בריוון פונעם ראש ישיבה שליט"א

#112 - דער רבי געבט א טעם אין יום טוב
סדר דרך הלימוד, פסח, יום טוב

בעזרת ה' יתברך - יום ה' פרשת אחרי-ב', כ"ד ניסן, ט' לעומר, שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


איך האב ערהאלטן דיין הודעה.


איך בין אזוי פרייליך צו הערן אז דיין יום טוב איז דיר אריבער זייער זייער פרייליך; עס איז גאר אנדערש יום טוב בכלל - און יום טוב פסח בפרט - ווען מען ווערט מקורב צום רבי'ן, דער רבי געבט א טעם אין יום טוב, מען איז זוכה צו שפירן די קדושה פונעם יום טוב. אזוי ווי דער רבי זאגט (לקוטי מוהר"ן חלק א', סימן קלה): "אִם הוּא מְקֻשָּׁר לְהַצַדִּיק, יוּכַל לְהַרְגִּישׁ קְדוּשַׁת יוֹם טוֹב"; אז מען איז מקושר צום צדיק - איז מען זוכה צו שפירן די קדושה פון יום טוב.


איך האב גערעדט מיט אסאך פון אנשי שלומינו, אלע זאגן אז זייט זיי זענען געקומען צום רבי'ן האבן די ימים טובים אלע טעמים, בפרט יום טוב פסח איז גאר אנדערש, ווייל איידער די התקרבות איז דאס פול מיט נערוון, פול מיט עצבות, און פון ווען מען איז ביים רבי'ן - איז יום טוב איין שטיק שמחה.


שטארק זיך מיט לערנען יעדן טאג חומש רש"י איינגעטיילט לויט די טעג פון די וואך, אויך לערן יעדן טאג פרקים משניות, און גמרא, און גיי התבודדות, רעדט אפאר ווערטער צום אייבערשטן; וועט דיר גוט זיין סיי אויף די וועלט און זיכער אויף יענע וועלט, ווייל דער רבי האט געזאגט (חיי מוהר"ן, סימן שנד): "אויף צוויי כיתות מענטשן האב איך גרויס רחמנות, אויף די מענטשן וואס זענען נישט מקורב געווארן צו מיר און אויף די מענטשן וואס האבן יא געוויסט פון מיר אבער האבן מיך נישט געפאלגט, ווייל איך ווייס אז עס וועט קומען א צייט ווען מען וועט ליגן מיט די פיס צום טיר, דעמאלט וועט דער מענטש גרויס חרטה האבן פארוואס ער איז נישט מקורב געווארן צו מיר און פארוואס ער האט מיך נישט געפאלגט, ווייל אויב וואלט ער געווען מקורב צו מיר און מיך געפאלגט, וואלט נישט געווען קיין דרגא אויף דער וועלט וואס ער וואלט נישט צוגעקומען דערצו, אבער דעמאלט וועט שוין גארנישט נוצן, עס וועט שוין זיין צו שפעט".


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#111 - בלייבן צוגעבינדען צום יום טוב פסח
לימוד התורה, פסח, חומש רש"י

בעזרת ה' יתברך - יום ד' פרשת אחרי-ב', כ"ג ניסן, אסרו חג, ח' לעומר, שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


חסדי השם יתברך מיר האבן זוכה געווען צו אזא הייליגע יום טוב, מיר האבן געגעסן די הייליגע מצה און מקיים געווען אלע מצוות פון יום טוב, יעצט דארפן מיר זיך צובינדן צום יום טוב, עס זאל בלייבן מיט אונז פאר אייביג; ווי אזוי בינדט מען זיך צו צום יום טוב פסח? דורך לערנען תורה.


דערפאר בעט איך דיר זייער זאלסט זיך זייער שטארקן מיט דיינע שיעורים אין די הייליגע תורה. די ערשטע זאך זאלסטו לערנען חומש רש"י, מוהרא"ש זאגט נאך פון הייליגן רבי יששכר דוב מבעלזא זכותו יגן עלינו: "א טאג וואס מען לערנט חומש מיט רש"י, איז מען פארזיכערט אז אין דעם טאג וועט מען נישט זינדיגן"; אז מען לערנט חומש רש"י איז מען צוגעבינדן צום אייבערשטן.


נאך האט מוהרא"ש דערציילט פונעם צדיק דער קדושת יום טוב זכותו יגן עלינו, ער האט געשיקט זיינע צוויי קינדער דער הייליגער עצי חיים און דעם הייליגן סאטמער רבי זכותם יגן עלינו ווען זיי זענען נאך געווען גאר קליין, זיי זאלן גיין נעמען א ברכה פון דעם הייליגן צדיק רבי מרדכי'לע מנאדבורנא זכותו יגן עלינו. רבי מרדכי'לע האט זיי געבענטשט און זיי געזאגט די ווערטער: "קינדערלעך, פילעוועט זיך אין חומש רש"י (לערנט אסאך חומש רש"י), ווייל איך האב געקענט גרויסע גאונים וואס האבן נישט געוואוסט וואו דער אייבערשטער וואוינט ווייל זיי האבן נישט געלערנט חומש רש"י".


אויך זאלסטו זיך באנייען מיטן לערנען יעדן טאג משנה און גמרא, די צוויי לימודים רייניגט זייער שטארק די נשמה און עס פארברענט אלע קליפות. קוק נישט אויף דעם וואס דו פארשטייסט נישט וואס דו לערנסט; זאג די ווערטער אפילו אן פארשטיין, אפילו אן קיין טעם. חכמינו הקדושים זאגן (שיר השירים רבה ב, טו): "אָמַר רַבִּי אַחָא, עַם הָאָרֶץ שֶׁקּוֹרֵא לְאַהֲבָה אֵיבָה, כְּגוֹן וְאָהַבְתָּ וְאָיַבְתָּ, אָמַר הַקָּדוֹשׁ בָּרוּךְ הוּא 'וְדִלּוּגוֹ עָלַי אַהֲבָה'", אן עם הארץ וואס זאגט די ווערטער פון די תורה מיט גרייזן; אנשטאט זאגן: "וְאָהַבְתָּ אֵת ה'" מען זאל ליב האבן דעם אייבערשטן, זאגט ער: "וְאָיַבְתָּ אֵת", מען זאל פיינט האבן, זאגט דער אייבערשטער (שיר השירים ב, ד): "וְדִלּוּגוֹ עָלַי אַהֲבָה", איך האב ליב זיינע גרייזן; ווייל ביים אייבערשטן איז זייער באליבט דער וואס לערנט תורה - אפילו ער פארשטייט נישט וואס ער לערנט און אפילו ער זאגט עס מיט גרייזן, ער זאגט דאס פארקערטע וואס מען דארף ווען זאגן, אזוי באליבט איז ביים אייבערשטן דער וואס לערנט תורה, עיין שם.


איך דארף מקצר זיין.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#110 - מחמיר זיין ביי שלום בית אויף די גרעסטע שיעור
שלום בית, פרנסה, פסח, חומרות

בעזרת ה' יתברך - יום ד' פרשת אחרי-ב', כ"ג ניסן, אסרו חג, ח' לעומר, שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ליבער הארציגער ... נרו יאיר


געב אכטונג אויף דיין שלום בית, געדענק צו געבן אסאך גוטע ווערטער אין שטוב. זיי נישט קיין טרוקענער, זיי נישט קיין קאלטער, זיי ווארעם צו דיין ווייב, דאס איז עבודת השם, דאס איז א מצוה ווי אלע מצוות; מען דארף געדענקען צו געבן גוטע ווערטער, זאגן ליבשאפט ווערטער, ווי שטארק מען האט ליב און ווי שיין זי איז; דאס איז א מצות עשה דאורייתא.


אינטערעסאנט, פסח זוכט מען צו וויסן אויב די מצה האט א כזית, און אויב די כוס האט א רביעית, און ביי שלום בית - דארט זוכט מען נישט יוצא צו זיין אלע שיעורים, מען פטר'ט זיך אז מען האט שוין אמאל געזאגט א גוט ווארט. אזוי ווי די ווייטאגליכע ווערטל גייט, אן עלטערע אידענע ביי די ניינציג יאר האט געפרעגט איר מאן היתכן ער זאגט איר נישט קיין גוטע ווערטער, ער זאגט איר נישט ער האט איר ליב, זי ווארט שוין צענדליגער יארן צו הערן עפעס א גוט ווארט, האט ער איר געענטפערט מיט א פראגע: "איך זאג דיר נישט? איך האב דיר געזאגט אין יחוד שטיבל אז איך האב דיך ליב, אויב וואלט זיך עס געטוישט וואלט איך דיר געזאגט".


זיי נישט קיין קאלטער טרוקענער, זיי ווארעם און געב גוטע ווערטער; וועט די שכינה הקדושה רוען ביי דיר און עס וועט זיין פרנסה בשפע.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#109 - א שגץ שרייט אין שטוב, א שגץ זידלט
שלום בית, פסח, חומרות, דף גמרא

בעזרת ה' יתברך - יום ה' פרשת טהרה, י' ניסן, שנת תשפ"ד לפרט קטן


לכבוד ... נרו יאיר


מען דארף רעדן צו א ווייב מיט דרך ארץ, איידל און ווייך; א שגץ שרייט אין שטוב, א שגץ זידלט; עס לוינט נישט אלע חומרות אויב עס ברענגט צו איין פינטל כעס, אדער איין שטעך פאר די ווייב.


מוהרא"ש האט געלאכט פון די חומרות. מוהרא"ש האט דערציילט, זיין ווייב די רעבעצין האט געהאט א באבע וואס האט פסח'דיג געמאכט די טיש, אויפן טיש האט זי געלייגט א ברעט, אויפן ברעט האט מען געלייגט פאפנדעקל (קארדבאר"ד), אויפן פאפנדעקל האט מען איבערגעדעקט מיט זילבער פעפער, אויף די זילבער פעפער האט מען געלייגט אפאר טישטוכער און נאכדעם האט מען אנגעווארענט די קינדער נישט צו לייגן די טעלער אויפן טיש נאר האלטן די טעלער אין האנט.


לערן יעדן טאג דעם בלאט גמרא, דאס איז נישט קיין חומרות, דאס איז אידישקייט; מען קען נישט זיין א איד נאר אז מען לערנט יעדן טאג גמרא.


דער אייבערשטער זאל העלפן מיר זאלן שוין זוכה זיין צו (פסחים קטז:): "וְנֹאכַל שָׁם מִן הַזְּבָחִים וּמִן הַפְּסָחִים"; און צו (מיכה ז, טו): "כִּימֵי צֵאתְךָ מֵאֶרֶץ מִצְרָיִם אַרְאֶנּוּ נִפְלָאוֹת", אמן.

#108 - צום ערשט כשר'ן דעם טעלעפאן, טעבלעט, און קאמפיוטער
שמחה, טעלעפאן, פסח, חומרות

בעזרת ה' יתברך - יום א' פרשת תזריע, כ"ח אדר ב', שנת תשפ"ד לפרט קטן


לכבוד ... נרו יאיר


ברענגט אריין די פסח מיט שמחה, אנשטאט זוכן מער און מער חומרות - זוך מער און מער שמחה. דער הייליגער רבי זאגט (לקוטי מוהר"ן חלק ב', סימן מד): "גַּם מֵחָכְמוֹת שֶׁיֵּשׁ בַּעֲבוֹדַת הַשֵּׁם בְּעַצְמוֹ צָרִיךְ לְהַרְחִיק מְאֹד", מען דארף זיך זייער היטן פון חכמות, "כִּי כָל אֵלּוּ הַחָכְמוֹת שֶׁל הָעוֹלָם שֶׁיֵּשׁ לְהַנִּכְנָסִין וּמַתְחִילִין קְצָת בַּעֲבוֹדַת הַשֵּׁם, אֵינָם חָכְמוֹת כְּלָל, וְהֵם רַק דִּמְיוֹנוֹת וּשְׁטוּתִים וּבִלְבּוּלִים גְּדוֹלִים", די אלע חכמות וואס מען האט ווען מען הויבט אן דינען דעם אייבערשטן - דאס זענען בכלל נישט קיין חכמות, דאס זענען בלויז דמיונות, שטותים און קאפ דרייעניש, "וְאֵלּוּ הַחָכְמוֹת מַפִּילִין מְאֹד אֶת הָאָדָם מֵעֲבוֹדַת הַשֵּׁם", דאס מאכט אז דער מענטש זאל אפלאזן זיין עבודת השם, "דְּהַיְנוּ מַה שֶׁחוֹשֵׁב וְחוֹקֵר וּמְדַקְדֵּק בְּיוֹתֵר, אִם הוּא יוֹצֵא כָּרָאוּי בַּמֶּה שֶׁעוֹשֶׂה", דאס וואס מען טראכט צי מען איז יוצא די מצוה וואס מען טוט - צי נישט; מען איז מדקדק און מען האלט אין איין אריינטראכטן: 'אפשר בין איך נישט יוצא, אפשר בין איך יא יוצא', דאס אלעס ברענגט דערצו אז דער מענטש זאל אלעס אפלאזן השם ישמרינו.


ווען דו גייסט כשר'ן דיין קאך, זאלסטו קודם כשר'ן דיין טעלעפאן, כשר דיין טעבלעט, קאמפיוטער, זאלסט נישט קוקן קיין ניאוף; גיי אוועק פון פרעה, קום ארויס פון מצרים.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#107 - זיי מקפיד יעדן טאג צו טאנצן א קאדאטשקע מיט די קינדער
שמחה, רפואה, פסח

בעזרת ה' יתברך - יום ד' פרשת תזריע, ב' ניסן, שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ליבער ... נרו יאיר


פסח ווען מען עסט די הייליגע מצות – ווערט מען אויסגעהיילט בגוף ובנפש, דער הייליגער זוהר רופט אן די מצות "מיכלא דאסותא", עסן וואס היילט (פרשת בא, מא.), אויך מיטן נאמען "מיכלא דמהימנותא", עסן וואס ברענגט אמונה (פרשת תצוה, קפג:); בזכות די הייליגע מצה, די הייליגע יום טוב – זאלסטו צוריק קומען צו דיינע כוחות, זיין געזונט און שטארק, דו און דיין ווייב, אויך דיינע דורות.


זיי מקפיד יעדן טאג ווען דו קומסט אהיים צו טאנצן א קאדאטשקע, צינד אן הויך ניגוני אמונה, "ממלא כל עלמין וסובב כל עלמין", און טאנץ א קאדאטשקע מיט דיינע קינדער, דאס וועט העלפן פאר א געזונטע גייסט, א רואיגע נפש.


א פרייליכן יום טוב.

#106 - אויב די מנהגים שטערן פון זיין פרייליך
שמחה, מנהגים, פסח

בעזרת ה' יתברך - יום ד' פרשת תזריע, ב' ניסן, שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ליבער הרב ... נרו יאיר


פסח זאלסטו זיך פארלייגן נאר אויף איין זאך, אויף שמחה; און אז די מנהגים שטערן דיר פון זיין פרייליך – זאלסטו זיך ענדערש פארלייגן אויף זיין פרייליך; שמחה פארברענט די קליפות, שמחה איז די גרעסטע מדריגה צו וואס מען קען זוכה זיין.


פסח ווען די אידן זענען ארויס פון מצרים איז דאס געווען פון שמחה, משה רבינו האט אריינגעברענגט אין די אידן שמחה און ארויסגעריסן די עצבות וואס פרעה האט אריינגעברענגט. זאלסטו זיך זייער שטארקן נאר אויף די איין זאך, אויף שמחה; זיך פרייען אז דו ביסט א איד און אז דו עסט די הייליגע מצה, דו עסט נישט קיין חמץ, און חס ושלום נישט לאזן די ספיקות, בלבולים, מחשבות רעות – וואס קומט פון חכמות המדומות.


דאנק דעם אייבערשטן אויף דיין ווייב און דיינע ליכטיגע קינדער.


א פרייליכן יום טוב.

#105 - קינדער וואס וואקסן מיט מרור דמרירות, לויפן זיי אוועק
שמחה, כעס, פסח

בעזרת ה' יתברך - יום ד' פרשת תזריע, ב' ניסן, שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר


פסח זאלסטו אכטונג געבן פון א משהו כעס וואס דאס איז עכטע חמץ, זאלסט זיך זייער היטן פון כעס, ווייל די קינדער – ווען זיי זעען אז יום טוב קומט מיט נערוון, און מצוות קומט מיט קולות און בזיונות, שפעטער ווען זיי ווערן עלטער – דארף מען רחמי שמיים זיי זאלן בלייבן מיט די תורה וועג.


ליידער אזויפיל בחורים און אפילו עלטערע – האבן באקומען פסח מרור דמרירות, און זיי ווערן יעדע יאר פסח פון פריש צערודערט, זיי לויפן אוועק, זיי האבן נישט קיין פלאץ אויף די וועלט.


דעריבער זאלסטו פסח איין זאך טון, נאר שמייכלען, זינגען און טאנצן אז מיר זענען אידן, מיר האבן די תורה און מצוות.


א פרייליכן יום טוב.

#104 - זאגן הלל הויך אויפ'ן קול
תודה והודאה, פסח, הלל

בעזרת ה' יתברך - יום ד' פרשת תזריע, ב' ניסן, שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר


פסח ווען דו זאגסט הלל זאלסטו זאגן אויפן קול, דורכדעם וועסטו קומען צו ליב האבן דעם אייבערשטן. אזוי זאגט דער רבי (ספר המדות אות אהבה, סימן ח): "עַל יְדֵי אֲמִירַת הַלֵּל בְּקוֹל גָּדוֹל", דורך זאגן זייער הויך הלל, "זוֹכִים", איז מען זוכה, "לְאַהֲבַת הַשֵּׁם יִתְבָּרַךְ".


אויך איז מען זוכה דורך זאגן הלל צו ווערן אפגעהיטן פון אלע פיינט. אזוי זאגט דער רבי (שם אות מריבה, סימן ח): "עַל יְדֵי קְרִיאַת הַלֵּל", דורך זאגן הלל, "יוֹשִׁיעַ לְךָ הַקָּדוֹשׁ בָּרוּךְ הוּא מֵאוֹיְבֶיךָ", וועט דער אייבערשטער דיר העלפן פון די פיינט; ווייל דורך זאגן הלל ווערט מען צוגעקלעבט צום אייבערשטן, קען שוין נישט געשען קיין שלעכטס.


ביים סדר נאכט זאלסטו נישט אויפהערן דאנקען אויף וואס דער אייבערשטער האט געטון מיט דיר, "מקימי מעפר דל", ער האט מיך אויפגעהויבן פון בלאטע, "מאשפות ירים אביון", וואו בין איך געווען? וואו בין איך געלעגן? אין די מיסט, אין די טומאה, "להושיבי עם נדיבים", היינט בין איך זוכה צו זיין ביים רבי'ן, זיצן אינאיינעם מיט די צדיקים, "ההפכי הצור", מיין פארשטיינערטע הארץ האט דער אייבערשטער איבערגעדרייט "אגם מים" – צו תורה ותפילה.


אשרינו אשרינו.


א פרייליכן יום טוב

#103 - פסח ביי "ונצעק אל ה'", זאלסטו שרייען צום אייבערשטן
שידוכים, התחזקות, פסח, סדר נאכט

בעזרת ה' יתברך - יום ג' פרשת תזריע, ראש חודש ניסן, שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר


איך בעט דיר זייער מיין ליבער ברודער, געב נישט אויף, דראפע זיך און דערהאלט זיך, און בעט דעם אייבערשטן ער זאל דיר שוין געבן דיין שידוך.


פסח ביינאכט ביים ליל הסדר, ביי די ווערטער "ונצעק אל ה'", זאלסטו שרייען צום אייבערשטן: "הייליגער באשעפער געב מיר מיין שידוך, הייליגער באשעפער מאך מיר א נס, איך וויל ארויסגיין פון מצרים", דער הייליגער בעל שם טוב זכותו יגן עלינו האט געזאגט צו שרייען ביי 'ונצעק' ביז מען ווערט געהאלפן.


געב נישט אויף, די אידן ביים ים סוף זענען געווען אין א גרעסערע צרה, עס איז נישט געווען פאר זיי קיין שום וועג, און דער אייבערשטער האט זיי געשפאלטן דעם ים, אזוי וועט זיין ביי דיר, עס וועט זיך שפאלטן דער ים און דו וועסט טרעפן דיין שידוך.


א פרייליכן כשר'ן יום טוב.

#102 - פסח איז א צייט פון חינוך הילדים
חינוך הילדים, תכלית, פסח, ביזנעס

בעזרת ה' יתברך - יום ג' פרשת תזריע, ראש חודש ניסן, שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ליבער ... נרו יאיר


פסח איז א צייט פון חינוך הילדים, אלעס פונעם ליל הסדר דרייט זיך ארום די קינדער, פסח איז א צייט וואס דער טאטע רעדט צו די קינדער פון אמונה.


עס שטייט פון צדיקים, ווי אזוי מען פראוועט דעם ליל הסדר – אזוי וועט זיין די גאנצע יאר, וויל איך דיר זייער בעטן דו זאלסט טוישן דיין מהלך המחשבה; ביז אהער טראכסטו אז דיינע געשעפטן זענען דאס וויכטיגסטע און די קינדער מאכן נערוועז, יעצט זאלסטו מאכן פארקערט, די קינדער זאלן זיין דאס וויכטיגסטע און זאלסט ווערן נערוועז פון דארפן גיין ארבעטן, זאלסט זיך פרייען ווען עס ווערט פינף אזייגער אז דו ביסט באפרייט פון די צייטווייליגע שטותים און דו קענסט אהיימגיין צו חיים נצחיים, אויפשטעלן דורות נאמנים לה' ולתורתו.


טייערער ברודער, דיינע קינדער, דיינע דורות – זאלן דיר זיין דאס חשוב'סטע זאך, ביסט שוין גענוג נאכגעלאפן די בהמות (עיין ספורי מעשיות, מעשה יא), יעצט פסח זאלסטו ווערן באפרייט און אנהויבן לעבן א זיסע ערליכע לעבן, מחנך זיין די קינדער צו תורה און צו מעשים טובים.


א פרייליכן כשר'ן יום טוב.

#101 - זיך מיטכאפן מיט אלע אידן ארויס פון מצרים
פסח, התבודדות

בעזרת ה' יתברך -יום ג' פרשת תזריע, ראש חודש ניסן, שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר


עס קומט דער הייליגער יום טוב פסח, אלע גייען ארויס פון מצרים, יעצט איז א גוטע צייט זיך מיטכאפן מיט אלע אידן ארויסצוגיין פון אלע מצרים דורך רעדן צום אייבערשטן.


פסח איז די ווערטער פה-סח, די מויל שמועסט, מען שמועסט מיטן אייבערשטן; אז מען שמועסט מיטן אייבערשטן, מען דערציילט פארן אייבערשטן אלעס וואס גייט אריבער, אלע שווערע נסיונות, אלעס וואס דער יצר הרע ברענגט אריין במחשבה, דיבור ומעשה, דורכדעם גייט מען ארויס פון מצרים, פון אלע צרות.


טייערער ברודער, מאך זיך א קביעות יעדן אינדערפרי, גיי א קליינע שפאציר ארום דיין שטוב, הייב אויף דיינע אויגן צום הימל און זאג אפאר ווערטער צום אייבערשטן: "רבונו של עולם מאך מיך פרייליך, רבונו של עולם געב מיר א שטארקע אמונה, געב מיר א ליבשאפט צו דיר און צו די תורה".


ברודער, די גאנצע טאג וועט דיר גיין אנדערש, דו וועסט ווערן ארומגענומען מיטן אייבערשטן.


א פרייליכע כשר'ע יום טוב.

#100 - פסח ביים סדר זאלן ענק ביידע בעטן פאר קינדער
קינדער, פסח, סדר נאכט

בעזרת ה' יתברך - יום ג' פרשת תזריע, ראש חודש ניסן, שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ליבער ... נרו יאיר, וזוגתו תחי'


היינט איז אליהו הנביא געווען אין ישיבה ביי א ברית, איך בין געווען סנדק, איך האב געוויינט צו אליהו הנביא פאר ענק, ענק זאלן שוין זוכה זיין צו זרע של קיימא.


פסח ביים סדר זאלן ענק ביידע בעטן פאר קינדער. דער זוהר הקדוש זאגט (בא, דף מ:) דער אייבערשטער רופט צוזאם אלע מלאכים און זאגט זיי זאלן זיך צוהערן צו די אידישע סדר נאכט, "כְּדֵין כֻּלְּהוּ מִתְכַּנְּשִׁין, וְאַתְיָין וּמִתְחַבְּרִין בַּהֲדַיְיהוּ דְּיִשְׂרָאֵל", און די מלאכים קומען מיטן באשעפער הערן די סדר נאכט.


ליל הסדר איז א פאסיגע צייט צו פועל'ן ישועות, פארמאך זיך די אויגן און זאג: "אייבערשטער מאך מיר א מתנת חנם, געב מיר אן אומזיסטיגער געשאנק, ליכטיגע געזונטע קינדער, צדיקים, וואס וועלן ליכטיג מאכן די וועלט".


אזוי זאלסטו טון כמה פעמים, זיך פארמאכן די אויגן און שטילערהייט מיט די ליפן בעטן פאר קינדער.


א פרייליכן יום טוב, איך ווארט צו הערן די גוטע נייעס.

#99 - 'עבדים היינו לפרעה במצרים', א תירוץ אויף אלע קשיות
אמונה, פסח, סדר נאכט

בעזרת ה' יתברך - יום ג' פרשת תזריע, ראש חודש ניסן, שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ליבער ... נרו יאיר


פסח איז א צייט וואס מען גייט ארויס פון מצרים. דאס גייט אן אין יעדן דור ודור; אויב מען כאפט זיך אן אינעם צדיק, מען טוט די עצות, מען גייט יעדן טאג אין א ווינקל זיך אויסרעדן צום אייבערשטן, מען בעט אים: "רבונו של עולם, זיי מיך מקרב צו דיר, באשעפער איך וויל זיך צוריק קערן צו דיר, איך וויל זיין א צדיק"; מען בעט און מען בעט, אזוי איז מען זוכה ארויסצוגיין פון אלע סארט מְצָרִים.


טייערער ברודער, פסח ביים סדר ווען מען הויבט אן די תירוץ נאך 'מה נשתנה' – הויבט מען אן מיט די ווערטער 'עבדים היינו לפרעה במצרים', מיר זענען געווען קנעכט צו פרעה; זאגט מוהרא"ש, דאס איז א תירוץ אויף אלע קשיות, ווייל ווען מען פארגעסט פונעם אייבערשטן, מען פארגעסט אז מיר זענען קנעכט נאר פארן אייבערשטן, 'עבדי הם, ולא עבדים לעבדים', ווי נאר מען פארגעסט פונעם אייבערשטן – הויבט מען אן ליידן, 'וכל המרבה לספר ביציאת מצרים, הרי זה משובח', ווי מער מען חזר'ט די חסדים פונעם אייבערשטן, מען דאנקט און מען לויבט דעם אייבערשטן – גייט מען ארויס פון מוחין דקטנות צו גדלות המוחין און מען האט א זיסע לעבן, מען שפירט שוין דא טעם גן עדן, טעם עולם הבא.


א פרייליכן ליכטיגן יום טוב.

#98 - וואס האט די כזית מרור מיט פרנסה?
פרנסה, פסח, קשיות, סדר נאכט

בעזרת ה' יתברך - יום ג' פרשת תזריע, ראש חודש ניסן, שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר


פסח ווען מען עסט די כזית מרור זאלסטו בעטן דעם אייבערשטן: "הייליגער באשעפער העלף מיר איך זאל האבן פרנסה", ווייל דער רבי זאגט (ספר המדות אות ממון, סימן לה): "כַּזַּיִת מָרוֹר שֶׁאוֹכְלִין בְּפֶסַח, מְסֻגָּל לְפַרְנָסָה", די כזית מרור וואס מען עסט פסח – איז מסוגל פאר פרנסה.


מוהרא"ש געבט אונז צו פארשטיין, וואס האט די כזית מרור מיט פרנסה? אז א מענטש נעמט זיך פאר, וואס עס וועט נאר אריבערגיין אויף אים, זאל זיין וואס זאל זיין, אפילו אלע מרור, אלע ביטערקייט פון דער וועלט – 'וועל איך נישט אפלאזן דעם אייבערשטן, איך וועל קיינמאל נישט אוועקגיין פון אייבערשטן', דורכדעם וועט ער האבן פרנסה. ווייל דער רבי זאגט (לקוטי מוהר"ן חלק א', סימן נח), ווען מען ווערט בכעס – פארלירט מען די פרנסה, און אז מען איז מקבל אויף זיך 'אפילו עס וועט זיין מרירות דמרירות וועל איך נישט ווערן בכעס, און נישט האבן קיין קשיות אויפן אייבערשטן, און נישט האבן קיין שום טענות אויף אים' - דורכדעם ווערט נמתק אלע דינים.


זאלסט האבן א פרייליכע יום טוב.

#97 - דרך ארץ ביים סדר, און די ליפן שאקלען זיך צום אייבערשטן
תפילות אויף אידיש, דרך ארץ, פסח, סדר נאכט

בעזרת ה' יתברך - יום ג' פרשת תזריע, ראש חודש ניסן, שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר


פסח ביים סדר זאלסטו זיצן מיט גרויס 'דרך ארץ', רעד נישט מיט קיינעם קיין נארישקייטן, ווייל דער אייבערשטער מיט די גאנצע פמליא של מעלה קומען אראפ אין אידישע שטיבער.


זאלסטו זיצן מיט דרך ארץ און דיינע ליפן זאלן נישט אויפהערן בעטן: "הייליגער באשעפער געב מיר מיין שידוך", און ווען דו עסט די הייליגע מצה זאלסטו בעטן: "הייליגער באשעפער געב מיר מיין שידוך".


דער הייליגער רבי האט אמאל געזאגט: "אז מען האלט די מצה אין האנט – האלט מען גאט אין די האנט"; ביסטו דאך אזוי נאנט צום אייבערשטן, זאלסטו נישט אויפהערן וויינען צו אים, אויסבעטן דיין שידוך.


בעט אים ער זאל דיר מוחל זיין אויף וואס דו האסט פוגם געווען, זאג: "באשעפער זיי מיר מוחל אויף אלע פגמי הברית, איך וויל נישט זיין שלעכט, איך וויל נישט טון נארישקייטן, וואס קען איך טון אז איך פאל און איך פאל אן אויפהער, געב מיר מיין שידוך איך זאל קענען האבן א ריינעם מח, א ריינע הארץ".


זאלסט האבן א כשר'ע פרייליכע יום טוב.

#96 - ביי שלחן עורך זאל מען טראכטן נאר פרייליכע זאכן
שמחה, פסח, חומרות, מצות, סדר נאכט

בעזרת ה' יתברך - יום ג' פרשת תזריע, ראש חודש ניסן, שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר


פסח ביינאכט ביים ליל הסדר ביי שלחן עורך זאלסטו זיין זייער פרייליך, און נאר מקפיד זיין אויף די איין זאך, אויף זיין זייער פרייליך. ווייל ביי שלחן עורך איז מען מתקן אלעס וואס מען דארף מתקן זיין, בעיקר פגם הברית; מוהרא"ש זאגט, ביי שלחן עורך זאל מען טראכטן נאר פרייליכע זאכן, אזוי איז מען זוכה צו קומען צו די העכסטע מדריגות.


מענטשן זוכן אלע סארט חומרות און ענינים ווי מען קען מאכן בעסער, ווי מען קען זיין א בעסערער איד, אבער מען כאפט נישט אז די גרעסטע און וויכטיגסטע זאך איז – מען זאל זיך פרייען אז דער אייבערשטער האט געטון מיט אונז אזעלכע גרויסע ניסים, אונז ארויסגענומען פון מצרים, מען האט חתונה געהאט, מען האט דורות, מען זיצט ביים טיש ווי א קעניג וכו' וכו'.


ביים עסן די הייליגע מצות זאלסטו זיך פרייען מיט די הייליגע מצוה און טראכטן 'א מחי' איך בין א איד', 'א מחי' איך האב אידישע דורות'; נאר טראכטן פון גוטע זאכן, אזוי איז מען מתקן פגם טיפי המוחין, ביז מען קומט צו די העכסטע דרגות.


א כשר'ע פרייליכע יום טוב.

#95 - וואס טוט מען ווען די ווייב פארלירט זיך מיט נערוועזקייט?
חינוך הילדים, שלום בית, סבלנות, פסח, טערעפי, ביזנעס, התבודדות

בעזרת ה' יתברך - יום ג' פרשת תזריע, ראש חודש ניסן, שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ליבער הארציגער ... נרו יאיר


איך ווייס דו גייסט אריבער מיט דיין ווייב, זי שרייט, זי פארלירט זיך זייער שנעל, זי ווערט זייער שנעל נערוועז און אלע קינדער ליידן און אויך דו, וויל איך דיר בעטן מיין ליבער ברודער זאלסט איר נישט וויי טון, זאלסט איר נישט טשעפען און נישט רופן מיט נעמען וואס די מטפלים (טעראפיסטן) געבן, נאר רחמנות האבן אויף איר און איר געבן אסאך גוטע ווערטער און אסאך ליבשאפט.


טענה'ען העלפט נישט, טענה'ען מיט א ווייב איז די גרעסטע נארישקייט, נישט נאר עס העלפט נישט, נאר עס מאכט קאליע, עס טוט איר צעברעכן און דערנידערן; די איינציגסטע וועג ווי אזוי מען קען פועל'ן – איז מיט גוטן, מיט גוטע ווערטער און מיט שיינע ווייכע דיבורים.


ווען זי שרייט אויף די קינדער, זי נוצט נישט גוטע ווערטער – זאלסטו נישט זיצן פון דער זייט און שמייכלען, נאר זאלסט איבערנעמען די קאמפ, זאלסט מיט חכמה זען אז די קינדער זאלן פאלגן ביז זי וועט שפירן זיכער, זי וועט שפירן אז זי איז נישט אליין, און שפעטער ווען אלעס בארואיגט זיך – זאלסטו שמועסן מיט איר ווי שווער עס איז פאר די קינדער ווען זיי הערן די שאנד ווערטער 'משוגע'נער', 'צעדרייטער', דאס נעמט זיי אוועק דאס זיכערקייט פון זייער לעבן, ביז זי וועט פארשטיין.


מיין ליבער ברודער, איך בעט דיר זייער, זאג נישט פאר דיין ווייב די ווערטער וואס מטפלים נוצן, למשל, 'דו האסט די און די פראבלעם'; דאס טוט נישט אויף, דאס מאכט נאר א גרויסע חורבן, עס צעברעכט איר גייסט, און דאס מאכט נאר ערגער.


דיין ווייב איז וואויל און טייער, זי דארף נאר דיין שטארקקייט, זי דארף שפירן אז דו ביסט מיט איר, דו האלסט פון איר און דו שעצט איר.


עס נעמט צייט, עס גייט נישט אין איין מינוט, נאר נאך א שטיק צייט, ווען דו וועסט איר אמת'דיג ליב האבן, דו וועסט איר ליב האבן פאר איין סיבה, נאר ווייל דער אייבערשטער האט געזאגט ליב צו האבן א ווייב – וועט זי אויטאמאטיש ווערן רואיג, זי וועט מער נישט שרייען אויף דיר און אויף די קינדער.


מיין ליבער ברודער, איך האב דיר נישט פארנארט ביז אהער; ברוך ה' איך האב דיך נישט אפגענארט, נישט דיך און נישט קיינעם, און איך וועל דיך ווייטער נישט אפנארן, פאלג מיך וואס איך בעט דיר. מהיום והלאה זאלסטו זיין מיט דיין ווייב אויף איין בלאט, ווען זי ווערט נערוועז – זאלסטו אויך ווערן נערוועז (זיך מאכן), נישט בלייבן מיט א שמייכל, ווייל דאס מאכט נאך מער אויפגערעגט; צו זען ווי זאכן טוען זיך, קינדער פאלגן נישט און דער מאן זיצט אין דער זייט טויב, שטום, מיט א צינישער שמייכל; אזוי וועט זי ווערן אויס נערוועז און די קינדער וועלן נישט ליידן.


אויך זאלסטו געבן אסאך גוטע ווערטער פאר די קינדער; זאלסט זיי זאגן אסאך מאל 'דו ביסט דער בעסטער קינד', זאג פאר יעדן קינד פריוואט 'דו ביסט אזוי גוט, אזוי וואויל, און מען דארף פאלגן מאמי, און אז מאמי איז איבערגעשטרענגט, און דאס וואס זי שרייט און זידלט – דאס איז פון די שווערע ארבעט, אבער דו ביסט גוט און מאמי האט דיך זייער ליב, און טאטי האט דיך אויך זייער ליב'.


אויך זאלסטו גיין צום גרויסן מח דאקטער, גיי אינדערפרי א שפאציר און זאג פארן באשעפער: "הייליגער באשעפער, אתה חונן לאדם דעת, דו געבסט פאר יעדן איינעם פארשטאנד, בעט איך דיר, חננו מאתך, שענק מיר מיט דיין גרויס גענאדע שכל און פארשטאנד צו וויסן ווי אזוי אויפצובויען מיין ווייב, זי זאל נישט ווערן פארלוירן פון יעדע קלייניקייט", גיי א שפאציר מיטן אייבערשטן, בעט אים עס זאל זיין ביי דיר אין שטוב ליבשאפט, דו זאלסט זיין איינס מיט איר און חס ושלום מזלזל זיין אין די מתנה פון באשעפער.


ליבער ברודער, איך האב דיך זייער ליב, איך וויל נאר דיין גוטס. זיי קלוג, געב נישט אוועק דיינע טעג און יארן פאר די ביזנעס, קום אהיים פרי צו דיין משפחה, לייג זיי שלאפן, ליין קריאת שמע מיט דיינע קינדער. מען מאכט נישט מער געלט פון בלייבן ארבעטן יומם ולילה, מען בלייבט שפעטער אן גארנישט, ווייל די פאר יאר וואס מען קען לויפן און קומען, ארבעטן און טון – גייט אריבער, מען ווערט עלטער, און דעמאלט זעט מען ווי די וועלט נארט יעדן איינעם.


קום אהיים פרי, פארמאך דיין טעלעפאן, זיי מיט דיינע קינדער. נאכדעם זאלסטו זיך קובע זיין צייט צו לערנען און דאווענען, אזוי וועסטו איבערלאזן ליכטיגע דורות.


עס קומט דער יום טוב פסח, זמן חירותינו, א צייט פון ווערן פריי, דאס קען זיין נאר אז מען נעמט אריין אמונה, מען געבט זיך אונטער פארן אייבערשטן, מען ווייסט און מען גלייבט אז דער אייבערשטער פירט די וועלט, בכלליות ובפרטיות, יעדע זאך איז ער, נישטא קיין ריר וואס פאסירט בטעות, אלעס איז ער און ער איז אלעס, דעמאלט ווערט מען באפרייט, מען לעבט א חיים טובים, מען האט נישט קיין טענות אויף קיינעם, נישט די ווייב איז שולדיג, נישט די עלטערן, נישט דער און נישט יענער.


ביי די אומות העולם און ביי די מטפלים (טעראפיסטן) וואס נעמען זייער חכמה פון די אומות העולם, די ערשטע זאך ווען איינער ליידט זוכט מען וועם צו באשולדיגן, געווענליך ווען איינער קומט זיך אויסרעדן – וועט מען גלייך לייגן די שולד אויף די עלטערן, להבדיל אלף אלפי הבדלות ווען מען גייט מיט די אמונה, מיט די וועג פון תורה, ווען איינער קומט זיך אויסרעדן – דארף מען אים נאר צובינדן צום אייבערשטן, און אלעס ווערט גוט.


בינד זיך צו צום אייבערשטן און טו אלעס וואס שטייט אין דעם בריוו – וועסטו זען דו וועסט האבן א שיינע שלום בית, א רואיגע ווייב, מיט געזונטע קינדער.


א כשר'ן פרייליכן יום טוב.

#94 - געענדיגט מיט טשעפען און וויי טון, וועסטו האבן גרויס שפע
תפילות אויף אידיש, שלום בית, פרנסה, פסח

בעזרת ה' יתברך - יום ה' פרשת שמיני, כ"ה אדר ב', שנת תשפ"ד לפרט קטן


לכבוד ... נרו יאיר


זארג נישט, וועסט האבן אויף פסח; דו זיי מכבד דיין ווייב, רעד צו איר שיין, טשעפע איר נישט - וועסטו האבן גרויס שפע. איך זאג דיר צו, אויב דו טוישסט די וועג ווי דו רעדסט אין שטוב, דו הויבסט אן רעדן מיט דרך ארץ און מיט כבוד, געענדיגט מיט טשעפען, מיט וויי טון - וועסטו האבן גרויס שפע.


א איד איז געקומען צום הייליגן רבי נתן וויינען אז ער האט נישט קיין געלט אויף פסח, האט אים רבי נתן געזאגט: "זארג נישט, אויף פסח וועט זיין, זארג זיך פארן פסח אליין"; אויף קדושה פון פסח, זוכה זיין ארויס צו גיין פון מצרים, ארויס צו גיין פון די טומאה. גיי שריי צום אייבערשטן: "הייליגער באשעפער העלף מיר איך זאל זוכה זיין צו די קדושה פון יום טוב פסח, צו 'פה סח', רעדן צו דיר, איך זאל האבן א שטארקע אמונה, וויסן אז נאר דו קענסט מיר העלפן, העלף מיר באשעפער איך זאל האבן ריינע אויגן, א ריינע מח און א ריינע הארץ, העלף מיר איך זאל קענען אויסרייניגן מיינע אברים פונעם יצר הרע".


קויף פאר דיין ווייב א שיינע מתנה פאר יום טוב, א צירונג מיט נייע קליידער, רוים ארויס די קמצנות, דאס איז חמץ גמור.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#93 - טייערער ברודער, ווער נישט מיואש, געב נישט אויף
תפילה והתבודדות, התחזקות, אומאן, פסח, יאוש

בעזרת ה' יתברך - יום ג' פרשת שמיני, כ"ג אדר ב', שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


אשרינו מה טוב חלקינו, וואויל איז אונזער חלק אז מיר ווייסן פון הייליגן רבי'ן; וואו וואלטן מיר געווען, ווי וואלטן מיר אויסגעזען אנעם רבי'ן, ווי וואלטן מיר געקענט אנגיין אן די הייליגע עצות און התחזקות.


היינט איז מיין זיידע'ס יארצייט, הגאון הצדיק יחזקאל בן יצחק אייזיק זכרונו לברכה. מיין זיידע האט מיך גענומען קיין אומאן אלס בחור און געזאגט מיט מיר די תיקון הכללי מיט בכיות נוראות, מיין זיידע האט מיר אלץ מחזק געווען צו זאגן משניות אפילו אן פארשטיין, ער האט געהאט א שטארקע געפיל צום הייליגן רבי'ן.


טייערער ברודער, ווער נישט מיואש, געב נישט אויף, גיי אין א ווינקל און רעדט זיך אויס צום אייבערשטן אויף דיין אייגענע שפראך, וויין צו אים ער זאל רחמנות האבן אויף דיר און דיך מקרב זיין צו אים, דערצייל אים אלעס וואס דו גייסט אריבער, דערצייל אים בנוגע דיין שלום בית, דיינע נסיונות וכו' וכו' - וועסטו שפירן ווי דו ביסט באפרייט פון תפיסה, וועסט שפירן ווי דו טראגסט אפאר הונדערט פונט ווייניגער.


אויך זאלסטו געדענקען יעצט ווען מען גרייט זיך צום יום טוב פסח, די פרויען ארבעטן זייער שווער ארויסצוטראגן די חמץ - צו העלפן אין שטוב און געבן גוטע ווערטער, פיר זיך מיט יראת שמים פיר זיך ערליך.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#92 - זיי נישט קארג, געב נאך און נאך גוטע ווערטער פאר די קינדער
קאמפלימענטס, חינוך הילדים, פסח, סדר נאכט

בעזרת ה' יתברך - יום ג' פרשת תזריע, ראש חודש ניסן, שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


לכבוד מיין ליבער ... נרו יאיר


הגם מיר האבן שוין גערעדט, איז וויכטיג נאכאמאל צו דערמאנען זאלסט באזונדער געבן גוטע ווערטער פאר דיין קינד ..., זי איז א טייער קינד, זי ווארט אזוי פאר א גוט ווארט, עס איז אזוי וויכטיג צו געבן גוטע ווערטער.


זיי נישט קארג, געב גוטע ווערטער נאך און נאך, ווארט נישט אז א פרעמדער זאל קומען און געבן א שמייכל און א גוט ווארט; דעמאלט איז שוין צו שפעט...


פסח איז א צייט וואס אלעס דרייט זיך ארום די קינדער; די גאנצע ליל הסדר, די הייליגע נאכט – אלעס דרייט זיך ארום די קינדער, דארפן מיר זיך אויפוועקן פון אונזערע דמיונות און זען וואס איז חשוב; רעדן צו די קינדער, שמייכלען צו די קינדער.


א כשר'ן פרייליכן יום טוב.

#91 - ארייננעמען די עלטערן, און זיי געבן צו פירן דעם סדר
כיבוד אב ואם, חסד, פסח

בעזרת ה' יתברך - יום ג' פרשת תזריע, ראש חודש ניסן, שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ליבער ... נרו יאיר


איך בין מקנא דיין מצוה מיט דעם וואס דו נעמסט אריין דיינע עלטערן צו דיר אויף א גאנץ יום טוב.


נישטא קיין שענערע און גרעסערע זאך ווי ארייננעמען די עלטערן אין שטוב, זיי מאכן באקוועם, זיי געבן צו פירן דעם סדר וכו'.


עס איז היינט א וועלט פון חסד, אלע טוען חסד, אבער אזא חסד פון מכבד זיין די עלטערן – איז גאר עפעס אנדערש; דאס איז פון די העכסטע און שענסטע זאכן ביים אייבערשטן.


נאכמער איז דיין ווייב, אז זי טוט מיט דיר די מצוה, ארייננעמען א שווער און שוויגער, דאס איז עפעס מורא'דיג; ענקער סדר וועט שיינען אין אלע וועלטן.


א פרייליכן יום טוב.

#90 - גרויסע ניסים צו צאלן די איינגעשטעלטע ביז פסח
מוסדות, פסח, התבודדות

בעזרת ה' יתברך - יום ב' פרשת שמיני, כ"ב אדר ב', שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר, מנהל מוסדות היכל הקודש


איך בעט דיר זייער זאלסט צאמנעמען צדקה פון אנשי שלומינו פאר די מוסד; מיר דארפן יעצט גרויסע ניסים צו קענען דעקן די מלמדים, טיטשערס און איינגעשטעלטע פאר ביז פסח, מיר דארפן א פערטל מיליאן דאלער.


דער אייבערשטער האט געמאכט דעם ווינטער גאר גרויסע ניסים; אנהויב ווינטער האט מיר אויסגעזען אז איך וועל נישט קענען צאלן די מלמדים, עס איז מיר ממש טונקל געווארן, איך האב נישט געוואוסט וואס צו טון, נאכדעם וואס די לעצטע פאר יאר האט די רעגירונג געהאלפן די מוסדות צוליב די קאראנע, עס איז געווען פארשידענע פראגראמען, אבער אנהויב די יאר האט מען אלעס אפגעשטעלט, און איך האב זייער געבעטן דעם אייבערשטן זאל רחמנות האבן אויף מיר, און חסדי השם יתברך עס איז געווען ניסים, יעדע וואך צוויי האבן מיר באקומען גרויסע געלטער אין די פאסט דורך א נדבן, און אזוי האבן מיר געקענט אריבערגיין דעם ווינטער.


יעצט דארף איך דיין הילף, איך דארף דו זאלסט מיר העלפן אזוי ווי אלע יארן וואס דו האסט מיר אלץ געהאלפן דעקן די מלמדים. איך וויל דו זאלסט רעדן מיט אלע אנשי שלומינו פערזענליך, זיי ווייזן אונזערע ביכער. איך האב נישט קיין סודות, איך וויל אלע זאלן זען די חשבונות, וויפיל עס קומט אריין פון שכר לימוד, וויפיל עס קומען פון די פראגראמען און וויפיל די וועכנטליכע געהאלט איז; זאלן אלע זען די הוצאות און די הכנסות, זאלן זיי זען אז "אין הקומץ משביע את הארי ואין הבור מתמלא מחוליתו" (ברכות ג:).


איך בעט דיך זייער, "אִם קָטֹן אַתָּה בְּעֵינֶיךָ רֹאשׁ שִׁבְטֵי יִשְׂרָאֵל אָתָּה" (שמואל א טו, יז), האלט זיך נישט קליין, דו האסט די כוחות צו העלפן די מוסד, אנשי שלומינו געטרויען דיך, אלע ווייסן דיין גראדקייט, אז דו זאגסט אמת, און מען שפירט גוט ווען די צדקה גייט דורך דיר.


גיי אביסל התבודדות יעדן טאג, הויב נישט אן דיין טאג אן התבודדות. בעט דעם אייבערשטן פאר דיר און פאר דיינע דורות, אלע זאלן בלייבן ביים רבי'ן, ביי די אמונה, ביי די וועג פון די תורה.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#89 - ברוך ה' געמאכט פיאות פאר מיין זון יחזקאל נ"י
בית התבשיל, פסח, ספר תורה, חאלאקע

בעזרת ה' יתברך - יום ה' פרשת צו, י"ח אדר ב', שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


מה אשיב לה', געלויבט דעם אייבערשטן איך האב היינט געמאכט פיאות פאר מיין זון יחזקאל נרו יאיר, איך האב אפגעשוירן ביי מיר אין שטוב און נאכדעם געגאנגען אין חדר זאגן די הייליגע א' ב', איך האב ארומגענומען מיין זון מיטן טלית כמנהג ישראל; אכטונג געבן ער זאל האבן ריינע אויגן, נישט זען קיין גוים.


נעכטן בין איך געזעצן מיט די געטרייע אינגעלייט וואס פירן אונזער בית התבשיל אין שטעטל, מען גרייט זיך אויף א גרויסע חלוקה אויף יום טוב פסח; סיי מיטן טיילן עסן און סיי מיטן אויסטיילן קארטלעך צו קענען איינקויפן אין גראסערי אין שטעטל, עס זאל זיין שפע פאר אלעמען.


די ליל שישי שיעור וועט היינט זיין אין שטעטל, אינאיינעם מיט התחלת כתיבת ספר תורה לזכות דעם הייליגן רבי'ן. מען הויבט אן שרייבן נאך א ספר תורה פאר די קהילה, יעצט שרייבט מען א קלענערע ספר תורה, מען זאל דאס קענען מיט טראגן אלע יארן קיין אומאן אויף ראש השנה.


אויך וועט מען קענען מיטהאלטן דעם שיעור אין אלע שול'ן; מאנרא, מאנסי, לעיקוואד, וויליאמסבורג און בארא פארק; איך האף דו וועסט קומען זיך אויפפרישן הערן נאכאמאל די זיסע עצות וואס דער הייליגער רבי לערנט אונז.


איך וויל דיר בעטן, יעצט ווען עס קומט יום טוב פסח און ביי אלע שטיבער ווערט אנגעשטרענגט - זאלסטו רחמנות האבן אויף דיין ווייב; רעד צו איר שיין, פיר זיך אויף ערליך, פיר זיך נישט אויף ווי א שגץ וואס שרייט און זידלט; אין היכל הקודש קענסטו נישט זיין נאר אז דו וועסט זיך פירן מיט דרך ארץ.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#88 - פון נישט געבן געלט פאר די ווייב, פארדינט מען נישט
שכר לימוד, שלום בית, פסח

בעזרת ה' יתברך - יום ב' פרשת שמיני, כ"ב אדר ב', שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


יעצט קומט דער יום טוב פסח, זע צו קויפן פאר דיין ווייב א שיינע צירונג און נייע קליידער, אויך זאלסטו געבן געלט צו קענען אריינברענגען דעם פסח.


איך בעט דיר זייער, געב פאר דיין ווייב געלט, זיי נישט קיין קמצן, פיר זיך ערליך; אן ערליכער איד פירט זיך אויף אין שטוב שיין, אן ערליכער איד איז מקיים וואס חכמינו זכרונם לברכה זאגן (חולין פד:): "לְעוֹלָם יֹאכַל אָדָם וְיִשְׁתֶּה פָּחוֹת מִמַּה שֶׁיֵשׁ לוֹ, וְיִלְבַּשׁ וְיִתְכַּסֶּה בְּמַה שֶׁיֵּשׁ לוֹ, וִיכַבֵּד אִשְׁתּוֹ וּבָנָיו יוֹתֵר מִמַּה שֶׁיֵּשׁ לוֹ", א מענטש זאל נישט אויסגעבן זיין גאנצע געלט פאר זיין עסן, אויך זאל ער נישט קויפן קיין קליידער פאר מער וויפיל ער האט, אבער די ווייב און קינדער זאל ער מכבד זיין און אויסגעבן מער וויפיל ער האט; אזוי ווי רבי חיים ויטאל שרייבט (שער המצוות, פרשת עקב): "איך האב געזען ביי מיין רבי דער הייליגער אריז"ל, אז ער האט נישט געקויפט פאר זיך טייערע קליידער, אויך האט ער נישט געגעסן קיין סאך, אבער פאר זיין ווייב האט ער מקפיד געווען צו קויפן טייערע קליידער, כדי זי זאל זיין צופרידן, אפילו ער האט נישט געהאט קיין געלט".


אז דו ווילסט שפארן - זאלסטו מער נישט קויפן קיין ציגארעטלעך און וויין, נעם אראפ פון די אלע נישט גוטע זאכן, שפאר געלט אויף דיין חשבון זיי נישט קארג אויף דיין ווייב'ס חשבון, פון נישט געבן געלט פאר די ווייב - פארדינט מען נישט, מען דערלייגט נאר.


איך האף אז דיין שכר לימוד איז אויסגעצאלט, אז מען צאלט שכר לימוד - איז דא הצלחה ביי די קינדער, און אז מען צאלט נישט קיין שכר לימוד - איז ביטער ביטער.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.