בריוון פונעם ראש ישיבה שליט"א

#199 - הונדערט און איין מאל ששה סדרי משנה
כיבוד אב ואם, תודה והודאה, משניות

בעזרת ה' יתברך - יום ג' פרשת ואתחנן, י"א מנחם-אב, שנת תשפ"ה לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר


מיינע געפילן נעמען מיך אזוי איבער פון די נעכטיגע סיום ביי דיר אין שטוב, ווי דו האסט זוכה געווען צו מסיים זיין הונדערט און איין מאל ששה סדרי משנה; ווי קען זיין עפעס שענערס פון דעם, פון לערנען און ענדיגן אזויפיל מאל משניות, דאס איז די גרעסטע עשירות. חכמינו זכרונם לברכה זאגן די הייליגע חכמים זאגן (חגיגה ט:) אויפן פסוק (מלאכי ג, יח): "'וְשַׁבְתֶּם וּרְאִיתֶם בֵּין צַדִּיק לְרָשָׁע, בֵּין עֹבֵד אֱלֹקִים לַאֲשֶׁר לֹא עֲבָדוֹ', אֵינוֹ דוֹמֶה שׁוֹנֶה פִרְקוֹ מֵאָה פְעָמִים לְשּׁוֹנֶה פִרְקוֹ מֵאָה פְעָמִים וְאַחַת", עס איז נישט גלייך דאס גרויסקייט פון דער וואס לערנט א פרק הונדערט מאל צו דער וואס לערנט א פרק הונדערט און איין מאל; דעמאלט וועט מען זען די גרויסקייט פון לערנען הונדערט און איין מאל משניות.


איך בין געווארן זייער איבערגענומען ווען דו האסט גערעדט און דו האסט דערציילט די גרויסע ניסים וואס דער אייבערשטער האט געטון מיט דיר, ווי אזוי דיין משפחה האט זיך אזוי שיין אויפגעשטעלט וכו' וכו', בלייבט נאר איבער די איין זאך, תודה והודאה, דאנקען און לויבן דעם אייבערשטן פאר די גרויסע ניסים. גיי יעדן טאג התבודדות, דיינע ליפן זאלן נאר לויבן און דאנקען דעם אייבערשטן אויף די חסדים, וועסטו זוכה זיין צו ישועות און צו ניסים.


אויך בין איך זייער איבערגענומען פון דיין כיבוד אב ואם, ווי שיין דו לעבסט מיט דיינע עלטערן, ווי דו האסט זיי אין שטוב מיט אזא דרך ארץ, זיי לעבן ביי דיר אין שטוב מיט די גרעסטע כבוד.


דער אייבערשטער זאל דיר העלפן זאלסט נאר זען נחת ביי דיינע קינדער און אייניקלעך, ערליכע אידישע דורות.

#198 - מאוויס פאר'סמ'ט דעם מענטש, מאוויס הרג'עט
אמונה, משניות, מאוויס, קאמפיין

בעזרת ה' יתברך - יום ד' פרשת ואתחנן, י"ב מנחם-אב, שנת תשפ"ה לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


קוק נישט קיין מאוויס, ווארף ארויס פון שטוב די כלים טמאים, מאוויס ברענט אויס די מח, מאוויס פאר'סמ'ט דעם מענטש, מאוויס הרג'עט. דער רבי זאגט (לקוטי מוהר"ן חלק א', סימן רמב), עס איז דא א קליפה וואס ווערט אנגערופן 'אריך אנפין', וואו מען קוקט נאר זעט מען שמוץ און ניאוף, דאס איז די קליפה פון קוקן מאוויס, וואס ווער עס פאלט אריין אין דעם איז אין א גרויסע סכנה, מען ווערט משוגע, מען פארלירט די מח. אזוי ווי די פסוק זאגט (דברים כח, לד): "וְהָיִיתָ מְשֻׁגָּע מִמַּרְאֵה עֵינֶיךָ אֲשֶׁר תִּרְאֶה", דו וועסט משוגע ווערן פון וואס דו וועסט זען, און מוהרא"ש זאגט דאס מיינט מען קוקן מאוויס פון עבירות, די קליפס וואס מען זעט עבירות, דער וואס קוקט אין דעם ווערט משוגע.


איך בעט דיר נאכאמאל, ווארף אוועק די כלים אויף וואס דו קוקסט עבירות - וועסטו מער נישט ליידן פון די אלע גייסטישע צרות. ווייל דער רבי זאגט (לקוטי מוהר"ן חלק א', סימן לו), מערסטנס פון די גייסטישע קרענק - קומט פון תאוות ניאוף, פון זיך מפקיר זיין די אויגן רחמנא לצלן; דורך קוקן עבירות פארלירט מען די אמונה, און אז מען האט נישט קיין אמונה - ווערט מען משוגע; בעט איך דיר - קוק נישט קיין עבירות, לייג א שטארקע פילטער אויף דיין טעלעפאן.


אויך זאלסטו זאגן משניות, ווייל די אלע וואס זענען נעבעך אראפגעפאלן אין עבירות רחמנא לצלן, אין גיהנום פון פגם הברית - קען משניות זיי ראטעווען און ארויסנעמען פון גיהנום. ווייל עס ווערט געברענגט (מדרש תלפיות אות אל"ף, סוף ענף "אפוד") אז אשר בן יעקב זיצט ביים טויער פונעם גיהנום און לאזט נישט אריין די אלע וואס האבן געלערנט אסאך משניות; אזוי אויך די וואס זענען שוין אנגעקומען אין גיהנום, בזכות לימוד משניות גייט מען ארויס פון גיהנום, דאס מיינט מען אויך די גיהנום פון די וועלט, פון טון עבירות רחמנא לצלן, און דאס וואס דער רבי זאגט (לקוטי מוהר"ן חלק א', סימן א), מען קען נישט מכניע זיין דעם יצר הרע וואס מאכט משוגע דעם מענטש צו טון עבירות, נאר דורך לערנען תורה, דער רבי זאגט אז די תורה איז ווי א שטעקן, די תורה איז ווי די אות ו', דאס מיינט מען ו' סדרי משנה, מיט די משניות שלאגט מען די רוח שטות און מען ווערט נארמאל, מען ווערט אויסגעהיילט פון אלע גייסטישע פראבלעמען.


קומענדיגע וואך פרשת עקב וויל איך דו זאלסט נעמען א טייל אין די יערליכע קאמפיין וואס מיר נעמען צוזאמען צדקה פאר די מוסדות, איך וויל דו זאלסט זיין א חלק פון די קאמפיין, נישט שטיין פון דער זייט, אלע דארפן ברענגען צדקה, סיי די מענער און סיי די פרויען, אלע זאלן רופן באקאנטע אן קיין בושה, דאס טוט ראטעווען פון הרהורי ניאוף, צדקה טוט ראטעווען פון די תאוה.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#197 - רעד נישט מיט די לצים וואס דרייען זיך צווישן אונז
חסידות ברסלב, משניות, ליצנות

בעזרת ה' יתברך - יום ב' פרשת ואתחנן, י' מנחם-אב, שנת תשפ"ה לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


מאך זיך א קביעות צו לערנען יעדן טאג אכצן פרקים משניות. מוהרא"ש זאגט, משניות נעמט אראפ אלע פלעקן פון די נשמה, אפילו די גאר שטארקע איינגעגעסענע פלעקן וואס זעט אויס עס וועט שוין בלייבן, דורך משניות קומען זיי ארויס, און אפילו דו פארשטייסט נישט – זאלסטו זאגן די ווערטער. דער רבי זאגט (שיחות הר"ן, סימן עו), מען דארף נישט ביים לערנען נאר זאגן די ווערטער, און ביים סוף וועט מען פארשטיין.


טענה נישט מיט קיינעם, רעד נישט מיט די לצים וואס דרייען זיך צווישן אונז און פאררופן זיך ברסלב'ע..., זיי זענען טאקע ברסלב'ע, זיי זענען ברסלב'ע לצים... ברסלב'ע געפאלענע.


עס דערמאנט מיר א מעשה, מוהרא"ש איז געווען אין ברסלב ביים ציון פון מוהרנ"ת, און א הונט האט דארט געבילט, האט מוהרא"ש געזאגט: "קוקט אן עכטע ברסלב'ע הונט בילט", אויך האבן זיי דארט געזען אן עכטע ברסלב'ע גוי, אז ער וואוינט אין ברסלב איז ער א ברסלב'ער, אזוי אויך די לצים וואס דרייען זיך בתוכינו זענען ברסלב'ער, ווייל זיי דרייען זיך דא.


טייערער ברודער, זיי שטארק מיט לערנען ח"י פרקים משניות מיט שיעורים כסדרן בכל התורה כולה על פי סדר דרך הלימוד מרבינו – וועסטו אלעס פאררעכטן און אראפנעמען אלע פלעקן און זוכה זיין צו ווערן א גרויסער צדיק.

#196 - אוועק ווארפן דעם ציגארעטל
בחור, התחזקות, משניות, רייכערן

בעזרת ה' יתברך - יום א' פרשת דברים, ב' מנחם-אב, שנת תשפ"ה לפרט קטן


 


טייערער ... נרו יאיר, תלמיד ישיבת היכל הקודש ירושלים


איך הער זייער גוטע גריסן פונעם מנהל און מגיד שיעור אויף דיר, אז דו פירסט זיך מיט דרך ארץ און מיט גוטע מידות.


איך וויל דיר בעטן זאלסט זיך קובע זיין צו לערנען משניות, זאג די ווערטער אפילו אן פארשטיין, זאג א פרק נאך א פרק, און הלואי אז דו וועסט זאגן יעדן טאג ח"י פרקים משניות; אכצן פרקים משניות איז מטהר ומזכך די נשמה פון אלע פלעקן. מוהרא"ש זאגט, משניות איז אזוי ווי סטי"ל ווא"ל וואס נעמט אראפ אלע שמוץ פון כלים, אזוי אויך משניות, עס נעמט אראפ אלע שמוץ פון די נשמה. אפילו ווער עס איז נעבעך געפאלן אין שאול תחתית, ער זינדיגט אין עבירות, אין פגם הברית, אין הוצאת זרע לבטלה רחמנא לצלן, אויב וועט ער לערנען יעדן טאג משניות בעקשנות, ער וועט זאגן יעדן טאג כמה פרקים משניות - וועט ער אלעס מתקן זיין.


דער הייליגער רבי זאגט (שיחות הר"ן, סימן יט): "שֶׁאֲפִילּוּ אוֹתָן הָאֲנָשִׁים הָרְחוֹקִים מִן הַקְּדֻשָּׁה מְאֹד, שֶׁנִּלְכְּדוּ בִּמְצוּדָה רָעָה, עַד שֶׁרְגִילִין בַּעֲבֵרוֹת חַס וְשָׁלוֹם רַחֲמָנָא לִצְלָן", אפילו א מענטש וואס איז זייער ווייט פון קדושה, ער טוט עבירות רחמנא לצלן און ער איז שוין אראפגעפאלן אין שאול תחתית, "אַף עַל פִּי כֵן, הַכֹּחַ שֶׁל הַתּוֹרָה גָּדוֹל כָּל כָּךְ, עַד שֶׁיְּכוֹלָה לְהוֹצִיא אוֹתָם מִן הָעֲבֵרוֹת שֶׁרְגִילִין בָּהֶם חַס וְשָׁלוֹם, וְאִם יַעֲשׂוּ לָהֶם חֹק קָבוּעַ וְחִיּוּב חָזָק לִלְמֹד בְּכָל יוֹם וָיוֹם כָּךְ וְכָךְ, יִהְיֶה אֵיךְ שֶׁיִּהְיֶה, בְּוַדַּאי יִזְכּוּ לָצֵאת מִמְּצוּדָתָם הָרָעָה עַל יְדֵי הַתּוֹרָה, כִּי כֹּחַ הַתּוֹרָה גָּדוֹל מְאֹד"; אויב וועט ער זיך מאכן א קביעות צו לערנען יעדן טאג 'כך וכך', וועט ער סוף כל סוף ארויסגיין פון זיין בלאטע, ווייל די כח פון תורה איז אזוי גרויס, אז עס נעמט ארויס דעם מענטש פון זיין שלעכטס.


רייכער נישט, עס איז נישט גוט, די אלע וואס רייכערן וויינען אז זיי ווילן אויפהערן, נאר די רגילות פון דעם וואס זיי האבן אנגעהויבן יונגערהייט - איז אזוי שטארק אז זיי בלייבן מיט דעם; איז ממש א שאד דו זאלסט יעצט אנהויבן פאר גארנישט און פאר נישט.


איך האף דו וועסט פאלגן און אוועק ווארפן דעם ציגארעטל.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#195 - קוק נישט קיין קליפס, מאוויס, ווידיאוס וכדומה
משניות, מאוויס, לימוד התורה, דאווענען, קאמפיין

בעזרת ה' יתברך - יום ה' פרשת דברים, ו' מנחם-אב, שנת תשפ"ה לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


קוק נישט קיין מאוויס, קליפס וכדומה לזה. דער הייליגער רבי זאגט (לקוטי מוהר"ן חלק א', סימן נ): "כִּי כָּל הַפּוֹגֵם בַּבְּרִית", ווער עס איז פוגם אין פגם הברית, "אֵין יָכוֹל לְהִתְפַּלֵּל", דער קען נישט דאווענען, "מַיִּין מְרִירִין" דאס דאווענען האט ביי אים א ביטערע טעם, ווי ביטערע וואסער; מען האט נישט קיין געפיל צו קומען אין שול דאווענען, און ווען מען קומט שוין אין שול - האט מען נישט קיין געדולד צו עפענען דעם סידור, און ווען מען עפנט שוין דעם סידור קומט אים אן אזוי שווער דאס דאווענען, מען שמועסט, מען איז פארנומען מיט אנדערע זאכן; דאס קומט פון די עבירה פון פגם הברית.


קוק נישט קיין קליפס, מאוויס, ווידיאוס וכדומה. דער רבי זאגט (שם): "וְזֶה בְּחִינַת חוֹלַאַת שֶׁקּוֹרִין בְּרֶעכֶנִישׁ, רַחֲמָנָא לִצְלָן, שֶׁשּׁוֹבֵר עֲצָמוֹת שֶׁל אָדָם", די עבירה ברענגט א קרענק וואס רופט זיך 'ברעכעניש' - דער מענטש ווערט צעבראכן אויף שטיק שטיקלעך און האט נישט קיין געדולד צו דאווענען.


אז דו האסט ליידער שוין אזויפיל געקוקט, האסט מטמא געווען דיינע מוחין - זאלסטו לערנען תורה, אז מען לערנט תורה - באקומט מען צוריק די מוחין. די זאך איז נאר אז דער וואס האט פוגם געווען אין פגם הברית פארלירט די מוחין, מען פארשטייט נישט, מען קען זיך נישט קאנצעטרירן, מען האט נישט קיין מח צו לערנען בעיון, דערפאר זאלסטו זאגן יעדן טאג משניות; אפילו דו פארשטייסט נישט וואס דו לערנסט, ווייל דיין מח איז אויסגעריסן פון אזויפיל זינדיגן, דאך זאלסטו זאגן די ווערטער פון די הייליגע תורה, זאלסט זאגן פרקים משניות, ווייל משניות רייניגט דעם מענטש. "מִשְׁנָה" איז די אותיות "מְשַׁנֶה"; ווי מער א מענטש זאגט משניות איז ער זיך מְשַׁנֶה אינגאנצן, און ער ווערט ריין.


משניות האט א סגולה אז עס שלעפט ארויס דעם מענטש פון די טיפסטע בלאטע, אזוי ווי מען זעט אז מִשְׁנָה איז די ראשי תיבות (תהילים ל, ד): "הֶ'עֱלִיתָ מִ'ן שְׁ'אוֹל נַ'פְשִׁי"; דורכדעם וואס מען זאגט משניות, נעמט עס ארויס דעם מענטש פון די טיפסטע שמוציגסטע פלעצער וואו דער מענטש איז רחמנא לצלן אריינגעפאלן.


אויב דו קענסט זאגן אכצן פרקים משניות - איז דאס א מורא'דיגע זאך; ח"י פרקים משניות יעדן טאג מאכט אז דער מענטש זאל ווערן לויטער, עס געבט צוריק דעם מח פארן מענטש, ווייל ווען א מענטש זינדיגט אין דער עקלדיגע עבירה פון פגם הברית הוצאת זרע לבטלה רחמנא לצלן, ווערט אים אויסגעריסן זיין מח מחשבה. ווייל די זרע קומט פונעם מח, און אז מען זינדיגט ווערט דער מח אויסגעטריקנט וכו', און ווען מען זאגט אסאך פרקים משניות באקומט מען צוריק א קלארע מח.


קום היינט צום ליל שישי שיעור, לאמיר זיך אינאיינעם שטארקן מיט די מתנות, מיט די אוצרות וואס דער רבי האט אונז געגעבן.


איך וויל דיר בעטן דו זאלסט מיר די יאר אויך העלפן מיט די יערליכע קאמפיין, אויך וויל איך דיר געבן א קליינע געשאנק, ממש א קלייניקייט, איך וויל דיר עס געבן פערזענליך (אז דו קענסט קומען צו מיר אין שטוב פון די קומענדיגע וואך זונטאג א וואך, זונטאג פרשת עקב).


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#194 - א געשפעט פון בארד און פיאות
משניות, בארד און פאות, ליצנות

בעזרת ה' יתברך - יום א' פרשת דברים, ב' מנחם-אב, שנת תשפ"ה לפרט קטן


 


טייערער ... נרו יאיר


שטארק זיך מיט דיין בארד און פיאות, און אז דיין בעל הבית מיט די אנדערע ארבעטער שערן די בארד און פיאות און זיי מאכן א געשפעט, זיי ציען דיין בארד מיט חוזק און זאגן: "ווען שניידסטו דאס?" זאלסטו זיך נישט טענה'ען, דריי אוועק די שמועס און טראכט פון רבי'ן, טראכט פון די צדיקים וואס זיי זענען שוין נסתלק געווארן הונדערטער יארן צוריק און זיי זענען נאך אזוי ווי לעבעדיג, נאר זיי און כל הנלווים אליהם, בלייבן, און די משכילים, די לצים וואס מאכן חוזק – פון זיי בלייבט גארנישט, מען ווייסט נישט פון זיי.


למען השם פלאג און ריר נישט אן דיין בארד און פיאות, דיין בארד וועט דיך מזכה זיין פאר עשירות, און דיינע פיאות וועט דיר מזכה זיין פאר א תיקון פון רבי'ן, וואס וועט אונז ארויסשלעפן פון אלעם שלעכטס, פון שאול תחתית ומתחתיו.


הויב נאכאמאל אן דיין שיעור משניות, אנשטאט די טעלעפאן וואס גנב'עט דיר אוועק דיינע שענסטע טעג, אנשטאט דעם האלט א משניות און זאג א פרק נאך א פרק.

#193 - אייבערשטער ראטעווע מיך, איך ווער פארברענט
תפילות אויף אידיש, בין המצרים, צדקה, משניות, גמרא, שמירת עינים

בעזרת ה' יתברך - יום ד' פרשת פנחס, כ' תמוז, שנת תשפ"ה לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


דער יצר הרע פלאקערט און ברענט, דער יצר הרע פון קוקן אויף פרעמדע ברענט און בריט, ער לאזט נישט אפ, ער ווארפט אראפ אן רחמנות. די איינציגסטע עצה איז - נאכאמאל גיין שרייען צום אייבערשטן: "אייבערשטער איך וויל זיין אן ערליכער איד, איך וויל זיין אפגעהיטן, אייבערשטער ראטעווע מיך, איך ווער פארברענט, עס פלאקערט אין מיר תאות ניאוף, וויפיל איך פרוביר ווער איך נאר ווייטער און ווייטער פון דיר, העלף מיר..."


אויך זאלסטו זיך מאכן א שיעור אין משניות. דער רבי זאגט (שיחות הר"ן, סימן יט): "אֲפִילּוּ אוֹתָן הָאֲנָשִׁים הָרְחוֹקִים מִן הַקְּדֻשָּׁה מְאֹד, שֶׁנִּלְכְּדוּ בִּמְצוּדָה רָעָה, עַד שֶׁרְגִילִין בַּעֲבֵרוֹת חַס וְשָׁלוֹם רַחֲמָנָא לִצְלָן", אפילו א מענטש וואס איז זייער ווייט פון קדושה, ער טוט עבירות רחמנא לצלן און ער איז שוין אראפגעפאלן אין שאול תחתית, "אַף עַל פִּי כֵן, הַכֹּחַ שֶׁל הַתּוֹרָה גָּדוֹל כָּל כָּךְ, עַד שֶׁיְּכוֹלָה לְהוֹצִיא אוֹתָם מִן הָעֲבֵרוֹת שֶׁרְגִילִין בָּהֶם חַס וְשָׁלוֹם. וְאִם יַעֲשׂוּ לָהֶם חֹק קָבוּעַ וְחִיּוּב חָזָק לִלְמֹד בְּכָל יוֹם וָיוֹם כָּךְ וְכָךְ, יִהְיֶה אֵיךְ שֶׁיִּהְיֶה, בְּוַדַּאי יִזְכּוּ לָצֵאת מִמְּצוּדָתָם הָרָעָה עַל יְדֵי הַתּוֹרָה, כִּי כֹּחַ הַתּוֹרָה גָּדוֹל מְאֹד", אויב וועט ער זיך מאכן א קביעות צו לערנען יעדן טאג 'כך וכך' - וועט ער סוף כל סוף ארויסגיין פון זיין בלאטע, ווייל די כח פון תורה איז אזוי גרויס, אז עס נעמט ארויס דעם מענטש פון זיין שלעכטס.


אויך זאלסטו זיך מאכן א קביעות צו לערנען גמרא, און אז דו פארשטייסט נישט די גמרא - זאלסטו ווייטער לערנען אפילו אן פארשטיין, זאג די ווערטער פון די הייליגע גמרא. לערנען גמרא און זאגן גמרא פארברענט די קליפה וואס ווארפט אראפ אין פגם הברית הוצאת זרע לבטלה רחמנא לצלן, בפרט גמרא. דער רבי זאגט (לקוטי מוהר"ן חלק א, סימן ריד): "תַּלְמוּד בְּגִימַטְרִיָּא אוֹתִיּוֹת שֶׁל שְׁמָהּ 'לִילִית'", תלמוד באטרעפט אזוי ווי די קליפה וואס ווארפט אראפ דעם מענטש אין פגם הברית רחמנא לצלן, תלמו"ד באטרעפט פיר הונדערט אכציג, און די קליפה לילי"ת באטרעפט אויך פיר הונדערט אכציג, "עַל כֵּן יֵשׁ כֹּחַ בְּלִמּוּד הַתַּלְמוּד לְהַכְנִיעַ אוֹתָהּ", אז מען לערנט גמרא איז מען מכניע די קליפה.


האלט מיט דיר א פושקע, און ווען דו ווילסט א ישועה - לייג אריין אפאר פרוטות און בעט אין אידיש, אין דיין מאמע לשון, אויף דיין שפראך: "הייליגער באשעפער געב מיר א ישועה, העלף מיר..." וועסטו זען ישועות.


יעצט אין די דריי וואכן גייט מען נישט אין פלעצער וואס זענען מסוכן, עס שטייט אין שלחן ערוך (אורח חיים, סימן תקנ"א) אז קטב און מרירי זוכן ווי צו שעדיגן השם ישמרינו.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.



 

#192 - משניות וועט דיר ארויסשלעפן פון מאוויס, קליפס, און פאדקעסטס
שטעטל, משניות, טעלעפאן, נייעס

בעזרת ה' יתברך - יום ה' פרשת קרח, א' דראש חודש תמוז, שנת תשפ"ה לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


אז דו ביסט אזוי צוגעקלעבט צו די טעלעפאן, צו די נייעס, דו קוקסט מאוויס, קליפס, פאדקעסט - איז דא איין עצה פאר דיר; זאלסט זאגן אכצן פרקים משניות אפילו אן פארשטיין. ווייל דער רבי זאגט (שיחות הר"ן, סימן יט): "שֶׁאֲפִילּוּ אוֹתָן הָאֲנָשִׁים הָרְחוֹקִים מִן הַקְּדֻשָּׁה מְאֹד, שֶׁנִּלְכְּדוּ בִּמְצוּדָה רָעָה, עַד שֶׁרְגִילִין בַּעֲבֵרוֹת חַס וְשָׁלוֹם רַחֲמָנָא לִצְלָן", אפילו א מענטש וואס איז זייער ווייט פון קדושה - ער טוט עבירות רחמנא לצלן, און ער איז שוין אראפגעפאלן אין שאול תחתית, "אַף עַל פִּי כֵן, הַכֹּחַ שֶׁל הַתּוֹרָה גָּדוֹל כָּל כָּךְ, עַד שֶׁיְּכוֹלָה לְהוֹצִיא אוֹתָם מִן הָעֲבֵרוֹת שֶׁרְגִילִין בָּהֶם חַס וְשָׁלוֹם, וְאִם יַעֲשׂוּ לָהֶם חֹק קָבוּעַ וְחִיּוּב חָזָק לִלְמֹד בְּכָל יוֹם וָיוֹם כָּךְ וְכָךְ - יִהְיֶה אֵיךְ שֶׁיִּהְיֶה, בְּוַדַּאי יִזְכּוּ לָצֵאת מִמְּצוּדָתָם הָרָעָה עַל יְדֵי הַתּוֹרָה, כִּי כֹּחַ הַתּוֹרָה גָּדוֹל מְאֹד"; אויב וועט ער זיך מאכן א קביעות צו לערנען יעדן טאג כך וכך, וועט ער סוף כל סוף ארויסגיין פון זיין בלאטע, ווייל די כח פון תורה איז אזוי גרויס אז עס נעמט ארויס דעם מענטש פון זיין שלעכטס; מוהרא"ש האט מקובל פון אנשי שלומינו אז ווען דער רבי האט געזאגט די שיחה האט ער געמיינט מיט דעם דאס לערנען אכצן פרקים משניות.


נישטא קיין אנדערע וועג ווי אזוי צו ווערן געראטעוועט פון די שטארקע נסיון, נאר דורך לערנען תורה אויפן סדר דרך הלימוד פון הייליגן רבי'ן (המבואר בשיחות הר"ן, סימן עו), ווייל רבי נתן פארציילט (חיי מוהר"ן, סימן תקעג): "ווען דער רבי האט געזאגט דעם שיחה (שיחות הר"ן, סימן יט), האב איך געפרעגט דעם רבי'ן צי תורה קען העלפן אזא איינעם וואס איז אראפגעפאלן אין די עבירה פון פגם הברית - הוצאת זרע לבטלה רחמנא לצלן? האט דער רבי געשריגן אויף מיר און געזאגט: 'דו ווייסט ווי גרויס דער כח פון תורה איז? תורה איז העכער פון אלעס'"; אפילו אז א מענטש ליגט נעבעך אין די עקלדיגע עבירה פון פגם הברית - הוצאת זרע לבטלה רחמנא לצלן, אויב ער וועט לערנען יעדן טאג 'כך וכך' - וועט ער ווערן אן ערליכער איד.


מיר וועלן זיין זומער אין שטעטל, אין די ברסלב'ע שטעטל, צווישן די גראז און די ביימער, דינען דעם אייבערשטן, זיך גרייטן אויף ראש השנה מיט תשובה און תיקון המעשים. אין שטאט איז זייער שווער מיט שמירת עיניים, מען ווערט פארברענט, עס איז אזוי געפערליך, נישט אויסצוהאלטן. אויף די בערג איז א מחי', עס שפירט זיך א ריינקייט, אבער דאס איז נאר אויב מען האט נישט די טעלעפאן מיט זיך. מען קען זיין אין די הייליגסטע פלאץ, אויב האט מען די טעלעפאן איז אזוי געפערליך, אלעס ווערט פארשטעלט, די גרויסע קדושה ווערט פארשטעלט. אזוי ווי דער רבי דערציילט אין די מעשה פונעם מלך ועניו (ספורי מעשיות, מעשה ו): "עֶס אִיז פַארְהַאנְדְן אִין אַלֶע מְדִינוֹת אֵיין מְדִינָה וָואס דִי מְדִינָה אִיז כּוֹלֵל אַלֶע מְדִינוֹת. (כְּלוֹמֶר דִי מְדִינָה אִיז דֶער עִיקָר אוּן דֶער כְּלַל פוּן אַלֶע מְדִינוֹת) אוּן אִין דֶער מְדִינָה אִיז פַאר הַאנְדְן אַ שְׁטָאט וָואס דִי שְׁטָאט אִיז כּוֹלֵל אַלֶע שְׁטֶעט פוּן גָאר דֶער מְדִינָה וָואס זִי אִיז כּוֹלֵל אַלֶע מְדִינוֹת. אוּן אִין דֶער שְׁטָאט אִיז פַארְהַאנְדְן אֵיין שְׁטוּבּ וָואס זִי אִיז כּוֹלֵל אַלֶע שְׁטִיבֶּער פוּן דֶער גַאנְצֶע שְׁטָאט וָואס דִי שְׁטָאט אִיז כּוֹלֵל וְכוּ' כַּנַּ"ל. אוּן דָארְט אִין דֶער שְׁטוּבּ אִיז פַארְהַאנְדְן אַ מֶענְטְשׁ וָואס עֶר אִיז כּוֹלֵל גָאר דִי שְׁטוּבּ, וָואס דִי שְׁטוּבּ אִיז כּוֹלֵל וְכוּ' כַּנַּ"ל. אוּן דָארְט אִיז פַארְהַאנְדְן אֵיינֶער וָואס עֶר מַאכְט גָאר דָאס לֵיצָנוּת אוּן דֶעם קַאטָאוֶועס פוּן דֶער גַאנְצֶער מְדִינָה", און ווי מוהרא"ש געבט צו פארשטיין, דאס גייט ארויף אויף די גרעסטע קדושה; מען קען זוכה זיין צו קומען קיין ארץ ישראל, קיין ירושלים, צום בית המקדש, צום קדשי קדשים וואו דער כהן גדול גייט אריין מקריב זיין די קטורת, און דארט איז אויך דא די בחירה ונסיון, איינער וואס מאכט ליצנות.


א גוטן חודש.

#191 - אסאך חיזוק נישט אפצולאזן דעם הייליגן רבי'ן
משניות, חלישות הדעת, ליצנות, פאדקעסט

בעזרת ה' יתברך - יום ג' פרשת קרח, כ"ח סיון, שנת תשפ"ה לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


מען דארף אסאך חיזוק נישט אפצולאזן דעם הייליגן רבי'ן. דער סמ"ך מ"ם האט זייער מורא ווען מען ווערט מקורב צום רבי'ן, ער וויל נישט מען זאל זיין ביים רבי'ן, ער טוט אלעס אוועק צו נעמען דעם מענטש פון רבי'ן; פאר איינעם מאכט ער בלבולים, פאר א צווייטן א חלישות הדעת, און אזוי קומט ער צו יעדן איינעם מיט א טעכניק ווי אזוי אים אוועק צו שלעפן פון רבי'ן.


עס איז געווען ביים רבי'ן א איד ר' ליפא, א גרויסער סוחר, אן ערליכער איד. אמאל איז ער געפארן אויף א גרויסער יריד צו מאכן געשעפטן, ער איז קודם געפארן צום רבי'ן נעמען א ברכה, ער איז געווען שבת ביים רבי'ן. ביי שלש סעודות האט אים שוין די הויט געברענט אז דער רבי זאל שוין ענדיגן די תורה כדי ער זאל שוין קענען פארן צום יריד פארדינען געלט, און אזוי ווי דער הייליגער רבי האט דאך אלעס געזען, האט ער אים מרמז געווען אינמיטן די תורה אז עס שטייט אין תקוני זוהר (תיקון ג' מהתיקונים האחרונים): "חֲיֵיכִת בְּהוֹן בְּעוּתְרָא בְּהַאי עָלְמָא, וּלְּבָתַר, קְטִילַת בְּהוֹן", געלט לאכט צום מענטש אין די יונגע יארן און שפעטער הרג'עט עס דעם מענטש; דער רבי האט געוואלט מיט דעם מרמז זיין פאר ר' ליפא אז נישט אלעס איז געלט וכו', ר' ליפא האט זיך אבער פון דעם באליידיגט, ער איז אוועק געגאנגען פון רבי'ן און ער איז מער נישט געקומען.


ווען רבי נתן האט אים געטראפן, האט ער אים געפרעגט: "ליפא, וואו ביסטו אנטלאפן? עמנו הייתם!" האט אים ר' ליפא געזאגט: "דער רבי האט מיך פארשעמט", מיינענדיג די תורה וואס דער רבי האט דעמאלט געזאגט און אים מרמז געווען אין די תורה, זאגט אים רבי נתן: "ליפא! פון אזא רבי גייט מען אוועק?! זאל דער רבי נעמען א דראנג (א דיקע האלץ) און מיך שלאגן - וועל איך אויך נישט אוועק גיין!"


באניי זיך אין לערנען משניות. ווען דו זאגסט משניות זאלסטו נישט צוהערן קיין אינטערוויאס מיט פאדקעסט, עס איז א סתירה; די משניות דארף רייניגן, און די אינטערוויאס מיט פאדקעסט, דרשות - דאס שלעפט אוועק פונעם אייבערשטן; עס קען זיין איין קליפ, איין טראפ ליצנות - וועט דיר אוועקשלעפן פון רבי'ן, פון דיין יראת שמים.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#190 - זיך פארלייגן אויף לערנען משניות און גמרא
משניות, שיעורים כסדרן, תמימות

בעזרת ה' יתברך - יום ה' פרשת בהעלותך, ט"ז סיון, שנת תשפ"ה לפרט קטן


 


... נרו יאיר, תלמיד ישיבת היכל הקודש ירושלים


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


איך האב זייער הנאה צו ליינען דיינע בריוו, ווי דו שטארקסט זיך בלימוד התורה און יראת שמים.


דער עיקר זאלסטו זיך פארלייגן אויף לערנען משניות און גמרא; דאס הייסט, פרוביר צו לערנען לכל הפחות יעדן טאג אכצן פרקים משניות. מוהרא"ש זאגט אין ספר אשר בנחל פאר בחורים און אינגעלייט, נישטא נאך אזא לימוד וואס הרג'עט דעם סמ"ך מ"ם ווי אכצן פרקים משניות, מען ווערט אינגאנצן ריין, עס נעמט אראפ אלע פלעקן, אויך די פלעקן וואס זענען איינגעגעסן וכו', דורך לערנען משניות, דורך זאגן משניות - ווערט די נשמה ציכטיג ריין.


דיין צווייטע שיעור זאל זיין גמרא, מאך זיך א שיעור אין ש"ס. לערן כסדרן, זיי זיך נישט מבלבל פון קיינעם, לערן כסדרן אויף דיין וועג לויט דיין מעגליכקייט, ווער נישט צעדרוקט פון אנדערע, קוק נאר אויף דיר וויפיל דו קענסט לערנען און אנקומען, און ווען דו ענדיגסט א מסכתא גיי צו די קומענדיגע מסכתא, ביז דו וועסט ענדיגן ש"ס, און דעמאלט זאלסטו אנהויבן נאכאמאל ש"ס. עס וועט דיר זיין שווער, ווייל אין אנהויב ווען מען הויבט אן לערנען אויפן סדר דרך הלימוד ווערט דער שטן משוגע, ער זעט אז ער פארלירט דא א נשמה, מאכט ער אלע סארט שוועריקייטן, אבער ביי דער וואס איז שטארק, דער וואס האלט אן מיט עקשנות - ווערט אים זייער זיס און געשמאק.


דער מגיד שיעור שרייבט מיר זייער שיינע זאכן אויף דיר. איך וויל דיר בעטן זאלסט בלייבן מיט דיין תמימות, זאלסט נישט האבן מיט קיין לצים, זאלסט זוכן חברים וואס לעבן מיט אמונת חכמים, מיט יראת שמים.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#189 - זוך א מקוה וואס איז ליידיג
מקוה, קדושה, משניות, שמירת עינים

בעזרת ה' יתברך - יום ה' פרשת במדבר, ב' סיון, מ"ו לעומר, שנת תשפ"ה לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


איך בין אזוי צעשוידערט פון ליינען וואס דו ביסט אריבער אלס יונגער בחור פון רוצחים וואס האבן דיך מטמא געווען אין מקוה; ווי קען זיין אזא זאך פאסירן, נאכדערצו ביי די שענסטע און פרומסטע קהילה? וואס איז פשט?! קיינער זעט נישט? נישטא קיין מקוה איד? נישטא קיין גבאים? אלעס איז הפקר?! ווי קען זיין א מקוה אינמיטן שטאט וואו הונדערטער אידן גייען א טאג און עס זאל פאסירן בריש גלי אז מען איז מטמא בחורים.


יעצט ווען דיין טעראפיסט זאגט דיר זאלסט נישט גיין אין מקוה, ווייל דו ביסט נעבעך קראנק מיט די מחלה פון (דברים כח, לד): "וְהָיִיתָ מְשֻׁגָּע מִמַּרְאֵה עֵינֶיךָ אֲשֶׁר תִּרְאֶה", דו קוקסט ווי א משוגע'נער רחמנא לצלן, דו ווילסט וויסן אויב דאס שטימט מיטן הייליגן רבינ'ס ווערטער; ענדערש זאלסטו יא גיין אין מקוה, נאר זוך א מקוה וואס איז ליידיג, זוך א צייט וואס איז ליידיג, וועט דיר זיין גרינגער.


אז דו ווילסט געהיילט ווערן פון די טומאה, זאלסטו זיך מאכן א שיעור אין לערנען יעדן טאג אכצן פרקים משניות. ווייל ווען מען זינדיגט אין פגם הברית, הוצאת זרע לבטלה רחמנא לצלן גייט דער פגם צו די מח. אזוי ווי דער זוהר זאגט (משפטים קי): "סליקא דיסודא עד אבא ואמא", מען פארלירט די מוחין, און דאס קען מען צוריק באקומען דורך לערנען משניות. אזוי ווי דער רבי זאגט (שיחות הר"ן, סימן יט): "שֶׁאֲפִילּוּ אוֹתָן הָאֲנָשִׁים הָרְחוֹקִים מִן הַקְּדֻשָּׁה מְאֹד, שֶׁנִּלְכְּדוּ בִּמְצוּדָה רָעָה, עַד שֶׁרְגִילִין בַּעֲבֵרוֹת חַס וְשָׁלוֹם רַחֲמָנָא לִצְלָן", אפילו א מענטש וואס איז זייער ווייט פון קדושה, ער טוט עבירות רחמנא לצלן, און ער איז שוין אראפגעפאלן אין שאול תחתית, "אַף עַל פִּי כֵן, הַכֹּחַ שֶׁל הַתּוֹרָה גָּדוֹל כָּל כָּךְ, עַד שֶׁיְּכוֹלָה לְהוֹצִיא אוֹתָם מִן הָעֲבֵרוֹת שֶׁרְגִילִין בָּהֶם חַס וְשָׁלוֹם, וְאִם יַעֲשׂוּ לָהֶם חֹק קָבוּעַ וְחִיּוּב חָזָק לִלְמֹד בְּכָל יוֹם וָיוֹם כָּךְ וְכָךְ, יִהְיֶה אֵיךְ שֶׁיִּהְיֶה, בְּוַדַּאי יִזְכּוּ לָצֵאת מִמְּצוּדָתָם הָרָעָה עַל יְדֵי הַתּוֹרָה, כִּי כֹּחַ הַתּוֹרָה גָּדוֹל מְאֹד"; אויב וועט ער זיך מאכן א קביעות צו לערנען יעדן טאג כך וכך, וועט ער סוף כל סוף ארויסגיין פון זיין בלאטע, ווייל די כח פון תורה איז אזוי גרויס אז עס נעמט ארויס דעם מענטש פון זיין שלעכטס, און רבי נתן פארציילט (חיי מוהר"ן, סימן תקעג): "ווען דער רבי האט געזאגט דעם שיחה, האב איך געפרעגט דעם רבי'ן 'צי תורה קען העלפן אזא איינעם וואס איז אראפגעפאלן אין די עבירה פון פגם הברית - הוצאת זרע לבטלה רחמנא לצלן?' האט דער רבי געשריגן אויף מיר און געזאגט: 'דו ווייסט ווי גרויס דער כח פון תורה איז? תורה איז העכער פון אלעס'"; אפילו אז א מענטש ליגט נעבעך אין די עקלדיגע עבירה פון פגם הברית, הוצאת זרע לבטלה רחמנא לצלן, אויב ער וועט לערנען יעדן טאג 'כך וכך' וועט ער ווערן אן ערליכער איד, און ווי מוהרא"ש זאגט אז ער האט מקובל פון אנשי שלומינו אז ווען די רבי האט געזאגט די שיחה האט ער געמיינט מיט דעם דאס לערנען אכצן פרקים משניות.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#188 - מען וועקט זיך נישט אויף ביינאכט ווען מען דארף ארויסגיין
ריינקייט, משניות

בעזרת ה' יתברך - יום ד' פרשת נשא, ח' סיון, אסרו חג, שנת תשפ"ה לפרט קטן


 


טייערער ... נרו יאיר


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


איך פריי זיך צו הערן אז דו האסט געענדיגט משניות די ערשטע מאל, יעצט זאלסטו אנהויבן נאכאמאל גורס זיין משניות, און ווען דו וועסט זוכה זיין נאכאמאל צו מסיים זיין - זאלסטו נאכאמאל אנהויבן, אזוי זאלסטו טון דיין גאנצע לעבן. אזוי ווי דער רבי זאגט (שיחות הר"ן, סימן כג): "וואויל איז דעם מענטש וואס עסט יעדן טאג פרקים משניות"; דער רבי רופט דאס אן 'עסן', דאס איז עסן פאר די נשמה, מזונא דנשמתא.


צעברעך זיך נישט פון דעם אז ביינאכט וועקסטו זיך נישט אויף ווען דו דארפסט ארויסגיין וכו' און עס פאסירט וכו'; עס איז אזוי ביי אסאך קינדער און אויך ביי בחורים, אז מען שלאפט זייער טיף און מען שפירט נישט ווען מען דארף ארויסגיין וכו'. זאלסט זיך נישט צעקלאפן מיט דעם, זיי פרייליך, זיי שטארק, פון יעדע כיתה קינדער איז דא א פערטל קינדער וואס גייען דאס אריבער און ביז די חתונה גייט דאס אוועק.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#187 - לערנען משניות ברענגט א נייע ריינע ציכטיגע נשמה
משניות, היטן די צייט

בעזרת ה' יתברך - יום א' פרשת במדבר, כ"ז אייר, מ"ב לעומר, שנת תשפ"ה לפרט קטן


 


... נרו יאיר, תלמיד ישיבת היכל הקודש ירושלים


איך הער אויף דיר זייער שיינע גריסן פון די מנהל און פונעם מגיד שיעור, איך האב זייער הנאה אז דו פירסט זיך שיין מיט דרך ארץ.


איך וויל דיך זייער בעטן זאלסט יעדן טאג לערנען אכצן פרקים משניות, נישטא נאך א זאך וואס מאכט ריין די נפש, רוח ונשמה - ווי לימוד משניות, בפרט אכצן פרקים משניות. עס נעמט אראפ אלע פלעקן פון די נשמה, די ראשי תיבות פון (תהילים ל, ד): "הֶ'עֱלִיתָ מִ'ן שְׁ'אוֹל נַ'פְשִׁי" - איז משנה, משניות האט א כח ארויסצושלעפן דעם מענטש פון די טיפסטע פלעצער, אויך איז משנה די אותיות נשמה; דאס לערנען משניות ברענגט א נייע ריינע ציכטיגע נשמה.


מאך זיך א מקום קבוע אין ישיבה און לערן אכצן פרקים משניות, און לאז זיך נישט שטערן פון קיינעם, ביז דו וועסט זוכה זיין צו ווערן א גרויסער צדיק, דו וועסט זוכה זיין צו הויכע מדריגות. אזוי ווי דער הייליגער בית יוסף זכותו יגן עלינו האט זוכה געווען צו א מגיד פון הימל, דער מגיד פלעגט שטענדיג קומען לערנען מיט אים און אים זאגן מוסר וכו' - אלעס בזכות משניות.


יעצט ביסטו יונג, ביסט א יונג בחור, דאס לעבן גייט זייער שנעל אריבער, און נאר משניות נעמט מען מיט זיך מיט, מוהרא"ש פלעגט שטענדיג חזר'ן די ווערטער פון הייליגן חיד"א, וואס זאגט, אז אשר בן יעקב זיצט ביים טיר פון גיהנום און ווער עס האט געלערנט משניות, אדער מען לערנט פאר אים משניות - לאזט ער נישט אריין אין גיהנום; מיט דעם טייטשט ער דעם דער פסוק (בראשית מט, כ): "מֵאָשֵׁר שְׁמֵנָה לַחְמוֹ", 'שְׁמֵנָה' איז די אותיות 'מִשְׁנָה', ווען 'אשר' זעט אז א מענטש האט געלערנט 'משנה', "וְהוּא יִתֵּן מַעֲדַנֵּי מֶלֶךְ", געבט ער אים גן עדן; אזוי אויך נעמט משניות ארויס די נשמה פון אלע קליפות.


געב א גרוס פארן מגיד שיעור און פאר אלע בחורים.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#186 - קוקן מאוויס ברענגט צו דאס ערגסטע
משניות, מאוויס

בעזרת ה' יתברך - יום ד' פרשת בהר-בחוקותי, כ"ג אייר, ל"ח לעומר, שנת תשפ"ה לפרט קטן


 


לכבוד מיין ליבער ... נרו יאיר


איך בענק זיך נאך דיר, איך האף אז דו ביסט ווייטער שטארק, דו דאווענסט, דו לערנסט און דו ביסט מיט יראת שמים.


טייערער ברודער, קוק נישט קיין מאוויס, דאס קוקן מאוויס ברענגט צו דאס ערגסטע, ביז מען קוקט ניאוף, מען קוקט אפפאל פון דאס ערגסטע רחמנא לצלן, און אלעס גייט נאכדעם חרוב, מען פארלירט די טעם פון לעבן, מען פארלירט די שלום בית, מען דארף מער נישט די ווייב, מען עקלט זיך פון זיך, פון די ווייב, מען ווערט דערווייטערט פונעם אייבערשטן, עס ווערט טונקל, ביטער, ביז מען וויל מאכן א סוף צום לעבן.


דערפאר טייערער ברודער, הייב זיך אויף, נעם צוריק די משניות און גיי יעדן טאג שרייען צום אייבערשטן: "הייליגער באשעפער, איך וויל זיין ערליך, איך וויל זיין גוט", און ווארף אוועק די מאוויס, און פריי זיך מיט דיין ווייב, מיט די מתנה וואס דער אייבערשטער האט דיר געגעבן.

#185 - די סוף פון דראגס איז זייער ביטער
שידוכים, משניות, דראגס

בעזרת ה' יתברך - יום ג' פרשת אמור, ט"ו אייר, כ"ט לעומר, שנת תשפ"ה לפרט קטן


 


טייערער ... נרו יאיר


איך בין געפארן קיין ארץ ישראל, איך בין אין מירון ביי רבי שמעון בר יוחאי, איך בעט פאר דיר פאר דיין געזונט און פאר דיין שידוך.


איך וויל דיר בעטן זאלסט נישט נעמען דראגס, עס איז נישט גוט, אחריתה מרה כלענה, די סוף איז זייער ביטער. איך פארשטיי אז דו נעמסט דאס נאר ווייל דו ווילסט אוועק לויפן פון דיינע פראבלעמען; ליבער ברודער, אז מען וויל אוועק לויפן פון פראבלעמען דארף מען לויפן צום אייבערשטן און צו די הייליגע תורה.


מאך זיך א קביעות צו לערנען יעדן טאג משניות, לערן יעדן טאג כמה פרקים משניות, זיי זיך נישט מבלבל אויב דו פארשטייסט נישט דאס לערנען, "העיקר הוא האמירה", דער עיקר זאלסטו זאגן די ווערטער, די משניות וועט דיך אויסוואשן פון אלעם שלעכטס. די תורה איז דראגס, די הייליגע חכמים זכרונם לברכה זאגן (עירובין נד.), די תורה איז סם חיים, א דראג וואס געבט לעבן.


איך בעט פאר דיר ביי די מקומות הקדושים, דו זאלסט זיין געזונט און האבן א גוטע שידוך.

#184 - די מחשבות אז מען האט מיר פיינט
משניות, חלישות הדעת, מניעות

בעזרת ה' יתברך - יום ב' פרשת שמיני, אסרו חג פסח, כ"ג ניסן, שנת תשפ"ה לפרט קטן


 


... נרו יאיר


עס טוט מיר וויי צו הערן אז דו ווערסט וויי געטון פון מיר; איך קען עס ממש נישט פארשטיין, ווי קען זיין אזא זאך, אז איינעם וועם איך האב אזוי ליב, זאל טראכטן אז איך האב אים פיינט.


איך בעט דיר זייער זאלסט צוריק קומען און איבערשפרינגען אויף אלעס, די אלע זאכן זענען נאר מניעות אונז אפצוטיילן, ווייל פון ווען מען הויבט אן טון פארן רבי'ן הויבט מען אן אריבערגיין די סארט געפילן. איך געדענק ווען איך בין מקורב געווארן צו מוהרא"ש האב איך נישט געהאט די סארט מחשבות ביז איך האב געעפנט די ישיבה, און פון ווען מיר האבן געעפנט די ישיבה, אנגעהויבן משמש זיין דעם רבי'ן - האט זיך אנגעהויבן די סארט מניעות, די קאפ פלעגט מיר וויי טון פון די סארט מחשבות, און יעדע מאל די קאפ האט זיך מיר געדרייט פון די סארט מחשבות - בין איך מער געקומען צו מוהרא"ש און זיך אליין אויפגעוויזן אז דאס איז שקר, און אפילו נאכן זען מיט די אויגן אז די מחשבות זענען נישט אמת - זענען זיי צוריק געקומען נאכאמאל, און איך האב געמאכט אסאך התבודדות וכו' וכו'.


אויך זאלסטו צוריק אנהויבן לערנען יעדן טאג אכצן פרקים משניות, דורך זאגן אסאך משניות באומט מען נייע מוחין, מען גייט ארויס פון אלע צמצומים, מען ווערט א פרייער מענטש, א בן חורין.


איך בעט יעדן טאג פאר דיר פאר דיין הצלחה.

#183 - הלואי אז דו וועסט גורס זיין ח"י פרקים משניות
משניות

בעזרת ה' יתברך - יום ד' פרשת כי תשא, י"ב אדר, שנת תשפ"ה לפרט קטן


 


מיין טייערער ... נרו יאיר


איך וויל דיך מחזק זיין זאלסט יעדן טאג לערנען די הייליגע תורה, זאלסט לערנען יעדן טאג משניות, הלואי אז דו וועסט גורס זיין ח"י פרקים משניות; די הייליגע תורה, די הייליגע משניות - מאכט געזונט דעם מענטש, עס מאכט פרייליך, עס מאכט צופרידן, גארנישט אין לעבן מאכט צופרידן דעם מענטש נאר לערנען תורה.


שרייב מיר אויב דו האסט באקומען מיין בריוו, ווייל איך וויל אזוי שטארק זאלסט אנהאלטן דיין חיים טובים וואס דו האסט געהאט אלע יארן אין ישיבה, איך וויל זאלסט יעדן טאג לערנען ח"י פרקים משניות. עס שטייט פון צדיקים (אור צדיקים סימן כב, אות יא): "וְאִם אֶפְשַׁר שֶׁיַּשְׁלִים חַ"י פְּרָקִים בְּכָל יוֹם, נֶגֶד חַ"י עוֹלָמוֹת מַה טוֹב וּמַה נָעִים", עס איז זייער גוט מען זאל יעדן טאג לערנען אכצן פרקים משניות, "יְהִי חֶלְקִי עִמּוֹ", איך וויל האבן א חלק מיט זיי, "כִּי הוּא תִּיקוּן גָּדוֹל לִפְגַם הַבְּרִית, סוֹד אֵל חַי", ווייל מיטן זאגן אכצן פרקים משניות איז מען מתקן וואס מען האט פוגם געווען אין די חטא פון פגם הברית, "וְיֶשׁ לָהֶם גַּם כֵּן סְגוּלָה לַהֲרוֹג הַיֵּצֶר הָרָע", אויך האט דאס א סגולה צו הרג'ענען דעם יצר הרע, "גַּם סְגוּלָה לְהַמְשִׁיךְ נְשָׁמָה, שֶׁהִיא אוֹתִיּוֹת מִשְׁנָה", אויך האט דאס א סגולה צו ברענגען א ריינע נשמה אויפן מענטש.


הלואי קענען מיר באנייען אונזער קשר אזוי ווי אמאל.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#182 - בלייב אין ישיבה, וועט דיר גוט זיין
בחור, התחזקות, משניות, ישיבה

בעזרת ה' יתברך - יום ד' פרשת כי תשא, י"ב אדר, שנת תשפ"ה לפרט קטן


 


טייערער ליבער ... נרו יאיר


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


עס טוט מיר וויי אז דו ווילסט אוועק גיין פון אונזער ישיבה, דו שרייבסט אז דו זעסט נישט קיין שום סיבה פארוואס דו זאלסט זיין אין ישיבה; ליבער ברודער, טייערער הארציגער חבר, גיי נישט אוועק פון ישיבה, בלייב אין ישיבה, און דאס וואס דו שרייבסט אינעם בריוו אז דו שפירסט ווי דו פאלסט, דאס איז נישט די ישיבה; דאס איז די נסיונות וואס גייט אריבער אויף יעדן איינציגסטן מענטש, און מה-דאך ביים רבי'ן אין ישיבה שפירסטו אזוי צעפאלן, ווי אזוי וועסטו זיך שפירן אן די ישיבה... אן די חיזוק, אן די עצות.


טייערער ליבער ... איך בעט דיר זייער, שטארק זיך און לאז זיך נישט נאך. מאך זיך א קביעות צו לערנען יעדן טאג משניות, לערן יעדן טאג אכצן פרקים משניות אפילו אן פארשטיין, און אויך זאלסטו לערנען אסאך בלעטער גמרא, ש"ס כסדרן, דאס וועט דיך מאכן פרייליך, עס וועט דיך מאכן פאר א באפרייטער מענטש. ווייל וויסן זאלסטו, דינען דעם אייבערשטן איז טאקע אין אנהויב שווער און אן א טעם, אבער אז מען איז אן עקשן, מען ברעכט עס דורך, מען איז שטארק מיט דעם, ווערט שפעטער אזוי זיס, און ווען מען ווערט עלטער, ווען מען קען שוין גארנישט טון מיטן לעבן - דעמאלט איז אזוי זיס פאר דעם ערליכן איד וואס האט אלע יארן געלערנט און געדינט דעם אייבערשטן. אזוי ווי חכמינו זכרונם לברכה זאגן (קידושין פב:): "שֶׁכָּל אוּמָנוּת שֶׁבָּעוֹלָם אֵין עוֹמְדוֹת לוֹ אֶלָּא בִימֵי יַלְדּוּתוֹ", אלע סארט ארבעט ברענגט געלט אין די יונגע יארן, "אֲבָל בִּימֵי זִקְנוּתוֹ הֲרֵי הוּא מוּטָל בָּרָעָב", אבער אין די עלטערע יארן, ווען מען קען מער נישט ארבעטן - גייט מען אויס פאר הונגער, "אֲבָל תּוֹרָה אֵינָה כֵּן", אבער די תורה איז נישט אזוי, "עוֹמֶדֶת לוֹ לְאָדָם בְּעֵת יַלְדוּתוֹ, וְנוֹתֶנֶת לוֹ אַחֲרִית וְתִקְוָה בְּעֵת זִקְנוּתוֹ", דער וואס לערנט תורה - העלפט עס לעבן אין די יונגע יארן און אין די עלטערע יארן; דאס בלייבט מיטן מענטש, דאס נעמט מען מיט.


אסאך בחורים און אינגעלייט לאזן אפ דאס לערנען און דאווענען ווייל עס שמייכלט נישט צו זיי אין אנהויב, און זיי לויפן צו עולם הזה, וואס אין אנהויב שמייכלט עס, אבער שפעטער איז אזא רחמנות אויף דער וואס לערנט נישט און דינט נישט דעם אייבערשטן. מען ווערט דערביטערט און דעפרעסט, מען לויפט צו סמים השם ישמרינו. איך בעט דיר, בלייב יא אין ישיבה, וועסט לערנען און דאווענען און העלפן מיט וואס מען דארף, און ביז א קורצע צייט וועסטו טרעפן א גוטע זיסע שידוך און אויפשטעלן אן ערליכע שיינע שטוב, האבן די וועלט מיט יענע וועלט אינאיינעם.


שרייב מיר נאך בריוו, איך וויל האבן מיט דיר שייכות.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#181 - הער נישט אויס קיין שמועסן פון פרעמדע און לצים
משניות, ליצנות, תיקונים, פאדקעסט

בעזרת ה' יתברך - יום ג' פרשת ויקהל, י"ח אדר, שנת תשפ"ה לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


טייערער ברודער, דער רבי האט פאר דיר אן עצה ווי אזוי דו קענסט זיך אפוואשן פון דיינע עבירות, דורך לערנען יעדן טאג משניות אפילו אן פארשטיין. דער רבי זאגט (שיחות הר"ן, סימן יט): "שֶׁאֲפִילּוּ אוֹתָן הָאֲנָשִׁים הָרְחוֹקִים מִן הַקְּדֻשָּׁה מְאֹד, שֶׁנִּלְכְּדוּ בִּמְצוּדָה רָעָה, עַד שֶׁרְגִילִין בַּעֲבֵרוֹת חַס וְשָׁלוֹם רַחֲמָנָא לִצְלָן", אפילו א מענטש וואס איז זייער ווייט פון די קדושה - ער טוט עבירות רחמנא לצלן און ער איז שוין אראפגעפאלן אין שאול תחתית, "אַף עַל פִּי כֵן, הַכֹּחַ שֶׁל הַתּוֹרָה גָּדוֹל כָּל כָּךְ, עַד שֶׁיְּכוֹלָה לְהוֹצִיא אוֹתָם מִן הָעֲבֵרוֹת שֶׁרְגִילִין בָּהֶם חַס וְשָׁלוֹם", אפילו אזא מענטש קען די תורה אויך העלפן, די תורה האט אזא כח אז עס קען אים ארויסנעמען פון די עבירות, "וְאִם יַעֲשׂוּ לָהֶם חֹק קָבוּעַ וְחִיּוּב חָזָק לִלְמֹד בְּכָל יוֹם וָיוֹם כָּךְ וְכָךְ, יִהְיֶה אֵיךְ שֶׁיִּהְיֶה; בְּוַדַּאי יִזְכּוּ לָצֵאת מִמְּצוּדָתָם הָרָעָה עַל יְדֵי הַתּוֹרָה", אויב וועט ער זיך מאכן א קביעות צו לערנען יעדן טאג 'כך וכך', וועט ער סוף כל סוף ארויסגיין פון זיין בלאטע, "כִּי כֹּחַ הַתּוֹרָה גָּדוֹל מְאֹד", ווייל די כח פון תורה איז אזוי גרויס אז עס נעמט ארויס דעם מענטש פון זיין שלעכטס.


אפילו דו ביסט אזוי אין א טיפע בלאטע, ביסט אין א בלאטע פון פגם הברית רחמנא לצלן, זאלסטו וויסן אז אויב דו וועסט לערנען בקביעות יעדן טאג משניות - וועסטו ארויסקריכן פון די בלאטע. ווייל רבי נתן זאגט (חיי מוהר"ן, סימן תקעג): "ווען דער רבי האט געזאגט די שיחה פון פריער, אז די תורה איז אן עצה ארויס צו שלעפן דעם מענטש פון עבירות, האב איך געפרעגט דעם רבי'ן 'אויב תורה קען אויך העלפן אזא איינעם וואס איז אראפגעפאלן אין די עבירה פון פגם הברית, הוצאת זרע לבטלה רחמנא לצלן?' האט דער רבי געשריגן אויף מיר און געזאגט: 'דו ווייסט ווי גרויס די כח פון תורה איז?! תורה איז העכער פון אלעס!" אפילו א מענטש וואס ליגט אין די נעגל פונעם סמ"ך מ"ם, ער זינדיגט אין די עבירה פון פגם הברית, הוצאת זרע לבטלה רחמנא לצלן, אויב וועט ער לערנען יעדן טאג תורה וועט ער ארויסקריכן פון אלעם שלעכטס און ווערן אן ערליכער איד.


הער נישט אויס קיין שמועסן פון פרעמדע, און זיכער נישט פון לצים וואס האבן נישט מיט די תורה און מיט צדיקים. יעצט ווען עס פארמערן זיך די אינטערוויאס, פאדקעסטס וכדומה - זאלסטו נישט אויסהערן די זאכן, עס שוואכט אפ די אמונה און די אמונת חכמים. עס זעט אויס ווי א נישט קיין געפערליכע זאך, אבער די ענדע פון דעם איז זייער ביטער. אזוי ווי דער רבי זאגט (ספר המדות אות ליצנות, סימן י): "קָשָׁה לֵיצָנוּת" ליצנות איז אזוי געפערליך, "שֶׁתְּחִלָּתוֹ יִסּוּרִין", אין אנהויב ליידט מען, "וְסוֹפוֹ כְּלָיָה", און ביים סוף פארלענדט עס השם ישמרינו. אויך פארלירט מען די פרנסה (שם, סימן א), "עַל יְדֵי לֵיצָנוּת יִהְיֶה לוֹ נוֹשִׁים הַרְבֵּה", מען האט אסאך חובות.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#180 - זיך איינקויפן אסאך גוטע זאכן אין די יונגע יארן
בחור, משניות

בעזרת ה' יתברך - יום ה' פרשת תרומה, כ"ט שבט, שנת תשפ"ה לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר


ניץ אויס דיינע יונגע יארן מיט תורה ותפילה, יעצט איז די שענסטע יארן פון לעבן, יעצט איז א שאד צו גיין ליידיג, מען קען זיך אזוי איינקויפן אין די יארן גוטע זאכן.


זאג משניות בקול, הלוואי זאלסטו זיך קובע זיין צו זאגן יעדן טאג אכצן פרקים משניות, אויך דעם יום תהילים און אסאך גמרא; דאס וועט דיך מאכן פאר א גרויסער צדיק.


איך געדענק דיין טאטע נרו יאיר אלס בחור און אלס חתן, ער איז געזיצן ביי אונז אין ישיבה און געלערנט מיט אן אויסטערלישע התמדה, און עד היום הזה, ווען ער האט איבריגע מינוטן, נעמט ער ארויס פון טאש א קליינע משניות און לערנט, און נאר דאס איז זיין הצלחה.


מאך אים נאך וועסטו זייער מצליח זיין, דו וועסט אויסוואקסן א גרויסער ערליכער איד.

#179 - דריי עצות ארויסצוגיין פון אלעם שלעכטס
שמחה, בחור, התחזקות, משניות, נסיונות, התבודדות

בעזרת ה' יתברך - ד' פרשת משפטים, כ"ב שבט, שנת תשפ"ה לפרט קטן


 


מיין טייערער ליבער הארציגער ... נרו יאיר


נעכטן נאכדעם וואס דו האסט מיר דערציילט וואס דו ביסט אלץ אריבער האב איך באקומען א זייער שטארקע רחמנות אויף דיר, מיין הארץ גייט אויס פון צער וואס דו ביסט אריבער, אז אין דיין אלטע ישיבה האט דיך א בחור מטמא געווען, דו ביסט אראפגעפאלן נעבעך אין די שרעקליכע עבירה פון פגם הברית, און נאכדעם האסטו זיך געקויפט שטילערהייט א טעלעפאן אפן צו די אינטערנעט און געזען גילוי עריות רחמנא לצלן, און זייט דעמאלט איז דיר ביטער די לעבן.


וויסן זאלסטו אז מיט די עצות פון הייליגן רבי'ן קען מען אלעס איבערדרייען און אלעס פאררעכטן, מען קען זוכה זיין צו ווערן א גרויסער צדיק. דער רבי האט זייער אסאך עצות, אבער בעיקר איז דאס די דריי עצות פון לערנען יעדן טאג תורה, יעדן טאג גיין התבודדות און זיין פרייליך.


זאג יעדן טאג אכצן פרקים משניות אפילו אן פארשטיין, דאס איז די בעסטע מעדעצין פאר ווער עס איז אריינגעפאלן אין מאוויס, ווייל דאס זאגן אכצן פרקים משניות בכל יום - רייניגט דעם מענטש, עס וואשט אויס די נשמה. אזוי ווי דער רבי זאגט (שיחות הר"ן, סימן יט): "שֶׁאֲפִילּוּ אוֹתָן הָאֲנָשִׁים הָרְחוֹקִים מִן הַקְּדֻשָּׁה מְאֹד, שֶׁנִּלְכְּדוּ בִּמְצוּדָה רָעָה, עַד שֶׁרְגִילִין בַּעֲבֵרוֹת חַס וְשָׁלוֹם רַחֲמָנָא לִצְלָן", אפילו א מענטש וואס איז זייער ווייט פון קדושה - ער טוט עבירות רחמנא לצלן, און ער איז שוין אראפגעפאלן אין שאול תחתית, "אַף עַל פִּי כֵן, הַכֹּחַ שֶׁל הַתּוֹרָה גָּדוֹל כָּל כָּךְ, עַד שֶׁיְּכוֹלָה לְהוֹצִיא אוֹתָם מִן הָעֲבֵרוֹת שֶׁרְגִילִין בָּהֶם חַס וְשָׁלוֹם, וְאִם יַעֲשׂוּ לָהֶם חֹק קָבוּעַ וְחִיּוּב חָזָק לִלְמֹד בְּכָל יוֹם וָיוֹם כָּךְ וְכָךְ, יִהְיֶה אֵיךְ שֶׁיִּהְיֶה, בְּוַדַּאי יִזְכּוּ לָצֵאת מִמְּצוּדָתָם הָרָעָה עַל יְדֵי הַתּוֹרָה, כִּי כֹּחַ הַתּוֹרָה גָּדוֹל מְאֹד"; אויב וועט ער זיך מאכן א קביעות צו לערנען יעדן טאג כך וכך, וועט ער סוף כל סוף ארויסגיין פון זיין בלאטע, ווייל די כח פון תורה איז אזוי גרויס אז עס נעמט ארויס דעם מענטש פון זיין שלעכטס; מוהרא"ש האט מקובל פון אנשי שלומינו אז ווען די רבי האט געזאגט די שיחה האט ער געמיינט מיט דעם דאס לערנען אכצן פרקים משניות.


לויט אנדערע שיטות איז אזא איינער וואס האט פוגם געווען בברית רחמנא לצלן, שוין א פארפאלענער, נישטא קיין וועג ארויס פאר אים, דערפאר ווען מוהרנ"ת האט געהערט פון רבי'ן אזעלכע קלארע ווערטער, אז מען קען נעמען א בעל עבירה און אים מאכן פאר א צדיק, האט ער געפרעגט דעם רבי'ן אויב דאס רעכנט אריין אויך דער וואס האט פוגם געווען בברית? האט דער רבי געשריגן אויף אים און געזאגט (חיי מוהר"ן, סימן תקעג): "דו ווייסט ווי גרויס די כח פון תורה איז? תורה איז העכער פון אלעס".


צווייטנס, זאלסטו זיך באשטימען א צייט יעדן טאג ערגעץ פריוואט וואו קיינער זעט נישט און הערט נישט וואס דו טוסט, און זאלסט זיך אויסרעדן דאס הארץ צום אייבערשטן. דערצייל אים די מעשה ווי דער בחור האט דיך גערופן אין א סעלער, קודם האסטו נישט געוואלט גיין און נאכדעם האט ער דיך געמוטשעט און דו ביסט געפאלן אין די נעץ, און ווי נאכדעם האסטו זיך שטילערהייט געקויפט א טעלעפאן, קיינער אין די וועלט האט נישט געוואוסט, דו האסט געקוקט די ערגסטע פון די ערגסטע, די אפפאל פון די אפפאל, וואס אפילו ביי די גוים, ביי די פעלקער - איז דאס אזוי געמיין, אז נאר די נידריגסטע קוקן דאס. אז דו קענסט שרייען מיט קולות צום אייבערשטן - וואלט נאך בעסער געווען, ווייל אז דו האסט מקלקל געווען דיינע מוחין - איז דאס די עצה, שרייען צום אייבערשטן ער זאל רחמנות האבן אויף דיר, ער זאל דיך באנייען, געבן פרישע מוחין וכו'.


און דער עיקר די דריטע זאך, שמחה; דו זאלסט טון אלעס אויף די וועלט צו זיין פרייליך, דאס וועט דיך היטן זאלסט נישט צוריק פאלן, ווייל ווען א מענטש איז פרייליך און דינט דעם אייבערשטן מיט שמחה - זאגט דער רבי (לקוטי מוהר"ן חלק א', סימן קסט) - היט אים דער אייבערשטער אליין אפ פון אלע שלעכטס, און דאס איז א שמירה אויף פגם הברית. אזוי ווי עס שטייט (תהילים קד, לד-לה): "אָנֹכִי אֶשְׂמַח בַּה', יִתַּמּוּ חַטָּאִים מִן הָאָרֶץ, וּרְשָׁעִים עוֹד אֵינָם", אז איך פריי זיך מיטן אייבערשטן, דעמאלט: "יִתַּמּוּ חַטָּאִים מִן הָאָרֶץ", איז מער נישט דא קיין עבירות.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#178 - נאר מיט די הייליגע תורה, האט מען נאך א האפענונג
תיקוני זוהר, משניות, ליקוטי מוהר"ן

בעזרת ה' יתברך - יום ג' פרשת יתרו, י"ג שבט, שנת תשפ"ה לפרט קטן


 


מיין טייערער ... נרו יאיר


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


איך האב זיך זייער געפרייט צו הערן אז דו שטארקסט זיך בעבודת השם, מיט די עצות פון הייליגן רבי'ן; ווער עס פאלגט די עצות פון הייליגן רבי'ן ווערט אן ערליכער איד. אזוי ווי דער רבי האט געזאגט (חיי מוהר"ן, סימן שנח): "מיט יעדע שיחה וואס איך שמועס מיט ענק - קענט איר זוכה זיין צו זיין אן ערליכער איד, נישט סתם אן ערליכער איד נאר אן ערליכער איד אזוי ווי איך מיין אן ערליכער איד".


מאך זיך א שיעור צו לערנען יעדן טאג אכצן פרקים משניות בגירסא, אפילו אן פארשטיין. אויך זאלסטו לערנען יעדן טאג גמרא, מאך זיך א שיעור צו גורס זיין זיבן בלאט גמרא, אזוי וועסטו ענדיגן ש"ס ביז איין יאר.


אויך זאלסטו זיך מאכן א שיעור אין תיקוני זוהר. דער אריז"ל האט געגעבן א תיקון פאר א בעל תשובה ער זאל יעדן טאג זאגן פינף בלאט תיקוני זוהר, און מוהרא"ש זאגט אז תיקוני זוהר וואשט אפ און רייניגט די נפש, רוח און נשמה פון אלע בלאטעס; מיר זעען נישט די פלעקן וואס פאסירט ווען מען זינדיגט, ווער רעדט פון די פלעקן וואס פאסירט ווען מען איז פוגם אין אות ברית קודש, מען איז מוציא זרע לבטלה רחמנא לצלן רחמנא לישזבן, עס ווערט אזוי געפערליך, און נאר מיט די הייליגע תורה - האט מען נאך א האפענונג.


אויך זאלסטו לערנען ליקוטי מוהר"ן. דער רבי האט געזאגט (חיי מוהר"ן, סימן שמט): "שֶׁיְּכוֹלִין לִהְיוֹת נַעֲשֶׂה בַּעַל תְּשׁוּבָה גָּמוּר עַל יְדֵי לִמּוּד הַסֵּפֶר שֶׁלּוֹ", מען קען ווערן אן אמת'ער בעל תשובה אז מען לערנט ליקוטי מוהר"ן, "וְאָמַר, שֶׁמִּי שֶׁיֵּשֵׁב וְיַעֲסֹק בִּסְפָרָיו רַק בְּלִי קִנְטוּר וְנִצָּחוֹן, וְיִסְתַּכֵּל בּוֹ בֶּאֱמֶת, אָז בְּוַדַּאי יִהְיוּ נִבְקָעִין אֶצְלוֹ כָּל גִּידֵי קַשְׁיוּת לְבָבוֹ, ואמר בזו הלשון: "סע וועט אים אלע אדערן טרענען", און ווער עס וועט לערנען זיין ספר מיט אן אמת, וועט זיך אים עפענען אלע פארשטאפטע אָדערן און ער וועט ווערן אן ערליכער איד; דערפאר זאלסטו זיך מאכן א שיעור צו לערנען ליקוטי מוהר"ן, אין אנהויב וועסטו אפשר נישט פארשטיין יעדע זאך, אבער עס דארף דיר נישט שטערן, דו זאג די ווערטער, און ביים סוף, נאך אפאר מאל - וועסטו אנהויבן צו פארשטיין.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#177 - זאג משניות און גמרא מיט עקשנות
משניות, גמרא, שובבי"ם

בעזרת ה' יתברך - יום ד' פרשת בשלח, ז' שבט, שנת תשפ"ה לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


שובבי"ם איז א צייט וואס מען מען קען אלעס פאררעכטן, דער רבי האט אונז געזאגט נישט עוסק זיין אין תעניתים און סיגופים, דער רבי האט אונז געגעבן אנדערע עבודות; לערנען און דאווענען, און זיין פרייליך א גאנצן טאג.


זיי זיך קובע א שיעור אין לערנען משניות, אין אנהויב וועט דיר זיין שווער צו פארשטיין, זאלסטו זאגן די ווערטער אפילו אן פארשטיין. זאג משניות א פרק נאך א פרק, מי יתן אז דו וועסט קענען זאגן יעדן טאג ח"י פרקים משניות, דאס איז מטהר ומזכך די נשמה פון אלע פלעקן. מוהרא"ש זאגט משניות איז אזוי ווי סטי"ל ווא"ל וואס נעמט אראפ אלע שמוץ פון כלים, אזוי אויך משניות, עס נעמט אראפ אלע שמוץ פון די נשמה. אפילו ווער עס איז נעבעך געפאלן אין שאול תחתית, ער זינדיגט אין עבירות, אין פגם הברית, אין הוצאת זרע לבטלה רחמנא לצלן, אויב וועט ער לערנען יעדן טאג משניות בעקשנות, ער וועט זאגן יעדן טאג כמה פרקים משניות - וועט ער אלעס מתקן זיין. דער הייליגער רבי זאגט, (שיחות הר"ן, סימן יט): "שֶׁאֲפִילּוּ אוֹתָן הָאֲנָשִׁים הָרְחוֹקִים מִן הַקְּדֻשָּׁה מְאֹד, שֶׁנִּלְכְּדוּ בִּמְצוּדָה רָעָה, עַד שֶׁרְגִילִין בַּעֲבֵרוֹת חַס וְשָׁלוֹם רַחֲמָנָא לִצְלָן", אפילו א מענטש וואס איז זייער ווייט פון קדושה, ער טוט עבירות רחמנא לצלן און ער איז שוין אראפגעפאלן אין שאול תחתית, "אַף עַל פִּי כֵן, הַכֹּחַ שֶׁל הַתּוֹרָה גָּדוֹל כָּל כָּךְ, עַד שֶׁיְּכוֹלָה לְהוֹצִיא אוֹתָם מִן הָעֲבֵרוֹת שֶׁרְגִילִין בָּהֶם חַס וְשָׁלוֹם, וְאִם יַעֲשׂוּ לָהֶם חֹק קָבוּעַ וְחִיּוּב חָזָק לִלְמֹד בְּכָל יוֹם וָיוֹם כָּךְ וְכָךְ, יִהְיֶה אֵיךְ שֶׁיִּהְיֶה, בְּוַדַּאי יִזְכּוּ לָצֵאת מִמְּצוּדָתָם הָרָעָה עַל יְדֵי הַתּוֹרָה, כִּי כֹּחַ הַתּוֹרָה גָּדוֹל מְאֹד"; אויב וועט ער זיך מאכן א קביעות צו לערנען יעדן טאג 'כך וכך', וועט ער סוף כל סוף ארויסגיין פון זיין בלאטע, ווייל די כח פון תורה איז אזוי גרויס, אז עס נעמט ארויס דעם מענטש פון זיין שלעכטס, און רבי נתן דערציילט (חיי מוהר"ן, סימן תקעג): "ווען דער רבי האט דאס געזאגט, האב איך געפרעגט דעם רבי'ן צי תורה קען העלפן אזא איינעם וואס איז אראפגעפאלן אין די עבירה פון פגם הברית, הוצאת זרע לבטלה רחמנא לצלן? האט דער רבי געשריגן אויף מיר און געזאגט: 'דו ווייסט ווי גרויס די כח פון תורה איז? תורה איז העכער פון אלעס'"; און אפילו אז א מענטש ליגט נעבעך אין די עקלדיגע עבירה פון פגם הברית, הוצאת זרע לבטלה רחמנא לצלן, אויב ער וועט לערנען יעדן טאג 'כך וכך' - וועט ער ווערן אן ערליכער איד.


אויך זאלסטו לערנען גמרא בגירסא. זאג גמרא, אין אנהויב זאלסטו נאר זאגן גמרא, א בלאט נאך א בלאט. מוהרא"ש זאגט, די הייליגע חכמים זאגן (שבת קו:): "גְּמָרָא גְמוֹר זְמוֹרְתָּא תְּהֵא", זאגן צדיקים אויף דעם, דאס איז א לשון פון "לְ'זַמֵּר' אֵת כָּל הֱעָרִיצִים וּלְהַכְרִית אֵת כָּל הַקּוֹצִים", דאס שניידט אוועק אלע שלעכטס. גמרא פארברענט אלע קליפות, דער הייליגער רבי זאגט (לקוטי מוהר"ן חלק א, סימן ריד): "תַּלְמוּד בְּגִימַטְרִיָּא אוֹתִיּוֹת שֶׁל שְׁמָהּ 'לִילִית'", תלמוד באטרעפט אזוי ווי די קליפה וואס ווארפט אראפ דעם מענטש אין פגם הברית רחמנא לצלן, תלמו"ד באטרעפט פיר הונדערט אכציג, און די קליפה לילי"ת באטרעפט אויך פיר הונדערט אכציג, "עַל כֵּן יֵשׁ כֹּחַ בְּלִמּוּד הַתַּלְמוּד לְהַכְנִיעַ אוֹתָהּ", אז מען לערנט גמרא איז מען מכניע די קליפה.


איך האב נאך אסאך דיר צו שרייבן, איך דארף גיין צו די בחורים, זיי דארפן אסאך חיזוק.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#176 - בלייב אין שטוב, זיי אן ערליכער איד
שלום בית, משניות, סדר דרך הלימוד, קיאסק

בעזרת ה' יתברך - יום ב' פרשת מקץ, כ"ב כסליו, שנת תשפ"ה לפרט קטן


 


מיין טייערער ליבער ... נרו יאיר


דיין ווייב שרייבט מיר אז עס איז איר אזוי שווער, זי ווארט גאנצע נעכט דו זאלסט אהיים קומען, זי גייט יעדע נאכט אליין שלאפן, זי שרייבט זי שפירט ווי עס גייט שוין צו איר מח, ווי זי גייט כאפן א נערווען צאמבראך השם ישמרינו.


ביסט דאך א קלוגער אינגערמאן, ביסט נישט קיין נאר, וואס וועסטו טון אז דיין ווייב וועט חס ושלום באקומען א נערווען צאמבראך השם ישמרינו? עס וועט דיר דאך זיין אזוי ביטער, איז פארוואס זאלסטו נישט אהיים קומען צייטליך, זיין אין שטוב, העלפן מיט די קינדער, און מחזק זיין די ווייב, זיך לייגן שלאפן צייטליך און אויפשטיין צייטליך.


דו אליין ביסט מודה אז דיין ווייב איז דיר אזוי גוט, זי איז דיר אזוי געטריי, מען זעט נישט אזא געטריישאפט ביי אנדערע פרויען, קומט איר נישט צו זיצן אליין נאכט נאך נאכט; וואלסטו געגאנגען אין שול לערנען די הייליגע תורה, וואלסטו געדינט דעם אייבערשטן גאנצע נעכט - וואלט מען איר געדארפט געבן חיזוק זי זאל זיך פרייען אז איר מאן לערנט, אבער וואו ביסטו? דו זיצט אין קיאסק, פארברענסט דיינע נעכט; רבונו של עולם וואס איז שוין דא צו טון אזוי לאנג אויפן קאמפיוטער? מוהרא"ש רופט אן דעם קאמפיוטער 'מכשף' ווייל חכמינו זכרונם לברכה זאגן (סנהדרין סז:), וואס איז די לשון כישוף? "מכחישין פמליא של מעלה", דאס טוט אפשוואכן די כח פון די קדושה, אזוי אויך דער קאמפיוטער - מחשב (מכשף); "למה נקרא שמן כשפים, שמכחישין פמליא של מעלה".


מיין ליבער טייערער ברודער, איך געב נישט אויף אויף דיר, איך ווייס דו ווילסט זיין גוט און דו וועסט זיין גוט, און אפילו מיר האבן שוין אזויפיל גערעדט, פרוביר איך נאכאמאל דיך בעטן זאלסט רחמנות האבן אויף דיר, אויף דיין ווייב און אויף דיינע קינדער.


בלייב אין שטוב אזוי ווי מיר האבן געשמועסט, ביינאכט זאלסטו נישט ארויסגיין פון שטוב, בלייב אין שטוב, זיץ מיט א משניות, א גמרא, לערן די הייליגע תורה; זאג משניות, זאג גמרא - וועסטו זיך מדבק זיין צום אייבערשטן.


משניות רייניגט דעם מענטש, משניות איז משנה דעם מענטש, מִשְׁנָה איז די ראשי תיבות (תהלים ל, ד): "הֶ'עֱלִיתָ מִ'ן שְׁ'אוֹל נַ'פְשִׁי", אז מען זאגט משניות נעמט עס ארויס דעם מענטש פון אלע פראבלעמען וואו דער מענטש איז נעבעך אריינגעפאלן.


אויך זאלסטו זיך מאכן א שיעור אין לערנען גמרא, בלייב אין שטוב און לערן גמרא. דער הייליגער זוהר זאגט (תיקונים, אנהויב): "וּמָאן דְּבָעִי לְמֶחְזֵי לְמַלְכָּא, לֵית לֵיהּ רְשׁוּ לְמֶחְזְיֵיהּ אֶלָּא בְּבֵיתֵיהּ", ווער עס וויל זען דעם קעניג - קען אים נאר זען אין שטוב, "וְרָזָא דְמִלָּה חָכְמָה לָא אִשְׁתְּמוֹדְעָא אֶלָּא בְּבֵיתֵיהּ", קען מען זאגן בדרך אפשר, מען קען זוכה זיין צו שפירן דעם אייבערשטן נאר אז מען איז אין שטוב; מיט שלום בית, מיט ליבשאפט.


יעצט חנוכה איז א גוטע צייט זיך צו באנייען מיט לימוד התורה. זיץ אין שטוב און זאג גמרא, דאס וועט פארברענען די קליפות. דער רבי זאגט (לקוטי מוהר"ן חלק א', סימן ריד): "תַּלְמוּד' בְּגִימַטְרִיָּא אוֹתִיּוֹת שֶׁל הַקְלִיפָּה הֲמַחְטַאת אֶת הָאָדָם בִּפְגָם הַבְּרִית שֶׁנִּקְרֵאת לִילִית'", און אז מען לערנט גמרא - פארברענט מען די קליפה וואס מאכט דעם מענטש זינדיגן אין פגם הברית.


עס איז אזא נישט גוטע געפיל, ווען די ווייב גייט ארבעטן אינדערפרי און זי זעט ווי דער מאן בלייבט שלאפן ביז סוף טאג, און ווען זי קומט אהיים דעמאלט הויבט דער מאן אן זיין טאג, און נאכדעם ווערט ער נעלם ביז סוף נאכט. איך בעט דיר מיין טייערער ליבער ברודער, גיי מער נישט אין קיין קיאסק, בלייב אין שטוב, זיי אן ערליכער איד.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#175 - די ווייב ווארפט צוריק די מתנה
חינוך הילדים, חנוכה, שלום בית, משניות, סיפורי צדיקים

בעזרת ה' יתברך - יום ד' פרשת ויגש, ב' דראש חודש טבת, ז' דחנוכה, שנת תשפ"ה לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


נעם א משניות און זאג אפאר פרקים משניות, נאר דאס וועט דיר בלייבן, נאר דאס איז תכלית. נעם א גמרא און זאג בלעטער גמרא, דאס וועסטו מיט נעמען מיט דיר אויף יענע וועלט.


הער אויס וואס צדיקים זאגן, נאר די צדיקים ווייסן וואס איז תכלית און וואס מאכט פרייליך. הער א מעשה, אמאל איז דאקטער לאנדא פון אומאן אריין צו רבי נתן אין שטוב און געהערט ווי רבי נתן רעדט פון תכלית, ער הערט זיך צו וואס רבי נתן רעדט, "אָדָם לְעָמָל יוּלָד" (איוב ה, ז), מענטשן מוטשען זיך פאר גארנישט, נאר תורה ותפילה איז תכלית, נאר דאס איז ווערד, נאר דאס בלייבט איבער פונעם מענטש. דר. לאנדא טראכט צו זיך: 'וואס ווייסט דען רבי נתן וואס מיינט גוט אז ער רעדט פון גוטס? ווייסט ער דען ווי גליקליך איך בין, איך האב היינט פארדינט גרויס געלט, און געקויפט א טייערע צירונג פאר מיין ווייב, וואס האט דען רבי נתן אפילו אן אנונג וואס גוטס מיינט?' און רבי נתן זאגט ווייטער: "א מענטש קען פארדינען געלט און אפילו קויפן א טייערע צירונג פאר זיין ווייב, און ער קומט אהיים און געבט איר די מתנה, און זי איז נישט צופרידן, עס ווערט א גאנצע מחלוקה פון דעם, ער אנטלויפט פון שטוב און זוכט נאר ווי אזוי זיך צו הרג'ענען", דר. לאנדא טראכט: 'א בטלן דער רבי נתן, וואס רעדט ער? וואס ווייסט ער?!'


למעשה איז רבי נתן געווען גערעכט, דער דאקטאר לאנדא איז אהיים, ער האט געגעבן פאר זיין ווייב די מתנה וואס ער האט איר געקויפט, און זי האט דאס נישט ליב געהאט. עס האט זיך אנגעהויבן א קריגעריי צווישן זיי, ביז ער איז ארויסגעלאפן פון שטוב, עס איז אים געווארן אזוי ביטער אז ער האט אנגעהויבן טראכטן פון זיך הרג'ענען. ער איז געלאפן צו רבי נתן און געזאגט: "איי ווי גוט האט איר צוגעטראפן; פינקט די ווערטער פון דעם שמועס האט ביי מיר פאסירט", רבי נתן האט אים מחזק געווען, ביז ער האט אים ארויסגעטריבן די שלעכטע מחשבות פון זיך הרג'ענען.


נעם נישט ארויס פון די מעשה נישט צו קויפן מער מתנות וכו'; קויף יא מתנות פאר דיין ווייב, אבער נאר אז דו וועסט זאגן משניות וועסטו זיין פרייליך, נאר אז דו וועסט רעדן צום אייבערשטן אפאר מינוט יעדן טאג וועסטו זיין פרייליך, אלעס אנדערש איז נאר צייטווייליגע זאכן, עס ענדיגט זיך מיט גארנישט; נאר תורה ותפילה, נאר חינוך הבנים והבנות - דאס בלייבט, דאס איז נצחיות.


חנוכה איז א צייט פון אנהויבן פריש אינוועסטירן אין שטוב מיט די קינדער, דער עיקר דארף מען אינוועסטירן אין שמחה; טאנצן אין שטוב, עס זאל זיין א פרייליכע אטמאספער אין שטוב, געבן גוטע ווערטער פאר אלעמען; די מאן פאר די ווייב און די ווייב פארן מאן, און ביידע פאר די קינדער, מען טאר נישט זיין קארג ביים געבן גוטע ווערטער, און מען דארף מחמיר זיין, אפילו עס קומט זיך נישט די גוטע ווערטער - זאל מען עס געבן, באגיסן יעדע קינד באזונדער מיט גוטע ווערטער, די גוטע ווערטער דאס איז די געזונסטע זאך, דאס מאכט זיי וואקסן געזונט.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.


א פרייליכן חנוכה און א גוטן חודש.