בריוון פונעם ראש ישיבה שליט"א

#41 - מסדר זיין דעם טאג פאר עבודת ה'
עבודת השם, סדר היום

בעזרת ה' יתברך - יום ה' פרשת עקב, כ' מנחם-אב, שנת תשפ"ה לפרט קטן


 


טייערער ... נרו יאיר, קרית ברסלב


זיי זיך מסדר דיין טאג פאר עבודת השם, גיי שלאפן פרי, שטיי אויף וואס פריער, קום אין שול לערנען פארטאגס, דאווען און לערן דיינע שיעורים כסדרן.


א חלק טאג העלף די מוסד און די קהילה, א חלק טאג גיי הפצה, פארשפרייט די שטויב פון די צדיקים (עיין ספורי מעשיות, מעשה ג'). זע דיינע טעג און יארן זאלן אריבערגיין מיט גוטע זאכן, מיט תורה, תפילה, עבודת השם, און משמש זיין דעם רבי'ן.


יעצט ביים שרייבן די בריוו קלאפן ביי מיר די פאליציי, איך דערמאן זיך דאס גרויסקייט פון מוהרנ"ת, ער שרייבט אין א בריוו: "איך דארף מקצר זיין ווייל די פאליציי זענען מיך געקומען לייגן אין תפיסה", ווען די מתנגדים האבן גע'מסר'ט פאר די רוסישע רעגירונג אז מוהרנ"ת דרוקט אן די צענזור וכו'; געוואלד, ווי אין די וועלט איז דא אזא זאך, פאליציי שטייען ביים טיר, מען קלאפט אין טיר, און דער מענטש זאל האבן אזא שטארקע מח, קענען ענדיגן שרייבן: "שטארק זיך מיט דעם רבינ'ס עצות".


איך דארף גיין צו זיי.

#40 - גיין שלאפן גלייך נאך מעריב
עבודת השם, הדרכות, היטן די צייט, סדר היום

בעזרת ה' יתברך - יום א' פרשת דברים, ב' מנחם-אב, שנת תשפ"ה לפרט קטן


 


טייערער ... נרו יאיר


מוהרא"ש האט א וואונדערליכע סגולה אויף אויפשטיין פארטאגס, בדוק ומנוסה, מען זאל גיין שלאפן פרי; אז מען לייגט זיך פרי שטייט מען אויף פרי.


על כן בעט איך דיר, און איך זאג דיר, נאך מעריב זאלסטו מיט קיינעם נישט רעדן, נאך עלינו לשבח גיי אהיים. מיט דיין ווייב קענסטו רעדן, בלייב נישט אין שול, גיי נישט צו קיינעם, גיי שלאפן פרי.


(אויך ווינטער ווען די זמן מעריב איז פרי, זאלסטו נאך מעריב אהיים גיין און גיין שלאפן פרי, אזוי וועסטו אויפשטיין פרי, וועסט קענען לערנען, וועסט קענען זוכה זיין צו התבודדות, "הניעור בלילה", ווי דער רבי טייטשט (לקוטי מוהר"ן חלק א', סימן נב), "הֲרֵי זֶה מִתְחַיֵּב בְנַפְשׁוֹ", וועסט ווערן נכלל אינעם אייבערשטן.


מאך פרייליך דיין ווייב, האסט א וואוילע פרוי, מאך איר פרייליך, געב איר גוטע ווערטער.

#39 - ארבעטן אין די נאכט אריין ברענגט נישט קיין געלט
פרנסה, היטן די צייט, סדר היום

בעזרת ה' יתברך - יום ב' פרשת שמיני, אסרו חג פסח, כ"ג ניסן, שנת תשפ"ה לפרט קטן


מיין טייערער ... נרו יאיר, קרית ברסלב


ביסט געפאלן אויפן קאפ? דו זאגסט מיר אז יעצט זומער ווען עס איז די צייט פון ארבעט און ברענגען פרנסה ארבעטסטו ביז צוויי אזייגער ביינאכט; זאג מיר, ביסט ביים דעת? פארוואס טוסטו דאס? דו ווילסט העלפן דעם אייבערשטן דיר צו געבן פרנסה? וואס איז מיט דיין משפחה? מיט דיין ווייב, דיינע קינדער? אלעס איז געלט?!


איך לאז דיך נישט ארבעטן נאך זעקס אזייגער. אז דו ווילסט קענסטו אנהויבן דיין טאג פריער, קענסט קומען דאווענען מיט די ותיקין מנין און גיין ארבעטן פון אכט אזייגער, אבער בלייבן ארבעטן שפעט ביז אין דער נאכט... געלט וועט דיר עס נישט ברענגען.


מאך זיך א סדר. גיי שלאפן פרי, שטיי אויף פרי, דאווען אדער די מנין ותיקין אדער די זיבענער מנין, זיי זיך קובע צו לערנען דיינע שיעורים און קום אהיים צייטליך, העלף דיין ווייב לייגן שלאפן די קינדער און נאכדעם לויף צוריק צו די תורה.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#38 - גיי הפצה, דאס זאל זיין דיין פרנסה
הפצה, סדר היום, חתן

בעזרת ה' יתברך - יום ד' פרשת חיי שרה, י"ט מר-חשון, שנת תשפ"ה לפרט קטן


 


לכבוד מיין ליבער טייערער, החתן ... נרו יאיר


דער אייבערשטער האט דיר געהאלפן ביסט שוין א חתן, נאך אביסל גייט זיין די חתונה, זאלסטו נאר דאנקען און לויבן פאר די חסדים, וועט קומען נאך חסדים.


גיי הפצה, דאס זאל זיין דיין פרנסה נאך די חתונה, דאס זאל זיין דיין עבודת השם, ווי מער מענטשן מזכה זיין מיט די הייליגע ספרים און קונטרסים וואס זענען מגלה דעם אייבערשטן.


צוטייל דיין טאג, די ערשטע העלפט זאלסטו דאווענען, און לערנען דיינע שיעורים כסדרן בכל התורה כולה אויפן סדר דרך הלימוד (המבואר בשיחות הר"ן, סימן עו). שטיי אויף פארטאגס, דאווען ותיקין און לערן מקרא – חומש רש"י. משנה – ח"י פרקים משניות. גמרא – בבלי און ירושלמי, דעם דף און נאך זיבן דפים בבלי צו ענדיגן ש"ס בכל שנה. מדרש – זוהר הקדוש פון פרשת השבוע, תיקוני זוהר צו ענדיגן בכל חודש, מדרש רבה ותנחומא פון פרשת השבוע. דעם רבינ'ס ספרים, און ספרי הלכה.


דאווען מנחה אום דריי אזייגער, און די צווייטע העלפט טאג זאלסטו גיין הפצה, שטורעמען די הייזער, די שולן, די רעסטאראנטן, חתונה זאלן, געשעפטן וכו' וכו'; וועסטו זוכה זיין צו קומען צו די גרעסטע מדריגות.

#37 - נאר דער וואס טוט, שלאפט נישט איין
שטעטל, משמש דעם רבי'ן, היטן די צייט, סדר היום

בעזרת ה' יתברך - יום ב' פרשת כי תצא, ו' אלול, שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


מיין טייערער ... נרו יאיר, קרית ברסלב


האסט זיך ארויסגעצויגן אין שטעטל קרית ברסלב ליבערטי, זאלסטו עפעס טון פארן שטעטל, אזוי וועסטו בלייבן פריש מקורב, ווייל נאר דער וואס טוט - שלאפט נישט איין.


קענסט זיך נישט פארשטעלן דאס גרויסקייט פון משמש זיין דעם רבי'ן. דער רבי זאגט (חיי מוהר"ן, סימן שיד): "הַפָּחוּת שֶׁבַּאֲנָשַׁי", דער קלענסטער פון מיינע מענטשן, "אֲנִי מוֹלִיךְ אוֹתוֹ בְּדֶרֶךְ שֶׁל צַדִּיק גָּדוֹל מְאֹד", קען איך צוברענגען צו די מדריגה פון גרויסע צדיקים, "וִיקַנֵּא מְאֹד אֶת הַמְקֹרָבִים אֵלָיו", און אלע וועלן מקנא זיין מיינע מקורבים, "מִכָּל שֶׁכֵּן אֶת מִי שֶׁזּוֹכֶה לְהוֹשִׁיט לוֹ וְכוּ'", בפרט די וואס העלפן מיר אפילו נאר מיט ברענגען פייער, עיין בהשמטות.


לייג זיך צייטליך און שטיי אויף פארטאגס, לערן יעדן פארטאגס לכל הפחות צוויי שעה דיינע שיעורים כסדרן, נאכדעם זאלסטו דאווענען און זיך גיין מתבודד זיין, און נאכדעם זאלסטו גיין טון פאר פרנסה.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.


א כתיבה וחתימה טובה, א גוט געבענטשט יאר.

#36 - אויסשטעלן א סדר פאר שיין שרייבן און רעכענען
לימוד התורה, סדר היום, לימודי חול

בעזרת ה' יתברך - יום ג' פרשת שופטים, א' דראש חודש אלול, שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


מיין טייערער ... נרו יאיר, קרית ברסלב


איך וויל דו זאלסט אויסשטעלן א סדר פאר די מלמדים ווי אזוי צו לערנען מיט די קינדער שיין שרייבן און רעכענען; וואס מען וועט לערנען מיט די קינדער די לעצטע שעה אין טאג.


איך האב גערעדט צו דיין שווער דער מנהל נרו יאיר, ער דארף דיין הילף דו זאלסט אים העלפן מיט די פרט; אויסשטעלן די סדר הלימוד אויף שיין שרייבן און רעכענען וכו'.


קענסט בעטן הילף פון בית פיגא, זיי האבן אן אויסגעארבעטע סדר פאר אלע כיתות, וויפיל מען דארף אנקומען אין יעדע יארגאנג.


אויך זאלסטו מיר שרייבן יעדן טאג א באריכט וואס טוט זיך אין חדר.


שטעל אויס דיין טאג. גיי שלאפן פרי, רעד נישט מיט קיינעם נאך מעריב נאר מיט דיין ווייב, שטיי אויף פארטאגס לערנען דיינע שיעורים כסדרן; מקרא – חומש, תרגום און רש"י איינגעטיילט לויט די וואך, לערן משנה – ח"י פרקים יעדן טאג, גמרא - די דף גמרא פון די קהילה ובנוסיף לזה זיבן בלאט, און זאג דעם יום תהילים; דאס אלעס נעמט נישט מער ווי צוויי שעה, נאכדעם זאלסטו דאווענען מיט מנין. נאכן דאווענען זאלסטו גיין אין חדר, ווארט אפ די קינדער מיט א שמייכל און מיט א שטארקע דרך ארץ. נאך חדר זאלסטו אהיים גיין העלפן אין שטוב, און שפעטער זאלסטו לערנען דעם רבינ'ס ספרים און זוהר מיט מדרש.


איך דארף מקצר זיין.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.


א גוטן חודש און א גוט געבענטשט יאר.

#35 - א מלמד דארף זיין גוט צוגעגרייט מיט א פונקטליכע סדר היום
תפילה והתבודדות, מלמדים, היטן די צייט, סדר היום, חיזוק פאר מחנכים

בעזרת ה' יתברך - יום ד' פרשת ראה, כ"ד מנחם-אב, שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר, מלמד בתלמוד תורה היכל הקודש


עס איז וויכטיג צו מאכן א סדר היום, די טאג זאל זיין פינקטליך, דאס איז ביי אלע כיתות און בפרט ביי יונגע קינדער; דער מלמד דארף זיין אנגעגרייט, 'וואס גיי איך טון די גאנצע יאר? וויפיל דארף איך אנקומען א טאג, א וואך, א חודש, ביז די יאר גייט אריבער? וואס דארפן די קינדער קענען?' נאר אזוי קען מען מצליח זיין, און אז דער מלמד קומט אין חדר אן קיין פלאן - דעמאלט שפירן דאס די קינדער, און דעמאלט ווערט א צעפארעניש, דאס מאכט מען זאל שרייען און ווערן פארלוירן.


דער טאג מוז נישט זיין פינקטליך ווי א מאשין, אבער מער ווייניגער דארף זיין די טאג מיט א סדר; וויפיל צייט מען דאווענט, וויפיל צייט מען עסט, וויפיל צייט מען שפילט, וויפיל צייט מען קאלירט, ווען מען זינגט די אני מאמינס, ווען מען נעמט צאם די שפילצייג וכו' וכו'.


אן תפילה איז גארנישט דא; מען דארף אסאך בעטן דעם אייבערשטן מען זאל מצליח זיין מיט די תלמידים און קיין איין תלמיד זאל חס ושלום נישט אוועק גיין פון די תורה וועג.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.


א כתיבה וחתימה טובה, א גוט געבענטשט יאר.

#34 - שפאציר צווישן די ביימער און גראז, און שמועס מיט'ן אייבערשטן
תפילה והתבודדות, עבודת השם, היטן די צייט, סדר היום, תמימות

בעזרת ה' יתברך - יום ב' פרשת עקב, חמשה עשר באב, שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ליבער ... נרו יאיר


עס איז דא א גרויסע יצר הרע צו פארברענען די נעכט און נאכדעם אויפשטיין שפעט, בעט איך דיר זאלסט אויסדרייען דיין סדר, גיי שלאפן פרי און שטיי אויף פרי, עס איז אנדערש ווען מען גייט שלאפן פרי און מען שטייט אויף פארטאגס.


בעט דעם אייבערשטן זאלסט וויסן ווי אזוי זיך צו פירן, גיי יעדן טאג א שפאציר צווישן די ביימער און גראז און שמועס מיטן אייבערשטן כאשר ידבר איש אל רעהו, בעט דעם אייבערשטן ער זאל דיך מקרב זיין צו אים, בעט אים זאלסט זיין א צדיק.


דער הייליגער רבי האט אונז דערציילט אז אזוי האט ער זוכה געווען צו קומען צו זיינע מדריגות, דורך תפילה והתבודדות בתמימות ופשיטות; נאר אזוי קומט מען אן צו זיין א צדיק.

#33 - רופן און טעקסטן טויזנט מאל וועט נישט העלפן
תודה והודאה, שלום בית, חיזוק פאר פרויען, סדר היום

בעזרת ה' יתברך - יום ד' פרשת אמור, ז' אייר, כ"ב לעומר, שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


מרת ... תחי'


איך האב ערהאלטן אייער בריוו.


איך זאג אייך נאכאמאל, אייער מאן איז נישט שלעכט, ער איז נישט פארדארבן, ער גייט נישט צו שלעכטע פלעצער, ער איז פשוט צעבראכן פון זיינע יונגע יארן, דאס מאכט אים אויסדרייען דעם סדר היום, שלאפן בייטאג און זיין אויף ביינאכט, און אויב איר וועט בעטן דעם אייבערשטן, איר וועט האבן סבלנות – וועט איר זען ווי אלעס וועט זיך טוישן.


ביז דערווייל זאלט איר זיך מאכן א געהעריגע סדר היום, גייט שלאפן אין צייט, ווארטס נישט ביז דריי פיר אזייגער פארטאגס, עס וועט נישט העלפן אז איר וועט אויף בלייבן ביינאכט ביז אייער מאן קומט אהיים, אויך וועט נישט העלפן דאס רופן טויזנט מאל, טעקסטן טויזנט מאל. דאס איז גוט ווען עס פאסירט אמאל אמאל, ווען דער מאן פארזוימט זיך; אים צו רופן, אים דערמאנען אז איינער ווארט אויף אים אין שטוב. אז עס פאסירט אמאל דעמאלט בלייבט מען אויף, מען ווארט אפ דעם מאן. אין אייער פאל ווען זיין סדר היום איז אויסגעדרייט, ער שלאפט בייטאג, ער שטייט אויף פארנאכטס און ער גייט ארויס פאר די נאכט - וועט נישט העלפן דאס אויסווארטן און דאס רופן און טעקסטן. ענדערש זאלט איר זיך מאכן א געהעריגע סדר היום, גיין שלאפן צייטליך.


דאנקט דעם אייבערשטן אז יעדער איז געזונט, דאנקט דעם אייבערשטן אז יעדער איז ערליך, דאנקט דעם אייבערשטן אז איר זענט חתונה געהאט, מיט ליכטיגע קינדער, און נאכן דאנקען זאלט איר בעטן פאר אייער מאן ער זאל האבן א סדר היום. בעטס עס מיט רחמנות, נישט מיט עצבות, בעטס דעם אייבערשטן א מתנת חנם, נישט אז עס מוז אזוי זיין, און ווארטס מיט געדולד אויף די ישועה.


דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#32 - אז דו וועסט נישט אויפגעבן אויף דיך אליין, וועסטו מצליח זיין
לימוד התורה, ישיבה, יאוש, ארץ ישראל, סדר היום

בעזרת ה' יתברך


יום ד' פרשת תזריע מצורע, כ"ח ניסן, שנת תשפ"ג לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר


קום נישט צוריק קיין אמעריקע, בלייב אין ארץ ישראל. ווייל די לעצטע צוויי זמנים ביסטו בכלל נישט געקומען אין ישיבה דורכ'ן טאג. ביסט אויף גאנצע נעכט, איך ווייס נישט וואס דו טוסט אין די נעכט, קומסט בכלל נישט אן אין ישיבה; וויל איך נישט דו זאלסט צוריק קומען.


דאס וואס דו שרייבסט מיר איך זאל נישט אויפגעבן אויף דיר; דאס האט נישט מיט מיר, דאס דארפסטו זיך אליינס בעטן, דו אליינס זאלסט נישט אויפגעבן אויף דיר; אז דו וועסט זיך נישט מייאש זיין, דו וועסט נישט אפלאזן דעם הייליגן רבינ'ס עצות, דו וועסט בעטן דעם אייבערשטן - וועסטו מצליח זיין.


איך האף דו וועסט פאלגן און נישט קומען. אויך זאלסטו איבערגעבן פאר הבחור ... ער זאל נישט קומען קיין אמעריקע; נישט דו און נישט ער זאלן קומען.


זוך דיר מיט וואס צו זיין פארנומען דורכ'ן טאג און לערן דיינע שיעורים כסדרן על פי סדר דרך הלימוד פון רבי'ן (המבואר בשיחות הר"ן, סימן עו).


דער אייבערשטער זאל דיר העלפן זאלסט שנעל טרעפן דיין שידוך.


 

#31 - שבתון'ס איז נישט קיין גוטע זאך
חברים, שידוכים, משפחה, שבת התוועדות, שולד געפילן, סדר היום, זיווג שני, גט

בעזרת ה' יתברך


יום ב' פרשת צו, ה' ניסן, שנת תשפ"ג לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ליבער ... נרו יאיר


זיי פעלזן פעסט צו בלייבן ערליך, גיי נישט צו די שבתים פון גרושים. בני, אל תלך בדרך אתם, דו וועסט פאלן פון דיין יראת שמים.


בכלל איז שבתון'ס נישט קיין גוטע זאך, קיין גוטס קומט נישט ארויס פון דעם. מיט אלע הסכמות, מיט אלע רעדנערס, בדחנים, טערעפיסטן - קומט נישט ארויס קיין גוטס פון דעם, הלוואי זאלן קומען רבנים און דאס מבטל זיין כעפרא דארעא.


בלייב שבתים ביי דיין טאטע אין שטוב, אדער גיי צו א ברודער, א שוואגער, א זיידע און בקרוב וועסטו טרעפן דיין שידוך.


ביינאכט גיי שלאפן, גיי נישט צו קיין פארטיס. האלט זיך שטארק, עס ווארט דיר גוטע טעג.


באשולדיג זיך נישט און באשולדיג נישט דעם אייבערשטן. דאס וואס דו האסט חתונה געהאט וכו' און זיך געדארפט גט'ן וכו' - איז נישט דיין שולד; פארוואס און פארווען - ווייסן מיר נישט, מיר גלייבן אז אלעס איז לטובה.


 

#30 - העלפן דעם מאן זאל מצליח זיין אין לערנען, איז א גרויסע מצוה
כולל, שלום בית, חיזוק פאר פרויען, סדר היום

בעזרת ה' יתברך


יום ד' פרשת ויקהל-פקודי, כ"ב אדר, שנת תשפ"ג לפרט קטן


 


מרת ... תחי' ברסלב, ליבערטי


איך האב ערהאלטן אייער בריוו.


העלפט אייער מאן אויפשטיין פרי, וועקט אים אויף; אזוי וועט ער קענען זיין אין כולל. ווען דער מאן בעט די ווייב הילף אויפצושטיין אין צייט - איז דאס נישט קיין שלעכטע זאך, דאס איז א גרויסע טובה פאר ביידע.


מיטן העלפן דעם מאן אין עבודת השם - ווערט מען נישט א משגיח אדער א פאליס לעדי - ווי איר רופט עס, העלפן דעם מאן זאל מצליח זיין אין לערנען - דאס איז א גרויסע מצוה. חכמינו זכרונם לברכה זאגן (ברכות יז.) אין די שכר וואס די פרויען העלפן דעם מאן גיין לערנען און ווארטן אפ דעם מאן ווען ער קומט אהיים פון לערנען - דאס איז די שכר, די גן עדן פאר זיי; שרייען אויפ'ן מאן, אראפקוקן דעם מאן ווען ער איז נאכנישט אויסגעארבעט - דאס איז נישט גוט.


וועקט אויף אייער מאן אינדערפרי, העלפט אים קומען אין כולל אין צייט, דאס וועט אים פרייליך מאכן. ווייל ווען מען שטייט אויף פרי, מען דאווענט פרי, מען איז צייטליך אין כולל - איז מען אין א גוטע גוסטע, און פארקערט, ווען מען שטייט אויף שפעט, מען קומט שפעט - איז מען צעבראכן.


דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.


 

#29 - מחזק זיין די אינגעלייט פון כולל צו קומען צייטליך
כולל, היטן די צייט, סדר היום

בעזרת ה' יתברך


יום ב' פרשת ויקהל-פקודי, כ' אדר, שנת תשפ"ג לפרט קטן


 


לכבוד מיין ליבער טייערער ... שליט"א, דומ"ץ דקהילתינו וראש הכולל היכל הקודש


איך בעט דיר זייער, זיי מחזק די אינגעלייט פון כולל זיי זאלן קומען צייטליך. עס איז א שאד אז די פאר אינגעלייט ווי האברך ..., האברך ..., האברך ... - זאלן נישט זיין צייטליך. רעד מיט זיי, אפשר האבן זיי א שוועריקייט מיטן אויפשטיין, אפשר זאלן מיר שטעלן א שמש וואס זאל ארומגיין קלאפן אויף די פענסטער; ווייל נאר אז מען האלט די זמנים, מען איז צייטליך - קען מען מצליח זיין.


א גרויסן יישר כח פאר'ן מחזק זיין מיין זון הרב ... צו לערנען. אם ירצה ה' זומער ציט זיך מיין איידעם ארויס אין שטעטל, איך האף דו וועסט אים אויך מחזק זיין און אים שיין אויסשלייפן.


 

#28 - מען קען נאר מצליח זיין אויב מען האלט זמנים
כולל, היטן די צייט, סדר היום

בעזרת ה' יתברך


יום ב' פרשת ויקהל-פקודי, כ' אדר, שנת תשפ"ג לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ליבער ... נרו יאיר


איך וויל דיר זייער בעטן זאלסט זיין צייטליך אין כולל, מען קען נאר מצליח זיין אויב מען האלט זמנים.


איך וויל נישט אראפנעמען פון דיין געהאלט, איך בעט דיר זייער קום צייטליך. די צייט צו זיין אין כולל איז אפאר מינוט פאר צען אזייגער, צען אזייגער דארף מען שוין לערנען.


איך בעט דיר זייער, זיי זיך מסדר. גיי שלאפן פרי, שטיי אויף פארטאגס, דאווען פרי און גיי התבודדות; דער גאנצער טאג וועט דיר גיין אנדערש.


 

#27 - ענדערש גיי שלאפן פרי און שטיי אויף פארטאגס לערנען
שלאפן, שלום בית, סיפורי צדיקים, סדר היום

בעזרת ה' יתברך


יום ב' פרשת ויקהל-פקודי, כ' אדר, שנת תשפ"ג לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ליבער זון הרב ... שליט"א


ענדערש גיי שלאפן פרי און שטיי אויף פארטאגס לערנען און דינען דעם אייבערשטן, ווי איידער בלייבן אויף שפעט ביינאכט. גלייך נאך מעריב גיי אהיים און גיי שלאפן, אלע דיינע שיעורים זאלסטו לערנען פארטאגס און במשך דעם טאג.


אויך זאלסטו מאכן צייט צו שמועסן און פארברענגען מיט דיין ווייב. האסט א מתנה פון הימל, אן אשת חיל; זאלסטו שמועסן און פארברענגען מיט איר.


נאכאמאל, ביינאכט זאלסטו גארנישט טון. מוהרא"ש דערציילט איינע פון די שיינע זאכן וואס ער האט געזען ביי הרב החסיד רבי לוי יצחק בענדער זכר צדיק לברכה; נאך מעריב האט מוהרא"ש אים באגלייט ביזן שטוב, ער האט געוואלט הערן שיחות, און ווען ער איז אנגעקומען צו זיין שטוב האט רבי לוי יצחק געשמייכלט און אים געזאגט: "א גוטע נאכט". מוהרא"ש זאגט, דאס אליינס איז ביי אים געווען א לימוד, והבן למעשה.


 

#26 - ווארף אוועק דיין סמארטפאון, קוק צו וואס דו ביסט צוגעקומען
תפילות אויף אידיש, סמארטפאון, סדר היום, תפלין

בעזרת ה' יתברך


יום א' פרשת ויחי, ח' טבת, שנת תשפ"ג לפרט קטן


לכבוד ... נרו יאיר


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


די ערשטע זאך אינדערפרי טו אן תפילין, עס זאל חס ושלום נישט פאסירן עס זאל אריבערגיין א טאג אן אנטון תפילין, און אז דו ביסט נישט אנגעקומען צו לייגן תפילין אינדערפרי - זאלסטו אנטון תפילין ווען דו קענסט.


ווארף אוועק דיין סמארטפאון. קוק צו וואס דו ביסט צוגעקומען, ביסט אראפגעפאלן אין נ' שערי טומאה פון קוקן דאס ערגסטע ניאוף. א שאד פאר אזא טייערער אינגערמאן ווי דיר, מיט צוויי ליכטיגע קינדער - זאל פארפאלן גיין. איך בעט דיר ליבער ברודער, ווארף אוועק דעם טעלעפאן, א שאד צו פארלירן אלעס צוליב דעם טעלעפאן.


ברודער, שריי צום אייבערשטן: "רבונו של עולם, וואס האט מיט מיר פאסירט? וואו בין איך אויף די וועלט? וואס איז מיט מיר אז איך קוק עבירות? גילוי עריות, ניאוף, ליכלוך, זוהמה; העלף מיר איך זאל זיך קענען שטארקן, אוועק ווארפן די עבירות. רבונו של עולם איך וויל נאר דיך זען, איך וויל זיין ערליך".


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#25 - איך דארף דיין הילף צו קענען ווייטער אנגיין מיט די מוסדות
צדקה, מוסדות, דאווענען, סדר היום, מנין

בעזרת ה' יתברך


יום ג' פרשת ויגש, ג' טבת, שנת תשפ"ג לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


איך דארף דיין הילף צו קענען ווייטער אנגיין מיט די מוסדות; סיי מיט שכר לימוד און סיי מיט צדקה. אפילו דיינע פרוטות דארף איך; אויב דו האסט א פולע פושקע - ביטע ברענג עס מיר, און אויב דו האסט נישט קיין פושקע - וועל איך דיר געבן.


איך דארף די הילף פון אנשי שלומינו; חסדי השם יתברך, מוהרא"ש זכותו יגן עלינו האט מיך גוט אנגעגרייט מיט שטארקע אמונה נישט צו ווערן פארלוירן אפילו ווען מען זעט נישט א וועג ווי אזוי אנצוגיין, אבער איך דארף דיין הילף מיט וואס דו קענסט.


אויב דו ווייסט איינער וואס קען זיין א גבאי צדקה - ביטע זיי מיר מודיע, איך זוך א פאנדרעיזער פאר די מוסדות.


שטארק זיך מיט די דריי תפילות, צו דאווענען דוקא מיט מנין און מיט א סידור. פרוביר מקשר זיין דעם מח צו דיין מויל, דער רבי זאגט (לקוטי מוהר"ן חלק א', סימן עג) דאס איז תפילה בכח, אז מען האט אינזין וואס מען דאווענט; הויב נישט אן דיין טאג אן דאווענען, דאס ערשטע זאך - גיי דאווען.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#24 - האסט אנגעהויבן זיך לערנען סופרות, זאלסטו דאס נישט אפלאזן
תפילה והתבודדות, שלאפן, לימוד התורה, ישיבה, יונגע יארן, סדר היום, סופרים, שנה ראשונה

בעזרת ה' יתברך


יום ב' פרשת נח, כ"ט תשרי, ערב ראש חודש חשון, שנת תשפ"ג לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער איידעם הרב ... נרו יאיר


שטארק זיך מיט דיין עבודת השם יתברך, מיט דיינע שיעורים קבועים. יעצט איז די שענסטע צייט אין לעבן, יעצט נאך די חתונה ווען דו האסט נאכנישט קיין טרדות הפרנסה, און דו האסט א ווייב וואס היט דיך - קענסטו זוכה זיין צו זייער גרויסע מדריגות.


זע צו גיין שלאפן פרי און שטיי אויף פארטאגס, לערן דיינע שיעורים פארטאגס; משניות און אסאך גמרא, אויך מדרש וזוהר, און דעם הייליגן רבינ'ס ספרים.


האסט אנגעהויבן זיך לערנען סופרות - זאלסטו דאס נישט אפלאזן, נאר ווייטער ממשיך זיין; מיר דארפן אין די קהילה אסאך סופרים.


אויב קענסטו מיר העלפן דורכן טאג מיט די בחורים, זיי מחזק זיין, זיי זאלן קומען צייטליך און זיין אין בית המדרש ביי די שיעורים.


ועל כולם זאלסטו זיך טרעפן א פלאץ וואו קיינער איז נישט דארט און זיך דארט מתבודד זיין, רעד זיך אויס דאס הארץ צום אייבערשטן, בעט אים דו זאלסט זוכה זיין צו זיין א צדיק.


פון דיין שווער, דיין ראש ישיבה.

#23 - יעצט ביסטו יונג, קענסטו נישט באגרייפן וואס מיינט עלטערן
עבודת השם, בריוו, חתונה, ראש ישיבה, היטן די צייט, סדר היום, חתן

בעזרת ה' יתברך


יום ב' פרשת לך לך, ו' מר-חשון, שנת תשפ"ג לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ליבער חתן ... נרו יאיר


יעצט אין טעג און וואכן וואס דו גרייסט זיך צו דיין חתונה - זאלסטו אויסנוצן די צייט מיט תורה ותפילה. האסט באקומען א טייערע כלה, דארפסטו זיך גרייטן אזוי ווי עס דארף צו זיין מיט דיינע שיעורים כסדרן, חומש רש"י, ח"י פרקים משניות און דפים גמרא מיט התבודדות ותפילה; שפיל זיך נישט ווי א קליין קינד וכו'.


ביינאכט גיי נאך געלט, העלף דיין טאטע זאל נישט ווערן א בעל חוב פון דיך חתונה מאכן.


יעצט ביסטו יונג, קענסטו נישט באגרייפן וואס מיינט עלטערן, שפעטער ווען דו וועסט עלטער ווערן וועסטו זיך כאפן וואס מיינט עלטערן. מענטשן רייסן זיך די האר פון קאפ ווען זיי טראכטן פון זייערע יונגע יארן, זייער כיבוד אב ואם.


איך האב דיך זייער ליב, איך האב דיר געברענגט א גאר חשוב'ע כלה, איך ווארט צו זען ווי שיין דו וועסט לעבן מיט די עצות פון רבי'ן.


פאלג מיך, נוץ אויס דיין צייט פאר תורה ותפילה און אין די איבריגע צייט גיי נאך געלט פאר דיינע עלטערן.


אויך זאלסטו מיר שרייבן יעדע וואך א בריוו, ווייל איך וויל ווייטער האבן מיט דיר א נאנטע קשר. יעצט אין ישיבה זע איך דיר יעדן טאג און מיר רעדן יעדן טאג, אבער נאך דיין חתונה הויבט זיך אן א נייע פרשה, דו וועסט שוין נישט קומען אין ישיבה יעדן טאג, איך וויל נישט אונזער שייכות זאל ווערן דערווייטערט, וויל איך דו זאלסט מיר שרייבן יעדע וואך א בריוו, און איך וועל דיר ענטפערן אם ירצה ה'.


דא האסטו אפאר יסודות פאר דיין לעבן. נעגל וואסער, מקוה, די דריי תפילות דאווענען מיט מנין, תיקון הכללי, התבודדות, מעביר סדרה זיין יעדן טאג, משניות, א בלאט גמרא, שמחה און יעדן טאג אהיים רופן דיינע עלטערן.


דיין ראש ישיבה

#22 - גיי נישט ליידיג, אדער טוסטו עפעס פאר פרנסה אדער זיץ און לערן
כולל, שלום בית, פרנסה, לימוד התורה, היטן די צייט, סדר היום

בעזרת ה' יתברך


יום ג' פרשת נח, א' דראש חודש חשון, שנת תשפ"ג לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ליבער ... נרו יאיר


אפשר ווילסטו קומען אין כולל לערנען די הייליגע תורה? האסט דאך נישט קיין פרנסה; סתם זיך דרייען און פרייען - איז דאך נישט קיין עסק, און זיכער נישט אריינשלאפן אין טאג אריין. די שטוב קען צעפאלן; ווייל אז די ווייב שטייט אויף לויפן צו די ארבעט און צו די קינדער, און דער מאן שלאפט אריין אין טאג אריין - שטערט דאס די ווייב, קען חס ושלום די ליבשאפט ווערן אפגעקילט, און ווי קען זי ארויפקוקן וכו'.


יעצט איז דיינע שענסטע יארן, די שענסטע צייט אין לעבן. מאך זיך א סדר אויפצושטיין פארטאגס, נעם זיך א חברותא און נוץ אויס דיינע טעג; אדער טוסטו עפעס פאר פרנסה אדער זיץ און לערן, גיי נישט ליידיג.


שרייב מיר צוריק, וועסטו מיר מחי' זיין.

#21 - ענדערש גיין הפצה, אדער ענדערש לערנען גמרא?
קדושה, הפצה, תשובה, לימוד התורה, היטן די צייט, סדר היום

בעזרת ה' יתברך


יום א' פרשת תולדות, כ"ו מר-חשון, שנת תשפ"ג לפרט קטן


לכבוד ... נרו יאיר


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


אויף דיין פראגע, ווען דו האסט נישט קיין צייט - וואס דו זאלסט ענדערש טון, אדער לערנען גמרא אדער גיין פארשפרייטן דעם רבינ'ס עצות און חיזוק?


גלייב מיר, עס איז דא צייט פאר ביידע; עס איז דא צייט פאר שיעורים כסדרן און צייט פאר הפצה, און אז דו זעסט נישט אין דיין סדר היום צייט פאר ביידע - זאלסטו ענדערש גיין הפצה; גרעסערס פון מזכה זיין נאך א איד מיט די עצות פון רבי'ן - איז נישט פארהאנען.


גיי הפצה - וועסטו האבן א תיקון אויף פגם הברית רחמנא לצלן. דער רבי זאגט (ספר המדות אות ניאוף, סימן מא): "תִּיקוּן לְהוֹצָאַת זֶרַע לְבַטָלָה שֶׁיִּשְׁתַּדֵּל לְהַחְזִיר בְּנֵי אָדָם בִּתְשׁוּבָה", א תיקון צו פאררעכטן וואס מען האט געזינדיגט אין פגם הברית - איז צוריק ברענגען מענטשן צום אייבערשטן.

#20 - בטל נישט קיין צייט. דריי זיך נישט אינדרויסן פון שטוב
חברים, שלאפן, הכרת הטוב, שווער און שוויגער, מדות טובות, לימוד התורה, היטן די צייט, סדר היום

בעזרת ה' יתברך


יום ה' פרשת בראשית, כ"ד תשרי, שנת תשפ"ג לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר ברסלב, ליבערטי


לכבוד דעם נייעם יאר זאלסטו גיין שלאפן צייטליך, אזוי וועסטו קענען אויפשטיין פארטאגס לערנען און דאווענען.


אין שטעטל איז נישטא וואס צו טון ביינאכט, עס איז א מחי' צו לעבן דארט; מען גייט שלאפן פרי, אזוי קען מען אויפשטיין פרי.


נעם זיך א חברותא פאר אינדערפרי צו לערנען דעם בלאט גמרא, מען הויבט אן מסכת נדרים, א הערליכע מסכתא. נעם א חברותא צו לערנען יעדן אינדערפרי, וועסט זיך אזוי מחי' זיין; עס איז גאר אנדערש דאס לערנען אינדערפרי, אפילו דו לערנסט א גאנצן טאג אין כולל - וועסטו שפירן פארטאגס עפעס א גאר גוטע טעם ביים לערנען.


דער עיקר בעט איך דיר, בטל נישט קיין צייט. דריי זיך נישט אינדרויסן פון שטוב, נאך מעריב גיי אהיים; אדער העלף דיין ווייב, אדער לערן אין שטוב, אדער גיי שלאפן.


זיי מכבד דיין שווער, ווען דו זעסט אים גרוס אים און זאג אים א יישר כח פאר אלעס. אזוי אויך מיט יעדן איינעם; באגרוס דיין לענדלאר, באגרוס די גבאים, באגרוס יעדן איינעם, ברענג אריין אין שטעטל אחדות און ליבשאפט.


פון דיין ראש ישיבה וואס האט דיך ליב.

#19 - סדר השיעורים פאר א בחור אין ישיבה קטנה
תפילה והתבודדות, בחור, מוסדות, משניות, לימוד התורה, ספרי ברסלב, גמרא, סדר היום, מעביר סדרה

בעזרת ה' יתברך


יום ג' פרשת לך לך, ז' מר-חשון, שנת תשפ"ג לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר, ישיבה קטנה היכל הקודש ירושלים


איך פריי זיך זייער צו הערן אז דו לערנסט פלייסיג סדר דרך הלימוד, און אויך גייסטו הפצה.


בנוגע דיין פראגע וואס פאר א שיעורים דו זאלסט לערנען; מאך זיך א סדר צו לערנען יעדן טאג חומש - שנים מקרא מיט'ן תרגום, איינגעטיילט לויט די וואך: זונטאג ביז שני, מאנטאג ביז שלישי - און אזוי ווייטער.


די צווייטע שיעור זאלסט לערנען משניות; לערן יעדן טאג אכצן פרקים משניות, זאג די ווערטער שיין, הויך און קלאר, אויפ'ן קול. אויב איז דיר שווער צו זאגן אכצן - קענסטו עס איינטיילן אויף זעקס פרקים אינדערפרי, שפעטער נאך זעקס פרקים און פארנאכטס נאך זעקס פרקים; אזוי זאלסטו טון יעדן טאג - וועסטו ענדיגן גאנץ ששה סדרה משנה יעדע חודש.


די דריטע שיעור זאלסטו לערנען גמרא. האסט שוין זוכה געווען צו ענדיגן איין מאל ש"ס - זאלסטו אנהויבן נאכאמאל און גיין כסדרן א בלאט נאך א בלאט, א מסכתא נאך א מסכתא, ביז דו וועסט ענדיגן נאכאמאל ש"ס - וועסטו אנהויבן א דריטע מאל; אזוי זאלסטו טון יעדן טאג.


דאנק דעם אייבערשטן אז דו לערנסט אין היכל הקודש, ביי אונז אין ישיבה וועט מען דיר נישט שטערן פון לערנען פלייסיג; דיין מגיד שיעור הרב משה שמואל שליט"א וועט דיר מחזק זיין צו לערנען נאך און נאך בלעטער גמרא.


לאז זיך נישט שטערן פון קיינעם, זיץ אין דיין ווינקעלע און זאג בלעטער גמרא אויפ'ן קול מיט א ניגון, און יעדע מאל דו זאגסט א נאמען פון א תנא אדער פון אן אמורא - זאלסטו זיך פארשטעלן ווי דו שטייסט פאר דעם הייליגן תנא אדער אמורא, און דו זאלסט רעדן צו אים און אים בעטן אז דיין קאפ זאל זיך עפענען, דו זאלסט פארשטיין די גמרא. אזוי פירן זיך די צדיקים, ווען זיי לערנען תורה - מאלן זיי זיך אויס ווי דער תנא, דער אמורא - שטייט דא; זיי לערנען תורה מיט קדושה וטהרה.


נאכדעם מאך זיך א שיעור אין ספר המידות. דער הייליגער רבי האט געזאגט (חיי מוהר"ן, סימן שעט), דער ספר האט אים געמאכט פאר א איד; לערן דאס, און ביי יעדע אות זאלסטו בעטן דעם אייבערשטן דו זאלסט זוכה זיין צו קענען צוקומען צו דעם, און אויב איז דאס א שלעכטע זאך - זאלסטו וויינען צום אייבערשטן דו זאלסט פטור ווערן פון די שלעכטע מידה.


שרייב מיר יעדע וואך וואס טוט זיך אין ישיבה.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#18 - שלאפן בייטאג און אויפזיין ביינאכט, איז נישט קיין עסק
בחור, ישיבה, סדר היום

בעזרת ה' יתברך


יום ד' פרשת שלח, כ"ג סיון, שנת תשפ"ב לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר


איך האב געהערט דיין וויינעדיגע הודעה.


איך ווארף דיר נישט אוועק, איך האב דיר זייער ליב, איך וויל דיר א חתן מאכן; איך וויל אבער דו זאלסט זיין א מענטש, לעבן מיט א סדר; שלאפן בייטאג און אויפזיין ביינאכט – איז נישט קיין עסק.


די מרה שחורה'דיגע מענטשן שלאפן בייטאג און זענען אויף ביינאכט, דערפאר קען מען נישט זיין ביי אונז אין ישיבה אז מען קומט נאכמיטאג; אז דו ווילסט זיין אין ישיבה זאלסטו קומען אינדערפרי צום דאווענען און לערנען דיינע שיעורים כסדרן.


איך ווארף דיר נישט ארויס, און אז דו ווילסט נעמען אן ארבעט פאר א האלבע טאג און קומען נאכמיטאג – איז אויך גוט, אבער שלאפן בייטאג און אויפזיין ביינאכט – דאס איז מרה שחורה און עצבות.


איך האב דיר ליב, איך וויל דו זאלסט האבן א גוט לעבן, און אפילו דו וועסט ווייטער שלאפן בייטאג – ווארף איך דיר נישט אוועק.

#17 - חיזוק און עצות פאר א אידישע מאמע
קינדער, תפילה והתבודדות, חברים, צניעות, חינוך הילדים, אמונה, שלום בית, ריינקייט, חסידות ברסלב, אידישע שטוב, הדרכות, עסן, סדר היום, טעקסט

בעזרת ה' יתברך


יום ד' פרשת נשא, ט' סיון, שנת תשפ"ב לפרט קטן


 


מרת ... תחי'


איך האב ערהאלטן אייער בריוו.


איך פריי זיך צו הערן אז אייער לעבן האט אויפגעלעבט, די שלום בית איז געווארן הערליך, אייער מאן האט אויפגעלעבט, ער האט צעבראכן זיין כלי; עס איז אזוי גוט ווען מען האט א צדיק, דאס לעבן איז אזוי זיס מיט'ן הייליגן רבי'ן.


בנוגע אייער פראגע וכו'; איר קענט גיין אין שטוב פאר אייער מאן אזוי ווי איר ווילט גיין וכו'. יעצט ווען די קינדער זענען קליין איז זיכער נישט קיין פראבלעם, שפעטער ווען די קינדער ווערן גרעסער איז בעסער זיי נישט צו צעמישן; דעמאלט, נאר פריוואט וכו', גייט מען וכו'.


בנוגע עסן געזונט; איר האט מן הסתם נישט גוט פארשטאנען, מיר מאכן נישט אוועק דאס עסן געזונט, אוואי דארף מען עסן געזונט, מען דארף אכטונג געבן אויף געזונט; מען דארף אבער קענען באלאנסירן די זאך, נישט מאכן אן אמונה פון דעם, מען דארף בעטן דעם אייבערשטן צו וויסן וויפיל אכטונג צו געבן.


בנוגע אז איר קומט נישט אן מיט די שטוב ארבעט, די פיצלעך קינדער האלטן אייך פארנומען א גאנצן טאג, אמאל פלעגט איר האלטן די שטוב זייער מסודר, אבער היינט ווייסט איר נישט וואס צו טון וכו'; וויסן זאלט איר, אזוי איז ביי אלע אידישע הייזער, אנהויב ווען מען האט נאר קליינע פיצלעך קומט מען נישט אן מיט די ארבעט, מיט די צייט, ווען די קינדער וואקסן אונטער - ווערט גרינגער, מען נעמט אריין די קינדער אין די ארבעט.


ביז דערווייל זאלט איר טון אביסל דא, אביסל דארט; טוט נאך א קלייניקייט, נאך א קלייניקייט. חכמינו זכרונם לברכה זאגן (ירושלמי שבת, כ:) ווען עס קומט שבת טאר מען נישט רייניגן דער ערד, מען טאר נישט גיסן וואסער, אבער "אִשָׁה פִּיקַחַת", א קלוגע פרוי, "מֵדִיחָה כּוֹס כַּאן", שווענקט אפ א גלעזל דא, "קְעָרָה כַּאן", א טעלער דארט, "תַּמְחוּי כַּאן", א טאפ דא, "וְנִמְצֵאת מְכַבֶּדֶת אֶת בֵּיתָהּ בְּשַׁבָּת" - ביז די גאנצע שטוב ווערט ריין; דאס איז די חכמה פון א אידישע פרוי, מען מאכט אביסל דא, אביסל דארט - ביז די גאנצע שטוב ווערט מסודר.


בנוגע התבודדות, אייער קאפ פליט אוועק, איר קענט זיך נישט מצמצם זיין וכו'; דער הייליגער רבי זאגט (שיחות הר"ן, סימן ערה) דאס אליינס, דאס וואס מען זיצט גרייט צו רעדן צום אייבערשטן - איז שוין אויך זייער חשוב, אפילו מען קען נישט עפענען דאס מויל.


א גוטע עצה וואלט געווען איר זאלט זיך מאכן א תפילה צעטל, שרייבט ראשי פרקים פון זאכן וואס איר ווילט בעטן, זאכן זיך דורך צו שמועסן, און גייט מיט'ן צעטל זאך נאך זאך, און זייט מרחיב בדיבור, ברייטערט אויס יעדע בקשה.


בנוגע אייער פראגע אויב טעקסט מעסידזש איז א פראבלעם פאר א פרוי; דער ענטפער איז, עס ווענדט זיך אויף וואס מען נוצט טעקסט, אויב מען נוצט עס פאר וויכטיגע זאכן, זיך שרייבן מיט'ן מאן אדער עלטערן - איז דאס נישט קיין פראבלעם, אבער אויב מען זיצט אויף גרופס - איז דאס זייער שעדליך, עס לאזט נישט לעבן, עס לאזט נישט טון די שטוב ארבעט, עס רויבט אוועק די מאמע פון אירע קינדער.