בריוון פונעם ראש ישיבה שליט"א

בעזרת ה' יתברך - יום א' פרשת וזאת הברכה ב', י"א תשרי, שנת תשפ"ה לפרט קטן

לכבוד ... נרו יאיר

מען קען שוין ענדיגן די וואך מעביר סדרה זיין פרשת וזאת הברכה, מען דארף נישט ווארטן אויף נאך שמחת תורה אנצוהויבן פרשת בראשית, נאר קומענדיגע וואך זונטאג, חול המועד סוכות - קען מען שוין אנהויבן פרשת בראשית. מוהרא"ש האט דאס אלע יארן געבעטן, מיר זאלן נישט פארפאסן די אנהויב יאר, מען זאל זיך מוסר נפש זיין פאר די מצוה פון מעביר סדרה זיין, יעדן טאג לערנען אביסל חומש, תרגום מיט רש"י.

דערפאר בעט איך דיר זייער, זע צו ענדיגן פרשת וזאת הברכה, אזוי וועסטו קענען אנהויבן זונטאג חול המועד פרשת בראשית, לערנען יעדן טאג חומש, תרגום מיט רש"י, דורכדעם וועסטו זיין אפגעהיטן פון שלעכטס, דו וועסט האבן א שמירה עליונה, וועסט זיין אפגעהיטן פון די יצר הרע פון עבירות.

ווארף אוועק דיינע חכמות המדומות וכו', פאלג וואס צדיקים זאגן בתמימות ופשיטות. מוהרא"ש האט אויך געוואוסט פון די ווערטער פון הייליגן אריז"ל וואס זאגט מען זאל מעביר סדרה זיין דווקא פרייטאג, און דאך האט ער אונז געמוטיגט אלע יארן ביי די שיעורים און אין די בריוו אז מיר זאלן במשך די וואך - אנגעהויבן פון זונטאג - מעביר סדרה זיין, אזוי ווי עס ווערט גע'פסק'נט (אורח חיים סימן רפה, סעיף ג): "מִיּוֹם רִאשׁוֹן וְאֵילַךְ חָשׁוּב עִם הַצִּבּוּר", פון זונטאג קען מען שוין אנהויבן מעביר סדרה זיין, דער משנה ברורה ברענגט אראפ (שם, סעיף קטן ח) פונעם הייליגער ווילנער גאון זכר צדיק לברכה, אז ער האט זיך אזוי געפירט, יעדן טאג האט ער מעביר סדרה געווען אביסל; זונטאג ביז שני, מאנטאג ביז שלישי, דינסטאג ביז רביעי און אזוי ווייטער.

דאס זאל זיין פון דיינע נייע קבלות פאר די נייע יאר, לערנען יעדן טאג חומש, תרגום און רש"י, זיך פירן ווי א פשוט'ער איד, בתמימות ופשיטות, אזוי ווי מיר האבן דערמאנט אין אומאן ביי די שיעורים, תשפ"ה איז ראשי תיבות: ת'הא ש'נת פ'שטות ה'יהדות; ווייל מעביר סדרה זיין וועט דיר ברענגען יראת שמים. אזוי ווי דער הייליגער רבי מרדכי'לע מנאדבורנא זכותו יגן עלינו האט געזאגט פארן ערוגת הבושם זכותו יגן עלינו ווען ער איז אים געקומען באזוכן, דער ערוגת הבושם האט אים געבעטן ער זאל באזוכן זיין ישיבה, ער זאל זען ווי פלייסיג זיי לערנען און ווי ערליך זיי פירן זיך אויף, ווען רבי מרדכי'לע איז ארויסגעקומען האט אים דער ערוגת הבושם געפרעגט: "נו, וואס זאגט איר אויף מיינע בחורים?" האט אים רבי מרדכי'לע געענטפערט: "זיי האבן נישט קיין יראת שמים!" הערנדיג דאס איז דער ערוגת הבושם געווארן זייער דערשראקן און פארוואונדערט, ווי אזוי קען זיין אזא זאך? און ער פרעגט דעם הייליגן רבי מרדכי'לע: "רבי, פארוואס זאגט איר אזוי?!" האט ער אים געענטפערט: "ווייל זיי לערנען נישט קיין חומש רש"י!" דער ערוגת הבושם האט זיך זייער געוואונדערט אויף דעם, און ער האט נאכגעפארשט ביי זיינע תלמידים אויב זיי ענדיגן יעדע וואך חומש רש"י, האבן זיי אים געענטפערט אז נישט, ווייל די וועכנטליכע פארהער איז פארגעקומען פרייטאג צופרי, און עס קומט זיי נישט אויס קיין צייט ווען צו קענען מעביר סדרה זיין, האט שוין דער ערוגת הבושם פארשטאנען אז רבי מרדכי'לע ווייסט וואס ער רעדט, און ער האט איינגעפירט אין זיין ישיבה אז מען זאל פארהערן זונטאג, און מען זאל יעדן טאג לערנען חומש רש"י.

דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

בעזרת ה' יתברך - יום א' פרשת מטות מסעי, כ"ב תמוז, שנת תשפ"ד לפרט קטן

לכבוד ... נרו יאיר

איך הער פונעם מנהל אז דיינע קינדער הונגערן אין חדר, דו לאזט זיי גארנישט עסן, נאר וואס זיי ברענגען זיך מיט וכו'.

בנוגע וואס טוט זיך ביי דיר אין שטוב - וועל איך נישט אריינרעדן, ווייל דו ביסט דאך קלוגער ווי מיר און קלוגער פון יעדן, דו פארשטייסט אז אלעס איז טריפה און אלעס איז נישט געזונט וכו' וכו', אבער אז דו שיקסט דיינע קינדער צו אונז אין חדר - דארפן זיי עסן וואס די חדר געבט.

דיין זון האט זיך צואוויינט אין חדר, ער זאגט ער איז הונגעריג (ער איז נישט זאט געווארן פון די טרוקענע ברויט פון שטוב), האבן מיר אים געזאגט ער זאל עסן פיינע ווארעמע טשאלנט, זאגט ער: "מיין טאטע לאזט נישט", זאגן מיר אים: "עס איז פארווע, וואס קען זיין שלעכט מיט באנדלעך?" זאגט ער: "מיין טאטע זאגט די כלים האבן בליעות פון פלייש וכו'".

איך בעט דיר זייער, ווארף אוועק דיינע חכמות וואס פירן דיך אין שאול תחתית. געב דיינע קינדער עסן פלייש; עס איז דא ערליכע אפגעהיטענע הכשרים, אויך געב זיי מילכיגס. ווארף אוועק דיינע חכמות המדומות, לאז דיינע קינדער אויסוואקסן ערליכע אידן, פשוט'ע אידן.

דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

בעזרת ה' יתברך - יום ב' פרשת יתרו, שובבי"ם, י"ט שבט, שנת תשפ"ד לפרט קטן

לכבוד ... נרו יאיר

איך האב ערהאלטן דיין בריוו.

ווער האט דיר פארדרייט דיין קאפ אז לעבן מיט א ווייב איז תאוות? ווער האט דיר איינגערעדט די זאכן?! לעבן מיט די ווייב איז נישט קיין תאוות; אז מען היט די הלכות, און מען לעבט מיט די ווייב מיט שלום און מיט ליבשאפט - איז מען נישט קיין בעל תאוה.

געב זיך אכטונג פון די פארדארבענע מלמדים וואס לערנען מיט חתנים קעגן די תורה, זיי לערנען חומרות ופרישות, און נאכדעם פאלט מען אין ביטערע עבירות. אזוי ווי דו אליינס דערציילסט, אז דו ביסט נעבעך אזוי געפאלן אז דו גייסט מיט גוי'טעס רחמנא לצלן רחמנא לישזבן, וואלסטו געלעבט ווי די תורה לערנט - וואלסטו געהאט א שמירה.

מוהרא"ש זכותו יגן עלינו זאגט, משיח וועט הענגען אלע מדריכים ומדריכות וואס לערנען פאר חתנים און כלות - חומרות ופרישות, מוהרא"ש האט יעדן איינעם מחזק געווען, מוהרא"ש האט נישט געהאנגען קיין מענטשן, אבער ווען מען רעדט פון פארפירערס וואס פירן אראפ כלל ישראל; זיי זענען עתיד ליתן את הדין.

מאך זיך נישט נאריש מיט די זאכן, לעב אזוי ווי די תורה זאגט, לעב אזוי ווי דער אייבערשטער זאגט צו לעבן, מאך נישט קיין חכמות. דער הייליגער רבי זאגט (לקוטי מוהר"ן חלק ב', סימן מד): "גַּם מֵחָכְמוֹת שֶׁיֵּשׁ בַּעֲבוֹדַת הַשֵּׁם בְּעַצְמוֹ צָרִיךְ לְהַרְחִיק מְאֹד", מען דארף זיך זייער היטן פון חכמות, "כִּי כָל אֵלּוּ הַחָכְמוֹת שֶׁל הָעוֹלָם שֶׁיֵּשׁ לְהַנִּכְנָסִין וּמַתְחִילִין קְצָת בַּעֲבוֹדַת הַשֵּׁם, אֵינָם חָכְמוֹת כְּלָל וְהֵם רַק דִּמְיוֹנוֹת וּשְׁטוּתִים וּבִלְבּוּלִים גְּדוֹלִים", ווייל די אלע חכמות וואס מען האט ווען מען הויבט אן דינען דעם אייבערשטן - זענען בכלל נישט קיין חכמות, דאס איז דמיונות, שטותים און קאפ דרייענישן, "וְאֵלּוּ הַחָכְמוֹת מַפִּילִין מְאֹד אֶת הָאָדָם מֵעֲבוֹדַת הַשֵּׁם", דאס מאכט אז דער מענטש זאל אפלאזן זיין עבודת השם, "וְעַל אֵלּוּ הַמְדַקְדְּקִים וּמַחְמִירִים בְּחֻמְרוֹת יְתֵרוֹת עֲלֵיהֶם נֶאֱמַר 'וְחַי בָּהֶם, וְלֹא שֶׁיָּמוּת בָּהֶם' כִּי אֵין לָהֶם שׁוּם חִיּוּת כְּלָל", די אלע וואס זענען פארנומען מיט חכמות און ספיקות - זענען אלץ מסופק צי זיי האבן יוצא געווען די מצוה צי נישט - די האבן נישט קיין שום חיות, "וְתָמִיד הֵם בְּמָרָה שְׁחֹרָה מֵחֲמַת שֶׁנִּדְמֶה לָהֶם שֶׁאֵינָם יוֹצְאִים יְדֵי חוֹבָתָם בְּהַמִּצְווֹת שֶׁעוֹשִׂין וְאֵין לָהֶם שׁוּם חִיּוּת מִשּׁוּם מִצְוָה מֵחֲמַת הַדִּקְדּוּקִים וְהַמָּרָה שְׁחֹרוֹת שֶׁלָּהֶם", זיי זענען שטענדיג דיפרעסט, זיי לעבן שטענדיג אין ספיקות, און די חומרות ווארפט זיי אריין אין מרה שחורה.

דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

בעזרת ה' יתברך - יום ג' פרשת ויגש, ז' טבת, שנת תשפ"ד לפרט קטן

לכבוד ... נרו יאיר

לאז אפ אלע חכמות, הער אויף מיט די אויבער'חכמ'קייט; טו וואס דער אייבערשטער הייסט - וועסטו געראטעוועט ווערן פון אלע צרות. חכמינו זכרונם לברכה זאגן (דברים רבה ו, ו): "יֵשׁ מַזִּיק", עס איז דא א מלאך וואס שעדיגט דעם מענטש, "שֶׁקּוֹשֵׁט כְּחֵץ", עס שיסט ווי א פייל, "וְטָס כָּעוֹף", און פליט ווי א פייגל, און ער מאכט צרות פארן מענטש. "אָמַר הַקָּדוֹשׁ בָּרוּךְ הוּא", דער אייבערשטער זאגט, "אִם קִיַּמְתָּ מִצְוַת שִׁלּוּחַ הַקֵּן", אויב דו טוסט די מצוה פון שלוח הקן, "אֲנִי מַצִּילְךָ מֵאוֹתָן", וועל איך דיך ראטעווען פון זיי, "שֶׁנֶּאֱמַר", אזוי ווי עס שטייט (תהלים צא, ה) "לֹא תִירָא מִפַּחַד לָיְלָה", וועסט נישט מורא האבן פון די שרעק פון די נאכט, "מֵחֵץ יָעוּף יוֹמָם"; מוהרא"ש געבט אונז צו פארשטיין אז דאס גייט ארויף אויף וואס רבי נתן זאגט (עיין לקוטי הלכות בשר בחלב הלכה ד, אות ב), "שַׁלֵּחַ תְּשַׁלַּח אֶת הָאֵם", שיק אוועק דיינע חכמות, 'אֵם' - דאס איז חכמות, "וְאֶת הַבָּנִים תִּקַּח לָךְ" (דברים כב, ז) - דאס מיינט מען די מעשים טובים; די עצה פטור צו ווערן פון די מזיקים וואס ווערן באשאפן פון פגם הברית, איז דורך אוועק ווארפן די חכמות המדומות און טון מצוות ומעשים טובים.

ווען מען איז פוגם בברית ווערט די מח אינגאנצן פארדרייט, מען הויבט אן האבן קשיות אויפן אייבערשטן חס ושלום, קשיות אויף צדיקים, מען איז אין א גרויסע סכנה; די איינציגסטע עצה ווי אזוי מען קען זיך ראטעווען - איז דורך זיך פירן בתמימות ופשיטות, ווייטער דינען דעם אייבערשטן אן קיין חכמות.

איך בעט דיך זייער, לאז אפ אלע חכמות, וויל נישט פארשטיין וואס דו קענסט נישט פארשטיין, און זוך נישט צו פארשטיין וואס איז דיר נישט מעגליך צו פארשטיין; מיר דארפן טון וואס די הייליגע צדיקים זאגן אונז, לערנען און דאווענען און זיין זייער פרייליך; דאס זאגן די הייליגע חכמים, אין זכות פון שלוח הקן, אז מען ווארפט אוועק די חכמות, מען טוט מצוות און מעשים טובים - ווערט מען געראטעוועט פון די מזיקים וואס ווערן באשאפן פון פגם הברית, דער אייבערשטער זאל אונז היטן פון דעם.

 דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

בעזרת ה' יתברך - יום א' פרשת ויגש, ה' טבת, שנת תשפ"ד לפרט קטן

לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר, קרית ברסלב

וויפיל דארפן מיר דאנקען דעם אייבערשטן אז מיר זענען מקורב צום הייליגן רבי'ן, דער רבי לערנט אונז אזעלכע זיסע עצות און אזעלכע חיזוק ווי צו דינען דעם אייבערשטן בתמימות ובפשיטות, אוועק ווארפן אלע חכמות און דינען דעם אייבערשטן מיט א תמימות, וואס בעצם איז דאס די גרעסטע חכמה.

דער הייליגער רבי זאגט (לקוטי מוהר"ן חלק ב', סימן מד): "וּבֶאֱמֶת, אַחַר כָּל הַחָכְמוֹת, צָרִיךְ לַעֲבֹד אֶת ה' בִּתְמִימוּת בִּפְשִׁיטוּת גָּמוּר בְּלִי שׁוּם חָכְמוֹת", נאך אלע חכמות דארף מען דינען דעם אייבערשטן ווי א פראסטאק, "וְזֶה הִיא הַחָכְמָה הַגְּדוֹלָה שֶׁבְּכָל הַחָכְמוֹת", וואס דאס איז די העכסטע און גרעסטע חכמה.

אשרינו מה טוב חלקינו, מיר דארפן טאנצן יעדן טאג, ווי גליקליך זענען מיר אז מיר האבן א רבי וואס לאזט אונז נישט פאראפאלן גיין, זארגט פאר אונז מיר זאלן נישט פארשלאפן אונזערע יארן.

א גרוס פון דיינע טייערע קינדער, זיי דינען דעם אייבערשטן בתמימות ופשיטות און מיט שמחה.

בעזרת ה' יתברך - יום ד' פרשת מקץ, ראש חודש טבת, ו' דחנוכה שנת תשפ"ד לפרט קטן

לכבוד ... נרו יאיר

חנוכה איז א צייט וואס מען קען זיך באנייען, אנהויבן פונדאסניי דינען דעם אייבערשטן, וויל איך דיך מחזק זיין זאלסט זיך באנייען מיט דיין עבודות השם, בעיקר מיטן לערנען די ספרים פון הייליגן רבי'ן און פון זיינע תלמידים, מאך זיך א שיעור אין ליקוטי מוהר"ן. דער רבי זאגט (חיי מוהר"ן, סימן שמט): "שֶׁיְּכוֹלִין לִהְיוֹת נַעֲשֶׂה בַּעַל תְּשׁוּבָה גָּמוּר עַל יְדֵי לִמּוּד הַסֵּפֶר שֶׁלּוֹ", מען קען ווערן אן אמת'ער בעל תשובה אז מען לערנט זיינע ספרים. "וְאָמַר, שֶׁמִּי שֶׁיֵּשֵׁב וְיַעֲסֹק בִּסְפָרָיו רַק בְּלִי קִנְטוּר וְנִצָּחוֹן, וְיִסְתַּכֵּל בּוֹ בֶּאֱמֶת, אָז בְּוַדַּאי יִהְיוּ נִבְקָעִין אֶצְלוֹ כָּל גִּידֵי קַשְׁיוּת לְבָבוֹ", נאך האט דער רבי געזאגט: "ווער עס וועט לערנען זיין ספר מיט אן אמת, וועט זיך אים עפענען אלע זיינע פארשטאפטע אדערן".

איך בעט דיך זייער, לאז אפ דיינע חכמות, פאלג דעם רבי'ן בתמימות. נעם אן דעם סדר דרך הלימוד (המבואר בשיחות הר"ן, סימן עו), לערן יעדן טאג שיעורים כסדרן בכל התורה כולה; מקרא, משנה, גמרא - בבלי ירושלמי, תוספתא, ועוד; לאז זיך נישט נארן, וואס בלייבט פון אלע נארישקייטן? נאר תורה בלייבט.

דער הייליגער רבי זאגט (שיחות הר"ן, סימן ו): "הַיֵּצֶר הָרָע דּוֹמֶה כְּמוֹ מִי שֶׁהוֹלֵךְ וְרָץ בֵּין בְּנֵי אָדָם, וְיָדוֹ סְגוּרָה וְאֵין אָדָם יוֹדֵעַ מַה בְּתוֹכָהּ", דער יצר הרע איז צוגעגליכן צו א מענטש וואס לויפט צווישן מענטשן מיט א פארמאכטע האנט, ער פאפט אויס אלעמען און פרעגט זיי: "וואס האב איך אין מיין האנט?" פאר יעדן איינעם דאכט זיך אז ער האט אין זיין האנט דאס וואס ער וויל, דעריבער לויפן אים אלע נאך, ווייל מען מיינט אז מען וועט באקומען די זאך וואס מען וויל, "וְאַחַר כָּךְ הוּא פּוֹתֵחַ אֶת יָדוֹ וְאֵין בָּהּ כְּלוּם", אבער ביים ענדע עפנט ער זיין האנט און מען זעט אז עס איז גארנישט דא דארט, "כְּמוֹ כֵן מַמָּשׁ הַיֵּצֶר הָרָע", אזוי אויך – זאגט דער רבי – איז מיטן יצר הרע, "שֶׁהוּא מְרַמֶּה כָּל הָעוֹלָם, וְהַכֹּל רָצִים אַחֲרָיו וּמְרַמֶּה לְכָל אֶחָד וְאֶחָד", ער רעדט איין א מענטש אז ער זאל אים נאכלויפן, ווייל אזוי וועט ער באקומען אלע זיינע תאוות, אבער ביים סוף ווען דער מענטש גייט אוועק פון די וועלט, עפנט ער זיין האנט און מען דערזעט זיך אינגאנצן אפגעפאטשט, נאכדעם וואס מען איז אים נאכגעלאפן א גאנץ לעבן אומזיסט.

וואו האלסטו אין משניות? וואו האלסטו אין ש"ס? א שאד דיינע שיינע טעג און יארן גייען אריבער מיט גארנישט; דער רבי האט געזאגט (שיחות הר"ן, סימן נא): "אֶת זֶה תְּקַבְּלוּ מִמֶּנִּי שֶׁלֹּא יַטְעֶה אֶתְכֶם הָעוֹלָם, כִּי הָעוֹלָם מַטְעֶה מְּאֹד", דאס זאלט איר מקבל זיין פון מיר, 'די וועלט נארט אייך, לאזט אייך נישט נארן'; א מענטש דארף זייער אכטונג געבן ער זאל זיך נישט אפנארן.

דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

א פרייליכן חנוכה.

בעזרת ה' יתברך - ערב שבת קודש פרשת קרח, ד' תמוז, שנת תשפ"ג לפרט קטן

לכבוד מיינע טייערע חברים, טייערע ליבע ברידער, תלמידי היכל הקודש בארץ ישראל, ה' עליהם יחיו

ווען איך דערמאן זיך פון ענק פון ארץ ישראל - הויב איך זיך אן בענקען; דער עיקר וואס איך בענק זיך צו ענק - איז צו די תמימות און צו די פרישקייט וואס איר האט, ווייל חכמות איז נישט אינטערעסאנט, מען האט גארנישט פון חכמות, עס נעמט אוועק די חן, מה שאין כן תמימות - דאס איז אינטערעסאנט, דאס ברענגט צו די העכסטע דרגא, עס ברענגט חן.

ביי אונז גייט די וואך די פרשה פון קרח. מוהרא"ש זאגט, די ווערטער פון רש"י הקדוש (במדבר טז, ז): "וקרח שפקח היה", קרח איז געווען א קלוגער, "מה ראה לשטות זה", וואס האט ער זיך אזוי באנארישט? - דארף מען זאגן בניחותא, נישט בלשון קשיא, "וקרח שפקח היה", ווייל קרח איז געווען א קלוגער "מה ראה לשטות זה" - דאס האט אים אריינגעווארפן אין דעם שטות; וואלט ער געדינט דעם אייבערשטן בתמימות - וואלט ער קיינמאל נישט געקריגט אויף משה רבינו, "וקרח שפקח היה" - דאס איז געווען דער בראך; דעריבער האט ער חוזק געמאכט פון האבן א מזוזה אויפן טיר און פון א פתיל תכלת, ער האט מיט זיינע חכמות נאר געוואלט שלימות; א בית מלא ספרים, א גאנצע שטוב מיט ספרים, א טלית שכולה תכלת; ביי אים איז נישט ווערד געווען א דאווענען מיט דריי עקן, ביי אים איז נישט אינטערעסאנט געווען זיך מחי' זיין מיט ציצית, מזוזה וכדומה, דאס האט אים געברענגט צו ווערן א מין, אן אפיקורס.

א שרעק פון א פרשה; ווי קען זיין אזא זאך? ווי קען מען קריגן אויף משה רבינו?! מיר לערנען נאר די פרשה פון יציאת מצרים, ווי די אידן זענען געווען אונטערטעניגט אונטער פרעה, די מכות, די שווערע גלות, און משה רבינו האט אונז ארויסגענומען און געגעבן אלעס גוטס; מן פון הימל, ענני הכבוד וואס וואשט די וועש און מאכט געשמאק די וועג אין מדבר, און מען שפירט דעם אייבערשטן, מען זעט יעדן טאג ניסים - ווי קען זיין אזא זאך צו קענען אויפהעצן אזויפיל רבנים און אזויפיל אידן קעגן דעם צדיק משה?!

נאר דער הייליגער רבי ברענגט פונעם הייליגן בעל שם טוב זכותו יגן עלינו, דער רבי זאגט (לקוטי מוהר"ן חלק א', סימן לג): "שָׁמַעְתִּי בְּשֵׁם הַבַּעַל שֵׁם טוֹב", איך האב געהערט נאכזאגן פון הייליגן בעל שם טוב זכותו יגן עלינו, "שֶׁאָמַר", וואס האט געזאגט: אוֹי וַאֲבוֹי", גיוואלד און געשריגן! "כִּי הָעוֹלָם מָלֵא מְאוֹרוֹת", די וועלט איז פיל מיט ליכט, "וְסוֹדוֹת נִפְלָאִים וְנוֹרָאִים", און פיל מיט וואונדערליכע סודות, "וְהַיָּד הַקְּטַנָּה עוֹמֶדֶת בִּפְנֵי הָעֵינַיִם, וּמְעַכֶּבֶת מִלִּרְאוֹת אוֹרוֹת גְּדוֹלִים", און דער קליינער האנט פארשטעלט אלעס; זאגט מוהרא"ש זכותו יגן עלינו, מען קען דאס פארשטיין און זען וואס פאסירט ווען איינער קומט צו א צדיק, ער ווערט מקורב צום רבי'ן און הערט הערליכע עצות ווי אזוי צו לעבן א חיים טובים, ווי זיך צו קענען דערהאלטן מיט זיך, מיט פרנסה, מיט די ווייב, מיט די קינדער און מיט אלעס, דער רבי מאכט ליכטיג, דער רבי האט אין יעדע פרט אין לעבן עצות און שכל וואס ארבעט מיט יעדן איינעם, ביז עס קומט א לץ און מיט די קליינע האנט מאכט ער א תנועה פון ביטול, און דאס פארשטעלט אלעס.

דער הייליגער בעל שם טוב געשריגן: "גיוואלד!" וואס טוט מען מיט דעם לץ וואס שפעט אפ פון בחורים און אינגעלייט וואס הויבן אן ארויסקריכן פון זייער נעפל, פון זייער תפיסה; ענדליך הויבט מען אן שפירן א טעם אין לעבן, ביז דער לץ פרעגט אזוי מסיח לפי תומו: "וואו דרייסטו זיך? וואו גייסטו?" און ווען ער הערט אז דער בחור, דער אינגערמאן האט געטראפן א צדיק, עס ווערט אים גוט אין לעבן - מאכט דער לץ מיט די האנט אזא תנועה פון ביטול און דאס פארשטעלט אלעס, מען הויבט אן טראכטן 'אפשר איז דער לץ גערעכט?' השם ישמרינו.

טייערע חברים, טייערע ברידער, בעטס דעם אייבערשטן איר זאלט נישט האבן מיט קיין לצים און מיט א חסיד שנפל - וואס איז - גרוע ממשומד, און באזונדער בעט איך די גבאים פון אלע בתי מדרשים, געבט אכטונג עס זאל נישט זיין ביי אונז קיין לצים; איין לץ, איין חכם - קען ענק אלע אומגליקליך מאכן. איך געדענק ווען איך בין מקורב געווארן - איז נאך געווען א שטארקע בושה צו רעדן פון מוהרא"ש, אפילו אין אונזער שטובל (אין אנהויב האבן מיר געהאט א קליין שטיבל, א ד' על ד') - האט מען נישט געזאגט 'מוהרא"ש זאגט', 'מוהרא"ש דערציילט', מען האט גערעדט מיט רמזים, 'ער זאגט' און 'ער דערציילט'; עס האט מיר גענומען צייט צו כאפן ווער איז דער 'ער', און עס פלעגן זיך דרייען לצים; זיי האבן דאס אוועקגעמאכט און יענץ אוועק געמאכט, זאגן משניות איז נישט דעם רבינ'ס זאך, זיך פרייען מיט פשטות יהודות איז נישט אזוי פשוט, לעבן אין שטוב מיט די ווייב איז גאר קעגן די ברסלב'ער וועג לויט זייער פארדרייטע קאפ וכו' וכו', ביז איך האב געבעטן רשות פונעם גבאי (דעמאלט בין איך געווען א פרישער מקורב, נאך איידער די ישיבה האט זיך געעפנט) אז איך וויל לייגן א טאוול "בית המדרש היכל הקודש בנשיאות מוהרא"ש", און וואונדער איבער וואונדער, אלע פליגן און אלע בינען - זענען פלוצלונג אוועק, עס זענען געבליבן נאר אפאר בחורים און אינגעלייט תמימים; דעמאלט האב איך געזען אז דאס ווארט "מוהרא"ש" - האט עפעס א שטארקע כח, א הייליגקייט, עס פארטרייבט לצים, און פון דעמאלט האט מען אנגעהויבן רעדן ווי מער פון מוהרא"ש, און אזוי האבן מיר זוכה געווען צו גיין בתמימות און פאלגן די זיסע עצות.

דעריבער בעט איך ענק, איר זענט פריש, איר הויבט יעצט אן זיך אוועק צו שטעלן, זאלט איר וויסן, עס איז נישטא א גרעסערע טומאה פון ליצנות, רבי נתן זאגט אז ליצנות איז אבי אבות הטומאה; עס נישטא נאך אזא טומאה וואס פארשטעלט גילוי אלוקית פונעם מענטש - ווי די טומאה פון ליצנות, אזוי ווי מען זעט אז חכמינו זכרונם לברכה זאגן (יומא פו:): "הַבָּא לִיטַּמֵא פּוֹתְחִין לוֹ", איינער וויל אוועק גיין פונעם אייבערשטן, העלפט מען פון הימל ער זאל אוועק גיין, "שֶׁנֶּאֱמַר (משלי ג, לד): 'אִם לַלֵּצִים הוּא יָלִיץ'", זאגט רבי נתן, וואס האט מען אנגעכאפט דוקא דעם פסוק? ווייל אז א מענטש וויל טון עבירות, ברענגט מען אים א לץ, ער לאכט אפ פון אלעס וואס צדיקים זאגן און אזוי פאלט ער ממילא אראפ רחמנא לצלן.

רבי נתן פלעגט שטענדיג אנזאגן זיינע תלמידים זיי זאלן אכטונג געבן פון לצים, ער פלעגט זאגן בזה הלשון: "די אלע וואס האבן גערעדט, האבן זיך נישט דערהאלטן, און די וואס האבן גע'טענה'ט און זיך מתווכח געווען - זענען ליידער אוועק געפאלן", דערפאר זאלסטו זייער אכטונג געבן נישט צו האבן צוטון מיט לצים, אפילו זיי זעען אויס ווי חסידי'שע אינגעלייט; ברודער, אנטלויף פון זיי ווי פון פייער, ווייל דו וועסט נאכדעם אוועק פאלן אינגאנצן פון אידישקייט.

אזוי אויך געפונען מיר, חכמינו זכרונם לברכה זאגן (פסחים קיב:) רבינו הקדוש האט אנגעזאגט זיינע קינדער: "אַל תָּדוּרוּ בִּשְׁכֶנְצִיב", איר זאלט נישט וואוינען אין די שטאט שכנציב, ווייל זיי זענען זייער גרויסע לצים, און איר וועט ווערן נאכגעשלעפט נאך זיי; זעט מען פון דעם ווי הארב ליצנות איז, און ווי ווייט א מענטש דארף אכטונג געבן וואו ער וואוינט, און מיט וועם ער חבר'ט זיך וכו' וכו'.

איך ווארט אייך שוין צו טרעפן אלע אין אומאן ביים הייליגן רבינ'ס ראש השנה.

א פרייליכן שבת.

בעזרת ה' יתברך - יום ד' פרשת קרח, ב' תמוז, שנת תשפ"ג לפרט קטן

מרת ... תחי'

מיין מאמע דערציילט מיר יעצט אז מען רעדט צו אייך נאכאמאל די שידוך פון ... נרו יאיר, און איר צווייפלט דאס צו טון ווייל א באבא פון ירושלים האט געזאגט אז די נעמען שטימען נישט, און א צווייטער פאפער האט געזאגט אז ער זעט אויפן שריפט אז ער איז א כעסן און איר ווילט וויסן וואס איר זאלט טון.

איך האב אייך שוין געזאגט א יאר צוריק, דער וואס שטעלט אפ א שידוך צוליב דעם אז די נעמען שטימען נישט, אדער צוליב דעם אז די שריפט, גראפאלאגיע, זאגט - אז דער וואס האט געשריבן די כתב האט מידות רעות וכו' וכו'; אזא איינער איז א באנדיט, א פארברעכער; זאל מען רופן 'נקיי הדעת שבירושלים', זאל מען באטיטלען מיטן טיטל 'בקי בחכמת היד והפרצוף'; אזא איינער איז א ליגנער, א שווינדלער.

איך זאג אייך איר זאלט טון דעם שידוך, איר זאלט טון וואס די תורה זאגט, בפרט אז ערליכע רבנים, ווי דער ראש ישיבה הרב ... וואס איז א גאון וצדיק - זאגט עדות אויף דעם אינגערמאן אז ער איז א טייערער אינגערמאן - זאלט איר לויפן טון דעם שידוך.

וואויל איז פאר די וואס גייען צו ערליכע אידן, וואס פירן זיך מיט די תורה; מיט'ן פסוק (דברים יח, יג): "תָּמִים תִּהְיֶה עִם ה' אֱלֹקֶיךָ", און וויי און ביטער איז פאר די וואס ווערן פארכאפט ביי די שווינדלער, אין זייער נעץ פון גראפאלאגיע אדער חכמת הקבלה (קבלת כסף) - וואס מאכן משוגע זייערע מענטשן מיט ליינען נעמען, הענט, שטערן וכו' וכו'.

איך חזר איבער נאכאמאל וואס איך האב מקבל געווען פון מיין גרויסער רבי מוהרא"ש זכותו יגן עלינו: "ווער עס שטעלט אפ א שידוך - איז א באנדיט, און די וואס זאגן אז די נעמען שטימען נישט, אדער זיי ליינען די שריפט און הענט און שטעלן אפ שידוכים - זענען גרויסע פארברעכער, און זיכער דער וואס מאכט גט'ן ביי אידישע קינדער - דער איז דער שטן אליין".

דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

בעזרת ה' יתברך - יום ב' פרשת שלח, כ"ג סיון, שנת תשפ"ג לפרט קטן

לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר

עס איז דא איין זאך ביי דיר וואס איך האב זייער ליב, פון ווען איך האב דיר געפינען, פון ווען דו האסט געלערנט ביי מיר - האב איך זייער ליב דיין תמימות, דאס איז ביים רבי'ן א גרויסע זאך, ווייל נאר מיט תמימות קען מען זוכה זיין צו ווערן א צדיק, און פארקערט, מיט חכמות און ליצנות פארלירט מען אלעס.

ברודער, גיי אן מיט דיין עבודת ה', גיי אן מיט דיין תמימות ופשיטות. זיי שטארק אין דאווענען די דריי תפילות מיט מנין און מיט א סידור. ביים דאווענען זאלסטו נישט שמועסן מיט קיינעם און נישט האבן דעם טעלעפאן מיט דיר, ביים דאווענען זאלסטו זיך צודעקן מיטן טלית און בעטן דעם אייבערשטן ער זאל רחמנות האבן אויף דיר, בעט אויך פאר דיינע דורות.

אויך זאלסטו יעדן טאג לייגן אפאר פרוטות אין צדקה פושקע, און ביים לייגן צדקה זאלסטו מתפלל זיין. בעט פאר דיר, פאר דיין ווייב און קינדער, אלע זאלן בלייבן געטריי דעם אייבערשטן און די תורה.

בעזרת ה' יתברך

יום ה' פרשת יתרו, ל"ב שובבי"ם, י"ח שבט, שנת תשפ"ג לפרט קטן

לכבוד ... נרו יאיר

איך האב ערהאלטן דיין בריוו.

ווי לאנג וועסטו בלייבן אליינס און ווארטן עס זאל דיר קומען א ווייב וואס דו דמיונ'סט זיך אויס? אז זי איז א פשוט'ע און א תמימות'דיגע - איז דאס נאר א מעלה, און אז דו ביסט א חכם און א פארשטייער - איז דאס בכלל נישט קיין מעלה, עס געבט גארנישט צו צום לעבן; איז וואס איז די שאלה בכלל? לויף צום שידוך.

קוק זיך אן ווי אלט דו ביסט, דער לעבן גייט אריבער אזוי שנעל. דער רבי זאגט (לקוטי מוהר"ן חלק ב', סימן סא) דער גאנצער לעבן איז ווי א פערטל שעה; גיי צום שידוך בשמחה רבה.

נאכאמאל, תמימות און פשיטות איז נאר א מעלה, און חכמות איז בכלל נישט קיין מעלה נאר "יוסיף מכאוב" (קהלת א, יח).

דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

בעזרת ה' יתברך

יום ב' פרשת וישלח, י"א כסליו, שנת תשפ"ב לפרט קטן

... תחי', תלמידה בית פיגא ברסלב

איך האב ערהאלטן אייער בריוו.

איך פריי זיך זייער צו הערן אז איר זאגט תהילים און איר האט שוין מסיים געווען די זעקסטע מאל ספר תהלים.

מען קען זיך נישט פארשטעלן דאס גרויסקייט פון זאגן תהלים; דער רבי זאגט (לקוטי מוהר"ן חלק ב, סימן עג) אז תהלים ברענגט צום אייבערשטן, תהלים ווייזט די וועג ווי אזוי מען ווערט נאנט צום אייבערשטן; אז מען זאגט תהלים האט מען כח נישט אראפצופאלן, מען בלייבט אן ערליכער איד.

זייט זיך נישט מבלבל אז איר האט אסאך נעמען; מוהרא"ש זאגט טאקע מען זאל נישט געבן פאר א קינד אסאך נעמען, מען זאל געבן אדער איין נאמען אדער צוויי נעמען, ווייל: "אסאך נעמען - מער פראבלעמען", אזוי האט מוהרא"ש געזאגט, אבער אז איר האט אפאר נעמען - מיינט נישט אז איר וועט ליידן. עס איז אזוי ווי ביי חכמת היד, וואס מוהרא"ש זאגט: "כָּל הַחָכְמָה הַזֹּאת הוּא אֱמֶת לַאֲמִתּוֹ", די חכמה פון קוקן אויף די האנט און זען וואס גייט זיין מיט'ן מענטש איז אן אמת'ע חכמה, "יֵשׁ קַו הַחַיִּים", מען קען זען אויפ'ן האנט ווילאנג מען גייט לעבן, "קַו הַחָכְמָה", מען קען זען אויב מען האט חכמה, "קַו הַשֻׁלְחָן", מען קען זען אויב מען וועט האבן פרנסה, "קַו הַגְּדוּלָּה", אויב מען וועט האבן גרויסקייט, "וַאֲפִלּוּ אִם קוֹרְאִים בְּקַו הַחַיִּים וְכוּ', שֶׁהָאָדָם הַזֶּה יֵשׁ לוֹ קִצּוּר יָמִים וְהוֹלֵךְ לָמוּת וְכוּ', אוֹ שֶׁנִּגְזַר עָלָיו עֲנִיּוּת וְכוּ'", דאך דארף מען וויסן, ווער עס קען די חכמה פון חכמת היד און זעט לויט די סימנים אויף די הענט אז ער וועט לעבן ווייניג, נישט האבן א שידוך, אדער נישט האבן קיין קינדער, "אִם רַק יְסוֹבֵב פָּנָיו אֶל הַקִּיר וְיִבְכֶּה בִּדְמָעוֹת שָׁלִישׁ אֶל הַקָּדוֹשׁ בָּרוּךְ הוּא, וְיַחְזֹר בִּתְשׁוּבָה שְׁלֵמָה, הַכֹּל יָכוֹל לְהִתְהַפֵּךְ לְטוֹבָה, כִּי אֵין הַקָּוִים מְחַיְּבִים כְּלָל", אויב וועט ער אויסדרייען זיין פנים צום וואנט און וויינען מיט הייסע טרערן צום אייבערשטן, ער וועט זיך צוריק קערן צום אייבערשטן, ער וועט זאגן איין קאפיטל תהילים אדער טון א חסד פאר א צווייטן איד, דורכדעם ווערט אויסגעדריידט אלע שלעכטס; אזוי איז ביי אלע זאכן, מען טאר זיך נישט צעברעכן פון קיין שום זאך אין די וועלט, מיר האבן די שטארקע געווער פון תפילה והתבודדות, מען קען מיט דעם אלעס איבערדרייען.

אויף אייער פראגע, אויב עס איז א פראבלעם אז איר שפירט ווי די טעג פליען וכו'; אז מען טראכט אריין זעט מען אז עס איז טאקע אזוי, די טעג פליען אריבער אזוי שנעל א שאטן, "כַּצֵּל יָמֵינוּ עַל הָאָרֶץ וְאֵין מִקְוֶה" (דברי הימים-א כט, טו), זאגן אויף דעם חכמינו זכרונם לברכה (בראשית רבה צו, ב): "הַלְּוַאי כְּצִלּוֹ שֶׁל כּוֹתֶל, אוֹ כְּצִלּוֹ שֶׁל אִילָן, אֶלָּא כְּצִלּוֹ שֶׁל עוֹף בְּשָׁעָה שֶׁהוּא עָף", הלואי זאלן אונזערע טעג זיין אזוי ווי א שאטן פון א וואנט וואס נעמט אביסל צייט ווי לאנג עס גייט אריבער, אדער ווי א שאטן פון א בוים, אבער אז מען קוקט גוט זעט מען אז דאס לעבן פונעם מענטש איז ניטאמאל ווי אזא שאטן, נאר עס פליט דורך ווי די שאטן פון א פייגל וואס פליט.

אויף אייער פראגע אויב מען ווערט טמא וכו'; אז מען גייט אריין אין א בית הכסא, אפילו מען גייט אריין נאר צו נעמען עפעס - ווערט מען טמא, מען דארף זיך וואשן די הענט.

נעמט די עצה פון רבי'ן פון תפילה והתבודדות - וועט איר שפירן ווי א נייער מענטש, ווי איינער וואס איז אויסגעלייזט.

דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.