בעזרת ה' יתברך
יום א' פרשת חיי שרה, י"ט מר-חשון, שנת תשפ"ג לפרט קטן
לכבוד ... נרו יאיר
"הדרן עלך תלמוד ירושלמי והדרך עלן", מיר ענדיגן היינט גאנץ תלמוד ירושלמי און מארגן הויבן מיר אן נאכאמאל. עס איז א גוטע צייט דו זאלסט אנהויבן לערנען יעדן טאג דעם בית נצחי, א בלאט ב'בלי א בלאט י'רושלמי און א פרק ת'וספתא, מיט דעם בויט מען זיך א ב'י'ת' נצחי בזה ובבא; דאס נעמט מען מיט, דאס וועט אונז באגלייטן אויף די וועלט און אויף יענע וועלט.
שבת איז ביי אונז געווען זייער שיין, א שבת ביים רבי'ן איז זייער גרויס; דער רבי זאגט (חיי מוהר"ן, סימן רצז): "הַשַּׁבָּתִים שֶׁשּׁוֹבְתִים אֶצְלִי", די שבתים וואס מען קומט צו מיר, "הֵם גְּדוֹלִים וְטוֹבִים יוֹתֵר מִשִּׁבְעָה פְּעָמִים תַּעֲנִית מִשַּׁבָּת לְשַׁבָּת", איז בעסער און גרעסער ווי פאסטן זיבן מאל משבת לשבת, און מוהרא"ש זאגט (שאלות ותשובות ברסלב חלק כג, מכתב ב' תתקנח): "אשרי מי שמתחבר עצמו עם אנשי שלומינו היקרים בעירו", וואויל איז דעם וואס קומט שבת זיין אינאיינעם מיט אנשי שלומינו, "שזה ממש כאילו ששבתו אצל רביז"ל", וואס דאס איז ממש אזוי ווי מען קומט א שבת זיין ביים הייליגן רבי'ן.
שבת אינדערפרי פארן דאווענען האבן מיר געלערנט פעולת הצדיק פון אמונה (סימן תתפג), ווי דער רבי האט אונז געזאגט מיר זאלן אפלאזן חקירות נישט זוכן צו פארשטיין, נאר גלייבן באמונה שלימה.
שבת אינדערפרי נאכן דאווענען ביי די קידוש לערנען מיר פאר ספורי מעשיות, מיר האלטן יעצט ביי די מעשה פון די זיבן בעטלערס (ספורי מעשיות, מעשה יג), ביי די שטיקל ווי די חתן כלה האבן זיך דערמאנט די חסדים פונעם אייבערשטן, ווי ער האט רחמנות געהאט אויף זיי און געשיקט די בעטלערס. האבן זיי אנגעהויבן וויינען און בענקען: "ווי אזוי קענען מיר היינט אויך זיין אזוי ווי דעמאלט, און שפירן ווי מיר קענען נישט אן די בעטלערס?" זיי האבן זיך געבענקט צו די צייט וואס זיי זענען געווען אזוי הונגעריג פאר די בעטלערס, דאס הייסט ווען מען ווערט מקורב צום רבי'ן, מען שפירט אזא דורשטיגקייט, אזא הונגער, מען פריידט זיך צו יעדע ווארט וואס מען הערט פון רבי'ן, אבער מיט די צייט ווערט אלעס אלט, מען שפירט ווי מען ווערט שוין נערוועז צו הערן די ווערטער נאכאמאל און נאכאמאל; צו דעם האבן זיי געבענקט, און צו דעם דארפן מיר זיך כסדר בענקען, מיר דארפן בעטן דעם אייבערשטן מיר זאלן נישט ווערן אלט, מיר זאלן אלץ זיין פריש, מיר זאלן בלייבן פרישע מקורבים.
ביי שלש סעודות האבן מיר גערעדט פון די שיחה (שיחות הר"ן, סימן רס), רבי נתן דערציילט: "פַּעַם אַחַת דִּבֵּר עִמִּי וְהִפְלִיג בְּמַעֲלַת הַהִשְׁתּוֹקְקוּת וְהַכִּסּוּפִין וְהַגַּעְגּוּעִים לִדְבָרִים שֶׁבִּקְדֻשָּׁה", דער רבי האט אמאל גערעדט מיט אונז פון דאס גרויסקייט פון בענקען און וועלן טון גוטע זאכן, "אַף עַל פִּי שֶׁאֵינוֹ זוֹכֶה לַעֲשׂוֹתָם", אפילו מען איז נישט זוכה צו טון - "אַף עַל פִּי כֵן הַהִשְׁתּוֹקְקוּת וְהַגַּעְגּוּעִים בְּעַצְמָן טוֹבִים מְאֹד", זאל מען בענקען און וועלן טון די זאכן. "וְאָז הֵבִיא רְאָיָה לָזֶה", און דער רבי האט געברענגט א ראי' צו דעם, אז ווילן און בענקען איז זייער א גרויסע זאך, אפילו מען קען נישט טון די גוטע זאך, "מֵהַדִּין הַמְבֹאָר בְּשֻׁלְחָן עָרוּךְ אֹרַח חַיִּים סִימָן ס"ב" (סעיף ד), עס איז דא אן הלכה, "שֶׁמִּי שֶׁהוּא בְּמָקוֹם שֶׁאֵינוֹ נָקִי וְאֵינוֹ יָכוֹל לִקְרוֹת קְרִיאַת שְׁמַע", ווער עס געפונט זיך אין א נישט ריינע פלאץ און ער קען נישט ליינען קריאת שמע, "יְהַרְהֵר בְּלִבּוֹ", זאל ער טראכטן אין זיין הארץ.
"וּפֵרְשׁוּ שָׁם, שֶׁהַפֵּרוּשׁ הוּא: שֶׁיְּהַרְהֵר בְּלִבּוֹ שֶׁהוּא צָרִיךְ לִקְרוֹת קְרִיאַת שְׁמַע וְאֵינוֹ יָכוֹל, וְיִצְטָעֵר עַל זֶה וְהוּא מְקַבֵּל שָׂכָר עַל זֶה, עַיֵּן שָׁם", נישט ער זאל טראכטן פון קריאת שמע, מען טאר נישט טראכטן פון קריאת שמע אין א נישט ריינע פלאץ, נאר ער זאל טראכטן, עס איז אזא שאד אז איך קען נישט ליינען קריאת שמע, און ער זאל טראכטן, הלואי וואלט איך געקענט ליינען קריאת שמע, "נִמְצָא שֶׁהַהִשְׁתּוֹקְקוּת וְהַגַּעְגּוּעִים שֶׁמִּצְטַעֲרִים לַעֲשׂוֹת הַמִּצְוָה", זעט מען פון דעם א קלארע ראי' אז בענקען, וועלן און האפן צו טון א מצוה, "אַף עַל פִּי שֶׁאֵינָם יְכוֹלִים לְגָמְרָהּ", אפילו מען קען דאס נישט טון - "הֵם גַּם כֵּן יְקָרִים מְאֹד וּמְקַבְּלִים שָׂכָר עֲלֵיהֶם", איז אויך זייער חשוב און טייער ביים אייבערשטן.
מיר האבן דאס אריינגעטייטשט אין פרשת השבוע (בראשית יח, א): "וַיֵּרָא אֵלָיו ה'", דער אייבערשטער האט זיך באוויזן פאר אברהם אבינו, "וְהוּא יֹשֵׁב", ער איז געזיצן, "פֶּתַח הָאֹהֶל", ביים טיר פון געצעלט, "כְּחֹם הַיּוֹם", ווען די זון האט געברענט. דאס ווייסן מיר דאך, אז יעדע ווארט פון די תורה איז נישט נאר א סיפור הדברים וואס איז געווען, נאר יעדע ווארט פון די הייליגע תורה קומט אונז לערנען ווי אזוי צו דינען דעם אייבערשטן.
טייטשט רבי נתן (לקוטי הלכות אבן העזר אישות הלכה ד', אות יט; ועוד), אז יֹשֵׁב איז א לשון פון עַכָּבָה - ווארטן, ווען א מענטש האט סבלנות, ער ווארט פֶּתַח הָאֹהֶל, ביים טיר פון קדושה; ווען מען זעט אז מען איז נישט זוכה אריין צו גיין אינעם טיר פון קדושה, דאך, אויב מען זיצט, מען ווארט ביים טיר; מען גליסט, מען בענקט, מען וויל זיין אן ערליכער איד - איז מען זוכה צו וַיֵּרָא אֵלָיו ה', דער אייבערשטער באווייזט זיך צו דעם מענטש, און אפילו ווען עס איז "כְּחֹם הַיּוֹם", עס ברענט אלע תאוות, עס פלאקערט דער יצר הרע, אויב מען בלייבט זיצן און ווארטן - איז מען זוכה צו אלע קדושות.
אלע צדיקים האבן זוכה געווען נאר ווייל זיי האבן זיך גע'עקשנ'ט, זיי זענען נישט אוועק פונעם אייבערשטן, "בְּחַצְרוֹת אֱלֹקֵינוּ יַפְרִיחוּ" (תהילים צב, יד), זיי זענען געבליבן אין חצר, דארט זענען זיי געוואקסן ביז זיי זענען געווארן צדיקים.
איך האב דיר נאך אסאך צו שרייבן, איך בין פשוט פארנומען מיט די בחורים. אויך איז היינט געקומען צו מיר א גאסט פון ארץ ישראל, פון די אינגעלייט וואס העלפן מיר אויפשטעלן אין ארץ ישראל מוסדות; איך דארף גיין זיצן מיט אים, איך וועל דיר נאך שרייבן מער באריכות.
דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.