בעזרת ה' יתברך - יום ה' פרשת שלח, כ"א סיון, שנת תשפ"ד לפרט קטן
מרת ... תחי'
איך האב ערהאלטן אייער בריוו.
עס איז גוט צו כאפן א דרימל אינמיטן טאג, עס קלארט אויס די מח. אזוי ווי דער רבי זאגט (שיחות הר"ן, סימן קי) דורך שלאפן - גייען אוועק אלע שטותים און בלבולים, און מען באקומט א שטערקערע אמונה.
א אידישע מאמע וואס האדעוועט קינדער, מען זייגט קינדער און מען ווארט קינדער וכו' - איז א נארמאלע זאך צו ווערן מיד און צו וועלן כאפן א דרימל.
דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.
בעזרת ה' יתברך - יום א' פרשת וישב, כ' כסליו, שנת תשפ"ד לפרט קטן
לכבוד ... נרו יאיר
איך האב ערהאלטן דיין בריוו.
מאך נישט קיין עסק פון דעם, עס וועט אריבערגיין. אזוי גייט עס ביי א טייל קינדער, זיי קומען אינמיטן די נאכט אין די מאמע'ס בעט, און מיט די צייט גייט עס אוועק.
שטארק זיך בלימוד התורה הקדושה, אויך זאלסטו שמועסן אין שטוב מיט דיין ווייב. מען דארף רעדן מיט די ווייב, אזוי קען מען דאווענען און לערנען, טון רצון השם. מיר געפינען ביי יעקב אבינו, ווען דער אייבערשטער האט אים געזאגט (בראשית לא, ג): "שׁוּב אֶל אֶרֶץ אֲבוֹתֶיךָ וּלְמוֹלַדְתֶּךָ וְאֶהְיֶה עִמָּךְ", גיי אוועק פון לבן, גיי צוריק צו די לאנד פון דיינע עלטערן, האט יעקב גערופן זיינע ווייבער און געשמועסט מיט זיי, אזוי ווי עס שטייט (שם, ד): "וַיִּשְׁלַח יַעֲקֹב וַיִּקְרָא לְרָחֵל וּלְלֵאָה הַשָּׂדֶה אֶל צֹאנוֹ", יעקב האט גערופן זיינע ווייבער אין פעלד און גערעדט מיט זיי; לכאורה, וואס איז דא צו רעדן? מען טוט וואס דער אייבערשטער הייסט; יעקב וואלט ווען געקענט זאגן "מען גייט" און שוין, אן רעדן, אן שמועסן; נאר די תורה לערנט אונז די וועג ווי צו טון וואס דער אייבערשטער הייסט, מיט א ווייב רעדט מען און מען שמועסט אויס, און אזוי קען מען טון וואס דער אייבערשטער הייסט.
דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.
בעזרת ה' יתברך - א' פרשת קרח, ראש חודש תמוז, שנת תשפ"ג לפרט קטן
לכבוד מיין טייערער ליבער ... נרו יאיר
קום אין ישיבה, א שאד יעדן טאג וואס דו קומסט נישט; איך האף צום אייבערשטן צו זיין דער גוטער שליח צו זיין דיין שדכן, און ווען דו וועסט חתונה האבן - וועסטו זיך אזוי בענקען צו די יארן וואס דו האסט געקענט זיצן אין ישיבה, לערנען און הערן שיעורים פון דער ראש ישיבה.
טייערער ... גיי שלאפן צייטליך. עס שטייט (בראשית א, ה): "וַיְהִי עֶרֶב וַיְהִי בֹקֶר", ווי אזוי דער נאכט איז - אזוי איז דער טאג; דריי זיך נישט ביינאכט אין גאס מיט בחורים וואס רייכערן און קוקן קליפס און ווידיאוס וכו', ביינאכט איז די צייט פון די נישט גוטע; גיי שלאפן און שטיי אויף אין צייט, קום אין ישיבה. איך ווארט אויף דיר, איך האב דיך ליב און איך האב ליב דיין טאטע, איך וויל נאר דאס גוטס ביי דיר.
זיי מכבד דיין טאטע שליט"א; דיין טאטע איז אן ערליכער איד, א צדיק, מן הסתם דו מיט דיינע געשוויסטער כאפן נישט וואס איר האט. געב אכט, זיי אים מכבד - וועסטו זוכה זיין צו אריכות ימים ושנים.
בעזרת ה' יתברך
יום ב' פרשת ויקהל-פקודי, כ' אדר, שנת תשפ"ג לפרט קטן
לכבוד מיין טייערער ליבער זון הרב ... שליט"א
ענדערש גיי שלאפן פרי און שטיי אויף פארטאגס לערנען און דינען דעם אייבערשטן, ווי איידער בלייבן אויף שפעט ביינאכט. גלייך נאך מעריב גיי אהיים און גיי שלאפן, אלע דיינע שיעורים זאלסטו לערנען פארטאגס און במשך דעם טאג.
אויך זאלסטו מאכן צייט צו שמועסן און פארברענגען מיט דיין ווייב. האסט א מתנה פון הימל, אן אשת חיל; זאלסטו שמועסן און פארברענגען מיט איר.
נאכאמאל, ביינאכט זאלסטו גארנישט טון. מוהרא"ש דערציילט איינע פון די שיינע זאכן וואס ער האט געזען ביי הרב החסיד רבי לוי יצחק בענדער זכר צדיק לברכה; נאך מעריב האט מוהרא"ש אים באגלייט ביזן שטוב, ער האט געוואלט הערן שיחות, און ווען ער איז אנגעקומען צו זיין שטוב האט רבי לוי יצחק געשמייכלט און אים געזאגט: "א גוטע נאכט". מוהרא"ש זאגט, דאס אליינס איז ביי אים געווען א לימוד, והבן למעשה.
בעזרת ה' יתברך
יום ב' פרשת נח, כ"ט תשרי, ערב ראש חודש חשון, שנת תשפ"ג לפרט קטן
לכבוד מיין טייערער איידעם הרב ... נרו יאיר
שטארק זיך מיט דיין עבודת השם יתברך, מיט דיינע שיעורים קבועים. יעצט איז די שענסטע צייט אין לעבן, יעצט נאך די חתונה ווען דו האסט נאכנישט קיין טרדות הפרנסה, און דו האסט א ווייב וואס היט דיך - קענסטו זוכה זיין צו זייער גרויסע מדריגות.
זע צו גיין שלאפן פרי און שטיי אויף פארטאגס, לערן דיינע שיעורים פארטאגס; משניות און אסאך גמרא, אויך מדרש וזוהר, און דעם הייליגן רבינ'ס ספרים.
האסט אנגעהויבן זיך לערנען סופרות - זאלסטו דאס נישט אפלאזן, נאר ווייטער ממשיך זיין; מיר דארפן אין די קהילה אסאך סופרים.
אויב קענסטו מיר העלפן דורכן טאג מיט די בחורים, זיי מחזק זיין, זיי זאלן קומען צייטליך און זיין אין בית המדרש ביי די שיעורים.
ועל כולם זאלסטו זיך טרעפן א פלאץ וואו קיינער איז נישט דארט און זיך דארט מתבודד זיין, רעד זיך אויס דאס הארץ צום אייבערשטן, בעט אים דו זאלסט זוכה זיין צו זיין א צדיק.
פון דיין שווער, דיין ראש ישיבה.
בעזרת ה' יתברך
יום ג' פרשת נח, א' דראש חודש חשון, שנת תשפ"ג לפרט קטן
לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר ברסלב, ליבערטי
איך האב ערהאלטן דיין בריוו.
שטארק זיך מיט דיין עבודת השם, מיט תורה ותפילה. גיי אן מיט א שטארקייט מיט דיינע שיעורים, חומש, משניות, גמרא וכו', אויך זאלסטו זיך שטארקן מיט תפילה והתבודדות.
וואויל איז דיר אז דו גייסט יעדן טאג אין פעלד זיך אויסרעדן דיין הארץ צום אייבערשטן, ביסט טאקע א יונג קינד פון אכט יאר, אבער דיין התנהגות איז אזוי ווי א דערוואקסענער, דו פירסט זיך אזוי ווי א גרויסער צדיק. גיי ווייטער התבודדות, האב נישט מורא צו גיין צווישן די ביימער און גראז רעדן צום אייבערשטן.
אזוי האט דער רבי זכותו יגן עלינו געטון, ער פלעגט זיך באהאלטן און וויינען צום אייבערשטן ער זאל רחמנות האבן אויף אים און אים מאכן פאר א צדיק.
דו פרעגסט וואס דו זאלסט זיך מקבל זיין לכבוד דיין יום הולדת, דו ווערסט יעצט ניין יאר; זיי זיך מקבל צו ליינען קריאת שמע שעל המטה, איידער דו גייסט שלאפן זאלסטו ליינען קריאת שמע. חכמינו זכרונם לברכה זאגן (ברכות ה.): "כָּל הַקּוֹרֵא קְרִיאַת שְׁמַע עַל מִטָּתוֹ, מַזִיקִין בְּדֵילִין הֵימֶנּוּ", דער וואס ליינט קריאת שמע שעל המטה אנטלויפן פון אים אלע קליפות ומזיקין, ער איז אפגעהיטן פון אלעם שלעכטס.
אויך זאלסטו זיך מתבודד זיין פאר איין מינוט. איידער דו שלאפסט איין זאג פארן אייבערשטן: "מארגן גיי איך זיין א צדיק", און בעט אים ער זאל דיר פארגעבן אויף וואס איז געווען.
אז דו ווערסט שוין ניין יאר ווערסטו שוין א גרויס קינד, זאלסטו זיך שוין מער נישט שפילן מיט מיידלעך פון דיין יארגאנג, פון דיין משפחה אדער שכנים, ווייל דו ווערסט שוין נאך אביסל א בר מצוה בחור, זאלסטו זיך שפילן מיט קינדער אינגלעך. אויך נישט מיט דיינע מומעס; קענסט באגרוסן דיינע מומעס אבער נישט שפילן מיט זיי.
נאכאמאל וויל איך דיר מחזק זיין זאלסט זיך ווייטער פירן מיט די הייליגע הנהגה פון גיין התבודדות יעדן טאג. גיי אונטער דיין שטוב, צווישן די ביימער און גראז און שמועס אויס דיין הארץ מיט'ן אייבערשטן, דערצייל אים אלעס, דערצייל אים אלע דיינע מחשבות, מעשים און דיבורים - וועסטו אויסוואקסן א גרויסער צדיק.
אויך בעט פאר מיר, יואל בן רייצא רעכיל.
זאלסט מצליח זיין און וואקסן א צדיק.
בעזרת ה' יתברך
יום ה' פרשת בראשית, כ"ד תשרי, שנת תשפ"ג לפרט קטן
לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר ברסלב, ליבערטי
לכבוד דעם נייעם יאר זאלסטו גיין שלאפן צייטליך, אזוי וועסטו קענען אויפשטיין פארטאגס לערנען און דאווענען.
אין שטעטל איז נישטא וואס צו טון ביינאכט, עס איז א מחי' צו לעבן דארט; מען גייט שלאפן פרי, אזוי קען מען אויפשטיין פרי.
נעם זיך א חברותא פאר אינדערפרי צו לערנען דעם בלאט גמרא, מען הויבט אן מסכת נדרים, א הערליכע מסכתא. נעם א חברותא צו לערנען יעדן אינדערפרי, וועסט זיך אזוי מחי' זיין; עס איז גאר אנדערש דאס לערנען אינדערפרי, אפילו דו לערנסט א גאנצן טאג אין כולל - וועסטו שפירן פארטאגס עפעס א גאר גוטע טעם ביים לערנען.
דער עיקר בעט איך דיר, בטל נישט קיין צייט. דריי זיך נישט אינדרויסן פון שטוב, נאך מעריב גיי אהיים; אדער העלף דיין ווייב, אדער לערן אין שטוב, אדער גיי שלאפן.
זיי מכבד דיין שווער, ווען דו זעסט אים גרוס אים און זאג אים א יישר כח פאר אלעס. אזוי אויך מיט יעדן איינעם; באגרוס דיין לענדלאר, באגרוס די גבאים, באגרוס יעדן איינעם, ברענג אריין אין שטעטל אחדות און ליבשאפט.
פון דיין ראש ישיבה וואס האט דיך ליב.
בעזרת ה' יתברך
ג' פרשת בחוקותי (במדבר בא"י), כ"ד אייר, ל"ט לעומר, שנת תשפ"ב לפרט קטן
לכבוד מיין טייערער ליבער אהרן וועבערמאן נרו יאיר ברסלב, ליבערטי
חסדי השם יתברך איך האב זוכה געווען צו זיין די יאר נאכאמאל ביי די הילולא פון רבי שמעון בן יוחאי אין מירון.
מיר זענען ארויסגעפארן מאנטאג נאכט, איך מיין ווייב מיט מיין זון שמעון נרו יאיר. מיין זון האב איך געגעבן א נאמען שמעון נאך התנא האלקי רבי שמעון בר יוחאי. מיין זיידע, קארלסבורגער רב זכר צדיק לברכה האט מיר דעמאלט געבעטן איך זאל א נאמען געבן "שמעון", ממשיך צו זיין די זכות פון רבי שמעון בר יוחאי אויף אים, ער זאל האבן א רפואה שלימה, ער איז דעמאלט געווען זייער אפגעשוואכט. ער האט נישט געהאט קיין כח צו זיין דער מוהל ביי זיין ברית, איך האב גענומען דער ווינער רב שליט"א פאר מוהל.
איך האב מיטגענומען מיין זון שמעון לכבוד זיין סיום הש"ס, איך טו דאס מיט אלע מיינע קינדער; איך וויל זיי זאלן לערנען ש"ס און דאס מסיים זיין פאר די בר מצוה – זאג איך זיי צו א נסיעה קיין ארץ ישראל.
האברך אלי' קנאלל האט אונז גענומען צום עירפארט, מיר האבן געדאווענט מעריב און געציילט ספירה אין עירפארט. די וועג איז געווען זייער איינגענעם, האברך אברהם רוטמאן נרו יאיר האט געזארגט פאר די נסיעה, ער האט מיר געמאכט דאס בעסטע וואס קען זיין.
ער האט אונז באשטעלט צו זיצן אין ביזנעס קלאס, די אלע וואס זיצן אין ביזנעס קלאס באקומען א קארטל צו קענען גיין אין עירפארט אין די לאונטש, מיין זון שמעון און מיין ווייב האבן זייער געוואלט גיין, דו ווייסט דאך ווי עס גייט, אז מען הערט רעדן לאונטש, לאונטש, און אז נאר געציילטע קענען גיין – ווילן אלע גיין... איך האב געזאגט עס פעלט נישט אויס, למעשה זענען מיר געגאנגען, איך האב זייער הנאה געהאט צו זיין דארט, איך האב געזאגט פאר מיין ווייב און זון: "נאך א מזל מיר זענען יא געקומען, אזוי קענט איר זען די גאנצע גליק פון עולם הזה, א טונקעלע פלאץ, נישטא גארנישט דארט..."
די וועג איז געווען א רואיגע וועג; איך בין געשלאפן אביסל, געשריבן בריוון אביסל און זיך מתבודד געווען. דו ווייסט די אונטערשייד צווישן א ברסלב'ער חסיד און אנדערע, דער ברסלב'ער חסיד, וואו דו וועסט אים נאר לייגן, וואו ער געפונט זיך – האט ער וואס צו טון; ער דינט איבעראל דעם אייבערשטן, ער איז זיך מתבודד, ער רעדט צום באשעפער אויפ'ן פשוט'ן שפראך, אויף זיין מאמע לשון.
איך האב געדאווענט שחרית אויפ'ן פליגער.
מיר זענען אנגעקומען אין ארץ ישראל דינסטאג נאכמיטאג, האברך הנ"ל האט צוגעשטעלט מען זאל אונז טראגן אין א באזונדערע פלאץ. דארט האב איך געטראפן די גבאים פון ירושלים, שמעון עוזר פערל און יצחק פאפנהיים.
שמעון עוזר ברענגט מיר די נייע קינדער מעשה ביכל: "מעשה'לעך פאר קינדערלעך", סיי אין אידיש, סיי אין לשון הקודש; עס איז הערליך שיין, איך האב זייער הנאה געהאט דאס צו זען. מיין נישט איך בין צופרידן, איך ווער נישט צופרידן ווען איך זע א ספר, איך וויל שוין זען נאך חלקים, איך וויל שוין זען חלק ב, ג, ד, ה און אזוי ווייטער.
אויך האט ער מיר באוויזן ספר איש אמונות חלק א' פון שנת תשפ"א, דאס איז עפעס אזוי שיין; שמעון עוזר נרו יאיר מיט זיין ווייב תחי', זיי לייגן אריין זייער לעבן אין דעם, זיי זענען דאס מתרגם מידי שבוע בשבוע. אויך איז דא א משפחה אין צפת, משפחת קעניג וואס זענען דאס מגיה. דער ספר איז אזוי שיין, עס וועט זיכער צוריק ברענגען טויזנטער מענטשן צום אייבערשטן.
איך האב געוואלט דאווענען מנחה, זאגן זיי מיר אז עס ווארטן אפאר אינגעלייט אינדרויסן פון עירפארט, אין געז סטעישן. זענען מיר אהין געפארן, דארט שפרינגען צו מיר די בני ברק'ע חבורה, שרייען אויס א ברכת שהחיינו מיט א שמחה. איך האב זיך זייער געפריידט צו זיי, די זענען גרויסע מפיצים, זיי רוען נישט קיין איין מינוט, טאג און נאכט האבן זיי אינזין נאר איין זאך: "הפצה, הפצה, הפצה!"
פאריגע מאל ביסטו דאך מיטגעקומען מיט מיר, האסטו געזען דער חילוק פון די ארץ ישראל'דיגע מקורבים; זיי זענען אזוי פארקאכט פאר אנדערע, זיי טראכטן נישט פון זיך טאג און נאכט, פון זייער באקוועמע לעבן, זיי טראכטן 'ווי קען מען נאך א איד געבן פונעם יין המשומר'.
אברהם הנ"ל האט צוגעשטעלט א קאר מיט א גוטע דרייווער, עס איז געווען זייער א געשמאקע וועג, א גאנצע וועג האב איך געשעפשעט צום אייבערשטן: "הייליגער באשעפער, העלף אונז אנקומען אין מירון בשלום". די יאר איז געווען א בהלה, מען האט דערשראקן פון פאראויס אז מען גייט פארשפארן מירון, מען קען נאר אריינקומען אין מירון מיט באשטעלטע טיקעטס פון פאראויס. ווען מיר זענען געקומען נענטער האבן מיר געזען פאליציי שטייען ביי די וועגן, מיר האבן געבעטן און געבעטן, תפילה עפנט דאך אלע טויערן.
מיר זענען שוין אין מירון, מען האט אונז אבער נישט אריינגעלאזט, מיר האבן זיך געדריידט אהין און צוריק, צוריק און אהין. אברהם האט אונז דארט אפגעווארט, אין געז סטעישן, אונטן פונעם בארג, ביים אריינגאנג. אין געז סטעישן זאגט מיר דער דרייווער שטרענג: "פארמאך דיין פענסטער!" איך פרעג אים: "וואס גייט פאר?" זאגט ער נאכאמאל: "פארמאך!" און ער הויבט אן פארן שנעל. איך בין געווארן אביסל דערשראקן, איך זע דער דרייווער איז אנגעצויגן, איך כאפ נישט וואס גייט פאר, ער געבט א שטעל אפ די קאר און שפרינגט ארויס, ער לויפט אריבער די גאס צו א קאר רעדן אפאר מינוט. איך האב נישט פארשטאנען וואס גייט פאר, ער קומט צוריק, און אברהם זאגט אים מען קען נאכאמאל פרובירן אריינצופארן אין מירון. מיר קומען אן דארט, אברהם שטייט דארט מיט איינעם, יענער ווייזט מען זאל אריינלאזן. הודו לה' כי טוב, מיר זענען אנגעקומען צו א שיינע דירה, אהערגעשטעלט מיט אלע באקוועמליכקייטן. קענסט דאך אברהם, ווען ער מאכט עפעס – איז דאס מיט די גאנצע הארץ. מיר האבן זיך אויסגעפאקט, דערנאך בין איך אריבערגעגאנגען צו מיינע עלטערן געבן שלום.
נאכדעם דערציילט מיר אברהם וואס האט פאסירט. דער דרייווער האט באמערקט אין געז סטעישן ... דעריבער האט ער מיר געבעטן צו פארמאכן די פענסטער כדי ער זאל נישט זען אז איך בין אין קאר. למעשה האט ער מיך יא געזען, און ווי נאר דער דרייווער פארט אוועק זעט ער ווי ... פארט אים נאך, ער דריידט זיך אהער – פארט ער אהער, ער דריידט זיך אהין – פארט ער אהין, ער פארט שנעל – פארט ער שנעל, איז ער געגאנגען רעדן מיט אים, זאגט ער: "איך וויל יעצט ערלעדיגן דעם ראש ישיבה, איך וויל אים יעצט שלאגן צום טויט" ה' ישמרינו, האט אים דער דרייווער געזאגט: "טראג זיך אפ פון דא, איך ווארן דיך!" ער האט זיך דערשראקן און אוועקגעפארן, שפעטער איז ער צוריק געקומען און מיך שיעור דער'הרג'עט; איך וועל דאס שרייבן שפעטער אינעם בריוו, איך וויל זיך האלטן אין א סדר.
איך האב געדאווענט מעריב ביי מיין טאטע אין בית המדרש קארלסבורג. שלאפן האב איך נישט געקענט דארט, אין מירון איז אזוי פרייליך - מען קען נישט שלאפן, איך בין אויפגעבליבן ביינאכט אין די דירה, איך האב געלערנט מיינע שיעורים.
מיטוואך אינדערפרי פיר אזייגער פארטאגס בין איך זיך געגאנגען טובל'ן ביי מיין טאטע'ס מקוה. איך האב געדאווענט שחרית מיט מיין טאטע שליט"א ותיקין. מיין זיידע זכרונו לברכה פלעגט אין מירון דאווענען ותיקין; אזוי פירט זיך מיין טאטע שליט"א, ער דאווענט ותיקין. געווענליך דאווענט ער אין די מערה, אבער ערב ל"ג בעומר, ל"ג בעומר און א טאג נאך ל"ג בעומר – דאווענט ער אין זיין בית המדרש מראה יחזקאל, אונטן פונעם בארג. בפרט היי יאר, נאכדעם וואס די מדינה של גיהנום האבן געווארנט און געמאכט אזעלכע פחדים – האבן מיר געדאווענט אונטן.
איך בין ארויף צום מערה מיט מיינע זין שמעון און הרב אלחנן חיים, ער איז אויך געקומען קיין מירון מיט זיין ווייב, ער איז געפארן א טאג פריער. די גאנצע וועג ארויף צום מערה איז געווען רואיג.
אריינקומענדיג אין די מערה איז מיר גוט געווארן, די גאנצע מערה איז אנגעפילט מיט פאליציי, עס איז ליידיג, מען לאזט נישט קיינעם בלייבן שטיין, מען קען נאר גיין. בלית ברירה בין איך אריבער די מערה. פון איין זייט האט עס מיר געגעבן א קליינע ציפ אין הארץ: 'היתכן, וואס איז די חוצפה וכו''; איך האב אבער שנעל געדריידט די מחשבות אויף פארקערט, איך האב זיך געפריידט, געלויבט דעם באשעפער איך בין ביי רבי שמעון בר יוחאי.
ארויסקומענדיג פון אונטער די מערה, דארט זענען געווען הונדערטער אידן און געזאגט תהלים, א טייל האבן זיך געקריגט מיט די פאליציי, איך האב גענומען א תהלים און אנגעהויבן זאגן תהלים. עס איז געווען א ברענעדיגע זון, איך האב געזוכט א שאטן, אונטערן שאטן איז געווען פיין. איך האב געטראכט צו זיך: 'וואס האב איך מיט די סדרנים? וואס גייט מיך אן וואס זיי טוען?' אין אנדערע זמנים ווען מען האט יא געקענט זיין אין די מערה – וואלט איך זיך אויך געזוכט א רואיגע ווינקעלע וואו צו זאגן תהלים.
איך האב אנגעהויבן תהלים מיט א שמחה, פלוצלונג האט זיך מיר געעפנט די הארץ, איך האב זיך געקענט גוט מתבודד זיין. מען קען זיך נישט פארשטעלן די הרהורי תשובה וואס מען שפירט אין מירון, בפרט ל"ג בעומר און ערב ל"ג בעומר. בשעת'ן זיך מתבודד זיין האב איך פארגעסן אז עס איז הייס, אז איך שוויץ, אז איך בין נישט געשלאפן און נישט געגעסן; אזוי איז עס, ווען מען פאלגט דעם רבי'ן, מען רעדט צום אייבערשטן – פארגעסט מען פון אלעס, מען וויל גארנישט, נאר אביסל דביקות בה', נאר אביסל קרבת אלקים.
איך האב מסיים געווען ספר תהלים און מזכיר געווען אלע קוויטלעך, בקשות פון אנשי שלומינו. אויפ'ן וועג אראפ און א גאנצע צייט זייענדיג אין מירון, זענען צוגעקומען מענטשן, זקנים ונערים, חסידי'שע, אשכנזי'שע און ספרדי'שע, פון אלע סארט, פון אלע קרייזן – זיך באדאנקען פאר די שיעורים און בריוו.
א בחור ברענגט מיר א מתנה, א פארמאכטע דיקע ענוועלאפ; איך בין שוין צוגעוואוינט צו די סארט מתנות, איך ווייס וואס ליגט אינעווייניג נאך פאר'ן עפענען – א צעבראכענע סמארטפאון, מיט א בריוול וואס שטייט: "בזכות די שיעורים פון קו ברסלב, בזכות די גליונות און בריוו – האב איך מחליט געווען אוועק צו ווארפן די טעלעפאן".
הונדערטער האבן שוין אוועק געווארפן זייערע מאוויס וכדומה פון הערן חיזוק און יראת שמים פון רבי'ן. דער רבי זאגט (חיי מוהר"ן, סימן שלב): "אֲנִי נָהָר הַמְטַהֵר מִכָּל הַכְּתָמִים", איך בין א טייך וואס רייניגט פון אלע שמוציגע פלעקן, אזוי אויך (שם, סימן רצד): "אֲנִי אוֹצָר שֶׁל יִרְאַת שָׁמַיִם", איך בין אן אוצר פון יראת שמים; די וועג פון רבי'ן איז א זיסע וועג, די מוסר פון רבי'ן איז א זיסע מוסר.
די אלע וואס שרייען אויף בחורים און מיידלעך וואס האבן נישט א גוטע טעלעפאן: "שגץ!" "שיקסע!" "גיהנום!" "רשעים!" - דאס מאכט גארנישט אויס, עס טוט גארנישט אויף, עס מאכט נאר ערגער, עס איז מבאיש ריח, אויף דעם זאגט אונז דער הייליגער תנא רבי עקיבא (ערכין טז:): "תָּמֵהַּ אֲנִי, אִם יֵשׁ בַּדּוֹר הַזֶּה מִי שֶׁיָּכוֹל לְהוֹכִיחַ", איך וואונדער זיך אויב איז דא אין אונזער דור איינער וואס קען זאגן מוסר, ווייל אז מען ווייסט נישט ווי אזוי צו זאגן מוסר (לקוטי מוהר"ן חלק ב', סימן ח): "לֹא דַּי שֶׁאֵינוֹ מוֹעִיל בְּתוֹכַחְתּוֹ", נישט נאר ער טוט נישט אויף מיט די מוסר, "אַף גַּם הוּא מַבְאִישׁ רֵיחַ שֶׁל הַנְּשָׁמוֹת הַשּׁוֹמְעִים תּוֹכַחְתּוֹ", ער מאכט נאך א שלעכטע גערוך אויף די מענטשן; עס האט נאך קיינער נישט אוועקגעווארפן א טעלעפאן וואס מען קען קוקן עבירות – דורכדעם וואס מען האט אים געזאגט מוסר אויף די וועג: "שגץ!" "שיקסע!" "גיהנום!" "רשעים!" אבער די תוכחה פון רבי'ן, פון משה רבינו – געבט א גוטע גערוך, נִרְדִּי נָתַן רֵיחוֹ.
דער אייבערשטער האט געהאלפן, זייט די ישיבה שטייט האבן שוין טויזנטער און צענדליגער טויזנטער אידן תשובה געטון דורך די מוסר פון רבי'ן, וואס ער געבט אריין אין אידישע קינדער א ריח טוב, ווען מען הערט: "דער אייבערשטער האט דיך ליב", "דער אייבערשטער ווארט אויף דיר", "דער אייבערשטער איז מיט דיר" - די ווערטער זענען שטערקער פון די שטערקסטע זאך, דאס פועל'ט אז דער מענטש זאל צוריק קומען.
א פרוי דערציילט פאר מיין ווייב, זי איז א באהאלטענע מקורב, זי מיט איר מאן לעבן שטילערהייט אויפ'ן רבינ'ס וועג, זי פרעגט אלע אירע פראגעס, זי הערט די שיעורים. זי געבט שיעורים פאר עלטערע מיידלעך, אסאך סקולס רופן איר רעדן; זי רעדט פון רבי'ן, פארשטייט זיך אן דעם רבינ'ס נאמען.
דערציילט זי אז א מיידל רופט איר אן פאריגע וואך און זאגט איר: "איך וויל דיר זאגן א גרויסן יישר כח, האסט געראטעוועט מיין לעבן!" זי דערציילט פאר די פרוי: "געדענקסט פאריאר ביסטו געקומען געבן א שיעור אין מיין סקול, ביסט צוגעקומען צו מיר, האסט מיך געפרעגט ווי אזוי איך הייס, האסט מיר געזאגט די פאר ווערטער 'איך זע אין דיר א שיינע עתיד', האסט געשמייכלט צו מיר אזוי זיס, דו האסט מיר דעמאלט געראטעוועט; איך בין שוין געווען אפגעמאכט ביי מיר שטילערהייט אז איך לאז אלעס אפ, און ווען דו האסט מיר געזאגט 'איך זע אין דיר א שיינע עתיד' – האט דאס מיר צוריקגעהאלטן פון טון שלעכטס, די ווערטער שרייט אין מיר, 'איינער זעט אין מיר אן עתיד'".
מיין ווייב פרעגט די פרוי: "וואס עפעס ביסטו צוגעגאנגען צו די מיידל, און וואס עפעס האסטו איר דאס געזאגט?" זאגט די פרוי: "ווען איך בין אריינגעקומען אין סקול געבן די שיעור פאר די עלסטע כתה, רופט מיר די מנהלת צו און זאגט מיר 'איך וויל דיר ווייזן די ערגסטע מיידל פון סקול, זי ווייזט מיר אויף די מיידל', מער האב איך נישט געדארפט, זאגט די פרוי, די שיעורים פון ישיבה האבן אנגעהויבן שפילן אין מיין קאפ, איך האב זיכער געמאכט אריבער צו גיין צו די מיידל און איר געבן א גוט ווארט, און יעצט א יאר שפעטער איז פון די ערגסטע מיידל געווארן די בעסטע מיידל"; קומט אויס אז די מנהלת דארף זיך זוכן אן ארבעט ביי די מיסט, קומט אויס אז אידישע קינדער, בחורים און מיידלעך – ווילן יא זיין גוט, נאר די בעלי מוסר זענען מבאיש ריח.
איך האב מיטגעהאלטן ביי די נסיעה צענדליגער פעלער ווי עס האט אויסגעבראכן א געשלעג ביי די הדלקות וכדומה, ווען א בחור, א אינגערמאן נעמט ארויס זיין סמארטפאון כאפן בילדער אדער ווידיאו, מען הויבט אן שרייען: "שגץ!" "גיהנום!" "רשעים!" – דאס העלפט נישט, דאס מאכט נאר ערגער; וואלט יענער געגעבן א גוט ווארט פאר א בחור, א שמייכל – וואלט די שמייכל און גוט ווארט מער אויפגעטון.
לכתחלה האט געהייסן עס וועט זיין אן הדלקה ביי מיין טאטע שליט"א ליל ל"ג בעומר, למעשה האט מען אביסל מורא געהאט, די מדינה של גיהנום האט נישט געלאזט מאכן הדלקות, האט מען דאס אפגעשטופט אויף די צווייטע נאכט, דאס הייסט ל"ג בעומר נאכמיטאג, פון זעקס אזייגער ביז אין די נאכט אריין; אפילו די פאליציי וועלן קומען וועט מען העכסטנס דעמאלט ענדיגן. אזוי האט מען טאקע געטון, מען האט געדאווענט מעריב און געציילט ספירה. נאכן דאווענען האט מען געצינדן לעכט לכבוד התנא האלוקי און געטאנצן "בר יוחאי", עס איז געווען א סעודה ביי מיין טאטע שליט"א. מיין טאטע שליט"א האט גערעדט; איך בין אביסל אויסגעמאטערט יעצט פון די נסיעה, געדענק איך נישט פינקטליך.
מיר האט זייער געברענט ארויפצוגיין צום מערה טאנצן לכבוד די הילולא פון רבי שמעון בר יוחאי. איך האב נישט געהאט קיין טיקעט, איך האב געבעטן דעם אייבערשטן מען זאל מיך אריבערלאזן אן קיין טיקעט, אויך האב איך נישט געוויסט צי מען קען בכלל גיין, יעדע מינוט איז געווען אנדערע נייעס, מען לאזט יא, מען לאזט נישט; מיר האט זייער געברענט ארויפצוגיין.
איך בין ארויף מיט מיין זון שמעון; אזוי ווי איך הויב אן גיין זע איך שוין אנשי שלומינו, בחורים און אינגעלייט – גייען מיר נאך, מען האט נישט געבעטן קיין טיקעט, די גאנצע וועג איז געווען מיט פאליציי, יעדע פאר טריט האט מען אפגעשטעלט, איך האב מיטגענומען דעם ספר תקוני זוהר, איך האב געלערנט אויפ'ן וועג און אין די מערה האב איך מסיים געווען תקוני זוהר. מען האט זיך נישט געקענט אפשטעלן, מען האט געטריבן.
אינדרויסן, אונטערן בנין, האב איך געזוכט וואו צו טאנצן, מיר האבן אנגעהויבן טאנצן ביז עס איז געווארן פרייליכע טענץ, מיר האבן געטאנצן פאר צוויי שעה.
וואס זאל איך דיר זאגן, אזעלכע טענץ, אזא שמחה, אזא קדושה – האב איך שוין לאנג נישט געשפירט. די אחדות; אלע אידן טאנצן לכבוד רבי שמעון בר יוחאי, אלע אידן פרייען זיך אינאיינעם, מען איז פול מיט הרהורי תשובה. איך קען נישט שרייבן וואס איך שפיר נאכאלץ אין מיין הארץ, איך וועל סיי ווי נישט קענען ארויסברענגען וואס איך שפיר, וועל איך זיך אפשטעלן פון שרייבן.
א גאנצן טאנצן האב איך געדאנקט דעם אייבערשטן פאר אלע חסדים און פאר'ן מיך מקרב זיין צום נ'חל נ'ובע מ'קור ח'כמה, אויך האב איך אסאך געבעטן פאר דיר און פאר אלע אידן.
אויפ'ן וועג אראפ איז שוין געווען א גרויסער עולם אנשי שלומינו וואס זענען מיט געקומען, מען האט זיך מחזק געווען מיט די מתנה וואס מיר האבן זוכה געווען צו וויסן פון רבי'ן.
פלוצלונג אינמיטן וועג ווארט מיך אפ דער ... וואס איז מיר א טאג צוריק נאכגעפארן, איך האב שוין געשריבן אנהויב בריוו, און הויבט אן שרייען אויף מיר: "שגץ!" "רשע!" "מנוול!" ער האט מיך געוואלט שלאגן, ער איז געשפרינגען אין די לופט מיט א רציחה, בחסדי ה' האט מען אים צוריקגעהאלטן, עס איז געווארן א געשלעג, אבער מיר האט דער אייבערשטער געהיטן. אנהויב, אויפ'ן וועג ארויף צום מערה, האב איך געזאגט פאר די בחורים וואס זענען מיך נאכגעלאפן: "לאזט מיר אפ, לאזט מיר גיין אליין, וואס ווילט איר פון מיר?" איך האב ליב צו גיין צו רבי שמעון בר יוחאי אן קיינעם, ווי א פשוט'ער מענטש גייט, אן קיין באגלייטער, למעשה זע איך, א נס אז עס זענען יא מיט געקומען מיט מיר בחורים און אינגעלייט, אזוי בין איך געראטעוועט געווארן.
האברך ... איז געווען מיט מיר, איך האב אים געבעטן: "טו מיר א טובה, ראטעווע מיר, דו ביסט דאך א בעל כח, האלט אים אפ", איז ער צוגעלאפן צו אים און אים אנגעכאפט מיט כח ביז איך בין אראפ צו מיין דירה. שפעטער זאגט ער מיר אז זיין טאטע ר' ..., א תלמיד פון מוהרא"ש - האט אים געגעבן א פסק פארוואס ער האט דאס געטון, זיין טאטע געדענקט וואס מוהרא"ש האט אונז געלערנט, ער האט אים געזאגט: "היתכן דו האסט אים נאר אפגעהאלטן, וואלסט אים געדארפט שפאלטן זיין קאפ, אזא מענטש וואס איז א רוצח – דארף מען אים צעברעכן זיינע ביינער".
ל"ג בעומר ביינאכט האב איך נישט געקענט שלאפן פון גרויס שמחה, איך האב געלערנט זוהר. איך האב געדאווענט ותיקין ביי מיין טאטע שליט"א. נאכן דאווענען האב איך זיך געזעצט לערנען זוהר מיט האברך ישראל יוסף שניצלער, איך האב א שיעור מיט אים יעדן שבת אינדערפרי אין ספר הזוהר, מיר האבן זוכה געווען צו ענדיגן דעם גאנצן זוהר, אויסער איין פרשה, פרשת פנחס, עס איז א לאנגע פרשה. מיר האבן געלערנט זוהר פאר לאנגע שעות, בערך זעקס שעה, נאך עטליכע אינגעלייט האבן זיך צוגעזעצט לערנען די הייליגע זוהר.
האברך בערל לעווי איז אנגעקומען אין מירון, ער האט נישט געהאט וואו איינצושטיין, ער איז געקומען על דעת צו שלאפן אויף א בענקל אין בית המדרש. איך האב זייער הנאה געהאט, געווענליך אמעריקאנער מענטשן זארגן קודם פאר די בעט וכו', דא זע איך א אינגערמאן קומט פון אמעריקע צו רבי שמעון בר יוחאי אן גארנישט, נאר צו זיין ביי רבי שמעון בר יוחאי. איך האב אים אריינגענומען אין מיין דירה, זיי האבן זיך איינגעטיילט, ער מיט יוסי האבן געהאט איין בעט; ווען ער איז געשלאפן איז ער געווען אין די מערה, און אזוי פארקערט.
עס זענען געקומען משפחות מאכן חאלאקע; האברך ברוך נוסבוים, אויך אן אייניקל פון הרב אברהם שושן פון בני ברק.
נאכמיטאג איז געווען די הדלקה ביי מיין טאטע שליט"א אין חצר מיט פייערדיגע טענץ, מען האט געטאנצן לכבוד רבי שמעון בר יוחאי מיט א העכערע שמחה.
פאר'ן אנצינדן די הדלקה איז דער מנהג אז אלע גיסן אויל לכבוד רבי שמעון בר יוחאי, מען לייגט וואטע מיט אויל, מען זינגט נגוני דביקות. איך האב זיך גוט מתבודד געווען.
עס איז גאר אנדערש ווען מען קען מאכן א כלי פון די דערהויבענע צייטן, מען קען זיך מתבודד זיין. קענסט זען יעדע מאל ביי א חופה ווען מען זינגט נגוני התעוררות, אויב איז דער חתן מקורב צום רבי'ן, וועסטו קוקן אויף זיינע ליפן ווי ער נוצט אויס די מינוטן פאר תפלה והתבודדות, און אז נישט, שטייט מען מיט א פארמאכטע מויל, און עס בלייבט גארנישט פון די דערהויבנקייט.
קענסט פרעגן די אינגעלייט ישראל יוסף שניצלער און בערל לעווי, זיי וועלן דיר דערציילן אביסל וואס דארט האט זיך געטון.
פרייטאג אינדערפרי האב איך געדאווענט ותיקין, איך האב געטראפן ר' יונה אונזער דיין, נאכן דאווענען איז ער געקומען צו אונז אין די דירה, מיר האבן געענדיגט אינאיינעם זוהר. איך האב זייער שטארק געוואלט מאכן די סיום ל"ג בעומר, אבער נאכן לערנען אזויפיל שעה האט מיר די קאפ אנגעהויבן שווינדלען, איך האב זיך געדארפט אפשטעלן; מיר האבן געלערנט אינאיינעם אפאר בלאט זוהר און געמאכט א סיום, מיין ווייב האט אנגעגרייט אביסל ירקות מיט ברויט, עס איז געווען א שיינע סיום.
שפעטער בין איך ארויף צו מיין זיידע און באבע זכרונם לברכה, זיי ליגן העכער די ציון פון רבי יוחנן הסנדלר. איך האב דארט געזאגט דעם יום תהלים, נאכדעם בין איך געגאנגען צו די מערה.
איך האב אויסגעלאזט א פרט וואס האט פאסירט ל"ג בעומר נאכמיטאג אין די מערה, דער עולם האט זיך געשטארקט קעגן די פאליציי, מען האט זיי מנצח געווען און זיי זענען אנטלאפן. מען האט ארויסגעווארפן אלע אייזענעס וואס זיי האבן געמאכט אין די מערה נישט צו לאזן מענטשן קומען, פון נאכמיטאג איז אלעס צוריק געווארן אזוי ווי אלע יארן. איך האב זיך צוריקגעהאלטן פון ארויפגיין ל"ג בעומר נאכמיטאג צו די מערה, ווייל א גאנצע צייט איז געווען שמועות אז עס איז דא מהומות וכו'. פרייטאג בין איך געווען אין די מערה, איך האב געזאגט תיקון הכללי מיט די תפילה פון רבי נתן צו רבי שמעון בר יוחאי (לקוטי תפילות חלק ב', סימן מז).
שבת בין איך געווען אין מירון, איך האב אלעס מיט געהאלטן מיט מיין טאטע שליט"א; די תפילות און די סעודות. מנחה ערב שבת האבן מיר געדאווענט אונטן אין קארלסבורג, קבלת שבת זענען מיר ארויף דאווענען אין די מערה, מען האט געטאנצן "לא תבושי", אויך "בר יוחאי"; א גאנץ יאר איז דער מנהג אין מירון צו טאנצן "בר יוחאי" נאך קדיש יתום, פאר כגוונא. (אגב, מוהרא"ש פלעגט זינגען יעדע שבת ביי די באטע "בר יוחאי").
שבת אין מירון זענען געווען טויזנטער משפחות, עס האט זיך געשפירט ווי א יום טוב'דיגער שבת. ליל שבת האב איך געגעסן ביי מיין טאטע שליט"א, אויך דער דיין ר' יונה און ישראל יוסף שניצלער נרו יאיר מיט נאך אנשי שלומינו. מיין טאטע האט מכבד געווען ר' יונה מיט'ן זינגען "אשת חיל"; ער האט אויסגערופן: "ברסלב'ער דיין אשת חיל", ער האט אים געזאגט ער זאל זינגען דעם ברסלב'ער "אשת חיל".
ביי די סעודה האט מיין טאטע שליט"א גערעדט פון די מעשה (פסחים קיב.) רבי שמעון בר יוחאי האט געבעטן רבי עקיבא זאל אים לערנען תורה, רבי עקיבא האט נישט געוואלט, האט רבי שמעון בר יוחאי געזאגט: "רַבִּי, לַמְּדֵנִי תּוֹרָה, וְאִם לָאו, אֲנִי אוֹמֵר לְיוֹחַאי אַבָּא וּמוֹסֶרְךָ לַמַּלְכוּת", איך וועל זאגן פאר מיין טאטע יוחאי און מען וועט דיר איינשפארן אין תפיסה; מיין טאטע שליט"א האט נאכגעזאגט די ווערטער פון רבי'ן (לקוטי מוהר"ן חלק ב', סימן ס) וואס איז פשט, אזוי רעדט מען צו א רבי? מען סטראשעט אים אז מען גייט אים איבערגעבן פאר די רעגירונג?! נאך איז שווער, רבי עקיבא איז דאך שוין געווען אין תפיסה, וואס זאגט ער אים "איך וועל דיך פאר'מסר'ן און לייגן אין תפיסה?" זאגט דער רבי, מען דארף אכטונג געבן נישט צו לערנען מיט תלמידים שאינם מהוגנים וכו', עיין שם.
עס זענען געווען אסאך אנשי שלומינו, זיי האבן געוואלט מאכן א באטע, עס איז געווען זייער שפעט, מען האט געענדיגט די סעודה צוויי אזייגער, עס איז נישט געווען שייך. אברהם איז אריבערגעקומען נאך די סעודה צו מיר מיט זיין משפחה פאר אפאר מינוט, עס איז געווען זייער שיין.
שבת אינדערפרי האב איך געהאט א מעשה מיט א שיכור ואכמ"ל.
איך האב געלערנט מיט ישראל יוסף נרו יאיר זוהר חדש אויף רות, אלס הכנה פאר די הייליגע יום טוב שבועות.
דער דיין ר' יונה האט געדאווענט פסוקי דזמרה, איך האב געדאווענט שחרית און מיין טאטע שליט"א האט געליינט קריאת התורה פרשת בהר מיט בחוקותי, עס איז געווען א חוץ לארץ'דיגער עולם וואס האבן נאכנישט געהערט ליינען פרשת בהר, האט ער אנגעהויבן בהר ביז בחוקותי שני.
מיין טאטע שליט"א האט מיר געבעטן צו זאגן דברי תורה ביי די סעודה פון צופרי, איך האב גערעדט פון דאס גרויסקייט פון אידישע קינדער.
מיר געפונען אין זוהר הקדוש, רבי שמעון בר יוחאי לויבט אויס דאס טייערקייט פון אידישע קינדער, דאס גרויסקייט פון מצוות ומעשים טובים וואס מיר טוען. מיר געפונען (שבת לג:), ווען רבי שמעון בר יוחאי איז ארויס פון די מערה און געזען א איד גייט מיט הדסים לכבוד שבת, איינס פאר זכור און נאך איינס פאר שמור – האט רבי שמעון בר יוחאי געמאכט א גרויסע עסק פון דעם, אונז צו ווייזן דאס גרויסקייט פון יעדע גוטע זאך, אדער גוטע מנהג וואס א איד טוט פאר'ן אייבערשטן, אז דאס איז זייער חשוב אין הימל. היינט צו טאגס ווייסן מיר דאס חשיבות פון די זאך, איידער רבי שמעון בר יוחאי האט דאס מגלה געווען וואלט מען געלאכט פון אזא מענטש, מען וואלט אים געזאגט: "היינט איז נישט יום טוב סוכות, מאך זיך נישט נאריש, וואס איז דאס שבת מיט הדסים?!" רבי שמעון בר יוחאי האט אבער אנדערש געקוקט, ער זעט א איד טוט א שיינע זאך פאר שבת, זאגט ער: "חזי כמה חביבין מצות על ישראל", קוק ווי אידישע קינדער ליבן די מצוות.
אינטערעסאנט, דער מהרש"א זאגט (שם חדושי אגדות, דיבור המתחיל חד כנגד זכור): "וכמו שבנרות זוכין לבנים חכמים", אזוי ווי שבת ליכט איז מסוגל פאר קינדער תלמידי חכמים, "הכי נמי הדסים", אזוי אויך, ווער עס שמעקט הדסים שבת וועט האבן "בנים צדיקים, שנקראו הדסים", עיין שם; די זעלבע ווערטער זאגט דער רבי (ספר המדות אות בנים, סימן נט): "עַל יְדֵי הֲדַסִּים בְּשַׁבָּת זוֹכֶה לְבָנִים תַּלְמִידֵי חֲכָמִים".
אויך האב איך געזאגט וואס איך האב געהערט פון מוהרא"ש, אויף דעם מאמר חז"ל (ברכות לה.): "הַרְבֵּה עָשׂוּ כְּרַבִּי שִׁמְעוֹן בֶּן יוֹחָאי וְלֹא עָלְתָה בְּיָדָן", אסאך האבן פרובירט נאכצומאכן רבי שמעון און זיי האבן נישט מצליח געווען, פארוואס טאקע נישט? ווייל "'הַרְבֵּה' עָשׂוּ כְּרַבִּי שִׁמְעוֹן בֶּן יוֹחָאי", אסאך טון, אסאך נאכמאכן איז שווער, אבער אז מען פרובירט צו טון קלייניקייטן, זאכן וואס מען קען - דעמאלט איז מען יא מצליח.
די ווערטער איז א מצוה צו רעדן מיט מענטשן, מען זאל וויסן אז דער אייבערשטער האט ליב אידישע קינדער, דאס איז דער גאנצער זוהר; יעדע בלאט, און פאר יעדע שטיקל - זאגט ער נאכאמאל און נאכאמאל: "וואויל איז פאר אונז אידישע קינדער וואס דער אייבערשטער האט אונז אויסדערוועלט פון אלע פעלקער, ער האט אונז ליב", דאס איז סודות התורה, עס איז באהאלטן פון אונז; מען דריידט זיך ארום צעקלאפט און דערשלאגן, מען חזר'ט זיך ליגנט, מען קלאפט זיך; ווער רעדט נאך אז מען הערט תורות פון שֵׁדִין יְהוּדָאִין (עיין לקוטי מוהר"ן חלק א', סימן כח) וואס קלאפן דעם מענטש מיט ליגנט, אז 'דער אייבערשטער איז ברוגז אויף מיר', 'ער דארף נישט מיינע מצוות', 'ער דארף נישט מיין דאווענען' וכו' וכו'; דאס דארף מען זאגן פאר אנדערע, די ווערטער פון זוהר: "דער אייבערשטער האט ליב אידישע קינדער".
מוצאי שבת קודש בין איך געפארן קיין יבנאל צו די שבע ברכות פון ר' עזרא בוים מיט הרב אליעזר איידלשטיין. לכתחלה האב איך געוואלט גיין צו די חתונה, אבער עס איז געווען אזוי פארהאקט אין מירון, מען האט נישט געקענט ארויספארן און אריינפארן פון מירון נאר מיט א באס. איך האב זייער שטארק געוואלט זיין ביי די שמחה. יעצט מוצאי שבת קודש בין איך געפארן, עס איז געווען זייער געפיליש צו זיצן מיט אזעלכע גרויסע צדיקים, הרב רבי יצחק שליט"א, הרב רבי דניאל שליט"א, אויך דער מחותן הרב ר' אליעזר שליט"א, מיט ר' עזרא נרו יאיר.
הרב רבי יצחק שליט"א האט דערציילט זייער אינטערעסאנטע זאכן פון די השתלשלות פון יבנאל. מוהרא"ש האט געהאט פלענער צו קויפן אין מאנסי, אויך האט מוהרא"ש שוין כמעט געקויפט א חלקה אין ניו דזשערסי. איך האב זיך זייער מחי' געווען מיט די שיינע דיבורים.
אויך האט ער דערציילט שיינע אינטערעסאנטע זאכן פונעם גר צדק אברהם זכרונו לברכה, דער זון פונעם גראף פאטאצקי. מען האט באהאלטן פון אים ספר ויקרא, ווייל דאס איז דער יסוד פון א איד, ביז ער איז דערגאנגען אז חומש איז פינף, עס פעלט איין באנד. אויך די סיפור פון די שריפה, אז דער בעל יסוד ושורש העבודה האט זיך באהאלטן נאנט צום פייער צו קענען זאגן "אמן" אויף די ברכה וואס ער האט געמאכט ביים ווערן פארברענט, און נאך אסאך שיינע זאכן.
נאכדעם האט מען מיר געבעטן רעדן. איך האב גערעדט קורץ און שארף, איך האב גערעדט צום חתן, אז ער קומט יעצט קיין יבנאל דארף ער וויסן מען מוז האבן שייכות מיט ערליכע אידן, "וֶהֱוֵי מִתְאַבֵּק בַּעֲפַר רַגְלֵיהֶם" (אבות א, ד), מען מוז ליב האבן ערליכע אידן. נאר די וואס זענען צוגעקלעבט צו ערליכע אידן, צדיקים – די האבן ערליכע דורות.
חכמינו זכרונם לברכה זאגן (שבת כג:): "דְּרָחִים רַבָּנָן", דער וואס האט ליב ערליכע אידן, "הֲוֵי לֵהּ בְּנִין רַבָּנָן", דער וועט האבן קינדער ערליכע אידן, "דְּמוֹקִיר רַבָּנָן", דער וואס איז מכבד ערליכע אידן, "הֲוֵי לֵהּ חַתְנוּתָא רַבָּנָן", וועט אויך האבן איידעמער ערליכע אידן, "דְּדָחִיל מֵרַבָּנָן", דער וואס האט הכנעה פאר ערליכע אידן, "הוּא גּוּפֵיהּ הֲוֵי צוּרְבָּא מֵרַבָּנָן", וועט ער אליינס ווערן א גרויסער צדיק. איך האב זיך געבעטן צום חתן, זיי נישט ווי די נארישע מענטשן וואס זאגן "אמאל זענען געווען צדיקים, היינט איז נישטא", דער הייליגער רבי נתן האט אמאל געזאגן פאר'ן רבי'ן (שיחות הר"ן, סימן קצב): "שֶׁאֵין הָעוֹלָם רוֹצִים לְהַאֲמִין שֶׁיִּהְיוּ נִמְצָאִים עַכְשָׁו צַדִּיקִים גְּדוֹלִים בְּמַעֲלָה מְאֹד כְּמוֹ בַּדּוֹרוֹת הָרִאשׁוֹנִים", מענטשן זאגן אז היינט איז נישטא קיין גרויסע צדיקים אזוי ווי אמאליגע טעג, האט דער הייליגער רבי געזאגט: "בְּוַדַּאי נִמְצָאִים צַדִּיקִים בְּכָל דּוֹר וָדוֹר", און די אלע וואס זאגן אז היינט זענען נישטא קיין צדיקים זענען כופרים.
מוהרא"ש דערציילט, עס איז געווען א טיפש אין ברסלב, ער האט נישט געשיקט זיינע קינדער אין חדר ווייל עס איז נישט געווען קיין ברסלב'ער חדר, ביים סוף זענען אלע ארויס לתרבות רעה. און אזוי וועט זיין מיט די אלע וואס שפעטן פון ערליכע אידן, די קינדער גייען אלע ארויסגיין לתרבות רעה; וואויל איז דער וואס האט ליב ערליכע אידן און איז זיי מכבד.
איך האב געבענטשט און געזאגט די שבע ברכות, מען האט געטאנצן. איך בין געווען זייער פרייליך זיך צו טרעפן מיט תלמידי היכל הקודש, צדיקים אמיתיים שבדורינו.
פון דארט בין איך ארויף צום ציון פון מוהרא"ש. עס איז געווען די יום הולדת פון מוהרא"ש, כ"א אייר – חסד שביסוד. איך האב געזאגט תיקון חצות, תיקון רחל זיצנדיג און תיקון לאה שטייענדיג, אויך תיקון הכללי, און זיך מתבודד געווען.
איך האב געבעטן פאר יעדן איינעם בפרטיות, אויך פאר דיר אהרן בן פיגא און פאר דיין שותף אהרן ישראל בן רות נעמי, איר זאלט מצליח זיין העלפן די מוסד זיך פארברייטערן אין אלע זייטן.
דער זון פון מוהרא"ש זכותו יגן עלינו, הרב נחמן שליט"א - איז געווען דארט ביים ציון, ער האט זיך מתבודד געווען, איך האב אים נישט געוואלט שטערן. מוהרא"ש האט מיר אמאל געזאגט: "מיין זון איז אן אמת'ער לב נשבר". ער איז געזעצן ביים ציון און געוויינט אויפ'ן קול מיט א צעבראכנקייט.
מיר זענען צוריק געקומען קיין מירון פארטאגס, איך האב באגעגנט מיין טאטע ארויפגיין מיט טלית ותפילין צו די מערה, איך האב זיך שנעל איבערגעטון די בגדי שבת לבגדי חול, און ארויף דאווענען שחרית כוותיקין.
נאך שחרית האב איך געזאגט די תיקון הכללי ביי רבי שמעון בר יוחאי און די תפילה פון רבי נתן (לקוטי תפילות חלק ב', סימן מז), א הארצרייסנדע תפילה, ווי מען בעט רבי שמעון בר יוחאי ער זאל העלפן עס זאל נישט זיין קיין שכחת התורה.
עס איז נישט שייך איבערצושרייבן די זעלבע זאך יעדע פאר מינוט, וואס האט זיך אפגעטון ביי יעדע פלאץ וואו מיר זענען געווען, איבעראל קומען זיך מענטשן באדאנקען פאר זייער לעבן, זייט זיי האבן אנגעהויבן הערן די דרשות און ליינען די בריוון האט זיך אלעס ביי זיי געטוישט.
מיר זענען געפארן קיין טברי', האברך חיים מאיר ערפס נרו יאיר האט מיך ארום געטראגן. קודם זענען מיר געפארן צום הייליגן תנא רבי מאיר בעל הנס, איך האב זיך דארט מתבודד געווען, אויך געצינדן א ליכט מיט שמן לעילוי נשמת רבי מאיר בעל הנס. אויך געדאווענט מנחה.
פון דארט זענען מיר געפארן צום ציון הרמב"ם, און צום ציון השל"ה און נאך צדיקים. ביים ציון השל"ה האבן מיר געזאגט די תפילת השל"ה, פון דארט זענען מיר געפארן צום קבר רבי עקיבא, נאכדעם צו קבר רבי חייא ובניו. פון דארט זענען מיר געפארן קיין ירושלים.
איך בין אנגעקומען אין אונזער בית המדרש היכל הקודש אויף רחוב רבי נחמן מברסלב 15, די שול איז געווען איבערגעפולט קעפ אויף קעפ. די גבאים האבן מיך געפרעגט וואו צו מאכן די שיעור, זיי האבן געוואלט ארויסדינגען א זאל, איך האב נישט געוואלט, איך האב ענדערש געוואלט ביי אונז אין בית המדרש, איך געפון זיך זייער גוט דארט, די לופט דארט איז זייער געשמאק און איינגענעם.
ביים סוף שיעור זענען ארויפגעקומען אויפ'ן בימה א בחור דוד שמעון לעווינסאן, און הילד יהודה בן ר' מרדכי ברילל, ביידע האבן געמאכט א סיום הש"ס, דער טאטע פונעם קינד האט געזאגט אפאר ווערטער. עס איז גאר אנדערש צו זען מיט די אויגן ווי יונגע קינדער און בחורים לערנען און ענדיגן גאנץ ש"ס אויפ'ן סדר דרך הלימוד פון הייליגן רבי'ן וואס האט אונז געלערנט א וועג ווי אזוי מיר זאלן אויסנוצן די טעג מיט לערנען כסדרן דיקא, אפילו אן פארשטיין, בגירסא בעלמא (שיחות הר"ן, סימן עו).
מעריב און ספירת העומר האב איך געדאווענט אין שול, האברך משה ראזענבערג נרו יאיר האט געדאווענט פאר'ן עמוד, ער איז אין יאר נאך זיין טאטע ר' יצחק עליו השלום.
נאך מעריב האט גענומען צייט ביז איך בין ארויס, דער עולם האט געגעבן שלום.
פון דארט בין איך געגאנגען צום אכסני', אברהם הנ"ל האט צוגעשטעלט א באקוועמע דירה מכל טוב וטוב.
בשעת די שיעור האבן זיך די ווייבער פון אנשי שלומינו צאמגענומען ביי משפחת פערל אין שטוב זיך צו באקענען מיט מיין ווייב תחי', זיי האבן איר שיין אויפגענומען. זי האט מיר דערציילט אז זי איז זייער איבערגענומען פון די פרויען, זיי זענען זייער איידל און פריינטליך, זייער צום זאך, זי איז אהיימגעקומען פון דארט זייער פרייליך.
אברהם האט צוגעשטעלט א געשמאקע מאלצייט, איך האב גערופן חיים מאיר מיט שמעון פיש נרו יאיר זאלן קומען מיט עסן, זיי האבן נאך גארנישט געגעסן פון אינדערפרי.
שפעטער ביינאכט זענען אריבערגעקומען די גבאים פון ירושלים, מיר האבן גערעדט ביז שפעט ביינאכט ווי אזוי מיר זאלן פארברייטערן די חדר, מיר גייען זוכן א גרעסערע פלאץ, מיר דארפן שוין נאך א מלמד.
איך האב געבעטן דעם גבאי יצחק נרו יאיר ער זאל ווערן מנהל רוחני פונעם חדר, איך האף ער וועט עס אננעמען. איך האב נישט צו שטארק געבעטן, כדרכנו, מיר זאגן נישט יענעם וואס צו טון, מען העלפט נאר יענעם טראכטן גוטע מחשבות און אז יענער וויל אזוי טון – טוט ער, און אז נישט – נישט, אויך האבן מיר גערעדט וועגן עפענען א ישיבה אין ארץ ישראל; דאס איך נאך א פראגע, עס איז נישט קיין גרינגע זאך.
איך בין געבליבן אויף ביז פיר אזייגער פארטאגס, מיין זון הרב אלחנן האט געדארפט אהיים פארן, איך האב נישט געוואלט ער זאל פארפאסן די פליגער.
מאנטאג אינדערפרי בין איך געגאנגען דאווענען אין אונזער בית המדרש, נאכן דאווענען איז געווען א סיום, הבחור שמעון פאללאק האט מסיים געווען ש"ס. עס איז געווען אזוי שיין, אזוי איינגענעם צו זיין צווישן אנשי שלומינו, וואו יעדער איינער לערנט אזוי פלייסיג. ביים סיום האב איך גערעדט אביסל חיזוק פון דאס גרויסקייט פון לערנען תורה.
נאכדעם איז געווען קבלת קהל, איך בין געזיצן אין שול און אויפגענומען. מענטשן זענען אריבער איינער נאכן צווייטן, יעדער מיט זיינע בקשות, מיט זיינע זאכן. בערך צוועלף אזייגער האב איך געמאכט אן הפסקה, איך בין אריבער צום תלמוד תורה מיט יצחק.
דארט אין חדר ביי משפחת פערל אין שטוב; ווען איך קום אהין כאפט מיר אן אזעלכע געפילן וואס איז שווער ארויס צו שרייבן אויפ'ן פאפיר. עס טראגט מיר צוריק ווען מיר האבן געעפנט די ערשטע תלמוד תורה חסידי ברסלב אין אמעריקע, אסרו חג פסח שנת תש"ע האבן מיר געעפנט די חדר אין א דירה אין וויליאמסבורג, דו געדענקסט זיכער אלעס וואס איך געדענק, דו ביסט דאך פון די ערשטע פינף משפחות וואס האבן אנגעהויבן די חדר, עס איז געווען קליין און בא'טעמ'ט.
דער מלמד יושע ראבינאוויטש איז א גאר פיינער מלמד, ער לייגט אריין אין די קינדער אמונה און יראת שמים, עס זענען צוגעקומען נאך צוויי משפחות אין חדר, משפחת לעווינסאן און משפחת גאטליב.
איך בין אריין צו משפחת פערל רעדן מיט זיי בענין עצתו אמונה און איש אמונות, זיי ארבעטן יומם ולילה לא ישבותו ארויסצוגעבן וועכנטליך די קונטרסים איש אמונות און עצתו אמונה, איך ווייס נישט ווי זיי נעמען די כוחות און די צייט, עס איז ביי מיר א גרויסע וואונדער, איין משפחה זאל אריינלייגן אזויפיל שעות א וואך פאר הפצה... אשרי להם, וואויל איז זיי! עס איז די גאנצע שטוב זייערע; אלעס איז דארט, די חדר, די הדפסה, דער בית המדרש האט זיך דארט אנגעהויבן.
פון דארט בין איך צוריק אין שול ווייטער אויפנעמען מענטשן, מחזק זיין אידישע קינדער, אויסהערן אידישע הערצער – ביז שפעט נאכמיטאג. עס איז געווען אינטערעסאנט צו זען ווי אלע שטייען אין די שורה מיט א ספר אין די האנט און לערנען זייערע שיעורים כסדרן, קיינער האט נישט מבטל געווען קיין צייט, דאס איז דאך איינע פון די מעלות פונעם סדר דרך הלימוד, מען קען אלץ לערנען, מען דארף נישט אנברענגען קיין צייט.
נאכדעם איז געווען נאך א סיום הש"ס, הבחור שמואל אייזיק בן ר' שמעון עוזר פערל האט מסיים געווען ש"ס, או איז דאס געווען שיין, וואס איז דא שענער ווי א סיום הש"ס פון א יונגער בחור... איך בין ממש געפאלן פון מיינע כוחות פון ארבעטן ארום די זייגער, טאג און נאכט, אן עסן, אן שלאפן. מענטשן האבן מיר געפרעגט ווי נעמט מען די כוחות? דער ענטפער איז, ווען מען זעט בחורים, אינגעלייט און קינדער לערנען די הייליגע תורה – דאס געבט כח, זיצן ביי א סיום הש"ס – דאס איז פאר מיר עסן און שלאפן.
מיר האבן געדאווענט מנחה מעריב, ספירת העומר. נאך מעריב האט מען אנגעהויבן שרייבן א ספר תורה פאר "בית המדרש היכל הקודש סטעטן איילענד", ר' יעקב היילפרין האט אנגעהויבן שרייבן א ספר תורה ביים סופר ר' נחמן יאקאבאוויטש, מאנשי שלומינו; איך האב געשריבן דעם גאנצן ווארט "בראשית".
נאכדעם בין איך אהיים זיך צאמפאקן די פעקלעך, מיר זענען געפארן צום הר המנוחות. מיין ווייב האט דארט א זיידע און באבע, זיי ליגן די ערשטע רייע ביי די בעלזא נייע חלקה, פינקט אנטקעגן די ציון פון הייליגן חיד"א זכותו יגן עלינו.
מיין זיידע, הרב החסיד רבי יצחק דוד הכהן פריעדמאן זכרונו לברכה איז געווען א גרויסער ערליכער איד, א תלמיד פון פאפא רב זכרונו לברכה, א בעלזער חסיד, אויך א מוקיר רבנן. איך האב געהאט די זכי' צו לערנען נאך מיין חתונה בחברותא מיט אים יעדע נאכט אין פאפא שול אין וויליאמסבורג מסכת שבת, איך האב אסאך קונה געווען פון אים.
יעדע יאר פאר ראש השנה, ווען איך האב זיך געזעגנט פון אים - האט ער מיט טרערן אין די אויגן מיר געבעטן איך זאל מתפלל זיין פאר אים וכו' וכו', אויך די באבע, רחל בת הרב החסיד ר' שלמה גפן ליגט דארט, זי איז געווען א גרויסע צדקת.
איך בין אריין ביים אוהל פונעם חיד"א, איך האב מתפלל געווען און זיך מתבודד געווען. אויך דארט האבן מיר ספרדי'שע אידן באפאלן מיט שכוח'ס פאר די שיינע חיזוקים וואס זיי זענען מקבל.
אין עירפארט האב איך גערעדט מיט די גבאים פון ירושלים וויכטיגע זאכן, עניני קהילה, זאכן וואס מען קען נאך מער טון; דאס וועל איך נישט שרייבן, איך וועל דאס רעדן מיט דיר פריוואט.
די וועג איז געווען גאר גוט ברוך ה', איך בין געשלאפן רוב וועג, פארטאגס האב איך געוואשן נעגל וואסער, געזאגט ברכת התורה און זיך מתבודד געווען.
האברך שמואליק בלעדי האט מיך אפגעווארט, איך בין אהיים געגאנגען העלפן ארויפטראגן די פעקלעך, העלפן מיין ווייב, גלייך געגאנגען אין מקוה און געלאפן אין ישיבה. אנקומענדיג אין ישיבה איז נאך דער בית המדרש געווען ליידיג, איין קינד איז דארט געזעצן און געלערנט, הילד שמעון פארקאש א זון פון ר' מאיר דוד נרו יאיר; ער איז א פלייסיג קינד, ער לערנט יעדן אינדערפרי שעות אין בית המדרש.
גלייך נאכדעם זענען די בחורים געקומען, איך האב פארגעלענט א שיעור גמרא, די היינטיגע בלאט. אויך האב איך אנגעגרייט א שיעור פאר די פרויען, איך געב נישט שיעורים פאר פרויען דירעקט, איך זאג אריין א שיעור אין א מאשין און דאס שפילט מען נאכדעם אויף פאר אנשי שלומינו, יעדן דינסטאג איז דא א פרויען צאמקום אין שטעטל, די פרויען קומען זיך צאם, מען הערט א שיעור; דארף איך יעדע וואך אנגרייטן א שיעור פאר זיי.
נאך שחרית בין איך ארויסגעפארן אין שטעטל, צום ערשט בין איך געגאנגען קוקן דעם נייעם בנין קרן הדפסה, איך זע ווי מוהרא"ש שמייכלט אויבן אין "גן עדן" ווען ער קוקט אראפ און זעט דעם בנין הדפסה, וואו מען דרוקט טויזנטער ספרים טעגליך.
איך האף בקרוב וועט זיין דער חנוכת הבית. איך וויל ווייזן פאר אנשי שלומינו די גרויסע אפעראציע וואס טוט זיך דארט אפ, איך וויל אז יעדער איינער זאל האבן א חלק אין הדפסה און א חלק אין הפצה, מען קען נישט זיצן ווי א מחותן מיט פארמאכטע הענט, נאר יעדער איינער זאל האבן א חלק אין ברענגען משיח.
פון דארט בין איך געגאנגען צו די קינדערלעך; דאס איז דאך מיין זאך, חינוך הבנים והבנות. איך האב געגעבן דריי שיעורים, איינס פאר די מיידלעך, צוויי פאר די סטעף – מלמדים און טישטערס וכו', און פאר די אינגלעך. אויך בין איך געגאנגען מיט די אינגלעך א שפאציר, זיי ווייזן די נייע בנין התלמוד תורה וואס מען בויט יעצט.
איך בעט דיר זייער טייערער אהרן בן פיגא, העלף מיר רעדן מיט אנשי שלומינו, אלע זאלן נעמען א טייל אינעם קאמפיין וואס מיר מאכן נאך שבועות. איך דארף רחמי שמים נישט אריינזינקען אין א טיפע לאך פון חובות, די מוסד האט שרעקליכע חובות. די יאר האבן מיר געבויט שולן און מקוואות, מצה בעקעריי, יעצט האט מען געקויפט א פלאץ פאר די קינדער פאר זומער, פון אלע זייטן האב איך חובות, איך בעט דיר זייער זאלסט אנווארעמען אנשי שלומינו.
אפשר יעצט וועט מקוים ווערן דאס וואס מוהרא"ש האט דיר געבעטן זאלסט זיין פאנדרעיזער פאר זיינע מוסדות; אזוי ביסטו דאך מקורב געווארן, מען האט דיך געברענגט פאר א פאנדרעיזער פאר די מוסדות אין יבנאל, יעצט וועט דאס מקוים ווערן.
פון חדר בין איך געפארן צום שטוב פון ישראל חיים נרו יאיר, ער האט מיך איינגעליידנט צו א שבע ברכות פאר זיין טאכטער מיט החתן אלי' בן ישראל שלום נרו יאיר. איך זאג דיר דעם אמת, מיין קאפ האט שוין געשווינדלט פון זיין אויף אזוי לאנג, אבער איך האב זייער שטארק געוואלט זיין ביי זייער שמחה. ערשטנס, די מחותנים זענען ביי מיר זייער טייער, דער אבי הכלה איז אן איידעלער מענטש, ער פירט אן איידעלע ריינע שטוב, און אזוי אויך דער אבי החתן פירט א שיינע ערליכע אידישע שטוב; איך שטאלציר מיט אזעלכע טייערע משפחות.
צווייטנס, דער חתן נרו יאיר איז געווען אלע יארן אין ישיבה, ער האט אלץ געהאלפן די ישיבה, ער האט אלץ צוגעלייגט א האנט, אויך די כלה איז פון די חשוב'ע תלמידות.
איך האב גערעדט אפאר ווערטער, איך האב געזאגט וואס מוהרא"ש פלעגט אלץ זאגן ביי שבע ברכות. מען זאגט אין די ברכות: "שַׂמֵּחַ תְּשַׂמַּח רֵעִים הָאֲהוּבִים, כְּשַׂמֵּחֲךָ יְצִירְךָ בְּגַן עֵדֶן מִקֶּדֶם"; דאס איז די נשמה פון חתן כלה וואס אין הימל זענען זיי געווען איינס, יעצט ווען זיי טרעפן זיך איינער דעם צווייטן וואונטשט מען זיי: "שַׂמֵּחַ תְּשַׂמַּח וְגוֹ', כְּשַׂמֵּחֲךָ יְצִירְךָ בְּגַן עֵדֶן", זיי זאלן לעבן מיט ליבשאפט, מיט פרייד אזוי ווי זיי האבן געלעבט אויבן אין גן עדן, זיך נישט קריגן, זיך נישט באשולדיגן, און אז דער חתן וויל אז זיין ווייב זאל אנערקענען אין חתן דומה למלך, דארף ער רעדן צו איר ווי מען רעדט צו א מלכה, וועט זי רעדן צו אים ווי מען רעדט צו א מלך.
איך האב געזאגט הויך אויפ'ן קול וואס איך האב באקומען פון מוהרא"ש. מוהרא"ש האט מיר געגעבן די זאך אז ווען מיין ווייב רופט מיר אויפ'ן טעלעפאן הייב איך אויף אן ווערן נערוועז, זאל זי רופן הונדערט מאל א טאג, איך הייב אויף, איך הער איר אויס; דאס איז איינע פון די מיליאנען פינטלעך וואס איך האב באקומען פון מוהרא"ש.
פון דארט בין איך געגאנגען נעמען מיינע קינדער, איך האב צעטיילט מיינע קינדער פאר די נסיעה, א טייל ביי מיין זון הרב שלמה, א טייל ביי משפחות אין וויליאמסבורג, ביי ר' מרדכי אינדיג, און ביי שבתי מזרחי.
איך בין געגאנגען קלאפן א מזוזה ביי די נייע פארפאלק.
איך בין יעצט צוריקגעקומען פון די נסיעה, איך האב גערופן א מנין בחורים צו מיר אין שטוב פאר א מנין מעריב, יעצט איז שוין שפעט ביינאכט, איך גיי זיך צולייגן, מען דארף אביסל שלאפן צו קענען ווייטער אנגיין מיט עבודת השם.
איך בין מתפלל פאר דיר און פאר דיינע קינדער, איך האב געטראפן דיינע קינדער היינט אין שטעטל. דיין זון פנחס דוד נרו יאיר קאכט אין בית המקדש פאר די צאן קדשים, דיין איידעם אברמי האבן איך געטראפן אין בנין קרן הדפסה, ער ארבעט אויפ'ן אלבוים "טאנץ מיט אמונה #4", דיין איידעם הערשל נרו יאיר איז דאך א מלאך המושיע פאר אונזערע קינדער, ער זיצט מיט א כתה קינדער, לעבעדיגע קינדער וואס יעדע רגע ווילן זיי ארויסטאנצן פון די הויט, ער האלט זיי מיט אזא סבלנות. רפאל נרו יאיר, דער אדמיניסטראטאר זאגט מיר היינט, דיין איידעם הערשל נרו יאיר זאגט אים, ער האט א גוטע פראומאושן ווי אזוי צו איינקעסירן שכר לימוד, אזוי טוען דאך אלע מוסדות, מען רופט אויס ווער עס צאלט שכר לימוד גייט אריין אין א גורל וכו', זאגט ער, מען זאל אויסרופן, ווער עס קען אריינקומען אין זיין כתה האלטן די כתה פאר איין שעה און די קינדער וועלן אים נישט ארויסטראגן, דער דארף נישט צאלן שכר לימוד פאר א יאר; אזוי וועלן עלטערן האבן א געפיל און צאלן שכר לימוד, מען זאל קענען באצאלן פאר די מלמדים די מינימאלע געהאלט וואס עס קומט זיי.
ווען דו רעדסט מיט אנשי שלומינו זיי זאלן זיך אנשליסן אינעם קאמפיין, זאג זיי צוויי זאכן. איינס, זיי זאלן נישט געבן זייער געלט, זיי זאלן ברענגען געלט פון חברים, משפחה, באקאנטע וכדומה, צווייטנס, וואס רבי נתן האט געזאגט פאר'ן רבינ'ס אייניקל ווען ער האט אים געבעטן געלט פאר'ן קלויז אין אומאן און ער האט געקווענקלט, האט ער אים געזאגט די ווערטער: "דעם רבינ'ס זאך וועט זיך אויספירן אן דיר אויך, נאר שענער און בעסער וועט זיין אז דו וועסט העלפן"; נאך די ווערטער האט ער געגעבן צדקה, אזוי זאלסטו זאגן פאר אנשי שלומינו: "דעם רבינ'ס זאך וועט זיך אויספירן אן דיר, נאר שענער און בעסער וועט זיין אויב דו וועסט צולייגן א האנט, העלפן די הייליגע מוסד, די הייליגע קהילה".
איך שלאף שוין איין, זיי מיר געזונט.
בעזרת ה' יתברך
ליל שישי פרשת קדושים, ה' אייר, כ' לעומר, שנת תשפ"ב לפרט קטן
מרת ... תחי'
איר זענט דאך אזוי גליקליך אז איר האט א מאן וואס לערנט און דאווענט, א מאן וואס פירט זיך מיט יראת שמים; דאס איז דאך די זאך וואס יעדער חלומ'ט צו באקומען. איר דארפט אים נאר שעצן און לויבן, אים העלפן נאך מער לערנען, אים העלפן אויפשטיין פארטאגס; וויאזוי קען א פרוי העלפן דעם מאן אויפשטיין פארטאגס? אז מען לייגט זיך פרי, אז מען לייגט זיך פרי קען מען אויפשטיין פרי.
דאנקט דעם אייבערשטן אז אייער מאן דאווענט און לערנט; וויפיל וואלטן געוואלט אז זייער שטוב זאל זיין אזוי... די וואך איז צו מיר געקומען א פרוי, זי האט זייער געוויינט, איך האב איר נישט געקענט בארואיגן. איר מאן שלאפט ביזן טאג אריין, ווען זי קומט אהיים פון די ארבעט דריידט ער זיך נאך ארום צעבראכן, ער כאפט זיין טלית ותפילין מינוטן פאר עס ווערט נאכט; די פרוי האט אזוי געוויינט, איך האב איר פרובירט צו בארואיגן, אז איר מאן איז נישט שלעכט, ער איז נאר זייער צעבראכן, מען האט אים אזוי צעבראכן אין זיינע יונגע יארן, פון דעם קען ער זיך נישט צאמנעמען צו גיין דאווענען, אנהויבן דעם טאג. איך האב איר מדריך געווען ווי אזוי זיך צו פירן, און איר צוגעזאגט אז אויב זי וועט אים אויפבויען, קוקן גוט אויף אים – וועט זיך אלעס טוישן.
איך שרייב אייך דאס אלעס איר זאלט טאנצן פאר שמחה אז אייער מאן לערנט, ער דאווענט, ער פירט זיך ערליך און האט נישט קיין כלים וכדומה. און איר זאלט בעטן אז אייער מאן און קינדער זאלן אלע זיין ערליכע אידן, צדיקים.
בעזרת ה' יתברך
יום ג' פרשת אחרי ב', כ"ה ניסן, שנת תשפ"ב לפרט קטן
לכבוד מיין באליבטער ... נרו יאיר, ברסלב ליבערטי
דער דיין שליט"א, דער ראש הכולל – זאגט מיר, דו לערנסט זייער פלייסיג, אבער ער זאגט עס שטערט זייער אז דו האלסט נישט קיין זמנים, מען קען נישט זיין אין כולל אזוי, ער זאגט מיר ער האט זיך קובע מקום געווען אויסגעדרייט זיין פנים צום וואנט צוליב דיר, ער קען נישט זען ווי דו קומסט טאג איין טאג אויס עלף אזייגער אדער צוועלף.
דעריבער בעט איך דיר זייער זאלסט אויסדרייען דיין סדר היום. תיכף נאך מעריב זאלסטו אהיים גיין, בלייב נישט שמועסן אין שול, בלייב נישט טון פאר הדפסה, גארנישט, גיי אהיים, האסט א ווייב וואס ווארט דיר.
יעצט זומער ווען מען דאווענט מעריב שפעט דארפסטו זיין אין שטוב שפעטסטנס צען אזייגער, אזוי וועסטו קענען אויפשטיין פארטאגס לערנען דיינע שיעורים כסדרן און דאווענען, עסן פת שחרית און זיין גרייט און צייט אין כולל.
איך וועל שרייבן פאר דיין ווייב זי זאל דיר העלפן אויפשטיין צייטליך.
בעזרת ה' יתברך
יום ג' פרשת תצוה, ז' אדר א', שנת תשפ"ב לפרט קטן
לכבוד ... נרו יאיר
איך האב ערהאלטן דיין בריוו.
בנוגע אויפבלייבן ביינאכט וכו'; ענדערש גיי שלאפן פרי און שטיי אויף פרי, לערן דיינע שיעורים כסדרן און זיי זיך מתבודד. אינדערפרי האט מען א קלארע מח, מען קען מער אנקומען אינדערפרי.
דער עיקר זאלסטו זיך פארלייגן אויף משניות און גמרא, די צוויי שיעורים זאל זיין דיין עיקר. מוהרא"ש האט מיר געזאגט איך זאל זען אין ישיבה ביי די בחורים זיי זאלן לערנען וואס מער משניות און גמרא, משניות איז מזכך די נשמה און גמרא פארברענט דעם שטן.
גיי שפאצירן אביסל און זיי זיך מתבודד, רעד צום אייבערשטן; דערצייל אים דיינע שוועריקייטן, זאג אים ווי שטארק דו ווילסט זיין אן ערליכער איד; התבודדות ברענגט צו די העכסטע דרגות.
געב א גרוס פאר דיין טאטע נרו יאיר, אויך פאר דיין ברודער ... נרו יאיר.
דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.
בעזרת ה' יתברך
יום א' פרשת תרומה, כ"ח שבט, שנת תשפ"ב לפרט קטן
לכבוד ... נרו יאיר, בני ברק
איך האב ערהאלטן דיין בריוו.
בנוגע דעם בחור; דו זיי אים נאר מחזק, זארג נישט פאר וכו'.
בנוגע דיין זון נרו יאיר; דו דארפסט אים מחנך זיין, אים זאגן אז מען רעדט נישט אזוי צו א טאטע, מען זאגט נישט אזוי פאר א מאמע; חינוך איז א שווערע עבודה, אבער עס צאלט זיך אויס, מען זעט הערליכע ערליכע פירות.
בנוגע אויפשטיין וכו'; עס זענען דא מענטשן וואס דארפן מער שלאף, צעברעך זיך נישט מיט דעם. ביים רבי'ן איז געווען א מעשה, דער רבי האט געהאט א תלמיד ר' בער זכרונו לברכה פון מעדוועדיווקע, ער פלעגט זיך זייער מוטשען אויפצושטיין חצות, יעדע נאכט איז ער פארשלאפן - יעדעס מאל מיט אנדערע תירוצים, אבער עס פלעגט אים זייער וויי טון אז ער פארשלאפט זיינע טעג און יארן.
ער איז אויפגעקומען מיט א פלאן, ער האט געדינגען א גוי זאל אים קומען אויפוועקן יעדע נאכט ביי חצות, דער גוי פלעגט קומען צוועלף אזייגער קלאפן אויף זיין פענסטער, ער האט געקלאפט און געקלאפט ביז ר' בער איז אויפגעשטאנען, אבער אזוי ווי ער איז געווען א שוואכער כאראקטער, פלעגט ער נאך זיין זייער מיד, נאכדעם וואס דער גוי האט אים אויפגעוועקט האט ער געטראכט צו זיך 'איך לייג זיך צוריק נאר פאר אפאר מינוט'; פארשטייט זיך אז ער איז געבליבן שלאפן ביזן טאג אריין, אזוי איז געווען נאכט נאך נאכט. ווען ער האט געזען אז די עצה העלפט נישט און ער פארשלאפט יעדע נאכט איז ער געווארן זייער צעבראכן, האט ער געטראכט א צווייטע עצה, ער האט געבעטן דעם גוי ער זאל נישט אוועקגיין פון זיין שטוב ביז ער קומט ארויס. פון דעמאלט און ווייטער, ווען דער גוי איז געקומען קלאפן אים אויפצואוועקן און ר' בער האט אים געזאגט אז ער איז שוין אויף און ער קען שוין אהיים גיין, האט אים דער גוי געזאגט: "איך גיי נישט אוועק ביז דו טוסט זיך אן דיינע קליידער און דו קומסט ארויס - אזוי ווי מיר האבן אפגעשמועסט"; פלעגט ר' בער טאקע אויפשטיין ווייל ער האט נישט געהאט קיין אנדערע ברירה, דער גוי איז נישט אוועק פון דארט ביז ווילאנג ער איז ארויסגעקומען, אבער ער פלעגט האבן שרעקליכע קאפ ווייטאג, ביז ער איז שיעור משוגע געווארן.
ווען ער איז געקומען צום רבי'ן האט ער זיך אויסגעגאסן זיין הארץ, ער האט דערציילט פאר'ן רבי'ן אז ער איז זייער מיד וכו', האט אים דער רבי געזאגט: "שלאף און עס, נאר היט די צייט", שפעטער האט אים דער רבי געזאגט: "דיין חצות וועט זיין דריי אזייגער".
זעט מען פון דעם, אז מען קען נישט נאכמאכן א צווייטן; איינער דארף שלאפן מער און איינער קען שלאפן ווייניגער. פארגעס נישט, דעמאלט איז מען געגאנגען שלאפן פרי, נישט אזוי ווי היינטיגע טעג וואס מען בלייבט אויף ביז שפעט.
דער עיקר זאלסטו אויסנוצן די צייט וואס דו ביסט יא אויף; שלאף וויפיל דו דארפסט און עס וויפיל דו דארפסט, העיקר ווען דו ביסט אויף זאלסטו נישט מסיח דעת זיין פון אייבערשטן, זאלסט לערנען אדער דאווענען אדער טון מצוות און גמילות חסדים.
דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.
בעזרת ה' יתברך
יום ה' פרשת וישב, כ"א כסליו, שנת תשפ"ב לפרט קטן
די חשוב'ע תלמידה ... תחי', תלמידה בית פיגא ברסלב, ליבערטי
איך הער זייער גוטע גרוסן אויף אייך, אייערע טיטשערס זאגן אז איר פירט זיך מיט דרך ארץ, איר זענט צניעות'דיג און איידל; איר מאכט מיר אסאך נחת, אויך האבן אייערע עלטערן נחת פון אייך.
וואס איר דארפט – זאלט איר בעטן דעם אייבערשטן, ווען מען בעט דעם אייבערשטן זען מען גרויסע ניסים.
אויך זאלט איר העלפן אייער מאמע, עס איז זייער א גרויסע מצוה צו העלפן א מאמע.
שפילט זיך מיט גוטע מיידלעך און חבר'ט זיך נאר מיט גוטע מיידלעך; איר זאלט זיין פון די מיידלעך וואס פאלגן וואס די טיטשער זאגט.
בעפאר איר גייט שלאפן זאלט איר קושן די מזוזה און בעטן ביי די מזוזה: "אייבערשטער היט מיך פון שלעכטס"; דעמאלט וועט איר נישט מורא האבן פון גארנישט.
פון דער ראש ישיבה.
בעזרת ה' יתברך
יום ה' פרשת וישב, כ"א כסליו, שנת תשפ"ב לפרט קטן
לכבוד ... נרו יאיר
מזל טוב פאר דיין בר מצוה! דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט אויסוואקסן אן ערליכער איד, א גרויסער צדיק.
דיין טאטע האט מיר געשיקט בילדער פון דיין בר מצוה; איך באוואונדער דיין קלוגשאפט, דו ביסט יונג אבער דו האסט שכל מער פון עלטערע, דו האסט געבעטן דיינע עלטערן פאר א פשוט'ע בר מצוה, עס האט זיי נישט געקאסט קיין געלט; וואויל איז דיר.
דו בעטסט איך זאל דיר שרייבן הדרכה ווי אזוי זיך צו פירן אין לעבן.
די ערשטע זאך אינדערפרי זאלסטו אפגיסן נעגל וואסער, גיי נישט אראפ פון בעט אן נעגל וואסער. טו זיך אן און גיי אין מקוה, דער רבי זאגט: "די ערשטע זאך איז מקוה"; ברסלב'ער חסידים זענען זייער מקפיד נישט צו פארפעלן מקוה קיין איין טאג.
יעצט אז דו ביסט אין ישיבה זאלסטו גיין מיט זייער סדר היום; ווען מען דארף זיין ביים לערנען - זאלסטו זיין גרייט אין צייט, און ווען מען דארף זיין ביים דאווענען - זאלסטו זיין גרייט, סדר איז זייער וויכטיג פאר עבודות השם.
ווען דו האסט איבריגע צייט זאלסטו זיך מסדר זיין א סדר צו לערנען די שיעורים. די ערשטע שיעור זאלסטו זיך מאכן אין מקרא; לערן יעדן טאג א חלק פון די פרשה, זונטאג ביז שני, מאנטאג ביז שלישי און אזוי ווייטער, ביז סוף וואך - די גאנצע פרשה שנים מקרא ואחד תרגום מיט רש"י.
די צווייטע שיעור זאלסטו זיך מאכן אין משניות; זע צו לערנען יעדן טאג אכצן פרקים, אויב איז דיר שווער צו זאגן אכצן פרקים אין איין צי קענסטו עס איינטיילן אין דריי; זעקס פרקים אינדערפרי, זעקס פרקים נאכמיטאג און זעקס פרקים ביינאכט.
אכצן פרקים משניות איז זייער וויכטיג פאר א יונגער בחור; קוק נישט אויב דו פארשטייסט וואס דו לערנסט, דו זאג די ווערטער פון די משניות, פארשטייסט איז גוט און אז נישט זאלסטו ווייטער זאגן מיט א שטארקע עקשנות, דאס וועט דיר מאכן פאר א גרויסער צדיק.
אויך זאלסטו זיך מאכן א שיעור אין גמרא און אויך זאלסטו זאגן יעדן טאג תהלים.
ווען עס ווערט נאכט - גיי שלאפן; דריי זיך נישט אין די גאסן, גיי נישט צו קיין חבורות, גיי שלאפן פרי און שטיי אויף פרי.
זיי מקפיד אויף קריאת שמע שעל המטה. זיי זיך מרגיל צו ליינען קריאת שמע בנוסח אריז"ל; אנהייב איז דאס שווער, אבער אז מען טוט דאס א לאנגע צייט אין איין צי - ווערט דאס ווי א געוואוינהייט.
ועל כולם זאלסטו גיין התבודדות, רעד צום אייבערשטן אויף דיין אייגענע שפראך; בעט אים ער זאל דיר העלפן דו זאלסט זיין א צדיק, בעט אים ער זאל דיר מקרב זיין צו אים. רעד צו אים אלעס וואס ליגט דיר אויפ'ן הארץ, זאג אים ווי שטארק דו ווילסט זיין גוט, ווי שטארק דו ווילסט זיין ערליך. דער רבי זאגט אז התבודדות, דאס איז די סוד ווי אזוי מען ווערט א צדיק.
שרייב מיר לכל הפחות יעדע וואך א בריוו וועסטו מיר מחי' זיין.
דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.
בעזרת ה' יתברך
יום ד' פרשת נח, א' דראש חודש מרחשון, שנת תשפ"ב לפרט קטן
לכבוד מיין טייערער זון הרב ר' ... נרו יאיר, קרית ברסלב
איך בענק זיך זייער נאך דיר און נאך דיין משפחה, איך האף אז אלעס איז גוט, איך האף איר האט הנאה צו וואוינען אין שטעטל.
דאס מערסטע בענק איך זיך ווען איך פלעג אריינקוקן אפאר מאל א טאג אין כולל זען ווי דו לערנסט בהתמדה, יעצט זע איך דאס נישט, דעריבער בעט איך דיר זאלסט מיר שרייבן כאטשיג איין מאל א וואך דיינע שיעורים, דיינע חברותות און ווען דו שטייסט אויף. האב נישט מורא צו גיין שלאפן פרי, עס איז דאך אזא געשמאקקייט אויפצושטיין פרי פארטאגס לערנען און זיך מתבודד זיין.
היינט צו טאגס איז מיין סדר א פארדרייטע, איך בין אנגעהאנגען אויפ'ן רבים, מענטשן קומען מבוקר עד הערב, קומט אויס אז איך גיי שלאפן שפעט, אבער בתחלת התקרבותי ווען איך בין מקורב געווארן צום הייליגן רבי'ן, שנת תשס"ד, פלעג איך זיך לייגן גאר פרי; פרעג מאמי תחי', זי וועט דיר דערציילן ווען איך פלעג אויפשטיין לערנען מיט חברותות פון דריי אזייגער פארטאגס, עס איז שטיל און רואיג, "הַיּוֹשֶׁבֶת בַּגַּנִּים חֲבֵרִים מַקְשִׁיבִים לְקוֹלֵךְ" (שיר השירים ח, יג), דעמאלט זיצט דער אייבערשטער כביכול אין גן עדן מיט אלע צדיקים און לערנט מיט זיי תורה (זוהר ויחי, רלא ע"ב, ועוד); וואויל איז די וואס נוצן אויס די נעכט מיט תורה ותפלה.
בעזרת ה' יתברך
ערב שבת קודש פרשת שופטים, ה' אלול, שנת תשפ"א לפרט קטן
לכבוד מיין טייערער זון הרב ר' ... שליט"א
איך האב זייער הנאה צו זען ווי דו לערנסט פלייסיג אין כולל; זה חלקי מכל עמלי, צו זען ווי מיינע קינדער לערנען פלייסיג די הייליגע תורה.
איך וויל דיר זייער בעטן, ווען דו ענדיגסט א מקצוע זאלסטו זיך גיין פארהערן, אזוי וועסטו באקומען א שטופ צו גיין ווייטער. יעצט ווען דו ענדיגסט הלכות מקוואות זאלסטו זיך פארהערן, אזוי אויך וויל איך דו זאלסט ענדיגן לערנען הלכות שחיטה און ארויסנעמען א כתב ביי רבנים צו באקומען סמיכה, ווייל אויב דו וועסט דאס אפלאזן און גיין צו א צווייטע לימוד, וועסטו נישט האבן די שטופ אויף ווייטער. דעריבער בעט איך דיר, ווען דו לערנסט א מקצוע זאלסטו עס נישט אפלאזן ווילאנג דו ענדיגסט דאס.
אויך בעט איך דיר זאלסט גיין שלאפן פרי, אזוי וועסטו קענען אויפשטיין פארטאגס לערנען מיט א קלארע קאפ. אז מען גייט שלאפן אין צייט – קען מען אויפשטיין, גיין אין מקוה, לערנען און דאווענען אזוי ווי מען דארף.
איך און מאמי דאנקען דעם אייבערשטן אויף די מתנה אז די קינדער לערנען און דאווענען און טוען גוטע זאכן, אויך דיין ווייב איז איידל און טייער.
א כתיבה וחתימה טובה.
בעזרת ה' יתברך
יום ה' פרשת תצוה, י"ג אדר, תענית אסתר, שנת תשפ"א לפרט קטן
לכבוד מיין טייערער זון ... נרו יאיר
יעצט ווען דו האסט זוכה געווען האסט חתונה געהאט קענסטו זוכה זיין צו דינען דעם אייבערשטן אזוי ווי עס דארף צו זיין; האסט זוכה געווען צו אן אשת חיל, אן איידעלע ערליכע פרוי, זי וועט דיר זיין פאר אן עזר דו זאלסט קענען לערנען און דאווענען.
זע צו האבן א סדר היום, גיי שלאפן צייטליך; בעסער אז דו גייסט שלאפן פרי און שטייסט אויף פארטאגס לערנען און דאווענען. געדענק די ווערטער פון הייליגן זיידן דער ישמח משה זכותו יגן עלינו וואס ער שרייבט פאר זיין זון, אונזער זיידע רבי אלעזר ניסן זכותו יגן עלינו: "שָׁעָה אַחַת בִּימֵי הַבַּחֲרוּת - כְּשָׁנָה שְׁלֵמָה בִּימֵי הָעֲמִידָה חָשׁוּב", איין טאג אין די יונגע יארן איז מער ווי אסאך יארן אויף דער עלטער.
דיין טאטע, דיין ראש ישיבה
בעזרת ה' יתברך
מוצאי שבת קודש פרשת בשלח, י"ח שבט, שנת תשפ"א לפרט קטן
... תחי', תלמידה בית פיגא קרית ברסלב ליבערטי
דיין טאטע האט מיר דערציילט אז דו האסט לעצטנס פחדים, ער האט מיר געבעטן איך זאל דיר שרייבן א בריוו מיט א תפילה.
פאר דו גייסט שלאפן זאלסטו ליינען קריאת שמע, די הייליגע חכמים זאגן (ברכות ה.): "כָּל הַקּוֹרֵא קְרִיאַת שְׁמַע עַל מִטָּתוֹ, מַזִיקִין בְּדֵילִין הֵימֶנּוּ", ווען מען ליינט קריאת שמע גייען אוועק אלע שלעכטע זאכן, נאך זאגן אונז חז"ל (שם): "כָּל הַקּוֹרֵא קְרִיאַת שְׁמַע עַל מִטָּתוֹ כְּאִילוּ אוֹחֵז חֶרֶב שֶׁל שְׁתֵּי פִּיּוֹת בְּיָדוֹ", קריאת שמע איז אזוי ווי א שארפע שווערד וואס הרג'עט אויס אלע שלעכטע זאכן.
יעדע נאכט פאר דו גייסט שלאפן זאלסט ליינען קריאת שמע, דאס וועט מאכן עס זאל אריינגיין אין דיר א שטארקע אמונה, דו וועסט וויסן אז קיינער קען דיר גארנישט טון. דער אייבערשטער היט דיר, דער אייבערשטער איז מיט דיר; דו וועסט מער נישט מורא האבן פון קיינעם.
נאכדעם זאלסטו גיין צו די הייליגע מזוזה, כאפ אן די מזוזה און זאג: "הייליגער באשעפער, היט מיר אפ פון אלע שלעכטס, העלף מיר איך זאל נישט מורא האבן פון קיין שום זאך"; מְזוּזָה איז די אותיות זָז מָוֶת (תיקוני זוהר תיקון כב, סד:); מזוזה נעמט אוועק אלע שלעכטס.
נאכדעם, ווען דו ביסט אין בעט זאלסטו זאגן די ווערטער: "הייליגער באשעפער, העלף מיר איך זאל געדענקען אז דו ביסט מיט מיר; דו ביסט דא, דו היטסט מיר, קיינער קען מיר גארנישט טון, ווייל דו ביסט מיט מיר"; די ווערטער זאלסטו איבער זאגן ביז עס וועט אוועק גיין אלע פחדים.
בעט דיין מאמע זאל אנצינדן מעשיות פון צדיקים; דער רבי זאגט (ליקוטי מוהר"ן חלק א, סימן רלד): "מעשיות פון צדיקים ברענגט גוטע מחשבות, עס נעמט אוועק אלע שלעכטע מחשבות"; שלאף איין ביינאכט מיט מעשיות פון צדיקים - וועסטו מער נישט מורא האבן.
דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.
בעזרת ה' יתברך
יום ד' פרשת מקץ, ראש חודש טבת, ו' דחנוכה, שנת תשפ"א לפרט קטן
טייערער ... נרו יאיר
איך האב ערהאלטן דיין בריוו.
איך האב גרויס רחמנות אויף דיר; איך ווייס דיין צער ווי שטארק דו ווילסט חתונה האבן, ווי שווער עס איז דיר צו זיין עלנד, דאך בעט איך דיר זייער, דראפע זיך און דערהאלט זיך, דער אייבערשטער האט פאר דיר אוועקגעלייגט א שידוך, דו האסט א שידוך, בקרוב וועסטו חתונה האבן.
קום אין ישיבה, שטארק זיך; לאז נישט די עצבות און מרה שחורה זיך מתגבר זיין אויף דיר. שטיי אויף אינדערפרי, גיס אפ נעגל וואסער, טאנץ אריין אין מקוה און טובל זיך פאר'ן אייבערשטן, קום אין ישיבה לערנען די הייליגע תורה און דאווענען צום אייבערשטן.
בלייב נישט ליגן אין בעט; אפילו דו שפירסט נישט קיין שום סיבה פארוואס אויפצושטיין, דו ביסט אזוי צעבראכן, דו ווארטסט אזוי לאנג אויף דיין שידוך - דאך שטארק זיך. זאג פאר'ן אייבערשטן ווי שטארק דו ווילסט זיין ערליך, דערצייל אים ווי שווער די נסיונות זענען, ווי דער יצר הרע ווארפט דיר אראפ אין פגם הברית - הוצאת זרע לבטלה רחמנא לצלן, דורכדעם וועסטו אראפנעמען פון דיר אלע דינים.
דראפע זיך און דערהאלט זיך.
בעזרת ה' יתברך
יום ג' פרשת ויצא, ח' כסליו, שנת תשפ"א לפרט קטן
לכבוד ... נרו יאיר.
איך האב ערהאלטן א בריוו פון דיין ווייב.
בנוגע ארויס בויען וכו'; אודאי זאלט איר ארויסבויען אייער דירה. איך ווייס אויך אז דער עיקר איז א בית נצחי, דאס בלייבט פונעם מענטש; אבער אז איר האט יעצט די מעגליכקייט ארויסצובויען און אויב איר וועט ווארטן וועט איר נישט קענען דארט בויען, די שכנים וועלן אלעס פארשטעלן וכו' - זאלט איר זיך שוין נעמען דערצו. אז איר האט נישט קיין געלט זאלט איר בארגן און דער אייבערשטער וועט מאכן גרויסע ניסים, איר וועט עס קענען שנעל באצאלן.
בנוגע די פארטש פאר די סוכה; אויף דעם זאלט איר אויך בארגן געלט און שוין מאכן א פארטש אז איר זאלט קענען האבן א סוכה. א איד דארף האבן א פלאץ פאר א סוכה; ווען מען גייט קוקן א דירה, אנשטאט קוקן אויף נישט וויכטיגע זאכן דארף א איד גלייך טראכטן פון די מצוות, פון די ימים טובים, צי ער וועט קענען האבן א סוכה פאר די משפחה, דעריבער זאלט איר אודאי מאכן די פארטש. דער אייבערשטער זאגט אויף דעם (ביצה טו:): "לִוּוּ עָלַי וַאֲנִי פּוֹרֵעַ"; ביי דעם איז אויך געזאגט געווארן: "חוּץ מֵהוֹצָאַת שַׁבָּתוֹת, וְהוֹצָאַת יָמִים טוֹבִים, שֶׁאִם פָּחַת פּוֹחֲתִין לוֹ, וְאִם הוֹסִיף מוֹסִיפִין לוֹ" - אויב מען געבט אויס געלט פאר שבת און יום טוב געבט דער אייבערשטער נאך מער שפע.
בנוגע אז דו און דיין ווייב גייען שלאפן שפעט און דער גאנצער סדר איז צעפארן; אלע משפחות מוטשען זיך מיט דעם, ווייל ווילאנג מען לייגט שלאפן די קינדער און מען איז מסדר די שטוב - ווערט שפעט, און מען דארף דאך אויך אביסל שמועסן מאן און ווייב, קומט אויס אז מען גייט שלאפן שפעט און מען שטייט אויף שפעט, נעמט אייך נישט צום הארצן פון דעם.
בנוגע אייער קינד וכו'; מען מעג ארויסלייגן א קינד אינדרויסן פון שטוב ער זאל שטיין ביי די טרעפ ביז ער בארואיגט זיך, ביז ער הערט אויף ווילדעווען. אזוי טו איך אויך; ווען איך זע ביי די גאר קליינע קינדער אז זיי פאלגן נישט, לייגט מען זיי שטיין אינדרויסן ביז זיי נעמען זיך פאר צו פאלגן.
געבט אכטונג דאס צו טון ווען זיי זענען נאך יונג, א שאד קינדער זאלן אויפוואקסן נישט פאלגעדיג; שפעטער איז שווער דאס צו פועל'ן, מען דארף דאס פועל'ן ווען זיי זענען נאך יונג. יונגע קינדער פון דריי יאר דארפן וויסן אז א ווארט פון מאמע איז א ווארט און א ווארט פון טאטע איז א ווארט - אן קיין פשרות.
בנוגע קוקן אין שטוב קליפס וכו'; דאס איז נישט כדאי. ברענגט נישט אריין קיין שום כלי וואס מען קען קוקן אויף דעם קליפס - אפילו ערליכע קליפס, ווייל דאס קען זיך ענדיגן נישט גוט.
שטארק זיך, גיי ווייטער אן מיט דיינע שיעורים כסדרן און זיי זיך מתבודד; גיי שפאצירן מיט'ן אייבערשטן, וואס עס ליגט דיר אויפ'ן הארץ זאלסטו אים בעטן.
זייט מתפלל פאר מיר, ווייל מען שלאגט מיר און מען האקט מיר; איך דארף רחמי שמים איך זאל האבן כח ווייטער אנצוגיין.
בעזרת ה' יתברך
יום ה' פרשת תולדות, ג' כסליו, שנת תשפ"א לפרט קטן
... תחי', תלמידה בית פיגא ברסלב.
איך האב ערהאלטן דיין בריוו.
עס איז נישט קיין פראבלעם אז דו קענסט נישט איינשלאפן ביינאכט, עס דארף דיר נישט אנגיין; ליג אין בעט און זינג זיך ניגונים פון אמונה. ליגן אין בעט רועט אויך אויס דעם מענטש, עס איז אזוי ווי שלאפן.
אז דו האסט מורא זאלסטו טראכטן פון אברהם אבינו; דער רבי זאגט (ספר המדות אות פחד, סימן ד): "סְגֻלָּה לְבַטֵּל אֶת הַפַּחַד, לִזְכֹּר אַבְרָהָם אָבִינוּ", טראכטן פון אברהם אבינו איז א סגולה אוועק צו נעמען שרעק; ליג אין בעט און טראכט פון אברהם אבינו, ווי ער איז געווען איינער אליין קעגן די גאנצע וועלט, אלע האבן געדינט עבודה זרה, נאר ער האט געדינט דעם אייבערשטן; ער האט פון קיינעם נישט מורא געהאט, דאס וועט אוועק נעמען פון דיר די פחדים.
אז מען לעבט מיט אמונה איז נישטא וואס מורא צו האבן.
דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.
בעזרת ה' יתברך
יום א' פרשת וירא, י"ד מר-חשון, שנת תשפ"א לפרט קטן
לכבוד ... נרו יאיר.
עס זאל דיר נישט אנגיין אז דו קענסט נישט איינשלאפן, דאס אליינס אז דו טראכסט א גאנצן צייט: 'איך קען נישט איינשלאפן', דו טראכסט: 'ווען גיי איך איינשלאפן?' - דאס מאכט דו זאלסט נישט קענען איינשלאפן.
ליג אין בעט; ליגן אין בעט רועט אויס דעם מענטש. אפילו דו קענסט נישט שלאפן זאלסטו ליגן אין בעט; קענסט הערן שיעורים אדער ניגונים, קענסט רעדן צום אייבערשטן, קענסט טראכטן פון שיינע זאכן; עס זאל דיר נישט אנגיין אז דו קענסט נישט שלאפן.
נעם אריין אין דיר די זאך פון תחיית המתים; דער רבי זאגט (ספר המידות, אות שנה, חלק ב', סימן ד): "מִי שֶׁאֵינוֹ יָכוֹל לִישֹׁן, יַעֲלֶה עַל מַחֲשַׁבְתּוֹ אֱמוּנַת תְּחִיַּת הַמֵּתִים", ווער עס קען נישט איינשלאפן זאל טראכטן פון תחיית המתים; טראכט ווי שיין עס וועט זיין ווען דער אייבערשטער וועט מאכן תחיית המתים, אלע מענטשן וועלן צוריק לעבעדיג ווערן.
זיי פרייליך; דאנק דעם אייבערשטן פאר דיינע עלטערן, נישט אלע קינדער האבן אזעלכע עלטערן ווי דיר, דער אייבערשטער האט דיר געגעבן זייער וואוילע עלטערן, דאנק דעם אייבערשטן אויף דעם.
דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.
בעזרת ה' יתברך
יום ב' פרשת לך לך, ח' מר-חשון, שנת תשפ"א לפרט קטן
לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר.
איך וויל דיר מחזק זיין זאלסט צוריק גיין אויף דיין אלטע סדר היום, אמאל האסטו געהאט א בעסערע סדר, ביסט געגאנגען שלאפן פרי און אויפגעשטאנען פארטאגס; דאס איז א בעסערע סדר ווי גיין שלאפן שפעט און אויפשטיין די לעצטע מינוט.
גלייך נאך מעריב זאלסטו זיך גרייטן צו גיין שלאפן, פאר'ן שלאפן זאלסטו זיך מתבודד זיין; געב זיך איבער צום אייבערשטן, בעט אים ער זאל דיר מוחל זיין אויף דיין גאנצע טאג און ער זאל דיר העלפן מצליח זיין אויף ווייטער.
אינדערפרי זאלסטו דאס ערשטע זאך גיין אין מקוה, אויך זאלסטו מקפיד זיין זיך אפצואוואשן (שאוע"ר). חכמינו זכרונם לברכה זאגן (שבת נ:): "רוֹחֵץ אָדָם פָּנָיו יָדָיו וְרַגְלָיו בְּכָל יוֹם בִּשְׁבִיל קוֹנוֹ", א מענטש זאל זיך אפוואשן דעם גאנצן קערפער יעדן טאג, מען זאל זיין ריין פאר'ן אייבערשטן.
דאווען, עס פת שחרית, נעכדעם טו וואס דו האסט צו טון, און ווען דו האסט אביסל צייט כאפ אריין א פרק משניות, אביסל חומש רש"י, תהילים און גמרא.
בעזרת ה' יתברך
יום ד' פרשת נח, ג' מר-חשון, שנת תשפ"א לפרט קטן
לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר.
איך בעט דיר זייער זאלסט זיין פארזיכטיג מיט דיין ווייב; בפרט יעצט אין די חדשים וואס זי ווארט וכו' - דארפסטו מער אכטונג געבן אויף איר געזונט.
זע אז זי זאל קענען שלאפן, וועק איר נישט אויף; עס איז זייער אן איינגעשטעלטע זאך אוועק צו נעמען שלאף פון א פרוי, פון א מאמע; בפרט אין די חדשים לאז איר אביסל שלאפן.
אינדערפרי דארף זי אויפשטיין מיט די קינדער, א גאנצן טאג האט זי איר ארבעט אין שטוב, שפעטער ווען די קינדער קומען אהיים פאלט זי שוין פון די כחות, ענדליך אז זי לייגט זיי שלאפן און זי פאלט אריין אין בעט - טארסטו איר נישט אויפוועקן.
איך בעט דיר, האב רחמנות אויף איר; נאר דו וועסט מרוויח זיין פון דעם; גלייב מיר, איך האב גארנישט פון דעם, איך שרייב דיר דעם בריוו אום דריי אזייגער פארטאגס, איך געב אוועק פון מיין שלאף, פון מיין לעבן - אז דיין שטוב זאל נישט צעפאלן, פאר דיינע קינדער - זיי זאלן האבן א טאטע און א מאמע.
איך מיין נאר דיין שלום בית.
בעזרת ה' יתברך
יום ד' פרשת נח, ג' מר-חשון, שנת תשפ"א לפרט קטן
לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר, מלמד במוסדותינו וויליאמסבורג.
וואויל איז דיר ..., וואויל איז דיין חלק אז דו ביסט א מלמד, דיינע יארן גייען אריבער מיט לערנען תורה און מדות טובות מיט אידישע קינדער.
ביסט מיר זייער באליבט; יעדער תלמיד היכל הקודש איז מיר באליבט, אבער נאכמער באליבט זענען די וואס געבן זיך אוועק צו אויפבויען אידישע קינדער, פארשפרייטן די לימודים וואס מוהרא"ש לערנט אונז - פאר אנדערע.
מיינען זון וואס האבן געלערנט ביי דיר ליינען יעדע נאכט קריאת שמע של האריז"ל; דו האסט עס גוט אריינגעלייגט אין זיי, דו האסט זיי געגעבן א געשמאקע קריאת שמע של האריז"ל וואס דו האסט ארויסגעגעבן און זיי ליינען דערין יעדע נאכט קריאת שמע.
וויל איך דיר בעטן, די יאר איז אריין צו דיר נאך א קינד מיינס, ... נרו יאיר, ער דארף נאך א שטיקל שטופ, אים דארף איך נאך דערמאנען יעדע נאכט, אז איך דערמאן אים נישט - ווייס איך נישט וכו'; אויב קענסטו פון פריש דאס אריינבאקן אין זיי און זיי געבן פון דיינע קריאת שמע ליינער, דאס וועט בלייבן מיט זיי זייער גאנץ לעבן.
שטארק זיך; דער אייבערשטער וואס האט געמאכט מיט דיר און דיין ווייב ניסים ביז אהער, וועט ווייטער מאכן ניסים, זי וועט האבן בנקל ובנחת.
