בריוון פונעם ראש ישיבה שליט"א

#5 - לאזט אייך נישט נארן
סדר דרך הלימוד, דף גמרא, פארנארן

בעזרת ה' יתברך - יום ב' פרשת עקב, י"ג מנחם-אב, שנת תשפ"ג לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


מען דארף אסאך בעטן דעם אייבערשטן מען זאל זיך נישט נארן בזה העולם. דער רבי זאגט (שיחות הר"ן, סימן נא): "אֶת זֶה תְּקַבְּלוּ מִמֶּנִּי, שֶׁלֹּא יַטְעֶה אֶתְכֶם הָעוֹלָם, כִּי הָעוֹלָם מַטְעֶה מְאֹד", דאס זאלט איר מקבל זיין פון מיר: די וועלט נארט אייך, לאזט אייך נישט נארן. נאך זאגט דער רבי (שם, סימן ו): "הַיֵּצֶר הָרָע דּוֹמֶה כְּמוֹ מִי שֶׁהוֹלֵךְ וְרָץ בֵּין בְּנֵי אָדָם", דער יצר הרע איז צוגעגליכן צו א מענטש וואס לויפט צווישן מענטשן, "וְיָדוֹ סְגוּרָה", מיט א פארמאכטע האנט, "וְאֵין אָדָם יוֹדֵעַ מַה בְּתוֹכָהּ", ער פאפט אויס אלעמען, יעדן דאכט זיך אז ער האט אין זיין האנט דאס וואס ער וויל, דעריבער לויפן אים אלע נאך, ווייל מען מיינט אז מען וועט באקומען די זאך וואס מען וויל, "וְאַחַר כָּךְ הוּא פּוֹתֵחַ אֶת יָדוֹ וְאֵין בָּהּ כְּלוּם", ביים ענדע עפנט ער זיין האנט און מען זעט אז עס איז גארנישט דא דארט.


"כְּמוֹ כֵן מַמָּשׁ הַיֵּצֶר הָרָע", אזוי טוט דער יצר הרע, "שֶׁהוּא מְרַמֶּה כָּל הָעוֹלָם, וְהַכֹּל רָצִים אַחֲרָיו וּמְרַמֶּה לְכָל אֶחָד וְאֶחָד", ער רעדט איין א מענטש מען זאל אים נאכלויפן, ביים סוף ווען דער מענטש גייט אוועק פון די וועלט, עפנט ער זיין האנט און מען דערזעט זיך אינגאנצן אפגעפאטשט נאכדעם וואס מען איז אים נאכגעלאפן א גאנץ לעבן אומזיסט.


לערן דעם בלאט גמרא יעדן טאג, נאך אביסל ענדיגן מיר האלב ש"ס. איך קלער צו מאכן אונזער שבת התוועדות - פאר די אלע וואס העלפן ביי די קאמפיין - שבת פרשת וירא. עס קומט אויס פרייטאג, דער סיום אויף מסכת קידושין, ווען מען ענדיגט האלב ש"ס.


עס איז אזוי אינטערעסאנט, נישט לאנג צוריק זענען מיר אלע געזיצן ביים סיום הש"ס און מיר האבן אלע מקבל געווען מיר גייען יעדן טאג לערנען די הייליגע גמרא, און שוין ענדיגן מיר האלב ש"ס.


לערן יעדן טאג די הייליגע גמרא, און אז דו פארשטייסט נישט דאס לערנען - זאג די ווערטער. דער רבי זאגט מען דארף נשט פארשטיין וואס מען לערנט דער עיקר דארף מען זאגן די ווערטער פון די תורה (שיחות הר"ן, סימן עו).


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.


 

#4 - פארדינט פוינטס, און פארלוירן איבער הונדערט טויזנט דאלער
סבלנות, חובות, שכל, פארנארן, קרעדיט קארד

בעזרת ה' יתברך


יום ד' פרשת שלח, כ"ג סיון, שנת תשפ"ב לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר


איך קען נאכנישט קומען צו זיך פון וואס דו האסט מיר דערציילט, ווי דו האסט זיך אזוי באנארישט; האסט געגעבן דיין קרעדיט קארד פאר דיין בעל הבית, ער זאל איינקויפן זיינע סחורה און באצאלן סוף חודש - פאר נארישע פוינטס, און יעצט האט ער דיר אזוי אנגעזעצט, דו זיצט מיט קרוב צו הונדערט טויזנט דאלער אינדרויסן, און ער זאגט דיר: "אין לי לשלם!"


ווי קען זיין נאכן לערנען אין ישיבה אזויפיל יאר און הערן הונדערטער דרשות פון דעם, אז מען זאל נישט טראסטן קיינעם, מען זאל נישט פארבארגן די קרעדיט קארדס אפילו פאר דעם באגלייבסטער מענטש – האסטו אזא נארישקייט געטון?!


יעצט דארפסטו רחמי שמים דו זאלסט צוריק זען די געלט; חוץ פון וואס עס קאסט דיר יעדע חודש אזויפיל געלט נאר צו באצאלן די פראצענט.


איך האב פאר דיר אן עצה ווי אזוי דו זאלסט צוריק זען דיין געלט. בעט דעם אייבערשטן יעדן טאג, און אפאר מאל א טאג, בנוסף לזה זאלסטו רעדן צו דיין בעל הבית יעדן טאג שיינערהייט, זאלסט זיך נישט קריגן מיט אים, ווייל בדרך כלל ווען מען פארבארגט געלט – זוכט דער לוה מען זאל שרייען אויף אים, אזוי שפירט ער זיך בעסער נישט צו באצאלן, מיט'ן טענה: "האסט געשריגן! האסט מיך פארשעמט וכו'!" רעד צו אים טאג טעגליך ער זאל אנהויבן באצאלן שטייטליך.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט ארויסגיין פון דיינע חובות; מיט תפילה און סבלנות וועסטו זען ניסים.

#3 - זיך נישט לאזן פארנארן פון פאנטאזירער
תפילה והתבודדות, חסידות ברסלב, דמיונות, פארנארן

בעזרת ה' יתברך


ב' פרשת בהעלותך, ט"ו סיון, שנת תשפ"ב לפרט קטן


 


מרת ... תחי' ברסלב, ליבערטי; תלמידה בית פיגא


איך האב ערהאלטן אייער בריוו.


איך פארשטיי נישט וואס גייט דא פאר, א תלמידה פון בית פיגא זאל מען קענען פארדרייען דעם קאפ? איר האט נאכנישט געטרונקען פון די אונגארישע וויין?! דער רבי זאגט (חיי מוהר"ן, סימן רס) ווער עס האט טועם געווען פון די אונגארישע וויין - אים קען מען שוין נישט פארנארן.


וואס דארפט איר מער פון רעדן צום אייבערשטן? די וואס זאגן אייך אז זיי רעדן ביי זיך אין שטוב צו מענטשן וכו' - די זענען פאנטאזירער, די וואס רעדן ביי זיך אין שטוב צו נשמות - די זענען נעבעך פארדרייט.


וואס איז געשען מיט אייך? וואס דארפט איר זוכן נייע צעדרייטע זאכן?! צי דען האט איר געהערט פון מוהרא"ש אזא זאך, צו רעדן ביי זיך אין שטוב צו נשמות וכו'? צדיקים וכו'?! מיר האבן דאך די מתנה פון רעדן צום אייבערשטן; וואס מער דארפט איר פון דעם? וואס זוכט איר נייע אנשיקענישן?!


רעדט זיך אויס צום הייליגן באשעפער, רעדט זיך אויס צום זיסן טאט'ן, רעדט זיך אויס צום רבון כל העולמים - וועט איר ווערן פרייליך און געזונט.


דאס האט גארנישט מיט אמונת חכמים; איך האב אייך שוין געשריבן, אמונת חכמים איז פאלגן דעם רבי'ן, זיך מתבודד זיין, און זיין פרייליך אפילו מען האלט אז מען דארף זיין צעבראכן.

#2 - רבונו של עולם, ווייז מיר דיין אמת, איך וויל זיך נישט לאזן אפנארן
תפילה והתבודדות, אומאן, התחדשות, פארנארן

בעזרת ה' יתברך


יום ה' פרשת ויגש, ט' טבת, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר


איך קום יעצט פון רבינ'ס ציון, פון אומאן; עס איז מיר אריבערגעלאפן אין זכרון דיינע יונגע יארן, דיין מסירות נפש צו קומען צום רבי'ן, ווי עס האט געברענט אין דיר דאס קומען צום רבי'ן.


אז מען וויל בלייבן פריש, מען וויל ווייטער דינען דעם אייבערשטן - דארף מען זיך באנוצן מיט די עצה פון התבודדות.


הלוואי וואלסטו געפאלגט דעם רבי'ן, וואלסט אראפגענומען אפאר מינוט צו גיין אין א שטילע פלאץ, זיך אויסצורעדן דאס הארץ און בעטן דעם אייבערשטן: "הדרכינו באמתיך ולמדינו, רבונו של עולם, ווייז מיר דיין אמת, לערן מיר דיין אמת; איך וויל זיך נישט לאזן אפנארן"; דעמאלט וואלסטו געהאט אן אנדערע טעם אין לעבן.


..., אינו דומה - עס האט נישט קיין פארגלייך דער וואס איז זיך מתבודד צו איינער וואס איז נישט מקפיד אויף דעם.


אדרבה, פרוביר עס אויס, וועסטו זען ווי אלעס וועט גיין אנדערש.

#1 - לאזט אייך נישט פארנארן
חיזוק פאר פרויען, חסידות ברסלב, פארנארן

בעזרת ה' יתברך


יום ד' פרשת ואתחנן, ח' מנחם-אב, שנת תש"פ לפרט קטן


 


מרת ... תחי'.


איר האט מיר געפרעגט אויב עס אמת אז א פרוי איז געקומען און זי רעדט איין אונזערע פרויען אז זי זעט זאכן, זי זעט זאכן אין דעם מענטשנ'ס אויגן וכו' וכו'.


איך בעט אייך זייער, הייבטס אן טרינקען פון די אונגארישע וויין, הייבטס אן לערנען דעם הייליגן רבינ'ס ספרים; לערנטס אשר בנחל, לערנטס עצתו אמונה - וועט מען אייך נישט קענען אפנארן.


דער הייליגער רבי האט דערציילט (חיי מוהר"ן, סימן רס): עס איז געווען אמאל א גרויסער סוחר, א וויין סוחר; ער האט געהאט די בעסטע וויין, די 'אונגארישע וויין'. איינמאל ווען ער איז געפארן אונטערוועגנס האט אים זיין משרת און דער בעל עגלה געבעטן אויב זיי קענען פארזוכן אביסל פון די גוטע וויין, די 'אונגארישע וויין'; דער בעל הבית האט זיי געגעבן אביסל און זיי האבן געהאט א געלעגנהייט צו פארזוכן פון די גוטע וויין.


אפאר טעג שפעטער האט זיך געמאכט אז דער משרת איז אנגעקומען אין א קליין שטעטעלע צו א פלאץ וואו מען האט געטרינקען וויין, די מענטשן האבן זייער אויסגעלויבט די וויין, זיי האבן געזאגט: "דאס איז דאך די גוטע וויין, די אונגארישע וויין", האט דער משרת זיי געבעטן אויב ער קען אויך טרינקען אביסל פון די גוטע וויין, די אונגארישע וויין; זיי האבן אים געגעבן אביסל פון די וויין, נאכדעם וואס ער האט געטרינקען דערפון האט ער זיך אנגערופן צו זיי און געזאגט: "איך ווייס אז די וויין איז נישט קיין גוטע וויין, עס איז בכלל נישט קיין אונגארישע וויין", אלע האבן אנגעהויבן שרייען אויף אים, מען האט אים געשלאגן, היתכן ער רעדט אויף די וויין, אבער ער האט זיך געהאלטן ביי זיינס און ווייטער געזאגט: "איך ווייס אז די וויין איז נישט קיין גוטע וויין, עס איז בכלל נישט קיין אונגערישע וויין", ער האט צוגעלייגט אז ער איז געווען ביי א גרויסער סוחר וואו ער האט שוין פארזוכט פון די גוטע וויין וכו'.


דער רבי האט אויסגעפירט די מעשה און געזאגט: "לֶעָתִיד כְּשֶׁיָּבוֹא מָשִׁיחַ", ווען משיח וועט קומען, "אָז יֵדְעוּ כְּשֶׁיִּתְּנוּ יַיִן הַמְשֻׁמָּר", דעמאלט וועט איר וויסן ווען מען וועט אייך געבן פונעם יין המשומר, "אֲזַי לַאֲחֵרִים יוּכְלוּ לְהַטְעוֹת וְיִתְּנוּ לָהֶם יַיִן וָואלִיחְשֶׁין סְטְרָאוִויצְטֶיר וְיֹאמְרוּ לָהֶם שֶׁהוּא יַיִן הַטּוֹב הַמְשֻׁמָּר", אנדערע מענטשן וועט מען קענען אויסנארן, מען וועט זיי געבן סתם וויין און מען וועט זיי זאגן אז דאס איז גוטע וויין, דאס איז דער יין המשומר, "אֲבָל לְאַנְשֵׁי שְׁלוֹמֵנוּ לא יוּכְלוּ לְהַטְעוֹת כִּי אֲנַחְנוּ טָעַמְנוּ הַיַּיִן הַטּוֹב", אבער אנשי שלומינו וועט מען נישט קענען פארנארן ווייל איר האט שוין טועם געווען פון די גוטע וויין.


עס איז מיר א וואונדער אז נאכן הערן אזויפיל דרשות און נאכן זען וואס מוהרא"ש געבט אונז - ווערט איר נאכאלץ פארלוירן פאר באבע מעשיות, יעדעס מאל עס קומט א פרוי און הייבט אן רעדן אירע זאכן, קויפט איר אפ אירע רייד. איר קענט דאך גלייך זען וואס זי רעדט, וואס זי פארקויפט און וואס אירע ווערטער זענען; זי רעדט פון אייבערשטן? זי רעדט פון צדיק? אויב זי רעדט פונעם אייבערשטן, פון פאלגן א צדיק, זי דערציילט וואס זי האט באקומען פון מוהרא"ש זכותו יגן עלינו און זי איז מחזק אנדערע פרויען צו גיין אין די וועגן פונעם צדיק, דעמאלט קענט איר זי אויסהערן (נישט יעדע ווארט וואס זי זאגט מיינט אז דאס איז וואר), אבער אז זי רעדט אירע שיינע חלומות, אירע פאנטאזיעס (טשאדעלע באדעלע) - וואס קויפט איר דאס אפ?


עס איז נישט דאס ערשטע מאל וואס פרויען קומען דא און פרובירן צו מאכן פרנסה אויף אונזערע ווייבלעך און עס איז נישט דאס לעצטע מאל, און עס איז אלץ דא שוואכע וואס ווערן אריין גענארט; בפרט ווען מען הייבט אן רעדן פון געזונטע עסן און קעגן שאטס וכו' וכו', זאלט איר שטענדיג זיך אכטונג געבן פון זיי.


איך וועל אייך נאך שרייבן מער באריכות אן אנדערע מאל.


דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.