בריוון פונעם ראש ישיבה שליט"א

#4 - רעדט נישט מיט קיינעם פון אייער עבר
שלום בית, חיזוק פאר פרויען, רעדן, פרויען צאמקום, עבר

בעזרת ה' יתברך


יום ג' פרשת וארא, י' שובבי"ם, כ"ד טבת, שנת תשפ"ג לפרט קטן


מרת ... תחי'


איך וויל אייך זייער בעטן, רעדט נישט מיט קיינעם פון אייער עבר, מאכט זיך נישט צו-נאַר פאר אנדערע. וואס דארפט איר דערציילן וואס איז אריבער אויף אייך איידער אייער התקרבות; אז איר האט געהאט א שלעכטע חבר וכו' וכו', איר מאכט זיך צו-נאַר פאר יעדן, און אויך ווערט אייער מאן צו-נאַר.


איך בעט אייך זייער, טוט מיר די טובה, רעדט נישט די זאכן, רעדט נאר שיינע זאכן; רעדט פון אייערע קינדער. ביי די פרויען צאמקום זאלט איר רעדן נאר פון שיינע זאכן; פרויען ווערן דערשראקן, און נאכדעם וועט אייך עס שאטן.


איך האף איר וועט אננעמען מיינע ווערטער.

#3 - אויב מען טשעפעט דיר מיט דיין עבר, זאלסטו דאס נעמען פאר כפרת עוונות
תשובה, בזיונות, עבר

בעזרת ה' יתברך


יום ג' פרשת ויקהל, כ"א אדר א', שנת תשפ"ב לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


איך ווייס נישט פון וואס דו רעדסט, קיינער האט צו מיר נישט גערעדט אויף דיר וכו', און אפילו מען וועט רעדן צו מיר - דארפסטו נישט מורא האבן. מיך אינטערעסירט נישט קיין אלטע מעשיות פון קיינעם; ווען עס קומען בחורים אין ישיבה - הער איך נישט אויס זייער עבר, עס אינטערעסירט מיר נישט, עס איז נישט נוגע פאר גארנישט; ווער עס וויל קומען לערנען ביים הייליגן רבי'ן און מען איז א געזונטער בחור (א קראנקער בחור וואס לויפט נאך קינדער און בחורים רחמנא לצלן האט דא נישט קיין פלאץ) - קען דא קומען; זאל מען האבן געטון וואס מען האט געטון, עס אינטערעסירט מיר נישט קיין אלטע מעשיות.


מוהרא"ש האט מיר כמה פעמים געזאגט: "הער נישט אויס יענעמס עבר"; מוהרא"ש האט מיר געזאגט אז דאס איז די סיבה פארוואס מענטשן פלעגן אלץ אפלאזן היכל הקודש און רעדן כל דבר אסור אויף אים, ווייל עס האט זיי געפייניגט אז איינער ווייסט ווער זיי זענען געווען, עס האט זיי אויפגעגעסן אז זיי האבן דערציילט זייער עבר, דעריבער האבן זיי געזוכט צו באגראבן מוהרא"ש. ווייל ווען מען ווערט מקורב צום הייליגן רבי'ן, מען קומט אין חדר היכל הקודש - ווערט מען ביז א קורצע צייט א גרויסער צדיק, א גרויסער מתמיד, א גרויסער מתבודד; נאכדעם האט מען חרטה 'איינער ווייסט מיין עבר...'


זיי זיך נישט מבלבל פון גארנישט; אויב מען טשעפעט דיר מיט דיין עבר - זאלסטו דאס נעמען פאר כפרת עוונות, ענטפער נישט צוריק; איין בזיון, איין חלישות הדעת - איז מער פון תעניתים און סיגופים. דער רבי זאגט (ספר המדות, אות תשובה, סימן כה): "חֲלִישׁוּת דַּעְתּוֹ שֶׁל הָאָדָם הוּא גְדוֹלָה מִתַּעֲנִית", איין חלישות הדעת איז א גרעסערע תיקון פון פאסטן; די הייליגע חכמים זכרונם לברכה דערציילן (תענית כד:) אמאל ווען עס איז געווען א טרוקעניש, עס איז נישט געווען קיין רעגן האט דער הייליגער רב פפא גוזר תענית געווען און עס איז נאכאלץ נישט געקומען קיין רעגן, רב פפא איז געווארן זייער שוואך האט ער געגעסן א לעפל גריז זיך צו דערכאפן דאס הארץ, זאגט אים רב נחמן: "בַּר אוּשְׁפַּזְתִּי", אויב איר וועט עסן נאך א לעפל גריז - אפשר וועט קומען רעגן, "חָלַשׁ דַּעְתֵּיהּ, וְאָתָא מִיטְרָא", ער האט געהאט חלישות הדעת און עס איז געקומען רעגן; זעט מען דאס גרויסקייט פון חלישות הדעת, אז דאס איז גרעסער פון עבודות און סיגופים.


ווען עס קומען צו מיר בחורים וויינען, וואס זאלן זיי טון, זיי האבן נישט געוויסט אין זייערע יונגע יארן וואס נישט צו טון השם ישמרינו, זיי האבן געטשעפעט קינדער רחמנא לצלן; ליידער רעדט מען נישט צו קינדער זיי זאלן אכטונג געבן און זיין הייליג, נישט פוגם זיין בברית קודש; יעצט ווען זיי האבן תשובה געטון, זיי האבן זיך אינגאנצן געטוישט, און ווען זיי טרעפן די בחורים וואס זענען דעמאלט געווען קליינע קינדער מיט וועם זיי האבן געטון די עקלדיגע זאכן, שרייען זיי: "מניוול!" זיי שרייען: "וואס מאכסטו זיך ווי אן ערליכער? דו ביסט א שגץ!" זיי בעטן אן עצה, זיי זאגן: "וואס קענען מיר יעצט טון אז מיר ווילן זיין גוט? מיר טוען מער נישט די זאכן, מיר זענען געווען אומשולדיג, קיינער האט אונז נישט געזאגט אז דאס איז עבירות", זיי פרעגן וואס צו טון; זאג איך זיי: "נישטא וואס צו טון, דאס איז דיין תיקון; זיי וועלן דיר נאכשרייען, און דו בעט דעם אייבערשטן ער זאל דיר מוחל זיין בזכות די בזיונות, ווייל חכמינו זכרונם לברכה זאגן (ברכות יב:) 'כָּל הָעוֹשֶׂה דְבַר עֲבֵירָה וּמִתְבַּיֵּשׁ בּוֹ', ווער עס זינדיגט און ער ווערט פארשעמט פון די עבירה, 'מוֹחֲלִין לוֹ עַל כָּל עֲוֹנוֹתָיו', איז מען אים מוחל אויף די עבירה און אויף אלע עבירות".


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.


 

#2 - נישטא גארנישט קיין נוצן פון זיך אויפעסן מיט אלטע מעשיות
צרות, התחדשות, שכחה, עבר

בעזרת ה' יתברך


יום א' פרשת וישב, י"ז כסליו, שנת תשפ"ב לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


איך האב געליינט דיין בריוו בכובד ראש, עס האט מיר געציפט ביים הארץ הערנדיג וואס דו ביסט אלץ אריבער, פון דיינע יונגע יארן.


קלאפ זיך נישט אראפ, נעם דעם רבינ'ס שכל. דער רבי זאגט (שיחות הר"ן, סימן כו): "אֵצֶל הָעוֹלָם הַשִּׁכְחָה הִיא חִסָּרוֹן גָּדוֹל בְּעֵינֵיהֶם", ביי די וועלט איז שכחה א חסרון, "אֲבָל בְּעֵינַי, יֵשׁ בְּהַשִּׁכְחָה מַעֲלָה גְּדוֹלָה", אין מיינע אויגן איז שכחה א גרויסע זאך, "כִּי אִם לֹא הָיְתָה שִׁכְחָה, לֹא הָיָה אֶפְשָׁר לַעֲשׂוֹת שׁוּם דָּבָר בַּעֲבוֹדַת ה'", וואלט ווען נישט געווען קיין שכחה וואלט מען נישט געקענט טון קיין שום זאך אין עבודת השם, "אִם הָיָה זוֹכֵר כָּל מַה שֶּׁעָבַר לֹא הָיָה אֶפְשָׁר לוֹ לְהָרִים אֶת עַצְמוֹ לַעֲבוֹדָתוֹ יִתְבָּרַךְ בְּשׁוּם אֹפֶן", אויב וואלט מען געדענקט יעדע זאך וואס מען האט געטון וואלט מען נישט געקענט אנהייבן טון גוטע זאכן, "גַּם הָיוּ מְבַלְבְּלִים אֶת הָאָדָם מְאֹד כָּל הַדְּבָרִים שֶׁעוֹבְרִים עָלָיו", אויך וואלט מען געווארן געשטערט פון אלעס וואס איז אריבער, "אֲבָל עַכְשָׁו עַל יְדֵי הַשִּׁכְחָה נִשְׁכָּח מַה שֶּׁעָבַר", אבער יעצט ווען עס איז דא שכחה, מען פארגעסט - פארגעסט מען די אלע נישט גוטע זאכן, קען מען אנהייבן פון פריש דינען דעם אייבערשטן.


דאס איז דעם רבינ'ס שכל, דעם רבינ'ס זאך איז: הייב אן פונדאסניי, שלעפ נישט דיין עבר, הרג'ע זיך נישט מיט אלטע זאכן וואס מען האט דיר בא'עוולה'ט אדער זאכן וואס דו האסט יענעם בא'עוולה'ט, נישטא גארנישט קיין נוצן פון זיך אויפעסן מיט אלטע מעשיות. רבי נתן זאגט (שיחות הר"ן, שם): "וְאֶצְלוֹ הַדֶּרֶךְ, שֶׁכָּל מַה שֶּׁעָבַר וְהָלַךְ, נִפְסָק וְהוֹלֵךְ לַחֲלוּטִין, וְאֵינוֹ חוֹזֵר בְּדַעְתּוֹ עוֹד כְּלָל", ביים רבי'ן איז נישט געווען אינטערעסאנט אלטע זאכן, א זאך וואס איז געווען האט מען מער נישט גערעדט און געטראכט, "וְאֵינוֹ מְבַלְבֵּל כְּלָל עַצְמוֹ עוֹד בַּמֶּה שֶּׁכְּבָר עָבַר וְהָלַךְ".


עס איז זייער שווער אפילו נאר צו ליינען וואס דו ביסט אריבער אין דיינע יונגע יארן, מען האט דיר געפייניגט השם ישמרינו; יעצט איז צייט זיך צו רוקן פאראויס אין לעבן, יעצט דארפסטו טראכטן ווי אזוי דו קענסט זיך בעסער מאכן; דאס קען נאר געשען מיט דעם רבינ'ס וועג פון התבודדות ותפילה און זיך כסדר מחדש זיין.


איך ליין אלע דיינע בריוו, שרייב מיר נאך.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#1 - אויב וויל מען מצליח זיין אין לעבן טאר מען נישט קוקן אויף צוריק
הצלחה, שכחה, עבר

בעזרת ה' יתברך


יום ד' פרשת אחרי-קדושים, ה' אייר, שנת תש"פ לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר.


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


דו האסט נישט גוט פארשטאנען דעם שיעור; מיר האבן געזאגט פארקערט, מיר האבן מסביר געווען אז מוהרא"ש זאגט פארוואס איז דער לייב דער קעניג אויף די חיות און נישט דער פוקס? דער פוקס איז דאך זייער קלוג און געריבן, ער איז קלוגער פונעם לייב! נאר וויבאלד דער פוקס האט א נאטור פון שטענדיג צוריק קוקן, אזוי ווי חכמינו זכרונם לברכה זאגן (מדרש שמות רבה כב, א): "שּׁוּעָל זֶה מְהַלֵּךְ וּמַבִּיט לַאֲחוֹרָיו", ער קוקט שטענדיג אויף צוריק - אזא איינער קען נישט זיין קיין קעניג, ווידער דער לייב האט דער אייבערשטער באשאפן מיט א נאטור אז ער דרייט זיך נישט אויס אויף צוריק, נאר שטענדיג שטייט ער מיט'ן פנים אויף פאראויס, אזא איינער קען זיין א קעניג.


מוהרא"ש זאגט דאס פאר אונז, אז אויב מיר ווילן מצליח זיין אין לעבן זאלן מיר קוקן וואס גייט זיין און נישט קוקן אויף צוריק. ווייל ווען מען קוקט און מען טראכט וואס איז געווען קען מען נישט מצליח זיין - נישט ברוחניות און נישט בגשמיות; א מענטש וואס וויל מצליח זיין, ער וויל זיין ווי א קעניג - טאר זיך נישט אויסדרייען אויף צוריק, זיך אויפעסן מיט'ן עבר. אזוי ווי דער רבי זאגט (שיחות הר"ן, סימן כו): "אֵצֶל הָעוֹלָם הַשִּׁכְחָה הִיא חִסָּרוֹן גָּדוֹל בְּעֵינֵיהֶם", ביי די וועלט איז שכחה א חסרון, "אֲבָל בְּעֵינַי יֵשׁ בְּהַשִּׁכְחָה מַעֲלָה גְּדוֹלָה, כִּי אִם לֹא הָיְתָה שִׁכְחָה, לֹא הָיָה אֶפְשָׁר לַעֲשׂוֹת שׁוּם דָּבָר בַּעֲבוֹדַת ה'", אבער איך זאג אז שכחה איז א מורא'דיגע מעלה, ווייל ווען א מענטש וואלט געדענקט יעדע זאך וואס ער האט געטון וואלט ער נישט געקענט אנגיין ווייטער מיט זיין לעבן, ווייל עס וואלט אים געשטערט אלעס וואס ער האט געטון.


מען דארף געדענקען דעם מאמר החכם: "הֶעָבָר אַיִן, וְהֶעָתִיד עַדַיִן, וְהַהוֹוֶה כְּהֶרֶף עַיִן, דַאֲגָה מִנַּיִן", וואס איז געווען איז געווען - איז דאך נישט ווערד זיך צו זארגן אויף וואס איז געווען; דער עיקר דארף מען קוקן אויף פאראויס, זוכן צו בויען א שיינע לעבן מיט דיין טייערע ווייב און ליכטיגע קינדער.


אויף דיין צווייטע פראגע וועל איך דיר מסביר זיין פנים אל פנים.