בריוון פונעם ראש ישיבה שליט"א

בעזרת ה' יתברך - יום ג' פרשת מקץ, כ"ט כסליו, ה' דחנוכה שנת תשפ"ד לפרט קטן

... תחי', תלמידה בית פיגא

איך האב ערהאלטן אייער בריוו.

ווען אייער שוואגער קומט צו ענק אין שטוב און ער פירט זיך נישט ווי אזוי מען דארף; ווען ער גייט אייך אריבער קלאפט ער זיך אריין אין אייך און ער מאכט זיך יעדעס מאל אזוי ווי עס איז א טעות השם ישמרינו, זאלט איר זיך נישט לאזן. איר זאלט זיך נישט באווייזן, קומט נישט ארויס פון אייער שטוב ווען ער איז דארט, געבט זיך אכטונג פאר אייער לעבן, און אז מען וועט אייך פרעגן וואס גייט פאר, זאלט איר אן מורא זאגן: "איך בין נישט פארזיכערט", "קיינער קען מיך נישט אנרירן".

היינטיגע טעג ווען מיר זענען אין די טעג וואס משיח קומט שוין, זאגן די הייליגע חכמים (סוטה מט:): "יראי חטא ימאסו", די ערליכע זענען נעבעכ'ס, יאנטשי, "חוצפא יסגא", מען שעמט זיך נישט צו טון עבירות אפן; זאלט איר זיין זייער שטארק מיט אייער יראת שמים.

דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

א פרייליכן חנוכה.

בעזרת ה' יתברך

יום ג' פרשת ויצא, ה' כסליו, שנת תשפ"ב לפרט קטן

לכבוד מיין טייערער ליבער הארציגער ... נרו יאיר

שטארק זיך אין דיין הייליגע ארבעט, דו לערנסט און דאווענסט זייער שיין, דיין התנהגות איז אויסנאם, דו מאכסט נאר נחת פאר אלעמען.

זיי ממשיך אין הפצה, גיי ווייטער מיט א שטארקייט און א שטורעם פארפלייצן די ספרים, קונטרסים, גליונות, קארטלעך, סידיס וכדומה לזה; דאס ברענגט צוריק אידישע קינדער צום אייבערשטן.

איך וויל דיר אבער בעטן, קריג זיך נישט מיט קיינעם; אז איינער איז אן עזות פנים, איינער צערייסט די ספרים - זאלסטו זיך נישט וויסנדיג מאכן. חכמינו זכרונם לברכה זאגן (אבות ה, כ): "עַז פָּנִים לְגֵיהִנֹּם"; דאס וועט סיי ווי מקוים ווערן, דו קריג זיך נישט.

איך האב נישט ליב צו הערן דיינע מעשיות ווי דו האסט דעם אויסגעבויגן דעם האנט און יענעם צובלוטיגט, אפילו דו זאלסט זיין הונדערט פראצענט גערעכט; דאס איז נישט אונזער וועג, אונזער וועג איז ישמע בזיונו ידום וישתוק.

דער אייבערשטער נעמט זיך אן פאר די כבוד פון צדיקים; עס איז דא אזויפיל שרעקעדיגע מעשיות פון מענטשן וואס האבן באקומען א שרעקליכער עונש פון פארשעמען א איד, פארשעמען א מפיץ. איך ווייס א מעשה, איינער האט צעריסן אין בית המדרש בפני קהל ועדה ספרים פון מוהרא"ש מיט א מורא'דיגער בזיון און גלייך נאכדעם האט ער זיך בטעות אפגעזויגן מיט אן עלעקטערישער זעג זיינע פינגערס השם ישמרינו; אזוי זענען דא כמה מעשיות פון שווערע עונשים לא עלינו.

דו גיי ווייטער הפצה, זיי מחזק אידישע קינדער, גיי מיט א שטאלץ מיט'ן גאנצן שטורעם, אבער אז דו טרעפסט א שיכור, א מנוול - זאלסטו נישט זוכן צו מנצח זיין, נאר מקיים זיין וואס דער רבי זאגט (ספר המידות אות פחד, חלק ב', סימן ג): "מִי שֶׁבּוֹרֵחַ מִן הַצָּרָה, הוּא פִּקֵּחַ", ווער עס אנטלויפט פון א צרה איז קלוג.

איך האף דו וועסט מיר דערציילן פון היינט און ווייטער שיינע מעשיות ווי מענטשן האבן זיך באדאנקט, און שיינע מעשיות ווי מענטשן האבן דיר פארשעמט און דו האסט נישט געענטפערט.

רבי נתן האט געהאט די מעגליכקייט צו פארשיקן זיינע מתנגדים קיין סיביר, דאך האט ער געזאגט: "איך וויל נישט, איך וויל ענדערש זיין פון די גע'רודפ'טע ווי איידער זיין פון די וואס רודפ'ן יענעם".

בשעת דו גייסט הפצה זאלסטו רעדן צום אייבערשטן, זינג, ברום, מורמל ארויס שטילערהייט ווערטער - וועסטו נישט ווערן גערעגט אויב מען נעמט נישט.

בעזרת ה' יתברך

יום ב' פרשת דברים, ג' מנחם-אב, שנת תשפ"א לפרט קטן

לכבוד ... נרו יאיר, לעיקוואד

איך האב ערהאלטן דיין בריוו.

על פי זוהר הקדוש איז א גרויסע איסור צו שניידן די בארד; אז מען שניידט די בארד שניידט מען אפ אלע צינורות וואס ברענגען די שפע.

האלט זיך שטארק מיט דיין בארד און פאות, שנייד נישט דיין בארד. דער רבי האט געזאגט: "וואס דארף א נפטר זארגן אז ער ליגט אויף דער ערד מיט זיין בארד און פיאות"; בארד און פיאות איז דער באווייז אז מען איז א איד, די בארד און פיאות איז דער צלם אלוקים.

די הייליגע חכמים זאגן (שבת קנב ע"א; זוהר הקדוש נשא קלט:): "הַדְרַת פָּנִים, זָקָן", דאס שיינקייט פונעם מענטש איז ווען מען האט א בארד; מיר דארפן זיין שיין אין די אויגן פון די חכמים, שיין איז וואס איז ביים אייבערשטן שיין; אז מיר שפירן אן אנדערע שיינקייט, אז אין אונזערע אויגן איז שיין אן א בארד, מיט לאנגע האר וכו' - דארפן מיר תשובה טון.

בעט דעם אייבערשטן: "הייליגער באשעפער, העלף מיר איך זאל דיר ליב האבן; איך זאל ליב האבן דיין תורה, איך זאל ליב האבן די וועג ווי אזוי די תורה זאגט מען זאל גיין, איך זאל ליב האבן א בארד און פאות, איך זאל ליב האבן די וועג ווי אזוי א איד שערט זיך אפ די האר, איך זאל ליב האבן אידישקייט", - וועסטו מיט די צייט באקומען א געפיל צו די זאכן.

האלט זיך שטארק מיט דיין בארד און פאות וועסטו טרעפן א גוטע שידוך, אן ערליכע מיידל, און דו וועסט מיט איר אינאיינעם אויפשטעלן א אידישע שטוב.

דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

בעזרת ה' יתברך

יום א' פרשת בשלח, י"א שבט, שנת תשפ"א לפרט קטן

מרת ... תחי'

איך האב ערהאלטן אייער בריוו.

בושה איז א גוטע מידה, א שיינע מידה און א אידישע מידה; איינע פון די אידישע סימנים איז זיין שעמעדיג. חכמינו זכרונם לברכה זאגן (יבמות עט.): דריי סימנים איז דא ביי אידישע קינדער, "רַחֲמָנִים, בַּיְישָׁנִין וְגוֹמְלֵי חֲסָדִים"; אבער וויסן זאלט איר אז עס איז דא צייטן וואס מען דארף אוועקלייגן די בושה און מען דארף זיך באנוצן מיט עזות דקדושה, ווען עס קומט צו פרעגן שאלות טאר מען נישט זיין שעמעדיג, ווען עס קומט צו רעדן צום דיין דארף מען לייגן אלע געפילן אין דער זייט, מען דארף רעדן קלאר און דייטליך, אים דערציילן אלע פרטים. חכמינו זכרונם לברכה זאגן (אבות ב, ה): "וְלֹא הַבַּיְשָׁן לָמֵד", דער וואס שעמט זיך צו פרעגן - ווייסט נישט ווי אזוי זיך צו פירן; יעדע שאלה וואס מען האט - מוז מען פרעגן אן ערליכן מורה הוראה, נאר אזוי קען מען בויען א אידישע שטוב.

איר שרייבט אז עס איז אייך זייער שווער, איר ענדיגט נישט מיט אייערע שאלות וכו' וכו'; איר האט אראפגעלייגט דעם טעלעפאן מיט'ן דיין און איר קענט נישט ענדיגן וויינען, עס איז אייך אזוי שווער נאכאמאל אנהייבן מיט די הלכות, איר שרייבט אז איר דארפט אפאר ווערטער פון חיזוק איר זאלט זיך קענען שטארקן.

וויסן זאלט איר, א פרוי וואס היט זיך, זי פירט זיך מיט די תורה - וועט זי באקומען זייער אסאך שכר. זי וועט זען שיינע ערליכע דורות, אירע קינדער וועלן זיין געזונט און ערליך. די הייליגע חכמים זאגן זייער שארף אויב מען האלט נישט די הלכות און זיי זאגן צו זייער א גרויסע שכר פאר די וואס האלטן די הלכות.

דער הייליגער תנא רבי שמעון בן יוחאי זאגט (שבועות יח:) ווער עס היט נישט די הלכות: "אֲפִילוּ הַוְיָין לוֹ בָּנִים כִּבְנֵי אַהֲרֹן - מֵתִים", אפילו ער האט קינדער אזוי גרויס ווי די קינדער פון אהרן הכהן - וועלן זיי שטארבן, און רבי יוחנן זאגט, דער וואס היט יא די הלכות: "הַוְיָין לוֹ בָּנִים זְכָרִים", און נישט סתם קינדער, נאר רבי יהושע בן לוי לייגט צו, ער וועט זוכה זיין צו "בָּנִים רְאוּיִין לְהוֹרָאָה", צו קינדער וואס זענען אזוי חשוב, צו קענען פסק'נען שאלות, און אזוי זאגט דער רבי (ספר המידות אות בנים, סימן מד): "כָּל שֶׁאֵינוֹ פּוֹרֵשׁ מֵאִשְׁתּוֹ סָמוּךְ לְוִסְתָּהּ, אֲפִלּוּ הֲוֵי לֵהּ בָּנִים כִּבְנֵי אַהֲרֹן - מֵתִים. וְכָל הַפּוֹרֵשׁ, הַוְיָן לֵהּ בָּנִים זְכָרִים וּרְאוּיִין לְהוֹרָאָה".

וואויל איז דעם וואס רירט זיך נישט אוועק פון די תורה, דער וועט זוכה זיין צו אלעס גוטס.

דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.