בריוון פונעם ראש ישיבה שליט"א

#214 - מען האט פארלוירן א מאמע, מען קען נישט בארואיגן די ווייטאג
חברים, אמונה, משניות, ניחום אבלים, יתום

בעזרת ה' יתברך - יום א' פרשת וזאת הברכה ב', י"א תשרי, שנת תשפ"ה לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר


איך האב יעצט געהערט די ביטערע נייעס אז דיין מאמע איז נפטר געווארן, דו ביסט געבליבן א יתום; איך וויל דיר שיקן מיינע טרייסט ווערטער: "המקום ינחם אתכם מתוך שאר אבלי ציון וירושלים", דער אייבערשטער זאל דיך טרייסטן, דו זאלסט נישט וויסן פון קיין צער.


טייערער ... נרו יאיר, האלט זיך שטארק מיט יראת שמים, האב שייכות מיט דיינע גוטע חברים תלמידי היכל הקודש, האב נישט קיין תרעומות אויפן אייבערשטן; גלייב באמונה שלימה אז דער אייבערשטער מאכט נאר גוטס, און אז מען גייט אריבער שווערע טעג, מען האט פארלוירן א מאמע, עס ציפט אין הארץ, מען קען נישט בארואיגן די ווייטאג - דארף מען געדענקען אז דער אייבערשטער מאכט נישט קיין שלעכטס, דער אייבערשטער מאכט נאר גוטס.


טייערער ... נרו יאיר, מאך א נחת רוח פאר דיין מאמע, לערן יעדן טאג משניות אויפן סדר דרך הלימוד פון הייליגן רבי'ן אפילו בלי הבנה (כמבואר בשיחות הר"ן, סימן עו), פרוביר צו זאגן אכצן פרקים משניות, און אז דו קומסט נישט אן צו אכצן - זאלסטו זאגן וויפיל דו קענסט, דאס וועט מאכן גוט פאר איר נשמה, זי וועט ארויפגיין העכער און העכער אין גן עדן; אויבן אין הימל ווארטן די נשמות זייער שטארק אויף א משנה און א פרק.


דער אייבערשטער זאל טרייסטן דיין צעבראכענע הארץ און דיין צעבראכענע משפחה, און אונז אלע טרייסטן, ווייל מיר אלע זענען צעבראכן, יעדער איינער דארף ישועות.


וואויל איז דער וואס פארלירט נישט די אמונה, ער גלייבט אז אלעס איז פאר זיין טובה.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#213 - די סמ'טעלעפאון קלעבט מער ווי די שטערקסטע קלעב
חברים, טעלעפאן, אידישע שטוב, פרויען צאמקום

בעזרת ה' יתברך - יום ד' פרשת נצבים וילך, כ"ב אלול, שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


מרת ... תחי'


איך האב ערהאלטן אייער בריוו.


עס שטערט מיר און עס שטערט אויך אנדערע ווען מען קומט זיך צוזאמען צו די פרויען צאמקום, מען הערט שיינע חיזוק ווי אזוי מוהרא"ש און אלע צדיקים לערנען ווי א אידישע שטוב זאל זיך פירן, אז א אידישע מאמע זאל נישט האבן קיין סמארט-טעלעפאון; וואלט ווען געווען דרך ארץ'דיג אז מען זאל כאטשיג נישט ארויסנעמען גלייך נאכן שיעור און ביים שיעור די סמ'טעלעפאון, און זיכער נישט זיך צאמזעצן מיט אפאר פרויען מיט סמ'טעלעפאונס, עס קען זיך אנזען פאר אנדערע פרויען ווי מען גרינגשעצט אין די דיבורים.


וואס מען טוט אין שטוב איז איין זאך, און אודאי ווען מען האט די שווערע נסיון פון זיך אפגעוואוינען פון די סמ'טעלעפאון וואס קלעבט מער ווי די שטערקסטע קלעב, און אפילו נאכן הערן דרשות ווארפט זיך עס נישט אזוי גרינג אוועק, מען דארף אסאך בעטן דעם אייבערשטן מען זאל האבן א ריינע שטוב געבויט אויף יראת שמים, אבער ביי א צאמקום, און אודאי ווען מען האט יעצט גערעדט חיזוק מיט אזויפיל יראת שמים, אז די סמ'טעלעפאון שטערט פון האבן אמת'ע ליבשאפט, די סמ'טעלעפאון שטערט פון זיין א וואוילע פרוי, אן איבערגעגעבענע מאמע, און אז נאכן שיעור נעמט מען ארויס די טעלעפאונס - טוט מיר דאס וויי, עס קען זיך אויסזען ווי מען גרינגשעצט אין די צאמקום.


איך האף צום אייבערשטן איר וועט אננעמען די בריוו פאזיטיוו, נישט ווי איך וויל מוסר זאגן, אדער צעקלאפן, אדער חס ושלום אוועק שטופן פון היכל הקודש, איך שרייב עס נאר ווייל איך ווייס איר מיינט נישט קיין שלעכטס, איר כאפט נישט וואס איר טוט.


יעצט קומט א נייע יאר, זאלט איר בעטן דעם אייבערשטן: "הייליגער באשעפער איך וויל זיין הייליג, איך וויל פאלגן צדיקים, איך וויל האבן גוטע פרענדס, איך וויל האבן א שיינע שטוב מיט אמת'ע שלום בית", עס איז דא שטיבער וואס האבן אפשר שלום בית, אבער עס איז דא אמת'ע שלום בית, אמת'ע ליבשאפט; דאס איז נאר ווען מען האט יראת שמים, מען האט תמימות, און אמונת חכמים.


דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.


א כתיבה וחתימה טובה, א גוט געבענטשט יאר.

#212 - גיי א טענצל אפאר מאל א טאג
חברים, שמחה, טאנצן

בעזרת ה' יתברך - יום ה' פרשת ראה, כ"ה מנחם-אב, שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


איך האב זייער הנאה געהאט צו פארברענגען מיט דיר, הלואי וואלסטו געקומען מער אפט, וואלטן מיר זיך געקענט מער מחזק זיין מיט די עצות פון הייליגן רבי'ן; אז מען האלט זיך נאנט בדיבוק חברים - קען מען זוכה זיין צו גאר שיינע זאכן.


פארלייג זיך אויף די איין זאך, אויף זיין פרייליך, גיי א טענצל אפאר מאל א טאג, טאנץ נאך שחרית, טאנץ ביי די ארבעט, און אויך ווען דו קומסט אהיים גיי א טענצל. צינד אן לעבעדיגע מוזיק, ניגונים פון אמונה; ממלא כל עלמין וסובב כל עלמין, אלעס איז דער אייבערשטער און דער אייבערשטער איז אלעס; דאס זאל זיין דיין זאך, נאר שמחה.


איך פריי זיך יעדעס מאל איך זע דיך אדער ווען איך זע דיין שריפט.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.


א כתיבה וחתימה טובה, א גוט געבענטשט יאר.

#211 - עס קומט חודש אלול, וואו האלט איך אויף דער וועלט?
חברים, חינוך הילדים, טעלעפאן, לימוד התורה, תכלית, חודש אלול

בעזרת ה' יתברך - יום ב' פרשת ראה, כ"ב מנחם-אב, שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


חודש אלול איז שוין ביים טיר, מען דארף זיך מאכן א חשבון, וואס איז מיין עיקר אין לעבן? וואס איז דאס מערסטע חשוב ביי מיר? מיין געלט? מיינע חבירים? די תורה? וואס איז חשוב'ער און וואס ווייניגער?


אנשטאט פארברענגען און פארברענען צייט מיט חברים, גיי אהיים צו דיינע קינדער, און נעם נישט מיט דיין אפיס (די סמ'-טעלעפאון) אין שטוב, אזוי וועסטו האבן סבלנות צו זיי, דו וועסט קענען שמועסן מיט זיי, און חס ושלום נישט שלאגן; ווייל שלאגן קינדער איז נישט קיין חינוך, שלאגן קינדער איז אויסבלאזן די נערוון.


שלאג נישט דיינע קינדער, און זיכער נישט ווען דו ביסט איבערגעשטרענגט, ווייל אויב מען שלאגט די קינדער ווען מען איז איבערגעשטרענגט - קען דאס זיין א גרויסע סכנה, מען קען זיי מאכן בעלי מומין פאר זייער גאנץ לעבן. עס איז דא אסאך מעשיות צו דערציילן פון עלטערן און מלמדים וואס האבן געמאכט זייערע קינדער בעלי מומין פאר א גאנץ לעבן, לא עלינו.


חודש אלול דארף מען זיך מאכן א חשבון הנפש 'ווי האלט איך אויף דער וועלט? וואס טו איך אויף דער וועלט? וואס וועל איך ענטפערן אויף יענע וועלט?' וואס וועל איך ענטפערן ווען מען וועט מיך פרעגן די שווערע פראגע (תנא דבי אליהו רבה, א): "עֲמוֹד וַעֲרוֹךְ מִקְרָא שֶׁקָרִיתָ" הויב אן זאגן מקרא וואס דו האסט געלערנט, "עֲמוֹד וַעֲרוֹךְ מִשְׁנָה שֶׁשָׁנִיתָ" הויב אן זאגן משניות וואס דו האסט געלערנט; נעם א משניות און יעדן טאג לערן אביסל תורה אפילו אן פארשטיין, נעם א גמרא און זאג די ווערטער פון די תורה; דאס וועט דיך רייניגן, אזוי וועסטו נישט פארשעמט ווערן בזה ובבא.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.


א כתיבה וחתימה טובה, א גוט געבענטשט יאר.

#210 - די זומער איז אריבער, וואס איז דער פלאן אויף ווייטער?
תפילה והתבודדות, חברים, אמונה, תכלית, אמונת חכמים, חודש אלול, ביזנעס

בעזרת ה' יתברך - יום א' פרשת ראה, כ"א מנחם-אב, שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


די זומער איז אריבער, מען פאקט שוין די פעקלעך אהיים צו פארן, 'עבר קציר כלה קיץ', דעם קומענדיגן שבת איז שוין 'שבת מברכים אלול'; עס כאפט שוין א ציטער, מען גרייט זיך צום יום הדין, מען דארף זיך מאכן א חשבון, ווי האלט מען? וואס טוט מען? וואס איז דער פלאן אויף ווייטער?


גיי א שפאציר אליין מיטן אייבערשטן, שמועס זיך אויס דיין הארץ, קרעכץ זיך אויס, דערצייל דעם אייבערשטן ווי שטארק דו ווילסט זיין גוט און ווי דו ביסט פארכאפט אינעם נעץ ביים יצר הרע, בעט אים ער זאל דיך מקרב זיין צו אים.


רעד נישט מיט מענטשן וואס רעדן קעגן די אמונה, אויך אין ביזנעס זאלסטו נישט רעדן מיט די וואס פרעגן קשיות וכו' און מאכן ליצנות אויף די הייליגע אמונה. דער רבי זאגט (ספר המדות אות ליצנות, סימן ד): "עַל יְדֵי לֵיצָנוּת בָּאִים יִסּוּרִים", דורך ליצנות קומט יסורים אויפן מענטש, אויך פארלירט מען די פרנסה, אזוי ווי דער רבי זאגט (שם): "הַמִּתְלוֹצֵץ מְזוֹנוֹתָיו מִתְמַעֲטִין", מען פארלירט די געלט דורך ליצנות.


ווילסט שפע, ווילסט האבן אסאך געלט? דער רבי זאגט (חיי מוהר"ן, סימן תקיג): "עַל יְדֵי אֱמוּנַת צַדִּיקִים אֲמִתִּיִּים זוֹכֶה לְמָמוֹן הַרְבֵּה", דורך אמונת חכמים איז מען זוכה צו האבן אסאך געלט, עיין שם.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.


א כתיבה וחתימה טובה, א גוט געבענטשט יאר.

#209 - ס'דארף נישט וויי טון אז מ'האט נישט קיין בעסטע חבר'טע
חברים, חיזוק פאר מיידלעך, תהלים

בעזרת ה' יתברך - יום ב' פרשת דברים, ראש חודש מנחם-אב, שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


... תחי', תלמידת בית פיגא


עס זאל אייך נישט וויי טון אז איר האט נישט קיין בעסטע פרענד, עס איז נאר א מעלה אז מען האט נישט א חבר'טע וואס איז צו נאנט, אזוי וועט איר קענען נאנט ווערן מיט אייער מאן וכו'.


נעמט אייך דעם ספר תהלים פאר אייער בעסטע פריינד; זאגט יעדן טאג תהלים, און פלעכטס אריין אייערע אייגענע לויב ווערטער.


דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#208 - אז מ'הערט די שיעורים און מ'לערנט די בריוו, איז מען פארזיכערט
חברים, ראש השנה, חמשה עשר באב

בעזרת ה' יתברך - יום ה' פרשת ואתחנן, י"א מנחם-אב, שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


עס הויבט שוין אן בלאזן די ווינטל פון ראש השנה, די הייליגע חכמים זאגן (תענית לא.): "מחמשה עשר באב ואילך תשש כחה של חמה" פון פופצן טאג אין אב ווערט אפגעשוואכט די הייסקייט פון די זון; דער הייליגער מנחת אלעזר זכותו יגן עלינו זאגט (שער יששכר חודש אב, מאמר יום תבר מגל, אות ד), די הייסקייט פון די זון איז מרמז אויף די קליפות קטב ומרירי, וואס חכמינו זכרונם לברכה זאגן מען זאל נישט גיין שפאצירן אין די דריי וואכן ווייל דעמאלט זענען שולט די קליפות, ער זאגט אן אינטערסאנטע זאך, מען זעט אז די פליגן קומען דארט וואו די זון ברענט, אבער ווען עס ווערט קיל אדער אונטער א שאטן - קומען נישט די פליגן, ווייל זבוב איז מרמז אויף קליפות עמלק און עשיו, דאס איז די ראשי תיבות פון ז'כרון ב'ספר ו'שום ב'אזני, און פון ט"ו אב הויבט זיך אן די ימי הרחמים והרצון.


איך וויל דיר בעטן זאלסט אנהויבן מאכן א חשבון הנפש ווי די יאר איז אריבער. בעט דעם אייבערשטן אויף גוטע חברים, זאג נישט דיר וועט עס נישט שאטן, ביסט נישט קלוגער פון שלמה המלך וואס זאגט אונז (משלי יז, יב): "פָּגוֹשׁ דֹּב שַׁכּוּל בְּאִישׁ" עס איז בעסער זיך צו באגעגענען מיט א פארציקנדע בער, "וְאַל כְּסִיל" ווי צו באגעגענען א נאר, "בְּאִוַּלְתּוֹ" וואס שפעט און מאכט חוזק; מען קען אלעס פארלירן.


אויך זאלסטו זען דיין ווייב זאל האבן ערליכע און גוטע חבר'טעס; אז דו זעסט אז נאכן רעדן מיט די און די חבר'טעס לעשט זיך אויס די געפיל צו יראת שמים - זאלסטו שיין רעדן מיט איר און איר געבן צו פארשטיין זי זאל נישט האבן מיט די חבר'טעס.


דו זע צו קומען יעדע וואך צום ליל שישי שיעור און אויך זאלסטו אלעס טון אז דיין ווייב זאל הערן די וועכנטליכע פרויען שיעורים, און אז מען דארף האבן ווער עס זאל אכטונג געבן אויף די קינדער - זאלסטו בלייבן אין שטוב זי זאל קענען גיין זיך אנזאפן מיט יראת שמים, מיט חיזוק; קיינער איז נישט נאנט אין היכל הקודש, קיינער איז נישט פארזיכערט, נאר דער וואס לעבט מיט די עצות פון רבי'ן, דער וואס הערט די שיעורים און לערנט די בריוו.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#207 - פארברענגען נאר מיט די ערליכע פון דיין משפחה
כיבוד אב ואם, חברים, משפחה, יראת שמים, ניבול פה

בעזרת ה' יתברך - יום ב' פרשת בלק, ט' תמוז, שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ליבער ... נרו יאיר, קרית ברסלב


ביסט ביי מיר אזוי טייער, איך האב דיך זייער ליב, דערפאר בעט איך דיר זאלסט אכטונג געבן צו האבן גוטע חברים און אויך פארברענגען נאר מיט די ערליכע פון דיין משפחה. ווייל די חברים - און די מיט וועם מען פארברענגט - האבן א שטארקע איינפלוס, און אפילו דער איידעלער אינגערמאן, אויב זיצט ער מיט שוואגערס וואס רעדן ניבול פה, און מיט חוצפה צו די עלטערן - וועט נישט נעמען לאנג ביז די גאנצע יראת שמים וועט ווערן אפגעקילט.


איך ווייס אז דו ביסט איידל, ערליך וכו', איך געדענק דיך פון ישיבה, דיין יראת שמים, אויך קומסטו פון אן ערליכע שטוב, דיינע עלטערן און דיינע געשוויסטער זענען ערליכע און איידל, וויל איך נישט דו זאלסט ווערן אפגעקילט פון דיין ווייב'ס געשוויסטער.


טייערער ... עס גייט מיר אין לעבן דיין יראת שמים.

#206 - צניעות היט פון אלעם שלעכטס
חברים, צניעות, חיזוק פאר פרויען, שמירה

בעזרת ה' יתברך - יום ג' פרשת חקת, ג' תמוז, שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


מרת ... תחי', קרית ברסלב


איך פריי זיך זייער צו הערן די גוטע נייעס, אז עס קומט א שמחה ביי ענק; דער אייבערשטער זאל העלפן די חדשים זאלן אריבערגיין גרינג, און איר זאלט האבן בנקל ובנחת.


בעטס דעם אייבערשטן איר זאלט האבן גוטע חבר'טעס און זיך דרייען צווישן א גוטע סביבה וואס צניעות איז נישט א נעבעכדיגע זאך, איר זאלט ליב האבן די שיינע אידישע איידעלע רייכע וועג, נישט ווי די פעלקער וואס האבן גע'הרג'עט אונזערע זיידעס און באבעס.


גייט נישט ארויס פון שטוב אן טייץ, גייט אנגעטון איידל, וועט איר זיין געזונט, אן קיין מחלות חס ושלום.


צניעות היט פון אלעם שלעכטס.

#205 - אז מען קוקט מאוויס ווערט מען א חולה נפש
חברים, מאוויס, יראת שמים

בעזרת ה' יתברך - יום א' פרשת בהעלותך, י' סיון, שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר, בני ברק


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


חבר זיך מיט ערליכע בחורים, נאר ווער עס רעדט איידל. קוק נישט קיין מאוויס, מאוויס רייסט אויס די מח מחשבה, אז מען קוקט מאוויס ווערט מען א חולה נפש. די היינטיגע דור, כמעט אלע דארפן מעדעצין פארן נפש, מען זיצט אפ ימים ושנים ביי מטפלים; דאס קומט פון מפקיר זיין די אויגן, דאס צעטומלט דעם מענטש.


איך בעט דיר זייער זאלסט האבן נאר חברים וואס האבן נישט די כלים, און וואס זענען שטארק אין יראת שמים.


איך האב דיך ליב, און איך בענק זיך זייער צו דיר.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#204 - פון די ווערטלעך ארום די זאך, זעט מען דעם אמת
חברים, התחזקות, שטעטל, עבודת השם, אומאן, מדות טובות, היכל הקודש, קשיות, דרך הלימוד, ליצנות, ניבול פה

בעזרת ה' יתברך - יום א' פרשת בהעלותך, י' סיון, שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


שבת אין שטעטל איז געווען הערליך שיין, א שבת מיט אנשי שלומינו האט אלע טעמים. מיר האבן זיך זייער מחזק געווען מיט די אוצרות וואס מיר האבן פון רבי'ן.


שבת אינדערפרי האבן מיר געלערנט סידור עת רצון, די שטיקל פון פרשת התמיד. מוהרא"ש רעדט דארט, אנהויב ווען מען הויבט אן דינען דעם אייבערשטן - שפירט מען א געשמאק, א ברען, אבער נאך א שטיק צייט - הויבט זיך אן זייער שווערע עבודות, מען שפירט ווי מען וועט שוין קיינמאל נישט זוכה זיין צו קומען צו די קדושה. אזוי ווי ווען מען ווערט מקורב צום רבי'ן, אין אנהויב איז מוחין דגדלות, מען שפירט א ברען, א פייער, און ערגעץ ווי ווערט פארלאשן די פלאקער און ברען, מען דארף שווער ארבעטן, ווייל מען שפירט נישט און מען זעט נישט, מען זעט נאר פארקערט. מוהרא"ש איז דארט זייער מחזק מען זאל זיך אנהאלטן מיט אלע כוחות, מען זאל גלייבן אז דאס איז פארן תיקון פונעם מענטש, וואס מען דארף אלעס פאררעכטן.


שבת אינדערפרי ווען איך בין אין שטעטל גלייך איך צו לערנען אונטן אין וואלד צווישן די ביימער, מען הערט דארט די געזאנג פון די פייגלעך, עס איז זייער אנגענעם דארט צו לערנען, און דארט לערנען מיר די שיעורים פון פאַרן דאווענען.


אינדערפרי נאכן דאווענען האבן מיר געלערנט די מעשה פון דעם מלך ועניו (סיפורי מעשיות, מעשה ו). דער רבי זאגט דארט, ווען מען וויל וויסן א זאך דארף מען הערן די קאטאוועס (ווערטלעך) פון די זאך, מיר האבן גערעדט די כלל אין לעבן, ווי אזוי ווייסט מען מיט וועם זיך צו דרייען? ווער איז א גוטער חבר? ווער איז א פארלעסליכער צו מאכן מיט יענעם געשעפטן? גוטע שכנים - וכדומה? דורך הערן יענעמ'ס ווערטלעך קען מען וויסן יענעמ'ס פנימיות; אז איינער מאכט ווערטלעך פון טשעפען און פארשעמען, ער פליקט און שטעכט און זאגט ער מאכט נאר א ווערטל - זאלסטו וויסן אז יענער איז א שלעכטער, שטיי ווייט פון אים, און אז מען הערט איינעם מאכן שמוציגע ווערטלעך השם ישמרינו - ווייסט מען אז יענער איז איין שטיק שמוץ. אזוי ווי דער רבי זאגט (ספר המידות אות ניבול פה, סימן א): "מִי שֶׁמְּדַבֵּר נִבּוּל פֶּה, בְּיָדוּעַ שֶׁלִּבּוֹ חוֹשֵׁב מַחֲשָׁבוֹת אָוֶן", ווער עס רעדט ניבול פה איז א סימן אז זיין גאנצע קאפ איז אים פארדארבן רחמנא לצלן, און אז מען הערט ווערטלעך אויף זאכן וואס צדיקים זאגן - איז א סימן אז דער גלייבט נישט אין צדיקים, ער וויל באמת רעדן אויף די צדיקים נאר ער האט מורא - רעדט ער אויף זאכן וואס דער צדיק טוט; דארף מען זיך זייער אכטונג געבן.


מיר האבן גערעדט פון דעם אז מען דארף זיך זייער אכטונג געבן מיט וועם מען פארברענגט און מיט וועם מען דרייט זיך, ווייל דורך נישט גוטע חברים קען מען אלעס פארלירן, און אז מען פארברענגט אינאיינעם מיט לצים, מען גייט אין שוויץ מיט לצים - קען מען אלעס פארלירן. אפילו איינער דארף גיין אין שוויץ פאר זיין געזונט, פאר זיינע ביינער וכו' - זאל ער נישט גיין מיט אינגעלייט און בחורים וואס זייערע ווערטלעך זענען אויף ערליכע זאכן, ווייל עס נעמט נישט לאנג צו פארלירן די תמימות, עס נעמט נישט לאנג צו ווערן אפגעקילט.


ווייל וויסן זאלסטו, דער סמ"ך מ"ם טוט אלעס צו ברענגען קשיות און ספיקות אויפן אייבערשטן און אויף צדיקים וואס זענען מגלה ומפרסם די הייליגע אמונה, ער טוט אלעס אוועק צו נעמען דעם מענטש פון היכל הקודש, ער האט פיינט דעם רבי'ן און נאכמער היכל הקודש, ווייל אין היכל הקודש - דארט איז דער רבי.


אונזער שול אין בארא פארק האט זיך יעצט אריבערגעצויגן צו א פרישע פלאץ, מען האט זיך אויסגענומען קלאר אז זיי וועלן לאזן לייגן א טאוול "בית המדרש היכל הקודש". יעצט זענען געקומען שכנים און דאס אראפגעפליקט, זיי זאגן מען קען לייגן א טאוול "בית המדרש חסידי ברסלב", אבער די ווארט מוהרא"ש און די ווארט ראש ישיבה – "דאס וועלן מיר נישט צולאזן עס זאל שטיין"; זעסטו שוין קלאר די פיינטשאפט פון די טומאה צו היכל הקודש.


ביי שלש סעודות האבן מיר גערעדט פון די פרשה, דער פסוק זאגט (במדבר ה, יב): "אִישׁ אִישׁ כִּי תִשְׂטֶה אִשְׁתּוֹ", וואס איז די לשון 'תשטה'? זאגט רש"י עס איז ווערטער פון די הייליגע חכמים (סוטה ג.; תנחומא נשא, ה): "אין אדם עובר עבירה", א מענטש טוט נישט קיין עבירות, "אלא אם כן נכנס בו רוח שטות", נאר אז עס גייט אריין אין אים א משוגעת, זאגט די תורה, דער מאן זאל איר נעמען צום כהן און דער כהן נעמט ארויס די משוגעת; דער צדיק געבט אונז עצות ווי אזוי ארויסצוטרייבן די שגעונות וואס איז דא אין אונז. מיר האבן געלערנט נאכאמאל די שיחה פון רבי'ן (שיחות הר"ן, סימן יט) ווי דער רבי זאגט: "שֶׁאֲפִילּוּ אוֹתָן הָאֲנָשִׁים הָרְחוֹקִים מִן הַקְּדֻשָּׁה מְאֹד, שֶׁנִּלְכְּדוּ בִּמְצוּדָה רָעָה, עַד שֶׁרְגִילִין בַּעֲבֵרוֹת חַס וְשָׁלוֹם רַחֲמָנָא לִצְלָן", אפילו א מענטש וואס איז זייער ווייט פון די קדושה - ער טוט עבירות רחמנא לצלן און ער איז שוין אראפגעפאלן אין שאול תחתית, "אַף עַל פִּי כֵן, הַכֹּחַ שֶׁל הַתּוֹרָה גָּדוֹל כָּל כָּךְ, עַד שֶׁיְּכוֹלָה לְהוֹצִיא אוֹתָם מִן הָעֲבֵרוֹת שֶׁרְגִילִין בָּהֶם חַס וְשָׁלוֹם", אפילו אזא מענטש קען די תורה אויך העלפן, די תורה האט אזא כח אז עס קען אים ארויסנעמען פון די עבירות, "וְאִם יַעֲשׂוּ לָהֶם חֹק קָבוּעַ וְחִיּוּב חָזָק לִלְמֹד בְּכָל יוֹם וָיוֹם כָּךְ וְכָךְ, יִהְיֶה אֵיךְ שֶׁיִּהְיֶה; בְּוַדַּאי יִזְכּוּ לָצֵאת מִמְּצוּדָתָם הָרָעָה עַל יְדֵי הַתּוֹרָה", אויב וועט ער זיך מאכן א קביעות צו לערנען יעדן טאג 'כך וכך', וועט ער סוף כל סוף ארויסגיין פון זיין בלאטע, "כִּי כֹּחַ הַתּוֹרָה גָּדוֹל מְאֹד", ווייל די כח פון תורה איז אזוי גרויס אז עס נעמט ארויס דעם מענטש פון זיין שלעכטס.


אך בין צוריק געפארן קיין וויליאמסבורג צו די ישיבה, מיטן אייבערשטנ'ס הילף וועלן מיר ענדיגן דעם זמן קומענדיגע וואך מיטוואך, מיר פארן שוין ארויס קומענדיגע וואך דאנערשטאג פרשת שלח, מיר וועלן זיין זומער אין קרית ברסלב פאר די חדשים תמוז און אב, זיך גרייטן אויף די הייליגע טעג. קומענדיגע וואך בענטשט מען שוין ראש חודש תמוז, דאס דערמאנט אונז שוין פון די הייליגע טעג. תמו"ז איז די ראשי תיבות: ז'מני ת'שובה מ'משמשין ו'באין, עס קומט שוין ראש השנה, מען דארף זיך שוין גרייטן מיט אונזער נסיעה צום רבי'ן. מאך דיר דיינע פלענער ווען צו פארן און ווי אזוי צו פארן, עס איז דא כמה דרכים צו פארן, אדער דורך די טשארטער וואס אלי קנאלל מאכט, אדער דורך פוילן אדער טערקיי; ווארט נישט אויף די לעצטע מינוט.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#203 - ארויסגערינען נישט איידעלע בילדער
חברים, תשובה, בזיונות

בעזרת ה' יתברך - יום א' פרשת במדבר, כ"ה אייר, מ' לעומר, שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


... תחי'


איך האב ערהאלטן אייער בריוו.


יעצט ווען אייער חבר'טע האט אייך פארראטן און ארויס געגעבן נישט איידעלע בילדער פון אייך, זאלט איר דאס אננעמען פאר א תשובה. די הייליגע חכמים זאגן (ברכות יב:): "כל העושה דבר עבירה ומתבייש בו", ווער עס זינדיגט און ער פארשעמט זיך, "מוחלין לו על כל עוונתיו", איז אים דער אייבערשטער מוחל אלע זיינע זינד; ווי איז דא נאך א גרעסערע בושה ווי מען שיקט ארויס א בילד פון נישט גוטע זאכן וואס מען האט געטון, דאס איז די תשובה; נעמט דאס אן פאר א כפרה.


אויך זאלט איר זיך לערנען פון די מעשה א לימוד פארן לעבן, וואס מיינט א חבר'טע; וואס מוהרא"ש זאגט, נישטא אזא זאך ווי א חבר'טע, די נאנטסטע מענטשן טוען באגראבן דעם מענטש, נאר אן ערליכער איד - ער איז א חבר, נאר דער צדיק - ער איז דער אמת'ער חבר; ער האט נישט קיין שום אינטערעס, ער האט נאר איין אינטערעס, צו ברענגען דעם מענטש נאנט צום אייבערשטן און אים מאכן א גוט לעבן.


געדענקט וואס מוהרא"ש האט אונז געלערנט, מען טאר נישט קיינעם געטרויען, מען טאר נישט קיינעם גלייבן - נאר דעם ערליכן איד.


דער אייבערשטער זאל העלפן, מיט די בושה זאלט איר אפקומען אלע שלעכטס און זוכה זיין צו תשובה שלימה.

#202 - נעם נאר א חבר וואס בארעדט נישט אנדערע
חברים, טעלעפאן, לשון הרע

בעזרת ה' יתברך - יום ג' פרשת במדבר, כ"ז אייר, מ"ב לעומר, שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


זוך אויף א גוטער חבר צווישן אנשי שלומינו און שמועס מיט אים, נעם נאר א חבר וואס רעדט נישט פון אנדערע, איינער וואס בארעדט נישט אנדערע, און שמועס מיט אים פון די תורות פון רבי'ן, א שיחה וואס דו האסט היינט געזען, ומקבלין דין מן דין מיט אהבה און מיט שמחה.


"אַל תַּשְׁכֵּ֖ן בְּאֹהָלֶ֣יךָ עַוְלָה" (איוב יא, יד), לאז נישט ביי דיר אין שטוב א כלי וואס מען קען זען עבירות.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#201 - חברים איז א זאך וואס מען טוישט ווי אונטער וועש
חברים, שלום בית, שבת קודש, ל"ג בעומר, מירון, שוויץ

בעזרת ה' יתברך - ערב שבת קודש פרשת בהר, ט"ז אייר, ל"א לעומר, שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


שבת זאלסטו זיין נאר פרייליך און זאלסט זינגען ביי די סעודה "בר יוחאי" מיט דיין שטוב, ווייל שבת איז שוין א חלק פון ל"ג בעומר, און דו זאלסט אריינקוקן אין די ווערטער פון זוהר וואס רעדט פון דאס גרויסקייט פון די שבת סעודות (עס איז געדרוקט אין די זמירות), ווי רבי שמעון בר יוחאי איז געזיצן ביי די סעודות פרייליך און געזאגט אז די סעודות שבת איז א שטיק אמונה, די סעודות שבת ברענגט די ברכה פאר די גאנצע וואך.


היינט אינדערפרי האב איך געדאווענט שחרית אין די מערה, וותיקין. אין אנהויב האב איך געקלערט נישט ארויף צו גיין צוליב שמועות אז די פאליציי לאזן נישט און מען טראגט אוועק, אבער איך האב זיך געשטארקט דאס הארץ און יא ארויף דאווענען, און ברוך השם עס איז בכלל נישט געווען קיין פאליציי, מען האט געקענט דאווענען און זיך מתבודד זיין.


איך בעט פאר דיר און פאר דיין משפחה, איך בעט דיר נאר איין קליינע טובה, אז דו וועסט מיר דאס טון וועסטו מיר גאר פרייליך מאכן; בעט זיך איבער אין שטוב, געב א גוט ווארט, פארגין א שמייכל און לאז שוין אפ דיינע קינדערישע משוגעת פון חברים; נעם דיין ווייב פאר א חבר, נעם אריין אין קאפ אז חברים איז א זאך וואס מען טוישט ווי אונטער וועש; היינט איז ער א חבר און מארגן ווארפט ער דיר אראפ, ער באגראבט דיך; גיי נישט ארויס ביינאכט מיט קיינעם.


לאז אפ די נייע משוגעת פון גיין אין שוויץ מיט דעם און יענעם, ביסט מער פון דעם, ביסט קלוגער פון דעם, אז דו דארפסט א שוויץ - פארלעש די ערקאנדישן אין שטוב פאר אביסל און שוויץ. די משנה זאגט (אבות ג, ב): "הֲרֵי זֶה מוֹשַׁב לֵצִים", ווען צוויי זיצן צוזאמען און מען רעדט נישט קיין תורה, מען רעדט נישט קיין אמונה, קיין יראת שמים - איז דאס א מושב לצים.


איך בעט פאר דיר און דו טו מיר די טובה, נעם דיין ווייב, דיינע קינדער - פאר דיין לעבן.


א פרייליכן שבת.

#200 - זיך פירן צו מענטשן מיט גוטנס
חברים, אמונה, רעדן, תכלית, סיפורי מעשיות

בעזרת ה' יתברך - יום א' פרשת בהר, י"א אייר, כ"ו לעומר, שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


שבת אין ישיבה איז געווען זייער שיין, מען האט זיך זייער געשטארקט מיט די עצות פון הייליגן רבי'ן.


שבת אינדערפרי ביי סיפורי מעשיות האבן מיר געלערנט מעשה ד, מעשה ניסים, אז דער קעניג וואס האט געפירט די מדינה שארף איז געשטארבן, און זיין זון איז געווארן קעניג און ער האט אנגעהויבן פירן די מדינה מיט גוטנס, ווייל ער האט געזען ווי מען האט געוואלט אויסרייסן זיין טאטע. מיר האבן גערעדט אז דער רבי וויל אונז דא לערנען אז מען זאל זיך פירן צו מענטשן מיט גוטנס, נישט מיט די שארפע וועג; סיי מיט די ווייב, סיי מיט די קינדער און מיט חברים, זיך פירן ווייך, זיס און גוט, ווייל מענטשן האבן מער ליב די וועג. דער רבי זאגט (לקוטי מוהר"ן חלק א, סימן כט): "טוב הכל חפצים", יעדער האט ליב צו הערן א גוט ווארט, יעדער האט ליב די פרייליכע וועג, די זיסע וועג, און אויב מען זעט אז מען האט יא גע'פועל'ט מיט שלעכטס, זאל מען וויסן אז מיט גוטן וואלט מען בעסער אנגעקומען.


אויך האבן מיר גערעדט פון דעם וואס דער מלך האט געפרעגט ביי די שטערן זעערס פון וואס ער זאל זיך היטן, האט מען אים געזאגט "פון אן אקס און פון א לעמעלע וכו'"; מיר האבן גערעדט אז מענטשן זוכן וועגן ווי מען קען זיין פארזיכערט צו בלייבן לעבן, פארזיכערט מיט געלט, פארזיכערט מיט די קינדער; די איינציגסטע וועג צו זיין פארזיכערט איז - אז מען גייט יעדן טאג אין שול אנטון טלית און תפילין, וואס ווערט געמאכט פון אן אקס און פון א לעמעלע, אזוי ווי דער רבי פירט אויס די מעשה, אז דאס איז די זאך פון שור ושה, נאר דאס איז זיכער; נאר טלית ותפילין, שחרית מנחה מעריב, תורה ותפילה - דאס איז וואס האלט די דורות הבאים.


שבת ביי שלש סעודות האבן מיר געלערנט די תורה (לקוטי מוהר"ן חלק א, סימן קפד): "כְּשֶׁאֶחָד מְדַבֵּר עִם חֲבֵרוֹ בְּיִרְאַת שָׁמַיִם נַעֲשֶׂה אוֹר יָשָׁר וְאוֹר חוֹזֵר", ווען מען רעדט מיט א חבר פון יראת שמים ווערט ליכטיג פאר דעם חבר און אויך ווערט אים אליין אויך ליכטיג, און אמאל קען זיין ווען דער חבר איז בקטנות הדעת און די דיבורים רעדן נישט צו יענעם, איז אבער דא דער אור חוזר, און פארן מענטש אליין ווערט זייער ליכטיג; מיר האבן זיך מחזק געווען מען זאל אין שטוב אלץ זאגן די ווערטער: "דער אייבערשטער וועט העלפן", און ווען די ווייב קרעכצט: "וואס וועט זיין?" זאל מען זאגן: "דער אייבערשטער וועט אונז נישט פארלאזן", און אז זי וויל נישט אננעמען די ווערטער - איז אויך כדאי, ווייל דער אור חוזר איז זייער וויכטיג, מען באקומט זייער אסאך חיזוק און אמונה, זייער אסאך בטחון - ווען מען זאגט פאר א צווייטן די יראת שמים ווערטער: "דער אייבערשטער וועט העלפן, דער אייבערשטער וועט אונז נישט פארלאזן", און דער רבי זאגט אינטערעסאנט: "אִם הָיָה מְדַבֵּר אֵלּוּ הַדִּבּוּרִים בֵּינוֹ לְבֵין עַצְמוֹ", וואלט דער מענטש געזאגט צו זיך אליינס 'דער אייבערשטער וועט העלפן', "יָכוֹל לִהְיוֹת שֶׁלֹּא הָיָה מִתְעוֹרֵר מֵהֶם כְּלָל", קען זיין עס וואלט אים נישט געשטארקט, עס וואלט אים נישט ליכטיג געמאכט, "וְעַל יְדֵי שֶׁדִּבְּרָם לַחֲבֵרוֹ, נִתְעוֹרֵר מֵהֶם", אבער ווען מען רעדט צו אנדערע, מען שטארקט יענעם מיט דיבורי אמונה - "אַף שֶׁחֲבֵרוֹ לא נִתְעוֹרֵר", אפילו דער חבר ווערט נישט איבערגענומען פון די שמועס, "כִּי חָזְרוּ אֵלָיו", קומט עס אבער צוריק צו אים, און ער ווערט א נייער מענטש פול מיט אמונה.


דאס איז וואס רש"י זאגט די וואכעדיגע פרשה, "אמור ואמרת, 'להזהיר גדולים על הקטנים'", להזהיר איז א לשון פון שיינען, פון ליכטיג ווערן; ווי אזוי קען מיר ווערן ליכטיג? ווי אזוי קען איך ארייננעמען אין מיר אז וואס איך גיי יעצט אריבער איז נישט עק וועלט? - להזהיר גדולים, ווי אזוי? על הקטנים, רעד צו א צווייטן, אפילו יענער איז בבחינת קטנים, קטנות הדעת - וועט דיר אבער ווערן ליכטיג.


טייערער ברודער, וויפיל זענען מיר שולדיג דעם אייבערשטן אים צו דאנקען און לויבן פאר די חסד אז מיר ווייסן פון רבי'ן, מיר קריגן נישט אויפן רבי'ן, מיר האבן די ספרים, די עצות, די תלמידים; מיר דארפן נאר פאלגן די עצות, לערנען דעם רבינ'ס ספרים און פאלגן - וועלן מיר זיין ערליכע אידן.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#199 - זיך היטן פון לצים וואס דרייען זיך בתוכינו
חברים, היכל הקודש, ליצנות

בעזרת ה' יתברך - יום ג' פרשת קדושים, כ"ט ניסן, י"ד לעומר, שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר, קרית ברסלב


ווען מען ווערט מקורב צום הייליגן רבי'ן דארף מען זיך היטן פון איין זאך, פון לצים וואס דרייען זיך בתוכינו; נישט צו האבן קיין שייכות מיט זיי.


וואס איז דער סימן פון א לץ, פון וועם זיך צו היטן? דער וואס רעדט פון אנדערע, דער וואס טראגט און ברענגט לשון הרע; פון אזא איינעם דארף מען זיך היטן, ווייל ליצנות איז א געפערליכע קליפה; רבי נתן רופט דאס אן 'אבי אבות הטומאה' רחמנא לצלן.


בעט דעם אייבערשטן פאר גוטע חברים, און ער זאל דיך היטן פון שלעכטע חברים. די הייליגע חכמים האבן מתקן געווען (ברכות טז:) מען זאל בעטן יעדן אינדערפרי פאר א חבר טוב און זיך באהיטן פון א חבר רע, ווייל גוטע חברים קענען ברענגען דעם מענטש צו שיינע זאכן, און חברים לצים קענען אראפווארפן דעם מענטש אין נוקבא דתהומא רבא.


איך בין געווען די וואך פרייטאג באזוכן מיין טאטע שליט"א, רב דקארלסבורג, דערציילט ער מיר וואס טוט זיך אין אומאן; עס קומען אן צו אים די שווערע שאלות פון אומאן, די שאלות פון כהנים און פון מקוואות, זאגט ער מיר, דער רעדט אויף דעם און דער רעדט אויף יענעם, דער זאגט ער בויט א בנין אויף עצמות פון מתים און דער שרייט אויף דעם, זאגט מיר מיין טאטע שליט"א: "אמאל האט מען געוויסט, ווער עס האט געזוכט א ווינקל פון אמת איז געגאנגען קיין ברסלב, היינט זע איך אז אין ברסלב איז דא אזויפיל רייבערייען"... ער האט מיר עס געזאגט מיט ווייטאג.


לאמיר זען ביי אונזער ד' אמות זאל נישט זיין קיין שום ליצנות, קיין שום לשון הרע און רכילות.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#198 - מקרב זיין יעדן, אבער מיט שכל
חברים, שכל, אחדות

בעזרת ה' יתברך - יום ה' פרשת אחרי-ב', כ"ד ניסן, ט' לעומר, שנת תשפ"ד לפרט קטן


לכבוד ... נרו יאיר, קרית ברסלב


איך וויל דיר נאכאמאל בעטן זאלסט האבן קשר מיט אנשי שלומינו, באגריס יעדן איינעם און רעד צו אלעמען, בעיקר מיט די שטילערע וואס רעדן נישט מיט קיינעם, זיי דארף מען באגריסן און מקרב זיין.


ודעת לנבון מען דארף האבן שכל ווי אזוי צו רעדן און וואס צו זאגן, נישט צו גיין אויף די נערווען, יענעם דענערווירן, ווייל נישט אלע ווייסן ווי אזוי צו מקרב זיין און מחזק זיין, מען דארף שמועסן סתם זאכן, יענער זאל שפירן אז ער האט מיט וועם צו רעדן, און נישט אנהויבן זאגן: "ביסט אזוי חשוב, ביסט אזוי גוט".


איך געדענק נאך גוט, ווען איך בין אנגעקומען אין היכל הקודש זענען געווען פון אנשי שלומינו וואס האבן מיך געוואלט מקרב זיין, אבער זיי האבן נישט געוואוסט ווי אזוי, און עס האט געפעלט א האר איך זאל אוועקגיין פון היכל הקודש צוליב זיי, זיי האבן מיך געגלעט און געזאגט ווי גוט איך בין און ווי חשוב איך בין, דאס האט אזוי נערוועז געמאכט.


איך האף דו וועסט מיר העלפן מיט דעם.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#197 - אז מען היט די אויגן, האט מען א געפיל צו די ווייב און קינדער
חברים, שלום בית, שמירת עינים, ניבול פה

בעזרת ה' יתברך - יום ה' פרשת טהרה, י' ניסן, שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר


דיין ווייב האט מיר געבעטן איך זאל דיר שרייבן אביסל חיזוק, ווארעמע ווערטער פון הייליגן רבי'ן.


טייערער ברודער, דאנק און לויב דעם אייבערשטן אז דו האסט א ווייב, זי איז וואויל, זי איז געטריי, און געב אכטונג נישט צו קוקן אויף פרעמדע פרויען, ווייל נאר אז מען היט די אויגן - האט מען א געפיל אין שטוב צו די ווייב און קינדער.


טייערער ברודער געב זיך אכטונג פון נישט גוטע חברים, אויך פון א נישט גוטע סביבה ביי די ארבעט. עס לוינט נישט די פרנסה אויב מען ווערט אראפגעשלעפט פון יראת שמים, עס לוינט נישט דאס לעבן אן יראת שמים, ווייל אין אנהויב גלאנצט עס, אין אנהויב זעט אויס ווי די נישט ערליכע האבן די לעבן, אבער עס גייט אריבער א שטיק צייט און מען פארלירט די וועלט און יענע וועלט.


טייערער ברודער, דיין ווייב האט דיך אזוי ליב, ענק האבן געהאט אזא שיינע לעבן; א שאד פארלירן די שיינע אידישע לעבן, ענדערש זאלסטו אפלאזן די ארבעט, ווייל דו ווערסט אריינגעשלעפט אין א נישט גוטע וועג; דו ביסט אן איידעלע נשמה, דו ביסט טייער, דיר פאסט נישט צו רעדן ניבול פה, דיר פאסט נישט זיין מיט עבירות.


איך בעט דיר זייער, רעד ווייטער שיין צו דיין ווייב אזוי ווי ביז אהער, זי איז דיר עכט געטריי, זי זאגט זי בענקט צו די טעג וואס דו פלעגסט רעדן איידל און שיין, זי בענקט צו די טעג וואס דו האסט זיך געפירט איידל.


זי האט מיר געבעטן איך זאל דיר שרייבן, איך ווארט צו הערן פון דיר, איך וויל דו זאלסט האבן א גוט לעבן אויף די וועלט, און נאר דער וואס לעבט מיט די תורה - האט די לעבן אויף די וועלט. דער הייליגער רבי אבהם בן רבי נחמן האט געזאגט: "דער סמ"ך מ"ם ימח שמו פארגינט נישט דעם מענטש א לעבן בזה העולם", ער ווארפט אריין אין עבירות, אים צוצונעמען די וועלט און אויך יענע וועלט.


שרייב מיר צוריק.


דער אייבערשטער זאל העלפן מיר זאלן שוין זוכה זיין צו (פסחים קטז:): "וְנֹאכַל שָׁם מִן הַזְּבָחִים וּמִן הַפְּסָחִים"; און צו (מיכה ז, טו): "כִּימֵי צֵאתְךָ מֵאֶרֶץ מִצְרָיִם אַרְאֶנּוּ נִפְלָאוֹת", אמן.

#196 - ביי די בר מצוה ווערט מען ווי ניי געבוירן
חברים, התחזקות, סיום הש"ס, בר מצוה

בעזרת ה' יתברך - יום ד' פרשת תזריע, ב' ניסן, שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


לכבוד הבחור ... נרו יאיר, ירושלים


מזל טוב פאר דיין בר מצוה! דער הייליגער זוהר זאגט (פרשת משפטים, צח.) דוד המלך, ווען ער איז געווארן בר מצוה, ער איז געווארן דרייצן יאר - האט ער געדאנקט דעם אייבערשטן אז ער ווערט א זון פארן אייבערשטן, און אויף די טאג פון די בר מצוה שטייט (תהלים ב, ז): "ה' אָמַר אֵלַי", דער אייבערשטער זאגט "בְּנִי אַתָּה", דו ביסט מיין זון, "אֲנִי הַיּוֹם יְלִדְתִּיךָ", היינט ווערסטו ניי געבוירן, היינט באקומסטו א הייליגע נשמה.


דער הייליגער רבי האט דערציילט (שבחי הר"ן, סימן ג), ווען ער האט בר מצוה געהאט איז געקומען דער הייליגער צדיק רבי משה חיים אפרים פון סידילקוב זכותו יגן עלינו - בעל מחבר ספר דגל מחנה אפרים, דעם רבינ'ס פעטער. ער האט געבענטשט דעם רבי'ן און אים געזאגט דעם פסוק (תהלים ב, ז): "אֲנִי הַיּוֹם יְלִדְתִּיךָ", און דער רבי האט געזאגט אז די ווערטער וואס זיין פעטער האט אים דעמאלט געזאגט - איז ביי אים געווען אזוי טייער, ממש ווי איינער טרעפט א גרויסער אוצר; ער האט געהאט פון די ווערטער גרויס חיזוק, ער האט פארשטאנען אז עס איז א גוטע צייט אנצוהויבן פונדאסניי דינען דעם אייבערשטן; אז דער אייבערשטער זאגט דעם בר מצוה בחור: "איך האב דיר היינט געבוירן, דו ביסט מיין קינד".


א באזונדערע מזל טוב פאר דיין סיום הש"ס, איך בין אזוי פרייליך צו הערן אז דו האסט זוכה געווען צו ענדיגן גאנץ תלמוד בבלי לכבוד דיין בר מצוה. איך געדענק ווען מוהרא"ש פלעגט זיך אלץ בארימען ביי די ליל שישי שיעורים אז אין יבנאל האט ער א תלמוד תורה וואס אלע קינדער גייען צו די בר מצוה מיטן ענדיגן גאנץ ש"ס, מיר פלעגן דאס אזוי מקנא זיין, מיר פלעגן מתפלל זיין ווען וועלן מיר שוין אויך האבן אזא זאך, אז אונזערע קינדער וועלן גיין צו די בר מצוה מיטן ענדיגן לערנען גאנץ ש"ס, און יעצט - געלויבט דעם אייבערשטן - האלטן מיר דא, אז נאך א תלמיד הישיבה גייט צו די בר מצוה מיטן ענדיגן לערנען גאנץ ש"ס.


נעם זיך גוטע חברים, נאר ערליכע בחורים. שלמה המלך זאגט (משלי יג, כ): "הוֹלֵךְ אֶת חֲכָמִים יֶחְכָּם", דער וואס גייט צום חכם ווערט א חכם, "וְרֹעֶה כְסִילִים יֵרוֹעַ", און דער וואס דרייט זיך מיט שלעכטע מענטשן - ווערט א נאר; בעט איך דיר זייער, לכבוד דיין בר מצוה נעם זיך נאר גוטע חברים וואס רעדן ערליך און איידל, חברים וואס לעבן מיטן רבי'ן, חברים וואס אטעמען די עצות פון רבי'ן; ווייל אלעס איז אנגעהאנגען אין דעם, אז מען האט גוטע חברים ווערט מען אן ערליכער איד. אזוי ווי חכמינו זכרונם לברכה זאגן (ילקוט משלי, רמז תתקנ) א מענטש גייט אריין אין א געשעפט פון גוטע בשמים (פערפיום), אפילו ער קויפט נישט קיין בשמים - קלעבט זיך אן אין אים א גוטע גערוך, עס גייט אריין אין זיינע קליידער א גוטע שמעק.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#195 - פארן אויף וואקאציע מיט חברים אדער די ווייב?
חברים, שלום בית, וואקאציע

בעזרת ה' יתברך - יום א' פרשת שמיני, כ"א אדר ב', שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


שבת אין ישיבה איז געווען הערליך שיין, מען האט זיך זייער מחזק געווען מיטן הייליגן רבינ'ס תורות. דער רבי זאגט (חיי מוהר"ן, סימן רצז): "הַשַּׁבָּתִים שֶׁשּׁוֹבְתִים אֶצְלִי הֵם גְּדוֹלִים וְטוֹבִים יוֹתֵר מִשִּׁבְעָה פְּעָמִים תַּעֲנִית מִשַּׁבָּת לְשַׁבָּת", די שבתים וואס מען קומט צו מיר איז מער און גרעסער ווי פאסטן זיבן מאל פון אנהויב וואך ביז סוף וואך; מוהרא"ש זאגט, דאס איז אויך היינט, ווען מען קומט דאווענען אין א שטיבל וואו מען רעדט נאר דעם רבינ'ס ווערטער לעובדא ולמעשה איז דאס אזוי גרויס, מען איז זוכה צו באקומען אסאך קדושה.


איך בעט דיר זייער, לאז זיך אפ פון די קינדערישע מעשיות, לאז זיך אפ מיט די קליינקעפלדיגקייט פון "ארויסגיין פארברענגען מיט חברים"; מוהרא"ש לערנט אונז: "אויב איז דא אזא זאך ווי א חבר - איז דאס די ווייב"; מיט איר זאל מען רעדן און פארברענגען, און זייער אכטונג געבן אויף האבן א גוטע שלום בית. ביים רבי'ן איז דאס געווען פון די וויכטיגסטע זאכן, מען זאל מכבד זיין די ווייב, איר געבן גוטע ווערטער. דער הייליגער רבי זאגט (שיחות הר"ן, סימן רסג): "זֶה מַעֲשֶׂה בַּעַל דָּבָר, שֶׁמַּנִּיחַ אֶת עַצְמוֹ עַל זֶה מְאֹד, לְקַלְקֵל הַשָּׁלוֹם שֶׁל בְּנֵי הַנְּעוּרִים, כְּדֵי שֶׁיִּתָּפְסוּ בִּמְצוּדָתוֹ חַס וְשָׁלוֹם עַל יְדֵי זֶה", דער יצר הרע זוכט צו מאכן א קריגעריי צווישן מאן און ווייב, ער וויל נאר מען זאל זיך צעטיילן, ווייל אזוי קען ער גרינגער אראפווארפן דעם מענטש אין עבירות, "כִּי הוּא אוֹרֵב עַל זֶה מְאֹד, לְתָפְסָם בִּנְעוּרֵיהֶם עַל יְדֵי קִלְקוּל הַשְּׁלוֹם בַּיִת חַס וְשָׁלוֹם, שֶׁגּוֹרֵם בְּעַרְמוּמִיּוּתוֹ לְקַלְקֵל הַשָּׁלוֹם שֶׁבֵּינֵיהֶם", דער יצר הרע לאקערט אויף יונגע פארפעלקער זיי צו צעטיילן, אזוי ווארפט ער זיי אראפ אין שמוציגע עבירות.


איך וואונדער זיך אויף די וואס פארן אויף וואקאציע מיט חברים; ווי קען מען זיין אזוי נאריש, אזוי קינדיש - איבער צו לאזן א ווייב און גיין מיט חברים אויף אן אויספלוג אויף וואקאציע?! די חברים זענען חברים פאר א האלבע טאג אדער א האלבע וואך, נאכדעם ווערן זיי נעלם, נישט נאר נעלם נאר זיי באגראבן דעם מענטש אויף א מיאוס'ן אופן; ווי קען מען זיין אזוי נאריש, זיך פירן ווי א קליין קינד; די ווייב איז א שמאטע, זי איז גארנישט ווערד; מען לויפט צו חברים, אן קיין שכל.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#194 - מיט גוטע חברים, בלייבט מען ביים צדיק
חברים, היכל הקודש, ליצנות

בעזרת ה' יתברך - יום ד' פרשת ויקהל, כ"ו אדר א', שנת תשפ"ד לפרט קטן


לכבוד ... נרו יאיר


 עס איז זייער וויכטיג צו האבן גוטע חברים, א גוטער חבר מיינט מען איינער וואס האט א תמימות און אמונת חכמים, און ער איז ווייט פון ליצנות. א גוטער חבר איז נישט די לבוש; אזא הוט, אזא גארטל, אזא זאקן; א גוטער חבר איז איינער וואס איז ווייט פון ליצנות.


געב זיך אכטונג פון די וואס האבן זיך אפגעקילט, א חסיד שנפל איז נישט קיין גוטער חבר, א "חסיד שנפל" - זאגט דער רבי א שארפע לשון - "גרוע ממשומד", א פחד פון א לשון. רבי נתן ברענגט עס כמה פעמים (לקוטי הלכות ראש חודש הלכה ז', אות נב): "ולא יהיה מהחסידים הנפולים שהם גרועים ממשומדים רחמנא ליצלן", אויך אין הלכות שלוחין (הלכה ה', אות יז): "מה שקורין חסידים נפולים רחמנא ליצלן, שזה גרוע מהכל, כמו ששמעתי מפיו הקדוש".


ברודער, איך האב זיך אלץ אכטונג געגעבן פון די איין זאך, פון לצים. ווען איך בין אנגעקומען אין היכל הקודש האב איך זיך אלץ דערווייטערט פון די וואס זענען פארנומען מיט דעם, מיט יענעם, מיט ליצנות; איך האב געזוכט די תמימים, דאס איז די סוד ווי אזוי מען קען זיך אנקניפן און בלייבן ביים צדיק.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#193 - פארוואס גייט מיר אלעס פארקערט?
תפילות אויף אידיש, חברים, שלום בית, רצונות, סבלנות, תשובה, היכל הקודש, סיפורי מעשיות, ביטול

בעזרת ה' יתברך - יום א' פרשת תצוה, שובבי"ם, ט' אדר א', שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


עס איז זייער וויכטיג זאלסט זיך האלטן מיט אנשי שלומינו, ווייל מען קען נישט מצליח זיין בלייבן ביים רבי'ן נאר מיט גוטע חברים וואס לעבן מיטן רבי'ן, זוך דיר אויף א גוטע חבר און יעדן טאג זאלסטו רעדן מיט אים אפאר ווערטער פון רבי'ן. ווייל מוהרא"ש זאגט, נאר מיט א גוטע חבר קען מען מצליח זיין ביים רבי'ן, און די אלע וואס האבן געהאט נקודות החבר, זיי האבן זיך מחזק געווען מיט גוטע חברים, יעדן טאג גערעדט פון רבי'ן, פון די זיסע ליכטיגע עצות - די האבן זייער מצליח געווען.


שבת אין ישיבה איז געווען זייער שיין, שבת אינדערפי ביי ספורי מעשיות האבן מיר געלערנט (ספורי מעשיות, מעשה ג) ווי דער חיגר האט געטראפן א דיימאנט, דער רבי זאגט דעם לשון: "דערווייל האט ער א קוק געטון אויף דעם דיימאנט אויף דער אנדערע זייט האט ער געזען וכו'"; האבן מיר זיך זייער מחזק געווען מען זאל וויסן אז עס איז דא א דיימאנט אויך אויף די אנדערע זייט, מיין נישט אז נאר די וועג ווי דו ווילסט גיין - דאס איז די דיימאנט, און אז עס גייט פארקערט, עס גייט אנדערש - איז שוין נישט גוט; אז מען ווייסט, מען זעט אויך ביי די אנדערע זייט א דיימאנט - דעמאלט קומט מען צו די וועג וואס היילט אויס.


דער הייליגער רבי זאגט (לקוטי מוהר"ן חלק ב', סימן פב): "זֶה שֶׁאָנוּ רוֹאִים שֶׁלִּפְעָמִים הוֹלֵךְ לְהָאָדָם שֶׁלֹּא כְּסֵדֶר", דאס וואס מען זעט אז אלעס גייט פארקערט ווי מען וויל, "שֶׁאוֹמֵר 'אֲנָּא אֶמְלֹךְ'", דאס קומט צוליב דעם וואס מען זאגט איך וויל דוקא עס זאל זיין אזוי און אזוי, "בָּזֶה הוּא מְחַלֵּק וּמַפְרִיד אוֹתָהּ מֵהַקָּדוֹשׁ בָּרוּךְ הוּא", מיט דעם רייסט מען זיך אפ פונעם אייבערשטן, "וּכְשֶׁהוּא מְחַלֵּק אֶת מַלְכוּת לְעַצְמוֹ, אֲזַי הוֹלֵךְ לוֹ שֶׁלֹּא כְּסֵדֶר", און אז מען איז אפגעשיידט פונעם אייבערשטן - גייט אלעס פארקערט, אבער אז מען איז זיך מבטל צום אייבערשטן, מען וויל גארנישט - דעמאלט גייט אלעס כסדר.


מיר האבן זיך מחזק געווען מיט וואס חכמינו זכרונם לברכה זאגן (די וואך אין די פרשה, שמות רבה לג, ח): "בְּשָׁעָה שֶׁאָמַר הַקָּדוֹשׁ בָּרוּךְ הוּא לְמשֶׁה עַל עִסְקֵי הַמִּשְׁכָּן", ווען דער אייבערשטער האט געזאגט פאר משה רבינו ער זאל בעטן אלע אידן נדבות צו בויען א משכן, "אָמַר לְפָנָיו, רִבּוֹנוֹ שֶׁל עוֹלָם יְכוֹלִין הֵם יִשְׂרָאֵל לַעֲשׂוֹתוֹ", האט משה רבינו געפרעגט דעם אייבערשטן, קענען דען אידישע קינדער בויען א שטוב פארן אייבערשטן?! "אָמַר לוֹ הַקָּדוֹשׁ בָּרוּךְ הוּא אֲפִלּוּ אֶחָד מִיִּשְׂרָאֵל יָכוֹל לַעֲשׂוֹתוֹ", האט דער אייבערשטער געזאגט, אפילו איינער אליין קען אויך בויען א משכן, "שֶׁנֶּאֱמַר", אזוי ווי עס שטייט (שמות כה, ב): "מֵאֵת כָּל אִישׁ אֲשֶׁר יִדְּבֶנּוּ לִבּוֹ". האבן מיר גערעדט, מען זאל נישט ווערן צעפאלן אויב די ווייב איז נישט וויליג צו אננעמען דעם רבי'ן וכו', מען זאל נישט ווערן צעבראכן און טראכטן 'ווי וועל איך קענען בויען א בית המקדש? ווי וועל איך קענען מצליח זיין מיט די קינדער?' אויף דעם זאגט דער אייבערשטער, אפילו איינער אליין קען בויען א משכן און מצליח זיין מיט די קינדער.


ביי שלש סעודות האבן מיר גערעדט פון דאס גרויסקייט פון 'רצון', פון 'ווילן'; אז מען זעט מען איז ווייט פון דאווענען, ווייט פון לערנען, ווייט פון קדושה - זאל מען אבער וועלן און נישט אפלאזן די רצון, אזוי בויעט מען די משכן. אזוי ווי עס שטייט (שמות כה, ב): "יִדְּבֶנּוּ לִבּוֹ", און רש"י זאגט: "לשון רצון טוב", א גוטע ווילן; מען זאל זאגן פארן אייבערשטן: "איך וויל זיין גוט, איך וויל זיין וואויל".


אז מען זעט מען פאלט אין קדושה, מען היט נישט די אויגן, מען קוקט עבירות רחמנא לצלן; זאג אבער פארן אייבערשטן: "הייליגער באשעפער איך וויל הייליגע אויגן, איך וויל ריינע אויגן, העלף מיר, העלף מיר איך זאל זיך קענען צוריק כאפן, תשובה טון, ווערן ערליך", אז מען ווערט בכעס, מען רעגט זיך, מען רעדט לשון הרע, רכילות - ווער נישט צעפאלן און טראכט 'איך בין פארפאלן, איך קען שוין נישט זיין א צדיק', שריי ארויס דיין הארץ, ידבנו לבו, לשון רצון טוב, זאג: "אייבערשטער איך וויל זיין גוט".


עס איז דא אסאך צו שרייבן וואס טוט זיך אפ א שבת אין ישיבה צווישן אנשי שלומינו, איך דארף מקצר זיין, איך דארף גיין צו די בחורים.


נאכאמאל למען השם, האב א גוטער חבר; מען מוז האבן א גוטער חבר זיך אויסצושמועסן און זיך דערנענטערן צום אייבערשטן מיט די עצות פון רבי'ן.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין א

#192 - זייט קלוג, דערציילט נישט פריוואטע זאכן
חברים, חיזוק פאר פרויען, תהלים

בעזרת ה' יתברך - יום ד' פרשת משפטים, שובבי"ם, כ"ח שבט, שנת תשפ"ד לפרט קטן


מרת ... תחי'


איך האב ערהאלטן אייער בריוו.


דאנקט און לויבט דעם אייבערשטן פאר אזא טייערער מאן, אייער מאן האט געלערנט ביי מיר, ער איז א ירא שמים, אן ערליכער, מיט אלע מעלות; איר דארפט דאנקען דעם אייבערשטן.


בנוגע וכו'; אז אייער חבר'טע רעדט צו אייך אירע פריוואטע זאכן וכו' - זאלט איר נישט צוריק דערציילן אייערע פריוואטע זאכן, זייט קלוג נישט צו דערציילן פון אייער מאן און פון אייער לעבן.


עס זענען דא ביי פרויען וואס זוכן אריינצוקריכן אין א צווייטנ'ס פריוואטע זאכן, קראצן א צווייטנ'ס קישקעס; מען דארף זיין קלוג נישט צו ווערן אריינגעדרייט מיט זיי, קיינמאל נישט דערציילן פריוואטע זאכן צווישן מאן און ווייב.


זאגט יעדן טאג תהלים, בעטס דעם אייבערשטן אויף שמחה און אויף געזונטע ערליכע דורות.


דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#191 - לאז דיך נישט פון קיינעם פארדרייען די קאפ, שטיי ווייט פון מחלוקת
תפילות אויף אידיש, חברים, מחלוקת, היכל הקודש, התבודדות

בעזרת ה' יתברך - יום ב' פרשת וארא, שובבי"ם, כ"ז טבת, שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


רעד נישט מיט קיין בעלי מחלוקות, אויך נישט מיט בעלי לשון הרע; נעם גוטע חברים וואס טוען חסד איינער מיטן צווייטן און זוכן ווי מען קען יענעם העלפן.


ווער האט כח פאר מחלוקות, ווער האט צייט פאר די זאכן; די אלע וואס זענען פארנומען דערציילן פון יענעמ'ס פריוואטע לעבן און פון יענעמ'ס דורכפעלער... ווי איז דא צייט? ערשט דארף מען זיך אליינס פאררעכטן, ווי איז דא צייט צו זיין פארנומען מיט יענעמ'ס זאכן...


קריג זיך נישט מיט קיינעם, זיכער נישט בים רבינ'ס חדר. רבי נתן פלעגט זאגן: "ווען איך זע צוויי אידן קריגן זיך - שפיר איך ווי איינער שטעכט מיר מיט א מעסער, איך קען עס נישט דערהייבן"; ביים רבינ'ס חדר אין היכל הקודש טאר נישט זיין קיין פיינטשאפט, זאלסט זיך נישט לאזן פון קיינעם פארדרייען די קאפ, שטיי ווייט פון מחלוקות.


גיי שרייען צום אייבערשטן: "רבונו של  עולם, העלף מיר, וואס טו איך מיט מיין הייסע בלוט וואס ציט צו נצחון, צו קנאה, צו שנאה, רציחה?! ראטעווע מיך".


גיי אין א ליידיגע פעלד אדער א ליידיגע צימער און שריי זיך אויס, עס זאל ארויס גיין די בלוט וואס ציט צו נישט גוטס, און זאלסט זוכה זיין צו ווערן א צדיק.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#190 - געב אכטונג אויף דיינע טעכטער, נעם נישט אריין יעדן אין שטוב
קינדער, חברים, חינוך הילדים, הכנסת אורחים

בעזרת ה' יתברך - יום ג' פרשת ויצא, ח' כסליו, שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר


געב אכטונג אויף דיינע טעכטער, ברענג נישט אין שטוב קיין בחורים; עס איז טאקע זייער א גרויסע מצוה – די מצוה פון הכנסת אורחים, אבער כל זמן דו האסט גרויסע טעכטער אין שטוב – דארפסטו אכטונג געבן אויף זיי.


חכמינו זכרונם לברכה זאגן (פסחים קיג.): "בתך בגרה", אויב דיין טאכטער ווערט דרייצן יאר, "שחרר עבדך ותן לה", זאלסטו אפילו באפרייען דיין קנעכט און איר געבן דעם קנעכט פאר א מאן, ווייל אז נישט וועט זי חס ושלום אראפפאלן אין עבירות; זעט מען ווי שטארק מען דארף היטן די טעכטער.


היט אויף דיינע קינדער אזוי ווי מען היט אויפן שווארץ אפפעל פון אויג.


...


אויך זאלסטו זיך שטענדיג אינטערעסירן ווער אירע חבר'טעס זענען, זי זאל האבן נאר ערליכע איידעלע חבר'טעס.