בריוון פונעם ראש ישיבה שליט"א

#102 - ארויס פון די הייליגע טעג, בלייב ריין און הייליג
מאוויס, פרנסה, טעלעפאן, אידישע שטוב, מאגאזינען, שמירת עינים, צייטונגען, תפילה, ימים נוראים

בעזרת ה' יתברך - יום ד' פרשת נח, כ"ח תשרי, שנת תשפ"ה לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


טו וואס נח האט געטון, ווען די גאנצע וועלט איז געווען אזוי געפאלן, "כי השחית כל בשר את דרכו" וגו', ער האט געמאכט א תיבה; דאס מיינט מען תיבות התפילה, ער האט געניצט די זאך פון התבודדות ותפילה, "את האלקים התהלך נח", נח איז געגאנגען מיטן אייבערשטן, ער האט גערעדט צום אייבערשטן, זיך מתבודד געווען צום אייבערשטן; נאר אזוי איז ער געראטעוועט געווארן פון פגם הברית רחמנא לצלן.


איך בעט דיך זייער, מיר זענען יעצט ארויס פון די הייליגע טעג, בלייב ריין און הייליג, קוק נישט קיין מאוויס; וואלסטו געזען וואס איין ראי' אסורה טוט מיט די נפש, רוח ונשמה, ווי עס ווערט שווארץ און פארברענט - וואלסטו זיכער נישט געקוקט. איך בעט דיך, ראטעווע זיך, ראטעווע דיין נשמה, קוק נישט קיין קליפס, מאוויס, אויך נישט אידישע זאכן, ווייל אזוי ארבעט דער יצר הרע, ער ארבעט מיט א פלאן; קוק נאר דאס, און טו נאר דאס, "היום אומר לו עשה כך", היינט זאגט ער אים טו דאס "ומחר אומר לו עשה כך", און מארגן זאגט ער אים טו נאר דאס, "עד שאומר לו", ביז ער זאגט אים, "לך עבוד עבודה זרה", גיי דין עבודה זרה, רחמנא לצלן.


נעם נישט אריין אין שטוב דיין ארבעטס טעלעפאן, טייל אפ די ארבעט מיט די פרנסה, בוי דיין לעבן געזונט; ארבעט אין די שעות פון ארבעט און נאכן ארבעטן לייג אוועק דיינע כלים אין אפיס, און גיי אהיים און אין שול, זיי א איד, זיי א טאטע, זיי א מאן, זיי א מענטש מיט א קלארן פארשטאנד.


טו וואס נח האט געטון, ער האט געזען ווי דער וועלט ווערט חרוב, "כי השחת כל בשר את דרכו על הארץ", די דור המבול איז געווען איין שטיק ניאוף, אזוי ווי די היינטיגע דור, האט ער זיך געמאכט א תיבה, ער האט האט גערעדט ווערטער צום אייבערשטן, טו דו אויך אזוי, גיי התבודדות, גיי שריי צום אייבערשטן: "טאטע איך וויל זיין א איד, טאטע איך וויל נישט טון קיין עבירות, טאטע איך וויל נישט פוגם זיין בברית, איך וויל ריינע אויגן, ריינע מחשבות".


מארגן וועט זיין א שיעור, הלואי וועסטו קומען זיך אויפפרישן מיט דעם רבינ'ס עצות און התחזקות.


ווען דו גייסט איינקויפן פאר שבת, זאלסטו מער נישט קויפן קיין שום 'ליין מאטריאל', נעם נישט אריין אין שטוב 'ליין מאטריאל', האלט דיין שטוב ריין פון פרעמדע השקפות, זע דיין שטוב זאל זיין געבויט אויפן רבינ'ס ווערטער.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#101 - די סמ'טעלעפאון קלעבט מער ווי די שטערקסטע קלעב
חברים, טעלעפאן, אידישע שטוב, פרויען צאמקום

בעזרת ה' יתברך - יום ד' פרשת נצבים וילך, כ"ב אלול, שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


מרת ... תחי'


איך האב ערהאלטן אייער בריוו.


עס שטערט מיר און עס שטערט אויך אנדערע ווען מען קומט זיך צוזאמען צו די פרויען צאמקום, מען הערט שיינע חיזוק ווי אזוי מוהרא"ש און אלע צדיקים לערנען ווי א אידישע שטוב זאל זיך פירן, אז א אידישע מאמע זאל נישט האבן קיין סמארט-טעלעפאון; וואלט ווען געווען דרך ארץ'דיג אז מען זאל כאטשיג נישט ארויסנעמען גלייך נאכן שיעור און ביים שיעור די סמ'טעלעפאון, און זיכער נישט זיך צאמזעצן מיט אפאר פרויען מיט סמ'טעלעפאונס, עס קען זיך אנזען פאר אנדערע פרויען ווי מען גרינגשעצט אין די דיבורים.


וואס מען טוט אין שטוב איז איין זאך, און אודאי ווען מען האט די שווערע נסיון פון זיך אפגעוואוינען פון די סמ'טעלעפאון וואס קלעבט מער ווי די שטערקסטע קלעב, און אפילו נאכן הערן דרשות ווארפט זיך עס נישט אזוי גרינג אוועק, מען דארף אסאך בעטן דעם אייבערשטן מען זאל האבן א ריינע שטוב געבויט אויף יראת שמים, אבער ביי א צאמקום, און אודאי ווען מען האט יעצט גערעדט חיזוק מיט אזויפיל יראת שמים, אז די סמ'טעלעפאון שטערט פון האבן אמת'ע ליבשאפט, די סמ'טעלעפאון שטערט פון זיין א וואוילע פרוי, אן איבערגעגעבענע מאמע, און אז נאכן שיעור נעמט מען ארויס די טעלעפאונס - טוט מיר דאס וויי, עס קען זיך אויסזען ווי מען גרינגשעצט אין די צאמקום.


איך האף צום אייבערשטן איר וועט אננעמען די בריוו פאזיטיוו, נישט ווי איך וויל מוסר זאגן, אדער צעקלאפן, אדער חס ושלום אוועק שטופן פון היכל הקודש, איך שרייב עס נאר ווייל איך ווייס איר מיינט נישט קיין שלעכטס, איר כאפט נישט וואס איר טוט.


יעצט קומט א נייע יאר, זאלט איר בעטן דעם אייבערשטן: "הייליגער באשעפער איך וויל זיין הייליג, איך וויל פאלגן צדיקים, איך וויל האבן גוטע פרענדס, איך וויל האבן א שיינע שטוב מיט אמת'ע שלום בית", עס איז דא שטיבער וואס האבן אפשר שלום בית, אבער עס איז דא אמת'ע שלום בית, אמת'ע ליבשאפט; דאס איז נאר ווען מען האט יראת שמים, מען האט תמימות, און אמונת חכמים.


דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.


א כתיבה וחתימה טובה, א גוט געבענטשט יאר.

#100 - איר האט ליכטיגע קינדער, ווארפט אוועק די סמארטפאון פאר זיי
חיזוק פאר פרויען, טעלעפאן, אידישע שטוב

בעזרת ה' יתברך - יום ד' פרשת נצבים וילך, כ"ב אלול, שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


מרת ... תחי'


לכבוד די נייע יאר זאלט איר אוועק ווארפן די סמארטפאון, עס איז נישט גוט פאר אייך צו האבן א סמארטפאון; איר האט ליכטיגע קינדער, איר טארט עס נישט טון פאר זיי.


איך ווייס אז עס איז זייער א שווערע נסיון, איינמאל מען האט דאס און מען איז צוגעקלעבט צו דעם וכו', מיט חבר'טעס וכו' - איז זייער שווער דאס אפצולאזן, אבער גלייבט מיר, דאס איז נאר ווילאנג מען האט דאס, די רגע וואס מען ווארפט אוועק די טעלעפאן - ווערט מען א באפרייטער מענטש.


איך געדענק נאך יארן צוריק ווען איר זענט געווען אזוי שטארק, איר האט געהאט שטארקע פרינציפן נישט אריין צו נעמען אין שטוב א לעפטאפ וכו'; לכבוד די נייע יאר זאלט איר אוועק ווארפן די סמ'טעלעפאון.


אויך זאלט איר זיך מתבודד זיין אויב די חבר'טעס וואס איר האט וכו' - זענען גוט פאר אייך, אויב עס ברענגט אייך צו זיין א בעסערע מאמע, א בעסערע ווייב; נאר מיט התבודדות ווייסט מען אויב מען גייט אויף א גוטע וועג.


דער אייבערשטער זאל אייך געבן א כתיבה וחתימה טובה, א גוט געבענטשט יאר.

#99 - ווארפט אוועק אייער סמ' טעלעפאן און גייט צוריק צו אייער מאן
שלום בית, מאוויס, טעלעפאן, אידישע שטוב

בעזרת ה' יתברך - יום ג' פרשת ראה, כ"ג מנחם-אב, שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


... תחי'


אייער מאן האט מיר נעכטן געשריבן א בריוו אז ענק לעבן נישט אינאיינעם וכו', און ווי שווער עס איז אים וכו' וכו'.


איך האב אזוי רחמנות אויף אייער מאן נרו יאיר, איך האלט נישט אויס זיין צער. ער שרייבט אינעם בריוו אז איר זאגט אים "קענסט זיך גט'ן" וכו', ער איז אזוי צעבראכן.


איך וויל אייך בעטן איר זאלט יא צוריק לעבן מיט אייער מאן, איר האט אזא טייערער מאן, ער איז אזא גוטער מענטש, ער איז פול מיט חן, דער פראבלעם איז אז איר קוקט שמוציגע ווידיאס פון עבודה זרה, גילוי עריות און שפיכות דמים, דאס מאכט אייך בעצבות ומרה שחורה.


טייערע ..., איך ווייס אז איר זענט א גוטע און איר האט א הייליגע נשמה, און אז איר ווילט באמת זיין גוט און וואויל, עס איז נאר אז די קליפות האבן אייך געפאנגען אין זייער טומאה, איר זענט צוגעקלעבט צו אייער סמ' טעלעפאן, דאס מאכט איר זאלט נישט לעבן מיט אייער טייערער מאן. איך בעט אייך טייערע ..., ווארפט אוועק די געטשקע, ווארפט אוועק אייער סמ' טעלעפאן און גייט צוריק צו אייער מאן, איר האט א טייערע מאן; אנדערע פרויען וואלטן אויסגעגאנגען צו האבן אזא מאן, ערליך, איידל, קלוג און וואס נישט.


איך בין מתפלל פאר אייך, איר זאלט צוריק קומען צו די קדושה, אפלאזן די שעדליכע מאוויס און ווערן צוריק א מאמע פאר אייערע קינדער, און א ווייב פאר אייער מאן.

#98 - ווערט צוריק א צדיקת, קוקט נישט קיין קליפס, ווידיאס, און מאוויס
חיזוק פאר פרויען, מאוויס, אידישע שטוב, שמירת עינים

בעזרת ה' יתברך - יום ב' פרשת ראה, כ"ב מנחם-אב, שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


... תחי'


עס טוט מיר זייער וויי אז איר קוקט ווידיאס, מאוויס, קליפס וכדומה, איך האב אזוי סאך צייט אוועקגעגעבן פאר אייך און פאר אייער מאן, איך האב אזויפיל זיך געפלאגט ענק זאלן האבן א גוטע לעבן, פארוואס זאלט איר דאס אלעס צעווארפן...


פרויען האבן א טעות, מען מיינט אז שמירת עיניים איז נאר פאר מענער, עס איז נישט אזוי, נאר שמירת עיניים איז פאר פרויען אויך, עס ברענגט נאר פראבלעמען.


ווערט צוריק א צדיקת, קוקט מער נישט קיין קליפס, ווידיאס, מאוויס וכדומה, אזוי וועט די שכינה הקדושה רוען ביי איך אין שטוב.

#97 - פרנסה איז נישט די דאגה פון א אידישע מאמע
חיזוק פאר פרויען, פרנסה, אידישע שטוב, תפילות פון פרויען

בעזרת ה' יתברך - יום ד' פרשת עקב, י"ז מנחם-אב, שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


מרת ... תחי'


איר זאלט זיין א מאמע, די פרנסה איז נישט אייער דאגה, איר זאלט זיין מיט די קינדער, פארעט זיך מיט די שטוב, און אז איר ווילט העלפן אייער מאן מיט פרנסה - זאלט איר טון צוויי זאכן, איינס, בעטס דעם אייבערשטן פאר פרנסה, ווייל תפילות פון א אידישע פרוי, א אידישע מאמע - איז בוקע רקיעים, עס שפאלט הימלען, צווייטנס, שטענדיג שמייכלען צו אים, (נישט א פאלשע שמייכל, אן אמת'ע שמייכל).


א פרוי וואס האט נישט קיין קליינע קינדער - איז גוט זי זאל ארבעטן, אזוי אויך א פרוי וואס דער אייבערשטער האט איר געגעבן א מתנה צו קענען עוסק זיין מיט מחנך זיין קינדער, אזוי אויך זענען דא פרויען וואס דאס איז זייער נאטור, זיי ווילן ארבעטן; דאס איז עפעס אנדערש.


דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.


א כתיבה וחתימה טובה, א גוט געבענטשט יאר.

#96 - צוביסלעך זיך אפגעוואוינען פונעם סמארט טעלעפאן
שלום בית, אומאן, טעלעפאן, אידישע שטוב

בעזרת ה' יתברך - ערב שבת קודש פרשת ואתחנן - נחמו, י"ב מנחם-אב, שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


טייערער ... נרו יאיר, קרית ברסלב


נעכטן נאכן שיעור האסט מיך מחי' געווען מיטן זאגן אז זייט אנהויב זומער – ברענגסטו נישט אריין דיין סמארט טעלעפאן אין שלאף שטוב, דו פרובירסט צוביסליך זיך אפגעוואוינען פון די עדיקשן פון האלטן די סמארט טעלעפאן טאג און נאכט; האסט מיך ממש מחי' געווען.


ביי די שיעור נעכטן נאכט האב איך ממש זיך געשטיקט פון צער און געוויין, פון וויפיל שטיבער צעפאלן צוליב דעם סמארט טעלעפאן; וויפיל ווייבלעך שרייבן מיר און רופן מיט געוויין אז זיי קענען נישט געווינען זייער מאן'ס הארץ צוליב דעם טעלעפאן, עס פאר'שיכור'ט, עס מאכט פארטעמפט, וויפיל זיי טוען פארן מאן – קענען זיי נישט באקומען אפאר מינוט פון שמועסן, רעדן און זיך אנקוקן מיט ליבשאפט, דער סמארט טעלעפאן גנב'עט זייער מאן, זיי ליידן וכו'; פאר מיר איז דאס די גרעסטע ווייטאג.


הלוואי זאלסטו אינגאנצן פטור ווערן פון די סמארט טעלעפאן.


ביים רבי'ן אין אומאן זאלסטו נאר אויף דעם בעטן; אויף הייליגקייט, ריינקייט, קדושה וטהרה.



 

#95 - מזלזל זיין אין הלכות, איז זייער שרעקעדיג
תודה והודאה, אידישע שטוב, הלכה

בעזרת ה' יתברך - יום ג' פרשת מטות מסעי, כ"ד תמוז, שנת תשפ"ד לפרט קטן


מרת ... תחי', מאנסי


איך האב ערהאלטן אייער בריוו.


א טעות איז א טעות, אונס רחמנא פטריה, מען רעדט נישט ווען מען מאכט א טעות; מען רעדט ווען מען איז מזלזל אין די הלכות, מען לאכט זיך אויס, מען זאגט: "דאס אז נישט געפערליך, און: "דאס איז נאר א דרבנן", און: "דאס איז נישט די עכטע עבירה" - דאס איז א סכנה, דאס איז זייער שרעקעדיג, מען ווערט קראנק לא עלינו, און מען קען באקומען קינדער בעלי מומין רחמנא לצלן.


מאכט נישט קיין נערוון פון די הלכות, און גייט נישט אריין אין קיין אנגעצויגנקייט צו טראכטן 'אפשר האב איך נישט געהיטן די הלכות', און 'אפשר האב איך געמאכט א טעות'; נישט פון דעם רעדן מיר.


דאנקט און לויבט דעם אייבערשטן; ווי מער מען דאנקט דעם אייבערשטן - ווערן די נערוון שטערקער און געזונטער, מען ווערט פרייליך, מען ווערט רואיג, די לעבן ווערט גן עדן.


דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#94 - וואויל איז דעם וואס היט הלכות
קינדער, אידישע שטוב, הלכה

בעזרת ה' יתברך - יום ב' פרשת מטות מסעי, כ"ג תמוז, שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


מרת ... תחי'


איך האב ערהאלטן די בריוו.


אז מען היט הלכות - האט מען געזונטע קינדער, און אז חס ושלום מען שפילט זיך ארום מיט די הלכות - קומען אזעלכע ביטערע צרות השם ישמרינו; פרעג איך אייך, וואס ווילט איר ענדערש, גיהנום אויף די וועלט אדער גן עדן?


שפילט אייך נישט מיט פייער, געבט אכטונג וואס מען רעדט אין די טעג, מען טאר נישט רעדן זאכן וואס מען טאר נישט טון, מען טאר נישט אנרייצן דעם מאן, און אויב חס ושלום מען שפילט זיך ארום מיט די זאכן - דארף מען ליגן אין שפיטאל וואכן און חדשים רחמנא לצלן זיך אויסצולייטערן השם ישמרינו, אפהיטן זאל דער אייבערשטער.


די הלכות וכו' איז נישט קיין קנס, די הלכות אין די אידישע שטוב איז נישט קיין שלעכטע זאך; עס איז הייליג, עס איז טייער; וואויל איז דעם וואס היט די הלכות.


דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#93 - אלע וועלן העלפן, קיינער שטייט נישט פון דער זייט
פרנסה, טעלעפאן, אידישע שטוב, קאמפיין

בעזרת ה' יתברך - יום ב' פרשת קרח, כ"ה סיון, שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


איך פרוביר נאכאמאל, אפשר וועט מיר עס דאס מאל געלונגען, פועל'ן ביי דיר זאלסט נישט האבן קיין טעלעפאן וואס איז פארבינדן מיט די וועלט, און אז דו דארפסט עס האבן פאר פרנסה - זאלסטו דאס האלטן אין געשעפט אדער אין אפיס, נישט אין שטוב.


"עֲשֵׂה לְמַעַן תִּינוֹקוֹת שֶׁל בֵּית רַבָּן שֶׁלֹּא חָטְאוּ" טו עס פאר דיינע דורות, פאר דיין עתיד, "עֲשֵׂה לְמַעַן חָרְבַּן בֵּיתָךְ", טו עס פאר דיין שטוב זאל נישט חרוב גיין, בעט דעם אייבערשטן זאלסט האבן די שטארקקייט נישט צו נאכגעשלעפט ווערן נאך די ווינט וואס בלאזט אויף די נישט גוטע זייט.


מיטן אייבערשטנ'ס הילף גיי איך דעם זומער שאפן געלט פאר דיר, פאר דיינע קינדער; איך גיי שאפן געלט פאר זייער חדר און סקול, און אזוי ווייטער, איך וויל דיר בעטן זאלסט אויך צולייגן א האנט; סיי דו, סיי דיין ווייב - זאלן גיין נאך געלט, צאנעמען געלט פאר אונזערע מוסדות. איך טו דאס נישט פאר מיר, איך טו עס פאר דיר, פאר דיינע דורות. שטיי נישט פון דער זייט באקוועמערהייט ווען דיין ראש ישיבה מוטשעט זיך צו קענען אנהאלטן דיין מוסד, דיין קהילה. די יאר וועט זיין אנדערש פון די פריערדיגע יארן, אלע וועלן העלפן, קיינער שטייט נישט פון דער זייט.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.



 

#92 - אויפגעגעבן די סמארטפאון, בזכות די פרויען שיעורים
סמארטפאון, אידישע שטוב

בעזרת ה' יתברך - יום א' פרשת חקת, ב' דראש חודש תמוז, שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


מרת ... תחי', קרית ברסלב


איך האב ערהאלטן אייער בריוו.


איך האב געהאט טרערן אין מיינע אויגן ביים ליינען אייער בריוו, ווי איר פארציילט מיר די גוטע נייעס אז איר האט אויפגעגעבן אייער סמארטפאון און זיך געקויפט א פשוט'ע טעלעפאן, בזכות די חיזוק פון די וועכנטליכע פרויען שיעורים.


דער אייבערשטער זאל אייך העלפן איר זאלט קענען אויפציען ערליכע אידישע דורות, די שכינה זאל רוען ביי אייך אין שטוב, און עס זאל זיין נאר ברכה והצלחה.



 

#91 - די שטוב זאל זיין נישט געבויעט אויף צעבראכענע צעקלאפטע נשמות
חיזוק פאר פרויען, אידישע שטוב, יראת שמים, פרויען צאמקום

בעזרת ה' יתברך - יום ד' פרשת בהעלותך, י"ג סיון, שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


מרת ... תחי', קרית ברסלב ליבערטי


איך האב ערהאלטן אייער בריוו.


איך בין זייער דערשראקן פון הערן אז איר באקומט א נישט גוטע געפיל פון די וועכנטליכע פרויען שיעורים וכו'; יעדע מאל נאך א פרויען צאמקום שפירט איר ווי איר ווילט קויפן א נישט גוטע טעלעפאן, איר זענט מקנא וכו' וכו'.


ענדערש בלייבט אין שטוב און איר וועט אויסהערן די שיעור אויפן טעלעפאן מיט יראת שמים, ווי איידער ווערן מיטגעשלעפט מיט צעבראכענע פרויען וכו'. די ציל פון די פרויען צאמקום איז - מען זאל ווערן א בעסערער איד, און אויך מער א פרייליכע ווייב, א פרייליכע מאמע, נישט מען זאל באקומען א גליסט און א רייץ צו נישט גוטע זאכן, און אז איר ווערט מיטגעשלעפט אומווילנדיג מיט וכו', איר שפירט זיך צוריק געשטאנען מיט א כשר'ע טעלעפאן, און ווען מען רעדט פון עקטערס און זינגערס וואס ברענגט נישט יראת שמים - שפירט איר נעבעכדיג אז איר קענט נישט מיט רעדן – זאלט איר מער נישט גיין צו די צאמקום, נאר ענדערש בלייבט אין שטוב.


געבט אכטונג אייער שטוב זאל זיין געבויעט אויף די וועג פון צדיקים, נישט אויף צעבראכענע צעקלאפטע נשמות.


דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#90 - מ'פארדינט גארנישט אין די שעות וואס מען דארף זיין אין שטוב
פרנסה, אידישע שטוב

בעזרת ה' יתברך - יום ג' פרשת בהעלותך, י"א סיון, שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


יעדע זאך האט זיין צייט; עס איז דא א צייט פאר ברענגען פרנסה און עס איז דא א צייט פאר אהיים קומען העלפן די ווייב מיט די קינדער.


בעט איך דיר זייער, לאז זיך נישט פארנארן, לויף מער נישט נאך די בהמות (ספורי מעשיות, מעשה יא), דאס זענען דיינע עבירות וואס מאכן פון דיר חוזק. גיי אהיים, שטעל אפ דיינע געשעפטן; וועסט במילא נישט פארדינען גארנישט אין די שעות וואס דו דארפסט זיין אין שטוב.


איך שפיר זיך נישט אזוי גוט, זיי מתפלל פאר מיר.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#89 - נעבעך פאר די ערליכע פרויען וואס מיינען אז דאס איז צניעות
צניעות, אידישע שטוב, פרום

בעזרת ה' יתברך - יום א' פרשת נשא, ג' סיון, מ"ז לעומר, שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


מרת ... תחי'


אייער מאן האט מיר געשריבן אז לעצטנס זענט איר נישט רואיג מיט אייער צניעות, איר האלט איר זענט נישט גענוג צניעות'דיג, אייער מאן זאגט ער מיינט דאס קומט זייט איר הערט אויס די האטליין פון די 'פרומע שטן' וואס מאכן משוגע אידישע פרויען מיט צניעות שלא על פי תורה.


איך האב געפרעגט אייער מאן, אויב איך וועל אייך שרייבן צי איר וועט מקבל זיין, האט ער געענטפערט: "יא, אודאי", דעריבער שרייב איך אייך, און איך בעט אייך, פאר אייער טובה און פאר די טובה פון אייער שטוב - זאלט איר מער נישט קלינגען צו די 'פרומע שטן', נישט אויסהערן זייערע שיטות, נאר אויסהערן דעת תורה; וואס די ערליכע רבנים זאגן, און וואס די תורה זאגט.


די האטליין פון די 'פרומע שטן' מאכט חרוב אידישע שטיבער און די האבן שוין חרוב געמאכט זייער אסאך שטיבער, די 'פרומע שטן' האט נישט קיין דעת תורה, זיי מאכן חוזק פון האבן דעת תורה, זיי גייען מיט זייער קרומע שכל, און נעבעך פאר די ערליכע פרויען וואס מיינען אז דאס איז צניעות.


די אראבער שטעלן זיך אויך אהער כאילו זיי זענען פרום, זיי טוען זיך אן מיט ליילעכער ארומגעבינדן וכו', אבער די הייליגע חכמים זאגן אונז דעם אמת (קידושין מט:): "י' קבים זנות ירדו לעולם", צען קב זנות איז דא אויף די וועלט, "תשעה נטלה ערביא כו'", און ניין קב האבן די אראבער.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#88 - די קליידער געשעפט איז פון די שענסטע זאכן אין די קהילה
שטעטל, טעלעפאן, אידישע שטוב, פרויען צאמקום, קליידער, בלעטל, נייען

בעזרת ה' יתברך - יום א' פרשת נשא, ג' סיון, מ"ז לעומר, שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


מרת ... תחי', קרית ברסלב


איך האב ערהאלטן אייער בריוו.


איך פריי זיך זייער צו הערן אז איר שטארקט זיך מיט די וועכנטליכע פרויען צאמקום, איר שעפט זיך אן מיט פרישע כוחות פון די שיעור און פון זיך טרעפן מיט נאך פרויען, און פון די מעשיות פון תפילה וכו' וכו'.


עס קומט אייך א גרויסן דאנק פון מיר און בשם כל הקהילה אז איר לייגט אריין אזויפיל כוחות אין די קליידער געשעפט, וואו אנשי שלומינו קענען קויפן קליידער פאר נישטיגע פאר דאלער, און זיך שפארן פון אויסגעבן אזויפיל געלט, און פון בארגן, גנב'ענען, צעקוועטשען דעם מאן וכו' וכו'. די קליידער געשעפט אין שטעטל איז פון די שענסטע זאכן ביי אונזער קהילה, און וואויל איז אייך און פאר אלע העלפערס וואס לייגן צו א האנט בהתנדבות, אז די געשעפט זאל קענען אנגיין ווייטער מיטן פארקויפן פאר אנשי שלומינו קליידער פאר צוויי דריי דאלער.


בנוגע זאכן וואס מען דארף בעסער מאכן זאלט איר רעדן צו מרת ... תחי' און זי וועט איבערגעבן פאר איר מאן נרו יאיר, און זיי וועלן מאכן דאס בעסטע און דאס שענסטע. די פלאץ איז גאר קליין, איך האף צום אייבערשטן צו מאכן א גרויסע געשעפט, עס זאל זיין באקוועם פאר די פרויען איינצוקויפן, איך דארף די תפילות פון די איינוואוינער פון שטעטל צו קענען אויספירן מיינע פלענער.


בנוגע שרייבן אין די בלעטל; עס איז זייער א וויכטיגע זאך עס זאל זיין פאר אנשי שלומינו וועכנטליכע אויסגאבעס צו ליינען, איז דאס איז זיכער א גרויסע זכות פאר אלע פרויען וואס געבן אוועק צייט צו שרייבן שיינע זאכן צו ליינען.


אויף די פראגע וואס זאל זיין דער עיקר פון די שרייבווערק; ערשטנס דארף עס זיין געשריבן ציענדיג, עס זאל ציען די ליינער דאס צו וועלן ליינען, און די אינהאלט זאל זיין צו געבן כח פאר אידישע מאמעס וואס גייען אריבער יעדן טאג שווערע ארבעט; זיי מוטיגן און ווייזן די הייליגקייט פון ברענגען קינדער, האדעווען קינדער און אלעס וואס מען רעדט ביי די שיעורים.


בנוגע די נייען וכו'; אודאי און אודאי זאלט איר אנהאלטן דאס נייען, אויך זאלט איר אויסלערנען אייערע עלטערע טעכטער די פאך, עס איז א שיינע פאך פאר פרויען.


בנוגע וכו'; האלטס די שטוב ריין, ברענגט נישט אריין אין שטוב א כלי וואס זעט אפילו אויס ווי א סמארטפאון. מיר האט מען אויך געקויפט אזא כלי וואס האט אלע מוזיק, איך האב עס אבער נישט אנגענומען, איך וויל נישט האבן אין שטוב קיין שום שלעכטע זאך, און אפילו וואס זעט אויס שלעכט.


דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.


 

#87 - איך זאג ענק צו; מיט תפילה וועט געשען א נס
תפילות אויף אידיש, שלום בית, אידישע שטוב

בעזרת ה' יתברך - יום ג' פרשת בהר, י"ג אייר, כ"ח לעומר, שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


מיינע טייערע ... שיחיו


ביידע זאלן ענק יעדן טאג בעטן דעם אייבערשטן אויף די זאך וכו', מיט תפילה וועט געשען א נס; איך זאג ענק צו, אויב ענק וועלן יעדן טאג בעטן דעם אייבערשטן אויף ענקער שפראך: "הייליגער באשעפער העלף מיר אז מיין ווייב זאלן נישט האבן קיין פחד פון לעבן אינאיינעם", און זי זאל בעטן: "הייליגער באשעפער העלף מיר איך זאל נישט האבן קיין פחדים פון לעבן מיט מיין מאן, איך זאל זיין א געזונטע ווייב, אן אשה כשירה העושה רצון בעלה".


אויב וועלן ענק בעטן אויף דעם טאג נאך טאג מיט סבלנות – וועלן ענק זען א נס למעלה מדרך הטבע, איך האב דאס שוין מיטגעהאלטן אסאך מאל וואס עס איז געווען די פראבלעם מיט מאן און ווייב וכו' וכו', און מיט תפילה וסבלנות האט מען געזען ניסים.


עס איז כדאי דיין ווייב זאל זיין בקשר מיט מרת ... תחי', זי זאל איר לערנען וכו' און מחזק זיין וכו'.


איך בין געפארן קיין ארץ ישראל, איך וועל זיין ביי די צדיקים און בעטן פאר ענק.

#86 - איך וויל די מייז זאלן קומען אין מיין צימער
חינוך הילדים, טעלעפאן, אידישע שטוב

בעזרת ה' יתברך - יום ג' פרשת אמור, ו' אייר, כ"א לעומר, שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


ווארף ארויס פון שטוב דיין טעלעפאן מיט דיין טעבלעט, אין א אידישע שטוב קומט נישט אריין די זאכן; לאז דיינע קינדער אויפוואקסן ערליך און געזונט.


א אינגערמאן דערציילט מיר, ער האט געזען מייז אין זיין דירה, האט ער פארשטאפט די לעכער מיט סטילוואל; פרעגט אים זיין קליינע טאכטער: "וואס איז די סטילוואל וואס דו לייגסט דא אריין אין די לאך?" זאגט ער: "דאס איז צוריק צו האלטן די מייז זאלן נישט קומען".


אפאר מינוט שפעטער זעט ער ווי זיין טאכטער שלעפט ארויס די אלע שטיקלעך סטילוואל, פרעגט ער איר: "פארוואס טוסטו דאס?" זאגט זי: "איך וויל די מייז זאלן קומען, עס איז אזוי זיס מייז, מאמי ווייזט מיר אויף איר טעלעפאן ווי די מייז שפילן זיך, איך וויל די מייז זאלן קומען אין מיין צימער איך וויל שפילן מיט זיי".


דער אינגערמאן זאגט מיר: "נישט גענוג מיין ווייב האט א טעלעפאן, וואס קען איך טון אז זי זאל נישט ווייזן פאר די קינדער...?"


בעט דעם אייבערשטן זאלסט קענען ביישטיין די נסיונות פון עקבתא דמשיחא, בלייבן ערליך מיט דיינע דורות.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#85 - אדער א טעלעפאן, אדער ערליכע דורות
חינוך הילדים, טעלעפאן, אידישע שטוב, בית פיגא

בעזרת ה' יתברך - יום א' פרשת קדושים, כ"ז ניסן, י"ב לעומר, שנת תשפ"ד לפרט קטן


מרת ... תחי', מנהלת בית פיגא, קרית ברסלב


איך האב נישט קיין ווערטער אייך צו באדאנקען אויף וואס איר טוט פאר אונזערע קינדער און פאר די סקול בית פיגא, און באזונדער דאנק איך אייך פארן באגלייטן די ווייבלעך, די תלמידות בית פיגא - נאך די חתונה, זיי צאמצונעמען, זיי געבן שיעורים, יעדע כיתה באזונדער, און זיך אפגעבן מיט זיי; די מצוה איז גאר גרויס, די מצוה וועט אייך באגלייטן בזה ובבא פאר אייך און פאר אייערע דורות.


האט נישט מורא צו רעדן צו די ווייבלעך קעגן האבן א טעלעפאן; רעדט פון דעם, זייט מחזק די תלמידות איבער דאס שעדליכקייט פון האבן א טעלעפאן, רעדט צו זיי ווי גליקליך מען איז אז מען פאלגט אלעס וואס די צדיקים זאגן, ווי גליקליך מען איז אז מען גייט נאך א צדיק.


אויך דארף מען רעדן אין סקול אין בית פיגא צו די עלטערע מיידלעך וואס גייען שוין באלד חתונה האבן פון נישט האבן א טעלעפאן וואס שטערט דאס לעבן, און פון זיין פעלזן פעסט קעגן די נסיונות הדור, ווייל די טעלעפאן איז סם המוות פאר ערליכע דורות, עס איז אדער אדער; אדער א טעלעפאן אדער ערליכע דורות.


דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#84 - אלעס זאל זיך דרייען ארום די קינדער'ס סדר היום
קינדער, חיזוק פאר פרויען, הפצה, אידישע שטוב

בעזרת ה' יתברך - יום ג' פרשת ויקהל, כ"ה אדר א', שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


מרת ... תחי', צפת


איך האב ערהאלטן אייער בריוו.


עס איז זייער גוט און זייער וואויל צו עוסק זיין אין הפצה, אבער נאך העכער און נאך וויכטיגער פאר א מאמע איז צו זען אז די קינדער זאלן זיין צייטליך אין חדר און אין שולע, נישטא אזא זאך קינדער זאלן קומען שפעט.


שטעלט אויס אייער טאג אז אלעס זאל זיך דרייען ארום די קינדער'ס סדר היום; צום ביישפיל אז מען וויל גיין באזוכן עלטערן, מען וויל גיין ביינאכט - דארף מען טראכטן עס איז טאקע זייער א גרויסע מצוה צו גיין צו עלטערן, אבער די קינדער דארפן גיין שלאפן צייטליך, אויפשטיין צייטליך און זיין אין חדר און אין שולע צייטליך, און אויב מען שלעפט קינדער ביינאכט צו עלטערן אדער צו מלווה מלכה'ס - איז יצא שכרו בהפסידו, עס לוינט נישט די גאנצע זאך.


איך זאג שטענדיג פאר די ווייבלעך וואס ווילן מיטהאלטן זומער די מלוה מלכה'ס, אז דאס איז גוט פאר די יונגע משפחות וואס האבן נאכנישט קינדער צו שיקן אין חדר, אדער פאר עלטערע משפחות וואס האבן שוין חתונה געמאכט די קינדער, אדער משפחות וואס האבן נאר טעכטער און ביי אונז אין אמעריקע איז נישטא קיין שולע זונטאג - די קענען פראווען מלוה מלכה'ס עד עלות השחר, אבער די וואס האבן קינדער וואס גייען אין חדר - די דארפן לייגן שלאפן די קינדער צייטליך, דאס מיינט א גוטע מאמע, א געזונטע שטוב.


אזוי אויך מיט הפצה; אלעס איז פיין, אלעס איז חשוב, אלעס איז געוואלדיג, אבער אז מען האט קינדער - דארף זיך אלעס דרייען ארום די קינדער'ס סדר היום.


דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#83 - ווען מען דארף א גרויסע נס אין די געשעפטן
ישועות, פרנסה, טעלעפאן, אידישע שטוב, דאווענען

בעזרת ה' יתברך - יום ג' פרשת כי תשא, י"ח אדר א', שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר


דארפסט יעצט א גרויסע נס אין דיינע געשעפטן, ווען אלע טענענטס נעמען צאם קעגן דיר, די בעסטע זאך איז, נעם אריין דעם באשעפער אין די געשעפט; זאלסט געבן צדקה, אויך זאלסטו אלעס אפלאזן ווען עס קומט די צייט צו דאווענען שחרית מנחה מעריב, גיי אין שול, פארמאך דעם טעלעפאן און רעד צום גרויסן באשעפער, בעט אים ער זאל דיר העלפן.


אויך אין שטוב זאלסטו נישט האבן דיין טעלעפאן, דיינע קינדער וואקסן אויף און מען קען זיי חס ושלום פארלירן מיט א בלינק מיט די אויג.

#82 - גענוג זיך געפייניגט, הויבט אן האלטן פון זיך
חיזוק פאר פרויען, אידישע שטוב, נקודות טובות

בעזרת ה' יתברך - יום ב' פרשת כי תשא, י"ז אדר א', שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


מרת ... תחי'


מען טאר נישט טראכטן אויף זיך שלעכט, מען טאר זיך נישט צעקלאפן.


די איין זאך דארפט איר פאררעכטן, זיך אויפהערן אראפקלאפן, ווייל אין דעם איז אלעס אנגעהאנגען; ווען מען קוקט אויף זיך אז מען איז נאריש און שלעכט – קען מען נישט זיין א מאמע פאר די קינדער און א ווייב, אבער אז מען האלט פון זיך, מען האלט אז מען איז גוט – נאר דעמאלט קען מען זיין פרייליך און טון די ווילן פונעם אייבערשטן.


איך בעט אייך ברחמים, גענוג געליטן, גענוג זיך געפייניגט אין מח, פון יעצט זאלט איר קוקן גוט אויף זיך, און זיך זאגן: 'איך בין גוט, איך בין א צדיקת, דער אייבערשטער האט מיך ליב'.


איר זאגט איר זענט מקנא מיין מאמע תחי', די שיינע שטוב וואס זי האט געבויעט מיט אזויפיל שכל און חכמה; וויסן זאלט איר, איינע פון איר סודות איז אז זי האלט פון זיך, נאר אזוי האט זי געגעבן די געפיל פאר אירע קינדער, זיי אויפגעבויעט און אלעס ארום, נאר ווייל זי האלט פון זיך. אזוי ווי דער רבי זאגט (לקוטי מוהר"ן חלק ב', סימן קכה), דוד המלך, פון איין זייט געפינען מיר זיין צעבראכן הארץ, גאנץ ספר תהלים איז א שטיק לב נשבר, אבער אויך האט דוד המלך געהאלטן פון זיך, און זיך בארומט, אזוי ווי עס שטייט (תהלים פו, ב): "שָׁמְרָה נַפְשִׁי כִּי חָסִיד אָנִי", היט מיך אייבערשטער ווייל איך בין א חסיד; מען מוז האלטן פון זיך, טרעפן אין זיך גוטע זאכן, נאר אזוי קען מען דינען דעם אייבערשטן.


פארטרייבט די עצבות ומרה שחורה, נאר איין מאל א טאג, בשעת התבודדות – מעג מען זיך אויסקרעכצן און אויסוויינען, אבער א גאנצן טאג דארף מען נאר זיין פרייליך און אנגיין מיט די שטוב ארבעט.

#81 - זיי קלוג און פארגין דיין ווייב דאס בעסטע און שענסטע
תודה והודאה, צדקה, אידישע שטוב

בעזרת ה' יתברך - יום ה' פרשת תצוה, שובבי"ם, י"ג אדר א', שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר


דאנק און לויב דעם אייבערשטן פאר די שיינע מתנה וואס ער האט דיר געגעבן, אן 'אשת חיל', א וואוילע ערליכע פרוי; האלט חשוב און טייער די מתנה, געב כסדר גוטע ווערטער, קארג נישט אויף גוטע ווערטער, זיי קלוג און פארגין איר דאס בעסטע און שענסטע.


זיי שטארק נישט אריינצוברענגען אין דיין שטוב א טעלעפאן, טעבלעט, קאמפיוטער; האלט דיין שטוב ריין און הייליג.


זיי עוסק אין צדקה, גיי נאך געלט פאר די ישיבה, מעט גם כן טוב, אביסל איז אויך גוט, אבער דאס ביסל זאל זיין באופן קבוע, טאג נאך טאג.

#80 - רעד רואיג, רעד מיט א שמייכל, רעד פאזעטיוו
חינוך הילדים, אידישע שטוב, כעס

בעזרת ה' יתברך - יום א' פרשת יתרו, שובבי"ם, י"ח שבט, שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


זע אז ביי דיר אין שטוב זאל זיין א פרייליכע לופט, עס איז נישט געזונט פאר די קינדער ווען די לופט איז אנגעצויגן, דער רבי זאגט (ספר המדות אות כעס, סימן כד): "עַל יְדֵי כַּעַס מוֹלִיד בָּנִים שׁוֹטִים", דורך כעס האט מען קינדער שוטים; קינדער וואקסן אויף נישט געזונט גייסטיש ווען די עלטערן זענען אנגעצויגן.


בכן בעט איך דיר, שוין גענוג געשריגן, שוין גענוג זיך גערעגט; יעצט זאלסטו אנהויבן א נייעם וועג, רעד רואיג, רעד מיט א שמייכל, רעד פאזעטיוו.


שבת איז געווען הערליך שיין, אויך מוצאי שבת, די הכנסת ספר תורה מיט די יארצייט סעודה - איז געווען זייער שיין. מיר האבן זיך אלע אויפגעפרישט מיט די עצות וואס מיר האבן מקבל געווען פון מוהרא"ש פון הייליגן רבי'ן.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#79 - א פרוי מיט א נישט גוטע טעלעפאן איז אזוי שרעקעדיג
קינדער, סמארטפאון, אידישע שטוב

בעזרת ה' יתברך - יום ד' פרשת בא, שובבי"ם, ז' שבט, שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


מרת ... תחי'


איך האב ערהאלטן אייער בריוו.


א סמארטפאון איז נישט גוט פאר אייך, איר ווילט דאך ערליכע קינדער, איר ווילט דאך הייליגע קינדער; זאלט איר נישט האבן קיין טעלעפאן.


א פרוי מיט א נישט גוטע טעלעפאן איז אזוי שרעקעדיג, מען פארלירט די גאנצע לעבן, די גאנצע שטוב צעפאלט.


דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#78 - אויסלערנען ווי אזוי צו האלטן א מסודר'דיגע שטוב
חינוך הילדים, אידישע שטוב, גרים

בעזרת ה' יתברך - יום ה' פרשת שמות, שובבי"ם, כ"ג טבת, שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר, מנהל תלמוד תורה היכל הקודש קרית ברסלב ליבערטי


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


בנוגע די משפחה ... וואס האט זיך אריינגעצויגן אין שטעטל און אריינגעשיקט די קינדער אין חדר און בית פיגא; איך הער אז מען רופט זיי נישט ביי די נעמען, מען רופט זיי די גרים; בעט איך דיר זייער זאלסט אכטונג געבן מען זאל זיי רופן ביי זייערע נעמען, און חס ושלום נישט מאכן קיין צווישנשייד צווישן זיי און אנדערע.


בנוגע די קינדער וואס זאגן אז עס איז נישטא קיין עסן אין שטוב, נישטא קיין נאכטמאל; איז וויכטיג צו מאכן אן אסיפת הורים ומורים, און די מנהל זאל רעדן פאר אלע טאטעס, און אויך רעדן פריוואט מיט די וואס זענען נישט מסודר.


בנוגע די משפחה ... וואס דו זאגסט אז די קינדער קומען צעריסן און צעשליסן, איך הער אויך פון די מנהלת אז די מיידלעך זענען זייער נישט אין ארדענונג, עס זעט אויס ווי די עלטערן ווייסן נישט ווי צו פירן א שטוב; איז וויכטיג אז דער מנהל זאל כאפן א שמועס מיטן טאטן און די מנהלת זאל אראפרופן די מאמע, און רעדן שיין צו זיי איבער די זאכן וואס מען זעט וואס איז נישט מסודר און זיי העלפן; אזוי ווי דער רבי זכותו יגן עלינו פון סאטמער האט געטון נאכן קריג מיט די שארית הפליטה וואס האבן נישט געוואוסט די א' ב' ווי אזוי צו פירן א שטוב, איז די רעבעצין אריבער אין שטיבער ווייזן ווי מען באדט קינדער, ווי מען האלט א שטוב מסודר, ווי מען לייגט צאם וועש וכו'; דאס דארפן מיר טון, רעדן מיט די עלטערן, זען וואס מען קען בעסער מאכן.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.