בריוון פונעם ראש ישיבה שליט"א

#20 - א טערעפיסט קען נישט היילן, אבער דער מאן קען אויסהיילן
קינדער, שמחה, אמונה, שלום בית, טערעפי

בעזרת ה' יתברך - יום ב' פרשת בא, שובבי"ם, ה' שבט, שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


אז דיין ווייב איז יעצט אין א דעפרעסיע - דארפסטו איר היילן, א טערעפיסט קען נישט היילן, אבער דער מאן קען אויסהיילן. די הייליגע חכמים דערציילן (שבת קכט.): "בְּרַתֵּיהּ דְּרַב חִסְדָּא טָבְלָה בְּגוֹ תְּלָתִין יוֹמִין שֶׁלֹא בִּפְנֵי בַּעְלָהּ וְאִצְטְנִיאַתְּ", רבא'ס ווייב האט זיך פארקילט און זי איז קראנק געווארן, רבא איז דעמאלט נישט געווען אין שטוב, ער איז געווען אין ישיבה אין פומבדיתא (דעמאלט איז געווען דער סדר אז מען פלעגט אוועק פארן פאר א לאנגע צייט לערנען תורה), "וְאַמְטוּי לְעַרְסָה בַּתְרֵיהּ דְּרָבָא לְפוּמְבַּדִיתָא", האט מען איר געטראגן מיט איר בעט קיין פומבדיתא אין די ישיבה וואו רבא איז געווען ראש ישיבה און זי איז אויסגעהיילט געווארן; קוק נאך די גמרא, ודו"ק.


מיט שמחה קעסטו איר היילן, מיט ווערטלעך, מיט גוטע ווערטער, און בעיקר מיט אויסהערן, איר געבן די געפיל אז דו ביסט מיט איר און דו פארשטייסט איר.


אויך זאלסטו רעדן מיט איר אסאך ווערטער פון אמונה, דאס איז די איינציגסטע מעדעצין פאר דעפרעסיע; ווי מער מען חזר'ט 'אין עוד מלבדו, עס אזי גארנישט דא אויסער דעם אייבערשטן, אלעס איז דער אייבערשטער, ער מאכט אלעס, ער טוט אלעס, גארנישט פאסירט פון זיך אליינס, אז מען געבוירט א קינד איז דאס פונעם אייבערשטן, און אז מען איז מפיל איז דאס אויך פונעם אייבערשטן' - דער ווערט פרייליך, און אז מען פארגעסט פון אייבערשטן, מען טראכט 'איך מאך, איך טו, איך קען, איך ברענג קינדער, איך בין שולדיג' - דאס ווארפט אריין אין א דעפרעסיע.


יעצט איז נישט קיין צייט פון האבן קינדער, יעצט איז א צייט פון ווארטן. חכמינו זכרונם לברכה זאגן (פסחים כב:): "כְּשֵׁם שֶׁקִּבַּלְתִּי שָׂכָר עַל הַדְּרִישָׁה, כָּךְ קִבַּלְתִּי שָׂכָר עַל הַפְּרִישָׁה", יעדע זאך האט זיין צייט; עס איז דא עת ללדת, און עס איז דא צייטן פון מאכן זיכער אז די ווייב איז געזונט פיזיש און גייסטיש.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#19 - צוויי עצות צו קענען אנהויבן לעבן פונדאסניי מיט ליבשאפט און שלום
תפילה והתבודדות, תודה והודאה, צרות, שלום בית, חיזוק פאר פרויען, הדרכות, נקודות טובות, עצות, טערעפי

בעזרת ה' יתברך - ד' פרשת חיי שרה, כ"ה מר-חשון, שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


מרת ... תחי'


איך האב ערהאלטן אייער בריוו.


ווי ווייטאגליך איז צו הערן אייער לעבנ'ס געשיכטע; אזויפיל פיין, אזויפיל ווייטאג וואס איר זענט אריבער אין אייער לעבן, איר האט אזוי ארויסגעקוקט צו האבן א מאן וואס וועט אייך געבן ליבשאפט און אינאיינעם בויען א ווארעמע שטוב, און עס איז פינקט פארקערט...


איך קען אייך געבן צוויי שיינע עצות וואס וועט צוריק אוועק שטעלן אייער שטוב, ווי די שענסטע שנה ראשונה וואס איז דא אין די וועלט.


ערשטנס, איר זאלט פרובירן מיט אלע אייערע כוחות זיך אנשטרענגען צו שעצן אייער מאן; דאס איז נישט קיין זאך וואס מען קען זיך מאכן, דאס איז א זאך וואס דארף זיין פון הארץ, מיט אמת. איר זאלט אים אויפהערן נאכקוקן און נאכזוכן, זוכט אויף אין אים א ברעקעלע גוטס, א פינטעלע גוטס; טראכטס פון דעם און דאנקט דעם אייבערשטן אויף דעם - וועט צוביסליך פון די פינטלעך און ברעקלעך - ווערן איין שטיק גוטס.


צווייטנס, "תפילה והתבודדות"; איר זאלט יעדן טאג נעמען אפאר מינוט אליינס מיטן אייבערשטן, אים דערציילן די גאנצע געשיכטע וואס איר האט געשריבן אינעם בריוו, און נאך מער; נישט טראכטן אין קאפ די צרות וואס איר זענט אריבער און וואס איר גייט אריבער, נאר ארויסזאגן מיטן מויל פארן אייבערשטן אויף אייער שפראך, און אז איר רעדט בעסער אין ענגליש - זאלט איר דאס זאגן אויסדריקליך אין ענגליש, און בעטס דעם אייבערשטן עס זאל זיין שלום צווישן אייך און עס זאל געשען ניסים.


איך זאג אייך צו, אז איר וועט טון די צוויי עצות - וועט איר אנהויבן אייער לעבן פונדאסניי מיט די גרעסטע ליבשאפט און שלום. איך ווייס אז עס איז נישט גרינג; נאכן ליידן אזויפיל, און נאכן ארויסקוקן אזוי לאנג אויף א זיסע לעבן, און נאכן האבן געווען ביי איבער צוועלף טערעפיסטן, מערידזש קאונסלינג, ענערדזשי, און דיינים - זענט איר שוין מיואש, איר טראכט 'וואס קען שוין ווערן פון אונזער שטוב?' אבער דער אייבערשטער איז זייער זייער גרויס, עס קען פאסירן א נס אין די קומענדיגע רגע, אלעס קען ווערן אזוי זיס, און בכח די צדיקים מיט זייערע עצות קען מען געהאלפן ווערן.


דער עיקר זאלט איר אויפהערן נאכקוקן אייער מאן. ווען ער קומט נישט אהיים זאלט איר טראכטן מיט אלע כוחות אז ער איז אין שול, ער לערנט, און אז עס ווערט שפעט און איר ווערט מיד זאלט איר אים שיקן א שיינע הודעה, ווי למשל: "א גוטע נאכט, איך גיי שוין שלאפן", שרייבט אים: "איך האב געהאט זייער א שיינע טאג, איך האף דו אויך"; לויפט אים נישט נאך: "וואו ביסטו?" "ווען קומסטו?" ווייל אין אזא מצב וואס די שטוב האלט ביים צעפאלן, היה לא תהיה - דארף מען נעמען אן אנדערע וועג.


ווען ער קומט שוין יא אהיים זאלט איר נאר שמייכלען; וויינען וויינט מען נאר ווען קיינער זעט נישט, מען וויינט נישט פארן מאן און נישט פאר קינדער, נאר פארן אייבערשטן וויינט מען, נאר ווען קיינער זעט נישט; דעמאלט דארף מען זיך גוט אויסוויינען.


ווען מען זיצט ביים טיש מיט די קינדער זאגט הויך: "קינדער לאמיר דאנקען דעם אייבערשטן פאר אזא גוטע טאטע וואס מיר האבן", און אים געבן נאר גוטע ווערטער. אפילו עס דארף ווען זיין פארקערט, ער זאל אייך געבן גוטע ווערטער; איך זאג אייך עס וועט נאך קומען, אויב איר וועט זיין שטארק מיט די צוויי עצות, שעצן דעם מאן, און דאווענען און וויינען צום אייבערשטן - קומט א גרויסער נס.


דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#18 - אנשי שלומינו געבן צדקה נאכאמאל און נאכאמאל
צדקה, מוסדות, טערעפי, חתונה פלאן

בעזרת ה' יתברך - ב' פרשת נח, ב' מר-חשון, שנת תשפ"ד לפרט קטן


לכבוד ... נרו יאיר, קרית ברסלב


איך דארף דו זאלסט גיין צוזאמנעמען געלט פאר די מוסד; נישטא קיין געלט צו צאלן מלמדים, טיטשערס, איינגעשטעלטע; איך דארף דו זאלסט ארויסגיין צוזאמנעמען געלט פאר אונזער מוסד.


פאראיאר האסטו זייער געהאלפן און איך האף אז די יאר וועסטו מאכן נאך מער און נאך בעסער.


האב נישט מורא צו בעטן פון אנשי שלומינו נאכאמאל און נאכאמאל; אנשי שלומינו האבן נישט די זאך וואס אנדערע האבן, זיך אוועק לייגן געלט פאר חתונה מאכן, עס קאסט אונז גארנישט דאס לעבן, חתונה מאכן די קינדער איז ביליגער ווי זיי האלטן אין שטוב. אויך קאסט נישט פאר אנשי שלומינו וואס עס קאסט דאס לעבן פאר אנדערע; גיי פרעג וויפיל א טאטע צאלט פאר זיינע קינדער פאר הילף, צענדליגער טויזנטער דאלער פאר יעדן קינד, ביי אונז איז נישטא די גניבות, די קינדער וואקסן אויף נאטירליך, איז שייך ביי אונז צו געבן צדקה נאכאמאל און נאכאמאל.


איך בעט דיר העלף מיר.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#17 - ער וועט זיי אין דער ערד לייגן פאר זיין תאוות ממון
תפילה והתבודדות, שלום בית, טערעפי

בעזרת ה' יתברך - ג' פרשת האזינו ב', ה' תשרי, שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר


איך בין אזוי צעטרייסלט פון די מעשה וואס דו האסט מיר דערציילט, אז דער שלום בית [חרוב-]מאכער האט געזאגט פאר דיין איידעם און טאכטער זאלן זיך צעטיילן השם ישמרינו. איך בין גרייט צו רעדן מיט זיי, איך בין גרייט אוועק צו געבן אסאך צייט פאר דעם; לאז מיר וויסן אויב זיי ווילן קומען צו מיר.


שומי שמים, וואס די שלום בית [חרוב-]מאכער טוען מיט כלל ישראל. אויף דעם האט שוין מוהרא"ש אזויפיל געשריבן און גערעדט, ווי מען זאל זיך אכטונג געבן פון גיין צו א שלום בית [חרוב-]מאכער. די ערשטע סימן פון א חרוב מאכער איז – אז ער נעמט געלט, דאס איז שוין א רוטע לאמפ, דאס ווייזט אז ער דארף דא פרנסה; וועט ער זיי אין דער ערד לייגן פאר זיין תאוות ממון, השם ישמרינו.


ברודער, פארליר זיך נישט, שטארק זיך; דו זיי ממשיך מיט תפילה והתבודדות און לאז מיר וויסן אויב זיי ווילן זיך לאזן רעדן צו מיר.


א גמר חתימה טובה.

#16 - רעד מיט די קינדער אסאך דיבורי אמונה, וועלן זיי זיין געזונט און רואיג
חינוך הילדים, מלמדים, אמונה, טערעפי

בעזרת ה' יתברך


יום א' פרשת אחרי קדושים, ב' אייר, שנת תשפ"ג לפרט קטן


 


לכבוד המלמד ... נרו יאיר


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


חכמינו זכרונם לברכה זאגן (מסכת כלה רבתי, פרק ב): "בְּכָל יוֹם מַלְאָךְ יוֹצֵא מִלִּפְנֵי הַקָּדוֹשׁ בָּרוּךְ הוּא לְחַבֵּל אֶת הָעוֹלָם", יעדן טאג גייט ארויס א מלאך פון הימל און וויל חרוב מאכן די וועלט, "כֵּיוָן שֶׁהַקָּדוֹשׁ בָּרוּךְ הוּא מִסְתַּכֵּל בְּתִינוֹקוֹת שֶׁל בֵּית רַבָּן, מִיָּד נֶהְפַּךְ כַּעֲסוֹ לְרַחֲמִים", און ווען דער אייבערשטער זעט ווי די קינדער, די תינוקות של בית רבן לערנען די הייליגע תורה - לאזט ער נישט דעם מלאך זאל חרוב מאכן; זעט מען אז די גאנצע וועלט שטייט אויף די תורה פון תינוקות של בית רבן.


רעד מיט די קינדער אסאך דיבורי אמונה, וועלן זיי ווערן געזונט אין אלע בחינות. ווי מער דער מלמד רעדט און שמועסט פון אמונה און פון מעשיות פון השגחה פרטית, מעשיות פון אמונה ובטחון - ווערט אין כיתה א רואיגע לופט, א זיסע לופט; די קינדער ווילן קומען אין חדר, זיי ווארטן צוריק צו קומען אין חדר.


אן אינטערעסאנטע זאך קענען מלמדים זען; די קינדער וואס קומען פון שטובער וואו מען רעדט פון אסאך אמונה - זיי האבן נישט קיין פחדים, זיי דארפן נישט די טיפולים פון די אומות העולם, די קינדער זענען פרייליכע קינדער, עס פעלט זיי גארנישט, און די וואס קומען פון שטובער וואו מען רעדט נישט קיין אמונה - די דארפן האבן טערעפי.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.


 

#15 - פארגעסט פון די אלטע ווייטאג, הויבט אן פונדאסניי
תפילות אויף אידיש, תפילה והתבודדות, שמחה, התחדשות, טערעפי, שכחה

בעזרת ה' יתברך


ערב שבת קודש פרשת ויקהל-פקודי, החודש, מברכים החודש, כ"ד אדר, שנת תשפ"ג לפרט קטן


 


... תחי', צפת


איך האב ערהאלטן אייער בריוו.


איך וויל אייך זייער בעטן איר זאלט זיך שטארקן צו זיין פרייליך. פארגעסט אלעס וואס איז געווען, טראכטס נישט אלטע מעשיות; די אלטע מעשיות ברענגט נאר ווייטאג, טראכטס 'דער אייבערשטער איז מיט מיר, ביי מיר, נעבן מיר', טראכטס אז דער אייבערשטער האט אייך ליב, ער ווארט צו הערן אייער קול ווי איר בעט אים.


ארבעטס אויף שמחה, דאס איז די וויכטיגסטע זאך; אז מען איז פרייליך - האט מען אלעס, און אז מען איז טרויעריג קען מען אלעס האבן און מען האט גארנישט.


די נארישע פארטעמפטע טערעפיסטן האבן א וועג ווי מער מאכן דעם מענטש נאכאמאל טראכטן פון זיין אלטע ווייטאג, עס איז ביי זיי א גאנצע זאך ווי מען קען מאכן דער מענטש זאל חזר'ן אלטע ווייטאג. ביים רבי'ן איז פארקערט, דער רבי זאגט איך האב ליב ווען מען פארגעסט וואס איז געווען און מען באנייט זיך, נאר אזוי קען מען מצליח זיין.


פארגעסט פון די אלטע ווייטאג, הויבט אן פונדאסניי, און בעטס אויף שמחה. בעטס דעם אייבערשטן: "הייליגער באשעפער איך וויל זיין פרייליך, העלף מיר איך זאל פארגעסן אלע אלטע ווייטאג"; וועט איר זיין גליקליך און צופרידן.


א גוט שבת.


געבט א גרוס אייערע טייערע עלטערן.


 

#14 - די טערעפיסטן קענען דיך נישט העלפן, נאר דער רבי וועט דיך העלפן
שידוכים, משניות, עבירות, נסיונות, טערעפי

בעזרת ה' יתברך


יום ד' פרשת בראשית, כ"ד תשרי, אסרו חג, שנת תשפ"ג לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ליבער הארציגער ... נרו יאיר


זיי שטארק מיט לערנען יעדן טאג ח"י פרקים משניות, דאס וועט דיך אפוואשן פון אלע דיינע פגמים.


די טערעפיסטן קענען דיך נישט העלפן; וואס קען טערעפי העלפן פאר'ן ברענעדיגן יצר הרע וואס פלאקערט און ברענט און ווארפט אראפ אין פגם הברית?! ווער רעדט נאך אז דו ביסט נעבעך אראפגעפאלן אין נשג"ז, ביסט אנגעקומען צו גוים וגויות רחמנא לצלן, ביסט אנגעקומען צום שאול תחתית; וועט נאר דער גרויסער רבי, דער גרויסער דאקטער - דיך קענען היילן מיט זיינע תרופות, מיט זיינע עצות.


ח"י פרקים - דאס נעמט ארויס פון די עבירה רחמנא לצלן, ח"י פרקים קילט אפ דעם יצר הרע.


דערפאר בעט איך דיר זייער מיין ליבער טייערער ברודער, קום אין ישיבה, שטארק זיך אויף אלע מניעות און אלע ליצנות; קום אין ישיבה פונעם צדיק און טו די עצות פון צדיק, ח"י פרקים און אסאך בלעטער גמרא.


איך זאג דיר צו, אויב דו וועסט קומען לערנען די הייליגע תורה - וועסטו בקרוב טרעפן דיין שידוך. איך האף צו זיין דיין שדכן, דו וועסט זיך אינגאנצן רייניגן און ארויסגיין פון אלעם שלעכטס.

#13 - טון די שטוב ארבעט איז די העכסטע זאך פאר א אידישע פרוי
תודה והודאה, חיזוק פאר פרויען, עבודת השם, טערעפי

בעזרת ה' יתברך


יום א' פרשת וזאת הברכה, י"ד תשרי, ערב סוכות, שנת תשפ"ג לפ"ק


 


מרת ... תחי' ברסלב, ליבערטי


איך האב ערהאלטן אייער בריוו.


דער אייבערשטער האט אייך געגעבן א מתנה א וואוילער מאן מיט געזונטע קינדער - דארפט איר דאנקען דעם אייבערשטן און זיך פרייען צו קענען לעבן מיט זיי, אנגרייטן עסן פאר זיי, מאכן וועש פאר זיי; אז איר וועט דאנקען דעם אייבערשטן - וועט איר באקומען נאך און נאך כח.


דאנקען דעם אייבערשטן קענט איר טון אפילו איר זענט נישט אינגאנצן דערביי. ווען מען זאגט "ברוך השם"; צום ביישפיל, איינער פרעגט: "וואס מאכסטו?" "וואס הערט זיך?" און מען ענטפערט: "ברוך השם", אפילו מען איז נישט דערביי, מען זאגט דאס נאר געמאכטערהייט - העלפט דאס אויך; עס מאכט אויס אויפ'ן מענטש. ווייל דאנקען דעם אייבערשטן און אים לויבן געבט כח און א שטארקע מח.


בנוגע אייער פראגע וכו'; אז איר וועט טון די שטוב ארבעט, איר וועט ריין מאכן די שטוב, מאכן די וועש און אנגרייטן עסן פאר די משפחה - וועט איר באקומען כח, איר וועט ווערן געזונט און שטארק. און אז איר וועט גארנישט טון, איר וועט זוכן ווי זיך ארויסצודרייען וכו' וכו' - וועט איר ווערן שוואכער און שוואכער, ביז איר וועט דארפן אנהויבן וואוינען ביי טערעפיסטן און פסיכילאגן השם ישמרינו.


טון די שטוב ארבעט איז די העכסטע זאך פאר א אידישע פרוי; העכער פון דאווענען, העכער פון זאגן תהילים און העכער פון טון חסד מיט אנדערע; נישטא קיין גרעסערע זאך ביי אידישע מאמעס ווי צו אנגרייטן עסן פאר די קינדער און ריין מאכן די שטוב און אזוי ווייטער.


א גוט יום טוב.

#12 - דאס גאנצע לעבן איז איין שטיק מלחמה מיט'ן יצר הרע
קדושה, תשובה, עבירות, נסיונות, טערעפי

בעזרת ה' יתברך


יום ד' פרשת צו, י"ג אדר ב', תענית אסתר, שנת תשפ"ב לפרט קטן


 


... תחי'


איך האב ערהאלטן אייער בריוו.


צעברעכט זיך נישט, קלאפט זיך נישט אראפ; דאס וואס איר שרייבט אז איר קענט זיך נישט איינהאלטן, איר קענט זיך נישט קאנטראלירן, איר טוט נישט גוטע זאכן - דאס מיינט נישט אז איר זענט שלעכט, דאס מיינט נישט אז איר זענט קראנק; דאס איז די מלחמה וואס יעדע איד גייט אריבער, יעדער איינער האט שווערע ביטערע נסיונות, אמאל קען מען זיך נישט שטארקן, מען פאלט אראפ, מען טוט נארישקייטן, מען קוקט עבירות וכו' - דארף מען אבער געדענקען זיך אויפצושטעלן, אזוי ווי צדיקים האבן געזאגט: "א פאטש פאר מיר, א פאטש פאר דיר - דער עיקר איז ווער וועט געבן דעם לעצטן פאטש"; אזוי ווי צוויי מענטשן קריגן זיך, היינט האט דער יענעם אפגעטון, מארגן קומט יענער און געבט אים צוריק, אזוי גייט דאס אהער און אהין, ווער איז דער געווינער? דאס זעט מען ביים סוף.


אזוי איז אויך ברוחניות, דאס גאנצע לעבן איז איין שטיק מלחמה, דער עיקר איז מען טאר נישט אויפגעבן, מען דארף געדענקען 'דער אייבערשטער האט מיך ליב, דער אייבערשטער ווארט איך זאל אים איבערבעטן, איך זאל תשובה טון'.


איר דארפט נישט קיין טערעפי, טערעפי איז איין גרויסע דמיון; עס העלפט נישט, עס איז א וועג פון מאכן געלט און חוזק מאכן פון צעבראכענע מענטשן. נעמט די עצות און שכל פון רבי'ן - וועט איר אנהויבן שפירן א טעם אין לעבן; די עצה פון רעדן צום אייבערשטן, אים בעטן יעדע זאך, און די עצה פון דאנקען דעם אייבערשטן, אויפזוכן גוטע זאכן וואס דער אייבערשטער טוט, און אים דאנקען; דאס איז די שטערקסטע טערעפי, די בעסטע עצה.


דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#11 - וואויל איז דעם וואס פרעגט יעדע זאך, אזוי ווייסט מען ווי אזוי זיך צו פירן
קינדער, תפילה והתבודדות, צניעות, שלום בית, שאלות, ספיקות, אידישע שטוב, מורה דרך, טערעפי, חנופה

בעזרת ה' יתברך


יום ב' פרשת ויקהל, כ' אדר א', שנת תשפ"ב לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ...


ווען דו ביסט געווען ביי מיר זונטאג מיט דיין ווייב האט זי זיך זייער צואוויינט אז דו זאגסט איר זי זאל נישט קומען צום ראש ישיבה, ווייל זי שטערט וכו'.


וויל איך דיר בעטן דו זאלסט איר נאר מחזק זיין צו קומען, צו פרעגן און צו בעטן ברכות, שעם זיך נישט ווען זי זיצט מיט דיר און זי פרעגט אסאך שאלות. פריי זיך אז זי קומט דא, מען וועט איר נאר מחזק זיין צו גיין אויף די תורה וועג. וואס וועסטו טון אז זי וועט זיך שעמען צו קומען, וועט זי זיך טרעפן עפעס אן אלטע מיידל מיט גרויע האר וואס וועט איר זאגן זי זאל אנהויבן צו קוקן אויף זיך, זי זאל דיך אפלאזן, השם ישמרינו.


ווען די רבנים וואלטן געוויסט די סכנה וואס גייט פאר מיט טערעפי, ווי די גוי'אישע וועלט, די גוי'אישע טומאה ווערט געפיטערט פאר די הייליגע אידישע פאלק דורך די טערעפי - וואלטן זיי זיכער געטון פאר דעם עס אפצושטעלן.


ברוך השם ביי דיר איז גוט, דיין ווייב איז אן ערליכע, א צדיקת, איר הארץ איז אפן צום אייבערשטן; לאז איר קומען פרעגן אירע שאלות און ספיקות. קום מיט, זיץ מיט איר און שטארק איר זי זאל אלעס פרעגן; וואויל איז דעם וואס פרעגט יעדע זאך, אזוי ווייסט מען ווי אזוי זיך צו פירן.


נאך איין זאך. זאג דיין ווייב אז איך חנפ'ע נישט; דאס ווייסטו אויך גוט, אז וואס איך האלט - זאג איך. איך זאג איר זי איז צניעות'דיג - זאל זי מיר נישט זאגן אז איך זאג נישט דעם אמת, זי איז זייער איידל, און אז זי מאכט זיך די פנים וכו' - איז זי נאכאלץ צניעות'דיג. דאס וואס זי שפירט אז נישט - זאל זי בעטן דעם אייבערשטן אז זי זאל זיך אליינס ליב האבן, זי זאל ליב האבן איר לעבן. מיט אסאך תפילה טוישט זיך די טראכטן פונעם מענטש, ווי מער מען רעדט צום אייבערשטן - טוישט זיך די גאנצע הילוך המחשבה. זי איז א טייערע פרוי, איך ווייס נישט צי דו ווייסט און צי דו ביסט דאס גענוג מחשיב.


זיי איר מחזק זי זאל נישט אונטערברעכן מיט די שטוב ארבעט; זי מיינט אז נאר זי קען זיך נישט אן עצה געבן. איך געדענק ווען מיר האבן געהאלטן דארט ווי דו האלסט, מיר האבן געהאט צוויי קליינע קינדער - פלעגט מיין ווייב אויך וויינען, זי האט געמיינט אז נאר זי קען זיך נישט קיין עצה געבן, אזוי גייט עס ביי אלעמען. באלד ווערן די קינדער גרעסער, באלד וועט זיין נחת, באלד וועסטו זיצן באקוועם מיט דיין ווייב, דיינע קינדער וועלן דיר ברענגען, טראגן, מאכן, טון וכו'.


אוודאי איז אין אנהויב שווער, אבער דאס מאכט נישט מען זאל נישט וועלן חתונה האבן און האבן קינדער. דו ווייסט, עס זענען דא טערעפיסטן וואס זאגן מען זאל נישט מאכן די קליינע לעכל אין די אויער פאר א מיידל בעבי ווייל עס איז צער בעלי חיים, עס איז יסורים, עס איז געפערליך, נעבעך אויף די מענטשן. ביי אונז מאכט מען יא די קליינע לעכל, עס טוט וויי פאר איין סעקונדע און די מיידל טוט מען אן מיט א הערליכע אויעררינגל; גיי פרעג דיין ווייב צי זי וויינט נאך פון דעם, אזוי וועט זי באלד דארפן טראכטן 'אה טאקע אמאל... היינט איז א מחי' קינדער'.


על כל פנים, לאז איר קומען, שעם זיך נישט; עס איז נישט קיין בושה צו פרעגן, עס איז א בושה צו לעבן אליינס אן פרעגן.


גיי שפאצירן יעדן טאג מיט'ן אייבערשטן, הויב אן מיט דאנקען. פאר דו הויבסט אן קרעכצן, וויינען און בעטן - זאלסטו קודם דאנקען, דאס דאנקען וועט דיר עפענען דאס הארץ, עס וועט דיר שטעלן אויף די ריכטיגע שינעס.


דיין ראש ישיבה.


 


 

#10 - נישט יעדע קינד דארף גיין צו טערעפי
חינוך הילדים, טערעפי

בעזרת ה' יתברך


יום ד' לסדר כי תבוא לאומאן, י"ז אלול, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


עס איז נישט שייך צו ענטפערן די פראגע באופן כללי ווען איך ווייס נישט די מעשה פון דער נאנט; פון איין זייט קען מען זאגן אז זי דארף באקומען הילף, פון די אנדערע זייט קען מען זאגן וואס מען זאגט אויף יעדן קינד - אז מען דארף טערעפי.


ווייל ווער עס ווייסט וואס טוט זיך היינטיגע טעג ביי די קינדער, די מלמדים און טיטשערס מיינען אז מען האט זיי גענומען צו לערנען מיט די קינדער וואס פאלגן מיט איין מאל הייסן; אנשטאט ארבעטן שווער מיט די קינדער, אריינלייגן אין זיי די גאנצע הארץ - איז די גרינגסטע און שנעלסטע וועג פאר זיי צו זאגן פאר די עלטערן: "דאס קינד דארף הילף", אדער אויב די מוסד האט א פראגראם וואס צאלט פאר שוואכע קינדער זוכט מען מיט ליכט נאך א קינד און נאך א קינד כדי צו קענען געניסן פון די גרויסע געלטער, און אז א קינד איז לעבעדיג דארף דאס קינד שטארקע הילף, און אז דאס קינד איז איידל און שטיל, דארף דאס קינד אויך הילף; אז די קינד וויל נישט מיט דאווענען דארף מען שוין גיין צו א גרויסער מומחה און אזוי ווייטער; ווען עס איז אלעס הבל הבלים, ווייל קינדער קענען זיין טאנצעדיג און קינדער קענען זיין איידל, קינדער ווילן נישט דאווענען און קינדער קריגן זיך, און די ארבעט פון די מלמדים, טיטשערס און עלטערן איז זיי מחנך זיין און זיי אויסארבעטן זיי זאלן אויפוואקסן מיט גוטע מידות, נישט מאכן די קינדער פאר פראבלעמען, דעריבער איז מיר שווער צו ענטפערן אייער שאלה.


בעט דעם אייבערשטן אינאיינעם מיט דיין ווייב פאר דעם קינד, פאר אלע קינדער און פאר אלע דורות אז אלע זאלן זיין געזונט און שטארק, ערליך, און קיינמאל נישט אוועק גיין פון די הייליגע תורה.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.


א כתיבה וחתימה טובה, א גוט געבענטשט יאר.

#9 - אויב איר שפירט אז איר דארפט גיין צו טערעפי, קענט איר גיין
תפילה והתבודדות, טערעפי

בעזרת ה' יתברך


יום ב' פרשת תצוה, י' אדר, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


מרת ... תחי'


אויב איר שפירט אז איר דארפט גיין צו טערעפי, איר זענט איבערצייגט אין דעם אז דאס וועט אייך העלפן - קענט איר גיין.


איך בין נישט דערקעגן, איך זאג נאר דער פאקט אז דאס איז א מים שאין להם סוף, מען קריכט אין טערעפי אזוי ווי א בלינדער טאפט אין די פינסטערניש. בשעת מען גייט וכו', מען רעדט זיך אויס וכו' - שפירט מען זיך גוט, ווייל ווען מען געבט ארויס ווייטאג וואס איז באגראבן אינעם מענטש שפירט מען גלייך בעסער, אבער נאכן זיך אויסרעדן - בלייבט עס אינעם מענטש; דער מענטש מוז זיך אליינס שטארקן מיט אמונה בבורא כל עולמים.


פרובירט די עצה פון התבודדות ותפלה; בעטס דעם אייבערשטן ער זאל ארויסנעמען פון אייך די אלע ווייטאג, דערציילט אים אויף אייער שפראך אלע ווייטאג פון אלס קינד, פון אייער מאמע; ווי זי האט אייך זייער געקלאפט, אייך געמאכט שפירן ווי א שטיק מיסט. וועט איר זען מיט די צייט וועט איר שפירן געזונט און שטארק מיט פרישע כחות.

#8 - א שאד די צייט און דאס געלט פאר טערעפי
תפילות אויף אידיש, תפילה והתבודדות, שלום בית, חיזוק פאר פרויען, טערעפי

בעזרת ה' יתברך


א' פרשת מקץ, כ"ח כסליו, ד' דחנוכה, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


מרת ... תחי'


בנוגע גיין צו טערעפי, איר זאגט איר ווילט גיין אויף טערעפי און איר גייט נישט ווייל איך לאז אייך נישט גיין; ערשטנס, איך זאג נישט פאר א צווייטן וואס צו טון, צווייטנס, איך האב קיינעם נישט געזאגט נישט צו גיין צו טערעפי, אז איר ווילט גיין - זאלט איר גיין, איך זאג נאר אז טערעפי איז א ליגנט, עס העלפט נישט, עס איז א שאד די צייט און א שאד דאס געלט.


אויב איר ווילט גיין, איר טראכט אז טערעפי וועט אייך העלפן - זאלט איר גיין געזונטערהייט, איך וועל זיך פרייען אז איר וועט געהאלפן ווערן; אייער מאן וועט אייך נישט שטערן, איך האב אים געזאגט און געווארנט ער זאל זיך נישט מישן אין דעם, ער זאל טון וואס איר ווילט; מען באצווינגט נישט קיינעם וואס צו טון, יעדער איז בארעכטיגט צו טון וואס איז דאס בעסטע פאר אים.


איך מאך שטענדיג חוזק ביי די שיעורים פון טערעפי, ווייל איך האב רחמנות אויף די אומשולדיגע מענטשן - מענער און פרויען, בחורים און מיידלעך - וואס פאלן אריין אין דעם ליגנט; מען פארברענט טעג, וואכן, חדשים און יארן, עס קאסט אפ שווערע געלטער השם ישמרינו און ביים סוף זאגן די מענטשן אז עס איז א גניבה.


וואס יא? נעמט די עצה פון משיח; דער רבי זאגט (ליקוטי מוהר"ן חלק א', סימן ב) אז משיח וועט אייננעמען די וועלט מיט תפלה; קיינער וועט נישט טון קיין שום אנדערע סגולה, מען וועט נישט גיין צו קיינעם - נאר צום אייבערשטן. יעדער איינער וואס וועט האבן א צרה וועט וויסן וואס צו טון, מען וועט בעטן דעם אייבערשטן; אפילו גוים, אלע פעלקער - וועלן איינערקענען דעם אייבערשטן.


נעמט אפאר מינוט און גייט אין א זייט ווען די שטוב איז ליידיג, אייער מאן איז ביי די ארבעט, די קינדער זענען אין חדר און אין סקול, איר זענט אין שטוב אליינס מיט די קליינע קינדער - און רעדט צום אייבערשטן אויף אייער שפראך, בעטס אים ער זאל רחמנות האבן אויף אייך, דערציילט אים אלעס וואס ליגט אייך אויפ'ן הארץ, אלעס וואס האט זיך אנגעלייגט במשך די אלע יארן פון קינדווייז אן. שעמט זיך נישט פונעם באשעפער, דערציילט אים אלעס, דער אייבערשטער ווייסט סיי ווי אלעס, ער ווייסט אלעס פונעם מענטש פון דעם גלגול, פון פריערדיגע גלגולים און וואס וועט זיין ווייטער וכו', זאגט פאר'ן באשעפער די ווערטער:


"הייליגער באשעפער העלף מיר, איך בין אריבער א שווערע יוגנט, איך האב געהאט שווערע קינדער יארן, עס איז אריבער אויף מיר ..., איך האב געהאט צוטון מיט מיינע ברידער ..., איך בין אזוי צעבראכן, איך בין אזוי פארמאכט; יעצט קלאפט עס אויס אויף מיין מאן און קינדער, הייליגער באשעפער, איך גיי נישט צו קיינעם ווייל קיינער קען מיר נישט העלפן, דער טערעפיסט איז א בשר ודם וואס קען זיך אליינס נישט העלפן, איז ווי קען ער מיר העלפן?


אייבערשטער, איך גיי נאר צו דיר, איך גלייב אין דיר; דו ווייסט ווי שטארק איך פייניג זיך, דו ווייסט ווי דעפרעסט איך בין; איך האב נישט קיין שייכות מיט מיין מאן, איך האב נישט קיין געפיל צו מיינע קינדער, העלף מיר, העלף מיר בזכות די צדיקים וואס האבן זיך מוסר נפש געווען פאר דיר, בזכות רבינו נחמן בן פיגא זכותו יגן עלינו, אמן".


נאכאמאל, אויב איר ווילט יא גיין, עס איז אייך גרינגער צו גיין צו א פרוי אדער אן אלטע מיידל, א טשאדעלע באדעלע וכו' - קענט איר גיין; איך וועל נאכאמאל רעדן צו אייער מאן ער זאל אייך טראגן און ברענגען וכו'.


איך בעט פאר אייך און פאר אייער גאנצע משפחה, איר זאלט זיין געזונט און האבן נחת פון אלע קינדער.

#7 - מ'טאר נישט רעדן צו א קינד קעגן די מוסד וואו ער לערנט
חינוך הילדים, שידוכים, חתונה, טערעפי

בעזרת ה' יתברך


יום ה' פרשת ויצא, י' כסליו, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר.


דאס וואס דו טוסט מיט וכו' - איז נישט גערעכט; אז דו ווילסט - נעם אים ארויס פון חדר, אז ער לערנט אין חדר איז נישט גערעכט אוועק צו מאכן און אים זאגן ער זאל נישט רעדן מיט'ן ראש ישיבה.


מיר מאכן חוזק פון טערעפי, מיר גלייבן נישט אין די נארישקייטן; מיר ווייסן דעם אמת אז דאס איז א גניבה, עס העלפט נישט און קען נישט העלפן, והא ראי' אז דער טערעפיסט קען זיך אליינס נישט העלפן, ווי אזוי קען ער מיר העלפן?! אזוי ווי דער רבי זאגט (ליקוטי מוהר"ן, חלק א', סימן סא): "יֵשׁ מַנְהִיגִים שֶׁנִּקְרָאִים בְּשֵׁם רַבִּי, וְלֹא דַּי שֶׁאֵינָם יְכוֹלִים אֲפִילּוּ לְהַנְהִיג אֶת עַצְמָן, וּמִכָּל שֶׁכֵּן שֶׁאֵינָם יְכוֹלִים לְהַנְהִיג אֶת אֲחֵרִים", עס זענען דא פירערס וואס רופן זיך רבי'ס, אבער נישט נאר זיי קענען זיך אליינס נישט העלפן, איז דאך זיכער אז זיי קענען נישט העלפן א צווייטן.


טערעפי איז נישט קיין דרך התורה, דאס קומט פון די אומות העולם, דאס איז מדרכי האמורי; מיר היילן אויס אלע קינדער - אינגלעך, מיידלעך און בחורים מיט די וועג פון די תורה.


מיר זענען מחזק די בחורים און מיידלעך זאלן חתונה האבן וואס פריער; די גוי'שע קאפ זאגט: 'האב נישט חתונה, ביסט נאך נישט גרייט', און להבדיל אלף אלפי הבדלות - די הייליגע תורה זאגט: 'נאר חתונה האבן איז די עצה; חתונה האבן איז די וועג געראטעוועט צו ווערן פון עבירות'.


איך מיש זיך נישט ווי אזוי איר זאלט מחנך אייערע קינדער און אייער משפחה, אבער אזויפיל קען איך זיך יא מישן, אז דו שיקסט דיינע קינדער דא קענסטו נישט חוזק מאכן פון אונזער חינוך; ... איז אין א סכנה, ער ווערט צעריסן, אין חדר הערט ער איין זאך און פון דיר הערט ער א צווייטע זאך.


איך זוך זיך נישט צו קריגן און זיך צו מישן, אבער איך זאג דיר קלאר: "איך וועל טון וואס איך דארף טון על פי תורה; איך האב פון קיינעם נישט מורא, נאר פונעם בורא".


 

#6 - איך האב פאר דיר נאר איין עצה: 'תפלה'
תפילות אויף אידיש, תפילה והתבודדות, רפואה, מחשבות, טערעפי

בעזרת ה' יתברך


            יום ב' פרשת תולדות, ערב ראש חודש כסליו, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


מרת ... תחי'.


איך האב ערהאלטן דיין הודעה.


קענסט פרובירן אנדערע עצה געבערס, אפשר וועלן זיי האבן פאר דיר אן עצה; איך האב פאר דיר נאר איין עצה: 'תפלה', אויב דו וועסט זיין שטארק מיט די עצה פון תפלה וועסטו זען גרויסע וואונדער.


איך שרייב דיר א קליינע תפלה וואס דו זאלסט זאגן אפאר מאל א טאג:


"הייליגער באשעפער האב רחמנות אויף מיר, איך האב שרעקליכע ווייטאג, איך האב שמערצן אין מח; איך טראכט נאר שלעכטס, איך טראכט נאר שווארץ. איך קען זיך נישט ליידן, איך וויל יעדע רגע נאר אנטלויפן פון מיר אליין. אנא ה', אייבערשטער העלף מיר איך זאל טרעפן אין מיר גוטס.


ווען וועל איך שוין קענען זיין א געזונטע מאמע פאר מיינע קינדער? ווען וועל איך שוין זיין א רואיגע ווייב פאר מיין מאן נרו יאיר? איך הער זיך נישט אויף צו קלאפן, דאס קלאפט נאכדעם אויס אויף מיין מאן און קינדער.


רחם נא, הייליגער באשעפער דערבארעם זיך אויף מיר; קיינער ווייסט נישט וואס איך גיי אריבער, איך שטעל א שיינע פנים פון אינדרויסן, אבער פון אינעווייניג דריידט זיך מיין קאפ ווי א וואש-מאשין, איך האב נישט קיין מנוחה.


הושע נא, העלף מיר טאטעניו איך זאל האבן שטארקע אמונה אין דיר, איך זאל געדענקען אז דו ביסט מיט מיר, איך זאל גלייבן אז דו האסט מיר ליב, איך בין יא ווערד".


אויך זאלסטו זאגן קאפיטל כט פון תהילים, דאס איז מסוגל פאר אלע שלעכטע מחשבות: "מִזְמוֹר לְדָוִד הָבוּ לַיְיָ בְּנֵי אֵלִים הָבוּ לַיְיָ כָּבוֹד וָעֹז: הָבוּ לַיְיָ כְּבוֹד שְׁמוֹ הִשְׁתַּחֲווּ לַיְיָ בְּהַדְרַת קֹדֶשׁ: קוֹל יְיָ עַל הַמָּיִם אֵל הַכָּבוֹד הִרְעִים יְיָ עַל מַיִם רַבִּים: קוֹל יְיָ בַּכֹּחַ קוֹל יְיָ בֶּהָדָר: קוֹל יְיָ שֹׁבֵר אֲרָזִים וַיְשַׁבֵּר יְיָ אֶת אַרְזֵי הַלְּבָנוֹן: וַיַּרְקִידֵם כְּמוֹ עֵגֶל לְבָנוֹן וְשִֹרְיוֹן כְּמוֹ בֶן רְאֵמִים: קוֹל יְיָ חֹצֵב לַהֲבוֹת אֵשׁ: קוֹל יְיָ יָחִיל מִדְבָּר יָחִיל יְיָ מִדְבַּר קָדֵשׁ: קוֹל יְיָ יְחוֹלֵל אַיָּלוֹת וַיֶּחֱשּׂף יְעָרוֹת וּבְהֵיכָלוֹ כֻּלּוֹ אֹמֵר כָּבוֹד: יְיָ לַמַּבּוּל יָשָׁב וַיֵּשֶׁב יְיָ מֶלֶךְ לְעוֹלָם: יְיָ עֹז לְעַמּוֹ יִתֵּן יְיָ יְבָרֵךְ אֶת עַמּוֹ בַשָּׁלוֹם".


צינד א ליכט פאר מוהרא"ש זכותו יגן עלינו און זאג די תפלה מיט די קאפיטל, וועסטו האבן א ישועה.

#5 - טערעפי איז איין שטיק ליצנות
תפילה והתבודדות, רפואה, משניות, טערעפי, שכחה

בעזרת ה' יתברך


יום ב' פרשת יתרו, חמשה עשר בשבט, שנת תש"פ לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר.


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


טערעפי איז איין שטיק ליצנות; די טערעפיסטן קענען זיך אליינס נישט העלפן, איז ווי אזוי קענען זיי העלפן א צווייטן...


די בעסטע טערעפי איז דעם רבינ'ס עצות; דער הייליגער רבי האט אונז געגעבן אזעלכע ליכטיגע עצות, וואס ווער עס טוט די עצות קריכט ארויס פון אלע פראבלעמען. די ערשטע עצה איז שכחה; דער רבי זאגט (שיחות הר"ן, סימן כו): "אֵצֶל הָעוֹלָם הַשִּׁכְחָה הִיא חִסָּרוֹן גָּדוֹל בְּעֵינֵיהֶם", ביי די וועלט איז שכחה א חסרון, "אֲבָל בְּעֵינַי יֵשׁ בְּהַשִּׁכְחָה מַעֲלָה גְּדוֹלָה, כִּי אִם לֹא הָיְתָה שִׁכְחָה, לֹא הָיָה אֶפְשָׁר לַעֲשׂוֹת שׁוּם דָּבָר בַּעֲבוֹדַת ה'", אבער איך זאג אז שכחה איז א מורא'דיגע מעלה, ווייל ווען א מענטש וואלט געדענקט יעדע זאך וואס ער האט געטון וואלט ער נישט געקענט אנגיין ווייטער מיט זיין לעבן, עס וואלט אים געשטערט אלעס וואס ער האט געטון.


געוואוין זיך צו זיך אויס צו רעדן צום אייבערשטן; דערצייל אים אלעס וואס דו ביסט אריבער. דערצייל נישט פאר קיינעם דיין עבר, נאר פאר'ן אייבערשטן אליינס, דאס וועט מאכן עס זאל ארויס גיין פון דיר. אזוי ווי דער הייליגער רבי זאגט (ליקוטי מוהר"ן, חלק א', סימן ד) ווען א מענטש זינדיגט ווערן די עבירות אריין געקריצט אין זיינע ביינער, אזוי ווי עס שטייט (יחזקאל לב, כז): "וַתְּהִי עֲוֹנֹתָם עַל עַצְמוֹתָם" און דאס הרג'עט דעם מענטש, אזוי ווי דער פסוק זאגט (תהילים לד, כב): "תְּמוֹתֵת רָשָׁע רָעָה", די עבירות פונעם מענטש טוען אים הרג'נען; אבער ווען א מענטש איז זיך מתוודה פאר'ן אייבערשטן, ער דערציילט פאר'ן אייבערשטן יעדע זאך וואס ער האט געטון און בעט דעם אייבערשטן ער זאל רחמנות האבן אויף אים, דאן גייען ארויס אלע עבירות פון זיינע ביינער. אז דו וועסט דערציילן פאר'ן אייבערשטן אלע דיינע אלטע מעשים וועט דאס צושטייטליך ארויסגיין פון דיר ביז דו וועסט עס אינגאנצן פארגעסן, וואס דאס איז א סימן אז דער אייבערשטער איז דיר מוחל אויף אלעס.


נאך אן עצה ארויסצוקריכן פון די אלטע מעשים איז "זאגן משניות"; דער הייליגער רבי זאגט (שיחות הר"ן, סימן יט): "אֲפִילּוּ אוֹתָן הָאֲנָשִׁים הָרְחוֹקִים מִן הַקְּדֻשָּׁה מְאֹד, שֶׁנִּלְכְּדוּ בִּמְצוּדָה רָעָה, עַד שֶׁרְגִילִין בַּעֲבֵרוֹת חַס וְשָׁלוֹם, רַחֲמָנָא לִצְלָן", אפילו א מענטש וואס איז זייער ווייט פון קדושה, ער טוט עבירות רחמנא לצלן און ער איז שוין אראפ געפאלן אין שאול תחתית, "אַף עַל פִּי כֵן, הַכֹּחַ שֶׁל הַתּוֹרָה גָּדוֹל כָּל כָּךְ, עַד שֶׁיְּכוֹלָה לְהוֹצִיא אוֹתָם מִן הָעֲבֵרוֹת שֶׁרְגִילִין בָּהֶם חַס וְשָׁלוֹם, וְאִם יַעֲשׂוּ לָהֶם חֹק קָבוּעַ וְחִיּוּב חָזָק לִלְמֹד בְּכָל יוֹם וָיוֹם כָּךְ וְכָךְ, יִהְיֶה אֵיךְ שֶׁיִּהְיֶה, בְּוַדַּאי יִזְכּוּ לָצֵאת מִמְּצוּדָתָם הָרָעָה עַל יְדֵי הַתּוֹרָה, כִּי כֹּחַ הַתּוֹרָה גָּדוֹל מְאֹד". אויב וועט ער זיך מאכן א קביעות צו לערנען יעדן טאג "כך וכך" וועט ער סוף כל סוף ארויס גיין פון זיין בלאטע, ווייל די כח פון תורה איז אזוי גרויס אז עס נעמט ארויס דעם מענטש פון זיין שלעכטס.


זאגן משניות איז די עצה פאר אלע וואס זענען נעבעך אריין געפאלן אין די עבירה פון פגם הברית - הוצאת זרע לבטלה רחמנא לצלן; נאר דאס קען העלפן דעם מענטש. אזוי ווי חכמינו זכרונם לברכה זאגט (מכילתא דויסע, פרשה א) דער אייבערשטער זאגט פאר די אידן, אָמַר לוֹ הַקָּדוֹשׁ בָּרוּך הוּא לְמשֶׁה: אֱמוֹר לָהֶם לְיִשְׂרָאֵל, "דִּבְרֵי תּוֹרָה שֶׁנָּתַתִּי לָכֶם רְפוּאָה הֵם לָכֶם, חַיִּים הֵם לָכֶם", שֶּׁנֶּאֱמַר: כִּי חַיִּים הֵם לְמוֹצָאֵיהֶם, וְאוֹמֵר: רִפְאוּת תְּהִי לְשָׁרֶךָ וְשִׁקּוּי לְעַצְמוֹתֶיךָ, אז מען לערנט תורה ווערט מען אויסגעהיילט פון אלע מחלות וחלאים רעים.


קיינער קען דיר נישט העלפן און קיינער וועט דיר נישט העלפן, נאר דו אליינס קענסט זיך העלפן, אויב דו וועסט נעמען דעם רבינ'ס ווערטער און עס מקיים זיין, דו וועסט זאגן משניות אפילו אן פארשטיין, וועסטו ארויס קריכן פון דיין שרעקליכן פלאנטער אין וואס דו ביסט אריין געפאלן. כל שכן אז דו וועסט זאגן יעדן טאג ח"י פרקים משניות, חַ"י חַ"י הוּא יוֹדֶךָ כָּמוֹנִי הַיּוֹם - וועסטו זוכה זיין צו ווערן אן ערליכער איד.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#4 - דו זאלסט מאכן טערעפי מיט'ן טערעפיסט
בחור, צרות, משפחה, תפלות אויף אידיש, טערעפי

בעזרת ה' יתברך


יום ה' פרשת וישב, כ"א כסליו, שנת תש"פ לפרט קטן


 


לכבוד הבחור ... נרו יאיר.


איך האב דיר געזאגט נעכטן ביי די חתונה אין בני ברק אז איך וועל דיר שרייבן א בריוו גלייך ווען איך קום אהיים, וועל איך עס יעצט מקיים זיין.


איך בעט דיר זייער זאלסט זיך שטארקן מיט אלע דיינע כוחות; נעם אריין אין דיר אז דער אייבערשטער פירט די וועלט, דו ביסט נישט אליין, דער אייבערשטער איז מיט דיר; ווי מער מען נעמט אריין אין זיך אמונה, ווי מער מען טראכט פונעם אייבערשטן ווערט מען מער זיכער ביי זיך, מען ווערט זייער א שטארקער מענטש.


איך האב זייער רחמנות אויף דיר, איך האב ממש מיט געוויינט מיט דיר נעכטן ביי די חתונה אז דו גייסט אריבער אזא שווערע צייט, דיינע עלטערן גייען זיך גט'ן השם ישמרינו. דו ביסט נאך אזוי יונג, דו קענסט עס נישט נעמען, דו ווערסט צעריסן פון דעם, דו שפירסט ווי עס איז דיר טונקל געווארן דיין שיינע לעבן.


אבער וויסן זאלסטו אז דער אייבערשטער איז מיט דיר, דו ביסט נישט אליין, דער אייבערשטער ווארט צו הערן ווי דו רעדסט מיט אים, ער וועט דיר ווייטער געבן כח אנצוגיין אין לעבן. דו דארפסט נישט גיין צו קיינעם, אז מען רעדט צום אייבערשטן איז מען א געהאלפענער.


אז דיינע מגידי שיעור און מחנכים עקשנ'ען זיך מיט דיר אז דו דארפסט גיין צו א מטפל רגשי וכו', זאלסטו זיי זאגן אז דו ביסט פיין, עס פעלט נישט אויס. אז מען צווינגט דיר ממש צו גיין רעדן מיט א טערעפיסט זאלסטו גיין און דו זאלסט מאכן טערעפי מיט'ן טערעפיסט, זאלסט זיך מטפל זיין מיט'ן מטפל. איך האב אן א שיעור מעשיות פון תלמידי הישיבה וואס מען האט זיי געצווינגען צו גיין רעדן מיט א מטפל און עס האט זיך אויסגעשטעלט "הרי זה ללמד", יענער האט געמיינט אז ער וועט אויסלערנען דעם בחור, אבער "ונמצא למד", דער מטפל האט זיך צוגעהערט צום בחור'ל און געשלינגען מיט דארשט יעדעס ווארט.


פאלג דעם הייליגן רבי'ן און נעם די עצה פון התבודדות, שמועס זיך אויס דיין הארץ מיט'ן אייבערשטן אויף אידיש. איך שרייב דיר דא א קליינע תפילה, איך ווייז דיר א וועג ווי אזוי דו זאלסט רעדן צום אייבערשטן; אז דו וועסט דאס זאגן יעדן טאג וועסטו מיט די צייט אנהייבן אליינס צו רעדן דיינע אייגענע תפילות צום אייבערשטן:


"רבונו של עולם! איך דאנק דיר פאר אלעס וואס דו טוסט מיט מיר, איך דאנק דיר פאר מיין לעבן, איך דאנק דיר אז איך בין א איד און איך דאנק דיר אז איך בין געזונט און שטארק.


רבונו של עולם! עס טוט מיר זייער וויי, איך קען עס נישט אריבער טראגן; מיינע עלטערן גיין זיך גט'ן, איך קען נישט אויפהערן טראכטן פון דעם, איך שפיר ווי מיין לעבן גייט זיך ענדיגן. איך וויל האבן עלטערן וואס לעבן צוזאמען, איך שפיר ווי עס רירט מיר אן מיינע נערוון, איך האלט עס נישט אויס; העלף מיר, נעם מיר ארויס פון מיין צרה.


הייליגער באשעפער! דו ביסט דער כל יכול, העלף מיר איך זאל זיך קענען דערהאלטן, איך זאל זיין שטארק ווי אייזן נישט צו ווערן צעפאלן פון דאס וואס גייט אריבער. אונזער גאנצע משפחה איז צעריסן און צעשניטן, העלף אונז באשעפער, העלף מיר, איך בין נאך יונג, מיין מח קען עס נישט דערהייבן.


רבונו של עולם! תפילה איז מיין איינציגסטע האפענונג, בעט איך דיר הייליגער באשעפער מאך מיך פרייליך, געב מיר שטארקייט איך זאל זיין שטארק און איך זאל קענען שטארקן אנדערע חברים וואס גייען אריבער אנדערע צרות, זיי שטארקן מיט אמונה. געב מיר כח איך זאל דיר דינען בשמחה, אויך בעט איך דיר טאטע אין הימל האב שוין רחמנות אויף אלע אידן; אידישע קינדער זענען זייער צעבראכן, מענטשן זענען פארלוירן, שיק אונז שוין משיח צדקינו במהרה אמן".


איך ווארט דו זאלסט מיר צוריק שרייבן.


דער אייבערשטער זאל דיר העלפן זאלסט מצליח זיין אין אלע דיינע וועגן.

#3 - יעדע ווארט וואס מען בעט גייט ארויף אין הימל
תפילה והתבודדות, שטעטל, זעלבס זיכערקייט, טערעפי

בעזרת ה' יתברך


יום ד' פרשת נצבים, כ"ה אלול, שנת תשע"ט לפרט קטן


 


מרת ... תחי'.


איך האב ערהאלטן אייער בריוו.


איך האב זייער הנאה צו הערן פון אייך אז אייער לעבן האט זיך געטוישט אינגאנצן לטוב, ווי שטארק איר האט הנאה צו זיין אין שטעטל און ווי אייערע קינדער זענען אזוי שיין מצליח אין די מוסדות. דער אייבערשטער זאל אייך געבן כח איר זאלט קענען מגדל זיין די קינדער גרינגערהייט צוזאמען מיט אייער מאן נרו יאיר, איר זאלט זען פון זיי אידיש חסידי'ש נחת, און איר זאלט האבן א שנה טובה ומבורכת.


געוואוינט אייך צו אז וואס איר דארפט זאלט איר נאר בעטן דעם אייבערשטן, יעדע ווארט וואס מען רעדט צו אים, יעדע ווארט וואס מען בעט אים גייט ארויף אין הימל און עס ווערט נישט פארפאלן. ווען מען רעדט צום אייבערשטן ווערט דער מענטש אויפגעבויט ער זאל האבן זעלבסטזיכערקייט (סעל"ף קאנפידענ"ס); א שאד פאר די מענטשן וואס לויפן ארום צו טערעפיסטן וכו', קלעסעס וכו' – פאר בטחון עצמי ווען מען קען זוכה זיין צו דעם בחנם, מען דארף ביים אנהייב זיין א גרויסער עקשן, ווייל עס גייט נישט אין איין מינוט, אבער ווען מען ברעכט דאס דורך איז דער לעבן אן אנדערע לעבן.


א כתיבה וחתימה טובה און א גוט געבענטשט יאר.

#2 - די בעסטע וועג אויפצובויען זעלבסט זיכערקייט איז דורך אמונה
פחדים, מלמדים, אמונה, רפואה, טערעפי, זיכערקייט

בעזרת ה' יתברך


יום ד' לסדר כי תבוא לאומאן, י"ח אלול, שנת תשע"ט לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר.


איך האב ערהאלטן דיין בריוו מיט די געלט.


איך פריי זיך זייער צו הערן אז דיין ווייב איז געזונט און שטארק, זי האט מער נישט די פחדים און שרעק, און די גוטע בשורה אז זי ווארט וכו'; דער אייבערשטער זאל העלפן זי זאל האבן בנקל ובנחת.


בנוגע דיין יוגנט, צי דו זאלסט גיין צו טערעפי אויפצובויען דיין זעלבסט זיכערקייט (סעלף קאנפידענס); די בעסטע וועג אויפצובויען זעלבסט זיכערקייט (קאנפידענס) איז דורך אמונה. ווי מער א מענטש נעמט אריין אין זיך אז עס איז גארנישט דא אויסער דעם אייבערשטן, די גאנצע וועלט איז איין שטיק אייבערשטער, דער אייבערשטער איז אין יעדע זאך, אין דומם, צומח, חי, מדבר - אלעס איז נאר א פארשטעלאכטס פונעם אייבערשטן, דאס ברענגט זעלבסט זיכערקייט, דאס מאכט אז דער מענטש זאל זיין זיכער מיט זיך. נאר אמונה איז די וועג צו ווערן אויפגעבויט, אמונה איז די איינציגסטע וועג וואס מען קען דורכדעם ארויס קריכן פון אלע ספיקות און פון אלע קאפדרייעניש.


אז דו וועסט זיך צוגעוואוינען אויסצורעדן דיין הארץ פאר'ן אייבערשטן אויף דיין פשוט'ע שפראך און אים דערציילן אלעס וואס איז אריבער אויף דיר אין דיינע יונגע יארן, וועסטו ווערן אויפגעבויעט און שטארק. זאלסט דערציילן פאר'ן אייבערשטן אלעס, דערצייל אים זאכן וואס קיינער אין די וועלט ווייסט נישט, דערצייל אים אז דאס וואס דו ביסט אריבער וכו' האט גורם געווען אז דו האסט פארלוירן דיין זיכערקייט וכו' און דו לעבסט מיט פחדים וכו'; אז דו וועסט זיין שטארק מיט די עצה וועסטו זען אז עס וועט נישט נעמען צו לאנג און דו וועסט זיין א שטארקער מענטש אן קיין בלבולים.


שטארק זיך אין מלמדות; ווען א מלמד געבט אכטונג אויף יעדן איינציגסטן קינד, ער מאכט נישט קיין חילוק צווישן קינדער פון רייכע עלטערן אדער ארימע, און אזוי אויך געבט ער אכטונג אויף די קינדער וואס ווילן נישט לערנען - איז דער מלמד זייער חשוב אין הימל און זיינע תפילות ווערן אנגענומען זייער שנעל. אזוי ווי מיר געפונען, חכמינו זכרונם לברכה דערציילן (תענית כד.): עס איז אמאל געווען א טרוקעניש - עס האט נישט גערעגנט פאר א לאנגע צייט, האט מען זיך צוזאמגענומען אין בית המדרש צו מתפלל זיין פאר רעגן, א פשוט'ער איד איז צוגעגאנגען צום עמוד און גלייך ווען ער האט געזאגט: "מַשִּׁיב הָרוּחַ, וּמוֹרִיד הַגֶּשֶׁם" האט אנגעפאנגען צו רעגענען, האט מען אים געפרעגט: "וואס זענען די גוטע מעשים וואס דו טוסט?" האט ער געזאגט: "איך בין א מלמד דרדקי - איך לערן מיט אידישע קינדער און איך מאך נישט קיין אונטערשייד פון א קינד וואס דער טאטע צאלט מיר געלט אז איך זאל לערנען מיט אים, אדער א קינד וואס דער טאטע צאלט מיר נישט; נאך א מנהג האב איך, אז ווען איך זע א קינד וואס וויל נישט לערנען בין איך אים משחד; איך קויף אים אונטער, איך האב אין שטוב א פיש טאנק און איך בין אים משכנע אז אויב ער וועט לערנען וועל איך אים ווייזן די פישעלעך און דורכדעם הייבט ער אן לערנען"; זעט מען פון דעם אז אויב א מלמד, א טיטשער, געבן אכטונג אויף דעם אייבערשטנ'ס קינדער, האט מען א כח אין הימל און מען נעמט אן זייערע תפילות.


איך בעט פאר דיר און דיין ווייב, איך ווארט צו הערן בקרוב גוטע נייעס.


א כתיבה וחתימה טובה, א גוט געבענטשט יאר.

#1 - זיך אויסרעדן צום אייבערשטן וועט ברענגען די ישועה
תפילה והתבודדות, טערעפי

בעזרת ה' יתברך


יום ד' פרשת כי תצא, י"א אלול, שנת תשע"ח לפרט קטן


 


לכבוד מרת ... תחי'.


איך האב ערהאלטן אייער בריוו.


איך פריי מיך זייער צו הערן פון אייך אז אייער לעבן ווערט שוין בעסער און איר שפירט זיך שוין אסאך בעסער. איך האב געטראפן אייער מאן נעכטן ביי א חתונה, ער איז געווען זייער פרייליך, ער האט מיר געזאגט אז זאכן ווערן ברוך ה' בעסער.


בנוגע טערעפי וכו'; אויב איר שפירט אז דאס העלפט אייך זאלט איר ווייטער ממשיך זיין מיט דעם, אבער אז איר זעט אז עס בלויז גערעדט וכו' אבער אויף למעשה העלפט עס נישט, עס נעמט נאר געלט און צייט פון אייך, דעמאלט זאלט איר דאס אפלאזן.


רעדט צום אייבערשטן יעדן טאג אפאר מינוט, פארציילט אים אלע אייערע שוועריקייטן; רעדט צו אים אויף אייער שפראך, אז ענגליש איז אייער ערשטע שפראך דאן זאלט איר זיך אויס שמועסן מיט אים אויף ענגליש.


אפילו איר שפירט זיך פארקלאפט און איר קענט נישט ארויס געבן אייערע ווייטאגן, דאך זאלט איר עס דערציילן פארן אייבערשטן אפילו אן געפילן, מיט די צייט וועט אייך גרינגער ווערן און איר וועט זיך קענען אויסגיסן אייער הארץ פאר אים.


איך פריי מיך זייער צו הערן אז אייער מאן פירט זיך גוט צו אייך און ער לערענט וכו' וכו'.


דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט מצליח זיין אין אלע ענינים.


א כתיבה וחתימה טובה און א גוט געבענטשט יאר.