עס איז געווען א סוחר וואס האט פארקויפט דיאמאנטן און טייערע שטיינער, אמאל קומט איינער צו אים און בעט צו קויפן נייע רעדער פאר זיין וואגן, זאגט אים דער סוחר: "איך פארקויף דיאמאנטן נישט קיין רעדער", זאגט אים דער איד: "איך האב געהערט פון מיין חבר ער האט באקומען דא נייע גוטע שטארקע רעדער", זאגט דער סוחר: "יענער האט איינגעקויפט ביי מיר טייערע צירונג, האב איך אים געגעבן אויך גוטע רעדער אויף אהיים צו פארן, איך בין נישט קיין סוחר פאר רעדער, איך פארקויף דיאמאנטן", און דער רבי האט אויסגעפירט: "איך פארקויף תורה, תפילה און תכלית, אויב איינער קומט צו מיר און פאלגט מיר, געב איך אים שוין אויך גוטע רעדער - בני חיי ומזוני, ער זאל קענען לעבן א שיין לעבן".


היינט זאגט מען יום כיפור קטן.


די וואך שבת וועל איך נישט זיין אין וויליאמסבורג.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.



 

#305 - קיי נישט איבער אלטע צרות און אלטע ווייטאג
תפילות אויף אידיש, התחזקות, טערעפי

בעזרת ה' יתברך - יום ג' פרשת ויצא, ב' כסליו, שנת תשפ"ה לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


וואס איז געווען איז געווען, ברענג נישט ארויף אלטע קאשמארן, לאז אפ אלטע וואונדן. איך ווייס אז די מטפלים האבן א שיטה אז מען זאל קייען און איבערקייען די אלטע צרות (אזוי וועלן זיי האבן פרנסה, אזוי ווערט מען נישט אויסגעהיילט), להבדיל דער רבי איז גרעסער פון די פארפירער, דער רבי זאגט בפירוש קיי נישט איבער אלטע צרות, קיי נישט איבער אלטע ווייטאג. דער הייליגער רבי זאגט (שיחות הר"ן, סימן כו): "ביי די וועלט איז שכחה א חסרון, ביי מיר איז שכחה א גרויסע מעלה, ווייל ווען עס וואלט ווען נישט געווען שכחה וואלט מען נישט געקענט דינען דעם אייבערשטן, ווייל מען וואלט נישט אויפגעהערט צו טראכטן פונעם פארגאנגענהייט, פון אלע דורכפעלער און אלע פראבלעמען וואס מען איז דורך, און דאס וואלט געמאכט אז דער מענטש זאל נישט וועלן נאכאמאל פרובירן צו זיין אן ערליכער איד, אבער יעצט אז עס איז דא שכחה, קען מען זיך באנייען און אנהויבן פונדאסניי".


די תורה (פרשת השבוע) ווייזט אונז א וועג אז אפילו מען ליגט אויף דער ערד, מען איז א דורכפאל, די גרעסטע דורכפאל, ליגט אבער נעבן דיר א לייטער ביזן הימל, ביזן אייבערשטן. דער זוהר הקדוש זאגט (השמטות, רסו ע"ב; עיין בעל הטורים): "'סולם' באטרעפט 'קול'", דו האסט א מויל, א לייטער ביזן הימל, זאג: "רבונו של עולם העלף מיר, רבונו של עולם איך וויל זיין גוט, גלייב מיר, קוק אריין אין מיין הארץ, קוק אריין אין מיינע מחשבות, איך וויל אזוי שטארק זיין גוט, איך וויל אזוי שטארק ארויסגיין פון מיינע תאוות, פון מיינע מידות רעות, העלף מיר".


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#304 - אלע איבערגייעכצער איז נאר ווייל דער אייבערשטער וויל הערן דיין קול
תפילות אויף אידיש, תפילה והתבודדות, אמונה, התחזקות, פרנסה

בעזרת ה' יתברך - יום ד' פרשת חיי שרה, י"ט מר-חשון, שנת תשפ"ה לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר


שטארק זיך מיט אמונה, פארליר זיך נישט, דער אייבערשטער שטייט אונטער אלעס, ער איז באהאלטן אין דיין ביזנעס, אין אלעס וואס דו גייסט אריבער, עס וועט דיר בקרוב צוריק ברייטער ווערן, דו וועסט צוריק האבן גרויס שפע.


עס קען זיין אז דאס וואס דו גייסט אריבער וכו', איז נאר ווייל דער אייבערשטער וויל הערן דיין קול ווי דו געבסט א גוטע קרעכץ, און איין ווארט פון הארץ ארויס ווי דו בעטסט: "טאטע איך קען נישט מער, טאטע איך בין אזוי פארלוירן, טאטע העלף מיר, ראטעווע מיך, נעם מיך ארויס פון מיין צעקוועטשטקייט" וכו' וכו'.


קען זיין נאר צוליב דעם דארפסטו דאס אריבערגיין, דיר צו ברענגען נענטער צום אייבערשטן, דער אייבערשטער זאגט: "כִּי קוֹלֵךְ עָרֵב", דיין קול איז מיר זיס, "וּמַרְאֵיךְ נָאוֶה", און דיין אויסזען איז שיין (שיר השירים ב, יד).


טייערער ברודער, עס וועט דיר בקרוב בעסער ווערן, דו וועסט צוריק האבן גרויס שפע, נאר איין זאך בעט איך דיר, מאך זיך א קביעות, גיי יעדן טאג התבודדות. פאר מיט דיין קאר צו א שטילע פארק, א שטילע וואסער וכדומה, לאז די טעלעפאן אין קאר, גיי אביסל א שפאציר, קוק ארויף צום אייבערשטן און בעט אים: "באשעפער העלף מיר, באשעפער איך וויל זיין מיט דיר, איך וויל געדענקען פון דיר, איך וויל תכלית, איך וויל לערנען און דאווענען, און פאר דעם דארף איך פרנסה בריווח".


אוי ווי זיס, אוי ווי שיין, אוי ווי געשמאק – ווען מען פאלגט דעם רבי'ן, מען באניצט זיך מיט התבודדות; מען זעט ישועות און מען ווערט געזונט, מען האט נישט מער די פאניק אטאקעס, ווייל די אמונה ווערט אזוי שטארק, ביז מען באקומט אייזערנע נערווען.



 

#303 - קלאפן אויף די טירן צו העלפן דעקן די מלמדים
שכר לימוד, תפילות אויף אידיש

בעזרת ה' יתברך - יום ד' פרשת חיי שרה, י"ט מר-חשון, שנת תשפ"ה לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר, אדמיניסטראטער מוסדות היכל הקודש


איך וויל דיר בעטן, אויב דו זעסט אז דו וועסט נישט האבן צו באצאלן סוף וואך די מלמדים און די איינגעשטעלטע - זאלסטו אריבערגיין צו משפחות פון אנשי שלומינו וואס האבן א געפיל און הארץ, קלאפ אויף זייער טיר און רעד צו זייער הארץ זיי זאלן דיר העלפן דעקן די מלמדים, מען זאל זיי קענען געבן די געהאלט, זיי זאלן קענען קומען אין חדר לערנען מיט די קינדער מיט ישוב הדעת.


איך בין דיר גרייט צו העלפן ארויפגיין מיט דיר צו אנשי שלומינו יעדע נאכט צו קענען דעקן די איינגעשטעלטע, ווייל דאס איז ביי מיר וויכטיגער ווי אלעס.


דער אייבערשטער האט אונז געהאלפן ביז אהער וועט ער אונז ווייטער העלפן, זאג די תפילה וואס מוהרא"ש האט אונז געשריבן מיט יארן צוריק. ווען מיר זענען געקומען וויינען צו מוהרא"ש וואס מיר קענען טון צו באצאלן די מלמדים האט אונז מוהרא"ש דעמאלט געשריבן די שיינע תפילה:


"רִבּוֹנוֹ שֶׁל עוֹלָם! זֶע וִוי אִיךְ זִינְק אִין חוֹבוֹת, נֶעם מִיךְ אַרוֹיס פוּן אַלֶע מַיינֶע צָרוֹת וָואס אִיךְ בִּין אַרַיין אִין דֶעם, אִיךְ זָאל קֶענֶען אָפְּגֶעבְּן אַלֶע חוֹבוֹת, גֶעבּ מִיר שֶׁפַע אִיךְ זָאל זִיךְ נִישְׁט דַארְפְן מוּטְשֶׁען, וָוארוּם מַיין גַאנְץ כַּוָונָה אִיז נָאר אוֹיפְבּוֹיעֶן אַ יְשִׁיבָה אוּן אַ תַּלְמוּד תּוֹרָה וואוּ דִי תַּלְמִידִים וֶועלְן רֶעדְן נָאר פוּן דִיר, אוּן זֵיי וֶועלְן לֶערְנֶען פְלַייסִיג דַיין הֵיילִיגֶע תּוֹרָה. אִיבֶּערְדֶעם הָאבּ אוֹיף מִיר רַחֲמָנוּת אוּן גֶעבּ מִיר חֵן אִין דַיינֶע אוֹיגְן, אוּן הֶער צוּ מַיין תְּפִלָה אוּן מַיין גֶעבֶּעט, אוּן שֶׁענְק מִיר אַ שֶׁפַע אִיךְ זָאל קֶענֶען אָפְּצָאלְן אַלֶע חוֹבוֹת, אוּן עֶס זָאל מִיר נִתְרַחֵב וֶוערְן בְּגַשְׁמִיוּת וּבְרוּחְנִיוּת מֵעַתָּה וְעַד עוֹלָם אָמֵן סֶלָה".


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.



 

#302 - דער וואס פרעגט און בעט עצות, איז א קלוגער
תפילות אויף אידיש, אמונת חכמים, דרך הלימוד

בעזרת ה' יתברך - יום ג' פרשת חיי שרה, י"ח מר-חשון, שנת תשפ"ה לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר


שלמה המלך זאגט (משלי יב, טו): "דֶּרֶךְ אֱוִיל יָשָׁר בְּעֵינָיו", דער נאַר פרעגט נישט קיין עצות פון צדיקים, ער האלט אז ער ווייסט אלעס, ער איז זיכער אז זיין וועג איז א גלייכע, "וְשֹׁמֵעַ לְעֵצָה", און דער וואס פרעגט און בעט עצות – "חָכָם", איז א קלוגער; ווייל אפילו מען זאל זיין ווייט פון קדושה, ווייט פון מידות טובות, אויב הערט מען זיך צו צו די עצות פון צדיק, וועט מען ביים סוף זוכה זיין אויך צו ווערן א צדיק, און אז מען טוט די עצות פון צדיק, מען גייט יעדן טאג התבודדות, מען רעדט זיך אויס צום אייבערשטן, און אפילו מען האט נאכנישט קיין פליסיגע דיבורים ביי התבודדות, זאגט מען: "רבונו של עולם, איך וויל רעדן צו דיר, איך וויל טראכטן פון דיר, איך וויל דאווענען, איך וויל לערנען", מען בעט: "רבונו של עולם, שוין אזוי לאנג וויל איך זוכה זיין צו אריינקומען צו די קדושה, און עס גייט מיר נישט, איך בין נאך אזוי ווייט, איך בין אזוי אין נישט גוטע זאכן וכו' וכו'" – ווערט מען מיט די צייט א צדיק.


אויך מיט די עצות פון סדר דרך הלימוד, לערנען אפילו אן פארשטיין, און אפילו אן קיין געפיל (כמבואר בשיחות הר"ן, סימן עו); מיט די צייט איז מען זוכה צו פארשטיין און ליב האבן די תורה, והבן למעשה.


... טייערער, אז מיר וועלן פאלגן דעם רבינ'ס עצות, וועלן מיר זוכה זיין צו קומען צו די העכסטע מדריגות.



 

#301 - נעם אן מיין תשובה און געב מיר מיין שידוך
תפילות אויף אידיש, בחור, שידוכים, התחזקות

בעזרת ה' יתברך - יום ג' פרשת חיי שרה, י"ח מר-חשון, שנת תשפ"ה לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר


אליעזר עבד אברהם, ווען מען האט אים געשיקט ברענגען א שידוך פאר יצחק, וואס האט ער געטון? ער האט זיך אוועקגעשטעלט אינדרויסן פון שטאט און געבעטן דעם אייבערשטן, אזוי האט ער געקענט ברענגען א שידוך.


פארוואס איז די תורה אזוי לאנג מאריך אין די מעשה? די תורה וויל אונז ווייזן וואס מיר זאלן טון פאר א שידוך, מעשה אבות סימן לבנים, אז מען דארף א שידוך איז דא איין עצה, גיין אינדרויסן פון שטאט אין א שטילע ווינקל, און בעטן דעם אייבערשטן: "רבונו של עולם העלף מיר, ברענג מיר מיין שידוך, איך וויל שוין נישט זיין אליין, איך וויל חתונה האבן, איך וויל נישט זיין א פלג גוף, א האלבער, הייליגער באשעפער איך טו תשובה, איך גיי שוין זיין גוט, איך האב חרטה אויף אלעס וואס איך האב געזינדיגט, נעם אן מיין תשובה און געב מיר מיין שידוך, און געב מיר מיין שידוך, און געב מיר א גוטע לעבן".

#300 - מיר קענען אויך טון ווי דער הייליגער טשערנאבלער מגיד
תפילות אויף אידיש, סיפורי צדיקים, תמימות, תפילה

בעזרת ה' יתברך - יום ג' פרשת וירא, י"א מר-חשון, שנת תשפ"ה לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


היינט איז די יארצייט פון הייליגן צדיק דער מאור עינים, דער טשערנאבלער מגיד זכותו יגן עלינו. עס איז באוויסט, ווען ער איז געווען גאר קליין איז ער געבליבן אן טאטע און מאמע, זיין פעטער האט אים גענומען צו זיך אין שטוב, אבער ער האט זיך נישט אפגעגעבן מיט אים אזוי ווי מיט זיינע אייגענע קינדער, ווען ער פלעגט געבן פאר זיינע קינדער גוטע נאש האט ער אים נישט געגעבן. איז דער קליינער קינד נחום געגאנגען אין שול געעפנט די ארון הקודש און געוויינט צום אייבערשטן, ער האט געזאגט: "טאטע אין הימל איך האב נישט קיין טאטע, דו ביסט מיין טאטע, געב מיר נאש, געב מיר גוטע זאכן וואס אנדערע קינדער האבן", און נאכן פארמאכן די ארון הקודש האט ער געזען א מטבע אויף דער ערד און ער איז זיך געגאנגען קויפן גוטע זאכן. ווען דער פעטער, דער שטיף טאטע האט געזען ווי ער קומט אלץ מיט נאש און ער זאגט ער האט דאס געקויפט - האט ער אים חושד געווען אז ער גנב'עט געלט, האט דער קליינער נחום געזאגט: "איך האב די געלט פון באשעפער, דער אייבערשטער האט מיר געגעבן", דער פעטער קוקט אים אן 'ווי, וואס, ווען?' דער קליינער נחום זאגט אים: "איך בעט דעם אייבערשטן און דער אייבערשטער געבט מיר", דער פעטער פארשטייט נישט: "וואס, עס פאלט אראפ פון הימל געלט?" "יא" - זאגט נחום, דער פעטער זאגט: "איך וויל זען, איך וועל געבן א זייגער פאר מיינע קינדער, איך וויל זען ווי דו גייסט באקומען א זייגער".


דער קליינער נחום מיט זיין גאנצע תמימות גייט אין שול, ער עפנט די ארון הקודש און וויינט: "אייבערשטער, איך האב נישט קיין טאטע, איך דארף אויך א זייגער", און וואונדער פאסירט, עס פאלט אראפ א זייגער, דער פעטער האט שוין מער נישט געטשעפעט דעם קליינעם נחום.


די חידוש ביים רבי'ן איז, אז די מעשה ענדיגט זיך נישט ביים הייליגן טשערנאבלער מגיד, דער הייליגער רבי לערנט אונז אויס אז די מעשה גייט ווייטער ביי אונז, מיר זאלן דאס אויך טון; גיין אין א ווינקל און בעטן מיט רחמנות: "הייליגער באשעפער, געב מיר געלט, איך דארף שפייזן מיין ווייב און קינדער, הייליגע באשעפער איך דארף צאלן פאר די דירה, פאר רענט, פאר די באנק, העלף מיר".


טייערער ברודער, דארפסט נישט זוכן קיין ארון הקודש צו עפענען, עפן דיין מויל און זאג: "הייליגער באשעפער, איך טו תשובה, איך האב חרטה פאר אלעס וואס איך האב געטון שלעכט, איך בעט דיר געב מיר שפע, געב מיר פרנסה, איך קען נישט מער".


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#299 - אנשטאט הערן נייעס, נעם א מש-ניות און זאג משניות
תפילות אויף אידיש, נייעס, פאליטיק

בעזרת ה' יתברך - יום ג' פרשת לך לך, ד' מר-חשון, שנת תשפ"ה לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר


מאך זיך נישט נאריש מיט פאליטיק, עס וועט דיר גארנישט אויסמאכן אויב טראמפ געווינט, אדער זיין קעגנער; דו דארפסט א שידוך און פרנסה, און זיי ביידע קענען דיר דאס נישט געבן.


גיי צום אייבערשטן, בעט אים: "הייליגער באשעפער געב מיר אמונה, געב מיר שמחה, געב מיר מיין שידוך, געב מיר פרנסה, געב מיר שכל צו וויסן אז נאר דו פירסט די וועלט, נאר דו מאכסט אלעס און קיינער קען נישט טון און מאכן אנדערש".


אנשטאט הערן נייעס – נעם א מש-ניות און זאג משניות.

#298 - רבונו של עולם, העלף מיר איך זאל פריש מקורב ווערן
תפילות אויף אידיש, חסידות ברסלב

בעזרת ה' יתברך - יום ג' פרשת לך לך, ד' מר-חשון, שנת תשפ"ה לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר, קרית יואל


דער בעל דבר האט זייער פיינט דעם רבי'ן, אזוי ווי דער הייליגער רבי דרוקט זיך אויס אינעם בריוו (חיי מוהר"ן, סימן קסו): "עֵינָיו לָטַשׁ וְשִׁנָּיו חָרַק עָלַי", זיינע אויגן און ציין האט ער אויסגעקריצט קעגן מיר, דעריבער גייט אריבער שווערע ביטערע מניעות אויף יעדן מקורב, און אזוי אויך די וואס האבן דורכגעבראכן אלע מניעות און זענען מקורב געווארן – זענען אויך נאכנישט פארטיג, די ווערן במשך די צייט קאלט, אפגעקילט, ביז מען לאזט אפ אינגאנצן רחמנא לצלן.


דעריבער דארף מען יעדן טאג בעטן פונעם אייבערשטן אויף דעם פרט: "רבונו של עולם, העלף מיר איך זאל פריש מקורב ווערן, האב רחמנות אויף מיר, איך זאל נישט אפלאזן דעם הייליגן רבי'ן, איך זאל לערנען די הייליגע ספרים און מקיים זיין די עצות".


אויך איז דא א גוטע עצה צו בלייבן פריש מקורב, צו רעדן יעדן טאג פון רבי'ן - צי מיט א חבר, אדער דאס גלייכן.

#297 - ווען מען הערט רעדן אויף צדיקים, ווערט מען פארטריבן פון גן עדן
תפילות אויף אידיש, צדיקים, לשון הרע, ליצנות

בעזרת ה' יתברך - יום ד' פרשת לך לך, ה' מר-חשון, שנת תשפ"ה לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


געב זיך אכטונג נישט צו הערן קיין ליצנות, קיין לשון הרע; מען קען שוין זיין אין היכל הקודש, קודש קדשים, און דארט באגעגענען דעם נחש הקדמוני וואס רעדט צו מען זאל עסן פון די עץ הדעת, און אז מען הערט אים אויס - ווערט מען פארטריבן פון גן עדן.


ווען איך בין געקומען קיין יבנאל צו זיין ביי מוהרא"ש אויף א שבת, עס האט זיך געשפירט ווי אין גן עדן - זענען צו מיר געקומען אינגעלייט און געזאגט: "מיין נישט אז אלעס איז גוט דא, עס איז דא אזויפיל פראבלעמען", זיי האבן מיר געוואלט אויפהעצן אויף מוהרא"ש.


איך האב דעמאלט געטראכט צו מיר 'אוי וויי, מען קען זיין ביים צדיק, מען קען זיין אין קודש הקדשים - און מען דארף רחמי שמים נישט צו הערן לשון הרע, נישט צו פארגעסן פון תכלית, פארוואס בין איך געקומען צום רבי'ן, פארוואס בין איך אין היכל הקודש, און וואס גייט מיר אן דאס און יענץ? ממש ווי מוהרא"ש זאגט, מען קען זיצן איינער נעבן צווייטן, איינער איז אין גן עדן, ער שפירט אלע ש"י עולמות, און נעבן אים זיצט איינער אין גיהנום, אין חושך ענן וערפל, אין די גרעסטע טונקלקייט.


ווען דו הערסט רעדן אויף צדיקים זאלסטו גיין אין א זייט און וויינען צום אייבערשטן: "הייליגער באשעפער וואס טו איך דא, איך בין אזוי פארלוירן, דא האב איך געטראפן א צדיק וואס ברענגט מיך צו דיר, ער ברענגט מיר צו לערנען און דאווענען און צו דביקות אין דיר, און דא הער איך רעדן כל דבר אסור, איך בעט דיר אייבערשטער העלף מיר איך זאל נישט הערן קיין לשון הרע און איך זאל גיין אויפן אמת'ן וועג".


אזוי מוז זיין, און אזוי וועט זיין, און דאס גייען אלע אריבער, אפילו גרויסע מענטשן דארפן דאס אויך אריבערגיין; הערן לשון הרע וכו'. מוהרא"ש דערציילט (פעולת הצדיק, סימן תכא), דער הייליגער רבי נתן זכר צדיק וקדוש לברכה איז געווען אן איידעם ביי הרב הגאון המפורסם רבי דוד צבי אויערבאך זכר צדיק לברכה. רבי דוד צבי איז געווען רב אין דריי גרויסע שטעט אין אוקריינא: שאריגראד, קרעמניץ און מאהליב. ער איז געווען זייער א גרויסער מענטש, דער רבי האט אמאל געזאגט פאר רבי נתן: "דיין שווער איז א צדיק", אזוי אויך האט דער הייליגער רבי ברוכ'ל פון מעזיבוזש זכותו יגן עלינו געזאגט אויף אים: "וואו ער גייט, גייט אליהו הנביא מיט מיט אים"; דער רבי דוד צבי האט נישט ליב געהאט חסידים, ער האט געהאקט טאג און נאכט אויף חסידים.


אין אנהויב איז רבי דוד צבי געפארן צום הייליגן צדיק רבי פנחס קאריצער זכותו יגן עלינו, עס איז אים זייער געפאלן די הנהגה פון דעם צדיק, אבער עס האט אים געשטערט פארוואס זיינע חסידים רעדן קעגן דעם צדיק רבי מיכל זלאטשובער זכותו יגן עלינו, האט רבי דוד צבי געטראכט אז ער גייט פארן צו דעם צדיק רבי מיכל זלאטשובער זכותו יגן עלינו, ער וויל זען וואס דארט טוט זיך. ווען ער איז אנגעקומען צי רבי מיכל זלאטשובער זכותו יגן עלינו און צוגעזען זיין עבודה איז אים זייער געפאלן זיין התנהגות, אבער עס האט אים זייער געשטערט צו הערן פון זיינע חסידים ליצנות אויף רבי פנחס קאריצער זכותו יגן עלינו, ער האט געזען אז דער איז אפגע'פסק'נט מיט זיינע מענטשן וכו' און דער איז אפגע'פסק'נט מיט זיינע מענטשן וכו'. עס האט אים זייער וויי געטון די מחלוקות און פירוד לבבות צווישן די גרויסע צדיקים ביז ער האט מחליט געווען און געזאגט: "איך גלייב אז ביידע זענען אמת, וואס זיי רעדן אויף אים און וואס זיי רעדן אויף אים"; דאס האט אים געמאכט ער זאל פיינט האבן חסידים. פון דעמאלט האט ער יעדן טאג געמאכט א שיעור מיט זיינע קינדער און איידעמער ווי ער פלעגט רעדן צו זיי קעגן חסידים.


דאס האט זייער געשטערט פאר רבי נתן, פארוואס פעלט אויס די אלע מחלוקות און קריגערייען; ווען רבי נתן איז געקומען דעם ערשטן ראש השנה צום רבי'ן, אום שנת תקס"ג און ער האט געהערט די תורה וואס דער רבי האט געזאגט (לקוטי מוהר"ן חלק א', סימן ה), איז אים פארענטפערט געווארן די שטארקע קשיא וואס האט אים לאנגע יארן געשטערט, א קשיא וואס זיין שווער האט מיט אים געלערנט אלע יארן, דער רבי זאגט דארט: "וְתַאֲמִין, כִּי כָּל מַצּוּתָא וּמְרִיבָה שֶׁיֵּשׁ בֵּין הַצַּדִּיקִים הַשְּׁלֵמִים אֵין זֶה אֶלָּא כְּדֵי שֶׁיְּגָרְשׁוּ סִטְרִין אָחֳרָנִין", דו דארפסט גלייבן אז די אלע מחלוקות וואס איז דא צווישן די צדיקים דאס איז נאר ווייל מען וויל דיך פארטרייבן פון זיי, "כְּשֶׁאַתָּה שׁוֹמֵעַ מְרִיבוֹת שֶׁבֵּין הַצַּדִּיקִים תֵּדַע, שֶׁזֶּה מַשְׁמִיעִין אוֹתְךָ תּוֹכָחָה עַל שֶׁפָּגַמְתָּ בְּטִפֵּי מֹחֲךָ", ווען דו הערסט רעדן אויף צדיקים זאלסטו וויסן אז דאס איז נאר ווייל מען וויל דו זאלסט תשובה טון אויף וואס דו האסט פוגם געווען; רבי נתן האט געזאגט: "ווען איך האב געהערט די תורה פון רבי'ן איז מיר גלייך פארענטפערט געווארן פארוואס מען רעדט אויף צדיקים און מען קריגט זיך השם ישמרינו, נאר מיך צו פארטרייבן, אז איך בין נישט ראוי צו זיין צווישן זיי".


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#296 - וואס וועסטו טון אז דיין ווייב וועט זיך קויפן א סמ'טעלעפאון?
תפילות אויף אידיש, שלום בית, טעלעפאן, אידישע שטוב, קבלה טובה, דאווענען

בעזרת ה' יתברך - יום א' פרשת נח, כ"ה תשרי, שנת תשפ"ה לפרט קטן


 


מיין טייערער ... נרו יאיר


ווען דו ביסט געווען ביי מיר מיט דיין ווייב האט זי געזאגט אז זי וויל זיך אויך קויפן א סמ'טעלעפאון, פארוואס נאר דו מעגסט? זי וויל אויך, איך האב נישט געוואלט מאכן קיין שלום בית פראבלעמען, אבער יעצט זאג איך דיר, וואס וועסטו טון אז זי וועט זיך קויפן א סמ'טעלעפאון? זי וועט נישט טוישן די קינדער, זי וועט נישט באדן די קינדער, זי וועט נאכלאזן פון פירן א געהעריגע ווירטשאפט, איז וואס וועסטו טון...


איז כדאי אז דו אליין זאלסט אפלאזן די סמ'טעלעפאון און האבן א געזונטע ערליכע שטוב.


איך ווייס עס איז נישט גרינג, איינמאל מען האט זיך צוגעוואוינט צו דעם סמ'טעלעפאון - איז נישט קיין גרינגע זאך דאס אפצולאזן, זאלסטו גיין יעדן טאג א שפאציר און אויפהייבן די אויגן צום אייבערשטן און זאגן: "הייליגער באשעפער, וואס זאל איך טון מיט די סמ'טעלעפאון? איך בין אזוי צוגעקלעבט צו דעם, עס מאכט מיר פארלירן די אויגן, און אזויפיל ליצנות; העלף מיר, געב מיר כח צו זיין ערליך און שטארק מיט דיר".


לכבוד דעם נייעם יאר נעם זיך פאר נישט צו רעדן ביי קדיש, קדושה און חזרת הש"ץ.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#295 - געב מיר בינה יתירה איך זאל קענען פרייליך מאכן מיין מאן
תפילות אויף אידיש, שלום בית

בעזרת ה' יתברך - יום א' פרשת נח, כ"ה תשרי, שנת תשפ"ה לפרט קטן


 


מרת ... תחי'


אייער מאן איז געווען ביי מיר ערב יום הקדוש זיך געזעגענען און ער איז אראפגעפאלן אויף דער ערד און אזוי ביטערליך געוויינט אז ער האלט נישט אויס ווי איר דערגייט אים די יארן, ער האט אזוי געוויינט, ער איז געפאלן אויף דער ערד און זיך נישט געקענט בארואיגן; איך האב אים צוגעזאגט אז איך וועל אים העלפן.


איר האט א טייערער מאן, א גוטע הארץ, איך האב אים זייער ליב, איך וויל איר זאלט פרובירן מיט אלע כוחות אים צו העלפן און אים נאר שטארקן. ער וויל אזוי שטארק א רואיגע שטוב און א פרייליכע שטוב, און איר האט אויך שטארקע כוחות, איר קענט עס באווייזן.


בעטס דעם אייבערשטן יעדן טאג: "הייליגער באשעפער געב מיר כח, געב מיר בינה יתירה איך זאל קענען פרייליך מאכן מיין מאן, איך זאל קענען פרייליך מאכן מיין שטוב, איך זאל זיין רואיג, איך זאל נישט האבן אזויפיל ספיקות, איך זאל זיין צופרידן פון מיין לעבן".


איך האב אסאך מתפלל געווען יום הקדוש פאר ענקער שלום בית, ענק זאלן האבן א גוט יאר.


דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#294 - הייליגער באשעפער, איך בין אזוי עלנד, איך האב נישט קיינעם
תפילות אויף אידיש, אמונה, שבת קודש, קשיות, תפלין

בעזרת ה' יתברך - יום ד' פרשת נצבים וילך, כ"ב אלול, שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


וואס מאכסטו מיין טייערער ... נרו יאיר? איך האב שוין אזוי לאנג נישט געהערט פון דיר, איך האף אז דו שטארקסט זיך, און אפילו עס גייט אריבער אויף דיר שווערע טעג, דו ביסט עלנד, דו דארפסט זיין געזונט וכו', די דאקטוירים שרעקן דיך אן וכו' וכו' - דאך זאלסטו זיך נישט פארלירן, זאלסט גלייבן אינעם אייבערשטן און אים בעטן ער זאל דיר העלפן.


האב נישט קיין קשיות אויפן אייבערשטן, גלייב באמונה שלימה אז דער אייבערשטער טוט נאר גוטס און מאכט נאר דאס בעסטע פאר אונז. די הייליגע חכמים זאגן (אבות ה, ג): "עֲשָׂרָה נִסְיוֹנוֹת נִתְנַסָּה אַבְרָהָם אָבִינוּ עָלָיו הַשָּׁלוֹם וְעָמַד בְּכֻלָּם, לְהוֹדִיעַ כַּמָּה חִבָּתוֹ שֶׁל אַבְרָהָם אָבִינוּ עָלָיו הַשָּׁלוֹם", אברהם אבינו האט מען אויספרובירט מיט צען נסיונות און ער האט זיך דערהאלטן, ער איז נישט אוועק געגאנגען פון די אמונה, און ער האט ווייטער מגלה געווען די אמונה פאר די גאנצע וועלט, "לְהוֹדִיעַ כַּמָּה חִבָּתוֹ שֶׁל אַבְרָהָם אָבִינוּ עָלָיו הַשָּׁלוֹם", דאס ווייזט אונז ווי ווייט אברהם אבינו איז געווען דבוק צום אייבערשטן; ער איז נישט אוועק געגאנגען פון די אמונה אפילו ער איז דורך שווערע ביטערע נסיונות.


זיי שטארק מיט לייגן תפילין יעדן טאג, חכמינו זכרונם לברכה זאגן (מנחות מד.), ווער עס לייגט תפילין יעדן טאג - לעבט לאנג. אויך זאלסטו היטן שבת, זאלסט חס ושלום נישט ניצן די טעלעפאן שבת. די הייליגע חכמים זאגן (שבת קיט:): "כל המשמר שבת", ווער עס היט שבת - איז מען אים מוחל אלע עבירות; אויף די צוויי זאכן, אויף לייגן תפילין יעדן טאג און אויף היטן שבת - זאלסטו זיך מוסר נפש זיין.


גיי יעדן טאג אביסל התבודדות; זוך א שטילע גאס, א שטילע ווינקל, אין א פארק אדער א פעלד, אדער ביי א וואסער, און הייב אויף דיינע אויגן צום הימל, קוק ארויף און זאג: "הייליגער באשעפער איך בין אזוי עלנד, איך בין אזוי אליין, איך האב קיינעם נישט אויף דער וועלט, נאר דיך האב איך, נאר דו פארשטייסט מיך, נאר דו קענסט מיר העלפן, און נאר דו וועסט מיר העלפן".


דערצייל דעם אייבערשטן ווי לאנג דו זוכסט א שידוך: "הייליגער באשעפער, ווען וועל איך שוין זוכה זיין צו חתונה האבן? ווען וועל איך שוין זוכה זיין צו בויען א שטוב און צו ברענגען קינדער? רבונו של עולם דו ביסט א כל יכול, דו קענסט אלעס מאכן, דו האסט מיך באשאפן און דו געבסט מיר יעדע רגע לעבן, בעט איך דיר, אנא השם, געב מיר א שידוך".


טייערער ..., אז דו וועסט זיך דערהאלטן וועט זיין זייער שיינע זאכן פון דיר.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.


א כתיבה וחתימה טובה, א גוט געבענטשט יאר.

#293 - איך וויל זוכה זיין צו שפירן א טעם אין סוכות
תפילות אויף אידיש, תפילה והתבודדות, יום טוב, סוכות

בעזרת ה' יתברך - יום ב' פרשת וזאת הברכה ב', י"ב תשרי, שנת תשפ"ה לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


ווען דו בויסט דיין סוכה זאלסטו בעטן דעם אייבערשטן: "רבונו של עולם, העלף מיר איך זאל שפירן א טעם אין די סוכה, און די הייליגע אושפיזין זאלן קומען צו מיר אין די סוכה, זיי זאלן מיך בענטשן", דעמאלט וועסטו שפירן א זיסקייט אינעם יום טוב סוכות.


מוהרא"ש דערציילט, רבי נחמן טולטשינער זכר צדיק לברכה האט אויפגעשטעלט פאר רבי נתן די סוכה, ער האט געארבעט זייער שווער עס זאל זיין שיין און שטארק. ביינאכט ביי די סעודה האט רבי נחמן געזאגט פאר רבי נתן אז מען שפירט אן אנדערע טעם אין די סוכה ווען מען האט זיך געפלאגט דאס אויפצושטעלן, האט אים רבי נתן געזאגט: "דאס האסטו נאכנישט פרובירט, צו בעטן א גאנצן טאג דעם אייבערשטן 'רִבּוֹנוֹ שֶׁל עוֹלָם, הַטְּעִמֵינוּ טַעַם סוּכָּה, העלף מיר איך זאל שפירן א טעם אין די סוכה', וואס פאר א טעם מען שפירט דעמאלט".


ווען דו שלעפסט די ברעטער מיט די סכך וכו' - זאלסטו בעטן: "רבונו של עולם איך וויל זוכה זיין צו שפירן א טעם אין סוכות, איך וויל זוכה זיין צו די הייליגע אושפיזין".


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#292 - נישט אפלאזן דאס ווילן, בענקן און גליסטן צו זיין אן ערליכער איד
תפילות אויף אידיש, שלום בית, התחזקות, עבודת השם, רצונות, בזיונות, אומאן, ראש השנה

בעזרת ה' יתברך - ערב שבת קודש פרשת כי תצא, י' אלול, שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


לכבוד מיינע טייערע חברים, תלמידי היכל הקודש פון ארץ הקודש, ה' עליהם יחיו


איך בענק זיך זייער, איך ווארט שוין אייך צו טרעפן און ענק קענען באגריסן, און אפילו קענען רעדן מיט יעדן איינעם אפאר ווערטער פערזענליך; בעיקר די בחורים פון אונזער ישיבה, זיי האב איך זייער ליב, איך ווארט זיי צו טרעפן.


נעכטן ביים ליל שישי שיעור האבן מיר גערעדט פון נישט אפלאזן די רצון צו זיין אן ערליכער איד; כל זמן מען וויל נאך זיין אן ערליכער איד, אפילו מען זעט ווי די מלחמה ווערט שווערער און שווערער, אויב לאזט מען נישט אפ דאס וועלן, בענקען און גליסטן צו זיין גוט – וועט מען ביים סוף מצליח זיין. דאס איז וואס די תורה זאגט אונז (דברים כא, י): "כִּי תֵצֵא לַמִּלְחָמָה עַל אֹיְבֶיךָ", אויב דו וועסט גיין אין מלחמה – "וּנְתָנוֹ ה' אֱלֹקֶיךָ בְּיָדֶךָ", וועט דער אייבערשטער דיר העלפן, דו וועסט אויספירן.


דעם הייליגן רבינ'ס מדה איז נצח, דער רבי האט געזאגט: "נצחתי ואנצח, איך האב אויסגעפירט און איך וועל אויספירן", דער רבי שטארקט אונז מיר זאלן נישט אפלאזן דאס ווילן, בענקן און גליסטן - צו זיין אן ערליכער איד.


איך בעט אייך מיינע טייערע ברידער פון ארץ ישראל, תלמידי היכל הקודש, שווייגט אפ אין שטוב, נעמט אן די בזיונות, ענטפערט נישט, סוד כוונת אלול איז: "יִּשְׁמַע בִּזְיוֹנוֹ, יִדֹּם וְיִשְׁתֹּק", שווייגט אפ אויף די בזיונות; נישטא נאך א זאך וואס זאל אויסזויבערן דעם מענטש - ווי אפשווייגן אויף א בזיון; אז מען איז זוכה מען שווייגט אפ, מען ענטפערט נישט, מען גייט ווייטער אן מיט עבודת השם – איז מען זוכה צו תשובה, צו בחינת אקי"ה, צו בחינת כבוד אלוקי צו כ', כתר (עיין לקוטי מוהר"ן חלק א', סימן ו).


געדענקט, מיר פארן צום רבי'ן; דארפן מיר פארן מיט ריינע מוחין, מיט שלום בית. דער רבי האט געזאגט: "ווי ווייגט זיך צו קומען צו מיר איינער מיט שלעכטע געדאנקען?!" דער רבי האט נישט געוואלט זיין ביים טיש מיט דעם איד וואס האט נישט געהאט שלום בית; אז מיר קומען צום רבי'ן דארפן מיר פאלגן און קומען מיט שלום בית.


גייט אהיים און בעטס ענק איבער, און אז זאכן שטערן דיר און זאכן באדערן דיר, זאלסטו גיין אין א ליידיגע פעלד, א ליידיגע פלאץ און שרייען צום אייבערשטן: "רבונו של עולם, עס ברענט אין מיר כעס, עס ברענט אין מיר כבוד, עס ברענט אין מיר נצחון, עס ברענט אין מיר טפשות, העלף מיר, ראטעווע מיר, איך וויל זיין ערליך, נעם ארויס פון מיר די שלעכטע בלוט".


לייגט אוועק אלע מניעות, קומט אלע צום רבי'ן קיין אומאן אויף ראש השנה.


א פרייליכן שבת, א כתיבה וחתימה טובה.
.

#291 - אלע מלאכים זענען מקנא אז איר קענט דאווענען וויפיל איר ווילט
תפילות אויף אידיש, חיזוק פאר מיידלעך, דרך ארץ, דאווענען, בית פיגא

בעזרת ה' יתברך - יום א' פרשת כי תבוא לאומאן, י"ב אלול, שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


... תחי', תלמידה בית פיגא


אז איר וועט זיך אויפפירן מיט דרך ארץ, איר וועט מיטהאלטן אלעס וואס די סקול פארלאנגט - וועט איר מיר מאכן א נחת רוח.


איר האט מיר געזאגט אז איר ווילט א גוטע שידוך, א בחור א ירא שמים, איר ווילט א מאן וואס וועט דאווענען מיט מנין וכו'; איר קענט זוכה זיין צו דעם אויב איר וועט בעטן דעם אייבערשטן יעדן טאג אויף דעם: "רבונו של עולם איך דארף אן ערליכער מאן, איך דארף א מאן א ירא שמים, א מאן וואס וועט דאווענען און לערנען, הייליגער באשעפער איך וויל א מאן וואס וועט פרעגן יעדע זאך א דיין, אן ערליכער איד".


איך בעט אייך זייער, האלטס מיט די דאווענען אין סקול, קוקט נישט ארויס פון סידור, לאכט נישט צו קיינעם, טראכטס ווי איר שטייט יעצט אין גן עדן און איר רעדט צום אייבערשטן, און אלע מלאכים שטייען ארום אייך, און זענען מקנא ווי איר קענט דאווענען וויפיל איר ווילט, און זיי קענען נאר איין מאל דאווענען, און מער נישט.


דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.


א כתיבה וחתימה טובה, א גוט געבענטשט יאר.

#290 - די לעצטע שבת פון שנת תשפ"ד
תפילות אויף אידיש, חינוך הילדים, שבת קודש, מנהגים, הדרכות, כעס, חודש אלול

בעזרת ה' יתברך - ערב שבת קודש פרשת נצבים וילך, כ"ד אלול, שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


די שבת איז די לעצטע שבת פון תשפ"ד, די שבת קען מען אלעס פאררעכטן; אז מען וועט זיין פרייליך שבת, זיך נישט אויפרעגן, מען וועט טאנצן און זינגען שבת! שבת! שבת! - וועט מען אלעס פאררעכטן.


נאר מיט תפילה איז מען זוכה צו זיין פרייליך, נאר אז מען בעט: "באשעפער איך וויל זיין נאר פרייליך, באשעפער היט מיך פון כעס, היט מיך פון מחלוקת, היט מיך פון שרייען און שלאגן", נאר מיט תפילה קען מען זוכה זיין צו זיין פרייליך און רואיג.


קינדער - ווען זיי טאנצן, שפרינגען און ווילדעווען - קען מען ווערן זייער אנגעצויגן, אבער מיט תפילה קען מען זייער הנאה האבן פון דעם. פרוביר אויס צו בעטן דעם אייבערשטן אויף די פרט: "רבונו של עולם היט מיך פון כעס, העלף מיר איך זאל נישט ווערן נערוועז פון די לעבעדיגקייט פון מיינע ליכטיגע קינדער", דעמאלט האט מען הנאה פון די קינדער ווען זיי טאנצן און שפרינגען.


מיר פירן זיך צו זאגן סליחות מוצאי שבת ביי חצות, מען קומט מיט בגדי שבת. דער אייבערשטער זאל אננעמען אונזערע תפילות און אונזערע בקשות, מיר זאלן זוכה זיין צו א גוט געבענטשט יאר. פלעכט אריין אייגענע תפילות ובקשות אין דיין שפראך, אויף אידיש, ביי די סליחות. גיס זיך אויס דאס הארץ, שעם זיך נישט צו בעטן נאכאמאל מחילה, דער אייבערשטער איז אונזער טאטע, ער איז דיין טאטע, מיין טאטע, יעדנ'ס טאטע; בעט אים ער זאל דיר מוחל זיין און דיר אנשרייבן א גוט יאר.


ביי אלע תפילות; אנגעהויבן פון סליחות, ראש השנה, עשרת ימי תשובה, יום הקדוש, און אזוי ווייטער - זאלסטו זאגן די ווערטער: "אייבערשטער אידישע קינדער זענען זייער גוט, אידישע קינדער זענען זייער וואויל, קיינער וויל נישט זיין שלעכט, קיינער מיינט נישט קיין שלעכטס, אפילו ווען מען פאלט אין עבירות איז דאס נישט פון שלעכטיקייט, עס איז פון די שווערע נסיונות", די ווערטער וועלן איבערדרייען אלע וועלטן, עס וועט פארשטאפן אלע מקטריגים.


א גוט שבת, א גוט געבענטשט יאר.

#289 - זיך מתבודד זיין יעדע נאכט פאר צען מינוט
תפילות אויף אידיש, ראש השנה, התבודדות

 


בעזרת ה' יתברך - יום ב' פרשת נצבים וילך, כ' אלול, שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


מען גרייט זיך שוין צום גרויסן יום הדין ראש השנה, מיר פארן קיין אומאן צום הייליגן רבי'ן; "אלעס דארף מען פאלגן דעם צדיק" - זאגט דער רבי, "אויסער דאס וואס ער זאגט נישט קומען צו אים אויף ראש השנה, דאס פאלגט מען נישט".


מאך זיך א קביעות יעדע נאכט זיך צו מתבודד זיין פאר צען מינוט. פאלג דעם רבין בתמימות ופשיטות, וואס האט אונז געזאגט (לקוטי מוהר"ן חלק א', סימן נב), "הַנֵּעוֹר בַּלַּיְלָה", מען זאל זיך אויסשמועסן מיטן אייבערשטן ביינאכט, "וְהַמְהַלֵּךְ בַּדֶּרֶךְ יְחִידִי", מען זאל גיין אין א שטילע פלאץ וואו קיינער געפינט זיך נישט דארט, "הֲרֵי זֶה מִתְחַיֵּב בְנַפְשׁוֹ", קומט מען צו די מדריגה אז מען ווערט בטל צום אייבערשטן, מען ווערט נכלל אינעם אייבערשטן, מען וויל שוין גארנישט, מען דארף גארנישט - נאר דעם אייבערשטן.


ליבער ברודער פאלג דעם רבי'ן, גיי אין א ווינקל, אין א שטילע פלאץ און זאג: "אייבערשטער איך וויל זיין ערליך, איך וויל זיין נאנט צו דיר, איך וויל זיין הייליג. הייליגער באשעפער, דער יצר הרע ברענט אין מיר און ווארפט מיך אראפ נאכאמאל און נאכאמאל, איך קען זיך נישט קריגן מיט אים, העלף מיר".


אזוי זאלסטו יעדן טאג טון, שרייען און שרייען און שרייען; ווייל מיט די עצה פון התבודדות ותפילה - רייניגט מען די שלעכטע בלוט, מען רייניגט זיך פון די שלעכטע מידות, מען ווערט א גרויסער צדיק.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.


א כתיבה וחתימה טובה, א גוט געבענטשט יאר.


 

#288 - וועסט זיך אויפפירן שיין צו דיין ווייב, וועט זי דיר שיקן קיין אומאן
תפילות אויף אידיש, שלום בית, אומאן, ראש השנה

בעזרת ה' יתברך - יום א' פרשת נצבים וילך, י"ט אלול, שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


איך הער אז דו גייסט אריבער שווערע ביטערע מניעות פון שטוב, דו ווייסט נישט וואס צו טון.


איין זאך קען איך דיר זאגן ליבער ברודער, אויב דו וועסט זיך אויפפירן שיין צו דיין ווייב, אזוי ווי א תלמיד היכל הקודש פירט זיך אויף; דו וועסט רעדן שיין מיט דרך ארץ, דו וועסט העלפן, דו וועסט מכבד זיין אירע עלטערן - וועט זי דיר שיקן קיין אומאן, זי וועט דיר נישט לאזן בלייבן ראש השנה אין שטוב.


דו גיי אין א ווינקל און גיס זיך אויס דיין הארץ צום אייבערשטן, בעט דעם אייבערשטן: "רבונו של עולם, דא איז דא א רבי וואס קען מיך מתקן זיין, א רבי וואס זאגט 'אלע מוזן קומען צו אים', א רבי וואס פארשטייט מיך, א רבי וואס קען מיר העלפן, און דא איז דא אזעלכע התנגדות, אזעלכע מניעות, הייליגער באשעפער מאך א נס אז מיין ווייב זאל מיך נישט צוריק האלטן פון פארן קיין אומאן, מיין ווייב זאל מיך שיקן מיט שמחה, מיין ווייב זאל האבן כח צו בלייבן אין שטוב מיט קינדער", און לייג צו דיינע אייגענע תפילות, וועסטו זען ווי אלעס וועט זיך איבערדרייען.


פארליר זיך נישט; ווייז איר דעם בריוו, און זאג איר דו וועסט פארן קיין אומאן נאר אויב זי איז מסכים, און איך בין זיכער אז דו וועסט רעדן שיין און ווייך - וועט זי דיך שיקן קיין אומאן.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.


א כתיבה וחתימה טובה, א גוט געבענטשט יאר.