בריוון פונעם ראש ישיבה שליט"א

#258 - העלפן א מאמע, און זי וועט קענען העלפן אנדערע
כיבוד אב ואם, תהלים

בעזרת ה' יתברך - יום ג' פרשת כי תשא, י"ח אדר א', שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


... תחי', קרית ברסלב


איך בין אזוי פרייליך אז איר זאגט תהלים און יעצט האט איר געענדיגט גאנץ ספר תהלים.


העלפט אייער מאמע, עס איז א גרויסע מצוה צו העלפן א מאמע, אייער מאמע איז זייער איבערגעגעבן פאר אונזער קהילה, זי העלפט די מוסד מיט זייער אסאך זאכן, און אז איר וועט העלפן אין שטוב, איר וועט זיך פרייען אז אייער מאמע העלפט די שטעטל – וועט איר האבן א גרויסע זכות אין אלע שיינע זאכן אין די קהילה.


דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#257 - זיך אויסשמועסן, אויסקרעכצן, מתוודה זיין, צום אייבערשטן
כיבוד אב ואם, התבודדות

בעזרת ה' יתברך - יום ג' פרשת כי תשא, י"ח אדר א', שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ליבער ... נרו יאיר


עס איז אזוי שיין צו הערן די הערליכע גריסן אויף דיר, אז מען זעט דיך יעדן טאג אין בית המדרש, ביסט קובע עתים לתורה, דו לערנסט גמרא והלכה, און מיט וועם? מיט דיין טאטע נרו יאיר; וואס קען זיין שענער פון דעם, פון לערנען מיט א טאטע.


איך וויל דיר מחזק זיין זאלסט זיך מאכן א קביעות יעדן אינדערפרי זיך מתבודד זיין פאר פינף מינוט, ביז צען מינוט; זיך אויסשמועסן מיטן אייבערשטן, זיך אויסקרעכצן, זיך מתוודה זיין, תשובה טון, און בעטן פאר אביסל נאנטקייט צום אייבערשטן.


טייערער ליבער ברודער, מיר דארפן פאלגן דעם רבי'ן, מיר דארפן טון די עצות; וועלן מיר זוכה זיין צו קומען צו די גרויסע מדריגות צו וואס דער רבי וויל אונז צוברענגען.


שרייב מיר דיינע סיומים פון גמרא ומשניות.

#256 - וואוינט ביי די מאמע, אבער אויך רופן דעם טאטן
כיבוד אב ואם, אמונה

בעזרת ה' יתברך - יום ד' פרשת תצוה, שובבי"ם, י"ב אדר א', שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


... תחי', תלמידה בית פיגא ברסלב


איך האב ערהאלטן אייער בריוו.


אז די מצוה פון כיבוד אב קומט אייך אן שווער, איר האט נישט קיין שייכות מיט אייער טאטע, איר וואוינט ביי אייער מאמע - זאלט איר אבער געדענקען צו רופן אייער טאטע און רעדן מיט אים, און אז איר האט נישט וואס צו רעדן מיט אייער טאטע - זאלט איר זיך זוכן פון אונטער דער ערד וואס צו רעדן; דערציילט אים אייערע מעשיות פון תפילה, דערציילט אים מעשיות פון צדיקים; דאס וועט אים אויסהיילן.


האט נישט מורא, האלטס פאר אייערע אויגן די ווערטער: "'אין עוד מלבדו', אלעס איז דער אייבערשטער, עס איז גארנישט דא אויסער דעם אייבערשטן".


דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#255 - מכבד זיין טאטע מאמע, אבער היטן שבת
כיבוד אב ואם, חיזוק פאר מיידלעך, תהלים, שבת קודש, בית פיגא

בעזרת ה' יתברך - יום ד' פרשת תצוה, שובבי"ם, י"ב אדר א', שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


... תחי', תלמידה בית פיגא


איך האב ערהאלטן אייער בריוו.


איך פריי זיך זייער צו הערן די שיינע זאכן וואס איר שרייבט, ווי שטארק צופרידן איר זענט אין בית פיגא סקול, און די שיינע גריסן אויף אייערע לערערינס, ווי איר האט זיי ליב, און איר זענט אזויפיל קונה פון זיי.


איין ווארט האב איך נישט ליב פון די בריוו, איר שרייבט אין די בריוו: "איך זאג יעדן טאג איין קאפיטל תהלים און איך האב געענדיגט די יאר 'נאר' איין מאל תהלים"; די ווארט 'נאר' איז נישט גוט, וואס דארפט איר זיך אראפקלאפן? שרייבט: "איך האב געענדיגט די יאר ספר תהלים", אן די ווארט 'נאר'.


איר האט אן אנונג ווי חשוב ביים אייבערשטן אייערע קאפיטלעך תהלים זענען? אלע מלאכים זענען מקנא ווען איר זאגט תהלים, די איין קאפיטל תהלים שפאלט אלע הימלען, און זייט ממשיך צו זאגן יעדן טאג כאטשיג איין קאפיטל תהלים - וועט איר זען גרויסע ניסים.


בנוגע אייער מאמע וכו'; עס איז זייער א סענסעטיווער ענין, איך וועל ענטפערן באופן כללי, ווען איר גייט צו אייער מאמע פאר שבת, זאלט איר זי זייער מכבד זיין, זיך פירן ווי זי פירט זיך, אויסער אויב מען טוט פארקערט פון די תורה; דער אייבערשטער זאגט אונז צוויי זאכן, איינס - מכבד זיין טאטע מאמע, צוויי - היטן שבת, די צוויי מצוות שטייען אין איין פסוק, דאס לערנט אונז אז מען דארף מכבד זיין עלטערן נאר אויב עס גייט מיט די תורה, אויב חס ושלום טאטע מאמע זאגן מחלל שבת זיין - דעמאלט טאר מען נישט מחלל שבת זיין, אבער אלעס אנדערש; די מנהגים וכו', חומרות וכו' - זאלט איר טון ווי אזוי זי טוט.


שטארקט זיך, ווייל נאך אביסל וועט איר טרעפן אייער שידוך און אויפשטעלן א שיינע ווארעמע שטוב.


דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#254 - אוועקלייגן געלט
כיבוד אב ואם, לימוד התורה, געלט

בעזרת ה' יתברך - יום ג' פרשת תרומה, שובבי"ם, ד' אדר א', שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר


בנוגע אוועקלייגן געלט וכו',


דער רבי האט אונז זייער אנגעזאגט מיר זאלן אכטונג געבן אוועקצולייגן געלט. קוק אריין אין חיי מוהר"ן (סימן תקמז), דער רבי פלעגט מוסר זאגן, און אפילו פארשעמען – די אלע וואס האבן פארלוירן געלט, און נישט געהיטן דאס געלט.


לייג אוועק דיין געלט, לדעתי זאל דאס נישט זיין ביי דיינע עלטערן, עלטערן דארפן נישט וויסן די חשבונות פון געלט, אויך נישט די שווער און שוויגער, קיינער דארף נישט וויסן וויפיל געלט מען לייגט זיך אוועק, עלטערן דארף מען נאר געבן גוטע ווערטער און דערציילן שיינע זאכן, אבער נישט אריינמישן מיט די געלט.


לערן יעדן טאג ח"י פרקים משניות, זאג די ווערטער אן פארשטיין, אויך לערן אסאך בלעטער גמרא.

#253 - וואו איז די הבטחה פון די הייליגע תורה?
כיבוד אב ואם, אמונה, התחזקות, קשיות, תפילה, יתום

בעזרת ה' יתברך - יום ג' פרשת משפטים, שובבי"ם, כ"ז שבט, שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


מרת ... תחי'


איך האב ערהאלטן די פראגע.


אז אייער בחור פרעגט אייך: "וואס איז פשט, עס שטייט דאך אין די תורה (שמות כ, יא): 'כַּבֵּד אֶת אָבִיךָ וְאֶת אִמֶּךָ, לְמַעַן יַאֲרִכוּן יָמֶיךָ', איז ווי קען זיין אז טאטי - וואס האט אזוי מכבד געווען זיין טאטע - איז געשטארבן אזוי יונג?" ער פרעגט: "ווי קען זיין עס שטייט אין די תורה איין זאך און מען זעט עס איז נישט אזוי?" איר ווילט וויסן וואס אים צו ענטפערן.


חכמינו זכרונם לברכה דערציילן (חולין קמב.) עס איז געווען א תנא וואס איז געווארן אן אפיקורס, ווייל ער האט געזען ווי איינער בעט זיין זון: "קריך ארויף אויפן בוים, ברענג מיר פייגלעך צו עסן", דער קינד איז ארויפגעקראכן אויפן בוים און געטון סיי די מצוה פון כיבוד אב און סיי די מצוה פון שלוח הקן, ער האט אוועקגעשיקט די מאמע פייגל, און פלוצלונג איז ער אראפגעפאלן און געשטארבן; האט ער געפרעגט, ווי קען זיין איינער וואס טוט כיבוד אב, וואס די תורה זאגט לְמַעַן יַאֲרִכוּן יָמֶיךָ, דו וועסט לאנג לעבן, און אויך טוט ער די מצוה פון שלוח הקן וואס די תורה זאגט אויך ביי די מצוה דו וועסט לאנג לעבן, "הֵיכָן אֲרִיכוּת יָמָיו שֶׁל זֶה, וְהֵיכָן טוֹבָתוֹ שֶׁל זֶה", ווי איז די הבטחה פון די תורה? האט ער אפגעלאזט די אידישע וועג און געווארן אן אפיקורס.


די הייליגע חכמים זאגן אונז אז דאס גייט ארויף אויף די נשמה אין גן עדן; דער וואס טוט די מצוה פון כיבוד אב און אזוי אויך די מצוה פון שלוח הקן - דער וועט לעבן א לאנגע לעבן אין גן עדן, ער וועט באקומען זייער אסאך שכר אין עולם הבא; זאגט פאר אייער בחור וואס די הייליגע חכמים דרשנ'ען, און אז טאטי האט מכבד געווען מיט זיין גאנצע הארץ זיידי - האט ער יעצט גרויס שכר.


רעדט אסאך צו די קינדער פון אמונה, זיי זאלן וויסן אז דעם אייבערשטן קען מען נישט פארשטיין, עס איז דא אסאך קשיות אויפן אייבערשטן און דאס איז גאר זיין שיינקייט און גרויסקייט. דער תנא וואס האט געהאט די קשיא וואו איז די אריכת ימים אויף כיבוד אב ואם, האט אויך געהאט א קשיא אויף שכר ועונש; ער האט געזען איינע פון די הייליגע צדיקים פון די עשרה הרוגי מלכות, ווי א דבר אחר האלט אין מויל די צינג פון רבי חוצפית המתורגמן, האט ער געזאגט: ווי קען זיין 'פה שהפיק מרגליות' א מויל וואס האט געלערנט און געדאווענט, 'ילחוך עפר' זאל ליגן אין די מיסט?! דאס האט אים געמאכט ער זאל אפלאזן די תורה וועג.


פרעגלט אין די קינדער אמונה; יעדע מאל מען זיצט מיט קינדער ביי א סעודה, ביי א פארברענג - רעדט מען פון אמונה; אז דעם אייבערשטן קען מען נישט פארשטיין, מען חזר'ט די ווערטער פון רבי'ן וואס זאגט (לקוטי מוהר"ן חלק ב', סימן נב) דאס וואס עס איז דא קשיות אויפן אייבערשטן - אזוי דארף צו זיין, "וְכָךְ נָאֶה וְיָפֶה לוֹ", און דאס איז די שיינקייט פונעם אייבערשטן, ווייל אויב מיר וואלטן אלעס פארשטאנען וואלט דאך געווען זיין שכל אזוי ווי אונזער שכל - חס ושלום; קומט אויס אז דאס איז דער שיינקייט פונעם אייבערשטן, אז מיר פארשטייען אים נישט. אבער דער רבי האט אויסגעפירט: "וואויל איז דעם וואס האט נישט קיין קשיות אויפן אייבערשטן".


חזר'ט מיט די קינדער אמונה, זיי זאלן זיך דרייען צווישן אנשי שלומינו וואס רעדן נאר אמונה; ווי מער מען חזר'ט אמונה - איז דאס לעבן גוט און זיס, און אז מען האט נישט קיין אמונה, אפילו מען איז א למדן און מען קען גוט לערנען - קען מען פלוצלונג אלעס אפלאזן, מען זעט ביי אסאך שטיבער א קינד פאלט אוועק, מען וואונדערט זיך 'וואס קען דאס זיין? דאס קינד איז געווען א גוט קינד'; דער ענטפער איז, מען רעדט נישט גענוג פון אמונה, אז דער אייבערשטער מאכט אלעס, ער טוט אלעס - מיט א פינקטליכע חשבון און מיר ווייסן גארנישט.


זייט מחזק די קינדער די יתומים; זאגט זיי, מיט יעדע ווארט תורה און יעדע ווארט תפילה - מאכן זיי א נחת רוח פאר די נשמה פון זייער טאטע. מען קען זיך נישט פארשטעלן ווי הונגעריג א נשמה איז, ווי זיי זענען זיך מחי' מיט יעדע גוטע זאך וואס די קינדער טוען.


דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#252 - ווען די זיידע באבע געבן צופיל נאך פאר די אייניקלעך
כיבוד אב ואם, חינוך הילדים

בעזרת ה' יתברך - יום ג' פרשת בשלח, שובבי"ם, י"ג שבט, שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


מרת ... תחי'


איך האב ערהאלטן אייער בריוו.


אויף די פראגע, וואס איז ריכטיג ווען איר גייט צו אייערע עלטערן אדער אייער מאנ'ס עלטערן און די קינדער מוטשען און וויינען, און די עלטערן - די זיידע און באבע - געבן שנעל נאך און איר ווילט זיי אויסלערנען און נישט נאכגעבן; ווילט איר וויסן וואס איז ריכטיג.


ווען מען שטייט פאר עלטערן דארף מען זייער אכטונג געבן זיי צו מכבד זיין מיט די גרעסטע כבוד, און אז די עלטערן געבן נאך פאר די אייניקלעך - בלייבט מען שטיל, אפילו מען האלט אז עס איז נישט ריכטיג צו נאכגעבן פאר די קינדער, און מען האט אן אנדערע וועג פון חינוך; ווייל מער נישט ריכטיג ווי נישט מכבד זיין עלטערן - איז דאס נישט, די מצוה פון כיבוד אב ואם איז אזוי גרויס, "הוקש כיבוד אב ואם לכבודו של מקום" (בבא מציעא לב.), דער אייבערשטער זאגט, זייט מכבד די עלטערן און זייט מיך מכבד; עס איז א פחד און א שרעק, ווער קען זאגן ער האט אזא דרך ארץ פאר די עלטערן ווי פארן אייבערשטן?!


ביי עלטערן זיצט מען מיט די גרעסטע מאס דרך ארץ, און אז זיי ווילן נאכגעבן די אייניקלעך - בלייבט מען שטיל, אפילו מען האלט אנדערש, ווייל כיבוד אב ואם איז אזוי הארב, עד כדי כך אז די הייליגע חכמים זאגן (קידושין לא:): "אשרי מי שלא חמאן", וואויל איז דער וואס האט נישט געזען זיינע עלטערן, רש"י איז מפרש, ווייל עס איז אזוי הארב אז עס איז זייער שווער מקיים צו זיין די מצוה אזוי ווי מען דארף, און אויב מען איז נישט געווארענט אין די מצוה - קען מען באשטראפט ווערן.


דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#251 - מעג א אינגערמאן מאכן א ברית ביי זיין רבי'ן?
כיבוד אב ואם, חסידות ברסלב, מחלוקת, משפחה, שמחות, לשון הרע, ברית

בעזרת ה' יתברך - יום ב' פרשת בא, שובבי"ם, ה' שבט, שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


איך בעט דיר זייער, עס זאל דיך גארנישט אנגיין פון דיינע געשוויסטער. דו זאלסט מכבד זיין דיינע עלטערן; זאכן וואס האט מיט דיר - זאלסטו זיי מכבד זיין, און וואס האט מיט אנדערע - זאל דיך גארנישט אנגיין, זאלסט זיך גוט אויסלאכן. אזוי ווי דער רבי האט דערציילט (ספורי מעשיות, מעשה ג) די לבנה האט געפרעגט די זון: "וואס זארגסטו פרעמדע זארג?" די לבנה האט זיך אויסגעשמועסט איר צער און ווייטאג אז זי האט נישט קיין כח אין אירע פיס, זי האט צוטון מיט די שדים; אנשי שלומינו פלעגן אסאך חזר'ן די ווערטער: "וואס זארגט איר פרעמדע זארג?" דאס זאלסטו זיך פרעגן: 'וואס האט דאס מיט מיר? וואס זארג איך פרעמדע זארג?'


אז מען רעדט שוין, זאלסטו וויסן, אז א קינד מאכט א שמחה אין ברסלב ביי צדיקים און די עלטערן שרייען זיי גייען כאפן א הארץ אטאקע - איז דאס זייער אייגענע פראבלעם, מען ווערט נישט קיין רודף אז מען וויל טראגן א שמחה צו א צדיק. מוהרא"ש זאגט, עס שטייט (קהלת ג, טו): "וְהָאֱלֹקִים יְבַקֵּשׁ אֶת נִרְדָּף", דער אייבערשטער זוכט אויף דעם מענטש וועם מען רודפ'ט; פארוואס שטייט 'יְבַקֵּשׁ' מען זוכט אויף, וואס איז דא צו זוכן? עס דארף שטיין 'אלוקים יראה' דער אייבערשטער זעט דעם נרדף! זאגט מוהרא"ש, מען דארף דאס אויפזוכן, ווייל דער רודף מאכט א פנים ווי א נרדף; זאגט די פסוק, דער אייבערשטער זוכט אויף דער וואס רודפ'ט.


שומו שמים, עס איז דא א וועלט מיט צרות, נישטא קיין משפחה וואס ליידט נישט קיין צרות, קינדער פאלן אוועק פון די אידישע דרך, אזויפיל מענטשן זענען נישט געזונט מיט די ביטערע מחלה, מענטשן האבן נישט קיין פרנסה, א וועלט מיט יסורים; און נאכאלץ האט מען נישט קיין אנדערע דאגות ווי זיך אויפעסן דאס געזונט אז א קינד גייט קיין ברסלב מאכן א ברית, ער וויל א צדיק זאל זיין סנדק, און ער איז גאר דער וואס מאכט די מחלוקת, און ער איז דער וואס הרג'עט די עלטערן, און ער ווערט א חי' רעה ווייל ער וויל זיין קינד זאל האבן א סנדק א צדיק.


איך האב מיטגעהאלטן ברית'ן ביי מוהרא"ש זכותו יגן עלינו וואס די עלטערן האבן נישט געוואלט קומען צו די שמחה, זיי האבן געוויינט אז מען איז זיי מצער מיטן מאכן די שמחה אין ברסלב, דאס הרג'עט זיי, די גאנצע משפחה האט זיך אויפגעהעצט קעגן דעם אבי הבן אז ער הרג'עט די זיידע; איי ווער איז דיך מצער? ווער איז דיר שולדיג אז דו האסט געהערט לשון הרע? איך טאר נישט גיין צו מיין רבי מאכן א ברית פאר מיין קינד? איך טאר נישט גיין צו מיין רבי וואס געבט מיר חיות, געבט מיר לעבן, ער דערהאלט מיך ביים זינען?


ליידער נעמט מען אן לשון הרע, מען הערט וואס מען רעדט אויפן רבי'ן, אויף רבי נתן, אויף מוהרא"ש און בכלליות אויף ברסלב'ער חסידים, מען רעדט זאכן וואס זענען נישט געשטויגן און נישט געפלויגן, און וויי וויי פאר די וואס נעמען אן די לשון הרע. דער רבי האט געזאגט (שיחות הר"ן, סימן קפב): "מען קריגט נישט אויף מיר, מען האט זיך נאר אויסגעשניצט א מענטש און אויף אים קריגט מען; איך קריג אויך אויף דעם מענטש, אויף אזא מענטש וואס טוט אזעלכע זאכן וואס טויגן נישט קריג איך אויך".


נאכאמאל, מיש זיך נישט אין מחלוקת, אויב דיינע עלטערן וועלן דיך רופן און פארהאלטן - זאלט איר חס ושלום נישט טענה'ן; מיט עלטערן טענה'עט מען נישט, מיט עלטערן רעדט מען מיט די גרעסטע מאס דרך ארץ, און ווען מען האלט פאר, מען קומט מיט טענות - בלייבט מען שטיל מיט דרך ארץ.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#250 - נישט צעשטעכן די עלטערן
כיבוד אב ואם, מלמדים, צדיקים

בעזרת ה' יתברך - יום ב' פרשת בשלח, שובבי"ם, י"ב שבט, שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


דו ביסט צעשוידערט פון די שרעקליכע פאסירונג וואס האט פאסירט, ווי איינער האט צעשטאכן צום טויט זיינע עלטערן השם ישמרינו; דו ווילסט וויסן וואס האט די מעשה מיט דיר, וואס דארפסטו טון נאכן הערן אזא נייעס.


מיט יארן צוריק ווען עס האט פאסירט די שרעקליכע מעשה, איינער האט צעשניטן אן אומשולדיג קינד און אין די זעלבע צייט האט איינער געשטאכן א צדיק תמים אין ארץ ישראל, האט מוהרא"ש אונז געזאגט וואס מען ווייזט אונז פון הימל, אז מען צעשניידט קינדער אין חדר, מען נעמט מלמדים וואס טויגן אויף גארנישט און זיי צעשניידן קינדער, זיי שפעטן פון קינדער און צעקלאפן קינדער פאר די גאנצע לעבן, און די אנדערע פאסירונג קומט ווייל מען רעדט אויף צדיקים, מען שפעט פון צדיקים וואס זענען זיך מוסר נפש לאוקמא שכינתא מעפרא, ארויס נעמען די שכינה הקדושה פון גלות, זיי ברענגען צוריק אידישע קינדער צו די אמונה, פון זיי שפעט מען און אויף זיי רעדט מען.


יעצט ווען מיר הערן אזא פאסירונג דארפן מיר זיך פארנעמען מכבד זיין די עלטערן, רעדן צו די עלטערן מיט די גרעסטע כבוד און דאס גרעסטע דרך ארץ, חס ושלום נישט צעשטעכן די עלטערן דורך רעדן מיט חוצפה; ליידער ליידער קען מען זען און הערן ווי קינדער פירן זיך צו עלטערן מיט שרעקליכע חוצפה, מען נעמט זיך צוזאם גאנצע משפחות און מען מאכט פּרענקס אויף די עלטערן.


נעם זיך פאר פון יעצט מער צו מכבד זיין דיינע עלטערן.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#249 - וואס טוט מען ווען די באבע ווייזט מאוויס פאר די אייניקלעך?
תפילה והתבודדות, כיבוד אב ואם, חינוך הילדים, מאוויס

בעזרת ה' יתברך - יום ד' פרשת וארא, שובבי"ם, כ"ט טבת, שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


מרת ... תחי'


איך האב ערהאלטן אייער בריוו.


אייער פראגע איז נישט פשוט; פון אייער זייט זענט איר גערעכט, איר געבט אן ערליכער חינוך פאר אייערע קינדער, זיי נישט צו ווייזן קיין שום מאווי, אפילו אידישע זאכן, כדי צו האלטן די קינדער ריין און הייליג, און יעצט ווען איר האט זיך דערוויסט אז ווען איר שיקט אייערע קינדער צו אייער שוויגער ווייזט זי זיי אידישע מאוויס; איר זענט זייער דערשראקן, איר פרעגט אויב איר זאלט איר זאגן נישט ווייזן מער פאר אייערע קינדער קיין מאוויס.


וואלט די מעשה פאסירט ביי א שכנ'טע, א חבר'טע - וואלט געווען די ריכטיגע וועג צו זאגן יענעם: "ביטע נישט ווייזן מיינע קינדער קיין שום זאך", אבער די פראגע איז 'ווי אזוי זאגט מען דאס פאר עלטערן?' פאר עלטערן טאר מען נישט זאגן אויב עס וועט זיין א פגם אין זייער כבוד, מען דארף זייער אכטונג געבן אויף די כבוד פון די עלטערן, עלטערן זענען הייליג און טייער און עס איז א גרויסע עבירה צו מזלזל זיין אין זיי, אויך איז דאס א סכנה, מען ליידט זייער אסאך אין לעבן אז מען גרויסט זיך אויף די עלטערן; איז ווי איז שייך צו זאגן אנווייזונגען פאר טאטע מאמע, שווער און שוויגער? עס איז א פגם אין כיבוד אב ואם.


די איינציגסטע עצה איז צו בעטן דעם אייבערשטן אז די קינדער זאלן אויפוואקסן ערליך און הייליג, און רעדן צו די קינדער זיך אכטונג געבן נישט קוקן אויף קיין טעלעפאן, טעבלעט וכדומה, און אז די קינדער פרעגן 'אבער זיידע האט א טעלעפאן!' 'אבער באבע קוקט מאוויס!' זאגט מען: "זיידע און באבע זענען זייער וואויל, זיי זענען זייער ערליך, מיר פירן זיך ווי די רבנים וואס זאגן נישט קוקן".


דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#248 - אפילו עס גייט אריבער שווערע טעג, בלייבט מען געטריי דעם אייבערשטן
כיבוד אב ואם, לימוד התורה, דאווענען, קשיות, מנין, תמימות

 


בעזרת ה' יתברך - יום ב' פרשת וארא, שובבי"ם, כ"ז טבת, שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר, וויליאמסבורג


שטארק זיך מיט לערנען יעדן טאג מקרא, משנה, גמרא, הלכה ועוד, אויך זאלסטו זיין שטארק מיט דאווענען די דריי תפילות שחרית, מנחה און מעריב מיט מנין, בתמימות ופשיטות. די גרעסטע זאך איז דינען דעם אייבערשטן בתמימות ופשיטות, בלייבן געטריי דעם אייבערשטן אן קיין קושיות און אן קיין תרעומות; מיט אמונה פשוטה, אפילו עס גייט אריבער שווערע טעג – בלייבט מען געטריי דעם אייבערשטן.


 


זיי מכבד דיין ווייב, אויך דיין שווער און שוויגער זאלסטו מכבד זיין; ווען דו גייסט צו זיי זאלסטו זיך באדאנקען נאכאמאל און נאכאמאל, און חס ושלום קיינמאל נישט טענה'ען.


 

#247 - מען נעמט דעם רבי'ן זיך צו שטארקן מיט די מסורה פון די עלטערן
כיבוד אב ואם, מסורה, מניעות

בעזרת ה' יתברך - יום א' פרשת וארא, שובבי"ם, כ"ו טבת, שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר, וויליאמסבורג


דעם פארגאנגענעם פרייטאג, ערב שבת פרשת שמות – האט מיין זון הרב שלמה געמאכט א ברית אין שטעטל, ויקרא שמו בישראל 'יחזקאל', נאך מיין זיידע, קארלסבורגער רב זכרונו לברכה. מיין טאטע שליט"א מיט מיין מאמע תחי' האבן גענומען די מי, זיך ארויסגעשלעפט פרייטאג פארטאגס צום ברית, מיין טאטע איז געווען סנדק און געזאגט די ברכות, מיך האט מען מכבד געווען מיט סנדק מעומד. מיין טאטע האט גערעדט ביי די סעודת ברית, עס איז געווען הערליך שיין.


איך שרייב דיר דאס, זאלסט וויסן אז עלטערן האבן זייער הנאה ווען זיי זעען ווי די קינדער שטארקן זיך צו דינען דעם אייבערשטן מיט שמחה. אין אנהויב האבן עלטערן מורא אז מען וועט אפלאזן די מסורה, מען וועט אוועקגיין פון די ריכטיגע וועג, פון די אמת, אבער ווען עס גייען אריבער אפאר יאר און מען זעט אז מען נעמט דעם רבינ'ס חיזוק – נישט אויף אוועקווארפן וואס די עלטערן זאגן, פארקערט, מען נעמט דעם רבי'ן זיך צו שטארקן מיט די וועג פון די עלטערן – דרייט זיך אלעס איבער, און פון די מניעות – ווערט נעימות, עס ווערט זיס.


וואויל איז דעם וואס דערהאלט זיך.

#246 - עס איז נישט גוט זיך צו פארלייגן דוקא אויף א געוויסע שידוך
תפילות אויף אידיש, תפילה והתבודדות, כיבוד אב ואם, חיזוק פאר מיידלעך, שידוכים

בעזרת ה' יתברך - ערב שבת קודש פרשת ויחי, י"ז טבת, שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


... תחי', תלמידה בית פיגא קרית ברסלב ליבערטי


איך האב ערהאלטן אייער בריוו.


עס איז נישט גוט אז איר נעמט זיך אריין אין קאפ א שידוך, און איר טראכט פון א געוויסער בחור; וואס ווייסט איר ווער עס איז גוט, און אפילו ווען איינער איז גוט - וואס ווייסט איר אויב דאס איז גוט פאר אייך? עס קען אייך שאטן שפעטער.


אויב איר קומט צו די באטע און צו סיפורי מעשיות נאר צו קוקן אויף בחורים – זאלט איר ענדערש בלייבן אין שטוב; עס איז נישט גוט און נישט געזונט צו קומען אין שול צו סיפורי מעשיות און צו די באטע צו זוכן ווי מען קען זען בחורים, מען קען גארנישט קונה זיין; עס איז נישט גוט.


איר האט טייערע עלטערן מיט טייערע לערערינס, זיי וועלן זארגן פאר אייך פאר א גוטע שידוך, איר אליין זאלט נישט נאכקוקן קיינעם, גייט אוועק פון די וועג.


העלפט אייער מאמע אין שטוב, און אויך זאלט איר העלפן אייערע ברידער און שוועסטער וואס האבן חתונה געהאט - ווען זיי בעטן הילף מיט די קליינע קינדער.


גייט יעדן טאג ארויס אין חצר ביי אייער שטוב פאר איין מינוט, און קוקט ארויף צום הימל, בעטס: "הייליגער באשעפער העלף מיר, געב מיר אן ערליכע שידוך, געב מיר ערליכע דורות, געב מיר קינדער און אייניקלעך וואס וועלן דיך דינען, קינדער און אייניקלעך וואס וועלן זיין דבוק צו דיר און צו די הייליגע תורה".


דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#245 - נישט רעדן פון היכל הקודש מיט משפחה
כיבוד אב ואם, היכל הקודש, שכל

בעזרת ה' יתברך - ערב שבת קודש פרשת ויגש, עשרה בטבת, שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


מרת ... תחי', צפת


איך האב ערהאלטן אייער בריוו.


וואס דארפט איר רעדן פון היכל הקודש מיט אייער משפחה? וואס דארפט איר זיך אליינס מאכן א חוזק?! איז דען נישטא גענוג זאכן פון וואס צו רעדן מיט א מאמע און שוועסטערס? יעדע שמועס מוזט איר רעדן פון היכל הקודש און ווארטן מען זאל לאכן פון אייך?!


מיט א מאמע און שוועסטערס רעדט מען הוידל בוידל, מיט א מאמע און שוועסטערס רעדט מען פון די קינדער, און אז זיי בעטן חיזוק זאגט מען חיזוק וואס וועט זיי נישט קראצן אין זייער אויער, מען דערציילט מעשיות פון השגחה פרטית, מען זאגט עס אויף זייער שפראך. אויב די ווארט 'שכוח אייבערשטער' און די ווארט 'א מעשה פון תפילה' קראצט זיי אין אויער - זאגט מען 'א מעשה פון השגחה פרטית', 'א מעשה פון לויבן דעם אייבערשטן'; וואס פעלט אויס זיך מאכן צו שאנד און צו שפאט ביי די משפחה?!


אז מען האט א שוועסטער וואס האט אויך געטרינקען פון די אונגארישע וויין פון טאקיי, די רויטע טאקייער וויין - דעמאלט קען מען שמועסן אפן, אבער כל זמן די משפחה לאכט פון היכל הקודש - איז נאריש צו רעדן, מען טוט גארנישט אויף, מען ווערט א געשפעט.


איך האב געהאט א באבע א גרויסע צדיקת, רחל לאה טייטלבוים עליה השלום, וואס איז געווען אין אוישוויץ ביי די דייטשע רוצחים און האט איבערגעלעבט די קריג מיט ניסי ניסים. איר מעלה איז געווען, אויסער איר ערליכקייט איז זי געווען גאר א קלוגע; זעלטן צו געפינען א פרוי מיט אזויפיל חכמת נשים. זי פלעגט אונז שטענדיג דערציילן אז נאכן קריג האט זי גערעדט טאג און נאכט פון אמונה, נאר דאס האט איר געקענט האלטן ביים זינען; שטעלט זיך פאר א יונג ווייבל וואס האט קוים אנגעהויבן איר לעבן, האט פארלוירן אירע קינדער מיט איר מאן און געבליבן אליין, נאר אמונה, דאס האט איר געהאלטן. איין טאג הערט זי ווי אירע חבר'טעס רעדן שטילערהייט און זאגן: "רחל לאה איז נעבעך בארירט געווארן, זי רעדט טאג און נאכט פון משיח און פון באשעפער". מיין באבע האט דערציילט: "איך האב פון דעמאלט פארמאכט מיין מויל און גערעדט מיט אלעמען הוידל בוידל, אויב רעדן פון אמונה מיינט בארירט געווארן - רעד איך נישט"; מיט אונז האט זי גערעדט טאג און נאכט פון אמונה, אבער זי איז געווען אזוי קלוג צו קענען דערשמעקן וואס צו רעדן מיט יעדן איינעם, אזוי ווי דער הייליגער זוהר זאגט (תצוה, דף קפו:): "זַכָּאָה מַאן דְּמַלִּיל עַל אוּדְנִין דְּשָׁמְעִין", וואויל איז דער מענטש וואס רעדט צו אויערן וואס הערן אויס.


א גוט שבת.

#244 - מיט תפילה וסבלנות וועלן די עלטערן זיך איבערבעטן און קומען צו שמחות
כיבוד אב ואם, שלום, משפחה, סבלנות, לשון הרע

בעזרת ה' יתברך - יום ג' פרשת ויגש, ז' טבת, שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


לכבוד מיינע ליבע טייערע ... און ...


מזל טוב פאר ענקער נייע געבוירענע אינגל נחמן נתן נרו יאיר. דער רבי האט אמאל געזאגט (ימי מוהרנ"ת חלק ב', סימן לב): "נחמן נתן לאכט פון דער וועלט"; זאל דער אייבערשטער ענק העלפן ענק זאלן נישט אויפהערן לאכן, עס זאל זיין ביי ענק נאר גליק און פרייד, ענק זאלן לעבן מיט ליבשאפט און פרידן מיט אלע קינדער אינאיינעם.


איך האב גרויס ווייטאג פון דעם וואס ענק גייען אריבער, עס טוט זייער וויי, ווען די עלטערן וויל נישט מיטהאלטן די שמחות, און ווען די עלטערן ווילן נישט רעדן מיט ענק פאר די איין זינד, אז איר זענט ברסלב'ער חסידים, דאס איז אלעס פון די לשון הרע'ס וואס מען רעדט אויפן הייליגן רבי'ן און אויף זיינע תלמידים.


ענק זאלן נאכאלץ פרובירן רופן די עלטערן און חס ושלום נישט רעדן אין שטוב צווישן די קינדער קיין איין ווארט פון די גאנצע פרשה, נישט צעמישן די קינדער, און מיט תפילה וסבלנות וועלן די עלטערן איין טאג זיך איבערבעטן און קומען צו ענקערע שמחות און ווערן פאראייניגט.


דער אייבערשטער זאל שוין שיקן אליהו הנביא וואס וועט מאכן שלום אויף די וועלט, אזוי ווי עס שטייט (מלאכי ג, כד): "וְהֵשִׁיב לֵב אָבוֹת עַל בָּנִים".

#243 - דיין טאטע איז אלט און שוואך, גיי אריבער יעדן טאג אים צו באדינען
כיבוד אב ואם, מוסר, מורה דרך

בעזרת ה' יתברך - יום א' פרשת ויגש, ה' טבת, שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ליבער ... נרו יאיר, קרית ברסלב


זיי נישט בייז אז איך זאג דיר מוסר, איך וויל נאר דיין אייביגע גוטס.


האסט אן אלטן טאטן, אלט און שוואך, קיינער קוקט זיך נישט אום אויף אים; פארוואס זאלסטו נישט אריבערגיין יעדן טאג אים משמש זיין? עס איז דאך די גרעסטע מצוה אויף דער וועלט מכבד זיין א טאטע, משמש זיין א טאטע; איך וויל נישט זאגן פאר אנדערע וואס צו טון, הלוואי זאל איך אליינס זיין אן ערליכער איד, אבער דו זאגסט מיר שטענדיג: "דער ראש ישיבה זאל מיר זאגן ווי צו לעבן", "דער ראש ישיבה זאל מיך פאררעכטן אויב איך טו נישט גוט" – דערפאר זאג איך דיר.


דיינע אלע עבודות השם וואס דו דינסט דעם אייבערשטן איז זייער הייליג און חשוב, אבער די מצוה פון כיבוד אב ואם, אז מען האט אן אלטע שוואכע טאטע וואס ליגט אין בעט - ווי קען מען זיך פטר'ן מיט צושטעלן אן ערל? פארוואס זאלסטו נישט גיין יעדן טאג אים משמש זיין?


איך האב געלערנט כיבוד אב ואם פון מיינע עלטערן; מיין טאטע שליט"א, מיין מאמע תחי' – כל זמן זיי האבן געהאט זייערע עלטערן – האבן זיי טאג און נאכט באדינט די עלטערן. אויך מיין שווער שליט"א, כל זמן זיינע עלטערן האבן געלעבט – האט מען אים געזען טאג און נאכט משמש זיין די עלטערן.


איך שרייב דיר, איך וויל זאלסט אריינכאפן צו קענען טון די מצוה.

#242 - ווען א מאמע שרייט, בלייבט מען שטיל
כיבוד אב ואם, בזיונות, התבודדות

בעזרת ה' יתברך - יום ב' פרשת וישב, כ"א כסליו, שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


ווען א מאמע שרייט - בלייבט מען שטיל; אפילו מען האט וואס צו ענטפערן און מען האלט מען איז גערעכט - טאר מען נישט ענטפערן.


כיבוד אב ואם איז פון די הארבסטע מצוות וואס איז דא, עס איז אזוי גרויס אז די תורה גלייכט צו מכבד זיין עלטערן - צו מכבד זיין דעם אייבערשטן (מכילתא פרשת יתרו, פרשה ח); דער אייבערשטער זאגט: "מען דארף מורא האבן פון מיר און מיך מכבד זיין", אזוי אויך זאגט דער אייבערשטער, "דארף מען מורא האבן פון די עלטערן און זיי מכבד זיין".


נאך זאגן די הייליגע חכמים (תנא דבי אליהו רבא, פרק כו) "כָּל הָעוֹלָם כֻּלּוֹ שֶׁל הַקָדוֹשׁ בָּרוּךְ הוּא, וְאֵין הַקָּדוֹשׁ בָּרוּךְ הוּא מְבַקֵּשׁ מֵהָאָדָם רַק שֶׁיְכַבֵּד אָב וָאֵם", דער אייבערשטער זאגט: די גאנצע וועלט איז מיינ'ס - איך האב עס באשאפן, און איך בעט פון ענק נאר איין זאך, אז איר זאלט מכבד זיין ענקערע עלטערן".


ווען מען באקומט א בזיון און מען שווייגט אפ, מען ענפערט נישט - איז מען זוכה צו קומען צו די העכסטע מדריגה, צו 'כתר'; ענטפער נישט ווען דו באקומסט א בזיון, און אודאי און אודאי ווען דיינע עלטערן זאגן דיר אריין אדער שרייען דיך אן - זאלסטו פארמאכן די ליפן, פארמאכן די מויל; שטיין מיט דרך ארץ אויסהערן וואס זיי זאגן און נישט ענטפערן.


מיין ליבער ברודער, מיין הארציגער חבר, געוואוין זיך צו צו רעדן צום אייבערשטן, דערצייל דעם אייבערשטן אלעס וואס גייט אריבער אויף דיר, דערצייל אים דיין ווייטאג, דערצייל אים די גאנצע פרשה דיינע, אז דיינע עלטערן האבן זיך גע'גט און אלעס וואס גייט אריבער; גלייב מיר, דו וועסט זיך אזוי גוט שפירן, א ליכטיגקייט וועט דיך ארומנעמען, דו וועסט שפירן אביסל פון די טעם וואס מען שפירט אין גן עדן.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#241 - א טאטע מאמע טיילט מען נישט איין וואס צו טון
כיבוד אב ואם

בעזרת ה' יתברך - יום ב' פרשת וישב, כ"א כסליו, שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר, ירושלים


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


איך פריי זיך זייער צו הערן פון דיר, איך טראכט פון דיר און איך האף אז אלעס איז גוט ביי דיר.


א טאטע מאמע טיילט מען נישט איין וואס צו טון; אפילו די געשוויסטער זאגן מען מוז טון אזוי, און מען מוז זיי איינטיילן.


אז דיינע געשוויסטער זאגן דיר זאלסט נישט אריינלאזן די מאמע וכו' - זאלסטו זיי נישט אויסהערן, און ווען זי וויל קומען - זאלסטו איר אויפנעמען מיט שמחה.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#240 - בלייבט אין שטוב ביינאכט, גייט נישט צו חבר'טעס
כיבוד אב ואם, חברים, חיזוק פאר מיידלעך

בעזרת ה' יתברך - יום ב' פרשת ויצא, ז' כסליו, שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


... תחי', תלמידה בית פיגא קרית ברסלב ליבערטי


בלייבט אין שטוב ביינאכט, גייט נישט צו חבר'טעס; אפילו איר האט גאר גוטע חבר'טעס - איז בעסער איר זאלט בלייבן אין שטוב העלפן מיט די שטוב ארבעט.


איר האט נאך די מעגליכקייט צו העלפן אין שטוב בלויז א קורצע צייט, ווייל אט אט גייט איר א כלה ווערן און בויען אייער אייגענע שטוב; איז בעסער איר זאלט בלייבן אין שטוב העלפן מיט די שטוב ווירטשאפט.


געדענקט, נישטא גרעסערס ווי העלפן א מאמע, נישטא בעסערס ווי מאכן א פארגענוגן פאר די מאמע.


בזכות העלפן די מאמע אפילו ווען עס איז נישט גרינג - וועט איר האבן א גוטע און זיסע לעבן.


דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#239 - איך האב די שענסטע לעבן, די בעסטע וואס איז מעגליך
כיבוד אב ואם, חיזוק פאר מיידלעך, שידוכים, קנאה

בעזרת ה' יתברך - יום ב' פרשת ויצא, ז' כסליו, שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


... תחי', תלמידה בית פיגא קרית ברסלב ליבערטי


איך הער גאר גוטע גריסן פון אייערע לערערינס אויף אייך, ווי שיין איר פירט זיך אויף, פון אייער דרך ארץ און מידות טובות. איך וועל איבערגעבן פאר אייערע עלטערן די גוטע גריס, זיי וועלן זיך זיכער פרייען, עס וועט זיי צוגעבן א שטיק געזונט.


בעטס אסאך דעם אייבערשטן אויף אן ערליכע שטוב, ערליכע שידוך, ערליכער מאן. די וואך האבן מיר אין די פרשה, לאה האט געבעטן אויף א ערליכע שידוך, זי האט געוואלט חתונה האבן מיט יעקב אבינו, און אפילו עס איז נישט געווען מעגליך פאר איר צו באקומען די שידוך האט דער אייבערשטער געמאכט זי זאל חתונה האבן מיט יעקב און אויפשטעלן אסאך שבטים, נאר ווייל זי האט אסאך געבעטן.


זייט קיינעם נישט מקנא, טראכטס 'איך האב די שענסטע לעבן, איך האב די בעסטע מאמע, איך האב די בעסטע וואס איז מעגליך'; דאנקט דעם אייבערשטן פאר אייערע עלטערן און פאר אלעס וואס ער געבט אייך.


דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#238 - געבן א נאמען נאך די באבע
כיבוד אב ואם, נאמען

בעזרת ה' יתברך - יום ה' פרשת תולדות, ג' כסליו, שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר


מזל טוב פאר דיין נייע געבוירענע מיידעלע, א מתנה באקומען פונעם אייבערשטן. דער אייבערשטער זאל דיר העלפן זאלסט זוכה זיין איר מגדל זיין לתורה ולבעל תורה, ולחופה, ולמעשים טובים.


בנוגע וואס פאר א נאמען צו געבן, דיין שווער בעט דיר זאלסט געבן א נאמען נאך זיין מאמע און דיין ווייב האט נישט ליב די נאמען; זאג דיין ווייב אז מען טוט נישט אין לעבן וואס מען האט ליב, מען טוט וואס איז ריכטיג; ריכטיג איז צו געבן א נאמען נאך די באבע, זי איז געווען א צדיקת, זיך אוועקגעגעבן פאר תורה – איז גוט צו געבן א נאמען נאך איר.


כיבוד אב ואם איז אזוי גרויס, דער אייבערשטער זאגט: "עס איז אזוי ווי מען איז מיך מכבד" (קידושין ל:).


בעט דעם אייבערשטן זאלסט קענען אויפציען ערליכע דורות און זען אסאך נחת ביי דעם קינד און ביי אלע קינדער.


יהודית איז גאר א שיינע נאמען. חכמינו זכרונם לברכה זאגן (מגילה יג.) אויפן פסוק (דברי הימים א ד, יח): "'וְאִשְׁתּוֹ הַיְהֻדִיָּה יָלְדָה וְגוֹ', אמאי קרי לה יהודיה", פארוואס רופט מען בתי' בת פרעה מיט די נאמען יהודיה? "על שום שכפרה בעבודה זרה", ווייל זי האט געלייקנט אין פרעמדע געטער.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#237 - זאלסט שטענדיג זיין גרייט פאר דיינע עלטערן און פאר דיין ווייב'ס עלטערן
כיבוד אב ואם, שלום בית, דרך ארץ, שווער און שוויגער, נחת

בעזרת ה' יתברך - יום ג' פרשת חיי שרה, כ"ג מר-חשון, שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר


דיין שווער און שוויגער הערן נישט אויף מיך רופן און אויך שיקן מעסעדזשעס ווי וואויל דו ביסט, ווי געטריי דו ביסט צו דיין ווייב און צו זיי, דו ביסט אזוי איבערגעגעבן, דו העלפסט ביי זיי אין שטוב, דו פאררעכסט זאכן וכו' וכו'.


דאס מאכט מיך טון נאך מיט בחורים, דאס געבט מיר כח צו מאכן נאך שידוכים. ווייל ווען אינגעלייט פירן זיך מיט יראת שמים און דרך ארץ באקום איך פרישע כוחות צו ווייטער ממשיך זיין.


גיי ווייטער אן מיט דיין דרך ארץ, זאלסט שטענדיג זיין גרייט פאר דיינע עלטערן און פאר דיין ווייב'ס עלטערן, און צו דיין ווייב זאלסטו רעדן אזוי ווי מען רעדט צום חשוב'סטן מענטש; ווייך, שיין און איידל.


שרייב מיר דיינע סיומים – וועסטו מיך מחי' זיין.

#236 - מכבד זיין שווער און שוויגער, אפילו ווען עס איז נישט אזוי בא'טעמ'ט
כיבוד אב ואם, שלום בית, שווער און שוויגער

בעזרת ה' יתברך - יום ה' פרשת וירא, י"ח מר-חשון, שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


דיין שווער און שוויגער זאלסטו מכבד זיין, אפילו עס איז דיר נישט אזוי בא'טעמ'ט. די הייליגע חכמים זאגן (מדרש שוחר טוב, שמואל-א, כד): "חַיָיב אָדָם בְּכָבוֹד חָמִיו כְּבִּכְבוֹד אָבִיו", א מענטש איז מחויב צו מכבד זיין זיין שווער פונקט אזוי ווי ער דארף מכבד זיין זיין טאטע.


בכלל זאלסטו וויסן דעם כלל אין לעבן: "מען טוט נישט וואס מען וויל און וואס מען האט ליב, מען טוט וואס איז ריכטיג"; אז דו האסט נישט ליב צו גיין צו דיין שווער און שוויגער - איז דאס דיין אייגענע פראבלעם, דאס טאר נישט צוריק האלטן דיין ווייב און דיך פון גיין.


וואס וועסטו טון אז דיינע קינדער וועלן זיך נישט באווייזן פאר דיר פון יאר צו יאר? און ווי אזוי וועסטו רעאגירן ווען דיין טאכטער וועט דיר זאגן שטילערהייט 'טאטי, מיין מאן לאזט מיך נישט קומען'? פינקט די זעלבע וואס דו האסט געזאגט פאר דיין ווייב.


דו ביסט נישט בעל הבית אויף דיין ווייב. ביי די אומות העולם איז דא די זאך אז א מאן געוועלטיגט אויף די ווייב, להבדיל ביי אידישע קינדער, די הייליגע פאלק - איז דער מאן נישט בעל הבית אויף די ווייב און נישט די ווייב בעלבאטעוועט אויפן מאן; ביידע האבן זיך ליב, ביידע שעצן זיך, און דער אייבערשטער ער איז דער בעל הבית, אים דארף מען פאלגן און זיין אונטערטעניגט אונטער אים.


היינט נאכט וועט זיין די ליל שישי שיעור אין אונזער נייער בית המדרש אין לינדען ניו דשערזי, אינאיינעם מיט א חנוכת הבית און א סיום אויף האלב ש"ס.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#235 - איך האב זייער הנאה געהאט צו זיין א שבת ביי מיינע עלטערן
כיבוד אב ואם, שמחה, שבת קודש, ספרי ברסלב, לשון הרע, אחדות, דף גמרא, שבועות

בעזרת ה' יתברך - יום א' פרשת לך לך, ז' מר-חשון, שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


דעם פארגאנגענעם שבת פרשת נח בין איך געווען ביי מיינע עלטערן, איך האב זייער הנאה געהאט צו זיין א שבת ביי זיי, איך האב זייער אסאך קונה געווען ווי צו פירן א שבת טיש מיט שמחה. מיין טאטע שליט"א מאכט הערליכע סעודות; מען זינגט, מען רעדט דברי תורה, אויך מאכט מען פרייליך פאר די קינדער, אלע זיצן פול מיט שמחה.


שבת נאכמיטאג בין איך געווען אין אונזער שטיבל, מען האט אפגעשמועסט אז עס וועט זיין א שיעור אום פינף דרייסיג. מיר האבן גערעדט פון די בלעטל וואס די פייגל האט צוריק געברענט אין איר מויל, און אזוי האט נח געוואוסט אז מען קען שוין ארויסגיין, עס איז מער נישט קיין סכנה. דאס מיינט מען די בלאט גמרא; אז מען לערנט יעדן טאג א בלאט גמרא, אפילו אן פארשטיין, מען זאגט די ווערטער - דעמאלט ווערט מען נישט פארשוועמט אינעם מבול, אזוי אויך די בלעטל פון רבינ'ס התחזקות און עצות.


מיר האבן זיך זייער מחזק געווען צו לערנען דעם רבינ'ס ספרים, אזוי ווי דער הייליגער רבי נתן האט געזאגט פאר זיין הסתלקות: "עזרא הסופר גייט אוועק פון די וועלט, (עזרא הסופר איז נסתלק געווארן עשרה בטבת, רבי נתן האט מרמז געווען אויף זיך אז ער האט געהאט נשמת עזרא הסופר) און טריף פסול איז זיך מתגבר, אזויפיל ווי עס איז היינט דא אלפים ורבבות טריף פסול; נאר איך האף, אז איין בלעטל פון רבינ'ס ספרים וועט זיין א תיקון אויף אלסדינג", דאס איז די בלעטל וואס די טויבעלע האט געברענגט פאר נח, אים ווייזן אז עס וועט קומען א רבי וואס וועט ראטעווען די וועלט פון ווערן פארשוועמט.


עס איז געווען זייער געשמאק צו זיצן מיט אנשי שלומינו. די בארא פארקער חבריא איז זייער א שיינע, מען האט זיך ליב, מען שפירט דאס גלייך ווי נאר מען קומט אריין אין שטיבל. מען דארף אבער אסאך תפילה נישט צו ווערן פארשלעפט פון די אלע לשון הרע'ס וואס מען רעדט אויפן רבי'ן, מען דארף געדענקען וואס איז אריבער אויף רבי נתן און וואס האט אים דערהאלטן ווען ער האט געהערט אלע לשון הרע'ס. ווען רבי נתן איז געקומען דעם ערשטן ראש השנה צום רבי'ן, האט דער רבי געזאגט די תורה פון ליקוטי מוהר"ן (חלק א', סימן ה'); פאר רבי נתן איז פארענטפערט געווארן א שטארקע קשיא, עס האט אים לאנגע יארן געשטערט 'וואס איז די זאך פון מחלוקות אויף צדיקים? וואס רעדט מען אויף צדיקים, וואס דארף מען הערן נישט גוטע זאכן?' און די ווערטער וואס דער רבי האט דעמאלט געזאגט "וְתַאֲמִין, כִּי כָּל מַצּוּתָא וּמְרִיבָה שֶׁיֵּשׁ בֵּין הַצַּדִּיקִים הַשְּׁלֵמִים אֵין זֶה אֶלָּא כְּדֵי שֶׁיְּגָרְשׁוּ סִטְרִין אָחֳרָנִין", דו דארפסט גלייבן אז די אלע מחלוקות וואס איז דא צווישן די צדיקים דאס איז נאר ווייל מען וויל דיך פארטרייבן פון זיי, "כְּשֶׁאַתָּה שׁוֹמֵעַ מְרִיבוֹת שֶׁבֵּין הַצַּדִּיקִים תֵּדַע, שֶׁזֶּה מַשְׁמִיעִין אוֹתְךָ תּוֹכָחָה עַל שֶׁפָּגַמְתָּ בְּטִפֵּי מֹחֲךָ", ווען דו הערסט רעדן אויף צדיקים זאלסטו וויסן אז דאס איז נאר ווייל מען וויל דו זאלסט תשובה טון אויף וואס דו האסט פוגם געווען; רבי נתן האט געזאגט: "ווען איך האב געהערט די תורה פון רבי'ן איז מיר גלייך פארענטפערט געווארן פארוואס מען רעדט אויף צדיקים און מען קריגט זיך השם ישמרינו, נאר מיך צו פארטרייבן, אז איך בין נישט ראוי צו זיין צווישן זיי".


איך בין צוריק געגאנגען צו מיין טאטע דאווענען, ווייל דאס איז מיין מצוה פון כיבוד אב ואם. אפילו אין די צייטן וואס איז א חשיבות צו דאווענען מיט אנשי שלומינו, ווי צום ביישפיל יום טוב שבועות; אויב בין איך איינגעשטאנען ביי מיינע עלטערן - בין איך געבליבן דאווענען ביי זיי צוליב כיבוד אב ואם. איין יאר האב איך זייער געוואלט דאווענען מיט מוהרא"ש יום טוב שבועות, איך האב געוואלט האבן די זכות פון ניצול ווערן פון עולם התוהו, וואס דער רבי האט געזאגט, ווער עס וועט קומען צו אים אין די דריי זמנים 'ראש השנה, שבת חנוכה און שבועות' - וועט געראטעוועט ווערן פון עולם התוהו, בין איך געגאנגען דאווענען ותיקין ביי מוהרא"ש, און נאך ותיקין בין איך געבליבן אויף און מיטגעדאווענט ביי מיין זיידע (נישט איבער געדאווענט, נאר זיך מתבודד געווען אפאר שעה אונטערן טלית). איך האב געוויסט אז אויב שטיי איך איין ביי מיינע עלטערן - דארף איך זיי זייער מכבד זיין, און אז זיי וועט שטערן אז איך גיי דאווענען ערגעץ אנדערש - בין איך געבליבן אויף וכו'.


שבת אינדערפרי בין איך אויך געגאנגען צו אונזער שטיבל, איך האב געוואלט אפילו פאר אפאר מינוט זיצן אין די פיר ווענט פון היכל הקודש, לערנען אביסל מיינע שיעורים, אבער עס איז געווען פארשפארט; בין איך צוריק געגאנגען, איך האב געלערנט מיינע שיעורים; ח"י פרקים משניות, יום תהילים, גמרא, זוהר, ועוד - ביי מיין טאטע אין שול.


דיר בעט איך זייער, רוף דיינע עלטערן יעדן טאג, און אז דו וואוינסט נעבן זיי - זאלסטו יעדן טאג זיי גיין באגריסן, אפילו פאר א מינוט, גיין זאגן "א גוט מארגן", אדער "א גוטן טאג", אדער "א גוטן אווענט", מחי' זיין עלטערן און ארויסהעלפן מיט וואס זיי דארפן.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#234 - שלאג נישט דיינע קינדער
כיבוד אב ואם, שמחה, חינוך הילדים, שבת קודש, מנין, שבת תשובה

בעזרת ה' יתברך - ערב שבת קודש פרשת האזינו ב', שבת תשובה, ז' תשרי, שנת תשפ"ד לפ"ק


 


לכבוד ... נרו יאיר


די וואך שבת איז די ערשטע שבת פון שנת תשפ"ד, זאלסטו זיין זייער פרייליך, ווייל אלעס גייט לויט די אנהויב; אז די אנהויב איז פרייליך - וועט שוין זיין פרייליך אלע שבתים. דער רבי האט אונז זייער אנגעזאגט מיר זאלן זיין שבת זייער זייער פרייליך (לקוטי מוהר"ן חלק ב', סימן יז).


די וואך שבת איז שבת תשובה, מיר ליינען די הפטורה פון שובה ישראל. דער נביא זאגט (הושע יד, ג) טוט תשובה, "קְחוּ עִמָּכֶם דְּבָרִים וְשׁוּבוּ אֶל ה'"; מיט תורה ותפילה קען מען תשובה טון, זאלסטו שוין אנהויבן לערנען יעדן טאג א בלאט גמרא און א פרק משניות און בעט דעם אייבערשטן יעדן טאג: "הייליגער באשעפער איך וויל היינט עפענען די הייליגע גמרא און די משניות", און אפילו דו פארשטייסט נישט די ווערטער וואס דו לערנסט - זאלסטו זאגן די ווערטער; דאס וועט דיך מטהר זיין.


אויך זאלסטו זיך שטארקן אין גיין אין שול דאווענען די דריי תפילות מיט מנין, און אויך זאלסטו זיך מתבודד זיין יעדן טאג אפאר מינוט.


בעט זיך איבער מיט יעדן איינעם, און אז דו האסט וויי געטון דיינע עלטערן - זאלסטו זיי איבערבעטן, און אז דו טשעפעסט דיין ווייב - זאלסטו איר איבערבעטן, וועט דיר דער אייבערשטער מוחל זיין.


שבת זאלסטו זיין פרייליך. שלאג נישט דיינע קינדער, אוי ואבוי אויב מען שלאגט די קינדער; עס מאכט נאר ערגער דעם מצב, פראסקען איז בכלל נישט קיין חינוך, ענדערש זאלסטו רעדן צו זיי נאכאמאל און נאכאמאל.


א פרייליכן שבת.


א גמר חתימה טובה.