בריוון פונעם ראש ישיבה שליט"א

#13 - פארלאז זיך נאר אויפ'ן אייבערשטן
משמש דעם רבי'ן, בטחון

בעזרת ה' יתברך - יום ג' פרשת שמיני, כ"ג אדר ב', שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


איך האב ערהאלטן דיין מעסעדזש.


איך בעט פאר דיר און פאר דיין משפחה.


דער אייבערשטער זאל דיר העלפן, בזכות די אלע גוטע זאכן וואס דו טוסט פארן הייליגן רבינ'ס מוסד און פאר קהילות היכל הקודש, זאלסטו האבן גרויס שפע און נחת פון דיינע קינדער און אייניקלעך.


פארלאז זיך נישט אויף קיינעם, פארלאז זיך נאר אויפן אייבערשטן.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#12 - אויף פאראויס איז שווארץ, אויף צוריק קען מען זען
אמונה, התחזקות, בטחון

בעזרת ה' יתברך - יום ד' פרשת כי תשא, י"ט אדר א', שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


דער אייבערשטער מאכט גרויסע ניסים אז מיר קענען אנגיין, באצאלן די איינגעשטעלטע. ווען איך קוק אויף פאראויס - ווערט מיר ממש שווארץ, איך ווייס נישט ווי אזוי איך וועל קענען ווייטער צאלן די איינגעשטעלטע, סיי דא אין אמעריקא סיי אין ארץ ישראל, אבער אז איך קוק אויף צוריק זע איך ניסים ונפלאות, ממש וואס מוהרא"ש זכרונו לברכה פלעגט שטענדיג חזר'ן, דעם ווארט פון הייליגן חתם סופר זכותו יגן עלינו וואס ער טייטש דעם פסוק (שמות לג, כג): "וְרָאִיתָ אֶת אֲחֹרָי וּפָנַי לֹא יֵרָאוּ", אז א מענטש וויל זען דעם אייבערשטן, ווי אזוי ער וועט אים העלפן - דאס קען מען נישט זען, אבער אז מען קוקט צוריק זעט מען ווי דער אייבערשטער האט געהאלפן. מיט דעם טייטשט ער: "וְרָאִיתָ, אֶת אֲחֹרָי" - קוק אויף צוריק, קוק וואס פאר א חסדים איך האב געטון מיט דיר, וועסטו מיר זען; אבער "וּפָנַי, לֹא יֵרָאוּ" – וואס וועט זיין? ווי אזוי וועל איך האבן די ישועה? דאס ווייסט מען נישט און מען קען דאס נישט זען פון פאראויס, נאר מען דארף גלייבן, ווארטן, האפן און בעטן.


מיטן אייבערשטנ'ס הילף די וואך שבת וועל איך זיין אין ישיבה, אם ירצה ה' קומענדיגע וואך, שבת שקלים, שבת מברכים אדר ב' - וועל איך זיין אין שטעטל.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#11 - וויי און ביטער איז אז מען פארלאזט זיך אויף מענטשן
תפילה והתבודדות, אמונה, התחזקות, בטחון

בעזרת ה' יתברך - יום ג' פרשת וישב, כ"ב כסליו, שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


כל זמן דו טראכסט אז דיין הילף וועט קומען פון א בשר ודם - וועט דיר זיין ביטער ביטער, "שָׁוְא תְּשׁוּעַת אָדָם" (תהילים ס, יג), דער מענטש קען זיך אליינס נישט העלפן - נו ווי קען ער דיר העלפן?! וויי און ביטער איז אז מען פארלאזט זיך אויף מענטשן, מען דארף זיך נאר פארלאזן אויפן אייבערשטן; איינמאל דו וועסט גוט איינקריצן אין דיר אז נאר דער אייבערשטער קען דיר העלפן און נאר ער העלפט דיר - וועסטו אנהויבן שפירן א זיסע טעם אין לעבן.


גיי אין א ווינקל און וויין זיך גוט אויס צום אייבערשטן, דערצייל אים אלעס וואס דו גייסט אריבער ברוחניות ובגשמיות - וועסטו געהאלפן ווערן. דער רבי זאגט (ספר המידות אות ישועה, סימן ג): "עַל יְדֵי הִתְבּוֹדְדוּת בָּא יְשׁוּעָה".


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#10 - קיינער, און טאקע קיינער, קען דיר נישט העלפן
שכר לימוד, אמונה, חנופה, בטחון

בעזרת ה' יתברך - יום ב' פרשת וישב, כ"א כסליו, שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


קיינער אויף די וועלט קען דיר נישט העלפן, נאר דער אייבערשטער קען דיר העלפן; דעריבער, פארוואס זאלסטו נאכלויפן מענטשן און זיך חנפה'נען צו מענטשן - ווען קיינער, און טאקע קיינער - קען דיר סיי ווי נישט העלפן?! לויף צום אייבערשטן, רעד מיט אים, שמועס מיט אים, דערצייל אים אלעס וואס גייט אריבער אויף דיר, בעט אים ער זאל דיר העלפן.


איך וויל דיר בעטן זאלסט צאלן שכר לימוד, און אז דו האסט נישט - זאלסטו גיין נאך געלט צו קענען צאלן שכר לימוד; איך מוז צאלן מיינע מלמדים און איינגעשטעלטע, איך קען נישט האלטן די מוסד ווען עס גייען אריבער וואכן אן באצאלן. איך האב אויך אנגעהויבן גיין נאך געלט יעצט, צו קענען באצאלן די מלמדים. נעכטן בין איך געפארן קיין מאנסי שאפן געלט פאר די מוסד, און איך האב אפגעשמועסט מיט איינע פון די איינגעשטעלטע צו גיין ביינאכט שאפן געלט, איך בעט דיר זייער, העלף מיר.


מען דרוקט מיך פון הימל צום וואנט איך זאל נאכאמאל זען אז קיינער טאקע קען מיר נישט העלפן, נאר דער אייבערשטער, א שאד זיך צו פארלאזן אויף מענטשן; וואויל איז דעם וואס פארלאזט זיך נאר אויפן אייבערשטן און גייט יעדן טאג א שפאציר מיטן אייבערשטן, ער דערציילט דעם אייבערשטן ווי ענג עס איז אים; דער איז א געהאלפענער.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#9 - לאז אפ די דאגות, ווייל זארגן שוואכט אפ
אמונה, פרנסה, עצות, דאגות, בטחון

בעזרת ה' יתברך - יום ג' פרשת ויצא, ח' כסליו, שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר, קרית ברסלב


שטארק זיך מיט אמונה ובטחון, דאס וועט דיר ברענגען פרנסה, און לאז אפ די דאגות; ווייל זארגן שוואכט אפ.


חכמינו זכרונם לברכה זאגן (גיטין ע.): "שלשה דברים", דריי זאכן, "מכחישים כחו של אדם", מאכט שוואך דעם מענטש, "ואלו הן, פחד", איינע פון זיי איז פחד, זאגט רש"י (דבור המתחיל פחד): "דאגה, שדואג על דבר העתיד, כגון טירוד מזונות", דאס זארגן אויף זאכן פון שפעטער, צום ביישפיל 'ווי וועל איך האבן מארגן עסן?' "או פחד אויב", אדער זארגן וועגן 'אפשר וועט ווערן באלד א מלחמה?' וכו'.


אמונה איז די בעסטע עצה פאר פרנסה. עס שטייט (תהילים לז, ג): "בְּטַח בַּה' וַעֲשֵׂה טוֹב, שְׁכָן אֶרֶץ וּרְעֵה אֱמוּנָה", וּרְעֵה – די פרנסה, אֱמוּנָה – קומט דורך אמונה.

#8 - סך-הכל, דער אייבערשטער וועט מיך נישט פארלאזן
אמונה, פרנסה, בטחון

בעזרת ה' יתברך - יום ג' פרשת ויצא, ח' כסליו, שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


איך ווייס פון א ברסלב'ער חסיד, יעדע מאל ער מאכט זיך די חשבונות וויפיל געלט ער פארדינט און וויפיל חובות ער האט, ווען עס קומט די לעצטע שורה, ביים סך-הכל, אנשטאט ענדיגן מיט א מינוס – שרייבט ער: "סך-הכל, דער אייבערשטער וועט מיך נישט פארלאזן"; עס איז מיר זייער געפאלן, ווייל אנשטאט צו זען שטענדיג פאר די אויגן די מינוס – זעט ער פאר זיינע אויג: 'דער אייבערשטער וועט מיך נישט פארלאזן'.


חזר שטענדיג אמונה: 'דער אייבערשטער איז דא, ער מאכט אלעס און טוט אלעס'; דאס וועט דיר ברענגען פרנסה, אזוי ווי דער רבי זאגט (ספר המידות אות ממון, סימן כח): "עַל יְדֵי אֱמוּנָה נִתְרַבֶּה פַּרְנָסָה", דורך אמונה האט מען פרנסה.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#7 - אפשר ווילסטו ווערן א גבאי צדקה פאר אונזער מוסד?
שכר לימוד, צדקה, מוסדות, סדר דרך הלימוד, בטחון

בעזרת ה' יתברך - יום ג' פרשת תולדות, ראש חודש כסליו, שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר


איך וויל דיך פרעגן, אפשר קענסטו זיין דער גוטער שליח צו העלפן אונזערע מוסדות? ווי דו ווייסט - מוטשען מיר זיך זייער, מיר קענען נישט צאלן די איינגעשטעלטע אין צייט. אנשי שלומינו לעבן בדחקות און צאלן נישט קיין שכר לימוד, עס טוט מיר זייער וויי אז איך קען נישט צאלן מיינע איינגעשטעלטע.


בכן וויל איך דיך פרעגן, אפשר וואלסטו געוואלט ווערן א גבאי צדקה פאר די מוסד? גיין נאך געלט פאר די מוסד, און פארשטייט זיך דו וועסט אראפנעמען פראצענט פאר דיר.


מיינע אויגן זענען געוואנדן צום אייבערשטן, איך פארלאז זיך נאר אויפן אייבערשטן, נאר דער אייבערשטער וועט מיר העלפן; איך פרוביר צו טון וואס איך קען.


ביטע לאז מיר וויסן אויב דו ביסט גרייט צו זיין א גבאי צדקה פאר אונזער מוסד.


גיי נישט שלאפן אן לערנען אביסל מקרא, משנה, גמרא און הלכה; זאל זיין וואס זאל זיין - זאלסטו נישט מוותר זיין אויף דיינע שיעורים כסדרן.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#6 - פרוביר מיט אלע דיינע כוחות צו שמייכלען צו יעדן איינעם
שמחה, אמונה, התחזקות, בטחון

בעזרת ה' יתברך - יום ב' פרשת תולדות, כ"ט מר-חשון, שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


פארליר זיך נישט, דער אייבערשטער איז זייער גרויס, עס וועט געשען א נס, דו וועסט זען א גרויסע ישועה.


גיי ארום מיט א שמייכל, אפילו עס איז דיר שווער. פרוביר מיט אלע דיינע כוחות צו שמייכלען צו יעדן איינעם; בעיקר אין שטוב צו דיין ווייב און קינדער זאלסטו ווייזן א שמייכל, אפילו עס קומט דיר אן שווער.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#5 - ווען מ'איז גענצליך אויסגעשעפט, וואס איז די עצה?
תפילה והתבודדות, אמונה, התחזקות, בטחון

 


בעזרת ה' יתברך - ערב שבת קודש פרשת חיי שרה, מברכין החודש, כ"ו מר-חשון, שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


די וואך אין די פרשה זעען מיר וואס מען האט צו טון ווען מען וויל עפעס באקומען. אליעזר עבד אברהם איז געגאנגען זוכן א שידוך פאר יצחק; וואס האט ער געטון? וואס פאר א סגולה? צו וועם האט ער זיך געוואנדן? שטייט (בראשית כד, יא): "וַיַּבְרֵךְ הַגְּמַלִּים מִחוּץ לָעִיר אֶל בְּאֵר הַמָּיִם", ער האט זיך אוועק געשטעלט אינדרויסן פון שטאט, "לְעֵת עֶרֶב", עס איז געווען טינקל, און געבעטן דעם אייבערשטן. דאס קומט אונז לערנען וואס מיר זאלן טון בעת צרה, ווען מיר דארפן א ישועה; נישט גיין צו קיינעם, נישט זיך איינרעדן 'ביי אים ליגט מיין ישועה', 'ביי יענעם ליגט מיין הילף', איין עצה איז דא, בעטן דעם אייבערשטן.


אויפן ווארט "וַיֹּאמַ֓ר" (שם, יב), איז דא א שלשלשת; צו ווייזן אז מען דארף בעטן איינמאל און צוויי מאל און דריי מאל, דאס איז די עצה ווען מען שפירט זיך אויסגעשעפט, מען שפירט ווי מען גייט אויס פון אויסגעשעפטקייט, "לְעֵת צֵאת הַשֹּׁאֲבֹת", זאל מען בעטן דעם אייבערשטן.


די וואך ליל שישי האב איך געגעבן די שיעור אין שטעטל. איך בין ארויסגעפארן אויף א שמחה, א בר מצוה פון משפחת יעקב לעזער, אויך דער זיידע הרב רבי יצחק שליט"א איז געקומען פון יבנאל; איך האב זיך זייער געפרייט זיך צו טרעפן מיט אים.


מאך א שיינע שבת, מאך פרייליך אין שטוב.


א גוט שבת.


 

#4 - דו זעסט אויס זייער גוט מיט דיין בארד און פיאות
פרנסה, בארד און פאות, ראש ישיבה, בטחון

בעזרת ה' יתברך


יום ה' פרשת מקץ, כ"ח כסליו, ד' דחנוכה, שנת תשפ"ג לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


פארלאז זיך אויפ'ן אייבערשטן, האב נישט מורא; דער אייבערשטער איז זייער גרויס, דו וועסט גיך ארויסגיין פון אלע פראבלעמען.


שטארק זיך מיט דיין צלם אלקים - דיין בארד און פיאות; דאס וועט דיר ברענגען גרויס שפע. דו זעסט אויס זייער גוט מיט דיין בארד און פיאות, שנייד נישט, ציפ נישט און מאך נישט גארנישט, לאז וואקסן דיין בארד און פיאות און זיי שטאלץ מיט דעם.


בארד און פיאות איז דער עיקר אידישקייט. אזוי ווי דער הייליגער רבי נתן זאגט (לקוטי הלכות גילוח הלכה ג', אות ב'): "עִקַּר הַדַּת יִשְֹרָאֵל וְעִקַּר הַיַּהֲדוּת תָּלוּי בְּזָקָן וּפֵאוֹת", די בארד און פיאות איז אן עיקר פון א איד און פון דאס גאנצע אידישקייט, "וּבָהֶם נִכָּר הַיְּהוּדִי כִּי הוּא מִזֶּרַע בֵּרַךְ ה', מִזֶּרַע יִשְֹרָאֵל", און מען דערקענט א איד דורך זיין בארד און פיאות אז ער איז א אידיש קינד, "וּמִי שֶׁרוּחַ אַחֶרֶת עִמּוֹ, חַס וְשָׁלוֹם, וְרוֹצֶה לִכְפֹּר, חַס וְשָׁלוֹם, בֶּאֱלֹקֵי יִשְֹרָאֵל", און ווער עס וויל חס ושלום לייקענען אינעם אייבערשטן, "תְּחִלַּת הַכְּפִירָה הוּא, שֶׁמַּשְׁלִיךְ חַס וְשָׁלוֹם מֵעָלָיו הַזָּקָן וְהַפֵּאוֹת", די ערשטע זאך וואס ער טוט - אז ער נעמט אראפ זיין בארד און פיאות, "כִּי בֶּאֱמֶת כָּל דַּת יִשְֹרָאֵל הַקָּדוֹשׁ הוּא תָּלוּי בְּזָקָן וּפֵאוֹת", ווייל דאס גאנצע אידישקייט איז אנגעהאנגען אינעם בארד און פיאות; קוק נאך דארט מער באריכות.


היינט נאכט וועט זיין דער שיעור אין שטעטל אין ליבערטי.


א פרייליכן ליכטיגן חנוכה.

#3 - דער אייבערשטער איז גרעסער פון אלע דאקטורים
תפילה והתבודדות, ישועות, רפואה, שמות הצדיקים, בטחון

בעזרת ה' יתברך


ערב שבת קודש פרשת שלח, מברכים החודש, כ"ה סיון, שנת תשפ"ב לפרט קטן


 


מרת ... תחי'


איך האב ערהאלטן אייער בריוו.


לאזט אייך נישט צעברעכן פון קיין שום זאך, ווערט נישט דערשראקן, דער אייבערשטער איז זייער גרויס, ער איז גרעסער פון אלע דאקטורים; א דאקטער וואס היילט איז א גוטער שליח, אבער די דאקטורים וואס דערשרעקן - זיי טאר מען נישט אויסהערן.


בלייבט שטארק מיט אמונה בה', פארלאזט אייך נאר אויפ'ן אייבערשטן; דער אייבערשטער וועט אייך העלפן, איר וועט זען וואונדער.


זאגט נעמען פון צדיקים און בעטס דעם באשעפער אז בזכות די צדיקים וואס איר האט מזכיר געווען זייערע נעמען - זאלט איר זען א ישועה.


שטארקט אייך, זייט נישט פארלוירן, דער אייבערשטער איז מיט אייך.


א גוט שבת.

#2 - איך פארלאז זיך נישט אויף קיינעם, נאר אויפ'ן אייבערשטן אליין
אמונה, מוסדות, בטחון

בעזרת ה' יתברך


ערב שבת קודש פרשת בהר-בחקותי, כ"א אייר, שנת תש"פ לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר.


איך ווארט צו הערן פון דיר וואס עס הערט זיך מיט די געלט וואס די שטאט בארגט פאר מוסדות וכו', אזוי ווי מען הערט האבן אלע מוסדות באקומען יעצט צוליב די קאראנע גרויסע געלטער פון די שטאט מען זאל קענען באצאלן די איינגעשטעלטע. מיר שטייען און ווארטן לישועת ה'; מיר ווערן צעדריקט פון די הוצאות צו דעקן די איינגעשטעלטע וואס ארבעטן אזוי איבערגעגעבן פאר אונז און פאר אונזערע קינדער.


איך טראכט פארוואס מיר האבן נישט באקומען, ווייל דער אייבערשטער וויל הערן אונזערע תפלות, אונזער געבעט; דער אייבערשטער וויל אז מיר זאלן קוקן נאר צו אים און נישט אויף קיין שום מענטש, נישט דער פרעזידענט און נישט דער גאווערנאר קען אונז העלפן, נאר ער אליין.


איך קוק אויף צוריק, אז שוין צוועלף יאר וואס די ישיבה שטייט, עלעף יאר וואס מיר האבן די תלמוד תורה און ניין יאר וואס מיר האבן די מיידל שולע; ביז אהער האט מיר "נאר" דער אייבערשטער געהאלפן, ווייס איך אז ער וועט מיר ווייטער נישט פארלאזן; איך גיי נישט צו קיינעם, איך חנפ'ע נישט קיינעם, איך דארף נישט קיינעם, נאר דעם אייבערשטן.

#1 - ווען מ'פארלאזט זיך נאר אויפ'ן אייבערשטן, דעמאלט קומט די ישועה
שמחה, אמונה, חיזוק פאר פרויען, בטחון

בעזרת ה' יתברך


יום ד' פרשת טהרה, ה' ניסן, שנת תשע"ט לפרט קטן


 


מרת ... תחי'.


איך האב ערהאלטן אייער בריוו.


איך פריי זיך זייער אז איר האט אנגענומען מיינע ווערטער און איר זענט פרייליך און רואיג, איר גייט שוין צו צו די חתונה מיט א שמחה.


אזוי ווי איר שרייבט, ווען איר האט געזען אז איר האט נישט קיינעם אויף די וועלט נאר דעם אייבערשטן - ערשט דעמאלט איז געקומען אייער ישועה.


דאס איז אמת ויציב; א מענטש האט קיינעם נישט בזה העולם - נאר דעם אייבערשטן, און ווען א מענטש נעמט דאס אריין ביי זיך דעמאלט קומט זיין ישועה, אזוי ווי מוהרא"ש זכרונו לברכה שרייבט אין די צוואה (אות ט): "זִכְרוּ הֵיטִיב וּתְיַישְּׁבוּ עַצְמְכֶם וְאָז תִּרְאוּ כִּי שָׁוְא תְּשׁוּעַת אָדָם, וְהַכֹּל הֶבֶל הֲבָלִים", געדענקט גוט און נעמט גוט אריין אין אייער קאפ אז איר האט קיינעם נישט אויף דער וועלט. עס איז א שאד זיך צו פארלאזן אויף מענטשן, "אַף אֱחָד לֹא יָכוֹל לַעֲזוֹר לָכֶם, וּמִכָּל שֶׁכֵּן שֶׁאֵינוֹ יָכוֹל לְהַזִּיק לָכֶם", קיינער קען אייך נישט העלפן און זיכער נישט שלעכטס טון, "וְעַל כֵּן אַל תִּירָאוּ וְאַל תֵּחַתּוּ מִשּׁוּם בִּרְיָה שֶׁבָּעוֹלָם, וּמִכָּל שֶׁכֵּן שֶׁאַל תַּחֲנִיפוּ אֶת שׁוּם בִּרְיָה, כִּי לֹא יוֹעִיל כְּלָל, אֶלָּא עוֹד יַזִיק לָכֶם בִּבְרִיאוּתְכֶם", דעריבער זאלט איר נישט מורא האבן פון קיין שום מענטש און איר זאלט זיך נישט חנפ'נען קיינעם, ווייל דאס וועט אייך גארנישט העלפן, פארקערט דאס וועט אייך שאטן צום געזונט, "כִּי כְּשֶׁאָדָם שָׂם בִּטְחוֹנוֹ בְּבָשָׂר וָדָם, וְאַחַר כָּךְ כְּשֶׁאֵינוֹ נַעֲשָׂה כִּרְצוֹנוֹ אֲזַי בָּא לִידֵי אַכְזָבוֹת גְּדוֹלוֹת עַד מְּאֹד, וְנִשְׁבָּר לְגַמְרֵי, וְנוֹפֵל רוּחוֹ, וְנֶחֱלַשׁ דַּעְתּוֹ", ווייל ווען מען פארלאזט זיך אויף מענטשן און דערנאך זעט מען אז יענער איז נישט אינטערעסירט דיר צו העלפן און ער קען דיר נישט העלפן, דאן ווערט מען זייער אנטוישט און זייער צעבראכן, "אֲבָל בָּזֶה שֶׁמַּכְנִיסִים אֶת עַצְמוֹ לְגַמְרֵי בֶּאֱמוּנָה פְּשׁוּטָה בּוֹ יִתְבָּרַךְ, אָז מַצְלִיחִים בְּכָל הָעִנְיָנִים, כִּי אֵינוֹ חוֹנֵף לְשׁוּם בִּרְיָה, וְכֵן אֵינוֹ מִתְיָרֵא מִשּׁוּם בִּרְיָה, וְחַי אֶת הַחַיִּים שֶׁלּוֹ", אבער אז מען גלייבט אינעם אייבערשטער און מען פארלאזט זיך אויף אים - איז מען זייער מצליח, עיין שם.


דער אייבערשטער זאל העלפן מיר זאלן זוכה זיין צו (פסחים קטז:): "וְנֹאכַל שָׁם מִן הַזְּבָחִים וּמִן הַפְּסָחִים"; און צו (מיכה ז, טו): "כִּימֵי צֵאתְךָ מֵאֶרֶץ מִצְרָיִם אַרְאֶנּוּ נִפְלָאוֹת", אמן.