בריוון פונעם ראש ישיבה שליט"א

#29 - גיי נישט ליידיג, טו גוטע זאכן
שטעטל, אומאן, היטן די צייט, דרך הלימוד, זומער

 


בעזרת ה' יתברך - יום ב' פרשת כי תצא, ד' אלול, שנת תשפ"ג לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


חסדי השם יתברך מיר זענען אריין אין פרשת כי תצא, מיר גייען שוין ארויס פונעם יאר שנת תשפ"ג און קומענדיגע וואך איז שוין 'כי תבוא לאומאן', מיר גרייטן זיך שוין צו די נסיעה קיין אומאן.


דעם זומער אין שטעטל מיט די ישיבה איז געווען זייער שיין, מען האט אויסגענוצט די צייט מיט תורה ותפילה. די בחורים פארן שוין אהיים די וואך, און מיטן אייבערשטנ'ס הילף וועלן מיר ממשיך זיין אין שטאט ישיבה די יאר פאר נאך צוויי וואכן, פון מאנטאג כי תבוא לאומאן ביז מאנטאג ב' סליחות.


נעכטן האבן מיר געהאט א סיום הש"ס פון א קינד און אויך מוצאי שבת ביי מלוה מלכה האבן מיר געהאט א סיום הש"ס; א יונג קינד פון עלף יאר האט זוכה געווען צו ענדיגן ש"ס. אלע זענען געווארן אזוי איבערגענומען צו זען ווי יונגע קינדער האבן שכל, זיי לאזן זיך נישט נארן, זיי לערנען יעדן טאג אויפן דרך הלימוד פון רבי'ן (המבואר בשיחות הר"ן, סימן עו).


איך בעט דיר זייער, גיי נישט ליידיג, בטל נישט קיין צייט; גיין ליידיג איז די ערגסטע זאך, עס ברענגט צו ווערן א נערווען קראנקער און אויך ברענגט עס צו טון עבירות. גיי נישט ליידיג, טו גוטע זאכן; אדער לערן, אדער זיי זיך מתבודד, אדער זיי עוסק אין חסד. טראג מיט זיך שטענדיג א זעקל ספרים, א חומש'ל, א משניות'ל, א תהילים'ל און ווען דו האסט איבריגע צייט זאלסטו גורס זיין תורה.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.


א כתיבה וחתימה טובה, א גוט געבענטשט יאר.


 

#28 - אז מען היט זיך די אויגן, האט מען אלעס גוטס, ברוחניות ובגשמיות
שמחה, אמונה, ראש ישיבה, שמירת עינים, פירושים, ל"ג בעומר, ספירה, געלט, מירון, זוהר הקדוש, זומער

בעזרת ה' יתברך


יום ה' פרשת אמור, י"ג אייר, שנת תשפ"ג לפרט קטן, אתרא קדישא מירון


 


לכבוד מיין טייערער ליבער ... נרו יאיר


חסדי השם יתברך איך האב זוכה געווען צו זיין אין ארץ ישראל, איך בין געפארן צו זיין ל"ג בעומר ביים תנא אלוקי רבי שמעון בר יוחאי אין מירון. איך בין געפארן אפאר טעג פריער צו קענען מאכן די בר מצוה פון מיין זון נחמן נתן ביי מיין טאטע שליט"א אין מירון.


איך וויל דיר זייער בעטן זאלסט היטן דיינע אויגן. יעצט ווען מיר זענען אריין אין די זומער טעג דארף מען רחמי שמים צו קענען בלייבן מיט ריינע אויגן. אז מען היט זיך די אויגן - האט מען אלעס גוטס, ברוחניות ובגשמיות.


אין די היינטיגע ספירה, כ"ח יום - האט מען אינזין דעם שם בט"ר צת"ג, דער שם איז אלע ברכות, דאס קומט נאך כבבת שמרם; אז מען היט דעם בת עין, אויב עס איז כבבת שמרם - מען היט די אויגן, מען קוקט נישט קיין עבירות - דעמאלט קומט ברכם - דער אייבערשטער בענטשט, טהרם - דער אייבערשטער רייניגט, רחמי - ער האט רחמנות, און צדקתך תמיד גמלם - ער געבט שטענדיג פון זיין גערעכטיגקייט. צו דעם אלעם קען מען זוכה זיין דורך מלכות שבנצח; מלכות דאס איז די אמונה, די שכינה הקדושה. נצח, דאס איז מרמז אויפן רבי'ן; דורך די אמונה וואס דער רבי געבט אונז, די עצה פון תפילה והתבודדות, מען זאל רעדן און שמועסן מיטן אייבערשטן כידבר איש אל רעהו, בעטן אויף די אייגענע שפראך מען זאל זוכה זיין צו האבן ריינע אויגן, הייליגע אויגן; ווייל נאר דורך קדושת עיניים קען מען זיין ערליך און הייליג.


היינט אינדערפרי האב איך געדאווענט אין די מערה אין מירון, נאכן דאווענען האב איך געלערנט אביסל זוהר פון פרשת השבוע, פרשת אמור. האב איך געזען דער זוהר דערציילט (דף צ:) רבי אלעזר איז געווען ביי זיין שווער און די אויגן האט אים וויי געטון, און עפעס איינער, א מענטש, וואס איז געווען בלינד אויף איין אויג - איז אריבער די שטוב פון זיין שווער. זאגט דער שווער פאר רבי אלעזר: "לאמיר פרעגן דעם איד, אפשר ווייסט ער פון עפעס א רפואה פאר דיינע אויגן?" האט רבי אלעזר געזאגט: "דער בלינדער איז נישט באגלייבט", אבער דער שווער האט געמוטשעט, האט רבי אלעזר געזאגט פאר זיין שווער: "לאמיר אים פרעגן". זיי האבן אים געפרעגט: "טוּפְקָא מַאן הוּא בְּעָלְמָא", ווער איז דער שטערקסטער אויף די וועלט? "אָמַר, עֲתִירָא", האט ער געזאגט, אן עושר איז דער שטערקסטער, "אָמַר רַבִּי אֶלְעָזָר, בְּמִלּוֹי אִשְׁתְּמַע, דְּלָאו מְהֵימְנוּתָא גַּבֵּיהּ", פון זיינע ווערטער זעען מיר אז ער לעבט נישט מיט אמונה, "וְלָאו בַּר מְהֵימָנָא הוּא", און ער איז נישט קיין באגלייבטער, איז וואס האט מען צו נעמען פון אים אן עצה? ווייל איינער וואס מאכט א מציאות פון געלט - איז א נאר; די שטערקסטע אויף די וועלט זענען די וואס לערנען תורה, די וואס דינען דעם אייבערשטן; איך האב זיך אזוי מחי' געווען צו לערנען זוהר.


אויך האב איך געלערנט וואס דער הייליגער זוהר הקדוש זאגט (שם): "דְּהָא קְדוּשָּׁא דִּלְעֵילָּא, לָא שַׁרְיָא בַּאֲתַר פָּגִים", אויב מען האט א מום - רוט נישט דער אייבערשטער. עס איז דא אין דעם זוהר אן אריכות פון הייליגן מנחת אלעזר זכותו יגן עלינו (דברי תורה מהדורא תניינא, סימן נד), וואס ער פרעגט, מיר ווייסן דאך פון אזויפיל צדיקים וואס זענען געווען פעלערדיג, דאך זענען זיי געווען בעלי רוח הקודש; דאכט זיך מיר ער בלייבט ביי די קשיא.


אולי יש לומר, אתר פגים, דאס מיינט מען אויף די אמונה, וואס דאס גייט ביים המון עם מיטן גוף; אז מען האט א פעלער איז מען נישט פרייליך, מען שפירט זיך אראפ א שטאפל, צווייט קלאסיג; מען האט טענות און קשיות אויף די אמונה. אנדערש איז ביי די צדיקים קדושים, זיי זענען געווען שטענדיג בשמחה, עס איז נישט געווען אתר פגים, זיי זענען געווען גאנץ מיט די אמונה.


איך וועל דיר נאך שרייבן מער באריכות שפעטער פון מיין נסיעה.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.


 

#27 - אזוי שיין געווען אין שטעטל די הכנות צום פסח
תפילות אויף אידיש, חינוך הילדים, אמונה, שלום בית, צדקה, קעמפ, שטעטל, סיום, ראש ישיבה, שמחות, פירושים, פסח, שבת הגדול, נערווען, זומער

בעזרת ה' יתברך


יום א' פרשת שמיני א', י"א ניסן, שנת תשפ"ג לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


איך בין געפארן אין שטעטל אויף יום טוב, איך בין ארויסגעפארן דאנערשטאג נאכט נאכן שיעור. איך האב זייער הנאה דא, איך דערמאן זיך וואס רבי נתן האט געזאגט נאכן בודק חמץ זיין, ער שפירט שוין א שטיקל טעם פון פסח נאך בדיקת חמץ. איך שפיר שוין יעצט א געשמאק צו זיין מיט אנשי שלומינו, מען לעבט מיט אמונה, מען לעבט מיט העלפן איינער דעם צווייטן; עס איז עפעס אן אנדערע וועלט, עס איז ממש חוץ לישוב, דער פלאץ וואו דער בעל תפילה פלעגט פירן זיינע מענטשן (עיין ספורי מעשיות מעשה יב, מבעל תפילה).


פרייטאג בין איך געווען אין חדר, איך האב געלערנט מיט די עלצטע כיתה און געדאווענט מיט זיי. איך האב מסיים געווען צוויי מאל ששה סדרי משנה, (איך האב געהאט איבערגעלאזט א משנה פון איין מאל פריער), נאכדעם האבן מיר געדאווענט אינאיינעם.


פון דארט בין איך געגאנגען אין שטוב פון הרב ר' יעקב לעזער שליט"א צו א סיום מסכת נזיר. ער לערנט מיט די קינדער יעדן טאג דעם בלאט גמרא, קינדער וואס ווילן לערנען נאך חדר בהתנדבות לבם. עס איז געווען אזוי שיין צו זיצן מיט די קינדער און זען די ליכטיגקייט אויף זייערע פנימ'ער.


נאכדעם האט מען אויסגעטיילט פון בית התבשיל - פאר א גרויס חלק שטעטל - קארטלעך צו קענען איינקויפן אין גראסערי פאר פסח. דאס קומט צו באדאנקען די טייערע איבערגעגעבענע גבאים פון בית התבשיל וואס זיי האבן אויסגעטיילט אזויפיל געלט פאר אנשי שלומינו פאר יום טוב. מיך האט מען געבעטן עס אויסצוטיילן, די גבאים ווילן אפילו נישט וויסן ווער באקומט און וויפיל מען באקומט. זיי ברענגען די געלט און מער פון דעם ווילן זיי נישט, זיי האבן מיר געבעטן איך זאל דאס אויסטיילן. מען זאגט מיר יישר כח, אבער עס האט גארנישט מיט מיר, דער יישר כח קומט פאר די גבאים.


שבת הגדול איז געווען הערליך שיין, איך האב געדאווענט אלע תפילות אין בית המדרש אונטער מיין שטוב און די סעודות האב איך געגעסן ביי מיין זון הרב שלמה. ביי מיר אין שטוב איז שוין גע'כשר'ט און איבערגעדעקט אלע קאונטערס גרייט צו קאכן פאר פסח. נאך די סעודה זענען געקומען אנשי שלומינו, אויך דער דיין שליט"א; עס איז געווען זייער שיינע שמועסן, שמועסן פון תכלית, שמועסן פון אמונה.


שבת אינדערפרי האבן מיר געלערנט ספר פעולת הצדיק, פון וואס דער רבי זאגט דער עיקר תכלית אויף די וועלט איז נאר מען זאל רעדן צום אייבערשטן, כידבר איש אל רעהו. עס איז געווען א הערליכע שמועס, אפשר וועט איינער פון די צוהערער דאס אפשרייבן.


ספורי מעשיות האבן מיר געלערנט סיפורי מעשיות (מעשה יג) פון דעם בעטלער מיט די הויקער וואס האט זיך בארימט אז ער האט די זאך פון מיעוט המחזיק את המרובה; מיר האבן גערעדט אז ווען א מענטש וויל גארנישט, דארף גארנישט און האט גארנישט, ער איז ביי זיך מיעוט, ער איז זיך מבטל צום אייבערשטן - באקומט מען כוחות צו קענען אנגיין אין לעבן, אפילו עס גייט איבער שווערע ביטערע נסיונות; מען איז מחזיק את המרובה, מען קען דערהייבן די שטוב, די ווייב, די קינדער, אלעס אלעס; ווייל מען איז ביי זיך גארנישט.


שלש סעודות האבן מיר גערעדט וואס דער רבי זאגט (שיחות הר"ן, סימן ב): "וְדַרְכִּי", איך פיר זיך, "כְּשֶׁבָּא הַיּוֹם", ווען עס קומט א נייעם טאג, "אֲנִי מוֹסֵר כָּל הַתְּנוּעוֹת שֶׁלִּי", געב איך איבער דעם גאנצן טאג פארן אייבערשטן, "וְשֶׁל בָּנַי, וְהַתְּלוּיִים בִּי, עַל הַשֵּׁם יִתְבָּרַךְ", איך געב איבער פארן אייבערשטן אלע מיינע קינדער און אלע וואס זענען אנגעהאנגען אין מיר, "שֶׁיִּהְיֶה הַכֹּל כִּרְצוֹנוֹ יִתְבָּרַךְ", אלעס זאל זיין אזוי ווי דער אייבערשטער וויל, "וְזֶה טוֹב מְאֹד", און דאס איז זייער א גוטע זאך, ווייל אזוי קען מען זיין רואיג אז אלעס וואס פירט זיך, אלעס וואס פאסירט - איז אזוי ווי דער אייבערשטער וויל.


"וְכֵן כְּשֶׁמַּגִּיעַ שַׁבָּת אוֹ יוֹם טוֹב", אזוי אויך ווען עס קומט שבת אדער יום טוב, "אֲזַי אֲנִי מוֹסֵר כָּל הַהִתְנַהֲגוּת וְכָל הָעִנְיָנִים וְהַתְּנוּעוֹת שֶׁל אוֹתוֹ הַשַּׁבָּת אוֹ הַיּוֹם טוֹב לְהַשֵּׁם יִתְבָּרַךְ, שֶׁיִּהְיֶה הַכֹּל כִּרְצוֹנוֹ יִתְבָּרַךְ", געב איך זיך אינגאנצן איבער פארן אייבערשטן, "וַאֲזַי, אֵיךְ שֶׁמִּתְנַהֵג בְּאוֹתוֹ הַשַּׁבָּת וְיוֹם טוֹב, שׁוּב אֵינוֹ חוֹשֵׁב וְחוֹשֵׁשׁ כְּלָל שֶׁמָּא לֹא יָצָא יְדֵי חוֹבָה בְּהַנְהָגַת קְדֻשַּׁת אוֹתוֹ הַיּוֹם, מֵאַחַר שֶׁכְּבָר מָסַר הַכֹּל לְהַשֵּׁם יִתְבָּרַךְ, וְסָמַךְ עָלָיו יִתְבָּרַךְ לְבַד". אזוי בין איך רואיג און פרייליך פונעם שבת און פונעם יום טוב, איך דארף נישט איבערטראכטן און איבערקלערן צי איך האב גוט געטון אדער נישט.


מוצאי שבת האבן מיר געלערנט דעם בלאט בבלי און ירושלמי.


היינט אינדערפרי האב איך געדאווענט שחרית מיט די קינדער פון כיתה ט', איך בין געזיצן מיט זיי און געלערנט סדר דרך הלימוד. עס איז אזוי געשמאק אין חדר, מען שפירט דארט אן אויר הזך והנח, איך בין געפארן מיט די באס; איך האב הנאה צו זען ווי מען ברענגט די קינדער צום תלמוד תורה.


נאכדעם בין געגאנגען מיטן מענידזשער אליעזר אין מחנה אילן החיים. איך האב אים געוויזן זאכן וואס מען דארף אנגרייטן פארן זומער הבא עלינו לטובה, איך האב געוויזן ווי אזוי איך וויל ער זאל גרעסער מאכן די שול פאר די קינדער וואס גייען דארט לערנען דעם קומענדיגן זומער, אויך די מחיצה ביי די שווים באסיין, און נאך זאכן.


רוב טאג האב איך געהאלפן אין שטוב אנגרייטן צום פסח.


איך בעט דיר זייער, העלף דיין ווייב און מאך איר נישט משוגע יעדע מאל מיט א צווייטע משוגעת. איך טראכט צו מיר, אז זי וואוינט נאך מיט דיר - איז דאס א נס, א צווייטער וואלט שוין לאנג אנטלאפן.


האסט נערווען? גיי אין א זייט און שריי: "הייליגער באשעפער, נעם ארויס מיינע נערווען, מאך מיך געזונט, מאך מיך פרייליך וכו' וכו'".


מזל טוב פאר די שידוך פון אליעזר שלמה נרו יאיר, א תלמיד הישיבה מיט א תלמידה פון בית פיגא, אן אייניקל פון הרב רבי יצחק שליט"א. איך האף צו קענען מאכן נאך און נאך שידוכים.


דער אייבערשטער זאל העלפן מיר זאלן שוין זוכה זיין צו (פסחים קטז:): "וְנֹאכַל שָׁם מִן הַזְּבָחִים וּמִן הַפְּסָחִים"; און צו (מיכה ז, טו): "כִּימֵי צֵאתְךָ מֵאֶרֶץ מִצְרָיִם אַרְאֶנּוּ נִפְלָאוֹת", אמן.


 

#26 - זומער דארף מען מער טרינקען, נישט צו ווערן אויסגעטרוקנט
מוסדות, הכרת הטוב, תהלים, נסיונות, נחת, זומער

בעזרת ה' יתברך


יום ב' פרשת בלק, י"ב תמוז, שנת תשפ"ב לפרט קטן


 


מיין טייערע טאכטער ... תחי'


איך באקום זייער גוטע גרוסן פון סקול אז דו טוסט זייער א גוטע ארבעט, די קינדער זענען צופרידן.


איך האב נחת פון דיין מאן נרו יאיר. יעצט זומער זיצט ער מער אין ישיבה, איך האלט מיט פון דער נאנט זיין התמדת התורה, זיין יראת שמים און זיין גוטע הארץ. ער העלפט מיר זייער מיט די בחורים אין ישיבה, ער זארגט פאר זייער וואוילזיין.


שרייב מיר יעדע וואך וויפיל תהילים דו זאגסט. תהילים איז א טרינק, דער רבי זאגט (חיי מוהר"ן, סימן תפה): "א קאפיטל תהילים אז מען זאגט, איז אזוי ווי א פאנטש"; יעצט זומער ווען עס איז הייס, די נסיונות זענען גרויס - דארף מען מער טרינקען נישט צו ווערן דיהיידרעיטעד, אויסגעטרוקנט.


פון דיין טאטע.


 

#25 - אנשי שלומינו דארף מען אויך מקרב זיין און מחזק זיין
הפצה, זיכוי הרבים, אחדות, קאנטרי, זומער

בעזרת ה' יתברך


יום א' פרשת חקת, ד' תמוז, שנת תשפ"ב לפרט קטן


 


...


א גרויסן יישר כח פאר אלעס וואס דו טוסט פאר אונזער מוסד.


זומער ווען דו וויילסט אין קאנטרי - זאלסטו מיט חכמה אריינברענגען דעם אייבערשטן צווישן אלע משפחות.


אונזער זאך איז "הפצה"; וואו מען גייט און וואו מען שטייט - דארפן מיר עוסק זיין אין "הפצה".


ווען מען רעדט פון הפצה מיינט מען נישט נאר די זאך פון אויסטיילן ספרים, קונטרסים, קארטלעך וכדומה; ווען מען רעדט צו מענטשן, מען פארברענגט מיט מענטשן, מען פירט זיך שיין מיט מענטשן - איז דאס די גרעסטע הפצה וואס איז שייך.


אנשי שלומינו דארף מען אויך מקרב זיין און מחזק זיין; אנשי שלומינו גייען אריבער אזויפיל התנגדות מבית ומחוץ, בלבולים און חלישות הדעת; זיי דארפן אזוי שטארק א גוט ווארט, און אויסרעדן וכו' וכו'.


בעט דעם אייבערשטן זאלסט וויסן ווי אזוי און וואס און ווען צו רעדן, שמועסן, שפילן וכו'.

#24 - די זומער וואכן אין קעמפ זענען קריטיש וויכטיגע וואכן פאר די קינדער
תפילה והתבודדות, חינוך הילדים, מוסדות, הכרת הטוב, קעמפ, זומער

בעזרת ה' יתברך


יום א' פרשת חקת, ד' תמוז, שנת תשפ"ב לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר


די זומער וואכן אין קעמפ זענען קריטיש וויכטיגע וואכן פאר די קינדער בכלל און באזונדער פאר די קינדער וואס קומען פון שטיבער וואס זענען נישט מסודר. אין די וואכן קען מען אסאך אריינלייגן אין זיי, ביים שלאפן גיין און ביים עסן, ביים שפילן און ביים שלאפן; מען קען אויסארבעטן זייער דרך ארץ און זייערע מדות.


דער אייבערשטער זאל דיר געבן סייעתא דשמיא, זאלסט מצליח זיין מיט יעדן קינד, עס זאל דיר אנקומען גרינג.


גיי שפאצירן יעדן טאג צווישן די גראז און ביימער; בעט פאר דיר, פאר דיין משפחה און פאר יעדן תלמיד.

#23 - די קינדער זאלן נישט צוריקפאלן פון עברי אין די זומער וואכן
חינוך הילדים, מוסדות, הכרת הטוב, עברי, זומער

בעזרת ה' יתברך


ערב שבת קודש פרשת קרח, ב' תמוז, שנת תשפ"ב לפרט קטן


 


לכבוד מיין ליבער ... נרו יאיר מלמד תלמוד תורה היכל הקודש קרית ברסלב, ליבערטי


די עלטערן זענען זייער צופרידן פון דיין ארבעט, די קינדער קענען גוט די לימודים, זיי קענען גוט ליינען.


יעצט אין די זומער וואכן זאלסטו זען אז די קינדער זאלן נישט צוריק פאלן. זייער אסאך קינדער פון כתה א' וואס האבן גוט געקענט די עברי קומען צוריק נאכן זומער שוואכער ווי זיי זענען געווען, ווייל אין די וואכן זענען קינדער זייער פארשפילט, און אז מען חזר'ט נישט צען וואכן - פארגעסט מען.


זאלסטו זען אז די קינדער זאלן חזר'ן יעדן טאג די עברי, אזוי וועלן זיי קענען גוט ליינען.


כתה א' איז דער יסוד פונעם לעבן; אויב מען פאלט ארויס פון ליינען - קען מען נאכדעם נישט מצליח זיין ביי קיין שום כתה.

#22 - איך האב ברוך ה' געמאכט פאר מיין זון שיינע לאנגע געקרייזלטע פאות
חינוך הילדים, שטעטל, אומאן, בארד און פאות, שמחות, חדר, אפשערן, זומער

בעזרת ה' יתברך


יום א' פרשת חקת, ד' תמוז, שנת תשפ"ב לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ליבער ... נרו יאיר, ערמאנט


איך בענק זיך זייער צו דיר, איך האב שוין לאנג נישט געהערט פון דיר, איך האף אז אלעס איז ביי דיר אין בעסטן ארדענונג.


איך בין יעצט אין שטעטל, מיט'ן אייבערשטנ'ס הילף וועל איך זיין דא במשך דעם זומער - ביז א וואך פאר מיר פארן צום רבי'ן קיין אומאן אויף ראש השנה.


היינט זונטאג חקת האב איך אפגעשוירן למזל טוב מיין זון מענדל נרו יאיר, אים געמאכט הייליגע פאות, געמאכט שיינע לאנגע געקרייזלטע פאות כרצון רבינו. דער רבי האט געזאגט (עיין חיי מוהר"ן, סימן תקז) אין די געקרייזלטע פאות ליגט גרויסע סודות, אזוי ווי עס שטייט (שיר השירים ה, יא): "קְוּצּוֹתָיו תַּלְתַּלִּים". דער רבי איז געגאנגען מיט שיינע לאנגע געקרייזלטע פאות, אלץ פלעגט דער רבי דאס נאס מאכן און זיך צאמנעמען.


מיין שווער און שוויגער זענען געקומען צום אפשערן; מיין שווער איז נישט ווייט פון אונזער שטעטל, ער איז א מגיד שיעור אין סאטמער ישיבה קטנה. מיינע עלטערן זאל זיין געזונט זענען נישט ארויסגעקומען, עס איז נישט גרינג פאר זיי זיך ארויף צו שלעפן צו אן אפשערן, איך בין געווען ביי מיינע עלטערן פאריגע וואך איידערן ארויספארן - אפנעמען די מזל טוב.


היינט איז נישט געווען קיין חדר, מען מאכט אן הפסקה פון חדר א גאנץ יאר - צו די זומער חדר פאר א טאג; נישט זאלסט מיינען אז זומער חדר איז נישט לערנען און דאווענען, כמנהג הגוים חס וחלילה, זומער איז חדר אזוי ווי א גאנץ יאר, און נאך מער, מען לערנט און מען דאווענט אזוי ווי א גאנץ יאר, דאס האבן די צדיקים מדורות הקודמים אוועק געשטעלט.


ליידער אין אמעריקע פלעגן זיין פארמאכט אלע חדרים פאר די צוויי חדשים וואס די גוים האבן נישט קיין שולע, זענען געקומען די צדיקים, הרב הקדוש מסאטמער זכותו יגן עלינו, און זיך געשלאגן מיט אמעריקע און געמאכט געהעריג חדר.


איך האב זייער געוואלט גיין מיט מיין זון אונטערן טלית, איך האב אים גענומען אונטערן טלית אראפ צום בית המדרש אונטער מיין דירה.


דער מלמד פון שטעטל יעקב יאקאבאוויטש נרו יאיר האט פרובירט זאגן מיט אים די א' ב', ער האט זיך נישט געלאזט; מיין שווער האט פרובירט, עס איז געווען היבש שווער, ברוך השם פאר דעם.


פון דארט בין איך געגאנגען צום נייעם בנין קרן הדפסה, זיך דורך רעדן מיט אלע וואס האבן א חלק אין די וועכנטליכע קונטרסים, ווי אזוי מען קען ארבעטן אינאיינעם עס זאל ארויסקומען צייטליך.


די בחורים קומען ארויס אם ירצה ה' מארגן; די ישיבה איז גרויס, קרוב צו אכציג בחורים, דער אייבערשטער זאל מיר געבן כח זיי צו מחזק זיין און עס זאל זיין שידוכים וואס שנעלער.

#21 - קאנטרי "אילן החיים" א גוטע סביבה פאר די זומער
חברים, חובות, קאנטרי, זומער

בעזרת ה' יתברך


יום ב' פרשת שלח, כ"א סיון, שנת תשפ"ב לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר


איך קוק ארויס אויפ'ן קומענדיגן זומער אז דו גייסט זיין אין אונזער קאנטרי "אילן החיים" דחסידי ברסלב.


מיר האבן א נאמען געגעבן אונזער קאנטרי "אילן החיים", אויפ'ן ספר הקדוש אילן החיים וואס מוהרא"ש האט מחבר געווען. דער אייבערשטער זאל העלפן עס זאל זיין שמא קא גרים; די פלאץ, די ביימער – זאלן אריינבלאזן א חיים, א לעבן - אין אנשי שלומינו, אלע שמועסן און פארברענגען אונטער די ביימער – זאלן זיין פון רבי'ן, פון רבי נתן, רבי נחמן טולטשינער און רבי אברהם בן רבי נחמן זכותם יגן עלינו. מוהרא"ש האט א נאמען געגעבן דעם ספר לויט די השתלשלות פון די צדיקים וואס האבן אונז איבערגעגעבן דעם רבינ'ס ווערטער: מוהרנ"ת, רבי נחמן טולטשינער, זיין זון רבי אברהם בן רבי נחמן און ר' לוי יצחק זכרונם לברכה.


די קאנטרי האב איך געקויפט מיט גרויס מי און פלאג, איך האב געבארגט קרוב צו צוויי מיליאן דאלער. איך האב דאס געטון נאר כדי עס זאל זיין א פלאץ פאר אנשי שלומינו צו קענען זיין אינאיינעם, מחנך זיין די קינדער בקדושה ובטהרה, נישט פאלן אין יראת שמים, נאר צובאקומען יראת שמים.


אזוי גייט עס, וואו א מענטש דרייט זיך, מיט וועמען מען זיצט – אזוי ווערט מען; אז מען גייט אין א קאנטרי וואו מען שיכור'ט – וועט מען אויך א שיכור, אז מען גייט אין א פלאץ וואו מען טרונקט פון די יין המשומר (חיי מוהר"ן, סימן רס) – וועט זיך אויך עפעס אנקלעבן.


 

#20 - די ישיבה וועט נישט שטערן דעם בית המדרש אין שטעטל אום זומער
קעמפ, שטעטל, ישיבה, זומער

בעזרת ה' יתברך


יום א' פרשת קרח, כ"ז סיון, שנת תשפ"ב לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר ברסלב, ליבערטי


מיט'ן אייבערשטנ'ס הילף קומען מיר ארויס אין שטעטל די וואך, מיר וועלן זיין פאר צען וואכן מיט ענק.


די יאר וויל איך נישט שטערן ענקער בית המדרש, איך וועל זיין מיט די בחורים אינעם אלטן בנין פון די הדפסה, דארט וועלן זיין די שיעורים יעדן אווענט אום אכט אזייגער. איך וויל נישט שטערן די כולל, אויך וויל איך נישט שטערן די מנינים ביי ענק אין שטעטל.


איך וויל דיר בעטן אויב דו קענסט קומען העלפן אינעם אלטן בנין הדפסה, מען דארף דאס אהערשטעלן עס זאל זיין גרייט פאר'ן זומער; אויב דו קענסט העלפן ביטע רוף יעצט האברך ... מיט האברך ...


איך האף דו לערנסט דעם בלאט גמרא יעדן טאג; קומענדיגע וואך זענען מיר שוין מסיים מסכת יבמות, זיי קלוג, כאפ זיך מיט; טאנץ ארויף אויפ'ן באן וועסטו זוכה זיין צו שיינע זאכן.


א גרויסן יישר כח.

#19 - איך האב נישט געוואלט איבערהאקן דיין לערנען
כולל, שטעטל, לימוד התורה, נחת, זומער

בעזרת ה' יתברך


ד' פרשת בהעלותך, י"ז סיון, שנת תשפ"ב לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער זון הרב ... נרו יאיר, ברסלב ליבערטי


איך בין געווען דעם פארגאנגענעם מאנטאג אין שטעטל, איך האב אריינגעקוקט אין כולל צו זען ווי מען לערנט. איך האב דיר געוואלט געבן שלום עליכם, אבער איך האב נישט געוואלט איבערהאקן דיין לערנען; איך בין געשטאנען און געקוקט ווי איר לערנט מיט אזא התמדה, דאס האט מיר זייער פרייליך געמאכט.


געב איבער פאר'ן דיין הרב ר' יונה שליט"א, איך האב זייער געוואלט געבן פאר אים שלום און רעדן מיט אים, אבער ענקער התמדה האט מיר נישט געלאזט דאס טון.


איך האב דערציילט פאר מאמי תחי' פון דיין לערנען; איר פנים האט אויפגעשיינט, זי זאגט מיר: "יעצט האב איך פרישע כוחות ווייטער צו טון מיט די קינדער; ווען איך הער אז מיינע קינדער לערנען און פירן זיך ערליך – געבט דאס מיר כח".


איך האף מיט'ן אייבערשטנ'ס הילף צו קומען זומער אין שטעטל; איך דארף נאך אסאך הילף פונעם אייבערשטן אז אלעס זאל זיך אויסארבעטן גוט און גרינג.

#18 - די נייע קאנטרי "אילן החיים"
צניעות, קעמפ, חסידות ברסלב, מוהרא"ש, ספרי ברסלב, גבאי, זומער

בעזרת ה' יתברך


ד' פרשת בהעלותך, י"ז סיון, שנת תשפ"ב לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר


איך האף מיט'ן אייבערשטנ'ס הילף צו ענדיגן דאס קויפן די קאנטרי יעצט ממש.


איך טראכט צו רופן די נייע קאנטרי מיט'ן נאמען "אילן החיים", מוהרא"ש האט ארויסגעגעבן א ספר מיט'ן נאמען אילן החיים. מוהרא"ש ברענגט אינעם ספר די השתלשלות ווי אזוי עס איז אריבער דעם רבינ'ס זאך פון איין תלמיד צום צווייטן. דער הייליגער רבי האט איבערגעגעבן פאר רבי נתן, רבי נתן האט איבערגעגעבן פאר זיין תלמיד רבי נחמן טולטשינער, ער פאר זיין זון רבי אברהם בן רבי נחמן, און נאכדעם פאר הרב החסיד רבי לוי יצחק; דאס איז די ראשי תיבות פון 'איל"ן', א בוים פון לעבן.


דאס איז פאסיג פאר א ברסלב'ער קאנטרי, וואס מען זיצט אונטער די ביימער און מען לעבט. דער רבי געבט אונז לעבן, דער רבי האט געזאגט (חיי מוהר"ן, סימן ד): "כְּשֶׁתִּסְעוּ וְיִשְׁאֲלוּ אֶתְכֶם מַה פְּעַלְתֶּם תֹּאמְרוּ 'רוּחַ'", מען וועט ענק פרעגן וואס האט איר מקבל געווען ביי מיר, זאלט איר זאגן 'רוח חיים', לופט צום לעבן.


געב איבער פאר אלע משפחות וואס קומען אז ביי אונז אין קאנטרי קען מען נאר שווימען בצניעות, מיט א שווים קלייד, אויך זאלסטו איבערגעבן מען זאל נישט איינקויפן פאר טייער – קליידער פאר די קינדער. ביי אונז קוקט מען בכלל נישט אויף די וואס געבן אויס געלט פאר קליידער, א שאד צו אויסגעבן געלט פאר די זאכן.


איך בין דיר ממנה אלס דער גבאי פון די קאנטרי.

#17 - עס איז טאקע שווערע ארבעט מיט קינדער, אבער עס איז אלץ כדאי
חינוך הילדים, מלמדים, זומער

בעזרת ה' יתברך


יום ד' פרשת בלק, י"ג תמוז, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר, מלמד בקעמפ היכל הקודש ברסלב


די גוטע גרוסן הייבן אן קומען, די עלטערן זאגן אז זיי הערן פון די קול פון זייערע קינדער ווען זיי רופן אהיים – ווי צופרידן זיי זענען.


שטארק זיך אין די הייליגע ארבעט, עס איז טאקע שווערע ארבעט מיט קינדער, אבער עס איז אלץ כדאי, עס צאלט זיך אויס, די ארבעט גייט נישט לאיבוד. וואס וואלסטו געטון ווען דו ארבעטסט אין בויען הייזער? יעצט בויסטו אידישע שטובער, בויסט אויף אן ארמיי פאר'ן אייבערשטן.


איך וויל זייער שטארק קומען צו ענק לכל הפחות איינמאל א וואך, לאז מיר וויסן ווען עס איז א גוטע צייט, ווען עס איז געאייגנט צו קומען רעדן צו די קינדער.

#16 - מזל טוב פאר'ן מסיים זיין ששה סדרי תוספתא
ישועות, אמונה, התחזקות, לימוד התורה, זומער

בעזרת ה' יתברך


יום ב' פרשת חקת, ד' תמוז, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר


מזל טוב פאר'ן מסיים זיין ששה סדרי תוספתא, וואויל איז דיר אז דו לערנסט יעדן טאג א בלאט ב'בלי, א בלאט י'רושלמי און א פרק ת'וספתא - ראשי תיבות בי"ת. דו בויסט זיך א בי"ת נצחי, א הויז לנצח נצחים; דאס וועסטו מיט נעמען מיט זיך.


איך האף יעדן טאג צו הערן גוטע נייעס ביי דיר; איך בין זיך נישט מייאש פון דיין ישועה, איך בין זייער אסאך מתפלל פאר דיר. עס גייט נישט אריבער א טאג וואס איך זאל נישט דאווענען פאר דיין ישועה; אפילו עס נעמט אזוי לאנג - טאר מען נישט פארלירן די אמונה און בטחון.


איך האף צום אייבערשטן צו זיין דורכאויס די זומער וואכן אין קרית ברסלב ליבערטי. איך האב געטראפן א פלאץ פאר די בחורים, איך פריי זיך צו זיין אביסל צווישן די גראז און ביימער, די לופט איז ריין, עס איז נישטא די זוהמה פון די שטאט, איך האף דיר צו זען במשך די זומער וואכן.


זאג פאר'ן אייבערשטן: "איך האב נישט קיין קשיות אויף דיר, איך האב נישט קיין שום ספיקות אין די אמונה"; אז מען זאגט די ווערטער זעט מען גלייך א ישועה, ווייל ווען מען איז זיך מבטל צום אייבערשטן, דעמאלט גייט אלעס ווי אזוי מען וויל (לקוטי מוהר"ן חלק ב', סימן פד).

#15 - די בחורים זאלן ארויספארן לערנען אום זומער אינדרויסן פון שטאט
בחור, שמירת עינים, זומער

בעזרת ה' יתברך


יום א' פרשת שלח, י"ט סיון, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר


מוהרא"ש זאגט (קונטרס עצות טובות, אות ה): "טוב מאוד בגוף ונפש", עס איז זייער געזונט סיי פאר'ן גוף און סיי פאר'ן נפש, "לשלוח את בניו ללמוד בישיבה חוץ לעיר", אוועק צו שיקן די קינדער לערנען תורה אינדרויסן פון שטאט, "ובפרטיות בחדשי הקיץ", ספעציעל אין די זומער חדשים, "ועל ידי זה יהיו נשמרים מראיות אסורות", אזוי וועלן זיי זיין אפגעהיטן פון קוקן שלעכטס, "ומהזוהמה הנוראה והקליפות המסתובבים בהרחובות", און פון די שרעקליכע שמוציגע גאס, פון די קליפות וואס דרייען זיך אין גאס, "וינצלו על ידי זה מהרהורים רעים ומחשבות זרות המביאים לידי פגם הברית", דאס  וועט זיי ראטעווען פון שלעכטע מחשבות וואס ווארפט אראפ אין פגם הברית, הוצאת זרע לבטלה רחמנא לצלן.


אפשר קען די ישיבה דינגען דיין דירה, די בעיסמענט, פאר די זומער וואכן אז די בחורים זאלן האבן א פלאץ וואו צו זיין זומער, צו קענען לערנען און דאווענען בקדושה ובטהרה?


אויב עס איז שייך דארפן מיר אויסארבעטן עס זאל זיין נאר פאר בחורים וואס ברענגען נישט די זוהמה אין שטעטל, נאר בחורים וואס קומען לערנען און דאווענען.


לאז מיר וויסן אויב עס איז שייך.


 

#14 - זיך היטן די אויגן און נישט זוכן כבוד פון מענטשן
תפילות אויף אידיש, גאווה, סיפורי צדיקים, שמירת עינים, פאליטיק, זומער

בעזרת ה' יתברך


יום ד' פרשת שלח, כ"ב סיון, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


לכבוד טייערע אנשי שלומינו, תלמידי היכל הקודש בני ברק, ה' עליהם יחיו


שטארק אייך אינאיינעם מיט די עצות פון רבי'ן. אנטלויפט פון פאליטיק; פאליטיק מאכט פארגעסן פונעם אייבערשטן, מען פארגעסט אז דער אייבערשטער איז דער וואס פירט די וועלט, ער איז דער בעל הבית; נישט די פארטיי איז גוט און נישט יענע פארטיי איז שלעכט, אלעס איז איין שטיק בלאף, איין שטיק שקר.


בכלל זאלט איר נעמען די כלל, ווען איר הערט רעדן; דער פארקויפט דאס, א צווייטער פארקויפט יענץ, יעדער שרייט ער פארקויפט אמת; אז מען רעדט נישט פון אייבערשטן איז אלעס בלאף.


מוהרא"ש זאגט, ווען וועט מען קענען ליינען די צייטונגען? ווען מען וועט זען אין די גרויסע העדליינס שטיין: "אין עוד מלבדו! מלא כל הארץ כבודו!" דעמאלט וועט איר קענען ליינען די צייטונג, אבער ווי לאנג עס שטייט אז דער רבי האט געהאט הונדערט טויזנט מענטשן און יענער רבי האט געהאט א מיליאן מענטשן - איז דאס הבל הבלים און נישט כדאי אריין צו נעמען אין האנט.


שטארקט אייך אין די זומער טעג מיט שמירת עיניים; איידער איר גייט ארויס פון שטוב זאלט איר בעטן דעם אייבערשטן אויף אייער שפראך אפאר ווערטער: "רבונו של עולם היט מיר מיינע אויגן; העלף מיר איך זאל צוריק קומען אהיים אן קיין איין שלעכטע קוק".


מוהרא"ש האט אונז דערציילט צוויי מורא'דיגע מעשיות וואס דער הייליגער בעל שם טוב זכותו יגן עלינו האט דערציילט פאר זיינע תלמידים, א מעשה פון אן עושר און א מעשה פון א קמצן. עס איז געווען א גרויסער עושר, זייער א רייכער מענטש, וואס האט נישט געגעבן קיין איין פרוטה פאר צדקה; ער איז געווען א גרויסער קמצן, אזוי רייך ווי ער איז געווען - אזוי קארג איז ער געווען. די ארעמעלייט זענען געווען זייער ברוגז אויף אים, זיי פלעגן אים שעלטן מיט אלע קללות. ווען ער איז נפטר געווארן האט מען אים באצאלט אזוי ווי ער האט זיך אויפגעפירט, מען האט אים מבזה געווען בשעת זיין לוי' און בשעת'ן מקבר זיין האבן די ארעמעלייט געשטערט די קבורה, מען האט געשריגן מען זאל אים נישט מקבר זיין ווייל ער איז געווען א שרעקליכער קמצן, און פאר אזא מענטש קומט נישט קיין כבוד המת רחמנא לצלן.


אזוי ווי ער איז נפטר געווארן איז געווארן א גרויסער רעש אין שטאט, ווייל דער בעקער האט מער נישט געגעבן קיין ברויט מיט חלות פאר די ארעמעלייט, און דער פרוכט סוחר האט מער נישט פארקויפט פאר די עניים קיין פרוכט און גרינצייג, דער פלייש געשעפט האט מער נישט געגעבן קיין פלייש פאר די ארעמעלייט. ווען מען האט זיי געפרעגט פארוואס זיי געבן מער נישט קיין עסן, האבן די סוחרים געענטפערט אז ביז יעצט פלעגט דער עושר זיי געבן געלט, ער האט זיי באשוואוירן אז זיי טארן נישט דערציילן אז ער געבט די געלט, ער האט געוואלט מען זאל אים האלטן פאר א גרויסער קמצן און היות ער איז געשטארבן - קענען זיי מער נישט געבן קיין עסן.


נאך א מעשה האט דער בעל שם טוב זכותו יגן עלינו דערציילט. עס איז געווען א בעל מנגן וואס פלעגט ארום גיין צו חתונות זינגען און שפילן, און וויבאלד ביי חתונות איז דא אסאך פרויען און ער האט נישט געוואלט נכשל ווערן מיט ראיות אסורות האט ער זיך געמאכט ווי ער איז בלינד און ער האט זיך פארקלעבט די אויגן, יעדער האט געמיינט אז ער איז טאקע בלינד. ווען דער בעל מנגן איז נפטר געווארן איז ארויסגעקומען דער סוד אז ער איז נישט געווען בלינד, נאר וויבאלד ער האט נישט געוואלט נכשל ווערן מיט ראיות אסורות האט ער זיך פארבינדן זיינע אויגן און מען האט געמיינט אז ער איז בלינד.


דער הייליגער בעל שם טוב האט אויסגעפירט די צוויי מעשיות און געפרעגט זיינע תלמידים: "זאגט מיר ווער איז געווען גרעסער, דער וואס האט זיך געמאכט בלינד זיין גאנצע לעבן כדי ער זאל נישט נכשל ווערן מיט א שלעכטן קוק, אדער דער עושר וואס מען האט געמיינט אז ער איז א קמצן, און זיין גאנץ לעבן האט ער אריינגעכאפט בזיונות, און מען האט אים געשאלטן מיט אלע קללות פון די ארעמעלייט?" די תלמידים זענען געווען מורא'דיג צוקאכט פון ביידע מעשיות און זיי האבן געענטפערט: "ביידע זענען זייער גרויס", האט דער בעל שם טוב געזאגט: "אין הימל קען מען אויך נישט מכריע זיין ווער עס איז געווען גרעסער, ביידע זענען זייער גרויס".


מיר דארפן זיך שטארקן פון די מעשיות אז מיר זאלן זיך היטן די אויגן און נישט זוכן כבוד פון מענטשן; אלעס וואס מיר טוען זאל זיין נאר פאר'ן אייבערשטן.


איך האף איר גרייט זיך צו קומען קיין אומאן; מאכט שוין אייערע פלענער ווייל מען געבט זיך איין דריי און עס איז שוין ראש השנה.


דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#13 - איך האב זייער הנאה אז דו גייסט זיין דעם זומער אין שטעטל
שטעטל, זומער

בעזרת ה' יתברך


יום ד' פרשת במדבר, ראש חודש סיון, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


לכבוד מיין ליבער ... נרו יאיר


איך האב זייער הנאה אז דו גייסט זיין דעם זומער אין שטעטל, דו וועסט זיך מחי' זיין.


דער שטעטל איז דער פלאץ ווי דער בעל תפלה האט געפירט זיינע לייט חוץ לישוב. דער רבי דערציילט (ספורי מעשיות מעשה יב, מבעל תפלה), דער בעל תפלה פלעגט רעדן זייער אסאך מיט מענטשן פון תכלית, אז עס איז נישטא קיין אנדערע תכלית נאר דינען דעם אייבערשטן, און ווער עס האט אים אויסגעהערט האט ער אוועקגעפירט חוץ לישוב, דארט איז געווען ביימער וואו זיי פלעגן זיך מתבודד זיין, אויך איז געווען א טייך וואו זיי פלעגן גיין אין מקוה, ביז עס איז געווארן א רושם אויף דער וועלט, עיין שם.


אפשר ווען דו וועסט טועם זיין פון די גן עדן, וועט דיר פארגליסטן צו בלייבן אין גן עדן.

#12 - מ'דארף בעטן א הייסע תפלה פאר מ'גייט ארויס פון שטוב מ'זאל בלייבן ריין
תפילה והתבודדות, שמירת עינים, ארץ ישראל, זומער

בעזרת ה' יתברך


יום ה' פרשת אמור, י"ז אייר, שנת תשפ"א לפרט קטן


לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר


איך בין געפארן קיין ארץ ישראל פון איין מינוט אויפ'ן צווייטן, נעכטן פארטאגס האט מען מיר אויפגעוועקט פון ארץ ישראל אז איך האב באקומען רשות צו קומען, בין איך געלאפן געכאפט און געפארן. איך ווארט שוין איבער א יאר צייט צו קענען זוכה זיין צו קומען קיין ארץ ישראל, זוכה זיין צו אלע גוטע זאכן וואס דער רבי זאגט, וואס מען איז זוכה דורך ארץ ישראל.


איך האב נישט געהאט קיין צייט זיך צו געזעגענען, אבער איך וועל דאווענען פאר דיר, פאר דיין משפחה און פאר דיינע קינדערלעך.


נעכטן בין איך געווען אין סקול, איך האב געזען דיינע קינדער; זיי זענען געווען אזוי פרייליך און צופרידן. דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט זען נאר נחת פון זיי אינאיינעם מיט דיין ווייב.


מען דארף אסאך תפלה מען זאל זיין אפגעהיטן יעצט אין די זומער טעג. אויפ'ן וועג צום לופט-פעלד האב איך געזאגט פאר'ן דרייווער אז איך ווייס נישט ווי אזוי אינגעלייט מאכן דאס מיט, ווי איז מעגליך צו זיין אפגעהיטן, די גאסן זענען דאך שרעקליך! מען דארף בעטן דעם אייבערשטן א הייסע תפלה פאר מען גייט ארויס פון שטוב מען זאל בלייבן ריין.


 

#11 - גיין אויפ'ן גאס מיט די אויגן אויף אראפ
שמירת עינים, זומער

בעזרת ה' יתברך


יום ג' פרשת אמור, ט"ו אייר, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער זון הרב ... שליט"א


איך וויל דיר מחזק זיין, יעצט ווען עס ווערט זומער, זאלסטו זיך אכטונג געבן צו היטן דיינע אויגן.


ווען דו גייסט אין גאס זאלסטו גיין מיט די אויגן אויף אראפ. אויב מען היט די אויגן דעמאלט קען מען נאכדעם לערנען און דאווענען, אבער אויב מען איז מפקיר די אויגן, מען גייט מיט די אויגן אויף ארויף אין גאס, דעמאלט פאלט מען אראפ פון די קדושה, מען פארלירט אלעס.


אויב דו וועסט היטן דיינע אויגן וועסטו זוכה זיין צו אלע מדריגות אין קדושה.


פון דיין טאטע


 

#10 - ס'לוינט זיך צו פארן אויף זומער צו די קאנטרי
פרנסה, שמירת עינים, קאנטרי, זומער

בעזרת ה' יתברך


יום ד' פרשת טהרה, ב' אייר, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


פארגעס נישט וואס טוט זיך אין שטאט זומער; מען קען נישט גיין אין גאס, די גוים ווערן אינגאנצן צעלאזט, זיי פירן זיך אויף ווי חיות, דער אייבערשטער זאל רחמנות האבן אויף אונז אידישע קינדער; מה שאין כן אויבן אין קאנטרי איז דא א ריינקייט, עס לוינט זיך די גאנצע שלעפ און טרחה וכו' אבי איין שלעכטע קוק ווייניגער.


אז דו האסט א פרנסה אין קאנטרי און אויך דיין ווייב וויל זייער שטארק גיין - זאלסטו אננעמען די פרנסה פון מלמדות און גיין אין קאנטרי; סיי דיין ווייב וועט זיין פרייליך, דיינע קינדער וועלן זיך קענען גוט אויסגעבן, קאנטרי איז זייער א געזונטע זאך פאר די קינדער - און דו וועסט אויך מרוויח זיין פון דעם, דו וועסט זיך גוט קענען מתבודד זיין צווישן די וועלדער און פעלדער.


עס איז אן אנדערע התבודדות צווישן די ביימער און גראז, דער רבי איז אמאל געווען א שפאציר מיט זיין טאכטער שרה, דער רבי האט איר געזאגט (שיחות הר"ן, סימן קסג): "אִם הָיִיתָ זוֹכֶה לִשְׁמֹעַ אֶת קוֹל הַשִּׁירוֹת וְהַתִּשְׁבָּחוֹת שֶׁל הָעֲשָׂבִים, אֵיךְ כָּל עֵשֶׂב וְעֵשֶׂב אוֹמֵר שִׁירָה לְהַשֵּׁם יִתְבָּרַךְ בְּלִי פְּנִיָּה, וּבְלִי שׁוּם מַחֲשָׁבוֹת זָרוֹת, וְאֵינָם מְצַפִּים לְשׁוּם תַּשְׁלוּם גְּמוּל, כַּמָּה יָפֶה וְנָאֶה כְּשֶׁשּׁוֹמְעִין הַשִּׁירָה שֶׁלָּהֶם", ווי געשמאק איז צו גיין צווישן די גראז, צו הערן ווי זיי זינגען שירות ותשבחות צום אייבערשטן, אן קיין שום שלעכטע מחשבות; זיי ווארטן נישט אויף קיין שכר וכדומה, ווי גוט איז צו זיין צווישן זיי.


איך וועל אויך זיין מיט'ן אייבערשטנ'ס הילף צווישן די בערג במשך די זומער וואכן.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#9 - א אידישע הויז דארף זיין ריין און זויבער
ריינקייט, שטעטל, סכנה, דרייוון, זומער

בעזרת ה' יתברך


ערב שבת קודש פרשת שמיני, כ"ז ניסן, מברכין החודש, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


לכבוד אנשי שלומינו, תושבי קרית ברסלב ליבערטי, ה' עליהם יחיו


איך האב זייער הנאה געהאט צו זיין מיט אנשי שלומינו יום טוב פסח אין קרית ברסלב, עס איז מיר געווען א תענוג און א פארגענוגן צו זען די אינגעלייט דאווענען אזוי ווארעם, די טאטעס זיצן מיט די קינדער ביים דאווענען, מען לאזט נישט די קינדער אויף הפקר; די פרויען אזוי איידל אנגעטון; ממש א שיינקייט פון א שטאט. אפגערעדט די תמימות פון די קינדער ווי אזוי זיי רעדן צום אייבערשטן; יעדע זאך וואס זיי דארפן ווייסן זיי צו וועם זיך צו ווענדן.


איך וויל אבער זיין מיט אייך זייער אפן, איין זאך וואס האט מיר געשטערט דעם יום טוב; עס זענען דא משפחות וואס עס איז א שרעק צו זען ווי אזוי זיי פירן זיך אויף, עס עקלט אריבערצוגיין זייער הויז, ווי שמוציג און נאכגעלאזט עס איז אינדרויסן, איך קען זיך נישט פארשטעלן וואס טוט זיך אינעווייניג ווען אינדרויסן איז אזוי שמוציג. עס באדערט מיר זייער שטארק, ווייל מיר בויען א שטאט על שם רבינו און ביים רבי'ן איז דאך געווען נקיות אזוי וויכטיג, ווי פאסט עס מען זאל אזוי בויען דעם שטעטל...


מען רעדט נישט דא פון רוב שטעטל, רוב שטעטל איז זויבער, אבער די פאר משפחות וואס זענען נאכגעלאזט מאכט אזא שלעכטע גערוך פאר אונז אלע, אז עס פארגייט די אפעטיט פון זיין דארט.


איך בעט און איך ווארן, אלע משפחות וואס זענען אין אונזער קהילה דארפן אכטונג געבן עס זאל זיין שיין זויבער אינדרויסן פון שטוב; מען זאל קענען טייטלען מיט די פינגער 'דא וואוינט א ברסלב'ער איד, דא וואוינט א תלמיד היכל הקודש, זויבער ריין'.


אויך בעט איך אייך אלע איר זאלט נישט אפשטעלן די קאר אויפ'ן גאס ביים בית המדרש; מיר האבן באצאלט פופצן טויזנט דאללער צו מאכן דעם פארקינג לאט נעבן דעם בית המדרש, מען קען נישט לאזן די קאר אויבן אויפ'ן גאס, די שכינים ווערן ברוגז, מען מאכט זיך אליינס שאדן. דער אויבערהאר פון ליבערטי רופט מיר מיט טענות וכו', אלעס פאלט אויף מיר, איך האב גענוג אויף מיר, עס פעלט מיר נישט אויס נאך פראבלעמען.


נאך א זאך וואס איך וויל איבערגיין מיט ענק, איך האב איך שוין געבעטן און געשריבן פאריאר זומער מען זאל פארן שטייט, מען זאל נישט פארן שנעל; בפרט זומער ווען די קינדער הייבן אן שפילן אין גאס איז דאס א גרויסע סכנה און סיי מען רעגט אויף די שכינים. איך שרייב נאכאמאל, איך בעט אייך איר זאלט זיך אליינס נישט שלעכטס טון, איר זאלט אכטונג געבן אויף אייערע קינדער, אויף אייער לעבן.


א פרייליכן שבת.

#8 - א יונגע מיידל קען זיין מער ערוואקסן ווי אן עלטערע מיידל
חיזוק פאר מיידלעך, שידוכים, קעמפ, זומער

בעזרת ה' יתברך


יום ג' פרשת כי תצא, ה' אלול, שנת תש"פ לפרט קטן


 


... תחי', תלמידה בית פיגא ברסלב.


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


איך פריי זיך זייער צו הערן אז דער זומער איז אריבער אזוי שיין ביי ענק אין קעמפ, דו האסט הנאה געהאט יעדע רגע און יעדע סעקונדע.


עס וועט נישט נעמען צו לאנג און דו וועסט ווערן א כלה למזל טוב; עס האט נישט צו טון ווי אלט מען איז. עס קען זיין א מיידל פון צוואנציג יאר וואס ווייסט נאכנישט וואס דאס לעבן איז, און עס קען זיין א יונגע מיידל פון צוועלף יאר וואס איז שוין גרייט פאר'ן לעבן.


וואס דו דארפסט און וואס דו ווילסט - זאלסטו בעטן נאר פונעם אייבערשטן.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.


א כתיבה וחתימה טובה און א גוט געבענטשט יאר.

#7 - די הדפסה דארף אנגיין
הפצה, הדפסה, זומער

בעזרת ה' יתברך


יום ב' פרשת דברים, כ"ח תמוז, שנת תש"פ לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר.


עס איז זייער נישט גוט אז די הדפסה איז פארשלאסן יעצט במשך די זומער וואכן.


איך האב נעכטן גערעדט מיט די מפיצים, זיי וויינען; זיי דארפן גליונות, קונטרסים און עצתו אמונה. זיי זאגן אז די זומער וואכן איז זייער בעסטע צייט, אלע בחורים פון אלע קעמפס ווארטן אפ די מפיצים און כאפן די ספרים.


בפרט יעצט נאך קאראנע האט זיך אלעס געגעבן א שאקל; אלע ישיבות, כוללים און חדרים זענען צעטומלט, אלע דארפן יעצט דעם רבינ'ס חיזוק, פונקט יעצט האט מען פארמאכט דעם דרוקעריי... איך האב גרויס צער.


איך האף אז דו וועסט טון אלעס וואס איז שייך אז עס זאל ווייטער אנגיין דאס דרוקן די ספרים, קונטרסים, גליונות, סידי'ס וכו', וכו'.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#6 - שטיין אויף די פרינציפן פון די מוסד
צניעות, סקול, חינוך הילדים, זומער

בעזרת ה' יתברך


יום ב' פרשת דברים, כ"ח תמוז, שנת תש"פ לפרט קטן


 


לכבוד די חשוב'ע מרת ... תחי', מנהלת בית פיגא ברסלב.


געלויבט דעם אייבערשטן אז ער האט אונז נישט פארלאזט; מיר האבן געקענט פלאצירן די מיידלעך דא אין שטעטל צווישן די גראז און ביימער און אנגיין מיט די לימודים במשך די זומער וואכן.


עס איז נישט גרינג, אבער אז מען קוקט אויף די תוצאות וואס קומט ארויס פון די זומער וואכן זעט מען אז עס לוינט זיך די שווערע הארעוואניע.


איך האף אז מען שטייט אויף די פרינציפן פון די מוסד; די מיידלעך און ווייבלעך זאלן גיין שווימען בצניעות, אלע זאלן האבן א קלייד בשעת'ן שווימען.


איך באקום כסדר גוטע גריסן פון די עלטערן; אלע זענען זייער צופרידן, אלע זענען זייער פרייליך.


דער אייבערשטער זאל אייך געבן כח ווייטער אנצוגיין מיט די הייליגע ארבעט.

#5 - גיין שווימען מיט צניעות
צניעות, ספיקות, מורה דרך, תפלות אויף אידיש, זומער, שווימען

בעזרת ה' יתברך


יום ה' פרשת פנחס, שבעה עשר בתמוז, שנת תש"פ לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר.


דו שעמסט זיך נישט? דו גייסט שווימען מיט דיינע ברידער און שוואגערס ווען די ווייבער זענען דארט?! ווער איז דיין וועג ווייזער - דיין שוואגער...? ער איז דיין וועג ווייזער? וואס ער איז מחליט דאס איז ריכטיג?! דו האסט שוין פארלוירן דיין גאנצע שכל? עס גייט מיר נישט אריין אין קאפ אז תלמידי הישיבה זאלן דאס נישט וויסן! אפילו זיי שווימען נישט, זיי זיצן נאר דארט ביי די טרעפ וכו' - איז דאס פריצות, אפילו דאס זאל זיין דיינע אייגענע שוועסטערס איז דאס נישט קיין צניעות, אפגערעדט ווען דאס איז שוועגערינס, דאס איז אן עקל און א גרויל.


וואס נאך ווייסטו נישט? עס איז נישט קיין תירוץ צו זאגן: "איך האב נישט געוואוסט אז דאס איז א פראבלעם", וויי פאר דעם וואס ווייסט נישט די א' ב' פון צניעות; אז דו ווייסט גארנישט, אפילו אזא זאך - פארוואס זאלסטו נישט פרעגן דיין ראש ישיבה, דיין מורה דרך, פאר דו גייסט צו אזא פארוויילונג, פאר דו טוסט עפעס אין לעבן?


וויפיל פלעגט דער הייליגער סאטמאר רבי זכותו יגן עלינו וויינען אויף די וואס פארן אוועק אין קאנטרי, מען זאלן וויסן אז דער אייבערשטער איז אויך דארט און מען דארף זיך אויפפירן מיט יראת שמים; מען פארט אוועק פון שטאט אבער מען פארט נישט אוועק פונעם אייבערשטן.


זע צו לערנען אסאך משניות, אויך זאלסטו לערנען אסאך דעם הייליגן רבינ'ס ספרים, דאס וועט דיר געבן א בירור המדמה, דו וועסט וויסן ווי אזוי זיך צו פירן.


זיי זיך מתבודד יעדן טאג; נעם אראפ אפאר מינוט וואס דעמאלט איז אלעס געשטארבן און רעד זיך אויס דאס הארץ צום אייבערשטן. חכמינו זכרונם לברכה דערציילן (תענית כג:) דער הייליגער אמורא רבי יונה, די טאטע פונעם הייליגן אמורא רבי מנא, ווען ער האט געוואלט גיין התבודדות פלעגט ער בעטן זיינע קינדער: "הָבוּ לִי גוּאַלְקִי", ברענגט מיר מיין טאשקע, ער האט זיי איינגערעדט אז ער גייט מאכן ביזנעס, "קָאֵי בְּדוּכְתָּא צְנִיעָא", ביז דערווייל האט ער זיך באהאלטן און דארט פלעגט ער בעטן דעם אייבערשטן אויף וואס ער דארף; אזוי זאלסטו טון, זאג אין שטוב: "איך גיי מאכן ביזנעס" און גיי ערגעץ אין א שטילע גאס, אין א שטילע פלאץ - און וויין זיך אויס צום אייבערשטן אז דו זאלסט זוכה זיין צו לעבן מיט אים; בעט אים: "הייליגער באשעפער, איך וויל זיין אן ערליכער איד, איך וויל לעבן מיט דיר, איך וויל לערנען און דאווענען; אייבערשטער העלף מיר איך זאל געדענקען פון תכלית".


איך שרייב דיר וואס צו טון נאר ווייל איך האב דיר ליב; דו ביסט מיר אינגעקריצט אין הארץ, וויל איך דיר פירן אויף א וועג דו זאלסט זיין ערליך און האבן ערליכע דורות; נעם אן די מוסר מיט ליבשאפט.