בריוון פונעם ראש ישיבה שליט"א

#348 - די שמחה פון די מצוה וועט אים היטן פון עבירות
תפילות אויף אידיש, שמחה, פסח

בעזרת ה' יתברך - יום ה' פרשת צו, י"ב ניסן, שנת תשפ"ה לפרט קטן


לכבוד ... נרו יאיר


דער הייליגער אריז"ל זאגט (הובא בבאר היטב אורח חיים סימן תמז, סעיף קטן א): "הַנִזְהָר מִמַּשֶּׁהוּ חָמֵץ מוּבְטָח שֶׁלֹא יֶחֱטָא כָּל הַשָּׁנָה", ווער עס איז נזהר פון א משהו חמץ אום פסח, וועט א גאנץ יאר זיין אפגעהיטן פון עבירות; אלע פרעגן, וואס איז פשט אז מען פאלט יא אראפ אין עבירות? מען ווייסט נישט וואס צו טון מיט די ווערטער פונעם הייליגן אריז"ל. מוהרא"ש זאגט פשט, דער אריז"ל זאגט אז ווער עס איז נזהר פון א משהו חמץ אום פסח און ער פרייט זיך מיט דעם, ער האט חיות פון דעם אז ער עסט נישט קיין חמץ, דער וועט א גאנץ יאר זיין אפגעהיטן פון עבירות, די שמחה פון די מצוה וועט אים היטן פון עבירות.


בעט דעם אייבערשטן: "הייליגער באשעפער, העלף מיר איך זאל זיין פרייליך, איך זאל זיך פרייען מיט די מצוות, איך זאל מיך פרייען מיט די הייליגע מצות איך זאל מיך פרייען מיט שלא עשני גוי, העלף מיר איך זאל נישט פארגעסן קיין איין רגע פון דיר, איך זאל געדענקען אז קיינער קען גארנישט מאכן, גארנישט טון - נאר דו אליין מאכסט אלעס".


דער אייבערשטער זאל העלפן מיר זאלן זוכה זיין צו (פסחים קטז:): "וְנֹאכַל שָׁם מִן הַזְּבָחִים וּמִן הַפְּסָחִים"; און צו (מיכה ז, טו): "כִּימֵי צֵאתְךָ מֵאֶרֶץ מִצְרָיִם אַרְאֶנּוּ נִפְלָאוֹת", אמן.

#347 - די איינציגסטע וועג צו שמחה איז דורך תפילה
תפילות אויף אידיש, שמחה, פסח

בעזרת ה' יתברך - יום ג' פרשת צו, י' ניסן, שנת תשפ"ה לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


דער הייליגער אריז"ל זאגט (הובא בבאר היטב אורח חיים סימן תמז, סעיף קטן א): "הַנִזְהָר מִמַּשֶּׁהוּ חָמֵץ מוּבְטָח שֶׁלֹא יֶחֱטָא כָּל הַשָּׁנָה", ווער עס איז נזהר פון א משהו חמץ אום פסח, וועט א גאנץ יאר זיין אפגעהיטן פון עבירות; אלע פרעגן, וואס איז פשט אז מען פאלט יא אראפ אין עבירות? מוהרא"ש זאגט, פשט איז, ווער עס איז נזהר פון א משהו חמץ אום פסח און ער פרייט זיך מיט דעם, ער לעבט מיט דעם אז ער עסט נישט קיין חמץ - וועט א גאנץ יאר זיין אפגעהיטן פון עבירות, די שמחה פון די מצוה וועט אים היטן.


זיין פרייליך איז גאר א שווערע עבודה, מוהרא"ש זאגט עס איז גרינגער צו פאסטן משבת לשבת ווי צו זיין פרייליך, די איינציגסטע וועג זוכה זיין צו שמחה איז דורך תפילה, דורך בעטן דעם אייבערשטן, בעט: "הייליגער באשעפער העלף מיר, איך וויל זיין פרייליך, העלף מיר איך זאל האבן א שטארקע אמונה, איך זאל געדענקען אז אלעס ביסטו און דו ביסט אלעס, נישטא גארנישט אויסער דיר, דומם צומח חי מדבר, אלעס ביסטו".


דער אייבערשטער זאל העלפן מיר זאלן זוכה זיין צו (פסחים קטז:): "וְנֹאכַל שָׁם מִן הַזְּבָחִים וּמִן הַפְּסָחִים"; און צו (מיכה ז, טו): "כִּימֵי צֵאתְךָ מֵאֶרֶץ מִצְרָיִם אַרְאֶנּוּ נִפְלָאוֹת", אמן.

#346 - העלף אריינברענגען דעם פסח אין שטוב
שמחה, פסח, חומרות

בעזרת ה' יתברך - יום ד' פרשת פקודי, כ"ו אדר, שנת תשפ"ה לפרט קטן


לכבוד ... נרו יאיר


העלף אריינברענגען דעם פסח אין שטוב, העלף דיין ווייב, בעיקר זאלסטו איר געבן גוטע ווערטער און איר אויסהערן, ווייל דאס איז וואס געבט כח פאר די פרוי, ווען זי שפירט אז דער מאן הערט איר אויס און איז איר מחשיב.


זע אין די טעג זיך צו שטארקן מיט שמחה, זוך נישט קיין חומרות, זוך נישט קיין חכמות, זוך ווי דו קענסט מער זיין פרייליך, ווייל דער רבי איז געווען זייער שטארק קעגן חומרות (עיין שיחות הר"ן, סימן רלה), ווייל חכמינו זכרונם לברכה זאגן (עבודה זרה ג.): "אֵין הַקָּדוֹשׁ בָּרוּך הוּא בָּא בִּטְרוּנְיָא עִם בְּרִיּוֹתָיו", נאך זאגן די הייליגע חכמים (ברכות כה.): "לֹא נִתְּנָה תּוֹרָה לְמַלְאֲכֵי הַשָּׁרֵת", דער אייבערשטער האט נישט געגעבן די תורה פאר מלאכים נאר פאר אונז מענטשן לויט דעם וועג ווי אזוי מיר קענען דאס מקיים זיין; דאס איז לגבי סתם חומרות, אבער אפילו אויף דאס וואס שטייט פון די פריערדיגע (עיין בספר חרדים, פרק סא) אז יעדער איד זאל נעמען א מצוה וואס אין דעם וועט ער זייער מקפיד זיין און מחמיר זיין מיט אלע הידורים וכו', אזוי ווי מען זעט אין די גמרא (שבת קיח:): "אָבִיךָ בְּמַאי זָהִיר טְפֵי' וְכוּ'", מיט דעם אלעם זאגט דער רבי אז מען מיינט נישט צו זאגן אז דער מענטש זאל אריינלייגן אין די מצוה חומרות פון שטות, שגעון און מרה שחורה, מען מיינט נאר צו זאגן אז ער זאל נעמען איין מצוה וואס אין דעם מצוה זאל ער מדקדק זיין אן קיין נארישע חומרות. הלוואי זאלן מיר זוכה זיין צו מקיים זיין אלעס וואס דער אייבערשטער זאגט אין די תורה בפשיטות, ווייל דער עיקר אידישקייט איז תמימות ופשיטות, מען זאל זיך פרייען מיט די תורה ומצוות; עיין שם.


אפילו לגבי חומרות אום פסח האט דער רבי נישט געהאלטן אז מען זאל מקפיד זיין מיט חומרות וואס ברענגט מרה שחורה; דער רבי האט דערציילט אז ווען ער איז געווען יונג און ער האט נאכנישט געוואוסט דאס שעדליכקייט פון חומרות וכו' איז ער אויך אריינגעפאלן אין דעם. ווען עס איז געקומען דער יום טוב פסח האט ער נישט געוואוסט וואס צו טון; יעדעס מאל איז אים אריינגעקומען נאך און נאך חומרות, ביז איין מאל האט ער געטראכט צו זיך: 'וואס טוט מען צו האבן ריינע וואסער אויף פסח, ווי אזוי קען איך אכטונג געבן צו האבן ריינע וואסער אויף פסח אן קיין חשש חמץ?' דעמאלט איז געווען די סדר אז מען פלעגט אנשעפן וואסער פאר גאנץ פסח, אבער דער רבי האט געטראכט אז דאס איז נישט אזוי אויסגעהאלטן ווייל מען קען נישט אפהיטן די וואסער פאר דעם גאנצן יום טוב אז עס זאל נישט צו קומען צו דעם קיין משהו חמץ, ביז דער רבי האט געטראכט אז דאס בעסטע וואסער וואלט ווען געווען קוואל וואסער, ווייל א קוואל האלט דאך אין איין קוועלן פרישע וואסער כסדר אן קיין שום חשש חמץ. אבער דארט וואו דער רבי האט געוואוינט איז נישט געווען קיין קוואל וואסער, האט ער געטראכט אוועק צו פארן מיט די משפחה אויף יום טוב צו א פלאץ וואו עס איז דא א קוואל, אזוי שטארק זענען געווען זיינע חומרות אויף פסח; האט דער רבי אויסגעפירט: "אבער ברוך השם אז היינט דארף איך נישט קיין חומרות, היינט ווייס איך אז דער אייבערשטער האט געגעבן די תורה פאר מענטשן און נישט פאר מלאכים, היינט פריי איך זיך מיט די מצוות אליין".


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#345 - פיר גוטע דאקטורים האבן געראטעוועט זיין לעבן
שמחה, דאקטורים

בעזרת ה' יתברך - יום ה' פרשת בא, ראש חודש שבט, שנת תשפ"ה לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


ביי מוהרא"ש זכותו יגן עלינו איז געווען אמאל וואס די דאקטוירים האבן אים אנגעשראקן אז ער האט נאך א קורצע צייט צו לעבן, מוהרא"ש שרייבט (אשר בנחל חלק כז, מכתב ד' שיט), ער דאנקט דעם אייבערשטן אז ער האט געטראפן גאר גוטע דאקטוירים וואס האבן אים געראטעוועט און האלטן אים ווייטער ביים לעבן; דאקטער פרייליך, דאקטער לערנער, דאקטער וואסערמאן און דאקטער פעלדמאן, דאס איז די פיר הייליגע עבודות וואס דער הייליגער רבי האט אונז געגעבן. די עבודה פון זיין פרייליך; דער דאקטער פרייליך איז גאר א גרויסער דאקטער, ער היילט אויס אלע סארט קרענק, דער רבי זאגט (לקוטי מוהר"ן חלק ב', סימן כד): "מִצְוָה גְּדוֹלָה לִהְיוֹת בְּשִׂמְחָה תָּמִיד", עס איז א גרויסע מצוה צו זיין שטענדיג פרייליך, "וּלְהִתְגַּבֵּר לְהַרְחִיק הָעַצְבוּת וְהַמָּרָה שְׁחֹרָה בְּכָל כֹּחוֹ", מען זאל זיך שטארקן מיט אלע כחות נישט צו זיין דערביטערט, "וְכָל הַחוֹלַאַת הַבָּאִין עַל הָאָדָם", ווייל אלע מחלות און אלע קרענק קומען - "כֻּלָּם בָּאִין רַק מִקִּלְקוּל הַשִּׂמְחָה", ווייל מען איז דערביטערט און נישט פרייליך, "וְגַם חַכְמֵי הָרוֹפְאִים אָמְרוּ", אפילו די דאקטוירים זאגן, "שֶׁכָּל הַמַּחֲלוֹת וְהַחֳלָאִים רָעִים בָּאִים רַק מַחֲמַת חִסָּרוֹן הַשִּׂמְחָה", אז אלע מחלות קומען פון דיפרעסיע און פון זיין נישט פרייליך.


ווען די דאקטוירים האבן אנגעשראקן מוהרא"ש אז אט אט וועט ער דארפן אוועק גיין פון די וועלט איז מוהרא"ש געלאפן צו דאקטער לערנער, דאס איז לערנען די הייליגע תורה, ער האט געלערנט פלייסיג תורה, שיעורים כסדרן בכל התורה כולה אויפן סדר דרך הלימוד וואס דער הייליגער רבי האט אונז געלערנט (המבואר בשיחות הר"ן, סימן עו), און וואונדער איבער וואונדער, דער דאקטער איז גאר א גרויסער און גאר א גוטער דאקטער, און מוהרא"ש האט לאנגע יארן געלעבט און געגעבן לעבן פאר הונדערטער און טויזנטער מענטשן.


אויך דאקטער פעלדמאן; מוהרא"ש איז געגאנגען אין פעלד, זיך מתבודד געווען, גערעדט צום אייבערשטן, געזינגען צום אייבערשטן, געדאנקט און געלויבט דעם אייבערשטן.


אויך צו דאקטער וואסערמאן; מוהרא"ש איז געגאנגען אין מקוה, אין וואסער, זיך גע'טובל'ט. דער רבי זאגט (ספר המידות אות המתקת הדין, סימן פא): "הַמִּקְוֶה מַמְתִּיק הַדִּין", דורך זיך טובל'ן איז מען ממתיק אלע דינים.


שטארק זיך ליבער ברידער, דער אייבערשטער איז גרויס און מיט די פיר דאקטוירים קען מען זען גרויסע ניסים; דורך שמחה (דאקטער פרייליך), דורך לערנען (דאקטער לערנער), דורך זיך מתבודד זיין (דאקטער פעלדמאן) און דורך גיין אין מקוה (דאקטער וואסערמאן) - קען מען היילן אלעס, און צוקומען צו אלע מדריגות.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#344 - זיי נישט אזוי באבלאזן
שמחה, שלום, חסד, סיפורי צדיקים, שובבי"ם

בעזרת ה' יתברך - יום א' פרשת בשלח, ד' שבט, שנת תשפ"ה לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


היינט איז די יארצייט פונעם גרויסן צדיק רבי משה לייב סאסובער זכותו יגן עלינו, ער האט געזאגט פאר זיין פטירה אז ער וועט נישט אריינגיין אין גן עדן נאר אויב ער וועט קענען אויסקערן די גיהנום פון אלע נשמות, און צדיקים האבן דערציילט אז אזוי איז געווען, און אויך איז שוין אזוי געבליבן, אז יעדע יאר ד' שבט קערט דער צדיק אויס דעם גיהנום.


מוהרא"ש דערציילט, דער צדיק האט געהאט א הייליגע מנהג, יעדן טאג נאכן דאווענען אויפן וועג אהיים איז ער אריבער ביי די שטיבער פון די צעבראכענע מענטשן, יתומים און אלמנות, און זיי געגריסט 'גוט מארגן' מיט א שמייכל; אלע האבן שוין אפגעווארט, אלע זענען געזעצן ביי די טרעפ פון די שטיבער און געווארט אויף די ווארעמע 'גוט מארגן', זיי האבן געשפירט אזוי גוט מיט דעם, זיי האבן געשפירט ממש ווי דער צדיק איז זייער טאטע.


אזוי אויך זאלסטו טון, דארפסט נישט אריבער גיין אלע גאסן וכו', אבער דארט וואו דו גייסט סיי ווי, גייסט ארויס פון שול נאכן דאווענען, זאלסטו נישט זיין אזוי באבלאזן און אריבערגיין מענטשן אן גריסן, אן שמייכלען, גרוס יעדן איינעם מיט א גרויסע שמייכל, מען קען זיך איינקויפן עולם הבא מיט איין שמייכל, מיט א גוט ווארט.


ווער רעדט נאך אין שטוב, דיין ווייב און דיינע קינדער; זאלסט זיי גריסן און שמייכלען און געבן גוטע ווערטער, דאס איז אזא הייליגע זאך, פרייליך מאכן די ווייב און קינדער, עס איז אזוי גרויס, בפרט יעצט אין די טעג פון שובבי"ם ווען מיר פאררעכטן אלעס וואס מען דארף פאררעכטן - קען מען אלעס פאררעכטן מיט פרייליך מאכן א צווייטן איד, פרייליך מאכן די ווייב און קינדער.


טו א טובה מיט א צווייטן, געב א האנט פאר א צווייטן איד, די וועלט שטייט דאך נאר אויף חסד, די וועלט איז באשאפן געווארן צוליב וואס מען וועט טון חסד. חכמינו זכרונם לברכה זאגן (בראשית רבה ח, ה), איידער דער אייבערשטער האט באשאפן אדם הראשון האט ער געפרעגט די מלאכים אויב מען זאל באשאפן דעם מענטש, זענען געקומען גרופעס גרופעס מלאכים, איין גרופע האט געזאגט יא, איין גרופע האט געזאגט ניין, "חֶסֶד אוֹמֵר יִבָּרֵא, שֶׁהוּא גּוֹמֵל חֲסָדִים", חסד האט געזאגט מען זאל באשאפן דעם מענטש ווייל ער גייט טון חסד; דאס איז תיקון שובבי"ם, אז מען העלפט אנדערע, און דאס זאלסטו אויסלערנען דיינע קינדער, טון חסד מיט אנדערע קינדער, קיינמאל נישט זאגן ניין פאר א צווייטן איד.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#343 - שעפן חיות פון דעם וואס 'איך בין משמש דעם רבי'ן'
שמחה, שלום בית, משמש דעם רבי'ן

בעזרת ה' יתברך - ב' פרשת בא, כ"ח טבת, שנת תשפ"ה לפרט קטן


... נרו יאיר


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


א גרויסן יישר כח פארן מחזק זיין אז דיין ווייב זאל ווייטער בלייבן העלפן אין בית פיגא סקול. עס זאל דיר נישט באדערן אז איין טאג זאגט מען דיין ווייב זיי דא א טיטשער, און די קומענדיגע טאג בעט מען איר זיי דא א העלפער, און נאכדעם זאגט מען איר היינט זאלסטו דאס טון און מארגן דאס טון וכו'; ווייל וואס איז דען א חילוק אויב מען האט א באשטימטע פאסטן? דער עיקר איז, מען איז משמש דעם רבי'ן, מען לייגט אריין די צייט, די כוחות - אין העלפן מחנך זיין אידישע טעכטער מיט קדושה וטהרה, מיט אמונה און צניעות; מען דארף שעפן חיות פון דעם וואס 'איך בין משמש דעם רבי'ן'.


שטארק זיך און שטארק דיין ווייב, און אז דו ווילסט שפירן אויב די שכינה איז אין שטוב - זאלסטו דאס מעסטן לויט די שמחה און ליבשאפט וואס איז דא צווישן ענק; ווי מער פרייליך מען איז, און ווי מער ליב מען האט זיך - דאס איז א סימן אז מען איז ביי די קדושה און אז די שכינה איז שטוב.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#342 - דער עיקר מחיית עמלק איז דורך שמחה
שמחה, פורים, ערב שבת, שבת זכור

בעזרת ה' יתברך - יום ה' פרשת תצוה, ו' אדר, שנת תשפ"ה לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


די וואך שבת דארף מען קומען אין שול הערן די קריאה ווי מען מעקט אויס עמלק. מוהרא"ש זאגט בשם דעם צדיק רבי אברהם בן רבי נחמן זכרונו לברכה: "דער עיקר מחיית עמלק איז דורך שמחה", 'שמחה' איז די זעלבע אותיות פון "'שֶׁמָחֹה' תִּמְחֶה אֶת זֵכֶר עֲמָלֵק", מיט שמחה מעקט מען אויס די טומאת עמלק.


דער סמ"ך מ"ם, עמלק - ווילן נאר איין זאך, מען זאל אויפגעבן אויף דאס וועלן זיין ערליך און אויף דאס בענקען צו זיין גוט. דער רבי זאגט (שיחות הר"ן, סימן קכ) אויפן פסוק (תהילים לא, כה): "חִזְקוּ וְיַאֲמֵץ לְבַבְכֶם כָּל הַמְיַחֲלִים לַה'", דוד המלך זאגט, שטארקט אייך אלע וואס 'האפן' צום אייבערשטן, "אֲפִלּוּ אִם אֵינְכֶם זוֹכִים לְשׁוּם קְדֻשָּׁה וַעֲבוֹדָה חַס וְשָׁלוֹם", אפילו די וואס זענען נישט זוכה צו קיין שום קדושה און עבודת השם, "רַק מְיַחֲלִים לְבַד", איין זאך האבן זיי, דאס ווילן און בענקען, "אַף עַל פִּי כֵן חִזְקוּ וְאִמְצוּ", מיט דעם זאלן ענק זיך שטארקן; דאס קען עמלק נישט סובל זיין, דאס איז זיין זאך, ווי מען קען אראפווארפן דעם מענטש אין א יאוש, ער זאל שוין נישט שרייען צום אייבערשטן "איך וויל זיין גוט", ער זאל אפלאזן זיינע רצונות, זיין בענקעניש.


די יאר געפאלט אויס פורים אום פרייטאג, קומענדיגע וואך פרייטאג איז פורים. אלעס גייט אן ווי א געווענליכע יאר, מען דארף נאר אכטונג געבן פרייטאג נאכמיטאג נישט טרינקען צופיל, מען זאל קענען מקבל שבת זיין אין צייט און חס ושלום נישט עובר זיין אויף חילול שבת.


מוצאי שבת וועט זיין א סעודה אין ישיבה, מען וועט טאנצן אינאיינעם אז מיר האבן מרדכי הצדיק און אסתר המלכה, מיר וועלן זיך נישט אונטערגעבן פאר המן עמלק, מיר וועלן נישט אויפגעבן. און אויך זונטאג מיטאג וועט זיין א שושן פורים סעודה און א פארשטעלונג פאר די קינדער.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#341 - בלייבן רואיג און פרייליך אין א טענה'ריי
שמחה, חיזוק פאר פרויען, מחלוקת

בעזרת ה' יתברך - ב' פרשת בא, כ"ח טבת, שנת תשפ"ה לפרט קטן


 


מרת ... תחי'


איך האב ערהאלטן אייער בריוו.


איר זאלט יעדן געבן גוטע ווערטער, און אז עס ווערט א טענה'ריי צווישן די פרויען - זאלט איר בלייבן רואיג און פרייליך. קיינער איז נישט שלעכט און קיינער מיינט נישט שלעכט, מענטשן זענען איבערגעשטרענגט, קען אויסזען ווי מען וויל וויי טון וכו'.


די גרעסטע זאך איז, זיין פרייליך מיט דעם אז מיר זענען אידן און מיר זענען קינדער פונעם אייבערשטן; דאס דארף זיין אונזער גאנצע שמחה.


דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#340 - די גאנצע הצלחה פונעם מענטש ליגט אין שמחה
שמחה

בעזרת ה' יתברך - יום ג' פרשת וארא, כ"א טבת, שנת תשפ"ה לפרט קטן


 


... נרו יאיר


איך הער אזעלכע שיינע גריסן פון די מנהל אויף דיר, אז דו לערנסט שיין און דו דאווענסט שיין; איך בין אזוי פרייליך פאר די שיינע גריסן וואס מען באקומט אויף דיר.


איך וויל דיר בעטן זאלסט ארבעטן אויף שמחה, זאלסט בעטן דעם אייבערשטן אויף זיין פרייליך, ווייל אין דעם ליגט די גאנצע הצלחה פונעם מענטש; אז מען איז פרייליך, מען פרייט זיך אז מען איז א איד און מען פרייט מיט די מצוות וואס דער אייבערשטער האט אונז געגעבן - איז מען זייער מצליח.


שיק א גרוס פאר דיינע טייערע עלטערן.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#339 - א גוט ווארט און א שמייכל איז אנשטעקיג
שמחה, חסד, שובבי"ם

בעזרת ה' יתברך - יום ד' פרשת בא, כ"ט טבת, שנת תשפ"ה לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


א שמייכל פאר א צווייטע איד איז אויך א תיקון שובבי"ם; מאכן פרייליך א איד, געבן א גוט ווארט פאר א צווייטן. מיט איין גוט ווארט, מיט איין שמייכל - קען מען מחי' זיין די גאנצע וועלט; עס איז אנשטעקיג, עס פארט ארום די גאנצע שטעטל; דו געבסט א גוט ווארט אין שול פאר דיין חבר, דיין חבר גייט ארויס, ער טרעפט זיין חבר און געבט אים אויך א שמייכל, יענער איז אנגעזעצט, ער גייט יעצט אהיים און ער ווערט פרייליך, ער זאגט א גוט מארגן פאר די ווייב מיט א גרויסע שמייכל, זי ווערט פרייליך, זי איז א טיטשער, זי גייט אריין אין כיתה און זי מאכט פרייליך אלע קינדער און אלע טיטשערס, אלע טיטשערס גייען יעצט ארויס ביי הפסקה און שיקן א שיינע מעסעדזש דעם מאן, די מענער אינמיטן ארבעט ווייסן נישט וואס האט זיי באטראפן, אזעלכע שיינע ווערטער צו באקומען, זיי געבן איבער די אנשטעקעניש ווייטער, די גאנצע שטעטל איז פרייליך, מען ווייסט נישט ווער עס האט עס אנגעהויבן, ביז עס קומט צוריק צו דעם מענטש וואס איז שוין יעצט אינמיטן טאג אביסל טרויעריג, קומט איינער און מאכט אים פרייליך, וואס דאס קומט גאר פון אים אליין; וואס מען טוט פאר יענעם - טוט מען פאר זיך אליין.


ווער עס וויל וויסן וואס ער קען מיר העלפן - זאל דאס טון, געבן א שמייכל פאר א צווייטן, בפרט פאר אנשי שלומינו וואס אויף זיי גייט נאך מער איבער, בבחינת (סוכה נב.): "כָּל הַגָדוֹל מֵחֲבֵירוֹ יִצְרוֹ גָדוֹל הֵימֶנוּ".


מען זאל זיך גריסן איינער דעם צווייטן, איך וויל זייער מיר זאלן אלע זיין איין משפחה, אלע זאלן זיך גריסן, אלע זאלן זיך פרייליך מאכן. עס איז דאך אזא גרויסע מצוה צו שמייכלען צו א צווייטן, מען קען דאך יענעם מחי' מתים זיין. אזוי ווי דער רבי זאגט (שיחות הר"ן, סימן מג): "עס זענען דא מענטשן וואס דרייען זיך ארום זייער צעבראכן פון די יסורים וואס זיי גייען אריבער און זיי קענען קיינעם נישט דערציילן וואס זיי ליידן. זיי וואלטן ווען געוואלט דערציילן פאר איינעם וואס זיי גייען אריבער, אבער זיי האבן נישט מיט וועמען צו שמועסן, און ווען זיי זעען א מענטש מיט א שמייכל, ווערן זיי אויפגעלעבט דורכדעם".


דער רבי ברענגט דארט אראפ די מעשה וואס די גמרא דערציילט (תענית כב.), רב ברוקא איז געגאנגען אויפן גאס און ער האט געטראפן אליהו הנביא, האט ער געבעטן פון אליהו הנביא ער זאל אים ווייזן ווער דא האט עולם הבא, האט אים אליהו הנביא געוויזן אויף צוויי מענטשן: "זיי זענען מענטשן וואס וועלן זוכה זיין צו עולם הבא", איז רב ברוקא געלאפן צו זיי און געפרעגט: "זאגט מיר, וואס טוט איר?" האבן זיי געזאגט: "מיר זענען בדחנים, ווען מיר זעען מענטשן קריגן זיך, גייען מיר צו צו זיי און מיר מאכן זיי פרייליך מיט אונזערע ווערטלעך, ביז זיי ווערן פרייליך און מאכן שלום", דערפאר האבן זיי זוכה געווען צו זיין בני עולם הבא; זעט מען פון דעם דאס גרויסקייט פון פרייליך מאכן א צווייטן.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#338 - האב נישט מורא פון קאמפעטישאן
שמחה, אמונה, שלום בית, ביזנעס

בעזרת ה' יתברך - יום ה' פרשת וארא, כ"ג טבת, שנת תשפ"ה לפרט קטן


לכבוד מיין ליבער ... נרו יאיר


האב נישט מורא פון קאמפעטישן, קיין איין פרוטה קען מען דיר נישט אוועקנעמען. חכמינו זכרונם לברכה זאגן (יומא לח:): "אין אדם נוגע במה שמוכן לחבירו", א פרוטה קען מען נישט צונעמען פון א צווייטן; אז דו ווילסט מצליח זיין – זאלסטו מכבד זיין דיין ווייב. דער רבי זאגט (ספר המדות אות ממון, סימן צד): "אֵין הַבְּרָכָה מְצוּיָה בְּתוֹךְ בֵּיתוֹ שֶׁל אָדָם", די ברכה געפינט זיך נישט אין שטוב, "אֶלָּא בִּשְׁבִיל כְּבוֹד אִשְׁתּוֹ", נאר אויב מען איז מכבד די ווייב; זאלסטו רעדן שיין, ווייך און הארציג צו דיין ווייב, און חס ושלום נישט טשעפען, נישט מאכן וויינען, נישט חוזק מאכן; וועט זיין ביי דיר אין שטוב א ברכה.


אויך זאלסטו זיך שטארקן מיט זיין בשמחה, פריי זיך מיט דעם אז דו ביסט א איד און מיט די מצוות וואס דער אייבערשטער האט אונז געגעבן. דער רבי זאגט (שם סימן ממון, אות מז): "הַשִׂמְחָה תְּמִידִית מְסוּגָל לְהַצְלָחָה", זיין שטענדיג פרייליך איז די סגולה פאר סוקסעס.

#337 - איר אויפבויען און אויסלויבן, וועט אוועקגיין אלע מחלות
שמחה, שלום בית, אנערעקסיע

בעזרת ה' יתברך - יום ב' פרשת שמות, י"ג טבת, שנת תשפ"ה לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר


איך בעט דיר זייער, בוי צוריק אויף דיין ווייב, עס איז נישט צום גלייבן וואס מען האט מיר איר געטון, מען האט איר אזוי צעבראכן און דערנידערט; פון דעם אליין, פון איר האקן אין קאפ אז זי איז א פראבלעם, פון דעם איז זי נעבעך אריין אין די זאך פון נישט עסן, ה' ישמרינו.


בוי איר אויף, זי איז א קלוגע פרוי און א ערליכע פרוי; זאלסטו איר אויפבויען און איר נישט צוריק שיקן צו די מטפלים, וועסטו זען אז זי וועט געזונט ווערן און עסן און האבן כח, ווייל אזוי ווי עס זענען דא פרויען וואס – פון צעבראכנקייט – עסן זיי מער, אזוי איז דא פארקערט, פון צעבראכנקייט איז מען זיך מייאש פון עסן; און אז דו וועסט איר אויפבויען און אויסלויבן, וועלן אוועק גיין אלע מחלות וחלאים רעים השם ישמרינו.

#336 - א קורצע קליינע קאפיטל ברענגט אויסטערלישע ניסים
שמחה, תודה והודאה, חיזוק פאר פרויען, שיר השירים

בעזרת ה' יתברך - יום ב' פרשת וארא, כ' טבת, שנת תשפ"ה לפרט קטן


 


מרת ... תחי'


איר האט מיר געפרעגט וואס איר קענט זיך מקבל זיין אז אייער מאן נרו יאיר זאל זיין געזונט און שטארק.


זייט זיך מקבל צו זאגן יעדן טאג "מזמור לתודה... כי טוב ה' לעולם חסדו", ווייל דער אייבערשטער איז גוט, אויף אייביג איז זיין חסד; דאס דאנקען דעם אייבערשטן וועט ברענגען נאך ישועות און רפואות.


עס איז דא נאך סגולות, צו זאגן יעדן אינדערפרי שיר השירים. דער רבי זאגט (ספר המדות אות המתקת הדין, סימן פט): "על ידי שיר השירים נמתקים הדין", דורך זאגן שיר השירים וועט זיס אלע שלעכטס. אויך זאגט דער רבי (שיחות הר"ן, סימן רמג): "כל הרפואות שבעולם", אלע רפואות פון די וועלט, "כולם כלולים בשיר השירים", אלעס ליגט אין שיר השירים; אז איר האט צייט – מה טוב ומה נעים, אבער א אידישע מאמע, א פארנומענע מאמע מיט פיצליך קינדער – קען ניצן די סגולה פון זאגן מזמור לתודה, א קורצע קליינע קאפיטל פון דאנקען און לויבן דעם אייבערשטן; דאס וועט ענק ברענגען אויסטערלישע און וואונדערליכע ניסים, ישועות ורפואות.


ווארפט ארויס פון שטוב די עצבות ומרה שחורה; אין א אידישע שטוב טאר נישט זיין די זאכן, אין א אידישע שטוב דארף זיין נאר שמחה, זינגען, טאנצן, פאטשן און זיך פרייען מיטן אייבערשטן.


איך בעט פאר ענק, ביידע פון ענק, איר און אייער מאן נרו יאיר זאלן זיין געזונט און שטארק פיזיש און גייסטיש.



 

#335 - אלע צרות, דחקות און מרירות, קומט פון עצבות ומרה שחורה
שמחה, שלום בית

בעזרת ה' יתברך - יום א' פרשת ויחי, ה' טבת, שנת תשפ"ה לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר


זע מיט אלע כוחות צו זיין פרייליך, אלע צרות, דחקות און מרירות, קומט צום מענטש פון עצבות ומרה שחורה, און אלע הצלחה און ברכות קומט אויב מען איז פרייליך. דער רבי זאגט (ספר המדות אות שמחה חלק ב', סימן א): "מִי שֶׁהוּא שָׂמֵחַ תָּמִיד, עַל יְדֵי זֶה הוּא מַצְלִיחַ", ווער עס איז שטענדיג פרייליך – איז מצליח.


די עיקר הצלחה איז – אז מען האט שלום בית; דורך שמחה איז דא שלום בית, ווען מען איז פרייליך באדערט גארנישט, מען זעט נאר די מעלות איינער אויפן צווייטן.


דו זאלסט נאר זינגען און טאנצן, און פרייליך מאכן דיין ווייב און קינדער; מיט שמחה פארברענט מען אלע קליפות ומשחיתים וואס מען האט באשאפן דורך פוגם זיין בברית רחמנא לצלן, מיט שמחה איז מען זוכה אז דער אייבערשטער איז מוחל אויף אלע עבירות.

#334 - אין שמחה איז אלעס אנגעהאנגען, אלע ישועות, אלע רפואות
תפילה והתבודדות, שמחה, מרה שחורה

בעזרת ה' יתברך - יום א' פרשת ויחי, ה' טבת, שנת תשפ"ה לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ליבער ... נרו יאיר


ווען דו ביסט זיך מתבודד, זאלסטו דער עיקר מתפלל זיין אויף שמחה; ווייל אין שמחה איז אלעס אנגעהאנגען, אלע ישועות, אלע רפואות – באקומט מען ווען מען איז בשמחה, און אויך פארקערט, אויב חס ושלום מען איז בעצבות ובמרה שחורה, פון דעם קומט די אנגעצויגענע נערווען, און אויך אלע פארדרייטע מחשבות, דמיונות, השם ישמרינו.


נָא, איך בעט דיר – טו אלע צו זיין פרייליך, און מאך זיך אפילו נאריש במילי דשטותא, אזוי ווי דער רבי זאגט (לקוטי מוהר"ן חלק ב', סימן כד): "צריך להכריח את עצמו בכח גדול להיות בשמחה תמיד, ואפילו במילי דשטותא", מען דארף אלעס טון, אבי זיין פרייליך.



 

#333 - אנטון א טיכל אדער שייטל נאך די חתונה?
צניעות, שמחה, שייטל, כלה, טיכל

 


בעזרת ה' יתברך - יום ב' פרשת ויגש, כ"ט כסליו, ה' דחנוכה, שנת תשפ"ה לפרט קטן


הכלה ... תחי'


איך האב ערהאלטן אייער בריוו.


איך פריי זיך אז איר ווילט גיין צניעות'דיג, איר ווילט אנטון א טיכל נאך די חתונה, אבער אז אייער מאמע וויל בשום אין אופן איר זאלט גיין א טיכל און אויך די חתן'ס מאמע גייט נישט קיין טיכל - איז נישט כדאי זיך צו קריגן, ענדערש זאלט איר חתונה האבן אזוי ווי אייער מאמע און דער חתן'ס מאמע, און אז איר וועט וועלן שפעטער אויסטון די שייטל און גיין מיט א טיכל - איז אנדערש.


אויף איין זאך זאלט איר זיך עקשנ'ען, אויף בלייבן פרייליך; אויף די איין זאך זאלט איר זיך שטעלן אין די לענג און די ברייט, זאל זיין וואס זאל זיין, איר בלייבט פרייליך, איר בלייבט דאנקען דעם אייבערשטן אויף די גרויסע חסדים און ניסים וואס ער טוט שטענדיג מיט אייך.


איר זאלט זיך קאנצעטרירן אויף איין זאך, אויף שלום ושלוה, נישט זיך קריגן מיט אייער מאמע תחי'.


דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.


א פרייליכן חנוכה.


 

#332 - די שליסל צו זיין א פרייליכער איד און א צדיק
שמחה, שידוכים, מאוויס, ישיבה

בעזרת ה' יתברך - יום ב' פרשת ויגש, כ"ט כסליו, ה' דחנוכה, שנת תשפ"ה לפרט קטן


מיין טייערער ... נרו יאיר


איך האב צוגעזאגט פאר אלע בחורים וואס שלאפן אין דארמיטארי, אויב וועט נישט אריינקומען כלים וואס מען קען זען אויף דעם מאוויס, קליפס וכדומה - וועלן אלע דירות ווערן ליידיג די יאר, אלע וועלן חתנים ווערן און חתונה האבן, יעצט הער איך אז דו קוקסט מאוויס אין דארמיטארי, וויל איך דיר בעטן, אדער זאלסטו דאס צעברעכן און מיר ברענגען צעבראכענערהייט, אדער זאלסטו שוין ארויסגיין און זיך זוכן א צווייטע אכסניא, און דער אייבערשטער זאל דיר העלפן זאלסט האבן די שטארקקייט צו תשובה טון און ווערן אן ערליכער איד.


קוקן מאוויס מאכט נישט פרייליך, עס מאכט מער דעפרעסט און מער פארלוירן, קוקן עבירות איז אזוי שלעכט, מען פאלט אין גראבע עבירות, מען פארלירט אלעס. די שליסל צו זיין א פרייליכער איד און א צדיק - איז שמירת עיניים, זיך היטן די אויגן; אז מען היט זיך די אויגן האט מען אלעס גוטס, און אז מען איז מפקיר די אויגן - פארלירט מען אלעס; מען פארלירט די שידוך, מען פארלירט די שלום בית, מען פארלירט די פרנסה, מען פארלירט אלעס.


איך ווארט צו הערן פון דיר וואס דיין באשלוס איז.

#331 - דער אייבערשטער מאכט ציין ווייטאג צו ראטעווען פון פליגער קראך
תפילות אויף אידיש, שמחה, אמונה

בעזרת ה' יתברך - יום ג' פרשת וישב, ט"ז כסליו, שנת תשפ"ה לפרט קטן


 


מרת ... תחי'


שטארקט זיך מיט אמונה, חזר'ט זיך 'דער אייבערשטער איז דא, דער אייבערשטער מאכט אלעס, דער אייבערשטער מאכט נאר גוטס'; ווייל ווי מער מען חזר'ט זיך אמונה - אלץ מער געזונט ווערט מען, און אלץ מער כח האט מען.


אויב עפעס גייט נישט ווי אזוי מען וויל - טאר מען נישט ווערן אויסער זיך, מען דארף וויסן אז דער אייבערשטער מאכט נאר גוטס. יעצט איז געווען א שרעקליכע זאך, א קליינע פליגער האט אראפגעקראכט און א איד איז געשטארבן. דערציילט א תלמיד פון ישיבה, ער האט געדארפט זיין אויף דעם פליגער, ער לערנט זיך יעצט ווי צו פליען, און א טאג פריער האט ער באקומען שרעקליכע ציין ווייטאג, אז ער האט גערופן דער וואס לערנט אים אויס ווי צו פליען אז ער וועט נישט קענען קומען מארגן, און יעצט דאנקט ער און לויבט דעם אייבערשטן פאר די ציין שמערצן וואס דער אייבערשטער האט אים געגעבן א מתנה צו ראטעווען זיין לעבן.


זאגט די תפילה יעדן טאג צום אייבערשטן, און אויך לייגט צו אייגענע ווערטער, און נאך אסאך בעטן אויף שמחה - וועט איר זוכה זיין צו שפירן גן עדן אויף די וועלט:


"הייליגער באשעפער העלף מיר איך זאל זיין פרייליך, איך זאל שפירן די שמחה אין אלע מיינע אברים, פון קאפ ביז די פיס, אז איך זאל אנהויבן טאנצן פון גרויס פרייד אויף די גרויסע חסד אז דו האסט מיך באשאפן א איד און מיר געגעבן די הייליגע מצוות.


אנא השם, איך בעט דיר אייבערשטער, נעם אוועק פון מיר די עצבות און מרה שחורה, העלף מיר איך זאל נאר זיין פרייליך און איך זאל זוכה זיין צו פרייליך מאכן אנדערע, און בזכות שמחה זאל איך זוכה זיין נכלל ווערן אינגאנצן אין דיר, איך זאל מער נישט זען פאר מיינע אויגן נאר דיך באשעפער, איך זאל זען און שפירן ווי דו ביסט אלעס און עס איז מער גארנישט דא אויף די וועלט נאר דו אליין, און זוכה זיין צו תשובה שלימה, מעתה ועד עולם אמן סלה".


דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#330 - די שמחה פון צינדן חנוכה לעכט, זאל איבעררינען אויף די משפחה
שמחה, תודה והודאה, חנוכה, חומרות

בעזרת ה' יתברך - יום ג' פרשת מקץ, כ"ג כסליו, שנת תשפ"ה לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


מארגן נאכט צינדן מיר שוין די הייליגע מנורה, דער עיקר זאלסטו זען עס זאל זיין פרייליך אין שטוב, מאך די מצוות מיט גרויס שמחה, בעט אסאך דעם אייבערשטן אויף שמחה, און ווען דו טוסט די מצוות - זאלסטו אריינלייגן דיינע פרומקייטן אין איין זאך, נאר אין זיין פרייליך און צו טון די מצוה מיט א חיות, נישט מיט קיין עצבות ומרה שחורה.


דער סמ"ך מ"ם קומט צו די ערליכע אידן מיט א פארשטעלאכטס פון חומרות, ער נעמט די שעדליכע זאך פון עצבות ומרה שחורה, די שעדליכע זאך פון איבערטראכטן און די מחשבות 'יא יוצא געווען? נישט יוצא געווען?' און ער טוט דאס אן מיט א פרומע קלייד, מיט די נאמען 'חומרות' און מיט די נאמען 'זיין א מהדר', אבער זיין כונה איז - אראפ צו ווארפן דעם מענטש אין עצבות ומרה שחורה, אין נוקבא דתהומא רבא רחמנא לצלן.


בעט דעם אייבערשטן נאר אויף שמחה; ווען דו גייסט צינדן די הייליגע לעכט, די נירות חנוכה - זאלסטו נאר זיין פרייליך, עס זאל איבער רינען פון דיין שמחה אויף דיין משפחה.


חנוכה איז א צייט פון דאנקען און לויבן דעם אייבערשטן אויף די חסדים וואס דער אייבערשטער טוט מיט אונז.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#329 - סגולות געהאלפן צו ווערן מיט קינדער
קינדער, שמחה, אמונה, סגולות, סיפורי מעשיות

בעזרת ה' יתברך - יום ד' פרשת ויצא, ג' כסליו, שנת תשפ"ה לפרט קטן


 


מרת ... תחי'


איך האב ערהאלטן אייער בריוו.


שטארקט זיך, גלייבט אינעם אייבערשטן אז איר וועט זוכה זיין צו האבן קינדער; איך בעט אייך זייער, פארלירט זיך נישט, ווייל אט אט קומט אייער ישועה.


מאכט זיך א שיעור אין לערנען די מעשיות פון רבי'ן, סיפורי מעשיות, דער רבי זאגט (חיי מוהר"ן, סימן כה) אז דאס איז מסוגל צו האבן קינדער. און אויך זאלט איר זיין פרייליך, ווייל אמאל קען די אנגעצויגנקייט און נערוועזקייט צוריק האלטן פון האבן קינדער, זייט פרייליך, טאנצט יעדן טאג מיט פרייליכע מוזיק, דאס וועט ברענגען די ישועה.


דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#328 - וואס איז דא צו זארגן אויף פרנסה?
שמחה, פרנסה, געלט, דף גמרא

בעזרת ה' יתברך - יום ד' פרשת וישלח, י' כסליו, שנת תשפ"ה לפרט קטן


לכבוד ... נרו יאיר


נישט די געלט מאכט פרייליך, און נישט דאס נישט האבן געלט מאכט בעצבות ומרה שחורה, עס איז די וועג ווי אזוי מען טראכט. אזוי ווי דער רבי דערציילט (ספורי מעשיות, מעשה ט' מחכם ותם), דער פרנסה פונעם תם איז געווען בצימצום, ער האט פארדינט גאר ווייניג, ער האט נישט געהאט קיין צייט צו עסן און נישט געהאט קיין געלט פאר מער ווי ברויט, וואסער און א פעלץ, אבער פון גרויס שמחה האט ער נישט געשפירט אז עפעס פעלט אים, ער האט געשפירט ווי ער האט אלעס.


אמאל האט מען זיך אפגערעדט צום רבי'ן אז עס איז נישטא קיין פרנסה וכו', האט דער הייליגער רבי זיי פארגעהאלטן (חיי מוהר"ן, סימן תקכח): "מַה לִּדְאֹג עַל פַּרְנָסָה", וואס איז דא צו זארגן אויף פרנסה? "הֲלֹא לֶחֶם עִם אִיגֶירְקֶיס הוּא מַאֲכָל טוֹב", ברויט מיט איגערקעס (קיוקאמבער) איז א גוטע עסן; אז מען דארף נישט לעבן א טייערע לעבן און קרעכצן טאג און נאכט אז עס פעלט געלט, מען קען לעבן א פרייליכע פשוט'ע לעבן.


קומענדיגע וואך מיטוואך פרשת וישב ענדיגן מיר מסכת בבא בתרא, און מיר הויבן אן מסכת סנהדרין, וויל איך דיר בעטן זאלסט אויך אנהויבן לערנען יעדן טאג א בלאט גמרא, די גמרא וועט דיך ארויסנעמען פון אלע טונקלקייטן. חכמינו זכרונם לברכה זאגן (סנהדרין כד.) אויפן פסוק (איכה ג, ו): "בְּמַחֲשַׁכִּים הוֹשִׁיבַנִי כְּמֵתֵי עוֹלָם, 'זֶה תַּלְמוּד בַּבְלִי'"; פרעגט מוהרא"ש, ווי קען מען זאגן אויף תלמוד בבלי, די הייליגע גמרא - אז דאס איז א טונקלקייט, א טויטקייט? זאגט מוהרא"ש, ווען איינער וויינט און קלאגט 'בְּמַחֲשַׁכִּים הוֹשִׁיבַנִי, מיין לעבן איז מיר טונקל, כְּמֵתֵי עוֹלָם, מיין לעבן איז מיר טויט', קומען די הייליגע חכמים מען טרייסט אים, 'זֶה תַּלְמוּד בַּבְלִי', עס איז דא אן עצה פאר דיר, נעם די הייליגע גמרא און לערן גמרא, די הייליגע גמרא וועט דיר ליכטיג מאכן, דאס וועט דיר געבן לעבן.


איך האב זוכה געווען אמאל צו עסן שבת ביי מוהרא"ש אין יבנאל, מוהרא"ש האט ביי די סעודה געגעבן פאר איינעם מוסר, עס איז געווען מוסר פון ליבשאפט, בבחינת וואס שלמה המלך זאגט (משלי כז, ה): "טוֹבָה תּוֹכַחַת מְגֻלָּה", עס איז גוט מוסר, אפילו מענטשן הערן, "מֵאַהֲבָה מְסֻתָּרֶת", ווען עס קומט פון א באהאלטענע ליבשאפט; מוהרא"ש האט יענעם געזאגט: "ביסט אמאל געווען אויפן 'רכבת היכל הקודש', פארוואס ביסטו אראפ פון באן? דער באן פארט, און ווער עס איז אויפן באן איז זוכה צו לערנען יעדן טאג אזויפיל תורה, קום צוריק ארויף אויפן באן".


דאס האט אים מוהרא"ש געזאגט נאכן יענעם פרעגן אויב ער האט געלערנט דעם בלאט גמרא פון יענעם טאג, יענער האט געענטפערט ניין, האט אים מוהרא"ש געזאגט: "פארוואס ביסטו אראפ פון די באן היכל הקודש?"


טייערער ברודער, דער באן פארט און וועט זיך שוין נישט אפשטעלן ביז משיח וועט קומען, דער רבי האט געזאגט (חיי מוהר"ן, סימן רכט): "מיין פייערל וועט ברענען און טליען ביז משיח וועט קומען"; שפרינג ארויף אויפן באן.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#327 - געמאכטע חשק, ביז עס וועט ווערן אן אמת'ע חשק
שמחה, אמונה, התחזקות, עבודת השם, דאווענען, סיפורי מעשיות

בעזרת ה' יתברך - יום א' פרשת וישלח, ז' כסליו, שנת תשפ"ה לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


שבת אין ישיבה איז געווען זייער שיין, מען האט זיך זייער מחזק געווען מיטן הייליגן רבינ'ס עצות.


שבת אינדערפרי נאכן דאווענען ביי סיפורי מעשיות האבן מיר געלערנט די מעשה פונעם חכם און תם (סיפורי מעשיות, מעשה ט' מחכם ותם), ווי דער חכם ווען ער האט באקומען די בריוו פונעם קעניג אז ער וויל אים זען - איז ער פלוצלונג געווארן א גרויסער עניו, ער האט אנגעהויבן זיך אוועק מאכן אז עס קען נישט זיין דער קעניג דארף אים. מיר האבן גערעדט אז דאס איז איינע פון די טריקס פונעם יצר הרע, ווען עס קומט צו עבודת השם מאכט ער דעם מענטש זאל זיך שפירן ווי זיין לערנען און דאווענען, זיינע מצוות און מעשים טובים - איז גארנישט ווערד, און אזוי ווארפט ער אריין דעם מענטש אין כפירות ואפיקורסות רחמנא לצלן, מה שאין כן דער הייליגער תם, וועןער האט געהערט אז דער קעניג, דער מלך מלכי המלכים, דער אייבערשטער וויל אים זען - איז ער גלייך געלאפן מיט גרויס שמחה; אזוי דארפן מיר זיך פירן, ווען עס קומט צו דינען דעם אייבערשטן דארפן מיר לויפן צו אים, אוועק ווארפן אלע חכמות.


ביי שלש סעודות האבן מיר גערעדט זייער א וויכטיגע זאך וואס מען דארף וויסן פארן לעבן, עס שטייט אין פסוק (בראשית כח, יב): "וְהִנֵּה מַלְאֲכֵי אֱלֹקִים עֹלִים וְיֹרְדִים בּוֹ", יעקב אבינו האט גע'חלומ'ט ווי א לייטער שטייט נעבן אים ביזן הימל, און מלאכים גיין ארויף און אראפ; לכאורה דארף זיין פארקערט, מלאכים זענען אין הימל, דארף ווען שטיין "יורדים ועולים", זיי קומען אראפ און גייען ארויף.


אפשר לומר מיט די הקדמות פון הייליגן רבי'ן, דער רבי זאגט (שיחות הר"ן, סימן עד): "לִפְעָמִים אֵין לְהָאָדָם שׁוּם הִתְלַהֲבוּת בְּהַתְּפִלָּה", אמאל מאכט זיך אז מען האט נישט קיין געפיל צום דאווענען, אזוי ווי די ניגון גייט 'עסן עסט זיך, שלאפן שלאפט זיך – וואס זאל מען טון אז עס דאווענט זיך נישט'; זאגט דער רבי, מען זאל נישט ווארטן ווען עס וועט אראפקומען א געפיל פון אויבן און דעמאלט דאווענען, נאר מען זאל זיך מאכן ווי מען האט א געפיל, מען זאל אנהויבן דאווענען מיט א געמאכטע חשק, ביז עס וועט ווערן אן אמת'ע חשק.


דער רבי געבט א ביישפיל, אזוי ווי איינער "שְׁנִיצְט זִיךְ אַיין רֹגֶז", מען מאכט זיך ערנסט ביז מען ווערט טאקע בכעס, "כְּמוֹ כֵן מַמָּשׁ בַּקְּדֻשָּׁה בְּעִנְיַן הַתְּפִלָּה", אזוי אויך ביים דינען דעם אייבערשטן, "צְרִיכִים לִפְעָמִים לַעֲשׂוֹת לְעַצְמוֹ רֹגֶז", מען דארף זיך מאכן ווי מען האט א געפיל, "וְיַעֲשֶׂה לוֹ חֲמִימוּת וְתַבְעֵרַת הַלֵּב בְּדִבּוּרֵי הַתְּפִלָּה, אַזוֹי וִויא אֵיינֶר שְׁנִיצְט זִיךְ אַ רֹגֶז, וְעַל יְדֵי זֶה יָבוֹא אַחַר כָּךְ בֶּאֱמֶת לְהִתְלַהֲבוּת וַחֲמִימוּת הַלֵּב בְּהַתְּפִלָּה", אזוי וועט ער קומען צו דאווענען מיט א ברען און מיט א געפיל, "וְיִזְכֶּה שֶׁיִּבְעַר לִבּוֹ לְהַשֵּׁם יִתְבָּרַךְ, וְיִתְפַּלֵּל בְּהִתְלַהֲבוּת גָּדוֹל", און ער וועט זוכה זיין אז דאס הארץ וועט אים אנהויבן ברענען צום אייבערשטן.


"וְכֵן בְּעִנְיַן הַשִּׂמְחָה", און אזוי אויך ווען עס קומט צו זיין פרייליך; מען קען נישט ווארטן ביז מען וועט טאקע זיין פרייליך, נאר מען זאל זיך מאכן ווי מען איז פרייליך, "וְאִם לִפְעָמִים דַּעְתּוֹ מְבֻלְבָּל וְאֵינוֹ יָכוֹל בְּשׁוּם אֹפֶן לְשַׂמֵּחַ עַצְמוֹ", און אז מען איז אזוי צעמישט און מען קען נישט צו קומען צו אמת'ע שמחה, "אָז עֲצָתוֹ שֶׁיַּעֲשֶׂה עַצְמוֹ כְּאִלּוּ הוּא שָׂמֵחַ", זאל מען זיך מאכן ווי מען איז פרייליך, "וְאַף עַל פִּי שֶׁבִּתְחִלָּה עֲדַיִן אֵין הַשִּׂמְחָה בֶּאֱמֶת בַּלֵּב", און אפילו אין אנהויב איז מען טאקע נאכנישט פרייליך, עס איז נאר געמאכט, "אַף עַל פִּי כֵן עַל יְדֵי שֶׁעוֹשֶׂה עַצְמוֹ כְּאִלּוּ הוּא שָׂמֵחַ, עַל יְדֵי זֶה יִזְכֶּה אַחַר כָּךְ בֶּאֱמֶת לְשִׂמְחָה", וועט ער ביים סוף ווערן פרייליך.


דאס קומט אונז די פסוק לערנען, די לייטער שטייט ביי דיר, דו קענסט אנקומען צו די העכסטע מדריגה, אבער קודם איז 'עולים' און נאכדעם 'ויורדים בו', ווארט נישט די מלאכים זאלן אראפקומען קודם, דו זאלסט שפירן די קדושה, די שמחה, און נאר אזוי דאווענען און דינען דעם אייבערשטן, נאר ערשט קריך דו ארויף אויפן לייטער, דו הויב אן ארויפשיקן מלאכים, רעד ארויס דיבורים צום אייבערשטן, לערן תורה אן פארשטיין, און מאך דיך פרייליך, נאכדעם וועט זיין 'יורדים בו', והבן למעשה.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#326 - וואס וועט זיין מיט פרנסה?
שמחה, משניות, פרנסה

בעזרת ה' יתברך - יום ד' פרשת תולדות, כ"ו מר-חשון, שנת תשפ"ה לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


מאך זיך א שיעור צו לערנען משניות, זאג משניות אפילו בלא הבנה, משניות רייניגט דעם מענטש, עס רייניגט די מח מחשבה; משניות טוישט דעם מענטש לטובה, "מִשְׁנָה" איז די אותיות "מְשַׁנֶה"; ווי מער א מענטש זאגט משניות - איז מען זיך מְשַׁנֶה אינגאנצן. משניות שלעפט ארויס דעם מענטש פון די טיפסטע בלאטע, מִשְׁנָה איז די ראשי תיבות (תהלים ל, ד): "הֶ'עֱלִיתָ מִ'ן שְׁ'אוֹל נַ'פְשִׁי", אז מען זאגט משניות נעמט עס ארויס דעם מענטש פון אלע פראבלעמען וואו דער מענטש איז נעבעך אריינגעפאלן. פרוביר צו זאגן אכצן פרקים משניות; אז מען זאגט ח"י פרקים משניות קומט צוריק די מח מחשבה, ווייל ווען א מענטש זינדיגט אין די עבירה פון פגם הברית - הוצאת זרע לבטלה רחמנא לצלן ווערט אים אויסגעריסן זיין מח מחשבה, ווייל די זרע קומט פונעם מח, און אז מען זינדיגט ווערט דער מח אויסגעטרוקנט וכו', און ווען מען זאגט אסאך פרקים משניות באקומט מען צוריק א קלארן מח.


וואס וועט זיין מיט פרנסה? איין עצה איז דא, ווען עס דרוקט, מען האט דחקות פרנסה - שרייען צום אייבערשטן: "רבונו של עולם, מאך מיך פרייליך, געב מיר הרוחה, געב מיר שפע", און אז מען האט שוין געשריגן, מען האט שוין מתפלל געווען, און עס דרוקט נאכאלץ - שרייט מען נאכאמאל צום אייבערשטן.


גיי א טענצל, שמחה איז די מקור הישועות.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.



 

#325 - טוישן די לימוד נ"ך צו איין קאפיטל א טאג
שמחה, אמונה, שיעורים כסדרן, נ"ך

בעזרת ה' יתברך - יום א' פרשת תולדות, כ"ג מר-חשון, שנת תשפ"ה לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ליבער ... נרו יאיר


אז דו גייסט אנהויבן ארבעטן אויף די לוח פאר קומענדיגע יאר, שנת תשפ"ו, וויל איך דו זאלסט טוישן די לימוד נ"ך, אנשטאט צוויי קאפיטלעך א טאג – זאלסטו מאכן איין קאפיטל א טאג און גיין מיט די סדר פון קהילת היכל הקודש ביבנאל, בנשיאות הרב רבי יצחק שליט"א. עס לוינט מיט צו גיין אויפן זעלבן סדר הלימודים, און נישט זיין אפגעטיילט.


שטארק זיך מיט אמונה, שטארק זיך מיט שמחה, נאר מיט אמונה און שמחה – קען מען אריבערגיין די וועלט, אריבערגיין אלע שטורעמישע וואסערן, אזוי ווי דער נביא זאגט (ישעי' מג, ב): "כִּי תַעֲבֹר בַּמַּיִם", אז דו גייסט אריבער שטורעמישע וואסערן, "אִתְּךָ אָנִי", געדענק אז איך – באשעפער – בין מיט דיר, "וּבַנְּהָרוֹת", און גרויסע טייכן - "לֹא יִשְׁטְפוּךָ" – וועלן דיך נישט פארשוועמען; נאר מיט אמונה, מען גלייבט אז דער אייבערשטער איז מיט מיר, ביי מיר און נעבן מיר – נאר אזוי קען מען אריבערגיין די שווערסטע מצבים.


איך בעט פאר דיר, איך בעט פאר דיין ווייב, ענק זענען אין מיינע תפילות.



 

#324 - ווען די פרוי טראכט גוט, ווערט דער מאן בעסער און פרייליכער
שמחה, שלום בית, חיזוק פאר פרויען, אידישע שטוב

בעזרת ה' יתברך - יום ד' פרשת חיי שרה, י"ט מר-חשון, שנת תשפ"ה לפרט קטן


 


מרת ... תחי'


איך האב ערהאלטן אייער בריוו.


דאס אז אייער מאן שטייט אויף שפעט - האט נישט מיט אייך, דאס טאר נישט מאכן איר זאלט אים אראפקוקן; מען קען האבן א גאר גוטע לעבן אפילו מען שטייט נישט אויף פרי.


איר מיט אייער חכמת נשים - קענט אים העלפן ארויסגיין פון זיין דעפרעסיע און אים מאכן פרייליך. חכמינו זכרונם לברכה זאגן (נדה מה:): "מְלַמֵּד שֶׁנָתַן הַקָּדוֹשׁ בָּרוּךְ הוּא בִּינָה יְתֵירָה בָּאִשָּׁה יוֹתֵר מִבָּאִישׁ", דער אייבערשטער האט געגעבן פאר א פרוי מער קלוגשאפט ווי פאר א מאן; וואס איז די בינה יתירה? ארויפקוקן און געבן א גוטע געפיל, אים מאכן שפירן ווי ער איז יא ווערד; דאס ארבעט וואונדערליך, ווי נאר די פרוי הויבט אן קוקן גוט, ווי נאר די פרוי הויבט אן טראכטן גוט - ווערט דער מאן אויפן מינוט בעסער און פרייליכער.


פרעגט אים אויב ער וויל איר זאלט אים העלפן אויפשטיין, אים וועקן; נאר אויב ער וויל, און נאר אים צו מאכן פרייליך, און מיט גוט קוקן און מיט האלטן טייער - קען מען טוישן דעם מאן פון איין עקסטרעם ביזן אנדערן.


זעט אין שטוב זאל זיין פרייליך, עס זאל גיין פרייליכע מוזיק, און עס זאל זיין צאמגענומען די שטוב, ווייל שמחה איז די שליסל פאר הצלחה. אזוי ווי דער רבי זאגט (ספר המדות אות שמחה חלק ב', סימן א): "מִי שֶּׁהוּא שָׂמֵחַ תָּמִיד, עַל יְדֵי זֶּה הוּא מַצְלִיחַ", ווער עס איז פרייליך איז מצליח.


דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.