בריוון פונעם ראש ישיבה שליט"א

#6 - א וועג וואס פירט צום טויט
קינדער, שלום בית, מאוויס, פאדקעסט

בעזרת ה' יתברך - יום א' פרשת חקת, ג' תמוז, שנת תשפ"ה לפרט קטן


 


טייערער ... נרו יאיר וזוגתו תחי'


דיין ווייב וויל וויסן אויב איז כדאי צו קוקן קליפס, פאדקעסט וכו', זי זאגט אז זי איז לאנגווייליג (באורד), זי וויל וויסן אויב עס איז טאקע אזוי געפערליך.


איך בעט דיר זייער, זיי מחזק דיין ווייב זי זאל דאס נישט טון. עס זעט אויס ווי עס איז נישט געפערליך, אזוי ווי עס שטייט: "יש דרך ישר לפני איש", עס איז פארהאן א וועג וואס זעט אויס גלייך אין די אויגן פונעם מענטש, אבער: "ואחריתה דרכי מות", צום סוף איז עס א וועג וואס פירט צום טויט; מען פארלירט די אמונה, מען פארלירט די יראת שמים, עס פירט צום גיהנום.


עס איז דא גענוג זאכן מיט וואס זיך צו באשעפטיגן און אוועק נעמען דאס גיין ליידיג, מיט טון חסד וכדומה, אבער חס ושלום קוקן קליפס, מאוויס; אפילו פון ערליכע.


בזכות וואס ענק וועלן נישט קוקן, און נישט הערן וכו', וועלן ענק געהאלפן ווערן מיט זרע של קיימא.

#5 - א גוטע זיסע לעבן, נישט קיין געמאכטע לעבן
ווידיאו, פאדקעסט

בעזרת ה' יתברך - יום א' פרשת חקת, ג' תמוז, שנת תשפ"ה לפרט קטן


 


מיין טייערער ... נרו יאיר


איך האב דיך שוין אזוי לאנג נישט געזען, איך בענק זיך צו דיר, איך וויל הערן וואס דו מאכטס, וואס דו טוסט.


איך וויל דיר בעטן זאלסט נישט קוקן קיין קליפס פון נארישע מענטשן וואס האלטן זיך אויבער חכמים, ווייל אין זייערע ווערטער ליגט באהאלטן סם המות, עס זעט אויס שיין, עס זעט אויס זיס, אזוי ווי עס שטייט: "כי נופת תטפנה שפתי זרה", די ליפן וואס רעדן פרעמדע דעות פון אפיקורסות, ציען זייער, עס טראפט פון זייערע ליפן זיסקייט, אבער "ואחריתה", איר סוף איז, "מרה כלענה", ביטער, ווי א ביטערע גראז, "חדה כחרב פיות", עס איז אזוי ווי א שארפע שווערד וואס ברענגט טויט.


טייערער ליבער ... נרו יאיר, ווארף אוועק די נישט גוטע כלים אויף וואס דו קוקסט די שלעכטע זאכן, איך וועל דיר ברענגען א וואוילע כלה, אן איידעלע זיסע כלה, דו וועסט האבן א גוטע לעבן, נישט קיין געמאכטע לעבן, וועסט נישט דארפן רעדן אויף קליפס, עס וועט דיר גוט זיין, הלוואי וועסטו מיר גלייבן, אז די ערליכע לעבן איז זיס און שיין, הלוואי וועסטו מיך אויסהערן און געטרויען און פירן א שיינע ערליכע לעבן.


דו האסט אזעלכע טייערע טאטע מאמע, זיי זענען אזעלכע וואוילע מענטשן, זיי האבן דיך אזוי ליב, איך האב דיך אויך זייער ליב, איך וויל דו זאלסט האבן די זיסע לעבן וואס איך האב.


איך בעט דיך זייער, איך וויל הערן פון דיר, איך בעט דיר ענטפער מיר עפעס, בלייב ביים רבי'ן אין היכל הקודש, הער נישט קיין פאדקעסט, הער נישט קיינעם אויס, נאר ערליכע אידן וואס רעדן פון תורה, פון אמונה, פון יראת שמים.

#4 - איז די מלחמה יעצט אין איראן די מלחמת גוג ומגוג?
טעלעפאן, מורה דרך, ארץ ישראל, מלחמה, פאדקעסט

בעזרת ה' יתברך - יום א' פרשת קרח, כ"ו סיון, שנת תשפ"ה לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


מענטשן פרעגן אויב די מלחמה יעצט מיט איראן איז מלחמת גוג ומגוג; וואס זאל איך דיר זאגן, מוהרא"ש האט אונז געזאגט אז די מלחמה פון גוג ומגוג איז אינעם מענטש אליין; אינעם מח, אין הארץ פונעם מענטש. אזוי ווי דער רבי האט פאראויס געזאגט (שיחות הר"ן, סימן לה): "שֶׁהוֹלֵךְ אֶפִּיקוֹרְסוּת גָּדוֹל עַל הָעוֹלָם", פאר משיח וועט קומען וועט אראפקומען א מבול פון כפירות און אפיקורסות.


טייערער ליבער ברודער, איך בעט דיר, קוק נישט קיין שום פאדקעסט, קוק נישט קיין קליפס. ווארף אוועק די טעלעפאן, עס איז א גרויסע סכנה, מען קען אינגאנצן אוועק פאלן. ווער איז דיין רבי? וועם פרעגסטו דיינע שאלות? פרעג אים אויב דו זאלסט האבן דיין טעלעפאון, אדרבה, איך וויל הערן ווי דיין ערליכער איד, דיין מורה דרך - זאגט דיר אז דו קענסט האבן א טעלעפאן, טעבלעט לעפטאפ - וואו מען זעט קליפס, אינטערוויאס, פאדקעסט פון ליצנות און פון כופרים בה'; איך גלייב אז קיין איין דיין וועט דיר דאס מתיר זיין.


אוי וויי, מיין הארץ וויינט ווען איך זע ווי דו ביסט אין א סכנה, אלעס גייט דיר גיין חרוב, אלעס גייט דיר צעפאלן, ווייל דער סמ"ך מ"ם וויל דיך אין דער ערד לייגן, ער וויל דיר אוועק נעמען דיין ווייב, דיין שטוב, דיין גאנצע לעבן, עס איז זייער שרעקעדיג.


דער צדיק רבי אברהם בן רבי נחמן האט געזאגט: "דער סמ"ך מ"ם וויל נישט צונעמען נאר יענע וועלט, ער וויל צונעמען די שיינע זיסע לעבן פון די וועלט", און ווער עס האט אויגן קען דאס זען, ווי שטיבער צעפאלן.


מען הערט אין די נייעס ווי מען קען איינפלאנצן א באמבע אין א טעלעפאן און דער מענטש ווערט גע'הרג'עט, איז דאס פאר מיר א לימוד אז דער טעלעפאן איז א באמבע וואס הרג'ט מיך, עס נעמט אוועק מיין יראת שמים, מיין תמימות, מיין נאאיווקייט.


מען איז פארנומען מיט די נייעס, מיט די מלחמה פון איראן; די מלחמה מיט די טעלעפאן איז סאך א שווערערע מלחמה ווי די מלחמה יעצט מיט איראן, עס איז סאך א גרעסערע סכנה; וויפיל באמבעס פלאצן טאג טעגליך, וויפיל יראת שמים ווערן אוועק גענומען, וויפיל פארלירט מען פון דעם...


עס טוט מיר זייער וויי אז אלעס פרעגסטו מיר און אלעס טוסטו - ביז די טעלעפאן, דאס פארשטייסטו בעסער.

#3 - אסאך חיזוק נישט אפצולאזן דעם הייליגן רבי'ן
משניות, חלישות הדעת, ליצנות, פאדקעסט

בעזרת ה' יתברך - יום ג' פרשת קרח, כ"ח סיון, שנת תשפ"ה לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


מען דארף אסאך חיזוק נישט אפצולאזן דעם הייליגן רבי'ן. דער סמ"ך מ"ם האט זייער מורא ווען מען ווערט מקורב צום רבי'ן, ער וויל נישט מען זאל זיין ביים רבי'ן, ער טוט אלעס אוועק צו נעמען דעם מענטש פון רבי'ן; פאר איינעם מאכט ער בלבולים, פאר א צווייטן א חלישות הדעת, און אזוי קומט ער צו יעדן איינעם מיט א טעכניק ווי אזוי אים אוועק צו שלעפן פון רבי'ן.


עס איז געווען ביים רבי'ן א איד ר' ליפא, א גרויסער סוחר, אן ערליכער איד. אמאל איז ער געפארן אויף א גרויסער יריד צו מאכן געשעפטן, ער איז קודם געפארן צום רבי'ן נעמען א ברכה, ער איז געווען שבת ביים רבי'ן. ביי שלש סעודות האט אים שוין די הויט געברענט אז דער רבי זאל שוין ענדיגן די תורה כדי ער זאל שוין קענען פארן צום יריד פארדינען געלט, און אזוי ווי דער הייליגער רבי האט דאך אלעס געזען, האט ער אים מרמז געווען אינמיטן די תורה אז עס שטייט אין תקוני זוהר (תיקון ג' מהתיקונים האחרונים): "חֲיֵיכִת בְּהוֹן בְּעוּתְרָא בְּהַאי עָלְמָא, וּלְּבָתַר, קְטִילַת בְּהוֹן", געלט לאכט צום מענטש אין די יונגע יארן און שפעטער הרג'עט עס דעם מענטש; דער רבי האט געוואלט מיט דעם מרמז זיין פאר ר' ליפא אז נישט אלעס איז געלט וכו', ר' ליפא האט זיך אבער פון דעם באליידיגט, ער איז אוועק געגאנגען פון רבי'ן און ער איז מער נישט געקומען.


ווען רבי נתן האט אים געטראפן, האט ער אים געפרעגט: "ליפא, וואו ביסטו אנטלאפן? עמנו הייתם!" האט אים ר' ליפא געזאגט: "דער רבי האט מיך פארשעמט", מיינענדיג די תורה וואס דער רבי האט דעמאלט געזאגט און אים מרמז געווען אין די תורה, זאגט אים רבי נתן: "ליפא! פון אזא רבי גייט מען אוועק?! זאל דער רבי נעמען א דראנג (א דיקע האלץ) און מיך שלאגן - וועל איך אויך נישט אוועק גיין!"


באניי זיך אין לערנען משניות. ווען דו זאגסט משניות זאלסטו נישט צוהערן קיין אינטערוויאס מיט פאדקעסט, עס איז א סתירה; די משניות דארף רייניגן, און די אינטערוויאס מיט פאדקעסט, דרשות - דאס שלעפט אוועק פונעם אייבערשטן; עס קען זיין איין קליפ, איין טראפ ליצנות - וועט דיר אוועקשלעפן פון רבי'ן, פון דיין יראת שמים.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#2 - שוין גענוג ליצנות איינגעזאפט, שוין צייט תשובה צו טון
תפילות אויף אידיש, אמונה, מורה דרך, ליצנות, פאדקעסט

בעזרת ה' יתברך - יום ב' פרשת קרח, כ"ז סיון, שנת תשפ"ה לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


איך וויל דיר נאכאמאל בעטן, קוק נישט קיין שום קליפס פון קיינעם, קוק נישט קיין פאדקעסט, און זיכער נישט פון מינים און אפיקורסים; דו וועסט פארלירן דיין אמונה, דו וועסט פארוואגלט ווערן, ווייל נאר מיט אמונה קען מען לעבן, אן אמונה איז מען א טויטער.


אז דו האסט קשיות אויף די אמונה זאלסטו גיין וויינען און שרייען צום אייבערשטן ער זאל דיך ראטעווען. דער הייליגער רבי זאגט (לקוטי מוהר"ן חלק ב', סימן מו), ווען מען האט קשיות אויפן אייבערשטן, "אֲזַי צָרִיךְ לִצְעֹק לְאָבִיו שֶׁבַּשָּׁמַיִם בְּקוֹל חָזָק מֵעִמְקֵי הַלֵּב, וַאֲזַי הַשֵּׁם יִתְבָּרַךְ שׁוֹמֵעַ קוֹלוֹ וּפוֹנֶה לְצַעֲקָתוֹ", ווען מען האט קשיות דארף מען שרייען צום אייבערשטן, ביז דער אייבערשטער העלפט, מען באקומט א שטארקע אמונה, "קֻשְׁיָא, רָאשֵׁי תֵבוֹת שְׁ'מַע יְ'יָ ק'וֹלִי אֶ'קְרָא", די אותיות פון "קשיא" איז די ראשי תיבות פון די ווערטער (תהלים כז, ז): "שְׁ'מַע יְ'יָ ק'וֹלִי אֶ'קְרָא"; אז מען האט קשיות אויפן אייבערשטן דארף מען שרייען צום אייבערשטן.


גיי שרייען אין פעלד: "רבונו של עולם, העלף מיר איך זאל האבן אמונה אין דיר, איך זאל שפירן ווי דו ביסט מיט מיר; הייליגער באשעפער איך האב אזויפיל בלבולים, איך האב ספיקות אין די אמונה, העלף מיר איך זאל נישט האבן קיין ספיקות און קשיות אויף די אמונה, איך זאל וויסן אז אלעס ביסטו, עס איז גארנישט דא אויף די וועלט אויסער דיר, העלף מיר איך זאל האבן הייליגע אויגן און א הייליגע מח, הייליגע מחשבות, העלף מיר איך זאל נישט אויסהערן מינים ואפיקורסים, ליצנות אויף די תורה און אויף די הייליגע חכמים".


טייערער ברודער איך האב געזען מיט מיינע אויגן ווי טייערע בחורים, טייערע אינגעלייט און אזוי אויך ווייבער - זענען צוגרינד געגאנגען, זיי האבן פארלוירן זייער יראת שמים, זייער אמונה, זייער חן, זייער הייליגקייט - ווייל זיי האבן געטראכט אז מען מעג האבן א האלבע טעלעפאן, א פערטל טעלעפאן, אהער מיט אהין, מיט די קלוגשאפט האבן זיי אלעס פארלוירן. אזוי ווי מוהרא"ש זאגט אין די פרשה, "וקרח שפיקח היה" (במדבר רבה יח, ח), וויבאלד קרח איז געווען קלוג איז ער נעבעך אראפגעפאלן און געווארן א מין, אן אפיקורס.


איך בעט דיר זייער, שוין גענוג ליצנות איינגעזאפט, שוין צייט תשובה צו טון און אנהויבן לעבן מיט אמונת חכמים, אן א טעלעפאן, אן קליפס, אן פאדקעסט. אדרבה, איך וויל וויסן ווער איז דיין גוטער איד וועם דו פרעגסט דיינע שאלות? ווער איז דיין ערליכער איד וועם דו בעטסט ברכות איידער דו גייסט אריין אין א געשעפט? פרעג אים אויב מען מעג קוקן ליצנות, אויב מען מעג קוקן אויף פרעמדע פרויען; נישטא קיין ערליכער איד וואס וועט דיר זאגן אז מען מעג.


איך מוז מקצר זיין, עס טרעט מיר צו צום הארצן.

#1 - הער נישט אויס קיין שמועסן פון פרעמדע און לצים
משניות, ליצנות, תיקונים, פאדקעסט

בעזרת ה' יתברך - יום ג' פרשת ויקהל, י"ח אדר, שנת תשפ"ה לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


טייערער ברודער, דער רבי האט פאר דיר אן עצה ווי אזוי דו קענסט זיך אפוואשן פון דיינע עבירות, דורך לערנען יעדן טאג משניות אפילו אן פארשטיין. דער רבי זאגט (שיחות הר"ן, סימן יט): "שֶׁאֲפִילּוּ אוֹתָן הָאֲנָשִׁים הָרְחוֹקִים מִן הַקְּדֻשָּׁה מְאֹד, שֶׁנִּלְכְּדוּ בִּמְצוּדָה רָעָה, עַד שֶׁרְגִילִין בַּעֲבֵרוֹת חַס וְשָׁלוֹם רַחֲמָנָא לִצְלָן", אפילו א מענטש וואס איז זייער ווייט פון די קדושה - ער טוט עבירות רחמנא לצלן און ער איז שוין אראפגעפאלן אין שאול תחתית, "אַף עַל פִּי כֵן, הַכֹּחַ שֶׁל הַתּוֹרָה גָּדוֹל כָּל כָּךְ, עַד שֶׁיְּכוֹלָה לְהוֹצִיא אוֹתָם מִן הָעֲבֵרוֹת שֶׁרְגִילִין בָּהֶם חַס וְשָׁלוֹם", אפילו אזא מענטש קען די תורה אויך העלפן, די תורה האט אזא כח אז עס קען אים ארויסנעמען פון די עבירות, "וְאִם יַעֲשׂוּ לָהֶם חֹק קָבוּעַ וְחִיּוּב חָזָק לִלְמֹד בְּכָל יוֹם וָיוֹם כָּךְ וְכָךְ, יִהְיֶה אֵיךְ שֶׁיִּהְיֶה; בְּוַדַּאי יִזְכּוּ לָצֵאת מִמְּצוּדָתָם הָרָעָה עַל יְדֵי הַתּוֹרָה", אויב וועט ער זיך מאכן א קביעות צו לערנען יעדן טאג 'כך וכך', וועט ער סוף כל סוף ארויסגיין פון זיין בלאטע, "כִּי כֹּחַ הַתּוֹרָה גָּדוֹל מְאֹד", ווייל די כח פון תורה איז אזוי גרויס אז עס נעמט ארויס דעם מענטש פון זיין שלעכטס.


אפילו דו ביסט אזוי אין א טיפע בלאטע, ביסט אין א בלאטע פון פגם הברית רחמנא לצלן, זאלסטו וויסן אז אויב דו וועסט לערנען בקביעות יעדן טאג משניות - וועסטו ארויסקריכן פון די בלאטע. ווייל רבי נתן זאגט (חיי מוהר"ן, סימן תקעג): "ווען דער רבי האט געזאגט די שיחה פון פריער, אז די תורה איז אן עצה ארויס צו שלעפן דעם מענטש פון עבירות, האב איך געפרעגט דעם רבי'ן 'אויב תורה קען אויך העלפן אזא איינעם וואס איז אראפגעפאלן אין די עבירה פון פגם הברית, הוצאת זרע לבטלה רחמנא לצלן?' האט דער רבי געשריגן אויף מיר און געזאגט: 'דו ווייסט ווי גרויס די כח פון תורה איז?! תורה איז העכער פון אלעס!" אפילו א מענטש וואס ליגט אין די נעגל פונעם סמ"ך מ"ם, ער זינדיגט אין די עבירה פון פגם הברית, הוצאת זרע לבטלה רחמנא לצלן, אויב וועט ער לערנען יעדן טאג תורה וועט ער ארויסקריכן פון אלעם שלעכטס און ווערן אן ערליכער איד.


הער נישט אויס קיין שמועסן פון פרעמדע, און זיכער נישט פון לצים וואס האבן נישט מיט די תורה און מיט צדיקים. יעצט ווען עס פארמערן זיך די אינטערוויאס, פאדקעסטס וכדומה - זאלסטו נישט אויסהערן די זאכן, עס שוואכט אפ די אמונה און די אמונת חכמים. עס זעט אויס ווי א נישט קיין געפערליכע זאך, אבער די ענדע פון דעם איז זייער ביטער. אזוי ווי דער רבי זאגט (ספר המדות אות ליצנות, סימן י): "קָשָׁה לֵיצָנוּת" ליצנות איז אזוי געפערליך, "שֶׁתְּחִלָּתוֹ יִסּוּרִין", אין אנהויב ליידט מען, "וְסוֹפוֹ כְּלָיָה", און ביים סוף פארלענדט עס השם ישמרינו. אויך פארלירט מען די פרנסה (שם, סימן א), "עַל יְדֵי לֵיצָנוּת יִהְיֶה לוֹ נוֹשִׁים הַרְבֵּה", מען האט אסאך חובות.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.