בריוון פונעם ראש ישיבה שליט"א

#169 - פרנסה ווענדט זיך אין שמירת הברית
קדושה, פרנסה, תיקון הכללי

בעזרת ה' יתברך - יום א' פרשת חיי שרה, ט"ז מר-חשון, שנת תשפ"ה לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר


פרנסה האט נישט צוטון מיט וויפיל מען ארבעט און ווי קלוג מען איז, פרנסה האט מיט תיקון אות ברית קודש. דער הייליגער רבי זאגט (לקוטי מוהר"ן חלק א', סימן כט), ווער עס איז מתקן אות ברית קודש איז זוכה צו 'מן', צו לחם מן השמים, צו פרנסה בנקל, אין שמירת הברית איז אלעס תלוי; אז מען איז מתקן תיקון הכללי, "מִמֵּילָא יְתֻקַּן הַכֹּל בִּפְרָט".


דערפאר האט מוהרא"ש זכותו יגן עלינו איינגעפירט אין אלע שולן היכל הקודש, אז נאך שחרית זאל מען זאגן די תיקון הכללי, נישט אויסטון די תפילין ביז נאך די תיקון הכללי, ווייל אין דעם איז אלעס אנגעהאנגען.


זאלסטו זיך אזוי פירן, מהיום והלאה טו נישט אויס די תפילין נאר נאכן זאגן די תיקון הכללי. זאג די צען קאפיטלעך תהילים, די תיקון הכללי [קאפיטל טז, לב, מא, מב, נט, עז, צ, קה, קלז, קנ], דאס וועט דיר ברענגען פרנסה בנקל, און צו אלע ישועות און יעדן פרט.

#168 - רעדן צו די קינדער פון קדושה, און זען זיי זאלן נישט האבן ליידיגע שעות
קדושה, חינוך הילדים, שלום בית, ערב שבת

בעזרת ה' יתברך - ערב שבת קודש פרשת לך לך, ז' מר-חשון, שנת תשפ"ה לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


א גאנץ שבת זאלסטו נאר זיין פרייליך, אז דו ביסט א איד און אז דו היטסט שבת, און פאר אלע חסדים וואס דער אייבערשטער טוט מיט דיר.


בעט איבער דיין ווייב, זאג איר אז דו האסט חרטה פארן איר וויי טון, און זאג איר צו אז דו וועסט איר מער נישט וויי טון. חכמינו זכרונם לברכה זאגן (בבא מציעא נט.) אויפן פסוק (בראשית יב, טז): "וּלְאַבְרָם הֵיטִיב בַּעֲבוּרָהּ", אז די שפע, די געלט - קומט בזכות וואס מען רעדט שיין אין שטוב, מען רעדט מיט דרך ארץ, מיט כבוד, אזוי ווי ערליכע אידן רעדן צו די ווייב.


רעד צו דיינע קינדער פון קדושה, רעד צו דיינע טעכטער קלארע ווערטער, אז קיינער זאל זיך נישט שפילן מיט זייער קערפער, און אויב איינער קיצלט איר און באטאפט איר זאל זי דערציילן, און געב אכטונג זי זאלן נישט האבן לאנגע שעות פון גיין ליידיג. זיי נישט קליגער פון די חכמים, חכמינו זכרונם לברכה זאגן (כתובות נט:): הַבַּטָלָה", גיין ליידיג, "מְבִיאָה לִידֵי זִימָה", ברענגט צו שמוץ; דעריבער זענען מיר מקפיד נישט צו לאזן די קינדער אליין לאנגע שעות פרייטאג נאכמיטאג, שבת נאכמיטאג - אן דעם וואס די עלטערן זאלן זיין מיט זיי, לערנען אדער פארברענגען, ווייל אז די קינדער גייען ליידיג קומט מען צו עבירות.


זאלסט טון ביידע, סיי רעדן צו די קינדער פון קדושה, און אויך זען זיי זאלן נישט האבן ליידיגע שעות. לייג זיי שלאפן פרייטאג נאכמיטאג און שבת נאכמיטאג, גאנצע משפחות גייען צוגרינד צוליב דעם וואס די עלטערן זענען פויל צו מחנך זיין, און אז א ברודער א בחור וועט טשעפען די שוועסטער און שפעטער וועט זי חתונה האבן און ליידן, און דערציילן דעם מאן, דעמאלט וועט די גאנצע משפחה צעפאלן, און ווער איז שולדיג? אויבנאויף דער בחור, אבער באמת זענען די עלטערן שולדיג וד"ל.


א גוט שבת.

#167 - אן עבירה איז שרעקליך הארב, אבער מען קען תשובה טון
קדושה, שטעטל, תשובה, ישיבה, הדרכות

בעזרת ה' יתברך - ערב שבת קודש פרשת נח, א' דראש חודש מר-חשון, שנת תשפ"ה לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר


איך פריי זיך זייער צו הערן די שיינע גריסן אז די ישיבה אין שטעטל האט זיך אנגעהויבן מיט גרויס הצלחה, און אז דו לייגסט אריין אין די בחורים יראת שמים און מידות טובות, אזוי ווי מיר האבן מקבל געווען פון מוהרא"ש, וואס האט אונז איבערגעגעבן די לימודים פון הייליגן רבי'ן.


איך וויל דיר בעטן זאלסט רעדן צו די בחורים פון שמירת אות ברית קודש, רעד צו זיי מיט רשפי אש שלהבת, רעד צו זיי ווי גליקליך די לעבן איז ווען מען איז אפגעהיטן, און ווי מען ליידט און מען ליידט אין לעבן אויב מען איז פוגם בברית, מען איז מוציא זרע לבטלה רחמנא לצלן; מען ווערט פארארעמט, מען ווערט א שלעכטער, א נערוועזער, און מען ווערט דערווייטערט רחמנא לצלן.


ווען דו רעדסט צו זיי פון שמירת אות ברית קודש, ווי הארב דאס איז - זאלסטו בחדא מחתא רעדן פון תשובה, אז עס זאל נישט ארויסקומען קיין מכשול, בחורים זאלן נישט ווערן מיואש אויף וואס איז געווען לשעבר; אלץ ווען מען רעדט פון די חומר הענין - דארף מען געבן א וועג לתשובה. אזוי ווי מיר געפינען, חכמינו זכרונם לברכה דערציילן (עבודה זרה י:) אנטונינוס האט געשיקט פאר רבינו הקדוש א גרינצייג וואס הייסט גרגירא, רבינו הקדוש האט פארשטאנען אז אנטונינוס וויל אים עפעס דא שיקן א סוד, עפעס א שאלה. רבינו הקדוש האט פארשטאנען אז אנטונינוס'ס טאכטער וואס הייסט גירא האט געטון אן עבירה און איר טאטע אנטונינוס וויל וויסן וואס צו טון, האט רבינו הקדוש צוריק געשיקט א גרינצייג כוסברתא, רש"י זאגט, כוס מיינט שחט, ברתא טאכטער; האט אנטונינוס צוריק געשיקט א גרינצייג כרתי, צו מרמז זיין אז מיינע קינדער וועלן דאך פארשניטן ווערן, האט רבינו הקדוש צוריק געשיקט א גרינצייג חסא, האב רחמנות אויף איר. די ראשונים פרעגן אויף רש"י, וואס איז פשט, אויב האט רבינו הקדוש געהאלטן אז מען דארף איר באשטראפן - וואס האט ער צוריק געצויגן? זיי זאגן אנדערע פשטים אין די גמרא. איך האב געטראכט לויט ווי מוהרא"ש לערנט אונז, לויט ווי מען זעט אין די בריוו, ווי מוהרא"ש ענטפערט ווען מען פרעגט אים אז מען איז נכשל געווארן אין עבירות, ערשטנס איז דאס זייער שארף, כוסברתא, אז מען טוט די עבירה באקומט מען אן עונש, מען שטארבט, נאכדעם וויל מען דאך נישט אוועק שטופן דעם מענטש, עס זאל ווערן כרתי, ענדיגט מען מיט חסא, והבן למעשה.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.



 

#166 - מלמדים דארפן רעדן צו די קינדער פון קדושת הברית
קדושה, חינוך הילדים, מלמדים

בעזרת ה' יתברך - יום א' פרשת נח, כ"ה תשרי, שנת תשפ"ה לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער מלמד ... נרו יאיר


איך האב נישט קיין ווערטער דיך צו דאנקען אויף אלעס וואס דו טוסט מיט אונזערע קינדער, אזויפיל יראת שמים לייגסטו אריין אין זיי, אזויפיל הארץ, אזויפיל כח; דער אייבערשטער זאל דיר געבן אסאך כח צו קענען ווייטער אנגיין מיט די הייליגע ארבעט.


אז דו זעסט א קינד שפילט זיך מיט א צווייטע קינד נישט איידל, זיי קיצלען זיך נישט איידל, און אזוי ווייטער, זאלסטו דאס גלייך אפשטעלן און רעדן צו די קינדער פון זיין איידל, דאס איז דיין פליכט בתורת מלמד; איך פארלאנג פון אלע אונזערע מלמדים זאלן רעדן מיט די קינדער פון קדושת הברית, ויפה שעה אחת קודם.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#165 - רעד צו דיינע קינדער פון שמירת הברית
קדושה, חינוך הילדים

בעזרת ה' יתברך - יום ד' פרשת וזאת הברכה א', ז' תשרי, שנת תשפ"ה לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


רעד צו דיינע קינדער פון שמירת הברית, זיי זאלן זיך אכטונג געבן וכו', קיינער זאל זיך נישט שפילן מיט זייער קערפער, און אז דו זעסט ווי זיי שפילן זיך און מען רירט זיך צו סאך אן וכו' - זאלסטו זאגן און זיין שטרענג.


רעד צו דיינע טעכטער זאלן זיך זייער אכטונג געבן אפילו פון נאנטע, אפילו פון ברידער, ווייל די דור פאלט אזוי נידריג, מען מוז האלטן אן אפן אויג וואס טוט זיך ביי די קינדער.


לאז זיי נישט גיין ליידיג אין די ערבי שבתים און די לאנגע שבת נאכמיטאגס, לייג זיי שלאפן אדער בלייב אויף מיט זיי, שפיל מיט זיי, לאז זיי נישט הפקר; רוב צרות וואס קינדער פאלן אין קדושה - איז שבת נאכמיטאג און פרייטאג נאכמיטאג, ווען די עלטערן שלאפן און די קינדער גייען ליידיג, און פון גיין ליידיג פאלן זיי אין טומאה, זיי זענען פוגם בברית רחמנא לצלן.


מארגן וועט די שיעור זיין אין שטעטל אין קרית ברסלב.


א גמר חתימה טובה, א גוט געבענטשט יאר.

#164 - רעד צו דיינע קינדער פון קדושת הברית
קדושה, חינוך הילדים, שלום בית, שבת קודש, ראש השנה, מנהגים, כעס, פדיון נפש

בעזרת ה' יתברך - ערב שבת קודש פרשת כי תצא, י' אלול, שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


מאך שיינע שבת'דיגע סעודות מיט דיין משפחה; די איין מאל א וואך וואס דער טאטע זיצט מיט די קינדער, דארף מען אויסניצן די צייט פאר חינוך הבנים והבנות, רעדן מיט זיי, שמועסן מיט זיי, אריינלייגן אין זיי מידות טובות ויראת שמים.


געב זיך אכטונג פון וואס דער הייליגער רבי רעדט (לקוטי מוהר"ן חלק ב', סימן א), פון קנאת המלאכים; ביי די שבת'דיגע סעודות איז דא א שטארקע קנאה פון די מלאכים, זיי זענען זייער מקנא אונזערע שיינע סעודות, פרובירן זיי אראפ צו ווארפן דעם מענטש אין כעס און אין מחלוקות, און פון דעם ווערט קריגערייען ביי די שבת'דיגע סעודות, פון די קנאה פון די מלאכים וואס פארגינען נישט דעם מענטש זיין דביקות צום אייבערשטן.


ליבער ברודער געב זיך זייער אכטונג נישט צו ווערן בכעס, פארמאך זיך דיינע אויגן מיט ביטול צום אייבערשטן, זינג די זמירות מיט א בענקעניש צום אייבערשטן, פארגעס פון אלצדינג, פארגעס פון אלעס ארום דיר, וועסטו זוכה זיין אז די שכינה הקדושה וועט זיין ביי דיין שבת טיש.


רעד צו דיינע קינדער פון קדושת הברית, עס ליגט א חוב אויף עלטערן צו רעדן צו די קינדער זיי זאלן חס ושלום נישט אריינפאלן אין די הענט פון מניוולים, מען ווייסט גארנישט וואס טוט זיך; עס איז נישט שייך נאכצוגיין די קינדער פיר און צוואנציג שעה, וואס יא? מען דארף רעדן מיט זיי, זיי זאגן זיי זאלן וויסן פון קדושת הברית, נישט אנרירן דעם אות ברית קודש און נישט קוקן אויפן אות ברית קודש, און אויב חס ושלום א פרעמדער וויל אנרירן אדער הייסט אים אנרירן ביי אים - זאל ער אנטלויפן און נישט מורא האבן צו דערציילן, וועט אים גוט זיין. עס איז שווער צו רעדן פון די זאך, אבער אז מען רעדט נישט און די קינדער פאלן א קרבן פאר א מניוול - ווילסטו נישט טראכטן ווי שווער עס וועט זיין.


מען גרייט זיך שוין צום גרויסן יום הדין ראש השנה, מיר פארן קיין אומאן צום הייליגן רבי'ן, איך וויל דיר שרייבן פון די הנהגות ביי אנשי שלומינו:


ערב ראש השנה פירט מען זיך צו געבן פדיון נפש, דער רבי האט געזאגט (שיחות הר"ן, סימן ריד), "ערב ראש השנה איז גוט צו מאכן פדיון נפש", נאך האט דער רבי געזאגט (חיי מוהר"ן, סימן תקלט): "טוב מאד ליתן בכל עת על פדיונות לצדיקים", עס איז זייער גוט צו מאכן שטענדיג א פדיון, "ואפילו שלא בעת צרה חס ושלום", אפילו מען האט נישט עפעס א ספעציעלע צרה, מען זעט גרויסע ישועות, און דער רבי האט געזאגט אז די אונגארישע אידן געבן אסאך פדיונות פאר צדיקים, דעריבער זעען זיי שטענדיג ניסים, זיי זעען ישועות.


א גוט שבת, א גוט געבענטשט יאר.

#163 - נישט קיין סתירה צו פארלאנגען צניעות און געבן ליבשאפט
צניעות, קדושה, מוסדות, הדרכות, בית פיגא

בעזרת ה' יתברך - יום ב' פרשת דברים, ראש חודש מנחם-אב, שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


מרת ... תחי', מנהלת בית פיגא, קרית ברסלב ליבערטי


איך האב ערהאלטן אייער בריוו.


עס איז נישט קיין סתירה פארלאנגען צניעות און געבן ליבשאפט, מען דארף ביידע אינאיינעם; סיי געבן גוטע ווערטער און סיי פארלאנגען צו גיין אנגעטון איידל.


די צעבראכענע תלמידות וואס קומען ארבעטן אין סקול דארף מען פון איין זייט זאגן קלאר ווי אזוי א אידישע טאכטער גייט אנגעטון, און נאר אז מען איז איידל קען מען אריינקומען אין די פיר ווענט פון בית פיגא, חס וחלילה אז עס וועלן קומען אידישע טעכטער אויסגעשניטן אדער מיט דורכזיכטיגע שטרומפ, קורץ, אויסגעפאסט; וועט די שכינה אוועק גיין פון בית פיגא, מען דארף שטיין אויף דעם אן קיין אויסנאם, אבער אין די זעלבע צייט דארף מען זיי באגיסן מיט ווארעמע ליבליכע ווערטער, זיי אויפהייבן און אויסלויבן, און זיי זאגן אז דער אייבערשטער האט זיי יא ליב; ווייל נאר מיט ליבשאפט קען מען אויסהיילן נשמות ישראל.


בנוגע רעדן פון קדושה וכו'; ענדערש רעדן באזונדער אין יעדע קלאס ווי איידער רעדן פאר אלע קינדער אינאיינעם. די זאכן דארף מען רעדן לויט די יארגאנג; ביי די יונגערע רעדט מען לויט זייער פארשטאנד, און ביי די עלטערע דארף מען שוין רעדן מער קלארער וכו'.


נאך א זאך, עס איז וויכטיג צו רעדן פון קדושה וטהרה מפעם לפעם, מען קען נישט יוצא זיין מיט איין מאל רעדן, מען דארף כסדר רעדן צו זיי פון זיך אכטונג געבן פון נישט געזונטע פריינדשאפט, מען דארף רעדן פון נישט גיין איבערנעכטיגן מיט חבר'טעס, און אויב עס מאכט זיך אן אויסנאם, מען מוז יא גיין - דארף מען שלאפן מיט יראת שמים, יעדער שלאפט אין זייער בעט וכו' וכו'.


די וויכטיגסטע זאך פאר א מנהלת איז, האבן א פערזענליכע קשר מיט יעדע ארבעטער אין סקול; אנגעהויבן מיט די טיטשערס, סעקרעטעריס, העלפערס און באס טיטשערס; מען מוז יעדע וואך האבן גערעדט מיט יעדן איינעם באזונדער.


דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#162 - פרויען הצלה
קדושה, שטעטל, הצלה, ליצנות

בעזרת ה' יתברך - יום ב' פרשת חקת, ב' תמוז, שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


מרת ... תחי', מנהלת בית פיגא, קרית ברסלב ליבערטי


איך האב ערהאלטן אייער בריוו.


איך האב הנאה אז איר האלט מיט די פראגראם וואס מיר מאכן יעצט, אויסלערנען פאר א גרופע ערליכע פרויען ביי אונז אין שטעטל זיך צו לערנען ווי צו קענען זיין א "הצלה וואלענטיר". מענטשן מאכן חוזק פון "פרויען הצלה", אבער אז מען טראכט אריין - איז דאס נישט קיין חוזק; ווייל ווען מען דארף לויפן ראטעווען א נפש בישראל - לויפן מענער, ווייל ווער עס קען שנעלער קומען און שנעלער העלפן - זכה לו, אבער ווי עס שטעלט זיך ארויס - איז ניין און ניינציג פראצענט פון הצלה רופן - נישט קיין פיקוח נפש, איז זיכער בעסער אויב מען דארף באהאנדלען א פרוי און עס איז דא אין שטעטל א גרופע פון צוואנציג דרייסיג פרויען וואס קענען באהאנדלען, דאס איז זיכער מער צניעות'דיג.


איך ווייס עס וועלן זיין לצים וואס וועלן דאס אוועק מאכן, אבער מוהרא"ש האט אונז געלערנט דעם כלל: "לאכן לאכט דער וואס לאכט ביים סוף"; מען האט געלאכט ווען איך האב געעפנט די חדר, מען האט געלאכט ווען איך האב געעפנט די בית פיגא, מען האט געלאכט ווען מיר האבן געעפנט די שטעטל, און מען האט גאר שטארק געלאכט ווען מיר האבן אנגעהויבן חתונה מאכן אין שול וכו' וכו'; אבער לאכן לאכט דער וואס לאכט ביים סוף, און אז דאס וועט ברענגען קדושה וטהרה - בין איך גרייט צו זיין דער חוזק.


דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#161 - אז מען פאלגט די עצות פונעם כהן, פון צדיק, ווערט מען ריין
קדושה, שלום בית, צדיקים, חסידות ברסלב, תשובה, היכל הקודש, סדר דרך הלימוד, לימוד התורה, סיפורי צדיקים, מסורה, אמונת חכמים, ספרי ברסלב, מנהגים, פסח, שבת פרה

בעזרת ה' יתברך


ערב שבת קודש פרשת צו, שבת פרה, י"ט אדר ב', שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


לכבוד מיינע טייערע חברים פון ארץ ישראל, ה' עליהם יחיו


די וואך שבת רייניגן מיר זיך, אלס א הכנה אויפן יום טוב פסח; ווי אזוי רייניגט מען זיך פון טומאת מת? דורך דעם כהן, דורכ'ן צדיק; אז מען פאלגט די עצות פונעם כהן, פון צדיק - ווערט מען ריין פון טומאת מת.


דער רבי זאגט (לקוטי מוהר"ן חלק א', סימן רמב) אז טומאת מת איז שלעכטע מחשבות, מחשבות פון ניאוף רחמנא לצלן; און נאר דער כהן קען רייניגן פון דעם.


טייערע חברים, טייערע ברידער, געדענקט וואס מוהרא"ש האט אונז געלערנט, וואס איז חסידות ברסלב, וואס איז היכל הקודש; נאר אז מען לערנט דעם רבינ'ס ספרים קען מען זיך פאררופן פון רבינ'ס לייט, אז מען לערנט נישט דעם רבינ'ס ספרים - האט מען גארנישט מיטן רבי'ן.


מוהרא"ש דערציילט, אמאל איז רבי נחמן טולטשינער זכר צדיק לברכה געפארן מיט איינעם יוסל פאראנטשיק; אזוי שמועסנדיג האט ער דערציילט פאר רבי נחמן טולטשינער אז ער האט גוט געקענט דעם רבי'ן, ער איז געווען נאנט צום רבי'ן, און רבי נחמן טולטשינער האט דערציילט פאר רבי נתן אז ער האט געטראפן א איד יוסל פאראנטשיק וואס האט געקענט דעם רבי'ן, און ער אזי אים מקנא, האט רבי נתן געלאכט און געזאגט: "יוסל פאראנטשיק האט געקענט דעם רבי'ן? יוסל פאראנטשיק האט 'געזען' דעם רבי'ן, דו 'קענסט' דעם רבי'ן, דו ביסט נאנט צום רבי'ן, דו לערנסט די ספרים פון רבי'ן - איז דער רבי מיט דיר.


ביי פרישע מקורבים קען זיין מען זאל זיך טועה זיין, מען זאל זיך אנכאפן אין נישט וויכטיגע זאכן, מען איז משנה פון די זאכן וואס מען האט געזען ביי די עלטערן, מען כאפט זיך אן אויף נישטיגע זאכן; זאלט איר וויסן און געדענקען אז ברסלב'ע חסידות איז נישט צו פארמינערן פון שיינע מנהגים און די וועג ווי מען האט געזען ביי עלטערן, ברסלב'ע חסידות איז נאר אריינבלאזן חיות צו לעבן מיטן אייבערשטן, לעבן מיט תכלית, און נאר אז מען לערנט די ספרים - האט מען שייכות מיטן רבי'ן. אזוי ווי דער רבי זאגט (לקוטי מוהר"ן חלק א', סימן קצב): "פָּנָיו שִׂכְלוֹ וְנִשְׁמָתוֹ נִמְצָאִים בְּתוֹךְ סִפְרוֹ", די פנים, שכל און נשמה פונעם צדיק - געפינט זיך אין זיינע ספרים; קומט אויס אז איינער וואס לערנט די ספרים פונעם הייליגן רבי'ן, - דער קען דעם רבי'ן און ער איז א ברסלב'ער חסיד, אבער אז מען לערנט נישט די ספרים - האט מען נישט קיין שייכות מיטן רבי'ן.


טייערע ברידער, שטארקט אייך מיטן לערנען ענקערע שיעורים בכל התורה כולה אויפן סדר דרך הלימוד (המבואר בשיחות הר"ן, סימן עו), דער רבי שרייבט פאר זיין איידעם (מכתבי רבינו ז"ל, בריש ספר עלים לתרופה): "בַּקָּשָׁתִי מֵאֲהוּבִי חֲתָנִי, שֶׁתִּלְמוֹד בְּכָל יוֹם שִׁיעוּר גְמָרָא וּפוֹסֵק, שֶׁלֹא תַּעֲשֶׂה חַס וְשָׁלוֹם מִטָּפֵל עִיקָר, רַק אֶת הָאֱלֹקִים יְרֵא וְכוּ', כִּי זֶה כָּל הָאָדָם", מיין ליבער איידעם, איך בעט דיר זייער, זאלסט לערנען יעדן טאג גמרא און שלחן ערוך, זאלסט חס ושלום נישט מאכן פונעם טפל אן עיקר און פון עיקר א טפל; זעט מען וואס דער רבי האט געוואלט און וואס עס איז געווען ביים רבי'ן אן עיקר - נאר תורה, תפילה ויראת שמים.


געבט אכטונג אין די פארנומענע ערב יום טוב טעג צו העלפן די ווייב ארויסטראגן די חמץ און אריינברענגען דעם פסח, פירט אייך אויף ערליך. אז מען שרייט אויף די ווייב - איז מען א שגץ; אפילו מען גייט מיט א ירושלימ'ער קאפטן, איז מען א שגץ מיט א קאפטן; אז מען טשעפעט די ווייב - קען מען נישט זיין אין היכל הקודש, מען מוז זיך פירן מיט דרך ארץ און יראת שמים. רעדן מיט גרויס דרך ארץ, מען מוז רעדן שיין, מען קען נישט שרייען און טשעפען.


איך דארף מקצר זיין.


א פרייליכן שבת.

#160 - אז מען רעדט צו א פרעמדן, שטערט עס די שלום בית
קדושה, שלום בית, טערעפי

בעזרת ה' יתברך - יום ד' פרשת ויקהל, כ"ו אדר א', שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


עס אז נישט כדאי דו זאלסט צופיל רעדן מיט דיין שוועגערין. איך ווייס דו ווילסט איר נאר העלפן, דו מיינסט נישט קיין שלעכטס, זי גייט אריבער א שווערע ביטערע צייט, זי ליידט פון איר מאן, דאך איז נישט כדאי צופיל צו רעדן מיט איר, ווייל די טבע פון א פרוי איז אז זי דארף צו איינעם רעדן און איינער זאל איר געבן די געפיל וכו' וכו', און אז דו הערסט איר אויס שעות אויף שעות, קען זיין אז דאס אליין איז דער גורם זיי זאלן זיך קריגן.


דאס איז דער חורבן פון טעראפי; מענטשן צאלן געלט פאר טעראפי, נישט נאר עס העלפט נישט, נאר דאס מאכט די חורבן, עס לאזט נישט מאן און ווייב ווערן איינס, עס לאזט נישט עלטערן מיט קינדער זיין אויף די געזונטע וועג, מען נעמט די חיות, די סיפוק - פון רעדן צו א פרעמדער און צאלן גראב געלט השם ירחם.


איך וועל רעדן מיט דיר פנים בפנים.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#159 - חס ושלום צו גיין צו די קאנצערט בתערובות
צניעות, קדושה, שלום בית, מוזיק

בעזרת ה' יתברך - יום ד' פרשת כי תשא, י"ט אדר א', שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר, מאנסי


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


בנוגע די קאנצערט וואס גייט זיין קומענדיגע וואך וכו'; חס ושלום צו גיין צו די קאנצערט, עס גייט זיין בתערובות מענער און פרויען, ווי מעג מען גיין?! חס ושלום צו גיין צו די קאנצערט. וויפיל צרות קומען אויף די וועלט צוליב דעם וואס מען קומט זיך צוזאם בתערובות, מען זינגט אינאיינעם רחמנא לצלן, די גאנצע גזירה פון די צייטן פון מרדכי און אסתר וואס המן הרשע האט געוואלט אויס'הרג'ענען כלל ישראל - איז געקומען ווייל אידן זענען געגאנגען צו די קאנצערט פון אחשורוש, וואס איז געווען דארט עבירות.


אז דיין ווייב בעט דיר צו גיין - זאלסטו איר זאגן אז דו ווילסט נישט קיין צרות אין לעבן, דו גייסט נישט אויף די פלעצער, און אז זי הערט דיך נישט אויס, זי זאגט זי גייט אליין - זאלסטו איר נישט טשעפען, נאר גיי אין א ליידיגע שול, עפן די ארון הקודש און וויין צום אייבערשטן עס זאל אריינגיין א רוח טהרה אין איר, און ענק זאלן לעבן מיט יראת שמים.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#158 - עס איז נישט גוט אז יונגע קאפלעך זאלן זיך צוזאמקומען
קדושה, שלום בית, שטעטל

בעזרת ה' יתברך - יום ב' פרשת משפטים, שובבי"ם, כ"ו שבט, שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר, קרית ברסלב


איך וויל דיר זייער בעטן זאלסט נישט גיין פרייטאג צו נאכטס מיט דיין ווייב צו באטעס וואס יונגע קאפלעך קומען זיך צוזאם, עס איז נישט קיין גוטע זאך, עס איז נישט געזונט; בלייב אין שטוב מיט דיין ווייב פריוואט בקדושה ובטהרה.


די שטעטל האב איך געבויט עס זאל זיין א פלאץ פאר יראת שמים, אינגעלייט זאלן קענען לעבן מיט די ווייב הייליג און ריין, יעצט אז איך הער אז מען קומט זיך צוזאם אינאיינעם קאפלס - מאכט מיר דאס טראכטן 'א שאד מיין הארעוואניע', עס מאכט מיר טראכטן פון אפלאזן רעדן מיט תלמידים און אויפהערן אוועק געבן מיין צייט פאר דעם.


איך בעט דיר זייער, גיי נישט אריין אין א פרעמדע שטוב; אז עס איז דיר אומעטיג אין שטוב (באורד) - קענסטו גיין צו דיינע עלטערן, אדער צו דיין ווייב'ס עלטערן, אדער צו א זיידע אדער א באבע, אבער נישט צו קיין חברים, עס איז א גרויסע סכנה; עס זעט אויס ווי א נישט שלעכטע זאך, אבער עס ענדיגט זיך זייער ביטער.


ביטע מיר צוריק שרייבן אז דו גייסט לעבן פריוואט מיט דיין ווייב, און נישט אריינמישן קיין חברים אין דיין לעבן.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#157 - מאכט זיך א גדר נישט צו קוקן אייער בעל הבית אין פנים
קדושה, שלום בית, פרנסה, שמירת עינים, אפיס

בעזרת ה' יתברך - יום ד' פרשת וארא, שובבי"ם, כ"ט טבת, שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


מרת ... תחי'


איך האב ערהאלטן אייער בריוו.


בנוגע וכו'; מאכט זיך א גדר נישט צו קוקן אייער בעל הבית אין פנים, נאר ווען איר דארפט אדורכרעדן מיט אים זאכן פון די ביזנעס – זאלט איר אראפקוקן און בשום אין אופן קוקן אויף אים; ביי פרויען איז אויך דא די מצוה פון זיך היטן די אויגן.


וואס פעלט אייך אויס צו גיין ארבעטן? איר זאגט דאך אליינס אז אייער שלום בית איז נישט ווי אמאל, איר טראכט פונעם בעל הבית מער ווי פון אייער מאן השם ישמרינו; ענדערש בלייבט אין שטוב און טראכטס פונעם אייבערשטן און פון אייער מאן.


אז איר וועט זיך מאכן די גדר פון נישט קוקן אין אפיס דעם בעל הבית אין פנים - וועט צוריק ווערן אייער שלום בית אזוי ווי אמאל; אייער מאן וועט שיינען פאר אייך מיט אלע חן פון דער וועלט.


דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#156 - א מלמד זאל נישט קארגן קיין גוטע ווערטער, און רעדן אסאך אמונה
קאמפלימענטס, קדושה, אמונה, מוסר, חיזוק פאר מלמדים, חיזוק פאר מחנכים

בעזרת ה' יתברך - יום א' פרשת ויגש, ה' טבת, שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר


וואויל איז דיר אז דו ביסט א מלמד, דו לייגסט אריין אין די קינדער אמונה, תורה ויראת שמים; אין אזא דור וואס איז דא אזעלכע שווערע נסיונות – ברענגסטו אריין קדושה ואמונה.


עס איז דא צוויי וועגן צו רעדן צו די קינדער, אדער רעדן קעגן די פראבלעמען, אדער רעדן אזויפיל פון אמונה – אז אלע פראבלעמען פאלן אוועק. עס זענען דא מלמדים וואס רעדן טעג און וואכן פון די פראבלעם און פון די פרצה וכו', אבער דעם רבינ'ס וועג איז רעדן אזויפיל פון אייבערשטן – ביז עס ווערט (יחזקאל מג, ב): "וְהָאָרֶץ הֵאִירָה מִכְּבֹדוֹ" – די וועלט איז ליכטיג געווארן פונעם כבוד פונעם אייבערשטן.


אויך זאלסטו נישט קארגן גוטע ווערטער; מוסר ווערטער און קריטיק ווערטער – דאס דארף מען זייער קארגן, און ממש בלית ברירה, נאכן גוט אדורכטראכטן – נוצט מען אמאל די ווערטער, אבער גוטע ווערטער פאר קינדער – זאגט דער רבי (לקוטי מוהר"ן חלק א', סימן רב): "כָּל מַה שֶּׁשִּׂכְלוֹ יוֹתֵר קָטָן", ווער עס האט א קליינעם פארשטאנד, "יוֹתֵר חָפֵץ בְּכָבוֹד", דארף מער כבוד.

#155 - א מלמד דארף האבן יראת שמים, ליצנות פארטרייבט די יראת שמים
קדושה, דאווענען, יראת שמים, ליצנות, חיזוק פאר מחנכים

בעזרת ה' יתברך - יום א' פרשת ויגש, ה' טבת, שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר


וואויל איז דיר אז דיינע יארן, דיינע טעג – גייען אריבער מיט הייליגע זאכן; ביסט א מלמד, דו לערנסט מיט קינדער די הייליגע תורה.


געב אכטונג נישט צו האבן מיט ליצנות, א מלמד דארף האבן יראת שמים, ליצנות פארטרייבט די יראת שמים. אזוי ווי דער רבי זאגט (ספר המידות אות ליצנות, סימן ה): "עַל יְדֵי לֵיצָנוּת אֵין לוֹ חָכְמָה", ליצנות פארטרייבט די יראת שמים.


לייג אריין אין די קינדער א חיות ביים דאווענען און ביים לערנען, זיי זאלן דאווענען הויך מיט א לעבעדיגקייט, אויך זאלן זיי לערנען הויך אויפן קול, מיט א ברען.


רעד צו זיי פון קדושת הברית, פון נישט אנרירן אות ברית קודש, אויך פון זיך היטן די אויגן.

#154 - פרנסה קומט נאר ווען מען איז מתקן אות ברית קודש
קדושה, פרנסה, תיקון הכללי

בעזרת ה' יתברך - יום ג' פרשת מקץ, כ"ט כסליו, ה' דחנוכה שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר


עס שטייט אין פסוק (בראשית מא, נה): "וַתִּרְעַב כָּל אֶרֶץ מִצְרַיִם", עס איז געווארן א הונגער אין לאנד מצרים, וגו', "וַיֹּאמֶר פַּרְעֹה לְכָל מִצְרַיִם", האט פרעה געזאגט "לְכוּ אֶל יוֹסֵף", גייט צו יוסף, און "אֲשֶׁר יֹאמַר לָכֶם", וואס ער וועט ענק זאגן, "תַּעֲשׂוּ", זאלט עטץ טון. זאגט רש"י: "שהיה יוסף אומר להם שימולו", יוסף האט זיי געזאגט זיי זאלן זיך מל'ן.


מיט די הקדמה פון הייליגן רבינ'ס ווערטער (ליקוטי מוהר"ן חלק א', סימן כט) אז פרנסה קומט נאר ווען מען איז מתקן אות ברית קודש, ווייל דער זוהר הקדוש זאגט (פנחס, רמד:): "מַאן דִּמְזַלְזֵל בְּפִרוּרִין דְּנַהֲמָא", ווער עס ווארפט אראפ ברעקלעך פון ברויט, "עֲנִיּוּתָא רָדִיף אֲבַּתְרֵיהּ", וועט אים נאכלויפן ארעמקייט, "כָּל שֶׁכֵּן", איז דאך זיכער, "מַאן דִּמְזַלְזֵל בְּפִירוּרִין דְּמוֹחָא", דער וואס ווארפסט אראפ די ברעקלעך פון מח, ער איז מוציא זרע לבטלה רחמנא לצלן – וועט ווערן ארעם.


דאס זאגט דער פסוק, עס איז נישט געווען קיין עסן אין מצרים פון די עבירות פון פגם הברית, די עצה פאר פרנסה איז "לְכוּ אֶל יוֹסֵף", גיין צום צדיק, פאלגן די עצות פונעם צדיק; דער צדיק זאגט "שימולו", מען זאל היטן אות ברית קודש, אזוי איז מען זוכה צו פרנסה, והבן למעשה.


זאג יעדן טאג מיט די טלית ותפילין נאך שחרית די תיקון הכללי, די צען קאפיטלעך פון הייליגן רבי'ן - וועסטו האבן גרויס שפע.

#153 - דארף מען רעדן צו קינדער פון קדושה?
קדושה, חינוך הילדים, רעדן, עצתו אמונה, מנוולים, אשר בנחל, ליצנות

בעזרת ה' יתברך - יום ב' פרשת וישלח, י"ד כסליו, שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


אויף דיין טענה אז קינדער ליינען די בריוו און זיי פרעגן שאלות וכו'; שלמה המלך זאגט (משלי כו, ד): "אַל תַּעַן כְּסִיל כְּאִוַּלְתּוֹ", ענטפער נישט דעם נאַר אויף זיינע נארישע פראגעס, "פֶּן תִּשְׁוֶה לּוֹ גַם אָתָּה", טאמער וועסטו אויך ווערן א נאַר; דיר וואלט איך נישט געענטפערט, אבער היות דו מאכסט א טומל, און תמימי לב ווערן נאכגעשלעפט נאך דיר - וועל איך זיי ענטפערן.


עס איז דא א קאטשקע, וואס ווען זי זעט דעם בער ווערט זי דערשראקן, זי שטעקט אריין דעם קאפ אין דער ערד און אזוי ווערט זי בארואיגט, זי זעט מער נישט דעם בער, ביז דער בער קומט און פארציקט איר; אזא פנים האבן די אלע וואס זאגן 'מען זאל נישט רעדן פון קדושה צו קינדער', מען שטעקט אריין די קאפ אין דער ערד ביז עס קומט א מניוול און הרג'עט דאס קינד, השם ישמרינו.


וואס שטייט אין די בריוו? עס שטייט דאך נאר פון די הייליגע אמונה און פון קדושת הברית; וואלט יעדע טאטע געדארפט געבן פאר די קינדער צו ליינען די בריוו, די קינדער זאלן אויסוואקסן מיט אמונה און קדושת הברית, זיי זאלן וויסן ווי זיך צו היטן סיי ביי זיך און סיי פון אנדערע. אז דיין קינד וועט ליינען די בריוו און ער וועט דיך פרעגן: "טאטע, וואס מיינט פגם הברית?" וועסטו האבן א געלעגנהייט אים אויסצולערנען ווי צו זיין אפגעהיטן; וואס בדרך כלל רעדן נישט עלטערן פון קדושה, און אפילו די וואס רעדן שוין יא - מורמלען זיך אונטער אפאר ווערטער וואס קינדער כאפן נישט אויף; זיי ווייסן נישט ווי אזוי זיך צו פירן, עס איז זיי שווער ווי און ווען אנצוהייבן רעדן פון דעם. אז דיין קינד וועט פרעגן: "טאטע, וואס איז פגם הברית?" זאלסטו זאגן: "פגם הברית מיינט מען טאר נישט אנרירן אות ברית קודש, דער אייבערשטער זאגט מען דארף זיין הייליג", און אז דיינע טעכטער וועלן פרעגן: "וואס מיינט קדושת הברית?" זאלסטו זיי אויך זאגן: "מען טאר נישט גיין אין א ווינקל מיט א חבר'טע זיך אנרירן אונטער די קליידער, דער אייבערשטער זאגט מען זאל זיין הייליג"; דו וועסט האבן א גוטע געלעגנהייט צו אויסלערנען דיינע טעכטער אז קיינער קען נישט שפילן מיט זייער גוף וכו'.


דערווייל, וואס טוט מען? 'ניין, ביי אונז רעדט מען נישט פון דעם!' ביי אונז שטעקט מען אריין דעם קאפ אין דער ערד און מען זעט נישט דעם בער; נישטא קיין מניוולים, נישטא קיין פראבלעמען, ביז דער בער - דער מניוול - קומט השם ישמרינו, און קינדער פאלן אוועק פון אידישקייט, און מען וויינט אז די יוגענט פאלט אוועק, מען זוכט עצות, מען זוכט וועם צו באשולדיגן; ווען רוב רובם פון די וואס לאזן אפ אידישקייט און די וואס נעמען זיך דאס לעבן - איז ווייל דאס לעבן איז זיי מער נישט ווערד, ווייל מען האט זיי מטמא געמאכט השם ישמרינו.


דיקא די בריוו, די ספרים און קונטרסים וואס מוהרא"ש האט געשריבן - דאס טוט ראטעווען דעם דור; ווייל וויפיל בחורים און אברכים וויינען אז זיי האבן נישט געוואוסט פון קדושת הברית, זיי קומען פון שטיבער וואס מען רעדט נישט פון דעם, אויך אין חדר און אין ישיבה רעדט מען נישט פון דעם, און נאר דורך די ספרים זענען זיי געווארן ערליך און געוויסט ווי זיך צו אכטונג געבן אויף ווייטער.


וויפיל ווייבלעך וויינען אז זיי האבן געטון נישט גוטע מעשים אין שולע, און יעצט איז דאס לעבן ביטער שווער; זיי וויינען 'קיינער האט אונז נישט געלערנט פון וואס זיך צו היטן'.


די בריוו איז נישט פאר דיר, שלמה המלך ווארנט אונז נישט צו האבן צוטון מיט א נאַר, "פָּגוֹשׁ דֹּב שַׁכּוּל בְּאִישׁ וְאַל כְּסִיל בְּאִוַּלְתּוֹ" (משלי יז, יב), ענדערש זאל מען זיך אנטרעפן מיט א פארציקנדע בער ווי זיך טענה'ען מיט א נאַר, אבער די תמימי לב וואס הערן ליצנות זאלן וויסן ווי אזוי צו מחנך זיין די קינדער; רעדן צו די קינדער פון קדושת הברית. מען דארף נישט רעדן איבריגע ווערטער, נאר זאגן: "דער אייבערשטער לאזט נישט אנרירן וכו'".


איך האף דו וועסט אפלאזן די ליצנות.





 


 





 

#152 - שמירת עיניים פארלירט מען נישט ביי הפצה
קדושה, הפצה, שמירת עינים

בעזרת ה' יתברך - יום ב' פרשת וישלח, י"ד כסליו, שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


שמירת עיניים פארלירט מען נישט ביי הפצה, עס איז א גוטע וויץ; אלע מוטשען זיך מיט שמירת עיניים אן הפצה.


גיי הפצה, דאס וועט פאררעכטן אלעס וואס דו דארפסט פאררעכטן, נישטא א זאך וואס פאררעכט פגם הברית ווי עוסק זיין אין פארשפרייטן דעם הייליגן רבינ'ס ספרים, צוריק צו ברענגען מענטשן צו די קדושה.


גיי וואס מער הפצה און בעט דעם אייבערשטן זאלסט קענען היטן די אויגן.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.





 


 





 

#151 - דיינע אויגן זענען הפקר, אראפגעפאלן אין שאול תחתית
קדושה, התחזקות, שטעטל, תשובה, מחשבות, שמירת עינים, תפילה, דף גמרא

בעזרת ה' יתברך - יום ה' פרשת וישלח, י"ז כסליו, שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


וואס זאל איך דיר זאגן, ביסט טאקע אראפגעפאלן אין שאול תחתית, דיינע אויגן זענען הפקר, דיינע מחשבות טראכטן פון שלעכטס, אבער דאך דארפסטו געדענקען אז דער אייבערשטער איז זייער גרויס, און מיט תשובה און הכנעה וועסטו אלעס קענען פאררעכטן.


לערן תורה, דאס איז דער גרעסטער תיקון, לערן יעדן טאג דעם בלאט גמרא אפילו בלי הבנה, זאג די ווערטער אפילו אן פארשטיין - דאס וועט פארברענען אלע קליפות און דיך צוריק ברענגען צום אייבערשטן.


היינט נאכט וועט זיין די וועכנטליכע שיעור אין ישיבה. א שאד דו קומסט נישט בקביעות אין צייט; וועסט האבן אזויפיל חיזוק, דיין שבת וועט אנדערש אויסזען אז דו וועסט קומען צום שיעור הערן דעם רבינ'ס דיבורים, עס וועט דיך אויפוועקן פון שלאף, דו וועסט צוריק אנהויבן בענקען צום אייבערשטן און זיך פירן ערליך.


מיר האבן געעפנט די וואך אונזער "ילד שעשועים", א פלאץ פאר קימפעטארינס, זיך אפצוריען און קומען צו די כוחות. די משפחות אין שטעטל העלפן זייער, יעדער איז זייער פרייליך פארן ילד שעשועים.


אויך גרייטן מיר זיך שוין צו עפענען די מצה בעקעריי אין שטעטל, עס זאל זיין מצות פאר אנשי שלומינו.


מענטשן פרעגן מהיכן ירק זה חי, ווי איז דא אזויפיל געלט אין היכל הקודש? אזא שיינע שטעטל אויפצושטעלן, אין אזא קורצע צייט איז דא מוסדות - פון א חדר ביז א סקול בית פיגא, ישיבה, כולל, בתי מדרשים און מקוואות, א מצה בעקעריי, יעצט א ילד שעשועים - פון וואו קומט די געלט? דער ענטפער איז: "מיר בעטן דעם אייבערשטן, מיר האבן נישט קיינעם אויף וועם זיך צו פארלאזן, מיר גייען צום אייבערשטן; מיר דאנקען און מיר בעטן". אזוי ווי חכמינו זכרונם לברכה דערציילן (תענית כה.) א אידענע איז געקומען צו רבי חנינא בן דוסא, זי האט זיך באקלאגט אז זי בויט א הויז און די העלצער וואס האלט די דאך איז צו קורץ, האט דער צדיק געבעטן דעם אייבערשטן און איר אנגעוואונטשן, דערציילט די גמרא, פלימו זאגט: "אני ראיתי אותו הבית", איך האב געזען די דירה, און מען האט מיר געזאגט: "בית זה", דעם הויז "שקירה ר' חנינא בן דוסא בתפלתו", איז וואס רבי חנינא בן דוסא האט געמאכט מיט תפילה; דאס איז אונזער סוד: 'תפילה, תפילה און נאכאמאל תפילה'.


קום צום שיעור, וועסט זיך אויפוועקן פון שלאף.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.





 


 





 

#150 - נישט אויפהעצן די קינדער איינער אויפן צווייטן
קדושה, חינוך הילדים, הדרכות, תפילות פון פרויען

בעזרת ה' יתברך - יום ב' פרשת ויצא, ז' כסליו, שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


מרת ... תחי'


איך האב ערהאלטן אייער בריוו.


בנוגע וכו'; אז אייער טאכטער וויל נישט גיין צו איר טאטע – זאלט איר זי נישט צווינגען. איר קענט איר פרעגן מפעם לפעם 'אפשר ווילסט גיין צו דיין טאטע? דיין טאטע וויל דיך זען, ער בענקט זיך צו דיר', אבער נישט צווינגען; אז זי וויל נישט גיין - קען מען נישט צווינגען.


דער עיקר דארף מען אכטונג געבן נישט אויפהעצן די קינדער איינער אויפן צווייטן; דער טאטע זאל נישט העצן קעגן די מאמע און די מאמע זאל נישט העצן קעגן דער טאטע, ווייל דאס קען לא עלינו זיי צוגרינד לייגן.


אויף דעם וואס איר האט מורא אפשר וועט ער טון מיט די טעכטער מעשים אשר לא יעשו; די עצה אויף דעם איז - רעדן צו די קינדער שטענדיג פון זיך אכטונג געבן, קיינער קען נישט אנרירן אונטער די קליידער, און קיינער קען דיר נישט הייסן זאלסט יענעם אנרירן אונטער יענעמ'ס קליידער, און אויך אויף די קליידער וכו'; מען מוז רעדן צו קינדער פון קדושה, ווייל אז נישט היינט - וועט מארגן אונטערקומען איינער וואס קען חס ושלום אוועקלייגן דאס קינד אויפן לעבן.


בעטס דעם אייבערשטן זיי זאלן אויסוואקסן געזונט, ערליך און הייליג. עלטערן דארפן אסאך בעטן דעם אייבערשטן פאר די קינדער זיי זאלן אויסוואקסן ערליך און הייליג.


דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#149 - ווי קען איך גיין אין א פלאץ אן א מקוה?
מקוה, קדושה, שטעטל

בעזרת ה' יתברך - יום ה' פרשת וירא, י"ח מר-חשון, שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


לכבוד מיין ליבער ... נרו יאיר


לאז מיר וויסן וויפיל געלט דארף מען צו ענדיגן די מקוה אין בית המדרש אין די ווילידזש.


עס שטערט מיר אז מען מאכט א געגנט אן א מקוה; לא לזאת היתה כוונתי, ארויסשלעפן אינגעלייט זאלן האבן הייזער אן טהרה; ווער דארף א הויז? ווער דארף וואוינען אויף אפאר עיקער? אן יראת שמים אן טהרה - איז גארנישט דא.


איך בעט דיר זייער, 'המתחיל במצוה אומרים לו גמור', האסט אנגעהויבן מיט די נייע געגנט, עס איז שוין דא כמעט צוויי מנינים משפחות, א שול איז דא, מיט א גוטע לופט, די אחדות איז דארט זייער שטארק, גוטע גבאים, אבער מיר שטערט אז אינגעלייט גייען נישט שבת אינדערפרי אין מקוה, עס מוז זיין טהרה.


דער גבאי ישראל חיים נרו יאיר לאדנט מיך, ער וויל איך זאל קומען אהין אויף שבת מחזק זיין די געגנט, אבער ווי קען איך גיין אין א פלאץ אן א מקוה?!


לאז מיר וויסן וויפיל געלט מען דארף, איך וועל פרובירן שאפן געלט צו ענדיגן די מקוה.


און אויף ווייטער זאלסטו וויסן, נישטא אזא זאך ווי מאכן א געגנט פון אינגעלייט אן קיין מקוה. מקוה איז וויכטיגער ווי האבן אן אייגענע מצה בעקעריי, מצות קען מען קויפן ביי אנדערע קהילות; שבת מוז זיין א מקוה, אינגעלייט זאלן זיין ריין און הייליג.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#148 - אז מען גייט מיט פריצות, פארטרייבט מען דעם אייבערשטן
צניעות, קדושה, הדרכות

בעזרת ה' יתברך - יום ה' פרשת וירא, י"ח מר-חשון, שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


מרת ... תחי', קרית ברסלב


געבט אכטונג וואס איר טוט, איך הער אז ביי אייך אין שטוב קומען יונגע ווייבלעך אן קיין שטרומפ, כלומר'ש קומט מען צו די שיעורים פון חיזוק.


וויל איך אייך זייער בעטן, זעט צו האבן א ריינע שטוב, א פלאץ פאר די שכינה הקדושה. אויב וועלן קומען ביי אייך ווייבלעך מיט פריצות רחמנא לצלן – וועט איר פארטרייבן די שכינה הקדושה פון אייער שטוב, אין די תורה שטייט (דברים כג, טו): "וְלֹא יִרְאֶה בְךָ עֶרְוַת דָּבָר וְשָׁב מֵאַחֲרֶיךָ", דער אייבערשטער זאגט, דורך פריצות – פארטרייבט מען מיך.


אויב א ווייבל אדער ווייבל קומט בפריצות, כלומר'ש נעמען חיזוק – וועט די חיזוק אריינגיין און ארויסגיין פון אויער אן קיין שום אויפטון.


אז איר פארשטייט בעסער – טוט וואס איר ווילט, איך זאג אייך, ענדערש מאכט מער נישט די פרויען צוזאמקום ביי אייך אין שטוב, אז עס האלט שוין אזוי צעלאזט, אז ווייבלעך קומען אן שטרומפ.

#147 - רעד קלאר צו דיינע קינדער זיך צו היטן פון קראנקע מענטשן
קדושה, חינוך הילדים, חול המועד, הושענא רבה

בעזרת ה' יתברך - יום ה', ד' דחול המועד סוכות, כ' תשרי, שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


היט דיינע קינדער, געב אכטונג אויף זיי מער ווי מען געבט אכטונג אויף די שווארץ אפעל פון אויג, לאז זיי נישט אויף הפקר. אין די טעג וואס עס איז נישטא א סדר, צום ביישפיל חול המועד - דארף מען מער אכטונג געבן אז די קינדער זאלן זיין אפגעהיטן.


רעד צו דיינע קינדער זיי זאלן זיך אכטונג געבן פון נישט געזונטע מענטשן, זאג זיי קלאר: "עס זענען דא מענטשן וואס זענען קראנקע, זיי ווילן אנרירן קינדער ביים אות ברית קודש, אויב עס וועט פאסירן איינער וועט דיך וועלן אנרירן, אדער ער וועט נעמען דיינע הענט און דיך הייסן אים אנרירן - זאלסטו שרייען, אנטלויפן און דערציילן"; חזר מיט אים די דריי ווערטער: "שרייען, אנטלויפן און דערציילן; אפילו יענער דערשרעקט - זאלסטו נישט מורא האבן צו דערציילן".


היינט נאכט איז א קריטיש וויכטיגע צייט, היינט נאכט ליל הושענא רבה טיילט מען אויס די צעטלעך וואס מען האט אנגעשריבן ראש השנה און אפגעשטעמפלט יום כיפורים; היינט נאכט איז געענדיגט מיט פארברענגען און ארומפארן אויף אויספלאגן מיט די קינדער, היינט נאכט קומען אלע אין שול, מען פירט זיך צו ליינען משנה תורה, גאנץ ספר דברים; דער בעל קורא ליינט פאר און דער עולם הערט אויס, אדער זאגט מען מיט שטילערהייט.


נאכדעם זאגט מען אויס גאנץ ספר תהילים, און נאך יעדע ספר זאגט מען די "יהי רצון". אויב איז דיר צו שווער - זאלסטו כאטשיג זאגן די תיקון הכללי.


עס איז א הייליגע נאכט, מען פארברענגט נישט קיין צייט. ביי אונז איז דער מנהג דאס זאגן, נישט דאס אויפזיין; דאס הייסט, מען זאגט תהילים, מען זאגט תפילות, און ווען מען ווערט פארטיג - לייגט מען זיך שלאפן.


בעט אויך פאר מיר, יואל בן רייצא רעכיל.


א גוט קוויטל.

#146 - געבן די געפיל פאר די עלטערן אז מען זארגט זיך פאר זיי
קינדער, כיבוד אב ואם, קדושה, נעגל וואסער

בעזרת ה' יתברך - ג' פרשת האזינו ב', ה' תשרי, שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר


איך האב ערהאלטן די טויזנט דאלער פאר פדיון נפש, דער אייבערשטער זאל דיר געבן א זיסע יאר מיט הצלחה אין אלע דיינע וועגן.


לכבוד די נייע יאר נעם זיך פאר צו רופן דיינע עלטערן יעדן טאג. די מצוה פון כיבוד אב ואם איז היינט אזוי גרינג צו מקיים זיין, מיט איין טעלעפאן רוף קען מען זיך איינקויפן עולם הבא; מיט אפאר גוטע ווערטער, מיט זיך אינטערעסירן וואס זיי מאכן און זיי געבן די געפיל אז מען זארגט זיך פאר זיי – איז מען זוכה צו די בעסטע ברכות.


זיי מחזק דיין ווייב זאל זיך אפגיסן "נעגל וואסער"; אז די מאמע גיסט זיך אפ נעגל וואסער ביים בעט – איז דא קדושה וטהרה אין שטוב און מען איז מצליח מיט די קינדער.


א גמרא חתימה טובה.

#145 - באזונדערע הצלה אפטיילונג פאר פרויען, ווען ס'איז נישט פיקוח נפש
קדושה, שטעטל, הצלה

בעזרת ה' יתברך - ב' פרשת ראה, כ"א מנחם-אב, שנת תשפ"ג לפרט קטן


מרת ... תחי', קרית ברסלב


בנוגע אייער פראגע אויב איר זאלט זיך לערנען צו זיין א הצלה וואלענטיר, צו קענען העלפן פרויען אין שטעטל בעת צרה ובעת שמחה; אדרבה ואדרבה, פארבינדט זיך מיט מרת ... תחי', זי האט שוין געלערנט צו זיין א הצלה וואלענטיר, זי העלפט אין שטעטל זייער געטריי ווען פרויען דארפן הילף; זי גייט מאכן אין די קומענדיגע טעג א קלאס פאר פרויען זיך צו לערנען ווי אזוי צו העלפן ווען מען ווערט געשעדיגט.


איך וויל זייער מאכן אין שטעטל א באזונדערע אפטיילונג פאר פרויען, עס זאלן זיין הצלה וואלענטירן פרויען, אז די אלע מאלן וואס עס איז בכלל נישט קיין פיקוח נפש זאלן די מענער אוועק שטיין פון די פרויען; דאס הייסט ווען א פרוי צעשניידט זיך אדער צעבייגט זיך די פוס וכו' וכו' - זאלן פרויען זיך פארען מיט פרויען און מענער מיט מענער, און ווען עס איז פיקוח נפש - נאר דעמאלט קוקט מען ווער עס קען קומען שנעלער, דעמאלט זאגט די תורה מען דארף ראטעווען א נפש מישראל, דאס איז דוחה אלעס.


איך בעט דעם אייבערשטן אונזער ד' אמות אין שטעטל זאל זיין הייליג און ריין.


דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.


א כתיבה וחתימה טובה, א גוט געבענטשט יאר.