בריוון פונעם ראש ישיבה שליט"א

#38 - אוועקגעגאנגען פון מצה בעקעריי וואו מען רעדט ניבול פה רחמנא ליצלן
פרנסה, מצה, ניבול פה

בעזרת ה' יתברך - יום ג' פרשת כי תשא, י"ח אדר א', שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר, קרית יואל


זייער גוט האסטו געטון אז דו ביסט אוועק געגאנגען פון די ארבעט צוליב דעם וואס מען רעדט ניבול פה רחמנא לצלן, געוואלד און געשריגן, מען באקט די הייליגע מצה און מען רעדט ניבול פה ביים וועלגערן, רעדלען די הייליגע מצה. א וואונדער אז קיינער זאגט נישט גארנישט, מען פארקויפט די מצות אלס "מצה שמורה". דער הייליגער רבי זאגט: "מצה שמורה איז שמירת הברית, שמירת המח", דער רבי זאגט (לקוטי מוהר"ן חלק א, סימן ה) חמץ איז: "קּוֹל פָּגוּם, חָכְמָה פְּגוּמָה", רעדן און טראכטן שמוציג, און מצה איז: "קוֹל טוֹב, חָכְמָה טוֹבָה".


האב נישט קיין דאגות, זארג נישט, וועסט טרעפן א גרינגע פרנסה און א ריינע פרנסה.


יעצט אז דו פארציילסט מיר וואס גייט פאר ביי די מצה בעקעריי, ווי מען רעדט ביי די הייליגע מצות ניבול פה, וויל איך אזוי שטארק האבן די ברסלב'ע מצה בעקעריי, וואו מען רעדט נאר פון אמונה, און מעשיות פון תפילה, און מען איז זיך מתבודד.

#37 - רעדן מיט אן איידעלע שפראך
התחזקות, ניבול פה, התבודדות

בעזרת ה' יתברך - יום ב' פרשת כי תשא, י"ז אדר א', שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר


גיי אן מיט דיינע שיעורים כסדרן, פארפעל נישט צו לערנען יעדן טאג מקרא, משנה, גמרא והלכה, און ספרי רבינו; די לימודים זענען מזכך ומטהר די נפש ונשמה.


זע צו האבן אן איידעלע שפראך. איך ווייס דו רעדסט נישט ניבול פה חס ושלום, אבער אויסער ניבול פה דארף מען בעטן דעם אייבערשטן צו האבן א שפראך ווי עס פאסט פאר א בן מלך, נישט א שפראך וואס דער בן השפחה רעדט.


גיי שרייען צום אייבערשטן יעדן טאג זאלסט באקומען אן איידלקייט, ווארף אוועק די גראבע פראסטע ווערטער, ווי למשל 'שטארב', 'פגר', 'כאפ אריין א מיתה משונה', וכו'; עס פארעקלט, עס מאכט ברעכן. שריי: "הייליגער באשעפער, געב מיר אן איידעלע שפראך, הייליגער באשעפער, געב מיר איידלקייט".


דורך התבודדות ווערט מען ניי געבוירן, מען באקומט א נייעם נפש.

#36 - לאז זיך אפ פון די וואס רעדן נישט איידל
חיזוק פאר פרויען, ניבול פה

בעזרת ה' יתברך - יום ג' פרשת תצוה, שובבי"ם, י"א אדר א', שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


מרת ... תחי'


איך האב ערהאלטן אייער בריוו.


איר קענט רעדן מיט איר, איר קענט רעדן מיט יעדן איינעם, אבער אז זי רעדט ניבול פה - זאלט איר זי אפלאזן; אז פרויען רעדן אן אומאיידעלע שפראך – זאלט איר אפלאזן די פרויען, ווייל ניבול פה ברענגט מחלות השם ישמרינו. דער רבי זאגט (ספר המדות אות ניבול פה, סימן ד): "הַמְנַבֵּל פִּיו", ווער עס רעדט ניבול פה, "מַעֲמִיקִין לוֹ גֵּיהִנּוֹם", מאכט מען אים טיף זיין גיהנום, מען ברענגט מחלות און ביטערע יסורים, און נישט נאר אז מען רעדט ניבול פה קומען יסורים, נאר "גַּם לַשּׁוֹמֵעַ וְשׁוֹתֵק", אויך פאר דעם וואס הערט ניבול פה און ער זאגט גארנישט.


מילא אז מען רעדט שיינע זאכן, מען איז זיך מחזק איינער דעם צווייטן, און אפילו מען שמועסט סתם זאכן, מען לופטערט זיך אויס - דאס איז כדאי, אבער צו רעדן נישט איידעלע זאכן וכו' וכו' - זאלסטו נישט בלייבן ביי די שמועסן.


דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#35 - גיי אראפ פון די גרופעס וואס מען שיקט דארט ניבול פה
צרות, ניבול פה

בעזרת ה' יתברך - יום ב' פרשת בא, שובבי"ם, ה' שבט, שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


רעד נישט קיין ניבול פה און בלייב נישט זיצן ביי א שמועס וואס מען רעדט ניבול פה, ווייל ניבול פה ברענגט ביטערע צרות; ווער ווייסט פון וואס די צרות וואס דו גייסט אריבער קומען? גיי אראפ פון די גרופ וואס מען שיקט דארט ניבול פה, מען ליידט שרעקליכע צרות אין לעבן. חכמינו זכרונם לברכה זאגן (כתובות ח:): "אפילו נחתם לו גזר דינו של שבעים שנה לטובה, נהפך עליו לרעה", ווער עס רעדט ניבול פה, אפילו עס איז אים אנגעשריבן א גוטע לעבן פאר די קומענדיגע זיבעציג יאר - דרייט זיך עס איבער אויף שלעכט.


האב נישט מורא פון די וואס רעדן ניבול פה, וועסט נישט ווערן א נעבעך אז דו וועסט אראפגיין פון די עקלדיגע גרופס. וויפיל תפילות זענען די צדיקים מתפלל פאר אונז און מיט די ניבול פה קענען זיי נישט קומען צו אונז.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#34 - רעדט נאר איידל, וועט איר זוכה זיין בקרוב צו א גוטע שידוך
חיזוק פאר מיידלעך, שידוכים, ניבול פה

בעזרת ה' יתברך - יום ד' פרשת חיי שרה, כ"ד מר-חשון, שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


... תחי', תלמידה בית פיגא קרית ברסלב


איך האב ערהאלטן אייער בריוו.


עס טוט מיר וויי צו הערן אז איר רעדט מיט ווייבלעך פון די זאכן; איך האב אייך שוין געשריבן פארגאנגענעם זומער אז די איין זאך בעט איך פון אייך, איר זאלט נישט רעדן מיט קיינעם פון בחורים, און יעצט שרייבט איר מיר אז א ווייבל רעדט צו אייך; עס טוט מיר זייער וויי.


פארוואס זאלט איר נישט זיין שטארק ביי זיך נישט צו רעדן פון נישט איידעלע זאכן? וואס האט איר מורא און פון וועם האט איר מורא? קומענדיגע מאל א ווייבל אדער מיידל הויבט אן רעדן מיט אייך פון נישט איידעלע זאכן, זאגט קלאר און שטארק: "רעד נישט קיין ניבול פה"; ווייל דער וואס הערט און שווייגט - איז די זעלבע עבירה. אזוי ווי דער הייליגער רבי זאגט (ספר המידות אות ניבול פה, סימן ד): "הַמְנַבֵּל פִּיו, אֲפִילּוּ חוֹתְמִין עָלָיו גְּזַר דִּין שֶׁל שִׁבְעִים שָׁנָה לְטוֹבָה", ווער עס רעדט ניבול פה, אפילו מען האט אים אפגעשריבן א גוטע זאך פאר זיבעציג יאר, "הוֹפְכִין עָלָיו לְרָעָה", דרייט מען עס איבער צו שלעכטס, "גַּם מַעֲמִיקִין לוֹ גֵּיהִנּוֹם", דורך ניבול פה מאכט מען זיך טיפער די גיהנום, "גַּם לַשּׁוֹמֵעַ וְשׁוֹתֵק", און נישט נאר דער וואס רעדט ניבול פה, נאר אפילו דער וואס הערט אויס ניבול פה.


איר שרייבט איר ווילט איך זאל זיין אייער שדכן, איך וויל און איך בעט דעם אייבערשטן צו קענען מאכן שידוכים; אבער אז מען רעדט פון נישט גוטע זאכן - דאס קען איך נישט פארטראגן.


אז איר וועט זיך פארנעמען נישט צו רעדן מיט מיידלעך אדער ווייבלעך פון נישט איידעלע זאכן - וועט איר בקרוב טרעפן א גוטע שידוך, און איר וועט האבן א גוט לעבן.


רעדט מיט מרת ... תחי', זי וועט אייך געבן גוטע חיזוק אויף זיך קענען דערהאלטן ביז איר טרעפט א שידוך, און אויף האבן גוטע חבר'טעס.


דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.


 


 


איך שיק אייך נאכאמאל די בריוו וואס איך האב אייך געשיקט זומער:


בעזרת ה' יתברך - יום א' פרשת כי תצא, ג' אלול, שנת תשפ"ג לפרט קטן


... תחי', תלמידה בית פיגא


איך האב ערהאלטן אייער בריוו.


רעדט נישט מיט קיינעם פון זאכן וואס איז נאכנישט נוגע פאר אייך, רעדט נישט פון זאכן פון נאך די חתונה; וואס זוכט איר קאפ וויי? זוכט גוטע חברט'עס, רעדט נאר איידעלע זאכן.


אז איר וועט זיך פירן איידל, איר וועט נאר רעדן איידל, איר וועט זיך פירן מיט דרך ארץ; וועט איר מיטן אייבערשטנ'ס הילף באקומען אן ערליכער בחור, א ירא שמים, איידל מיט גוטע מידות.


דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.


א כתיבה וחתימה טובה, א גוט געבענטשט יאר.


 

#33 - הער אויף רעדן ניבול פה, קענסטו צוריק קומען אין היכל הקודש
תשובה, משניות, עבירות, טעלעפאן, היכל הקודש, ניבול פה

בעזרת ה' יתברך - יום ב' פרשת בראשית, אסרו חג סוכות, כ"ד תשרי, שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


אז דו נעמסט זיך פאר נישט צו רעדן מער קיין ניבול פה - קענסטו צוריק קומען ביי אונז אין היכל הקודש, אויך נאר בתנאי אז דו וועסט נישט ארויסנעמען קיין טעלעפאן וכדומה - קוקן שמוציגע זאכן.


וויסן זאלסטו, יעדער איינער קען תשובה טון, אבער נאר אז מען לאזט אפ דעם טויטן שרץ; כל זמן מען האלט אין האנט די טויטע שרץ, אפילו מען טובל'ט זיך אין מקוה אריז"ל, אפילו מען גייט אין אלע קוועלער - בלייבט מען טמא. אזוי זאגן די הייליגע חכמים (תענית טז.): "אָדָם שֶׁתּוֹפֵס שֶׁרֶץ בְּיָדוֹ, אֲפִלּוּ טוֹבֵל בְּכָל מֵימוֹת שֶׁבָּעוֹלָם לֹא עָלְתָה לוֹ טְבִילָה, זְרָקוֹ מִיָּדוֹ כֵּיוָן שֶׁטָּבַל בְּאַרְבָּעִים סָאָה מִיַד עָלְתָה לוֹ טְבִילָה", ווען איינער איז טמא און טובל'ט זיך - ווערט ער ריין נאר אויב ער לאזט אפ דעם טויטן שרץ, ווייל ווי לאנג מען האלט אן דעם טויטן שרץ, אפילו מען טובל'ט זיך אין אלע וואסערן, אין אלע מקוואות - בלייבט מען טמא, נאר אז מען ווארפט אוועק די טויטע שרצים - ווערט מען טהור.


אז דו ווילסט תשובה טון - ווארף אוועק דיין טעלפאן און אנדערע מאשינדלעך וואס מען קען זען עבירות, און אזוי וועסטו קענען תשובה טון.


זאג אסאך משניות אפילו בלי הבנה כלל, וועט אריינגיין אין דיר א ריינקייט.


איך בין נישט ברוגז אויף דיר, איך האב דיך אוועקגעשיקט נאר ווייל ביי אונז אין היכל הקודש דארף איך אכטונג געבן מען זאל רעדן נאר איידל.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#32 - רעדן נאר איידל
חברים, משניות, ניבול פה

בעזרת ה' יתברך - יום ד' פרשת האזינו ב', ה' תשרי, שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר, יבנאל


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


איך פריי זיך זייער צו הערן אז דו לערנסט משניות און יעצט האסטו זוכה געווען צו מסיים זיין גאנץ ששה סדרי משנה די ערשטע מאל אין דיין לעבן; דאס איז א גרויסע שמחה.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט אויסוואקסן א גרויסער צדיק און דיינע עלטערן זאלן זען פון דיר אסאך נחת.


חבר זיך מיט די קינדער וואס רעדן איידל און טשעפען נישט אנדערע.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.


א גמר חתימה טובה.

#31 - רעדן נאר איידל, און זיך פירן איידל
צניעות, ניבול פה

 בעזרת ה' יתברך - יום א' פרשת כי תצא, ג' אלול, שנת תשפ"ג לפרט קטן


 


... תחי', תלמידה בית פיגא


איך האב ערהאלטן אייער בריוו.


רעדט נישט מיט קיינעם פון זאכן וואס איז נאכנישט נוגע פאר אייך, רעדט נישט פון זאכן פון נאך די חתונה; וואס זוכט איר קאפ וויי? זוכט גוטע חברט'עס, רעדט נאר איידעלע זאכן.


אז איר וועט זיך פירן איידל, דו וועט נאר רעדן איידל, איר וועט זיך פירן מיט דרך ארץ; מיטן אייבערשטנ'ס הילף וועט איר באקומען אן ערליכער בחור, א ירא שמים, איידל מיט גוטע מידות.


דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.


א כתיבה וחתימה טובה, א גוט געבענטשט יאר.

#30 - עס זאלן זיך נישט דרייען בחורים וואס רעדן ניבול פה ביי אונז בית המדרש
גבאי, ניבול פה

בעזרת ה' יתברך - יום ה' פרשת ראה, כ"ג מנחם-אב, שנת תשפ"ג לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר, גבאי בית המדרש היכל הקודש בני ברק


געב אכטונג אז עס זאלן זיך נישט דרייען אין בית המדרש ביי אונז - בחורים וואס רעדן ניבול פה, געב אכטונג אונזערע קינדער און אונזערע בחורים זאלן זיין ריין; אונזער ד' אמות זאל זיין הייליג.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.


א כתיבה וחתימה טובה, א גוט געבענטשט יאר.


 

#29 - קיינער איז נישט פארזיכערט, איבעראל דארף מען זיך היטן פון ניבול פה
דרך ארץ, ניבול פה, התבודדות

בעזרת ה' יתברך - יום ג' פרשת דברים, כ"ט תמוז, שנת תשפ"ג לפרט קטן


 


... תחי', מחנה בית פיגא ברסלב


איך האב ערהאלטן אייער בריוו.


איך פריי זיך זייער צו הערן אז איר זענט פון די מיידלעך וואס פירן זיך מיט דרך ארץ צו די לערערינס, די לערערינס זענען זייער צופרידן פון אייך. דרך ארץ ווייזט אויף חכמה; חכמינו זכרונם לברכה רעכענען אויס די סימנים פון א חכם (אבות ה, ז), די ערשטע סימן איז: "אֵינוֹ מְדַבֵּר בִּפְנֵי מִי שֶׁהוּא גָדוֹל מִמֶּנּוּ בְחָכְמָה וּבְמִנְיָן", דער קלוגער רעדט נישט ווען ער שטייט פאר איינער וואס איז קליגער אדער עלטער; די צווייטע סימן פון א חכם איז: "וְאֵינוֹ נִכְנָס לְתוֹךְ דִּבְרֵי חֲבֵרוֹ", ער האקט נישט איבער די רייד פון זיין חבר; אין א קלאס פון עלטערע קינדער קען מען גלייך זען ווער זענען די חכמניות און ווער זענען די טיפשיות.


געבט זיך אכטונג נישט צו רעדן ניבול פה; אפילו אין בית פיגא דארף מען אויך רחמי שמים, קיינער איז נישט פארזיכערט און אין קיין שום פלאץ איז מען נישט פארזיכערט, איבעראל דארף מען זיך זייער היטן פון ניבול פה און מען דארף בעטן דעם אייבערשטן: "הייליגער באשעפער היט מיך פון ניבול פה".


איך ציטער זייער אויב מען רעדט אין קעמפ צווישן די קינדער פון ניבול פה; אלע צרות קומען פון רעדן ניבול פה.


בעטס דעם אייבערשטן אלעס וואס איר דארפט, רעדט צו אים אין אייער שפראך; אז אייך איז גרינגער צו רעדן אין ענגליש - זאלט איר רעדן צום אייבערשטן אין אייער שפראך, אין ענגליש; דער אייבערשטער פארשטייט אלע שפראכן, "כי אתה שומע תפילת כל פה", ער הערט אויס יעדע מויל וואס בעט פון אים.


דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#28 - זיי שטארק ביי די ארבעט נישט צו רעדן מיט די גויים ניבול פה
סיום, פרנסה, לימוד התורה, ניבול פה

בעזרת ה' יתברך - יום א' פרשת בהעלותך, ט"ו סיון, שנת תשפ"ג לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר, קרית ברסלב


שרייב מיר דיינע סיומים, וועסטו מיך מחי' זיין. יעדע מאל איך הער אז דו לערנסט און דו מאכסט נאך א סיום - ביסטו מיך ממש מחי', דו געבסט מיר א שטיק געזונט.


טייערער ברודער, זאג יעדן טאג גמרא און משניות; נאר תורה מאכט פרייליך און צופרידן, נאר דער וואס לערנט - שפירט זיך גוט, שפירט א צופרידנקייט.


זיי שטארק ביי די ארבעט נישט צו רעדן מיט די גויים ניבול פה, ווייל אויב מען רעדט ניבול פה - ברענגט מען שרעקליכע צרות אויף זיך און די משפחה.


פון דיין ראש ישיבה וואס האט דיך זייער ליב.


 


 


 

#27 - געב אכטונג אויף דיין ווייב, שטיי ווייט פון מנוולים
שלום בית, משפחה, ניבול פה

בעזרת ה' יתברך


יום ב' פרשת צו, ה' ניסן, שנת תשפ"ג לפרט קטן


 


לכבוד מיין ליבער טייערער ... נרו יאיר


געב אכטונג אויף דיין ווייב, זי זאגט אז איינע פון דיינע ברידער פירן זיך נישט אויף איידל, זי שפירט נישט רואיג ביי דיין טאטע אין שטוב. בעט איך דיר, געב אכטונג אויף איר. שטיי ווייט פון מניוולים, האב שייכות מיט די ערליכע איידעלע געשוויסטער.


איך האב דיר געגעבן א טייערע ווייב, א טייער קינד, זאלסטו איר האלטן טייער און חשוב.


אויך בעט איך דיר, דארט וואו מען רעדט ניבול פה - פון דארט זאלסטו אנטלויפן, ווייל עס איז זייער ביטער ביים סוף. ניבול פה הרג'עט סיי דער וואס רעדט און אויך די וואס הערן; אלע וואס געפונען זיך וואו מען רעדט ניבול פה - ליידן.


שרייב מיר יעדע וואך כאטשיג איין בריוו.


 

#26 - נעם נישט קיין געסט וואס דיין ווייב וויל נישט
כיבוד אב ואם, שלום בית, הכנסת אורחים, אידישע שטוב, ניבול פה

בעזרת ה' יתברך


יום ב' פרשת צו, ה' ניסן, שנת תשפ"ג לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ליבער ... נרו יאיר


דאנק דעם אייבערשטן אז דו האסט זוכה געווען צו אן אשת חיל, האסט אן איידעלע ווייב. זאלסט איר אויסהערן ווי צו מאכן און פירן וכו', כל אשר תאמר שמע בקולה. חכמינו זכרונם לברכה זאגן (ברכות י:): "הָאִשָּׁה מַכֶּרֶת בְּאוֹרְחִין", א פרוי דערקענט געסט; און אז זי זאגט דיר נישט נעמען וכו' - זאלסטו נישט נעמען, ווייל אז מען רעדט ניבול פה - איז דאס א סכנה פאר די גאנצע שטוב.


שפיר זיך נישט שולדיג אז דו נעמסט נישט די ... פאר געסט. חכמינו זכרונם לברכה זאגן (מדרש שמואל יח, ד): "כָּל שֶׁהוּא רַחֲמָן עַל אַכְזָרִים", ווער עס האט רחמנות אויף ווער עס האט נישט קיין דעת, "לַסּוֹף נַעֲשֶׂה אַכְזָר עַל רַחְמָנִים", וועט ער ביים סוף זיין אן אכזר אויף וועם מען דארף רחמנות האבן; דעריבער זאלסטו אכטונג געבן אויף דיין שטוב, עס זאל זיין נאר ערליכע געסט.


ווען דיינע עלטערן קומען צו דיר אין שטוב - זאלסטו זיצן פון דער זייט, זעץ דיין טאטע אויבן אן און ער זאל פירן און פראווען.


 

#25 - אויב דו זוכסט א גוטער חבר, איך בין גרייט צו זיין דיין חבר
חברים, צדיקים, רעדן, התחדשות, ראש ישיבה, לצנות, ניבול פה

בעזרת ה' יתברך


יום ב' פרשת צו, ה' ניסן, שנת תשפ"ג לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר


מן הסתם ווייסטו נישט ווי שטארק איך בענק זיך נאך דיר, וואלסטו געוויסט ווי איך בענק נאך דיר - וואלסטו זיכער געקומען פון צייט צו צייט, גערופן אדער געשריבן.


טייערער ..., וואס מאכסטו? ווי אזוי גייט דיין עבודת השם? ווי אזוי גייט דיר דיינע שיעורים כסדרן?


אויך וויל איך הערן פון דיין טייערע ווייב תחי'. איך האף צום אייבערשטן אז דו ביסט איר מכבד, ווייל זי איז א טייערע מתנה פון אייבערשטן פאר דיר.


שטארק זיך, נעם זיך נאר גוטע חברים וואס האבן א ריינע שפראך, אנטלויף פון די וואס רעדן ליצנות אויף צדיקים און ניבול פה. אויב דו זוכסט א גוטער חבר, איך בין גרייט צו זיין דיין חבר.


שרייב מיר כאטשיג איין מאל א וואך - וועסטו מיר מחי' זיין.


 

#24 - לאז אפ די ארבעט וואו מען רעדט ניבול פה
חברים, הפצה, פרנסה, ניבול פה

בעזרת ה' יתברך


יום ג' פרשת שמיני א', י"ג ניסן, שנת תשפ"ג לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


לאז אפ די ארבעט, עס לוינט נישט די פאר דאלער אז דו זאלסט אויך אנהויבן רעדן ניבול פה. ווייל מיט וועם מען דריידט זיך - אזוי ווערט מען, אז מען דריידט זיך אין אן ארבעט וואו מען לאכט פון ניבול פה, מען רעדט פון נישט איידעלע זאכן, ביז א קורצע צייט הויבט מען אליינס אן רעדן ניבול פה, און אז מען דריידט זיך מיט ערליכע אידן, יראי שמים - ווערט מען אויך נאכגעשלעפט נאך זיי, מען ווערט א ירא השם.


גיי הפצה, נישטא קיין בעסערע פרנסה ווי פארשפרייטן די הייליגע עצות פון רבי'ן. דער וואס גייט הפצה, ער איז מזכה נשמות ישראל צוריק צו קומען צום אייבערשטן - דער איז זייער באליבט ביים אייבערשטן. דער הייליגער זוהר זאגט (תרומה קכח:) "תָּא חֲזֵי, כָּל מַאן דְּאָחִיד בְּיָדָא דְּחַיָּיבָא וְאִשְׁתָּדַּל בֵּיהּ, לְמִשְׁבַק אָרְחָא בִּישָׁא", קום און זע, זאגט דער הייליגער זוהר: א מענטש וואס ברענגט צוריק זינדיגע מענטשן צום אייבערשטן, "אִיהוּ אִסְתַּלָּק בִּתְלַת סִלּוּקִין, מַה דְּלָא אִסְתַּלָּק הָכִי בַּר נָשׁ אַחֲרָא. גָּרִים לְאַכְפְּיָיא סִטְרָא אַחֲרָא, וְגָרִים דְּאִסְתָּלַּק קוּדְשָׁא בְּרִיךְ הוּא בִּיקָרֵיהּ. וְגָרִים לְקַיְּימָא כָּל עָלְמָא בְּקִיּוּמֵיהּ לְעֵילָּא וְתַתָּא", איז זוכה ארויף צו גיין אויף א פלאץ וואס קיין שום מענטש איז נישט זוכה; דער מענטש נעמט אוועק טומאה פון די וועלט, ער מאכט אז דעם אייבערשטנ'ס נאמען זאל ווערן געהייליגט אויף די וועלט און ער איז גורם אז אלע וועלטן שטייען אויף זיין זכות. "וְזָכֵי לְמֵחַמֵי בְּנִין לִבְנוֹי", ער איז זוכה צו זען קינדער און אייניקלעך, "וְזָכֵי בְּהַאי עָלְמָא, וְזָכֵי לְעָלְמָא דְּאָתֵי", און ער איז זוכה צו אלע גוטע זאכן אויף די וועלט און אויף יענע וועלט, "כָּל מָארֵי דִּינִין, לָא יַכְלִין לְמֵידָן לֵיהּ, בְּהַאי עָלְמָא וּבְעָלְמָא דְּאָתֵי", קיינער קען אים נישט שלעכטס טון - נישט אויף די וועלט און נישט אויף יענע וועלט, "עָאל בִּתְרֵיסַר תַּרְעֵי, וְלֵית מַאן דְּיִמְחֵי בִּידֵיהּ", ער גייט אריין אין דרייצן טויערן פון שערי רחמים און קיינער קען אים נישט צוריק האלטן, עיין שם.


געב א קוק דיין ברודער, ער איז אויך געווען נישט לאנג צוריק אן איידעלער אינגערמאן, און קוק וואס פאסירט ווען מען גייט ארבעטן אין א פלאץ וואו מען רעדט ניבול פה, מען ווערט אליינס אפגעקילט.


דער אייבערשטער זאל העלפן מיר זאלן שוין זוכה זיין צו (פסחים קטז:): "וְנֹאכַל שָׁם מִן הַזְּבָחִים וּמִן הַפְּסָחִים"; און צו (מיכה ז, טו): "כִּימֵי צֵאתְךָ מֵאֶרֶץ מִצְרָיִם אַרְאֶנּוּ נִפְלָאוֹת", אמן.


 

#23 - אנטלויפן פון א ישיבה וואו מען רעדט ניבול פה
חברים, קדושה, חינוך הילדים, בחור, פרנסה, ישיבה, ניבול פה

בעזרת ה' יתברך


יום ג' פרשת ויקהל-פקודי, כ"א אדר, שנת תשפ"ג לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


וואס איז די פראגע, אודאי זאל ער אוועקגיין פון די ישיבה; אז די בחורים רעדן טאג און נאכט ניבול פה - זאל ער פון דארט אנטלויפן!


ליידער ווערט מקוים וואס חכמינו זכרונם לברכה זאגן, וואס וועט זיין איידער משיח צדקינו וועט קומען. חכמינו זכרונם לברכה זאגן (סוטה מב:): "בעקבות משיחא ... בית וועד יהיה לזנות", די ישיבות וועלן זיין א פלאץ פאר עבירות; ליידער ווערט דאס מקוים, מען רעדט צווישן די בחורים עבירות, ניבול פה, רחמנא לצלן.


ענדערש זאלסטו נעמען דיין זון מיט דיר צו די ארבעט ווי איידער ער זאל זיך דרייען צווישן בחורים וואס רעדן ניבול פה.


בעט דעם אייבערשטן דיינע קינדער זאלן זיין אפגעהיטן, בעט דעם אייבערשטן יעדן טאג פאר זיי; דיינע קינדער זאלן האבן גוטע חברים, ערליכע אידן.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.


 

#22 - דורך די עבירה פון רעדן ניבול פה, קומען צרות און נייע גזירות
מוסדות, בית המדרש, חובות, ראש ישיבה, דאווענען, עונשים, ניבול פה

בעזרת ה' יתברך


יום א' פרשת תצוה, ה' אדר, שנת תשפ"ג לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


אז דו וועסט זיין שטארק אין דאווענען די דריי תפילות, שחרית מנחה מעריב מיט מנין - וועסטו זען גרויסע ישועות, דו וועסט האבן פרנסה בשפע און הצלחה.


רעד נישט קיין ניבול פה. דער הייליגער רבי זאגט (ספר המדות אות ניבול פה, סימן ג): "בַּעֲווֹן נִבּוּל פֶּה", דורך די עבירה פון רעדן ניבול פה, "צָרוֹת וּגְזֵרוֹת מִתְחַדְּשׁוֹת", קומען צרות און נייע גזירות; "וּבַחוּרֵי יִשְׂרָאֵל מֵתִים חַס וְשָׁלוֹם", יונגע קינדער שטארבן חס ושלום, "וִיתוֹמִים וְאַלְמָנוֹת צוֹעֲקִים וְאֵינָם נַעֲנִין", נאך זאגט דער רבי (שם, סימן ד): "הַמְנַבֵּל פִּיו, אֲפִילּוּ חוֹתְמִין עָלָיו גְּזַר דִּין שֶׁל שִׁבְעִים שָׁנָה לְטוֹבָה, הוֹפְכִין עָלָיו לְרָעָה", ווער עס רעדט ניבול פה, אפילו מען האט אים פארזיגלט א גוטע גזירה פאר זיבעציג יאר - צערייסט מען די גוטע גזירה און ער ברענגט אויף זיך שלעכטס, "גַּם מַעֲמִיקִין לוֹ גֵּיהִנּוֹם", אויך אז מען רעדט ניבול פה מאכט מען זיך טיפער דעם גיהנום.


אויב דו קענסט מיר בארגן געלט פאר די מוסד, לאז מיר וויסן; איך דארף זייער וויכטיג האבן גרויס געלט צו קענען ווייטער אנגיין. קענסט זיך נאכפרעגן ביי אנשי שלומינו אויב איך באצאל; איך האב שוין געבארגט דורכאויס די יארן פון ווען די ישיבה האט זיך געעפנט - מיליאנען דאלער, און געלויבט דעם אייבערשטן איך האב געקענט שטענדיג באצאלן אין צייט.


די וואך ליל שישי וועט זיין דער שיעור אין לעיקוואד, איך האב דארט א חתונה פון א תלמיד הישיבה.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#21 - א שיינע גרוס פונעם בעל הבית וואו דו ארבעסט
רעדן, פרנסה, לימוד התורה, היטן די צייט, ניבול פה

בעזרת ה' יתברך


יום ד' פרשת שמות, י"ח טבת, שנת תשפ"ג לפרט קטן


 


לכבוד מיין ליבער טייערער ... נרו יאיר


איך האב באקומען א גרוס פון דער בעל הבית וואו דו ארבעסט, ער שרייבט מיר אז ער קען זיך נישט איבערקומען פון דיין איידלקייט און דיין התמדת התורה, דו קומסט אין ארבעט מיט א זעקל ספרים, און יעדע איבריגע מינוט ביסטו שוין מיט דיינע ספרים.


אויך דיין איידלקייט; ער שרייבט אז דער גוי וואס ארבעט דארט זאגט אים אז דו ביסט אנדערש פון אנדערע, דו רעדסט נאר איידל, דו רעדסט נישט ניבול פה, און ווען איינער דערווייגט זיך צו רעדן ניבול פה – ביסטו זייער שטרענג, דו לאזט דאס נישט.


שטארק זיך, זיי ממשיך מיט לערנען און דאווענען און יראת שמים, כי זה כל האדם.


איך קוק זייער ארויס אויף דיר, וכו' וכו'.

#20 - נעמען דעם מאן פאר א חבר
תפילות אויף אידיש, חברים, שלום בית, חיזוק פאר פרויען, תהלים, אידישע שטוב, ניבול פה

בעזרת ה' יתברך


יום ד' פרשת ויגש, ד' טבת, שנת תשפ"ג לפרט קטן


 


מרת ... תחי' ברסלב, ליבערטי


רעדט נישט מיט קיינעם פריוואטע זאכן פון אייך און אייער מאן, דאס איז ניבול פה, דאס ברענגט געפערליכע צרות. חכמינו זכרונם לברכה זאגן (שבת לג.) אז דאס ברענגט שווערע גזירות.


איך האב אייך געמאכט אייער שידוך און געזארגט פאר א הויז פאר ענק און פאר אייערע קינדער, וואס בעט איך שוין? איך בעט נאר די איין זאך, איר זאלט זיך פירן ערליך און הייליג.


איך בעט אייך פון די טיפעניש פון מיין הארץ, לאזט זיך אפ פון ווייבלעך וואס רעדן ניבול פה, ענדערש חבר'ט זיך מיט ערליכע וואוילע ווייבלעך; אין שטעטל זענען דא אזויפיל איידעלע, וואוילע, נארמאלע משפחות, זוכט אייך גוטע חבר'טעס.


איך ציטער אז איר גייט ווערן פארשעמט פאר די גאנצע שטעטל, ווייל די פרוי וואס איר פלעגט רעדן צו איר ניבול פה - גייט יעצט דערציילן פאר אנדערע וואס איר האט דערציילט, עס גייט ווערן שרעקליכע בושות.


הויבט אן פון יעצט לעבן מיט אייער מאן, נעמט אים פאר אייער חבר. אייער מאן וועט אייך קיינמאל נישט וויי טון. איר האט א וואוילער מאן, א גאלדענע הארץ, איך האב אים אזוי ליב. ער וויל זיין אייער חבר, ער וויל שמועסן מיט אייך, פארוואס זאלט איר אים לייגן אין די זייט און רעדן שעות מיט אנדערע וואס זיי וועלן אייך באגראבן, זיי וועלן אייך בארעדן... קוקט יעצט וואס פאסירט, די פרוי מיט וועם איר האט פארברענגט אזויפיל, זי רעדט אויף אייך, זי דערציילט אזעלכע זאכן וואס עס וועט אייך ברענגען שטארקע בזיונות.


איך האב אייך שוין געשריבן אזויפיל בריוו, נעמט צוזאם אלע בריוו און ליינט דאס איבער. איך וויל נאר אייער גוטס, איך וויל נאר זען נחת ביי מיינע תלמידים וואס זענען אזוי ווי מיינע קינדער.


נאר ערליכע אידן האבן שלום בית, נאר ביי ערליכע אידן האבן זיך מאן און ווייב ליב. ביי די נישט ערליכע איז אלעס בלאף, אלעס געמאכט, נאר אויסשטעכן יענעמ'ס אויגן, אבער פריוואט אין שטוב איז דא פיינטשאפט וכו' וכו'.


בעטס די תפילה יעדן טאג: "הייליגער באשעפער העלף מיר איך זאל זיין פרייליך, איך זאל ליב האבן מיין מאן. איך זאל לעבן מיט אים מיט ליבשאפט און שלום. העלף מיר איך זאל ליב האבן צו זיין א איד, ליב האבן ערליכקייט. העלף מיר, איך וויל זיין א צדיקת, איך וויל האבן גוטע חבר'טעס".


זאגט יעדן טאג כאטשיג איין קאפיטל תהילים, דאס וועט אייך ריין מאכן פאר'ן באשעפער.

#19 - אז מען רעדט ניבול פה ווערט מען אויסגעריסן פון די וועלט
רעדן, תשובה, היכל הקודש, מוהרא"ש, מוסר, ישיבה, ניבול פה

בעזרת ה' יתברך


יום א' פרשת ויחי, ח' טבת, שנת תשפ"ג לפרט קטן


 


מרת ... תחי'


איך האב ערהאלטן אייער בריוו.


וויסן זאלט איר, יעדער איינער קען תשובה טון און אויף יעדע עבירה קען מען תשובה טון; דער אייבערשטער נעמט אן ווען מען טוט תשובה. חכמינו זכרונם לברכה זאגן (פסחים קיט.): "ידו של הקדוש ברוך הוא פרוסה תחת כנפי החיות כדי לקבל בעלי תשובה", דעם אייבערשטנ'ס האנט איז אויסגעשטרעקט אונטער די פליגלעך פון די מלאכים וואס ווערן אנגערופן 'חיות' - אנצונעמען די אלע וואס טוען תשובה.


תשובה טון אויף הערן ניבול פה איז נישט ווען מען זאגט 'יענער איז א מניוול', דאס מיינט נישט תשובה טון; הערן ניבול פה איז אזוי ווי רעדן ניבול פה, הערן ניבול פה איז אזוי עקלדיג ווי רעדן ניבול פה. תשובה טון מיינט, מען האט חרטה אויף וואס מען האט געטון, און מען זאגט דעם אייבערשטן אז מען וועט מער נישט רעדן און הערן קיין ניבול פה.


ניבול פה איז אזא עקלדיגע זאך; מוהרא"ש האט מיר געזאגט: "נאר אויף ניבול פה, אויף די איין זאך - זאלסטו ארויסשיקן בחורים פון ישיבה". מוהרא"ש האט מיר געזאגט, אויב איך הער ניבול פה זאל איך פארשיקן דעם מניוול און ראטעווען די אנדערע בחורים.


איך בוי די קהילה מיט בלוט און שווייס, איין זאך בעט איך פון די יונגע ווייבלעך: "רעדט נישט קיין ניבול פה", אז מען רעדט ניבול פה ווערט מען אויסגעריסן פון די וועלט; רעדט פון אלעס - אבי נישט ניבול פה.


וואויל איז דעם וואס טוט תשובה, איז אים דער אייבערשטער מוחל.

#18 - ענדערש גיי מיט חברים וואס פירן זיך ווי דער תם
כיבוד אב ואם, חברים, נחת, תמימות, ליצנות, ניבול פה

בעזרת ה' יתברך


יום א' פרשת ראה, כ"ד מנחם-אב, שנת תשפ"ב לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר, תלמיד ישיבת תפארת התורה


דיין מאמע האט געשריבן א בריוו, זי שרייבט אז אלע קינדער זענען איר זייער מכבד אבער דו ביסט עפעס ספעציעל. זי שרייבט אז דו ענטפערסט קיינמאל נישט צוריק פאר טאטע מאמע, ווען דו זעסט אינדערפרי אז עס איז נישטא קיין פרישע העמדער - שרייסטו נישט, דו פארפירסט נישט.


עס איז א מחי' צו הערן אזעלכע גוטע גרוסן אויף דיר; אינעם זכות פון מכבד זיין טאטע מאמע מיט אזא דרך ארץ - וועסטו זוכה זיין צו אלע גוטע ברכות וואס די תורה וואונטשט אויף די מצוה.


זאלסט אכטונג געבן נישט צו האבן קיין שום שייכות מיט בחורים און אינגלייט וואס ווערטלען זיך ווערטלעך פון ניבול פה, בכלל זאלסטו נישט האבן שייכות מיט די וואס אלעס איז ביי זיי ווערטלעך, שפעטן פון יעדן איינעם, ובפרטיות אויב דאס איז געפלאכטן מיט מניוולות.


ענדערש גיי מיט חברים וואס פירן זיך ווי דער תם, זיי לאכן נישט און שפעטן נישט פון קיינעם, יעדער איינער איז ביי זיי חשוב און טייער. קוק צו וואס דער תם האט זוכה געווען, צו ווערן מיניסטער איבער אלע מיניסטארן.


איך האף אז בקרוב ווערסטו א חתן, איך האף צום אייבערשטן צו זיין שדכן ביי דיר.


 

#17 - מ'דארף זיך דרייען מיט גוטע חברים צו געדענקען פונעם תכלית
פרנסה, תכלית, חתונה, ניבול פה

בעזרת ה' יתברך


יום ב' פרשת ראה, כ"ה מנחם-אב, שנת תשפ"ב לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר


יעצט ווען דו גייסט שוין נאך אביסל צו דיין חתונה בשעה טובה ומוצלחת, דארפסטו זיך מיישב זיין און זיך פרעגן 'מה התכלית מכל עולם הזה?' וואס איז די תכלית פון די גאנצע וועלט? אלעס וואס מען זעט, אלעס וואס גייט אריבער - איז דאך נאר צו ברענגען א מענטש נענטער צום אייבערשטן, מען זאל אנערקענען דעם אייבערשטן מער און מער. למעשה, גאר ווייניג מענטשן טראכטן די פראגע, מען איז אזוי אריינגעטון אין וועלטליכע זאכן, מען פארגעסט פונעם באשעפער.


ווי אזוי קען מען מאכן מען זאל זיך קענען מיישב זיין און נישט פארגעסן פון תכלית? אז מען לעבט מיט'ן רבי'ן, אז מען האט גוטע חברים וואס רעדן פון רבי'ן, חברים וואס בענקען, ווילן און האפן צו זיין גוט, מען רעדט פון נאך אן עצה און נאך אן עצה; דאס מאכט מען זאל נישט פארגעסן פון תכלית.


געב זיך אכטונג פון ניבול פה, דארט וואו דו ארבעטסט איז אנגעפילט מיט ניבול פה; אדער מאך א טומל מען זאל נישט רעדן ניבול פה, אדער זוך א נייע פרנסה; עס איז נישט ווערד צו ארבעטן דארט וואו מען רעדט ניבול פה.


האב נישט מורא פון קיינעם.


א כתיבה וחתימה טובה.

#16 - רעדן שמוציג שטופט אוועק די שידוך
תפילה והתבודדות, חברים, בחור, שידוכים, ישיבה, ניבול פה

בעזרת ה' יתברך


יום ב' פרשת עקב, י"ח מנחם-אב, שנת תשפ"ב לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר


איך בעט דיר זייער, אז דו הערסט א בחור רעדן ניבול פה - זאלסטו אים פארמאכן זיין פיסק, האב נישט מורא פון קיינעם.


נעם נישט קיין בחורים ביי דיר אין קאר וואס רעדן ניבול פה. דו ווילסט דאך א חתן ווערן, זאלסטו זיך זייער אכטונג געבן נישט צו רעדן קיין ניבול פה און נישט צוהערן ניבול פה, ווייל דאס רעדן שמוציג שטופט אוועק די שידוך, און אפילו דו וועסט זען אז א שידוך ווערט - וועט דאס פלאצן פריער אדער שפעטער.


דו זעסט דאך ווי עס האט אנגעהויבן גיין שידוכים, יעדע פאר טעג איז דא נאך א שידוך, דו ווילסט דאך שוין אויך דיין שידוך - זאלסטו אכטונג געבן זיך צו היטן פון חברים לצים און מנוולים.


גיי אביסל שפאצירן מיט'ן אייבערשטן, בעט אים פאר א שידוך, בעט אים פאר גוטע חברים, בעט אים צו בלייבן פארבינדן ביים רבי'ן אין זאק.

#15 - איך בין נתפעל ווי דו געבסט אכטונג מ'זאל נישט רעדן ניבול פה
מוסדות, ישיבה, נחת, ניבול פה

בעזרת ה' יתברך


יום ב' פרשת עקב, י"ח מנחם-אב, שנת תשפ"ב לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר


דעם פארגאנגענעם שבת אינדערפרי בין איך געגאנגען דאווענען אין קאנטרי "אילן החיים", מיר האבן געהאט א שיינע שפאציר מיט די בחורים.


אויפ'ן וועג האט מען מיר דערציילט צוויי שיינע מעשיות פון דיר, איך האב געהאט אזא נחת צו הערן די שיינע מעשיות.


איינס, אז עס איז אנגעקומען א דעליווערי צום תלמוד תורה, פון ברויט, און די טראק האט זיך צעבראכן. דער דרייווער, א איד מיט א ווייסע בארד האט זיך פארלוירן און געשריגן א מיאוס'ע ווארט, דו האסט אים געפרעגט: "אזוי רעדט א איד?!" דער דרייווער האט נאך אזוינס נישט געהאט, א אינגערמאן וואס איז אנגעטון מיט א שווארצע ארבעטס העמד, זאל אים פארהאלטן אויף ניבול פה...


די צווייטע מעשה, א בחור איז געקומען צום מנהל נרו יאיר דערציילן אז דער קעכער האט אים געשלאגן און ארויסגעווארפן פון קאך, דער מנהל זאגט אים: "דאס קען נישט זיין, אונזער קעכער שלאגט נישט, אונזער קעכער איז פון די איידלסטע תלמידי הישיבה"; ביז דער בחור האט דערציילט אז ער האט גערעדט שמוציג, ער האט גערעדט ניבול פה - האסטו אים ארויסגעווארפן.


איך בין אזוי צעבראכן אז עס איז דא אין ישיבה אפאר בחורים וואס רעדן ניבול פה; וויפיל איך רעד ביי די שיעורים פון דאס הארבקייט, די סכנה דערפון - קען איך דאס נישט פועל'ן. דו זאלסט זיין פעלזן פעסט, נישט לאזן ביי דיר אין קאך בחורים אן יראת שמים.


שרייב מיר א בריוו, וועסטו מיר מחי' זיין.

#14 - אלע בחורים וואס העלפן די ישיבה, באקומען באצאלט פון רבי'ן
חברים, בחור, מדות טובות, משמש דעם רבי'ן, לימוד התורה, ישיבה, שיעורים כסדרן, יונגע יארן, ניבול פה

בעזרת ה' יתברך


יום ד' פרשת עקב, כ' מנחם-אב, שנת תשפ"ב לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר, תלמיד ישיבת תפארת התורה ברסלב


וואויל איז דיר אז דו לערנסט פלייסיג די הייליגע תורה און דו דאווענסט מיט יראת שמים, ובפרט אז דו העלפסט אנגרייטן די עסן פאר די בחורים מיט אזא געטריישאפט.


די אלע בחורים אין ישיבה וואס העלפן די ישיבה - די אלע באקומען באצאלט פון רבי'ן. דער רבי זאגט: "ביי וועם איך נעם - געב איך"; עס לוינט זיך צו משמש זיין דעם רבי'ן.


די ישיבה האבן מיר שוין פערצן יאר, מיר גייען אריין קומענדיגע יאר אין די פופצנטע יאר, די אלע בחורים וואס האבן געטון פאר די מוסד, גענומען אן עול - צי מיט דאס אנגרייטן עסן, רייניגן אדער דרייווען, טראגן און ברענגען די קינדער - האבן אלע שיין מצליח געווען.


שטארק זיך, זיי שטארק מיט דיין עבודת השם. חבר זיך נאר מיט ערליכע חברים, ווי אזוי ווייסט מען ווער עס איז ערליך אדער נישט? דורך די מויל; ווער עס רעדט שמוציג, עקלדיג, שטעכעדיג און מאכט חוזק פון אנדערע - די זענען נישט גוטע חברים, ווידער די וואס רעדן איידל, ריין און זויבער - די זענען גוטע חברים.


זיי שטארק מיט דיינע שיעורים, 1) הויב אן די טאג מיט לערנען חומש איינגעטיילט אויפ'ן וואך. 2) נאכדעם נעם א משניות און לערן ח"י פרקים יעדן טאג, זאג די ווערטער אפילו אן פארשטיין. 3) מאך זיך אויך א שיעור אין גמרא, ש"ס כסדרן, און זאג דעם יום תהילים; דאס איז דאס וויכטיגסטע פאר א יונגער בחור. אויב דו זעסט אז דו האסט צייט - מאך זיך א פינפטע שיעור אין רבינ'ס ספרים; הויב אן מיט ספר המדות, דאס איז א גרינגע לייכטע ספר, א ספר וואס איז אנגעפילט מיט יראת שמים.


ועל כולם, גיי אביסל שפאצירן, רעד צום אייבערשטן, דערצייל אים אז דו ווילסט זיין אן ערליכער איד, דו ווילסט לערנען און דאווענען און זיין גוט.


עס איז אינגאנצן אנדערש ווען מען רעדט צום אייבערשטן, מען שפירט טעם גן עדן אויף די וועלט.