בריוון פונעם ראש ישיבה שליט"א

#29 - ווער איז בעסער אין רעגירונג, די רעכטע אדער די לינקע?
אמונה, בין המצרים, נייעס, פאליטיק

בעזרת ה' יתברך - יום ה' פרשת דברים, ד' מנחם-אב, שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


יעצט שטייען מיר בעקבתא דמשיחא, מען הערט די נייעס וואס טוט זיך מיט די לענדער ארום די וועלט, יעדער שרייט אני אמלוך. אין אמעריקא, אויך ביי די מדינה של גיהנום - שרייען די רעכטע: "מיר פירן עס ריכטיג", און די לינקע שרייען: "מיר האלטן די וועלט"; מען פארגעסט פונעם אייבערשטן אז ער פירט אלעס, ער מאכט אלעס, ער טוט אלעס; עס איז ממש וואס דער רבי האט שוין פאראויס געזאגט (שיחות הר"ן, סימן לה), פאר משיח וועט קומען וועט זיין א מבול פון מינות און אפיקורסות, מען וועט פארגעסן פונעם אייבערשטן.


דאס איז אויף וואס מיר קלאגן, אז דער בית המקדש ווערט יעדן טאג פון פריש חרוב, דער בית המקדש - דאס איז די מח מחשבה, חכמינו זכרונם לברכה זאגן (ברכות לג.) ווער עס האט דעה איז ביי אים דא א בית המקדש; דער בית המקדש איז ווען מען טראכט פונעם אייבערשטן, מען ווייסט אז עס איז דא א באשעפער; און אז מען ליגט אין די נייעס, מען פארגעסט פונעם אייבערשטן, מען ווערט באזארגט ווער גייט זיין פרעזידענט, וועט אמעריקא זיין שטערקער פון רוסלאנד, און וואס וועט זיין מיט טשיינע, און אויב קארעא וועט שיסן וכו' וכו'; מענטשעלע מענטשעלע, דער אייבערשטער איז דא, ער מאכט אלעס, ער טוט אלעס; מען קען נישט בייגן קיין פינגער נאר אז ער זאגט, מען קען נישט רירן קיין האנט און פוס נאר אז ער זאגט, מען קען נישט בייסן די עסן מיט די ציין - נאר אז ער הייסט.


די וואך שבת איז שבת חזון, מען זאגט די הפטורה פון חזון ישעיהו. עס איז דא מקומות וואס מען וויינט שבת, מען קרעכצט וכו', ביי אונז מאכט מען נישט קיין שום אבילות שבת חזון, מען זינגט לכה דודי אזוי ווי אלע וואכן, און מען ליינט די פרשה אזוי ווי אלע וואכן, מען זינגט נישט דעם פסוק (דברים א, יב): "אֵיכָה אֶשָּׂא לְבַדִּי" מיטן ניגון פון איכה.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#28 - נעם נישט אן די נייעס אזוי ערנסט
אמונה, נייעס, פאליטיק

בעזרת ה' יתברך - יום ג' פרשת בהר, י"ג אייר, כ"ח לעומר, שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


מיין טייערער ... נרו יאיר


איך מיין דו נעמסט אן צו ערנסט די נייעס, דו פארגעסט אז 'יש מנהיג לבירה', עס איז דא א פירער פאר די וועלט. טראמפ וועט אונז נישט העלפן און ביידן וועט אונז נישט קאליע מאכן; דער אייבערשטער אליין ער פירט אלעס, ער טוט אלעס, 'והוא לבדו עשה ועושה ויעשה לכל המעשים'.


טייערער ברודער, הער זיך מער נישט צו צו די נארישע נייעס, עס איז איין גרויסע ליצנות. מוהרא"ש זאגט, נאר דעמאלט ווען די נייעס וועט מעלדן די אמונה – דעמאלט וועט מען זיך מעגן צוהערן.


גלייב מיר מיין טייערער ברודער, עס חזר'ט זיך איבער יעדע יאר די זעלבע נייעס. רבי נתן האט אמאל געזאגט: "אין פופציג יאר ארום וועט זיין די זעלבע מארק, נאר אנדערע פערד און אנדערע מענטשן"; אה איז דאס אמת'דיג, אה איז דאס ציפעדיג, מען איז אזוי אריינגעטון אין די נייעס, מען כאפט גארנישט ווי מען מאכט ליצנות פון זיך אליין.


איך בין געפארן קיין מירון אויף ל"ג בעומר, איך בין מתפלל פאר דיר.


איך האב דיך זייער ליב





 


 





 

#27 - ווי אזוי פאסירט אן ערד ציטערניש?
אמונה, מחלוקת, תשובה, נייעס, ערד ציטערניש

בעזרת ה' יתברך - יום ב' פרשת תזריע, ערב ראש חודש ניסן, שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


פרייטאג אינדערפרי בשעת'ן לערנען, פלוצלונג שפיר איך ווי דער גאנצער בנין הישיבה שאקלט זיך, די ערשטע פאר סעקונדעס האב איך געטראכט 'וואס קען דאס זיין?' ביז איך האב געטראכט אז דאס איז אן ערד ציטערניש.


די בחורים וואס זענען געווען אין ישיבה פרייטאג אינדערפרי האבן גלייך אנגעהויבן פרעגן "פון וואס קומט אן ערד ציטערניש?" האב איך געלערנט מיט זיי די גמרא אין ברכות. די גמרא פארציילט, עס איז געווען אן ערד ציטערניש און רב קטינא האט געזאגט פאר די תלמידים פון וואס די ערד ציטערניש פאסירט, "בשעה שהקדוש ברוך הוא זוכר את בניו ששרויים בצער בין אומות העולם, מוריד שתי דמעות לים הגדול וקולו נשמע מסוף העולם ועד סופו" (ברכות נט.), ווען דער אייבערשטער זעט ווי די אידישע קינדער ליידן פון די אומות העולם וויינט דער אייבערשטער, און די טרערן טראפן אינעם ים הגדול, און פון דעם פאסירט די ערד ציטערניש. אויך האב איך געוויזן פאר די בחורים, די ירושלמי זאגט (ברכות פרק ט, הלכה ב): "מפני המחלוקת", ערד ציטערניש קומט פון מחלוקת, מיר זאלן תשובה טון.


פרייטאג צו נאכטס נאכן דאווענען האבן אלע גערעדט פונעם ערד ציטערניש, האב איך געזאגט די אינגעלייט זאלן שמועסן ביי די סעודה מיט די משפחה ווי אזוי פאסירט אן ערד ציטערניש, ווען דער אייבערשטער וויינט פאר די צרות פון די אידן. עס איז א גוטע געלעגנהייט אריין צו לייגן אמונה אין די נייעס, אלע אויערן זענען אפן, אלע ווארטן צו הערן וואס גייט פאר, וואס פאסירט, ווי אזוי עס פאסירט; פרעדיגן אמונה, אז אלעס איז נאר פונעם אייבערשטן.


הער נישט אויס די אידישע נייעס וואס רעדן פון טבע מקרה מזל, זיי געבן איבער די נייעס אין אידיש אן מזכיר זיין שם השם, צענדליגער אינטערוויוס פונעם ערד ציטערניש, אלעס אינעם טבע, כאילו נישטא קיין בעל הבית. קוק אין די ווערטער פון די הייליגע חכמים וואס זאגן אונז ווי אזוי פאסירן די זאכן, נאר אונז אויפצואוועקן פון שלאף, קוק אין די ווערטער פון רבי'ן (ספורי מעשיות מעשה ג', מחיגר) די ערד ציטעניש קומט אז די בוים זאל ווערן אנגעטרינקען, אידישע קינדער זאלן תשובה טון, זיך אויפהייבן די קאפ צום אייבערשטן און זאגן: "הייליגער באשעפער היט מיך, הייליגער באשעפער איך טו תשובה".


איך דארף מקצר זיין.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#26 - חיזבאלא, כאמאס, איראן; קיינער קען גארנישט טון
פחדים, אמונה, תהלים, נייעס, מלחמה

בעזרת ה' יתברך - יום ג' פרשת שמיני, כ"ג אדר ב', שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


... תחי', תלמידה בית פיגא ירושלים


איך האב ערהאלטן אייער בריוו.


די עצה פטור צו ווערן פון די שטארקע פחדים - איז נאר אמונה; חזר'ן נאכאנאנד 'דער אייבערשטער איז דא, דער אייבערשטער היט מיך, דער אייבערשטער מאכט אלעס, דער אייבערשטער טוט אלעס; קיינער קען נישט טון נאר וואס דער אייבערשטער הייסט, נישט חיזבאלא, נישט כאמאס, נישט איראן, קיינער קען גארנישט טון נאר אז דער אייבערשטער זאגט'.


אויב איר האט שטארקע שרעק פון די נייעס – זאלט איר נעמען א תהלים און זינגען די ווערטער פון דוד המלך, ווי ער זינגט צום אייבערשטן (תהלים קיח, ו): "ה' לִי לֹא אִירָא, מַה יַּעֲשֶׂה לִי אָדָם", דער אייבערשטער איז דא מיט מיר, איך האב נישט מורא, וואס קען מען מיר טון; ווען עס כאפט אייך אן א שרעק זינגט די ווערטער פון דוד המלך (שם נו, ד): "יוֹם אִירָא", אין דעם טאג וואס איך האב מורא, "אֲנִי, אֵלֶיךָ אֶבְטָח", פארזיכער איך זיך אין דיר אייבערשטער, זינגט די ווערטער (שם, ה): "בֵּאלֹקִים בָּטַחְתִּי", אינעם באשעפער פארזיכער איך זיך, "לֹא אִירָא", איך האב נישט מורא, "מַה יַּעֲשֶׂה בָשָׂר לִי", וואס קען מיר דען א מענטש טון.


די בעסטע היילונג פאר שרעק איז זינגען צום אייבערשטן ווערטער פון אמונה, ווערטער פון תהלים, ווי דוד המלך זינגט (שם כג, ד): "גַּם כִּי אֵלֵךְ בְּגֵיא צַלְמָוֶת", אויך ווען איך גיי אין א טונקעלע טאל, אין א שרעקעדיגע פלאץ, "לֹא אִירָא רָע", האב איך נישט מורא פון קיינעם, "כִּי אַתָּה עִמָּדִי", ווייל דו ביסט מיט מיר; דוד המלך איז אנטלאפן אין מדבר ווען די אראבער האבן אים געוואלט הרג'ענען, דארט אין די פינסטערע מדבר האט ער געזינגען די ווערטער צום אייבערשטן.


בעטס אייערע לערערינס זאלן רעדן צו ענק מער פון אמונה, ווייל נאר אמונה איז די עצה פאר פחדים; ווי מער מען נעמט אריין אמונה אז אלעס איז דער אייבערשטער - גייען אוועק די פחדים.


אויך זאלט איר זאגן יעדן טאג תהילים קאפיטל כט. דער רבי זאגט (ספר המדות אות קליפה, סימן י): "הַשִּׁבְעָה קוֹלוֹת שֶׁאָמַר דָּוִד עַל הַמַּיִם, בְּדִבּוּרָן מַכְנִיעִין הָרוּחַ רָעָה", אז מען זאגט קאפיטל כט נעמט מען אוועק דעם רוח רעה וואס כאפט זיך אריין אינעם מענטש, דאס מיינט מען פאניק אטאקעס וכדומה.


"מִזְמוֹר לְדָוִד הָבוּ לַה' בְּנֵי אֵלִים הָבוּ לַה' כָּבוֹד וָעֹז, הָבוּ לַה' כְּבוֹד שְׁמוֹ הִשְׁתַּחֲווּ לַה' בְּהַדְרַת קֹדֶשׁ. קוֹל ה' עַל הַמָּיִם אֵל הַכָּבוֹד הִרְעִים ה' עַל מַיִם רַבִּים. קוֹל ה' בַּכֹּחַ קוֹל ה' בֶּהָדָר. קוֹל ה' שֹׁבֵר אֲרָזִים וַיְשַׁבֵּר ה' אֶת אַרְזֵי הַלְּבָנוֹן. וַיַּרְקִידֵם כְּמוֹ עֵגֶל לְבָנוֹן וְשִׂרְיֹן כְּמוֹ בֶן רְאֵמִים. קוֹל ה' חֹצֵב לַהֲבוֹת אֵשׁ. קוֹל ה' יָחִיל מִדְבָּר יָחִיל ה' מִדְבַּר קָדֵשׁ, קוֹל ה' יְחוֹלֵל אַיָּלוֹת וַיֶּחֱשֹׂף יְעָרוֹת וּבְהֵיכָלוֹ כֻּלּוֹ אֹמֵר כָּבוֹד, ה' לַמַּבּוּל יָשָׁב וַיֵּשֶׁב ה' מֶלֶךְ לְעוֹלָם, ה' עֹז לְעַמּוֹ יִתֵּן ה' יְבָרֵךְ אֶת עַמּוֹ בַשָּׁלוֹם".


איך האף צום אייבערשטן אייערע פחדים וועלן פון אייך אוועק גיין, איר וועט קענען לעבן א רואיגע לעבן.


דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#25 - א מלמד דארף מער אכטונג געבן וואס ער הערט און ליינט
נייעס, צייטונגען, ליצנות, חיזוק פאר מחנכים

בעזרת ה' יתברך - יום א' פרשת פקודי, א' דראש חודש אדר ב', שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר, קרית ברסלב


געב זיך אכטונג וואס דו ליינסט און וואס דו הערסט, א מלמד דארף מער אכטונג געבן נישט צו הערן ליצנות, ווייל וואס מען הערט – דאס קומט נאכדעם ארויס ווען מען לערנט מיט תלמידים. א מענטש רעדט פון וואס ער טראכט, און מען טראכט פון וואס מען ליינט און הערט; דארף מען זייער אכטונג געבן נישט צו אויסהערן די נייעס האטליינס וואס איז ליצנות.


באמת איז נישטא קיין צייט צו ליינען צייטונגען און הערן די שטותים האטליינס; אדער לערנט מען אדער דאווענט מען, אדער רעדט מען מיט די ווייב, מען העלפט איר אין שטוב, אדער גיין מען הפצה וכו'.


בעט דעם אייבערשטן עס זאל דיר נישט ציען די סארט זאכן, עס זאל דיר ציען צו ענדיגן כל התורה כולה, עס זאל דיר ציען מקרב זיין אלע אידן צום אייבערשטן.

#24 - וועלכע צייטונגען און האטליינס זענען גוט?
שכר לימוד, אמונה, נייעס, צייטונגען, האטליין

בעזרת ה' יתברך - יום ג' פרשת תצוה, שובבי"ם, י"א אדר א', שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


ליין נישט קיין צייטונגען און מאגעזינען. מוהרא"ש זאגט א סימן וואס פאר א צייטונג און מאגעזין מיר קענען ליינען, ווען מיר וועלן זען די קעפל פונעם צייטונג, אז עס וועט שטיין מיט קידוש לבנה אותיות: "עס איז דא א באשעפער וואס ער פירט אלעס, ער מאכט אלעס און טוט אלעס, קיינער קען נישט מאכן; נישט דער פרעזידענט, נישט דער פירער, נאר דער אייבערשטער"; ווען מען וועט זען אזא קעפל - וועט מען מעגן ליינען די צייטונג, אבער ווילאנג עס שטייט נישט אין גרויסע ווערטער אז דער אייבערשטער איז אלעס - איז די גאנצע צייטונג איין גרויסע בלאף, איין גרויסע שקר.


אזוי אויך זאלסטו נישט אויסהערן די האטליינס פון נייעס, נאר ווען מען וועט רעדן פון אייבערשטן, יעדע פאר ווערטער וועט מען הערן אייבערשטער, אייבערשטער און נאכאמאל אייבערשטער - דעמאלט וועט מען מעגן הערן; כל זמן מען רעדט נישט פון אייבערשטן - איז אלעס איין שטיק בלאף.


פון ווען איך בין מקורב געווארן צו מוהרא"ש איז מיר זייער שווער צו הערן מענטשן רעדן, איך טראכט 'פארוואס רעדסטו נישט פונעם אייבערשטן? וואס רעדסטו דאס מיט יענץ? רעד פון באשעפער'; דאס האב איך באקומען פון מוהרא"ש.


צאל שכר לימוד וועסטו זען נחת ביי דיינע קינדער.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אל

#23 - א רחמנות אויף מענטשן וואס קאכן זיך אין פאליטיק
אמונה, משניות, נייעס, פאליטיק

בעזרת ה' יתברך - יום ה' פרשת תצוה, שובבי"ם, י"ג אדר א', שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר, לעיקוואד


אשרינו מה טוב חלקינו "אשר בנחל" שם גורלינו, מיר ווייסן פון הייליגן רבי'ן, מיר ווייסן פון די עצות, בעיקר פון די אמונה וואס דער רבי געבט אונז; לעבן מיטן אייבערשטן, וויסן אז 'אין שום מציאות מבלעדיך כלל', נישטא גארנישט גארנישט אויסער דעם אייבערשטן.


א רחמנות אויף מענטשן וואס קאכן זיך אין פאליטיק, מען פארגעסט פונעם אייבערשטן, מען קאכט זיך אין פאליטיק, בפרט יעצט ווען מען האלט פאר די וואלן, מען גייט שטימען ווער עס זאל זיין דער אמעריקאנער פרעזידענט; אידישע קינדער רעדן, שרייען, קאכן זיך וכו', מען מיינט דער קען מאכן, דער קען טון, בשעת דער אייבערשטער פירט די וועלט און טוט אלעס.


דער רבי זאגט (שיחות הר"ן, סימן לה): "שֶׁהוֹלֵךְ אֶפִּיקוֹרְסוּת גָּדוֹל עַל הָעוֹלָם", עס קומט א גרויסע אפיקורסות", "אַשְׁרֵי מִי שֶׁיַּחֲזִיק עַצְמוֹ בֶּאֱמוּנָה בְּאֵלּוּ הָעִתִּים", וואויל איז דעם וואס וועט זיך האלטן מיט אמונה.


ברודער, אנשטאט הערן פאליטיק, קוקן נייעס – זאלסטו קוקן אין רבינ'ס ספרים, זאגן משניות און זיך דרייען מיט אנשי שלומינו וואס האבן שוין געטרינקען פון די אונגארישע וויין, יין המשומר, וואס לאכן זיך אויס צי טראמפ אדער ביידען, צי דער אדער יענער, און ווייסן אז אלעס איז נאר דער אייבערשטער.

#22 - עס איז מיר גאר וויכטיג א צייטונג מיטן רבינ'ס הקדמות
הדרכות, נייעס, בלעטל

בעזרת ה' יתברך - יום ג' פרשת משפטים, שובבי"ם, כ"ז שבט, שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר, קרית יואל


איך וויל דיך מחזק זיין זאלסט שרייבן וואס מער נייעס אין אונזער צייטונג "קרית ברסלב בלעטל", דאס וועט העלפן אז אנשי שלומינו זאלן נישט גיין זוכן נייעס אין פרעמדע צייטונגען וכדומה.


ביים שרייבן די נייעס זאלסטו עס שרייבן טרוקן און קאלט, לייג נישט אריין קיין קאך און שמאלץ און ווען דו פלעכסט אריין דעם הייליגן רבינ'ס ווערטער – זאלסטו שרייבן זאפטיג, מיט חיות.


אויך זאלסטו ענדערש שרייבן מער און קורצער ווי איינס צוויי לאנגע.


אויב דו האסט פראגעס ווי אזוי צו שרייבן, וואס יא און וואס נישט – ביטע מיך פרעגן, ווייל עס איז מיר גאר וויכטיג א צייטונג מיטן רבינ'ס הקדמות.

#21 - חזר'ט זיך אמונה, און הערט נישט נייעס, וועט איר קענען לעבן
אמונה, נייעס, ארץ ישראל, מלחמה

בעזרת ה' יתברך - יום א' פרשת יתרו, שובבי"ם, י"ח שבט, שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


מרת ... תחי'


איך האב ערהאלטן אייער בריוו.


ווען איר גייט אין גאס און איר זעט די סטיקערס וואס די ציונים קלעבן: "לא עוצרים עד שמנצחים" - זאלט איר דאס נעמען א רמז פאר זיך, טראכטס 'איך וועל זיך נישט אפשטעלן מיט מיין עבודות השם ביז איך וועל זיגן, איך וועל ארבעטן אויף אמונה און שמחה אפילו עס איז מיר ביטער שווער, איך בין אזוי דערשראקן פון די מלחמות - דאך וועל איך ווייטער בעטן דעם אייבערשטן ביז איך וועל זיגן'.


אזוי אויך די אנדערע סטיקערס וואס זיי קלעבן אן אויף אלע גאסן ווי: "ביחד ננצח", אינאיינעם וועלן מיר באזיגן; די סטיקערס דארפן נישט דערשרעקן, די סטיקערס דארפן אייך דערמאנען פאר אייער עבודות השם, אז מיט שלום איז מען מצליח; מיט שלום בית, מיט שלום המשפחה, און מיט שלום מיט אלע חבר'טעס.


חזר'ט זיך אמונה, וועט איר קענען לעבן, און הערט זיך נישט צו צו די נייעס, די נייעס ווארפט נאר פחדים. אבער דער עיקר זאלט איר זיך חזר'ן אמונה, זונגט ניגוני אמונה און רעדט דיבורי אמונה: "קיינער קען גארנישט טון, דער אייבערשטער היט, דער אייבערשטער איז דא מיט מיר, ביי מיר און נעבן מיר"; דיבורי אמונה בארואיגט, דיבורי אמונה געבט כח.


מיינט נישט אז אין אמעריקע איז רואיגער, איבעראל דארף מען צוקומען צום אייבערשטן, איז וואויל דעם מענטש וואס לעבט מיט אמונה.


דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#20 - מען דארף היינט אסאך מער עוסק זיין אין קירוב קרובים
שידוכים, הפצה, נייעס

בעזרת ה' יתברך - ד' פרשת וירא, י"ח מר-חשון, שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ליבער ... נרו יאיר, בני ברק


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


זיי ממשיך מיט די הייליגע ארבעט לזכות נשמות ישראל מיט זיי געבן דעם רבינ'ס ספרים, גיי נאך און נאך הפצה, שטעל זיך פאר קיינעם נישט אפ, ווייל נאר דאס איז אונזער תיקון און דאס וועט ברענגען די גאולה.


יעצט ווען אלע טינקען זיך אין די נייעס, מען פארגעסט פון באשעפער, זאלסטו וואס מער פארשפרייטן די הייליגע ספרים און קונטרסים וואס מוהרא"ש האט אונז געלערנט פון רבי'ן.


גיי הפצה ביי די פרומע שטיבער, גיי הפצה צו כולל אינגעלייט און בחורי ישיבה; קיינער ווייסט נישט וואס גייט אריבער אויף זיי, מען מיינט מען דארף גיין הפצה נאר ביי די וואס מען האט נעבעך אוועק געפירט פון אידישקייט און אויסגע'שמד'ט רחמנא לצלן, נאר זיי דארף מען מקרב זיין; קיינער כאפט נישט אז מען דארף היינט אסאך מער עוסק זיין אין קירוב קרובים, די היימישע ציבור איז אזוי צעבראכן, דער בילד פון אינדרויסן איז שיין און גוט, אבער פון אינעווייניג איז מען אויסגעלאשן און אויסגעברענט, מען איז אויפגעגעבן; אוי ווי מען ווארט אויף אביסל חיזוק, אביסל אמונה, מען שטייט און ווארט, 'ווען וועט דער מפיץ שוין קומען? וואו קען מען אים טרעפן?' מען שעמט זיך צו נעמען פון אינדרויסן, וואס וועלן מענטשן זאגן... מען טראכט 'הלואי ווען ער לייגט אראפ א גליון ערגעץ, וואו איך קען עס שטילערהייט ליינען'.


האב נישט מורא, וועסט טרעפן א גוטע שידוך.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#19 - עטליכע כללים וואס צו טון אין צייט פון מלחמה
חינוך הילדים, אמונה, התחזקות, הפצה, שיעורים כסדרן, נייעס, תיקון חצות, אחדות, מלחמה

בעזרת ה' יתברך - ערב שבת קודש פרשת בראשית, כ"ח תשרי, שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


לכבוד מיינע טייערע ברידער אין ארץ ישראל, ה' עליהם יחיו


הדבר הראשון שטארקט אייך מיט אמונה, חזר'ט אייך 'דער אייבערשטער איז דא, דער אייבערשטער איז דארט, דער אייבערשטער איז אין יעדע ארט, אלעס איז ער און קיין שום זאך קען פאסירן נאר וואס דער אייבערשטער מאכט'; מיט אמונה וועט איר זיך קענען האלטן רואיג.


געבט דאס איבער פאר אייערע קינדער. רעדט נישט מיט די קינדער קיין נייעס, רעדט מיט די קינדער אמונה, און ווען מען זעט און מען הערט די עראפלאנען זיך דרייען העכער די קעפ מיט שרעק, און ווען מען הערט ווי עס צופייפן זיך די פייפערס אז עס קומט עפעס וואס מען דארף זיך היטן - זאלט איר נישט לויפן מיט קיין בהלה, נאר טון וואס מען האט צו טון - זיך צו היטן און היטן די קינדער, און מיט א שמייכל, מיט שמחה - זאגן פאר די קינדער: "קיינער קען אונז נישט טון קיין שלעכטס, און קיינער קען אונז נישט טון קיין גוטס, דער אייבערשטער - ער איז מיט אונז".


הדבר השני, מיינע טייערע ברידער - הערט נישט קיין נייעס. דאס ביסל וואס איר דארפט וויסן אין א צייט פון מלחמה - זאלט איר הערן, אבער נישט זיצן אויף די נייעס, ווייל די נייעס איז ערגער פון די צרה אליינס, די נייעס נעמט אוועק די מוט, עס ווארפט אריין אין פחדים און שרעק השם ישמרינו. נישט קוקן קיין נייעס און זיכער נישט די בילדער און ווידיאוס פון רציחה; דאס איז נישט פאר א איד צו קוקן, דאס שאדט פארן נפש, עס שאדט פאר די הארץ; קוקן די ווידיאוס און קליפס - שעדיגט דאס איידעלע אידישע נפש, ודי למבין.


הדבר השלישי, יעדער איינער זאל זיך שטארקן מיט זיינע שיעורים כסדרן, מוסיף זיין נאך שיעורים. זיך מאכן א שיעור לערנען יעדן טאג חומש רש"י איינגעטיילט לויט די טעג פון די וואך, זונטאג ביז שני, מאנטאג ביז שלישי און אזוי ווייטער. אויך א שיעור אין משניות, גורס זיין פרקים משניות, אחד המרבה ואחד הממעיט, ובלבד שיכוון לבו לשמים, אפילו בלי הבנה כלל, אזוי ווי דער הייליגער רבי האט אונז געזאגט (שיחות הר"ן, סימן עו): "שאין צריכין בלימוד רק האמירה לבד, לומר הדברים כסדר וממילא יבין", מען דארף זאגן די ווערטער און ביים סוף וועט מען פארשטיין. אויך זאל מען זיך מאכן א שיעור אין גמרא, די הייליגע גמרא - דאס פארברענט אלע קליפות ומשחיתים, דאס היט דעם מענטש, 'נישטא אזא הייליגע זאך ווי א בלאט גמרא'; מאכט זיך שיעורים אין רבינ'ס ספרים.


הדבר הרביעי, זאלט איר אלע זאגן יעדע נאכט תיקון חצות און זיך מתבודד זיין, בעטן דעם אייבערשטן פאר אידישע קינדער. רעדן גוטס אויף אידישע קינדער, און אויך אויף די וואס ווייסן נישט פון תורה ומצוות. מוהרא"ש זאגט, מען לייגט זיך היינטיגע טעג שפעט, זאל מען זאגן איידער מען גייט שלאפן נאך קריאת שמע שעל המיטה - תיקון חצות; עס נעמט נישט לאנג, עס איז אפאר קאפיטלעך תהילים מיט א שטיקל קינות, א שאד נישט צו זאגן און בעטן פאר גלות השכינה, פאר חילול שמו הגדול ותורתו הקדושה, דא האט איר די פאר קאפיטלעך פון חצות:


(קאפיטל קלז): "על נהרות בבל", (קאפיטל עט): "מזמור לאסף", נאכדעם די שטיקל פון איכה (קאפיטל ה): "זכור ה' מה היה לנו, הביטה וראה את חרפתינו", און די פסוקים פון נ"ך: "הבט משמים וראה", און נאכדעם תיקון לאה. עס נעמט נישט לאנג, עס איז נאך אפאר קאפיטלעך תהילים, (קאפיטל כד): "לדוד מזמור, לה' הארץ", (קאפיטל מב): "למנצח משכיל לבני קרח", (קאפיטל מג): "שפטני אלקים", (קאפיטל כ): "למנצח יענך", (קאפיטל סז): "למנצח בנגינות", (קאפיטל קיא): "הללויה אודה", (קאפיטל נא): "למנצח בבוא אליו נתן הנביא", (קאפיטל קכו): "שיר המעלות".


ועל כולם זיך מוחל זיין איינער מיטן צווייטן, נישט האלטן קיין פיינטשאפט איינער צום צווייטן. יעצט ווען אידישע קינדער זענען אין אן עת צרה, די פעלקער ווילן אונז אלע טון שלעכטס - דארפן מיר זיך האלטן באחדות.


אויך זאלט איר טראכטן 'ווי וואלט איך אויסגעזען אנעם רבי'ן אין אזא צייט? וואו וואלט איך געהאט חיזוק?' דארף דאס געבן כח פאר אלעמען עוסק זיין מער אין הפצה. שעמט אייך נישט און פוילט אייך נישט צו עוסק זיין אין פארשפרייטן די עצות און חיזוק פון רבי'ן, יעצט נעמען אלע, אפילו די וואס א גאנץ יאר זאגן זיי 'מיר האבן פון אונזער רבי, מיר דארפן נישט פון ענקער רבי'. יעצט איז א צייט וואס אלע רבי'ס באהאלטן זיך, קיינער רעדט נישט, קיינער ווייסט נישט וואס צו זאגן, יעצט דארפן אלע די רבי פון אלע רבי'ס, דער הייליגער רבי, דער ברסלב'ער רבי, רבינו נחמן בן פיגא - זאל אונז טרייסטן, אזוי ווי די תורה זאגט די וואך (בראשית ה, כט): "זֶה 'יְנַחֲמֵנוּ' מִמַּעֲשֵׂנוּ וּמֵעִצְּבוֹן יָדֵינוּ", דער רבי טרייסט אונז פון עצבות און פון אלע שלעכטס.


מיינט נישט אז מיר זענען אין אמעריקע, מיר זענען מסודר, מיר ווייסן נישט וואס גייט אריבער; מיר זענען גוט צעבראכן, מיר זענען ברידער, פון אינמיטן אונזערע הקפות וואס מיר האבן געהערט אז שפכו דמים כמים סביבות ירושלים - זענען מיר אזוי צעקלאפט און צעשוידערט, מיר דאווענען, מיר זענען מתפלל אז משיח זאל שוין קומען, עס זאל נישט זיין מער קיין מלחמות און אלע אידן זאלן זיך צוריקקערן צום אייבערשטן.


דער שלטון המינות איז צעזעצט געווארן, אלע וואס האבן געזינגען 'מיר האבן א מיליטער, מיר האבן געווער' - זענען מיט די צינג אינדרויסן (איך רעד נישט פון די תינוקות שנשבו, איך רעד פון די פרומע נאכשלעפער וואס פאר אביסל געלט זיצן זיי אין די כנסת המינים ה' ישמרינו), נישטא קיין מיליטער, נישטא קיין געווער, דאס וועט זיין ווען משיח וועט קומען, אזוי ווי דער נביא זאגט (זכרי' ד, ו): "לֹא בְחַיִל וְלֹא בְכֹחַ, כִּי אִם בְּרוּחִי, אָמַר ה' צְבָקוֹת".


חזר'ט די פאר כללים וואס איך בעט ענק, וועט ענק גוט זיין בזה ובבא.


א גוט שבת.

#18 - ווען עס פליען ראקעטן, לויפט מען אריין אין א פארמאכטע שטוב
חינוך הילדים, טעלעפאן, מאגאזינען, נייעס, מלחמה, התבודדות

בעזרת ה' יתברך - יום ד' פרשת נח, ג' מר-חשון, שנת תשפ"ד לפרט קטן


לכבוד ... נרו יאיר


וואס טוען די אידן אין ארץ ישראל ווען עס פייפט די פייף אז עס פליט א ראקעט? מען לויפט אריין אין א פארמאכטע שטוב, אזוי ראטעוועט מען זיך; עס איז נישט גענוג צו אריינגיין אין שטוב, עס מוז זיין א פארמאכטע שטוב, מען זיצט דארט ביז עס ווערט רואיג.


דאס איז די וועג זיך צו ראטעווען, פארמאכן די שטוב; נישט אריינלאזן אין שטוב נייעס, צייטונגען און ווידיאו; פארמאכן די שטוב אז די מבול זאל נישט אריין רינען.


ליבער ברודער פארמאך דיין שטוב, ווארף ארויס די געטשקעס, די טעלעפאן, טעבלעט - וואס מען קען זען נייעס און עבירות, בוי זיך א תיבת נח - וועסטו ניצול ווערן פון אלעם שלעכטס.


א שטוב וואס טאטע מאמע האבן נישט קיין טעלעפאן איז גאר אנדערש פון א שטוב וואס מען האט טעלעפאנס; מען זעט דאס אויף די קינדער, אויף די יראת שמים; עס איז קיין פארגלייך.


כאפ א שפאציר, רעד אפאר ווערטער צום אייבערשטן - וועט דיר גוט זיין.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#17 - די נייעס פארכאפט און פארוואונדעט הונדערטער טויזנטער נעבעך
הפצה, נייעס, ארץ ישראל, מלחמה

בעזרת ה' יתברך - יום ד' פרשת בראשית, כ"ו תשרי, שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר, ירושלים


שטארק זיך, און שטארק די בחורים און אויך די אינגעלייט. הער נישט קיין נייעס, די נייעס פארכאפט יעדן טאג משכונות; די רוצחים, די בלוט דורשטיגע וועלף האבן פארכאפט אסאך משכונות, אבער די נייעס פארכאפט און פארוואונדעט הונדערטער טויזנטער נעבעך, מען פייניגט זיך, מען ווערט קראנק גייסטיש השם ישמרינו.


זאג די בחורים און אינגעלייט זאלן גיין הפצה. יעצט נעמען אלע, די אלע וואס א גאנץ יאר זאגן זיי פאר מפיצים 'וואס קומט איר ביי אונז, מיר האבן אונזער רבי און ענק האבן ענקער רבי, איז וואס דארפט איר אונז אריינצווינגען ענקערע ספרים?' יעצט איז נישטא קיין 'אונזער רבי' 'ענקער רבי', אלע זענען באהאלטן אין די מייזן לעכער און נאר דער רבי פון אלע רבי'ס, דער הייליגער רבי - זיינע ספרים, זיינע ווערטער - זענען מחי' די גאנצע וועלט.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#16 - אנשטאט קוקן אויף הריגות און רציחות, זאל מען קוקן חיזוק אויף אמונה
הפצה, נייעס, וועבסייט, עפפ

בעזרת ה' יתברך - יום ב' פרשת בראשית, אסרו חג סוכות, כ"ד תשרי, שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


איך האב אריינגעלייגט אזויפיל געלט אינעם עפפ, עס איז ממש א שאד אז די עפפ איז טויט, נישטא קיין אפדעיט; אפשר וואלסטו געקענט העלפן ארויפלייגן יעדע פאר שעה בילדער, קליפס, נייעס, ארטיקלען, בריוו, דרשות און וואס נישט, מענטשן זאלן האבן חיזוק; אנשטאט זיצן שעות קוקן קליפס פון הריגות, שחיטות - זאל מען קוקן חיזוק אויף אמונה.


מענטשן זיצן רוב טאג אויף די נייעס, בפרט אין די טעג פון מלחמה; מען ווערט צערידערט, מען פאלט אריין אין פאניק. די עפפ איז טויט, קיינער אפדעיט נישט, גייט קיינער דאס נישט באזוכן; ממש א שאד.


אזויפיל געלט האט געקאסט צו אויפבויען די עפפ און די וועבסייט, און יעצט איז עס אן קיין אפדעיט, עס ציעט נישט קיינעם צו קומען ליינען, קוקן; ממש א שאד.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#15 - די שרעקליכע שוידערליכע נייעס פון ארץ ישראל
תפילה והתבודדות, אמונה, ניגונים, סכנה, נייעס, ארץ ישראל, מלחמה, השתדלות

בעזרת ה' יתברך


אסרו חג סוכות, כ"ד תשרי, שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


לכבוד מיינע טייערע חברים, תלמידי היכל הקודש פון ארץ ישראל, ה' עליהם יחיו


מיר האבן געהערט די שרעקליכע שוידערליכע נייעס, אז רוצחים אראבער זענען געקומען און גע'שחט'ן הונדערטער אידן השם ישמרינו, און געפאנגען אומשולדיגע אידן, קינדער און עלטערע אידן; פון אינמיטן יום טוב ווען די נייעס איז אנגעקומען צו אונז - האבן מיר נישט קיין מנוחה.


מיר דארפן געדענקען וואס די הייליגע תורה זאגט (תהלים קכז, א): "אִם ה' לֹא יִשְׁמָר עִיר", אויב דער אייבערשטער היט נישט דעם שטאט, "שָׁוְא שָׁקַד שׁוֹמֵר", איז גארנישט ווערד די היטערס; דאס זעט מען יעצט, ווען זיי בארימען זיך מיט זייער מיליטער, מיט זייער קלוגשאפט, מיט כוחי ועוצם ידי, זאל אזוינס פאסירן; עס זאל אריבערגיין צענדליגער שעות וואס אראבער זאלן גיין פון הויז צו הויז און אויס'שחט'ן טייערע אידישע קינדער.


אודאי דארף מען זיך היטן פון די רוצחים, און אז עס איז א צייט פון מלחמה - דארף מען טון וואס מען קען זיך צו היטן, אבער זיך נישט איינרעדן קיין איין רגע אז די שומרים - זיי קענען העלפן; נאר דער אייבערשטער, ער העלפט און ער וועט אונז ראטעווען.


מיר דארפן זיך שטארקן מיט אמונה און תפילה. געבט אכטונג נישט זיך פארלירן, היט אויף ענקערע משפחות, זעט עס זאל זיין רואיג אין שטוב, די קינדער זאלן זיין רואיג. הערט נישט די נייעס, נאר אביסל וויפיל עס פעלט אויס צו וויסן, אבער נישט זיצן אויף די נייעס, ווייל זיי ווארפן א פחד און א שרעק.


דער אייבערשטער זאל רחמנות האבן אויף אידישע קינדער. מיר דאווענען פאר אלע וואס זענען פארוואונדעט געווארן זאלן האבן א רפואה שלימה, און אלע געפאנגענע וואס זענען ביי די הענט פון די רוצחים - זאלן באפרייט ווערן.


זינגט ניגונים פון אמונה דאס וועט אייך בארואיגן.

#14 - זייער גוט אז איר האט אויפגעהערט הערן די נייעס
פחדים, חיזוק פאר מיידלעך, סקול, תהלים, נייעס

בעזרת ה' יתברך


יום א' פרשת תולדות, כ"ו מר-חשון, שנת תשפ"ג לפרט קטן


 


... תחי'


איך האב ערהאלטן אייער בריוו.


זייער גוט אז איר האט אויפגעהערט הערן די נייעס, אפילו די חסידי'שע נייעס, ווי קול מבשר און דאס גלייכן, ווייל נייעס דערשרעקט, נייעס ברענגט זארג; ענדערש הערט אויס שיינע שיעורים פון אמונה, חיזוק און יראת שמים.


זייער שיין צו הערן אז א יונג קינד, א מיידל פון פופצן יאר - זאל זיך אזוי באפלייסן אין זאגן תהילים, אז איר גייט יעצט ענדיגן די זעכציגסטע מאל תהילים; זייט ממשיך מיט זאגן תהילים, תהילים וועט אייך נישט לאזן פאלן.


בנוגע וכו'; בלייבט אין שולע, עס איז נישט כדאי יעצט ארויסצוגיין.


דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#13 - מיר פארן צום רבי'ן אונז מתקן צו זיין, כאטש ס'איז א שווערע נסיעה
וויכוחים, אומאן, ראש השנה, סכנה, נייעס, מניעות

בעזרת ה' יתברך


יום ד' לסדר כי תבוא לאומאן, י"ח אלול, שנת תשפ"ב לפרט קטן


 


מרת ... תחי'


איך האב ערהאלטן אייער בריוו.


עס נישט א סכנה צו פארן קיין אומאן. יעדע יאר קומט דער סמ"ך מ"ם מיט א נייע מעשה; פאריאר האט ער יעדן דערשראקן אז אויב מען וועט נעמען די וואקסין וועט מען שטארבן און מען וועט נישט האבן מער קיין קינדער, שוין אריבער א יאר פון זיין אין אומאן ראש השנה - אלע האבן קינדער און אלע לעבן; די יאר קומט ער מיט א נייע מעשה, אז עס איז א סכנה וכו'; עס איז נישט קיין סכנה, עס איז נאר צו אפהאלטן פון קומען צום רבי'ן.


טענה'עט נישט מיט קיינעם, רעדט נישט מיט קיינעם פון דעם, דאנקט דעם אייבערשטן אז אייער מאן האט א געפיל צום צדיק. די יאר האבן די מתנגדים נישט וואס צו זאגן, אלע יארן שפעט מען פון ברסלב'ער חסידים, מען זאגט: "מען טוט זיך וואס מען וויל און מען פארט זיך אויף אומאן"; די יאר זעט מען וואס הייסט מסירת נפש צו פאלגן א צדיק, די יאר איז די נסיעה א שווערערע, מען קען נישט פארן גלייך קיין אוקריינא, מען דארף זיך שלעפן מיט א באן אדער קאר פון א צווייטע מדינה, דאך פארן מיר צום רבי'ן דער רבי זאל אונז מתקן זיין.


איך ראט אייך איר זאלט מער נישט הערן קיין נייעס.


א כתיבה וחתימה טובה.

#12 - א פרישער בחור מאכט גרויסע בזיונות פאר אנשי שלומינו
הפצה, שטעטל, ישיבה, ראש ישיבה, נייעס

בעזרת ה' יתברך


יום ד' פרשת חקת, ז' תמוז, שנת תשפ"ב לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר ברסלב, ליבערטי


האסט מיר געבעטן איך זאל דיר העלפן שרייבן נייעס פאר'ן שטעטל בלעטל, דא האסטו א נייעס.


די קעפל זאל זיין: "אנשי שלומינו ליידן גרויסע בזיונות".


ווי מיר ווייסן אלע איז איינע פון די וויכטיגסטע זאכן אין היכל הקודש צו עוסק זיין אין הפצה. דער ערשטער מפיץ איז געווען דער הייליגער רבי נתן זכרונו לברכה; ער פלעגט גיין אין שול'ן פארשפרייטן די הייליגע ספרים פון רבי'ן, עצות פאר אידישע קינדער ווי אזוי צו קענען דינען דעם אייבערשטן מיט שמחה.


רבי נתן פלעגט אויסשפרייטן א טיש מיט ספרים און ווארטן אין די זייט, אפשר וועט ער קענען מזכה זיין נאך א איד מיט די ליכטיגע עצות; נישט איין מאל האט ער געהאט גרויסע בזיונות, מען האט געשפיגן אויף אים, מען האט אים געשענדעט, מיט דעם אלעם האט ער ווייטער עוסק געווען אין די הייליגע ארבעט.


אזוי אויך, אונזער גרויסער רבי, מוהרא"ש זכותו יגן עלינו, האט כל ימיו עוסק געווען אין הפצה; די וועג פון הפצה וואס מוהרא"ש האט געמאכט - איז נישט געווען פארדעם, מוהרא"ש איז געגאנגען אין די הייזער און אויסגעלערנט זיינע תלמידים צו גיין אין גאס, אין רעסטוראנטן, חתונות, שמחות, איבעראל; און אזוי פירן זיך אנשי שלומינו, מען גייט הפצה אפילו מען קען אויך פארשעמט ווערן.


יעצט איז אבער געווען א בזיון, וואס זייט די ישיבה שטייט האבן מיר נאכנישט געהאט אזא בזיון; די בזיון נעמט אריין אלע אנשי שלומינו, מען קען הערן רעדן און שמועסן פון דעם איינמאל און נאכאמאל, אונזערע בחורים און אינגעלייט ווייסן נישט וואו זיך צו פארשטעקן פאר בושה.


די מעשה גייט אזוי, עס איז אריינגעקומען א בחור אין ישיבה, מרדכי לייב נרו יאיר, ער האט זיך גענומען צו הפצה אזוי ווי א הונגעריגער מענטש וואס זעט עסן, אזוי ווי א דורשטעריגער וואס גייט אין מדבר און טרעפט וואסער; ער רוט נישט, צו אים קענסטו רעדן נאר פון איין זאך, פון הפצה! ער לערנט נאכנישט א יאר אין ישיבה און ער האט שוין מפיץ געווען צענדליגער טויזנטער ספרים, קונטרסים און גליונות - בלי גוזמה.


דאס איז א שטארקע פאטש אין פנים פאר זקני אנשי שלומינו, די וואס לערנען שוין אפאר יאר דא אין ישיבה, און אויך פאר די חתונה געהאטע תלמידים וואס פרובירן אראפצולייגן צוויי דריי גליונות א וואך צו שטילן די שולד געפילן און זיך לאזן איינרעדן 'איך בין אויך א מפיץ'.


יא יא, דאס איז זייער גוט ביז דו טרעפסט מרדכי לייב, קלאפ זיך אין פלייצע און זאג זיך אין די אויער: "איך בין א מפיץ..." אבער אזא בזיון וואס מיר גייען יעצט אריבער... מיר קענען שוין נישט טראכטן 'איך בין פון די נאנטע תלמידים', פון די תלמידים וואס זענען עכט היכל הקודש, לאמיר הערן וואס? וויפיל? וואו? ווען? - פון הפצה, וואס האב איך געטון אז נאך בחורים זאלן נישט דערטראנקען ווערן?


די וואך איז געווען א טראגעדיע, א קינד האט זיך דערטראנקען, א גוי'איש קינד, מען רעדט פון דעם, מען שמועסט פון די נייעס; אסאך קינדער, בחורים און אינגעלייט ווערן דערטראנקען יעדע רגע פון נסיונות, תאוות - ה' ישמרינו.


מיר האבן שטריק, מיר האבן רעטונגס שיפלעך, רעטונגס וועסטלעך זיי צו ראטעווען; פארוואס נאר מרדכי לייב? לאמיר אלע זיך אנשליסן, גיין הפצה, אדער על כל פנים אים העלפן מיט א וועג צו גיין און קומען.


מיר ווארטן און האפן אז אלע אינאיינעם וועלן טון וואס מער פאר הפצה, מען וועט זיך מער נישט דארפן שעמען.


געענדיגט מיט בזיונות!


לייג א בילד ווי ער איז מפיץ.


איך וועל פרובירן דיר צו שיקן נאך שיינע נייעס.

#11 - פארשפרייטן אמונה, טראץ וואס מען וועט באשמוצט און פארשעמט
הפצה, זיכוי הרבים, בזיונות, ראש ישיבה, נייעס

בעזרת ה' יתברך


יום א' פרשת שלח, כ' סיון, שנת תשפ"ב לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר ברסלב, ליבערטי


יעדן טאג קומען קינדער קלינגען דעם בעלל ביי מיר אין שטוב, ווען מיין ווייב פרעגט: "ווער איז דארט?" שרייען זיי: "ברסלב פוי!" די לעצטע פאר חדשים איז געווארן מער דאס נאכשרייען, אויך מיינע קינדער שרייט מען נאך.


ביי מיר איז ממש וואס צדיקים האבן געזאגט, איין טאג וואס די נייעס גייט נישט ארויס קעגן זיי – טוען זיי תשובה. היינט האט מען מיר באשמוצט מיט א פרישע מעשה, אז דער בחור וואס פעלט שוין פאר אפאר חדשים אין ארץ ישראל – האט מיט מיר, איינער זאגט מיר אז דער אינגערמאן וואס האט מיך געוואלט שלאגן ל"ג בעומר אין מירון – ער שטייט אונטער דעם.


ברוך ה' איך ווייס ווער עס שטייט אונטער זיי אלע, אלעס איז למען הבחירה והנסיון; אזוי האט דער רבי געזאגט פאר רבי נתן (שיחות הר"ן, סימן ש) "פַּעַם אַחַת אָמַר לִי: כָּל מַה שֶּׁאַתָּה רוֹאֶה בָּעוֹלָם, כָּל מַה שֶּׁנִּמְצָא בָּעוֹלָם, הַכֹּל בִּשְׁבִיל הַבְּחִירָה וְהַנִּסָּיוֹן", אלעס וואס דו זעסט, אלעס וואס גייט אריבער אויף דיר – איז למען הבחירה והנסיון.


איך שרייב דיר דאס, איך וויל דיר מחזק זיין דו זאלסט ווייטער גיין הפצה; האב רחמנות אויף אידישע קינדער, נעם זיי ארויס פון זייערע עוונות. דאס איז די גרעסטע רחמנות, צו זען ווי מענטשן פאלן אין עבירות; דער רבי האט א כח זיי ארויס צו נעמען פון וואו זיי זענען, און זיי ברענגען צום אייבערשטן.


 

#10 - מען דארף אריינלייגן אלוקות מיט חכמה אינעם צייטונג
הפצה, סיום, סדר דרך הלימוד, נייעס, צייטונגען

בעזרת ה' יתברך


יום א' פרשת ויקהל, י"ט אדר א', שנת תשפ"ב לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר, ברסלב ליבערטי


דער "שטעטל בלעטל" איז זייער שיין, עס איז א גרויסע הפצה; מענטשן וועלן ענדערש ליינען א צייטונג ווי נעמען א ספר, דארף מען מיט חכמה אריינלייגן אינעם צייטונג - אלוקות, און אויך די עצות פון רבי'ן, דרך הלימוד וכדומה.


דאס האסטו א קליינע נייעס פונעם דרך הלימוד:


וויליאמסבורג. דעם פארגאנגענעם וואך פרייטאג צו נאכטס ביי די באטע ביים ראש ישיבה אינדערהיים איז פארגעקומען א סיום פון מאה פעמים ואחד, הונדערט און איין מאל ששה סדרי משנה. ר' משה ארי' שניצלער האט זוכה געווען במשך פינף און צוואנציג יאר צו מסיים זיין הונדערט און איין מאל ששה סדרי משנה.


דער ראש ישיבה האט געזאגט, אינטערעסאנט, אינעם היינטיגן בלאט גמרא, מסכת חגיגה דף ט', זאגן חכמינו זכרונם לברכה (עמוד ב): "אֵינוֹ דוֹמֶה שׁוֹנֶה פִרְקוֹ מֵאָה פְעָמִים", עס איז נישט גלייך דאס גרויסקייט פון דער וואס לערנט א פרק הונדערט מאל, "לְשׁוֹנֶה פִרְקוֹ מֵאָה פְעָמִים וְאַחַת", צו דער וואס לערנט א פרק הונדערט און איין מאל; אינטערעסאנט אז דער סיום איז פונקט דעם היינטיגן טאג.


משה ארי' האט דערציילט: "עס איז געווען דעם ערשטן זומער ווען די ישיבה האט זיך געעפנט, זומער שנת תשס"ט, - בין איך געווען אין קעמפ, איך האב געהאט דארט א באנגעלאו. איך האב געלערנט מיינע שיעורים טור מיט לבוש, דער ראש ישיבה האט מיך געפרעגט 'האסט שוין היינט געלערנט ח"י פרקים משניות?' נאכן ענטפערן 'ניין' האט מיר דער ראש ישיבה געזאגט 'לערן ח"י פרקים משניות, נאכדעם זאלסטו לערנען דיינע אנדערע שיעורים'; דאס האט מיר געגעבן דעם שטופ צו לערנען פלייסיג משניות".


עס איז געווען זייער פרייליך. איינע פון די באטייליגטע געבן איבער, ער האט אלץ געוויסט אז משה ארי' איז רייך, ער האט אבער נישט געוויסט אז ער איז אזוי רייך; ער האט הונדערט און איין ביליאנען! נאר דער וואס לערנט תורה איז רייך, נאר דאס בלייבט פונעם מענטש.


מוהרא"ש פלעגט זיך בארומען: "ווען מען זעט איינעם מיט א משניות זאגט מען גלייך אויף אים 'ער באלאנגט ביי היכל הקודש'"; דאס זעט מען אלץ ביי משה ארי', וואו ער גייט, וואו ער שטייט - האלט ער מיט זיך א קליינע משניות, דאס איז א סימן פון א ריכטיגער תלמיד היכל הקודש.


אזעלכע נייעס זאלסטו מאכן.


שטארק זיך מיט דיין הייליגע ארבעט, יפוצו מעיינותיך חוצה.


 

#9 - א ברסלב'ער צייטונג האט אביסל נייעס, און דער עיקר תורה, תפילה ויראת שמים
שטעטל, גליון, נייעס, צייטונגען

בעזרת ה' יתברך


יום ד' פרשת בא, ג' שבט, שנת תשפ"ב לפרט קטן


לכבוד ... נרו יאיר, רעדאקטאר שטעטל בלעטל, קרית ברסלב


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


בנוגע אויב דו זאלסט מאכן א נייעס אינעם צייטונג פון דעם אז מנחם איז געווארן א מיטגליד אין די פלענינ"ג באור"ד; יא, דו קענסט מאכן א נייעס, זאלסט אבער געדענקען די ציל פון אונזער צייטונג, אונזער צייטונג "שטעטל בלעטל" - האבן מיר געעפנט פאר איין ציל. היות עס איז דא מענטשן וואס זיי זענען נישט דערביי פון נעמען שבת ביינאכט א חומש, אדער משניות, וכדומה, אזוי אויך שבת נאכמיטאג, אנשטאט נעמען א תהילים און זינגען צום אייבערשטן די זיסע פסוקים, אים דאנקען פאר די וואך וואס איז אריבער און בעטן פאר די נייע וואך וואס קומט, - וועלן זיי ענדערש זיצן מיט א צייטונג און קוקן נייעס וכדומה. דעריבער האבן מיר געמאכט די צייטונג אריינצוברענגען דעם רבינ'ס עצות און שכל אין די וועלט, אזוי ווי שלמה המלך זאגט (משלי כד, ו): "כִּי בְתַחְבֻּלוֹת תַּעֲשֶׂה לְּךָ מִלְחָמָה", מיט חכמה, מיט דריידלעך - זאלסטו זיך קריגן מיט'ן יצר הרע; האבן מיר געמאכט די צייטונג פארשטעלט מיט נייעס, פארשטעלט מיט בילדער, און אונטער די בילדער און נייעס איז באהאלטן כבוד אלוקים.


איך וועל דיר שרייבן א ביישפיל ווי אזוי מען פלעכט א נייעס מיט שכל און עצות פון רבי'ן, איך האף דו וועסט זיך אויסלערנען מיט דער צייט ווי אזוי צו מאכן דעם בלעטל:


פון ליבערטי קומט אריין די גוטע נייעס, א חשוב'ער אינגערמאן מיט'ן נאמען מנחם שטיינבערג הי"ו איז ערוועלט געווארן דורכ'ן טאון לעגיסלאטאר צו ווערן א חלק פון די פלענינ"ג באר"ד פון ליבערטי.


מען זעט די סיעתא דשמיא אויף טריט און שריט; קום צוויי יאר צוריק האבן זיך אנשי שלומינו ארויסגעצויגן קיין ליבערטי, מען האט מייסד געווען א שטעטל על שם רבינו. זומער שנת תשע"ט האבן זיך ארויסגעצויגן א מנין משפחות, מען האט געעפנט מוסדות ווי מיר זענען מחנך די קינדער מיט אמונה און יראת שמים אויפ'ן וועג פון רבי'ן.


אלע וואונדערן זיך, 'וואס איז די סוד פון די ברסלב'ער שטעטל? ווי אזוי בליט דאס אזוי שיין? יעדע וואך ציען זיך ארויס נאך משפחות, עס האלט שוין ביי קרוב צו הונדערט משפחות כן ירבו; וואס איז זייער סוד? וואס איז פשט אז אינגעלייט פון שטעטל זיצן שוין ביי מיטינגען פון די רעגירונגס באאמאטע?'


דער סוד איז תפילה! נישטא קיין ריר אין שטעטל וואס זאל נישט זיין אין דעם הויפענעס תפילה; נישטא קיין שטיינדל אין שטעטל וואס זאל נישט ליגן אונטער דעם תפילה.


מיר בעטן די חשוב'ע ליינער, נעמט נישט אן וואס מיר שרייבן, גייט אליינס אריבער אין שטעטל, כאפט א שמועס מיט די אינגעלייט וואס וואוינען דארט, וועט איר זיך אליינס איבערצייגן וואס איר ליינט, איר וועט שטיין מיט אן אפענעם מויל ווען איר וועט הערן די וואונדערליכע מעשיות פון תפילה פון פשוט'ע אינגעלייט; אינגעלייט וואס ארבעטן ביטער שווער צו ברענגען פרנסה - האבן די השגה וואס צדיקים האבן משיג געווען נאך שווערע עבודות, דאס איז דער כח פון הייליגן רבי'ן וואס לאזט זיך אראפ צו אונז אנשים פשוטים מאוד און ברענגט אונז צו די הויכע זאכן.


זיך צו באקענען פון דער נאנט מיט דעם אינגערמאן מנחם שטיינבערג. מנחם איז א תלמיד פון ישיבה, ער האט זיך מוסר נפש געווען ביי די דרייצן יאר צו קומען לערנען אין ישיבה, זיינע עלטערן - אזוי ווי אלע עלטערן וואס הערן לשון הרע אויף אונזער ישיבה - האבן נישט געוואלט ער זאל קומען לערנען דא, מען האט אים געפייניגט מיט שרעקליכע פיין, ווען זיי האבן איינגעזען אז עס העלפט נישט די אלע פיין, דער בחור מנחם איז שטארק ווי א לייב, ער וויל גיין לערנען נאר אין ברסלב - האבן זיי אים אריינגעלייגט אין תפיסה ער זאל נישט קענען קומען אין ישיבה, ביז די שטאט האט זיך אריינגעמישט, מיט די הילף פון עסקנים און מיט די הילף פון מרת ... תחי' האט מען אים אריינגעלייגט אין ישיבה.


מנחם האט יעצט זוכה געווען צו מסיים זיין די ניין און ניינציגסטע מאל ששה סדרי משנה. דאס איז אן אינטערעסאנטע זאך; געווענליך די אלע שושקעס, די אלע וויכטיג מאכערס וואס שטופן זיך אריין ביי די הויכע פענסטער - זענען אינגעלייט וואס לערנען נישט און דאווענען קוים, זיי זוכן סיפוק פאר זייער הונגעריגע נשמה, די בארד און פיאות ווערט קערצער און ווייניגער וכו'; אין ברסלב איז עס אנדערש, דיקא די פלייסיגע אינגעלייט וואס פארפעלן נישט זייערע שיעורים כסדרן, זיי לערנען בהתמדה רבה, - דיקא די אינגעלייט וואס האבן שיינע פיאות מיט פילע בערד - די זענען די וויכטיג מאכערס, די קנאקערס וכו'.


עד כאן הנייעס.


קענסט עס צופיצן, קענסט ארום דרייען; איך שיק דיר א ביישפיל ווי אזוי א נייעס אין די ברסלב'ער צייטונג דארף זיין, פינטלעך פון די נייעס און דער עיקר תורה, תפילה ויראת שמים.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט מצליח זיין אין אלע דיינע וועגן.

#8 - לאז אים הערן נייעס האטליינס
שלום בית, טעלעפאן, נייעס

בעזרת ה' יתברך


יום ב' פרשת אמור, י"ד אייר, פסח שני, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


מרת ... תחי', קרית ברסלב


עס איז נישט אזוי געפערליך אז אייער מאן וויל הערן "קול מבשר"; צוליב דעם דארפט איר נישט ווערן אויסער זיך. אסאך מאל ווילן זיך מענטשן אויסלופטערן דעם מח, צינדט מען אן א האטליין אז דער מח זאל זיך אויסלופטערן; רוב מאל הערט מען אפילו נישט צו צום ראדיו, עס איז פשוט אז דער מח זאל זיך אויסלופטערן.


דאנקט דעם אייבערשטן פאר אייער מאן, ער איז א טייערער מענטש, באמת א וואוילער; איר דארפט נישט מאכן קיין עסק פון דעם, ער וועט עס אויסוואקסן. לאזט אים הערן די ליין, ער זאל הערן אז עס איז נישטא וואס צו הערן. דאס נעמט צייט ביז מען כאפט עס, איך האף איר וועט נישט מאכן קיין עסק פון דעם.


דער אייבערשטער זאל העלפן עס זאל זיין השראת השכינה צווישן אייך; נאר שלום און ליבשאפט.

#7 - אנשטאט הערן האטליינס, זאלסטו ענדערש פארברענגען מיט דיין ווייב
כולל, שלום בית, טעלעפאן, לימוד התורה, נייעס

בעזרת ה' יתברך


יום ה' פרשת וירא, י"ח מר-חשון, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר.


איך האב פריער גערעדט מיט ר' ... נרו יאיר, ער האט מיר דערציילט ווי פלייסיג דו לערנסט צוזאמען מיט די אנדערע כולל אינגעלייט.


עס האט מיר זייער דערפריידט, ממש זה חלקי מכל עמלי, דאס איז מיר ווערד פון מיין פלאג און מי, צו הערן ווי פלייסיג די תלמידי הכולל לערנען.


איך וועל אם ירצה ה' זיין קומענדיגע וואך שבת אין שטעטל, וועל איך באצאלן אלע כולל אינגעלייט פאר אלע וואכן פון חודש חשון.


שטארק זיך און שטארק אלעמען, בפרט דיין ווייב תחי'; ווען דו קומסט אהיים, דו עסט נאכטמאל, די צייט וואס דו ביסט אין שטוב - זאלסטו מיט איר פארברענגען. הער נישט קיין הא"ט ליינ"ס, נישטא וואס צו הערן, זיי מאלן וואסער; די זעלבע נייעס גייט איבער און איבער און איבער, יעדע מאל מיט אנדערע נעמען; רעד צו דיין ווייב און הער איר אויס.

#6 - א מלמד זאל נישט הערן די נייעס, ער דארף האבן ריינע געדאנקען
חינוך הילדים, מלמדים, מחשבות, נייעס

בעזרת ה' יתברך


יום ב' פרשת לך לך, ח' מר-חשון, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר.


זיי זיך מקבל נישט צו האבן מיט די נייעס און נישט הערן קיין נייעס; די אלע וואס הערן נייעס זענען זייער דערשראקן פון וואס עס גייט זיין וכו', די וואס הערן נישט קיין נייעס זענען רואיג, פרייליך און צופרידן.


איך האף דו וועסט אויפהערן הערן נייעס; פון אנשי שלומינו תלמידי הישיבה קען איך נאר בעטן אבער פון דיר קען איך עס פארלאנגען, ווייל דו ביסט א מלמד אין אונזער הייליגע חדר, וויל איך דו זאלסט האבן ריינע געדאנקען, דו זאלסט איבערגעבן פאר די ריינע נשמות ריינקייט, זויבערקייט און הייליגקייט.


דיין נייעס זאל זיין די חומש, די בלאט גמרא; די נייעס זאלסטו איבערגעבן פאר די קינדער; חס ושלום רעדן צו די קינדער פון פאליטיק, חס ושלום זיך איינרעדן אז דער פרעזידענט וועט זיין א ישועה און פארקערט; א ישועה זעט מען ווען מען בעט דעם אייבערשטן, נאר דער אייבערשטער - ער פירט אלעס און מאכט אלעס.

#5 - אנשטאט ליינען צייטונגען און מאגאזינען זאל מען ליינען חיזוק פון רבי'ן
בריוו, עצתו אמונה, מאגאזינען, ספרי ברסלב, גליון, נייעס, צייטונגען

בעזרת ה' יתברך


יום ג' פרשת וזאת הברכה, מחרת יום הכיפורים, י"א תשרי, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר.


איך בין געווען יום הקדוש אין שטעטל אין קרית ברסלב. עס איז געווען א הערליכע יום טוב, אסאך תלמידים זענען ארויסגעקומען, מען האט זיך אריינגעשטופט ביי די משפחות. די משפחות וואס וואוינען אין שטעטל האבן אריינגענומען די געסט בסבר פנים יפות.


מוצאי יום הקדוש בין איך געווען טרוד מיט א שידוך, א בחור - א תלמיד פון ישיבה, מיט א מיידל - א תלמידה פון בית פיגא; איך בין הערשט אנגעקומען אהיים מיט מיין משפחה פארטאגס, נאך פיר אזייגער. היינט אגאנצן טאג בין איך געווען פארנומען מיט שרייבן בריוון.


איך בעט דיר אויב עס איז נאך שייך זאלסט צאמנעמען אלע בריוון און דאס אפדרוקן נאך בעפאר יום טוב סוכות, אויב מעגליך עס זאל זיין גרייט ביים שיעור ליל שישי; איך וויל די אינגעלייט זאלן דאס אהיים טראגן אז די ווייבער זאלן דאס ליינען. אנשטאט ליינען צייטונגען און מאגאזינען וואס פאר'תמ'ען דעם קאפ זאל מען ליינען חיזוק פון רבי'ן, שכל פון רבי'ן און עצות פון רבי'ן; דאס איז ביי מיר דאס וויכטיגסטע זאך, דו זאלסט צושטעלן ליינען ערליכע זאכן פאר אנשי שלומינו.


צוביסלעך הער איך צוריק פון די משפחות אין די קהילה אז זיי נעמען מער נישט אריין קיין שום צייטונג און מאגאזין אין שטוב; אנשטאט די צייטונג ליינט מען עצתו אמונה מיט די גליונות און שיחות, און בעיקר נעמט מען דעם ספר תהלים וכו'.