בריוון פונעם ראש ישיבה שליט"א

#18 - זוכט דאס גוטס אין אייער מאן
שלום בית, בושה, נקודות טובות

בעזרת ה' יתברך - יום ה' פרשת האזינו ב', ו' תשרי, שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


מרת ... תחי'


איך האב ערהאלטן אייער בריוו.


זייט נישט בכעס אויף אייער מאן; וואס זאל ער טון אז ער איז געבוירן און באשאפן געווארן מיט א שעמעדיגע נאטור און א שטילע נאטור... איר קענט נישט פארלאנגען פון אים ער זאל זיין אזוי ווי אייך; ער איז ער, און איר זענט איר, און אז מען האט זיך ליב - קען מען לעבן א חיים טובים.


קוקט גוט אויף אים, זוכט אין אים נאר דאס גוטס, און בעטס דעם אייבערשטן עס זאל זיין חן צווישן אייך, ער זאל נושא חן זיין אין אייערע אויגן און איר זאלט נושא חן זיין אין זיינע אויגן.


א גמר חתימה טובה.





 


 





 

#17 - בין איך דען ראוי צו עסן? בין איך דען ווערד פאר א קאווע?
תפילות אויף אידיש, תפילה והתבודדות, קדושה, התחזקות, הפצה, מוהרא"ש, לימוד התורה, בושה, חלישות הדעת, שמחות, פירושים, ארץ ישראל

בעזרת ה' יתברך


ערב שבת קודש פרשת בהעלותך (שלח בא"י), י"ח סיון, שנת תשפ"ב לפרט קטן


 


לכבוד מיינע טייערע חברים, אנשי שלומינו תלמידי היכל הקודש בארץ ישראל, ה' עליהם יחיו


ביי אונז גייט די וואך פרשת בהעלותך, מיר זענען אפגערוקט א פרשה פון ענק. איך וועל ענק שרייבן אביסל פון וואס מיר האבן גערעדט נעכטן ביים שיעור ליל שישי.


עס שטייט אין די תורה (במדבר ח, ג): "וַיַּעַשׂ כֵּן אַהֲרֹן וְגוֹ'", אהרן הכהן האט געצינדן די מנורה, "כַּאֲשֶׁר צִוָּה ה' אֶת מֹשֶׁה", ער האט אנגעצינדן די מנורה אזוי ווי דער אייבערשטער האט באפוילן, זאגט רש"י, דער פסוק קומט אונז לאזן הערן "שבחו של אהרן", מען לויבט אויס אהרן הכהן, "שלא שינה", אז ער האט נישט געמאכט אנדערש.


אלע פרעגן אויף דעם, וואס איז די שבח אז מען טוט נישט אנדערש? וואס איז די חידוש, וואס איז די גרויסקייט, ווער וואלט דען געטון אנדערש פונעם באפעל פונעם אייבערשטן?!


מיט די הקדמות פון הייליגן רבי'ן קען מען דאס פארשטיין. דער הייליגער רבי זאגט (לקוטי מוהר"ן חלק ב', סימן מח): "כְּשֶׁאָדָם נִכְנָס בַּעֲבוֹדַת הַשֵּׁם", ווען א מענטש הויבט אן דינען דעם אייבערשטן, "אֲזַי הַדֶּרֶךְ שֶׁמַּרְאִין לוֹ הִתְרַחֲקוּת", ווייזט מען אים התרחקות, מען הויבט אן שפירן ווי מען איז גארנישט ווערד, מען שפירט ווי מען וויל אים נישט, מען האט אזויפיל בלבולים מיט חלישות הדעת.


דער רבי זאגט (שם): "וְכָל הַנַּ"ל עָבַר עַל כָּל הַצַּדִּיקִים, כַּאֲשֶׁר שָׁמַעְנוּ מִפִּיהֶם בְּפֵרוּשׁ, שֶׁנִּדְמֶה לָהֶם שֶׁהַשֵּׁם יִתְבָּרַךְ אֵין מִסְתַּכֵּל וּפוֹנֶה אֲלֵיהֶם כְּלָל", איך האב געהערט פון צדיקים, זיי האבן אלע אזוי געשפירט, זיי האבן געשפירט אז מען הערט זיי נישט אויס, נאר וואס דען? זיי האבן זיך געשטארקט, זיי זענען געבליבן שטארק און נישט אפגעלאזט זייער ווילן, נאר אזוי האבן זיי זוכה געווען צו ווערן גרויסע צדיקים.


רש"י הקדוש פרעגט (במדבר ח, ב): "למה נסמכה פרשת המנורה לפרשת הנשיאים", פארוואס שטייט די פרשה פון הדלקת המנורה נעבן די פרשה פון די חנוכת הנשיאים? "לפי שכשראה אהרן חנוכת הנשיאים חלשה אז דעתו, כשלא היה עמהם בחנוכה לא הוא ולא שבטו", ווייל אהרן הכהן האט געהאט גרויס חלישות הדעת פארוואס מען האט אים נישט גערופן צו די חנוכת הנשיאים, "אמר לו הקדוש ברוך הוא", האט אים דער באשעפער געזאגט, "חייך שלך גדולה משלהם, שאתה מדליק ומיטיב את הנרות", דו האסט די מצוה פון די מנורה.


לאמיר אביסל אריינטראכטן וואס איז אריבער אויף אהרן הכהן, ער איז געווען אזוי צעבראכן, פול מיט חלישות הדעת, ער האט געשפירט ביי זיך ווי מען דארף אים נישט, ווי מען איז אים מרחק, מיט דעם איז ער געגאנגען טון דעם רצון ה' מיט שמחה. דאס זאגט אונז די תורה: "וַיַּעַשׂ כֵּן אַהֲרֹן", די שבח פון אהרן איז, ער האט געטון די מצוות פונעם אייבערשטן מיט שמחה; ביי טון די מצוות איז ער געווען פרייליך, ער האט זיך נישט געלאזט צעברעכן פונעם יצר הרע.


דאס איז א שטארקע לימוד פאר אונז; ווען דער יצר הרע קומט אונז צעברעכן, ער מאכט אונז חלישות הדעת, ער ברענגט ארויף אין זכרון אלטע נישט גוטע מעשים, ער וויל אונז אראפווארפן מיר זאלן אפלאזן עבודת השם, דארפן מיר קוקן אויף אהרן הכהן; מיט די חלישות הדעת, מיט די בושה, מיט אלע בלבולים – שטייט "וַיַּעַשׂ כֵּן אַהֲרֹן", ווען עס איז געקומען צו טון א מצוה, דעמאלט איז נישטא קיין בלבולים, 'מען דארף מיך יא?' 'מען דארף מיך נישט?' דעמאלט איז דא איין זאך – טון "כַּאֲשֶׁר צִוָּה ה' אֶת מֹשֶׁה".


ווען מיר דארפן דאווענען און לערנען – טאר מען זיך נישט לאזן פארדרייען דעם קאפ פונעם סמ"ך מ"ם; ווען עס קומט צו טון רצון השם, דעמאלט דארף מען עס טון מיט שמחה. דער רבי זאגט (ספר המדות אות שמחה, סימן א): "כְּשֶׁאָדָם עוֹשֶׂה מִצְוָה בְּשִׂמְחָה", ווען מען פריידט זיך ביים טון א מצוה, "זֶה סִימָן שֶׁלִּבּוֹ שָׁלֵם לֵאלֹקָיו", איז א סימן אז דער מענטש איז אינגאנצן צוגעקלעבט צום אייבערשטן.


איר וועט זען אן אינטערעסאנטע זאך, ווען מען מאכט זיך א קאווע, אדער עסן, דעמאלט קומען נישט אריין די מחשבות פון חלישות הדעת, קיינער טראכט נישט ביים עסן: 'בין איך דען ראוי צו עסן?' 'בין איך דען ווערד פאר א קאווע?' ווען עס קומט צו מצוות, פלוצלונג פון אונטער די ערד קומט צו גיין דער סמ"ך מ"ם מיט די מחשבות זרות און בלבולים אראפצואווארפן דעם מענטש.


טייערע ברידער, אנשי שלומינו, שטארקט זיך מיט די זיסע עצות פון רבי'ן, די עצה פון התבודדות איז דאך אזא זיסע עצה, דער לעבן ווערט פשוט גוט. פרובירט דאס אויס, הויבט אן דעם טאג מיט'ן זיך אויסשמועסן מיט'ן באשעפער.


גיי אין א שטילע פלאץ; אדער אין שטוב, אדער אין א שול, אדער גיי א שפאציר אין א שטילע געסל – און רעד זיך אויס צום באשעפער, שמועס מיט אים אין דיין שפראך, רעד צו אים ווי צו א גוטער פריינט. דערצייל אים אלעס וואס דו האסט געטון, דערצייל אים ווי דו פאלסט אראפ אין פגם הברית, וויין זיך אויס צו אים, בעט דעם באשעפער:


"רבונו של עולם, האב רחמנות אויף מיר, איך וויל אזוי שטארק זיין אן ערליכער איד, עס גייט מיר אזוי שווער; וויפיל איך פרוביר צו זיין גוט – פאל איך אראפ".


דער אייבערשטער וועט דיר מוחל זיין, אויך וועסטו אראפנעמען פון דיר אלע עונשים, און דו וועסט שפירן א נייע טעם אין לעבן.


איך בענק זיך צו ענק, איך טראכט אפשר זיך אריבערצוכאפן אויף איין טאג דעם קומענדיגן וואך, מיין שוואגער מאכט חתונה זיין ערשטע קינד. איך האב הכרת הטוב פאר מיין שוואגער, ער האט מיר אסאך מחזק געווען, ער האט א חלק אין מיין התקרבות צום רבי'ן. ער איז געווען אין היכל הקודש, מוהרא"ש זכרונו לברכה האט אים זייער ליב געהאט, שפעטער איז אנגעקומען צו אים ליצנות, מען האט אים געגעבן צו פארשטיין אז היכל הקודש איז נישט דעם רבינ'ס זאך, והוה מה דהוה; אפשר וועל איך זיך אריבערכאפן צו די חתונה.


שטארקט אייך אין הפצה, זיצט נישט מיט פארלייגטע הענט. עס ברענט א פייער פון ניאוף, א פייער פון כפירות ואפיקורסות, גייט לעשן די פייער מיט'ן רבינ'ס ספרים; די קונטרסים און ספרים וואס מוהרא"ש האט געשריבן – דאס לעשט די פייער פונעם סמ"ך מ"ם, די מאורי אש. אידישע קינדער פאלן אין עבירות, בחורים פאלן אין עבירות, נאר דעם רבינ'ס חיזוקים – דאס ברענגט זיי צוריק.


דער הייליגער רבי נתן האט אונז געלאזט צוואה פאר זיין פטירה, ער האט געוויינט: "עזרא הסופר גייט אוועק פון די וועלט, עס קומען ארויס אזויפיל טריפה'נע פסול'ע זאכן, וואס וועט דא זיין? נאר איין בלעטל פון רבינ'ס ווערטער וועט אלעס מתקן זיין"; נעמט די גליונות און קונטרסים, פארשפרייטס דאס צווישן די בני הנעורים – מיט דעם וועלן מיר אלעס מתקן זיין.


מזל טוב פאר די שיינע שמחות צווישן אייך, פאר די חתונה און די שידוכים; דער אייבערשטער זאל העלפן עס זאל זיין נאך און נאך שמחות.


א גוט שבת.


 

#16 - עס איז נישט א חסרון אז מען קען זיך נישט אויפשטעלן רעדן ברבים
תפילה והתבודדות, אמונה, רפואה, מוהרא"ש, סיפורי צדיקים, בושה, ראש ישיבה, זעלבס זיכערקייט

בעזרת ה' יתברך


יום ב' פרשת משפטים, כ"ב שבט, שנת תשפ"ב לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


איך ווייס נישט וואס דו שרייבסט מיר; ווער האט דיר איינגערעדט די אלע זאכן? אז מען קען זיך נישט אויפשטעלן רעדן ברבים - מיינט דאס אז מען איז נישט קיין סאושעל מענטש?


לאז זיך אפ פון די נייע זאך; פון ארויפקלעבן אויף מענטשן נעמען, - 'דער איז יא סאושעל', 'דער איז נישט סאושעל', וכדומה. רוב מענטשן קענען זיך נישט אויפשטעלן רעדן ברבים, עס איז נישט א חסרון אז מען קען זיך נישט אויפשטעלן רעדן; איך זע נישט עפעס זאל דיר פעלן, אין מיינע אויגן ביסטו געזונט און שטארק.


טו ווייטער די הייליגע עבודה וואס דער רבי האט אונז געגעבן, רעד צום אייבערשטן אויף דיין אייגענע שפראך; רעד צו אים, בעט אים פאר א שטארקע לויטערע אמונה - וועסטו ווערן מער און מער זיכער מיט זיך.


דו שרייבסט דאך אליינס אז לעצטנס שפירסטו מער זיכער; אז דו וועסט ווייטער רעדן צום אייבערשטן און בעטן בעיקר אויף די זאך, אויף אמונה, דו וועסט זינגען ניגוני אמונה, דו וועסט זינגען: "דער אייבערשטער איז דא, אלעס איז ער, אלעס איז דער אייבערשטער", - וועסטו שוין נישט זען קיין מענטשן, דו וועסט זיין שטארק ביי זיך.


ביי אמונה איז נישטא קיין שיעור, עס איז נישט שייך צו זאגן: 'איך האב שוין גענוג אמונה'; אמונה איז א זאך וואס יעדע רגע וואס מען טראכט פון דעם ווערט דאס שטערקער און שטערקער, יעדע ווארט וואס מען רעדט צום אייבערשטן ווערט דורכדעם מער און מער אויפגעבויט די אמונה, דאס שטארקט דעם מענטש; מען ווערט אזוי שטארק - ביז מען דארף שוין נישט קיינעם.


איך געדענק, מוהרא"ש זכותו יגן עלינו האט מיר געזאגט איך זאל דאווענען שחרית ראש השנה אין אומאן ביים קיבוץ. עס איז געווען צוויי וואכן פאר ראש השנה שנת תשע"ב, מוהרא"ש זאגט מיר: "איך וויל דו זאלסט דאווענען פאר'ן עמוד", איך האב גלייך פארשטאנען אז דאס איז וואס איך האב צו טון, אפילו הענט און פיס האבן מיר געווארפן פאר פחד, איך האב קיינמאל נישט געדאווענט פאר'ן עמוד פאר אזויפיל מענטשן, האב איך געזאגט פאר מוהרא"ש: "איך האב מורא צו דאווענען פאר אן עולם"; מוהרא"ש שמייכלט און זאגט: "מורא? מורא דארף מען האבן נאר פונעם אייבערשטן; וואס איז דא מורא צו האבן? טראכט ווי דו דאווענסט צווישן טויזנט ביימער".


איך האב דאס אריינגענומען אין מיר, איך האב דאס געטראכט איין מאל און נאכאמאל און נאכאמאל; וואס זאל איך דיר זאגן, עס איז טאקע אזוי; וואס איז דא צו טראכטן פון מענטשן?


וואס זאל איך דיר זאגן, מוהרא"ש האט אין אונז אריינגעלייגט אזא אמונה, אפילו פשוט'ע מענטשן כמוני כמוך - האבן א געפיל, האבן אן השגה אין מדריגות וואס גרויסע צדיקים זענען זוכה. אזא שטארקע, קלארע, לויטערע אמונה; מען זעט נישט קיינעם, מען זעט נאר אלוקות.


אשרינו מה טוב חלקינו אז מיר האבן אזא רבי.

#15 - זיכער מאכן אז דאס קינד זאל נישט פארשעמט ווערן
חינוך הילדים, מלמדים, בושה

בעזרת ה' יתברך


א' פרשת ויגש, ב' טבת, זאת חנוכה, שנת תשפ"ב לפרט קטן


 


לכבוד מיין ליבער ... נרו יאיר


עס זענען געקומען היינט צו מיר די עלטערן פון הילד ... נרו יאיר, זיי האבן א פראבלעם מיט זייער זון, ער קומט אהיים יעדן טאג איינגעמאכט; ער האט א פראבלעם, ער דארף הילף. עס ליגט אויף דיר אן אחריות צו העלפן דעם קינד, אים דערמאנען צו גיין אין בית הכסא; דארפסט דאס מאכן מיט חכמה, ער זאל נישט ווערן פארשעמט, געב אים עקסטערע צייט דערויף.


נאך א וויכטיגע נקודה. וועלן עלטערן קומען רעדן צו דיר געב זיי די הרגשה אז זיי זענען עלטערן; לאז זיי אויסרעדן, באווייז זיך נישט ווי געלונגען דו ביסט, האק נישט איבער, הער זיי אויס און באדאנק זיך פאר זיי.


לאז זיך לערנען, בפרט ווען עס האנדלט זיך מיט'ן עתיד פונעם קינד; ער ווערט דאך פארשעמט, אלע זאגן ער שטינקט; וואס קען ער טון? ער דארף הילף.


איך וועל נאך רעדן מיט דיר פנים בפנים.

#14 - די גרעסטע הפצה איז ווען מ'פירט זיך ווי עס דארף צו זיין
בחור, הפצה, מדות טובות, ישיבה, בושה, טשעפען

בעזרת ה' יתברך


יום א' פרשת חיי שרה, י"ח מרחשון, שנת תשפ"ב לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


חס ושלום פארשעמען א איד; וואס ווילסטו פון דעם בחור? גיי בעט אים איבער, קריג זיך נישט מיט אים.


מוהרא"ש איז געווען אזוי ברוגז אין יבנאל ווען ער האט געהערט אז מען טשעפעט ס.מ. - דער שטראף פון יבנאל. אמאל האט איינער געשפיגן אויף ס.מ. און מוהרא"ש האט יענעם ארויסגעווארפן פון שול; ווייל אונזער זאך איז נישט טשעפען יענעם.


דעריבער בעט איך דיר, לאז אפ דעם בחור, ענטפער אים נישט ווען ער שפעט פון דיר, ער שעלט מוהרא"ש; ער גייט אין די וועג פון זיין זיידע דער ס.מ. זאלסטו אים נישט ענטפערן; אפילו דו האסט גענוג סחורה וואס אים צו ענטפערן, דו קענסט אים זאגן וואס רבי אליעזר האט געזאגט (מגילה כה:): "עד שאתה בודק [...] צא ובדוק בתועבות [...]", איידער דו רעדסט זאלסטו קוקן ווער דו ביסט, פון וועם דו שטאמסט - דאך זאלסטו שווייגן, רעד נישט.


דאס וואס דו מיינסט אז ער שטערט דיר הפצה, ער רעדט צו אלע בחורים קעגן מוהרא"ש; מאך זיך נישט צוטון, דו גיי דיין וועג, דו לערן דיינע שיעורים כסדרן, צוביסליך וועלן אלע בחורים דיר נאך טון. דאס איז די גרעסטע הפצה, די גרעסטע קידוש שם רבינו, ווען א בחור א מקורב זיצט אין ישיבה און רעדט שיין, רעדט מיט דרך ארץ, פירט זיך מיט יראת שמים, טענה'ט נישט מיט קיינעם, לערנט שיעורים כסדרן אויפ'ן דרך הלימוד בכל חלקי התורה; אלע קוקן מיט שעצונג, מען זאגט: "דאס איז א ברסלב'ער חסיד", דאס וועט אלעמען ברענגען צו וועלן זיין גוט און ערליך.


איך האב דיר אסאך צו שרייבן אויף זיין זיידע ס.מ. דער שטראף פון יבנאל, אבער איך וויל נישט דו זאלסט זיך טשעפען.


האסט געענדיגט די וואך די דרייצנסטע מאל ששה סדרי משנה; דאס איז די בעסטע ענטפער אויף אלע לצנות וואס מען מאכט אויף מוהרא"ש. האסט געענדיגט מסכת יבמות אין סדר ש"ס, מער פון דעם דארפסטו נישט ענטפערן, דאס איז די גרעסטע ענטפער, צו זען ווי א יונגער בחור זיצט אין ישיבה און נוצט אויס די צייט מיט די הייליגע תורה.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#13 - ענדערש זאלסטו ווערן געטשעפעט, ווי צו טשעפען א צווייטן
קינדער, מדות טובות, בושה, טשעפען

בעזרת ה' יתברך


יום ד' פרשת שופטים, ג' אלול, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


טייערער ... תלמיד מחנה היכל הקודש ברסלב


געב אכטונג נישט וויי צו טון קיין איין אינגל, בעט דעם אייבערשטן דו זאלסט האבן א געפיל צו אנדערע; ענדערש זאלסטו זיין פון די וואס מען טשעפעט און קיינמאל נישט טשעפען אנדערע.


דער הייליגער רבי האט אונז געלערנט (ליקוטי מוהר"ן, חלק א', סימן ו) תשובה איז: "יִּשְׁמַע בִּזְיוֹנוֹ, יִדּם וְיִשְׁתֹּק", אז מען הערט א בזיון זאל מען אפשווייגן, דעמאלט איז מען זוכה צו די העכסטע מדריגה.


א גוט געבענטשט יאר.

#12 - נעם נישט פערזענליך ווען דיין בעל הבית שרייט אויף דיר
שמחה, פרנסה, בושה

בעזרת ה' יתברך


יום ג' פרשת דברים, ד' מנחם-אב, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ליבער ... נרו יאיר, קרית ברסלב


בנוגע דיין פרנסה וכו'; וויסן זאלסטו, עס זענען דא מענטשן וואס ווערן ממש פארלוירן פאר געלט, פאר אפאר דאלער שרייען זיי אויף זייערע ארבעטערס, זיי פארשעמען וכו' וכו'. עס זענען דא בעלי בתים וואוילע מענטשן, אבער זיי האבן א שרעקליכע נסיון ווען עס קומט צו זייער געלט; זיי פארשעמען, זיי כעס'ן, זיי טראכטן נישט וואס זיי טוען.


דעריבער בעט איך דיר, נעם עס נישט צום הארצן, נעם עס נישט פערזענליך ווען דיין בעל הבית שרייט אויף דיר, ווען ער זעט דיר אין שול דאווענען אין די צייט וואס דו דארפסט שוין זיין ביי די ארבעט און ער פליקט דיר וכו'; דו פרוביר זיך צוצושטעלן דאס מערסטע, און אז מען שרייט אויף דיר נעם עס נישט פערזענליך, טראכט צו זיך 'דאס איז זיין פראבלעם, ער איז נעבעך פארקנעכטעט פאר זיין געלט'.


אויב איז דיר גאר ביטער, דו קומסט אהיים מיט אן אראפגעלאזטע נאז – קענסטו זוכן א צווייטע פרנסה, אבער דאס זאלסטו געדענקען, יעדע פלאץ האט מעלות און חסרונות.


דערהאלט זיך מיט אלע כוחות, בעט דעם אייבערשטן זאלסט האבן פרנסה גרינגערהייט.

#11 - ווי מער מען איז מחזק אנדערע, אלץ מער כח באקומט מען
חברים, חינוך הילדים, חיזוק פאר פרויען, התחזקות, הפצה, חסידות ברסלב, בושה, הלכה

בעזרת ה' יתברך


יום א' פרשת משפטים, כ"ה שבט, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


מרת ... תחי'


איך האב ערהאלטן אייער בריוו.


שטארקט אייך מיט די הייליגע ארבעט פון צאמנעמען נשות אנשי שלומינו - זיי מחזק זיין; נישטא קיין גרעסערע תענוג ביים אייבערשטן, צו זען ווי מען טוט פאר אנדערע אידן.


דער הייליגער בעל התניא זכותו יגן עלינו האט נאכגעזאגט פון זיין רבי'ן דער הייליגער מגיד פון מעזריטש זכותו יגן עלינו, וואס ער האט דאס געהערט פונעם הייליגן בעל שם טוב זכותו יגן עלינו: "א נשמה קומט אראפ אויף די וועלט און לעבט דא אפ א זיבעציג אכציג יאר - נאר כדי א טובה טון פאר א צווייטן איד"; דאס מיינט צו זאגן "עס לוינט זיך צו לעבן זיבעציג יאר א טובה צו טון פאר א צווייטן", ווען מען שיינט אריין אין א צווייטן אביסל שכל, אביסל דעת; יענער זאל שפירן דעם אייבערשטן - מיט דעם טוט מען יענעם א טובה בזה ובבא.


שטעלט נישט אפ אייער ארבעט פאר קיין שום זאך אויף די וועלט, דאס וועט אייך געבן כח אויף אלעס; איר וועט האבן כח צו די קינדער, כח פאר אייער מאן און פאר אלע אייערע געברויכן. עס איז פארקערט ווי מען טראכט, מענטשן מיינען אז מיט דעם וואס מען איז עוסק אין הפצה - פארלירט מען כח, עס גייט אויפ'ן חשבון פון משפחה, אויפ'ן חשבון פון די קינדער וכו' וכו', מען האלט זיך צוריק פון טון מיט אנדערע ווייל עס מוטשעט אפ. עס איז נישט אמת; ווי מער מען איז מחזק אנדערע אלץ מער כח באקומט מען, ווי מער מען שיינט אריין די זיסע עצות פון רבי'ן אין אנדערע - אלץ מער האט מען כח פאר די אייגענע לעבן.


נעמט ווייטער צוזאם פרויען און זייט זיי מחזק, איר קענט זיי געבן צו הערן שיעורים פון חיזוק, שיעורים פון אמונה, שיעורים פון שלום בית, טאנצט מיט זיי און שפילט מיט זיי; דאס איז זייער א גרויסע מצוה, ווייל פרויען דארפן דאס מערסטע חיזוק צו קענען אנגיין מיט זייער ארבעט אין שטוב.


אויף אייער פראגע וואס מען טוט מיט קינדער וואס שפילן זיך מיט משפחה - אינגלעך און מיידלעך; דאס איז נישט גוט, מען דארף זיי מחנך זיין זיי זאלן וויסן אז אינגלעך שפילן זיך מיט אינגלעך און מיידלעך שפילן זיך מיט מיידלעך, ווען זיי זענען נאך יונג דארף מען שוין אכטונג געבן אויף דעם.


מען דארף עס אבער טון מיט חכמה, נישט מיט געוואלד; זאגט זיי די ווערטער: "גרויסע קינדער שפילן זיך נישט אינגלעך מיט מיידלעך, גרויסע קינדער שפילן זיך אינגלעך מיט אינגלעך און מיידלעך מיט מיידלעך"; מען זאגט עס נאכאמאל און נאכאמאל ביז עס גייט אריין אין זיי. די קינדער וועלן נישט גלייך אפלאזן דער געוואוינהייט, בפרט ווען זיי זענען שוין באפריינדעט, אבער מען טאר נישט מיד ווערן, נאר נאכאמאל זאגן: "דו ביסט שוין אזוי גרויס, דו ביסט שוין נישט קיין בעבי; גרויסע קינדער שפילן נישט אזוי וכו' וכו'".


אויף אייער פראגע וואס צו טון מיט די חברט'עס וואס שפעטן וכו'; וואס וואלט איר געטון מיט א חבר'טע וואס וויל אייך אוועק נעמען אייערע קינדער, איר וואלט גערעדט מיט איר? וואס וואלט איר געטון ווען אייער חבר'טע וויל אייך צונעמען אייער מאן, וואלט איר געענטפערט ווען זי רופט אייך פרעגן אייערע שאלות?! א נארמאלע פרוי וואלט נישט געהאט צו טון מיט שכנים און חבר'טעס וואס ווילן אוועקנעמען איר מאן און קינדער וכו' וכו'; אזוי דארף מען קוקן אויף די וואס מאכן חוזק פון רבי'ן, אויף די וואס שפעטן פון היכל הקודש; וואס געבט אונז דער רבי? וואס געבט אונז דער צדיק? ער געבט אונז לעבן. מיט זיין כח, מיט זיין שכל - קען איך האבן קינדער, מיט זיינע עצות קען איך זיך אן עצה געבן, קען מען לעבן מאן און ווייב. אן דעם צדיק בין איך א געשטארבענער, אן דעם צדיק בין איך נישטא; אזוי ווי איך וואלט זיך געהיטן פון איינעם וואס וויל מיר אוועקנעמען מיין שטוב, אזוי דארף איך זיך היטן פון לצים, נישט האבן מיט זיי.


אויף אייער פראגע אויב מען דארף אין די טעג וכו'; איר זענט נישט דער ערשטער וואס זאגט אז עס איז שווער וכו', אנדערע זאגן אויך עס איז שווער וכו', אבער זייט מיר מוחל איך פארשטיי נישט וואס איז שווער; אין די טעג דארף מען גיין אזוי וכו'.


בנוגע פארן קיין יבנאל וכו'; אודאי זאלט איר גיין אין מ. מלכה, איר וועט זען גרויסע ישועות. מוהרא"ש האט צוגעזאגט אז ווער עס וועט גיין אין מ. מלכה וועט זען גרויסע ישועות.


דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#10 - ווען עס קומט צו פרעגן הלכה שאלות, טאר מען זיך נישט שעמען
שאלות, עזות, בושה, הלכה

בעזרת ה' יתברך


יום א' פרשת בשלח, י"א שבט, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


מרת ... תחי'


איך האב ערהאלטן אייער בריוו.


בושה איז א גוטע מידה, א שיינע מידה און א אידישע מידה; איינע פון די אידישע סימנים איז זיין שעמעדיג. חכמינו זכרונם לברכה זאגן (יבמות עט.): דריי סימנים איז דא ביי אידישע קינדער, "רַחֲמָנִים, בַּיְישָׁנִין וְגוֹמְלֵי חֲסָדִים"; אבער וויסן זאלט איר אז עס איז דא צייטן וואס מען דארף אוועקלייגן די בושה און מען דארף זיך באנוצן מיט עזות דקדושה, ווען עס קומט צו פרעגן שאלות טאר מען נישט זיין שעמעדיג, ווען עס קומט צו רעדן צום דיין דארף מען לייגן אלע געפילן אין דער זייט, מען דארף רעדן קלאר און דייטליך, אים דערציילן אלע פרטים. חכמינו זכרונם לברכה זאגן (אבות ב, ה): "וְלֹא הַבַּיְשָׁן לָמֵד", דער וואס שעמט זיך צו פרעגן - ווייסט נישט ווי אזוי זיך צו פירן; יעדע שאלה וואס מען האט - מוז מען פרעגן אן ערליכן מורה הוראה, נאר אזוי קען מען בויען א אידישע שטוב.


איר שרייבט אז עס איז אייך זייער שווער, איר ענדיגט נישט מיט אייערע שאלות וכו' וכו'; איר האט אראפגעלייגט דעם טעלעפאן מיט'ן דיין און איר קענט נישט ענדיגן וויינען, עס איז אייך אזוי שווער נאכאמאל אנהייבן מיט די הלכות, איר שרייבט אז איר דארפט אפאר ווערטער פון חיזוק איר זאלט זיך קענען שטארקן.


וויסן זאלט איר, א פרוי וואס היט זיך, זי פירט זיך מיט די תורה - וועט זי באקומען זייער אסאך שכר. זי וועט זען שיינע ערליכע דורות, אירע קינדער וועלן זיין געזונט און ערליך. די הייליגע חכמים זאגן זייער שארף אויב מען האלט נישט די הלכות און זיי זאגן צו זייער א גרויסע שכר פאר די וואס האלטן די הלכות.


דער הייליגער תנא רבי שמעון בן יוחאי זאגט (שבועות יח:) ווער עס היט נישט די הלכות: "אֲפִילוּ הַוְיָין לוֹ בָּנִים כִּבְנֵי אַהֲרֹן - מֵתִים", אפילו ער האט קינדער אזוי גרויס ווי די קינדער פון אהרן הכהן - וועלן זיי שטארבן, און רבי יוחנן זאגט, דער וואס היט יא די הלכות: "הַוְיָין לוֹ בָּנִים זְכָרִים", און נישט סתם קינדער, נאר רבי יהושע בן לוי לייגט צו, ער וועט זוכה זיין צו "בָּנִים רְאוּיִין לְהוֹרָאָה", צו קינדער וואס זענען אזוי חשוב, צו קענען פסק'נען שאלות, און אזוי זאגט דער רבי (ספר המידות אות בנים, סימן מד): "כָּל שֶׁאֵינוֹ פּוֹרֵשׁ מֵאִשְׁתּוֹ סָמוּךְ לְוִסְתָּהּ, אֲפִלּוּ הֲוֵי לֵהּ בָּנִים כִּבְנֵי אַהֲרֹן - מֵתִים. וְכָל הַפּוֹרֵשׁ, הַוְיָן לֵהּ בָּנִים זְכָרִים וּרְאוּיִין לְהוֹרָאָה".


וואויל איז דעם וואס רירט זיך נישט אוועק פון די תורה, דער וועט זוכה זיין צו אלעס גוטס.


דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#9 - לאכט זיך אויס ווען איינער מאכט אייך אוועק
חיזוק פאר מיידלעך, שמחה, תהלים, בין אדם לחבירו, בושה

בעזרת ה' יתברך


יום ה' פרשת וישב, כ"ד כסליו, ערב חנוכה, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


... תחי', תלמידה בית פיגא ברסלב וויליאמסבורג


איך האב ערהאלטן אייער בריוו.


ביי מיידלעך איז נישט שייך די סגולה פון משניות; ביי מיידלעך איז נישטא קיין לימוד התורה. מיידלעך דארפן זאגן תהילים, בעטן דעם אייבערשטן פאר זיך און פאר אירע דורות.


שטארקט זיך, ווערט נישט צעפאלן פון קיינעם; איך הער זאגן אז מען באנעמט זיך נישט שיין מיט אייך אין אפיס, מען שטופט אייך ארויס, מען מאכט אייך אוועק; נעמט עס נישט צום הארצן, די וואס פירן זיך נישט שיין -דאס איז זייער פראבלעם, דאס דארף אייך נישט צעברעכן, זיי דארפן זיך טוישן.


לאכט זיך אויס ווען איינער מאכט אייך אוועק; יעדעס מאל מען געבט אייך שלעכטע באנעמונג (עדיטוד) זאלט איר געבן א שמייכל.

#8 - אז דו פארשעמסט א צווייטן, קענסטו נישט זיין אין ישיבה
מדות טובות, ישיבה, בושה

בעזרת ה' יתברך


יום ה' פרשת ראה, כ"ג מנחם-אב, שנת תש"פ לפרט קטן


 


לכבוד הבחור ... נרו יאיר.


עס טוט מיר זייער וויי אז איך דארף דיר שרייבן דו זאלסט אהיים פארן פון קעמפ, איך וויל נישט דו זאלסט בלייבן לערנען ביי מיר אין ישיבה.


יעצט זע איך ווער דו ביסט; איך האב נעכטן געבעטן איינער פון די בחורים זאל אנגרייטן א בעט פאר א נייער בחור וואס איז געקומען אין ישיבה לערנען; א צעבראכענער בחור, א בחור וועם מען האט אסאך געפייניגט. אנשטאט דו זאלסט רחמנות האבן און אכטונג געבן נישט וויי צו טון א צווייטן, האסטו געשריגן אויף יענעם בחור: "ברענג מיר נישט דעם משוגענעם נעבן מיר", דו האסט פארשעמט א בחור ברבים; חכמינו זכרונם לברכה זאגן (בבא מציעא נט.): "הַמַּלְבִּין פְּנֵי חֲבֵרוֹ בָּרַבִּים אֵין לוֹ חֵלֶק לָעוֹלָם הַבָּא", ווער עס פארשעמט א צווייטן ברבים האט נישט קיין חלק אין עולם הבא.


דער דארמעטארי איז נישט דיין שטוב, דאס איז מיינס; אויב דו ווילסט נישט שלאפן נעבן איינעם קענסטו אהיים פארן.


איך זע אז דו האסט נאך אסאך צו ארבעטן אויף דיר, דו ביסט נאכנישט גרייט חתונה צו האבן.


פאק דיינע פעק און זוך דיר א צווייטע ישיבה.

#7 - אז דיין ווייב האט מורא, טארסטו נישט חוזק מאכן פון איר
פחדים, קינדער, שלום בית, חיזוק פאר פרויען, הפצה, בושה

בעזרת ה' יתברך


יום ה' פרשת פנחס, שבעה עשר בתמוז, שנת תש"פ לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר.


אז דיין ווייב זאגט דיר אז זי האט מורא וכו' און זי וויל האבן א פרוי וואס זאל שטיין מיט איר בשעת די לידה (דאולע), זאלסטו נישט חוזק מאכן פון איר; דו ביסט נישט גערעכט מיט דעם וואס דו זאגסט איר: "עס איז שטותים".


צווישן מיר און דיר איז דאס א פיינע שטות; עס איז א צעדרייטע זאך וואס געוויסע פרויען וואס זוכן גרינג פרנסה זענען אויפגעקומען דערמיט, זיי זענען מסביר ווי זיס, רואיג און געשמאק עס איז ווען זיי שטייען צו די האנט וכו' וכו'; נאטורליך כאפן זיך די פרויען צו צו דעם, ווען מען רעדט זיי איין אז מיט זיי וועט די לידה זיין גרינגער, ווען זיי אליינס קענען זיך נישט העלפן וכו'. אבער אז דיין ווייב בעט עס פון דיר דארפסטו וויסן אז זי האט שרעק, זי האט פחד, זי האט מורא - זאלסטו איר בארואיגן.


א מאן וועט קיינמאל נישט פארשטיין וואס מיינט א לידה; מענער ווייסן נישט און קענען נישט וויסן וואס א פרוי גייט אריבער במשך די אלע חדשים, זיי זענען איין שטיק שרעק, איין שטיק פחד: 'וואס גייט זיין?' 'ווי אזוי וועט עס זיין?' ממילא דארפסטו איר בארואיגן, נישט חוזק מאכן.


בעט דעם אייבערשטן אז דו זאלסט שטענדיג געדענקען די נס וואס ער האט מיט דיר געטון, אז ער האט דיר געגעבן אזא טייערע מתנה - א טייערע ווייב, אן אמת'ע אשת חיל; זאלסט איר נאר מחזק זיין און אויפבויען. מערסטנס קענסטו איר זאגן: "לאמיר נעמען דעם אייבערשטן - ער זאל העלפן, ער זאל מאכן די לידה זאל זיין גרינג און געזונט"; ווייל לידה איז נאר אין דעם אייבערשטנ'ס הענט, אזוי ווי חכמינו זכרונם לברכה זאגן (תענית ב.): "מַפְתֵּחַ שֶׁל חַיָה", אז דער שליסל פון האבן קינדער ליגט אין די הענט פונעם אייבערשטן; נאר ער קען העלפן און נאר אויף אים דארף מען זיך פארלאזן.


שטארק זיך אין הפצה; ווען דו גייסט הפצה זאלסטו וויסן און געדענקען אז אין די מינוטן וואס מען איז עוסק אין הפצה איז מען ביים אייבערשטן זייער חשוב, מען קען דעמאלט פועל'ן גרויסע ישועות; ווער רעדט נאך ווען דו כאפסט אריין א בזיון, מען שרייט אויף דיר: "גיי דיר מיט די ברסלב'ע זאכן!" "גיי דיר מיט די שמות!" און נאך אנדערע זידלונגען וואס מפיצים כאפן אריין - זאלסטו זיך נישט דערשרעקן און דו זאלסט נישט ענטפערן, נאר בעטן דעם אייבערשטן פאר דיר און פאר אנדערע אידן.


ווען מען ווערט פארשעמט און מען ענטפערט נישט צוריק - איז מען דעמאלט זייער באליבט ביים אייבערשטן, אזוי ווי חכמינו זכרונם לברכה זאגן (שבת פח:): "הַנֶּעֱלָבִים וְאֵינָם עוֹלְבִים", די וואס ווערן פארשעמט און זיי טוען נישט צוריק פארשעמען, "שׁוֹמְעִים חֶרְפָּתָם וְאֵינָם מְשִׁיבִים", די וואס הערן ווי מען שענדט זיי און זיי ענטפערן נישט צוריק, "עוֹשִׂים מֵאַהֲבָה וּשְׂמֵחִים בְּיִסּוּרִים", די וואס דינען דעם אייבערשטן מיט ליבשאפט און פרייען זיך מיט'ן אייבערשטן - אפילו ווען עס איז זיי שווער, אויף זיי איז געזאגט געווארן דער פסוק וואס שטייט (שופטים ה, לא): "וְאֹהֲבָיו כְּצֵאת הַשֶּׁמֶשׁ בִּגְבֻרָתוֹ", זיי זענען באליבט ביים אייבערשטן.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#6 - הייב אויף דיין ווייב, שטארק איר איבערצוקומען אירע פראבלעמען
שלום בית, רפואה, בושה, זעלבס זיכערקייט

בעזרת ה' יתברך


יום ד' פרשת קרח, ב' תמוז, שנת תש"פ לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר, ירושלים.


דאס וויכטיגסטע זאך זאלסטו אכטונג געבן נישט צו פארשעמען דיין ווייב תחי'.


צווייטנס, זאלסט איר אויפבויען און מחזק זיין. זאג איר אז דאס איז א זאך וואס פאסירט ביי אנדערע אויך; איך האב שוין געהאט זייער אסאך פעלער וואס גרויסע ישיבה גדולה בחורים פלעגן זיך מוטשען מיט דעם, מען האט זיי געדארפט אויפוועקן ביינאכט נעמען אין בית הכסא אז זיי זאלן נישט פארשעמט ווערן וכו' צווישן די בחורים.


דריטנס, נעם איר צו א דאקטער; אסאך מאל קען מען דאס פאררעכטן מיט א קלייניקייט.


פערטנס, בעט דעם אייבערשטן יעדן טאג אויף דעם מיט סבלנות, ביז איר וועט געהאלפן ווערן.


ועל כולם, דאנק דעם אייבערשטן אז דו האסט געטראפן דיין שידוך; דו האסט אזויפיל געבעטן, געוויינט, געווארט, געזארגט און געטון סגולות פאר דיין שידוך, יעצט אז דו האסט חתונה געהאט זאלסטו נישט אויפהערן דאנקען דעם אייבערשטן פאר דעם, און דו זאלסט אויפבויען דיין ווייב; זאלסט איר הייבן העכער און העכער. אין אירע אויגן זאלסטו אוועק מאכן דעם פראבלעם; אפילו עס איז נישט בא'טעמ'ט וכו', זאלסטו איר זאגן אז עס איז א זאך וואס מען קען גרינג ארויסגיין דערפון, ווייל מען קען טאקע גרינג ארויסגיין פון דעם. דער פראבלעם איז אז די אלע וואס ליידן אויף דעם פארלירן זייער זעלבסטזיכערקייט ווייל מען פארשעמט זיי, אזוי אויך טוען זיי זיך זעלבסט פארשעמען און קלאפן, דאס איז שוין א שווערערע זאך ווי דער פראבלעם אליינס. פון יעדע פראבלעם קען מען ארויסגיין, אבער פון צעבראכנקייט - דאס איז שוין אן אנדערע מעשה; עס קען נעמען לאנגע יארן ביז מען בויט זיך צוריק אויף.


דעריבער בעט איך דיר זייער זאלט אויפהייבן דיין ווייב, פרוביר זיך אריין צו לייגן אין איר מצב; ווי אזוי וואלסטו געשפירט ווען עס גייט איבער אויף דיר אזא פראבלעם, דו וואלסט דאך נישט געקענט אויפהייבן דיין קאפ צו קוקן דיין ווייב אין די אויגן פאר בושה, יעצט אז די מעשה איז פארקערט, זי האט דעם פראבלעם - זאלסטו איר מחזק זיין. חכמינו זכרונם לברכה זאגן (סנהדרין כב:): "אֵין הָאִשָּׁה כּוֹרֶתֶת בְּרִית אֶלָּא לְמִי שֶׁעֲשָׂאָהּ כֵּלִי", א פרוי ווערט איינס מיט איר מאן ווען דער מאן מאכט איר פאר א כלי, דאס הייסט ער בויט איר אויף.


אז דו וועסט פאלגן וואס עס שטייט אין דעם בריוו וועסטו זען אז זי וועט ארויסגיין פון איר פראבלעם.

#5 - מיט אמונה ווערט מען נישט פארשעמט
אמונה, בושה

בעזרת ה' יתברך


יום ג' פרשת יתרו, ט"ז שבט, שנת תש"פ לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר.


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


דער רבי זאגט (ספר המידות אות בושה, סימן ט): "תְּצַיֵּר לְפָנֶיךָ אוֹתִיּוֹת אֱמוּנָה", מען זאל טראכטן פון די אותיות פונעם ווארט אמונה, "וּבָזֶה לֹא יָבוֹא עָלֶיךָ שׁוּם בּוּשָׁה", וועט מען נישט ווערן פארשעמט .


נעם אריין אמונה אין דיר, זינג זיך ניגונים פון אמונה, זינג: "מְמַלֵּא כָּל עַלְמִין, וְסוֹבֵב כָּל עַלְמִין, וּבְתוֹ כָּל עַלְמִין, אֵין שׁוּם מְצִיאוּת בִּלְעָדָיו יִתְבָּרַךְ כְּלָל"; מוהרא"ש זכרונו לברכה האט פארפאסט א ניגון אויף די ווערטער ווען ער איז געווען א בחור, מוהרא"ש פלעגט גיין אין פעלדער און אין וועלדער רעדן צום אייבערשטן, זייענדיג אליינס אין די פוסטע וועלדער האט ער מורא געהאט פון די חיות וכו', האט ער זיך אונטער געזינגען די ווערטער: "מְמַלֵּא כָּל עַלְמִין, וְסוֹבֵב כָּל עַלְמִין, אֵין שׁוּם מְצִיאוּת בִּלְעָדָיו יִתְבָּרַךְ כְּלָל, וּבְכָל תְּנוּעָה וּתְּנוּעָה שָׁם אֲלוּפוֹ שֶׁל עוֹלָם". ער האט דאס גע'חזר'ט אן א שיעור מאל, ביז ער האט שוין נישט געהאט קיין שום פחד פון קיינעם, פון דעם איז געווארן דער שיינער ניגון; דאס זאלסטו אויך טון, זינג דיר ניגונים פון אמונה א גאנצן טאג, וועט דיר ווערן די אמונה זייער שטארק, וועסטו נישט פארשעמט ווערן פון קיינעם.

#4 - רעד מיט א שטארקייט, פראווע נישט קיין עניוות
זיכוי הרבים, גאווה, בית המדרש, בושה

בעזרת ה' יתברך


יום ב' פרשת חיי שרה, כ' חשון, שנת תש"פ לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ליבער ... נרו יאיר.


איך האב יעצט א שליח וואס פארט קיין ארץ ישראל, שרייב איך דיר א בריוועלע.


אז עס איז דיר אנגעקומען די זכות צו רעדן פאר די אינגעלייט אין בית המדרש היכל הקודש – בית שמש, זאלסטו נישט צווייפלען נאר רעדן מיט א שטארקייט מחזק זיין די אינגעלייט מיט די חיזוק און עידוד פון הייליגן רבי'ן.


געדענק, ווען עס קומט צו מחזק זיין א איד, אפילו מען שפירט ביי זיך (שמואל-א טו, יז): "אִם קָטֹן אַתָּה בְּעֵינֶיךָ", איך בין גארנישט, "רֹאשׁ שִׁבְטֵי יִשְׂרָאֵל אָתָּה", ביסטו יעצט א פירער פאר אידישע קינדער; מען קען נישט פראווען קיין עניוות. דוד המלך זאגט (תהלים קיט, מו): "וַאֲדַבְּרָה בְעֵדוֹתֶיךָ נֶגֶד מְלָכִים וְלֹא אֵבוֹשׁ", איך רעד פון דיר – אייבערשטער – פאר אלעמען אן קיין בושה.


ווען עס קומט צו דברים של מה בכך, דעמאלט זאלסטו טראכטן צי דו ביסט ראוי אדער נישט; דעמאלט טראכט מען נישט די אלע בלבולים, ווייל דער יצר הרע האט זייער מורא אויב וועט נאך א איד מחוזק ווערן, דערפאר מאכט ער קאפ וויי, אז מען טראכט: 'ווער בין איך?' 'מעג איך רעדן?' 'רעד איך גוט?'


 שטארק זיך, דיינע עיקר דיבורים זאלן זיין מיט די תוכחה פון משה רבינו, אזוי ווי דער הייליגער רבי זאגט (ליקוטי מוהר"ן, חלק ב', סימן ח) אז ער האט גערעדט צו די אידן מיט רחמנות: "עֲדַיִן חֲבִיבוּתָא גַּבָּן", דער אייבערשטער האט ענק נאך אלץ ליב; דאס דארף זיין די עיקר דיבורים אין היכל הקודש.


איך האף צו קומען צו אייך בקרוב.

#3 - אויב מען שיקט אוועק א מיידל פון א געים, זאלן אלע אוועק גיין פון די געים
חיזוק פאר מיידלעך, מדות טובות, בושה, טשעפען

בעזרת ה' יתברך


יום א' פרשת ויצא, ג' כסליו, שנת תשע"ט לפרט קטן


 


... תחי', תלמידה בית פיגא ברסלב.


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


רעד שיין צו דיין חבר'טע, זאג איר אז אויב זי לאזט נישט אנדערע מיידלעך שפילן מיט אייך וועסטו אויך נישט שפילן מיט איר. שעם זיך נישט ווען עס קומט זיך אנצונעמען פאר די מיידלעך וואס מען שיקט זיי אוועק פון א געים און געב דאס איבער פאר אלע מיידלעך: "אויב מען שיקט אוועק א מיידל פון א געים זאלן אלע אוועק גיין פון די געים", איר זאלט נאר שפילן מיט מיידלעך וואס גרויסן זיך נישט אויף אנדערע.


דאס אז דו שעמסט זיך וכו'; בושה איז זייער א גוטע מידה. דער רבי זאגט (ספר המידות, אות בושה, סימן ל): "מִי שֶׁאֵין לוֹ בּוּשָׁה, בְּיָדוּעַ שֶׁלֹּא עָמְדוּ רַגְלֵי אֲבוֹתָיו עַל הַר-סִינַי", בושה איז א סימן פון א איד; עס זענען דא צייטן ווען מען דארף אוועק לייגן די מידה פון בושה און זיין פעלזן פעסט מיט וואס מען טוט. ווען עס קומט צו אידישקייט, צו גיין אנגעטון בצניעות און אלע לאכן, דעמאלט דארף מען האבן עזות דקדושה אין זיך נישט צו ווערן איבערגערעדט פון די וואס לאכן, אזוי אויך ווען איינע פון די מיידלעך טשעפעט א צווייטן דארף מען לייגן די בושה אין דער זייט כדי זיך נישט נאכצושלעפן נאך די וואס פירט, הייסט און טשעפעט וכו', נאר טון וואס איז ריכטיג.


בעט דעם אייבערשטן יעדן טאג דו זאלסט זיין שטארק מיט דיין אידישקייט און זיך נישט דערשרעקן פון קיינעם.

#2 - לאז נישט איבער דיין ווייב דעם גאנצן ליל ששי
שלום בית, בושה

בעזרת ה' יתברך


יום ג' פרשת תולדות, כ"ח מר-חשון, שנת תשע"ט לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר.


איך פריי מיך זייער צו הערן אז דו העלפסט דיין ווייב וכו'.


איך בעט דיר טייערער .. נרו יאיר, נעם אן דאס וואס איך האב דיר געשריבן אינעם פריערדיגן בריוו (ד' פרשת בראשית, אסרו חג סוכות, כ"ד תשרי, שנת תשע"ט) אויף א שיינעם וועג; איך וויל נאר דיין טובה. דאס אלעס וואס דו האסט מיר דערציילט ווי דו ביסט גוט צו דיין ווייב וכו' וכו' דאס אלעס שרייבט דיין ווייב אינעם בריוו, זי זאגט אליינס אז דו ביסט זייער גוט צו איר. סך הכל האט זי געוואלט וויסן וואס איך האלט וועגן אוועק גיין פון שטוב ליל שישי וכו' און אויך וועגן איבער לאזן די שטוב פאר א  חודש צייט צו קומען קיין אמעריקע קלייבן געלט; דערויף האב איך דיר געשריבן אז דו זאלסט זיך נישט איינרעדן אז אין אמעריקע וואלגערט זיך געלט אין די גאסן וכו' און דו זאלסט נישט קומען צו מיר אויב דו לאזט איבער דיין ווייב.


איך ווייס נישט פארוואס דו האסט זיך אזוי באליידיגט פונעם בריוו; שלמה המלך זאגט (משלי כז, ה): "טוֹבָה תּוֹכַחַת מְגֻלָּה", עס איז גוט פארן מענטש צו הערן מוסר, אפילו עס ווערט געזאגט ברבים און ער ווערט פארשעמט, ווייל אזוי ווייסט מען וואס מען האט צו טון, "מֵאַהֲבָה מְסֻתָּרֶת" - אויב קומט דאס פון א טיפע ליבשאפט; אז איך שרייב דיר ווי אזוי זיך צו פירן איז דאס נאר ווייל איך האב דיר ליב און איך וויל דיין טובה. דו ווייסט וויפיל זאכן ליגן אויף מיר צו טון? קוים וואס איך האב צייט צו עסן און צו שלאפן, דערפאר אז איך נעם די צייט און מיה דיר צו שרייבן איז דאס: "מֵאַהֲבָה מְסֻתָּרֶת".


ווען איך האב זוכה געווען צו קומען צו מוהרא"ש האב איך געזען א נייע פלאץ פאר מיינע אויגן; א פלאץ פון 'הלכה למעשה'. מען דארף טון און מען דארף פאלגן; עס איז נישט סתם ווי די נוסח גייט אין ברסלב פיר און צוואנציג שעה: "שטארק דיר!" "שטארק דיר!" מיט גארנישט; מען לערנט נישט, מען דאווענט נישט, מען לאזט די ווייב ווערן צעפליקט אין שטוב מיט די פיצלעך קינדער און מען קלאפט זיך איינער דעם אנדערן אין רוקן: "שטארק דיר!" ביי מוהרא"ש האב איך געזען א פלאץ פון דיסציפלין אזוי ווי ביי אלע צדיקי אמת, עס איז דא א אימה ויראה, עס איז דא כבוד רבו, אן קיין ליצנות אן קיין חכמות. ביים שיעור איז שא שטיל, אז איינער זיצט נישט מיט דרך ארץ שטעלט מען אים גלייך אפ.


עס זענען געווען מענטשן וואס זענען אוועק געלאפן פאר שרעק, עס זענען געווען וואס האבן געזאגט אז מען באליידיגט וכו'; וואס באמת הייסט דאס דען באליידיגט? פארוואזשע קומט מען צו א רבי, אז ער זאל שמייכלען און זאגן: "גיי אן מיט דיין 'גארנישט'"?! מען קומט דאך צו א רבי ער זאל זאגן וואס מען זאל טון, תכלית! וואס וויל ער דען פון מיר?! נאר אז איך זאל אהיים גיין און רעדן מיט מיין ווייב, איך זאל פארברענגען מיט מיינע קינדער וכו' דאס האט מיר זייער געכאפט.


דו דערמאנסט מיך א מעשה, מיט יארן צוריק האט מיר איינער דערציילט אז ער האט געטראפן איינעם אין אומאן און ער האט אים דערציילט פון מוהרא"ש, רופט זיך אן דער אינגערמאן: "איך בין אויך געווען ביי מוהרא"ש, אבער איך בין אוועק געגאנגען ווייל מוהרא"ש האט מיר פארשעמט", פרעגט יענער: "וואס האט מוהרא"ש דיר פארשעמט?" זאגט דער אינגערמאן: "איך האב דערציילט פאר מוהרא"ש אז איך האב מסיים געווען ששה סדרי משנה; אנשטאט מוהרא"ש זאל מאכן פון מיר א טראסק האט מהרא"ש מיר געזאגט: 'זיי ממשיך'", האט אים יענער געענטפערט: "מוהרא"ש פארשעמט מיר שוין עטליכע צוואנציג יאר; ברוך ה' יעדן חודש זאג איך אים מיינע סיומים און ער זאגט מיר: 'זיי ממשיך'".


איך האב דיר ליב, איך וויל סך הכל אז דיין ווייב זאל בלייבן מיט געזונטע נערוון; אז דו וועסט זיצן אינדרויסן פון שטוב 'ליל שישי' און אהיים קומען פרייטאג פארטאגס נאך ותיקין וועט דיין ווייב זיין זייער אנגעשטרענגט און די גאנצע שבת וועט זיין צעשטערט. דו ווייסט אז פרייטאג איז א שווערערע טאג ווי סיי וועלכע אנדערע טאג אינמיטן די וואך; א גאנצע וואך איז דא א סדר פאר די קינדער, ווען זיי קומען אהיים עסן זיי און נאכדעם גייען זיי שלאפן. אבער פרייטאג דארף מען אנגרייטן דעם שבת בשעת די קינדער טאנצן ארום אונטער די מאמעס פיס, דו ליגסט אין בעט און דיין ווייב דארף אכטונג געבן אז דו זאלסט זיך נישט אויפוועקן, ווערט זי איבערגעשטרענגט און עס פלאצט אויס שבת; סך הכל האב איך דיר געשריבן אז דו זאלסט נישט ארויס גיין פון שטוב 'ליל שישי' וכו' כדי דו זאלסט האבן א פרייליכע שבת.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#1 - מ'דארף נישט געפעלן פאר יענעם
חיזוק פאר פרויען, בושה

בעזרת ה' יתברך


יום ב' פרשת וירא, י"ג מר-חשון, שנת תשע"ט לפרט קטן


 


אל מרת ... תחי'


איך האב ערהאלטן אייער בריוו.


די הייליגע חכמים זאגן (ברכות ו): "כֵּיוָן שֶׁנִּצְטָרֵךְ אָדָם לַבְּרִיּוֹת, פָּנָיו מִשְׁתַּנּוֹת כִּכְרוּם", ווען א מענטש לעבט נישט קיין עכטע לעבן נאר אלעס איז געבלאפט פאר א צווייטן דעמאלט ווערט ער ווי א "כרום", דאס איז א פייגל וואס בייט אירע קאלירן אפאר מאל א טאג, אזוי אויך א מענטש וואס לעבט פאר א צווייטן דארף כסדר האלטן קאפ ווי אזוי זיך צו בייטן פאר יעדן איינעם, אין אידיש איז דאס אויך א פאר'קרומ'טער מענטש; ווען א מענטש לעבט פאר יענעם איז ער פול מיט יסורים.


דאנקט דעם אייבערשטן אז איר האט א וואוילע מאן; ער האט מיר געשיקט בילדער ווי ער מאכט א סיום ביים הייליגן רבינ'ס ציון. דאנקט דעם אייבערשטן פאר אייערע ליכטיגע קינדער. נעמט אראפ פון אייך די מאסק, הייבט אן רעדן די שפראך וואס איר זענט צוגעוואוינט צו רעדן; בעטס דעם אייבערשטן עס זאל אייך נישט אנגיין וואס מען זאגט אויף אייך.


הצלחה רבה.